23
n nu ook overzichtelijk Stroomdiagram in: Klinimetrie Richtlijn Artrose heup-knie (2010) PSK: Patiënt Specifieke Klachten; TUG: Timed Up and Go Test; cursief: performancetest/functietest; niet cursief: vragenlijst/ observatielijst
“Een meetinstrument is geen doel maar een middel” Prof. dr. Sandra Beurskens, lector Autonomie en Participatie van mensen met een chronische ziekte en bijzonder hoogleraar Doelgericht meten in de dagelijkse zorgpraktijk
“In de richtlijnen fysiotherapie worden heel veel meetinstrumenten aanbevolen, eigenlijk te veel en op heel verschillende manieren. Dat maakt het voor fysiotherapeuten en studenten lastig om het juiste instrument te kiezen en toe te passen bij het doel dat ze voor ogen hebben. We hebben het raamwerk klinimetrie ontwikkeld om de manier waarop instrumenten aanbevolen worden te standaardiseren, eenvoudiger te maken en aan te laten sluiten bij het methodisch handelen van de therapeut. Een meetinstrument is namelijk geen doel maar een middel. Het grootste winstpunt is dat er nu een duidelijk onderscheid gemaakt wordt tussen een beperkt aantal aanbevolen instrumenten - niet verplicht maar aanbevo-
len - en optionele meetinstrumenten. Dat maakt het voor de fysiotherapeut eenvoudiger en voor de zorgverzekeraar en andere partners veel transparanter. Want als in een richtlijn tien meetinstrumenten worden aangeboden, verwacht je misschien ook dat de therapeut tien meetinstrumenten gebruikt. Terwijl dat helemaal niet de bedoeling is van zo’n richtlijn. Die geeft het kader aan. De afgelopen tijd hebben we het raamwerk in een voorlopige vorm tijdens verschillende werkveldbijeenkomsten voorgelegd aan richtlijnontwikkelaars, mensen uit het onderwijs, uit de eerste lijn en de tweede lijn. Parallel daaraan is het raamwerk toegepast binnen alle richtlijnen en hebben we de
toepassing en de resultaten van de werkveldbijeenkomsten teruggekoppeld naar de richtlijnontwikkelaar. Het raamwerk is ook een mooie tool voor het nascholingsonderwijs en bacheloronderwijs. Het helpt therapeuten en studenten om meetinstrumenten op een doelgerichte en kritische wijze te selecteren en toe te passen. Ik vind: als je niet weet waarom je een meetinstrument gebruikt, moet je het niet gebruiken. Niet voor jezelf en ook niet voor de patiënt. Ik juich het enorm toe dat het KNGF dit van binnenuit oppakt. Je laat hiermee aan de buitenwereld zien dat je weet waar je het over hebt en dat je het heft in eigen hand neemt.”
“Ik zie de meerwaarde van klinimetrie als evaluatief middel” “Ik maak veel gebruik van klinimetrie. Ik werk in een pluspraktijk, waardoor ik gebonden ben aan bepaalde kwaliteitseisen van de verzekeraar. In het dossier moet onder andere de voortgang van de behandeling worden vastgelegd. Daar kan ik meetinstrumenten goed voor inzetten. Ik gebruik klinimetrie voornamelijk als evaluatief middel. De sensitiviteit en specificiteit van diverse klinimetrie vind ik namelijk nog te variabel om deze prognostisch en diagnostisch te gebruiken. Door het gebruik van steeds dezelfde meetinstrumenten bij een bepaalde klacht zorg ik voor uniformiteit in mijn eigen handelen. Ik neem deze
klinimetrie steeds op dezelfde wijze af, dat zorgt voor een goede intrabeoordelaarsbetrouwbaarheid. Ik zie dus duidelijk de meerwaarde van het gebruik van klinimetrie als evaluatief middel voor de fysiotherapeut en de patiënt, mits het op de goede manier wordt gebruikt. De fysiotherapeut moet weten wat een meetinstrument meet, welke uitspraken hij ermee kan doen en welk instrument hij bij welke klacht kan inzetten. Er zijn mensen die het ballast vinden. Het geeft namelijk extra werkdruk. Vroeger krabbelde je wat aantekeningen over een patiënt op een velletje papier en besteedde je al
Ivo Govaarts, algemeen fysiotherapeut, handtherapeut en bewegingswetenschapper bij een eerstelijnspluspraktijk
>>
FysioPraxis | december 2016/januari 2017
fp10achter.indd 23
06-12-16 14:21