26
Test en Techniek in beeld
Aandoening bij actieve en sportieve kinderen
Diagnose Morbus Sever In de dagelijkse praktijk is de aandoening Morbus Sever bij kinderen nog vrij onbekend. Omdat deze aandoening een negatieve impact heeft op de kwaliteit van leven en participatie van kinderen, is een juiste diagnose belangrijk. In dit artikel wordt een aantal testen getoond om Morbus Sever te diagnosticeren. Tekst: Lotte Lammers
Anamnese De diagnose van Morbus Sever is klinisch en wordt gesteld op basis van anamnese en lichamelijk onderzoek.2 De anamnese is zeer belangrijk voor de diagnose van Morbus Sever. Belangrijke kenmerken: • actieve, sportieve kinderen9-14 • leeftijd tussen 8 en 15 jaar9-14 • voornamelijk bij jongens3,5,6,10,11,13,14 • klachten aan het begin van het sportseizoen, na winterstop of tijdens groeispurt4,5,8,11,14 • voornamelijk bij voetbal3,5,6,10,11,13,14 • ook bij andere sporten met veel rennen en springen3,5,6,10,11,13,14 • vaak bilateraal2,4,5,11,15
Lichamelijk onderzoek In een onderzoek van Perhamre e.a. worden de klinische
testen weergegeven voor de diagnostiek van Morbus Sever bij kinderen. Dit zijn de squeezetest, barefoot one-leg heel standing test en palpatie van de calcaneus.7
Squeezetest De squeezetest1,5,8,14 is de meest gebruikte test voor Morbus Sever in de praktijk van de podotherapeut. De handvatting voor de squeezetest is als volgt: de heterolaterale hand van de therapeut maakt een kuip om de hiel van het kind (zie figuur 1 en 2). De vingers van de therapeut omvatten de mediale zijde van de hiel (figuur 1) en de muis van de hand omvat de laterale zijde van de hiel (figuur 2). Op deze manier kan er zowel mediaal als lateraal evenveel druk worden uitgeoefend op de apofyse. Er wordt vervolgens in de hiel geknepen. De squeezetest is positief als tijdens de uitvoering de herkenbare pijnklachten worden aangegeven. Hierbij is het belangrijk om uit te vragen of er verschil zit in de mediale of laterale zijde, dit voor eventuele verdere behandeling.
Barefoot one-leg heel standing test De uitvoering van de barefoot one-leg heel standing test is als volgt: zorg dat het kind zich vast kan houden aan een tafel of bureau. Laat het kind daarna één been optillen en vervolgens met de andere voet het gewicht op de hak plaatsen (zie figuur 3 en 4).7 Het is belangrijk om allebei de hakken te testen, omdat Morbus Sever vaak bilateraal voorkomt.2,4,5,11,15 De barefoot one-leg heel standing test is positief als bij uitvoering de herkenbare pijnklachten aanwezig zijn. Op het moment dat een kind met Morbus Sever op één hak gaat staan, zal dit pijnklachten geven doordat de groeischijf (apofyse) precies aan de achterzijde van de calcaneus zit (zie figuur 1 van het artikel over Morbus Sever op pagina 32-33).
Palpatie
Figuur 1. Handvatting van de squeezetest FysioPraxis | mei 2015
Palpatie is belangrijk om differentiaaldiagnosen uit te kunnen sluiten. Bij Morbus Sever kan de hele distale rand van de calcaneus pijnlijk zijn. Het is van belang om ook de mediale en laterale rand van de calcaneus te palperen, omdat de groeischijf ook aan deze zijden doorloopt. Mocht het zijn dat de pijn hoger op de hiel ontstaat, dan