33
Figuur 2. Loopstrategieën
V.l.n.r.: normaal looppatroon, Reduced Vertical Acceleration; zachte hiellanding om de grondreactiekracht te reduceren, Trunk Lean naar de aangedane zijde, Medial Thrust met medialisering van de aangedane knie, en Toeing Out met geëxoroteerde voet.
(zie figuur 1) afzonderlijk beschreven, waarbij de eerste (de linker) doorgaans het hoogst is. Het meest effectief lijken Medial Thrust (MT), waarbij de knie medialiseert direct na het neerzetten van de voet, en Trunk Lean (TL), waarbij de romp wordt gelateroflecteerd in de richting van het aangedane been in de vroege standfase. Ook Toeing Out (TO) kan het EKAM verlagen in met name de afzetfase, door over een geëxoroteerde voet af te wikkelen.10,17,18 Omdat de belasting op het kniegewricht mede afhankelijk is van de grootte van de grondreactiekracht, zou deze mogelijk ook verkleind kunnen worden door een zachte hiellanding (Reduced Vertical Acceleration, RVA).11,19 In figuur 2 zijn de besproken strategieën afgebeeld. Tijdens normaal comfortabel gaan varieert het EKAM sterk tussen personen.13,17,18,20 Dit kan mogelijk worden verklaard door anatomischmorfologische variaties in het kniegewricht en variabiliteit van het kniealignement. Door deze vrijwel niet-beïnvloedbare eigenschappen lijkt het aannemelijk dat er geen ‘one size fits all’strategie bestaat die bij alle mensen zal resulteren in een optimale EKAM-reductie. Omdat in verreweg het meeste onderzoek slechts één strategie tegelijk wordt onderzocht, is het niet mogelijk om op individueel niveau een vergelijking te maken tussen verschillende strategieën. Hierdoor ontbreekt het momenteel nog aan het inzicht in welke mate er persoonsgebonden strategievoorkeuren bestaan.
• Comfortabel gaan: “Wandel vrij en comfortabel zoals u op straat zou lopen” • Trunk Lean (TL): “Leun naar rechts met de romp wanneer de rechtervoet contact maakt met de grond” • Medial Thrust (MT): “Beweeg de rechterknie naar binnen vlak na het neerkomen van de rechtervoet en strek vervolgens normaal weer uit” • Reduced Vertical Acceleration (RVA): “Verzacht de rechterhiellanding door te wandelen zonder geluid en door de linkervoet krachtiger af te zetten” • Toe Out (TO): “Draai uw rechtervoet meer naar buiten dan u normaal doet”
Methode Om de hypothese te toetsen dat dergelijke loopstrategieën afhankelijk zijn van persoonlijke eigenschappen, werd een onderzoek uitgevoerd onder gezonde personen (18-65 jaar). Deelnemers werden geïncludeerd indien zij geen huidige of eerdere letsels hadden in de onderste extremiteiten die hun gangpatroon zouden kunnen beïnvloeden. De kinematische eigenschappen en het EKAM werd vastgesteld aan de hand van 3D-bewegingsregistratie waarbij 19 actieve merktekens werden geplaatst op één been, het bekken en de romp. Deelnemers kregen een visueel voorbeeld en verbale instructies van iedere loopstrategie. Van iedere loopstrategie werden blootsvoets 5 pogingen opgenomen over een parcours van 13 meter. De deelnemers werden geïnstrueerd iedere loopstrategie binnen comfortabele grenzen toe te passen. Een oefenperiode van minimaal 5 minuten werd gehanteerd, en tussen strategieën in werd enkele minuten comfortabel gewandeld om interactie tussen de loopstrate-
gieën te voorkomen. Tijdens het analyseren van de meetgegevens werden er subgroepen gemaakt op basis van de strategie waarmee de EKAM-piek het sterkst was verlaagd.
Resultaten Alle deelnemers (27 vrouwen en 10 mannen, gemiddelde leeftijd: 43,4 jaar, SD: 12,2) maakten het hele protocol af zonder problemen. Medial Thrust werd als de meest uitdagende strategie getypeerd. Er werden geen noemenswaardige klachten ervaren tijdens het toepassen van de loopstrategieën. De resultaten laten zien dat er duidelijke verschillen bestaan tussen de onderzochte strategieën. Ten opzichte van comfortabel gaan was de algehele EKAM-piek het meest verlaagd tijdens MT (-35%), TL (-30%) en RVA (-13%), al bleek dit alleen voor MT en TL significant (figuur 3). De EKAM-impuls was significant gereduceerd bij TL (-38%), MT (-38%) en TO (-13%). In 49% van de deelnemers bleek TL de algehele EKAM-piek het sterkst te verlagen, en in 43% was dit zo voor MT (figuur FysioPraxis | februari 2016
>>