Jong023 juni 2023

“ALS JE FOTO’S MAAKT, ZIE JE MEER”

Leerlingen uit groep 7 van de Bernardusschool gingen drie dinsdagen op pad met oudere bewoners uit de wijk. Ze maakten samen foto’s om elkaar en hun wijk beter te leren kennen.

De eerste bijeenkomst is in het Reinaldahuis. De leerlingen stellen daar vragen die ze op school hebben bedacht. Jan Mulder (87) is een van de ouderen die de vragen beantwoordt. Hij heeft de Tweede Wereldoorlog meegemaakt en kwam als kind vanuit Groningen naar IJmuiden. “Ik ging van het boerenland naar de Hoogovens”, vertelt hij.

Sommige dingen blijven

Youmess (10), Danilson (10) en Yeshua (10) horen van Jan Appel (72) dat hij vanuit Andijk naar Haarlem is verhuisd. Een ingrijpende gebeurtenis, zegt hij. En hoewel er in al die jaren veel is veranderd in de wereld, blijven sommige dingen hetzelfde: Jan voetbalde als kind veel op straat en ook de drie jongens trappen graag tegen een balletje.

Creatieve dingen doen

Ine (76) neemt Bente (11), Chayen (11) en Annabel (10) op sleeptouw door de buurt. Ze houdt van creatieve dingen doen, zegt ze. In het

Reinaldapark gaan de meiden met de camera aan de slag. Ze proberen van alles. Ze maken foto’s bij de mozaïekbank en springen over de stapstenen van een slootje.

Lelijk wordt mooi

Het is leuk als er iets verrassends op de foto staat, leren de kinderen. Een lelijke fiets kan toch mooi zijn als je goed de schaduwen ziet. Een detail van een bloem kan meer indruk maken dan een hele bos. “Je leert letten op de kleine dingen”, zeggen Livia (11), Danique (10) en Rüya (11). De betonnen beelden op de Beatrixdreef zijn leuk om in te klimmen en vormen ook een mooi decorstuk voor een foto.

Elkaar beter begrijpen

De fotografie-ontmoetingen horen bij het project DubbelBelicht. Kinderen en ouderen maken daarbij samen foto’s van dingen die opvallen in hun wijk. Het doel van DubbelBelicht is dat ouderen en jongeren elkaar beter gaan begrijpen.

TEKST: ANNEMIEKE WINDT, FOTO’S: LEERLINGEN GROEP 7 BERNARDUSSCHOOL

Filippa, Hannah en Wende helpen

Wat kun je leren van Ajax?

Suppend het water schoonmaken

Springen bij Streetjump Haarlem

Tatenda, Jouke, Jan en Ruben met de camera op pad.

Israhamza in een betonnen beeld. De foto’s van DubbelBelicht zijn te zien op de kunstroute ‘Sporen door Oost’ in Haarlem-Oost van 29 juni tot 17 juli. Zie stichtingkapsalon.nl

Chayen, Ine, Bente en Annabel op de mozaïekbank.

Quinten en Ifan.

FOTO: SOUKAINA

FOTO: RHETT

& RAADSELS

Een man komt bij de dokter. Hij geeft hem een briefje waarop staat: “Ik kan niet praten.” “Vervelend”, zegt de dokter. “Leg je hand maar op tafel.” De man legt zijn hand op tafel. De dokter slaat er hard met een hamer op. “AAAAAH!”, roept de man. “Goed zo”, zegt de dokter, “kom volgende week maar terug. Dan oefenen we de b.”

Sven (10)

Een jongen wordt achtervolgd door iets. Het blijft altijd achter hem aan zitten. Rara wat is dat?

Charlotte (8)

Antwoord: zijn hiel.

De meester zegt tegen zijn klas: “Ga staan als je jezelf dom vindt.” Iedereen blijft zitten. Opeens gaat Jantje toch staan. De meester: “Zo Jantje, jij vindt jezelf dom?" Jantje: “Nee hoor meester, maar ik vind het zielig dat u de enige bent die staat.”

Alwin (9)

Een Haarlemmer, een Zandvoorter en een Bloemendaler staan op de duikplank. Een fee komt langs en voorspelt: “Jullie zullen duiken in het woord dat jullie zeggen.” “Euro’s”, zegt de Haarlemmer, en hij duikt in het geld. “De zee”, zegt de Zandvoorter, en duikt in het water. De Bloemendaler glijdt uit. “Shit”, zegt hij.

Miro (12)

Heb jij een leuke mop of een goed raadsel ? Mail ze met je voornaam en je leeftijd naar redactie@jong023.nl

DE NIEUWE JONG023

13 JULI 2023

Wil je daarin iets over jezelf vertellen, over je hobby of iets wat je doet voor je buurt, dorp of stad… mail naar redactie@jong023.nl!

STREEP ALLE WOORDEN DOOR IN DE PUZZEL. SOMMIGE LETTERS KUNNEN TWEE KEER DOORGESTREEPT WORDEN. MAAK EEN WOORD VAN DE LETTERS DIE JE OVERHOUDT.

STUUR JE OPLOSSING VOOR 29 JUNI MET JE VOORNAAM, LEEFTIJD EN SCHOOL NAAR REDACTIE@JONG023.NL EN WIE WEET WIN JIJ DE VOLGENDE PRIJS!

De oplossing van de woordzoeker van april was ‘feestdagen’. Dat woord werd gevonden door Alysa (Vrije School), Emir, Seyit en Emilia (Piramide), Noah (Argonauten), Juliet en Luca (Ter Cleeff), Alexander (Ter Cleeff). Gefeliciteerd!

DAMMEN

GANZENBORD KONING

KWARTET LOPER MAT

MONOPOLY PAARD

ANTWOORD (1 WOORD):

PESTEN PION

RUBIKS SCHAKEN SPELEN

TOREN

WINNEN

UITGEVER: STICHTING JONG023

HOOFDREDACTEUR: JACQUELINE SCHADEE AAN DEZE EDITIE WERKTEN MEE:

WOUTER VAN AALDEREN (PUZZEL EN BEZORGING), EDITH BIJL (CORRECTIES), DANIËLLE ZWAGER (BEZORGING), EN ANDEREN.

VORMGEVING: KIRSTEN VERMEULEN

Meer informatie en contact: redactie@jong023.nl www.jong023.nl facebook.com/jong023.nl

DE TEKENAAR VAN OSCAR EN ZIJN SLIMME KAT, ALEX, MAAKT NU OOK EEN STRIP VOOR DE TINA! ‘MAX EN MAM’ GAAT OVER EEN MEISJE EN HAAR MOEDER MET EEN TWEEDEHANDS KLEDINGWINKEL.

DONATEURS EN SPONSORS

Wil jij in de kinderkrant met je school, vrienden of hobby? Doe je iets leuks voor je buurt of de stad? Mail redactie@jong023.nl

JONG023 WORDT MEDE MOGELIJK GEMAAKT DOOR:

”Wat vonden jullie het leukst om te doen?“

Burgemeester Jos Wienen is benieuwd naar de mening van leerlingen van de basisschool. Deze keer stelt hij een vraag aan de Haarlemse kinderraad. Deze kinderen hebben zich dit schooljaar ingezet voor de stad en voor andere kinderen. Ze moesten nadenken over belangrijke onderwerpen, discussiëren, presenteren en bijeenkomsten organiseren. Waar beleefden ze het meeste plezier aan?

TEKST: FLEUR LEEFLANG, FOTO’S: FJODOR BUIS

“Het leukst vond ik dat we club WES, Wijs En Sterk, mochten openen in Bibliotheek Schalkwijk. Kinderen leren bij WES om te gaan met pesten. We knipten samen een groot lint door. We deden ook een opdracht met kaarten met vragen erop. Die vragen stelden we aan de persoon naast ons. Zo kwamen we meer over elkaar te weten.”

“De democratiedag op de Franciscus Xaveriusschool vond ik het leukst. We waren daar met heel veel kinderen en konden veel leren. Iedereen mocht workshops doen. Ik deed er een over zwerfafval. Een blikje blijft vijftig jaar liggen en een plastic flesje vergaat nooit. Dat maakte indruk op mij. Ik ga de gezelligheid en het samenzijn van de kinderraad missen.”

evy (11), Sint Bavo ReviuSStRaat

“Het leukst vond ik de verkiezingen bij het Provinciehuis. We ontmoetten daar de Commissaris van de Koning. Kinderen mochten stemmen welk onderwerp ze het belangrijkst vonden. In tweetallen vertelden wij van de kinderraad van tevoren iets over die onderwerpen. Onze laatste zin was: ‘Stem op veiligheid en verkeer, anders word je platgereden’.”

“Ik heb heel veel gedaan en geleerd. De openingen en onthullingen vond ik het leukst. De besprekingen in het stadhuis vond ik ook leuk. We legden daar eerst een eed af bij de burgemeester. Ik vond het ook leuk om een tentoonstelling te openen met kunstwerken van Haarlemse schoolkinderen. Mijn eigen kunstwerk hing er ook bij.”

“Ik vond de activiteiten die ik mocht doen als kinderburgemeester het leukst. Mijn eerste actie was gouden badmutsen uitdelen bij de Swim to Fight Cancer. Ik stond op een podium met duizenden mensen eromheen. Het was spannend maar ook heel leuk. Ik heb geleerd om verantwoordelijkheid te nemen. En ik heb meegespeeld in filmpjes, zoals over groene schoolpleinen. Heel leuk.”

“De meetings met elkaar vond ik het leukst. We praatten om te zien of we het eens konden worden. Ik kwam later bij de kinderraad, omdat iemand anders niet verder kon gaan. Ik vind: áls je meedoet aan de kinderraad, doe dan helemaal mee. Het kost je tijd, maar het levert je ook veel leuke dingen op.”

maRvin (11), De talenten

“Ik vind politiek heel leuk en ik ga door met de jongerenraad. Er zijn nieuwe speelplekken nodig in Haarlem: basketbal- en voetbalvelden. Kinderen gaan dan meer buitenspelen. Meer aandacht voor het milieu is ook belangrijk. We kunnen een website bouwen waar kinderen hun ideeën voor een beter milieu op zetten. Die geeft de raad dan door aan de burgemeester.”

En jij? Wat vond jij het leukst om te doen dit schooljaar?

“De democratiedag was heel leuk. We werkten goed samen. Dat gaf mij een goed gevoel. Het leuke aan de kinderraad vind ik dat iedereen heel enthousiast is. Ik kreeg snel contact met de andere kinderen. Ik vind het jammer dat ons jaar nu is afgelopen. Ik hoop dat de volgende kinderraad zich inzet voor het klimaat.”

“Het vergaderen vond ik leuk. Eens per drie weken kwamen we in het stadhuis. We bespraken wat Haarlem beter maakt voor kinderen. Soms met een wethouder erbij, of met de klimaatburgemeester of met de mevrouw van Wijs en Sterk. We hebben ook een filmpje gemaakt waarin we oproepen om meer voor het milieu te doen.”

Burgemeester Jos Wienen FOTO: BIBI VETH

Sam (12), Sint Bavo ReviuSStRaat

otto (12), vRije School KleveRpaRK

noah (10), FRanciScuS XaveRiuS BRuce (12), Don BoSco

jacoB (12), vRije School KleveRpaRK

Dani (11), Willem van oRanje

“Wat vond jij het leukst van de kinderraad?”

teSS (12), FRanciScuS XaveRiuS

vul zelF in...

teken jezelf

Het Hoogheemraadschap van Rijnland zorgt ervoor dat de kwaliteit van het water rondom Haarlem goed blijft. Plastic (zwerf)afval is superslecht voor de planten en diertjes in het water. Plastic maakt het ook moeilijker om het water te zuiveren.

SUPPEND HET WATER SCHOONMAKEN

Elif (12) gaat vaak met een sup het water op om afval op te vissen. Vrijdag 19 mei deed ze weer mee met een schoonmaakactie. Samen met anderen haalde ze een berg zwerfafval uit het Spaarne en de Bolwerken. “Deze rommel gaat dus niet naar de zee”, zegt ze. Elif zit op De Peppelaer.

TEKST: JACQUELINE SCHADEE, FOTO’S: SANDRA REEB-GRUBER

1. HOE WERKT ZO’N SCHOONMAAKACTIE?

“We gaan met een groep mensen het water op. Sommige mensen hebben sups, anderen gaan met de boot. Ik zit meestal bij mijn moeder op haar sup. Met onze grijpers vissen we zo veel mogelijk plastic uit het water. We doen het plastic in een bak op de sup. Aan het eind van de avond verzamelen we al het afval. Daarna wordt het weggebracht.”

2. WAAROM HAAL JE ROTZOOI UIT HET WATER?

“Plastic is heel slecht voor de natuur. Het vergaat nooit. Het brokkelt af in kleine stukjes. Vissen eten die stukjes en gaan er dood van. Of mensen eten de vis en

VIER VRAGEN AAN ELIF

krijgen het plastic binnen. Je ziet van buiten niet of een vis plastic heeft gegeten.”

3. WAT DENK JE ALS JE DAT AFVAL ZIET?

“De eerste keer dat ik meedeed met ‘Supmission’, schrok ik. Onze hele bak lag al snel vol met afval. We vonden ook een zak met vieze luiers en een teddybeer. Het maakte me wel blij dat we iets goeds deden.”

4. IS HET LEUK VOOR KINDEREN?

“Het is altijd heel gezellig om met de groep het water op te gaan. Als je het niet erg vindt om nat te worden, is het heel leuk om mee te gaan. En het geeft een fijn gevoel om te helpen.”

Elif vist plastic uit het water samen met met haar moeder.

Dit haalde Elif met haar groep in anderhalf uur uit het water:

• 6 vuilniszakken;

• 2 winkelwagentjes;

• flesjes en blikjes (statiegeld: €4,20);

• een grote container;

• een leeg bierkratje;

• een zaklampje (werkt nog);

• een stofzuigerslang met mondstuk;

• bouwverpakkingsmateriaal en veel piepschuim.

Een deel van het plastic gaat naar Meltup. Deze Haarlemse club maakt duurzame dingen van plasticafval, zoals kledinghaken. Zie meltup.nl.

VAREND OP ONTDEKKINGSTOCHT DOOR RIJNLAND

Op een warme dag is het heerlijk om op het water te zijn. Wie geluk heeft, kan er met een bootje op uit. Je kunt varen door Haarlem, naar de Mooie Nel bij Spaarndam of een rondje over de Ringvaart maken. Dat is het water dat de Haarlemmermeerpolder omringt.

Het Hoogheemraadschap van Rijnland beheert de wateren in en rondom Haarlem. Het waterschap heeft vijf vaarroutes door haar gebied gemaakt die je gratis kunt aanvragen via www.rijnland.net. Bij elke vaarroute vind je leuke weetjes over het landschap en de geschiedenis.

Supmission houdt ongeveer eens per maand op vrijdag een schoonmaakactie. Deelnemers verzamelen om 19 uur bij het Dolhuys. Je kunt je eigen sup meenemen of een sup huren. Meevaren met de boot mag ook. Zie supmission.org.

Hoera, deze troep gaat niet naar zee!

Kijk voor leuke vaarroutes op www.rijnland.net.

Zepp en zijn vader halen ook afval uit het water.

Natuur en Milieu

ALLE SPULLEN VERZAMELEN!

Verf, batterijen, pannen, een broodbakmachine en heel veel piepschuim… al deze spullen werden woensdagochtend 17 mei ingeleverd bij de Recyclewagen in het Ramplaankwartier. De vriendinnen Wende (11), Filippa (10) en Hannah (11) van de Beatrixschool kwamen helpen met sorteren.

TEKST: JACQUELINE SCHADEE, FOTO’S: EVA CAMERON

De Recyclewagen [je zegt ‘riesaikelwagen’] is een grote vrachtauto met een klep aan de zijkant. In de wagen is een wand met wel twintig bakken voor verschillende soorten afval, zoals rookmelders en kwik, medicijnen, make-up, spuitbussen, schoonmaakmiddelen en lijm. Buiten staan grote bakken voor huishoudelijke apparaten, hard plastic en piepschuim.

Verbranden is zonde

“De Recyclewagen staat hier zodat mensen hun spullen niet bij het restafval gooien”, zegt Wende. “Er kunnen weer nieuwe spullen van gemaakt worden.” Hannah: “Het is beter voor het milieu als sommige stoffen niet in de

Alle beetjes helpen

“Ik vind het goed dat mensen iets voor het milieu doen”, zegt Wende. “Anders gaat het mis. Wij willen over vijftig jaar ook gewoon een leven hebben!” Filippa: “Aan de ene kant denk ik: Er zijn acht miljard mensen op aarde. Het maakt niet uit of ík iets voor het milieu doe. Maar aan de andere kant… als iederéén dat denkt, gaat het nooit beter.” Hannah: “Ik vind het belangrijk om iets te doen voor het klimaat. Ik heb er op school in verschillende klassen een spreekbeurt over gehouden. We zijn in onze buurt ook afval gaan opruimen met prikstokken. Ik zeg altijd: Alle kleine beetjes helpen!”

De Recyclewagen.

vuilnisbak komen. Je kunt ze beter recyclen of hergebruiken.” Filippa: “Afval dat niet gerecycled wordt, wordt verbrand in de oven. Dat is zonde.”

Van afval naar grondstof

Er zijn verschillende soorten afval, legt Jane van Spaarnelanden uit. Er is gevaarlijk afval, dat giftig is of kan ontploffen, zoals verf en batterijen. Ander afval kan worden hergebruikt of kan weer grondstof zijn voor nieuwe producten. “Van glas wordt nieuw glas gemaakt. Oud papier wordt nieuw papier”, zegt Jane. “Apparaten zoals stofzuigers en telefoons worden in de fabriek uit elkaar gehaald. De kleine onderdelen komen in nieuwe apparaten. Die onderdelen hoeven dus niet opnieuw te worden gemaakt. Dat scheelt energie en grondstoffen.”

Lekker dichtbij

“De Recyclewagen komt nu op acht plekken in Haarlem”, weet Wende. Doordat de wagen om de week in woonwijken staat, hoeven bewoners niet helemaal naar het Milieuplein in de Waarderpolder met hun spullen. In HaarlemNoord en Haarlem-Oost kunnen mensen ook hun gebruikte spullen zoals speelgoed, boeken, apparaten en kleding in de Recycletas doen. De tas wordt door Spaarnelanden met een elektrische bus opgehaald.

In de Recycletas kun je zelf spullen doen zoals speelgoed, boeken en kleren. De spullen gaan naar kringloopwinkel Snuffelmug. Recycletassen vind je onder meer bij het Kweekcafé aan de Kleverlaan. Je leest er meer over op spaarnelanden.nl bij ‘zelf regelen’.

WAAR LAAT JE...

Milieuplein of Recyclewagen. …speelgoed (heel + schoon)?  Speelgoedbank, kringloopwinkel. …koffieprut?

…piepschuim?

Gft-bak of in je tuin. …lege aanstekers? Restafval.

Wende, Filippa en Hannah helpen Nick en Jane met sorteren.

Filippa: “Recyclen is beter dan verbranden.”

Verf en batterijen worden veilig afgevoerd.

Jane met een chemiedoos.

Natuur en Milieu

EEN ZIEKENHUIS VOOR VOGELS

Anne (8) en haar broer Ben (6) houden van vogels. Ze zitten op de Ter Cleeffschool. Half mei mochten ze een kijkje nemen in het Vogelhospitaal. Dat is een opvangcentrum en een ziekenhuis voor vogels. Vanwege de vogelgriep moesten ze op afstand van de vogels blijven.

Het Vogelhospitaal in Haarlem-Noord vangt zieke en gewonde vogels op. Als de dieren hersteld zijn, worden ze weer vrijgelaten. “Er komen wel vierduizend vogels per jaar naar het Vogelhospitaal”, vertelt Anne na de rondleiding. “Er zijn nu 75 vogels.” Er werken drie beheerders en veel verzorgers in het opvangcentrum.

Gewonde dieren

Als Anne en Ben aankomen, wordt er net een pulletje binnengebracht, een jong eendje. Het heeft een wond aan haar pootje. “Ze is waarschijnlijk aangevallen door een kat”, zegt Stef, die de rondleiding geeft. Het pulletje wordt gewogen en gaat naar de behandelkamer. Daarna wordt een kauwtje binnengebracht. “Ik denk dat ze uit het nest is gevallen. Dat gebeurt wel vaker als de jongen groter worden en meer gaan bewegen”, legt Stef uit.

Laat gezonde uiltjes zitten

De lievelingsdieren van Ben zijn uilen. Toevallig is er net een jonge bosuil binnengebracht. De uil is niet ziek of gewond. “Deze uil is waarschijnlijk zelf het nest uitgelopen, over de boomtakken. Het is een takkenloper”, vertelt Stef. “Als mensen zo’n uiltje onder aan een boom zien zitten, brengen ze hem soms naar de dierenopvang. Dat is helemaal niet nodig. Zo’n takkenloper klautert zelf weer terug het nest in.” Bosuil.

GRATIS GASTLESSEN

Het Vogelhospitaal geeft gastlessen op basisscholen en in het opvangcentrum. Medewerkers vertellen in de les over vogels en het werk van het Vogelhospitaal. Voor elk niveau is er een eigen verhaal. Zie www.vogelhospitaal.nl onder ‘Educatie > Scholen en maatwerk’. Mailen kan ook: educatie@vogelhospitaal.nl

Terug naar de natuur

Zieke of gewonde vogels die hersteld zijn, worden vrijgelaten op een plek in de natuur waar ze normaal gesproken leven. “Sommige vogels kunnen heel goed nieuwe vrienden maken. Die kunnen we bijna overal vrijlaten”, vertelt Stef. “Bij andere vogels kan dat niet. Zwanen zetten we het liefst precies terug waar we ze vonden. We hopen dat ze daar hun partner terugvinden.”

Vogelvrienden

Als Anne en Ben ergens een onbekende vogel zien, zoeken ze thuis op welke soort het is. “Ik vind vogels leuk omdat ze kunnen vliegen”, zegt Anne. Ben: “Ze zien er ook leuk uit. Vooral jonge vogeltjes zijn grappig.” Anne en Ben zijn blij dat gewonde vogels worden opgevangen. Anne: “Anders gaan ze misschien dood.”

Help de vogels

Vogels helpen het leven op aarde. Ze eten insecten en zijn zelf weer voer voor grotere dieren. “Vogels eten muggen. Dat vinden mensen fijn”, zegt Anne. Ben: “Vogels eten ook bessen. De zaadjes poepen ze uit. Zo zorgen ze ervoor dat er nieuwe struiken gaan groeien.” Veel vogels raken verzwakt, doordat hun leefgebied kleiner wordt en er steeds minder insecten zijn. Wil je vogels helpen? Maak je tuin en schoolplein dan groen(er). Wie een gewonde vogel vindt, kan het beste de Dierenambulance bellen: 088 811 3680 of

Ben en Anne nemen een kijkje in het Vogelhospitaal.

Anne en Ben met hun eigen knuffels.

Het pulletje is gewond aan zijn pootje.

Zwaan.

Kauw.

Hartenwensen

SPRINGEN BIJ STREETJUMP HAARLEM

De wens van Robin (10) van De Peppelaer ging dinsdag 30 mei in vervulling. Ze mocht twee uur lang jumpen met haar beste vriendin Jet (10) uit Amsterdam.

Jet en Robin springen enthousiast op de trampolines en in de bak met schuimblokken. De meiden zijn al hartsvriendinnen sinds de eerste dag in groep 1 van een school in Amsterdam. Drieënhalf jaar geleden verhuisde Robin naar Haarlem.

Superleuke verrassing

“We gingen Jet thuis ophalen”, vertelt Robin. “Ik zei: we nemen je mee naar Haarlem voor een grote verrassing. En toen gingen we naar Streetjump!” Jet: “Ik vond het eerst een beetje eng, want ik wist niet

wat we gingen doen. Toen bleek dat we gingen jumpen, was ik heel blij. We kregen sokken en een kan limonade. Het was een superleuke verrassing!”

De wensen van Pleun (11) en Ella (10) worden ook vervuld. Pleun krijgt een schilderij van haar tante met haar hond die is overleden. Ella mag met haar neefje Carlos naar een voorstelling van goochelaar Hans Klok!

Robin (10): “Ik wil mijn beste vriendin Jet trakteren op een bezoek aan Streetjump in Haarlem. In groep vier verhuisde ik van Amsterdam naar Haarlem. Zij woont nog daar. Ik nodig haar dan bij mij uit zonder te zeggen wat we gaan doen!”

Heb jij een hartenwens voor iemand die jou dierbaar is? Mail de wens, met je naam, leeftijd, school en een fotootje naar redactie@jong023.nl en wie weet wordt jouw wens in vervulling gebracht door AH Vos!

Wat is jouW hartenWens?

Dania (11): “Mijn wens is dat mensen goed voor elkaar zijn. Dat ze aardig doen, niet irritant of stoer. Soms lachen mensen elkaar uit. Dat is gemeen. Wat ik liever zie, is dat mensen elkaar met rust laten.

Als ik zelf niemand uitlach, wordt de wereld vanzelf iets aardiger.”

Maysoon (10): “Al sinds mijn vierde wil ik wetenschapper worden. Het liefst wil ik bioloog zijn. Ik zit in groep zes en doe mijn best op school. Ik heb een goed rapport. Mijn moeder zei: als je naar het vwo mag, dan krijg je van ons een cadeau. Ik hoop dat het een fatbike is.”

Skye (12): “Ik wil heel graag beroemd worden. Vorige week ging ik naar de musical ‘The Bodyguard’. Dat was fantastisch. Ik heb vier jaar op ballet gezeten. Een proefles bij een musicalschool zou ik geweldig vinden. Gewoon, om het te proberen.”

Jet en Robin zijn hartsvriendinnen.

LEKKER IN JE VEL OP SCHOOL

Ken je dat? Op sommige dagen ben je vrolijk en blij. Op andere dagen voel je je verdrietig of boos. Als je niet blij bent, zit je misschien iets dwars: een vervelende gedachte of gebeurtenis. Het helpt vaak om daar met iemand over te praten. Met wie praat jij het liefst?

Hoe gaat het met mij?

ERDEM (11):

“Als ik me slecht voel over iets, vertel ik het eerst aan mijn moeder en daarna aan mijn vrienden. Het lukt niet altijd, maar ruzies op school probeer ik altijd met woorden op te lossen.”

ESRA (11):

“Meestal praat ik met mijn ouders. Als we op de bank zitten, vertellen we elkaar even hoe het gaat. Op school helpt de juf me, bijvoorbeeld als ik niet geconcentreerd kan werken omdat er kinderen door de klas schreeuwen.”

AMY (10):

“Ik vertel het mijn beste vriendinnen, mijn klasgenoten of mijn familie. Op mijn verjaardag een paar jaar geleden overleed mijn nicht in Suriname. Mijn ouders hebben ons mee op vakantie genomen. Toen werd ik weer vrolijk.”

QUINTIN (12):

ROMANO (11):

“Ik praat het liefst met mijn moeder, de juf of mijn vrienden. Op mijn vorige school werd ik gepest. Ik ben overgestapt naar een andere school. Nu gaat het goed met mij.”

“Ik kan met mijn broer van 17 jaar overal over praten. Hij begrijpt de meeste dingen en maakt er snel grapjes over. Op school kan ik terecht bij juf Jorianne. We bekijken samen wat mijn stress kan wegnemen.”

Wat maakt jou blijer?

ABEL (10):

“Een Donald Duck lezen. Ik word vrolijk van de korte, grappige stripjes. Ik word ook blij van het Groenendaalse Bos. Ik kan daar steeds op plekken komen waar ik nog niet eerder ben geweest. Als ik er met mijn vader en zusje naartoe ga, nemen we eten mee en blijven we heel lang.”

ROSALIE (9):

“Als ik me verdrietig voel, pak ik mijn knuffelhondje Mummie. Het gaat dan meteen beter. Hij is al helemaal kaal geknuffeld. En als ik boos ben en mijn zusje van twee lacht naar mij, dan smelt ik meteen. Het helpt mij ook om te knutselen. Ik heb een kast vol met knutselspullen.”

JUULTJE (10):

“Ik word blij van tekenen en van miniatuurkunst maken. Ik word ook blij als mijn broer en ik stiekem ’s nachts strips tekenen. Onze kamers zijn op een andere verdieping. Omdat de trap kraakt, hijsen we via een takeltje stilletjes de tekeningen naar boven en naar beneden.”

DOE DE TEST samen met je ouders/verzorgers en vergelijk jullie antwoorden! Omcirkel je antwoord.

MIJN LICHAAM

Krijg ik genoeg slaap? ja/soms/nee

Beweeg ik elke dag minstens een uur? ja/soms/nee

Eet en drink ik gezond? ja/soms/nee

MIJN GEDACHTEN

Ben ik blij met mezelf? ja/soms/nee

Mag ik fouten maken van mezelf? ja/soms/nee

Voel ik me gestrest? ja/soms/nee

MIJN STEMMING

Voel ik me blij? ja/soms/nee

Kan ik praten met iemand? ja/soms/nee

Voel ik me veilig? ja/soms/nee

MEEDOEN

Heb ik vriend(inn)en? ja/soms/nee

Word ik gepest? ja/soms/nee

Ben ik lid van een club? ja/nee

TIP van Charlie

Je kunt over ALLES praten met de mensen van de Kindertelefoon.

Bel 0800-0432 van 11 tot 21 uur. Chatten kan ook, via kindertelefoon.nl

Ben je docent en/of een ouder?

En wil je meer weten over het thema welbevinden en positieve gezondheid? Kijk dan op www.gezondeschool.nl of www.welbevindenopschool.nl

HERDENKEN EN VIEREN

Kinderen uit Haarlem lazen gedichten voor tijdens grote bijeenkomsten op 4 en 5 mei. Op 4 mei worden de slachtoffers van oorlogen herdacht. Op 5 mei wordt de vrijheid gevierd. TEKST: JACQUELINE SCHADEE, FOTO’S: INMIJNBUURT.ORG

5 mei: vrijheid vieren

Allister en haar klasgenoten Maysoon, Boris en Maus van De Wijde Wereld gingen tijdens het Bevrijdingsfestival het podium op. Ze lazen de verhalen voor van ouderen uit Haarlem. Ze hadden de ouderen daarvoor geïnterviewd over de Tweede Wereldoorlog.

Allister interviewde Jo Warmerdam. Zij woonde in de oorlog op een boerderij in Vogelenzang. “Ze moesten daar weg omdat de bezetters een raket gingen afvuren vanaf hun erf”, vertelt Allister. Allister, Maysoon, Boris en Maus zijn ‘erfgoeddrager’. Ze interviewen oudere mensen uit hun buurt en vertellen hun levensverhaal door. Op die manier gaan de verhalen niet verloren.

Tijdens Bevrijdingspop luisterden honderden kinderen en hun ouders naar Allister en haar klasgenoten. “Ik was heel zenuwachtig van tevoren, maar toen ik eenmaal op het podium stond, ging het wel. Ik vind het heel goed dat verhalen over de oorlog zo in onze herinnering blijven.”

4 mei: herdenken

Ariana (15) zit in de Internationale Taalklas. Ze kwam anderhalf jaar geleden vanuit Roemenië naar Zandvoort. Ariana schreef een gedicht over de oorlog. Haar gedicht werd uit veel andere gedichten gekozen. Ze mocht daarom haar gedicht voorlezen op 4 mei tijdens de dodenherdenking in Haarlem-Noord. “Ik vond het heel spannend. Er waren veel mensen. Ik hoop dat mensen die mijn gedicht horen, zich kunnen inleven in het verhaal”, vertelt ze.

zit je eRgenS mee?

vRaag het cjg!

Een coach van het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) beantwoordt elke maand een vraag in Jong023. Heb je een vraag? Mail redactie@jong023.nl

FOTO: MIRANDA BRUINSMA

ILLUSTRATIE: ALEX VAN KOTEN

Khaties antwoord.geeft

Maus, Allister, Boris en Maysoon lazen de verhalen voor van ouderen uit Haarlem.

Vraag

Hoi Mila,

Mila (10)

Khaties heeft vier jaar lang jullie vragen in Jong023 beantwoord en gaat nu ander werk doen. Het ga je goed Khaties!

“Ik hou meer van jongens- dan van meisjesdingen. Ik vind roze en paarden stom en ik hou van gamen en vechtfilms. Mijn ouders zijn bang dat ik steeds jongensachtiger word.”

Als ik je goed begrijp, wil je graag jezelf zijn. Dat mag. Je mag anders zijn dan de anderen.

Mag het een beetje anders?!

Misschien herken je het wel: soms speel je meer met meisjes, de andere keer weer meer met jongens. Dat is heel normaal. Als jij vooral voetbal en stoere dingen leuk vindt, mag dat ook.

Opkomen voor jezelf

Je wordt geboren als een meisje of een jongen. Maar of je je later meer jongens- of meisjesachtig voelt, weet niemand van tevoren. Ook je ouders niet. Je ontdekt pas als je groter wordt welke dingen je leuk of minder leuk vindt. Je interesses kunnen ook veranderen. De ene maand wil je bijvoorbeeld veel gamen en de andere maand meer touwtjespringen.

Bij het CJG werken mensen die jou en je ouders kunnen helpen met vragen over lastige dingen thuis, op school, of ergens anders. Kijk voor meer informatie op www.cjgkennemerland.nl

Het is belangrijk dat je opkomt voor je mening. En dat je lekker blijft spelen, want dat maakt je blij en daar leer je veel van!

Praat erover

We doen allemaal wel eens dingen om onze familie of iemand op school een plezier te doen. Dat is niet erg. Maar als je het gevoel hebt dat je niet jezelf mag zijn, is het belangrijk om hulp te zoeken. Door erover te praten, kun je je opgelucht voelen. Ook kun je daardoor steun krijgen van andere kinderen en van volwassenen. Erover praten helpt ook om uit te zoeken wat het betekent dat je meer van jongens- dan van meisjesdingen houdt.

Lieve groetjes, Khaties

Allister op het podium.

Aan de binnenkant van de magnetische kubus zitten magneetjes. De blokjes komen daardoor sneller op de goede plek. Cas met zijn snelle kubus, een speedcube

SUPERSNEL DE KUBUS OPLOSSEN

Cas (11) van de Zandvoortse Hannie Schaftschool kan de Rubiks

Kubus oplossen in 28 seconden. Razendsnel draaien zijn vingers de rijen blokjes omhoog, omlaag en opzij. “Het geeft een lekker gevoel om de kubus op te lossen”, zegt hij.

Met Kerstmis kreeg Cas zijn eerste kubus. “Ik leerde via YouTube-filmpjes hoe ik hem moest oplossen. Na een week kon ik het”, vertelt hij. Nu heeft hij een stuk of tien kubussen, zoals een magnetische, een piramidevorm en de klassieke Rubiks Kubus. Cas neemt soms een kubus mee naar school. “Drie kinderen uit mijn klas kunnen hem ook oplossen. Maar niet zo snel als ik!”

Algoritmen leren

Cas oefent elke dag met zijn kubus. “Ik wil hem in minder dan 28 seconden kunnen oplossen. Ik kijk daarom nog steeds naar

MAAK EEN BLOEM IN VIER STAPPEN

Houd de opgeloste kubus met een hoek naar je toe, zodat je twee kleurvlakken ziet.

1. Draai de middelste rij van het linkervlak omhoog.

2. Draai de middelste rij van het rechtervlak omhoog.

3. Draai de middelste rij van het linkervlak omlaag.

4. Draai de middelste rij van het rechtervlak omlaag.

LEUKE NIEUWE BOEKEN LENEN

De zussen Donna (9), Eva (10) en Vera (12) gaan in het weekend graag naar de Bibliotheek. Ze zochten zaterdag 20 mei alle drie een boek uit in de Bibliotheek Haarlem Centrum. TEKST EN FOTO’S: MEIKE VAN DER PLOEG

Vera leent het boek ‘Carnaval in Venetië’ van Thea Stilton. “Ik denk dat het boek gaat over carnaval en mysteries oplossen. Van deze schrijfster heb ik al meer boeken gelezen. Er zitten soms pagina’s in met een geurtje. Als ik over de bladzijde wrijf, ruikt het lekker of juist vies.”

filmpjes, vooral van CubeHead. Om sneller te worden, moet ik 27 algoritmen uit mijn hoofd leren. Een algoritme is een set draaibewegingen in een bepaalde volgorde.”

Goed onthouden

“Veel mensen denken dat je goed in rekenen moet zijn om de kubus te kunnen oplossen”, zegt Cas. “Maar dat is niet zo. Je moet vooral goed de bewegingen kunnen onthouden.”

Een man uit China is de snelste ‘speedcuber’ ter wereld. Hij kan de kubus oplossen in 3,47 seconden.

Donna pakt ‘Fantasia III’ van Geronimo Stilton uit de kast. “Het eerste en het tweede boek heb ik niet gelezen, maar dat maakt niet uit. Ik vind het leuk dat lezen mij slimmer maakt. Als ik lees dan wil ik helemaal in het verhaal kruipen”, vertelt ze.

Eva kiest ‘Regenboog Rea’ van Laura Ellen Anderson. “Dit verhaal gaat over drie kinderen die een regenboog moeten redden. Als ik lees, kan ik écht mijn fantasie gebruiken. Er speelt dan een soort film af in mijn hoofd.”

Wist je dat kinderen tot 18 jaar gratis lid kunnen worden van de Bibliotheek? Kijk op bibliotheekzuidkennemerland.nl voor de openingstijden en een overzicht van alle (luister)boeken.

WAT KUN JE LEREN VAN AJAX?

Trainers van Ajax waren donderdag 25 mei een hele dag op de Mariaschool. Ze gaven les over gezond eten, bewegen, sociale media en omgaan met geld. De leerlingen van groep 5 tot en met 8 oefenden met thema’s die voor alle Ajax-spelers belangrijk zijn: samenwerken, respect, discipline en plezier.

Groep 8 krijgt ‘s middags les in de gymzaal. Ze spelen een potje voetbal en doen een drie-op-een-rij-spel. “Hoe heb je respect getoond?”, vraagt een trainer na afloop. “We hebben geluisterd naar de trainers en naar elkaar”, antwoordt een leerling. “En hoe hebben jullie samengewerkt?”, vraagt de trainer. “We hebben overgespeeld om een goal te maken”, klinkt het antwoord. De trainer knikt tevreden.

Omgaan met geld

“We krijgen vandaag de hele dag les van mensen van Ajax”, legt Sam (11) uit. “Ze vertellen hoe het is om een beroemde voetballer te zijn en wat je daar allemaal voor moet doen. Eén les gaat over geld. Want als je veel geld verdient, moet je

daar goed mee omgaan. Je moet sparen, zodat je genoeg geld hebt om van te leven als je klaar bent met voetballen.”

Online Feline (12) zit met haar zus Josefien bij Sam in groep 8. “We leerden ook hoe je je moet gedragen online”, vertelt ze. Josefien (12): “Voetballers mogen elkaar online niet belachelijk maken. Als ze op de bank moeten zitten, mogen ze niet op sociale media zeggen dat hun coach stom is. Ze mogen alleen positieve dingen online zetten.” Sam: “Dat geldt voor iedereen, maar vooral voor beroemde mensen. Zij zijn een voorbeeld voor anderen. Alles wat beroemdheden delen, wordt vergroot, omdat ze veel volgers hebben.”

Blijven oefenen “Respect’ is een van de kernwaarden van Ajax”, legt Feline uit. “Kernwaarden zijn belangrijke thema’s. Andere kernwaarden zijn samenwerken, plezier en discipline hebben. Spelers van Ajax leren deze kernwaarden in hun opleiding.”

Genoeg energie

Nienke (11) en Francis (10) uit groep 7 hebben net les over voeding gekregen. Francis: “Ik vond het heel interessant.” Nienke: “We leerden wat een Ajax-bord is. Het eten op een Ajax-bord bestaat voor de helft uit groenten, voor een kwart uit eiwit en voor een kwart uit vezels.”

Francis: “De spelers maken een Ajax-bord zodat ze genoeg energie hebben voor de wedstrijd.” Nienke: “Gezond eten maakt je lichaam sterker.”

Prof maakt indruk

Josefien: “Discipline betekent dat je doorzet. De spelers gaan bijvoorbeeld ook trainen als ze geen zin hebben.” Sam: “Ik heb discipline met touwtjespringen. Ik leer mezelf een moeilijke truc. Ik oefen net zo lang tot ik het kan.”

De leerlingen vinden het een superleuke dag. Feline: “Ajax is de grootste club van Nederland. De spelers zijn een voorbeeld voor veel mensen. Het is daarom goed dat Ajax-mensen deze lessen geven. Als kinderen meer gaan bewegen, zitten ze minder op hun telefoon.”

Josefien: “Iedereen kan wel vertellen dat je gezond moet leven, maar als je het hoort van een prof, onthoud je het beter.”

TEKST: JACQUELINE SCHADEE, FOTO’S: EVA CAMERON

Lola en Youp werken goed samen.

Feline, Sam en Josefien.

Niko en Josefien hebben veel plezier.

Nienke en Francis.

Rafael en Giovanni drukken op.

NU OOK IN ZANDVOORT!

Ook kinderen in Zandvoort krijgen voortaan Jong023. Burgemeester David Moolenburgh deelde op 20 april de eerste kranten uit aan de leerlingenraad van de Hannie Schaftschool. Daarna kregen ook de Mariaschool, de Oranje Nassauschool, De School en De Zeevonk de kinderkrant. Jong023 bestaat al vier jaar en gaat nu naar 62 scholen in Haarlem en 5 in Zandvoort!

FOTO’S: EVA CAMERON

KINDERCOLLEGE 'NATUUR IN DE STAD'

Schrijver en bioloog Auke Florian Hiemstra komt naar Haarlem! Auke is bekend van het boek ‘Perronpapegaaien & krekelcriminelen'. In zijn kindercollege neemt hij je mee op safari in de stad. “In de stad is meer natuur dan je denkt”, vertelt Auke. “We ontmoeten spreeuwen die treinen laten vertrekken, een meeuw die boodschappen doet, vissen die hun eigen deurbel hebben en nog veel meer!” Wanneer? Zaterdag 1 juli vanaf 15.00 uur. Waar? Haarlemmer Kweektuin, Palmenkas van Natuur & Milieu educatie, naast het café. Reserveren? Kijk op haarlem.nl/nme of mail nmeactiviteiten@haarlem.nl. Prijs voor kinderen vanaf acht jaar + 1 (groot-) ouder: € 5,-. Gratis met Stadspas.

PUZZEL

Welk gebouw knutselen Eva en Adam?

Mail je antwoord naar redactie@jong023.nl en maak kans op een VVV-bon! In de vorige krant werd De Koepel gemaakt.

GEZOCHT: SUPERJUFFIE (M/V/X)

Heb jij de allerleukste leerkracht van het land? Nomineer hem/haar/hen dan voor de Superjuffie-wedstrijd! De winnaar krijgt een Superjuffie-boekenpakket voor in de klas, en natuurlijk de eer om zichzelf Superjuffie te mogen noemen. De stemformulieren vind je in de Kennemer Boekhandel, Kleverparkweg 3, Haarlem. Hier kun je je stemformulier tot en met zaterdag 24 juni inleveren.

Schrijf je antwoord in de witte vakjes. De letters in de gele balk vormen een woord. Mail dit woord, samen met je voornaam, je school en je leeftijd voor 10 juni naar redactie@jong023.nl

Schrijf je antwoord in de witte vakjes. De letters in de gele balk vormen een woord. Mail dit woord, samen met je voornaam, je school en je leeftijd voor 29 juni naar redactie@jong023.nl.

We verloten onder de goede inzendingen een boekenbon van Kinderboekwinkel Kiekeboek. Alleen de winnaar krijgt bericht.

Wat kan Cas in 28 seconden oplossen? PAGINA 10

In welke raad zaten Tess, Jacob, Sam, Marvin, Evy, Otto, Noah, Bruce en Dani? PAGINA 3

De goede oplossing van de puzzel van april was VAKANTIE. Het woord werd opgestuurd door Eline (Bernardus), Tobias (Bernardus), Thirza (Cruquiusschool), Noah (Argonauten), Olivier (Liduinaschool Timorstraat), Christian (Camelot) en Alexander (Ter Cleeff). Goed gedaan!

Thirza heeft na loting de boekenbon gewonnen, gefeliciteerd!!!

Waar gaat Robin met haar vriendin Jet naartoe? PAGINA 7

Wat voor afval moeten de suppers vooral uit het water halen?

PAGINA 4

Welke school kreeg bezoek van Ajax?

PAGINA 11

Waar gaan Ben en Anne op bezoek?

PAGINA 6

Waar kun je naartoe bellen om te praten? PAGINA 8

Welk Haarlems bedrijf haalt het afval gescheiden op?

PAGINA 5

De antwoorden op de vragen vind je in deze krant!

Cas, Dewi, Pippa, Yasmine en Bliss van de leerlingenraad met de burgemeester van Zandvoort.

Leerlingen van groep 5 van de Zandvoortse Hannie Schaftschool zijn blij met Jong023.

Auke Florian Hiemstra.