len topraklar, Batý Avrupa daki alleu denilen yurtluklara uygun düþüyordu). Feodal toprak mülkiyetinin bir biçimi ikta (toprak payý fief ) oldu. Topraklar, ömür boyunca ya da belirli bir zaman için, görülen hizmet karþýlýðý olarak veriliyordu. Burada, zilyedliði baþkasýna devredilmeyen dinsel kurumlara ait vakýflarý da belirtelim. Batý Avrupa dan farklý olarak, 9. yüzyýlda, Baðdat hilelinde, meta-para iliþkileri daha ileri gitmiþti. Bu durum, deðiþimin geniþ ölçüde geliþmesiyle, zanaat sanayiinin yoðunlaþtýðý kentlerin de büyüyüp geniþlemesine yardým eden canlý bir iç ve dýþ ticaretle açýklanabilir. Kölelik, Baðdat ta, büyük rol oynuyordu. Köleler aðýr sulama iþlerinde, pamuk tarlalarýnda, madenlerde kullanýlýyorlardý. Köleler, çoðunlukla zenciler di, yani Afrika kökenliydiler. Feodal baský, ayaklanmalarýn nedeni oluyordu. 9. yüzyýlda, Baðdat Hilâfeti, Babek tarafýndan yönetilen bir köylü isyaný (815837) ve zenci kölelerin ayaklanmasý (869-883) ile önemli ölçüde sarsýldý. Arap egemenliðine karþý baðýmlý halklarýn savaþýmý, feodal iliþkilerin geliþmesi, yerel senyörlerin güçlenmesi, 9. ve 10. yüzyýllarda hilâfetin daðýlýp parçalanmasý sonucunu verdi. Birçok baðýmsýz devlet kuruldu. Tasarruflarýný ve siyasal iktidarýný yitirmiþ olan Abbasî halifeleri, artýk yalnýzca müslümanlarýn baþý (imam) idiler. Mýsýr, Tulunidler daha sonra da Fatimiler hanedaný tarafýndan yönetilen baðýmsýz [sayfa 211] bir devlet oldu. Kuzey Suriye, antikçaðda olduðu gibi Doðu Akdenizin baþlýca kentlerinden biri olmakta devam eden Antakya ile birlikte, 969 da, Bizanslýlar tarafýndan ele geçirildi. Suriye nin geri kalan bölümleri, Lübnan, Filistin, Hamdaniler baðýmsýz devletini kurdular (929-1003); buralar, daha sonra. Mýsýrlý Fatimiler tarafýndan ele geçirildi. Ýran da, Orta Asya da ve baþka yerlerde de baðýmsýz devletler kuruldu. Müslüman ülkelerin yöneticileri Baðdat halifesini, ancak kendilerine berat eden dinsel lider olarak tanýyorlardý. Afrika Kýtasýndaki Devletler
Bu dönemde, gözkamaþtýrýcý uygarlýklar, Afrika kýtasýnda Sahra nýn güneyinde de geliþiyor. Feodal devletler ortaya çýkýyor.
Ýlkel, Köleci ve Feodal Toplum
181