Ś/S!
PL
Nieco zapomniana już dziś Balanga przynosi bezkompromisowy obraz transformacji ustrojowej, przywołujący na myśl wizje rodem z Psów bądź Szamanki. W nagrodzonym w Gdyni debiucie Łukasza Wylężałka Polska przypomina wielką melinę, w której odbywa się ciągła libacja, a na jaw wychodzą najbardziej prymitywne instynkty. Uwagę reżysera przykuwa rywalizacja pomiędzy dwoma uczniami zawodówki a znienawidzonym przez nich belfrem. Eskalacja napięć, mogących służyć za metaforę powszechnego kryzysu autorytetów i konfliktu pokoleń, prowadzi do nieuchronnej tragedii. Do odczytania filmu w kategoriach symbolicznego uogólnienia skłania też wybrana przez reżysera forma – celowo nierealistyczna, przerysowana, ciążąca w stronę groteski. Unosząca się nad fabułą aura niesamowitości zachęciła część krytyków do uznania Balangi za polski ekwiwalent Miasteczka Twin Peaks. Z dzisiejszej perspektywy film Wylężałka broni się jednak przede wszystkim jako kino protestu, którego siłę wzmaga muzyka zespołów Voo Voo i T. Love.
Tytuł oryginalny / Původní název: Balanga Reżyseria / Režie: Łukasz Wylężałek Scenariusz / Scénář: Łukasz Wylężałek Zdjęcia / Kamera: Krzysztof Tusiewicz Muzyka / Hudba: Mateusz Pospieszalski, Jan Pospieszalski Obsada / Hrají: Jacek Pałucha, Paweł Fesołowicz, Jan Tesarz, Marcin Troński, Maciej Kozłowski Nagrody / Ocenění": FPFF w Gdyni 1993 – nagroda za debiut reżyserski / Festival polských hraných filmů v Gdyni
CZ
Dnes už pozapomenutý Mejdan přináší nekompromisní obraz změny společenského uspořádání, připomínající vize z filmů Psi nebo Šamanka. V debutu Łukasze Wylężałka, oceněném na filmovém festivalu v Gdyni, Polsko připomíná obrovskou putyku, ve které probíhá pitka probouzející ve svých účastnících ty nejprimitivnější pudy. V realitě kypící agresí upoutal režisérovu pozornost především konflikt mezi dvěma žáky učiliště a nenáviděným učitelem. Eskalace nejrůznějších napětí, která mohou sloužit jako metafora všeobecné krize autorit, konfliktu generací a morální rozpolcenosti, vede k neodvratné tragédii. K chápání filmu v kategoriích symbolického zobecnění vybízí rovněž forma, jakou si režisér vybral – záměrně nerealistická, nadsazená, až směřující ke grotesce. Nádech nesamozřejmosti vznášející se nad dějem přivedl část kritiků k přesvědčení, že Mejdan je polskou analogií Městečka Twin Peaks. Z dnešní perspektivy je Wylężałkův film cenný především jako protestní film, jehož sílu umocňuje hudba skupin Voo Voo a T. Love.
Piotr Czerkawski
1993 – cena za režijní debut Kraj / Země: Polska / Polsko 1993 Czas trwania / Stopáž: 76 min
167
BALANGA · MEJDAN
PIAST 29.04.2018, 10.00