Μία συζήτηση του Βασίλη Καρκατσέλη με Αλέξανδρο Σταματουλάκη

τον εκδότη ύφος, με την κατάλληλη οικογένεια γραμμάτων, απαιτεί τις πολλαπλές διορθώσεις, το κατάλληλο μέγεθος, πιθανώς διακόσμηση ή διαδραστική εικονογράφηση, ακόμη και για την δέουσα ποιότητα και απόχρωση του χαρτιού πρέπει να γίνουν συζητήσεις. Πέρα από τα ημερολόγια και τις απομαγνητοφωνήσεις, πιστεύω ότι δεν υπάρχει κείμενο που δεν διορθώθηκε πολλαπλώς. Δεν προκαλεί τον γέλωτα η σκέψη της απαγόρευσης διορθώσεων σε ένα κείμενο, σε ένα μουσικό έργο, πέραν της αρχικής ιδέας; Γιατί να μην προκαλεί και η άποψη ότι δήθεν η φωτογραφία δεν χρειάζεται διορθώσεις μέχρι να μετατραπεί σε έργο τέχνης, όπως χρειάζεται το κείμενο; Τη ώρα του κλικ, ναι, ο φωτογράφος ήταν εκεί, ναι, έκανε τη φωτογραφία, ναι, προσπάθησε να κάνει τη φωτογραφία κατά πως την είχε στο μυαλό του. Την φωτογραφία όμως την έκανε για τον τοίχο. Και μέχρι να πάρει την τελική της μορφή, μέχρι να πάρει αυτή η φωτογραφία το ύφος και τη μορφή που θέλουμε, ο αγώνας συνεχίζεται, αν πάει να μας τα χαλάσει, εμείς θα την διορθώσουμε. Θα μαυρίσουμε λίγο περισσότερο τον ουρανό (αν χρειάζεται). Θα αυξήσουμε λίγο το φλου στη γωνία. Θα κόψουμε κάτι από την φωτογραφία, γιατί την ώρα της λήψης δεν μπορούσαμε, αν και το είχαμε στο μυαλό μας. Είχε βάλει η αστυνομία ένα σύρμα και δε μπορούσαμε να πλησιάσουμε. Δε θα βγάζαμε τη φωτογραφία; Την βγάλαμε, και κρατήσαμε στο μυαλό μας, την ώρα που θα την τυπώνουμε, να κόψουμε εκείνο το τμήμα της. Αυτή η δεύτερη σχολή, λέει ότι η φωτογραφία δεν τελειώνει την ώρα του κλικ. Αλλά τελειώνει την ώρα της εκτύπωσης, τότε που παίρνει την τελική της μορφή, κατά τον φωτογράφο φυσικά. Υπάρχει, όμως, και μία Τρίτη σχολή, αυτήν που ακολουθώ, δουλεύω και θεωρητικοποιώ. Αν από τη δεύτερη σχολή (που μόλις προαναφέραμε) προκύπτει ένα αντικείμενο, γιατί αυτό το