www.forwardbelgium.be
Schoenmaeckers
Kan ChatGPT onze sector vertegenwoordigen?
Hieronder het antwoord van ChatGPT op mijn vraag om een column te schrijven over de actuele uitdagingen in onze sector. Ik vroeg het niet uit een gebrek aan inspiratie of tijd maar omdat we het laatste jaar binnen FORWARD Belgium sterk bezig zijn met het gebruik van AI in onze sector.
De logistieke sector bevindt zich midden in een transformatie die wordt aangewakkerd door geopolitieke spanningen, capaciteitsproblemen en technologische disruptie. Wat ooit draaide om kostenoptimalisatie en voorspelbaarheid, wordt nu gekenmerkt door onzekerheid, schaarste en de noodzaak tot structurele aanpassing.
De geopolitieke realiteit is onmiskenbaar. Handelsroutes staan onder druk door conflicten in de Rode Zee, spanningen rondom Taiwan en sanctieregimes die het speelveld herdefiniëren. Multinationals heroverwegen hun toeleveringsstrategieën; termen als ‘nearshoring’, ‘friendshoring’ en ‘supply chain resilience’ zijn inmiddels ingeburgerd in de boardrooms.
De nasleep van de handelsoorlog die onder president Trump werd ingezet, laat diepe sporen na. Structurele invoerrechten, wederzijdse sancties en toenemende economische polarisatie hebben gezorgd voor een minder transparant en meer politiek gedreven handelssysteem. Voor douanevertegenwoordigers en expediteurs betekent dit een toename in complexiteit, compliance-verplichtingen en het belang van actuele kennis over douanewetgeving en oorsprongsregels.
Colofon
Brouwersvliet 33, 2000 Antwerpen
T +32 3 233 67 86 info@forwardbelgium.be www.forwardbelgium.be
Verantwoordelijke uitgever: Olivier Schoenmaeckers
Administratie: Ines De Bruyn
Marketing: Vanessa Thys
Adreswijziging: Ines De Bruyn, ines@forwardbelgium.be
Redactie:
Veerle Van Beeck, Olivier Schoenmaeckers, Jan Jacobs
Prepress: Annemie Keersmaekers
Concept & Realisatie: KMOdynamoo
Ook aan operationele zijde zijn de uitdagingen groot. Havencongestie en capaciteitsschommelingen ondermijnen de betrouwbaarheid van supply chains. In piekperiodes wordt het logistieke systeem tot het uiterste belast, met als gevolg langere wachttijden, demurrage-kosten en verstoringen in planningen.
Tegen deze achtergrond voltrekt zich een technologische versnelling. Kunstmatige intelligentie doet zijn intrede in planningssoftware, voorspellende analyses, vrachtmatching en zelfs in douaneprocessen. AI belooft beslissingsondersteuning op basis van real-time data, verhoogde voorspelbaarheid en snellere doorlooptijden.
De opkomst van AI verandert ook de rol van logistiek dienstverleners. Waar traditionele expertise jarenlang volstond, wordt van de moderne logistieke professional nu ook verwacht dat hij of zij kan opereren in een omgeving waarin data-integriteit, algoritmische besluitvorming en cybersecurity integraal onderdeel zijn van het vak. De sector zal zich moeten blijven ontwikkelen – qua systemen, processen én mensen.
We beseffen binnen FORWARD maar al te goed dat we de jonge generatie binnen onze bedrijven niet zullen blijven bereiken met het versturen van nieuwsbrieven, mailings of LinkedIn posts om onze kennis en informatie te delen. Het is dan ook onze ambitie om de ChatGPT voor expediteurs en douanevertegenwoordigers te worden.
Als u alvast een goede naam heeft voor onze FORWARD chatbot mag u dit spoedig laten weten …
Young FORWARD Belgium bouwt
bruggen tussen de logistieke sector en onderwijs
Onze sector is in volle beweging en dat vraagt om een nieuwe generatie professionals, die klaarstaat om de uitdagingen van morgen aan te gaan. Young FORWARD Belgium neemt die missie ter harte. Door actief samen te werken met onderwijsinstellingen, zet Young FORWARD zich in om jongeren warm te maken voor een toekomst in de logistiek. Met initiatieven als de Supply Chain Experience Day en deelname aan Havenwijs, maar ook via gastcolleges wordt de sector tastbaar en toegankelijk gemaakt voor studenten uit het secundair en hoger onderwijs.
Havenwijs: inspireren via onderwijsprofessionals
Op 13 mei was Young FORWARD Belgium aanwezig op Havenwijs in Antwerpen, een initiatief van Port of Antwerp-Bruges en Havenwereld. Dit event is specifiek gericht op leerkrachten uit het hoger en secundair onderwijs en biedt hen de kans om bedrijven uit de haven te leren kennen. In de voormiddag werden zij ondergedompeld in het educatieve aanbod, terwijl er in de namiddag ruimte was voor netwerking met havenbedrijven. Young FORWARD Belgium ging er in dialoog met leerkrachten en stelde onze sector voor als dynamisch, internationaal en toekomstgericht. Het was een uitgelezen moment om hen te inspireren om logistiek in hun lessen te integreren en jongeren warm te maken voor onze sector.
Supply Chain Experience Day: jongeren aanspreken
Een ander recent hoogtepunt was de Supply Chain Experience Day, die op 8 mei werd georganiseerd door Karel de Grote Hogeschool in samenwerking met Young FORWARD Belgium
en BSV The Next Generation. Tijdens dit event maakten leerlingen uit het vijfde en zesde jaar secundair onderwijs kennis met de sector via speeddates met bedrijven. De persoonlijke gesprekken boden een unieke kans om op een laagdrempelige manier vragen te stellen, ervaringen te delen en de veelzijdigheid van onze sector te ontdekken.
De actieve betrokkenheid van onze Young FORWARD vertegenwoordigers gaf het event een extra boost.
Gastcolleges: praktijk ontmoet klaslokaal
Young FORWARD Belgium wordt regelmatig gevraagd om gastcolleges te geven in zowel secundaire scholen als hogescholen. Jongeren uit de sector delen er hun ervaringen en geven studenten een realistische inkijk in het logistieke werkveld.
Samen sterker: onderwijs én sector hand in hand
Young FORWARD Belgium gelooft rotsvast in de kracht van samenwerking. Door de handen in elkaar te slaan met scholen, leerkrachten en jongerenorganisaties, leggen we samen de fundamenten voor een sterke, innovatieve logistieke toekomst.
De brug tussen onderwijs en sector is geen abstract idee – het is een levendige wisselwerking waarin jongeren centraal staan. Want de supply chain van morgen? Die begint vandaag. In het klaslokaal, op een beursvloer of tijdens een inspirerend gesprek met een jonge professional.
Wilt u ook graag jonge mensen inspireren, neem dan contact met Young FORWARD.
Technologie als hefboom voor de logistieke keten
De logistieke sector digitaliseert in sneltreinvaart. Expeditiebedrijven, douanevertegenwoordigers en logistieke dienstverleners bevinden zich midden in een technologische transformatie die processen versnelt, maar ook samenwerking en veiligheid hertekent. Digitale tools vormen daarbij geen luxe, maar noodzaak.
The Beacon: innovatie als ecosysteem
Centraal in deze beweging staat The Beacon, een technologie- en innovatiehub in Antwerpen die bedrijven, start-ups, overheden en kennisinstellingen verbindt rond digitale oplossingen voor de haven, logistiek en industrie. “We bouwen een ecosysteem waar samenwerking innovatie versnelt,” zegt CEO Inés Sylverans. “Niet de technologie op zich is het doel, maar de impact die ze heeft op mensen en processen.”
COO Robin Pauwels vult aan: “Onze leden brengen ideeën tot leven in een realistische context. Concrete voorbeelden zijn platformen die traceerbaarheid van containers vergroten, CO2-tracking van goederenstromen in kaart brengen en betalingen vlotter laten verlopen. Transparantie, voorspelbaarheid en klantgerichtheid staan bij dit alles centraal.”
“FORWARD Belgium en The Beacon stimuleren kennisdeling en helpen leden zo de juiste keuzes te maken in een snel evoluerend technologisch landschap.”
Inés Sylverans (CEO The Beacon)
Slim documentbeheer voor douanevertegenwoordigers
Binnen The Beacon zijn er verschillende spelers die digi-
tale tools ontwikkelen en gebruik maken van AI om documenten en certificaten te automatiseren. “Voor expediteurs en douanevertegenwoordigers betekent dit een enorme vereenvoudiging van de administratieve processen,” legt Olivier Schoenmaeckers (directeur FORWARD Belgium) uit. “Fouten verminderen, procedures versnellen én alles is digitaal traceerbaar. Zo blijft er meer tijd over voor advies en dossierkennis.” Met de organisatie van gezamenlijke workshops voor leden van The Beacon en FORWARD Belgium trachten we de technologische en logistieke wereld dichter tot elkaar te brengen. We willen bedrijven inspireren om stappen te zetten om hun processen efficiënter te maken.”
Olivier Schoenmaeckers
Inés Sylverans
Robin Pauwels
Veiligheid op containerniveau
Een ander belangrijk aspect is de beveiliging van de logistieke keten. Zo bestaan er applicaties die container-releaseprocessen beveiligen met blockchaintechnologie. “Fraudegevoelige pincodes maken plaats voor digitale overdracht van rechten, volledig traceerbaar en veilig,” aldus Robin Pauwels. “Dat is geen gimmick, maar een reëel antwoord op logistieke veiligheidsrisico’s.”
Opleiding, vertrouwen en menselijk inzicht Hoewel technologie steeds meer ingebed geraakt, blijft menselijke expertise onmisbaar. “Technologie ondersteunt beslissingen, maar neemt ze niet over,” klinkt het unisono. Opleiding, proceskennis en kritisch inzicht blijven cruciaal. “Wie succesvol wil digitaliseren, moet durven veranderen én samenwerken. Dat vereist openheid, maar ook ondersteuning,” zo besluit Inés Sylverans. “FORWARD Belgium en The Beacon spelen hierin een sleutelrol door kennisdeling te stimuleren, initiatieven samen te brengen en leden te helpen de juiste keuzes te maken in een snel evoluerend technologisch landschap.”
Congestie is geen excuus: uw rechten als expediteur blijven gelden
De aanhoudende congestie in verschillende havens zorgt ervoor dat steeds meer schepen uitwijken naar alternatieve havens om hun goederen te lossen. Dit zorgt vaak voor frustraties en extra kosten in de logistieke keten. Wanneer op het vervoersdocument Antwerpen als “port of discharge” vermeld staat, is de vervoerder contractueel verplicht om de goederen hier ook effectief te lossen.
Het afleveren van de goederen op de afgesproken plaats vormt een essentieel bestanddeel van de vervoerovereenkomst. Beroept een rederij zich op clausules in de cognossementvoorwaarden om de bestemming eenzijdig te wijzigen, dan is dat naar Belgisch recht niet zomaar rechtsgeldig. Een eenzijdige bepaling die deze essentiële verplichting geheel uitsluit of beperkt zonder geldige reden, maakt de overeenkomst zonder voorwerp en dus nietig.
Congestie in een haven kan bovendien niet zomaar als overmacht worden ingeroepen. Het is vaak een op voorhand gekende en voorzienbare omstandigheid waarmee de rederij rekening kan en moet houden. Eventuele pro-
blemen bij onderaannemers, zoals terminals, ontslaan de rederij bovendien niet van haar verplichtingen.
Worden containers toch in een andere haven gelost, moet de rederij instaan voor het transport naar Antwerpen, zoals contractueel overeengekomen. Dus gebeurt op haar kosten en onder haar verantwoordelijkheid. Er anders over oordelen, zou de essentie van een vervoercontract volledig uithollen.
Bovendien begint de zogenaamde “free time” – de periode waarin geen extra kosten verschuldigd zijn – pas te lopen vanaf het moment dat de goederen in Antwerpen aankomen én beschikbaar zijn voor de klant.
Kosten die voortvloeien uit een eenzijdige beslissing van de rederij en ten onrechte bij de klant gelegd worden, dienen dan ook best geprotesteerd te worden. Laat u dus niet zomaar met bijkomende kosten of gewijzigde leveringsafspraken opzadelen. Uw rechten zijn helder – en afdwingbaar.
Een must voor elke nieuwe expediteur: de online basistraining van FORWARD Belgium
Het is voor iedereen een uitdaging om gekwalificeerd personeel te vinden, daarom maakt u als bedrijf het verschil door te investeren in kennis en opleiding. FORWARD Belgium lanceert een gloednieuwe online basistraining voor expediteurs. Deze praktijkgerichte e-learning is geschikt voor zowel starters als ervaren medewerkers.
De opleiding vertrekt vanuit de verschillende FORWARD Belgium Best Practices en biedt heldere richtlijnen en oplossingen voor dagelijkse uitdagingen binnen onze sector. Ze focust onder andere op toenemende vereisten inzake compliance, risicobeheersing en een beter begrip van douaneprocessen. Ook actuele thema’s zoals CBAM, EUDR, fraudepreventie en het FORWARD-meldpunt voor verdachte zendingen komen aan bod.
Via deze opleiding leert elke expediteur wat zijn rol is in de logistieke keten en hoe hij zich verhoudt tot andere spelers zoals rederijen, terminals, transporteurs,…
Waarom kiezen voor deze training?
• Flexibel, 100% online en op eigen tempo te volgen
• Voor elke medewerker in expeditie: van nieuwkomer tot leidinggevende
• Mogelijkheid tot het behalen van een FORWARD Belgium-certificaat, een plus voor zowel medewerker als bedrijf
• Aantrekkelijke voordeeltarieven voor leden van FORWARD Belgium
Kostprijs (excl. BTW) voor 5 codes:
• Leden: €500 | Niet-leden: €750
Codes blijven 1 jaar geldig. Voor werknemers onder Paritair Comité 226 is subsidiëring mogelijk via het opleidingsfonds LOGOS.
Meer info of begeleiding boeken?
Neem contact op met het FORWARD Belgium-secretariaat en geef uw medewerkers de kennisboost die ze verdienen. Ontdek de kracht van een sterke basisopleiding – een investering in de toekomst van uw bedrijf!
“We vliegen blind”: communicatie en afstemming blijven
struikelblok bij douaneprojecten
De uitrol van nieuwe douane-IT-systemen zoals NCTS fase 5, IDMS en PN/TS nadert een kantelpunt. Maar volgens Kurt Crauwels, Managing Director bij Customs Support Belgium en voorzitter van de FORWARD Belgium Commissie Douane, is de sector onvoldoende voorbereid. Niet uit onwil, maar door een gebrek aan transparantie, testmogelijkheden en werkbare deadlines. “De systemen worden gelanceerd, maar niemand weet precies wanneer wat zal werken. Dat is geen werkbare situatie.”
Vertragingen en blinde vlekken
Crauwels is scherp in zijn analyse. “We zitten met Europese verplichtingen die vertaald worden naar Belgische implementaties, maar zonder voldoende afstemming met de gebruikers. De communicatie over wat wanneer ver-
wacht wordt, is vaak te vaag of komt te laat. Bedrijven willen zich aanpassen, maar hoe doe je dat als je de spelregels pas kent op het moment dat het spel al bezig is?”
Volgens hem kampen veel ondernemingen met dezelfde frustratie: systemen die laattijdig klaar zijn, berichtenstructuren die pas laat worden vrijgegeven, en beperkte of instabiele testomgevingen. “Je kunt je software niet degelijk testen, laat staan je mensen opleiden, als je nog geen betrouwbare simulatie hebt van de nieuwe processen. Dan vlieg je blind.”
Testen is geen luxe
Crauwels pleit dan ook voor een veel actievere en transparantere testfase. “Een IT-systeem is geen knop die je omzet. Het gaat over flows, uitzonderingen, foutmeldingen… Je moet dat kunnen uittesten in realistische scenario’s, liefst samen met partners in de keten. Nu gebeurt dat te weinig of te laat.”
Bovendien wijst hij op een fundamenteel spanningsveld: “De administratie wil vasthouden aan de Europese deadlines, wat begrijpelijk is. Maar als bedrijven daardoor niet realistisch kunnen testen, gaan we fouten creëren in plaats van ze eruit te halen. Dan riskeren we operationele stilstand.”
Kurt Crauwels
Onduidelijkheid over verantwoordelijkheden
Niet alleen de timing, maar ook de rolverdeling zorgt voor onduidelijkheid. Dat speelt bijvoorbeeld bij het nieuwe PN/TS-platform, waar meldingen moeten gebeuren door terminals of opslagplaatsen. “Wie is verantwoordelijk voor welke aangifte? Hoe gebeurt de datastroom tussen partijen? Die vragen blijven te vaak onbeantwoord, ook al zitten we kort bij go-live.”
Volgens Crauwels zijn er ook binnen bedrijven twijfels over interne verantwoordelijkheden. “De douanecel, IT en operaties werken vaak los van elkaar. Maar voor deze projecten moeten ze samenwerken. Alleen: als de administratie al geen helder overzicht biedt, hoe moeten bedrijven dat dan intern organiseren?”
Wat moet/kan er anders?
Crauwels is duidelijk: er moet meer duidelijkheid komen, vroeger in het traject. “We hebben nood aan projectcommunicatie op maat van de eindgebruikers, niet enkel technische fiches. Geef bedrijven ruim op voorhand stabiele testtools, duidelijke deadlines en scenario’s. Alleen zo kunnen ze zich degelijk voorbereiden.”
Tegelijk roept hij bedrijven op om het heft in eigen handen te nemen. “Wacht niet tot de officiële startdatum. Zoek actief informatie, stel kritische vragen, en werk intern multidisciplinair. Wie nu proactief handelt, vermijdt straks brandjes blussen.” Hij besluit: “Digitalisering is noodzakelijk, maar dan moet de uitrol ook professioneel aangepakt worden. Vandaag mist die nog te vaak voeling met de praktijk.”
FORWARD Belgium GOLD sponsors 2025
OPLEIDINGEN OP MAAT
Wat zijn de regels rond invoer en uitvoer van producten?
Hoe moet ik douaneaangiften opstellen?
Op welke producten zijn accijnzen van toepassing?
Onze douanespecialisten zetten de theorie om in de praktijk.
OPERATIONELE ONDERSTEUNING
Nood aan ondersteuning op de werkvloer?
De werking van uw douanedepartement optimaliseren?
Onze douanespecialisten komen graag ter plaatse.
CONSULTANCY
Douane en accijnzen kunnen verstrekkende gevolgen hebben voor uw onderneming.
We staan u graag bij met hands-on douaneadvies dat u meteen kan implementeren.
“Passie voor douane én onze klanten.”
UW DOUANEDOSSIER IN DE PRAKTIJK?
De theorie rond douane en accijnzen naar de praktijk vertalen: dat is het doel van Customs Solutions
Onze douanespecialisten bouwden jarenlange ervaring op in de sector.
Ze bundelden de krachten om deze kennis in uw onderneming te implementeren.
• Pragmatisch
• To the point
• Naadloos afgestemd op uw noden
Kom meer te weten op www.customssolutions.be
Contacteer ons via solutions@customssolutions.be
+32 484 127 513