สรุปการสั่งการของ ผบ.ทบ. (9 มี.ค. 55) ...เนื่องจากประเทศกําลังจะกาวเขาสูประชาคมอาเซียนในป 2558 ซึ่งทหารจะตองเปนหลักในการดําเนินการทางดานเรื่องภัยพิบัติ การกอการราย และการรักษาสันติภาพนัน้ จําเปนอยางยิ่งที่กองทัพจะตองมีการเตรียมพรอม ดานบุคลากร อาวุธยุทโธปกรณ โดยเฉพาะอยางยิ่งดานทัศนคติ ความรู ทักษะ ภาษา การกลาแสดงออก และขีดความสามารถของกําลังพลทีจ่ ะตองมีการปรับ เปลี่ยนตามสิ่งแวดลอมภายนอก เพื่อรองรับการเขาสูประชาคมอาเซียนใน อนาคต อยางไรก็ตามตองไมเปลี่ยนเรื่องอัตลักษณของชาติ ในเรื่องการเคารพ ผูอาวุโส ความจงรักภักดีตอสถาบัน การมีศีลธรรม และวัฒนธรรม ทั้งนีจ้ ุดยืน ของกองทัพที่เตรียมการตอเรื่องดังกลาว คือ การติดตอคนขางนอกหรือออกสู ภายนอกใหมากขึน้ การพัฒนา การติดตอสือ่ สารดานภาษา เครือ่ งมือ ครูทหาร พัฒนาทักษะความเปนผูนํา และความรับผิดชอบตออาเซียนและโลก มีการ ปกปองผลประโยชนโดยออกไปสรางความมัน่ คงจากภายนอก มีอาวุธทีท่ นั สมัย สามารถใชประโยชนไดเต็มประสิทธิภาพ โดยมุงเนนการวิจัยพัฒนาดวยตนเอง มีความรวมมือกันระหวางการเมืองและการทหาร โดยใหความสําคัญกับเรื่อง ความปลอดภัย ความอยากจน การศึกษา และความมั่นคงแหงชาติ มีความ รวมมือกับกลไกตางๆ ทั้งภายในและภายนอก…
ค�ำน�ำ ۩۩۩۩۩۩
ตามทีอ่ าเซียนก�ำลังจะรวมตัวกันเป็นประชาคมอาเซียนภายในปี 2558 ที่ จ ะถึ ง นี้ กรมยุ ท ธศึ ก ษาทหารบก โดยศู น ย์ พั ฒ นาหลั ก นิ ย มและ ยุทธศาสตร์ ได้จัดท�ำข้อมูลขึ้นเป็นจุลสาร เพื่อเผยแพร่ความรู้ดังกล่าวให้กับ ก�ำลังพลภายในกองทัพบกได้รับทราบ โดยมีข้อมูลพื้นฐานทั่วไปของอาเซียนซึ่ง จ�ำเป็นในการท�ำความเข้าใจกับพัฒนาการของอาเซียนตัง้ แต่ตน้ มาจนถึงปัจจุบนั และข้อมูลในการเตรียมความพร้อมกองทัพบกในด้านต่างๆ เพื่อการเข้าสู่ ประชาคมอาเซียน ซึง่ ข้อมูลดังกล่าวได้มาจากการสัมมนาทางวิชาการของศูนย์ พัฒนาหลักนิยมและยุทธศาสตร์ ระหว่างวันที่ 23 - 25 พฤษภาคม 2555 ซึ่ง ข้อมูลในการเตรียมพร้อมดังกล่าวนีจ้ ะแจกจ่ายให้กบั หน่วยงานทีเ่ กีย่ วข้องต่างๆ ของกองทัพบก เพื่อเป็นแนวทางกว้างๆ ในการพัฒนาและเตรียมหน่วยของ ตนเองล่วงหน้าในการเข้าสู่ประชาคมอาเซียนได้อย่างมีประสิทธิภาพต่อไป
พลโท
(นรินทร์ ลักขณา) เจ้ากรมยุทธศึกษาทหารบก 18 มิ.ย. 55
สารบัญ ۩۩۩۩۩۩
ความเป็นมาของอาเซียน อาเซียนสู่การเป็นประชาคมอาเซียนในปี 2558 กฎบัตรอาเซียน ความเชื่อมโยงระหว่างกันในอาเซียน ถาม-ตอบเกี่ยวกับอาเซียน การเตรียมความพร้อมด้านก�ำลังพลและยุทโธปกรณ์เพื่อปรับปรุง ศักยภาพกองทัพบกในการเข้าสู่ประชาคมอาเซียน การเตรียมความพร้อมด้านการศึกษาของกองทัพบก การเตรียมความพร้อมของกองทัพบกต่อความรับผิดชอบ ในด้านความมั่นคง
หน้า 1 7 11 13 18 21 25 33
การเตรียมความพร้อมสู่ประชาคมอาเซียน ในปี 2558 ของกองทัพบก ประชาคมอาเซียน (ASEAN COMMUNITY) ۩۩۩۩۩۩
ความเป็นมาของอาเซียน อาเซียนหรือสมาคมประชาชาติแห่งเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ (Association of Southeast Asian Nations หรือ ASEAN) ได้ก่อตั้งขึ้นจากปฏิญญากรุงเทพ (The Bangkok Declaration) ซึ่งมีการลงนามที่วังสราญรมย์ เมื่อวันที่ 8 สิงหาคม 2510 โดยแรกเริ่มจะมีสมาชิก 5 ประเทศ ได้แก่ อินโดนีเซีย มาเลเซีย ฟิลิปปินส์ สิงคโปร์ และไทย อาเซียนก่อตั้งขึ้นเพื่อส่งเสริมความร่วมมือทางด้านการเมือง เศรษฐกิจ และสังคม ส่งเสริมสันติภาพและความมั่นคงของภูมิภาค ส�ำหรับ ผู้แทนทั้ง 5 ประเทศ ที่ลงนามในปฏิญญากรุงเทพนัน้ ประกอบด้วย นายอาดัม มาลิค (รัฐมนตรีตา่ งประเทศอินโดนีเซีย) นายตุน อับดุล ราชัค (รัฐมนตรีกลาโหม และรัฐมนตรีกระทรวงพัฒนาการแห่งชาติมาเลเซีย) นายนาร์ซิโซ รามอส (รัฐมนตรีต่างประเทศฟิลิปปินส์) นายเอส. ราชารัตนัม (รัฐมนตรีต่างประเทศ สิงคโปร์) และพันเอก (พิเศษ) ถนัด คอมันตร์ (รัฐมนตรีต่างประเทศไทย)
หลังการก่อตั้งอาเซียน ปัญหาการเมืองระหว่างประเทศในเอเชีย ตะวันออกเฉียงใต้ได้เร่าร้อนไปด้วยสงครามเวียดนาม ขณะที่มหาอ�ำนาจอย่าง สหรัฐอเมริกาก็มีบทบาทสนับสนุนประเทศที่ต่อต้านลัทธิคอมมิวนิสต์ โดยหนุน เวียดนามใต้ให้ตอ่ สูก้ บั เวียดนามเหนือ หนุนรัฐบาลฝ่ายขวาของนายพลลอนนอน ในกัมพูชา และคงฐานทัพอเมริกันในประเทศไทยไว้ ยุคเร่าร้อนแห่งสงคราม [1]
การเตรียมความพร้อมสู่ประชาคมอาเซียน ในปี 2558 ของกองทัพบก เวียดนามนี้ได้ครอบคลุมเอเชียตะวันออกเฉียงใต้มากกว่าพื้นที่ของการสู้รบ ปัญหาความไม่มนั่ คงในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้เป็นความหวัน่ ไหว ไม่มนั่ ใจของ อาเซียนที่ยังคงมีสมาชิกอยู่ 5 ประเทศ ระหว่างนี้อาเซียนได้ร่วมลงนามใน ปฏิ ญ ญาว่ า ด้ ว ยเขตแห่ ง สั นติ ภ าพ เสรี ภ าพ และความเป็ นกลาง ที่ ก รุ ง กัวลาลัมเปอร์ มาเลเซีย เมื่อวันที่ 27 พฤศจิกายน 2514 แสดงความมุ่งมั่นที่จะ ให้อาเซียนสงบสุข ไม่เกีย่ วข้องกับการสงคราม หรือการข่มขู่ทางการทหาร หรือ อุดมการณ์จากฝ่ายใด การเผชิญหน้าระหว่างค่ายมหาอ�ำนาจสหรัฐอเมริกากับ จีน และสหภาพโซเวียต จึงได้เริ่มถูกกดดันให้ผ่อนคลายความตึงเครียดลง อังกฤษได้เริ่มลดบทบาททางทหารโดยได้ถอนก�ำลังออกจากมาเลเซียและ สิงคโปร์ สหรัฐอเมริกาก็เริ่มปรับความสัมพันธ์กับจีน ประเทศไทย และสมาชิก อาเซียนอื่นๆ ก็เริ่มปรับความสัมพันธ์กับจีนเช่นกัน ในปี 2518 เมื่ อ กรุ ง ไซ่ ง ่ อ นแตก เวี ย ดนามเหนื อ ได้ รั บ ชั ย ชนะ สหรัฐอเมริกาพ่ายแพ้สงครามเวียดนาม รัฐบาลลอนนอนในกัมพูชาก็ล่มสลาย อาเซียนได้จงั หวะเวลาส�ำคัญในการปรับบทบาททีแ่ ต่เดิมยังค่อยเป็นค่อยไป ไม่ ปรากฏรูปธรรมในความร่วมมือทางเศรษฐกิจ การเมืองอย่างชัดเจน มีการเดิน ทางไปมาหาสู่ประชุมแลกเปลี่ยนความเห็นกัน ก็อยู่เพียงในระดับกระทรวงการ ต่างประเทศเป็นส�ำคัญ เช่นเดียวกับตอนที่เกิดอาเซียนก็ได้เกิดจากการประชุม และลงนามกันในระดับรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศและรัฐมนตรีที่ เกี่ยวข้องเท่านัน้ อาเซียนใช้เวลาถึง 9 ปี กว่าจะจัดให้มีการประชุมสูงสุดยอด ของผู้น�ำรัฐบาลของประเทศสมาชิกทัง้ 5 ขึน้ ได้ในวันที่ 23 - 24 กุมภาพันธ์ 2519 ที่บาหลี อินโดนีเซีย ซึ่งเรียกว่าการประชุมสุดยอดอาเซียนครั้งที่ 1 (1st ASEAN SUMMIT) ผู้น�ำรัฐสมาชิกทั้ง 5 ประเทศ ได้เข้าร่วมประชุมกันเป็นครั้งแรก ประกอบด้วยประธานาธิบดีซฮู าโต แห่งอินโดนีเซีย ในฐานะเจ้าภาพประเทศแรก ที่ท�ำหน้าที่จัดการประชุม นายกรัฐมนตรีดาโต๊ะ ฮุสเซน ออน แห่งมาเลเซีย ประธานาธิบดีเฟอร์ดินานด์ มาร์กอส แห่งฟิลิปปินส์ นายกรัฐมนตรีลีกวนยูแห่ง สิงคโปร์ และ ม.ร.ว.คึกฤทธิ์ ปราโมช นายกรัฐมนตรีแห่งราชอาณาจักรไทย [2]
การเตรียมความพร้อมสู่ประชาคมอาเซียน ในปี 2558 ของกองทัพบก ค�ำแถลงการณ์ร่วมของผู้นำ� อาเซียนได้ยนื ยันว่าจะท�ำงานเพือ่ ส่งเสริม สันติภาพ ความมั่นคง และความก้าวหน้าในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ผู้น�ำทั้ง 5 แสดงความพร้อมทีจ่ ะพัฒนาความสัมพันธ์ทจี่ ะผลิดอกออกผลเป็นความร่วมมือ อันจะเป็นประโยชน์ต่อกันกับประเทศอื่นๆ ในภูมิภาค ที่ประชุมสุดยอดอาเซียน ครั้งที่ 1 ได้หารือกันในทุกวิถีทางที่จะเสริมความร่วมมือกันในรัฐสมาชิกให้ แน่นแฟ้นยิ่งขึ้น และเชื่อว่าจะต้องยกความสัมพันธ์ในอาเซียนให้สูงขึ้น โดย เฉพาะในด้านการเมือง เศรษฐกิจ สังคม วัฒนธรรม วิทยาศาสตร์ และเทคโนโลยี ที่ประชุมก�ำหนดให้คณะรัฐมนตรีเศรษฐกิจไปประชุมต่อที่กรุงกัวลาลัมเปอร์ มาเลเซีย ในเรือ่ งส�ำคัญเร่งด่วน ได้แก่ ด้านอาหาร และด้านพลังงาน หากประเทศ สมาชิกใดขาดแคลนอาหารหรือพลังงานด้วยเหตุแห่งภัยพิบตั ธิ รรมชาติหรือเหตุ อื่นก็ตาม จะต้องหาทางท�ำให้ประเทศสมาชิกอื่นๆ ส่งความช่วยเหลือให้ได้ ทันการณ์ นอกจากนี้ผู้น�ำทั้ง 5 ประเทศ ยังได้ลงนามตกลงร่วมกันก่อตั้งส�ำนัก เลขาธิการอาเซียน ณ กรุงจาการ์ต้า ประเทศอินโดนีเซีย รัฐบาลอินโดนีเซียให้ ที่ดินและสร้างส�ำนักงานกลางของอาเซียน เพื่อประสานงานและบริหารกิจการ ต่างๆ ของอาเซียน เรียกว่าส�ำนักงานเลขาธิการอาเซียน รวมทั้งให้บ้านพักแก่ เลขาธิการอาเซียน ซึ่งมาจากการแต่งตั้งหมุนเวียนกันเรียงตามล�ำดับตัวอักษร ชื่อประเทศ สมาชิกด�ำรงต�ำแหน่งคนละ 5 ปี และที่ประชุมเห็นชอบให้แต่งตั้ง นายฮาร์โต โนเร็กโซ ดาร์โซโน ชาวอินโดนีเซีย เป็นเลขาธิการอาเซียนคนแรก (นายแผน วรรณเมธี เป็นชาวไทยคนแรกที่ได้เป็นเลขาธิการอาเซียน ล�ำดับที่ 6 พ.ศ. 2527 - 2532 และ ดร.สุรินทร์ พิศสุวรรณ เป็นคนไทยคนที่ 2 ที่ได้รับการ แต่งตั้งเป็นเลขาธิการอาเซียน ล�ำดับที่ 12 พ.ศ. 2551 - 2555)
[3]
การเตรียมความพร้อมสู่ประชาคมอาเซียน ในปี 2558 ของกองทัพบก ต่อมาอาเซียนได้มีประเทศอื่นๆ เข้าเป็นสมาชิกเพิ่มเติม ได้แก่ บรูไน ดารุสซาลาม (เมื่อ 7 มกราคม 2527) เวียดนาม (เมื่อ 28 กรกฎาคม 2538) ลาว และพม่า (เมื่อ 23 กรกฎาคม 2540) และกัมพูชา (เมื่อ 30 เมษายน 2542) ตาม ล�ำดับท�ำให้อาเซียนในปัจจุบันมีสมาชิกครบ 10 ประเทศ
ภูมภิ าคอาเซียนทัง้ หมดจะมีเนือ้ ทีป่ ระมาณ 4,497,493 ตารางกิโลเมตร มีประชากรประมาณ 600 ล้านคน มีรายได้ประชาชาติต่อคนต่อปีโดยเฉลี่ย ประมาณ 5,541 เหรียญสหรัฐ นับว่าเป็นประชาคมที่มีความหลากหลายมาก ที่สุดกลุ่มหนึง่ ในโลก คือมีทั้งประเทศใหญ่ (อินโดนีเซีย) ประเทศเล็ก (บรูไน สิงคโปร์) มีทงั้ ประเทศทีเ่ จริญและร�ำ่ รวย (สิงคโปร์) และประเทศทีร่ ายได้ตำ �่ (ลาว เขมร พม่า) นอกจากนีย้ งั มีความหลากหลายทางวัฒนธรรม เช่น ภาษา ศาสนา และความเป็นมาทางประวัติศาสตร์ที่แตกต่างกัน และทุกประเทศ (นอกจาก ไทย) ต่างเคยตกเป็นอาณานิคมของชาติตะวันตกมาในอดีต คือ อังกฤษ (พม่า [4]
การเตรียมความพร้อมสู่ประชาคมอาเซียน ในปี 2558 ของกองทัพบก มาเลเซีย บรูไน สิงคโปร์) ฝรั่งเศส (กัมพูชา ลาว เวียดนาม) เนเธอร์แลนด์ (อินโดนีเซีย) สเปนและสหรัฐอเมริกา (ฟิลิปปินส์) นอกจากนี้ยังอาจแบ่งออกได้ เป็นกลุ่มประเทศบนคาบสมุทรและกลุ่มประเทศที่เป็นหมู่เกาะ จากการก�ำเนิดอาเซียนในปี 2510 พัฒนาการของสัมพันธภาพใน อาเซียน เริ่มจากการค่อยๆ ท�ำความรู้จักคุ้นเคยกัน ปรับความคิด และนโยบาย ของแต่ละฝ่ายเข้าหากันทีละน้อยอย่างช้าๆ ค่อยเป็นค่อยไป ถ้อยทีถ้อยอาศัย ถ้อยเจรจา ซึ่งในช่วง 45 ปีที่ผ่านมานี้ (นับถึงมิถุนายน 2555) อาเซียนมีผลงาน สร้างสรรค์ความร่วมมือระหว่างประเทศสมาชิก ผ่านการประชุมครั้งส�ำคัญใน ระดับที่เรียกว่าการประชุมสุดยอดอาเซียนมาแล้ว 20 ครั้ง
นายกรัฐมนตรียิ่งลักษณ์ ชินวัตร เข้าร่วมการประชุมสุดยอดอาเซียน ครั้งที่ 20 ณ กรุงพนมเปญ ประเทศกัมพูชา ในวันที่ 3 - 4 เมษายน 2555
นโยบายการด�ำเนินงานของอาเซียน จะเป็นผลจากการประชุมหารือ ในระดับหัวหน้ารัฐบาล ระดับรัฐมนตรี และเจ้าหน้าที่อาวุโสอาเซียน ทั้งนี้ การ ประชุมสุดยอดอาเซียน (ASEAN Summit) หรือการประชุมของผู้น�ำประเทศ สมาชิกอาเซียนเป็นการประชุมระดับสูงสุด เพือ่ ก�ำหนดแนวนโยบายในภาพรวม และเป็นโอกาสที่ประเทศสมาชิกจะได้ร่วมกันประกาศเป้าหมายและแผนงาน ของอาเซียนในระยะยาว ซึ่งจะปรากฏเป็นเอกสารในรูปแบบต่างๆ เช่น แผน [5]
การเตรียมความพร้อมสู่ประชาคมอาเซียน ในปี 2558 ของกองทัพบก ปฏิบัติการ (Action Plan) แถลงการณ์ร่วม (Joint Declaration) ปฏิญญา (Declaration) ความตกลง (Agreement) หรืออนุสัญญา (Convention) ส่วนการประชุม ในระดับรัฐมนตรีและเจ้าหน้าที่อาวุโส จะเป็นการประชุมเพื่อพิจารณาทั้ง นโยบายในภาพรวมและนโยบายเฉพาะด้าน หน่วยงานที่ท�ำหน้าที่ประสานงานและติดตามผลการด�ำเนินงานใน กรอบอาเซียนประกอบด้วย 1) ส�ำนักเลขาธิการอาเซียน (ASEAN Secretariat) ที่ ตั้งอยู่ในกรุงจาการ์ตา ประเทศอินโดนีเซีย เป็นศูนย์กลางในการติดต่อระหว่าง ประเทศสมาชิก โดยมีเลขาธิการอาเซียน (Secretary-General of ASEAN) เป็น หัวหน้าส�ำนักงาน 2) ส�ำนักงานเลขาธิการแห่งชาติ หรือ ASEAN National Secretariat เป็นหน่วยงานระดับกรมในกระทรวงการต่างประเทศของประเทศ สมาชิกอาเซียน มีหน้าที่ประสานกิจอาเซียนและติดตามผลการด�ำเนินงานใน ประเทศนั้นๆ ส�ำหรับประเทศไทยหน่วยงานที่รับผิดชอบ คือ กรมอาเซียน กระทรวงการต่างประเทศ และ 3) คณะกรรมการผู้แทนถาวรประจ�ำอาเซียน (Committee of Permanent Representatives-CPR) ซึ่งประกอบด้วยผู้แทนระดับ เอกอัครราชทูตที่ได้รับการแต่งตั้งมาจากประเทศสมาชิก มีภารกิจในการ สนับสนุนการท�ำงานของคณะมนตรีประชาคมอาเซียนและองค์กรระดับรัฐมนตรี อาเซียนเฉพาะสาขา รวมทัง้ ประสานงานกับส�ำนักเลขาธิการอาเซียนและส�ำนัก เลขาธิการอาเซียนแห่งชาติ ตลอดจนดูแลความร่วมมือของอาเซียนกับหุ้นส่วน ภายนอก ประเทศไทยได้แต่งตัง้ เอกอั ค รราชทู ต ผู ้ แ ทนถาวร ประจ� ำ อาเซี ย นและมี ค ณะ ผู้แทนถาวรไทยประจ�ำอาเซียน ณ กรุงจาการ์ตา ส�ำนักเลขาธิการอาเซียน ณ กรุงจาการ์ตา ประเทศอินโดนีเซีย
[6]
การเตรียมความพร้อมสู่ประชาคมอาเซียน ในปี 2558 ของกองทัพบก อาเซียนสู่การเป็นประชาคมอาเซียนในปี 2558 ۩۩۩۩۩۩
ปัจจุบนั บริบททางการเมือง เศรษฐกิจ และสังคม รวมทัง้ ความสัมพันธ์ ระหว่างประเทศได้เปลี่ยนแปลงไปเป็นอย่างมากท� ำให้อาเซียนต้องเผชิญ สิ่งท้าทายใหม่ๆ เช่น โรคระบาด การก่อการร้าย ยาเสพติด การค้ามนุษย์ สิ่งแวดล้อม ภัยพิบัติ อีกทั้งยังมีความจ�ำเป็นต้องรวมตัวกันเพื่อเพิ่มอ�ำนาจ ต่อรอง และขีดความสามารถทางการแข่งขันกับประเทศในภูมิภาคใกล้เคียง และในเวทีระหว่างประเทศ ผูน้ ำ� อาเซียนจึงเห็นพ้องกันว่า อาเซียนควรจะร่วมมือ กันให้เหนียวแน่น เข้มแข็ง และมั่นคงยิ่งขึ้น จึงได้ประกาศ “ปฏิญญาว่าด้วย ความร่วมมือในอาเซียน ฉบับที่ 2” (Declaration of ASEAN Concord II) ในการ ประชุมสุดยอดผู้น�ำอาเซียนครั้งที่ 9 เมื่อตุลาคม 2546 ที่บาหลี ประเทศ อินโดนีเซีย ซึ่งก�ำหนดให้มีการสร้างประชาคมอาเซียนภายในปี 2563 ซึ่งต่อมา ในการประชุมสุดยอดผู้น�ำอาเซียนครั้งที่ 12 เมื่อมกราคม 2550 ที่เซบู ประเทศ ฟิลิปปินส์ ผู้น�ำอาเซียนได้ตกลงให้มีการจัดตั้งประชาคมอาเซียนให้แล้วเสร็จ เร็วขึ้นมาเป็นภายในปี 2558 ประชาคมอาเซียน (ASEAN Community) คือ การรวมกลุม่ ของประเทศ สมาชิกอาเซียนให้เป็นชุมชนที่มีความแข็งแกร่ง สามารถสร้างโอกาสและรับมือ กับสิ่งท้าทาย ทั้งด้านการเมืองความมั่นคง เศรษฐกิจ และภัยคุกคามรูปแบบ ใหม่ โดยสมาชิกในชุมชนมีสภาพความเป็นอยู่ที่ดี สามารถประกอบกิจกรรม ทางเศรษฐกิจได้อย่างสะดวกมากยิ่งขึ้น และสมาชิกในชุมชนมีความรู้สึกเป็น อันหนึ่งอันเดียวกัน ประชาคมอาเซียนจะประกอบด้วย 3 เสาหลัก ได้แก่ ประชาคมการเมื อ งและความมั่ นคงอาเซี ย น (ASEAN Political-Security Community, APSC) ประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน (ASEAN Economic Community, AEC) และประชาคมสังคมและวัฒนธรรมอาเซียน (ASEAN Socio-Cultural Community, ASCC) [7]
การเตรียมความพร้อมสู่ประชาคมอาเซียน ในปี 2558 ของกองทัพบก ประชาคมการเมืองและความมั่นคงอาเซียน อาเซียนมุ่งส่งเสริมความร่วมมือในด้านการเมืองและความมัน่ คง เพือ่ เสริมสร้างและธ�ำรงไว้ซึ่งสันติภาพและความมั่นคงของภูมิภาค และท�ำให้ ประเทศในภูมภิ าคอยู่ร่วมกันอย่างสันติสขุ สามารถแก้ปัญหาและความขัดแย้ง โดยสันติวิธี ประชาคมการเมืองและความมั่นคงอาเซียน มีคุณลักษณะดังนี้ มีกฎกติกาเป็นพื้นฐานภายใต้ค่านิยมร่วมกัน มีความเป็นเอกภาพ มีความสงบสุข มีความแข็งแกร่ง และมี ความรับผิดชอบร่วมกันในการรักษาความมั่นคงที่ครอบคลุมอย่างรอบด้าน มีพลวัตและมีปฏิสัมพันธ์กับประเทศนอกอาเซียน องค์กรเฉพาะสาขา
หน่วยงานที่รับผิดชอบ
1. การประชุมรัฐมนตรีต่างประเทศอาเซียน การประชุมเจ้าหน้าที่อาวุโส 2. คณะกรรมการเขตปลอดอาวุธนิวเคลียร์ ในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ คณะกรรมการบริหารเขตปลอดอาวุธนิวเคลียร์ ในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ 3. การประชุมรัฐมนตรีกลาโหมอาเซียน การประชุมเจ้าหน้าที่อาวุโส 4. การประชุมรัฐมนตรีอาเซียนด้านกฎหมาย การประชุมเจ้าหน้าที่อาวุโส 5. การประชุมรัฐมนตรีอาเซียนด้านอาชญากรรม ข้ามชาติ การประชุมเจ้าหน้าที่อาวุโส การประชุมเจ้าหน้าที่อาวุโสว่าด้วยเรื่อง ยาเสพติด
กระทรวงการต่างประเทศ
[8]
กระทรวงการต่างประเทศ
กระทรวงกลาโหม ส�ำนักงานอัยการสูงสุดและ กระทรวงยุติธรรม ส�ำนักงานต�ำรวจแห่งชาติ สมช./ปปส./สตม./ กระทรวงการต่างประเทศ
การเตรียมความพร้อมสู่ประชาคมอาเซียน ในปี 2558 ของกองทัพบก องค์กรเฉพาะสาขา หน่วยงานที่รับผิดชอบ การประชุม ผอ.ส�ำนักงานตรวจคนเข้าเมือง กรมการกงสุล 6. การประชุมอาเซียนว่าด้วยความร่วมมือ กระทรวงการต่างประเทศ ด้านการเมืองและความมั่นคงในเอเชีย-แปซิฟิก ประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน อาเซียนจะรวมตัวเป็นประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน โดยมีเป้าหมายให้ อาเซียนเป็นตลาดและฐานการผลิตเดียว มีการเคลื่อนย้ายสินค้า บริการการ ลงทุน และแรงงานฝีมืออย่างเสรี รวมทั้งการเคลื่อนย้ายเงินทุนที่เสรียิ่งขึ้น ประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน มีคุณลักษณะดังนี้ เป็นตลาดและฐานการผลิตเดียวกัน มีขีดความสามารถสูงในการแข่งขันทางเศรษฐกิจ มีพัฒนาการทางเศรษฐกิจที่เท่าเทียมกัน สามารถบูรณาการเข้ากับระบบเศรษฐกิจโลก ประชาคมสังคมและวัฒนธรรมอาเซียน มุ่งหวังประโยชน์จากการรวมกัน เพื่อท�ำให้ประชาชนมีการอยู่ดีกินดี ปราศจากโรคภัยไข้เจ็บ มีสงิ่ แวดล้อมทีด่ ี และมีความรูส้ กึ เป็นอันหนึง่ อันเดียวกัน เอื้ออาทรและแบ่งปันกัน ประชาคมสังคมและวัฒนธรรมรวมอาเซียน มีคุณลักษณะดังนี้ การพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ การคุ้มครองและสวัสดิการสังคม ความยุติธรรมและสิทธิมนุษยชน การส่งเสริมความยั่งยืนด้านสิ่งแวดล้อม การสร้างอัตลักษณ์อาเซียน การลดช่องว่างทางการพัฒนา [9]
การเตรียมความพร้อมสู่ประชาคมอาเซียน ในปี 2558 ของกองทัพบก ประโยชน์ที่ไทยจะได้รับจากประชาคมอาเซียน 1. ส่ ง เสริ ม และคุ ้ ม ครองสิ ท ธิ ม นุ ษ ยชนและเสรี ภ าพขั้ น พื้ นฐาน ป้องกันความขัดแย้งและสร้างความไว้เนื้อเชื่อใจระหว่างประเทศสมาชิก ธ�ำรง สันติภาพในภูมภิ าค และมีกลไกในการควบคุมการท�ำงานของภาครัฐให้มคี วาม โปร่งใสยิ่งขึ้น โดยประชาชนมีส่วนร่วมในการแสดงความคิดเห็นและร่วมแก้ไข ปัญหาต่างๆ มากขึ้น 2. อุปสรรคทางการค้าจะลดลงหรือหมดไป ท�ำให้ไทยสามารถขยาย การส่งออกสินค้าไปยังสมาชิกกลุ่มอาเซียน และการรวมเป็นตลาดเดียวกันจะ ช่วยดึงดูดการลงทุนจากต่างประเทศ อีกทัง้ การคมนาคมและการขนส่งระหว่าง ประเทศจะมีความสะดวกและรวดเร็วยิ่งขึ้น 3. ประชาชนมีความเป็นอยู่และคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น ปัญหาความ ยากจนจะลดลง โดยสามารถเข้าถึงโอกาสทางการศึกษาได้อย่างทั่วถึง มี สวัสดิการทางสังคมที่มั่นคง และมีสภาพแวดล้อมที่ดีขึ้น เตรียมความพร้อมอย่างไร ? 1. เรียนรู้และพัฒนาทักษะ การใช้ภาษาอังกฤษ และภาษาของ ประเทศสมาชิกอาเซียน เพื่อเพิ่มความสามารถในการติดต่อสื่อสารกับต่างชาติ ที่จะมีมากขึ้นในอนาคต 2. พัฒนาทักษะความเชี่ยวชาญในงานสาขาเฉพาะด้าน อย่างมี มาตรฐาน เพื่อตอบสนองความต้องการของตลาดแรงงานที่สูงขึ้น 3. ศึกษาข้อมูลพื้นฐาน ทั้งด้านการเมือง เศรษฐกิจ และสังคม และ วั ฒ นธรรมของประเทศ สมาชิกอาเซียน รวมทัง้ กฎ ระเบียบ และข้อบังคับของ อาเซียน เพื่อใช้เป็นข้อมูล ประกอบการตัดสินใจใน การด�ำเนินกิจกรรมต่างๆ [ 10 ]
การเตรียมความพร้อมสู่ประชาคมอาเซียน ในปี 2558 ของกองทัพบก กฎบัตรอาเซียน (ASEAN CHARTER) ۩۩۩۩۩۩
ในการประชุมสุดยอดอาเซียนครั้งที่ 13 เมื่อปี 2550 ที่ประเทศสิงคโปร์ ผูน้ ำ� อาเซียนได้ลงนามในกฎบัตรอาเซียน ซึง่ เปรียบเสมือนธรรมนูญของอาเซียน ที่จะวางกรอบทางกฎหมาย และโครงสร้างองค์กรเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพของ อาเซียนในการด�ำเนินการตามวัตถุประสงค์และเป้าหมาย โดยเฉพาะอย่างยิ่ง การขับเคลือ่ นการรวมตัวเป็นประชาคมอาเซียนภายในปี 2558 (ค.ศ. 2015) ตาม ที่ผู้น�ำอาเซียนได้ตกลงกันไว้ โดยวัตถุประสงค์ของกฎบัตรอาเซียน คือ ท�ำให้ อาเซียนเป็นองค์กรที่มีประสิทธิภาพ มีประชาชนเป็นศูนย์กลาง และเคารพกฎ กติกาในการท�ำงานมากขึ้น นอกจากนีก้ ฎบัตรอาเซียนจะเป็นสถานะนิติบุคคล แก่อาเซียนในฐานะทีเ่ ป็นองค์กรระหว่างรัฐบาล (Intergovernmental Organization)
กฎบัตรอาเซียนประกอบด้วยข้อบทต่างๆ 13 บท 55 ข้อ มีประเด็น ใหม่ๆ ที่แสดงความก้าวหน้าของอาเซียน ได้แก่ (1) การจัดตั้งคณะกรรมาธิการ ระหว่างรัฐบาลอาเซียนว่าด้วยสิทธิมนุษยชน (2) การให้อ�ำนาจเลขาธิการ อาเซียนสอดส่องและรายงานการท�ำตามความตกลงของรัฐสมาชิก (3) การจัด ตัง้ กลไกส�ำหรับการระงับข้อพิพาทต่างๆ ระหว่างประเทศสมาชิก (4) การให้ผนู้ �ำ [ 11 ]
การเตรียมความพร้อมสู่ประชาคมอาเซียน ในปี 2558 ของกองทัพบก เป็นผู้ตัดสินใจว่าจะด�ำเนินการอย่างไรต่อรัฐผู้ละเมิดพันธกรณีตามกฎบัตร อาเซียนอย่างร้ายแรง (5) การเปิดช่องให้ใช้วธิ กี ารอืน่ ในการตัดสินใจได้หากไม่มี ฉันทามติ (6) การส่งเสริมการปรึกษาหารือระหว่างประเทศสมาชิก เพื่อแก้ไข ปัญหาทีก่ ระทบต่อผลประโยชน์รว่ ม ซึง่ ท�ำให้การตีความหลักการห้ามแทรกแซง กิจการภายในมีความยืดหยุ่นมากขึ้น (7) การเพิ่มบทบาทของประธานอาเซียน เพื่อให้อาเซียนสามารถตอบสนองต่อสถานการณ์ฉกุ เฉินได้อย่างทันท่วงที (8) การเปิดช่องทางให้อาเซียนสามารถมีปฏิสมั พันธ์กบั องค์กรภาคประชาชนสังคม มากขึ้น และ (9) การปรับปรุงโครงสร้างองค์กรให้มีประสิทธิภาพมากขึ้น เช่น ให้มกี ารประชุมสุดยอดอาเซียน 2 ครัง้ ต่อปี จัดตัง้ คณะมนตรีเพือ่ ประสานความ ร่วมมือในแต่ละ 3 เสาหลัก และการมีคณะกรรมการผู้แทนถาวรประจ�ำอาเซียน ที่กรุงจาการ์ตา เพื่อลดเวลาและค่าใช้จ่ายในการประชุมของอาเซียน เป็นต้น กฎบัตรอาเซียนมีผลใช้บังคับตั้งแต่วันที่ 15 ธันวาคม 2551 กล่าวคือ หลังจากที่ประเทศสมาชิกครบทั้ง 10 ประเทศ ได้ให้สัตยาบันกฎบัตรอาเซียน และการประชุมสุดยอดอาเซียนครัง้ ที่ 14 ระหว่างวันที่ 28 กุมภาพันธ์ - 1 มีนาคม 2552 ที่จังหวัดเพชรบุรี เป็นการประชุมระดับผู้น�ำอาเซียนครั้งแรกหลังจาก กฎบัตรอาเซียนมีผลบังคับใช้
[ 12 ]
การเตรียมความพร้อมสู่ประชาคมอาเซียน ในปี 2558 ของกองทัพบก ความเชื่อมโยงระหว่างกันในอาเซียน ۩۩۩۩۩۩
อาเซียนมีพันธกรณีในการสร้างประชาคมอาเซียนในปี 2558 และเพื่อ ให้บรรลุวัตถุประสงค์นกี้ ารเป็นประชาคมที่เชื่อมโยงกันอย่างเพิ่มพูนจึงมีความ จ�ำเป็นอย่างยิ่ง เนื่องจากภูมิภาคอาเซียนที่เชื่อมโยงกันตั้งแต่เครือข่ายการ คมนาคมไปจนถึงประชาชนจะน�ำไปสู่ภูมิภาคอาเซียนที่แข่งขันได้และมีความ ยืดหยุ่นสูง จะท�ำให้ประชากร สินค้า บริการ และทุน เชื่อมโยงใกล้ชิดกันมาก ขึน้ ส่งเสริมให้เกิดสันติภาพและความรุง่ เรืองอย่างต่อเนือ่ งแก่ประชาคมอาเซียน ทั้งหมดนีจ้ ึงเป็นการด�ำเนินการที่สอดคล้องกับกฎบัตรอาเซียน แผนแม่บทว่า ด้วยความเชื่อมโยงระหว่างกันในอาเซียนจึงเป็นก้าวส�ำคัญในการก้าวไปสู่ วิสัยทัศน์นี้ ความจ�ำเป็นในการเพิม่ พูนความเชือ่ มโยงระหว่างกันในอาเซียนมีหลาย ด้าน อาเซียนเป็นภูมิภาคซึ่งประกอบด้วยประชากรประมาณ 600 ล้านคน มี ผลิตภัณฑ์มวลรวมภายในประเทศรวมกันถึง 1.5 ล้านล้านเหรียญสหรัฐ ความ เชื่อมโยงระหว่างกันในอาเซียนจึงเป็นสิ่งจ�ำเป็นต่อการรวมตัวของอาเซียน การ เร่งสร้างประชาคมอาเซียน และการเสริมสร้างความเป็นศูนย์กลางและบทบาท ของอาเซียนในการเป็นแรงขับเคลือ่ นในการวางโครงสร้างทางสถาปัตยกรรมของ การรวมตัวกันในภูมภิ าค ความเชือ่ มโยงระหว่างกันของอาเซียนจึงมีความจ�ำเป็น เพื่อให้สามารถบรรลุเป้าหมายการเจริญเติบโตเป็นภูมิภาคที่สามารถแข่งขันได้ ก่อให้เกิดการรวมกลุ่มและเครือข่ายการผลิตร่วมกัน ส่งเสริมการค้าภายใน ภูมิภาค ดึงดูดการลงทุน ส่งเสริมความสัมพันธ์ที่ลึกซึ้งยิ่งขึ้นระหว่างประชาคม อาเซียน รวมทัง้ เพือ่ เสริมสร้างความรูส้ กึ ของการมีประวัตศิ าสตร์และวัฒนธรรม ที่เชื่อมโยงกัน นอกจากนี้อาเซียนจ�ำเป็นต้องตอบสนองร่วมกันต่อโอกาสที่เกิด ขึ้นจากการได้เปรียบเชิงเปรียบเทียบทางภูมิประเทศ และความท้าทายจากการ แข่งขัน ในสภาวะการค้าและการลงทุนของโลก อาเซียนเป็นภูมภิ าคทีม่ กี ารเจริญ [ 13 ]
การเตรียมความพร้อมสู่ประชาคมอาเซียน ในปี 2558 ของกองทัพบก เติบโตทางเศรษฐกิจ ล้อมรอบด้วยอินเดียทางทิศตะวันตก จีน ญี่ปุ่น และ เกาหลีใต้ในทิศตะวันออกเฉียงเหนือ ออสเตรเลียและนิวซีแลนด์ทางทิศใต้ ใน ช่วงที่ผ่านมาอาเซียนได้บรรลุผลลัพธ์ที่ส�ำคัญในความพยายามรวมกลุ่มทาง เศรษฐกิจ ความเชื่อมโยงระหว่างกันในอาเซียนที่เพิ่มพูนจะสามารถน�ำอาเซียน ไปสู่การเป็นศูนย์รวมการเจริญเติบโตและการพัฒนา รวมทั้งปกป้องการเป็น ศูนย์กลางของอาเซียนภายใต้โครงสร้างสถาปัตยกรรมการรวมตัวกันในภูมภิ าค โดยการลดต้นทุนด้านการลงทุน การค้าสินค้าและบริการระหว่างกัน รัฐบาลไทยได้เสนอแนวคิดให้อาเซียนผลักดันการเชือ่ มโยงระหว่างกัน โดยแนวคิดดังกล่าวได้รับการสนับสนุนอย่างเต็มที่จากประเทศสมาชิกอาเซียน และการประชุมสุดยอดอาเซียนครั้งที่ 15 ระหว่างวันที่ 22 - 25 ตุลาคม 2552 ที่ชะอ�ำ-หัวหิน ประเทศไทย ได้จัดตั้งคณะท�ำงานระดับสูงของอาเซียนว่าด้วย การเชื่อมโยง (High Level Task Force on Connectivity) เพื่อยกร่างแผนแม่บท ว่าด้วยความเชื่อมโยงระหว่างกันในอาเซียน ซึ่งต่อมาผู้น�ำอาเซียนได้ให้การ รับรองแผนแม่บทในช่วงการประชุมสุดยอดอาเซียนครัง้ ที่ 17 ณ กรุงฮานอย เมือ่ วันที่ 28 ตุลาคม 2553 แผนแม่บทนี้มีเจตนารมณ์ที่จะเร่งรัดการลงทุนจาก ทั้งภายในและภายนอกอาเซียนให้เกิดการเชื่อมโยงระหว่างประเทศสมาชิก ทั้ง 10 ประเทศ ให้เป็นหนึง่ เดียวทั้งในด้านโครงสร้างพื้นฐาน ด้านกฎระเบียบ และด้านประชาชน ในด้านโครงสร้างพื้นฐาน ได้มีการก�ำหนดเป็นยุทธศาสตร์ในแผน แม่บทให้ท�ำการลงทุนก่อสร้างถนน เส้นทางรถไฟ การขนส่งทางน�้ำ การขนส่ง ทางอากาศ รวมทัง้ การเชือ่ มโยงทางด้านเทคโนโลยีสารสนเทศ และโครงการท่อ ก๊าซและระบบสายส่งไฟฟ้าของอาเซียน ความเชื่อมโยงด้านโครงสร้างพื้นฐาน ประกอบด้วย การคมนาคม เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร พลังงาน [ 14 ]
การเตรียมความพร้อมสู่ประชาคมอาเซียน ในปี 2558 ของกองทัพบก ในด้านกฎระเบียบ แผนแม่บทนีจ้ ะมีส่วนในการเร่งรัดการอ�ำนวย ความสะดวกในการข้ามแดน โดยมุ่งเน้นให้พิธีการทางด้านศุลกากร พิธีการ ตรวจคนเข้าเมือง การกักกันพืชและสัตว์ ให้มีความสะดวก รวดเร็ว โปร่งใส ลด ค่าใช้จา่ ย ในขณะเดียวกันก็ปอ้ งกันและแก้ปญ ั หาทีจ่ ะเกิดจากอาชญากรรมข้าม ชาติ แรงงานผิดกฎหมาย การค้ามนุษย์ และมลภาวะต่างๆ ซึ่งความร่วมมือ เหล่านีจ้ ะช่วยท�ำให้เกิดความสะดวกรวดเร็วจากการเชือ่ มโยงอาเซียนทีท่ วั่ ถึงกัน และต่อยอดไปสู่การเคลื่อนย้ายสินค้าบริการ และการลงทุนโดยภาคเอกชนที่ เพิม่ มากขึน้ รวมทัง้ การจัดตัง้ นิคมอุตสาหกรรม และการท�ำโครงการเกษตรแบบ มีสัญญาในประเทศเพื่อนบ้านอีกด้วย ความเชื่อมโยงด้านกฎระเบียบ ประกอบด้วย การเปิดเสรีและการอ�ำนวยความสะดวกทางการค้า การเปิดเสรีและการอ�ำนวยความสะดวกในการบริการและ การลงทุน ความตกลง/ข้อตกลงยอมรับร่วมกัน ความตกลงการขนส่งในภูมิภาค พิธีการในการข้ามพรมแดน โครงการเสริมสร้างศักยภาพ ในด้ า นประชาชน แผนแม่ บ ทนี้จ ะช่ ว ยเสริ ม สร้ า งการไปมาหาสู ่ ระหว่างกัน ท�ำให้รจู้ กั กัน เข้าอกเข้าใจกันมากขึน้ และเกิดความรูส้ กึ เป็นอาเซียน หนึง่ เดียว ซึ่งเป็นปัจจัยส�ำคัญยิ่งในการก้าวไปสู่การเป็นประชาคมอาเซียนใน ปี 2558 ความเชื่อมโยงด้านประชาชน ประกอบด้วย การศึกษาและวัฒนธรรม การท่องเที่ยว [ 15 ]
การเตรียมความพร้อมสู่ประชาคมอาเซียน ในปี 2558 ของกองทัพบก ประชาคมการเมืองและความมั่นคงอาเซียน
ประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน
ประชาคมสังคมและวัฒนธรรมอาเซียน
การสร้างประชาคมอาเซียน
เพิ่มพูนกฎระเบียบ และธรรมาภิบาล ในอาเซียน
เพิ่มพูนการรวมกลุ่มและ ความสามารถในการ แข่งขันของอาเซียน
ลดช่องว่างการพัฒนา
เพิ่มพูนความอยู่ดี กินดีและวิถีชีวิตของ ประชากรอาเซียน
ความเชื่อมโยงประชาชนสู่ประชาชน การท่องเที่ยว การศึกษา วัฒนธรรม ความเชื่อมโยงทางกายภาพ โครงสร้างพื้นฐานแบบแข็ง
ความเชื่อมโยงทางสถาบันโครงสร้างพื้นฐานแบบอ่อน
การขนส่ง : อากาศ ถนน รถไฟ ทะเล ท่าเรือ การบริการขนส่ง เทคโนโลยีสารสนเทศ: เครือข่ายใยแก้วน�ำแสง พลังงาน : การเชื่อมโยงระบบส่งไฟฟ้าอาเซียน การเชื่อมโยงท่อส่งก๊าซอาเซียน เขตเศรษฐกิจพิเศษ
การเปิดเสรีทางการค้า : ความตกลงการค้าสินค้าในอาเซียน มาตรฐาน การบริการศุลกากร ณ จุดเดียว การรวมศุลกากร การเปิดเสรีการลงทุน : ความตกลงด้านการลงทุนอาเซียน การเปิดเสรีบริการ ข้อตกลงยอมรับร่วมความตกลงการขนส่งใน ภูมิภาคโครงการส่งเสริมศักยภาพ
การระดมทรัพยากร
ทรัพยากรของอาเซียน ธนาคารเพื่อการพัฒนาพหุภาคี ประเทศคู่เจรจา ภาคเอกชน
ความเชื่อมโยงระหว่างกันของอาเซียน
รูปภาพข้างบนนีจ้ ะแสดงความสัมพันธ์ของความเชื่อมโยงระหว่างกัน ในอาเซียนและการสร้างประชาคมอาเซียน ความเชือ่ มโยงระหว่างกันในอาเซียน สามารถบรรลุผลส�ำเร็จได้จากการเสริมสร้างความเชื่อมโยงด้านโครงสร้าง พืน้ ฐาน และด้านกฎระเบียบ ซึง่ จะลดต้นทุนในการลงทุนและการค้าระหว่างกัน ในด้านสินค้าและบริการ รวมถึงต้นทุนในการเชือ่ มต่อ การให้บริการ และต้นทุน การจัดตั้งเครือข่ายความเพิ่มพูนขึ้น ยังสามารถช่วยลดช่องว่างในการพัฒนา โดยการขยายขอบเขตของเครือข่ายการผลิต และช่วยเสริมสร้างความเชือ่ มโยง ประชาชนสูป่ ระชาชน ซึง่ จะก่อให้เกิดความรูส้ กึ ถึงการเป็นประชาคมในอาเซียน ร่วมกัน [ 16 ]
การเตรียมความพร้อมสู่ประชาคมอาเซียน ในปี 2558 ของกองทัพบก ภารกิจที่สำ� คัญในเรื่องนีท้ ี่จะต้องด�ำเนินการต่อไป ได้แก่ การน�ำแผน แม่บทนี้ไปสู่การปฏิบัติ ดังนัน้ อาเซียนจึงได้จัดตั้งคณะกรรมการประสานงาน ด้านการเชื่อมโยงในอาเซียนหรือ ACCC (ASEAN Connectivity Coordinating Committee) เพื่อท�ำหน้าที่ประสานงานภายในอาเซียนทั้ง 10 ประเทศ ให้การ ด�ำเนินการของแต่ละประเทศสอดคล้องกับแผนแม่บททั้งในด้านโครงการและ ก�ำหนดเวลาที่จะต้องด�ำเนินการให้แล้วเสร็จต่อไป
[ 17 ]
การเตรียมความพร้อมสู่ประชาคมอาเซียน ในปี 2558 ของกองทัพบก ถาม-ตอบเกี่ยวกับอาเซียน ☺ ASEAN ย่อมาจากอะไร ?
Association of Southeast Asian Nations หรือสมาคมประชาชาติ แห่งเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ☺ อาเซียนเริม่ ก่อตัง้ ครัง้ แรก (8 สิงหาคม 2510) ประกอบด้วยสมาชิกทัง้ หมด กี่ประเทศ ประเทศใดบ้าง ? 5 ประเทศ ได้แก่ อินโดนีเซีย มาเลเซีย ฟิลิปปินส์ สิงคโปร์ และไทย ☺ ปัจจุบันอาเซียน ประกอบด้วยประเทศใดบ้าง ? บรูไนดารุสซาลาม กัมพูชา อินโดนีเซีย ลาว มาเลเซีย พม่า ฟิลปิ ปินส์ สิงคโปร์ ไทย และเวียดนาม ☺ อาเซียน + 3 ประกอบด้วยประเทศใดบ้าง ? กลุ่มประเทศอาเซียน 10 ประเทศ และประเทศจีน เกาหลีใต้ และ ญี่ปุ่น ☺ อาเซียน + 6 ประกอบด้วยประเทศใดบ้าง ? กลุ่มประเทศอาเซียน 10 ประเทศ และประเทศจีน เกาหลีใต้ ญี่ปุ่น ออสเตรเลีย อินเดีย และนิวซีแลนด์ ☺ ค�ำขวัญอาเซียน มีว่าอย่างไร ? “หนึง่ วิสัยทัศน์ หนึง่ เอกลักษณ์ หนึง่ ประชาคม” (One Vision, One Identity, One Community) ☺ 3 เสาหลักของประชาคมอาเซียน ประกอบด้วยความร่วมมือด้านใดบ้าง ? 1. ประชาคมการเมืองและความมั่นคงอาเซียน (APSC) 2. ประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน (AEC) 3. ประชาคมสังคมและวัฒนธรรมอาเซียน (ASCC) ☺ ส�ำนักเลขาธิการอาเซียน (ASEAN Secretariat) ตั้งอยู่ที่ใด ? กรุงจาการ์ตา ประเทศอินโดนีเซีย ☺ ใครคือเลขาธิการอาเซียนคนปัจจุบัน ? ดร.สุรินทร์ พิศสุวรรณ (ล�ำดับที่ 12 พ.ศ. 2551 - 2555) [ 18 ]
การเตรียมความพร้อมสู่ประชาคมอาเซียน ในปี 2558 ของกองทัพบก ☺ สัญลักษณ์อาเซียนสื่อความหมายใดบ้าง ?
รู ป รวงข้ า วสี เหลื อ งบนพื้ น สี แดงล้ อ มรอบด้ ว ยวงกลมสี ข าวและ สีน�้ำเงิน รวงข้าว 10 ต้น มัดรวมกันไว้ หมายถึง ประเทศสมาชิกรวมกันเพื่อ มิตรภาพและความเป็นน�้ำหนึง่ ใจเดียวกัน o สีน�้ำเงิน หมายถึง สันติภาพและความมั่นคง o สีแดง หมายถึง ความกล้าหาญ และความ ก้าวหน้า o สีขาว หมายถึง ความบริสุทธิ์ o สีเหลือง หมายถึง ความเจริญรุ่งเรือง
☺ อาเซียนตั้งเป้าหมายที่จะบรรลุประชาคมอาเซียนโดยสมบูรณ์ในปีใด ?
ปี 2558 (ค.ศ. 2015) ☺ กฎบัตรอาเซียน (ASEAN Charter) คืออะไร และมีความส�ำคัญอย่างไร ? กฎบัตรอาเซียน คือ ธรรมนูญอาเซียนที่จะมีการวางกรอบของ กฎหมายและโครงสร้างองค์กรเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพของอาเซียนในการขับ เคลื่อนเพื่อการรวมตัวเป็นประชาคมอาเซียนภายในปี 2558 เพื่อให้อาเซียนเป็น องค์กรระหว่างรัฐบาลในภูมิภาคที่มีประสิทธิภาพ มีประชาชนเป็นศูนย์กลาง และเคารพในกติกาการท�ำงานระหว่างกันมากยิ่งขึ้น ☺ ADMM คืออะไร ? การประชุมรัฐมนตรีกลาโหมอาเซียน (ASEAN Defence Ministers’ Meeting : ADMM) ผูเ้ ข้าร่วมการประชุมฯ ประกอบด้วยรัฐมนตรีวา่ การกระทรวง กลาโหมหรือผู้แทนของประเทศสมาชิกอาเซียน 10 ประเทศ และเลขาธิการ อาเซียน โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อเสริมสร้างสันติภาพและความมั่นคงในภูมิภาค ให้คำ� แนะน�ำและเสนอแนวทางต่อเวทีการหารือและความร่วมมือทีม่ อี ยูแ่ ล้วของ เจ้าหน้าทีร่ ะดับสูงภายในกลุม่ ประเทศสมาชิกอาเซียน และระหว่างกลุม่ ประเทศ สมาชิกอาเซียนกับประเทศอืน่ ๆ รวมทัง้ สนับสนุนความไว้วางใจระหว่างกัน และ สร้างความเชื่อมั่นโดยการสร้างความโปร่งใสและเปิดเผย [ 19 ]
การเตรียมความพร้อมสู่ประชาคมอาเซียน ในปี 2558 ของกองทัพบก ☺ การประชุมรัฐมนตรีกลาโหมอาเซียนกับประเทศคู่เจรจา (ADMM-Plus)
ครั้งที่ 1 เมื่อ 12 ตุลาคม 2553 ณ กรุงฮานอย เวียดนาม ที่ประชุมฯ ได้ หารือกันในความร่วมมือด้านใดบ้าง ? 1. การให้ความช่วยเหลือด้านมนุษยธรรมและการบรรเทาภัยพิบัติ (Humanitarian Assistance and Disaster Relief : HADR) 2. ความมั่นคงทางทะเล (Maritime Security) 3. การปฏิบัติการรักษาสันติภาพ (Peacekeeping Operations) 4. การแพทย์ทางทหาร (Military Medicine) 5. การต่อต้านการก่อการร้าย (Counter-Terrorism) ☺ ASEAN Regional Forum (ARF) คืออะไร ARF เป็นการประชุมอาเซียนว่าด้วยความร่วมมือด้านการเมืองและ ความมัน่ คงในภูมภิ าคเอเชีย-แปซิฟกิ ซึง่ เป็นเวทีและกลไกทีอ่ าเซียนจัดตัง้ ขึน้ มา เพือ่ เป็นช่องทางทีจ่ ะมีปฏิสมั พันธ์กบั ประเทศส�ำคัญนอกภูมภิ าคเอเชียตะวันออก เฉียงใต้ การประชุม ARF ครัง้ แรก ได้จดั ขึน้ ณ กรุงเทพฯ เมือ่ วันที่ 25 กรกฎาคม 2537 ปัจจุบนั มีประเทศเข้าร่วมประชุม ประกอบด้วยประเทศสมาชิกอาเซียน 10 ประเทศ ประเทศคู่เจรจาของอาเซียน 9 ประเทศ กับอีก 1 กลุ่มประเทศ ได้แก่ สหรัฐอเมริกา แคนาดา ออสเตรเลีย นิวซีแลนด์ จีน ญี่ปุ่น เกาหลีใต้ รัสเซีย อินเดีย และสหภาพยุโรป
[ 20 ]
การเตรียมความพร้อมสู่ประชาคมอาเซียน ในปี 2558 ของกองทัพบก การเตรียมความพร้อมของกองทัพบก ในการเข้าสู่ประชาคมอาเซียนในปี 2558 ۩۩۩۩۩۩
จากการสัมมนาทางวิชาการเรื่อง “บทบาทของกองทัพบกในการเตรียม ความพร้อมสู่ประชาคมอาเซียนในปี พ.ศ. 2558” เมื่อวันที่ 23 - 25 พ.ค. 55 ณ โรงแรมจอมเทียนปาล์มบีช รีสอร์ท พัทยา จว.ชลบุรี โดยมีผเู้ ข้าร่วมสัมมนาฯ จ�ำนวนทั้งสิ้น 90 นาย ได้ผลการสัมมนาฯ ดังนี้ การเตรี ย มความพร้ อ มด้ า นก� ำ ลั ง พลและยุ ท โธปกรณ์ เพื่ อ ปรั บ ปรุ ง ศักยภาพกองทัพบกในการเข้าสู่ประชาคมอาเซียน จากการประชุมรัฐมนตรีกลาโหมอาเซียนและประเทศคู่เจรจา (ADMMPlus) ครั้งที่ 1 น�ำไปสู่ความร่วมมือบนพื้นฐานผลประโยชน์ร่วมกันใน 5 ด้าน คือ 1) การให้ความช่วยเหลือด้านมนุษยธรรมและการบรรเทาภัยพิบตั ิ 2) ความมัน่ คง ทางทะเล 3) การปฏิบัติการรักษาสันติภาพ 4) การแพทย์ทางทหาร และ 5) การ ต่อต้านการก่อการร้าย ท�ำให้กระทรวงกลาโหมจ�ำเป็นต้องปรับปรุงการด�ำเนินงาน ให้รองรับภารกิจและสอดคล้องกับการรวมตัวเป็นประชาคมอาเซียนในปี 2558 ซึ่งรวมถึงการเตรียมความพร้อมของหน่วยยุทโธปกรณ์ บุคลากร ให้มีความเป็น สากลและสามารถรองรับการแก้ไขปัญหาร่วมกันของอาเซียนในภาพรวม จากรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ. 2550 มาตรา 77 ...รัฐต้องพิทกั ษ์รกั ษาไว้ซงึ่ สถาบันพระมหากษัตริย์ เอกราช อธิปไตย และ บูรณภาพแห่งเขตอ�ำนาจรัฐ และต้องจัดให้มกี ำ� ลังทหาร อาวุธยุทโธปกรณ์ และ เทคโนโลยีที่ทันสมัย จ�ำเป็น และเพียงพอ เพื่อพิทักษ์รักษาเอกราช อธิปไตย และความมัน่ คงของรัฐ สถาบันพระมหากษัตริย์ ผลประโยชน์แห่งชาติ และการ ปกครองระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริยท์ รงเป็นประมุข และเพือ่ การ พัฒนาประเทศ... [ 21 ]
การเตรียมความพร้อมสู่ประชาคมอาเซียน ในปี 2558 ของกองทัพบก และพระราชบัญญัติจัดระเบียบราชการกระทรวงกลาโหม พ.ศ. 2551 มาตรา 8 กระทรวงกลาโหม มีอ�ำนาจหน้าที่ดังต่อไปนี้ 1. พิทักษ์รักษาเอกราชและความมั่นคงแห่งราชอาณาจักรจากภัย คุกคามทัง้ ภายนอกและภายในราชอาณาจักร ปราบปรามกบฏและการจลาจล โดยจัดให้มแี ละใช้กำ� ลังทหารตามทีร่ ฐั ธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทยหรือตาม ที่กฎหมายก�ำหนด 2. พิทกั ษ์รกั ษาปกป้องสถาบันพระมหากษัตริย์ ตลอดจนสนับสนุน ภารกิจของสถาบันพระมหากษัตริย์ 3. ปกป้องพิทักษ์รักษาผลประโยชน์แห่งชาติ และการปกครอง ระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข พัฒนาประเทศเพื่อ ความมั่ น คงตลอดจนสนั บ สนุ น ภารกิ จ อื่ น ของรั ฐ ในการพั ฒ นาประเทศ การป้องกันและแก้ไขปัญหาจากภัยพิบัติ และการช่วยเหลือประชาชน 4. ศึกษา วิจัยพัฒนา และด�ำเนินการด้านอุตสาหกรรมป้องกัน ประเทศและพลังงานทหารด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีปอ้ งกันประเทศ และ ด้านกิจการอวกาศ เทคโนโลยีสารสนเทศ และการสื่อสาร ทั้งนี้เพื่อสนับสนุน ภารกิจของกระทรวงและความมั่งคงของประเทศ 5. ปฏิ บั ติ ก ารอื่ นที่ เป็ นการปฏิ บั ติ ก ารทางทหารนอกเหนื อ จาก สงคราม เพื่อความมั่นคงแห่งราชอาณาจักร หรือปฏิบัติการอื่นใด ทั้งนี้ ตามที่ กฎหมายก�ำหนดหรือตามมติคณะรัฐมนตรี ซึ่งจะเห็นได้ว่า กระทรวงกลาโหมนัน้ มีหน้าที่บางประการสอดคล้อง กับการด�ำเนินการต่างๆ เพื่อรวมกันเป็นประชาคมอาเซียนในปี 2558 และ กระทรวงกลาโหมก�ำลังด�ำเนินการปรับปรุงระเบียบต่างๆ ให้สอดคล้องกับการ รวมตัวของประชาคมอาเซียนมากขึ้น หน้าที่ของกองทัพบกตาม พ.ร.บ.จัดระเบียบราชการ กห. พ.ศ. 2551 มาตรา 19 [ 22 ]
การเตรียมความพร้อมสู่ประชาคมอาเซียน ในปี 2558 ของกองทัพบก ...กองทัพบกมีหน้าทีเ่ ตรียมก�ำลังกองทัพบก การป้องกันราชอาณาจักร และการด�ำเนินการเกี่ยวกับการใช้ก�ำลังกองทัพบก ตามอ�ำนาจหน้าที่ของ กระทรวงกลาโหม มีผู้บัญชาการทหารบกเป็นผู้บังคับบัญชารับผิดชอบ... และจากภารกิจของกองทัพบก ซึง่ ได้แก่ 1) การป้องกันประเทศ 2) การ รักษาความมั่นคงภายใน 3) การรักษาความสงบเรียบร้อยภายในประเทศ 4) การพัฒนาประเทศเพือ่ ความมัน่ คงและการช่วยเหลือประชาชน 5) การปฏิบตั ิ การทางทหารนอกเหนือจากสงคราม 6) การพิทักษ์รักษา ปกป้อง และเทิดทูน สถาบันพระมหากษัตริย์ กองทัพบกในฐานะสถาบันอันมีบทบาทส�ำคัญในการรักษาความมัน่ คง และปฏิบัติตามนโยบายของรัฐบาล จ�ำเป็นต้องมีการเตรียมความพร้อมในด้าน ก�ำลังพลและยุทโธปกรณ์เพือ่ ปรับปรุงศักยภาพในการเข้าสูป่ ระชาคมอาเซียน ดังนี้ 1. การเตรียมความพร้อมด้านก�ำลังพล 1.1 ด้านความรู้และสติปัญญา ก�ำลังพลต้องได้รบั การปลูกฝังความรูแ้ ละผลกระทบจากการ เป็นประชาคมอาเซียน รวมถึงความรู้พื้นฐาน ซึ่งจ�ำเป็นต่อการสร้างความ สัมพันธ์กับกองทัพและประชาชนของประเทศสมาชิกอาเซียน ซึ่งจะมีโอกาส ปฏิ สั ม พั น ธ์ ร ะหว่ า งกั น ยิ่ ง ขึ้ น รวมถึ ง ความตระหนั ก รู ้ ถึ ง พลวั ต ของการ เปลีย่ นแปลงในสังคมการเมืองระหว่างประเทศ ทัง้ ในระดับภูมภิ าคและในระดับ โลกในส่วนทีเ่ กีย่ วข้องกับหน้าทีแ่ ละวิถชี วี ติ ของตน โดยจัดตัง้ ศูนย์การเรียนรูแ้ ละ การใช้สื่อของกองทัพบก และเครื่องมือประชาสัมพันธ์ของหน่วย 1.2 ด้านทักษะและความสามารถ ยกระดับความเชี่ยวชาญของก�ำลังพลในหน้าที่ตาม ชกท. ของตนเอง เพือ่ ให้มที กั ษะเฉพาะตอบสนองภารกิจทีไ่ ด้รบั มอบหมาย การฝึกฝน และเสริมสร้างความรู้ที่จ�ำเป็นต่อการปฏิบัติภารกิจที่เป็นสากลมากขึ้น เช่น ภาษาอังกฤษ และภาษา (พื้นฐาน) ของประเทศสมาชิกอาเซียน กฎหมาย ระหว่างประเทศและหลักสิทธิมนุษยชน เป็นต้น นอกจากนีก้ �ำลังพลควรได้รับ [ 23 ]
การเตรียมความพร้อมสู่ประชาคมอาเซียน ในปี 2558 ของกองทัพบก การฝึกฝนเพิ่มเติมในการปฏิบัติร่วมกับกองทัพประเทศสมาชิกอาเซียน รวมถึง การท�ำงานร่วมกับฝ่ายพลเรือนและภาคประชาสังคม ซึง่ จะตรวจสอบการท�ำงาน และประสานงานกับกองทัพบกมากยิ่งขึ้น 1.3 ด้านทัศนคติและความเป็นผู้นำ� ตระหนักรู้ถึงการอยู่ร่วมกันอย่างสันติภายใต้ความแตกต่าง ทางชาติพันธุ์ ภาษา ศาสนา และวัฒนธรรมอันหลากหลาย โดยปราศจากอคติ และกีดกันในการอยู่ร่วมกัน อีกทั้งสนับสนุนก�ำลังพลในการแสดงออกถึงความ เป็นผู้นำ� และการเสนอความริเริ่มใหม่ๆ 1.4 ด้านสมรรถภาพและสุขภาพ ส่งเสริมให้กำ� ลังพลของกองทัพบก มีสขุ ภาพแข็งแรงสง่างาม 2. การเตรียมความพร้อมด้านยุทโธปกรณ์ เตรียมความพร้อมด้านยุทโธปกรณ์ โดยค�ำนึงถึงความพร้อมรบ และความทันสมัย โดยจัดกลุ่มตามลักษณะการใช้งานที่มีคุณลักษณะพื้นฐาน ที่ใช้งานร่วมกัน และทดแทนกันได้อย่างเป็นสากลบนพื้นฐานในการปฏิบัติการ ร่วม รวมทัง้ ระบบในการแลกเปลีย่ นข้อมูลและติดต่อสือ่ สารอย่างมีประสิทธิภาพ โดยเน้นที่การใช้ยุทโธปกรณ์และทรัพยากรต่างๆ ที่มีอยู่ภายใต้เงื่อนไขของ งบประมาณที่มีอยู่จ�ำกัดและการแบ่งหน้าที่ตามความสามารถของประเทศ สมาชิกอาเซียน ทั้งนี้ กองทัพบกมีองค์ความรู้ หน่วยงาน และช่องทางในการสื่อสาร กับก�ำลังพลและสังคมอย่างเพียงพอ แต่ขาดการน�ำไปใช้ในการเตรียมความ พร้อมด้านการพัฒนาก�ำลังพลอย่างมีประสิทธิภาพ กองทัพบกจ�ำเป็นต้อง ก�ำหนดระดับของความรู้และทักษะต่างๆ ในการเข้าสู่ประชาคมอาเซียน ให้แก่ ก�ำลังพลในระดับต่างๆ และมีการก�ำหนดแผนงานแก่หน่วยปฏิบัติอย่างชัดเจน ในขณะที่การเตรียมความพร้อมด้านยุทโธปกรณ์ต้องสามารถน�ำมาใช้ทดแทน และใช้ร่วมกันได้เพื่อเตรียมพร้อมในการปฏิบัติการร่วมในภารกิจต่างๆ เพื่อ สันติภาพและเสถียรภาพที่ยั่งยืนของภูมิภาคต่อไป [ 24 ]
การเตรียมความพร้อมสู่ประชาคมอาเซียน ในปี 2558 ของกองทัพบก การเตรียมความพร้อมด้านการศึกษาของกองทัพบก ۩۩۩۩۩۩
กล่าวน�ำ ประเทศสมาชิกอาเซียนหรือสมาคมประชาชาติแห่งเอเชียตะวันออก เฉียงใต้ ต่างเห็นพ้องต้องกันว่าการศึกษาเป็นปัจจัยที่สำ� คัญยิ่งในการพัฒนา ประเทศ ปฏิญญาว่าด้วยแผนงานส�ำหรับประชาคมอาเซียน ได้ให้ความส�ำคัญ ในการใช้กลไกการศึกษาขับเคลื่อนอาเซียนให้บรรลุวิสัยทัศน์อาเซียน 2020 ที่ มุ่งให้อาเซียนมีวิสัยทัศน์สู่ภายนอก มีสันติสุข และเชื่อมโยงเข้าด้วยกันในการ เป็นหุน้ ส่วนในสิง่ แวดล้อมของประชาธิปไตยและมีอยูร่ ว่ มกันอย่างกลมกลืน การ พัฒนาทีม่ พี ลวัต และการรวมตัวทางเศรษฐกิจทีใ่ กล้ชดิ และในสังคมทีเ่ อือ้ อาทร ที่ระลึกถึงสายสัมพันธ์ทางประวัติศาสตร์ รับรู้มรดกทางวัฒนธรรมที่มีร่วมกัน และเชื่อมในอัตลักษณ์ของภูมิภาค ประเทศไทยซึ่งเป็นหนึง่ ในสมาชิกอาเซียน ได้ตระหนักถึงบทบาทและ ภารกิจส�ำคัญในการเสริมสร้างความร่วมมือกับอาเซียน เพือ่ สร้างความแข็งแกร่ง ของอาเซียนในเวทีโลก โดยเฉพาะการใช้กลไกความร่วมมือด้านการศึกษาน�ำพา อาเซียนสู่การเป็นประชาคมที่มีความมั่นคง บริบทความร่วมมือด้านการศึกษาของอาเซียน ความร่วมมือด้านการศึกษาของประชาคมอาเซียน ได้มกี ารลงนามใน ปฏิญญาชะอ�ำ-หัวหิน ประกอบด้วยความร่วมมือใน 3 เสาหลัก คือ ประชาคม ด้านการเมืองและความมั่นคง โดยใช้การศึกษาเป็นตัวน�ำ ประชาคมด้าน เศรษฐกิจ ทุกประเทศจะต้องพัฒนาความสามารถในการแข่งขันในเวทีโลก และ ประชาคมด้านสังคมและวัฒนธรรม ให้ถอื ว่าความงดงามมาจากความแตก ต่างและหลากหลาย วัฒนธรรมในแต่ละพื้นที่ไม่จ�ำเป็นต้องเหมือนกัน แต่ใน ความหลากหลายทางวัฒนธรรมนัน้ จะช่วยสร้างความร่วมมือในลักษณะสังคม เอื้ออาทร โดยมีเป้าหมายร่วมกันคือ ทั้ง 3 เสาหลักส่งเสริมสนับสนุนซึ่งกัน [ 25 ]
การเตรียมความพร้อมสู่ประชาคมอาเซียน ในปี 2558 ของกองทัพบก และกัน เพื่อให้สามารถก้าวไปสู่ความส�ำเร็จของการเป็นประชาคมอาเซียนได้ ภายในปี 2558 จากปฏิญญาดังกล่าว ส่งผลให้ทกุ ภาคส่วนต้องเร่งแสวงหาความร่วม มือเพือ่ เดินหน้าขับเคลือ่ นพลเมืองไทยให้กา้ วสูป่ ระชาคมอาเซียนตามเป้าหมาย โดยเฉพาะให้กลไกการศึกษาเป็นตัวน�ำส�ำคัญในการขับเคลื่อนให้สามารถก้าว ไปได้อย่างมีทิศทาง ผสานประโยชน์ร่วมกัน มีขอ้ เสนอแนวทางมากมายเกีย่ วกับการเตรียมพลเมืองด้านการศึกษา เช่น การให้ความรู้แก่พลเมือง ส่งเสริมการเรียนรู้ภาษาเพื่อนบ้าน การสร้าง อัตลักษณ์อาเซียน และจิตส�ำนึกของพลเมืองอาเซียน ทุกภาคส่วนในสังคมร่วม จัดกิจกรรมด้านการศึกษา เช่น การจัดหลักสูตรการศึกษาอาเซียน ด้วยการ ส่งเสริมการใช้ภาษาอังกฤษและภาษาเพื่อนบ้าน เป็นต้น การด�ำเนินโครงการพัฒนาประชาคมสู่อาเซียน (Spirit of ASEAN) เพื่อ รองรับการรวมกลุ่มของประเทศอาเซียนในปี 2558 เช่น โรงเรียน Buffer School เป็นโรงเรียนที่อยู่ติดชายแดนกับประเทศสมาชิกอาเซียน 4 ประเทศ ได้แก่ ลาว พม่า กัมพูชา และมาเลเซีย โรงเรียน Sister School เป็นโรงเรียนที่มีความพร้อม มีความเข้มแข็งทั้งในเรื่องของภาษาและ ICT ที่อยู่ในพื้นที่อื่นๆ ที่ไม่ติดชายแดน แต่มปี ระสานสัมพันธ์กบั อาเซียน 5 ประเทศ ได้แก่ เวียดนาม สิงคโปร์ ฟิลปิ ปินส์ อินโดนีเซีย และบรูไน เป็นต้น การเคลื่อนย้ายแรงงาน เมือ่ พิจารณาด้านแรงงานของอาเซียน จะเห็นได้วา่ มีการก�ำหนดสาขา วิชาชีพหลักทีม่ กี ารจัดท�ำข้อตกลงยอมรับร่วมกัน หรือ MRA (Mutual Recognition Agreement) เพื่อรับรองคุณสมบัติวิชาชีพ และช่วยอ�ำนวยความสะดวกในการ เคลื่อนย้ายแรงงาน ซึ่งปัจจุบันมีอยู่ 8 สาขา คือ แพทย์ ทันตแพทย์ พยาบาล วิศวกรรม สถาปัตยกรรม บัญชี การส�ำรวจ และการท่องเที่ยว นัน่ หมายความว่า วิชาชีพเหล่านีจ้ ะมีการแข่งขันกันสูง เราจึงต้องพัฒนาให้พร้อมกับการแข่งขัน [ 26 ]
การเตรียมความพร้อมสู่ประชาคมอาเซียน ในปี 2558 ของกองทัพบก และในอนาคตเป็นไปได้ทอี่ าเซียนจะพิจารณาให้เปิดเสรีในสาขาวิชาชีพอืน่ ด้วย ในการพัฒนาบุคลากรวิชาชีพทัง้ 8 สาขา นอกจากต้องให้ความส�ำคัญ กับวิชาพื้นฐาน ตลอดจนการใช้เทคโนโลยีให้ได้เป็นอย่างดีแล้ว ก็จ�ำเป็นต้อง พัฒนาทักษะด้านภาษาอังกฤษควบคู่ไปด้วย เนื่องจากกฎบัตรอาเซียนข้อ 34 บัญญัตเิ อาไว้วา่ “ภาษาทีใ่ ช้ในการท�ำงานของอาเซียน คือ ภาษาอังกฤษ” (The working language of ASEAN shall be English) ประเทศทีจ่ ะแข่งขันในเวทีอาเซียน ได้ จึงต้องมีความช�ำนาญในภาษาอังกฤษด้วย ระดับการพัฒนามนุษย์ของอาเซียน หากพิจารณาดัชนีการพัฒนามนุษย์โดยดูขอ้ มูลจาก Human Development Report 2011 ของ UNDP พิจารณาเฉพาะดัชนีการศึกษา (Education Index) ที่ค�ำนวณจากอัตราการรู้หนังสือของผู้ใหญ่ และสัดส่วนของเด็กวัยเรียนที่ได้รับ การศึกษาระดับประถมจนถึงอุดมศึกษา ซึ่งมีการแบ่งกลุ่มและจัดอันดับจาก ทั้งหมด 187 ประเทศ แต่จะเปรียบเทียบเฉพาะสมาชิกอาเซียนทั้ง 10 ประเทศ ปรากฏว่า กลุม่ ประเทศทีม่ กี ารพัฒนามนุษย์ระดับสูงมาก ได้แก่ สิงคโปร์ (ล�ำดับ ที่ 26) และบรูไน (ล�ำดับที่ 33) กลุม่ ประเทศทีม่ กี ารพัฒนามนุษย์ระดับสูง ได้แก่ มาเลเซีย (ล�ำดับที่ 61) กลุ่มประเทศที่มีการพัฒนามนุษย์ระดับปานกลาง ได้แก่ ไทย (ล�ำดับ ที่ 103) ฟิลิปปินส์ (ล�ำดับที่ 112) อินโดนีเซีย (ล�ำดับที่ 124) เวียดนาม (ล�ำดับที่ 128) สปป.ลาว (ล�ำดับที่ 138) และกัมพูชา (ล�ำดับที่ 139) กลุม่ ประเทศทีม่ กี ารพัฒนามนุษย์ในระดับต�ำ ่ ได้แก่ พม่า (ล�ำดับที่ 149) จากข้อมูลดังกล่าว จะเห็นได้ว่าประเทศอาเซียนทั้ง 10 ประเทศ มี ความแตกต่างทางการศึกษาค่อนข้างมาก ซึ่งอาจเป็นเรื่องยากที่จะแข่งขันกัน ได้อย่างเป็นธรรม อีกทั้งยังมีปัญหาเรื่องการยอมรับในคุณภาพการศึกษาของ ประเทศที่มีลำ� ดับการพัฒนามนุษย์ที่ต�่ำกว่า [ 27 ]
การเตรียมความพร้อมสู่ประชาคมอาเซียน ในปี 2558 ของกองทัพบก ถ้าหากพัฒนาบุคลากรของประเทศไม่ทนั การเปลีย่ นแปลงทีส่ ำ� คัญใน ครั้งนี้ ไทยจะแข่งขันกับประเทศที่มีศักยภาพสูงอย่างสิงคโปร์และมาเลเซียได้ ยาก นอกจากนีก้ ารแข่งขันกับแรงงานชาวฟิลปิ ปินส์ทสี่ ามารถติดต่อสือ่ สารโดย ใช้ภาษาอังกฤษได้เป็นอย่างดี ก็ค่อนข้างยากเช่นกัน การเร่งส่งเสริมพัฒนาการ ศึกษาในหลักสูตรต่างๆ ให้ได้มาตรฐาน รวมทัง้ ปรับปรุงรูปแบบวิธกี ารเรียนการ สอน ตลอดจนเทคโนโลยีทางการศึกษา เพือ่ กระตุน้ การเรียนรูใ้ ห้มปี ระสิทธิภาพ มากขึ้น ทั้งนี้ เพื่อให้พลเมืองไทยก้าวสู่ตลาดอาเซียนได้อย่างมีคุณภาพ การเตรียมความพร้อมด้านการศึกษาของก�ำลังพลในกองทัพบก จากสภาพการตื่นตัวทางด้านการศึกษาและการแข่งขันของตลาด แรงงานในกลุม่ ประเทศอาเซียนดังกล่าว ในบริบทของกองทัพบกได้มกี ารศึกษา หาข้อเสนอเพื่อเตรียมก�ำลังพลในกองทัพบกในด้านต่างๆ ที่ส�ำคัญดังนีค้ ือ การศึกษาด้านต่างๆ ด้านภาษานัน ้ พบว่าภาษาอังกฤษ ยังคงมีความส�ำคัญอย่าง มาก เนือ่ งจากเป็นภาษากลาง เป็นพืน้ ฐานส�ำหรับในการติดต่อสือ่ สาร และการ ศึกษาร่วมกันภายในกลุ่มประเทศอาเซียน ส่วนภาษาท้องถิ่นเฉพาะภายใน ประเทศอาเซียนที่มีความหลากหลายยังมีความจ� ำเป็นอยู่เช่นกัน ทั้งนี้เพื่อ เป็ นการเตรี ย มความพร้ อ มบุ ค ลากรและก� ำ ลั ง พลที่ เ กี่ ย วข้ อ งในการเข้ า สู ่ ประชาคมอาเซียนในปี 2558 ด้านวัฒนธรรมและสังคม ก�ำลังพลในกองทัพบกต้องมี ความรูเ้ กีย่ วกับวิถปี ฏิบตั ติ า่ งๆ ประเพณี วัฒนธรรมทีส่ ำ� คัญของแต่ละชาติ ทัง้ นี้ เพื่อให้ก�ำลังพลได้เข้าใจถึงวัฒนธรรมและสังคมของประเทศในกลุ่มอาเซียน อย่างลึกซึ้งว่ามีความเป็นมาอย่างไร ซึ่งจะมีผลต่อทัศนคติที่ดีร่วมกันของคน ในชาติอาเซียนเหล่านัน้ ด้านหลักสูตรหลักการศึกษาในกองทัพและกระทรวงกลาโหม การศึกษาในหลักสูตรส�ำคัญ ได้แก่ วิทยาลัยป้องกันราชอาณาจักร วิทยาลัย [ 28 ]
การเตรียมความพร้อมสู่ประชาคมอาเซียน ในปี 2558 ของกองทัพบก เสนาธิการทหาร วิทยาลัยการทัพ และโรงเรียนเสนาธิการเหล่าทัพต่างๆ หลักสูตรชัน้ นายร้อย หลักสูตรชัน้ นายพัน หลักสูตรนายสิบชัน้ ต้น และหลักสูตร นายสิบอาวุโส รวมทั้งหลักสูตรผู้ช�ำนาญพิเศษเฉพาะด้าน ควรมีการพัฒนา เนือ้ หาทีเ่ กีย่ วข้องกับบริบทและความเชือ่ มโยงต่างๆ ของประเทศภายในอาเซียน และระหว่างกลุ่มอาเซียนกับกลุ่มประเทศที่เป็นหุ้นส่วนต่างๆ ให้มีการพัฒนาหลักสูตรเฉพาะภารกิจในกระทรวงกลาโหม หรือเหล่าทัพ เพือ่ เตรียมก�ำลังพลสนับสนุนภารกิจตามข้อตกลงร่วม ๕ ประการ ของอาเซียน ได้แก่ การให้ความช่วยเหลือด้านมนุษยธรรมและการบรรเทาภัย พิบัติ การรักษาความมั่นคงทางทะเล การปฏิบัติการรักษาสันติภาพ การแพทย์ ทางทหาร และการต่อต้านการก่อการร้าย ให้ มี ก ารแลกเปลี่ ย นผู ้ เรี ย นและผู ้ ส อน เพื่ อ ให้ เ กิ ด การ แลกเปลี่ยนการเรียนรู้ซึ่งกันและกันภายในประชาคมอาเซียน โดยให้มีกิจกรรม การฝึก และศึกษาร่วมในทุกระดับให้มากยิ่งขึ้น ด้านการเตรียมหลักสูตร พัฒนามาตรฐานเนือ้ หาหลักสูตร ให้มคี วามเป็นสากล ด�ำเนิน การปรับปรุงและพัฒนาหลักสูตรให้มีความทันสมัย สอดคล้องกับสถานการณ์ ในปัจจุบนั และสภาวะแวดล้อมของการเข้าร่วมกับประชาคมการเมืองและความ มั่นคงอาเซียน พัฒนาหลักสูตรพิเศษในสาขาวิชาที่ตรงตามความต้องการ ของกองทัพบก ทั้งนี้เพื่อให้ครอบคลุมสาขาวิชาที่รองรับบทบาทของกองทัพบก ในประชาคมอาเซียน โดยให้มีการสอดแทรกวัฒนธรรม ความเชื่อในเนื้อหา หลักสูตร โดยให้ประเทศภายในประชาคมอาเซียนเข้าใจวัฒนธรรม ประเพณี เพื่อสร้างมิตรภาพ และลดความหวาดระแวงซึ่งกันและกันในกลุ่มประชาคม อาเซียน รวมทั้งให้มีการเตรียมหลักสูตร และความพร้อมในด้านต่าง ๆ ส�ำหรับ การเรียนการสอนด้วยระบบ E-learning [ 29 ]
การเตรียมความพร้อมสู่ประชาคมอาเซียน ในปี 2558 ของกองทัพบก ปัญหาข้อขัดข้อง ก�ำลังพลในกองทัพบกส่วนใหญ่ยังมีปัญหาทางด้านภาษา ท�ำให้ขาด ความพร้อมในด้านภาษาอังกฤษ และภาษาประเทศในอาเซียน นอกจากนี้ยังมี ปัญหาทางงบประมาณทีจ่ ดั สรรงบประมาณเฉพาะในด้านการศึกษาทีย่ งั ไม่เพียง พอ ทั้งนี้เพื่อใช้ในการจัดการอบรมในด้านภาษา หรือหลักสูตรอื่นๆ ที่จำ� เป็นใน การเตรียมความพร้อมเข้าสู่ประชาคมอาเซียนให้กับก�ำลังพลทุกระดับชั้น รวมทั้งการจัดสวัสดิการสนับสนุนให้แก่นายทหารแลกเปลี่ยนในกลุ่มประเทศ อาเซียน การติดตามและประเมินผลประสิทธิภาพการสอน ต้องติดตามประเมิน ผลการเรียนการสอนอย่างจริงจัง เพื่อน�ำไปปรับปรุงและพัฒนาประสิทธิภาพ ของก�ำลังพล ผู้เข้ารับการศึกษา รวมทั้งการพัฒนาประสิทธิภาพของอาจารย์ ผู้สอน ข้อเสนอแนะในการพัฒนา การพัฒนาภาษาอังกฤษและภาษาท้องถิ่น ควรมีการพัฒนา คุณภาพวิทยากร อาจารย์ผู้สอน ให้มีคุณภาพ มีเนื้อหาที่ท�ำการสอนเกี่ยวข้อง กับการสนทนาในชีวติ ประจ�ำวัน และศัพท์เฉพาะทางเทคนิคของแต่ละเหล่าสาย วิทยาการนัน้ ๆ เน้นกระบวนการเรียนการสอนโดยเพิ่มการฝึกฝนในแต่ละทักษะ มีกิจกรรม Learning by doing เช่น การพูดภาษาอังกฤษในหน่วย คัดเลือกก�ำลัง พลเข้ารับการศึกษาภาษาอังกฤษในโรงเรียนเหล่าสายวิทยาการ เพื่อสามารถ น�ำไปถ่ายทอดแก่กำ� ลังพลในระดับ Unit School จัดสรรงบประมาณเพิ่มส�ำหรับ เพิ่มจ�ำนวนก�ำลังพลในการเข้ารับการศึกษาเพื่อให้มีความพร้อมทางด้านภาษา ให้มากขึ้น เพิ่มแรงจูงใจในรูปการเพิ่มค่าตอบแทนส�ำหรับการศึกษาภาษา ประเทศในอาเซียนเพิ่มเติม โดยพิจารณาให้เป็นความสามารถพิเศษ เพื่อการ ปฏิบตั งิ านในอนาคต ให้มกี ารน�ำผลการประเมินประสิทธิภาพการเรียนการสอน มาปรับปรุงแก้ไขและพัฒนาอย่างต่อเนื่อง [ 30 ]
การเตรียมความพร้อมสู่ประชาคมอาเซียน ในปี 2558 ของกองทัพบก ควรเพิ่ ม ความสนใจในการศึ ก ษาภาษาต่ า งชาติ อื่ น ๆ นอก ประชาคมอาเซียน เช่น ภาษาจีน เพราะประเทศอาเซียนมีกรอบความร่วมมือ กับประเทศอื่นๆ โดยมีแรงจูงใจในการศึกษาภาษาที่ 2 หรือที่ 3 เช่น การมีเงิน เพิ่มพิเศษ โดยให้ความส�ำคัญกับภาษาที่จะไปปฏิบัติงานในพื้นที่ต่างๆ และให้ มีการแลกเปลี่ยนความรู้ โดยมีผู้สอนเป็นเจ้าของภาษาเป็นผู้ถ่ายทอด ให้ มี ก ารเสริ ม ความรู ้ ให้ กั บ ก� ำ ลั ง พล ในด้ า นประวั ติ ศ าสตร์ วัฒนธรรม สังคม ให้มีการเตรียมก�ำลังพลให้พร้อม ในด้านการศึกษา การฝึกร่วม ให้มีการเพิ่มจ�ำนวนทุนการศึกษา ในส่วนของความร่วมมือกัน การวิจัยร่วมกันระหว่างประเทศ และการฝึกปฏิบัติการร่วม กรมยุทธศึกษาทหารบก ควรจัดตัง้ องค์กรส�ำหรับรับผิดชอบติดต่อ ประสานงานในด้านการฝึกศึกษาในหลักสูตรต่างๆ และจัดเตรียมพัฒนา หลักสูตรภาษาอังกฤษแบบใหม่ เน้นทักษะ ฟัง พูด อ่าน เขียน ให้มากยิ่งขึ้น โดยเน้นการสนทนาในชีวิตประจ�ำวัน และศัพท์เฉพาะทางทหารของแต่ละเหล่า ควรให้ก�ำลังพลท�ำการศึกษา และท�ำความเข้าใจในกฎหมาย ระหว่างประเทศให้มากขึ้น เพื่อเพิ่มทักษะและความเข้าใจที่ถูกต้อง รวมทั้งให้มี มุมมองในด้านความมั่นคงระดับนานาชาติ การฝึกศึกษา เพื่อเสริมสร้างทักษะในการเจรจาต่อรองในเวที ระดับอาเซียนให้กับก�ำลังพล แผนปฏิบัติการในระยะสั้น จัดให้มีหน่วยประสานงานนาย ทหารนักเรียนต่างชาติ เพื่อดูแลด้านสวัสดิการ ความเป็นอยู่ของนายทหาร นักเรียน ท�ำการผลิตสื่อการเรียนการสอนที่เหมาะสมในรูปภาษาอังกฤษ และ ภาษาในประเทศอาเซียน ให้มโี ครงการแลกเปลีย่ น และศึกษาดูงานของอาจารย์ และนักเรียน เพื่อน�ำมาพัฒนา และปรับใช้ให้เกิดประโยชน์ แผนปฏิบตั กิ ารในระยะปานกลาง จัดตัง้ หน่วยงานประสานงาน ด้านการศึกษาโดยเฉพาะส�ำหรับในกลุม่ ประชาคมอาเซียน ได้แก่ การประสานงาน [ 31 ]
การเตรียมความพร้อมสู่ประชาคมอาเซียน ในปี 2558 ของกองทัพบก กับประเทศสมาชิก ก�ำหนดคุณสมบัตดิ า้ นการศึกษา เพือ่ ใช้ในการคัดเลือกก�ำลัง พลเพื่อไปปฏิบัติงานนอกประเทศให้เหมาะสมกับภารกิจในประเทศนัน้ ๆ และ เพือ่ เตรียมความพร้อมในด้านต่างๆ ก่อนการเดินทางไปปฏิบัตงิ าน จัดหลักสูตร การศึกษาประวัตคิ วามเป็นมาทีเ่ กีย่ วข้องกับอาเซียน ตัง้ แต่อดีตถึงปัจจุบนั และ ผลประโยชน์ที่ไทยจะได้รับจากประชาคมอาเซียน แผนปฏิบัติการในระยะยาว ปรับปรุงหลักสูตรการศึกษาให้ หน่วยงานที่เกี่ยวข้องให้สอดคล้องกับความร่วมมือ 5 ด้าน การสร้างเครือข่าย การศึกษากับสถาบันทีม่ ศี กั ยภาพในรูปแบบการขอความร่วมมือ หรือร่วมพัฒนา ในรูปแบบต่างๆ จัดการฝึก/ศึกษาให้กับฝ่ายอ�ำนวยการร่วมกันระหว่างประเทศ ในประชาคมอาเซียน (การฝึก CPX และ CTX)
[ 32 ]
การเตรียมความพร้อมสู่ประชาคมอาเซียน ในปี 2558 ของกองทัพบก การเตรียมความพร้อมของกองทัพบกต่อความรับผิดชอบ ในด้านความมั่นคง ۩۩۩۩۩۩
การเปลี่ยนแปลงของสภาพแวดล้อมด้านความมั่นคง ทั้งในมิติที่ เกิดขึ้นภายในประเทศ และความผันผวนของสถานการณ์ด้านความมั่นคงที่ ก่อตัวขึ้นอย่างต่อเนื่องในมิติของความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ ได้สร้างความ ท้าทายและโอกาสแก่กองทัพในการปรับเปลี่ยนบทบาทให้เหมาะสมอยู่ตลอด เวลา ซึ่งอาจท�ำให้เกิดผลกระทบต่อประชาคมอาเซียนในด้านความมั่นคง เช่น แรงงานผิดกฎหมาย การค้ายาเสพติด ปัญหาเขตแดนระหว่างประเทศ การ ก่อการร้ายข้ามชาติหรืออื่นๆ ซึ่งอาจมีผลไปสู่การปรับปรุงยุทธศาสตร์ การ ป้องกันประเทศ รวมถึงการปรับปรุงแก้ไขกฎระเบียบต่างๆ ของกระทรวงกลาโหม การปรับปรุงแผนป้องกันประเทศ และภารกิจของกองก�ำลังป้องกันชายแดนให้ สอดคล้องกับการเป็นประชาคมอาเซียนในอนาคต ปัจจุบันอาเซียนได้จัดท�ำแผนงานการจัดตั้งประชาคมการเมืองและ ความมั่นคงอาเซียน (ASEAN Political-Security Community Blueprint) โดยมี เป้าหมายส่วนหนึง่ เพื่อให้อาเซียนสามารถเผชิญกับภัยคุกคามด้านความมั่นคง ในรูปแบบใหม่ ส่งเสริมความสงบสุขและรับผิดชอบร่วมกันในการรักษาความ มั่นคงส�ำหรับประชาชนที่ครอบคลุมในทุกด้าน โดยครอบคลุมความร่วมมือเพื่อ เสริมสร้างความมั่นคงในรูปแบบเดิม โดยการสร้างมาตรการสร้างความไว้เนื้อ เชื่อใจและการระงับข้อพิพาทโดยสันติ เพื่อป้องกันสงครามและให้ประเทศ สมาชิกอาเซียนอยู่ด้วยกันโดยสงบสุขและไม่มีความหวาดระแวงต่อกัน รวมทั้ง ขยายความร่วมมือเพื่อต่อต้านภัยคุกคามรูปแบบใหม่ โดยเป้าหมายรวมใน ประชาคมการเมืองและความมั่นคง สามารถสรุปได้คือ ส่งเสริมสันติภาพและ ความมัน่ คง อยูร่ ว่ มกันโดยสันติ แก้ไขปัญหาข้อขัดแย้งโดยสันติวธิ ี สร้างกฎเกณฑ์ และค่านิยมร่วมกันในด้านประชาธิปไตย เคารพในสิทธิมนุษยชน ความรับผิดชอบ ร่วมกันในการสร้างความมั่นคงที่ครอบคลุมรอบด้าน เช่น โรคระบาด ภัยพิบัติ ธรรมชาติ และการมีปฏิสัมพันธ์ที่ดีกับโลกภายนอก [ 33 ]
การเตรียมความพร้อมสู่ประชาคมอาเซียน ในปี 2558 ของกองทัพบก หากจะพิจารณาปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับการเตรียมกองทัพบกเพื่อให้มี ความพร้อมในการเข้าสูป่ ระชาคมอาเซียน สามารถพิจารณาได้จากปัจจัยภายใน ปัจจัยภายนอก และการประเมินสภาพภัยคุกคามในอนาคตดังนี้ คือ ปัจจัยภายนอกกองทัพบก อาจกล่าวได้ว่าปัจจัยดังกล่าวเกิดจาก การรวมตัวกันของประเทศในกลุ่มประชาคมอาเซียน ซึ่งจะก่อให้เกิดการ เชื่อมโยงและการเชื่อมต่อกันอย่างกว้างขวาง มีการค้าขายและการคมนาคม ที่ เพิ่ ม มากขึ้ น โดยเฉพาะการผ่ า นแดน การเคลื่ อ นย้ า ยเงิ นทุ น และการ เคลื่อนย้ายของแรงงาน ซึ่งการเปลี่ยนแปลงดังกล่าว จะก่อให้เกิดผลกระทบ ได้ทั้งในเชิงบวกและเชิงลบต่องานด้านความมั่นคง การรวมตัวกันของประชาคมอาเซียน จะก่อให้เกิดการร่วมมือกันใน ระดับพหุภาคีในหลายๆ ด้าน แต่อย่างไรก็ตามการร่วมมือกันระดับทวิภาคีก็ยัง คงมีอยู่ สิ่งที่น่าสังเกตคือพันธสัญญาต่างๆ ที่ประเทศสมาชิกแต่ละประเทศได้ ท�ำไว้กับคู่กรณีนอกประชาคมอาเซียน เช่น กรณีกลุ่มประเทศอินโดจีนกับจีน รัสเซีย ฝรั่งเศส และสิงคโปร์ และมาเลเซีย กับกลุ่มเครือจักรภพอังกฤษ เป็นต้น จะเป็นสิ่งที่ท�ำให้ยากที่จะคาดเดาได้ว่าการรวมตัวกันของประชาคมอาเซียนจะ มีประสิทธิภาพหรือเหนียวแน่นเพียงใด แม้วา่ จะมีประชาคมอาเซียนเกิดขึน้ ในปี 2558 ก็ตาม แต่เชือ่ ได้วา่ แต่ละ ประเทศยังคงยึดถือผลประโยชน์ของชาติตนเป็นส�ำคัญ จะสามารถร่วมกันได้ ก็เฉพาะในเรื่องที่ตนเองได้เปรียบหรือได้ผลประโยชน์เท่านัน้ ซึ่งในประเด็นนี้ หน่ ว ยงานในระดับนโยบายที่เกี่ยวข้องกับความมั่นคง โดยเฉพาะรัฐบาล กระทรวงกลาโหม และกองบัญชาการกองทัพไทย ควรมีการพิจารณาแนวทาง ที่แน่ชัดในการด�ำเนินงานด้านความมั่นคงภายหลังการรวมตัวของประชาคม อาเซียนในปี 2558 ปัจจัยภายในกองทัพบก จากการทีก่ องทัพบก เป็นองค์กรขนาดใหญ่ และเป็นกลไกหลักกลไกหนึง่ ในงานด้านความมัน่ คง และจากการทีข่ อบเขตการ ปฏิบัติงานที่กว้างขวางบางครั้งทับซ้อนกับภาคราชการพลเรือนอื่นๆ ท�ำให้ กองทัพบกและหน่วยปฏิบัติในระดับล่างต้องแบกรับภาระงานเป็นจ�ำนวนมาก [ 34 ]
การเตรียมความพร้อมสู่ประชาคมอาเซียน ในปี 2558 ของกองทัพบก ภายใต้ขีดจ�ำกัดของทรัพยากรและเครื่องมือที่มีอยู่ ทั้งในเรื่องของการป้องกัน ประเทศ การพัฒนาประเทศ การช่วยเหลือประชาชน การรักษาความสงบ เรียบร้อย และการรักษาความมั่นคงภายใน เป็นต้น การเปลี่ยนแปลงหรือปรับตัวของกองทัพบก จะกระท�ำได้อย่างค่อย เป็นค่อยไป เนื่องจากเป็นระบบสายการบังคับบัญชาที่เน้นการรวมศูนย์อ�ำนาจ ซึ่งความริเริ่มในการเปลี่ยนแปลงใดๆ ก็ตาม มักจะถูกก�ำหนดมาจากส่วนกลาง มากกว่าส่วนอื่นๆ รวมทั้งสภาพปัญหาทางนโยบายที่ยังไม่แน่ชัดและต่อเนื่อง ในปัจจุบนั ซึง่ สภาพดังกล่าวอาจเกิดจากการทีย่ ทุ ธศาสตร์ชาติ และยุทธศาสตร์ ทหารทีย่ งั ไม่ชดั เจน เพือ่ น�ำไปสูก่ รอบการเตรียมกองทัพบกในการเข้าสูป่ ระชาคม อาเซียนได้อย่างชัดเจนตามมา การประเมินสภาพภัยคุกคามในอนาคต ตามที่กล่าวไปแล้วว่าการรวมตัวกันของประชาคมของอาเซียน จะก่อ ให้เกิดปัญหาและภัยคุกคามในด้านต่างๆ เพิ่มขึ้น แต่ภัยคุกคามเหล่านัน้ ไม่ใช่ ประเด็นปัญหาใหม่ แต่เป็นประเด็นเดิมที่จะมีการขยายผลกระทบในวงกว้าง และการแก้ไขก็จะมีความซับซ้อนมากขึน้ เนือ่ งจากการเชือ่ มโยงและพืน้ ทีท่ ขี่ ยาย วงกว้างขึ้น โดยเฉพาะในสิ่งที่เรียกว่าภัยคุกคามรูปแบบใหม่ (Non-Traditional Threat) ซึ่งสามารถสรุปสภาพภัยคุกคามในอนาคตที่ประเทศไทยจะต้องเผชิญ ที่สามารถจัดแบ่งออกเป็น 2 กลุ่มใหญ่ได้ ดังนี้ ปัญหาที่ส่งผลกระทบต่อความมั่นคงของรัฐในภาพรวม ได้แก่ ภัยคุกคามแบบดั้งเดิม (Traditional Threat) หรือกล่าวง่ายๆ คือการถูกรุกรานด้วยก�ำลังรบตามแบบขนาดใหญ่ ซึ่งอาจเกิดขึ้นได้ในระหว่าง ประเทศเพื่อนบ้าน ในลักษณะความขัดแย้งตามแนวชายแดน หรือการรักษา ผลประโยชน์ของประเทศตนเอง ปัญหาตามแนวชายแดน เช่น ความไม่ชดั เจน และการรุกล�ำ้ แนวเขตแดน การลักลอบค้ายาเสพติด ผูห้ นีภยั จากการสูร้ บในประเทศเพือ่ นบ้าน การลักลอบเข้าเมืองโดยผิดกฎหมาย การค้าของเถือ่ น และอาชญากรรมข้ามชาติ เป็นต้น [ 35 ]
การเตรียมความพร้อมสู่ประชาคมอาเซียน ในปี 2558 ของกองทัพบก ปัญหาที่ส่งผลกระทบต่อปัจเจกบุคคล ซึ่งมักเกิดขึ้นเป็นพื้นที่เฉพาะ บริเวณ (แต่ประเด็นปัญหาเหล่านีบ้ างปัญหาก็เป็นปัญหาทีป่ ระเทศสมาชิกอืน่ ๆ ในอาเซียนก็ต้องเผชิญด้วยเช่นกัน) ได้แก่ ภัยพิบัติอันเกิดขึ้นจากธรรมชาติหรือการกระท�ำของมนุษย์เอง ปัญหาขบวนการก่อการร้ายในรูปแบบต่างๆ ปัญหาการแบ่งแยกดินแดน ปัญหาการท�ำลายทรัพยากรธรรมชาติ โดยเฉพาะป่าต้นน�้ำ ปัญหาความยากจน การขาดแคลนอาหารและโรคระบาด ปัญหาอาชญากรรมเครือข่าย (Cyber Crime) เช่น การขโมย ฐานข้อมูลด้านการเงิน หรือการบริหารราชการที่ส�ำคัญ เป็นต้น สภาพต่างๆ ดังกล่าวประเมินได้ว่า ปัญหาภัยคุกคามแบบดั้งเดิมมี โอกาสเกิดขึ้นน้อย แต่อย่างไรก็ตามหากภัยคุกคามนี้เกิดขึ้นก็จะส่งผลกระทบ อย่างร้ายแรงต่อประเทศมากทีส่ ดุ (Less probability, but most danger and damage) และกองทัพบกยังเป็นหน่วยงานหลักที่มีหน้าที่รับผิดชอบต่อปัญหาดังกล่าว ปัญหาตามแนวชายแดนอาจเกิดขึน้ อยู่เป็นประจ�ำ แต่ไม่น่าจะส่งผลรุนแรงหรือ เด่นชัดมากนักในระยะสัน้ แต่ในระยะยาวจะเป็นสิง่ ส�ำคัญทีบ่ นั่ ทอนความมัน่ คง ของชาติ และกองทัพบกถือเป็นหน่วยงานหลักที่ต้องเผชิญกับปัญหาดังกล่าว ภายใต้การประสานและร่วมมือกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้องอื่นๆ ความต้องการงานด้านความมั่นคงของประชาคมอาเซียนกับขีดความ สามารถของกองทัพบก จากผลการประชุ ม รั ฐ มนตรี ว ่ า การกระทรวงกลาโหมอาเซี ย นกั บ รัฐมนตรีกระทรวงกลาโหมประเทศคูเ่ จรจา (ASEAN Defence Minister’s MeetingPlus : ADMM-Plus) มีแนวโน้มว่าจะมีการร่วมมือกันทางทหารใน 5 ด้าน ได้แก่ 1. การให้ความช่วยเหลือด้านมนุษยธรรมและการบรรเทาภัยพิบัติ (Humanitarian Assistance and Disaster Relief : HADR) 2. ความมั่นคงทางทะเล (Maritime Security) [ 36 ]
การเตรียมความพร้อมสู่ประชาคมอาเซียน ในปี 2558 ของกองทัพบก 3. การปฏิบัติการรักษาสันติภาพ (Peacekeeping Operations) 4. การแพทย์ทางทหาร (Military Medicine) 5. การต่อต้านการก่อการร้าย (Counter-Terrorism) งานที่ก�ำหนดขึ้นมาทั้ง 5 งานนัน้ ยังไม่มีการก�ำหนดรายละเอียดที่ ชัดเจนว่ามีขอบเขตมากน้อยเพียงใดและปฏิบัติอย่างไร และเมื่อพิจารณาเพิ่ม เติมในกรอบของประเทศไทยพบว่า งานทัง้ 5 งานดังกล่าวนัน้ กระทรวงกลาโหม ได้มอบหมายให้หน่วยงานต่างๆ เป็นหัวหน้าคณะท�ำงานแล้ว แต่กองทัพบกยัง ไม่ได้ถกู มอบหมายงานใดงานหนึง่ โดยตรง แต่สามารถให้การสนับสนุนได้เกือบ ทุกงานเมื่อหน่วยเหนือก�ำหนด ยกเว้นงานความมั่นคงทางทะเล ซึ่งกองทัพเรือ ถือว่าเป็นหน่วยงานหลัก แต่ถึงอย่างไรกองทัพบกก็สามารถมีบทบาทในการ สนับสนุนได้ เช่น การร่วมลาดตระเวนตามล�ำน�้ำ หรือการรักษาความปลอดภัย บริเวณชายฝั่งและท่าเรือ การเตรียมกองทัพบกต่อประชาคมอาเซียน ถึงแม้วา่ จะมีการรวมตัวเป็นประชาคมอาเซียน แต่กองทัพบก ยังต้องด�ำรงขีดความสามารถหลักในด้านการรบเพื่อป้องกันประเทศไว้ เพราะ ทหารเท่านัน้ ที่สามารถปฏิบัติงานนี้ได้ การทบทวนปัญหาเดิมที่มีอยู่แล้ว โดยเฉพาะเรื่องการรักษา ความมั่นคงตามแนวชายแดน ในเรื่องที่เคยเป็นประเด็นหลักของความขัดแย้ง เช่น เส้นเขตแดนหรือพื้นที่ซับซ้อน พร้อมทั้งก�ำหนดแนวทางปฏิบัติที่แน่ชัดให้ กับหน่วยรอง โดยเฉพาะกองก�ำลังป้องกันชายแดนที่ต้องทราบนโยบายอย่าง ชัดเจนในทุกระดับชั้น การก� ำ หนดงานและเจตนารมณ์ ที่แน่ ชัด ของกองทัพ บก ต่อการเข้าสู่ประชาคมอาเซียน เช่น จากงานทั้ง 5 งานดังกล่าว งานใดต้องการ เข้าไปมีส่วนร่วมมากน้อยเพียงใด งานใดต้องการเป็นผู้น�ำ งานใดเป็นแค่ผู้ให้ ความร่วมมือ หรืองานใดไม่ตอ้ งการปฏิบตั ิ หรือหน่วยใดควรเป็นหน่วยรับผิดชอบ หลักในงานต่างๆ การก�ำหนดแผนแม่บทและแผนการบริหารจัดการด้านการ [ 37 ]
การเตรียมความพร้อมสู่ประชาคมอาเซียน ในปี 2558 ของกองทัพบก ใช้ก�ำลังหน่วยที่ชัดเจน ไม่ซ�้ำซ้อน กล่าวคือ มีการแบ่งงานที่แน่ชัดเลยว่าหน่วย ใดมีไว้ส�ำหรับงานการรบ เพื่อป้องกันประเทศ หน่วยใดมีไว้ส�ำหรับงานป้องกัน ชายแดน หน่วยงานใดมีไว้ส�ำหรับสนับสนุนหน่วยงานพลเรือนอื่นๆ ของไทย และหน่วยงานใดมีไว้ส�ำหรับสนับสนุนการปฏิบัติให้กับประชาคมอาเซียน ไม่ ควรมีการใช้งานข้ามหน้าที่ ซึ่งเมื่อจัดแบ่งได้อย่างเหมาะสมแล้ว ก็จะสามารถ เตรียมก�ำลังและใช้ก�ำลังได้ถูกต้องและเหมาะสมกับขีดความสามารถของ แต่ละหน่วยสอดคล้องกับแนวคิด “ฝึกอย่างที่จะรบ” ทบทวนกฎหมายรองรับทีเ่ กีย่ วข้องโดยเฉพาะในเรือ่ งอ�ำนาจ และหน้าที่ และกฎการใช้กำ� ลังในแต่ละภารกิจ เนือ่ งจากงานแต่ละงานมีขอบเขต ความยากที่แตกต่างกัน ปรับทัศนคติและสร้างความเข้าใจแก่ก�ำลังพล ในการเข้าไป มีส่วนร่วมในประชาคมอาเซียน อย่างน้อยให้รู้ว่าจะเกิดอะไรขึ้นและกองทัพบก จะต้องท�ำอะไรบ้าง พัฒนาขีดความสามารถของก�ำลังพล เช่น ภาษา (ภาษา อังกฤษและประเทศเพื่อนบ้าน) การท�ำงานร่วมกับภาคเอกชนและนานาชาติ (Joint Interagency Multinational Operations : JIMO) การปรับตัวและความคิด ให้เป็นสากล โดยเฉพาะเรื่องสิทธิมนุษยชน ยกตัวอย่างเช่น เมื่อทหารที่อยู่ตาม แนวชายแดน เห็นคนหนึง่ มีลกั ษณะคล้ายกับพลเมืองในประเทศเพือ่ นบ้าน ทหาร สามารถเรียกเข้ามาตรวจค้นได้หรือไม่ หากคนนัน้ ยังไม่ได้ก่อเหตุหรือกระท�ำ ความผิด โดยปกติแล้วในต่างประเทศบางประเทศ ไม่สามารถกระท�ำได้ เนื่องจากเป็นการละเมิดสิทธิมนุษยชน การประชาสัมพันธ์ให้ประชาชนได้รบั ทราบ เกีย่ วกับผลกระทบ ด้านความมั่นคงและภัยคุกคามรูปแบบใหม่ อันอาจเกิดขึ้นจากประชาคม อาเซียน เนือ่ งจากปัญหาความมัน่ คงในอนาคต หน่วยงานราชการและทหารไม่ สามารถด�ำเนินการได้เพียงล�ำพังอีกต่อไป จ�ำเป็นต้องอาศัยความร่วมมือจาก ทุกส่วนทั้งภาครัฐและเอกชน ในระยะยาวอาจต้องมีการจัดตัง้ หน่วยงานเฉพาะ เพือ่ ปฏิบตั ิ [ 38 ]
การเตรียมความพร้อมสู่ประชาคมอาเซียน ในปี 2558 ของกองทัพบก หน้าทีส่ นับสนุนประชาคมอาเซียน ทัง้ ในระดับหน่วยงานด้านนโยบายและหน่วย ปฏิบัติ เช่น การตั้งกรมผสมอาเซียน เป็นต้น ปัญหาอุปสรรคส�ำคัญที่สุดในเสาหลักประชาคมการเมืองและความ มั่นคงอาเซียน คือ การสร้างค่านิยมร่วมกัน เนื่องจากความหลากหลายของ วัฒนธรรมการเมือง (Political Culture) ของประเทศสมาชิกอาเซียน และการที่ แต่ละประเทศยังไม่มุ่งไปสู่การสร้างผลประโยชน์ร่วมกันของประชาคมอย่าง ชัดเจน ส่วนหนึง่ ของปัญหาเกิดจากการทีร่ ะบบสถาบันของอาเซียนทีจ่ ะช่วยส่ง เสริมค่านิยมอาเซียนยังอ่อนแอ เกือบทุกประเทศไม่ประสงค์ที่จะให้อาเซียนมา ยุ่งเกี่ยวกับปัญหาภายในประเทศ แม้ว่าปัญหาดังกล่าวจะมีนัยหรือผลกระทบ ในระดับภูมิภาคก็ตาม ปัญหาอุปสรรคอีกอันหนึง่ คือการที่ยังไม่มีความไว้เนื้อ เชื่อใจระหว่างประเทศสมาชิกอาเซียน เนื่องจากประเทศต่างๆ ยังอยู่ในสภาพที่ ต้องแข่งขันแย่งชิงผลประโยชน์ระหว่างกัน เช่น ในเรือ่ งการแสวงหาผลประโยชน์ จากทรัพยากรทางทะเล การเสริมสร้างก�ำลังทางทหาร (Armed Racing) ของ ประเทศในภูมิภาค ก็ถือว่าเป็นส่วนหนึง่ ที่ท�ำให้เป็นปัญหาภัยคุกคามต่อความ มัน่ คงอย่างหนึง่ โดยจะเห็นว่าทีผ่ า่ นมาและปัจจุบนั ประเทศต่างๆ เช่น มาเลเซีย สิงคโปร์ และเวียดนาม ต่างเสริมเขีย้ วเล็บทางทะเลด้วยการจัดหาเรือด�ำน�ำ้ และ อากาศยานเข้าประจ�ำการอย่างต่อเนื่อง ถึงแม้ว่าการเสริมสร้างก�ำลังทางเรือ ของประเทศดังกล่าวมีเหตุผลเพื่อปกป้องผลประโยชน์และอธิปไตยของตนเอง ก็ตาม นอกจากนีก้ ารจัดท�ำยุทธศาสตร์ทหารของประเทศในภูมิภาคก็มักจะ ก�ำหนดยุทธศาสตร์บนพืน้ ฐานทีว่ า่ ประเทศเพือ่ นบ้านอาจเป็นศัตรูหรือทีเ่ รียกว่า Threats Base ซึ่งการกระท�ำดังกล่าวท�ำให้แต่ละประเทศขาดความไว้เนื้อเชื่อใจ ซึ่งกันและกัน ท�ำให้ส่งผลกระทบต่อความมั่นคงของภูมิภาคได้ ปัญหาอืน่ ๆ ทีม่ ผี ลกระทบต่อความมัน่ คงและการป้องกันประเทศอาจ เปลี่ยนแปลงรูปแบบไปจากเดิม เช่น ข้อตกลงร่วมบางประการที่ยังไม่ชัดเจนใน เรื่องนีก้ องทัพบกควรมีการพิจารณาและสร้างความชัดเจนในทุกระดับชั้น โดย เฉพาะการป้องกันประเทศตามแนวชายแดนต้องมีการทบทวนและสร้างความ ชัดเจนให้มากขึ้น เพื่อลดปัญหาการกระทบกระทั่งตามแนวชายแดนและเขต [ 39 ]
การเตรียมความพร้อมสู่ประชาคมอาเซียน ในปี 2558 ของกองทัพบก พื้นที่ซับซ้อน นอกจากนีก้ ารยึดติดในความเป็นชาติดั้งเดิมของตนเอง และการ ที่หลายๆ ประเทศยังยึดติดกับการที่เคยเป็นกลุ่มย่อยในภูมิภาค เช่น กลุ่ม สหพันธรัฐอินโดจีน หรือกลุ่มเครือจักรภพอังกฤษ เป็นต้น ซึ่งกลุ่มประเทศเหล่านี้ อาจมีผลประโยชน์ร่วมกันมาก่อน เรื่องต่างๆ เหล่านี้อาจส่งผลต่อความมั่นคง ในประชาคมอาเซียนได้ หากมีการรวมตัวในลักษณะกลุ่มย่อยในประชาคม อาเซียน ดังนั้น กองทัพบกจึงควรมีความพร้อมที่จะเผชิญต่อความท้าทาย ดังกล่าว และมีความอ่อนตัวต่อการเปลี่ยนแปลงของประชาคมอาเซียนตลอด เวลา จากความต้องการงานด้านความมั่นคงของประชาคมอาเซียนกับขีด ความสามารถของกองทัพบกนั้น กองทัพบกควรน�ำมาเป็นแนวทางในการ พิจารณาก�ำหนดนโยบายให้มคี วามพร้อมต่อการปรับตัวเข้าสูก่ ารเป็นประชาคม อาเซียนในฐานะกองทัพบกของประเทศในกลุม่ สมาชิกซึง่ อาจจะมีบทบาททีแ่ ตก ต่างไปจากเดิมโดยเฉพาะการรองรับต่อนโยบายในข้อตกลงร่วมทางทหารทั้ง 5 ประการ ซึง่ จะเห็นได้วา่ เมือ่ ต้องปฏิบตั ติ ามความร่วมมือในข้อตกลงดังกล่าวนัน้ กองทัพบกจะยังเป็นหน่วยงานหลักในการด�ำเนินการเกือบทัง้ สิน้ ซึง่ ความพร้อม ของกองทัพบกในทุกด้านจึงมีความจ�ำเป็นอย่างยิ่ง
[ 40 ]
การเตรียมความพร้อมสู่ประชาคมอาเซียน ในปี 2558 ของกองทัพบก บรรณานุกรม ด้านการศึกษา ۩۩۩۩۩۩
การเตรียมพร้อมด้านการศึกษาของไทย เพื่อก้าวสู่ประชาคมอาเซียน, http://blog.eduzones.com/aec/85546, Accessed 22 May 2012. นโยบาย 5 ประการ ของกระทรวงศึกษาธิการในการด�ำเนินงานตาม ปฏิญญาอาเซียนด้านการศึกษา เพื่อจัดท�ำแผนปฏิบัติการ อาเซียนด้านการศึกษาของกระทรวงศึกษาธิการ, http://www. bcca.go.th/asean/?name=EducationPolicy, Accessed 22 May 2012. ฟาฏินา วงศ์เลขา, กลไกขับเคลื่อนการศึกษา...ก้าวสู่ประชาคมอาเซียน, http://social.obec.go.th/node/81, Accessed 12 May 2012. ว่าที่ ร.ต.หญิง ศศิวิมล บริบุญวงค์, มุมอาเซียน, “พิบูลวิทยาลัย ลพบุรีเตรียม พร้อมสูป่ ระชาคมอาเซียน Spirit of ASEAN : Sister School”, กรกฎาคม 2554. สุรินทร์ พิศสุวรรณ, อาเซียน 2015 กับอุดมศึกษาไทย, http://www. thaigb.net, Accessed 22 May 2012. .............................
[ 41 ]
การเตรียมความพร้อมสู่ประชาคมอาเซียน ในปี 2558 ของกองทัพบก ภัยคุกคามรูปแบบใหม่ ۩۩۩۩۩۩
ความส�ำคัญของประชาคมการเมืองและความมั่นคงอาเซียน, http:// region4.prd.go.th/ewt_news.php?nid=13943&ffiilename= asean2558, Accessed 2 June 2012. ประชาคมการเมืองความมั่นคงอาเซียน, http://web62.sskru.ac.th/aseans skru/maxsite/?name=page&ffiile=page&op=5, Accessed 21 May 2012. ประชาคมการเมื อ งและความมั่ นคงอาเซี ย น, http://www.enn.co.th/ 2313.html, Accessed 21 May 2012. ภัยคุกคามรูปแบบใหม่-วาระส�ำคัญของโลกที่ต้องรู้จัก, http://tortaharn. net/contents/index.php? option=com_content&task=view &id=125&Itemid=75, Accessed 2 May 2012. สภาความมัน่ คงแห่งชาติ, นโยบายความมัน่ คงแห่งชาติ พ.ศ. 2550 - 2554, www.navy.mi.th/skbase/act52/document/mankong.doc, Accessed 12 June 2012. .............................
[ 42 ]
การเตรียมความพร้อมสู่ประชาคมอาเซียน ในปี 2558 ของกองทัพบก ขอขอบคุณข้อมูลจาก ۩۩۩۩۩۩
- - - -
กรมอาเซียน กระทรวงการต่างประเทศ กรมข่าวทหาร กองบัญชาการกองทัพไทย กรมข่าวทหารบก กรมยุทธการทหารบก
[ 43 ]
การเตรียมความพร้อมสู่ประชาคมอาเซียน ในปี 2558 ของกองทัพบก
พิมพ์ที่ : ห้างหุ้นส่วนจ�ำกัด อรุณการพิมพ์ โทรศัพท์ : 0 2282 6033-4 www.aroonprinting.com [ 44 ]
ศูนยพัฒนาหลักนิยมและยุทธศาสตร กรมยุทธศึกษาทหารบก เปนหนวยขึน้ ตรง กองบัญชาการ กรมยุทธศึกษาทหารบก จัดตัง้ ขึ้นตามพระราชกฤษฎีกาแบงสวนราชการและกําหนดหนาที่ของสวนราชการ กองทัพบก กองทัพไทย กระทรวงกลาโหม พ.ศ. 2552 ลงวันที่ 27 มีนาคม 2552 ซึง่ กําหนดใหสถาบันวิชาการทหารบกชัน้ สูงและหนวยขึน้ ตรงยุบรวมกับกรมยุทธ ศึกษาทหารบก ตั้งแตวันที่ 1 เมษายน 2552 เปนตนมา มีผูอํานวยการศูนย พัฒนาหลักนิยมและยุทธศาสตรยศพลตรี โดยเกิดจากการแปรสภาพสวนวิจยั และพัฒนายุทธศาสตร สถาบันวิชาการทหารบกชั้นสูง กองวิจัยและพัฒนา การรบ กรมยุทธศึกษาทหารบก และสวนจําลองยุทธ โรงเรียนเสนาธิการ ทหารบกมีอัตราการจัดประกอบดวย แผนกธุรการ กองพัฒนาหลักนิยม กองพัฒนายุทธศาสตร และกองฝกจําลองยุทธ มีหนาที่สําคัญในการเปน หนวยปฏิบัติหลักดานการพัฒนาหลักนิยมทางทหารของกองทัพบก การพัฒนายุทธศาสตร การจัดการฝกดวยระบบจําลองยุทธ และการให ความรู การอบรมแกหนวยตางๆ ของกองทัพบก ตามที่กําหนดไวใน อัตราการจัดเฉพาะกิจ 4100 นอกจากนีย้ งั ไดรบั ความไววางใจจากผูบ งั คับบัญชาใหรบั ผิดชอบ งานที่น อกเหนือจากภารกิจที่กําหนดให ไดแก เปนบรรณาธิการวารสาร เสนาธิปตย เปนหนวยดําเนินการสัมมนาทางวิชาการประจําป รวมทั้งยังเปน ผูรับผิดชอบในการดําเนินการการตรวจสอบและประเมินผลการฝก ซักซอมแผนปองกันประเทศ และการปฏิบัติการในพื้นที่สวนหลังหนวย ทภ. ของกองทัพบก และการปรับปรุงและการจัดทําอัตราการจัดยุทโธปกรณ ของหนวยระดับกองพลขึ้นไป
กองทัพบกไทย “ÊÒ¹ã¨... สู่ประชาคมอาเซียน”