Περιοδικό "Στα Χρώματα του Διαβήτη" Τεύχος 27 by Karta Diaviti

του διαβήτη ΤΕΥΧΟΣ 27

Απρίλιος-Ιούνιος 2019

ΕΥΡΩΠΑΪΚΉ ΕΒΔΟΜΑΔΑ ΕΜΒΟΛΙΑΣΜΩΝ 24-30 Απριλίου 2019

ISSN: 2241–3677

χρωματα

στα

12:23 9:41

100%

Οι Μετρήσεις Μου ΤΕΤ

ΠΕΜ

ΠΑΡ

Παρασκευή, 21 Οκτωβρίου

9:01

mg dL

10:15

mg dL

18:31

231

mg dL

21:41

mg dL

197

mg dL

Σάββατο, 22 Οκτωβρίου

20:53 Κυριακή, 23 Οκτωβρίου

στα χρωματα του διαβήτη

Λίγα λόγια. . Αγαπητοί φίλοι, Η Άνοιξη μπήκε και επίσημα στη ζωή μας για να μας αλλάξει τη διάθεση. Είναι μια εποχή ανανέωσης, ιδανική για να ακολουθήσουμε ένα δραστήριο τρόπο ζωής. Το περπάτημα, η άσκηση, οι βόλτες και ο ανοιξιάτικος ήλιος ας γίνει το φάρμακό μας για όλα τα προβλήματα και τις άσχημες σκέψεις που μας αγχώνουν. Και εμείς, πάλι εδώ, με τα δικά μας χρώματα να σας προσφέρουμε πολλά χαμόγελα και πολλή θετική διάθεση, που κυρίως πηγάζουν από τη δική σας ανταπόκριση και εμπιστοσύνη που μας δείχνετε! Αφού μιλάμε για Άνοιξη, δεν μπορούμε να μην αναλογιστούμε και τον ερχομό της μεγαλύτερης γιορτής του Χριστιανισμού, το ΠΑΣΧΑ! Είμαστε ένας λαός με θρησκευτική συναίσθηση, που μας ακολουθεί σε όλη μας τη ζωή είτε σε μεγάλο βαθμό για μερικούς είτε σε μικρότερο για κάποιους άλλους. Αυτές τις Άγιες Ημέρες, όλα τα συναισθήματα που νιώθουμε είναι έντονα και εναλλάσσονται συνεχώς, ξεκινώντας με αγωνία, πόνο, θλίψη και στο τέλος, η Ανάσταση του Θεανθρώπου μας σκορπίζει ελπίδα, αισιοδοξία και δύναμη. Σε μια εποχή σαν τη σημερινή, όπου οι αξίες των ανθρώπων υφίστανται κρίση, όπου η λέξη «ανθρωπιά» τείνει να εξαφανιστεί από το ελληνικό λεξιλόγιο, όπου η ειρήνη μεταξύ των λαών είναι αμφίβολη, θα πρέπει να αντισταθούμε και να προσπαθήσουμε, ο καθένας με τον τρόπο του, να παραμείνει γνήσιος και αληθινός. Γι΄αυτό το λόγο, εύχομαι όλοι να έχουμε μια υπέροχη Άνοιξη, να υποδεχτούμε τη Μεγάλη Εβδομάδα με σεβασμό κι ευλάβεια και να καλωσορίσουμε την εσωτερική μας ψυχική γαλήνη!! Πολύ φιλικά, Αναστασία Καφούση

στα χρωματα του διαβήτη

ΑΠΡΙΛΙΟΣ-ΙΟΥΝΙΟΣ 2019

χρωματα

στα

του διαβήτη

Τριμηνιαία Περιοδική Έκδοση

www.kartadiaviti.gr

Ιδιοκτησία

Επιστημονικοί Συνεργάτες

ΜΕ ΟΔΗΓΟ ΤΟ ΔΙΑΒΗΤΗ-ΚΑΡΤΑ ΔΙΑΒΗΤΗ

Διονύσιος Βλάχος, Γενικός Ιατρός, Ιατρικός Διευθυν τής

Διευθύντρια Σύνταξης

Eurodiet Med

Νεκταρία Καρακώστα

Παναγιώτης Γαργαλιάνος-Κακολύρης, ΜD, PhD, ΠαθολόγοςΛοιμωξιολόγος, Διευθυντής Παθολογικής-Λοιμωξιολογικής Κλινικής, Ιατρικό Κέντρο Αθηνών, Πρόεδρος Ελληνικής Εταιρείας Λοιμώξεων

Υπεύθυνοι Διαφήμισης Αναστασία Καφούση Ελένη Νικολάου

Επιμέλεια-Διόρθωση Κειμένων & Υποδοχή Διαφήμισης Ειρήνη Καφούση

Υπεύθυνος Λογιστηρίου Δημήτρης Μούτουλας

Καλλιτεχνική Επιμέλεια Κατερίνα Σπηλιωτοπούλου

Εκτύπωση PressiousArvanitidis

Εκδότης BCO Development Αγ.Ι.Θεολόγου 41, Χολαργός 15561 Τηλ. 210 6520062, Fax. 210 6520082 Email: info@bco.gr

Δρ. Ηλίας Γάτος, Χειρουργός Γυναικολόγος – Μαιευτήρας, Ειδικός στην εξωσωματική γονιμοποίηση και ενδοσκοπική χειρουργική, Επιστημονικός Διευθυντής Μ.Ι.Υ.Α. EmBIO medical center, embio.com.gr, eliasgatos.gr. embio-med.gr Αφροδίτη Γκόβα-Σπέγγου, Ειδικός Παθολόγος με μετεκπαίδευση στο Σακχαρώδη Διαβήτη Χάρης Δημοσθενόπουλος, MmedSci, Κλινικός Διαιτολόγος – Βιολόγος, Προϊστάμενος Διαιτολογικού Τμήματος Λαϊκού Νοσοκομείου Αθηνών Ειρήνη Ελευθερίου, Παιδίατρος-Εξειδικευόμενη λοιμωξιολογίας Μονάδα Λοιμώξεων Β΄ Παιδιατρικής Κλινικής Ε.Κ.Π.Α. Ιωάννα Ζωγράφου, Παθολόγος – Διαβητολόγος, Επιμελήτρια Α’ ΕΣΥ, Διαβητολογικό Κέντρο, Β’ Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική, Γ.Ν. «Ιπποκράτειο», Θεσσαλονίκη Δρ. Α. Μελιδώνης, Συντ/στής Δ/ντής Α' Παθολογικού τμήματος Διαβητολογικού Κέντρου Τζανείου, Γεν. Γραμματέας ΕΔΕ Ιωάννης Νικολαϊδης, MD, PhD, Νευρολόγος, Κέντρο Πολλαπλής Σκλήρυνσης, Β Νευρολογική Κλινική ΑΠΘ, ΠΓΝΘ ΑΧΕΠΑ Κων/νος Ι. Νταλούκας, Παιδίατρος, Πρόεδρος της Ένωσης Ελευθεροεπαγγελματιών Παιδιάτρων Αττικής Άγγελος Πεφάνης, Παθολόγος – Λοιμωξιολόγος, Συντ. Δ/ντής, Παθολογική Κλινική, ΓΝΝΘΑ «Η Σωτηρία» Δρ. Δημήτριος Ρηγόπουλος, Στρατιωτικός Ιατρός, Παθολόγος – Διαβητολόγος Γεώργιος Α. Τάγαρης, Διευθυντής ΕΣΥ, Νευρολογική Κλινική, ΓΝΑ «Γ. Γεννηματάς» Μαρίζα Τσολιά, Καθηγήτρια Παιδιατρικής-Λοιμωξιολογίας, Διευθύντρια Β΄Παιδιατρικής Κλινικής Ε.Κ.Π.Α. Γεώργιος Φαρμακίδης, Kαθηγητής Μαιευτικής & Γυναικολογίας και Εμβρυομητρικής Ιατρικής Πανεπιστημίου STONY BROOK NY

Συνέντευξη ISSN: 2241- 3677

Επικοινωνήστε μαζί μας για ό,τι σας απασχολεί στο τηλέφωνο: 210 6520062 ή στο e-mail: info@kartadiaviti.gr Οι απόψεις των συντακτών και των αρθρογράφων δεν αποτελούν αναγκαία απόψεις του εκδότη και του ιδιοκτήτη του περιοδικού. Για τα αποστελλόμενα έντυπα, κείμενα και φωτογραφίες, ο εκδότης παίρνει αυτομάτως το δικαίωμα δημοσίευσης. Κείμενα και φωτογραφίες που αποστέλλονται στο περιοδικό προς δημοσίευση δεν επιστρέφονται. Απαγορεύεται η αναπαραγωγή ή η μετάδοση όλουχρωματα ή μέρους του του διαβήτη εντύπου (κείμενα και φωτογραφικό υλικό), 4 στα χωρίς την έγγραφη άδεια του εκδότη (νόμος 2121/1993).

Δρ. Χριστίνα Καραπάνου, Ψυχολόγος Υγείας, Γνωσιακή – Συμπεριφορική Ψυχοθεραπεύτρια, PhD, CIPD, με εξειδίκευση στη διαχείριση των χρονίων παθήσεων και των διαταραχών λειτουργικότητας των ασθενών

Ειδικοί Συνεργάτες Νεκταρία Καρακώστα, Δημοσιογράφος Υγείας Σπύρος Ζαρογιάννης, Κλινικός Διαιτολόγος - Διατροφολόγος, BSc, Χαροκόπειο Παν/μιο Αθηνών. Ειδίκευση στο Σακχαρώδη Διαβήτη, MSc, University of Glasgow.

Editorial της σύνταξης

H επιστήμη τα τελευταία χρόνια καλπάζει. Καθημερινά παρακολουθούμε ειδήσεις με αισιόδοξα νέα σχεδόν για κάθε πάθηση. Ωστόσο, τα στατιστικά για το προσδόκιμο επιβίωσης και τη νοσηρότητα σε ορίζοντα εικοσαετίας, δεν είναι ιδιαιτέρως αισιόδοξα.

ΝΕΚΤΑΡΙΑ ΚΑΡΑΚΩΣΤΑ Δημοσιογράφος Υγείας

Αν οι σημερινές τάσεις διατηρούνταν, τότε πιθανότατα κάθε άνθρωπος στον πλανήτη θα κέρδιζε περί τα 4,4 χρόνια ζωής. Ωστόσο, γνωρίζουμε όλοι ότι οι προκλήσεις για τη δημόσια υγεία που διαμορφώνουν η γήρανση του πληθυσμού (το λεγόμενο “silver tsunami”) και τα αυξανόμενα ποσοστά παχυσαρκίας είναι τεράστιες! Σκιαγραφούν ένα ζοφερό μέλλον, που η επιστημονική εξέλιξη δεν θα είναι δυνατό να φρενάρει. Kαι που τα συστήματα υγείας δεν θα είναι σε θέση να χρηματοδοτήσουν... Έτσι, μελέτη του Πανεπιστημίου του Σιάτλ των ΗΠΑ που δημοσιεύθηκε στο έγκριτο επιστημονικό περιοδικό Lancet ανέφερε ότι το 2040 το μέσο προσδόκιμο ζωής θα μειωθεί σε μία στις δύο χώρες του κόσμου! Διαβήτης, Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια, Χρόνια Νεφρική Νόσος, καρκίνος του πνεύμονα, νόσος Αλτσχάιμερ και προβλήματα υγείας που έχουν σχέση με την παχυσαρκία, όπως τα καρδιαγγειακά νοσήματα, θα αποτελούν τις πρώτες αιτίες θανάτου σε είκοσι χρόνια από σήμερα. Το 2040, ο αριθμός των παρκινσονικών ασθενών θα έχει διπλασιαστεί, διπλάσιοι θα είναι και οι πάσχοντες από καρδιαγγειακά νοσήματα, ενώ ο Σακχαρώδης Διαβήτης αναμένεται να αυξηθεί στα 642 εκατομμύρια! Και το ερώτημα είναι “τι κάνουμε για αυτό”; Είναι πράγματι δύσκολο να δώσει κανείς λύσεις. Ωστόσο, θα μπορούσαμε να κάνουμε μια καλή αρχή, στρέφοντας την προσοχή μας στα παιδιά μας και προλαμβάνοντας την παιδική παχυσαρκία! Πώς; Στηρίζοντας το μητρικό θηλασμό, βάζοντας στη διατροφή του παιδιού περισσότερα όσπρια, φρούτα και λαχανικά, ενθαρρύνοντας την άσκηση του παιδιού, αποφεύγοντας τα φτωχά σε θρεπτικά συστατικά και πλούσια σε θερμίδες σνακ, μειώνοντας δραστικά το χρόνο που ένα παιδί περνά μπροστά στις οθόνες και λειτουργώντας οι ίδιοι ως πρότυπα για το παιδί, με σωστές διατροφικές συνήθειες. Στη χώρα μας, τη χώρα που γέννησε τη Μεσογειακή Διατροφή, θα πρέπει πραγματικά να μας προβληματίσει γιατί 1 στα 4 παιδιά μας είναι παχύσαρκα και να λάβουμε μέτρα για την αντιμετώπιση του φαινομένου, σήμερα κιόλας. Προστατεύοντας το παιδί από την παχυσαρκία θέτουμε τις βάσεις για ένα μέλλον με περισσότερη υγεία.

στα χρωματα του διαβήτη

ΜΠΟΡΕΙΣ Τώρα οι αισθητήρες FreeStyle Libre με αποζημίωση ΕΟΠΥΥ^

ΜΑΘΕΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

210 9985220 FreeStyleLibre.gr * H σάρωση του αισθητήρα δεν απαιτεί τη χρήση σκαρφιστήρων. ^ Οι αισθητήρες FreeStyle Libre αποζημιώνονται από τον ΕΟΠΥΥ με μηδενική συμμετοχή σε άτομα με διαβήτη Τύπου 1, ηλικίας άνω των 4 ετών. Το FreeStyle, το Libre και οι συναφείς εμπορικές επωνυμίες είναι εμπορικά σήματα της Abbott Diabetes Care σε διάφορες δικαιοδοσίες.

C-00590, 04/2019

ΧΩΡΊΣ ΤΡΥΠΉΜΑΤΑ Σ ΤΑ Δ Α Κ Τ ΥΛ Α *

Index περιεχόμενα

34 ΕΜΒΟΛΙΟ ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΙΟΥ ΤΩΝ

ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΘΗΛΩΜΑΤΩΝ Το πρώτο εμβόλιο κατά του καρκίνου

38 ΕΜΒΟΛΙΑ ΚΑΙ ΑΥΤΙΣΜΟΣ Ένας επικίνδυνος μύθος

44 ΜΗΝΙΓΓΙΤΙΔΑ Β

Πρόληψη, η καλύτερη θεραπεία

48 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΜΒΟΛΙΑΣΜΟΥ ΠΑΙΔΩΝ 52 ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΟΥ ΔΙΑΒΗΤΗ ΜΕΤΑ ΤΗ ΝΟΣΗΛΕΙΑ

44 84

56 ΗΠΑΤΟΓΕΝΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ Μια νέα ασθένεια!

60 17

ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΔΙΑΒΗΤΟΛΟΓΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ 2019 Όλα τα νεώτερα στο διαβήτη Ο

64 ΓΙΑΟΥΡΤΙ ΜΕ ΦΡΟΥΤΑ & ΒΙΤΑΜΙΝΗ Β Ένα ακόμη “όπλο” στη διαχείριση του διαβήτη

10 ΤΑ ΚΑΛΥΤΕΡΑ ΦΡΟΥΤΑ

68 ΔΙΑΒΗΤΗΣ & ΥΠΟΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑ

14 DIABESITY: Παχυσαρκία και

70 ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΜΕ ΤΗΝ

για το άτομο με διαβήτη

σακχαρώδης διαβήτης, από την αιτία στη θεραπεία

18 ΝΕΟΤΕΡΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ

για τη Σκλήρυνση κατά Πλάκας

22 ΑΦΙΕΡΩΜΑ: ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ

ΕΒΔΟΜΑΔΑ ΕΜΒΟΛΙΑΣΜΩΝ 24-30 Απριλίου

24 ΓΡΙΠΗ & ΠΝΕΥΜΟΝΙΟΚΟΚΚΟΣ Ασπίδα ο εμβολιασμός

30 ΕΡΠΗΣ ΖΩΣΤΗΡΑΣ: Προλάβετέ τον με τον εμβολιασμό

στα χρωματα του διαβήτη

Ένα πρόβλημα που έχει λύση!

ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΚΑΡΑΠΑΝΟΥ Ψυχολόγος Υγείας, ΓνωσιακήΣυμπεριφορική Ψυχοθεραπεύτρια

78 ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΤΗΣ ΔΟΣΗΣ ΤΗΣ

ΙΝΣΟΥΛΙΝΗΣ ΓΙΑ ΠΡΩΤΕΐΝΕΣ, ΛΙΠΟΣ ΚΑΙ ΓΛΥΚΑΙΜΙΚΟ ΔΕΙΚΤΗ

84 PARKINSON & ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ Νόσοι... παράλληλοι

88 ΙΠΠΟΚΡΑΤΗΣ

«Φάρμακό σας ας γίνει η τροφή σας και η τροφή σας ας γίνει το φάρμακό σας»

ΥΓΕΙΑ&ΔΙΑΤΡΟΦΗ

Γράφει ο:

ΧΑΡΗΣ ΔΗΜΟΣΘΕΝΟΠΟΥΛΟΣ MMEDSCI Κλινικός Διαιτολόγος - Βιολόγος, Προϊστάμενος Διαιτολογικού Τμήματος Λαϊκού Νοσοκομείου Αθηνών*

φρούτα

Τα καλύτερα

για το άτομο με διαβήτη

στα χρωματα του διαβήτη

Όσο πιο υψηλός είναι ο δείκτης αυτός, τόσο πιο γρήγορα γίνεται η απορρόφηση των τροφίμων από τον οργανισμό και η αύξηση σακχάρων του αίματος. Ο γλυκαιμικός δείκτης μπορεί να πάρει τιμές από το 1 έως το 100.

Στα άτομα με διαβήτη, οι γενικές οδηγίες περιλαμβάνουν αυξημένη κατανάλωση φρούτων. Παρ’ όλα αυτά, η προετοιμασία και η κατανάλωσή τους, ανάλογα με το είδος που θα επιλεγεί κάθε φορά, μπορεί να επηρεάσει την αύξηση των σακχάρων στο αίμα. Η κατανάλωση κονσερβοποιημένων φρούτων, smoothie ή χυμού για παράδειγμα, μπορεί να συμβάλει σε αύξηση των σακχάρων του αίματος πιο γρήγορα από το αν το άτομο με διαβήτη κατανάλωνε ένα φρέσκο φρούτο, λόγω της μείωσης ή της απομάκρυνσης των φυτικών ινών.

Γλυκαιμικός Δείκτης & Γλυκαιμικό Φορτίο: Όσα πρέπει να γνωρίζετε Στο άτομο με διαβήτη, η κατανάλωση διαφορετικών τροφίμων από την ίδια ομάδα μπορεί να έχει διαφορετική επίδραση στον οργανισμό. Αυτό ισχύει και για τα φρούτα. Η αξιολόγηση των τροφίμων αυτών γίνεται με την μέτρηση του Γλυκαιμικού τους Δείκτη (ΓΔ).

Θα πρέπει να αναφερθεί, ότι ο ΓΔ των τροφίμων μπορεί να αλλάξει ανάλογα με τον τρόπο προετοιμασίας και παρασκευής του τροφίμου. Για παράδειγμα, όσο περισσότερη ώρα βράσει ένα τρόφιμο ή όσο πιο ώριμο είναι, τόσο μεγαλύτερος είναι ο γλυκαιμικός του δείκτης. Ένας ακριβής τρόπος για την αξιολόγηση της επιρροής των τροφίμων στα σάκχαρα του αίματος είναι το Γλυκαιμικό Φορτίο (ΓΦ). Το γλυκαιμικό φορτίο ορίζεται από τον ΓΔ και τα γραμμάρια υδατανθράκων ανά μερίδα.

Η ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΦΡΟΥΤΩΝ ΣΕ ΣΥΝΔΥΑΣΜΟ ΜΕ ΤΡΟΦΙΜΑ ΑΥΞΗΜΕΝΟΥ ΛΙΠΟΥΣ ΚΑΙ ΦΥΤΙΚΩΝ ΙΝΩΝ, ΟΠΩΣ ΟΙ ΞΗΡΟΙ ΚΑΡΠΟΙ, ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΕΠΙΒΡΑΔΥΝΟΥΝ ΤΗΝ ΑΠΟΡΡΟΦΗΣΗ ΚΑΙ ΑΡΑ ΤΗΝ ΑΥΞΗΣΗ ΣΑΚΧΑΡΩΝ ΣΤΟ ΑΙΜΑ.

Τα φρούτα χαμηλού ΓΔ μπορούν να καταναλώνονται σε καθημερινή βάση. Δεν απαγορεύεται η κατανάλωση φρούτων υψηλού ΓΔ, αλλά η κατανάλωσή τους δεν πρέπει να είναι συχνή. Είναι σημαντικό να αναφερθεί πως η κατανάλωση φρούτων σε συνδυασμό με τρόφιμα αυξημένου λίπους και φυτικών ινών, όπως οι ξηροί καρποί, μπορούν να επιβραδύνουν την απορρόφηση και άρα την αύξηση των σακχάρων στο αίμα.

στα χρωματα του διαβήτη

ΥΓΕΙΑ&ΔΙΑΤΡΟΦΗ

ΤΡΟΦΙΜΑ ΧΑΜΗΛΟΥ ΓΛΥΚΑΙΜΙΚΟΥ ΔΕΙΚΤΗ

Μήλο Αβοκάντο Μπανάνα Μούρα Κεράσια Γκρέιπφρουτ Σταφύλια Ακτινίδιο Νεκταρίνι Πορτοκάλι Ροδάκινο Αχλάδι Δαμάσκηνο

ΤΡΟΦΙΜΑ ΜΕΤΡΙΟΥ ΓΛΥΚΑΙΜΙΚΟΥ ΔΕΙΚΤΗ

Σύκο Παπάγια Ανανάς

Τα οφέλη των φρούτων στο διαβήτη Τα φρούτα περιέχουν υψηλές ποσότητες φυτικών ινών και ειδικότερα τα φρούτα με φλούδα, που βοηθούν στην καλύτερη διαχείριση του Διαβήτη. Πιο συγκεκριμένα, η κατανάλωση διαλυτών φυτικών ινών αυξάνει το χρόνο απορρόφησης των τροφών. Οι φυτικές ίνες, καθώς και το νερό που περιέχουν τα φρούτα είναι αυτά που μας κάνουν να νιώθουμε κορεσμό κατά την κατανάλωσή τους. Τα φρούτα μπορούν να ικανοποιήσουν επίσης την αναζήτηση για κάτι γλυκό, αντικαθιστώντας τα γλυκά. Τα περισσότερα φρούτα είναι υψηλά σε θρεπτικά συστατικά, όπως βιταμίνες και χαμηλά σε λίπος και νάτριο. Για παράδειγμα, η μπανάνα περιέχει κάλιο και τρυπτοφάνη, ένα πολύ σημαντικό αμινοξύ, ενώ τα εσπεριδοειδή όπως το πορτοκάλι και το γκρέιπφρουτ είναι υψηλά σε βιταμίνες A & C, πολύ σημαντικά αντιοξειδωτικά. Έτσι, τα φρούτα είναι μια καλή επιλογή για ένα υγιές διατροφικό πλάνο, κατάλληλο για τα άτομα με διαβήτη.

στα χρωματα του διαβήτη

ΤΡΟΦΙΜΑ ΥΨΗΛΟΥ ΓΛΥΚΑΙΜΙΚΟΥ ΔΕΙΚΤΗ

Πολύ ώριμα φρούτα (ΓΦ>20) Καρπούζι (ΓΦ<10)

P u p l i

Σε τι ποσότητα πρέπει να καταναλώνονται; Όπως και στο γενικό πληθυσμό, έτσι και στα άτομα με διαβήτη η σύσταση για παιδιά και ενήλικες είναι πέντε μερίδες φρούτων και λαχανικών την ημέρα. Μια μερίδα αποτελείται από: ò ένα μέτριου μεγέθους φρούτου ò ένα φλιτζάνι από μικρότερα φρούτα,

όπως κεράσια ή μούρα ò μισό φλιτζάνι από μεταποιημένα προϊό-

ντα φρούτων (χυμός, πουρές φρούτων) ò δύο κουταλιές της σούπας αποξη-

ραμένων φρούτων (π.χ. σταφίδες, cranberries). Καλό είναι να υπάρχει ποικιλία στην κατανάλωση των φρούτων, ώστε να εισέρχονται στον οργανισμό ποικιλία βιταμινών και ιχνοστοιχείων. Επίσης, σε κάθε περίπτωση, είναι προτιμότερο να επιλέγουμε ολόκληρα φρούτα αντί για τους χυμούς τους.

*Ευχαριστώ τη φοιτήτρια Θάλεια Λαμπίδη για τη βοήθεια στη συγγραφή του κειμένου.

Ελαφριές Μαρμελάδες ΤΡΟΦΙΜΑ ΥΨΗΛΟΥ με Γλυκαντικό ΓΛΥΚΑΙΜΙΚΟΥ ΔΕΙΚΤΗ από το Φυτό Stevia

Καρπούζι 72 Βάφλες 76 Πατάτες τηγανητές 75 Κορν φλέικς 77 Πατάτες ψητές 85 3 60% Λιγότερες Θερμίδες Πατάτες βραστές 88 Γλυκόζη 3 Χωρίς Προσθήκη 100 Ζάχαρης

3 Πλούσια Γεύση 3 Βραβευμένες με Great Taste Awards Οι Ελαφριές Μαρμελάδες της Γεωδή, με γλυκαντικό από το φυτό Stevia, είναι η ιδανική λύση για όσους θέλουν να υιοθετήσουν μια πιο υγιεινή διατροφή μειώνοντας θερμίδες και ζάχαρη με φυσικό τρόπο. Μια εναλλακτική λύση για όλους όσους λατρεύουν τις μαρμελάδες αλλά δεν θέλουν να καταναλώνουν ζάχαρη. • Με χαμηλή θερμιδική αξία που οφείλεται στη χρήση του φυσικού γλυκαντικού από το φυτό Stevia σαν υποκατάστατο της ζάχαρης. • Περιέχουν έως και 60% λιγότερες θερμίδες από τις συμβατικές μαρμελάδες και ολικά σάκχαρα φρούτων λιγότερα από 25%. • Ισορροπημένες σε γλυκύτητα και οξύτητα, διατηρούν το φυσικό άρωμα φρούτων, αφού παρασκευάζονται με υψηλή περιεκτικότητα φρούτου (70%), γεγονός που συντελεί στην πλούσια γεύση και στο ξεχωριστό άρωμα. Τα προϊόντα παράγονται στην πρότυπη σύγχρονη μονάδα παραγωγής της εταιρίας στο Κρυονέρι Αττικής. Η μονάδα ακολουθεί τις διαδικασίες HACCP και είναι πιστοποιημένη σύμφωνα με το πρότυπο ISO 22000 και IFS.

www.geodinet.gr T: +30 210 6215 080 e-mail: info@geodinet.gr στα χρωματα του διαβήτη

ΥΓΕΙΑ & ΕΥΕΞΙΑ

Γράφει ο:

ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ΒΛΑΧΟΣ Γενικός Ιατρός, Ιατρικός Διευθυντής Eurodiet Med

ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΚΑΙ ΔΙΑΒΗΤΗΣ

DIABESITY ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΙΤΙΑ ΣΤΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ

Οι μεταβολικές ανωμαλίες του σακχαρώδους διαβήτη τύπου 2 σε άτομα με αυξημένο βάρος μπορούν να αντιστραφούν. Αρκετές μελέτες δείχνουν, ότι ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2 μπορεί να υποστρέψει (υποστροφή σημαίνει ρυθμισμένο σάκχαρο χωρίς λήψη φαρμάκων), με ειδικό διαιτολόγιο πολύ χαμηλών θερμίδων με υποκατάστατα γεύματος και ιατρική παρακολούθηση, όπως αναφέρεται και στις τελευταίες οδηγίες της ADA (American Diabetes Association – Αμερικάνικος Οργανισμός Διαβήτη). Όσο νωρίτερα στη διάγνωση γίνει η ειδική διατροφική παρέμβαση, τόσο υψηλότερο είναι το ποσοστό επιτυχίας.

στα χρωματα του διαβήτη

Βήματα εμφάνισης διαβήτη

Οι μελέτες δείχνουν ότι η δυναμική μείωση του βάρους κατά μόλις 8% σε 7-8 εβδομάδες, (με τα ειδικά αυτά διαιτολόγια και υπό ιατρική παρακολούθηση), συσχετίστηκε με 81% μείωση του ηπατικού λίπους.

Κατά τη διάρκεια της χρόνιας πρόσληψης περισσότερων θερμίδων από τις ανάγκες του οργανισμού (θετική ενεργειακή ισορροπία), δημιουργείται συσσώρευση λίπους στο ήπαρ (συκώτι) αλλά και στο πάγκρεας (το όργανο που είναι υπεύθυνο για την έκκριση της ινσουλίνης - η ινσουλίνη είναι η ορμόνη που είναι υπεύθυνη για να «βάλει» τα σάκχαρα μέσα στα κύτταρα). Αυτή η εναπόθεση λίπους δημιουργεί σειρά δυσλειτουργιών, που οδηγεί σε προδιαβήτη και τελικά σε σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2. Υπάρχει περίπτωση το κύτταρο να αντιστέκεται στη δράση της ινσουλίνης, με αποτέλεσμα η ινσουλίνη να μην μπορεί να «ανοίξει» τις πόρτες του κυττάρου για να βάλει το σάκχαρο στο εσωτερικό του. Το φαινόμενο αυτό λέγεται αντίσταση στην ινσουλίνη και αναγκάζει το πάγκρεας να παράγει περισσότερη ινσουλίνη προκειμένου να ρυθμίσει το σάκχαρο. Η αντίσταση στην ινσουλίνη στους μύες, που προκαλείται από κληρονομικούς και περιβαλλοντικούς παράγοντες (καθιστική ζωή/ διατροφή), διευκολύνει την ανάπτυξη του λιπώδους ήπατος κατά τη διάρκεια της θετικής ενεργειακής ισορροπίας.

Αυξηµένη πρόσληψη θερµίδων

Συσσώρευση λίπους στο ήπαρ (συκώτι) και στο πάγκρεας

∆ιαταραχή έκκρισης ινσουλίνης

Προδιαβήτης

Σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2

στα χρωματα του διαβήτη

ΥΓΕΙΑ & ΕΥΕΞΙΑ

Η αυξημένη έκκριση ινσουλίνης που απαιτείται για τη ρύθμιση των επιπέδων γλυκόζης στο πλάσμα θα αυξήσει περαιτέρω την εναπόθεση λίπους στο ήπαρ. Το ήπαρ είναι υπεύθυνο μεταξύ των γευμάτων και στη διάρκεια του ύπνου να παράγει γλυκόζη για να διατηρείται μια σταθερή τιμή σακχάρου στο αίμα. Κατά τη διάρκεια των γευμάτων, η παραγόμενη ινσουλίνη σηματοδοτεί το ήπαρ, ώστε να σταματήσει τη δική του παραγωγή σακχάρων, μιας και το γεύμα παρέχει έτοιμα σάκχαρα. Στην περίπτωση που το ήπαρ έχει λιπώδη διήθηση, έχει αναπτύξει ινσουλινοαντίσταση, με αποτέλεσμα η ινσουλίνη που παράγεται με το γεύμα να μην μπορεί να αναστείλει την ηπατική παραγωγή γλυκόζης. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να έρχεται γλυκόζη από το φαγητό, αλλά και από το ήπαρ, επειδή δεν σταματάει η δική του παραγωγή σακχάρων. Τα αυξημένα σάκχαρα απαιτούν υψηλότερη παραγωγή ινσουλίνης, η οποία χειροτερεύει την εναπόθεση λίπους στο ήπαρ, ενώ προκαλεί εναπόθεση λίπους και στο πάγκρεας. Η λιπώδης διήθηση του παγκρέατος δημιουργεί δυσλειτουργία στην παραγωγή της ινσουλίνης, με αποτέλεσμα ανεπαρκή έκκρισή της και τελικά απορρύθμιση του σακχάρου. Αυτός ο φαύλος κύκλος επιτείνεται συνεχώς και μπορεί να περάσει διάστημα αρκετών ετών μέχρι να εμφανιστεί η διαταραχή στο σάκχαρο του αίματος και ο σακχαρώδης διαβήτης. Η μη αναστρέψιμη απώλεια και δυσλειτουργία των κυττάρων του παγκρέατος που παράγουν ινσουλίνη (β-κύτταρα) θέλει περίπου 2 χρόνια να εμφανιστεί και σταδιακά χειροτερεύει.

Όμως, η αντιστροφή της λιπώδους διήθησης τόσο στο ήπαρ, όσο και στο πάγκρεας μπορεί να επιτευχθεί με την εφαρμογή του ειδικού διαιτολογίου που αναφέρθηκε παραπάνω. Τα επίπεδα του ηπατικού λίπους μειώνονται εντός ημερών και αποκαθίσταται η φυσιολογική ηπατική ευαισθησία στην ινσουλίνη. Οι μελέτες δείχνουν, ότι η δυναμική μείωση του βάρους κατά μόλις 8% σε 7-8 εβδομάδες, (με τα ειδικά αυτά διαιτολόγια, υπό ιατρική παρακολούθηση- ανατρέξτε σε άρθρο μου σε προηγούμενο τεύχος του περιοδικού και εφαρμογή του αντίστοιχου διαιτολογίου Eurodiet, σε κλινική μελέτη στα διαβητολογικά ιατρεία του Τζανείου και Λαϊκού νοσοκομείου), συσχετίστηκε με 81% μείωση του ηπατικού λίπους. Το 26% της μείωσης του ηπατικού λίπους μάλιστα, επιτυγχάνεται τις 10 πρώτες ημέρες. Αυτή η αρχική και σημαντική μείωση του λίπους του ήπατος, οδηγεί άμεσα σε αποκατάσταση της ευαισθησίας της ινσουλίνης και μείωση του σακχάρου στο αίμα από την πρώτη εβδομάδα. Επιπλέον, υποστρέφει και η λιπώδης διήθηση του παγκρέατος, με αποτέλεσμα την αποτελεσματικότερη παραγωγή ινσουλίνης. Αυτοί είναι και οι λόγοι που στην εφαρμογή ειδικών τέτοιου τύπου διαιτολογίων, αφαιρούνται άμεσα τα φάρμακα του διαβήτη που προάγουν την έκκριση ινσουλίνης, ενώ στην έναρξη ενός τέτοιου τύπου διαιτολογίου μειώνεται στο μισό η δόση της ινσουλίνης σε άτομα με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2.

στα χρωματα του διαβήτη

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚOΑΡΘΡΟ

Γράφει ο:

ΙΩΑΝΝΗΣ ΝΙΚΟΛΑΪΔΗΣ MD, PhD, Νευρολόγος, Κέντρο Πολλαπλής Σκλήρυνσης, Β' Νευρολογική Κλινική ΑΠΘ, ΠΓΝΘ ΑΧΕΠΑ

ΣΚΛΗΡΥΝΣΗ ΚΑΤΑ ΠΛΑΚΑΣ

Τα νεότερα

ΔΕΔΟΜΕΝΑ

ΤΙΣ ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΤΡΕΙΣ ΔΕΚΑΕΤΙΕΣ, Η ΣΚΛΗΡΥΝΣΗ ΚΑΤΑ ΠΛΑΚΑΣ (ΣΚΠ), ΥΠΗΡΞΕ ΣΧΕΔΟΝ Η ΜΟΝΑΔΙΚΗ ΝΟΣΟΣ ΜΕ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΩΝ ΠΑΡΑΓΟΝΤΩΝ ΙΚΑΝΩΝ ΝΑ ΣΤΟΧΕΥΣΟΥΝ ΣΕ ΜΙΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΗ ΠΤΥΧΗ ΤΗΣ ΠΑΘΟΓΕΝΕΙΑΣ ΤΗΣ ΝΟΣΟΥ, ΤΗΝ ΑΠΟΡΡΥΘΜΙΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΚΤΗΤΗΣ ΑΝΟΣΙΑΣ.

στα χρωματα του διαβήτη

Σήμερα υπάρχουν διαθέσιμες περίπου 15 θεραπευτικές επιλογές για την αντιμετώπιση της Πολλαπλής Σκλήρυνσης (ΠΣ), διαφορετικές ως προς το μηχανισμό δράσης, τον τρόπο χορήγησης, το πλάνο παρακολούθησης και το προφίλ των ανεπιθύμητων ενεργειών. Έτσι, η επιλογή μιας από αυτές για τη θεραπεία του κάθε ασθενούς ξεχωριστά αποτελεί μια ιδιαίτερη πρόκληση, καθώς αυτή θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη παράγοντες της νόσου αλλά και παράγοντες του ασθενούς, όπως ο τρόπος ζωής, η συννοσηρότητα κ.ο.κ. Επανάσταση στη θεραπευτική της Πολλαπλής Σκλήρυνσης και στην ιατρική κοινότητα αποτέλεσε η έγκριση από το FDA των ΗΠΑ αλλά και του EMA της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ρυθμιστικές αρχές για την έγκριση κυκλοφορίας φαρμάκων), η κυκλοφορία για πρώτη φορά ενός μονοκλωνικού αντισώματος για την αντιμετώπιση της πρωτοπαθώς προϊούσας μορφής πολλαπλής σκλήρυνσης, μιας ιδιαίτερης μορφής της ασθένειας, η οποία χαρακτηρίζεται από προοδευτική εξέλιξη της αναπηρίας από την αρχή της εμφάνισης των νευρολογικών συμπτωμάτων του ασθενούς. Πρόκειται για το μονοκλωνικό αντίσωμα ocrelizumab. Το ocrelizumab είναι ένα ανθρωποιημένο μονοκλωνικό αντίσωμα που δρα στοχευμένα έναντι του επιτόπου CD20 των Β λεμφοκυττάρων χορηγούμενο ενδοφλεβίως κάθε 6 μήνες. Έχει λάβει, επίσης, ένδειξη και για την πιο συχνή μορφή της νόσου, δηλαδή την υποτροπιάζουσα πολλαπλή σκλήρυνση, αρκεί ο ασθενής να εμφανίζει κλινική ή απεικονιστική ενεργότητα εντός των προηγούμενων 2 ετών. Αναμένεται συντόμως η κυκλοφορία του και στη χώρα μας.

στα χρωματα του του διαβήτη διαβήτη

19 19

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚOΑΡΘΡΟ

Μόλις τον προηγούμενο μήνα έλαβε έγκριση στις ΗΠΑ ένα νέο φάρμακο, για την αντιμετώπιση των ασθενών με κλινικά μεμωνομένο σύνδρομο, που από πολλούς νευρολόγους θεωρείται αρχικό στάδιο της Πολλαπλής Σκλήρυνσης, με ενεργό υποτροπιάζουσα μορφή. Αυτό που έχει πολύ ενδιαφέρον, είναι ότι έλαβε έγκριση και για την ενεργό δευτεροπαθώς προϊούσα μορφή Πολλαπλής Σκλήρυνσης. Η έγκριση ενός φαρμακευτικού σκεύασματος για αυτή τη μορφή της νόσου αποτελεί ένα τεράστιο βήμα στο θεραπευτικό οπλοστάσιο έναντι της ΠΣ. Το φάρμακο αυτό είναι η σιπονιμόδη.

στα χρωματα του διαβήτη

ΤΟ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΟ ΤΟΠΙΟ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΣΚΛΗΡΥΝΣΗ ΚΑΤΑ ΠΛΑΚΑΣ ΑΛΛΑΖΕΙ ΣΥΝΕΧΩΣ ΚΑΘΩΣ ΑΝΑΠΤΥΣΣΕΤΑΙ Η ΕΡΕΥΝΑ ΚΑΙ ΕΜΠΛΟΥΤΙΖΕΤΑΙ Η ΓΝΩΣΗ ΜΑΣ ΓΥΡΩ ΑΠΟ ΑΥΤΗΝ ΤΗΝ ΤΟΣΟ ΙΔΙΑΙΤΕΡΗ ΝΟΣΟ.

Η σιπονιμόδη είναι ένας από του στόματος εκλεκτικός τροποποιητής των υποτύπων ένα και πέντε (S1P1 και S1P5) του υποδοχέα της φωσφορικής σφιγγοσίνης-1 (S1P). Στα τέλη του 2019 αναμένεται η έγκρισή του από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων (EMA).

Λίγες ημέρες μετά την έγκριση της σιπονιμόδης από το FDA των ΗΠΑ, έλαβε έγκριση για κυκλοφορία στην Αμερική ένα ακόμη φάρμακο για τις υποτροπιάζουσες μορφές, αλλά και για την ενεργό δευτεροπαθώς προϊούσα μορφή – έτσι σήμερα είναι διαθέσιμες δύο θεραπείες από του στόματος για την αντιμετώπιση αυτής της μορφής της Πολλαπλής Σκλήρυνσης. Να σημειωθεί, ότι η μορφή αυτή μπορεί να ακολουθήσει την αρχική υποτροπιάζουσα μορφή και χαρακτηρίζεται από προοδευτική εξέλιξη και μη αναστρέψιμη συσσώρευση αναπηρίας, η οποία επηρεάζει δυσμενώς την ποιότητα ζωής των ασθενών. Πρόκειται για την κλαδριβίνη, που έχει λάβει έγκριση κυκλοφορίας από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων για την κυκλοφορία του στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και αναμένεται και στη χώρα μας. Το θεραπευτικό τοπίο στην αντιμετώπιση των ασθενών με Σκλήρυνση κατά Πλάκας αλλάζει συνεχώς, καθώς αναπτύσσεται η έρευνα και εμπλουτίζεται η γνώση μας γύρω από αυτήν την τόσο ιδιαίτερη νόσο, με στόχο τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ασθενών.

ΕΥΡΩΠΑΪΚΉ ΕΒΔΟΜΑΔΑ ΕΜΒΟΛΙΑΣΜΩΝ 24-30 Απριλίου 2019

ΤΑ ΕΜΒΟΛΙΑ

ΣΩΖΟΥΝ

ΖΩΕΣ 22 22

στα σταχρωματα χρωματατου τουδιαβήτη διαβήτη

Με στόχο να περάσει το μήνυμα ότι ο εμβολιασμός είναι σημαντικός για την πρόληψη νοσημάτων σε κάθε ηλικία και την προστασία της ανθρώπινης ζωής φέτος, όπως και κάθε χρόνο, την τελευταία εβδομάδα του Απριλίου εορτάζεται η Ευρωπαϊκή Εβδομάδα Εμβολιασμών (24 -30 Απριλίου 2019), μία πρωτοβουλία, που συντονίζεται από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ). Η ενημερωτική εκστρατεία που λαμβάνει χώρα στη διάρκεια αυτής της εβδομάδας

έχει ως στόχο την αύξηση της ευαισθητοποίησης για τα οφέλη του εμβολιασμού. Η φετινή εκστρατεία θα εστιάσει στους «ήρωες του εμβολιασμού»: Στους ανθρώπους που με το καθημερινό τους έργο ενθαρρύνουν τον εμβολιασμό, σώζοντας κυριολεκτικά εκατομμύρια ανθρώπινες ζωές. Στους ερευνητές που αναπτύσσουν αποτελεσματικά και ασφαλή εμβόλια για μικρούς και μεγάλους, σε εκείνους που λαμβάνουν αποφάσεις που προωθούν την καθολική πρόσβαση στον εμβολιασμό, στους επαγγελματίες υγείας, αλλά και στους γονείς που επιλέγουν να εμβολιάσουν τα παιδιά τους.

Επιδημία Ο φετινός εορτασμός έρχεται σε μια χρονική στιγμή που μια επιδημία ιλαράς σαρώνει όχι μόνο πολλές ευρωπαϊκές χώρες αλλά και τις ΗΠΑ (στην Καλιφόρνια, το Ιλινόι, το Τέξας και την Ουάσινγκτον), αναγκάζοντας πολλές από αυτές να λάβουν αυστηρότερα μέτρα: στην Ιταλία ο εμβολιασμός συνδέθηκε με την εγγραφή στα σχολεία, ενώ στην κομητεία Ρόκλαντ κοντά στη Νέα Υόρκη, απαγορεύτηκε ακόμη και η παρουσία σε δημόσιους χώρους ανεμβολίαστων παιδιών. Tην ίδια ώρα, σε διάφορες χώρες (Αυστραλία, Γερμανία, Σκόπια) επιβάλλονται ή πρόκειται να καθιερωθούν πρόστιμα στους γονείς που αρνούνται να εμβολιάσουν τα παιδιά τους. Μόνο το 2018 περισσότεροι από 82.000 άνθρωποι νόσησαν από ιλαρά στην Ευρώπη και 72 από αυτούς πέθαναν. Με σύνθημα «Πρόλαβε. Προστατέψου. Εμβολιάσου», η φετινή καμπάνια έρχεται επίσης να θυμίσει σε κάθε γονέα ότι κάθε παιδί ΕΧΕΙ ΤΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑ να προστατεύεται από νοσήματα που μπορούν να προληφθούν με τον εμβολιασμό. Πέρα από τον εμβολιασμό παιδιών και εφήβων, ωστόσο, ο εμβολιασμός θα πρέπει να συνεχίζεται και στην ενήλικη ζωή. Τα εμβόλια είναι ιδιαίτερα σημαντικά για την υγεία των ενηλίκων, καθώς προστατεύουν τον οργανισμό από επιθέσεις επικίνδυνων και πολλές φορές θανατηφόρων νόσων. Ο εμβολιασμός των ενηλίκων είναι ένας από τους βασικούς πυλώνες της υγιούς γήρανσης και αποκτά ακόμη μεγαλύτερη σημασία όσο ο πληθυσμός γερνά και το ανοσοποιητικό του σύστημα φθίνει. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας συστήνει τον εμβολιασμό ενηλίκων για την πρόληψη της γρίπης, του τετάνου, του κοκκύτη, της πνευμονιοκοκκικής νόσου και του έρπητα ζωστήρα.

Προλαμβάνει 2-3 εκατομμύρια θανάτους Ο εμβολιασμός αποτελεί μια από τις πιο αποτελεσματικές, επιτυχημένες παρεμβάσεις και αποδοτικές από άποψη κόστους παρεμβάσεις στον τομέα της δημόσιας υγείας και ταυτόχρονα μακροχρόνια επένδυση στην υγεία και ευημερία των παιδιών. Ο εμβολιασμός προλαμβάνει 2-3 εκατομμύρια θανάτους κάθε χρόνο και αποτρέπει αναπηρίες σε 750.000 παιδιά, ενώ η βελτιστοποίηση της εμβολιαστικής κάλυψης θα μπορούσε να αποτρέψει άλλους 1,5 εκατομμύριο θανάτους ετησίως. Χάρη στον εμβολιασμό, από το 1988 έχουμε σχεδόν εξαλείψει την πολιομυελίτιδα. Πριν την ανάπτυξη των εμβολίων, η πολιομυελίτιδα προκαλούσε παραλύσεις σε 350.000 άτομα, η διφθερίτιδα ήταν ένα από τα πιο συνηθισμένα αίτια θανάτου σε μικρά παιδιά και η ερυθρά προκαλούσε εκ γενετής ελλείμματα και νοητική καθυστέρηση σε 20.000 νεογέννητα, ενώ η ιλαρά προσέβαλε περίπου 130 εκατομμύρια άτομα. Τα στοιχεία δείχνουν επίσης πως το εμβόλιο κατά του HPV μειώνει τις πιθανότητες εμφάνισης καρκίνου του τραχήλου της μήτρας έως και κατά 90%, ενώ αντίστοιχα, ο εμβολιασμός κατά της ηπατίτιδας Β προλαμβάνει κατά 95% την εμφάνιση χρόνιας ηπατικής νόσου και καρκίνου του ήπατος οφειλόμενου στον ιό. Δυστυχώς όμως, παρά την πρόοδο της επιστήμης, περισσότερα από 20 εκατομμύρια παιδιά σε ολόκληρο τον κόσμο παραμένουν ανεμβολίαστα. Πρέπει να γίνει κατανοητό ότι ο εμβολιασμός προλαμβάνει την αρρώστια και θωρακίζει την υγεία. Η χώρα μας έχει το προνόμιο να διαθέτει ένα από τα πιο σύγχρονα εμβολιαστικά προγράμματα, τόσο για τον παιδικό όσο και για τον ενήλικο πληθυσμό. Είναι στο χέρι μας να προστατεύσουμε τα παιδιά μας, τους ηλικιωμένους μας, εμάς τους ίδιους. στα χρωματα του διαβήτη

23 23

ΕΥΡΩΠΑΪΚΉ ΕΒΔΟΜΑΔΑ ΕΜΒΟΛΙΑΣΜΩΝ 24-30 Απριλίου 2019

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΕΜΒΟΛΙΑΣΜΟ

Γράφει ο:

ΑΓΓΕΛΟΣ ΠΕΦΑΝΗΣ Παθολόγος – Λοιμωξιολόγος, Συντ. Δ/ντής, Παθολογική Κλινική, ΓΝΝΘΑ «Η Σωτηρία»

ΓΡΙΠΗ & ΠΝΕΥΜΟΝΙΟΚΟΚΚΟΣ ΑΣΠIΔΑ Ο ΕΜΒΟΛΙΑΣΜOΣ Ο εμβολιασμός αποτελεί τον κυριότερο τρόπο προστασίας από τη νόσηση από γρίπη και πνευμονία από πνευμονιόκοκκο. Ποιοι πρέπει να εμβλιαστούν και πότε;

Οι ιοί της γρίπης προσβάλλουν το ανώτερο ή και το κατώτερο τμήμα του αναπνευστικού συστήματος. Η γρίπη εμφανίζεται με εποχικές εξάρσεις. Στις εύκρατες ζώνες, η περίοδος δραστηριότητας της γρίπης είναι από Οκτώβριο έως Απρίλιο, με έξαρσή της το διάστημα μεταξύ Δεκεμβρίου και Φεβρουαρίου. Η νόσος μεταδίδεται από άτομο σε άτομο μέσω των αναπνευστικών εκκρίσεων κατά τη διάρκεια του πταρνίσματος, του βήχα ή της ομιλίας και μέσω των χεριών (όταν κάποιος αγγίζει μολυσμένα αντικείμενα και επιφάνειες, στις οποίες οι ιοί της γρίπης επιβιώνουν 2-8 ώρες).

στα χρωματα του διαβήτη

Ο ΕΜΒΟΛΙΑΣΜΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΚΥΡΙΟΤΕΡΟΣ ΤΡΟΠΟΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΑΠΟ ΤΗ ΓΡΙΠΗ ΚΑΙ ΚΑΜΙΑ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΑΝΤΙΚΑΤΑΣΤΗΣΕΙ ΤΟ ΑΝΤΙΓΡΙΠΙΚΟ ΕΜΒΟΛΙΟ.

στα χρωματα του διαβήτη

ΕΥΡΩΠΑΪΚΉ ΕΒΔΟΜΑΔΑ ΕΜΒΟΛΙΑΣΜΩΝ 24-30 Απριλίου 2019

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΕΜΒΟΛΙΑΣΜΟ

Ο ΕΜΒΟΛΙΑΣΜΟΣ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΕΙ ΑΠΟ ΤΗ ΣΟΒΑΡΗ, ΑΠΕΙΛΟΥΣΑ ΤΗ ΖΩΗ, ΠΝΕΥΜΟΝΙΑ ΑΠΟ ΠΝΕΥΜΟΝΙΟΚΟΚΚΟ ΚΑΙ ΟΧΙ ΑΠΟ ΠΝΕΥΜΟΝΙΑ ΠΟΥ ΟΦΕΙΛΕΤΑΙ ΣΕ ΑΛΛΑ ΕΙΔΗ ΜΙΚΡΟΒΙΩΝ.

στα χρωματα του διαβήτη

Οι ενήλικες ασθενείς μπορεί να μεταδώσουν τη νόσο μία μέρα πριν έως 5-7 ημέρες από τη στιγμή που θα εκδηλώσουν τα συμπτώματα. Τα παιδιά μπορεί να μεταδίδουν για περισσότερες από 10 ημέρες. Τα συμπτώματα αρχίζουν 1-4 ημέρες μετά από τη μόλυνση και διαρκούν 2-7 ημέρες. Η έναρξη είναι απότομη, με υψηλό πυρετό, μυαλγίες, αρθραλγίες, κεφαλαλγία, έντονη αδυναμία και καταβολή, ρινικές εκκρίσεις, πονόλαιμο, βήχα. Οι ασθενείς πρέπει να καθοδηγούνται να συμβουλεύονται το θεράποντα ιατρό, αν έχουν υψηλό και παρατεινόμενο πυρετό, δύσπνοια, προκάρδιο άλγος, λιποθυμικό επεισόδιο, διαταραχή του επιπέδου συνείδησης (υπνηλία, σύγχυση, διέγερση) ή πολλούς εμέτους, καθώς και αν υπάρχει επιδείνωση υποκείμενου χρόνιου νοσήματος (καρδιολογικού, αναπνευστικού, σακχαρώδη διαβήτη). Τα παιδιά μπορεί να παρουσιάζουν συμπτώματα από το γαστρεντερικό σύστημα, όπως ναυτία, εμέτους, διάρροιες, τα οποία είναι σπάνια στους ενήλικες. Ο εμβολιασμός είναι ο κυριότερος τρόπος προστασίας από τη γρίπη και καμία φαρμακευτική αγωγή δεν μπορεί να αντικαταστήσει το αντιγριπικό εμβόλιο. Αν παρ’ όλα τα μέτρα προστασίας και του εμβολιασμού υπάρξει νόσηση, συνιστώνται ανάπαυση, λήψη πολλών υγρών, αποφυγή καπνίσματος και χορήγηση παρακεταμόλης. Το ιστορικό πρόσφατου αντιγριπικού εμβολιασμού δεν αποκλείει τη πιθανότητα νόσησης από γρίπη. Οι ομάδες υψηλού κινδύνου για τις οποίες συστήνεται ο αντιγριπικός εμβολιασμός με το εποχικό εμβόλιο της γρίπης αναφέρονται στον Πίνακα 1. Στις ελληνικές οδηγίες συστήνεται εμβολια-

σμός σε άτομα ηλικίας ≥60 ετών. Σημειωτέον, ο εμβολιασμός στην εγκυμοσύνη θα πρέπει να γίνεται από το πρώτο τρίμηνο, διότι υπάρχει 4πλάσια πιθανότητα εισόδου στο νοσοκομείο και 10πλάσια στη ΜΕΘ, αν μια έγκυος νοσήσει από γρίπη, ενώ παρατηρείται ταχεία εξέλιξη σε πνευμονία από τον ίδιο τον ιό. Επιπλέον, ο εμβολιασμός της μητέρας θα προστατεύσει και το νεογέννητο επί 6μηνο. Αντενδείξεις για τον εμβολιασμό έναντι της γρίπης αποτελούν, η εμφάνιση αλλεργίας σε προηγούμενο αντιγριπικό εμβολιασμό, το ιστορικό συνδρόμου Guillain-Barré, η εν εξελίξει κρίση βρογχικού άσθματος και ο πυρετός. Η αλλεργία στο αυγό δεν αποτελεί αντένδειξη, εντούτοις, στα άτομα με ιστορικό αγγειοοιδήματος, επαναλαμβανομένων εμέτων, αναπνευστικής ανεπάρκειας ή χορήγησης επινεφρίνης μετά από λήψη αυγών, είναι καλύτερο η χορήγηση του εμβολίου να γίνεται σε υγειονομικό σχηματισμό, όπου να μπορούν να παραμείνουν για ολιγόωρη παρακολούθηση. Το εμβόλιο της γρίπης χορηγείται μία φορά κατ΄ έτος (στις αρχές Νοεμβρίου για τη χώρα μας) και δεν προστατεύει από τις άλλες ιώσεις, όπως το κοινό κρυολόγημα.

Εμβολιασμός έναντι του πνευμονιοκόκκου Ο εμβολιασμός προστατεύει από τη σοβαρή, απειλούσα τη ζωή, πνευμονία από πνευμονιόκοκκο και όχι από πνευμονία που οφείλεται σε άλλα είδη μικροβίων. Κυκλοφορούν δύο εμβόλια κατά του πνευμονιόκοκκου: το 13δύναμο συζευγμένο εμβόλιο (PCV13) και το 23δύναμο πολυσακχαριδικό εμβόλιο (PPSV23).

στα χρωματα του διαβήτη

ΕΥΡΩΠΑΪΚΉ ΕΒΔΟΜΑΔΑ ΕΜΒΟΛΙΑΣΜΩΝ 24-30 Απριλίου 2019

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΕΜΒΟΛΙΑΣΜΟ

Πρέπει να γίνονται και τα δύο εμβόλια, σε άτομα ≥65 ετών και ανεξαρτήτως ηλικίας σε ειδικές κατηγορίες ασθενών, όπως αυτές που περιγράφονται στον Πίνακα 2. Προηγείται μία δόση PCV13 και ακολουθεί μία δόση PPSV23, 2-12 μήνες μετά, με το μεσοδιάστημα να εξαρτάται από το πόσο σοβαρό κίνδυνο νόσου διατρέχει το άτομο. Ο εμβολιασμός μπορεί να γίνει οποιαδήποτε εποχή του χρόνου.

Πίνακας 1. Ομάδες υψηλού κινδύνου, για τις οποίες συστήνεται ο αντιγριπικός εμβολιασμός με το εποχικό εμβόλιο της γρίπης. Ηλικία>60 ετών. Ενήλικες που παρουσιάζουν έναν ή περισσότερους από τους παρακάτω επιβαρυντικούς παράγοντες ή χρόνια νοσήματα: Πίνακας 2. Νοσήματα ή καταστάσεις, σε ενήλικες, για τα οποία συστήνεται εμβολιασμός με αντιπνευμονιοκοκκικά εμβόλια PCV-13 και PPSV23, ανεξαρτήτως ηλικίας • Διαμονή σε ιδρύματα μακράς φροντίδας. • Καπνιστές. Άτομα με χρόνια υποκείμενα νοσήματα • Αλκοολισμός. • Σακχαρώδης διαβήτης. • Βρογχικό άσθμα, ΧΑΠ, εμφύσημα. • Χρόνια καρδιαγγειακά νοσήματα (εξαιρείται η υπέρταση). • Χρόνια ηπατική νόσος.

• • • • • • • • • • •

•

Μία δόση PCV-13 και έως δύο δόσεις PPSV23 (η 2η δόση σε ηλικία >65 ετών και αφού έχουν παρέλθει τουλάχιστον 5 χρόνια από τη πρώτη).

στα χρωματα του διαβήτη

•

Άσθμα ή άλλες χρόνιες πνευμονοπάθειες. Καρδιακή νόσο με σοβαρή αιμοδυναμική διαταραχή. Ανοσοκαταστολή (κληρονομική ή επίκτητη). Μεταμόσχευση οργάνων. Δρεπανοκυτταρική αναιμία και άλλες αιμοσφαιρινοπάθειες Σακχαρώδη διαβήτη ή άλλο χρόνιο μεταβολικό νόσημα. Χρόνια νεφροπάθεια. Νευρολογικά ή νευρομυϊκά νοσήματα. Έγκυες ανεξαρτήτως ηλικίας κύησης, λεχωΐδες, θηλάζουσες. Άτομα με δείκτη μάζας σώματος (ΒΜΙ) >40 kg/m2. Άτομα που βρίσκονται σε στενή επαφή με παιδιά < 6 μηνών ή φροντίζουν άτομα με υποκείμενο νόσημα που τους κατατάσσει σε ομάδα υψηλού κινδύνου. Κλειστοί πληθυσμοί, όπως το προσωπικό και οι εσωτερικοί σπουδαστές σχολείων, στρατιωτικών και αστυνομικών σχολών και ειδικών σχολείων, νεοσύλλεκτοι στις ένοπλες δυνάμεις, καθώς και οι τρόφιμοι και το προσωπικό ιδρυμάτων, κ.λπ. Εργαζόμενοι σε χώρους παροχής υπηρεσιών υγείας (ιατρονοσηλευτικό προσωπικό και λοιποί εργαζόμενοι) και σε κέντρα διαμονής προσφύγων – μεταναστών. Κτηνίατροι, καθώς και επαγγελματίες στο χώρο της ζωϊκής παραγωγής και ειδικά: πτηνοτρόφοι, χοιροτρόφοι, εκτροφείς, σφαγείς και γενικά άτομα που έρχονται σε συστηματική επαφή με πουλερικά.

στα χρωματα του διαβήτη

ΕΥΡΩΠΑΪΚΉ ΕΒΔΟΜΑΔΑ ΕΜΒΟΛΙΑΣΜΩΝ 24-30 Απριλίου 2019

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΕΜΒΟΛΙΑΣΜΟ

Γράφει ο:

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΓΑΡΓΑΛΙΑΝΟΣ-ΚΑΚΟΛΥΡΗΣ ΜD, PhD, Παθολόγος - Λοιμωξιολόγος, Διευθυντής ΠαθολογικήςΛοιμωξιολογικής Κλινικής, Ιατρικό Κέντρο Αθηνών, πρόεδρος Ελληνικής Εταιρείας Λοιμώξεων

ΕΡΠΗΣ ΖΩΣΤΗΡΑΣ

ΠΡΟΛΑΒΕΤΕ ΤΟΝ ΜΕ ΤΟΝ ΕΜΒΟΛΙΑΣΜΟ Ο έρπης ζωστήρας είναι µία επίπονη νόσος που επηρεάζει τα νεύρα και την περιοχή του δέρµατος όπου καταλήγουν. Προκαλείται από την επανενεργοποίηση του ίδιου ιού που προκαλεί την ανεµευλογιά και εμφανίζεται συχνότερα σε άτοµα άνω των 60 ετών.

30 30

στα σταχρωματα χρωματατου τουδιαβήτη διαβήτη

Ο ΕΡΠΗΣ ΖΩΣΤΗΡΑΣ, ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΑΠΛΩΣ ΕΝΑ ΕΞΑΝΘΗΜΑ. ΟΙ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΥΠΟΦΕΡΟΥΝ ΑΠΟ ΑΙΣΘΗΜΑ ΚΑΥΣΟΥ, ΔΙΑΠΕΡΑΣΤΙΚΟ ΠΟΝΟ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΟΥ ΕΞΑΝΘΗΜΑΤΟΣ ΠΟΥ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΣΤΑΘΕΡΟΣ Ή ΔΙΑΛΕΙΠΩΝ. ΣΤΙΣ ΣΟΒΑΡΕΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ, Ο ΠΟΝΟΣ ΕΙΝΑΙ ΑΦΟΡΗΤΟΣ.

Όταν κάποιος νοσήσει από ανεµευλογιά, ο ιός δεν εκριζώνεται από το σώµα του, αλλά παραµένει στο νευρικό σύστηµα σε λανθάνουσα κατάσταση και μπορεί να επανενεργοποιηθεί οποιαδήποτε χρονική στιγµή, προκαλώντας έρπητα ζωστήρα. Υπολογίζεται ότι το 95% των ενηλίκων άνω των 60 ετών έχουν περάσει ανεµευλογιά. Συνεπώς, έχουν τον ιό που προκαλεί τον έρπητα ζωστήρα µέσα στον οργανισµό τους και µπορεί να αναπτύξουν τη νόσο. Η εξασθένηση μάλιστα του ανοσοποιητικού λόγω της ηλικίας, πολλαπλασιάζει τον κίνδυνο. Ακόμη μεγαλύτερες πιθανότητες εμφάνισης της νόσου, έχουν τα άτοµα µε χρόνια συνοδά νοσήµατα (σακχαρώδη διαβήτη, χρόνια αποφρακτική πνευµονοπάθεια, άσθµα, χρόνια νεφρική νόσο, κατάθλιψη, φλεγµονώδη νόσο του εντέρου).

στα στα χρωματα χρωματα του τουδιαβήτη διαβήτη

31 31

ΕΥΡΩΠΑΪΚΉ ΕΒΔΟΜΑΔΑ ΕΜΒΟΛΙΑΣΜΩΝ 24-30 Απριλίου 2019

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΕΜΒΟΛΙΑΣΜΟ

Συμπτώματα Τυπικά, ο έρπης ζωστήρας εμφανίζεται με ένα εξάνθηµα στη µία πλευρά του σώµατος, συχνά στο άνω µέρος του σώµατος, στο θώρακα, στο λαιµό ή γύρω από τον οφθαλµό. Το εξάνθηµα µετατρέπεται σε επώδυνες, γεµάτες υγρό φυσαλίδες, οι οποίες σπάνε, σχηµατίζουν κρούστα και επουλώνονται µέσα σε λίγες εβδοµάδες. Ο έρπης ζωστήρας, ωστόσο, δεν είναι απλώς ένα εξάνθηµα. Οι περισσότεροι άνθρωποι υποφέρουν από αίσθηµα καύσου, διαπεραστικό πόνο στην περιοχή του εξανθήµατος που µπορεί να είναι σταθερός ή διαλείπων. Στις σοβαρές περιπτώσεις, ο πόνος είναι αφόρητος. Ο πόνος κατά την οξεία φάση του έρπητα ζωστήρα (κατά την ύπαρξη του εξανθήµατος) διαρκεί κατά µέσο όρο 2-4 εβδοµάδες και σταµατά µετά την επούλωση του εξανθήµατος. Ωστόσο, ορισµένα άτοµα βιώνουν µακροχρόνιο νευροπαθητικό πόνο που ονοµάζεται µεθερπητική νευραλγία, η οποία µπορεί να διαρκέσει µήνες ή ακόµη και χρόνια. Ο πόνος από έρπητα ζωστήρα µπορεί να έχει σοβαρή αρνητική επίπτωση στις ζωές των πασχόντων. Οι πάσχοντες στην πλειοψηφία τους δηλώνουν ότι επηρεάζεται σηµαντικά η ποιότητα ζωής και διαταράσσεται ο ύπνος, η εργασία και η κοινωνική τους ζωή. Το 10-20% των περιστατικών έρπητα ζωστήρα επηρεάζει τον οφθαλµό, γεγονός που µπορεί να οδηγήσει σε επιδείνωση της όρασης ή -σπανίως- σε τύφλωση στον προσβεβληµένο οφθαλµό. Ο έρπης ζωστήρας µπορεί επίσης να προκαλέσει απώλεια ακοής στην προσβεβληµένη πλευρά του σώµατος, λοίµωξη του δέρµατος, µόνιµες ουλές ή, ακόµα πιο σπάνια, περιφερική κινητική νευροπάθεια (βλάβη σε νεύρο που ελέγχει την κίνηση). Τα άτομα που νοσούν από έρπητα ζωστήρα δεν είναι μεταδοτικά στο περιβάλλον τους, παρά μόνο σε άτομα που δεν είχαν ποτέ έκθεση σε ανεμευλογιά και μόνο όταν υπάρχουν ακόμη οι φυσαλίδες.

Πρόληψη Η πρόληψη του έρπητα ζωστήρα είναι εφικτή µέσω του εµβολιασµού. Στη χώρα µας ο εµβολιασµός έναντι του έρπητα ζωστήρα έχει ενταχθεί στο Εθνικό Πρόγραµµα Εµβολιασµών του Υπουργείου Υγείας. Σύµφωνα µε αυτό, το εµβόλιο συστήνεται και χορηγείται δωρεάν στα άτοµα 60 ετών και άνω, ανεξαρτήτως από το αν είχαν προηγούµενο επεισόδιο έρπητα ζωστήρα. Το εμβόλιο που κυκλοφορεί στη χώρα μας είναι ζων εξασθενημένο με ένδειξη από την ηλικία των 60 ετών, ανεξαρτήτως προηγούμενου ιστορικού έρπητα ζωστήρα, το οποίο ενισχύει τη φυσική ανοσία, ελέγχοντας το λανθάνοντα ιό που υπάρχει στα γάγγλια. Αντενδείκνυται σε ανοσοκατασταλμένα άτομα, ενώ τα άτομα που πέρασαν έρπητα ζωστήρα μπορούν να εμβολιαστούν μετά από 6-12 μήνες. Οι ανεπιθύμητες ενέργειες του εμβολίου του ζωστήρα είναι κυρίως τοπικός ερεθισμός στο σημείο της ένεσης και -σπανιότερα- μυαλγίες, πυρετός, κεφαλαλγία, ναυτία, που περιορίζονται με αντιπυρετικά.

στα χρωματα του διαβήτη

ΕΥΡΩΠΑΪΚΉ ΕΒΔΟΜΑΔΑ ΕΜΒΟΛΙΑΣΜΩΝ 24-30 Απριλίου 2019

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΕΜΒΟΛΙΑΣΜΟ

Γράφει ο:

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΦΑΡΜΑΚΙΔΗΣ Kαθηγητής Μαιευτικής & Γυναικολογίας και Εμβρυομητρικής Ιατρικής Πανεπιστημίου STONY BROOK NY

ΕΜΒΟΛΙΟ ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΙΟΥ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΘΗΛΩΜΑΤΩΝ

ΤΟ

ΠΡΩΤΟ

ΕΜΒΟΛΙΟ ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ Χάρη στη γενίκευση του εμβολιασμού κατά του ιού των ανθρωπίνων θηλωμάτων (HPV), η Αυστραλία θα γίνει εντός των επόμενων τεσσάρων δεκαετιών η πρώτη χώρα στον κόσμο, που θα καταφέρει να εξαλείψει τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας.

στα χρωματα του διαβήτη

ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ, ΤΟ ΕΜΒΟΛΙΟ ΣΥΝΤΑΓΟΓΡΑΦΕΙΤΑΙ ΓΙΑ ΟΛΑ ΤΑ ΚΟΡΙΤΣΙΑ, ΜΕΧΡΙ ΤΗΝ ΗΛΙΚΙΑ ΤΩΝ 18 ΕΤΩΝ.

Το HPV είναι ιός, ο οποίος εγκαθίσταται στα κύτταρα του επιθηλίου, κυρίως στον τράχηλο, το αιδοίο, τον πρωκτό και τον οροφάρυγγα. Προκαλεί αλλοιώσεις των κυττάρων, οι οποίες μετά από ένα χρονικό διάστημα εξελίσσονται σε καρκίνο. Πρόληψη και έγκαιρη θεραπεία είναι τα δύο στοιχεία τα οποία μπορούν να ελαττώσουν τη θνησιμότητα από τον καρκίνο του τραχήλου. Υπάρχουν 150 τύποι ιού του HPV. Οι επικίνδυνοι τύποι του ιού ωστόσο είναι οι 16, 18, 31, 33, 45, 52 και 58. Ο ιός των κονδυλωμάτων μεταδίδεται, ως επί το πλείστον, με τη σεξουαλική επαφή. Σε άτομα που έχουν εξασθενημένο αμυντικό σύστημα, η ενεργοποίηση του ιού είναι πιο γρήγορη – το ίδιο ισχύει και με την ανάπτυξη καρκίνου. Οι τύποι 6 και 11 του ιού προκαλούν τα κοινά κονδυλώματα. Ο μόνος τρόπος πρόληψης, εκτός της χρησιμοποιήσεως προφυλακτικού κατά τη σεξουαλική επαφή (που δεν προστατεύει πλήρως), είναι το εμβόλιο. Στην αγορά κυκλοφορούν δύο εμβόλια: το τετραδύναμο, που καλύπτει τους τύπους 6, 11, 16, 18 και το εννεαδύναμο που καλύπτει τους τύπους 6, 11, 16, 18, 31, 33, 45, 52 και 58 του ιού.

Πότε πρέπει να γίνεται το εμβόλιο; Σε όλα τα κορίτσια από 11-26 ετών, αλλά και στα αγόρια. Το εμβόλιο πρέπει να γίνεται σε αμφότερα τα φύλα και σε άτομα με αδύναμο ανοσοποιητικό σύστημα.

στα χρωματα του διαβήτη

ΕΥΡΩΠΑΪΚΉ ΕΒΔΟΜΑΔΑ ΕΜΒΟΛΙΑΣΜΩΝ 24-30 Απριλίου 2019

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΕΜΒΟΛΙΑΣΜΟ

ΣΥΖΗΤΗΣΤΕ ΤΟ ΜΕ ΤΟΝ ΠΑΙΔΙΑΤΡΟ Ή ΤΟ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟ ΣΑΣ. ΤΟ ΕΜΒΟΛΙΟ ΣΩΖΕΙ ΖΩΕΣ. Αν το εμβόλιο έχει γίνει πριν την ηλικία των 15 ετών, δύο δόσεις είναι αρκετές. Πρέπει όμως να απέχουν 6 μήνες τουλάχιστον και λιγότερο από 12 μήνες μεταξύ τους. Αν η δεύτερη δόση του εμβολίου έχει γίνει πριν τους 5 μήνες από την πρώτη, τότε χρειάζεται και τρίτη δόση που θα πρέπει να γίνει 6 μήνες μετά την πρώτη. Αν το εμβόλιο έχει γίνει μετά την ηλικία των 15 ετών, χρειάζονται 3 δόσεις και πρέπει να γίνουν όλες μέσα σε διάστημα έξι μηνών: η πρώτη, σε 2 μήνες η δεύτερη και σε 6 μήνες από την πρώτη, η τρίτη δόση. Δεν χρειάζεται να γίνει εξέταση HPV πριν το εμβόλιο. Και θετική να είναι η εξέταση, το εμβόλιο πρέπει να γίνει, ώστε το κορίτσι/η γυναίκα να προφυλαχτεί από τα υπόλοιπα στελέχη του ιού. Το ίδιο ισχύει και με το παθολογικό Παπ τεστ. Και πάλι η γυναίκα θα πρέπει να κάνει το εμβόλιο.

στα χρωματα του διαβήτη

Το εμβόλιο δεν πρέπει να χορηγείται κατά την εγκυμοσύνη. Αν ωστόσο χορηγηθεί σε κάποια γυναίκα κατά λάθος ενώ είναι έγκυος, δεν χρειάζεται να γίνει διακοπή της κύησης. Οι υπόλοιπες δόσεις μπορούν να χορηγηθούν κατά τη διάρκεια της λοχείας. Ο θηλασμός επιτρέπεται κατά τη χορήγηση του εμβολίου, ενώ ο εμβολιασμός δεν έχει καμία επίδραση στο νεογνό. Πριν κάνουμε το εμβόλιο πρέπει να είμαστε σίγουροι ότι δεν έχουμε αλλεργίες, ειδικά στους μύκητες ή σε άλλα εμβόλια. Το 9δυναμο εμβόλιο προκαλεί μικρό πρήξιμο και ερυθρότητα στο σημείο της ένεσης, η οποία υποχωρεί γρήγορα. Αν έχουμε πυρετό, καλό είναι να μην κάνουμε το εμβόλιο. Όταν γίνει το εμβόλιο, το κορίτσι/γυναίκα πρέπει να παρακολουθηθεί για 15 λεπτά για πιθανότητα λιποθυμίας. Στην Ελλάδα, το εμβόλιο συνταγογραφείται για όλα τα κορίτσια, μέχρι την ηλικία των 18 ετών. Δεν υπάρχει ανάγκη - τουλάχιστον μέχρι σήμερα - για αναμνηστική δόση του εμβολίου. Μετά από πολλά χρόνια χορηγήσεως του εμβολίου δεν έχει συνδεθεί με αύξηση της σεξουαλικής δραστηριότητας. Μέχρι σήμερα, έχουν χορηγηθεί παγκοσμίως περισσότερες από 70.000.000 δόσεις του εμβολίου, χωρίς να παρατηρηθούν σοβαρές επιπλοκές.

ΕΥΡΩΠΑΪΚΉ ΕΒΔΟΜΑΔΑ ΕΜΒΟΛΙΑΣΜΩΝ 24-30 Απριλίου 2019

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΕΜΒΟΛΙΑΣΜΟ

Γράφουν οι:

ΕΜΒOΛΙΑ ΚΑΙ ΑΥΤΙΣΜOΣ ΕΙΡΗΝΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΥ Παιδίατρος - Εξειδικευόμενη λοιμωξιολογίας Μονάδα Λοιμώξεων Β' Παιδιατρικής Κλινικής Ε.Κ.Π.Α.

ΕΝΑΣ ΕΠΙΚΊΝΔΥΝΟΣ

ΜΎΘΟΣ ΜΑΡΙΖΑ ΤΣΟΛΙΑ Καθηγήτρια ΠαιδιατρικήςΛοιμωξιολογίας, Διευθύντρια Β΄Παιδιατρικής Κλινικής Ε.Κ.Π.Α.

Παρόλο που τα εμβόλια είναι αδιαμφισβήτητα ένα από τα μεγαλύτερα επιτεύγματα της δημόσιας υγείας, εξακολουθούν να αποτελούν αντικείμενο αμφισβήτησης και πεδίο αντιπαράθεσης μεταξύ γονέων, ασθενών και επαγγελματιών υγείας.

Το φαινόμενο της αμφισβήτησης των εμβολίων έχει λάβει πλέον τέτοιες διαστάσεις που περιγράφεται από την Ευρωπαϊκή Παιδιατρική Ακαδημία ως ένα είδος «πολιτισμικής επιδημίας», της οποίας αποτέλεσμα είναι-σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας- κατά την τελευταία δεκαετία 1 στα 5 παιδιά να μην έχει λάβει τα προβλεπόμενα για την ηλικία του εμβόλια και 1,5 εκατομμύριο παιδιά να έχουν πεθάνει από ασθένειες που προλαμβάνονται από εμβολιασμούς. Ένας από τους μεγαλύτερους, παλαιότερους και πλέον προσφιλείς μύθους των πολέμιων του εμβολιασμού και κατά συνέπεια σταθερή αγωνία και πηγή αναρίθμητων ερωτημάτων των γονέων που πρόκειται να εμβολιάσουν τα παιδιά τους, είναι η ύπαρξη αιτιολογικής συσχέτισης μεταξύ των εμβολίων και της ανάπτυξης αυτισμού. Η έναρξη της οι-

38 38

στα σταχρωματα χρωματατου τουδιαβήτη διαβήτη

ΤΟ 2009, ΤΟ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΩΝ Η.Π.Α. ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΕ 939 ΙΑΤΡΙΚΑ ΑΡΘΡΑ ΚΑΙ ΚΑΤΕΛΗΞΕ ΟΤΙ ΤΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΙΝΑΙ «ΣΥΝΤΡΙΠΤΙΚΑ ΑΝΤΙΘΕΤΑ» ΜΕ ΤΗ ΘΕΩΡΙΑ ΟΤΙ Ο ΑΥΤΙΣΜΟΣ ΣΥΝΔΕΕΤΑΙ ΜΕ ΤΟ ΕΜΒΟΛΙΟ MMR, ΤΗ ΘΕΙΟΜΕΡΣΑΛΗ Ή ΤΟ ΣΥΝΔΥΑΣΜΟ ΤΟΥΣ.

κοδόμησης του μύθου τοποθετείται στην Αμερική της δεκαετίας του 1990, όπου οι επιστήμονες προσπαθούσαν να ερμηνεύσουν την παρατηρούμενη αύξηση των περιπτώσεων αυτισμού. Τα εμβόλια και τα συστατικά τους, ιδιαιτέρως τα συντηρητικά, αποτέλεσαν άμεσο στόχο. Το πιο συνηθισμένο συντηρητικό ήταν η θειομερσάλη, ένα συστατικό που μεταβολίζεται σε αιθυλυδράργυρο. Καθώς αυξανόταν ο αριθμός των χορηγούμενων εμβολίων, διατυπώνονταν φόβοι για τα ολοένα και μεγαλύτερα ποσά θειομερσάλης που λάμβαναν τα παιδιά. Στο τέλος της δεκαετίας του 1990, η Αμερικανική Ακαδημία Παιδιατρικής και το Σύστημα Δημόσιας Υγείας ζήτησαν την προληπτική απόσυρση της θειομερσάλης από τα εμβόλια, παρότι καμία απόδειξη δεν υπήρχε ότι σχετιζόταν αιτιολογικά με τον αυτισμό ή οποιαδήποτε άλλη βλάβη. Αυτή η προληπτική απόσυρση ανησύχησε τους γονείς που αναρωτήθηκαν αν ο υδράργυρος των εμβολίων επιδρούσε τοξικά, προκαλώντας αυτισμό. Αντιμέτωποι με αυτές τις ανησυχίες, οι επι-

στα χρωματα του διαβήτη

39 39

ΕΥΡΩΠΑΪΚΉ ΕΒΔΟΜΑΔΑ ΕΜΒΟΛΙΑΣΜΩΝ 24-30 Απριλίου 2019

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΕΜΒΟΛΙΑΣΜΟ

αφορούσε σε οκτώ περιπτώσεις παιδιών που ανέπτυξαν αυτισμό (και προβλήματα στο έντερο) σε σύντομο διάστημα μετά τη χορήγηση MMR. Από την ίδια κιόλας χρονιά έως σήμερα, προκειμένου να καθορίσουν αν η υποψία του Wakefield ήταν ορθή, οι ερευνητές εκπόνησαν σειρές μελετών, το σύνολο των οποίων δεν απέδειξε αιτιολογική συσχέτιση μεταξύ του εμβολίου MMR και του αυτισμού.

ΣΤΙΣ ΜΕΡΕΣ ΜΑΣ, ΙΑΤΡΙΚΕΣ ΚΑΙ ΝΟΜΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΥ ΕΜΒΕΛΕΙΑΣ, ΣΥΜΦΩΝΟΥΝ ΟΤΙ ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΑΠΟΔΕΙΞΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΕΜΒΟΛΙΩΝ ΚΑΙ ΑΥΤΙΣΜΟΥ.

στήμονες εκπόνησαν πληθώρα μελετών, το σύνολο των οποίων έδειξε ότι η θειομερσάλη στην ποσότητα που περιεχόταν στα εμβόλια δεν είχε προκαλέσει βλάβη. Επιπλέον, παρά την απόσυρση της θειομερσάλης από τα εμβόλια οι περιπτώσεις αυτισμού παγκοσμίως εξακολουθούν να αυξάνονται. Στη φαρέτρα των πολέμιων των εμβολίων, ξεχωριστή θέση κατέχει η δημοσίευση ενός Βρετανού γαστρεντερολόγου του Andrew Wakefield και 12 (!) συνεργατών στο ιατρικό περιοδικό The Lancet, με την οποία ήγειραν την υποψία ότι το εμβόλιο έναντι ιλαράς, παρωτίτιδας και ερυθράς (MMR) προκαλεί αυτισμό. Η δημοσίευση

στα χρωματα του διαβήτη

Σήμερα, γνωρίζουμε χωρίς αμφιβολία πως η δημοσίευση εκείνη δεν ήταν παρά μια μεγάλη απάτη. Οι δέκα από τους δεκατρείς ερευνητές που υπέγραφαν τη δημοσίευση έχουν δηλώσει γραπτώς ότι βάσει αυτής δεν είναι δυνατό να συσχετισθεί το εμβόλιο MMR με την ανάπτυξη αυτισμού. Εξάλλου, ο Wakefield και οι συνεργάτες του κατηγορήθηκαν και καταδικάστηκαν από το Γενικό Ιατρικό Συμβούλιο (GMC) για σοβαρά επαγγελματικά, μεθοδολογικά και δεοντολογικά παραπτώματα. Συνολικά, ο Wakefield βρέθηκε ένοχος για περισσότερες από 30 κατηγορίες και διεγράφη από τον Βρετανικό Ιατρικό Σύλλογο. Το περιοδικό The Lancet απέσυρε άμεσα την επίμαχη δημοσίευση. Στις μέρες μας, ιατρικές και νομικές αρχές παγκοσμίου εμβέλειας, συμφωνούν ότι δεν υπάρχουν αποδείξεις για την αιτιολογική συσχέτιση εμβολίων και αυτισμού. Στις Η.Π.Α., το Ινστιτούτο Ιατρικής, μια αμερόληπτη ομάδα διεθνώς αναγνωρισμένων, εξειδικευμένων επιστημόνων η οποία συμβουλεύει το Κογκρέσο, κατέληξε σε ομοφωνία όπου ισχυρά υποστηρίζεται ότι δεν υπάρχει σχέση μεταξύ εμβολίων και αυτισμού. Οι επιστήμονες κατέληξαν σε αυτό το συμπέρασμα μετά την ανασκόπηση 200 μελετών το 2004 και περισσότερων από 1000 μελετών το 2011.

Το 2014, ερευνητές από το RAND Corporation, έναν μη κερδοσκοπικό οργανισμό στις Η.Π.Α., ο οποίος ερευνά και προτείνει λύσεις για κάθε σημαντικό ζήτημα δημόσιου ενδιαφέροντος, εξέδωσαν μία αναθεώρηση της αναφοράς του 2011 όπου, μετά από ανασκόπηση της μέχρι τότε βιβλιογραφίας για την ασφάλεια των εμβολίων, επισημαίνεται ότι υπάρχουν ισχυρές αποδείξεις ότι τα εμβόλια δεν σχετίζονται με τον αυτισμό. Το 2009, το Ομοσπονδιακό Δικαστήριο των Η.Π.Α. ανασκόπησε 939 ιατρικά άρθρα και κατέληξε, ότι τα στοιχεία είναι «συντριπτικά αντίθετα» με τη θεωρία ότι ο αυτισμός συνδέεται με το εμβόλιο MMR, τη θειομερσάλη ή το συνδυασμό τους. Τέλος, βασισμένοι στην έρευνα, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων, το Υπουργείο Υγείας του Καναδά και άλλοι εθνικοί και διεθνείς οργανισμοί έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι δεν υπάρχει αιτιολογική συσχέτιση μεταξύ εμβολίων και αυτισμού. Οι γονείς παρατηρούν για πρώτη φορά αυτιστική συμπεριφορά στα παιδιά τους σε ηλικία 8-24 μηνών, κατά την οποία τα περισσότερα εμβόλια έχουν χορηγηθεί. Έτσι, πολλοί γονείς λανθασμένα συσχετίζουν τον εμβολιασμό με την έναρξη του αυτισμού. Όμως, οι εξειδικευμένοι αναπτυξιολόγοι μπορούν να αναγνωρίσουν πρώιμα σημεία του αυτισμού πολύ νωρίτερα. Υπάρχει επιστημονική ομοφωνία ότι στις περισσότερες περιπτώσεις, πρόδρομα σημεία του αυτισμού είναι παρόντα ακόμα και πριν τη γέννηση του παιδιού. Έτσι, για παράδειγμα, η επίδραση των εμβολίων δεν μπορεί να εξηγήσει τις μετρήσιμες διαφορές στην εγκεφαλική δομή και λειτουργία που υπάρχουν μεταξύ αυτιστικών και μη αυτιστικών παιδιών. Οι μελετητές έχουν χρησιμοποιήσει λειτουργικές μαγνητικές τομογραφίες για να μελετήσουν τις συνδέσεις των νευρώνων στους εγκεφάλους των αυτιστικών παιδιών. Αυτές οι τομογραφίες δείχνουν – σε πολύ νεαρά αυτιστικά βρέφη και νήπια

Η τελευταία μεγάλη μελέτη, δημοσιευμένη μόλις το Μάρτιο του 2019 στο Annals of Internal Medicine, περιέλαβε περισσότερα από 650.000 παιδιά που γεννήθηκαν στη Δανία μεταξύ των ετών 1999 και 2010 και παρακολουθήθηκαν έως τα τέλη του 2013. Οι ερευνητές καταλήγουν πως δεν παρατηρείται αυξημένη επίπτωση του αυτισμού στην ομάδα των εμβολιασμένων με MMR έναντι όσων δεν έχουν λάβει το εμβόλιο. Επιπλέον, δεν διαπιστώνεται αυξημένος κίνδυνος αυτισμού μετά τον εμβολιασμό με MMR ούτε καν σε υποομάδες αυξημένου κινδύνου, όπως τα αδέρφια παιδιών με αυτισμό ή τα παιδιά με αυξημένο σκορ κινδύνου για αυτισμό (autism risk score), το οποίο περιλαμβάνει παραμέτρους, όπως η μεγάλη ηλικία του πατέρα ή της μητέρας, το χαμηλό Apgar score, η προωρότητα, το χαμηλό βάρος γέννησης, η μεγάλη περίμετρος κεφαλής, το κάπνισμα κατά τη διάρκεια της κύησης κ.λπ.

στα χρωματα του διαβήτη

ΕΥΡΩΠΑΪΚΉ ΕΒΔΟΜΑΔΑ ΕΜΒΟΛΙΑΣΜΩΝ 24-30 Απριλίου 2019

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΕΜΒΟΛΙΑΣΜΟ

Ο ΑΥΤΙΣΜΟΣ ΕΙΝΑΙ ΜΙΑ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΤΗΣ ΟΠΟΙΑΣ ΤΑ ΑΙΤΙΑ ΔΕΝ ΕΧΟΥΝ ΠΛΗΡΩΣ ΔΙΕΥΚΡΙΝΙΣΤΕΙ, ΑΛΛΑ ΟΙ ΕΙΔΙΚΟΙ ΣΥΜΦΩΝΟΥΝ ΟΤΙ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΔΥΝΑΤΟ ΝΑ ΑΠΟΔΟΘΕΙ ΣΕ ΕΜΒΟΛΙΟ Ή ΤΑ ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ ΤΟΥ.

– παθολογικές συνδέσεις σε περιοχές του εγκεφάλου που ελέγχουν τη γλώσσα, καθώς και κοινωνικές και συναισθηματικές διαδικασίες, υπονοώντας ότι οι εν λόγω ανωμαλίες συμβάλλουν στην ανάπτυξη του αυτισμού. Αυτό που γνωρίζουμε με απόλυτη βεβαιότητα είναι ότι τα γονίδια καθορίζουν σε μεγάλο βαθμό αν ένα παιδί θα γίνει αυτιστικό ή όχι. Οι μελέτες σε διδύμους το αποδεικνύουν. Τα ομοζυγωτικά δίδυμα έχουν το σύνολο των γονιδίων τους κοινά. Τα ετεροζυγωτικά έχουν το ήμισυ των γονιδίων τους κοινά (όπως κάθε άλλο ζευγάρι αδελφών). Σε περισσότερες από τρεις στις τέσσερις περιπτώσεις, αν ο ένας από τους ομοζυγώτες διδύμους έχει μία μορφή αυτισμού, τότε θα έχει και ο άλλος. Μεταξύ των ετεροζυγωτικών διδύμων, αυτό ισχύει κατά το μέγιστο για ένα στα επτά ζευγάρια. Ένα παιδί που έχει ένα ή περισσότερα αδέλφια με αυτισμό είναι 20 έως 50 φορές πιθανότερο να διαγνωστεί με μία μορφή αυτισμού, σε σχέση με ένα παιδί που δεν έχει αυτιστικά αδέλφια. Επιπλέον, σε οικογένειες παιδιών με αυτισμό, οι γονείς και τα μη αυτιστικά παιδιά επιδεικνύουν ήπια «αυτιστικόμορφα» (autisticlike) χαρακτηριστικά.

Οι κληρονομούμενες και αυθόρμητες μεταλλάξεις που φαίνεται να σχετίζονται με τον αυτισμό βρίσκονται σε γονίδια που ελέγχουν την ανάπτυξη του εγκεφάλου, περιλαμβανομένου του τρόπου που αναπτύσσονται τα εγκεφαλικά κύτταρα και ρυθμίζεται η σωστή λειτουργία τους. Το εύρημα αυτό συμφωνεί με την ανακάλυψη των ανωμαλιών στη λειτουργία του εγκεφάλου ακόμα και των πολύ νεαρών βρεφών και νηπίων με αυτισμό. Συμπερασματικά, δεν υπάρχει αξιόπιστη μελέτη που να αποδεικνύει αιτιολογική συσχέτιση εμβολίων και αυτισμού. Το μύθευμα του Wakefield δεν έχει επιβεβαιωθεί από την επιστημονική έρευνα, η επίμαχη δημοσίευση έχει αποσυρθεί και οι εμπλεκόμενοι έχουν διωχθεί και καταδικαστεί για πολλαπλές κατηγορίες. Ο αυτισμός είναι μια διαταραχή της οποίας τα αίτια δεν έχουν πλήρως διευκρινιστεί, αλλά οι ειδικοί συμφωνούν ότι δεν είναι δυνατό να αποδοθεί σε εμβόλιο ή τα συστατικά του. Η σωστή ενημέρωση των γονέων, εστιασμένη στα αποδεδειγμένα οφέλη του εμβολιασμού και η οικοδόμηση αμοιβαίας εμπιστοσύνης μεταξύ γονέων και παιδιάτρου, αποτελούν τη βάση για την αντιμετώπιση του πολυδιάστατου φαινομένου της αμφισβήτησης των εμβολίων.

στα χρωματα του διαβήτη

Για εσάς που θέλετε να περιορίσετε την κατανάλωση ζάχαρης στη διατροφή σας, η πράσινη σειρά Παπαδοπούλου ΧΩΡΙΣ ΖΑΧΑΡΗ, σας προσφέρει πολλές διαφορετικές επιλογές για όλες τις στιγμές της ημέρας. Η σειρά περιλαμβάνει προϊόντα χωρίς ζάχαρη (Cream Crackers, Πολυδημητριακά Μπισκότα Πρωινού με κακάο, Digestive & Mini Digestive) και προϊόντα χωρίς προσθήκη ζάχαρης ή άλλων σακχάρων (Digestive Bar με μαύρη σοκολάτα και παξιμαδάκια KRISPIES ολικής άλεσης). Όλα τα προϊόντα της σειράς Παπαδοπούλου ΧΩΡΙΣ ΖΑΧΑΡΗ είναι πλούσια σε δημητριακά και περιέχουν φυτικές ίνες, για μια καθημερινή ισορροπημένη διατροφή. Επιπλέον για εσάς που θέλετε να περιορίσετε και την κατανάλωση αλατιού στη διατροφή σας, δημιουργήσαμε τις φρυγανιές Παπαδοπούλου «Χωρίς». Οι φρυγανιές «Χωρίς» παρασκευάζονται χωρίς προσθήκη αλατιού και ζάχαρης. Βάλτε στη διατροφή σας την Πράσινη σειρά Παπαδοπούλου και κερδίστε όλη την απόλαυση χωρίς τη ζάχαρη!

ΕΥΡΩΠΑΪΚΉ ΕΒΔΟΜΑΔΑ ΕΜΒΟΛΙΑΣΜΩΝ 24-30 Απριλίου 2019

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΕΜΒΟΛΙΑΣΜΟ

Γράφει ο:

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Ι. ΝΤΑΛΟΥΚΑΣ Παιδίατρος, Πρόεδρος της Ένωσης Ελευθεροεπαγγελματιών Παιδιάτρων Αττικής

ΜΗΝΙΓΓIΤΙΔΑ Β

ΠΡOΛΗΨΗ

Η ΚΑΛYΤΕΡΗ

ΘΕΡΑΠΕIΑ Ύπουλη και απρόβλεπτη, η μηνιγγίτιδα Β, μπορεί να παρερμηνευτεί ως γρίπη ή ίωση και να εξελιχθεί ταχύτητα οδηγώντας ακόμη και στο θάνατο ή σε μακροχρόνια αναπηρία. Ο σημαντικότερος τρόπος πρόληψης της μηνιγγίτιδας είναι ο εμβολιασμός.

στα χρωματα του διαβήτη

Η μηνιγγίτιδα είναι μία φλεγμονή των μεμβρανών που περιβάλλουν τον εγκέφαλο και το νωτιαίο μυελό και προκαλείται από μικρόβια ή ιούς. Ένα από αυτά τα μικρόβια που προκαλεί την πιο επικίνδυνη για τη ζωή μηνιγγίτιδα, ονομάζεται μηνιγγιτιδόκοκκος (Neisseria meningitides).

ΠΩΣ ΜΕΤΑΔΙΔΕΤΑΙ Ο μηνιγγιτιδόκοκκος βρίσκεται μέσα στη μύτη πολλών ανθρώπων (30% του γενικού πληθυσμού) χωρίς αυτοί να το γνωρίζουν. Τα άτομα αυτά ονομάζονται φορείς. Τα περισσότερα βρέφη, νήπια και έφηβοι προσβάλλονται από τη μηνιγγιτιδοκοκκική νόσο μέσω της επαφής με φορείς, φαινομενικά υγιή μέλη της οικογένειας ή άτομα του στενού περιβάλλοντός τους. Οι φορείς μπορούν να μεταδώσουν το μικρόβιο μέσω απλών και καθημερινών ενεργειών όπως ένα φιλί ή με τη χρήση κοινών μαχαιροπήρουνων, από ένα φτάρνισμα, μέσω του βήχα κ.λπ. Επίσης, το κάπνισμα, ενεργητικό και παθητικό, όπως και η νόσηση, αποτελεί παράγοντα αυξημένου κινδύνου για να νοσήσουμε από μηνιγγίτιδα όταν εισέλθει το μικρόβιο στον οργανισμό μας.

ΠΩΣ ΕΚΔΗΛΩΝΕΤΑΙ Η ΜΗΝΙΓΓΙΤΙΔΑ; Η συμπτωματολογία έχει άμεση σχέση με την ηλικία του αρρώστου. Τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα μεταξύ άλλων είναι ο πυρετός, η υπνηλία, ο εμετός και η ευερεθιστότητα. Τα συμπτώματα στα πολύ μικρά βρέφη και νεογέννητα είναι άτυπα. Συχνά, τα αρχικά συμπτώματα της μηνιγγιτιδοκοκκικής νόσου χαρακτηρίζονται ως μη ειδικά και μοιάζουν σε μεγάλο βαθμό με αυτά της εποχικής γρίπης ή κάποιας άλλης ίωσης. Για αυτό, οι γονείς κάθε παιδιού με πυρετό σε μια τόσο μικρή ηλικία, πρέπει οπωσδήποτε να επικοινωνούν άμεσα με τον παιδίατρό τους.

ΣΥΝΟΨΙΖΟΝΤΑΣ ΤΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΝΕΟΓΕΝΝΗΤΑ ΚΑΙ ΠΑΙΔΙΑ ΜΙΚΡΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ ò Μείωση της όρεξης για φαγητό. ò Υψίσυχνο κλάμα. ò Ανησυχία. ò Υπνηλία. ò Υποτονία. ò Λήθαργος. ò Πυρετός. ΕΝΗΛΙΚΕΣ ΚΑΙ ΕΦΗΒΟΙ Πονοκέφαλος. ò Πυρετός. ò Αυχενική Δυσκαμψία. ò Σπασμοί. ò Ευερεθιστότητα. ò Υπνηλία. ò Λήθαργος. ò Ναυτία ή έμετοι. ò Φωτοευαισθησία. ò Έλλειψη όρεξης φαγητού. ò

Τα συμπτώματα της μικροβιακής μηνιγγίτιδας εμφανίζονται ξαφνικά (μέσα σε μερικές ώρες ή και μέχρι και 1-2 ημέρες μετά την επαφή με το μηνιγγιτιδόκοκκο). Περίπου 25% των πασχόντων από μηνιγγίτιδα εμφανίζουν τα συμπτώματα μέσα σε 24 ώρες από την έναρξη της νόσου. Η μικροβιακή μηνιγγίτιδα χρειάζεται εντατική νοσηλεία με τη χορήγηση συγκεκριμένων αντιβιοτικών και άλλων φαρμάκων, σε περιπτώσεις που κρίνονται αναγκαία. Τα πρώτα 2-3 εικοσιτετράωρα είναι κρίσιμα.

στα χρωματα του διαβήτη

ΕΥΡΩΠΑΪΚΉ ΕΒΔΟΜΑΔΑ ΕΜΒΟΛΙΑΣΜΩΝ 24-30 Απριλίου 2019

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΕΜΒΟΛΙΑΣΜΟ

ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ò Ο αποτελεσματικότερος τρόπος πρόληψης είναι ο εμβολιασμός εναντίον του μηνιγγιτιδόκοκκου. ò Να πλένετε τα χέρια σας καλά με άφθονο νερό και σαπούνι πριν το φαγητό ή όταν μαγειρεύετε, καθώς και μετά τη χρήση τουαλέτας. ò Πρέπει το σπίτι σας να είναι πάντα καθαρό και να αερίζεται καθημερινά. ò Να αποφεύγετε χώρους με πολύ κόσμο. ò Αν έχετε μωρό, να του αλλάζετε την πάνα με προσοχή και να πλένετε μετά πολύ καλά τα χέρια σας. ò Μην επιτρέπετε σε κανένα να καπνίζει μέσα στο σπίτι σας, ούτε κάτω από τον απορροφητήρα ούτε και δίπλα σε ανοιχτά παράθυρα ή πόρτες. Μερικές φορές, αν ένα παιδί έχει μικροβιακή μηνιγγίτιδα μέσα στην οικογένεια, τότε τα υπόλοιπα μέλη πρέπει να πάρουν αντιβίωση για προφύλαξη. Ποιος και πότε θα πάρει αντιβίωση θα το καθορίσει ο γιατρός, μιας και μόνο αυτός γνωρίζει πώς έχει εξελιχθεί η νόσος.

ΠΡΟΛΗΨΗ H πρόληψη αποτελεί την καλύτερη μέθοδο στην καταπολέμηση των λοιμωδών νοσημάτων, ιδιαίτερα όταν πρόκειται για τη μηνιγγιτιδοκοκκική νόσο, η οποία εξελίσσεται ραγδαία και ενδέχεται να επιφέρει ακόμα και το θάνατο, τόσο στη βρεφική όσο και στην εφηβική ηλικία.

ΘΕΡΑΠΕΙΑ Τα περισσότερα παιδιά με την κατάλληλη θεραπεία αναρρώνουν πλήρως. Η μηνιγγίτιδα και η σηψαιμία που προκαλούνται από το Μηνιγγιτιδόκοκκο ή από άλλα μικρόβια απαιτούν επείγουσα εισαγωγή στο νοσοκομείο και άμεση έναρξη αντιβιοτικής θεραπείας. Αν η θεραπεία ξεκινήσει άμεσα, τότε μειώνεται κατά πολύ η πιθανότητα απειλής της ζωής ή μόνιμης αναπηρίας. Ακόμη όμως και με την κατάλληλη θεραπεία, περίπου 1 στα 10 άτομα με μηνιγγιτιδοκοκκική νόσο θα πεθάνει. Από τους ανθρώπους που επιβιώνουν, έως και 15-20% υποφέρουν από κάποια σοβαρή επιπλοκή, όπως ακρωτηριασμός άκρων, εγκεφαλική βλάβη ή μόνιμη απώλεια της ακοής. Η μηνιγγίτιδα εξελίσσεται πολύ γρήγορα και μπορεί να προκαλέσει σηπτικό σοκ, κώμα και θάνατο μέσα σε λίγες ώρες από το πρώτο σύμπτωμα.

ΠΟΙΟΙ ΚΙΝΔΥΝΕΥΟΥΝ Ο καθένας είναι πιθανό να προσβληθεί από τη μηνιγγιτιδοκοκκική νόσο. Παρ’ όλα αυτά, βρέφη, νήπια, έφηβοι και νεαροί ενήλικες αποτελούν τις περισσότερο ευάλωτες ηλικιακές ομάδες

στα χρωματα του διαβήτη

για να νοσήσουν. Για την ακρίβεια, τα βρέφη ηλικίας κάτω του 1 έτους διατρέχουν το μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης μηνιγγιτιδοκοκκικής νόσου από οποιαδήποτε άλλη ηλικιακή ομάδα και ακολουθούν τα νήπια ηλικίας 1 έως 4 ετών. Οι έφηβοι και οι νεαροί ενήλικες διατρέχουν κι αυτοί αυξημένο κίνδυνο προσβολής από τη νόσο.

ΕΜΒΟΛΙΑΣΜΟΣ Στην Ελλάδα κυκλοφορούν εμβόλια που προστατεύουν από τις 4 οροομάδες (A,C,W,Y) του βακτηρίου της μηνιγγίτιδας. Τα περιστατικά που οφείλονται στις οροομάδες αυτές αφορούν περίπου το 10% των διαπιστωμένων περιστατικών στη χώρα μας τα τελευταία χρόνια. Τα εμβόλια που μας προστατεύουν από τις παραπάνω ομάδες, πραγματοποιούνται κατά τη νηπιακή και εφηβική ηλικία. Πρόσφατα, κυκλοφόρησαν δύο εμβόλια που προστατεύουν από την οροομάδα Β, η οποία είναι υπεύθυνη για την πλειονότητα των κρουσμάτων (90%) στην Ευρώπη, αλλά και στη χώρα μας. Το ένα από τα δύο αυτά εμβόλια μπορεί να γίνει ακόμα και σε βρέφη, από την ηλικία των 2 μηνών. Το άλλο έχει πάρει ένδειξη για να γίνεται σε παιδιά ηλικίας άνω των 10 ετών, αλλά αναμένεται σύντομα να πάρει έγκριση χορήγησης και σε μικρότερες ηλικίες. Ο αριθμός των δόσεων που χορηγούνται για τα εμβόλια αυτά, εξαρτάται από την ηλικία του εμβολιαζόμενου παιδιού. Συνήθως χρειάζονται τέσσερις ή τρεις δόσεις στα

πολύ μικρά μωρά και δύο στα μεγαλύτερα παιδιά. Είναι σημαντικό να ολοκληρώσετε το εμβολιαστικό σχήμα σύμφωνα με τις οδηγίες του γιατρού σας, διαφορετικά το παιδί σας δεν θα είναι επαρκώς προστατευμένο από το Μηνιγγιτιδόκοκκο Β.

Ποιοι πρέπει να κάνουν το εμβόλιο; ò Κυρίως τα βρέφη κάτω του έτους, που

διατρέχουν και το μεγαλύτερο κίνδυνο. ò Οι έφηβοι. ò Όποιος δεν επιθυμεί να νοσήσει από μη-

νιγγίτιδα τύπου Β. ò Όσοι ανήκουν σε ομάδα υψηλού κινδύ-

νου.

Είναι το εμβόλιο ασφαλές και αποτελεσματικό; ΝΑΙ, το εμβόλιο του Μηνιγγιτιδόκοκκου Β είναι ασφαλές και αποτελεσματικό σε ποσοστό πάνω από 85%. Έχει δοκιμαστεί εκτενώς και πληροί αυστηρά κριτήρια ασφαλείας.

στα χρωματα του διαβήτη

ΕΥΡΩΠΑΪΚΉ ΕΒΔΟΜΑΔΑ ΕΜΒΟΛΙΑΣΜΩΝ 24-30 Απριλίου 2019

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΜΒΟΛΙΑΣΜΟΥ

ΠΑΙΔΩΝ Ποια εμβόλια πρέπει να κάνουν τα παιδιά;

Σύμφωνα με το Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών Παιδιών και Εφήβων τα εμβόλια που θα πρέπει να κάνουν τα παιδιά, από νεογέννητα έως 18 ετών είναι:

48 48

στα σταχρωματα χρωματατου τουδιαβήτη διαβήτη

ò Το εμβόλιο για τον ροταϊό: Διατίθενται δύο εμβόλια που χορηγούνται από το στόμα- το μονοδύναμο που χορηγείται σε δύο δόσεις (τον 2ο και τον 4ο μήνα) και το πολυδύναμο που χορηγείται σε τρεις δόσεις (τον 2ο, τον 4ο και τον 6ο μήνα).

ò Το εμβόλιο διφθερίτιδας – τετάνου – κοκκύτη (τριπλό): O εμβολιασμός αρχίζει σε ηλικία 2 μηνών. Xορηγούνται ενδομυϊκά σε πέντε δόσεις, οι τρεις πρώτες ανά δίμηνο και μετά από ένα χρόνο γίνεται η πρώτη αναμνηστική. Μετά και τη δεύτερη αναμνηστική το εμβόλιο επαναλαμβάνεται σε ηλικία 10-12 χρονών και κάθε 10 χρόνια.

ò Το εμβόλιο του αιμόφιλου B της ινφλουέντζας (Hib): Tο μικρόβιο αυτό προκαλεί σοβαρές λοιμώξεις στην παιδική ηλικία, καθώς και μια μορφή πνευμονίας, που παρουσιάζεται συνήθως σε παιδιά 2 μηνών έως 5 χρονών. Στα βρέφη έως 6 μηνών οι χορηγούμενες δόσεις είναι τρεις, με μία επαναληπτική μετά από ένα χρόνο.

ò Το εμβόλιο της πολιομυελίτιδας (IPV): Πλέον το εμβόλιο αυτό δεν χορηγείται μόνο του. Είναι ενσωματωμένο στο εμβόλιο διφθερίτιδας-τετάνουκοκκύτη και γίνεται σε πέντε δόσεις, όπως αναφέραμε παραπάνω.

ò Το τριπλό εμβόλιο MMR (ιλαράς – ερυθράς – παρωτίτιδας): Xορηγείται υποδόρια από τον 15ο μέχρι και το 18ο μήνα της ζωής του παιδιού, σε μία εφάπαξ δόση. Πρέπει να επαναλαμβάνεται στην ηλικία των 4-6 χρόνων. Εκτάκτως, από τα τέλη του 2017, λόγω της επιδημικής έξαρσης της ιλαράς, η Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών συνέστησε η πρώτη δόση του εμβολιασμού να γίνει σε ηλικία 12 ετών και η δεύτερη δόση μόλις τρεις μήνες από την πρώτη (ή αν έχει παρέλθει το διάστημα του τριμήνου, το ταχύτερο δυνατό).

ò Το εμβόλιο της ηπατίτιδας B: Για όσα βρέφη γεννήθηκαν από μητέρα με θετικό αυστραλιανό αντιγόνο (φορέας της ηπατίτιδας B), συνιστάται ο εμβολιασμός να γίνει τις πρώτες 12 ώρες από τη γέννηση. Τα παιδιά που δεν έχουν εμβολιαστεί κατά τη γέννηση, πρέπει να λάβουν 3 δόσεις του εμβολίου, αρχίζοντας από την ηλικία των δύο μηνών. Η δεύτερη δόση πρέπει να γίνει 4 εβδομάδες από την πρώτη και η τρίτη δόση πρέπει να χορηγηθεί τουλάχιστον σε απόσταση 4 μηνών από την πρώτη.

στα χρωματα του διαβήτη

ΕΥΡΩΠΑΪΚΉ ΕΒΔΟΜΑΔΑ ΕΜΒΟΛΙΑΣΜΩΝ 24-30 Απριλίου 2019

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΕΜΒΟΛΙΑΣΜΟ

ò Το εμβόλιο της ηπατίτιδας A χορηγείται σε δύο δόσεις και συστήνεται για τα παιδιά άνω του ενός έτους, με απόσταση έξι μηνών μεταξύ της πρώτης και της δεύτερης δόσης.

ò Το εμβόλιο της ανεμευλογιάς (VAR) συστήνεται μετά την ηλικία των 12 μηνών, με επανάληψη του εμβολιασμού σε ηλικία 4 ετών.

ò Το εμβόλιο της φυματίωσης (BCG): Ο γενικευμένος εμβολιασμός έχει καταργηθεί. Συστήνεται, όμως, από τη γέννηση σε ομάδες υψηλού κινδύνου, όπως παιδιά μεταναστών και αθιγγάνων, νεογνά οροθετικών μητέρων ή οικογενειών που πρόκειται να μετακινηθούν σε χώρες με υψηλά ποσοστά διαμόλυνσης. Επίσης, σε νεογνά που στο άμεσο περιβάλλον τους έχουν άτομο με ενεργό φυματίωση.

ò Το εμβόλιο για τον πνευμονιόκοκκο: Το συζευγμένο 13δύναμο εμβόλιο προστατεύει από τους τύπους πνευμονιόκοκκου που είναι υπεύθυνοι για το 85% περίπου των σοβαρών λοιμώξεων και χορηγείται σε παιδιά κάθε ηλικίας από δύο μηνών και πάνω. Για τα παιδιά 2-6 μηνών χορηγούνται τρεις αρχικές δόσεις του εμβολίου και μια αναμνηστική σε ηλικία 12-15 μηνών. Στα παιδιά 7-11 μηνών, χορηγούνται δύο δόσεις με μεσοδιάστημα ενός μήνα και μία αναμνηστική σε ηλικία 12-23 μηνών.

ò Το εμβόλιο κατά του μηνιγγιτιδόκοκκου C (MCC), το οποίο χορηγείται σε 1 δόση στην ηλικία των 12 μηνών σε παιδιά και το τετραδύναμο συζευγμένο εμβόλιο (ΜenACWY) έναντι των οροομάδων A, C, W-135 & Y, το οποίο χορηγείται σε 1 δόση σε παιδιά και εφήβους 11 - 18 ετών.

ò Το εμβόλιο HPV: Το 9δύναμο εμβόλιο χορηγείται υποχρεωτικά σε κορίτσια 11-15 ετών και συστήνεται να γίνεται μέχρι και 26 ετών, με 3 δόσεις μετά τα 15 έτη. Στις ΗΠΑ, το 9δύναμο εμβόλιο πρόσφατα έλαβε έγκριση να γίνεται επίσης σε γυναίκες και άνδρες έως 45 ετών. Ενδείκνυται για την πρόληψη του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας, καθώς και την πρόληψη άλλων καρκίνων και καλοήθων νοσημάτων που συνδέονται με τον ιό HPV.

στα χρωματα του διαβήτη

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚOΑΡΘΡΟ

Γράφει η:

ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ

διαβήτη

ΙΩΑΝΝΑ ΖΩΓΡΑΦΟΥ Παθολόγος - Διαβητολόγος, Επιμελήτρια Α’ ΕΣΥ, Διαβητολογικό Κέντρο, Β’ Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική, Γ.Ν. «Ιπποκράτειο», Θεσσαλονίκη

ΟΙ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΑΠΟΤΕΛΟΥΝ ΜΙΑ ΕΥΑΙΣΘΗΤΗ ΟΜΑΔΑ ΚΑΙ ΔΙΑΤΡΕΧΟΥΝ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟ ΚΙΝΔΥΝΟ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΟ ΓΕΝΙΚΟ ΠΛΗΘΥΣΜΟ ΟΧΙ ΜΟΝΟ ΝΑ ΑΡΡΩΣΤΗΣΟΥΝ, ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΝΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΟΥΝ.

στα χρωματα του διαβήτη

ΤΟΥ

ΜΕΤΑ ΤΗ ΝΟΣΗΛΕΙΑ

Αυτό συμβαίνει, γιατί ορισμένες λοιμώξεις εμφανίζονται σε αυτούς συχνότερα και έχουν βαρύτερη πορεία και πρόγνωση, με αποτέλεσμα να κρίνεται συχνά αναγκαία η εισαγωγή τους στο νοσοκομείο. Ωστόσο, οι διαβητικοί που έχουν νοσηλευτεί, ακόμη και μετά την έξοδό τους από το νοσοκομείο χρειάζονται αυξημένη φροντίδα. Πριν ακόμα από το εξιτήριο, είναι απαραίτητη η ενημέρωση του ασθενούς ή του περιβάλλοντος που τον φροντίζει για πιθανές τροποποιήσεις στη φαρμακευτική αγωγή που λαμβάνει, καθώς και για πιθανή ημερομηνία επανεξέτασης από τους θεράποντες ιατρούς.

H ΧΟΡΗΓΗΣΗ ΚΑΠΟΙΩΝ ΦΑΡΜΑΚΩΝ, ΟΠΩΣ ΤΗΣ ΚΟΡΤΙΖΟΝΗΣ, ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΟΔΗΓΗΣΕΙ ΣΕ ΥΠΕΡΓΛΥΚΑΙΜΙΑ, ΕΝΩ ΣΤΗ ΣΥΝΕΧΕΙΑ Η ΔΙΑΚΟΠΗ ΤΟΥΣ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΟΔΗΓΗΣΕΙ ΣΕ ΑΝΕΠΙΘΥΜΗΤΕΣ ΥΠΟΓΛΥΚΑΙΜΙΕΣ, ΑΝ ΔΕΝ ΓΙΝΕΙ ΤΑΥΤΟΧΡΟΝΑ ΜΕΙΩΣΗ ΤΗΣ ΑΝΤΙΔΙΑΒΗΤΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ.

Εκτός, όμως, από τις αλλαγές στην αντιδιαβητική αγωγή, σημαντικές είναι και οι αλλαγές στην υπόλοιπη θεραπεία του ασθενούς, καθώς η χορήγηση κάποιων φαρμάκων, όπως της κορτιζόνης, μπορεί να οδηγήσει σε υπεργλυκαιμία, ενώ στη συνέχεια η διακοπή τους μπορεί να οδηγήσει σε ανεπιθύμητες υπογλυκαιμίες, αν δεν γίνει ταυτόχρονα μείωση της αντιδιαβητικής αγωγής. Σημαντική, επίσης, είναι η ενημέρωση για την εμφάνιση ή την επιδείνωση διαβητικών επιπλοκών κατά τη διάρκεια της νοσηλείας. Αν για παράδειγμα, ο ασθενής έχει παρουσιάσει νεφρική ανεπάρκεια, θα πρέπει να εξηγηθεί αναλυτικά ποια συμπτώματα ή σημεία θα πρέπει να προκαλέσουν ανησυχία και να οδηγήσουν τον ασθενή σε επανεξέταση (π.χ. τα πολύ λίγα ούρα), αλλά και ποια φάρμακα θα πρέπει να διακοπούν.

στα χρωματα του διαβήτη

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚOΑΡΘΡΟ

Πριν ακόμα την επιστροφή στο σπίτι θα πρέπει να εξασφαλιστεί ότι ο ασθενής έχει όλα τα απαραίτητα φάρμακα και τον εξοπλισμό που χρειάζεται (σακχαρόμετρο, ταινίες) για τον αυτοέλεγχο του σακχάρου. Η έξοδος από το νοσοκομείο δε σημαίνει το τέλος της παρακολούθησης. Τα οξέα νοσήματα για τα οποία νοσηλεύονται οι ασθενείς, συνήθως απορρυθμίζουν το διαβήτη με αποτέλεσμα υψηλότερες τιμές σακχάρου. Επιπλέον, η ανορεξία που συχνά τα συνοδεύει, κάνει τους ασθενείς επιρρεπείς σε υπογλυκαιμίες, κυρίως αν λαμβάνουν σουλφονυλουρίες ή ενέσεις ινσουλίνης.

Απαραίτητος, επομένως, είναι ο συχνός αυτοέλεγχος του σακχάρου με αρχικό στόχο την αποφυγή υπογλυκαιμίας και στη συνέχεια την αποφυγή σημαντικής υπεργλυκαιμίας (με τιμές σακχάρου μεγαλύτερες από 200 mg/dl). Στην πρώτη περίπτωση, ο ασθενής θα πρέπει να λάβει υδατάνθρακες (τροφή ή χυμούς), ενώ στη δεύτερη περίπτωση ίσως χρειαστεί αύξηση της αντιδιαβητικής αγωγής, έναρξη θεραπείας με ινσουλίνη ή αύξηση της δοσολογίας –αν είναι ήδη σε θεραπεία με ινσουλίνη. Ειδικότερα, τα άτομα με ΣΔ τύπου 1, τις ημέρες μετά τη νοσηλεία, θα πρέπει να ελέγχουν κατά τακτά χρονικά διαστήματα εκτός από τη γλυκόζη του αίματος και τις κετόνες και να έχουν οδηγίες για το πώς θα διαχειριστούν μια ήπια αύξηση των επιπέδων τους (π.χ. με επιπλέον μονάδες ινσουλίνης και λήψη άφθονων υγρών). Ο θεράπων ιατρός θα πρέπει να ενημερώνεται για την κατάσταση του ασθενούς μετά τη νοσηλεία και ανάλογα να προγραμματίζεται ο επόμενος επανέλεγχος. Κύριος στόχος του ατόμου με διαβήτη μετά την έξοδο από το νοσοκομείο, θα πρέπει ωστόσο να είναι η αποφυγή μιας επόμενης νοσηλείας. Σημαντική είναι, λοιπόν, η επανεκπαίδευση των ατόμων με διαβήτη στον τρόπο διαχείρισης των δύσκολων ημερών με σαφείς οδηγίες, όπως για παράδειγμα τη διακοπή συγκεκριμένων φαρμάκων (π.χ. της μετφορμίνης) σε περίπτωση πολλαπλών εμέτων ή αφυδάτωσης.

στα χρωματα του διαβήτη

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚOΑΡΘΡΟ

Γράφει ο:

ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΡΗΓΟΠΟΥΛΟΣ Στρατιωτικός Ιατρός, Παθολόγος – Διαβητολόγος

ΗΠΑΤΟΓΕΝΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΜΙΑ ΝΕΑ ΑΣΘΕΝΕΙΑ!

Ο Ηπατογενής Διαβήτης είναι ένας νέος τύπος Διαβήτη. Πρόκειται για μια κατάσταση που εμφανίζεται όταν το ήπαρ απωλέσει τη λειτουργικότητά του, λόγω ανάπτυξης κίρρωσης. Η διαχείρισή του αποτελεί μια πραγματική πρόκληση για τους επιστήμονες για μια σειρά από λόγους.

56 56

στα σταχρωματα χρωματατου τουδιαβήτη διαβήτη

Η νέα αυτή κατηγορία διαβήτη θα πρέπει να διακριθεί από το διαβήτη τύπου 2 και τα περιστατικά διαβήτη, που αναπτύχθηκαν πριν την εγκατάσταση της κίρρωσης. Για την ανάπτυξη του ηπατογενούς διαβήτη φαίνεται ότι εμπλέκονται διαφορετικοί μηχανισμοί, από την κλασική αιτία της αντίστασης της ινσουλίνης.

Ηπατογενής Διαβήτης & τιμές σακχάρου Ο Ηπατογενής Διαβήτης έχει το χαρακτηριστικό ότι τα άτομα που πάσχουν παρουσιάζουν φυσιολογικές τιμές σακχάρου όταν είναι νηστικά, ενώ στους πάσχοντες από ηπατογενή διαβήτη και η γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη είναι πολλές φορές φυσιολογική. Το πρόβλημα ξεκινά μετά την κατανάλωση τροφής, όπου παρατηρούνται αυξημένες τιμές σακχάρου. Για το λόγο αυτό, η διάγνωση μπορεί να διαφύγει για μεγάλο χρονικό διάστημα. Στις περιπτώσεις αυτές, η πιο κατάλληλη μέθοδος διάγνωσης είναι η καμπύλη γλυκόζης. Αυτό σημαίνει, ότι τα άτομα που αναπτύσσουν κίρρωση του ήπατος οποιασδήποτε αιτιολογίας και δεν έχουν ήδη διαβήτη, θα πρέπει να υποβάλλονται σε καμπύλη γλυκόζης.

στα χρωματα του διαβήτη

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚOΑΡΘΡΟ

Κίρρωση μπορεί να προκληθεί από ιογενείς ηπατίτιδες, αιμοχρωμάτωση, αλκοολική ηπατίτιδα, στεατοηπατίτιδα και άλλες σπανιότερες αιτίες. Αναλυτικότερα, οι ιογενείς ηπατίτιδες προέρχονται, κυρίως, από λοιμώξεις των ιών της ηπατίτιδας Β και C. Η αλκοολική ηπατίτιδα οφείλεται σε χρόνια κατάχρηση αλκοόλ, ενώ η στεατοηπατίτιδα σε χρόνια συσσώρευση λίπους στο ήπαρ. Στην περίπτωση της αιμοχρωμάτωσης παρατηρείται εναπόθεση σιδήρου στα ηπατικά κύτταρα.

Ο μηχανισμός Ο μηχανισμός ανάπτυξης του Ηπατογενούς Διαβήτη είναι πολύπλοκος. Αρχικά εμφανίζεται υπερινσουλιναιμία, η οποία οφείλεται σε δύο λόγους: Αυξημένη έκκριση ινσουλίνης από τα β-κύτταρα του παγκρέατος και μειωμένη κάθαρση της ινσουλίνης από τα ηπατικά κύτταρα. Αυτό προκαλεί μια σχετική επάρκεια ινσουλίνης και καλή ρύθμιση σακχάρου στη νηστεία. Προς την ίδια κατεύθυνση λειτουργεί και η μειωμένη συγκέντρωση γλυκογόνου στα ηπατικά κύτταρα. Την ώρα του γεύματος όμως, τα β-κύτταρα παρουσιάζουν μικρή αύξηση της έκκρισης της ινσουλίνης. Η αιτία της μειωμένης έκκρισης της ινσουλίνης μετά το γεύμα δεν είναι γνωστή. Θεωρείται, ότι σε αυτό συμμετέχει η αιτία που προκάλεσε την κίρρωση. Για παράδειγμα, παρατηρείται συσσώρευση λίπους ή σιδήρου στο πάγκρεας, στη στεατοηπατίτιδα και την αιμοχρωμάτωση, αντίστοιχα. Η ηπατίτιδα C πιθανότατα επιδρά άμεσα στη λειτουργία των β-κυττάρων. Επίσης, η εμφάνιση σαρκοπενίας, δηλαδή η μειωμένη μυϊκή μάζα που εμφανίζεται σε κιρρωτικούς ασθενείς, φαίνεται να παίζει ρόλο. Στις περιπτώσεις αυτές, η απορρόφηση της γλυκόζης είναι περιορισμένη από τους μύες. Ο Ηπατογενής Διαβήτης εμφανίζεται στο 30% των περιστατικών με ηπατική κίρρωση. Ωστόσο, εικάζεται ότι το ποσοστό αυτό μπορεί να είναι πολύ μεγαλύτερο, καθώς είναι δύσκολο να διαγνωσθεί, τουλάχιστον στα αρχικά του στάδια.

στα χρωματα του διαβήτη

Θεραπεία Η θεραπεία του Ηπατογενούς Διαβήτη είναι μια αληθινή πρόκληση. Η μειωμένη λειτουργικότητα των ηπατικών κυττάρων αλληλεπιδρά με τα περισσότερα φάρμακα του διαβήτη. Υπάρχει ο κίνδυνος εμφάνισης σοβαρών υπογλυκαιμιών και ταυτόχρονα αδυναμία ρύθμισης των υψηλών τιμών του σακχάρου. Η διαταραχή στο μεταβολισμό των τροφών, η μειωμένη όρεξη και ελλειμματική θρέψη, θα πρέπει να συνυπολογίζονται. Ασφαλή φάρμακα σε αυτούς τους ασθενείς φαίνεται πως είναι η ακαρβόζη και η μετφορμίνη. Καλά αποτελέσματα έχουν δείξει επίσης τα ινκρετινικά φάρμακα, όπως οι GLP-1 αγωνιστές και οι DPP-4 αναστολείς. Η ινσουλίνη είναι η πιο αποτελεσματική θεραπεία, χρειάζεται όμως ιδιαίτερη δεξιοτεχνία στην επιλογή των δόσεων σε αυτούς τους ασθενείς.

+ 80% ΦΥΤΙΚΕΣ ΠΡΩΤΕΪΝΕΣ* ΣΥΝΔΥΑΖΌΥΝ ΤΑ ΌΦΕΛΗ ΤΩΝ ΔΗΜΗΤΡΙΑΚΩΝ ΚΑΙ ΤΗΣ ΣΌΓΙΑΣ

*80% ΠΕΡΙΣΣΌΤΕΡΕΣ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΑ ΚΌΙΝΑ ΖΥΜΑΡΙΚΑ

Τ: 210 4220320, E: info@zografosdiet.gr, F: www.facebook.com/zografos.diet, S: www.zografosdiet.gr στα χρωματα του διαβήτη

ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ

Γράφει ο:

ΑΝΔΡΕΑΣ ΜΕΛΙΔΩΝΗΣ Συντ/στής Δ/ντής Α' Παθολογικού τμήματος Διαβητολογικού Κέντρου Τζανείου, Γεν. Γραμματέας ΕΔΕ

ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΔΙΑΒΗΤΟΛΟΓΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ 2019

ΟΛΑ ΤΑ ΝΕΩΤΕΡΑ ΣΤΟ ΔΙΑΒΗΤΗ

Στο πρόσφατο Πανελλήνιο Διαβητολογικό Συνέδριο που έλαβε χώρα στην Αθήνα 13-16 Μαρτίου, παρουσιάστηκαν όλα τα νέα δεδομένα στο διαβήτη (ΣΔ), τις παθοφυσιολογίες του, τις θεραπείες του και τις επιπλοκές του, ενώ παρουσιάσθηκαν, επίσης, περισσότερες των 150 εργασιών από όλα τα κέντρα και ιατρεία της χώρας μας.

στα χρωματα του διαβήτη

Πρώτα από όλα αξίζει να αναφερθούμε στις νέες ερευνητικές προσπάθειες ταξινόμησης του ΣΔ. Βάσει 6 μεταβλητών (αντι-GAD αντισώματα, ηλικία διάγνωσης, HOMA-IR, HbA, C και BMI) οριοθετούνται νέοι υπότυποι του ΣΔ που σχετίζονται με διαφορετικές χρόνιες επιπλοκές. Έτσι, στο μέλλον ίσως θα μπορούμε να προχωρήσουμε περισσότερο στοχευμένα σε αιτιολογική θεραπευτική αντιμετώπιση και σε εξατομίκευση τόσο της παρακολούθησης, όσο και της θεραπείας και της πρόληψης των επιπλοκών.

Παθοφυσιολογία ΣΔ Στις γνωστές 8 παθοφυσιολογικές πτυχές του ΣΔ, φαίνεται τελευταία να προστίθενται τρεις ακόμη που έχουν πλέον και θεραπευτικό ενδιαφέρον: α. Το μικροβίωμα: Η σύνθεση της εντερικής χλωρίδας, οι αλλαγές της, οι παρεμβάσεις σε αυτήν έχουν ιδιαίτερη παθοφυσιολογική σημασία, καθώς σχετίζονται με μεταβολικές διαταραχές, την ινσουλινοαντίσταση και την υπεργλυκαιμία (υπήρξαν ενδιαφέρουσες ομιλίες για όλα αυτά τα θέματα). β. Η ανοσιακή δυσλειτουργία και η φλεγμονή: Η φλεγμονή ως βιολογικό φαινόμενο, τα μακροφάγα, το φλεγμονόσωμα, η διέγερση ενδοκυττάριων φλεγμονωδών μονοπατιών (NFKB) και η έκκριση φλεγμονωδών κυτταροκινών (IL-1β, IL-18 κ.λπ.) είναι παράγοντες που ευοδώνουν την ινσουλινοαντίσταση, την υπεργλυκαιμία και την αθηρωμάτωση.

γ. Οι διαταραχές στην κινητικότητα του στομάχου και του λεπτού εντέρου, που συνδέονται με την απορρόφηση της γλυκόζης και την υπεργλυκαιμία.

Νέες θεραπείες στο ΣΔ1 Στο Πανελλήνιο Διαβητολογικό Συνέδριο παρουσιάστηκαν οι νέες εξελιγμένες αντλίες έγχυσης ινσουλίνης, οι αυτοκόλλητες (patch) αντλίες, οι αντλίες που αναστέλλουν τη χορήγηση ινσουλίνης (640G αντλία) όταν το σάκχαρο στον ασθενή είναι χαμηλό. Επίσης, αναφέρθηκαν οι εξελίξεις στις συσκευές συνεχούς καταγραφής γλυκόζης (CGM), όπως η IPRO2 και η Free style Libre με τεχνολογία Flash. Επισημάνθηκαν, επίσης, οι εξελίξεις προς την κατεύθυνση του βιοτεχνητού παγκρέατος με την κυκλοφορία του υβριδικού κλειστού κυκλώματος (αντλία 670G) και του βιονικού παγκρέατος (χορήγηση ινσουλίνης και γλυκαγόνης).

Νέες θεραπείες στο ΣΔ2 Στο πλαίσιο του Συνεδρίου παρουσιάσθηκαν επίσης νέοι εβδομαδιαίοι αγωνιστές της GLP-1, όπως η Semaglutide, που στις μελέτες SUSTAIN1-5 έδειξε καλύτερη αποτελεσματικότητα στη ρύθμιση της γλυκόζης και στη μείωση του σωματικού βάρους συγκριτικά με τους αναστολείς DPP-4, την ινσουλίνη glargine και άλλα εβδομαδιαία GLP-1, όπως η exenatide LAR. Επίσης, παρουσιάσθηκε ο πρώτος peros αγωνιστής GLP-1, όπως η oral

στα χρωματα του διαβήτη

ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ

Semaglutide. H Semaglutide περιβαλλόμενη από την ουσία SNAC (παράγωγο λιπαρού οξέος ) καθίσταται ευκολότερα απορροφήσιμη από το γαστρικό επιθήλιο. Οι μελέτες PIONEER έδειξαν πολύ καλή αποτελεσματικότητα της oral Semaglutide και μέτριες γαστρεντερολογικές ανεπιθύμητες ενέργειες. Συζητήθηκαν, επίσης, οι νέοι αναστολείς SGLT-1 και SGLT-1 (διπλή δράση) με δράση στα εγγύς εσπειραμένα νεφρικά σωληνάρια, αλλά και στα γαστρεντερολογικά επιθηλιακά κύτταρα, με συνακόλουθη μείωση της απορρόφησης της γλυκόζης. Αναφέρθηκαν, τέλος, δεδομένα για το διπλό αγωνιστή GLP-1 και GIP και τα αποτελέσματα φάσης 2b, όπου στις 26 εβδομάδες αγωγής στην υψηλή δόση παρατηρήθηκε εντυπωσιακή μείωση της HbA1c κατά 2,4% και του σωματικού βάρους κατά 11 Kg! Μεταξύ των πολλών εξαιρετικών ερευνητικών εργασιών που παρουσιάσθηκαν στο Συνέδριο επισημαίνουμε, κυρίως, τις εργασίες που αναφέρονται σε συλλογή στοιχείων διαβητικού πληθυσμού από 3 διαβητολογικά Κέντρα στην Αττική, οι οποίες αποτελούν συνέχεια αντίστοιχων εργασιών από τα ίδια κέντρα το 1998, το 2006 και το 2012. Σύμφωνα με τα δεδομένα του 2018: XX

Το 62% των ασθενών έχουν ικανοποιητική γλυκαιμική ρύθμιση (HbA1c< 7%), το 66% αρτηριακή πίεση εντός στόχων (<140mmHg), το 73% LDL<100 mg%).

στα χρωματα του διαβήτη

Το ετήσιο μέσο φαρμακευτικό πολυπαραγοντικό κόστος ανά ασθενή είναι 990 ευρώ με 750 ευρώ από το σύνολο να αποδίδεται στην αντιδιαβητική αγωγή.

Το 50,7% των ασθενών με ΣΔ λαμβάνουν μόνο αντιδιαβητικά δισκία και το 41% ινσουλίνη (με ή χωρίς δισκία).

Κατευθυντήριες οδηγίες Στο συνέδριο παρουσιάσθηκαν σε αντίστοιχα στρογγυλά τραπέζια αλλά κυκλοφόρησαν και σε βιβλίο 210 σελίδων, οι οδηγίες 2019 της ΕΔΕ σε σχέση με την πρόληψη, τη διατροφική και φαρμακευτική αντιμετώπιση του διαβήτη, τις οξείες και χρόνιες επιπλοκές του ΣΔ, την οξεία νόσηση στο σπίτι και τη νοσηλεία στο νοσοκομείο, τα πρωτόκολλα παρακολούθησης των ατόμων με ΣΔ κ.λπ. Στη συγγραφή και παρουσίαση συνεργάσθηκαν οι πλέον καταξιωμένοι και διακεκριμένοι επιστήμονες που ασχολούνται με το ΣΔ στη χώρα μας. Στο συνέδριο κυκλοφόρησε, επίσης, για πρώτη φορά ένα σημαντικό βιβλιογραφικό έργο της ΕΔΕ, η «Σύγχρονη Διαβητολογία», ένα πλήρες, σύγχρονο βιβλίο 1.000 σελίδων (!), που προσεγγίζει με εξαιρετική τεκμηρίωση όλα τα θέματα πρόληψης και θεραπείας του Διαβήτη και των επιπλοκών του.

στα χρωματα του διαβήτη

ΥΓΕΙΑ&ΔΙΑΤΡΟΦΗ

ΓΙΑΟΥΡΤΙ ΜΕ ΦΡΟΥΤΑ & ΒΙΤΑΜΙΝΗ Β

ΕΝΑ ΑΚΟΜΗ

"OΠΛΟ"

ΣΤΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΟΥ ΔΙΑΒΗΤΗ Σημαντικό ρόλο στην απώλεια βάρους και στην ευγλυκαιμία των υπέρβαρων ατόμων με διαβήτη τύπου 2 που λαμβάνουν θεραπεία από το στόμα, μπορεί να παίξει το εμπλουτισμένο με βιταμίνη Β γιαούρτι με φρούτα και γλυκαντικά. Σε μελέτη της Χημικού, Δρος Ιατρικής και μέλους του Εργαστηριακού και Διδακτικού Προσωπικού του Τμήματος Επιστήμης Διαιτολογίας-Διατροφής του Χαροκοπείου Πανεπιστημίου, Αμαλίας Γιάννη, άτομα με διαβήτη τύπου 2, που λάμβαναν αντιδιαβητική αγωγή από το στόμα και κατανάλωναν δύο μερίδες τέτοιου γιαουρτιού την ημέρα, υπό στενή ιατρική και διαιτολογική παρακολούθηση, επί 12 εβδομάδες (τρεις μήνες), εμφάνισαν σημαντικές βελτιώσεις στη διαχείριση της γλυκόζης τους, αλλά και απώλεια βάρους. Αναλυτικότερα, χωρίς να προβούν σε καμία αλλαγή στην αντιδιαβητική τους αγωγή, τα άτομα που κατανάλωναν δύο γιαούρτια την ημέρα εμφάνισαν στο τέλος της μελέτης βελτίωση στο γλυκαιμικό τους έλεγχο με μείωση κατά 0,2 της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης, μείωση της γλυκόζης στο αίμα, βελτίωση της απόκρισης στη δοκιμασία ανοχής της γλυκόζης, αύξηση της καλής χοληστερόλης και αύξηση της συγκέντρωσης των βιταμινών Β1, Β2 και Β6 στο αίμα. Σημαντικές βελτιώσεις παρατηρήθηκαν και στο σωματικό βάρος, με απώλεια κατά μέσο όρο 1,6 κιλών και 1,6 εκατοστών από την περιφέρεια της μέσης τους, αλλά και μείωση στο ποσοστό λίπους στο σώμα τους. Αντίθετα, μία δεύτερη μελέτη με λευκό στραγγιστό γιαούρτι δεν επιβεβαίωσε τα αποτελέσματα ως προς τη μείωση του βάρους και το γλυκαιμικό έλεγχο. Αν και παρατηρήθηκε σημαντική βελτίωση της περιφέρειας της μέσης τους, μικρή μείωση του ποσοστού λίπους του σώματός τους και χαμηλό αίσθημα πείνας σε σχέση με την έναρξη της μελέτης, καμία βελτίωση δεν παρατηρήθηκε στις τιμές της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης. Αντιθέτως, οι συμμετέχοντες είχαν χειρότερες επιδόσεις στη δοκιμασία ανοχής της γλυκόζης, μετά την παρέμβαση. H συγκεκριμένη μελέτη έρχεται να επιβεβαιώσει ότι η κατανάλωση γιαουρτιού χαμηλών λιπαρών, αλλά όχι των υπόλοιπων γαλακτοκομικών, συνδέεται με καλύτερο έλεγχο του σακχάρου. Για να αποκομίσετε, ωστόσο, τα οφέλη του γιαουρτιού στην υγεία και στο σάκχαρό σας, θα πρέπει να το καταναλώνετε πάντα στο πλαίσιο ενός ισορροπημένου τρόπου διατροφής, φυσικής δραστηριότητας και λήψης της φαρμακευτικής σας αγωγής.

στα χρωματα του διαβήτη

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚOΑΡΘΡΟ

Γράφει ο:

ΔΙΑΒΗΤΗΣ & ΥΠΟΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑ

ΗΛΙΑΣ ΓΑΤΟΣ Χειρουργός Γυναικολόγος – Μαιευτήρας, Ειδικός στην εξωσωματική γονιμοποίηση και ενδοσκοπική χειρουργική, Επιστημονικός Διευθυντής Μ.Ι.Υ.Α. EmBIO medical center

στα χρωματα του διαβήτη

ΕΝΑ

ΠΡΟΒΛΗΜΑ

ΠΟΥ ΕΧΕΙ ΛΥΣΗ!

Η ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΚΑΙ Η ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΙΝΣΟΥΛΙΝΗ ΕΙΝΑΙ ΔΥΟ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΠΙΟ ΚΟΙΝΟΥΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΟΔΗΓΟΥΝ ΣΕ ΥΠΟΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑ, ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΓΥΝΑΙΚΕΙΑΣ ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑΣ.

Η υπογονιμότητα, δηλαδή η αδυναμία να επιτευχθεί εγκυμοσύνη μέσα σε 12 μήνες προσπάθειας για σύλληψη, επηρεάζει περίπου το 10% του πληθυσμού. Στην πλειοψηφία των περιπτώσεων, υπάρχει μια συγκεκριμένη ιατρική αιτία για την υπογονιμότητα που μπορεί να επιλυθεί. Ωστόσο, ασθένειες όπως ο διαβήτης μπορεί να προκαλέσει επιπλέον επιπλοκές, τόσο στις γυναίκες όσο και στους άνδρες σε σχέση με τη γονιμότητα. Η σχέση του διαβήτη και της ινσουλίνης με την υπογονιμότητα είναι γνωστή. Η ινσουλίνη είναι μια ορμόνη. Έτσι, όταν κάποιος έχει διαβήτη ή οποιαδήποτε μορφή αντίστασης στην ινσουλίνη, έχει μια ορμονική ανισορροπία. Όταν μια ορμόνη είναι εκτός ισορροπίας, μπορεί να προκαλέσει ένα ντόμινο αντιδράσεων, όπως επίδραση με το υπόλοιπο των ορμονών, συμπεριλαμβανομένων των οιστρογόνων, της προγεστερόνης και της τεστοστερόνης. Αυτές οι ορμονικές ανισορροπίες μπορεί να προκαλέσουν μια ευρεία ποικιλία παρενεργειών, που κυμαίνονται από κύστεις των ωοθηκών, μέχρι στυτική δυσλειτουργία και υπογονιμότητα. Σε περιπτώσεις όπου η υπογονιμότητα σχετίζεται με τα επίπεδα ινσουλίνης, η διόρθωση της ανισορροπίας είναι συχνά αρκετή για να οδηγήσει σε μια επιτυχή εγκυμοσύνη.

Γυναικεία Υπογονιμότητα & Διαβήτης Η παχυσαρκία και η αντίσταση στην ινσουλίνη είναι δύο από τους πιο κοινούς παράγοντες που οδηγούν σε υπογονιμότητα, ιδιαίτερα γυναικείας αιτιολογίας. Η υπογονιμότητα είναι συχνή στις ασθενείς που έχουν διαγνωστεί με σύνδρομο πολυ-

στα χρωματα του διαβήτη

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚOΑΡΘΡΟ

κυστικών ωοθηκών (PCOS) και μεταβολικό σύνδρομο, που επηρεάζουν περίπου το 25% του πληθυσμού. Στην πραγματικότητα, το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών αποτελεί μια από τις πιο κοινές αιτίες της γυναικείας αντίστασης στην ινσουλίνη, η οποία μπορεί να προκαλεί υπογονιμότητα. Και οι δύο αυτοί παράγοντες συνδέονται με την παχυσαρκία και εν τέλει με το διαβήτη. Γενικότερα, από τις περιπτώσεις που έχουν διαγνωστεί με διαβήτη τύπου 2, σε ποσοστό 80% έως 90% έχουν επίσης διαγνωστεί ως παχύσαρκες. Σήμερα, έχει παρατηρηθεί πρώιμη επιτυχία σε νοσηρά παχύσαρκες γυναίκες που υποβάλλονται σε βαριατρική χειρουργική επέμβαση (για την απώλεια βάρους). Όσο μειώνονται τα κιλά, αυξάνονται οι πιθανότητες να συλλάβουν, κάτι που προηγουμένως δεν ήταν δυνατό. Ανεξάρτητα από την ύπαρξη υπογονιμότητας, μια γυναίκα με διαβήτη που θέλει να μείνει έγκυος, θα πρέπει να έχει τέλειο έλεγχο του σακχάρου στο αίμα της. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να προσέξει την ινσουλίνη, τη γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη (HbA1c) και τα επίπεδα της αιμοσφαιρίνης, καθώς και το βάρος της. Είτε υπάρχει διαβήτης είτε όχι, με σωστή διατροφή, κατάλληλη άσκηση σε συνδυασμό με συμπληρώματα βιταμινών, οι πιθανότητες για σύλληψη βελτιώνονται σημαντικά.

Ανδρική Υπογονιμότητα & Διαβήτης Ο διαβήτης μπορεί να προκαλέσει προβλήματα γονιμότητας και στους άνδρες.

στα χρωματα του διαβήτη

ΠΑΝΩ ΑΠΟ ΤΟ 80% ΤΩΝ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΩΝ ΥΠΟΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑΣ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΘΕΡΑΠΕΥΤΟΥΝ ΚΑΙ ΣΧΕΔΟΝ ΣΤΟ ΕΝΑ ΤΡΙΤΟ ΔΕΝ ΑΠΑΙΤΕΙΤΑΙ ΑΛΛΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ, ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΥΓΙΕΙΝΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΚΑΙ ΚΑΤΑΛΛΗΛΗ ΑΣΚΗΣΗ!

Για παράδειγμα, νευρική βλάβη από διαβήτη, σκλήρυνση κατά πλάκας ή βλάβη του νωτιαίου μυελού μπορεί να οδηγήσει σε παλίνδρομη εκσπερμάτωση, όπου το σπέρμα πηγαίνει μέσα στην ουροδόχο κύστη. Επειδή ποτέ το σπέρμα δεν φτάνει στο γυναικείο αναπαραγωγικό σύστημα, η υπογονιμότητα μπορεί να είναι ένα ζήτημα. Η στυτική δυσλειτουργία είναι μια άλλη συχνή επιπλοκή του διαβήτη που μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα γονιμότητας για τους άνδρες. Σε έρευνα που διεξήχθη το Μάιο του 2007 στο Μπέλφαστ, της Βόρειας Ιρλανδίας, αναδείχτηκε ότι οι άνδρες με διαβήτη τύπου 1 μπορεί να έχουν βλάβη του DNA στο σπέρμα τους, η οποία είναι πιθανό να μειώσει τη γονιμότητά τους. Όταν κάποιος πάσχει από διαβήτη και υπογονιμότητα, πρέπει να γνωρίζει ότι υπάρχει ελπίδα. Πάνω από το 80% των περιπτώσεων υπογονιμότητας μπορούν να θεραπευτούν και σχεδόν στο ένα τρίτο δεν απαιτείται άλλη θεραπεία, πέρα από υγιεινή διατροφή και κατάλληλη άσκηση!

στα χρωματα του διαβήτη

69 69

ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΚΑΡΑΠΑΝΟΥ

Πρέπει να σταματήσουμε να θεραπεύουμε ασθένειες.

ασθενείς

Πρέπει να θεραπεύουμε

Σ Υ Ν Ε Ν Τ Ε Υ Ξ Η Σ Τ Η Ν Ε Κ ΤΑ Ρ Ι Α Κ Α ΡΑ Κ Ω Σ ΤΑ

στα χρωματα του διαβήτη

Ψυχολόγος Υγείας, Γνωσιακή- Συμπεριφορική Ψυχοθεραπεύτρια, PhD, CIPD, με εξειδίκευση στη διαχείριση των χρονίων παθήσεων και των διαταραχών λειτουργικότητας των ασθενών

Εδώ και αρκετά χρόνια, η ψυχολόγος υγείας Δρ Χριστίνα Καραπάνου ασχολείται εκτεταμένα με την εκπαίδευση γιατρών και ασθενών. Σε σχέση με τους πρώτους, αυτό που προσπαθεί να πετύχει είναι η μεταφορά τους, από το βιοϊατρικό μοντέλο στο οποίο έχουν εκπαιδευτεί, στο βιοψυχοκοινωνικό μοντέλο, ώστε να μάθουν να προσεγγίζουν τον ασθενή με ενσυναίσθηση και να μη θεραπεύουν πλέον ασθένειες, αλλά ασθενείς. Γιατί κάθε ασθενής είναι ξεχωριστός, έχει τη δική του προσωπικότητα και τις δικές του ανάγκες. Σε σχέση με τους ασθενείς και ειδικά αυτούς με χρόνιες παθήσεις, όπως ο διαβήτης, στόχος της εκπαίδευσης είναι η αποδοχή του νέου τους εαυτού και ο επαναπροσδιορισμός της ζωής τους.

Τα τελευταία χρόνια βλέπουμε (επιτέλους) κάτι να αλλάζει στη σχέση γιατρού – ασθενούς και εσείς παίζετε καταλυτικό ρόλο σε αυτό, καθώς εκπαιδεύετε συστηματικά γιατρούς. Πώς ξεκίνησε όλη αυτή η τάση, που καταγράφεται σε παγκόσμιο επίπεδο;

ΣΤΟΧΟΣ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΜΟΝΟ ΝΑ ΔΩΣΕΙΣ ΤΗΝ ΕΝΔΕΙΚΝΥΟΜΕΝΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΣΤΟΝ ΑΣΘΕΝΗ, ΑΛΛΑ ΝΑ ΤΟΝ ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΑ, ΩΣΤΕ ΝΑ ΠΑΡΑΜΕΙΝΕΙ ΣΕ ΑΥΤΗ.

Όλα ξεκίνησαν με τη μελέτη που πραγματοποιήθηκε στη Μεγάλη Βρετανία για να εξετάσει το ρόλο που παίζουν οι γιατροί στη συμμόρφωση και στις συναισθηματικές αντιδράσεις των ασθενών. Η έρευνα, που έτρεξε σε δημόσια νοσοκομεία και συμπεριέλαβε ασθενείς με διάφορες παθήσεις, ρωτούσε μεταξύ άλλων τους συμμετέχοντες: «Έδειξε ο γιατρός ενσυναίσθηση στο πρόβλημα που αντιμετωπίζετε»; «Σας έκανε ερωτήσεις για τις δυσκολίες στην καθημερινότητά σας»; «Σας εξήγησε με απλά λόγια τη θεραπεία και τις επιπτώσεις της μη συμμόρφωσης σε αυτήν»; Τα συμπεράσματα της έρευνας αποκάλυψαν, ότι η σχέση γιατρού - ασθενούς δεν ήταν καλή και τότε, τα βρετανικά πανεπιστήμια ξεκίνησαν μια εκπαίδευση για αυτό που την ονόμασαν «Εmotional ReactivityΕmpathy», πόσο σημαντική είναι δηλαδή η ενσυναίσθηση στη θεραπευτική πράξη.

στα χρωματα του διαβήτη

ΣΥΝΑΝΤΗΣΗΜΕ Τ Η ΝΧΡΙΣΤΙΝΑ ΚΑΡΑΠΑΝΟΥ

Αυτό ήλθε και συνέπεσε με το trend του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας για την ασθενοκεντρικότητα: Σύμφωνα με αυτό, θα πρέπει να σταματήσουμε να θεραπεύουμε τις ασθένειες και θα πρέπει να θεραπεύουμε ασθενείς που έχουν αυτές τις ασθένειες. Έτσι, μπήκε ένας νέος παράγοντας, η προσωπικότητα του ασθενούς και η ειδική εκπαίδευση των γιατρών για τις συναισθηματικές αντιδράσεις των ασθενών σε διάφορες χρόνιες παθήσεις.

Δεν υπάρχει τέτοια εκπαίδευση στα πανεπιστήμια; Όχι, είναι κάτι το οποίο οι ιατρικές σχολές μέχρι πρόσφατα δεν κάλυπταν. Δεν είχαν μαθήματα που να διδάσκουν τους γιατρούς πώς να εκτελούν τη θεραπευτική πράξη με τρόπο ενσυναισθηματικό. Έτσι, ξεκίνησε η εκπαίδευση των γιατρών σε τεχνικές συναισθηματικής επικοινωνίας, συμβουλευτικής παρέμβασης, ανακοίνωσης των δυσάρεστων νέων, ανακοίνωσης του θεραπευτικού πλάνου και τρόπων με τους οποίους μπορείς να ενισχύσεις τον ασθενή ψυχολογικά.

στα χρωματα του διαβήτη

Στόχος δεν είναι μόνο να δώσεις την ενδεικνυόμενη θεραπεία στον ασθενή, αλλά να τον ενισχύσεις ψυχολογικά, ώστε να παραμείνει σε αυτή. Κάνοντας εκπαιδεύσεις γιατρών σε Ευρώπη, Μέση Ανατολή και Βόρεια Αφρική, έχω διαπιστώσει ότι οι αντιδράσεις των γιατρών είναι παντού ίδιες: Λες και ανακάλυψαν τον τροχό! Οι περισσότεροι σκέφτονται πόσο χρήσιμο θα ήταν αυτό να διδασκόταν στο 2ο ή στο 3ο έτος της Ιατρικής Σχολής. Στην Αγγλία, στον Καναδά και στις ΗΠΑ έχει ενταχθεί η ψυχολογία υγείας, η εκπαίδευση και η συμβουλευτική με μαθήματα όπως το «how to break the bad news», το πώς ανακοινώνεις, δηλαδή, σε κάποιον ότι έχει ένα πρόβλημα υγείας.

Ποιες είναι οι δυσκολίες, όταν κάποιος έχει ένα χρόνιο νόσημα; Αυτό που αλλάζει δεν είναι μόνο ότι θα πρέπει να παίρνει μια θεραπεία- πρέπει να αλλάξει ο τρόπος διατροφής, η άσκηση, η νοοτροπία του, μιλάμε για μία μεγάλη αλλαγή στην καθημερινότητα, έναν μετασχηματισμό στην προσωπικότητα του ασθενούς.

Όλα αυτά θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη από το γιατρό. Δεν μπορείς να απαιτείς από τον ασθενή, δίνοντάς του απλώς μια θεραπεία να αλλάξει τα πάντα και μετά να τον μαλώνεις επειδή δεν συμμορφώθηκε... Στο χρόνιο νόσημα, ο γιατρός πρέπει να δίνει διαρκώς κίνητρο στον ασθενή να είναι θετικά προσκείμενος στο πρόβλημα υγείας του. Εκπαιδεύουμε τους γιατρούς να κάνουν συμβουλευτική και να περάσουν την έννοια της ρύθμισης του νοσήματος και όχι της αντιμετώπισης («γιατρέ δώσε μου κάτι για να μου περάσει»). Σε τελική ανάλυση αυτό που θέλουμε είναι να κάνουμε τους ασθενείς να μην αισθάνονται άρρωστοι, αλλά αυτοδύναμοι να χειριστούν οποιαδήποτε πρόκληση τους έχει φέρει η ζωή- είτε αυτό είναι διαβήτης, είτε ρευματοειδής αρθρίτιδα, οτιδήποτε. Αυτήν την τεχνική τη χρησιμοποιούμε ακόμη και σε καρκινοπαθείς τελικού σταδίου- τους διδάσκουμε αυτοδυναμία, να διαχειριστούν το φόβο του θανάτου και το φόβο της απώλειας ελέγχου. Ο άνθρωπος θα πρέπει να αισθά-

νεται σε όλες τις φάσεις της ζωής του ότι έχει τη δύναμη να διαχειριστεί οτιδήποτε έχει βρεθεί μπροστά του. Δυστυχώς, μέχρι σήμερα οι γιατροί εκπαιδεύονταν στο βιο-ιατρικό μοντέλο: Εξετάσεις, διάγνωση, ιστορικό και θεραπεία. Σήμερα, οδεύουμε αισίως προς το βιο-ψυχοκοινωνικό μοντέλο, το οποίο ενθαρρύνει τους γιατρούς εκτός από τη βιολογική διάγνωση, να παίρνουν ένα ψυχολογικό και κοινωνικό προφίλ του ασθενούς, να προσπαθήσουν να τον καταλάβουν, να μιλήσουν στη γλώσσα του, με βάση τις δικές του ανάγκες. Εκπαιδεύουμε, αλλά και δημιουργούμε γιατρούς -μέντορες, οι οποίοι δημιουργούν μια κουλτούρα mentoring μέσα στο νοσοκομείο ή στο ιδιωτικό practice τους και θα εκπαιδεύσουν με τη σειρά τους τους καινούριους γιατρούς σε αυτή τη λογική.

Ποιες είναι οι προκλήσεις για επαγγελματία υγείας και ασθενή στην περίπτωση του διαβήτη; Στον διαβήτη τύπου 1, οι περισσότερες γυναίκες βιώνουν κατάθλιψη, γιατί αποκτούν ξαφνικά ένα φόβο σε σχέση με την τεκνοποίηση, ενώ οι άνδρες έχουν το βα-

Στην εκπαίδευση του ατόμου με διαβήτη και της οικογένειάς του είναι πολύ σημαντικό να μην προάγουμε ένα μήνυμα απαγορευτικό, ότι δηλαδή ο διαβήτης προκαλεί απαγορεύσεις στη ζωή, αλλά το μήνυμα ότι σου ανοίγει νέες πόρτες: «Ήλθε ο διαβήτης στη ζωή σου για να προσέχεις πολύ περισσότερο αυτά που δεν προσέχουν οι άλλοι». Με τον τρόπο αυτό μετατρέπουμε το σοκ σε πρόκληση.

στα χρωματα του διαβήτη

ΣΥΝΑΝΤΗΣΗΜΕ Τ Η ΝΧΡΙΣΤΙΝΑ ΚΑΡΑΠΑΝΟΥ

θύτερο φόβο της σεξουαλικής ανικανότητας. Δεν είναι τυχαίο ότι ο διαβήτης έχει πολύ μεγάλη συννοσηρότητα με κατάθλιψη και αγχώδεις διαταραχές. Στο διαβήτη τύπου 2 τίθενται άλλα ζητήματααλλαγής τρόπου ζωής και γεννιούνται ερωτήματα όπως, «για πόσα χρόνια θα πρέπει να παίρνω χάπια;», «Θα αλλάξω δοσολογία;», «Μήπως καταλήξω στην ινσουλίνη;». Το χειρότερο, όμως, είναι οι αυτοηττούμενες συμπεριφορές (selfsabotage) που είναι ιδιαίτερα συχνές στο διαβήτη: «Μα εγώ προσπάθησα. Έκανα δίαιτα/ γυμναστική. Γιατί πρέπει να συνεχίσω να παίρνω χάπια; Γιατί ο εαυτός μου και η υγεία μου με πρόδωσαν;». Η λέξη -κλειδί στο διαβήτη δεν είναι η πάλη, είναι η διαχείριση (management) ή όπως λέμε στα ελληνικά, η ρύθμιση. Το άτομο με διαβήτη πρέπει να ρυθμίζει τον εαυτό του και το διαβήτη του για να είναι λειτουργικός και ισορροπημένος. Δείχνουμε στους ασθενείς τις τεχνικές αυτοπαρατήρησης και αυτορρύθμισης και τους ζητάμε εκτός από την αγωγή να καταγράφουν τις συναισθημα-

στα χρωματα του διαβήτη

τικές τους διακυμάνσεις. Η καταγραφή βοηθά πολύ και το ίδιο κάνει και η αφήγηση. Αφήνοντας τον ασθενή να μας διηγηθεί τον προβληματισμό του και ακούγοντας τον εαυτό του να στο αφηγείται, είναι σαν να αφυπνίζεται ο ίδιος για αυτό που έχει και ευαισθητοποιείται τρομερά. Σίγουρα εκείνη τη στιγμή που διηγείται θα βγάλει μια συναισθηματική αντίδραση (πιθανότατα θα κλάψει), αλλά είναι πολύ θεραπευτικό όλο αυτό. Μία πολύ σημαντική εκπαίδευση που οι γιατροί μας πρέπει οπωσδήποτε να έχουν είναι τα 7 ψυχολογικά στάδια των χρονίων παθήσεων. Πρόκειται για ένα είδος προετοιμασίας του εγκεφάλου στην πληροφορία που δέχεται ότι ξαφνικά «η ζωή του αλλάζει». Στο διαβήτη, τα στάδια αυτά είναι τα εξής: ò ΑΡΝΗΣΗ - ΣΟΚ. ò ΥΠΕΡΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ, ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΗ, ΑΠΟΓΝΩΣΗ. ò ΘΥΜΟΣ. ò ΑΓΧΟΣ. ò ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ. ò ΑΠΩΛΕΙΑ ΕΑΥΤΟΥ. ò ΣΥΓΧΥΣΗ ò ΕΠΑΝΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΖΩΗΣ. ò ΑΠΟΔΟΧΗ.

Για εμένα, το σημαντικότερο από αυτά τα στάδια είναι αυτό της απώλειας εαυτού. Το να αποδεχθείς δηλαδή ότι με το πρόβλημα που έχεις, η προηγούμενη ζωή που είχες δεν θα υπάρξει ξανά. Ότι δεν θα είσαι αυτό που ήσουν, αλλά μια άλλη βερσιόν του εαυτού σου, κάτι καινούριο. Και όπως λέμε και στην ψυχοθεραπεία, στόχος είναι «να επιτρέψεις στον εαυτό σου να γίνεις μια καλύτερη έκδοση, για πιο βελτιωμένη έκδοση εαυτού και να μην προσκολλάσαι σε αυτό που ήσουν κάποτε». Οι περισσότεροι ασθενείς μου λένε κλαίγοντας «θέλω να με βοηθήσεις να γίνω η Χριστίνα που ήμουνα». Έχουν προσκολληθεί τόσο στην προηγούμενη ταυτότητά τους που θεωρούν ότι το καινούριο που έρχεται είναι απειλητικό.

Εκτός από τους γιατρούς και τους ασθενείς ποιοι άλλοι θα πρέπει να εκπαιδευτούν στην ψυχολογική υποστήριξη; Και οι νοσηλευτές και οι φαρμακοποιοί. Αν όλοι, ο γιατρός, ο νοσηλευτής, ο φαρμακοποιός, ο ψυχολόγος, τα προγράμματα εκπαίδευσης, οι ομάδες ασθενών, ήταν όλα προ-

β. Ο ασθενής (π.χ. λόγω ενός ατυχήματος ή μιας βαριάς ίωσης): Σε αυτήν την περίπτωση, το 60% της σκέψης σου περιστρέφεται γύρω από την επιβίωσή σου και το πρόβλημα υγείας σου. γ. Ο χρόνια πάσχων (άρρωστος): Εδώ το 70% της σκέψης του ατόμου περιστρέφεται γύρω από το νόσημά του, το πώς έχει αλλάξει η ζωή του – μόλις 30% αφήνεται σε φυσιολογικές σκέψεις, που έχουν να κάνουν με τη λειτουργικότητα της μέρας του. Αν καταφέρουμε να εκπαιδεύσουμε τους επιστήμονες υγείας, ώστε να φέρνουν τους ασθενείς τουλάχιστον από το τρίτο στάδιο στο δεύτερο, θα είναι μεγάλη επιτυχία. (*Health Psychology – Diabetes – Shelley E Taylor – 1997)

σανατολισμένα στην υποστήριξη των ασθενών, η διαχείριση των νοσημάτων θα ήταν καλύτερη, δεν θα είχαμε έκτακτα περιστατικά και εισαγωγές, αλλά ευτυχισμένους ασθενείς, που δεν θα αισθάνονται άρρωστοι. Οι άνθρωποι εγκλωβιζόμαστε σε τρία επίπεδα ταυτότητας*:

α. Ο υγιής: Σε αυτό το επίπεδο, το ένστικτο της αυτοσυντήρησης λειτουργεί 30%. Αυτό σημαίνει ότι στη διάρκεια του 24ώρου, ξοδεύεις το 30% της γνωστικής σου λειτουργίας για να σκεφθείς την επιβίωση και την υγεία σου. Η σκέψη σου δεν περιστρέφεται γύρω από την υγεία σου.

Ποιες είναι οι ιδιαιτερότητες του διαβήτη; Π.χ. όταν ανακοινώνεται ότι ένα παιδί έχει διαβήτη, το σοκ για τους γονείς είναι μεγάλο. Ο τρόπος της διάγνωσης και της αρχικής επικοινωνίας του γιατρού με τον ασθενή κρύβει μια παγίδα.

στα χρωματα του διαβήτη

ΣΥΝΑΝΤΗΣΗΜΕ Τ Η ΝΧΡΙΣΤΙΝΑ ΚΑΡΑΠΑΝΟΥ

Είναι σημαντικό, όταν ο γιατρός θα ανακοινώσει το διαβήτη να μην σπεύσει να κάνει και εκπαίδευση. Αυτό είναι το κλασικό λάθος που κάνουν οι γιατροί: Ναι μεν κάνουν τη διάγνωση, αλλά δεν αφιερώνουν καθόλου χρόνο στην απόγνωση και την απελπισία που θα αισθανθεί ο γονιός, ο νεαρός ενήλικας ή ο έφηβος, αλλά προχωρούν αμέσως στην εκπαίδευση. Η πρώτη επίσκεψη της ανακοίνωσης των αποτελεσμάτων θα πρέπει να αφιερωθεί αποκλειστικά και μόνο στην ψυχολογική υποστήριξη του ασθενούς- γιατί το σοκ είναι μεγάλο. Ειδικά για τους γονείς. Στην πρώτη επίσκεψη κάνουμε εμψύχωση, ενδυνάμωση και συμβουλευτική, όχι εκπαίδευση. Είναι σημαντικό να αφήσουμε λίγες μέρες στην οικογένεια και να επιστρέψει μετά από μερικές ημέρες με τις ερωτήσεις της και τις αντιδράσεις της, ώστε να συζητηθεί το πλάνο δράσης. Είναι επίσης σημαντικό σε αυτό το σημείο να δοθεί κάποιο έντυπο υλικό στην οικογένεια- έτσι θα αποφύγουμε το να καταφύγει στο google και να πέσει πάνω σε λάθος πληροφορία.

Εκτός από το διαβήτη νοσεί και η οικογένεια. Αυτό ήταν και το μήνυμα της τελευταίας Παγκόσμιας Ημέρας Διαβήτη. Ναι, όταν νοσεί ένα άτομο στην οικογένεια, νοσεί όλο το σύστημα. Όμως, δεν πρέπει να μπαίνει ξεχωριστή κατσαρόλα επειδή το παιδί έχει διαβήτη. Δεν πρέπει να περιθωριοποιούμε τον ασθενή και να τον κάνουμε να νιώθει ότι νοσεί. Γιατί έτσι καλλιεργούμε την ταυτότητα του αρρώστου που αναφέραμε παραπάνω και δημιουργούμε έδαφος για την εμφάνιση συναισθηματικών διαταραχών, όπως η κατάθλιψη. Ειδικά στο διαβήτη- ο γιατρός έχει ένα ρόλο συμβούλου υγείας και ένα ρόλο health coach. Προπονεί τον ασθενή του σε κάθε επίσκεψη, κάθε φορά, με διαφορετικό τρόπο να κάνει αυτοπαρατήρηση και αυτορρύθμιση: στην άσκηση, στη διατροφή, στις μετρήσεις, στα πάντα. Ωστόσο και στην εκπαίδευση του ατόμου με διαβήτη και της οικογένειάς του είναι πολύ σημαντικό να μην προάγουμε ένα μήνυμα απαγορευτικό, ότι δηλαδή ο διαβήτης προκαλεί απαγορεύσεις στη ζωή, αλλά το μήνυμα ότι σου ανοίγει νέες πόρτες: «Ήλθε ο διαβήτης στη ζωή σου για να προσέχεις πολύ περισσότερο αυτά που δεν προσέχουν οι άλλοι». Με τον τρόπο αυτό μετατρέπουμε το σοκ σε πρόκληση.

76 76

στα σταχρωματα χρωματατου τουδιαβήτη διαβήτη

στα χρωματα του διαβήτη

ΥΓΕΙΑ&ΔΙΑΤΡΟΦΗ

Γράφει ο:

ΣΠΥΡΟΣ ΖΑΡΟΓΙΑΝΝΗΣ Κλινικός Διαιτολόγος - Διατροφολόγος, BSc, Χαροκόπειο Παν/μιο Αθηνών. Ειδίκευση στο Σακχαρώδη Διαβήτη, MSc, University of Glasgow

Προσαρμογή της δόσης της ινσουλίνης για

ΠΡΩΤΕΐΝΕΣ, ΛΙΠΟΣ & ΓΛΥΚΑΙΜΙΚΟ ΔΕΙΚΤΗ

Οι υδατάνθρακες θεωρούνται τα κύρια μακροθρεπτικά συστατικά που επηρεάζουν το μεταγευματικό σάκχαρο. Για αυτό, ένα από τα πιο σημαντικά χαρακτηριστικά της θεραπευτικής αντιμετώπισης του Διαβήτη Τύπου 1 είναι η προσαρμογή της γευματικής δόσης της ινσουλίνης με βάση τον υπολογισμό των υδατανθράκων του γεύματος. Ωστόσο, πρόσφατα δεδομένα δείχνουν πως και άλλοι διατροφικοί παράγοντες, όπως οι πρωτεΐνες, το λίπος και ο γλυκαιμικός δείκτης επηρεάζουν σημαντικά το μεταγευματικό σάκχαρο. Έτσι, διάφοροι τρόποι έχουν προταθεί για τη χρονική στιγμή και την προσαρμογή της δόσης της ινσουλίνης σε τέτοιου είδους περιπτώσεις.

στα χρωματα του διαβήτη

P u p l i

Η οικογένεια Σούκα για περισσότερο από μισό αιώνα παράγει μέλι.

Το μυστικό είναι να καταναλώνουμε πρωτεΐνες και λίπος με μέτρο, γιατί σε μικρές ποσότητες μας βοηθάνε να κρατάμε φυσιολογικό το μεταγευματικό σάκχαρο, αλλά σε μεγάλες ποσότητες μας «χαλάνε» τις μεταγευματικές τιμές, ακόμα και ώρες μετά το γεύμα.

Πρώτος ο παππούς Νικόλαος, άνθρωπος της φύσης, αγάπησε τις μέλισσες και ξεκίνησε τα πρώτα του μελίσσια στο βουνό της καρδιάς του, το Χελμό. Την ίδια αγάπη μετέδωσε και στο γιο του Γιώργο, ιδρυτή της "ΜΕΛΙΣΣΟΚΟΜΙΑΣ ΧΕΛΜΟΣ", στους Άνω Λούσους Καλαβρύτων. Σήμερα, τα τέσσερα παιδιά του ενωμένα με τους άρρηκτους δεσμούς μιας κυψέλης, με αγάπη και τεχνογνωσία, συνεχίζουν την παράδοση και παράγουν 15 διαφορετικές ποικιλίες μελιού όπως: Θυμαρίσιο, Ελάτης, Ελάτης Βανίλια, Ανθών, Πεύκο, Βελανιδιά, Κουμαριά, Ρείκι, Πορτοκαλιάς, Πολύκομπο, Ακακίας, Καστανιάς, Ευκάλυπτου, Χαρουπιάς, Πευκοθύμαρο, βιολογικό μέλι, γύρη, βασιλικό πολτό, παράγωγα μελιού, παστέλια και κεραλοιφή.

www.melihelmos.gr

ΥΓΕΙΑ&ΔΙΑΤΡΟΦΗ

Αρχικά, θα πρέπει να κατανοήσουμε με ποιον τρόπο επηρεάζουν το μεταγευματικό σάκχαρο αυτοί οι διατροφικοί παράγοντες για να πετύχουμε τους γλυκαιμικούς στόχους. Με αυτό τον τρόπο θα μπορέσουμε να αντιστοιχήσουμε σωστά τη δόση και το χρόνο της ινσουλίνης σε κάθε είδους γεύμα. Πρώτον, η προσθήκη λίπους σε ένα γεύμα με υδατάνθρακες επηρεάζει τα μεταγευματικά σάκχαρα, κυρίως γιατί καθυστερεί τη γαστρική κένωση, δηλαδή τα συστατικά του φαγητού απορροφούνται πιο αργά από τον οργανισμό, αλλά και γιατί ένα μέρος του μπορεί να μετατραπεί σε γλυκόζη. Τι σημαίνει αυτό με απλά λόγια; Όταν υπάρχει λίπος σε μικρές ποσότητες σε ένα γεύμα, η απορρόφηση των υδατανθράκων καθυστερεί και το μεταγευματικό σάκχαρο ανεβαίνει σταδιακά. Έτσι, η ινσουλίνη που έχει δοθεί για το γεύμα μπορεί πιο εύκολα να «συμβαδίσει» με την απορρόφηση των υδατανθράκων και το μεταγευματικό σάκχαρο να είναι πολύ κοντά στο φυσιολογικό. Όταν όμως η ποσότητα του λίπους είναι πολύ μεγάλη σε ένα γεύμα, 1) το σάκχαρο στο αίμα αυξάνεται πολύ αργά, 1-3 ώρες μετά το γεύμα με αυξημένη την πιθανότητα υπογλυκαιμίας και 2) αυξάνεται καθυστερημένα μετά από

στα χρωματα του διαβήτη

3 ώρες, προκαλώντας υπεργλυκαιμία που διαρκεί ώρες μετά το γεύμα. Τι θεωρούμε, όμως, γεύμα πλούσιο σε λίπος; Γενικά, η ύπαρξη >40 gr λίπους με υδατάνθρακες θεωρείται σημαντική και απαιτείται προσαρμογή της ινσουλίνης. Κλασικά παραδείγματα «ανθυγιεινών» γευμάτων πλούσιων σε λίπος είναι η πίτσα, το παστίτσιο/ μουσακάς, burger με πατάτες τηγανιτές κ.ά. Μπορεί όμως και ένα «υγιεινό» γεύμα να είναι πλούσιο σε λίπος και να απαιτεί και αυτό προσαρμογή της ινσουλίνης. Παραδείγματα «υγιεινών» γευμάτων πλούσιων σε λίπος (40 gr λίπους) είναι: XX

80 gr ξηρών καρπών.

200 gr αβοκάντο.

Δεύτερον, η πρωτεΐνη και αυτή σε μεγάλες ποσότητες επηρεάζει τα μεταγευματικά σάκχαρα, καθώς ένα μέρος της μπορεί να μετατραπεί σε γλυκόζη ή/και να επηρεάσει κάποιες ορμόνες. Το αποτέλεσμα της πρωτεΐνης στο σάκχαρο θα είναι διαφορετικό εάν καταναλωθεί με ή χωρίς υδατάνθρακες και φαίνεται συνήθως καθυστερημένα (100 λεπτά μετά το γεύμα). Πιο συγκεκριμένα, η συνύπαρξη >40 gr πρωτεϊνών με >30 gr υδατανθράκων ή η ύπαρξη >75 gr μόνο πρωτεϊνών επηρεάζει το μεταγευματικό σάκχαρο και απαιτείται η προσαρμογή της ινσουλίνης. Παραδείγματα γευμάτων που περιέχουν 40 gr πρωτεϊνών με 30 gr υδατανθράκων είναι: XX

180 gr κρέατος/ψαριού με 120 gr ρύζι/ μακαρόνια. 1 τοστ με 4 φέτες γαλοπούλα/τυρί.

Παραδείγματα γευμάτων που περιέχουν 75 gr πρωτεϊνών είναι: XX

320 gr κρέατος/ψαριού.

10 αυγά.

P u p l i

Τέλος, ο γλυκαιμικός δείκτης κατατάσσει τα τρόφιμα ανάλογα με την ταχύτητα που αυξάνουν το μεταγευματικό σάκχαρο. Τρόφιμα με υψηλό γλυκαιμικό δείκτη προκαλούν ταχύτατη αύξηση του μεταγευματικού σακχάρου, ακολουθούμενη από ταχύτατη πτώση. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τη μεταγευματική υπεργλυκαιμία στα πρώτα λεπτά μετά το γεύμα και μεγάλη πιθανότητα για υπογλυκαιμία μέσα στο πρώτο δίωρο μετά το γεύμα. Αντίθετα, τρόφιμα με χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη απορροφώνται σταδιακά από τον οργανισμό, προκαλώντας μια πιο ομαλή και πιο ήπια αύξηση του μεταγευματικού σακχάρου. Τρόφιμα με χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη είναι το γιαούρτι, το γάλα, τα όσπρια και τα προϊόντα ολικής άλεσης. Τρόφιμα με μέτριο γλυκαιμικό δείκτη είναι τα αμυλούχα λαχανικά, το καλαμπόκι, το ρύζι, τα μακαρόνια, το παγωτό. Τρόφιμα με υψηλό γλυκαιμικό δείκτη είναι το λευκό ψωμί, η πατάτα, τα δημητριακά. Το μυστικό στις παραπάνω περιπτώσεις είναι να καταναλώνουμε πρωτεΐνες και λίπος με μέτρο, γιατί σε μικρές ποσότητες μας βοηθάνε να κρατάμε φυσιολογικό το μεταγευματικό σάκχαρο, αλλά σε μεγάλες ποσότητες μας «χαλάνε» τις μεταγευματικές τιμές, ακόμα και ώρες μετά το γεύμα. Επίσης, προτιμάμε τροφές με χαμηλό έως μέτριο γλυκαιμικό δείκτη που προκαλούν μια σταδιακή αύξηση του σακχάρου, με αποτέλεσμα πολύ καλές μεταγευματικές τιμές. Στις περιπτώσεις όμως που θα καταναλωθούν γεύ-

TO FILEMA TIS LELAS

Είμαστε μια μικρή οικογενειακή μονάδα με έδρα το Κιάτο Κορινθίας. Οι μαρμελάδες και τα γλυκά κουταλιού χωρίς ζάχαρη από TO FILEMA TIS LELAS παρασκευάζονται σε μικρές κατσαρόλες από100% φρέσκα φρούτα και χυμό φρούτων ελληνικής παραγωγής. Πρόκειται για ένα χειροποίητο προϊόν υψηλής ποιότητας, που ακολουθεί την παραδοσιακή ελληνική κουζίνα χωρίς να αλλάζει την ποιότητα και τη γεύση! Περιέχει μόνο φυσικά σάκχαρα. Εντύπωση προκαλούν τα τσάτνεϊ (γλυκόξινες σάλτσες) από φρούτα και λαχανικά με πινελιές μπαχαρικών και βοτάνων, χωρίς ζάχαρη. Συνδυάζονται ιδανικά με τυριά, ψητά κρέατα, λαχανικά, σαλάτες, ως ντιπ με κράκερ, κριτσίνια κ.α. Στο εργαστήριο εφαρμόζουμε σύστημα HACCP, διαθέτουμε πιστοποίηση κατά ISO 22000:2005 για την ασφάλεια και διαχείριση τροφίμων και πιστοποίηση για παραγωγή βιολογικών προϊόντων. Επίσης, παρέχουμε υπηρεσίες ιδιωτικής ετικέτας (φασόν). Τα προϊόντα TO FILEMA TIS LELAS θα τα βρείτε σε επιλεγμένα σημεία πώλησης, παντοπωλεία και delicatessen, σε όλη την Ελλάδα και σε πολλές χώρες του εξωτερικού. Μετά από βραβεία διάκρισης και άριστες κριτικές από καταξιωμένους γευσιγνώστες, σας προσκαλούμε να τα ανακαλύψετε σε ένα ταξίδι γεύσεων!!!

στα χρωματα του διαβήτη

ΥΓΕΙΑ&ΔΙΑΤΡΟΦΗ

ματα με μεγάλες ποσότητες λίπους και πρωτεϊνών και τροφές με πολύ υψηλό γλυκαιμικό δείκτη, έχουν προταθεί οι παρακάτω συστάσεις. Σε περιπτώσεις όπου το λίπος του γεύματος ξεπερνάει τα 40 gr: XX

Σε εντατικοποιημένο σχήμα πολλαπλών ενέσεων, προτείνεται η προσθήκη 30-35% της υπολογισμένης δόσης ινσουλίνης μια ώρα μετά το γεύμα. Σε αντλία, προτείνεται η προσθήκη 30-35% της υπολογισμένης δόσης ινσουλίνης με διφασική χορήγηση 50/50 για τις επόμενες 2-2,5 ώρες.

Σε περιπτώσεις όπου το γεύμα είναι πλούσιο σε πρωτεΐνη: XX

Ο υπολογισμός της δόσης της ινσουλίνης μετρώντας τους υδατάνθρακες του γεύματος δίνει στους διαβητικούς ασθενείς τη δυνατότητα να ελέγξουν σε μεγάλο βαθμό τα μεταγευματικά σάκχαρα και τελικά να έχουν ένα πολύ καλό γλυκαιμικό έλεγχο. Φαίνεται, όμως, πως εκτός από τους υδατάνθρακες, διατροφικοί παράγοντες όπως το λίπος, οι πρωτεΐνες και ο γλυκαιμικός δείκτης, μπορεί να επηρεάσουν τα μεταγευματικά σάκχαρα. Οι παραπάνω προτάσεις αποτελούν ένα γενικό κανόνα για την προσαρμογή της δόσης της ινσουλίνης και θα πρέπει να εξατομικεύονται για τον κάθε ασθενή. Τέλος, εάν ο κάθε ασθενής παρατηρεί και γνωρίζει τον τρόπο με τον οποίο συγκεκριμένες τροφές-γεύματα προκαλούν «περίεργα» μεταγευματικά σάκχαρα, με τη βοήθεια του διαιτολόγου θα μπορέσει να προσαρμόσει τη δόση και το χρόνο της ινσουλίνης πάνω στο καθημερινό του πρόγραμμα.

Για γεύματα όπου η πρωτεΐνη είναι λιγότερη από 75 gr, πιθανώς δε χρειάζεται να προσαρμοστεί η δόση της ινσουλίνης. Για γεύματα όπου συνυπάρχουν >30 gr υδατάνθρακες με >40 gr πρωτεϊνών προτείνεται η αύξηση της υπολογισμένης δόσης ινσουλίνης κατά 15-20%.

Σε περιπτώσεις όπου το γεύμα είναι πολύ υψηλού γλυκαιμικού δείκτη: XX

Σε εντατικοποιημένο σχήμα πολλαπλών ενέσεων, προτείνεται η ινσουλίνη να γίνεται περίπου 20 λεπτά πριν το γεύμα (ειδικά εάν το προγευματικό σάκχαρο είναι αρκετά ψηλό). Σε αντλία, προτείνεται αύξηση της υπολογισμένης δόσης ινσουλίνης πριν το γεύμα με ταυτόχρονη μείωση του βασικού ρυθμού στη μεταγευματική περίοδο.

στα χρωματα του διαβήτη

Βιβλιογραφία: 1. Bell KJ, Smart CE, Steil GM, Brand-Miller JC, King B, Wolpert HA. Impact of fat, protein, and glycemic index on postprandial glucose control in type 1 diabetes: implications for intensive diabetes management in the continuous glucose monitoring era. Diabetes Care. 2015 Jun;38(6):1008-15. 2. Hibbert-Jones, E. (2016). Fat and protein counting in type 1 diabetes. Practical Diabetes, 33(7), 243-247. 3. Bell KJ, King BR, Shafat A, Smart CE. The relationship between carbohydrate and the mealtime insulin dose in type 1 diabetes. J Diabetes Complications. 2015 Nov-Dec;29(8):1323-9.

Multiseed Bread Mix

για Πολύσπορο Αρτοσκεύασμα

Με Γλυκαιμικό Δείκτη 54* *

Πιστοποίηση Πανεπιστημίου Oxford Brookes, School of Life Sciences, Nutrition and Food Science Group, UK Τρόφιμα με

Γλυκαιμικός Δείκτης

• Χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη

≤55

• Μέτριο γλυκαιμικό δείκτη

56-69

• Υψηλό γλυκαιμικό δείκτη

≥70

Πηγή: Harvard Health Publications – Harvard Medical School Γλυκαιμικός Δείκτης: Ο ρυθμός αύξησης της γλυκόζης στο αίμα μετά από γεύμα.

✔ Υπέροχη Γεύση ✔ Πηγή Εδώδιμων Ινών

Από τον φούρνο της γειτονιάς σας! ΣΤΕΛΙΟΣ ΚΑΝΑΚΗΣ ΑΒΕΕ Τ 210 24 19 700 F 210 24 62 433 ΥΠΟΚ/ΜΑ ΒΟΡΕΙΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ Τ 2310 570 121-4 F 2310 570 130 www.stelioskanakis.gr • info@stelioskanakis.gr •

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚOΑΡΘΡΟ

Γράφει ο:

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΤΑΓΑΡΗΣ Διευθυντής ΕΣΥ, Νευρολογική Κλινική, ΓΝΑ «Γ. Γεννηματάς»

ΝΟΣΟΣ PARKINSON & ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ

ΝΟΣΟΙ... ΠΑΡΑΛΛΗΛΟΙ 84

στα χρωματα του διαβήτη

Διαβήτης και Πάρκινσον έχουν κάποιες βασικές επιφανειακές ομοιότητες, όπως όλα δείχνουν, όμως, μοιράζονται και έναν κοινό παθογενετικό μηχανισμό. Κάπως έτσι, τα άτομα με διαβήτη έχουν περίπου 38% μεγαλύτερο κίνδυνο να εμφανίσουν Πάρκινσον, σε σχέση με το γενικό πληθυσμό.

Ο Σακχαρώδης Διαβήτης, όπως είναι γνωστό, είναι η συχνότερη και η σοβαρότερη μεταβολική πάθηση, ενώ λόγω των επιπλοκών που τον συνοδεύουν έχει συνδεθεί με αυξημένη νοσηρότητα και θνησιμότητα. Η νόσος του Parkinson από την άλλη πλευρά, αν και δεν φθάνει τη συχνότητα του διαβήτη, είναι μια από τις συχνότερες εκφυλιστικές νόσους του νευρικού συστήματος. Από αυτήν πάσχουν περίπου 6,3 εκατομμύρια άτομα στον κόσμο, ενώ στην Ελλάδα υπολογίζεται ότι έχουμε 15.000-20.000 παρκινσονικούς ασθενείς.

Οι δυο παθήσεις έχουν αρκετές επιφανειακές ομοιότητες. Και στις δύο, η κλινική συμπτωματολογία αποδίδεται στην ανεπάρκεια ενός βιολογικού παράγοντα (ινσουλίνη στο διαβήτη, ντοπαμίνη στο Parkinson), η οποία οφείλεται στην εκφύλιση των κυττάρων που την παράγουν. Επίσης και στις δύο περιπτώσεις, η θεραπευτική αντιμετώπιση περιλαμβάνει υποκατάσταση των ουσιών που λείπουν. Πέρα όμως από τις επιφανειακές ομοιότητες, οι δυο νόσοι φαίνεται να συνδέονται σε πολλαπλά επίπεδα. Ξεκινώντας από την επιδημιολογία, έχει παρατηρηθεί αυξημένη συχνότητα της νόσου του Parkinson σε άτομα με διαβήτη (ιδιαίτερα διαβήτη τύπου 2) και, αντίστοιχα, αυξημένη συχνότητα διαβήτη σε παρκινσονικούς ασθενείς. Μάλιστα, ο σχετικός κίνδυνος να νοσήσει ένα άτομο με διαβήτη από νόσο Parkinson είναι κατά 38% μεγαλύτερος σε σχέση με το γενικό πληθυσμό.

Παθογένεια Η παρατήρηση αυτή έχει στρέψει το ενδιαφέρον στους μηχανισμούς, οι οποίοι εμπλέκονται στην παθογένεια των δύο καταστάσεων. Τα τελευταία χρόνια, η έρευνα έχει επικεντρωθεί στο μηχανισμό παραγωγής ενέργειας του κυττάρου.

στα χρωματα του διαβήτη

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚOΑΡΘΡΟ

ΟΤΑΝ Ο ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΟΥ ΔΙΑΒΗΤΗ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΤΙΚΟΣ, Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΝΟΣΟΥ ΤΟΥ PARKINSON ΕΠΗΡΕΑΖΕΤΑΙ ΑΡΝΗΤΙΚΑ, ΤΟΣΟ ΣΤΑ ΚΙΝΗΤΙΚΑ, ΟΣΟ ΚΑΙ ΣΤΑ ΜΗ ΚΙΝΗΤΙΚΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ. μια πρωτεΐνη, γνωστή με τα αρχικά PGC1a, η δραστηριότητα της οποίας είναι μειωμένη στους ασθενείς με αντίσταση στην ινσουλίνη, όπως και στους ασθενείς με νόσο του Parkinson. Σαν αποτέλεσμα, το κύτταρο δυσλειτουργεί, γίνεται πιο ευαίσθητο σε βλαπτικούς παράγοντες του περιβάλλοντος και τελικά καταστρέφεται.

Όπως είναι γνωστό, τα κύτταρα των ζωντανών οργανισμών περιέχουν οργανίδια, τα μιτοχόνδρια, τα οποία είναι επιφορτισμένα με την παραγωγή ενέργειας. Μια βλάβη στα οργανίδια αυτά οδηγεί στην κακή λειτουργία και τελικά στην καταστροφή του κυττάρου. Δυσλειτουργία των μιτοχονδρίων έχει παρατηρηθεί στο φαινόμενο της αντίστασης στην ινσουλίνη που παρατηρείται στα άτομα με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2. Έχει επίσης παρατηρηθεί στη νόσο του Parkinson. H επιστήμη, όμως, έχει προχωρήσει πιο πέρα: Έχουν προσδιοριστεί οι βιολογικοί παράγοντες, οι οποίοι είναι υπεύθυνοι για αυτή τη δυσλειτουργία των μιτοχονδρίων. Πρόκειται για

στα χρωματα του διαβήτη

Όλες αυτές οι επιστημονικές γνώσεις δεν έχουν μόνο θεωρητικό ενδιαφέρον. Η αποσαφήνιση των μηχανισμών οδηγεί στη δημιουργία νέων φαρμάκων. Ήδη, η πρωτεΐνη που αναφέρθηκε, η PGC1a, αποτελεί τον στόχο των νεότερων αντιδιαβητικών φαρμάκων. Ένα από αυτά, η εξενατίδη, έχει δοκιμαστεί σε άτομα με διαβήτη και νόσο του Parkinson και έχει δείξει θετικά αποτελέσματα. Η σχέση όμως της νόσου του Parkinson με το σακχαρώδη διαβήτη δεν περιορίζεται μόνο στον κίνδυνο εμφάνισης της νόσου. Όταν ο έλεγχος του διαβήτη δεν είναι ικανοποιητικός, η εξέλιξη της νόσου του Parkinson επηρεάζεται αρνητικά, τόσο στα κινητικά, όσο και στα μη κινητικά συμπτώματα. Τέλος, έχει φανεί μια άμεση σχέση μεταξύ της αποτελεσματικής ρύθμισης του σακχάρου και της νοητικής κατάσταση του ασθενούς: Παρκινσονικοί ασθενείς με γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη πάνω από 7,5% έχουν τέσσερις φορές μεγαλύτερο κίνδυνο να εμφανίσουν άνοια, σε σχέση με τους ασθενείς με καλά ρυθμισμένο σάκχαρο.

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚOΑΡΘΡΟ

Γράφει η:

ΑΦΡΟΔΙΤΗ ΓΚΟΒΑ-ΣΠΕΓΓΟΥ Ειδικός Παθολόγος με μετεκπαίδευση στο Σακχαρώδη Διαβήτη

«Φάρμακό σας ας γίνει η τροφή σας και η τροφή σας ας γίνει το φάρμακό σας» Διαβάζοντας τα λόγια του Ιπποκράτη, ο οποίος τα δίδασκε τον 4ο αιώνα π.Χ., ακόμα και σήμερα κατανοούμε την αλήθεια που κρύβεται σε αυτά τα λόγια. Αλλά το ερώτημα είναι πόσο εύκολο ή δύσκολο είναι να εφαρμοσθούν στην καθημερινότητα. Όπως όλοι ξέρουμε, στο σακχαρώδη διαβήτη η διατροφή παίζει πολύ σημαντικό ρόλο, επίσης η παχυσαρκία συνδέεται με το διαβήτη, την υπερλιπιδαιμία, την υπέρταση, την καρδιαγγειακή νόσο, την κακοήθεια, το σύνδρομο ύπνου άπνοιας και η λίστα δεν έχει τελειωμό! Ναι, αλλά υπάρχουν τόσες γνωστές «δίαιτες», Atkins, Dukan, ketogenic zone, διαλειμματική δίαιτα, δίαιτα ομάδα αίματος, μονοφασική δίαιτα, η δίαιτα του ανανά (πλάκα κάνω) και αυτές, είναι λίγες από τις «δίαιτες» που κυκλοφορούν.

στα χρωματα του διαβήτη

Γνωστοί και διάσημοι διαιτολόγοι-διατροφολόγοι βγαίνουν στην τηλεόραση ή γράφουν πολύ ενδιαφέροντα άρθρα εξηγώντας το γλυκαιμικό φορτίο, τους απλούς και σύνθετους υδατάνθρακες, κορεσμένα και ακόρεστα λίπη, βιταμίνες, μέταλλα και ιχνοστοιχεία, που όλα πρέπει να τα συγκαταλέγουμε στην τροφή μας, πως δεν πρέπει να παραλείπουμε κανένα γεύμα και πολλές άλλες και χρήσιμες συμβουλές. Αλλά ποιο είναι το αποτέλεσμα; Το ποσοστό παχυσαρκίας όλο και αυξάνει και μαζί με την παχυσαρκία αυξάνεται και η εμφάνιση του σακχαρώδους διαβήτη. Ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2 κατεβαίνει σε ηλικίες και εμφανίζεται και σε παχύσαρκα παιδάκια 10 και 12 ετών. Κάτι δεν κάνουμε σωστά, φταίμε εμείς οι ιατροί; Φταίνε οι ασθενείς μας που δεν είναι υπάκουοι; Μας έχουν όλους ματιάσει; Κάτι γίνεται τέλος πάντων και όλα στραβώνουν. Μήπως είμαστε πολύ αυστηροί ή μήπως είμαστε πολύ χαλαροί; Γιατί, όταν δίνουμε διατροφικές οδηγίες για μια γαστρεντερίτιδα οι ασθενείς μας την ακολουθούν πιστά; Γιατί στην γαστρεντερίτιδα οι αυστηρές διατροφικές οδηγίες έχουν ημερομηνία λήξης. Ενώ στο σακχαρώδη διαβήτη και στην παχυσαρκία μετά τις συγκεκριμένες οδηγίες, μετά την λέξη πρόσεχε δεν υπάρχει το μέχρι πότε, αλλά απλά λέμε με πολύ ευγένεια και πολύ χαριτωμένα «πρέπει πάντα να προσέχετε». Εκείνη την στιγμή ο ασθενής μας συμφωνεί απόλυτα μαζί μας και το θυμάται την επόμενη ημέρα, την επόμενη εβδομάδα, άντε και τον επόμενο μήνα. Μετά σιγά- σιγά χαλαρώνει, όσα κιλάκια χάθηκαν ένα- ένα ξαναγυρνάνε, η γλυκοζυλιωμένη τραβάει τον ανήφορο. Τελικά τι; Θα πρέπει μάλλον να προσεγγίσουμε το θέμα της διατροφής πιο απλά. Όλα με μέτρο... δεν είναι εύκολο να απαγορεύσεις ένα είδος τροφής για πάντα ούτε κάποιος μπορεί να γίνει στρατιωτάκι για πάντα. Ίσως εμείς οι ιατροί, οι διαιτολόγοι, οι διατροφολόγοι θα πρέπει να μάθουμε και να μπορέσουμε να ανταλλάξουμε θέση με τον ασθενή που έχουμε απέναντι μας, να προσεγγίσουμε εξατομικευμένα κάθε περιστατικό και ανάλογα να ενημερώνουμε.. όχι απλά ακολουθώντας κάποιες οδηγίες προς όλους. Μην τον κάνουμε να είναι σε αμυντική- απολογητική πολλές φορές θέση, ότι εκείνος φταίει που δεν χάνει βάρος, εκείνος φταίει που το σάκχαρό του είναι στα ύψη. Έτσι δεν έχουμε αποτέλεσμα. Οι Αμερικανοί λένε, ότι ο σακχαρώδης διαβήτης είναι ένας διαφορετικός τρόπος ζωής, ένας υγιεινός τρόπος ζωής! Μάλλον ιατροί και ασθενείς θα πρέπει μαζί, βήμαβήμα να ακολουθήσουμε αυτόν τον τρόπο.

στα χρωματα του διαβήτη

Με την ευγενική υποστήριξη

ΑΑNAME, NAME,AAHISTORY, HISTORY,AAFUTURE. FUTURE. ΗΗ εταιρεία εταιρεία Πετσιάβας Πετσιάβας είναι είναι μία μία από από τιςτις πιο πιο ισχυρές ισχυρές καικαιιστορικές ιστορικέςεταιρείες εταιρείεςστην στηνΕλλάδα. Ελλάδα.Από Απότην την ίδρυσή ίδρυσή μας, μας, τοτο 1920, 1920, στόχος στόχος καικαι δέσμευσή δέσμευσή μας μας είναι είναι νανα στεκόμαστε στεκόμαστε δίπλα δίπλα στον στον άνθρωπο άνθρωπο ακολουθώντας ακολουθώντας πάντα πάντατην τηνίδια ίδιαφιλοσοφία φιλοσοφίατης τηςσκληρής σκληρήςδουλειάς, δουλειάς, της τηςκαινοτομίας καινοτομίαςκαικαιτης τηςαποτελεσματικότητας. αποτελεσματικότητας. Με Μεσυνεχή συνεχήπαρουσία παρουσίαστην στηνφαρμακευτική φαρμακευτικήαγορά αγορά καικαιμεμεεμπειρία εμπειρία4040ετών ετώνστην στηναντιμετώπιση αντιμετώπισητου του Διαβήτη, Διαβήτη,είμαστε είμαστεδίπλα δίπλαστον στονΈλληνα ΈλληναΑσθενή Ασθενή προσφέροντας προσφέροντας υπεύθυνα υπεύθυνα καλύτερη καλύτερη ποιότητα ποιότητα ζωής. ζωής.

Πετσιάβας Πετσιάβας 4040 χρόνια χρόνια εμπειρία εμπειρία στον στον Διαβήτη. Διαβήτη.

ΑγΑγ . Αναργύρων . Αναργύρων 21,21, Ν. Ν. Κηφισιά, Κηφισιά, 14564 14564 ΑΘΗΝΑ ΑΘΗΝΑ Τ: 210 Τ: 210 6202301, 6202301, Φ: Φ: 210 210 8077079 8077079 E: info@petsiavas.gr E: info@petsiavas.gr

http://www.petsiavas.gr/ http://www.petsiavas.gr/

Αθηνάς Αθηνάς 15,15, Ιωνία, Ιωνία, 57008 57008 ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ T: 2310 T: 2310 722600, 722600, Φ: Φ: 2310 2310 722669 722669

2πλός έλεγχος 2πλή ασφάλεια, στη διαχείριση του διαβήτη

A N D RO I D A P P O N

Μέτρηση γλυκόζης, αλλά και β-κετόνης, από τον ίδιο μετρητή. Στη διαχείριση του παιδικού διαβήτη, κάντε ένα διπλό βήμα μπροστά!

• Τεχνολογία νέας γενιάς • Αξιόπιστη και ασφαλής μέτρηση πλήρης συμμόρφωση ΕΝ ISO • Τεχνολογία NFC για ανέπαφη μεταφορά δεδομένων στο κινητό ή το tablet για εύκολη λήψη δεδομένων

ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ

ΠΡΟΛΗΨΗ

ΦΡΟΝΤΙΔΑ

ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ