22
ACHTER HET NIEUWS
Raamwerk Klinimetrie voor Evidence Based Products
Meetinstrumenten: nuttig en n Meten is weten. Daarom staan in de richtlijnen veel meetinstrumenten genoemd. Te veel zelfs, waardoor het overzicht verloren ging. Dankzij het Raamwerk Klinimetrie voor Evidence Based Products is er nu duidelijk onderscheid tussen aanbevolen en optionele meetinstrumenten. Vijf mensen uit het veld laten hun licht erover schijnen. Tekst: Suus van Geffen
“Fysiotherapeuten leren kritisch na te denken over het gebruik van meetinstrumenten” Dinja de Groot, projectmedewerker Beleid & Ontwikkeling bij het KNGF
“In de KNGF-richtlijnen staat een groot aantal meetinstrumenten genoemd en bovendien is de presentatie daarvan niet uniform. De fysiotherapeut heeft daardoor moeite om het juiste instrument te kiezen. Om meetinstrumenten beter te kunnen ordenen, selecteren en in aantal te reduceren, heeft het KNGF in samenwerking met Zuyd Hogeschool het Raamwerk Klinimetrie voor Evidence Based Products ontwikkeld. Dit raamwerk onderscheidt acht stappen die op een uniforme wijze tot een selectie van meetinstrumenten leiden en de gekozen instrumenten op een gestandaardiseerde wijze presenteren.
Het raamwerk is in een pilot toegepast op de richtlijnen Artrose heup-knie, Klachten aan de arm, nek en/of schouder (KANS), Lage rugpijn, Meniscectomie, Nekpijn en het Evidence statement Subacromiale klachten. Tijdens dat proces is een aantal knelpunten geconstateerd. Zo was bijvoorbeeld onduidelijk in welke ICF-component parameters als kwaliteit van leven of comorbiditeit ondergebracht moesten worden. En of het meetinstrument zoals de PSK (vragenlijst Patiënt Specifieke Klachten) alleen onder de component activiteiten valt of ook onder participatie. Verder was bij de ordening van
de meetinstrumenten niet altijd duidelijk of ze aanbevolen werden of optioneel gebruikt konden worden. Deze knelpunten zijn in de afgelopen periode met richtlijnontwikkelaars en fysiotherapeuten aangepakt. Het bestaande raamwerk is aangepast en geoptimaliseerd. Nu kunnen we het gebruiken bij de herziening van huidige richtlijnen en de ontwikkeling van nieuwe. Ook is het raamwerk geschikt voor het onderwijs: fysiotherapeuten leren kritisch na te denken over het gebruik van meetinstrumenten: wat willen ze meten, waarom en hoe?”
“Je kunt niet zeggen: we zetten het raamwerk op de website en dan komt het wel goed” Geert Rutten, docent en onderzoeker aan de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen
“Meetinstrumenten zijn belangrijk binnen de fysiotherapie - en het onderwijs - omdat ze richting geven aan je klinisch redeneerproces. Ten eerste voor de diagnostiek: het ondersteunt het stellen van doelen en maakt uitkomsten meetbaar en transparant. Daarnaast helpt het je in de prognostiek, bijvoorbeeld bij wat voor copingstrategie iemand hanteert. Met vragenlijsten krijg je daar beter zicht op. Ik zie de prognostische vragenlijsten vooral als ingang voor een gesprek en niet als een absoluut gegeven. Soms wordt een copingvragenlijst ingezet, daar komt een score uit en dus heeft die patiënt die copingstrategie. Vaak blijken de antwoorden genuanceerder te zijn. Vandaar dat gesprek: dit komt uit uw lijst, herkent u dat? Het raamwerk helpt studenten en fysiotherapeuten bewuste keuzes te maken. Je hebt een bepaalde vraag en daar wil je het juiste meetinstrument bij hebben. Dat
leidt tot meer inzicht, betere onderbouwing van keuzes en betere begeleiding van de patiënt. Dat is een goede ontwikkeling, zeker in de huidige tijd waarin keuzes over het aantal te gebruiken meetinstrumenten soms door verzekeraars worden gedicteerd. Dat heeft weinig met klinisch redeneren van doen. De introductie van het raamwerk in het onderwijs en het beroepsveld zal tijd en inspanning kosten. Het probleem zal ’m vooral zitten in hoe je professionals, zowel docenten als fysiotherapeuten, zo ver krijgt dat ze het raamwerk opnemen in hun onderwijs of dagelijks werk. Dat vraagt om actieve implementatiestrategieën. Professionals moeten het raamwerk leren kennen en de waarde ervan gaan inzien. Daar moeten we actief mee aan de slag. Je kunt niet zeggen: we zetten het raamwerk op de website en dan komt het wel goed.”
FysioPraxis | december 2016/januari 2017
fp10achter.indd 22
06-12-16 14:21