Interview met NWO-promovenda Hedwig van der Meer
Orofaciaal fysiotherapeut eerste behandelaar bij hoofdpijn Foto: ACHIEVE Kenniscentrum Amsterdam
Medio april, op de veertigste wetenschappelijke bijeenkomst van de American Association for Orofacial Pain in Florida, hield Hedwig van der Meer een posterpresentatie over haar promotieonderzoek āKopzorgen: hoofdpijn en kaakklachtenā. Van der Meer presenteerde er de inzichten van haar eerste artikel over de prevalentie van en associatie tussen diverse soorten hoofdpijn bij patiĆ«nten met temporomandibulaire disfunctie (TMD).
ā¢ Fysiotherapeut bij Corpus Activum Zoetermeer ā¢ Docent aan de opleiding Fysiotherapie van de Hogeschool van Amsterdam ā¢ NWO-promovenda āKopzorgen: hoofdpijn en kaakklachtenā aan de Hogeschool van Amsterdam, ACHIEVE en Radboudumc Nijmegen (gestart: september 2015, beoogde afronding: eind 2019) ā¢ Specialisatie: hoofdpijn en temporomandibulaire disfunctie
Tekst: Grace van den Dobbelsteen
Hedwig van der Meer is sinds september 2015 NWO-promovenda aan de Hogeschool van Amsterdam, ACHIEVE en Radboudumc in Nijmegen. Een traject dat ze wil doorlopen in een periode van 4 tot 5 jaar. āAl tijdens mijn studie fysiotherapie groeide mijn interesse voor hoofdpijnklachtenā, vertelt Van der Meer. āLater constateerde ik dat voor het zorgproces bij deze problematiek nog niet veel tools beschikbaar zijn.ā VERTAALSLAG Om meer grip op de materie te ontwikkelen, richtte Van der Meer zich tijdens haar bachelor op een hoofdpijnrichtlijn. Voor haar master deed ze bij ACTA en UMC Utrecht een prevalentiestudie naar hoofdpijnklachten bij TMD. Tijdens dit onderzoek ontwikkelde Van der Meer ook een specifieke vragenlijst om hoofdpijn te kunnen screenen. āDoor me nu wetenschappelijk te verdiepen in hoofdpijn en kaakklachten zoom ik uiteindelijk in op een praktijkgerichte vertaalslag voor de aanpak van deze problematiek. Ik zie de praktische noodzaak om de toolkit voor orofaciaal fysiotherapeuten aan te vullen en te vernieuwen.ā HOGE PREVALENTIE āMet een prevalentie van 77% tot 91,3% komt hoofdpijn vaak voorā, licht Van der Meer toe. āHet meest frequent komt spanningshoofdpijn voor, gevolgd door migraine. Hoofdpijn staat vaak niet op zich. Vaak zie je een relatie met nekklachten en TMD. Bijna 60% van de mensen met hoofdpijn heeft symptomen van TMD. En 1 op de 5 patiĆ«nten met hoofdpijn en TMD heeft een secundaire hoofdpijn als gevolg van de TMD. In de praktijk zie ik dat deze patiĆ«nten vaak bruxeren. Na behandeling van de kaak verminderen ook de hoofdpijnklachten.ā
Hedwig van der Meer: āMijn onderzoek wil ik direct in de praktijk toepasbaar makenā GESPECIALISEERDE KENNIS Van der Meer gaat verder: āOmdat hoofdpijn een aandoening is waarbij een monodisciplinaire behandeling vaak niet afdoende is, is het zaak dat de orofaciaal fysiotherapeut standaard een bijdrage levert aan een multidisciplinaire aanpak bij de behandeling van hoofdpijn. Bij de samenwerking zijn vaak een huisarts, neuroloog, manueel therapeut, psycholoog en afhankelijk van de hoofdpijn een tandarts-gnatholoog betrokken. De orofaciaal fysiotherapeut is bij uitstek de eerste behandelaar voor een patiĆ«nt met hoofdpijn. Met zijn gespecialiseerde kennis van het hoofd-, hals- en nekgebied weet hij waarop hij het onderzoek moet richten.ā āDe orofaciaal fysiotherapeut kijkt verder dan alleen naar de nek. Bij onderzoek en behandeling betrekt hij ook het gezicht en de voorhalsspieren, en hij weet hoe de betreffende spiergroepen samenwerken. Hij is onder meer gespecialiseerd in mobilisaties van het uithoudingsvermogen van korte nekflexoren. Klinische bevinding wijst uit dat veel mensen met TMD hierop slecht scoren. Dat de materie complex is, blijkt ook wel uit kaakklachten. Ze kunnen de oorzaak zijn van hoofdpijn, maar ook de trigger voor hoofdpijnaanvallen. Met orofaciale fysiotherapie behalen we in dit kader goede resultaten. Met mijn onderzoek hoop ik dat
we de orofaciale fysiotherapie naar een volgend niveau kunnen tillen.ā BEHANDELPROTOCOL VIA E-HEALTH āAls collegaās patiĆ«nten zien met hoofdpijnklachten, kan ik vanuit de specifieke en complexe materie volmondig aanraden deze te bespreken met een gespecialiseerd orofaciaal fysiotherapeutā, zegt Van der Meer. Ze heeft het eerste project van haar promotieonderzoek afgerond en gaat zich concentreren op diagnostiek en behandeling. Ze hoopt een behandelprotocol te ontwikkelen met een e-healthapplicatie. āMijn onderzoek wil ik direct in de praktijk toepasbaar maken. Finale stap in het promotieonderzoek is het ontwikkelen van patiĆ«ntenprofielen. Hiermee krijgen we een middel in handen om in de praktijk snel inzichtelijk te krijgen welk type patiĆ«nt voor welke behandeling in aanmerking komt. We hebben veel kennis en door goede combinaties te maken, wil ik ervoor zorgen dat we in de korte behandeltijd die we per patiĆ«nt hebben, een adequate en efficiĆ«nte behandeling kunnen bieden.ā Grace van den Dobbelsteen is communicatieadviseur en tekstschrijver bij Dobbelsteen Communicatie in Tilburg. Ze is bereikbaar via info@dobbelsteencommunicatie.nl. FysioPraxis | mei 2016
51
N V O F | N E D E R L A N D S E V E R E N I G I N G V O O R O R O FA C I A L E F Y S I O T H E R A P I E
S P E C I A L I S T E N K AT E R N