4
صنعت و معدن
سال اول شماره 22دو شنبه 12خرداد 1393
به همت سفارت جمهوری اسالمی ایران در الهه و با شرکت گروهی از بازرگانان ایرانی مقیم هلند، روز جمعه دوم خردادماه نشستی در محل اقامت گاه سفیرکشورمان برگزار شد .در این نشست که مدیران 55شرکت ایرانی از بخش های مختلف
نشست بازرگانان ایران و هلند
اقتصادی و تجاری حضور داشتند ،دکتر علیرضا جهانگیری،سفیرکشورمانباتبیینسیاستهای نظ��ام در عرصه اقتصاد و رویکرد دولت جدید در سطح نظام بین المللی مبتنی بر افزایش تعامل و هم��کاری اقتصادی با کش��ورهای اروپایی و از
ایستگاه خبر
اختصاص یارانه 5هزار میلیارد تومانی به صنعت
مع��اون وزیر صنعت ،معدن و تجارت از اختص��اص 5هزار میلیارد تومان ب��ه عنوان یارانه صنع��ت خب��ر داد و اظه��ار امیدواری کرد که بخشی از این یارانه به توسعه زیرساخت‌های صنعتی در ش��هرک‌ها و نواحی صنعتی اختصاص یابد.سیدمحمدعلی سید ابریش��می افزود :امیدواریم بخش��ی از این یارانه به توس��عه زیر ساخت‌های صنعت��ی در ش��هرک‌ها و نواحی صنعت��ی اختصاص یابد.وی ب��ا بیان اینکه استان های شمالی با توجه به محدودیت عرصه با مشکل مواجه هستند ،افزود: در استان گیالن به استثنای رشت که دارای 700هکتار عرصه صنعتی است، سهم شهرک‌های دیگر استان به طور میانگین حدود ٣٠هکتار است.
واردات ۱۵هزار تن قهوه اداره آمار وزارت کش��اورزی آمریکا اعالم کرد ایران در سال ۲۰۱۳بالغ بر ۱۵هزار تن قهوه وارد ک��رد که معادل ۰.۲درصد کل واردات قه��وه جه��ان بوده اس��ت.بر اساس این گزارش کل قهوه مصرفی ایران در این س��ال از محل واردات تامین شده است.میزان قهوه وارداتی ایران معادل 0.2درصد کل واردات قهوه جهان بوده است .این گزارش م��ی افزاید:کل قهوه مصرفی جهان در س��ال 2013بال��غ بر 8.6میلیون تن بوده اس��ت که 2.7میلیون تن از این رقم به اتحادیه اروپا اختصاص داش��ته اس��ت.جالب این اس��ت که اتحادیه اروپا و آمریکا کل قهوه مصرفی خود را از محل واردات تامین می کنند و بر این اس��اس در جایگاه نخس��تین و دومین واردکنندگان بزرگ قهوه در جهان قرار گرفته اند.
ثبات قیمت الستیک و روغن موتور رئیس اتحادیه الس��تیک و روغن با تأکید ب��ر اینکه برخی سودجویان با واسطه‌گری دنبال اعم��ال نرخ‌‌ه��ای غیرقانونی و تزریق کاالی بی‌کیفیت در بازار روغن و الستیک هستند ،از عدم افزای��ش قیمت این دو کاال بعد از اجرای فاز دوم هدفمندی خبر داد و گفت: دولت با کاهش مالیات‌ها ،از این صنف حمایت کند.عباس سماواتی افزود :در سال 93دولت نرخ این کاالها را افزایش نداده است ،بنابراین در راستای فروش این کاالها طبق نرخ‌های مصوب سازمان‌های زیرمجموعه دولت ،اتحادیه روغن و الس��تیک به عنوان یکی از وظایف ،بر فروش نظ��ارت دارد.اتحادیه روغن و الس��تیک ،نظارت دقیق بر فروش این کاالها دارد تا‌با قیمت بیشتر به فروش نرود یا اینکه احتکار کاال انجام نشود.
لتقلبی وارداتعس
عضو هیات مدی��ره اتحادیه سراس��ری زنب��ورداران گف��ت: عس��ل‌های تــقلب��ی و فاق��د کیفی��ت ،پ��س از واردات ب��ه کشور و بسته‌بندی نامرغوب در کارگاه‌ه��ا ،در اختیار مردم قرار می‌گیرد.حیدری با اش��اره به وضعیت صادرات عس��ل اظهار کرد :زنبور عسل به کش��ور عراق و عس��ل نیز از طریق اس��تان‌های آذربایجان شرقی و غربی و مرزنشینان به دیگر کشورهای همسایه صادر می‌شود.وی با اشاره به وضعیت نامطلوب بس��ته‌بندی عسل اظهار کرد :این محصول در بسته‌بندی نامناسبی به صورت محدود به بازار ارائه می‌ش��ود که از کیفیت باالیی برخوردار نیست. وی نبود بسته‌بندی شیک و شکیل عسل را عاملی برای کاهش صادرات این محصول عنوان و اظهار کرد :اگر دولت تدبیری برای افزایش کیفیت بسته‌بندی عس��ل در نظر گیرد قطعا این محص��ول می‌تواند به عنوان یکی از محصوالت اصلی ارزآور در ایران شناخته شود.
دیدگاه
«اقتصاد برتر» از تجارب جهانی گزارش می‌دهد
جایگزینی معادن به جای نفت
راهکارهای تولید ارزان احمد راضی
راز تولید ارزان برخی کشورها چیست؟ چ��را محص��ول تولی��دی م��ا در مقایس��ه با یک نمونه مش��ابه خارج��ی از نظر کیفی��ت ،گران‌تر است؟ و چرا تولی��د در ایران اینقدر هزینه‌ب��ر یا به زبان س��اده ،گران است؟ پاس��خ کارشناس��ان ب��ه ای��ن پرسش‌ها باال بودن هزینه‌های تولید اس��ت.هزینه‌های گزاف��ی که باعث شده تا کاالهای ایرانی در مقایسه با مشابه خارجی ،از نظر قیمتی توان رقابت نداشته باشد.اما به راستی این هزینه‌ها کدام اند؟ سه هزینه سربار تولید کارشناس��ان اقتص��ادی افزون بر هزینه‌های مرس��وم حسابداری که هم��ه با آنها آش��نا هس��تند، هزینه‌ه��ای تولید را ش��امل س��ه بخش دیگ��ر هزینه‌ه��ای تبدیل، نااطمینان��ی و مبادل��های نی��ز می‌دانن��د .هزینه‌ه��ای تبدیل��ی هزینه‌های��ی هس��تند ک��ه دارای پش��تـــــوانه قانونی هس��تند و تولیدکنن��ده از آنه��ا خب��ر دارد مثل تعطیالت رس��می ،مرخصی
با حقوق پرس��نل ،سهم پرداختی به تامین اجتماعی و ....هزینه‌های نااطمینانی ب��ه هزینه هایی گفته می‌ش��ود که ب��ر اث��ر تصمیمات اقتصادی کالن ب��ر تولید تحمیل می‌ش��ود.در بیش��تر م��وارد این هزینه‌ها غیرقابل پیش‌بینی است مثل تورم ،نرخ سود بانکی ،حجم تسهیالت و.... ام��ا دس��ته آخ��ر هزینه‌های تولید ،هزینه‌های مبادله ای است که به‌دلیل تصمیمات سیاس��ی و ب��دون هرگونه کنترلی از س��وی تولیدکنن��ده ب��ر فعالی��ت بنگاه تحمیل می‌شود مثل تحریم. حال این پرسش مطرح می‌شود که وضعیت تولیدکنندگان ایرانی و خارجی در مواجه با این هزینه‌ها چگونه است؟ تجربه های جهانی ص مقایس��ه جهانی چند شاخ مرتبط با س��ه هزینه اش��اره شده نشان می‌دهد هزینه تولید کننده ایرانی هم��واره بیش��تر از رقبای خارجی اس��ت .کمیسیون اقتصاد کالن اتـــــاق بازرگانی و صنایع و مع��ادن ای��ران در گزارش��ی به بررسی این موضوع در ایران و چند کش��ور منتخب پرداخته است که
محمد تقی کره‌ای
داده‌های مطالعاتی آن در جدول آمده است. همانطور که ارقـــــام جدول نش��ان می‌دهد تولید در ایران در مقایس��ه ب��ا کش��ورهای منتخب دارای هزینه‌های س��ربار و ریسک بیشتری اس��ت اما به راستی ،این کشورها برای کاهش هزینه‌ها چه اقداماتی انجام داده‌اند؟ نتایج مطالعه کمیسیون اقتصاد کالن ات��اق بازرگان��ی و صنای��ع و مع��ادن ای��ران نش��ان می‌دهد ک��ه تولیدکنن��دگان کش��ورهای منتخب افزون بر اینکه نس��بت به تولیدکننده ایرانی هزینه س��ربار کمت��ری دارن��د ،از حمایت‌ه��ای بیش��تری نیز برخوردارند.در این کشورها مشوق‌هایی مانند حقوق گمرکی ،معافیت از مالیات ارزش اف��زوده ،جبران هزینه‌های نیروی کار ،تخصیص زمین ،حمایت‌های بانکی ،یارانه حقوق کارکنان و...به تولیدکنندگان پرداخت می‌ش��ود که ب��ه کاهش هزینه‌ه��ای تولید کمک می‌کند.
نتایج مطالعه کمیسیون اقتصاد کالن اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران نشان می‌دهد که تولیدکنندگان کشورهای منتخب افزون بر اینکه نسبت به تولیدکننده ایرانی هزینه سربار کمتری دارند ،از حمایت‌های بیشتری نیز برخوردارند
جدول هزینه‌های سربار تولید نام کشور ترکیه مالزی کره جنوبی چین آلمان ایران
تعطیالت رسمی 7تا 11 12تا14 14تا 15 11 7تا 13 25
جعل برندهای ایرانی در عراق
(روز)
مرخصی با حقوق
(روز)
14تا26 2تا16 19 5تا10 20 30
سهم تامین اجتماعی
(درصد از حقوق)
نرخ تورم سال 2012
نرخ سود
8.9 1.7 2.2 2.7 27.3
4.8 5.4 6 23تا30
21.5 4.7تا 9.2 13تا20.5 23
رایزن بازرگان��ی ایران در عراق گفت: نداش��تن نمایندگ��ی و ارائه خدمات پس از ف��روش محص��والت ایران��ی در عراق، بازاریابی نکردن و ثبت نش��دن برندهای معتبر ایرانی باعث شده تا برندهای معتبر ایران در عراق جعل شوند.ابراهیم رضازاده به وضعیت حض��ور بازرگان��ان ایرانی در ب��ازار عراق که 95درصد محصوالتش��ان
از طریق واردات تامین می‌ش��ود ،اش��اره ک��رد و گفت :س��هم عمده ب��ازار عراق تا س��ال گذش��ته پس از ترکیه ،در اختیار ما بود ،اما از س��ال گذش��ته این وضعیت تغییر کرد و چینی‌ها از ما پیشی گرفتند. اعداد و ارقام نش��ان می‌دهد ترکیه با 12 میلی��ارد دالر صادرات به ع��راق در مقام اول ،چین ب��ا 7میلیارد دالر دوم و ایران
با رقمی نزدیک به 6میلیارد دالر از سهم بازار عراق در مقام س��وم قرار دارد.رایزن بازرگان��ی ای��ران در عراق اف��زود :اگرچه کیفی��ت کاالی ایران��ی در برخ��ی موارد بسیار مرغوب‌تر از کاالی چینی است ،اما اکثر شرکت‌های ایرانی منتظرند ،تا طرف عراقی بیاید دم در کارخانه و جنسشان را بخرد و ببرد.
مشکل کشاورزی ،آب یا شهرنشینی ؟
ساخت نسل پنجم دستگاه همودیالیز
افزای��ش روند شهرنش��ینی در ایران طی زمانی بیش از 30س��ال ،وضعیت کش��اورزی صنعتی و س��نتی کش��ور را با خط��ر مواجه خواهد کرد .در صورتی که آمار شهرنش��ینی روند صعودی داش��ته باش��د ،اندازه ش��هرها وسیع شده و در نهایت مانع بزرگی در مقابل کشاورزی حاشیه شهرهای بزرگ ایران ایجاد می ش��ود .در حال حاضر بخش مهمی از نیاز کش��اورزی تهران از طریق حاش��یه ش��هرها تامین می شود و در صورتی که روند گسترش ش��هر با همین ش��تاب پیش برود ،کشاورزی از نظ��ر مالی زیانده می ش��ود .افزایش قیمت زمین های کش��اورزی و اشتیاق مالکان برای تبدی��ل کارب��ری زمین ه��ای کش��اورزی به مس��کونی موجب شده طی سال های گذشته بخش مهمی از زمین های کش��اورزی از بین برود .س��ال هاس��ت روند شهرنش��ینی ادامه دارد و مردم زیادی خانه و کاش��انه هایش��ان
را در روس��تا رها کرده و به ش��هرها می آیند. سال هایی به اندازه انقالب صنعتی تا به االن. مردم به ش��هرها می آمدند چون به گمانشان با رس��یدن به شهرها می توانستند از امکانات بیشتری برخوردار شوند و زندگی راحت تری را تجرب��ه کنن��د .رس��یدن ب��ه امکاناتی که پیش بین��ی می ش��ود شهرنش��ینی را بی��ن س��ال ه��ای 2000تا 2030در کش��ورهای آس��یایی و آفریقای��ی دو برابر کن��د و به 1.7 بیلیون نفر برس��اند .صندوق توسعه جمعیت س��ازمان ملل متحد پیش بین��ی کرده بود تا س��ال 2013نیمی از مردم جهان شهرنشین خواهند ش��د و تا سال 2030حدود 81درصد از جهان را ش��هرها تشکیل خواهند داد .البته در نهای��ت ش��هرها آن طور ک��ه جایی برای بهتر زیس��تن نش��ان می دادند ،نش��دند و با خودشان بیماری و مشکالت زیادی را آوردند. به ای��ن ترتیب آلودگی ه��وا ،آلودگی صوتی،
سهم بخش معدن از تولید ناخالص ملی یک درصد اس��ت که ب��ا احتس��اب صنایع معدنی در مجموع این شاخص به پنج درصد می‌رس��د.پایین بودن این شاخص نشان می‌دهد که توجه الزم به این بخش مولد نشده است. اکن��ون 43میلی��ارد ت��ن ذخایر قطعی معدنی در کش��ور وجود دارد که 67درصد این ذخای��ر مصالح س��اختمانی 10 ،درصد فلزی 19 ،درصد غیر فلزی و مابقی س��نگ تزئینی است. ای��ران ی��ک درص��د جمعی��ت دنی��ا و یک درصد مس��احت خش��کی های جهان را ب��ه خ��ود اختص��اص داده اس��ت ،ام��ا س��هم مناس��بی از اس��تخراج مواد معدنی ندارد. وجود پتانس��یل‌های باال ،دلیل محکمی برای توس��عه فعالیت اکتشافی و معدنکاری است چرا که بخش معدن می‌تواند جایگزین مناسبی برای نفت باشد. از طرف دیگر بخش معدن با مشکل عدم فراوری مواد معدنی روبه رو است که می‌توان با سرمایه‌گذاری در این بخش ارزش افزوده باالیی را ایجاد کرد. رئیس سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی
نوآوری صنعتی
مخترعان کشور در سازمان پژوهش ه��ای علمی و صنعتی ای��ران نس��ل پنجم دس��تگاه همودیالیز را با برخ��ورداری از اس��تانداردهای 2013و 2014 متداول جهان ساختند. برآوردهای غیررس��می نش��ان می دهد دیالیز ساالنه 700میلیارد تومان هزینه به کش��ور تحمیل می کند.مجری پروژه س��اخت دس��تگاه همودیالیز سازمان پژوهش های علمی و صنعتی ایران در گفت وگو با خبرنگار علمی ایرنا به سابقه تولید اولین دستگاه همودیالیز در این سازمان در سال 1373اشاره کرد و گفت :طی س��ال های گذشته سعی کردیم این دستگاه را ارتقا دهیم و اکنون به دانش فنی س��اخت نسل پنجم دستگاه همودیالیز دست یافته ایم. منوچهر اقبال افزود :نمونه پژوهش��ی دس��تگاه همودیالیز نسل پنجم ساخته شده است و در آینده ،دانش فنی آن به بخش های خصوصی متقاضی و واجد ش��رایط منتقل خواهد شد.وی با بیان اینکه 80درصد قطعات موردنیاز برای ساخت دستگاه جدید همودیالیز از داخل کشور تامین می شود ،گفت :هزینه س��اخت این دستگاه نسبت به نمونه های مش��ابه خارجی 40 ،درصد ارزانتر تمام می شود. عضو گروه مهندسی پزشکی پژوهشکده برق و فناوری اطالعات ادامه داد: به دلیل تحریم های بین المللی طی سال های گذشته ،استفاده از دستگاه های همودیالیز خارجی با مشکالت زیادی در زمینه تهیه قطعات یدکی و خدمات پس از فروش همراه بوده و عالوه بر این هزینه زیادی هم دارد.
جمله هلند ،آمادگی دولت جدید جهت حمایت از طرح ها و ابتکارات نخبگان و فعاالن عرصه اقتصاد و تجار و بازرگانان ایرانی در جهت افزایش مبادالت تجاری یا سرمایه گذاری در حوزه های مربوطه در کشورمان را مورد تأکید قرار داد.
بیماری های روحی و روانی ،استرس و ...هم با شهرها رش��د کردند و آن عده ای که پولی نداش��تند و برای به دست آوردن کار به شهر آمده بودند ،حاشیه ها را ساختند .با این حال، ایران در 60س��ال گذش��ته روند رو به رشد شهرنش��ینی را تجربه کرده اس��ت و از میزان 31.4درصد در س��ال 35به 71.4درصد در س��ال 90رسیده اس��ت .آمریکا که در رتبه سومین کشور جهان از لحاظ جمعیت و وسعت ایس��تاده اس��ت ،تا س��ال 82 ،2010درصد شهرنشین داشته اس��ت .انگلیس پیش بینی م��ی کن��د ک��ه ت��ا س��ال ،2030می��زان شهرنش��ینی اش ب��ه 92.2درص��د برس��د. ژاپ��ن ه��م امیدوار اس��ت تا 16س��ال دیگر شهرنش��ینی اش هف��ت درص��د افزایش پیدا کند و 73.3ش��ود .همین طور مصر ،کش��ور ش��اخ آفریقا تالش می کند تا در سال ،2030 شهرنشین هایش به 53.9درصد برسند.
خروج از رکود تورمی با حمایت از تولید جعفر قادری
نخس��تین اقدام ب��رای درم��ان رکود تورم��ی ،رونــــ��ق تولید با اس��تفاده از ظر فیـــــت‌ه��ا ی داخلی اس��ت و باید ش��رایط ب��رای بهبود فضای کس��ب و کار مهیا شود. باید سیاس��ت ه��ای پول��ی و مالی در راس��تای حمای��ت از تولی��د باش��د ،چرا ک��ه باره��ا اع�لام ش��ده دوای خ��روج از رک��ود تورمی حمای��ت از تولی��د و رونق آن اس��ت .م��ورد دیگ��ر اینک��ه بای��د به منظورکنت��رل ت��ورم ،راهکارهای��ی برای هدایت نقدینگی به سوی تولید اندیشیده ش��ود و دولت ه��م از ظرفیت‌ه��ا و منابع بخ��ش خصوصی ب��رای تولی��د و صادرات استفاده کند. همچنین در شرایط رکود تورمی ،یکی از راهکاره��ای افزایش عرضه کل ،تکمیل پ��روژه های نیمه تمام بوده که به وس��یله تامی��ن هزینه ه��ا از طریق ف��روش اوراق مشارکت انجام می شود. از موارد دیگر ،هدایت تقاضا به س��مت تولی��د داخ��ل بوده ک��ه در این ش��رایط، بای��د واردات کاهش و ب��ا افزایش کیفیت محص��والت داخلی عرص��ه را برای کاالی خارجی تنگ تر کنیم. از دیگر نکاتی که باید به آن اشاره کرد س��وق دادن س��رمایه‌های خرد به س��مت تولید ،فرهنگ‌س��ازی ب��رای رعایت صرفه جویی و هم راستا کردن منافع تولیدکننده و مصرف کننده است که رعایت این مسائل قطعا در خروج از رک��ود تورمی تاثیر گذار است. کاهش س��ود س��پرده هم باعث خروج منابع از بانک‌ها ش��ده و باعث می‌شود که امکان تجهی��ز منابع کاهش یاب��د ،از این رو بای��د ب��ه نوعی عمل کرد ک��ه منابع به سمت بانک‌ها حرکت کند ،اما فاصله سود تس��هیالت و س��ود س��پرده‌ها به کمترین میزان کاهش یابد و دولت بخش��ی از این ما به التفاوت را پرداخت کند. باید به جای تغییر در سود سپرده های بانکی از ظرفیت بازاری مانند بازار سرمایه استفاده شود تا نقدینگی موجود به سمت تولید حرکت کند. عضو کمیسیون برنامه ،بودجه و محاسبات مجلس