N V O F | N E D E R L A N D S E V E R E N I G I N G V O O R O R O FA C I A L E F Y S I O T H E R A P I E
54
S P E C I A L I S T E N K AT E R N
Meindert van Rumpt:
Dry-needling heeft meerwaarde voor orofaciale fysiotherapie Een violiste met pijnklachten in het bovenste kwadrant vormde voor manueel en orofaciaal fysiotherapeut Meindert van Rumpt de aanleiding om zich te verdiepen in de behandelmogelijkheden van triggerpoints. Dat was in 2005. Dry-needling was toen nog onbekend in Nederland. In 2007 nam het KNGF dry-needling op in het beroepsprofiel van de fysiotherapeut met als voorwaarde dat de fysiotherapeut hiervoor specifiek is opgeleid. Inmiddels is Van Rumpt een veelgevraagd docent dry-needling. Tekst: Grace van den Dobbelsteen
In 2005 volgde Van Rumpt in Groningen een cursus over myofasciale pijn. Daarbij nam hij kennis van een publicatie van de Spaanse Rafaël Torres Cueco, gespecialiseerd in chronische pijn en verbonden aan de universiteit van Valencia. In zijn artikel belichtte Torres een casus van een violiste met pijnproblematiek in de hoofd-hals-schouderregio. Op zoek naar nieuwe behandelmogelijkheden voor myofasciale pijn ging Van Rumpt in op Torres’ uitnodiging om in Valencia de masteropleiding in dry-needling van triggerpoints voor manueel therapeuten te volgen. TRIGGERPOINTS “Dry-needling is het kort aanprikken van een triggerpoint in de spier met behulp van een dunne naald”, legt Van Rumpt uit. “Doel is myofasciale pijnsyndromen te reduceren. Dit bleek het antwoord op mijn zoektocht om op een efficiënte manier spierspanning te doorbreken. Met deze werkwijze slagen we erin om een spierknoopje inactief te maken. Dit leidt tot opheffing van de perifere pijnbron, een start van een kansrijke behandeling bij chronische pijn.” Inmiddels wordt deze techniek steeds vaker toegepast bij klachten in het hoofd-halsgebied. “Wat we met het aanprikken realiseren, kunnen we in mijn optiek niet uitsluitend bereiken met manuele technieken”, gaat van Rumpt verder. “Het indicatiegebied van dry-needling in het orofaciale gebied is hoofdpijn, oorpijn, tand- en kiespijn, aspecifieke aangezichtspijn, keelpijn, en pijnklachten in nek, schouder en borst, maar ook autonome verschijnselen zoals visusstoornissen, slecht of wazig zien, een tranend of rood oog, een oor dat jeukt of dichtzit.”
NIET-ERKENDE PIJNKLACHTEN Inmiddels is duidelijk dat een substantieel deel van pijnklachten aan het bewegingsapparaat zijn oorzaak vindt buiten het pijngebied. Van Rumpt verwijst naar een onderzoek van het CBS uit 2012: “Dit leert ons dat er veel mensen rondlopen met niet-erkende pijnklachten. Als er sprake is van niet-erkende tand- of kiespijn, dan is de pijn niet per definitie aspecifiek. De mogelijkheid bestaat namelijk dat er spierproblematiek aan ten grondslag ligt. Hier is de meerwaarde van samenwerking tussen de tandarts en orofaciaal fysiotherapeut evident. Door over elkaars grenzen te kijken en expertises te combineren, bereiken we meer.” DRY-NEEDLING EN OROFACIALE FYSIOTHERAPIE “Bij dry-needling is het zaak altijd het klinisch redeneerproces scherp in beeld te houden.” Van Rumpt onderstreept dat het uitgangspunt bij dry-needling niet de techniek is, maar een zeer zorgvuldige verrichting in een toetsbaar fysiotherapeutisch behandelplan. “De orofaciaal fysiotherapeut die gespecialiseerd is in dryneedling, is het beste gekwalificeerd om deze drogenaaldtechniek in het hoofd-hals-schoudergebied uit te voeren. Met zijn driejarige masteropleiding is deze namelijk uitgerust met kennis van de anatomie en specifieke pathologieën in de mond-, kaak- en aangezichtsregio.”
NIEUW PERSPECTIEF Van Rumpt: “De orofaciaal fysiotherapeut kan in goede samenwerking met de tandarts of tandarts-gnatholoog nog een stap verder gaan. Als dry-needling van een overbelaste kaakspier een te grote pijnprikkel oplevert bij een overgevoelig geraakt zenuwstelsel, kan wet-needling interessant zijn. De voorbehouden behandeling wet-needling, met toevoeging van een klein beetje verdovende vloeistof, maakt het mogelijk zeer complexe chronische pijn op te lossen. Een doorbraak. Deze behandeling biedt perspectief voor onbegrepen klachten in de hoofd-halsregio.” Het verwondert Van Rumpt dat er wel specialismen zijn als neurologie en reumatologie, maar dat er geen specialisme is ontwikkeld voor het spierstelsel dat met 466 spieren absoluut uitgebreid is. Dit maakt ook het orofaciale gebied een ingewikkelde zone. “Het vraagt om specialisatie en veel vlieguren om hier triggerpoints te voelen. Bij het toepassen van dry-needling vraag ik me, bij het zetten van elke naald, af welke spier ik aanprik en in welke richting, om complicaties te vermijden. Excellente kennis van de anatomie van het musculoskeletale systeem is een vereiste.” Op verzoek van de NVOF is er een opleiding dry-needling ontwikkeld voor de orofaciaal fysiotherapeut én de tandarts. Duo’s die veel samenwerken, kunnen zo nog beter gezamenlijk optrekken.
MEINDERT VAN RUMPT is fysiotherapeut, manueel fysiotherapeut en orofaciaal fysiotherapeut. Hij werkt in een particuliere praktijk in Den Haag. Ook is hij verbonden aan een kliniek voor tandheelkunde in Rijswijk, en is hij docent aan de opleiding Dry Needling Systems (DNS) myopain in Amsterdam. Op verzoek van de NVOF verzorgt hij, samen met tandartsgnatholoog Henk Sulkers, aanvullende cursussen voor algemeen fysiotherapeuten over het hoofd-halsgebied en de cursus dry-needling in het bovenste kwadrant voor orofaciaal fysiotherapeuten en tandartsen.
Grace van den Dobbelsteen is communicatie-adviseur en tekstschrijver bij Dobbelsteen Communicatie in Tilburg. Ze is bereikbaar via info@dobbelsteencommunicatie.nl.
FysioPraxis | september 2016
fp07speckatern.indd 54
13-09-16 12:56