Περιοδικό στα "Χρώματα του Διαβήτη", Τεύχος 16 by Karta Diaviti

του διαβήτη x

ΤΕΥΧΟΣ 16 Ιούλιος-Σεπτέμβριος 2016

ISSN: 2241–3677

χρωματα

στα

Πόσο σίγουροι είστε για τις µετρήσεις του σακχάρου σας; Τώρα µπορείτε να είστε πολύ! Ο µετρητής σακχάρου αίµατος On Call Vivid προσφέρει: 100% ακρίβεια Ευκολία στη χρήση, χωρίς κωδικοποίηση Αυτόµατη διόρθωση του αιµατοκρίτη Προειδοποίηση για εµφάνιση κετονών Προηγµένες λειτουργίες για διαχείρηση της νόσου

Η αξιόπιστη λύση για την υγεία σας.

Παπαδιαµαντοπούλου 41 | Ιλίσσια |115 28 | Αθήνα Tηλ. 210 7488821 | Fax 210 7488827 www.winmedica.gr 2 στα χρωματα του διαβήτη

Λίγα λόγια. . Αγαπητοί φίλοι, Το καλοκαίρι είναι ήδη εδώ και όλοι οι άνθρωποι στην Κάρτα Διαβήτη, είμαστε πιο έτοιμοι από ποτέ να το υποδεχτούμε με χαρά και, από Σεπτέμβρη πια, να συνεχίσουμε το έργο μας ακόμη πιο δυναμικά. Η τελευταία μας δράση, η 2η Πανελλαδική Εκστρατεία Πρόληψης και Ευαισθητοποίησης “Με Οδηγό το Διαβήτη”, ήταν γεμάτη από τη δύναμη όλων των ανθρώπων που στέκονται δίπλα μας πάντα και μας στηρίζουν σε κάθε προσπάθεια, που βασικό στόχο έχει την πρόληψη κατά του διαβήτη. Η εκστρατεία αυτή, που πραγματοποιήθηκε την τελευταία εβδομάδα του Μαΐου, ξεπέρασε κάθε μας προσδοκία. Κόντρα σε πολλές αντιξοότητες, καταφέραμε να ανοίξουμε πανιά για μια ζωή με λιγότερο διαβήτη: Γιατί διασχίσαμε το Αιγαίο γεμάτοι χαμόγελα και δίψα να κάνουμε τη ζωή κάποιων συνανθρώπων καλύτερη και υγιέστερη. Ταξιδέψαμε στην Κέα, την Κύθνο, τη Σέριφο, τη Σίφνο, τη Μήλο και την Κίμωλο, με το όραμα να προωθήσουμε τη σημασία της πρόληψης κατά της νόσου και το πετύχαμε! Ο απολογισμός; Η εξέταση 627 συμπολιτών και η εύρεση 12 αδιάγνωστων περιστατικών. Πέραν όμως από τις δωρεάν εξετάσεις που παρασχέθηκαν στους κατοίκους των νησιών, η εκστρατεία μας είχε και έναν πιο δημιουργικό χαρακτήρα: Κατασκεύασε και διέθεσε στους κατοίκους των νησιών, κατά τη διάρκεια διενέργειάς της, το πρώτο Escape Room με θέμα τη σωστή διατροφή και την Πρόληψη για το Διαβήτη, ένα διαδραστικό παιχνίδι, στο οποίο μαθαίνει κανείς τα μυστικά της νόσου με έναν ανάλαφρο και διασκεδαστικό τρόπο. Είμαι ιδιαίτερα συγκινημένη που αυτή η μεγάλη ιδέα έγινε πράξη. Η αλήθεια είναι όμως πως έγινε πράξη χάρη στη συμβολή πάρα πολλών ευαισθητοποιημένων ανθρώπων. Για το λόγο αυτό, εκφράζω και πάλι το ευχαριστώ μου σε όλους τους συντελεστές της εκστρατείας, χωρίς τη συμβολή των οποίων δεν θα ήταν δυνατό να πραγματοποιηθεί: σε όλους τους ιατρούς που ακολούθησαν το ταξίδι μας, στις τοπικές αρχές των νησιών, στις χορηγούς-εταιρείες και βέβαια στο πλήρωμά μας, που μας ταξίδεψε με ασφάλεια σε όλα τα νησιά. Επίσης ένα μεγάλο ευχαριστώ από καρδιάς στη φίλη και συνεργάτιδα Ελίνα Δρακοπούλου. Ελινάκι καλό καλοκαίρι και όπως λέει και η αγαπημένη μας Αλκυόνη Παπαδάκη: «Να βγει ένας Ήλιος που λες, με μαύρο γυαλί και κόκκινο φράκο, φορτωμένος με βραχιόλια και δαχτυλίδια….Ένας ήλιος, δικός μας, ροκάς ήλιος...» Εύχομαι σε όλους μας ένα όμορφο, ξένοιαστο, ξεκούραστο και δημιουργικό καλοκαίρι! Φιλικά, Αναστασία Καφούση

στα χρωματα του διαβήτη

16 x ΙΟΥΛΙΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2016

χρωματα

στα

του διαβήτη

Τριμηνιαία Περιοδική Έκδοση

www.kartadiaviti.gr

Ιδιοκτησία

Επιστημονικοί Συνεργάτες

ΜΕ ΟΔΗΓΟ ΤΟ ΔΙΑΒΗΤΗ-ΚΑΡΤΑ ΔΙΑΒΗΤΗ

Κωνσ ταν τίνος Αθανασάκης, Οικονομολόγος Υγείας, Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας Χάρης Δημοσθενόπουλος, ΜΜEDSCI, PHD, Κλινικός Διαιτολόγος-Βιολόγος, Προϊστάμενος Διαιτολογικού Τμήματος ΓΝΑ Λαϊκό Μούσλεχ Ζαδάλλα, Ενδοκρινολόγος, Πρόεδρος της Ελληνικής Ενδοκρινολογικής Εταιρείας – Πανελλήνιας Ένωσης Ενδοκρινολόγων Στέλλα Ηρακλειανού, Παθολόγος με εξειδίκευση στο Διαβήτη, Διευθύντρια Τζάνειου Νοσοκομείου Α λεξάνδρα Καππάτου, Ψυχολόγος – Παιδοψυχολόγος Πανεπιστήμιο της Αμιένης, Γαλλία Νικοφόρος Κλήμης, Χειρουργός-Μαιευτήρας-Γυναικολόγος, Διδάκτωρ της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών Κ ων σ τα ν τ ί ν ο ς Μ . Κ ων σ τα ν τ ι ν ί δ η ς M D, P H D, Διευθυντής Γενικής, Βαριατρικής, Λαπαροσκοπικής & Ρομποτικής Χειρουργικής Κλινικής, Ιατρικό Κέ ν τρο Αθηνώ ν, Πρόεδρος Ελληνικού Τμήματος του Αμερικανικού Κολλε γίου Χειρουργών Πρόεδρος Ευρωπαϊκής Εταιρείας Ρομποτικής Χειρουργικής Πρόεδρος Ελληνικής Επιστημονικής Εταιρείας Ρομποτικής Χειρουργικής Επιστημονικός Διευθυντής Ιατρικού Κέντρου Αθηνών Μαριάννα Λάμπρου, Πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Σπανίων Παθήσεων Αντώνιος Π. Λέπουρας, Παθολόγος - Διαβητολόγος, Διευθυντής Παθολογικής-Διαβητολογικής Κλινικής & Διαβητολογικού Κέντρου ΙΑΣΩ GENERAL Νικόλαος Παπάνας, Αναπληρωτής Καθηγητής Παθολογίας, Υπεύθυνος Διαβητολογικού Κέντρου-Ιατρείου Διαβητικού Ποδιού, Β΄ Παθολογική Κλινική, Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης Αλεξανδρούπολη Πρόεδρος Ελληνικής Διαβητολογικής Εταιρείας Δημήτριος Ρηγόπουλος, Καθηγητής Δερματολογίας –Αφροδισιολογίας ΠΓΝ ΑΤΤΙΚΟΝ Φίλιππος Ταραντίλης, Οικονομολόγος Υγείας, Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας Βασιλική Τριάντη - Δημολένη MD, MSC, PHD, Ενδοκρινολόγος - Διαβητολόγος Μέλος του Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών Member of the «Swedish Association of Endocrinology» & «Greek Endocrinologist Association» Endocrinology Department, University of Athens Άννα Χατζηδημητρίου, Ψυχολόγος Υγείας Ιωάν νης Χιώτης MSC , PHD, MD, Χειρουργός Ορθοπεδικός Τραυματολόγος Διδάκτωρ Δημοκριτείου Πανεπισ τημίου Κέντρο Αρθροσκόπησης & Χειρουργικής Ώμου Ιασώ General Hospital Αθανάσιος Χουρσαλάς, Παιδίατρος - Παιδοκαρδιολόγος

Διευθύντρια Σύνταξης Εύα Ντελιδάκη

Υπεύθυνη Διαφήμισης Αναστασία Καφούση

Επιμέλεια-Διόρθωση Κειμένων & Υποδοχή Διαφήμισης Ειρήνη Καφούση

Υπεύθυνος Λογιστηρίου Δημήτρης Μούτουλας

Καλλιτεχνική Επιμέλεια Κατερίνα Σπηλιωτοπούλου

Σκιτσογράφος Μιχάλης Δελαβίνιας

Εκτύπωση ΑΡΒΑΝΙΤΙΔΗΣ Α.Β.Ε.Ε.

Εκδότης BCO Development Αγ.Ι.Θεολόγου 41, Χολαργός 15561 Τηλ. 210 6520062, Fax. 210 6520082 Email: info@bco.gr

Συνεντεύξεις ISSN: 2241–3677

Επικοινωνήστε μαζί μας για ό,τι σας απασχολεί στα τηλέφωνα: 801 500 3535 (γραμμή υποστήριξης), 210 6520062 ή στο e-mail: info@kartadiaviti.gr Οι απόψεις των συντακτών και των αρθρογράφων δεν αποτελούν αναγκαία απόψεις του εκδότη και του ιδιοκτήτη του περιοδικού. Για τα αποστελλόμενα έντυπα, κείμενα και φωτογραφίες, ο εκδότης παίρνει αυτομάτως το δικαίωμα δημοσίευσης. Κείμενα και φωτογραφίες που αποστέλλονται στο περιοδικό προς δημοσίευση δεν επιστρέφονται. Απαγορεύεται η αναπαραγωγή ή η μετάδοση όλουχρωματα ή μέρους του του διαβήτη εντύπου (κείμενα και φωτογραφικό υλικό), 4 στα χωρίς την έγγραφη άδεια του εκδότη (νόμος 2121/1993).

Κωνσταντίνος Μακρυλάκης, Αναπληρωτής Καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών και πρώην μέλος του Δ.Σ. της Ελληνικής Διαβητολογικής Εταιρείας Σοφία Μπεκατώρου, Ελληνίδα ιστιοπλόος, αθλήτρια του Ν.Ο. Τζιτζιφιών Καλλιθέας και δύο φορές Ολυμπιονίκης (2004, 2008)

Ειδικοί Συνεργάτες

Εύα Ντελιδάκη, Δημοσιογράφος Υγείας-Συγγραφέας και παραγωγός Ντοκιμαντέρ & Σποτ για την υγεία www.iatro.gr. Γιάννης Μελίτας, Επιχειρηματίας Δημήτρης Σκαρμούτσος, Chef Ρένα Τσιμπραγού, Ανθοθεραπεύτρια - Ολιστική Αισθητικός

στα χρωματα του διαβήτη

Editorial της σύνταξης

Μαθήματα ευτυχίας

Ε ΥΑ ΝΤΕΛΙΔΑΚΗ Δημοσιογράφος Υγείας – Συγγραφέας και παραγωγός Ντοκιμαντέρ & Σποτ για την υγεία www.iatro.gr

Όπως πίστευε ο Επίκουρος, ο άνθρωπος είναι κάτι μεγάλο και πολύτιμο. Την ευτυχία, τη μακαριότητα την έχει μέσα του, φτάνει να παραμερίσει όσα τον ενοχλούν και του κάνουν κόλαση τη ζωή. Εδώ, σας δίνουμε μερικά μικρά αλλά πολύτιμα μαθήματα ευτυχίας που μας δίνουν οι αρχαίοι πρόγονοι μας! Η αγάπη είναι η αιτία ενότητας όλων των πραγμάτων. Αριστοτέλης Οι μικρές ευκαιρίες είναι συχνά η αρχή μεγάλων έργων. Δημοσθένης

Η ευτυχία εξαρτάται από τον εαυτό μας. Αριστοτέλης

Εκείνος που ξέρει να ακούει επωφελείται ακόμη κι από εκείνους που μιλούν άσχημα. Πλούταρχος

Το θάρρος μας δε φαίνεται στις καθημερινές μας χαρούμενες σχέσεις, αλλά στις προκλήσεις της ζωής και τις αντιξοότητες. Επίκουρος

Είναι σημαντικό να ονειρευόμαστε, να κάνουμε μεγάλα όνειρα και να μη σταματήσουμε ποτέ να ονειρευόμαστε. Αλλά πάντα να ελπίζουμε στα καλύτερα. Μη ξοδεύεις αυτό που έχεις επιθυμώντας αυτό που δεν έχεις. Θυμήσου, ότι αυτό που έχεις τώρα, είναι κάτι απ’ όλα αυτά που κάποτε ονειρεύτηκες να αποκτήσεις. Επίκουρος

στα χρωματα του διαβήτη

Αντικατέστησε το φόβο με την ελπίδα. Η ταπεινοφροσύνη, η αγάπη και η πίστη, μπορούν να κάνουν θαύματα. Και όλα θα συμβούν την κατάλληλη στιγμή και την κατάλληλη εποχή. «Δεν υπάρχει τίποτα «μεγάλο» που δημιουργείται ξαφνικά…Ένα τσαμπί σταφύλια χρειάζεται χρόνο να ανθίσει, να καρποφορήσει και να…ωριμάσει»! Επίκτητος

Ονειρέψου αυτά που θέλεις και όχι αυτά που δεν θέλεις.

Ποτέ μην τα παρατάς και ποτέ μη χάνεις την πίστη σου.

Στον καθένα υπάρχουν τρεις αρετές: Η σύνεση, η δύναμη και η καλή τύχη. Ίων ο Χίος Αυτός που εργάζεται πολύ κάνει τα περισσότερα λάθη. Ευριπίδης ΥΓ. Η λέξη ΛΑΘΟΣ αν λιγάκι την «ανακατέψετε» βγαίνει ΑΘΛΟΣ! Καλό καλοκαίρι με αγάπη Εύα Ντελιδάκη

Index περιεχόμενα

28 ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΟΥ ΔΕΡΜΑΤΟΣ 32 Διαβήτης από... ΣΠΑΝΙΑ ΑΙΤΙΑ! 38 ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ ΥΓΕΙΑΣ & Σακχαρώδης Διαβήτης 42 ΟΜΟΦΥΛΟΦΙΛΙΑ Πώς μιλάμε στο παιδί μας; Τα λάθη που δεν πρέπει να κάνουμε!

46 ΣΠΑΝΙΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ & Παιδικός Διαβήτης 52 ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΝΟΙ ΚΙΝΔΥΝΟΙ & Παιδί με Διαβήτη

54 ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ:

Δεύτερη Πανελλαδική Εκστρατεία Πρόληψης, Εκπαίδευσης και Ενημέρωσης κατά της νόσου του Σακχαρώδους Διαβήτη

58 Συνάντηση με τον Κωνσταντίνο Μακρυλάκη

Αναπληρωτής Καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών και πρώην μέλος του Δ.Σ. της Ελληνικής Διαβητολογικής Εταιρείας

62 ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΝΕΣ ΔΙΑΚΟΠΕΣ 10 Σακχαρώδης Διαβήτης &

λοιμώξεις στην ευαίσθητη περιοχή κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού

14 Ποιοι κινδυνεύουν να αποκτήσουν Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 2;

ΟΡΘΟΠΕΔΙΚΕΣ ΕΠΕΜΒΑΣΕΙΣ

72 ΧΟΛΗΣΤΕΡΙΝΗ, ΔΙΑΤΡΟΦΗ & Σακχαρώδης Διαβήτης

78 Συνάντηση με τη Σοφία Μπεκατώρου

20 ΑΝΤΛΙΕΣ ΣΥΝΕΧΟΥΣ ΕΓΧΥΣΗΣ

82 ΑΝΘΟΪΑΜΑΤΑ ...η συμβολή τους στην

ΙΝΣΟΥΛΙΝΗΣ και τεχνολογία στο Σακχαρώδη Διαβήτη

24 ΜΝΗΜΟΝΙΟ & Σακχαρώδης

Διαβήτης ...ένα σταυρόλεξο για δυνατούς λύτες

66 Μαθαίνοτας τα... ΙΣΟΔΥΝΑΜΑ! 70 Οι επιπτώσεις του διαβήτη σε

16 ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΗ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ

Μπορούν όλοι οι διαβητικοί να θεραπευτούν χειρουργικά;

...μαζί με το διαβήτη!

στα χρωματα του διαβήτη

Ιστιοπλόος, αθλήτρια του Ν.Ο. Τζιτζιφιών Καλλιθέας και δύο φορές Ολυμπιονίκης

ψυχολογία του διαβητικού

86 Συνάντηση με τον Γιάννη Μελίτα Επιχειρηματίας

88 Μαγειρεύουμε με τον

Δημήτρη Σκαρμούτσο

ΥΓΕΙΑ & ΕΥΕΞΙΑ

Γράφει ο:

ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ Κ ΛΗΜΗΣ Χειρουργός-Μαιευτήρας- Γυναικολόγος, Διδάκτωρ της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών

Σακχαρώδης Διαβήτης & Λοιμώξεις στην ευαίσθητη περιοχή κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού Οι φλεγμονές στην ευαίσθητη περιοχή κατά τους θερινούς μήνες ταλαιπωρούν πολλές γυναίκες. Οι εντοπίσεις τους μπορεί να είναι οι ακόλουθες:

αυτή συμβαίνει είτε λόγω ελαττωμένης έκκρισης ινσουλίνης από το πάγκρεας, είτε λόγω ελάττωσης της ευαισθησίας των κυττάρων του σώματος στην ινσουλίνη.

α) μολύνσεις που αφορούν το αιδοίο (την εξωτερική περιοχή γύρω από την είσοδο του κόλπου)

Στη χώρα μας, το 6% του γενικού πληθυσμού πάσχει από σακχαρώδη διαβήτη. Όσο το σάκχαρο παραμένει αυξημένο και δεν ρυθμίζεται, αυξάνεται και η πιθανότητα φλεγμονών και εμφάνισης ουρολοιμώξεων.

β) την ουρήθρα και την ουροδόχο κύστη (κατώτερο ουροποιητικό) γ) τον κόλπο και τον τράχηλο της μήτρας δ) το ενδομήτριο, δηλαδή το βλεννογόνο που καλύπτει το εσωτερικό της κοιλότητας της μήτρας και τις σάλπιγγες. Οι λοιμώξεις σε αυτές τις ανατομικές εντοπίσεις είναι συχνές και πολλές φορές οδηγούν τη γυναίκα στο γυναικολόγο. Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι μια πάθηση που χαρακτηρίζεται από αύξηση της συγκέντρωσης του σακχάρου στο αίμα (υπεργλυκαιμία) και διαταραχές του μεταβολισμού της γλυκόζης, αλλά επίσης και των λιπιδίων και των πρωτεϊνών. Η πάθηση

στα χρωματα του διαβήτη

Οι λοιμώξεις αυτές προκαλούνται από μικροοργανισμούς, από τους οποίους οι πιο συνηθισμένοι είναι οι μύκητες, οι τριχομονάδες, μικρόβια αερόβια και αναερόβια, ειδικά στην περίπτωση της κυστίτιδας, το συχνότερα απαντώμενο μικρόβιο είναι το κολοβακτηρίδιο, καθώς και ιοί. Οι μύκητες δημιουργούν υγρά άσπρα, παχύρρευστα και τυρώδη επιστρώματα σε κόλπο και τράχηλο. Μεταδίδονται, κυρίως, με τη σεξουαλική επαφή. Παράγοντες που συμβάλλουν στην ανάπτυξή τους είναι η κακή τοπική υγιεινή, η χρήση αντιβιοτικών, τα στενά ρούχα, τα συνθετικά εσώ-

ρουχα, ακόμα και η παραμονή με βρεγμένο μαγιό. Μεγάλη συχνότητα γυναικών παρουσιάζουν μύκητες στην εγκυμοσύνη. Οι τριχομονάδες, μεταδίδονται και αυτές από τη σεξουαλική επαφή. Χαρακτηρίζονται από υγρά κιτρινοπράσινα και δύσοσμα. Άλλοι μικροοργανισμοί που μεταδίδονται με τη σεξουαλική επαφή είναι τα χλαμύδια, το μυκόπλασμα, καθώς και ιοί, όπως ο έρπης των γεννητικών οργάνων και τα κονδυλώματα. Όσον αφορά τις κυστίτιδες, πέρα από τη σεξουαλική δραστηριότητα, που κατά τη διάρκεια των διακοπών τους θερινούς μήνες τείνει να αυξάνεται, υπάρχουν και άλλοι προδιαθεσικοί παράγοντες. Αυτοί είναι οι ακόλουθοι: α) η ζέστη, που επηρεάζει το pH του κόλπου και ευθύνεται και για την εμφάνιση κολπίτιδων β) η αυξημένη εφίδρωση που έχει σα συνέπεια τη μείωση παραγωγής ούρων γ) η κολύμβηση σε βρώμικη θάλασσα

δ) η παραμονή με το βρεγμένο μαγιό (η πτώση της θερμοκρασίας στην περιοχή γύρω από την ουρήθρα μειώνει τη φυσική άμυνα της περιουρηθρικής περιοχής) ε) και τέλος, η ελλιπής τήρηση των κανόνων υγιεινής. Οι φλεγμονές παρουσιάζονται με αυξημένη κολπική έκκριση, δηλαδή αυξημένα υγρά, τα οποία μπορεί να είναι παχύρευστα λευκά ή πρασινοκίτρινα και δύσοσμα, τσούξιμο ακόμα και στην ούρηση, συχνοουρία, φαγούρα λίγο ή πολύ έντονη, ερυθρότητα, οίδημα, μερικές φορές και πόνο, κυρίως στην επαφή, αλλά και πόνο στο υπογάστριο, στην περίπτωση που η φλεγμονή αφορά το ενδομήτριο ή τις σάλπιγγες. Στο μυκόπλασμα και τα χλαμύδια συχνά δεν εμφανίζονται συμπτώματα, αλλά επηρεάζουν τη γονιμότητα, γιατί εάν προκαλέσουν σαλπιγγίτιδα μπορεί να είναι υπεύθυνα ακόμα και για στειρότητα. Ο έρπης είναι ιός που προκαλεί μικρές φουσκάλες

στα χρωματα του διαβήτη

ΥΓΕΙΑ & ΕΥΕΞΙΑ

Όσο το σάκχαρο παραμένει αυξημένο και δε ρυθμίζεται, αυξάνεται και η πιθανότητα φλεγμονών και εμφάνισης ουρολοιμώξεων.

και έλκη στο αιδοίο. Χαρακτηρίζεται από κνησμό, πόνο και τσούξιμο. Τα κονδυλώματα είναι θηλώδεις προσεκβολές στο αιδοίο, στον κόλπο ή στον τράχηλο. Ορισμένοι τύποι ενοχοποιούνται για δυσπλασίες (προκαρκινικές αλλοιώσεις) και καρκίνο στον τράχηλο και το αιδοίο. Γι’ αυτό και είναι αναγκαίο το τεστ Παπ από την ηλικία που ξεκινά η σεξουαλική δραστηριότητα της γυναίκας. Προκειμένου να διαπιστωθεί αν υπάρχει πρόβλημα στην ευαίσθητη περιοχή, πρέπει να διενεργηθούν κάποιες εξετάσεις. Η καλλιέργεια κολπικού και τραχηλικού υγρού θα αποκαλύψει το υπεύθυνο μικρόβιο, ώστε να δοθεί η κατάλληλη θεραπεία. Στην περίπτωση κυστίτιδας, απαραίτητη είναι η γενική εξέταση ούρων και αν χρειαστεί, ουροκαλλιέργεια και αντιβιόγραμμα. Για τη θεραπεία των μυκήτων, χορηγούνται αντιμυκητιασικά φάρμακα από το στόμα ή κολπικά υπόθετα ή κρέμες, για τις τριχομονάδες, το μυκόπλασμα και τα χλαμύδια κατάλληλη αντιβίωση, για τον έρπητα ειδικά φάρμακα και για τα κονδυλώματα τοπική θεραπεία. Όλες οι παραπάνω μολύνσεις μεταδίδονται με τη σεξουαλική επαφή και οφείλονται επίσης στην κακή υγιεινή και στην κακή γενική κατάσταση του οργανισμού. Χρειάζονται, λοιπόν, καλές συνθήκες υγιεινής, φροντίδα του εαυτού μας και προσοχή στην ερωτική μας ζωή. Επίσης, είναι αναγκαία η χρήση του προφυλακτικού στις «εφήμερες» σχέσεις και είναι απαραίτητη η επίσκεψη στο γυναικολόγο, όταν τα υγρά στον κόλπο είναι αυξημένα και δύσοσμα, υπάρχει πόνος στο υπογάστριο, δυσουρία ή πόνος στην επαφή. Τέλος, κάθε χρόνο είναι απαραίτητο το τεστ Παπ για τις γυναίκες που έχουν ξεκινήσει τη σεξουαλική τους ζωή.

στα χρωματα του διαβήτη

Γενικές Προφυλάξεις 1. Κατά τη σεξουαλική επαφή να γίνεται χρήση προφυλακτικού. 2. Εάν η γυναίκα έχει κολπίτιδα και οι επαφες γίνονται χωρίς προφυλακτικό, χρειάζεται να πάρει θεραπεία και ο σύντροφος. 3. Οι κολπικές πλύσεις αλλοιώνουν το pΗ του κόλπου και προδιαθέτουν στην εμφάνιση κολπίτιδων. Πλύσεις να πραγματοποιούνται καθημερινά εξωτερικά με ουδέτερα - μη ερεθιστικά προϊόντα. 4. Σερβιετάκια να χρησιμοποιούνται αν δεν αυξάνουν την τοπική υγρασία και δεν είναι ερεθιστικά. Υγιεινά είναι τα βαμβακερά λευκά εσώρουχα. Αποφύγετε τη χρήση συνθετικών εσωρούχων και στενών παντελονιών, καθότι αυξάνεται η τοπική υγρασία, με αποτέλεσμα την εμφάνιση μυκήτων. 5. Το σκούπισμα της ευαίσθητης περιοχής θα πρέπει να γίνεται πάντα με φορά από εμπρός προς τα πίσω, για να μη μεταφέρονται μικρόβια από τον πρωκτό. 6. Σημαντική είναι η πόση άφθονου νερού, καθότι αυξάνεται η διούρηση, οπότε και ξεπλένεται καλά η ουροδόχος κύστη. 7. Κατά την ούρηση, η ουροδόχος κύστη θα πρέπει να κενώνεται πλήρως. Σε καμιά περίπτωση δε θα πρέπει να αναστέλλεται η ανάγκη για ούρηση για να κάνετε κάτι άλλο πρώτα. 8. Απαραίτητη η ούρηση αμέσως μετά τη σεξουαλική επαφή. Με τον τρόπο αυτό αποβάλλονται τα περισσότερα μικρόβια από την ουρήθρα. 9. Η πισίνα είναι συνήθως ασφαλής για τις λουόμενες. Καλό είναι να κάνετε ντους πριν μπείτε και αφού βγείτε από την πισίνα. Επίσης, καλό είναι να ξαπλώνετε σε ατομική στεγνή και καθαρή πετσέτα και όχι στο πλακόστρωτο της πισίνας. 10. Αλλάζετε μαγιό, αν μείνουμε όλη την ημέρα στη θάλασσα και πριν φορέσετε τα ρούχα για να φύγετε. 11. Αποφύγετε το έντονο κολύμπι και τις καταδύσεις, διότι υπάρχει πάντα ο κίνδυνος της υπογλυκαιμίας, που μπορεί να είναι δύσκολα αντιμετωπίσιμος στο νερό. 12. Να έχετε πάντα μια ισοθερμική τσάντα με παγοκύστη, για να διατηρείτε πάντα σε δροσερό χώρο τις ταινίες σακχάρου και τις ενέσεις ινσουλίνης. 13. Να πίνετε πολλά νερά.

στα χρωματα του διαβήτη

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚOΑΡΘΡΟ

Γράφει ο:

ΝΙΚΟΛ ΑΟΣ ΠΑΠΑΝΑΣ Αναπληρωτής Καθηγητής Παθολογίας, Υπεύθυνος Διαβητολογικού Κέντρου-Ιατρείου Διαβητικού Ποδιού, Β΄ Παθολογική Κλινική, Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης Αλεξανδρούπολη Πρόεδρος Ελληνικής Διαβητολογικής Εταιρείας

Ποιοι κινδυνεύουν να αποκτήσουν σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2; Ο κίνδυνος ανάπτυξης σακχαρώδους διαβήτη τύπου 2 είναι αυξημένος, όταν ισχύουν ένα ή περισσότερα από τα εξής: 1) παχυσαρκία ή πρόσφατη αύξηση σωματικού βάρους, 2) καθιστική ζωή, 3) ιστορικό σακχαρώδους διαβήτη τύπου 2 στο στενό οικογενειακό περιβάλλον,

9) ιστορικό

διαταραχής

μεταβολισμού

γλυκόζης (π.χ. τιμές γλυκόζης νηστείας 100-125 mg/dl ή παθολογική ανοχή γλυκόζης στην καμπύλη γλυκόζης 75 g), 10) ηλικία άνω των 45 ετών και 11) συγκεκριμένες εθνικές ομάδες (π.χ. Αφροαμερικανοί). Στις ανωτέρω περιπτώσεις, συνιστάται να

4) ατομικό ιστορικό σακχαρώδη διαβήτη κατά την κύηση ή απόκτησης μωρού με σωματικό βάρος μεγαλύτερο από 4.5 kg,

γίνει προληπτικός έλεγχος για την έγκαιρη

5) υπέρταση,

2. Ο έλεγχος αυτός είναι εύκολος, δεν είναι

6) διαταραχές των λιπιδίων του αίματος (αυξημένα τριγλυκερίδια και/ή χαμηλή HDL),

δαπανηρός και πραγματοποιείται σε συνεν-

7) σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών,

ση που τα αποτελέσματα του ελέγχου απο-

8) ιστορικό καρδιαγγειακής νόσου (π.χ. εμφράγματος του μυοκαρδίου, αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου ή γάγγραινας),

κλείσουν την ύπαρξη σακχαρώδους διαβήτη

στα χρωματα του διαβήτη

διάγνωση τυχόν σακχαρώδους διαβήτη τύπου

νόηση με τον ιατρό του ατόμου. Σε περίπτω-

τύπου 2, συνιστάται τακτική επανάληψη του ελέγχου κάθε 1-3 χρόνια (κατά περίπτωση).

100

ΡΟ

ΪΟΝ

Μετρητής γλυκόζης αίματος

GE100

Ακρίβεια στη μέτρηση › Ευκολία στη χρήση › Αυτόματη κωδικοποίηση › Tεχνολογία χρυσού ηλεκτροδίου ›Ο ριζόντια διάταξη εισαγωγής ταινίας, χωρίς επαφή με αίμα, μικρότερη ποσότητα αίματος › Αυτόματη απόρριψη σκαρφιστήρα ›

ΚΑΤΑΧΩΡΗΣΗ

εμ

πιστ

ακρ

XΡONIA

Π NEO

Mε την εμπειρία και την εγγύηση της

α ιν

ίβ ε

ια

οτομία

οσύνη

✓ ISO 15197:2013 ΠΑΝΣΥΦΑ Α.Ε.Ε. Αιγαίου 35, 194 00 Κορωπί, Αττική, τηλ: 210 9645 223, fax: 210 9607482, e-mail: pansyfa@otenet.gr, www.pansyfa.gr

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚOΑΡΘΡΟ

Γράφει ο:

Κ Ω Ν Σ ΤΑ Ν Τ Ι Ν ΟΣ Μ . Κ Ω Ν Σ ΤΑ Ν Τ Ι Ν Ι Δ Η Σ , M D, P H D, FAC S Διευθυντής Γενικής, Βαριατρικής, Λαπαροσκοπικής & Ρομποτικής Χειρουργικής Κλινικής, Ιατρικό Κέντρο Αθηνών Πρόεδρος Ελληνικού Τμήματος του Αμερικανικού Κολλεγίου Χειρουργών Πρόεδρος Ευρωπαϊκής Εταιρείας Ρομποτικής Χειρουργικής Πρόεδρος Ελληνικής Επιστημονικής Εταιρείας Ρομποτικής Χειρουργικής Επιστημονικός Διευθυντής Ιατρικού Κέντρου Αθηνών

ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΉ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ

Μπορούν όλοι οι διαβητικοί να θεραπευτούν χειρουργικά; Γιατί είναι σημαντική η χειρουργική παχυσαρκία; Σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες παγκοσμίως, η παχυσαρκία θεωρείται η δεύτερη προλήψιμη παθογόνος αιτία θανάτου μετά το κάπνισμα. Ενδεικτικό της υψηλής επικινδυνότητάς της είναι ότι προκαλεί τρεις φορές περισσότερους θανάτους απ’ ότι ο καρκίνος του εντέρου και του μαστού αθροιστικά. Αρκεί να αναφερθεί, ότι πάνω από το 1/6 του παγκόσμιου πληθυσμού είναι υπέρβαροι.

Πόσο έντονο είναι το φαινόμενο στη χώρα μας; Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Στατιστικής Υπηρεσίας (Eurostat), η Ελλάδα κατέχει την πρώτη θέση στην Ευρώπη στην παχυσαρκία με ποσοστό 26,7%, ενώ ειδικότερα στη παχυσαρκία των γυναικών μοιράζεται τη δεύτερη θέση με τη Μεγάλη Βρετανία με ποσοστό 17,8%.

Πώς η χειρουργική παχυσαρκία συνδέεται με το διαβήτη; Η Βαριατρική χειρουργική, σύμφωνα με την Παγκόσμια Ομοσπονδία Διαβήτη, αποτελεί κατάλληλη θεραπεία για παχύσαρκα άτομα με ΣΔ τύπου 2.

στα χρωματα του διαβήτη

Η «μεταβολική χειρουργική» αφορά μία νέα έννοια στη χειρουργική, η οποία περιλαμβάνει όλες τις επεμβάσεις που βελτιώνουν είτε ανατρέπουν πλήρως το σακχαρώδη διαβήτη τύπου ΙΙ.

στα χρωματα του διαβήτη

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚOΑΡΘΡΟ

Μέχρι πρόσφατα, ο βασικός μηχανισμός για τη βελτίωση του σακχάρου θεωρείτο πως ήταν η απώλεια του σωματικού βάρους. Είναι αξιοσημείωτο, ότι η πλήρης αποδρομή του ΣΔ σε ασθενείς που υπόκεινται σε βαριατρικές επεμβάσεις συμβαίνει μέσα σε λίγες ημέρες ή βδομάδες, πολύ πριν επισυμβεί σημαντική απώλεια βάρους. Έτσι, το ενδιαφέρον στράφηκε πολύ γρήγορα σε φυσιολογικού σωματικού βάρους σακχαροδιαβητικούς ασθενείς. Δύο διεθνείς οργανισμοί, η Παγκόσμια Ομοσπονδία Διαβήτη (International Diabetes Federation) και η Διεθνής Εταιρεία Χειρουργικής Νοσογόνου Παχυσαρκίας και Μεταβολικών Νοσημάτων (IFSO), πραγματοποίησαν το 2007 ένα μεγάλο επιστημονικό γεγονός, όπου συνεργάστηκαν χειρουργοί, διαβητολόγοι, ενδοκρινολόγοι, γαστρεντερολόγοι, αλλά και άλλες ειδικότητες και έφτασαν στο συμπέρασμα ότι κάποιες χειρουργικές επεμβάσεις κατά της νοσογόνου παχυσαρκίας θεραπεύουν σε μεγάλο ποσοστό τον ασθενή με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2, ακόμα και πριν σημειωθεί σημαντική απώλεια βάρους.

Τι είναι η μεταβολική χειρουργική; Η «μεταβολική χειρουργική» αφορά μία νέα έννοια στη χειρουργική, η οποία περιλαμβάνει όλες τις επεμβάσεις που βελτιώνουν είτε ανατρέπουν πλήρως το σακχαρώδη διαβήτη τύπου ΙΙ. Οι απαρχές του όρου χρονολογούνται πίσω στο 1978. Την εποχή εκείνη, ο όρος περιλάμβανε όλες τις επεμβάσεις που επηρεάζουν τη φυσιολογική ροή του μεταβολισμού, προκαλώντας ένα θεραπευτικό αποτέλεσμα. Σήμερα, επικρατεί τελικά, ως το σύνολο των επεμβάσεων που διορθώνουν το Σακχαρώδη Διαβήτη 2 και απαλλάσσουν τον ασθενή από την ανάγκη για αγωγή από το στόμα ή υποδορίως με ινσου-

στα χρωματα του διαβήτη

λίνη. Συνεπώς, η μεταβολική χειρουργική μπορεί να θεωρηθεί μία νέα ειδικότητα στη χειρουργική, διότι περιλαμβάνει μία σειρά από επεμβάσεις, με κοινό στόχο να επιτευχθεί βελτίωση στον ανθρώπινο μεταβολισμό, το μεταβολικό σύνδρομο και συγκεκριμένα στο μεταβολισμό του σακχάρου. Η πορεία της συνδέεται συχνά με τις επεμβάσεις κατά της νοσογόνου παχυσαρκίας (βαριατρικές επεμβάσεις), αλλά δεν ταυτίζεται με αυτές.

Οι επεμβάσεις παχυσαρκίας στο σύνολό τους θεωρούνται μεταβολικές; Όχι. Θα πρέπει να τονιστεί, ότι η απώλεια βάρους δε σημαίνει απαραίτητα «μεταβολική επέμβαση». Η βαριατρική έχει πολλές και ωφέλιμες μεταβολικές επιπτώσεις, οι οποίες, όμως, αν θεωρηθεί ότι αποτελούν συνέπεια της απώλειας βάρους, δεν της επιτρέπουν να καλείται «μεταβολική χειρουργική». Μία αμιγώς μεταβολική επέμβαση θα πρέπει να διορθώνει τη μεταβολική παθολογία, ανεξάρτητα από την απώλεια βάρους.

Ποιες επεμβάσεις είναι μεταβολικές; Οι επεμβάσεις για τις οποίες γίνεται λόγος είναι το γαστρικό by pass και η 12δακτυλο-νηστιδική παράκαμψη. Και οι δύο αφορούν στην εκτροπή της τροφής σε απώτερο σημείο του πεπτικού σωλήνα. Φαίνεται ότι ο αποκλεισμός επαφής της τροφής με το βλεννογόνο του 12δακτύλου είτε η ταχύτερη διέλευση της τροφής προς τον ειλεό, προκαλούν κάποια αλλαγή στο μεταβολισμό της γλυκόζης και την έκκριση της ινσουλίνης. Μελέτες έδειξαν, ότι σε ποσοστό 83% επιτυγχάνεται ο πλήρης έλεγχος του ΣΔ και στο 17% βελτίωση.

Πόσο συμφέρει οικονομικά να υποβληθεί ένας διαβητικός σε μεταβολική επέμβαση; Γιατί να μην αντιμετωπιστεί συντηρητικά; Μελέτες από τις ΗΠΑ υποστηρίζουν ότι ένας διαβητικός που διαγιγνώσκεται στα 30 του με σακχαρώδη διαβήτη 2, θα στοιχίσει περίπου 305.000 δολάρια στο κράτος, ενώ, εάν υποβληθεί σε χειρουργική επέμβαση απαλλάσσεται από την ανάγκη για δια βίου θεραπεία και από τις επιπλοκές του διαβήτη (νεφρική ανεπάρκεια, αμφιβληστροειδοπάθειες, αγγειοπάθειες, διαβητικό πόδι κ.λ.π..), με συνολικό κόστος περίπου 30.000 δολάρια, δηλαδή λιγότερα από το 1/10 του κόστους της συντηρητικής αντιμετώπισης.

Λαπαροσκοπικά ή Ρομποτικά; Η λαπαροσκοπική αποτελεί για πάνω από 15 χρόνια την τεχνική εκλογής (gold standard) και έχει αντικαταστήσει πλήρως την ανοιχτή χειρουργική. Ο λόγος είναι ότι αποφεύγονται όλες οι επιπλοκές του χειρουργικού τραύματος, όπως λοιμώξεις,

θρομβοφλεβίτιδες, μετεγχειρητικές κήλες, λοιμώξεις του αναπνευστικού κ.α. Η εξέλιξη της λαπαροσκοπικής τεχνικής είναι η Ρομποτική Χειρουργική, που επιτρέπει στο χειρουργό να έχει τρισδιάστατη εικόνα, μεγαλύτερη μεγέθυνση, καλύτερη ακρίβεια στους χειρισμούς και ασφαλείς αναστομώσεις αμιγώς ενδοσκοπικά. Σήμερα, θεωρείται η Ρομποτική η πιο ασφαλής, καινοτόμος και αποτελεσματική χειρουργική.

Μπορούν όλοι οι διαβητικοί να θεραπευτούν χειρουργικά; Παρά το γεγονός ότι οι βαριατρικές επεμβάσεις παρουσιάζουν θετική σχέση κόστους-αποτελεσματικότητας σε ασθενείς με ΣΔ τύπου 2 και ΔΜΣ < 35, περαιτέρω έρευνα απαιτείται προτού διευρυνθούν οι ενδείξεις σε όλους τους ασθενείς με ΣΔ τύπου 2. Δεν είναι ξεκάθαρο μέχρι σήμερα εάν όλοι οι διαβητικοί ασθενείς θα ήταν κατάλληλοι υποψήφιοι για Μεταβολική Χειρουργική ή εάν μερικοί ασθενείς που πληρούν συγκεκριμένα κριτήρια (π.χ. διάρκεια νόσου, βάρος σώματος, επίπεδα C-peptide) πρόκειται να ωφεληθούν και οι άλλοι όχι.

Μία αμιγώς μεταβολική επέμβαση θα πρέπει να διορθώνει τη μεταβολική παθολογία, ανεξάρτητα από την απώλεια βάρους.

στα χρωματα του διαβήτη

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚOΑΡΘΡΟ

Γράφει ο:

ΖΑΔΑΛΛΑ ΜΟΥΣΛΕΧ Ενδοκρινολόγος, Πρόεδρος της Ελληνικής Ενδοκρινολογικής Εταιρείας – Πανελλήνιας Ένωσης Ενδοκρινολόγων

ΑΝΤΛΙΕΣ ΣΥΝΕΧΟΥΣ ΕΓΧΥΣΗΣ ΙΝΣΟΥΛΙΝΗΣ

και τεχνολογία στο σακχαρώδη διαβήτη

στα χρωματα του διαβήτη

Ο Σακχαρώδης Διαβήτης (ΣΔ) αποτελεί ασθένεια με αυξανόμενη επίπτωση σε παγκόσμιο επίπεδο. Αφορά σήμερα περίπου 400 εκατομμύρια ανθρώπους σε όλον τον κόσμο και διακρίνεται σε 4 κύριες κατηγορίες: ΣΔ τύπου 1, ΣΔ τύπου 2, ΣΔ κύησης και άλλοι σπανιότεροι τύποι. Ο Σακχαρώδης Διαβήτης διαγιγνώσκεται σήμερα σε ολοένα και μικρότερες ηλικίες και συνοδεύεται συχνά από σοβαρές επιπλοκές δημιουργώντας αυξημένες ανάγκες υγειονομικής φροντίδας, επηρεάζοντας σημαντικά την ποιότητα ζωής των ασθενών και επιβαρύνοντας με δυσβάστακτο κόστος τους ασφαλιστικούς οργανισμούς. Είναι γνωστό, πως ένας αρρύθμιστος διαβητικός έχει μειωμένο προσδόκιμο ζωής και πολλαπλάσιο κίνδυνο για καρδιαγγειακή νοσηρότητα, εκδήλωση νεφρικής ανεπάρκειας, τύφλωση και ακρωτηριασμό των κάτω άκρων. Τα τελευταία χρόνια έχει σημειωθεί μεγάλη πρόοδος στον τομέα της έρευνας, ως προς την κατανόηση της αιτιοπαθογένειας της νόσου, την έγκαιρη διάγνωση, την ανάπτυξη νέων θεραπευτικών μέσων. Παρόλα αυτά, μεγάλο ποσοστό των ασθε-

νών δεν επιτυγχάνει ακόμα τους θεραπευτικούς στόχους. Είναι χαρακτηριστικό, πως οι τιμές γλυκόζης στο αίμα μεταβάλλονται χιλιάδες φορές την ημέρα, επηρεαζόμενες όχι μόνο από την πρόσληψη τροφής, αλλά και από την έκκριση πολλών ορμονών, γεγονός που αναδεικνύει τη δυσχέρεια επίτευξης άριστης γλυκαιμικής ρύθμισης. Για ένα νέο διαβητικό ασθενή, η αποτυχία σωστής ρύθμισης ισοδυναμεί με ελάττωση του προσδόκιμου ζωής κατά 12-15 έτη, γεγονός που κάνει επιτακτική την ανάγκη για την ανάπτυξη νέων τεχνολογιών που θα μιμούνται αποτελεσματικότερα τη φυσιολογική παγκρεατική ορμονική έκκριση και άρα θα οδηγούν σε ομαλότερες διακυμάνσεις των τιμών γλυκόζης στο αίμα κατά τη διάρκεια της ημέρας. Με τη βοήθεια της επιστημονικής προόδου, με την ανάπτυξη της ασύρματης επικοινωνίας και την τελειοποίηση των ηλεκτρονικών συσκευών με έξυπνο λογισμικό, οι ινσουλινοεξαρτώμενοι διαβητικοί τύπου 1 ή τύπου 2, έχουν πλέον στη διάθεσή τους ως σημαντικούς συμμάχους τις αντλίες συνεχούς υποδόριας έγχυσης ινσουλίνης, το σύστημα συνεχούς καταγραφής γλυκόζης και πιο πρόσφατα, το τεχνητό και το βιονικό πάγκρεας.

στα χρωματα του διαβήτη

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚOΑΡΘΡΟ

Οι αντλίες ινσουλίνης μετρούν περίπου 40 χρόνια ζωής και ο αριθμός των χρηστών τους σήμερα ανέρχεται σε περίπου 1 εκατομμύριο παγκοσμίως με τάση αύξησης, τόσο μεταξύ ατόμων με ΣΔ τύπου 1, αλλά και με ΣΔ τύπου 2. Το βάρος τους κυμαίνεται μεταξύ 70 και 130 γρ. και οι διαστάσεις τους μεταξύ 5 και 9 εκ. Πρόκειται για συσκευές μεγέθους ενός κινητού τηλεφώνου, οι οποίες λειτουργούν με κοινές μπαταρίες και μέσω καθετήρα που τοποθετείται στον υποδόριο ιστό εγχέουν συνεχώς ταχείας δράσεως ινσουλίνη. Η ινσουλίνη τοποθετείται μέσα σε ένα ρεζερβουάρ χωρητικότητας 300 μονάδων και το οποίο χρήζει αλλαγής κάθε 3 μήνες. Το ίδιο συχνά πρέπει να αλλάζει και το σετ έγχυσης, το οποίο αποτελείται από τον καθετήρα και ένα λεπτό σωλήνα που συνδέεται με το ρεζερβουάρ. Στη συσκευή υπάρχουν επίσης κουμπιά μέσω των οποίων γίνεται πλοήγηση στο μενού για αλλαγή των ρυθμίσεων, αλλά και για πραγματοποίηση bolus δόσεων. Με τις αντλίες ινσουλίνης δίνεται η δυνατότητα προσαρμο-

στα χρωματα του διαβήτη

γής του ρυθμού βασικής έκκρισης, ανάλογα με την ώρα της ημέρας και το πρόγραμμα ζωής του ασθενή, ενώ καταργείται η ανάγκη πραγματοποίησης επαναλαμβανόμενων ενέσεων. Παράλληλα, αυξάνεται η ακρίβεια στη χορήγηση ινσουλίνης, διότι δίνεται η δυνατότητα επιλογής δόσεων από μόλις 0.025 μονάδες. Οι αντλίες συνεχούς έγχυσης ινσουλίνης, όμως, δεν είναι κατάλληλες για όλους τους διαβητικούς ασθενείς. Το υψηλό κόστος της ίδιας της συσκευής, αλλά και το ετήσιο κόστος προμήθειας αναλώσιμων και εκπαίδευσης των ασθενών, περιορίζει τη δυνατότητα χορήγησής της μόνο σε εκείνους που πρόκειται να ωφεληθούν περισσότερο. Ο ιδανικός υποψήφιος είναι ο ασθενής με ΣΔ τύπου 1 που: πραγματοποιεί ≥4 ενέσεις ινσουλίνης και ≥4 μετρήσεις γλυκόζης ημερησίως, είναι πρόθυμος να διατηρήσει στενή επαφή με την ιατρική του ομάδα και να αναλάβει τις υποχρεώσεις που απαιτούνται για την ασφαλή και αποτελεσματική χρήση της νέας αυτής θεραπείας.

Σύστημα MiniMed™ 640G ΚΑΤΑΧΩΡΗΣΗ

Έξυπνο Σύστημα για Καλύτερο Έλεγχο Medtronic Hellas SA Αγ. Βαρβάρας 5, 152 31 - Χαλάνδρι Αττικής www.medtronic.gr • www.medtronic-diabetes.gr Τηλ.: +30 210 6779099 • Φαξ: +30 210 6779399

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚOΑΡΘΡΟ

Γράφουν οι :

ΜΝΗΜΟΝΙΟ

ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΤΑ ΡΑ Ν Τ Ι Λ Η Σ Οικονομολόγος Υγείας, Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας

Κ Ω Ν Σ ΤΑ Ν Τ Ι Ν ΟΣ ΑΘΑ Ν Α Σ Α Κ Η Σ Οικονομολόγος Υγείας, Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας

& Σακχαρώδης Διαβήτης

...ένα σταυρόλεξο για δυνατούς λύτες Η κρίση και οι πολιτικές λιτότητας στο χώρο της υγείας αναδεικνύουν, προϊόντος του χρόνου, τη σημασία των Οικονομικών της Υγείας στον εγχώριο και διεθνή σχεδιασμό. Η εκπορευόμενη από τους Θεσμούς, δημοσιονομικής λογικής, περικοπή των δαπανών και η υφιστάμενη δομή του ελληνικού συστήματος υγείας (θεραπεία έναντι πρόληψης, δευτεροβάθμια φροντίδα υγείας έναντι πρωτοβάθμιας, απουσία συνέχειας και συνέπειας της φροντίδας, σε συνδυασμό με τη διαχρονική αύξηση της χρόνιας νοσηρότητας, θέτουν δυσεπίλυτα ζητήματα στους διαμορφωτές της πολιτικής υγείας. Οι επιλογές κατανομής των πόρων γίνονται συνεχώς πιο σύνθετες, δύσκολες και εν τέλει καθοριστικές. Είναι πλέον κοινός τόπος ότι οι μηχανισμοί των συστημάτων ασφάλισης και αποζημίωσης οφείλουν να συμπεριλαμβάνουν την οικονομική παράμετρο. Η Παγκόσμια Ημέρα Υγείας του 2016 (7η Απριλίου) με στόχευση στο Σακχαρώδη Διαβήτη (ΣΔ) βρίσκει πάνω από 400 εκατομμύρια ανθρώπους ανά την υφήλιο να ζουν πάσχοντες από τη νόσο1. Ως συνέπεια των μεταβολών στο πρότυπο διαβίωσης και της δημογραφικής και επιδημιολογικής μεταβολής, ο ΣΔ εμφανίζεται σαν μείζον πρόβλημα Δημόσιας Υγείας, με δυσβάστακτο φορτίο για την κοινωνία. Ενδεικτικά, αναφέρεται ο επιπολασμός της νόσου, από 2,8% (επί του αστικού πληθυσμού) το 19702, πλέον εκτιμάται σε 9,2% επί του πληθυσμού άνω των 15 ετών3. Ακολουθώντας το μοτίβο του «κανόνα του μισού» μόνο το 62% των ασθενών λαμβάνει θεραπεία, εκ των οποίων το 43% επιτυγχάνει τους θεραπευτικούς στόχους (σύμφωνα με προς δημοσίευση στοιχεία). Η σύνδεση με την απουσία προσυμπτωματικού ελέγχου και τη

στα χρωματα του διαβήτη

IDF DIABETES ATLAS (sixth edition 2014)

Ο διαβήτης είναι ένα τεράστιο και αυξανόμενο πρόβλημα, και το κόστος για την κοινωνία είναι υψηλό και κλιμακωτό.

Βιβλιογραφία: 1. Global report on diabetes. World Health Organization, Geneva, 2016. 2. Τούντας ΧΔ. Διαβήτης: η διαχρονική πορεία στην Ελλάδα. Ελλ. Διαβ. Εταιρεία, Αθήνα 2005. 3. ΕΛΣΤΑΤ, Έρευνα Υγείας 2014. 4. Tsiantou V, Zavras D, Karampli E, Athanasakis K, Pavi E, Kyriopoulos J. Physicians estimation regarding the impact of recession on patient adherence to treatment in diabetes type 2 in Greece. Value Health 2014. 5. Skroumpelos A, Pavi E, Mylona K, Kyriopoulos J. The impact of economic crisis on chronic patients’ self rated health, health expenditures and health services utilization. Diseases 2014; 2: 93-105. 6. Jonsson B, CODE-2 Advisory Board: Revealing the cost of type II diabetes in Europe, Diabetologia, 2002; 45(7):S5-12 2002. 7. IDF Diabetes Atlas 6th Edition, International Diabetes Federation, 2013. 8. Karachaliou, F., Athanasakis, K., Tsentidis, C., Kitra, M., Kyriopoulos, J., & Karavanaki, K. (2014). Direct Costs of Diabetes Care in Pediatric Patients with Type 1 Diabetes in Greece. Journal of Diabetes Mellitus, 2014. 9. Jones, S., Castell, C., Goday, A., Smith, H. T., Nicolay, C., Simpson, A., & Salaun-Martin, C. (2012). Increase in direct diabetes-related costs and resource use in the 6 months following initiation of insulin in patients with type 2 diabetes in five European countries: data from the INSTIGATE study. ClinicoEconomics and outcomes research: CEOR, 4, 383. 10. Brismar, K., Benroubi, M., Nicolay, C., Schmitt, H., Giaconia, J., & Reaney, M. (2013). Evaluation of insulin initiation on resource utilization and direct costs of treatment over 12 months in patients with type 2 diabetes in Europe: results from INSTIGATE and TREAT observational studies. Journal of medical economics, 16(8), 1022-1035. 11. Athanasakis, K., Ollandezos, M., Angeli, A., Gregoriou, A., Geitona, M., & Kyriopoulos, J. (2010). Estimating the direct cost of Type 2 diabetes in Greece: the effects of blood glucose regulation on patient cost. Diabetic Medicine, 27(6), 679-684. 12. Liatis, S., Papaoikonomou, S., Ganotopoulou, A., Papazafiropoulou, A., Dinos, C., Michail, M., ... & Pappas, S. (2014). Management of type 2 diabetes and its prescription drug cost before and during the economic crisis in Greece: an observational study. BMC endocrine disorders, 14(1), 23. 13. Athanasakis, K., Skroumpelos, A. G., Tsiantou, V., Milona, K., & Kyriopoulos, J. (2011). Abolishing coinsurance for oral antihyperglycemic agents: effects on social insurance budgets. The American journal of managed care, 17(2), 130-135.

στα χρωματα του διαβήτη

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚOΑΡΘΡΟ

Πίνακας 1: Μέσο και αναλογικό ετήσιο κόστος ανά ασθενή (ΣΔτ1) ÌÝóï åôÞóéï êüóôïò áíÜ Êáôçãïñßá êüóôïõò ÅôÞóéï êüóôïò (%) áóèåíÞ (€) ÅðéóêÝøåéò 65.9 2.4% ÍïóïêïìåéáêÞ ðåñßèáëøç 47.0 1.7% ÅñãáóôçñéáêÝò åîåôÜóåéò 141 .0 5.2% Áíáëþóéìá 2000.7 73.7% ÖÜñìáêá 458.0 17% Óõíïëéêü êüóôïò 2712.0 100% Πίνακας 2: Ετήσιο κόστος και κατανομή ετήσιου κόστους ανάλογα με την ρύθμιση ÑõèìéóìÝíïé áóèåíåßò (€) Êüóôïò äéáãíùóôéêþí åîåôÜóåùí

428,9

43,6%

720,2

45,9%

Êüóôïò åðéóêÝøåùí

214,6

21,8%

408,2

26,0%

Êüóôïò öáñìáêåõôéêÞò áãùãÞò

339,5

34,5%

441,5

28,1%

983

100,00%

1.569,9

100,00%

Óõíïëéêü ìÝóï åôÞóéï êüóôïò

Ìç ñõèìéóìÝíïé áóèåíåßò (€)

στα χρωματα του διαβήτη

χαμηλής κλίμακας συμμόρφωση είναι εύλογη. Επιπροσθέτως, η κατάσταση επιδεινώνεται εν μέσω κρίσης, αφενός με ενδείξεις για αλλαγή των διατροφικών συνηθειών3 και αφετέρου με τη μειωμένη χρήση υπηρεσιών υγείας (διαγνωστικές εξετάσεις και θεραπευτική αγωγή), λόγω απώλειας ασφαλιστικής κάλυψης, αύξησης της συμμετοχής και αδυναμίας πρόσβασης3,4. Μαζί με την προαναφερθείσα αύξηση της συχνότητας της νόσου, η ανάγκη για πιο εντατική θεραπεία και η εισαγωγή καινοτόμων και συνακόλουθα ακριβών φαρμάκων έχουν εκτοξεύσει τις δαπάνες για το ΣΔ. Επιπροσθέτως, παράγοντες όπως η χρόνια φύση της νόσου μαζί με τις επιπλοκές (καρδιαγγειακά, χρόνια νεφρική ανεπάρκεια, βλάβες του αμφιβληστροειδούς, έλκη) και τη συννοσηρότητα, συμβάλλουν στην πρόκληση κόστους, το οποίο αντιστοιχεί στο 3%-6% της συνολικής υγειονομικής δαπάνης παγκοσμίως6, με εύρος από 2,5% έως 15%, ανάλογα με το επίπεδο παροχής υπηρεσιών και το επίπεδο χρήσης νέας τεχνολογίας7. Στην Ελλάδα, πλήθος ερευνών αποκαλύπτει την έκταση και τις διαστάσεις του προβλήματος. Εν συντομία, το ετήσιο κόστος ανά ασθενή ΣΔτ1 εκτιμάται σε €2.7008 (Πίνακας 1), ενώ για το ΣΔτ2 το ετήσιο κόστος έχει υπολογιστεί σε €992-€1154 και €1069,2 σε τιμές τρίτου πληρωτή9,10 και €1297,311. Παρότι οι δείκτες των παραγόντων κινδύνου δεν χειροτέρευσαν κατά τη διάρκεια της κρίσης, το κόστος της αγωγής έχει σαφέστατα αυξηθεί, εύρημα το οποίο επαναλαμβάνεται με έτερη εκτίμηση (βάσει συνταγών) σε ένα ποσό ελάχιστα κάτω από τα 40012. Η εξέταση των τεκμηρίων των ανωτέρω μελετών επιβεβαιώνει ότι επιπλοκές και συννοσηρότητα ευθύνονται για το μεγαλύτερο μέρος του κόστους, αλλά και ότι η κατανομή του κόστους διαφοροποιείται σημαντικά με την ικανοποιητική ρύθμιση της νόσου. Η αποτύπωση του υποδείγματος διαχείρισης των ασθενών με ΣΔτ2, με διάκριση

των ασθενών σε ρυθμισμένους και μη, με 3 κατηγορίες κόστους (κόστος εξετάσεων, επισκέψεων και αγωγής), οδηγεί στη διαπίστωση ότι οι καταναλισκόμενοι πόροι για τους μη ρυθμισμένους ασθενείς είναι 50% περισσότεροι (Πίνακας 2). Παράλληλα, τεκμαίρεται ότι οι επιπλοκές υπερδιπλασιάζουν το ετήσιο κόστος (€2889)11. Η Οικονομική Αξιολόγηση (δηλαδή η σύγκριση εναλλακτικών παρεμβάσεων σε όρους κόστους και οφέλους), παρέχει μια ενδιαφέρουσα οπτική. Η στρατηγική της πλήρους κάλυψης των per os παραγόντων (με την προσθήκη κόστους της φαρμακοθεραπείας και την αφαίρεση του κόστους των επιπλοκών), υπαγορεύει ότι για κάθε €1 που θα επένδυε η ασφάλιση καλύπτοντας πλήρως τη θεραπεία, σε 3 έτη θα απέδιδε €1,2313. Η έννοια της διαχείρισης της νόσου, ως ένα σύστημα συντονισμένων παρεμβάσεων και μετάδοσης πληροφοριών σε πληθυσμούς ασθενών ή οιωνοί ασθενών, εστιάζει στην εξέλιξη της κλινικής πορείας των ασθενών έναντι της μεμονωμένης αντιμετώπισης διακριτών επεισοδίων και αυταπόδεικτα, η αντιμετώπιση των χρονίων νοσημάτων, όπως ο ΣΔ αποτελεί προνομιακό πεδίο εφαρμογής. Για την επίτευξη του στόχου χρησιμοποιείται μια σειρά προσεγγίσεων που συνδέονται με πάγια αιτήματα της επιστημονικής κοινότητας, όπως η εκπαίδευση του ασθενούς, η παροχή κατευθυντήριων οδηγιών, η παρακολούθηση και η πρόσβαση στην κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή. Έτσι, η ορθή διαχείριση ενός νοσήματος έχει αναμφίβολα κλινικά οφέλη με παράλληλη περιστολή των υγειονομικών δαπανών και άμβλυνση των κοινωνικών ανισοτήτων. Η χρόνια νοσηρότητα αποτελεί τη βασική προτεραιότητα στην ατζέντα της πολιτικής υγείας για τα επόμενα χρόνια και κάθε σχετική παρέμβαση θα πρέπει, εκ των πραγμάτων, να γίνει με «χειρουργική» ακρίβεια.

στα χρωματα του διαβήτη

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚOΑΡΘΡΟ

Γράφει ο:

Δ Η Μ Η Τ Ρ Ι ΟΣ Ρ Η Γ Ο Π Ο ΥΛΟΣ Καθηγητής Δερματολογίας – Αφροδισιολογίας ΠΓΝ ΑΤΤΙΚΟΝ

Κ ΡΚΙΝΟΣ

ΤΟΥ ΔΕΡΜΑΤΟΣ Ο καρκίνος του δέρματος είναι η συχνότερη μορφή καρκίνου στον άνθρωπο. Παραδοσιακά, διακρίνεται ανάλογα με το κύτταρο προέλευσής του, στο μελάνωμα (έως 4% του συνόλου) και στο μη μελανωματικό καρκίνο του δέρματος (ΜΜΚΔ), που περιλαμβάνει κυρίως το βασικοκυτταρικό καρκίνωμα (75-80%) και το ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα (έως 25%). Η συχνότητα του ΜΜΚΔ αυξάνεται αλματωδώς παγκοσμίως και παρότι η συνεισφορά του στη συνολική θνητότητα από καρκίνο είναι μικρή, προκαλεί πολύ σημαντική νοσηρότητα. Κάθε χρόνο έχουμε μεγαλύτερο αριθμό νέων περιστατικών δερματικού καρκίνου από το άθροισμα των αντίστοιχων περιστατικών Ca εντέρου, προστάτη, μαστού και πνεύμονα μαζί. Δεκατρία εκατομμύρια λευκοί Αμερικανοί διαγνώσθηκαν με ένα βασικοκυτταρικό ή ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα το 2007, ενώ 1/50 ανθρώπους, παγκοσμίως, θα διαγνωσθεί με μελάνωμα κατά τη διάρκεια της ζωής του. Παράγοντες κινδύνου είναι ο φωτότυπος κατά Fitzpatrick I, II (κόκκινα-ξανθά μαλλιά, λευκό δέρμα, ανοιχτόχρωμα μάτια), η υπερέκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία (σοβαρά ηλιακά εγκαύματα <18 ετών), η διακεκομμένη έκθεση στον ήλιο, η χρήση Solarium και το επάγγελμα (αγρότες, ψαράδες κλπ). Ακόμη, οι πολλαπλοί σπίλοι (ελιές, >100), το σύνδρομο δυσπλαστικών σπίλων, οι εφηλίδες (ιδιαίτερα στα ηλιοπροστατευμένα σημεία του σώματος), το οικογενειακό/ατομικό ιστορικό των ασθενών, οι μεγάλοι συγγενείς σπίλοι (>20 εκατοστών) και η ανοσοκαταστολή.

στα χρωματα του διαβήτη

Ο Καρκίνος του Δέρματος δεν κάνει εξαιρέσεις. Είναι ο συχνότερος καρκίνος στον άνθρωπο!

στα χρωματα του διαβήτη

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚOΑΡΘΡΟ

Μελάνωμα

Κνησμώδης σπίλος

Απόχρωση δέρματος

Yπερβολική έκθεση στον ήλιο

Εγκαύματα Solarium

Έχει πλέον αποδειχθεί, ότι ο συνεχής τραυματισμός ενός σπίλου δεν προκαλεί καρκινογένεση, ενώ περίπου το 70-80% των μελανωμάτων αναπτύσσονται de novo και 20-30% επί σπίλου. Η μέση ηλικία εμφάνισης είναι στην 5η -6η δεκαετία, αλλά στην ηλικία των 15-29 ετών, είναι η 2η συχνότερη μορφή καρκίνου. Ο πιο συνηθισμένος καρκίνος δέρματος είναι το βασικοκυτταρικό καρκίνωμα. Πρόκειται για βραδέως αναπτυσσόμενο όγκο, με τοπική καταστροφή των ιστών και εξαιρετικά σπάνιες μεταστάσεις. Οι συνηθέστερες θέσεις εντόπισής του είναι το πρόσωπο, η κεφαλή, ο τράχηλος και λιγότερο το σώμα (συνήθως σε ηλιοεκτιθέμενα σημεία). Το ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα είναι κακοήθης όγκος από τα κύτταρα της ακανθωτής στοιβάδας της επιδερμίδας και παρουσιάζει τάση τοπικής διήθησης των ιστών, ενώ ακόμη μπορεί να δώσει και λεμφογενείς μεταστάσεις.

στα χρωματα του διαβήτη

Σπάνια αναπτύσσεται de novo, ενώ συνήθως πάνω σε ακτινικές υπερκερατώσεις (καλή πρόγνωση), σε ηλιοκατεστραμμένο δέρμα, σε ουλές από εγκαύματα, δερματοπάθειες (π.χ. δισκοειδής ερυθηματώδης λύκος) ή σε χρόνια ακτινοδερματίτιδα και σε περιπτώσεις ασθενών με ανοσοκαταστολή. Η αντιμετώπιση αυτών των μορφών καρκίνου του δέρματος είναι συνήθως η χειρουργική εκτομή των βλαβών, ενώ όταν είναι στα αρχικά στάδια μπορεί να αντιμετωπισθούν συντηρητικά. Σε κάθε περίπτωση, η πρόληψη και η έγκαιρη διάγνωση οδηγούν ουσιαστικά στην ίαση. Πάντως, όσο αφορά τους διαβητικούς δεν υπάρχουν ιδιαίτερες οδηγίες, το μόνο, πως ο δερματολόγος θα πρέπει να επικοινωνήσει με το διαβητολόγο, ώστε να αποφευχθεί κάποια απορρύθμιση του σακχάρου από το stress, σε ενδεχόμενο επέμβασης και ακόμη, καλό θα ήταν ο ασθενής να προφυλαχθεί από πιθανές λοιμώξεις του δέρματος.

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚOΑΡΘΡΟ

Γράφει η:

ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΤΡΙΑΝΤΗ– ΔΗΜΟΛΕΝΗ MD, MSC, PHDC Ενδοκρινολόγος - Διαβητολόγος Μέλος του Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών Member of the «Swedish Association of Endocrinology» & «Greek Endocrinologist Association» Endocrinology Department, University of Athens

Διαβήτης από...

ΣΠΑΝΙΑ ΑΙΤΙΑ! Εκτός από τις δυο βασικές μορφές σακχαρώδους διαβήτη υπάρχουν και ειδικές κατηγορίες, μερικές από τις οποίες: Διάφοροι ειδικοί τύποι ΣΔ, οι οποίοι οφείλονται σε διάφορες αιτίες, όπως είναι π.χ. γενετικές ανωμαλίες στη λειτουργία του β-κυττάρου και στη δράση της ινσουλίνης, παθήσεις της εξωκρινούς μοίρας του παγκρέατος (Κυστική ίνωση), καθώς και δευτεροπαθής Διαβήτης που προκαλείται από φάρμακα ή χημικές ουσίες (μετά από μεταμόσχευση οργάνων ή μετά από θεραπεία για το AIDS). • Τύπος MODY (Maturity Onset Diabetes of the Young). Εκδηλώνεται σε ηλικία κάτω των 25 ετών, δεν απαιτεί ινσουλίνη για τη ρύθμισή του και χαρακτηρίζεται από διαταραχή στην έκκριση της ινσουλίνης χωρίς αντίσταση στη δράση της στην περιφέρεια. • Διαβήτης που παρατηρείται σε διάφορες παθήσεις των ενδοκρινών αδένων. • Διαβήτης οφειλόμενος σε φαρμακευτικές ουσίες, π.χ. γλυκοκορτικοειδή, β-αποκλειστές κ.α.

στα χρωματα του διαβήτη

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚOΑΡΘΡΟ

Ο δευτεροπαθής διαβήτης εμφανίζεται σε ορισμένες ενδοκρινικές παθήσεις, κατά τις οποίες υπάρχει υπερέκκριση αντιρροπιστικών της ινσουλίνης ορμονών, σε παγκρεατικές παθήσεις μετά τη λήψη ορισμένων φαρμάκων, καθώς και σε συνδυασμό με μεγάλο αριθμό γενετικών ανωμαλιών. Από τις ενδοκρινικές παθήσεις, στη μεγαλακρία, η υπερέκκριση της αυξητικής ορμόνης ανταγωνίζεται την περιφερική δράση της ινσουλίνης, ενώ στο σύνδρομο Cushing τα γλυκοκορτικοειδή αυξάνουν τη γλυκογονόλυση και τη νεογλυκογένεση, ενώ ανταγωνίζονται περιφερικά την ινσουλίνη.

Ενδοκρινικές Παθήσεις XX

Μεγαλακρία

Σύνδρομο Cushing

Γλουκαγόνωμα

Φαιοχρωμοκύττωμα

Υπερθυρεοειδισμός

Καρκινοειδές Σύνδρομο

XX XX

Αυτοάνοσα πολυενδοκρινικά σύνδρομα

στα σταχρωματα χρωματατου τουδιαβήτη διαβήτη

Οξεία διαλείπουσα πορφυρία Σύνδρομο Astr�m (παρουσιάζεται με παχυσαρκία, κώφωση και αμφιβληστροειδοπάθεια pigmetosa)

XX XX

Χορεία Huntington Μεμονωμένη ανεπαρκής έκκριση αυξητικής ορμόνης Σύνδρομο KLINFELTER Σύνδρομο Laurence – Moon –Biedl

Λεπρεχρωνισμός

Λιποατροφικός Διαβήτης

Νόσος Machado

Μυοτονική Δυστροφία

Αταξία Τηλεαγγειεκτασία

Πανυποφυσιακός Νανισμός

Σύνδρομο Cockayne

Σύνδρομο Prader –Willi

Κυστική ίνωση

Τρισωμία 21

Αταξία Friedreich

Σύνδρομο Werner

Νόσος αποθήκευσης γλυκαγόνου τύπου I

Σύνδρομο Wolfram

Ωστόσο, τέσσερις είναι οι κυριότεροι νόσοι, οι οποίες δύνανται να εμφανίσουν αυξημένη τιμή σακχάρου στο αίμα, με συνέπεια την εμφάνιση της νόσου του σακχαρώδους διαβήτη, δευτεροπαθώς.

34 34

Η διόρθωση της κύριας ενδοκρινοπάθειας, κατά κανόνα, βελτιώνει τη ρύθμιση τον διαβήτη.

Γενετικά σύνδρομα που συνοδεύονται από παθολογική ανοχή της γλυκόζης

Πρωτοπαθής Αλδοστερονισμός Υπερπρολακτιναιμία

Η υπερέκκριση γλυκαγόνου και κατεχολαμινών στο γλουκαγόνωμα και στο φαιοχρωμοκύττωμα, αντίστοιχα αυξάνουν τη γλυκογονόλυση και γλυκονεογένεση, ενώ ελαττώνουν την έκκριση της ινσουλίνης.

Σύνδρομο Herrmann

Πρόκειται για δυο νόσους οι οποίες παρουσιάζουν αυξημένες τιμές κορτιζόλης στο αίμα. Η αυξημένη τιμή της κορτιζόλης, μπορεί να οφείλεται σε δυο λόγους: είτε η αυξημένη τιμή κορτιζόλης προέρχεται δευτερογενώς από αδένωμα της υπόφυσης, το οποίο υπερεκκρίνει φλοιοεπινεφριδιακή ορμόνη ACTH, η οποία με τη σειρά της διεγείρει τον φλοιό των επινεφριδίων για την παραγωγή κορτιζόλης είτε η αυξημένη τιμή κορτιζόλης προέρχεται από αδένωμα των επινεφριδίων, το οποίον υπερεκκρίνει κορτιζόλη. Στην πρώτη περίπτωση ονομάζεται

Συνήθη αίτια ινσουλιναντοχής XX

Παχυσαρκία

Φλεγμονώδεις παθήσεις

Κακοήθειες

Ενδοκρινοπάθειες

Αιμοχρωμάτωση (ηπατική αιμοσιδήρωση)

Ηλικία

Εμμηνόπαυση

Φάρμακα

Φάρμακα με διαβητογόνο δράση XX XX XX XX

Γλυκοκορτικοειδή Σωματοστατίνη Αντισυλληπτικά Κυκλοσπορίνη και Ταρκόλιμους

XX XX

υποφυσιακό Cushing, ενώ στη δεύτερη περίπτωση σύνδρομο Cushing. H περίπτωση της υπερέκκρισης αυξητικής ορμόνης GH από την υπόφυση, ενοχοποιείται για την εμφάνιση του σακχαρώδους διαβήτη. Η κατάσταση αυτή αφορά τη νόσο της μεγαλακρίας. Αλλά και η υπερπαραγωγή θυρεοειδικών ορμονών (υπερθυρεοειδισμός) από οποιαδήποτε αιτία και αν προέρχεται, οδηγεί συχνά επίσης σε αυξημένα επίπεδα σακχάρου στο αίμα.

Νικοτινικό οξύ HIV-ανταγωνιστές πρωτεασών Θειαζιδικά διουρητικά (>25 mg υδροχλωροθειαζίδης ή αναλόγου) Αντι-ψυχωσικά σκευάσματα (κλοναζαπίνη κ.α)

GNRH αγωνιστές

β-αναστολείς

Κλονιδίνη

Αναστολείς Ca

Πενταμιδίνη

Αλκοόλ

Φάρμακα που ελαττώνουν την έκκριση

ινσουλίν

ης

Αντιεπιλ ηπτικά: φενυτοϊν XX Αν η θελμινθ ικά: πεν ταμιδίνη XX Διο υρητικά : θεαζίδ ες, φουροσ ίδη, εθα κ ρ υ νικό οξύ XX Ορ μόνες: Σ ωματοσ τατίνη XX Κα τιόντα: Β άριο, Κά δμιο, Λίθιο, Κά λιο, Ψευ δ ά ργυρος XX Εν τομοκτό να: DDT, Vacor (πυριμιν ίλη), Φθ οριούχα XX Ψυ χοφάρμ ακα: βενζοδια ζεπίνες, αιθανόλ οπιούχα η , φαινοθ ε ια ζίνες XX Φά ρμακα π ου ελατ τώνουν τη δράσ η της ινσ ουλίνης XX

στα χρωματα του διαβήτη

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚOΑΡΘΡΟ

Τροπικός Διαβήτης Ο Τροπικός Διαβήτης είναι διαφορετικός από το ΣΔ1 και τον ΣΔ2, παρατηρείται στις χώρες της τροπικής ζώνης της Ασίας , της Αφρικής και της Αμερικής. Προϋπόθεση αποτελεί η ελαττωμένη πρόσληψη τροφής (ο υποσιτισμός). Διακρίνεται σε 2 κατηγορίες: 1) Σακχαρώδης Διαβήτης εξ υποσιτισμού και ανεπαρκούς πρόσληψης πρωτεϊνών. 2) Ινολιθιασικός παγκρεατικός Διαβήτης (πρόκειται για νεανικού τύπου διαβήτη με ίνωση και λιθίαση του παγκρέατος). Εκτός των ανωτέρω και συνηθέστερων τύπων ΣΔ, θα πρέπει να αναφέρουμε και XX Το Διαβήτη Εγκυμοσύνης, που χαρακτηρίζει τις περιπτώσεις των εγκύων γυναικών που παρουσιάζουν σακχαρώδη διαβήτη κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και ο οποίος εξαφανίζεται στην πλειονότητα των περιπτώσεων (>98%) μετά το τέλος της εγκυμοσύνης. XX Διαβήτης κύησης. Ως διαβήτης της κύησης χαρακτηρίζεται η πρώτη διάγνωση οποιασ-

Ορμόνες: Γλουκαγόνο, γλυκοκορτικοστεροειδή, Αυξητική ορμόνη, Ασβέστιο

Φάρμακα που ελαττώνουν την έκκριση και δράση της ινσουλίνης XX

36 36

Αδρενεργοί ουσίες: Αδρεναλίνη, Νοραδρεναλίνη, Αντιϋπερτασικά φάρμακα: Κλονιδίνη,

στα χρωματα του διαβήτη

δήποτε βαθμού διαταραχής στην ανοχή της γλυκόζης κατά τη διάρκεια της κύησης.

Νέα διαγνωστικά κριτήρια για το σακχαρώδη διαβήτη Το 1995 η Αμερικανική Διαβητολογική Εταιρεία συγκρότησε διεθνή επιτροπή ειδικών από όλο τον κόσμο, η οποία το 1997 καθόρισε τα νέα διαγνωστικά κριτήρια για το ΣΔ. Αυτά είναι τα εξής: 1. Συμπτωματολογία ΣΔ ( πολυουρία, πολυδιψία, πολυφαγία και αδικαιολόγητη απώλεια βάρους, σε συνδυασμό με τυχαία ανεύρεση γλυκόζης πλάσματος > 200 mg/dl Ως τυχαία θεωρείται η τιμή σακχάρου αίματος οποιαδήποτε στιγμή της ημέρας ανεξαρτήτως της ώρας του τελευταίου γεύματος. 2. Σάκχαρο αίματος νηστείας ( πλάσμα ) > 126 mg/dl. Ως σάκχαρο νηστείας θεωρείται όταν τουλάχιστον για 8 ώρες δεν έχει ληφθεί οποιαδήποτε τροφή. 3. Σάκχαρο αίματος ( πλάσμα ) 2 ώρες μετά τη χορήγηση 75 γρ. γλυκόζης. (Σακχαραιμική Καμπύλη ) > 200 mg/dl.

Διαζοξίδη, Πραζοσίνη Ουσίες αποκλειστές διαύλων Ασβσεστίου, β-αποκλειστές, ισταμινεργικοί.

•

Αιμοχρωμάτωση αιμοσιδήρωση)

Παγκρεατικές Παθήσεις: • Παγκρεατεκτομή • Παγκρεατίτις οξεία και χρονία • Παγκρεατικά τραύματα και φλεγμονές

Καρκίνος παγκρέατος (παγκρεατική

Συνήθη αίτια ινσουλινοπενίας XX

•

Φάρμακα (σωματοστατίνη, διαζοξίδη)

Αντισώματα κατά της ινσουλίνης ή των υποδοχέων της.

ΠΕΡΙ...Ψ Υ Χ Η Σ

Γράφει η:

ΆΝΝΑ Χ ΑΤ Ζ Η Δ Η Μ Η Τ Ρ Ι Ο Υ Ψυχολόγος Υγείας

ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ ΥΓΕΙΑΣ & Σακχαρώδης Διαβήτης

Κατ΄αρχήν, ίσως, πρέπει να διευκρινίσουμε τι ακριβώς είναι ο Ψυχολόγος Υγείας.

Πώς μπορεί να βοηθήσει ο Ψυχολόγος Υγείας;

Οι ψυχολόγοι υγείας είναι εκπαιδευμένοι να βοηθούν τους ανθρώπους να αντιμετωπίζουν τις προκλήσεις με τις οποίες έρχονται αντιμέτωποι, ως αποτέλεσμα κάποιας ασθένειας ή όταν προσπαθούν να διατηρήσουν έναν πιο υγιεινό τρόπο ζωής.

Κάποιοι ψυχολόγοι υγείας εργάζονται στο Εθνικό Σύστημα Υγείας, ιδιωτικό και στο δημόσιο τομέα της υγείας, ενώ άλλοι μπορεί να δουλεύουν σε πανεπιστήμια, κοινότητες, σχολεία ή οργανισμούς.

Η ψυχολογία υγείας είναι ένας κλάδος της ψυχολογίας που ασχολείται με το πώς οι άνθρωποι αντιμετωπίζουν και χειρίζονται την ασθένεια. Οι ψυχολόγοι υγείας ενδιαφέρονται για τις εμπειρίες υγείας και ασθένειας που έχουν πιθανότητες να μας επηρεάσουν όλους κάποια στιγμή στη ζωή μας. Χρησιμοποιούν τις γνώσεις ψυχολογίας για να προωθήσουν τη γενικότερη ευημερία και υγιή τρόπο ζωής. Για παράδειγμα, μπορεί να συνεργάζονται μ’ άλλους επαγγελματίες του χώρου, όπως γιατρούς, για τρόπους με τους οποίους θα μπορούν να επικοινωνούν με τους ασθενείς τους πιο αποτελεσματικά ή τρόπους για να ενθαρρύνουν τους ασθενείς να βελτιώνουν την υγεία τους. 38

στα χρωματα του διαβήτη

Κάποια παραδείγματα, όπου ένας Ψυχολόγος Υγείας μπορεί να εργάζεται είναι τα παρακάτω:

Βοηθούν ανθρώπους να αντιμετωπίσουν ιατρικές καταστάσεις, όπως οι χειρουργικές επεμβάσεις, η παχυσαρκία, ο διαβήτης, οι καρδιοπάθειες, οι κακοήθειες, ο χρόνιος πόνος. Οι ψυχολόγοι υγείας δεν μπορούν να θεραπεύσουν χρόνιες παθήσεις, αλλά μπορούν να δράσουν συμβουλευτικά, ως προς τον τρόπο αντιμετώπισης και διαχείρισης των συναισθημάτων που προκύπτουν από μια τέτοια κατάσταση, όπως την αγωνία ή το άγχος που σχετίζεται με την πάθηση ή την θεραπεία της.

στα χρωματα του διαβήτη

ΠΕΡΙ...Ψ Υ Χ Η Σ

Βοηθούν ανθρώπους που θέλουν να αλλάξουν τη συμπεριφορά τους, προκειμένου να βελτιώσουν την υγεία τους. XX

Κάποιες ασθένειες μπορούν να αντιμετωπιστούν καλύτερα, αν διαγνωσθούν νωρίς. Οι ψυχολόγοι υγείας έχουν καταφέρει να καταλάβουν γιατί κάποιοι άνθρωποι δεν κάνουν προληπτικές εξετάσεις και βρίσκουν τρόπους για να τους παρακινήσουν. Οι ψυχολόγοι μπορούν επίσης να παρέχουν πληροφόρηση με τον πιο αποτελεσματικό δυνατό τρόπο, προκειμένου να αποτρέψουν τους ανθρώπους από το να εμπλέκονται σε επικίνδυνες καταστάσεις, όπως σεξ χωρίς προφυλάξεις, το οποίο θα μπορούσε να οδηγήσει σε προβλήματα υγείας.

Διεξάγουν έρευνα Οι ψυχολόγοι υγείας κάνουν έρευνες, προκειμένου να μπορέσουν να απαντήσουν ερωτήματα, όπως τα παρακάτω: • Τι θα μας παρακινούσε να τρεφόμαστε σωστά; • Πώς συνδέεται το άγχος με παθήσεις της καρδιάς και το διαβήτη; 40

• Ποιες είναι οι ψυχολογικές συνέπειες των γενετικών δοκιμών; XX

Η υγεία μας επηρεάζει όλους, οπότε οι Ψυχολόγοι Υγείας συνεργάζονται με ανθρώπους διαφόρων ειδικοτήτων και ηλικιών – ενήλικες, έφηβους και παιδιά.

Οι ψυχολόγοι υγείας δουλεύουν με ασθενείς, φροντιστές, οικογένειες, μέλη κοινοτήτων και γιατρούς. Κάποιο κομμάτι της δουλειάς τους έχει να κάνει με συγκεκριμένο τύπο του πληθυσμού, όπως ηλικιωμένους, ανήλικες εγκύους ή ανθρώπους που αντιμετωπίζουν κάποια ιδιαίτερη κατάσταση, όπως πόνο στη μέση ή το σύνδρομο του ευερέθιστου εντέρου.

Οι ψυχολόγοι υγείας μπορεί να εργάζονται με έναν άνθρωπο τη φορά, με ομάδα ή με οικογένειες.

Οι ψυχολόγοι υγείας έχουν βοηθήσει να αναπτυχθούν και να τρέξουν προγράμματα που βοηθούν τους ανθρώπους να κάνουν αλλαγές στη ζωή τους, όπως να κόψουν το κάπνισμα, να τρώνε πιο υγιεινά, να μειώσουν την ποσότητα αλκοόλ που καταναλώνουν και να ασκούνται τακτικά.

Βοηθούν στην προώθηση της υγείας και της ευημερίας με το να αποτρέπουν διάφορες ασθένειες. XX

• Ποια είναι η ψυχολογική επίδραση που προκύπτει από νέες χειρουργικές μεθόδους;

Οι ψυχολόγοι υγείας μπορούν να βοηθήσουν τους ανθρώπους να μάθουν πώς να παρακολουθούν και να ζουν με μια χρόνια πάθηση, πώς να μη ξεχνούν τη φαρμακευτική τους αγωγή ή να τους προτείνουν τρόπους να αντιμετωπίζουν τον πόνο που βιώνουν.

στα χρωματα του διαβήτη

Σημαντική είναι η επίδραση του διαβήτη στη ψυχολογία, στην προσωπικότητα και στις συναισθηματικές αντιδράσεις του ασθενή που πάσχει από διαβήτη, καθώς οι αντιδράσεις αυτές στη συνέχεια μπορούν να επηρεάσουν την εξέλιξη της νόσου. Ο διαβήτης μπορεί να προκαλέσει πολλά και ποικίλα σωματικά συμπτώματα. Εξίσου σημαντική, όμως, είναι η επίδραση του διαβήτη στη ψυχολογία, στην προσωπικότητα και στις συναισθηματικές αντιδράσεις του ασθενή που πάσχει από διαβήτη, καθώς οι αντιδράσεις αυτές στη συνέχεια μπορούν να επηρεάσουν την εξέλιξη της νόσου. Το κλειδί για να ζήσει κάποιος καλά με το διαβήτη είναι να αποφεύγονται προβλήματα που προκύπτουν από την παρατεταμένη υπεργλυκαιμία ή από τα επεισόδια υπογλυκαιμίας.

Και για να γίνει αυτό, οι διαβητικοί ασθενείς πρέπει να συμμορφώνονται με ορισμένους κανόνες συμπεριφοράς, που όμως δεν είναι πάντοτε εύκολο. Παρότι οι οριστικές αλλαγές που πρέπει να συντελεστούν και αφορούν τη βελτίωση της διατροφής, τη μείωση του καπνίσματος, την αύξηση της αερόβιας άσκησης και της διαχείρισης του άγχους και της κατάθλιψης είναι γνωστές στους ασθενείς, συχνά τους είναι αδύνατο να τις ακολουθήσουν. Σ’ αυτήν την περίπτωση κρίνεται αναγκαία η βοήθεια από έναν ειδικό, γιατί πολύ απλά, πολλές από αυτές τις συμπεριφορές είναι συνήθειες ετών, που δίνουν στους ανθρώπους απόλαυση. Συνεπώς, απαιτούνται ειδικές τεχνικές, ώστε να μπορέσει κάποιος να αλλάξει τις συμπεριφορές αυτές χωρίς να αισθάνεται μειονεκτικά, ψυχολογική δυσφορία ή αίσθημα διαφορετικότητας. Ο ρόλος του ψυχολόγου υγείας είναι πολύτιμος σε αυτή την προσπάθεια, αφού μπορεί να συμβάλλει καθοριστικά στην τροποποίηση της συμπεριφοράς του ασθενή. Με την υποστήριξή του ο ασθενής, μετά από μερικές συνεδρίες, είναι σε θέση να συμμορφωθεί στις επιβεβλημένες αλλαγές που θα τον βοηθήσουν να ανταπεξέλθει στις απαιτήσεις του διαβήτη. Εξάλλου, ο διαβήτης θεωρείται συχνά ως μεγάλο ψυχολογικό φορτίο που βαραίνει τη ζωή του ασθενή και χαλάει την ποιότητά της. Συναισθήματα, όπως κατάθλιψη, αγχώδεις διαταραχές, χαμηλή αυτοπεποίθηση και αυτοεκτίμηση, ανησυχία και απογοήτευση για τη ζωή, είναι πολύ συχνά αιτήματα για βοήθεια από ψυχολόγο υγείας.

Ο συνδυασμός της ιατρικής, ψυχολογικής και διατροφικής υποστήριξης έχουν σαν βασικό στόχο την αντιμετώπιση του διαβήτη σφαιρικά, «νου και σώμα» μαζί, σαν δύο παράγοντες που αλληλοεπιδρούν. Ο συνδυασμός αυτός αποτελεί µία σύγχρονη Ιατρική υπηρεσία, η οποία εντάσσεται στο πεδίο της Συμπεριφορικής Ιατρικής, και θεωρείται η βασικότερη και η πιο σύγχρονη εξέλιξη στην ολιστική αντιμετώπιση του διαβήτη.

Στόχοι της ψυχολογικής υποστήριξης είναι: • Η αξιολόγηση διατροφικών ή ψυχολογικών παραγόντων που συμβάλλουν στην εξέλιξη του διαβήτη. • Η εκπαίδευση και η πλήρης ενημέρωση του θεραπευόµενου για τα αίτια, αλλά και την αντιμετώπιση της νόσου. • Η υποστήριξη του θεραπευόµενου, ψυχολογικά, ώστε να ακολουθήσει την αγωγή και να αλλάξει τη συμπεριφορά του αναφορικά με τη διατροφή, το κάπνισμα, την άσκηση και γενικότερα τον τρόπο ζωής του. • Η αντιμετώπιση του θεραπευόµενου, εξατομικεύοντας τις ψυχολογικές αντιδράσεις που μπορεί να έφερε ο διαβήτης στη ζωή του: ψυχολογική αντιμετώπιση στην άρνηση, στην παθητικότητα για αλλαγή, στην κατάθλιψη, στο άγχος, στη χαμηλή αυτοπεποίθηση, στην παχυσαρκία, στις διατροφικές διαταραχές, αλλά και στα οικογενειακά και σεξουαλικά προβλήματα.

στα χρωματα του διαβήτη

ΠΑΙΔΙ & ΕΦΗΒΟΣ

Γράφει η:

Α Λ Ε Ξ Α Ν Δ ΡΑ Κ Α Π Π ΑΤ Ο Υ Ψυχολόγος – Παιδοψυχολόγος Πανεπιστήμιο της Αμιένης, Γαλλία

ΜΟΦΥΛ ΦΙΛΙΑ

Πώς μιλάμε στο παιδί μας; Τα λάθη που δεν πρέπει να κάνουμε! Μήπως το παιδί μου είναι ομοφυλόφιλο; Μήπως είναι φόβος για δημιουργία μιας σχέσης με το άλλο φύλο; Η αντιμετώπιση από την οικογένεια και το περιβάλλον μπορεί να δημιουργήσει τα περισσότερα προβλήματα. Γι΄αυτό… Μην πανικοβληθείτε αν παρατηρήσετε πως ο γιος ή η κόρη σας δείχνουν να αισθάνονται έλξη για κάποιον συνομήλικό τους του ιδίου φύλου. Δεν είναι απαραίτητο πάντα να είναι μια πραγματική ομοφυλοφιλική συμπεριφορά.

42 42

στα σταχρωματα χρωματατου τουδιαβήτη διαβήτη

Μερικοί έφηβοι κάποιες φορές αισθάνονται έλξη από συνομηλίκους του ίδιου φύλου, μάλιστα κάποιοι αναπτύσσουν ερωτικές περιπτύξειςκαμιά φορά προχωρούν και σε ερωτικές πράξεις. Αυτές οι ενέργειές τους προκαλούν ταυτόχρονα έλξη και ανησυχία, ντροπή ή ενοχή. Οι αμοιβαίοι αυνανισμοί και τα σεξουαλικά παιχνίδια μεταξύ των εφήβων του ίδιου φύλου ερμηνεύονται γενικά ως μια αντίδραση επιθετική μπροστά στο φόβο της δημιουργίας σχέσης με το άλλο φύλο, παρά ως μια πραγματική ομοφυλοφιλική συμπεριφορά. Παρόμοιες συμπεριφορές δε σημαίνουν απαραίτητα ότι ο έφηβος θα ακολουθήσει μια διαρκή και αποκλειστικά ομοφυλοφιλική κατεύθυνση. Αυτή η έλξη παρατηρείται σε κάποιες περιπτώσεις στην αρχή της εφηβείας και προκαλεί αβεβαιότητα στον έφηβο σχετικά με το σεξουαλικό του προσανατολισμό, συνήθως όμως σταδιακά μέχρι το τέλος της εφηβείας, ο νέος προχωρά στη δημιουργία σχέσεων με το άλλο φύλο. Η συχνότητα ωστόσο των πειραματισμών αυτών, αποτελεί πιθανόν μια ένδειξη ότι υποκρύπτεται μια σαφής ερωτική προτίμηση. Μη βιαστείτε όμως να βγάλετε συμπεράσματα. Οι φαντασιώσεις καμιά φορά λειτουργούν εκτονωτικά, χωρίς να δείχνουν προτιμήσεις. Κάτι δηλαδή που είναι κοινωνικά απαγορευμένο μπορεί να εμφανίζεται συχνά σε μια φαντασίωση.

στα χρωματα του διαβήτη

ΠΑΙΔΙ & ΕΦΗΒΟΣ

Ο έφηβος, συνήθως, αρνείται στην αρχή το σεξουαλικό προσανατολισμό του, ακόμα κι όταν είναι βαθύς και σαφής. Ο λόγος είναι ότι δε θέλει να νιώθει «διαφορετικός», «αλλιώτικος» και βασικά «απορριπτέος». Τα παιδιά που αισθάνονται έντονη έλξη για το δικό τους φύλο, συνήθως, εκμυστηρεύονται το μυστικό τους στον καλύτερό τους φίλο, αλλά δε θέλουν να το ξέρει κανένας άλλος. Αν αισθανθούν την ανάγκη να το πουν κάποια στιγμή στους γονείς, προτιμούν συνήθως να το πουν πρώτα στη μητέρα. Οι μηχανισμοί για την ανάπτυξη ενός συγκεκριμένου σεξουαλικού προσανατολισμού παραμένουν ασαφείς, αλλά τα σύγχρονα επιστημονικά δεδομένα δείχνουν ότι δεν είναι μια επιλογή, δηλαδή τα άτομα δεν επιλέγουν να είναι ομοφυλόφιλα ή ετεροφυλόφιλα. Ο σεξουαλικός προσανατολισμός, πιθανόν δεν καθορίζεται από ένα μόνο παράγοντα αλλά από το συνδυασμό γενετικών, ορμονικών και περιβαλλοντικών επιδράσεων. Τις τελευταίες δεκαετίες κερδίζουν έδαφος μεταξύ των ειδικών οι θεωρίες που βασίζονται στο βιολογικό υπόβαθρο.

Τι πρέπει να κάνετε Αν ο έφηβός σας ανακοινώσει ότι αισθάνεται έλξη για το ίδιο φύλο, θα πρέπει να αποδεχτείτε το ενδεχόμενο ή τη βεβαιότητα αυτή και να αγκαλιάσετε το γιο ή την κόρη σας με στοργή. Για να το κάνετε αυτό σωστά, ενημερωθείτε για το όλο ζήτημα της ομοφυλοφιλίας. Μην πιέσετε το παιδί «να πάρει επιτέλους απόφαση για το σεξουαλικό του προσανατολισμό». Μπορεί να είναι για καιρό αναποφάσιστο. Δώστε του χρόνο. Δώστε χρόνο και στον εαυτό σας. Μην καταλήξετε σε συμπεράσματα, γιατί η κατάσταση είναι ίσως ακόμα ρευστή. Οι χειρισμοί πρέπει να είναι προσεκτικοί γιατί ο έφηβος, είτε αγόρι είτε κορίτσι, πιθανόν νιώθει τρομοκρατημένος στη σκέψη ότι, αντί να έλκεται από το αντίθετο φύλο, αισθάνεται έλξη για το δικό του. Θέλει πολύ να μοιάζει με τους φίλους ή τις φίλες του και αυτή η διαφορετικότητα τον ταράζει. Γιατί του συμβαίνει αυτό; Τι τρέχει; Τι τον περιμένει; Πώς θα τον αποδεχτούν οι γονείς του αν όντως είναι «αλλιώτικος»; Πώς θα τον αντιμετωπίσουν οι γύρω; Μήπως χάσει τους φίλους του; Να εξετάσετε αντικειμενικά την κατάσταση και μην αποδίδετε όλα τα προβλήματα του παιδιού σας στο σεξουαλικό του προσανατολισμό. Οι έφηβοι με ομοφυλοφιλικό προσανατολισμό γίνονται συχνά στόχος εξαιρετικά ενοχλητικών σχολίων, πειραγμάτων, καμιά φορά και χειροδικιών ή κακοποίησης. Γι΄ αυτό η στήριξή σας είναι απαραίτητη. Καλό είναι να συζητήσετε το θέμα με έναν ειδικό. Η κοινωνία, γενικά, έχει μια έντονη φοβία σε σχέση με τη διαφορετικότητα. Γι’ αυτό, το παιδί σας αλλά κι εσείς, πιθανόν θα χρειαστείτε ψυχολογική υποστήριξη για να τα βγάλετε πέρα, ώστε να μη διαταραχτεί η ζωή στην οικογένεια.

στα χρωματα του διαβήτη

ΠΑΙΔΙ & ΕΦΗΒΟΣ

Γράφει η:

ΜΑΡΙΑΝΝΑ ΛΑΜΠΡΟΥ Πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Σπανίων Παθήσεων

ΣΠΑΝΙΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ &ΠΑΙΔΙΚΟΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ Η Πανελλήνια Ένωση Σπανίων Παθήσεων (Π.Ε.Σ.ΠΑ.) είναι η ομπρέλα ασθενών με Σπάνιες Παθήσεις, ιδρύθηκε το 2003 και μέλη της έχει 25 συλλόγους ασθενών, καθώς και πολλούς μεμονωμένους ασθενείς. Είναι ένας δυνατός φορέας, ο οποίος, όπως και αντίστοιχες Ενώσεις σε όλα τα υπόλοιπα Κράτη Μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, προβάλλει τα προβλήματα των ατόμων με σπάνιες παθήσεις, καθώς και των οικογενειών τους και προωθεί και στηρίζει τα αιτήματά τους. Στόχο έχει να αναδείξει και να αναπτύξει, πάνω σε κοινά θέματα των σπανίων παθήσεων, γενετικής προέλευσης ή μη, όλες τις δράσεις ενημέρωσης, έρευνας, συγκέντρωσης πληροφοριών αλληλοβοήθειας, στην Ελλάδα, στην Ευρώπη και σε ολόκληρο τον κόσμο. Η Π.Ε.Σ.ΠΑ. είναι ενεργό μέλος του Ευρωπαϊκού Οργανισμού για τις Σπάνιες Παθήσεις – EURORDIS (European Organisation for Rare Diseases) από το 2003 και εκπροσωπεί τη Χώρα μας στην Επιτροπή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Επίσης, είναι μέλος στο Συμβούλιο των Ενώσεων της Ευρώπης – CNA (Council of National Alliances). Σημειωτέον, ότι πρόσφατα ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Σπανίων Παθήσεων (EURORDIS), ο οποίος είναι πλέον Διεθνής, καθώς και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (ΕΚ) αντιμετωπίζει τις σπάνιες παθήσεις ως ξεχωριστή ομάδα από τις υπόλοιπες χρόνιες και έχει καθιερώσει ειδική επιτροπή σπανίων παθήσεων στο ΕΚ, η οποία αποτελείται από εκπροσώπους όλων των κρατών μελών.

στα χρωματα του διαβήτη

Στις σπάνιες παθήσεις ανήκει και ο παιδικός σακχαρώδης διαβήτης. Στη σπάνια αυτή πάθηση εμφανίζονται περίπου 15 νέα περιστατικά κάθε χρόνο για κάθε 100.000 παιδιά.

στα χρωματα του διαβήτη

ΠΑΙΔΙ & ΕΦΗΒΟΣ

Επίσης, αποφασίσθηκε η συμμετοχή σε αυτήν την επιτροπή ειδικού ογκολόγου για τους σπάνιους καρκίνους, δεδομένου ότι ο παιδικός, νεανικός και οι σπάνιες μορφές καρκίνου, ανήκουν στις σπάνιες παθήσεις. Μια πάθηση χαρακτηρίζεται ως σπάνια, όταν προσβάλλει λιγότερα από 5 στα 10.000 άτομα. Αξιοσημείωτο είναι ότι, βάσει στατιστικών στοιχείων του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Σπανίων Παθήσεων, οι Σπάνιες Παθήσεις ανέρχονται σε περισσότερες από 7.000 και αφορούν σε 36.000.000 ασθενείς στην Ευρώπη. Στις σπάνιες παθήσεις ανήκει και ο παιδικός σακχαρώδης διαβήτης. Στη σπάνια αυτή πάθηση εμφανίζονται περίπου 15 νέα περιστατικά κάθε χρόνο για κάθε 100.000 παιδιά. Όλα σχεδόν τα παιδιά με διαβήτη και οι περισσότεροι ενήλικες με πιο βαρύ, ινσουλινοεξάρτητο τύπο διαβήτη, έχουν κληρονομήσει το χαρακτηριστικό και από τους δύο γονείς. Εκείνοι που έχουν κληρονομήσει το χαρακτηριστικό από τον ένα μόνο γονέα είναι φορείς και μπορεί να παρουσιάσουν ή να μην παρουσιάσουν τη νόσο. Ο επίκτητος, μη γενετικός διαβήτης είναι πολύ πιο σπάνιος από το γενετικό. Οι σπάνιες παθήσεις είναι σοβαρές, χρόνιες, ανίατες και συχνά πολυσυστηματικές,

στα χρωματα του διαβήτη

που έχουν ως αποτέλεσμα την οικονομική, κοινωνική και ψυχολογική εξουθένωση των ασθενών και των οικογενειών τους. Στη χώρα μας, σύμφωνα με το άρθρο 24 του νόμου 4213/2013 που δημοσιεύτηκε στις 9 Δεκεμβρίου 2013, αριθμός φύλλου 261, τεύχος πρώτο της Εφημερίδας της Κυβερνήσεως, αναγνωρίζεται ως επίσημη βάση δεδομένων η λίστα σπανίων παθήσεων που αναγράφεται στην ORPHANET, το Ευρωπαϊκό δίκτυο καταγραφής, κωδικοποίησης και περιγραφής σπανίων παθήσεων. Δεν υπάρχει θεραπεία για τις Σπάνιες Παθήσεις παρά μόνο σωστή θεραπευτική αντιμετώπιση με τα λεγόμενα ορφανά φάρμακα, τα οποία είναι μόνο 65 που κυκλοφορούν στην Ελλάδα αυτή τη στιγμή, 85 στην Ευρώπη και 90 στις ΗΠΑ, αλλά δεν αποτελούν οριστική θεραπεία. Επίσης, όπως ήδη έχουμε αναφέρει, οι περισσότερες από τις παθήσεις αυτές είναι πολυσυστηματικές και χρήζουν πολυάριθμης φαρμακευτικής αγωγής, με συνέπεια να απαιτείται πλήθος ιατρικών ειδικοτήτων για την παρακολούθησή τους. Ελπίζουμε κάποια στιγμή να μπορέσουμε ως χώρα να βρεθούμε σε θέση να παρέχουμε στους ασθενείς μας τις λύσεις που χρειάζονται για να ζήσουν τη ζωή τους, όπως αξίζει σε κάθε συνάνθρωπό μας.

στα χρωματα του διαβήτη

ΠΑΙΔΙ & ΕΦΗΒΟΣ

Γράφει ο:

ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ Σ. ΧΟΥΡΣ Α Λ ΑΣ Παιδίατρος - Παιδοκαρδιολόγος

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΝΟΙ ΚΙΝΔΥΝΟΙ & ΠΑΙΔΙ ΜΕ ΔΙΑΒΗΤΗ Το καλοκαίρι είναι πιθανότατα η πλέον αγαπημένη εποχή των παιδιών. Απαλλαγμένα από τις υποχρεώσεις του σχολείου αφήνονται στην απόλαυση του παιχνιδιού, των διακοπών και της θάλασσας. Αυτή η ανεμελιά, όμως, σε συνδυασμό και με κάποιες ιδιαιτερότητες της συγκεκριμένης εποχής, ενέχει ορισμένους κινδύνους ή απαιτεί μεγαλύτερη προσοχή από τους γονείς και φυσικά τα ίδια τα παιδιά, καθώς αυξάνονται θεαματικά οι πιθανότητες για ατυχήματα, λόγω της πληθώρας και της ποικιλίας των δραστηριοτήτων, της πιο ελεύθερης-ξένοιαστης ζωής, αλλά και της χαλάρωσης της προσοχής. Η έκθεση στον ήλιο αυξάνει τον κίνδυνο εγκαυμάτων, θερμοπληξίας-ηλίασης και πονοκεφάλων. Οι αυξημένες απαιτήσεις σε υγρά, λόγω ζέστης και ιδρώτα, αν δεν ικανοποιηθούν, μπορεί να οδηγήσουν σε αφυδάτωση ή λιποθυμικό επεισόδιο. Χρειάζεται αυξημένη φροντίδα για την προστασία των παιδιών από τσιμπήματα εντόμων ή και από δαγκώματα ζώων, ατυχημάτων και τραυματισμών, λόγω

στα χρωματα του διαβήτη

των αυξημένων εκτός σπιτιού δραστηριοτήτων την καλοκαιρινή περίοδο. Έτσι, λοιπόν, φροντίζουμε τα παιδιά να αποφεύγουν την έκθεση στον ήλιο τις μεσημεριανές ώρες (11:00 π.μ. – 5:00 μ.μ.), να είναι προστατευμένα με αντηλιακό και γυαλιά, να κολυμπούν πάντα υπό την επίβλεψη ενήλικα τα μικρότερα και χωρίς να έχουν γεμάτο στομάχι τα μεγαλύτερα. Πρέπει στις εκδρομές οι γονείς να έχουν πάντα μαζί ένα βασικό φαρμακείο πρώτων βοηθειών. Μια ευαίσθητη και ιδιαίτερη ομάδα του παιδικού πληθυσμού είναι αυτά με διαβήτη, ο οποίος στην παιδική ηλικία είναι στη συντριπτική του πλειοψηφία ο τύπου 1 (ινσουλινοεξαρτώμενος). Οι ίδιοι κίνδυνοι ελλοχεύουν και στα παιδιά με διαβήτη, αλλά εδώ πρέπει να δοθεί λίγο περισσότερη έμφαση στην αποτροπή απορρύθμισης του σακχάρου και κυρίως, στην αποφυγή υπογλυκαιμικών επεισοδίων. Η αύξηση της φυσικής δραστηριότητας το καλοκαίρι πρέπει να γίνεται με μέτρο, αλλά επιπλέον επιβάλλεται να δοθεί προσοχή σε πιθανές

διατροφικές παρεκτροπές που θα αλλάξουν τις ανάγκες σε φάρμακα και θα θέσουν σε κίνδυνο την ομαλή ρύθμιση της γλυκόζης στο αίμα. Συμβουλευτικά θα λέγαμε: τα διαβητικά παιδιά να μην κολυμπούν άνευ επίβλεψης και να μην κάνουν μόνα (ακόμα και αν είναι στην εφηβεία) θαλάσσια σπορ. Τα φάρμακα και οι μετρητές σακχάρου να προστατεύονται από τις υψηλές θερμοκρασίες, ώστε να διατηρούν την αποτελεσματικότητα και την αξιοπιστία τους. Οι γονείς να έχουν πάντα διαθέσιμο κάποιο σνακ (προϊόντα ολικής άλεσης, γιαούρτι με φρούτα, ρυζόγαλο, φρυγανιά με τυρί, ζελεδάκια) ή τις ταμπλέτες γλυκόζης που μπορούν να προμηθευτούν από το φαρμακείο για αντιμετώπιση πιθανής υπογλυκαιμίας. Επίσκεψη στο θεράποντα ιατρό για την ορθή ρύθμιση των γευμάτων και των φαρμάκων (συνήθως ινσουλίνης), αφού η ζέστη αυξάνει τον καρδιακό ρυθμό, αλλά και λόγω της αγγειοδιαστολής που προκαλεί, αυξάνει την ταχύτητα απορρόφησης της ινσουλίνης, με αποτέλεσμα να μεγαλώνει

ο κίνδυνος υπογλυκαιμίας. Σε αυτό, συντείνουν και τα καλοκαιρινά σπορ και παιχνίδια- με κυρίαρχο το κολύμπι - που δικαίως τόσο αγαπούν τα παιδιά. Επιβάλλεται η σωστή ρύθμιση των γευμάτων, ενώ μέγιστη προσοχή χρειάζεται να δοθεί στην αποτροπή πιθανής αφυδάτωσης και λιποθυμικού, λόγω υπότασης επεισοδίου, με τη λήψη άφθονων υγρών και κυρίως νερού. Προστασία από το ηλιακό έγκαυμα απαραιτήτως και τελειώνοντας, να υπενθυμίσουμε πως οι έφηβοι δεν πρέπει να καταναλώνουν καθόλου αλκοόλ με άδειο στομάχι, καθώς προκαλεί υπογλυκαιμία, ενώ η αυξημένη διούρηση που κάνει το αλκοόλ, μπορεί να οδηγήσει σε αφυδάτωση. Τηρώντας τα παραπάνω χωρίς άγχος, αλλά ως ένα αναπόσπαστο κριτήριο της καθημερινής ασφάλειας, γονείς και παιδιά θα απολαύσουν τις χαρές της καλοκαιρινής περιόδου με τη μέγιστη δυνατή ασφάλεια.

στα χρωματα του διαβήτη

ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ

Δεύτερη Πανελλαδική Εκστρατεία Πρόληψης, Εκπαίδευσης και Ενημέρωσης κατά της νόσου του Σακχαρώδους Διαβήτη Η Μη Κερδοσκοπική Οργάνωση «Με Οδηγό το Διαβήτη – Κάρτα Διαβήτη» διοργάνωσε και πραγματοποίησε με επιτυχία τη 2η Πανελλαδική Εκστρατεία Πρόληψης, Εκπαίδευσης & Ενημέρωσης για το Σακχαρώδη Διαβήτη « Με Οδηγό το Διαβήτη 2016». Στόχος και όραμα της εκστρατείας αυτής αλλά και των ποικίλων δράσεων που πραγματοποιούνται από την οργάνωση 6 χρόνια τώρα, ήταν και είναι η αφύπνιση, η οικειοποίηση, η γνώση σε όλους του συμπολίτες μας αναφορικά με τη νόσο του Σακχαρώδους Διαβήτη και η αναγκαιότητα της πρόληψης. Η Εκστρατεία τελέσθηκε υπό την Αρωγή και Στήριξη του Υπουργείου Υγείας, υπό την Αιγίδα του Υπουργείου Ναυτιλίας & Νησιωτικής Πολιτικής, της Ελληνικής Διαβητολογικής Εταιρείας (ΕΔΕ), της Διαβητολογικής Εταιρείας Βορείου Ελλάδος (ΔΕΒΕ) και των Δήμων των αντίστοιχων νησιών. Από το Σάββατο 21 Μαΐου 2016 έως και την Παρασκευή 27 Μαΐου 2016, οι διοργανωτές και το ιατρικό προσωπικό ταξίδεψαν και επισκέφθηκαν 6 νησιά των Δυτικών Κυκλάδων και συγκεκριμένα την Κέα, την Κύθνο, τη Σέριφο, τη Σίφνο, την Κίμωλο και τη Μήλο. Σε συνεργασία με τους Δήμους των νησιών, πραγματοποιήθηκαν δωρεάν εξετάσεις Γλυκόζης, Γλυκοζυλιωμένης Αιμοσφαιρίνης, Συνδρόμου Διαβητικού Ποδιού και Αρτηριακής Πίεσης. Σε δείγμα 627 συμπολιτών μας που εξετάσθηκαν, βρέθηκαν 12 αδιάγνωστα περιστατικά.

στα χρωματα του διαβήτη

ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ

Επίσης, σε κεντρικά σημεία των αντίστοιχων Δήμων, πραγματοποιήθηκαν ενημερωτικές ομιλίες από εξειδικευμένους επιστήμονες, οι οποίοι απάντησαν σε όλες τις ερωτήσεις των παρευρισκομένων. Τέλος, παρουσιάστηκε το πρώτο Escape Game με θεματική το Διαβήτη, ένα παιχνίδι γρίφων, όπου με έναν μοναδικό και πρωτότυπο τρόπο, οι παρευρισκόμενοι είχαν την ευκαιρία να ανακαλύψουν τα μυστικά του Σακχαρώδους Διαβήτη κάνοντας ένα βήμα πιο κοντά στην πρόληψη της νόσου. Θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε από καρδιάς όλους όσοι συνέβαλαν στην πραγματοποίηση της Εκστρατείας «Με Οδηγό το Διαβήτη 2016». Τους ιατρούς, που ακολούθησαν το ταξίδι μας κ. Αντώνιο Λέπουρα, Παθολόγο-Διαβητολόγο, κ. Νίκο Σκανδαλάκη, Καρδιολόγο και τον κ. Γιάννη Δρακόπουλο, Οφθαλμίατρο. Τις τοπικές αρχές των νησιών και συγκεκριμένα το Δήμαρχο Κέας κ. Γιάννη Ευαγγέλου, το Δήμαρχο Κύθνου κ. Σταμάτη Γαρδέρη, το Δήμαρχο Σερίφου κ. Αντώνιο Αντωνάκη, το Δήμαρχο Σίφνου κ. Ανδρέα Μπαμπούνη, το Δήμαρχο Κιμώλου κ. Κωνσταντίνο Βεντρούρη, το Δήμαρχο Μήλου κ. Γεράσιμο Δαμουλάκη και το Διευθυντή του Κέντρου Υγείας Μήλου κ. Ηλία Αποστολόπουλο για τη συνεργασία και τη φιλοξενία. Επίσης, θερμά ευχαριστώ, στον Πρόεδρο του Ιατρικού Συλλόγου Κυκλάδων κ. Ευάγγελο Πανοηλία για την αμέριστη στήριξη. Τη φωτογράφο μας που έκανε εικόνες όλη την Εκστρατεία, καθώς και το πλήρωμα του σκάφους που μας ταξίδεψε με ασφάλεια και χαμόγελα. Τέλος, ένα μεγάλο ευχαριστώ στις χορηγούς εταιρείες της Εκστρατείας «Με Οδηγό το Διαβήτη 2016» Ascensia Diabetes Care, τη φαρμακευτική εταιρεία Boehringer Ingelheim, την ασφαλιστική εταιρεία Interamerican, που συντέλεσαν καθοριστικά στην πραγματοποίησή της. Τη φαρμακευτική εταιρεία Novo Nordisk και το ΙΑΣΩ General για την ευγενική στήριξη και τον τηλεοπτικό σταθμό ΣΚΑΙ για τη χορηγία επικοινωνίας. www.kartadiaviti.gr https://www.facebook.com/kartadiaviti/

ΣΥΝΑΝΤΗΣΗΜΕΤΟΝ

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟ

ΜΑΚΡΥΛΑΚΗ Αναπληρωτής Καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών και πρώην μέλος του Δ.Σ. της Ελληνικής Διαβητολογικής Εταιρείας

ΕΝΑΣ ΕΛΛΗΝΑΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΣΤΟ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑΣ ΔΙΑΒΗΤΗ (INTERNATIONAL DIABETES FEDERATION [IDF]-EUROPE) http://www.idf.org/regions/europe

Συνέντευξη στην Εύα Ντελιδάκη

Κύριε Μακρυλάκη τι ακριβώς πρεσβεύει η Διεθνής Ομοσπονδία Διαβήτη; Η Διεθνής Ομοσπονδία Διαβήτη (International Diabetes Federation, IDF) είναι ένας Οργανισμός ομπρέλα, που περιλαμβάνει περισσότερες από 230 Εθνικές Ενώσεις Διαβήτη σε 170 χώρες, αντιπροσωπεύοντας τα συμφέροντα του αυξανόμενου αριθμού διαβητικών ατόμων ή ατόμων που κινδυνεύουν να αναπτύξουν διαβήτη στον πλανήτη. Η Ομοσπονδία ηγείται της Παγκόσμιας Διαβητικής Κοινότητας από το 1950. Υποδιαιρείται σε 7 περιοχές, με σκοπό την ενίσχυση της εργασίας των Εθνικών Συνδέσμων Διαβήτη και της συνεργασίας μεταξύ τους (Ευρώπη, Αφρική, Μέση Ανατολή και Βόρεια Αφρική, Βόρεια Αμερική και Καραϊβική, Νότια και Κεντρική Αμερική, Νοτιοανατολική Ασία και Δυτικός Ειρηνικός). Το Ευρωπαϊκό Τμήμα της Διεθνούς Ομοσπονδίας Διαβήτη (INTERNATIONAL DIABETES FEDERATION [IDF]-EUROPE) περιλαμβάνει 70 Εθνικές Ενώσεις Διαβήτη σε 47 χώρες από όλη την Ευρώπη, που εκπροσωπούν τα άτομα με διαβήτη και τους επαγγελματίες υγείας στον τομέα του διαβήτη.

στα χρωματα του διαβήτη

Ροχαλητό: πόσο «αθώο» είναι; Κάνε το τεστ και µάθε τι µπορεί να κρύβει.

Συµπληρώστε όλα τ

στην περίπτωση θετικής απάν

Συµπληρώστε όλα τα κουτι Ροχαλητό: Ροχαλίζετε δυνατ στην περίπτωση θετικής ΤΕΣΤ Συµπληρώστε Υπνικής Άπνοιας σαςαπάντησης. ή αρκετά όλα τα οµιλία κουτιά µεδυνατά  ώστ από κλειστές πόρτες);

στην περίπτωση θετικής απάντησης. Τι είναι το Σύνδροµο Άπνοιας στον ΎπνοΡοχαλητό: Συµπληρώστε όλα τα κουτιά µεΝοιώθετε Ροχαλίζετε (δυνατότερα  Υπνηλία / δυνατά Κόπωση: (Σ.Α.Υ.);

ΣΤ Υπνικής Άπνοιας στην περίπτωση θετικής απάντησης. οµιλία σας ή αρκετά δυνατά ώστε να ακούγεστε εξαντληµένοι ή νυσταγµένοι κατά Το ΣΑΥ είναι µία σοβαρή διαταραχή του ύπνου,

από κλειστές πόρτες); η οποία οδηγεί σε διακοπή της αναπνοής για Ροχαλητό: Ροχαλίζετε δυνατά (δυνατότερα απόαπό την οικείου Παρατήρηση Ροχαλητό: Ροχαλίζετε δυνατά (δυνατότερα από την σύντοµα διαστήµατα, την ι το Σύνδροµο Άπνοιας στονυποβαθµίζοντας Ύπνο οµιλία σας ή αρκετά δυνατά ώστε νακάποιος ακούγεστε πίσω ότι σταµατάτε αναπν Υπνηλία / Κόπωση: Νοιώθετε συχνάνα κουρασ οµιλία σας ή αρκετά δυνατά ώστε να ακούγεστε πίσω ποιότητα του ύπνου. Επηρεάζει το 4% των .); απόεξαντληµένοι κλειστές πόρτες);ή νυσταγµένοι του ύπνου; από κλειστές πόρτες); κατά τη διάρκεια της ενηλίκων. είναι µία Τι σοβαρή του ύπνου, είναι το διαταραχή Σύνδροµο Άπνοιας στον Ύπνο Υπνηλία / Κόπωση: Νοιώθετε συχνά κουρασµένοι, ςοδηγεί στονσε(Σ.Α.Υ.); Ύπνο διακοπή της αναπνοής για

Άπνοιας ΤΕΣΤ Υπνικής Άπνοιας

Αρτηριακή λά Παρατήρηση από ΈχειΈχετε παρατη εξαντληµένοι ή νυσταγµένοι κατά τηοικείους: διάρκειαΠίεση: της ηµέρας; Πόσο επικίνδυνο είναι; Υπνηλία / Κόπωση: Νοιώθετε συχνά κουρασµένοι,

Το ΣΑΥυποβαθµίζοντας είναι µία σοβαρή διαταραχή α διαστήµατα, την του ύπνου, για υψηλή πίεση; Τοοδηγεί ΣΑΥ σε συνδέεται παθήσεις η οποία διακοπή τηςµε αναπνοής για όπως η υψηλή κάποιοςκατά ότι σταµατάτε νατης αναπνέετε Παρατήρηση από Έχει παρατηρήσει ή νυσταγµένοι τηοικείους: διάρκεια ηµέρας;κατά τη δ αή του ύπνου. Επηρεάζει το 4% των εξαντληµένοι σύντοµα διαστήµατα, υποβαθµίζοντας την καρδιαγγειακές του ύπνου, αρτηριακή πίεση, διαβήτης, κάποιος ότι σταµατάτε να αναπνέετε κατά τη διάρκεια του ύπνου; ν. ποιότητα του ύπνου. Επηρεάζει το 4% των Δείκτης Μάζας Σώµατος: απνοής για παθήσεις (εγκεφαλικά και καρδιακά επεισόδια). ενηλίκων.

του ύπνου; Παρατήρηση από οικείους: Έχει παρατηρήσει

ντας την Το ΣΑΥ προκαλεί υπνηλία και αίσθηµα κόπωσης Αρτηριακή Πίεση: ρος απόΈχετε 35διάρκεια kg/m2; Τύπος Υπολ λάβει ή λαµβάνε επικίνδυνο είναι; Πίεση: Έχετε λάβει τη ή λαµβάνετε αγωγή κάποιος ότι σταµατάτε να αναπνέετε κατά επικίνδυνο είναι;της ηµέρας, κατά τη διάρκεια επηρεάζει την Αρτηριακή 2 4% τωνΠόσο / ύψος , π.χ. Για άτοµο βάρους για υψηλή πίεση; Το ΣΑΥ συνδέεται µε παθήσεις όπως η υψηλή

συνδέεται µεεργασία παθήσεις όπως η υψηλή τηνκαρδιαγγειακές διάθεση καιύπνου; την συµπεριφορά για υψηλή πίεση; του πίεση,µας, διαβήτης, κή πίεση,αρτηριακή διαβήτης, καρδιαγγειακές 1,70 µ., ο ΔΜΣ = 100 / 1,702= 34 Δείκτης Μάζας Σώµατος: Ο ΔΜΣ είναι µεγαλύτεµας,(εγκεφαλικά την κοινωνική και προσωπική παθήσεις και καρδιακά επεισόδια). µας ζωή Μάζας Σώµατος: ΔΜΣ είναι µ ις (εγκεφαλικά και καρδιακά Το ΣΑΥ προκαλεί υπνηλία καιεπεισόδια). αίσθηµα κόπωσης ροςΔείκτης απόΈχετε 35 kg/m2; ΤύποςήΥπολογισµού: ΔΜΣ =Οβάρος γενικότερα. Αρτηριακή Πίεση: λάβει λαµβάνετε αγωγή τη διάρκεια ηµέρας, επηρεάζει την 2 προκαλείκατά υπνηλία καιτης αίσθηµα κόπωσης , π.χ. Για35 άτοµο βάρους 100 κιλών και ύψους / ύψος ρος από kg/m2; Τύπος Υπολογισµού: Ηλικία: Είστε πάνω απόΔΜΣ 50 ε εργασία µας, την διάθεση και την συµπεριφορά για υψηλή πίεση; ως η υψηλή 2 διάρκεια της ηµέρας, επηρεάζει την 1,70 µ., ο ΔΜΣ = 100 / 1,70 = 34,60. 2 αντιµετωπίζεται µας, Πώς την κοινωνική και προσωπική µας ζωήη υπνική άπνοια;/ ύψος , π.χ. Για άτοµο βάρους 100 κιλών και ύ αγγειακές α µας, τηνγενικότερα. διάθεση και την συµπεριφορά Η πιο αποτελεσµατική αντιµετώπιση για την 2 Λαιµού: Η περ Είστε πάνω 50 ετών; 1,70 µ., ο ΔΜΣ =Περιφέρεια 100 / 1,70µεγαλύτε= 34,60. Δείκτης Μάζας Ηλικία: Σώµατος: Ο από ΔΜΣ είναι επεισόδια). νάκοινωνική και προσωπική µας ζωή υπνική άπνοια είναι οι συσκευές Πώς αντιµετωπίζεται η υπνική άπνοια;CPAP (συσκευές είναι µεγαλύτερη των 40cm; ηµα κόπωσης ερα. Η πιοΣυνεχούς αποτελεσµατική αντιµετώπιση για την ρος από 35 kg/m2; Τύπος Υπολογισµού: ΔΜΣτου = λαιµού βάρος Θετικής Πίεσης Αεραγωγών), οι οποίες, Περιφέρεια Λαιµού: Η περιφέρεια σας άπνοιαµίας είναι µάσκας, οι συσκευέςπαρέχουν CPAP (συσκευές ρεάζει τηνυπνικήµέσω 2 συνεχώς αέρα, Ηλικία: Είστε πάνω από 50 ετών; είναι µεγαλύτερη 40cm; / ύψος βάρουςτων 100 κιλών και ύψους Συνεχούς Θετικής Πίεσης Αεραγωγών), οι οποίες,, π.χ. Για άτοµο Φύλο: Είστε άνδρας; αντιµετωπίζεται υπνική άπνοια; συµπεριφορά ναηµην διακόπτεται ηαέρα, αναπνοή. µέσωώστε µίας µάσκας, παρέχουν συνεχώς 2 άνδρας; Φύλο: Είστε 1,70 µ., ο ΔΜΣ = 100 / 1,70 = 34,60. Απαντήσατε  σε 3 ή περισσότερα σηµεία; ώστε να µην διακόπτεται η αναπνοή. ποτελεσµατική αντιµετώπιση για την µας ζωή Περιφέρεια Η περιφέρεια του λα Απαντήσατε σηµεία;  σε 3 ή περισσότεραΛαιµού: Παρακαλούµε συµβουλευτείτε έναν επαγγελµα άπνοια είναι οι συσκευές CPAP (συσκευές Οι συσκευές CPAP µέχρι 1.050 ευρώ, καλύπτονται από τον ΕΟΠΥΥ Παρακαλούµε συµβουλευτείτε έναν επαγγελµατία υγείας ώστε να ελέγξει τα Οι συσκευές CPAP µέχρι 1.050 ευρώ, καλύπτονται από τον ΕΟΠΥΥ αποτελέσµατα. είναι µεγαλύτερη των 40cm; αποτελέσµατα. µε συµµετοχή 25%. ύς Θετικής Πίεσης οι οποίες, µε συµµετοχή 25%.Αεραγωγών), Ηλικία: Είστε πάνω από 50 ετών; ας παρέχουν συνεχώς αέρα, ικήµάσκας, άπνοια; Φύλο: Είστε άνδρας; µην διακόπτεται η αναπνοή. VitalAire Hellas Α.Ε.Β.Ε., Μεσογείων 165 (Μετρό Κατεχάκη), Τηλ. 210 6720500, www.vitalaire.gr η για την VitalAire Hellas Α.Ε.Β.Ε., Λαιµού: Μεσογείων 165 Τηλ. 210 6720500, Απαντήσατε σε 3 ήΚατεχάκη), περισσότερα Περιφέρεια Η (Μετρό περιφέρεια τουσηµεία; λαιµού σας www.v

Οι ασθενείς με Σύνδρομο Άπνοιας στον Ύπνο  έχουν αυξημένο κίνδυνο PAP (συσκευές ές CPAP µέχρι 1.050 ευρώ, καλύπτονται από τον ΕΟΠΥΥ είναι µεγαλύτερη τωνΠαρακαλούµε 40cm; συµβουλευτείτε έναν επαγγελµατία υγείας ώστε να ελέ ωγών), οι οποίες, ανάπτυξης διαβήτη τύπου 2. αποτελέσµατα. οχή 25%. εχώς αέρα, Φύλο: Είστε άνδρας; ή. Απαντήσατε 165 σε 3(Μετρό ή περισσότερα σηµεία;Τηλ. 210 6720500, 6720440 www.vitalaire.gr VitalAire Hellas Α.Ε.Β.Ε., Μεσογείων Κατεχάκη),

ονται από τον ΕΟΠΥΥ

Παρακαλούµε συµβουλευτείτε έναν επαγγελµατία υγείας ώστε να ελέγξει τα αποτελέσµατα.

ΣΥΝΑΝΤΗΣΗΜΕ ΤΟΝΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟ ΜΑΚΡΥΛΑΚΗ

ιά µε

α από την ε πίσω

σµένοι, ς ηµέρας;

ηρήσει διάρκεια

ετε αγωγή

µεγαλύτεΣ = βάρος ύψους

Ποιος είναι ο στόχος αυτού του ιδιαίτερου Ευρωπαϊκού Τμήματος; Στόχος του είναι να επηρεάζει την πολιτική, να αυξάνει την ευαισθητοποίηση του κοινού, να ενθαρρύνει τη βελτίωση της υγείας και την προώθηση της ανταλλαγής των καλύτερων πρακτικών και υψηλής ποιότητας πληροφόρησης για το διαβήτη σε όλη την Ευρωπαϊκή Επικράτεια.

Στο Διοικητικό Συμβούλιο του Ευρωπαϊκού Τμήματος της Διεθνούς Ομοσπονδίας για το Διαβήτη (IDF-Europe Regional Board), σε συνέχεια εκλογικής διαδικασίας που διενεργήθηκε στο πλαίσιο του Παγκόσμιου Συνεδρίου της Διεθνούς Ομοσπονδίας για το Διαβήτη (IDF) στο Βανκούβερ του Καναδά (30/11 – 4/12/2015), εκλεχτήκατε πρόσφατα.

Η συμμετοχή ενός Έλληνα Επιστήμονα σε τι μπορεί να συμβάλει; Θα συμβάλει στις κοινωνικές και εκπαιδευτικές δραστηριότητες της διεθνούς επιστημονικής διαβητολογικής κοινότητας, με στόχο την πρόληψη, την προαγωγή της υγείας, την κοινωνική περίθαλψη και τη γενική ευημερία των ατόμων με σακχαρώδη διαβήτη. Για περισσότερες πληροφορίες, παρατίθεται το σχετικό link της Διεθνούς Ομοσπονδίας για το Διαβήτη (International Diabetes Federation), όσον αφορά στο νέο Διοικητικό Συμβούλιο του Ευρωπαϊκού Τμήματος (IDF-Europe Regional Board): www.idf.org/idf-europe-board, καθώς και ο διαθέσιμος σύνδεσμος με πληροφορίες για το κάθε μέλος του ΔΣ ξεχωριστά (link με προφίλ κ. Κ. Μακρυλάκη): http:// ne,wsroom.idf-europe.org/index.php/ movers-shakers/264-meet-konstantinosmakrilakis-new-idf-europe-boardmember-from-greece.html).

αιµού σας

έγξει τα

στα χρωματα του διαβήτη

ΥΓΕΙΑ & ΕΥΕΞΙΑ

Γράφει η:

Σ Τ Ε Λ Λ Α Η ΡΑ Κ Λ Ε Ι Α Ν Ο Υ Παθολόγος με εξειδίκευση στο Διαβήτη Διευθύντρια Τζάνειου Νοσοκομείου

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΝΈΣ ΔΙΑΚΟΠΈΣ

...μαζί με το διαβήτη!

Το καλοκαίρι είναι η εποχή που συνδέεται με ανεμελιά, χαλάρωση, ξεκούραση, παρέες και διασκέδαση. Το περιμένουμε όλοι μας και είναι αναγκαίο για να γεμίσουμε τις μπαταρίες μας. Από την άλλη πλευρά, οι κανόνες για την καλή ρύθμιση του διαβήτη δεν αλλάζουν και πρέπει να τηρούνται, δηλαδή, να είναι το πρωϊνό σάκχαρο περί τα 120 mg/dl και 2 ώρες μετά το φαγητό να είναι μικρότερο από το 180 mg/dl. Έτσι, οι συνιστώσες της καλής ρύθμισης ισχύουν και για το καλοκαίρι, αν και υπάρχουν κάποιες τροποποιήσεις που θα αναφερθούν στη συνέχεια.

στα χρωματα του διαβήτη

ΥΓΕΙΑ & ΕΥΕΞΙΑ

Άσκηση: είναι αυξημένη στη διάρκεια του καλοκαιριού (κολύμπι, περπάτημα, παιχνίδια στη παραλία), που σημαίνει αν δεν τηρούνται τα γευματίδια θα είναι αυξημένη η πιθανότητα υπογλυκαιμιών. Διατροφή: Τα φαγητά του καλοκαιριού (γεμιστά, λαδερά ) προκαλούν μεταγευματική υπεργλυκαιμία, θέλουν μέτρο στην ποσότητα χωρίς να αποκλείονται.

• Καλό είναι να κολυμπάτε μετά το δεκα-

Πίνετε πολύ νερό (1,5-2 λίτρα ημερησίως), ενώ τα οινοπνευματώδη ποτά ακολουθούν τους κανόνες των 2 ποτηριών κρασιού για τους άνδρες και 1 ποτηράκι για τις γυναίκες. Δεν πρέπει να ξεχνάτε ότι η χρήση ποτού είναι μαζί με φαγητό, γιατί μπορεί να πάθετε υπογλυκαιμία.

• Πάντα φοράτε πλαστικά παπούτσια (όχι

Η αυτοπαρακολούθηση του σακχάρου με το μετρητή σας (που δε λησμονείτε

• Όταν τελειώνετε το θαλάσσιο μπάνιο

Η τήρηση της φαρμακευτικής αγωγής χωρίς παραλείψεις δόσεων των δισκίων (σε έντονη άσκηση, σε αδιαθε-

τιανό σας ή το απογευματινό γευματίδιο.

• Πάντα στη τσάντα της παραλίας να μεταφέρετε ζάχαρη, χυμό, φρούτα και νερό. σανδάλια αλλά πέδιλα θαλάσσης), τόσο στην παραλία όσο μέσα στη θάλασσα.

• Κολυμπάτε παράλληλα με τη στεριά και όχι σε βάθος, γιατί πρέπει να υπολογίζετε την επιστροφή στη στεριά. Κολύμπι μισής ώρας είναι το επιθυμητό. πρέπει να κάνετε ντους, να απομακρύνετε το αλάτι, βάζετε μαλακτικές κρέμες στις πτέρνες.

• Ηλιοθεραπεία απαγορεύεται για όλους. Φοράτε καπέλο, ανοιχτόχρωμα και δροσερά ρούχα.

• Οι αγροτικές ενασχολήσεις πρέπει να γίνονται νωρίς το πρωί, να φέρετε μαζί σας κολατσιό και νερό. Φορέστε μακριά παντελόνια, μακρυμάνικα πουκάμισα και κλειστά παπούτ σια.

σία) ή αυξήσεις αυτών (υπερφαγία), είναι απαραίτητη. Εκείνοι που έχουν εντατικοποιημένα σχήματα ινσουλίνης μπορούν να προσαρμόζουν τις δόσεις ινσουλίνης, σύμφωνα με τα συμφωνημένα με το θεραπευτή τους.

• Απαραίτητοι είναι οι εμβολιασμοί, ανά-

Ενημερωθείτε αν υπάρχει ιατρική κάλυψη (διαβητολόγος ή οργανωμένη

εμπόδια και καταναγκασμός, σίγουρα θα περάσετε ένα αξέχαστο καλοκαίρι.

μονάδα) στο τόπο του προορισμού των δια-

Οδηγίες για την παραλία:

Τα καλοκαιρινά φρούτα, οι χυμοί φρούτων, έχουν περιορισμούς στις ποσότητες και στην κατανομή στη διάρκεια της μέρας (δεν τρώμε όλες τις μερίδες των φρούτων μονομιάς).

να το πάρετε μαζί σας) είναι απαραίτητη, ιδιαίτερα σε αυτούς που χρησιμοποιούν ινσουλίνη. Ο αυτοέλεγχος βοηθάει να μην υπάρχουν εκτροπές ή αν γίνονται, να αποφεύγεται η επανάληψή τους.

κοπών σας. Καλό είναι να φέρετε μαζί σας ικανή ποσότητα από τα φάρμακά σας και να μη μείνετε ακάλυπτοι στη θεραπεία. Ιδιαίτερη προσοχή στη μεταφορά της ινσουλίνης!! Με το αεροπλάνο, οι ινσουλίνες μεταφέρονται στις χειραποσκευές, όπως και ο μετρητής σας. Η αποφυγή της έκθεσης της ινσουλίνης στον ήλιο και τη ζέστη καλύπτεται με τις παγοκύστες για τη μεταφορά.

στα χρωματα του διαβήτη

λογα με τον τόπο προορισμού.

• Αν οι κανόνες είναι τρόπος ζωής και όχι

Υ Γ Ε Ι Α & Δ Ι ΑΤ Ρ Ο Φ Η

Γράφει ο:

Χ Α Ρ Η Σ Δ Η Μ ΟΣ Θ Ε Ν Ο Π Ο ΥΛΟΣ , Μ Μ E D S C I . P H D C Κλινικός Διαιτολόγος-Βιολόγος Προϊστάμενος Διαιτολογικού Τμήματος ΓΝΑ Λαϊκό

Μαθαίνοτας τα...

ΙΣΟΔΥΝΑΜΑ! Όλοι γνωρίζουμε ότι το πρώτο βήμα στη ρύθμιση του διαβήτη είτε του τύπου 1 είτε του τύπου 2 είτε άλλων τύπων, όπως είναι ο διαβήτης κύησης, ο διαβήτη LADA, είναι η σωστή διατροφή και η διαμόρφωση μιας υγιούς διατροφικής συμπεριφοράς. Η διατροφή ακολουθεί σχεδόν τις ίδιες βασικές αρχές σε κάθε περίπτωση διαβήτη. Στην περίπτωση όμως του ινσουλινοεξαρτώμενου διαβήτη (τύπου 1), ένα από τα βασικά βοηθήματα για την καλύτερη εκπαίδευση του ασθενούς, αλλά και για την επίτευξη της καλύτερης γλυκαιμικής ρύθμισης υπάρχει το σύστημα των ισοδυνάμων της τροφής, αλλά και πιο ειδικά, το σύστημα των ισοδυνάμων των υδατανθράκων που έχουν δημιουργηθεί για τον καλύτερο σχεδιασμό των διαιτολογίων των ατόμων με διαβήτη, αλλά και την καλύτερη κάλυψη της τροφής με ινσουλίνη. Η ρύθμιση του σακχάρου απαιτεί από το διαβητικό άτομο να καθορίσει το διαιτολόγιό του με τέτοιο τρόπο, ώστε να καλύπτει τις ενεργειακές και μεταβολικές του ανάγκες, αλλά ταυτόχρονα, έτσι ώστε να καλύπτει τα υδατανθρακούχα (κατά κύριο λόγο) τρόφιμα με την ικανή ποσότητα ινσουλίνης αποφεύγοντας τη μεταγευματική υπο-και υπεργλυκαιμία. Ο σωστός καταμερισμός των θρεπτικών συστατικών (υδατάνθρακες, πρωτεΐνες, λίπη) στα γεύματα της ημέρας είναι απαραίτητος, ειδικότερα για τα τρόφιμα που είναι πηγές υδατανθράκων. Τα ισοδύναμα της τροφής χωρίζονται σε έξι κατηγορίες και στην κάθε μία ομάδα-κατηγορία ισοδυνάμων ανήκουν τρόφιμα που κατατάσσονται σε αυτή, λόγω της παρόμοιας σύνθεσης και θερμιδικής

στα χρωματα του διαβήτη

Τα ισοδύναμα της τροφής χωρίζονται σε έξι κατηγορίες και στην κάθε μία ομάδα-κατηγορία ισοδυνάμων ανήκουν τρόφιμα που κατατάσσονται σε αυτή, λόγω της παρόμοιας σύνθεσης και θερμιδικής περιεκτικότητάς τους.

στα χρωματα του διαβήτη

Υ Γ Ε Ι Α & Δ Ι ΑΤ Ρ Ο Φ Η

περιεκτικότητάς τους. Το σύστημα των ισοδυνάμων κατατάσσει τα τρόφιμα ανάλογα με την περιεκτικότητα τους στα 3 βασικά μακροθρεπτικά συστατικά (υδατάνθρακες, λίπος, πρωτεΐνες) και λιγότερο ως προς τα μικροθρεπτικά συστατικά (βιταμίνες, ιχνοστοιχεία). Στο πλαίσιο του συστήματος ανταλλαγής (exchange system), τα τρόφιμα χωρίζονται λοιπόν στις έξι κύριες ομάδες αλλά και σε υποομάδες – τα αμυλούχα, τα φρούτα, το γάλα, το κρέας, τα γλυκά, τα λίπη και ελεύθερα τρόφιμα – όπου τα τρόφιμα εμπίπτουν σε μία από τις βασικές κατηγορίες. Το άτομο με ΣΔ μπορεί να ανταλλάξει τρόφιμα μέσα σε μια ομάδα, επειδή είναι αντίστοιχα, όσον αφορά την περιεκτικότητα σε θρεπτικά συστατικά, αλλά και τον τρόπο με τον οποίο επηρεάζουν το σάκχαρο. Οι αντικαταστάσεις ανάμεσα στα τρόφιμα της ίδιας ομάδας κρατάει σταθερό το θερμιδικό και θρεπτικό περιεχόμενο της δίαιτας,

ενώ αντίθετα, η αντικατάσταση ανάμεσα σε ισοδύναμα από διαφορετικές ομάδες ανατρέπει αυτές τις ισορροπίες. Ο διαιτολόγος μπορεί να συστήσει έναν ορισμένο αριθμό των ισοδυνάμων από κάθε ομάδα τροφίμων, με βάση τις ατομικές ανάγκες του κάθε ατόμου και μαζί θα αποφασίσουν τον καλύτερο τρόπο για τη διάδοση των αντικαταστάσεων όλη την ημέρα. Τα ισοδύναμα τροφίμων προσφέρουν έτσι τη δυνατότητα ανταλλαγής και συμβάλλουν στη μεγαλύτερη ποικιλία στο καθημερινό σας διαιτολόγιο. Στην κάθε ομάδα περιλαμβάνονται τρόφιμα που περιέχουν τις ίδιες αναλογίες των βασικών θρεπτικών συστατικών. Αντικαθιστώντας έτσι τα τρόφιμα από άλλα της ίδιας ομάδας επιτυγχάνεται η ποικιλία της διατροφής σας χωρίς όμως να αλλάξει η περιεκτικότητα του ημερήσιου διαιτολογίου σας σε θρεπτικά συστατικά.

Αναλυτικά, τα ισοδύναμα υδατανθράκων (τροφίμων που είναι πηγές υδατανθράκων και απαιτούν κάλυψη από ινσουλίνη) είναι τα παρακάτω:

Οµάδα 4

Οµάδα 2

Οµάδα 1

Γάλα και προϊόντα του (γάλα, γιαούρτι) üðïõ Ýíá éóïäýíáìï ðåñéÝ÷åé 12 ãñ. õäáôÜíèñáêåò, 8 ãñ. ðñùôåÀíåò êáé ðïóüôçôá ëßðïõò ðïõ ðïéêßëëåé.

στα χρωματα του διαβήτη στα

Λαχανικά üðïõ Ýíá éóïäýíáìï áíôéóôïé÷åß óå ½ öëéôæÜíé ôïõ ôóáãéïý âñáóìÝíá ëá÷áíéêÜ Þ 1 öëéôæÜíé ùìÜ ëá÷áíéêÜ êáé ðåñéÝ÷åé 5 ãñ. õäáôÜíèñáêåò, 2 ãñ. ðñùôåÀíåò, 25 èåñìßäåò êáé 1 – 4 ãñ. öõôéêþí éíþí. Íá åðéóçìÜíïõìå, üôé ôá áìõëïý÷á ëá÷áíéêÜ (áñáêÜò, öáóïëÜêéá, êáëáìðüêé) áíáöÝñïíôáé óôá éóïäýíáìá ôïõ øùìéïý.

Οµάδα 3

Φρούτα και χυµοί üðïõ Ýíá éóïäýíáìï áíôéóôïé÷åß óå 15 ãñ. õäáôÜíèñáêåò êáé 60 èåñìßäåò. Ôá ãñáììÜñéá ðïõ áíáöÝñïíôáé ðåñéëáìâÜíïõí ôç öëïýäá êáé ôá êïõêïýôóéá.

Ψωµί, δηµητριακά, όσπρια και αµυλούχα λαχανικά üðïõ Ýíá éóïäýíáìï ðåñéÝ÷åé 15 ãñ. õäáôÜíèñáêåò, 3 ãñ. ðñùôåÀíåò, 0 – 1 ãñ. ëßðïò êáé 80 èåñìßäåò.

Πολύσπορο Αρτοσκεύασμα Χαμηλού Γλυκαιμικού Δείκτη* Για τον έλεγχο του γλυκαιμικού φορτίου να ζητάτε τη συμβουλή γιατρού

Πιστοποίηση Πανεπιστημίου Oxford Brookes, School of Life Sciences, Nutrition and Food Science Group, UK

✔ Υπέροχη Γεύση ✔ Πηγή Εδώδιμων Ινών

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚOΑΡΘΡΟ

Γράφει ο:

ΙΩΑΝΝΗΣ Ν. ΧΙΩΤΗΣ MSC, PHD, MD Χειρουργός Ορθοπεδικός Τραυματολόγος Διδάκτωρ Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Κέντρο Αρθροσκόπησης & Χειρουργικής Ώμου Ιασώ General Hospital

Οι επιπτώσεις του διαβήτη σε

ΟΡΘΟΠΕΔΙΚΕΣ ΕΠΕΜΒΑΣΕΙΣ

στα χρωματα του διαβήτη

Ο σακχαρώδης διαβήτης αποτελεί μια ακόμη μάστιγα της κοινωνίας μας. Το έτος 2030 εκτιμάται, ότι 439 εκατομμύρια άνθρωποι θα πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη. Παράλληλα, χρονικά λόγω της αύξησης του προσδόκιμου της ζωής στις σύγχρονες κοινωνίες αυξάνεται και η συχνότητα των ορθοπεδικών επεμβάσεων, λόγω των εκφυλίσεων του μυοσκελετικού, από το πέρας της ηλικίας. Οι επιπτώσεις, όμως, του σακχαρώδους διαβήτη σε έναν ασθενή, ο οποίος θα υποβληθεί σε χειρουργική ορθοπεδική επέμβαση είναι αρνητικές και ποικίλες, άμεσες και έμμεσες. Από τεκμηριωμένες μελέτες όπου έχουν διεξαχθεί και ανακοινωθεί σε έγκυρα επιστημονικά συγγράμματα, διαπιστώνεται η ειδικότητα του αρνητικού παράγοντα του σακχαρώδους διαβήτη σχετικά με το είδος της ορθοπεδικής επέμβασης. Ασθενείς που υποβάλλονται σε χειρουργική επέμβαση και πάσχουν από διαβήτη, συγκριτικά με τον υγιή πληθυσμό έχουν: XX Περισσότερες ημέρες νοσηλείας, λόγω επιπλοκών XX Συχνότερες μεταγγίσεις αίματος XX Περισσότερο πόνο XX Συχνότερες μικροβιακές λοιμώξεις του τραύματος XX Συχνότερες ουρολοιμώξεις XX Αυξημένο ποσοστό πνευμονικών εμβολών XX Αυξημένο ποσοστό εμφραγμάτων του μυοκαρδίου XX Αυξημένο ποσοστό αγγειακών εγκεφαλικών επεισοδίων XX Καθυστερημένη η μη σύγκλειση του χειρουργικού τραύματος XX Καθυστερημένη πώρωση ή ψευδάρθρωση των χειρουργηθέντων καταγμάτων XX Χαλάρωση των ορθοπεδικών εμφυτευμάτων, ειδικά των αρθροπλαστικών XX Ρήξη ή πτωχή επούλωση συρραφέντων τενόντων. Στις ορθοπεδικές επεμβάσεις της ποδοκνημικής αρθρώσεως και του άκρου ποδός, λόγω της περιφερικής νευροπάθειας και μικροαγγειοπάθειας, είναι συχνότερες

οι μικροβιακές λοιμώξεις και οι νεκρώσεις, όπου μπορούν να καταλήξουν στον περιφερικό ακρωτηριασμό του κάτω άκρου. Στην αρθροσκόπηση του ώμου πτωχά αποτελέσματα καταγράφονται κατόπιν της λύσης της συμφυτικής θυλακίτιδας και της συρραφής του τενοντίου πετάλου των στροφέων μυών, συγκριτικά με τον υγιή πληθυσμό. Εκτός από τις άμεσες επιπλοκές κατά τη διάρκεια της ορθοπεδικής επέμβασης και της μετεγχειρητικής νοσηλείας, ο σακχαρώδης διαβήτης έχει έμμεση αρνητική επίδραση και στην αποκατάσταση. Η αμφιβληστροειδοπάθεια από το σακχαρώδη διαβήτη προκαλεί διαταραχές όρασης, με αποτέλεσμα την απώλεια της αυτοπεποίθησης του ασθενούς στην αποκατάσταση, καθώς και τον αυξημένο κίνδυνο πτώσης με καταστροφικά αποτελέσματα για την προηγηθείσα ορθοπεδική επέμβαση. Επίσης, η περιφερική νευροπάθεια των ποδιών που αναπτύσσουν οι σακχαρο-διαβητικοί ασθενείς, προκαλεί αστάθεια και μη έλεγχο της βάδισης, με αποτέλεσμα την αυξημένη συχνότητα των πτώσεων κατά την αποκατάσταση και των αρνητικών επιπτώσεων. Η ιδιαιτερότητα του σακχαρώδους διαβήτη στη χειρουργική αποκατάσταση ορθοπεδικών παθήσεων, έχει οδηγήσει την επιστημονική κοινότητα της ορθοπεδικής στη δημιουργία ειδικών τμημάτων ορθοπεδικών κλινικών, όπου εξειδικεύεται σε αυτήν την ομάδα των ασθενών. Στα τμήματα αυτά συνεργάζονται ορθοπεδικοί, λοιμωξιολόγοι, εξειδικευμένοι φυσικοθεραπευτές και δορυφορικά άλλες ειδικότητες ιατρών ανάλογα με τη συννοσηρότητα του ασθενούς. Η εξειδίκευση των χειρουργών ορθοπεδικών και η κατανόηση της παθοφυσιολογίας του σαχκαρώδους διαβήτη σε συνδυασμό με ειδική εξατομικευμένη αποκατάσταση, έχει ως αποτέλεσμα τη σημαντική μείωση των επιπλοκών κατόπιν μίας ορθοπεδικής επέμβασης και το μέγιστο των ευεργετικών αποτελεσμάτων για τον ασθενή. στα χρωματα του διαβήτη

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚOΑΡΘΡΟ

Γράφει ο:

Α Ν ΤΩ Ν Ι ΟΣ Π. Λ Ε Π Ο Υ ΡΑ Σ Παθολόγος-Διαβητολόγος, Διευθυντής Παθολογικής-Διαβητολογικής Κλινικής & Διαβητολογικού Κέντρου ΙΑΣΩ GENERAL

ΧΟΛΗΣΤΕΡΙΝΗ, ΔΙΑΤΡΟΦΗ & Σακχαρώδης Διαβήτης

Είναι βαθιά ριζωμένη και όχι μόνο στο λαό αλλά και σε αρκετά μέλη της ιατρικής κοινότητας η αντίληψη πως η αυξημένη χοληστερίνη στο αίμα οφείλεται κυρίως στη διατροφή, με πρώτο ένοχο, τα αυγά. Είμαστε ότι τρώμε, λέει μια παλιά παροιμία! Είναι όμως έτσι; Φαίνεται πως όχι, τουλάχιστον ως προς τον παγκοσμίως πλέον φόβο, που η ιατρική επιστήμη έχει δημιουργήσει σε σχέση με τη διατροφική χοληστερίνη. Μια ομάδα εμπειρογνωμόνων εξέδωσε νέες συστάσεις της προς τα Υπουργεία Υγείας και Ανθρωπίνων Υπηρεσιών και Γεωργίας των ΗΠΑ και η οποία συνέταξε τις τελικές κατευθυντήριες διατροφικές γραμμές, το φθινόπωρο του 2015. Οι εν λόγω κατευθυντήριες γραμμές, οι οποίες ενημερώνονται κάθε 5 χρόνια, δε θέτουν ένα ανώτατο όριο για τη διαιτητική πρόσληψη χοληστερόλης σε άτομα με υπερχοληστερολαιμία.

στα χρωματα του διαβήτη

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚOΑΡΘΡΟ

Το μόριο της χοληστερόλης είναι μοναδικό στο ζωικό βασίλειο. Στους ανθρώπους, η χοληστερόλη είναι κυρίως (80-90%) ενδογενούς προέλευσης, που σημαίνει, πως κατασκευάζεται από το σώμα μας.

στα χρωματα του διαβήτη

Λέγεται, πλέον, ότι η διαιτητική χοληστερόλη δεν είναι ο νούμερο ένα εχθρός για την υγεία του ανθρώπου, αν και δεν πρόκειται για πραγματικά κάτι νέο.

τη διατροφή, τα επίπεδα τους στο αίμα μας σε μεγάλο βαθμό μπορούν να βελτιωθούν μόνο με θεραπευτικές παρεμβάσεις.

1. Το μόριο της χοληστερόλης είναι μοναδικό στο ζωικό βασίλειο. Στους ανθρώπους, η χοληστερόλη είναι κυρίως (80-90%) ενδογενούς προέλευσης, που σημαίνει, πως κατασκευάζεται από το σώμα μας. Υπάρχει φυσικά και εξωγενής χοληστερόλη, η οποία προέρχεται, κυρίως, από τα λιπαρά τρόφιμα ζωικής προέλευσης.

Οι περισσότερες από τις συζητήσεις και αντιφάσεις για τη χοληστερόλη, προκύπτουν από τη σύγχυση μεταξύ αυτών των διαφορετικών εννοιών.

2. Η δεύτερη έννοια είναι της εντερικής χοληστερόλης, δηλαδή της χοληστερόλης που περνά μέσα στο έντερο. Κάποια από αυτή απορροφάται και κάποια αποβάλλεται με τα κόπρανα. Στην εντερική χοληστερόλη, θα πρέπει, επίσης, να γίνει διάκριση μεταξύ της χοληστερόλης που κατασκευάζεται από το σώμα μας και απεκκρίνεται στη χολή και τη διαιτητική χοληστερόλη, η οποία προέρχεται από τα τρόφιμα που τρώμε. 3. Η τρίτη έννοια είναι των λιποπρωτεϊνών, δηλαδή πρωτεϊνών μεταφορέων, που γονιδιακά προδιαγεγραμμένα κατασκευάζει το σώμα μας για να μεταφέρουν τη χοληστερόλη. Εμείς απλοϊκά μιλάμε για την κακή χοληστερόλη δηλαδή την χαμηλής πυκνότητας λιποπρωτεΐνη (LDLχοληστερόλη), επειδή αυτές οι λιποπρωτεΐνες προάγουν την αθηροσκλήρωση και αντίστροφα για την καλή χοληστερόλη ή υψηλής πυκνότητας λιποπρωτεΐνη (HDL χοληστερόλη), επειδή αυτές οι λιποπρωτεΐνες προστατεύουν από την αθηροσκλήρωση. Και οι δύο τους, είναι για κάθε άνθρωπο γονιδιακά προδιαγεγραμμένες και επομένως, άσχετα από

Ποια είναι άραγε η επίδραση της διαιτητικής χοληστερίνης στον καρδιαγγειακό κίνδυνο (CVD); Αυτή η ερώτηση μπορεί να απαντηθεί με δύο τρόπους: Πρώτον: Εξετάζοντας το αποτέλεσμα μίας δίαιτας υψηλής χοληστερόλης σαν ένα από τους κύριους παράγοντες καρδιαγγειακού κινδύνου (CVD), δηλαδή κατά πόσο μπορεί να αυξήσει τα επίπεδα των τιμών της LDL χοληστερόλης. Η επίδραση της διαιτητικής χοληστερίνης στα επίπεδα της LDL είναι μεταβλητή. Αυτό εξαρτάται από το άτομο και τις υποκείμενες διατροφές του ή της. Παρόλο που οι διατροφικές συνήθειες φαίνεται ότι μπορεί να έχουν αντίκτυπο, γνωρίζουμε ότι το πιο σημαντικό πράγμα για τη μείωση των επιπέδων της LDL στο πλάσμα είναι η μείωση της πρόσληψης κορεσμένου (ζωικού) λίπους υπέρ των ακόρεστων λιπών. Στο πλαίσιο αυτό, η μείωση διαιτητικής χοληστερίνης και η προσθήκη φυτικών ινών στη διατροφή μας δεν είναι άχρηστη, όμως, δεν είναι και το πιο σημαντικό πράγμα. Δεύτερον: Εξετάζοντας τη σχέση μεταξύ της κατανάλωσης των τροφίμων με την υψηλότερη περιεκτικότητα σε χοληστερίνη, π.χ. τα αυγά και τον κίνδυνο για στεφανιαία επεισόδια ή εγκεφαλικό επεισόδιο.

στα χρωματα του διαβήτη

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚOΑΡΘΡΟ

Για τη σχέση αυτή έχουμε μόνο μελέτες παρατήρησης, αλλά συνολικά σε μετα-αναλύσεις, τα αυγά δεν προωθούν την εμφάνιση της καρδιαγγειακής νόσου (CV). Να είστε προσεκτικοί κρατώντας το μέτρο, όμως, γιατί σύμφωνα με κάποιες από τις μετα-αναλύσεις διαιτητικής χοληστερίνης από αυτές τις μελέτες παρατήρησης, αναφέρουν ότι ειδικά σε άτομα με διαβήτη τύπου 2, η μεγάλη κατανάλωση (1 αυγό την ημέρα), θα μπορούσε να έχει επιβλαβείς συνέπειες. Πιθανά, ο τρόπος μαγειρέματος (π.χ. βραστά αλλά όχι τηγανητά), να έχει ουσιαστική σημασία σε αυτές τις μελέτες παρατήρησης, αν και η αιτία για αυτό αλλά και κατά πόσο αληθεύει σε σχέση με το διαβήτη, δεν είναι πραγματικά γνωστά.

κοποιήσουν την επίδραση της διαιτητικής χοληστερόλης στον καρδιαγγειακό κίνδυνο και να φέρουν κατά πάσα πιθανότητα τα αυγά πίσω στην εύνοια. Τα αυγά, λοιπόν, φαίνεται πως μπορούν να συμπεριληφθούν με ασφάλεια σε μια ισορροπημένη διατροφή πλούσια σε φυτικές ίνες και χαμηλή σε ζωικά λίπη (με μέτρο και προσοχή στα άτομα με διαβήτη). Το μήνυμα των μελετών είναι ότι μια ισορροπημένη και όχι μια στερητική διατροφή είναι αυτή που βοηθά την υγεία μας και χωρίς τελικά να επηρεάζει ουσιαστικά τα επίπεδα της χοληστερόλης στο αίμα μας. Η μείωση του βάρους μαζί με μια μέτρια σωματική άσκηση, που όμως θα μας διατηρεί σε καλή φυσική κατάσταση (fitness), θα μειώσουν τα τριγλυκερίδια, θα βελτιώσουν την “καλή” HDL, αλλά θα επηρεάσουν ελάχιστα την “κακή” LDL. Αυτό σημαίνει πως ο κίνδυνος των καρδιαγγειακών επεισοδίων θα μειωθεί σημαντικά, αλλά δυστυχώς, θα παραμείνει ένας πολύ σημαντικός υπολειπόμενος κίνδυνος που σχετίζεται απόλυτα με τη μείωση της LDL.

ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΜΑΣ ΚΑΙ ΣΤΟ ΔΙΑΒΗΤΗ… ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΗ

Η αλήθεια είναι ότι η διατροφική πρόσληψη χοληστερόλης, αντιπροσωπεύει μόνο ένα μικρό μέρος της εντερικής χοληστερόλης Στην πράξη, αυτές οι νέες συστάσεις είναι απολύτως σύμφωνες με την τρέχουσα επιστημονική γνώση. Μπορούν να σχετι-

στα χρωματα του διαβήτη

Συστατικό μακροζωίας και εγγυημένης μείωσης καρδιαγγειακών επεισοδίων: Αποφεύγουμε τα ζωικά λίπη, προτιμούμε μικρές ποσότητες ελαιόλαδου ή ξηρούς καρπούς στη διατροφή μας. Αρκετά ψάρια (2-3 φορές την εβδομάδα), χρησιμοποιούμε πάντα φυτικές ίνες (φρούτα, προϊόντα ολικής άλεσης, χόρτα και λαχανικά) στη διατροφή μας. Μειώνουμε τις θερμίδες που καταναλώνουμε, μαγειρεύουμε σε χαμηλές θερμοκρασίες (νερό ή ατμός) και απενοχοποιούμε τα αυγά από τη διατροφή μας.

ΣΥΝΑΝΤΗΣΗΜΕΤΗN

Σοφία ΜΠΕΚΑΤΩΡΟΥ Η στάση... είναι αργός θάνατος. Πώς θέλουμε να ζήσουμε τελικά; Συνέντευξη στην Εύα Ντελιδάκη

ΜΙΑ ΑΘΛΗΤΡΙΑ ΠΟΥ ΤΙΜΑ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ ΣΕΒΕΤΑΙ ΤΗ ΖΩΗ! Θαυμασμός, εκτίμηση και αγάπη δεν ξέρω πόσοι άνθρωποι εμπνέουν! Όμως η Σοφία Μπεκατώρου είναι ένας από αυτούς. Είναι μία Ελληνίδα που ξεχωρίζει για το ταλέντο της, τις ικανότητές της και το ήθος της. Είμαστε υπερήφανοι που υπάρχει και μας καθοδηγεί με την παρουσία της και την ομορφιά της. Τι άλλο μπορούμε να της πούμε, παρά να συνεχίζει ακάθεκτη χωρίς κανένα φόβο όπως έκανε πάντα και ότι εμείς ΟΛΟΙ την αγαπάμε πολύ. Να χαίρεται τα ταξίδια της και να αποτελεί ΦΑΡΟ για τα νέα παιδιά.

Το να ζει ένας άνθρωπος ικανοποιημένος πόση σχέση μπορεί να έχει με την υγεία του; Έχω την εντύπωση ότι ένα μεγάλο μέρος της ευθύνης της υγείας μας, μας αφορά κυρίως σε θέματα πρόληψης. Επίσης, ένα μεγάλο μέρος των παθήσεων σήμερα έχει ψυχοσωματικά αίτια, γεγονός που πάλι υποδηλώνει ότι πρέπει να φροντίσουμε ΕΜΕΙΣ πώς η ζωή μας θα μας ικανοποιεί και όχι πώς θα ζήσουμε για να ικανοποιήσουμε τις υλικές μας μόνο ανάγκες. Από εκεί και πέρα, όταν κάποιος νοσήσει ανάλογα με την πάθησή του, υπάρχουν λύσεις. Ο τρόπος όμως που αντιμετωπίζει κάποιος μια αρρώστια, αφορά κυρίως τη νοοτροπία του και τη στάση που διατηρεί στη ζωή του.

Έχεις γνωρίσει ποτέ το διαβήτη ...από κοντά; Γνωρίζω για την ασθένεια αυτή. Έχω μια παιδική φίλη που από λάθος χειρισμούς σε νοσοκομείο κατέληξε να έχει διαβήτη. Πρόσφατα όμως νόσησε η θεία μου κι έτσι είδα από κοντά πώς πρέπει να αντιμετωπίσει κάποιος μια τέτοια ασθένεια.

Στα δύσκολα ή στα εύκολα της ζωής, πόση σημασία δίνεις στη διατροφή και την καλή ψυχολογία; Τυχαίνει να «στερείσαι» πράγματα ή να βγαίνεις εκτός προγράμματος; Δίνω μεγάλη σημασία. Έχω περάσει από ακραίες φάσεις στο θέμα της διατροφής με πολλές στερήσεις, λόγω πρωταθλητισμού. Αντίθετα, στην οικογένειά μου το φαγητό ήταν πάντα η «Λύση» στα προβλήματα... Αναγκαζόμουνα πολλές φορές να αποφεύγω το πατρικό μου σπίτι για να μη βγαίνω εκτός προγράμματος κι έχω περάσει κι από το στάδιο της βουλιμίας.

Τα παιδιά σου πώς τα καθοδηγείς όσον αφορά έναν υγιεινό τρόπο ζωής; Επιβραβεύεις συχνά τον εαυτό σου; Σήμερα, χωρίς πάντα να ελέγχω την κατάσταση, τουλάχιστον αντιλαμβάνομαι καλά πότε η ψυχολογία μου έχει αντίκτυπο στη διατροφή μου και το αντίστροφο. Παρατηρώ, ότι όταν νιώθω καλά ακολουθώ το πρόγραμμa ισορροπημένης διατροφής που κάνω και γυμνάζομαι, έχω αυτοπεποίθηση και νιώθω δυνατή. Επιβραβεύω τον εαυτό μου που ακολουθεί καλές συνήθειες που με βοηθούν στο δύσκολο και απαιτητικό πρόγραμμα που έχω ως μητέρα και αθλήτρια. Άλλες πάλι φορές μπορεί να στενοχωρηθώ έντονα ή να βιώνω πολύ άγχος και τότε πριν καλά μπορέσω να βρω λύση νιώθω μεγάλη ανάγκη να φάω, κυρίως γλυκό.

στα χρωματα του διαβήτη

ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΣΟΦΙΑ ΜΠΕΚΑΤΩΡΟΥ

Μαθαίνοντας στα παιδιά μου για την υγιεινή διατροφή μπήκαμε στη διαδικασία να ονομάσουμε την Κυριακή μέρα γλυκού (μια φορά την εβδομάδα πάντα είχαμε το ελεύθερο στον πρωταθλητισμό στο θέμα της διατροφής). Έτσι, μαζί τους προσπαθώ να ακολουθώ κι εγώ τον κανόνα. Μαγειρεύοντας έγκαιρα τα γεύματα και παίρνοντας υγιεινά σνακ στις βόλτες γλυτώνουμε ένα μεγάλο μέρος από επιπλέον κακές θερμίδες.

Ίσως είναι «αστείο» να σε ρωτήσω για τα οφέλη της άσκηση... αλλά για σένα μπορεί να είναι αυτονόητο, δεν σημαίνει ότι είναι για όλους! Ποιο είναι το ισχυρό εσωτερικό κίνητρο που θα έπρεπε να έχουμε για να αγαπάμε την άσκηση ή την άθληση; Η άσκηση μας βοηθάει να νιώθουμε ευεξία λόγω των ορμονών που εκκρίνονται κατά τη διάρκεια της άσκησης. Η εικόνα του εαυτού μας βελτιώνεται και τονώνεται η αυτοπεποίθησή μας. Υπό αυτή την έννοια βελτιώνεται και η ψυχική μας υγεία. Κατά βάθος, όμως, πιστεύω ότι ο συνειδητοποιημένος αθλητισμός μας βοηθάει και όχι οι εμμονές ή ο αθλητισμός για φιγούρα. Διότι, όταν κάτι δεν το κάνουμε γιατί εμείς οι ίδιοι νιώθουμε καλά το σταματάμε όταν πάψουν να μας βλέπουν...Με λίγα λόγια το ισχυρό εσωτερικό μας κίνητρο για αθλητισμό βοηθάει τη ψυχική μας υγεία.

Τι θα συμβούλευες ανάλογα με την ηλικία; Να κινούνται στο βαθμό που τους επιτρέπει το σώμα τους. Ο άνθρωπος δεν είναι φτιαγμένος για την καρέκλα...Οι βόλτες στην ύπαιθρο, στη θάλασσα, στα βουνά, είναι θεραπευτικές. Η κίνηση είναι εξέλιξη, είναι ζωή, είναι υγεία. Η στάση είναι αργός θάνατος.

Λέγεται ότι ο διαβήτης αυξάνει, ενώ ξέρουμε ότι λίγο έως πολύ φταίει ο σημερινός τρόπος ζωής. Θεωρείς ότι είναι αναπόφευκτο κακό; Θεωρώ απλά, ότι αν τον αντιμετωπίσουμε ως σύμπτωμα και απλά αναζητήσουμε την αιτία θα βρούμε πιο ρεαλιστικές λύσεις στην αντιμετώπισή του. Πρέπει να βρούμε διεξόδους. Το άγχος, η μειωμένη ποιότητα της διατροφής μας ή η έλλειψη άσκησης λόγω φόρτου εργασίας, είναι όλα πραγματικότητα. Το θέμα είναι πώς θέλουμε να ζούμε τελικά….

Αν σου ζητούσα να μας δώσεις ένα απόφθεγμα ζωής, ποιο θα ήταν αυτό; Όσο ζούμε μαθαίνουμε..

στα χρωματα του διαβήτη

Τι σε έχει κερδίσει αυτό τον καιρό; Θα εκπροσωπήσω μαζί με το συναθλητή μου Μιχάλη Πατενιώτη τη χώρα μας στους Ολυμπιακούς Αγώνες στο Ρίο της Βραζιλίας, τον προσεχή Αύγουστο, στην κατηγορία καταμαράν Nacra 17. Αυτή τη στιγμή βρισκόμαστε στην τελική ευθεία και προπονούμαστε στη Βραζιλία 15 μέρες κάθε μήνα.

Έχεις καλή σχέση με το χρόνο; Πώς ταξινομείς τις προτεραιότητές σου για να προλαβαίνεις; Μάλλον δεν έχω και πολύ καλή σχέση με το χρόνο, καθώς για μένα προτεραιότητα έχει να γίνει αυτό που πρέπει και όχι πόσο χρόνο θα πάρει. Προς το παρόν προτεραιότητα έχουν τα παιδιά μου και οι Ολυμπιακοί αγώνες. Η οικογένειά μου και όλη η ομάδα μας «Άνεμος Ελλάδας (www.hellenicwind.gr) έχουμε επενδύσει 3½ χρόνια στο να συλλέξουμε τεχνογνωσία στην κατηγορία των ιπτάμενων καταμαράν, ώστε να βοηθήσουμε νέα παιδιά να ασχοληθούν με την ιστιοπλοΐα σε γρήγορα σκάφη. Για όλους αυτούς τους λόγους, λοιπόν, θέλω να πετύχουμε.

Πιστεύεις ότι τα νέα παιδιά και ιδιαίτερα τα Ελληνόπουλα ονειρεύονται ένα καλύτερο αύριο ή μήπως μοιρολατρικά βλέπουν τα δρώμενα (σε κοινωνικό επίπεδο και όχι μόνο); Πιστεύω ότι ανάλογα με το περιβάλλον που ζουν έχουν και τις ανάλογες πεποιθήσεις. Βέβαια, η εντύπωσή μου είναι ότι υπάρχει πολύ έμψυχο υλικό με δυνατότητες να αλλάξει προς το καλύτερο το μέλλον της χώρας μας, αρκεί να μην καθοδηγούμε τα παιδιά βάζοντας όρια στα όνειρά τους, αλλά βοηθώντας τα να έχουν ως όπλα τη μάθηση και την υπομονή.

Αν περνούσε από το χέρι σου τι θα άλλαζες στην νοοτροπία των ανθρώπων ως προς την υγεία τους και τον αθλητισμό; Θα τους έβαζα σε ένα σκάφος για να βιώσουν από μόνη τους τη χαρά και την ικανοποίηση που

έχει κάποιος κάνοντας απλά μια βόλτα. Μετά, τα υπόλοιπα γίνονται από μόνα τους. Δηλαδή, όταν θέλεις να κάνεις κάτι, οτιδήποτε σε φρενάρει το αφήνεις π.χ. κακή διατροφή, ακινησία.

Με τι θυμώνεις περισσότερο; Με την οκνηρία.

Ποια πράγματα σε κάνουν να νοιώθεις πλήρως ευτυχισμένη; Τα παιδιά μου και η ιστιοπλοΐα.

Πιστεύεις πως κάθε άνθρωπος έχει έναν προορισμό από τη στιγμή που γεννιέται; Πιστεύω ότι κάθε άνθρωπος φτιάχνει τον προορισμό του.

Ποιοι είναι οι στόχοι σου από εδώ και πέρα; Να διακριθούμε στους Ολυμπιακούς αγώνες, να ασχοληθώ με τα παιδιά μου και να αναπτύξω περισσότερο το τμήμα ιστιοπλοΐας στο ιδιωτικό σχολείο ΔΕΣ στη Βάρκιζα, που είναι το πρώτο διαδραστικό σχολείο με πρόγραμμα ιστιοπλοΐας στην καθημερινή του ύλη.

Ποιο είναι το νόημα της ζωής σου που σε κάνει να αισθάνεσαι ότι αξίζει να ζεις; Μικρές απλές στιγμές, το πρωινό ξύπνημα με τα παιδιά μου, μια αγκαλιά, ένα φιλί, ένα ηλιοβασίλεμα, ο ήχος της θάλασσας.

Τι θα ήθελες να πεις στους διαβητικούς μέσα από αυτήν τη συνέντευξη; Να παίρνουν δύναμη από το γεγονός ότι ο διαβήτης είναι ένα απλό μήνυμα ότι οφείλουν να προσέξουν τον εαυτό τους περισσότερο και να μην τους απογοητεύει η διαδικασία, η οποία μπορεί να είναι πολύπλοκη και κουραστική. Είναι μόνο θέμα συνήθειας.

στα χρωματα του διαβήτη

ΥΓΕΙΑ & ΕΥΕΞΙΑ

Γράφει η:

Ρ Ε Ν Α Τ Σ Ι Μ Π ΡΑ Γ Ο Υ Ανθοθεραπεύτρια - Ολιστική Αισθητικός

Ανθοϊάματα ...η συμβολή τους

στην ψυχολογία του διαβητικού 82

στα χρωματα του διαβήτη

Το σύστημα των 38 ιαμάτων Μπαχ δημιουργήθηκε γύρω στα 1930 από τον Άγγλο γιατρό Έντουαρντ Μπαχ. “Τα λουλούδια μπορούν να γίνουν το μέσο για να κατευθύνει ο άνθρωπος τις σκέψεις και τα συναισθήματά του προς την κατεύθυνση που αυτός επιλέγει”, αυτό διαπίστωσε ο Ε. Μπαχ μέσα από τις ανακαλύψεις του και αποτελεί τη βάση και το δώρο της Aνθοθεραπείας με τα ιάματα Μπαχ για εμάς. Τα ιάματα προκύπτουν από την τοποθέτηση ώριμων υγιών ανθέων συγκεκριμένων λουλουδιών-δέντρων σε νερό και την έκθεσή τους στον ήλιο για ορισμένες ώρες. Φέρονται και συντηρούνται σε μπράντυ. Λαμβάνονται από το στόμα με μορφή σταγόνων. Τα ανθοϊάματα Μπαχ αποτελούν ένα ήπιο και αποτελεσματικό μέσο στήριξης και ενδυνάμωσης του ψυχισμού και της προσωπικότητας και βελτίωσης της διάθεσης. Μπορούν να βοηθήσουν στη συνειδητοποίηση του τι ακριβώς συμβαίνει μέσα μας. Σημαντικό στη διαδικασία της αυτογνωσίας.

H συμβολή των ιαμάτων στη στήριξη των ατόμων στα οποία διαγιγνώσκεται διαβήτης, μπορεί να αποβεί καθοριστικής σημασίας στο κομμάτι της ενδυνάμωσης του ψυχισμού τους, καθώς και των συγγενών τους προσώπων.

Πώς αλήθεια τα ιάματα μπορούν να βοηθήσουν στο μείζον αυτό πρόβλημα της εποχής μας, το διαβήτη; Από τη θέση της ανθοθεραπεύτριας και κατόπιν προβληματισμού πάνω στο ψυχοσυναισθηματικό κομμάτι όσων εμφανίζουν διαβήτη και των οικογενειών τους, κατέληξα σε ορισμένα ανθοϊάματα σαν μια εναλλακτική -συμπληρωματική πρόταση για την αντιμετώπιση του.

ΜΑΘΑΙΝΟΝΤΑΣ ΟΤΙ ΕΧΩ ΔΙΑΒΗΤΗ - ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΟΥ ΣΟΚ ΠΟΥ ΠΡΟΚΥΠΤΕΙ Η ανακοίνωση στο άτομο που υποβάλλεται σε εξετάσεις και έχει εμφανίσει συγκεκριμένα συμπτώματα ότι έχει διαβήτη, προκαλεί ένα έντονο σοκ σε μια πρώτη φάση, καθώς και πυροδοτεί στη συνέχεια συναισθηματικές αντιδράσεις που μπορούν να απαλυνθούν με τα εξής ιάματα:

Συνδυάζονται με πολύ καλά αποτελέσματα και χωρίς παρενέργειες με όλες τις συμβατικές και εναλλακτικές μεθόδους.

star of Bethlehem: για την απάλυνση

Λαμβάνονται άφοβα από όλες τις ηλικίες (βρέφη, παιδιά, εφήβους, ενήλικες, ηλικιωμένους) και τις ευαίσθητες ομάδες.

resque remedy: για τον τρόμο που μπο-

Τα ιάματα Μπαχ είναι δημοφιλή σε πάρα πολλές χώρες του κόσμου και αποτελούν ένα από τα πιο αγαπημένα μέσα για την εξισορρόπηση ενός μεγάλου αριθμού προβλημάτων, που αφορούν το ψυχισμό μας στην καθημερινότητα.

gorse: για το αίσθημα της απελπισίας. willow: για την πικρία και την αδικία, για

των συμπτωμάτων του σοκ, πρόκειται για το κατεξοχήν ίαμα για το σοκ.

ρεί να προκύψει από την ανακοίνωση των δυσάρεστων νέων. Κατευναστικό για το νευρικό σύστημα.

τις σκέψεις και τα συναισθήματα «του γιατί σε μένα».

στα χρωματα του διαβήτη

ΥΓΕΙΑ & ΕΥΕΞΙΑ

wild rose: δίνει επιμονή στην προσπάθεια και ωθεί το ψυχισμό στο να μην παραιτηθεί από την εύρεση λύσεων.

holly: για τη ζήλια για τους άλλους, που έχουν καλύτερη υγεία.

walnut: για την προσαρμογή στη μεταβατική κατάσταση.

την επιμονή, την υπομονή και την ανάπτυξη θετικότητας που βοηθάει στην ανεύρεση λύσεων.

holly: για τη ζήλια για εκείνους που δεν

mimulus: για τις φοβίες που προκύπτουν

walnut: για την προσαρμογή στη νέα κα-

μέσα στην καθημερινότητα, αν γινόμαστε υπερπροστατευτικοί με τους εαυτούς μας, μη μας τύχει το ένα και το άλλο συμβάν τώρα που έχουμε αυτό το πρόβλημα του διαβήτη, πολύ βοηθητικό για τα παιδιά με διαβήτη που έχουν ανησυχία για το πρόβλημά τους, καθώς και της οικογένειάς τους.

ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΟΥ ΣΟΚ ΚΑΙ ΣΤΗΡΙΞΗ ΤΟΥ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΤΟΥ ΑΤΟΜΟΥ ΠΟΥ ΕΜΦΑΝΙΖΕΙ ΔΙΑΒΗΤΗ

star of Bethlehem: για την απάλυνση του άγχους και του σοκ.

red chestnut: για τη μετρίαση της ανησυχίας για τον κοντινό μας που έχει διαβήτη.

mimulus: για τις ανησυχίες και τους φόβους για τους οικείους, το αν θα τα καταφέρουν, μην τους συμβεί κάτι εφόσον είναι ευάλωτοι με την εμφάνιση του διαβήτη, για την υπερπροστατευτική στάση μας απέναντι σε αυτούς που περιορίζει την ελευθερία κινήσεων στην καθημερινότητα.

gorse: για την απελπισία που αισθάνεται κάποιος, όταν ένας οικείος του αντιμετωπίζει κάτι τόσο σοβαρό που συνοδεύει ολόκληρη τη ζωή του. Σημαντικό για την

willow: για την αδικία «γιατί σε μας». gentian: για την απογοήτευση, για

gentian: για την απαισιοδοξία, δίνει θετικότητα και υπομονή βοηθώντας το ψυχισμό να μην «τα βλέπει μαύρα».

κατάθλιψη που ενδέχεται να προκύψει σε μέλη της οικογένειας.

στα χρωματα του διαβήτη

τους έχει τύχει ένα τόσο σοβαρό πρόβλημα.

τάσταση.

ΞΑΦΝΙΚΑ ΧΑΝΩ ΤΗ ΔΟΥΛΕΙΑ ΜΟΥ! Αντιμετωπίζοντας το σοκ και την επαγγελματική αποτυχία... σαν πιθανό αίτιο εμφάνισης διαβήτη Η εμφάνιση διαβήτη σχετίζεται συχνά με ενήλικα άτομα που ξαφνικά έχασαν τη δουλειά τους και που δεν μπόρεσαν να διαχειριστούν το σοκ και την αποτυχία. Ας δούμε τι μας προτείνουν τα ιάματα για τη στήριξη του ψυχισμού, έτσι ώστε το άτομο που χάνει την δουλειά του και νιώθει να αποτυγχάνει να αντιμετωπίσει το άγχος που προκύπτει.

star of Bethlehem: για την απάλυνση

του σοκ, είναι το ίαμα που παρηγορεί την ψυχή.

pine: για τις ενοχές που μπορεί αισθάνεται το άτομο και την πίεση ότι δεν μπορεί να ανταποκριθεί επαρκώς στις οικονομικές του υποχρεώσεις, καθώς και τη ντροπή που προκύπτει από την υποβάθμιση της κοινωνικής του θέσης. Αν το άτομο σκέφτεται πως θα εμφανιστεί σε εκδηλώσεις κοινωνικές δεν το κάνει, επειδή π.χ. χρωστάει σε κάποιους λεφτά, το pine θα το ανακουφίσει άμεσα.

argimony:

για τους «κλειστούς» χαρα-

κτήρες, το άτομο που το λαμβάνει έρχεται σε επαφή με τα ίδια τα συναισθήματα που προσπαθεί να αποφύγει μέσω της εκτόνωσης, όπως τσιγάρο, αλκοόλ, ναρκωτικά, φαγητό, καθώς και «ανοίγει» ώστε να μοιραστεί τις έννοιές του με τους άλλους. Αποφορτίζεται από την ψεύτικη εικόνα του να φαίνεται καλά, καθώς και από το φόβο του τι θα πουν οι άλλοι.

larch: για την τόνωση της αυτοπεποίθησης, πολύ σημαντικό για όποιον αποτυγχάνει, ώστε να αισθάνεται ότι είναι ικανός και μπορεί να τα καταφέρει ξανά.

red chestnut: για να μην ανησυχεί ότι

θα στεναχωρεί τους δικούς του με την αποτυχία του και με τις αντίξοες συνθήκες που προέκυψαν και που ενδέχεται να ακολουθήσουν μετά από αυτήν.

milmulus:

για την ανησυχία και το φόβο αν θα τα βγάλει πέρα οικονομικά, όπως αν θα μπορέσει να στηρίξει τους δικούς του.

sweet chestnut: για το βαθύ φόβο «ότι

cherry plum: αν άνθρωπος νιώθει ότι κινδυνεύει να χάσει το μυαλό του από τη συναισθηματική ένταση. Διευκολύνει στη διαχείριση των έντονων ακραίων συναισθημάτων που μπορεί να προκύψουν μετά από μια επαγγελματική αποτυχία.

waratah

(από τα Αustralian bush flowers): δίνει στον άνθρωπο που το λαμβάνει όλο το κουράγιο και τη δύναμη για να αντιμετωπίσει καταστάσεις που ξεπερνούν τα όριά του και τείνουν να τον αποτελματώσουν.

Η λήψη των ιαμάτων παράλληλα με μια συμβουλευτική προσέγγιση, μπορούν να δώσουν γρήγορα και πολύ καλά αποτελέσματα στο άτομο που αποτυγχάνει επαγγελματικά και μπορούν να δράσουν πολύ ικανοποιητικά στη σύνδεση της αποτυχίας με την εμφάνιση διαβήτη. Ειδικά στους άνδρες, που ο ρόλος τους είναι στενά συνυφασμένος με την επαγγελματική και οικονομική τους θέση, τα ιάματα μπορούν να λειτουργήσουν με πολύ θετικό τρόπο σε περίπτωση αποτυχίας.

φεύγει η γη κάτω από τα πόδια μου», ότι δεν έχω από κάπου να πιαστώ, για το αίσθημα του κενού.

gentian:

δίνει θετικότητα στο μυαλό, βοηθάει στον περιορισμό των μαύρων σκέψεων και στο ότι μπορούν και πάλι να προκύψουν λύσεις. Πολύ σημαντικό όταν οι συνθήκες της ζωής υποβαθμίζονται., στηρίζει το αίσθημα της αισιοδοξίας.

gorse: αν το άτομο αισθάνεται απελπισία. willow: για την πικρία, το θυμό, την αδικία. walnut: για την προσαρμογή στη μεταβατική κατάσταση.

wild rose: για όσους τείνουν να παραιτηθούν, δίνει στο άτομο την επιμονή στο να συνεχίσει να αγωνίζεται.

x x 85

στα χρωματα στα χρωματα του διαβήτη του διαβήτη

ΣΥΝΑΝΤΗΣΗΜΕΤΟΝ

ΓΙΑΝΝΗ ΜΕΛΙΤΑ 30 χρονια Skipper’s Συνέντευξη στη Εύα Ντελιδάκη

Υπάρχουν άνθρωποι που αν τους ρωτήσεις αν είναι ευχαριστημένοι από τη ζωή τους….θα σου απαντήσουν όχι! Εσείς; Είμαι ευχαριστημένος με ό,τι έχω ζήσει μέχρι σήμερα και όσα έχω καταφέρει πάνω στον επαγγελματικό τομέα, είναι αποτέλεσμα σκληρής δουλειάς. Πιστεύω πως οι στόχοι και τα όνειρά μας πραγματοποιούνται όταν αγαπάμε αυτό που κάνουμε και το υποστηρίζουμε με συνέπεια, υπευθυνότητα και μεράκι. Χωρίς επανάπαυση μπορούμε να γινόμαστε καλύτεροι. Ο σεβασμός στο συνάνθρωπο από την επαγγελματική εξυπηρέτηση μέχρι το πώς κινούμαστε στο δρόμο είναι στοιχείο πολιτισμού και του ατόμου και της κοινωνίας που ζούμε.

86 86

στα σταχρωματα χρωματατου τουδιαβήτη διαβήτη

Λόγω του skipper΄s έρχεστε σε επαφή με πολλού νέους. Πώς τους κρίνετε;

Η ανάγκη για επικοινωνία (πάλι από την εμπειρία σας), σε τι προτεραιότητα βρίσκεται;

Είναι δύσκολο να κρίνεις τους νέους, ιδιαίτερα όταν υπάρχει και μια μεγάλη χρονική απόσταση και είναι και αρκετά υποκειμενικό, γιατί γίνεται κυρίως από αυτόν που κρίνει με βάση τις δικές του εμπειρίες και τα δεδομένα της δικής του νιότης.

Η ανάγκη για επικοινωνία, τρυφερότητα και αγάπη πάντα θα υπάρχουν, ιδιαίτερα στους νέους και είναι τυχεροί, τουλάχιστον όσοι τη βρίσκουν μέσα από την οικογένεια και το κοινωνικό τους περιβάλλον και στο βαθμό που οι ανθρώπινες σχέσεις δεν έχουν διαλυθεί τελείως. Πάντως, η κρίση είναι κρίση Αξιών πρώτα και επεκτείνεται σε πνευματικό και συναισθηματικό επίπεδο.

Έχουν δείξει να ξέρουν τι θέλουν, αλλά είναι δύσκολο να το εκφράσουν πιο αποτελεσματικά, γιατί δεν έχουν βήμα και η εποχή μας είναι “απολιτική”. Ό,τι ακολούθησε τη μεταπολίτευση μέχρι σήμερα, ήταν σε μεγάλο βαθμό μια φούσκα που έσκασε πρόσφατα, με τις συνέπειες που βιώνουμε.

Μπορούμε σήμερα στις συνθήκες που βιώνουμε να ανακαλύψουμε τι θέλουμε και να το εκφράσουμε; Το να ξέρεις τι θέλεις είναι το πρώτο βήμα, το πως το εκφράζεις και το διεκδικείς είναι τα επόμενα και σ΄αυτά υπάρχει δυσκολία, γιατί οι φορείς που θα μπορούσαν να ενταχθούν και να παλέψουν έχουν απαξιωθεί. Το καινούργιο για την ώρα δε φαίνεται. Το επικίνδυνο είναι να συνηθίσουμε στο τέλμα και να απαξιώνουμε τα όνειρά μας και να μη συμμετέχουμε στην κοινωνική ζωή.

Άνθρωποι και κοινωνίες με πιο υγιείς βάσεις, με αξίες που ξεκινάνε από την οικογένεια και το σχολείο και δημιουργούν πνευματικούς ανθρώπους, μπορούν να αντιμετωπίσουν μια οικονομική κρίση με λιγότερες απώλειες ή δε χτυπιούνται τόσο βαθιά, γιατί και πολιτικούς ικανοτέρους μπορούν να έχουν και μέτρο διαφορετικό στις ανάγκες τους.

Στηρίξατε την προσπάθεια ενημέρωσης της «Κάρτας Διαβήτη». Ποια «γεύση» σας άφησε η βραδιά της εκδήλωσης; Στην εκδήλωση που έγινε για το Διαβήτη, μπορώ να πω ότι ήταν πολύ αξιόλογη προσπάθεια χωρίς κίνητρα «πονηρά». Στις μέρες μας, τέτοιες κινήσεις σπανίζουν, πέρα του ότι είναι πολύ απαραίτητες. Γι΄αυτό, το λιγότερο που μπορούσα να κάνω ήταν να διαθέσω το χώρο μου και οφείλω να πω ότι το ΧΑΡΗΚΑ! Να το ξανακάνουμε... στα χρωματα του διαβήτη

ΜΑΓΕΙΡΕΥΟΥΜΕΜΕΤΟΝ

ΔΗΜΗΤΡΗ

ΣΚΑΡΜΟΥΤΣΟ

Κέϊκ με ταχίνι & γιαούρτι Υλικά αλεύρι (περίπου) γιαούρτι ταχίνι στέβια γλυκού κανέλα φλιτζάνι αμύγδαλα φλιτζάνι σταφίδες γλυκού μπέικιν πάουντερ

Εκτέλεση Προθερμαίνουμε το φούρνο στους 180°C. Χτυπάμε στο μίξερ το ταχίνι με τη στέβια μέχρι να ασπρίσουν και προσθέτουμε την κανέλα. Χαμηλώνουμε την ταχύτητα του μίξερ και ρίχνουμε το ξύσμα, το αλεύρι κοσκινισμένο, το μπέικιν πάουντερ και το γιαούρτι. Προσθέτουμε στο μείγμα τα αμύγδαλα και τις σταφίδες και ανακατεύουμε. Αδειάζουμε το μείγμα σε στρογγυλό ταψί αλειμμένο με λάδι και πασπαλισμένο με ελάχιστο αλεύρι. Ψήνουμε το κέικ σε προθερμασμένο φούρνο στους 180°C για 40-45 λεπτά, μέχρι να ροδίσει.

στα χρωματα του διαβήτη

Με την ευγενική

Δ Ε ΛΤ Ι Ο Τ Υ Π Ο Υ

DIABETIC TOOTHPASTE Η FREZYDERM πρωτοπορεί και προσφέρει εξειδικευμένη οδοντιατρική φροντίδα για τα άτομα που πάσχουν από Σακχαρώδη Διαβήτη. Για την καθημερινή στοματική φροντίδα των διαβητικών, οδοντόκρεμα Diabetic Toothpaste. Ο εξειδικευμένος συνδυασμός βιοενεργού πεπτιδίου και υαλουρονικού οξέος αποτρέπει τις συνέπειες της αύξησης γλυκόζης στη στοματική κοιλότητα των ασθενών με σακχαρώδη διαβήτη. Μειώνει την οστική απώλεια, καταπολεμά τη μικροβιακή πλάκα, ενυδατώνει και επουλώνει τα ούλα, αντιμετωπίζει την ξηροστομία, μειώνει την αιμορραγία των ούλων και προστατεύει από την τερηδόνα. Για ολοκληρωμένη φροντίδα συνδυάζεται ιδανικά με το στοματικό διάλυμα GINGIVITIS MOUTHWASH. Με Φθόριο 1.450ppm Χωρίς σακχαρίνη

Α NAME, A HISTORY, A FUTURE. Η εταιρεία Πετσιάβας είναι μία από τις πιο ισχυρές και ιστορικές εταιρείες στην Ελλάδα. Από την ίδρυσή μας, το 1920, στόχος και δέσμευσή μας είναι να στεκόμαστε δίπλα στον άνθρωπο ακολουθώντας πάντα την ίδια φιλοσοφία της σκληρής δουλειάς, της καινοτομίας και της αποτελεσματικότητας. Με συνεχή παρουσία στην φαρμακευτική αγορά και με εμπειρία 40 ετών στην αντιμετώπιση του Διαβήτη, είμαστε δίπλα στον Έλληνα Ασθενή προσφέροντας υπεύθυνα καλύτερη ποιότητα ζωής.

Πετσιάβας 40 χρόνια εμπειρία στον Διαβήτη.

Αγ . Αναργύρων 21, Ν. Κηφισιά, 14564 ΑΘΗΝΑ Τ: 210 6202301, Φ: 210 8077079 E: info@petsiavas.gr

Αθηνάς 15, Ιωνία, 57008 ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ T: 2310 722600, Φ: 2310 722669

http://www.petsiavas.gr/ στα χρωματα του διαβήτη