an vzw sch rift van Kar ava 3-m aan del ijks tijd nr. 2 win tigs te jaa rga ng ent Vier 8 201 ni apr il – mei – ju Gee rde gem vaa rt 96 v.u. Ger d Ver tom men pen X wer ifte kan too r 209 9 Ant 280 0 Mec hel en Afg
thema:
Recht op reizen
Cultuurbad VS Cultuurshock
Oog in oog met cultuurshock in Bolivië
Mipster Talks
Leven tussen twee culturen in België
Reisverhaal in beeld
India Go-26: De mythe ontkracht?
Voorwoord 3 Helena Bijnens Reisfoto: Myanmar 4 Cultuurshock in ArmeniĂŤ 6 Recht op reizen 10 Ver van het graf van mijn navelstreng 14 Stage bij Karavaan 16 Column / Keizer Auto 17 Reisverhaal in beeld / India Go-26 18 Karavaan-@genda 24 Mipster Talks 26 Vier feest met de Doden in Mexico 30 Around the world langs de ViaVia ReiscafĂŠs 32 Joker: 5 cultuurshocks en waar je ze kan beleven 34
Walter Aerts
Inhoud + Colofon
Christian Newman
2
Colofon
Bruno Vetters
Cover: Bruno Vetters Samenstelling: Jonathan Cooman Teksten: De vermelde reisbegeleiders van Karavaan en gastauteurs Eindredactie: Annelies Buys en Jonathan Cooman Lay-out: Jonathan Cooman Druk: Drukkerij Antilope De Bie Papier: cyclusprint, gerecycleerd en chloorvrij
de Karavaan nr. 2
Tom Van den Borne Voorzitter Karavaan vzw
S En, kriebelt het? ommigen van jullie trekken voor de zoveelste keer naar Cuba of gaan nog eens een berg in Noorwegen ontdekken. Of je kan geen jaar zonder de fantastische Zuid-Oost-Aziatische keuken? Er is inderdaad nog veel te ontdekken in het bekende. En jawel, je mag dit tijdschrift ook lezen en gewoon lekker gaan wandelen in het Zwarte Woud of cider gaan proeven in Normandië. Maar soms is reizen toch net iets spannender. Soms is de bestemming net iets onbekender voor jou als reiziger. Soms neem je een heel nieuwe afslag naar een continent of regio waar je nog nooit bent geweest. Voor het eerst naar Oost-Afrika, Azië of Centraal-Amerika?
Mijn eerste keer naar Azië was het spannendst. En die eerste keer vertrok direct in één van de grootste heksenketels van het continent: Delhi. Natuurlijk had ik veel gelezen, natuurlijk wist ik wat ik er allemaal moest gaan bekijken en het spreekt voor zich dat ik wist wat ik culinair moest uitproberen en waar ik allemaal vanaf moest blijven… dacht ik Toch. Hoe ik meer ik wist, hoe onzekerder ik er bij werd. En overal las ik: “you love it or you hate it”; alsof ik 50% kans ging maken om het maar niets te vinden.
We landden ’s nachts en vanuit onze taxi naar het hotel zagen we niet zo veel, half verdoofd van de lange vlucht en het uur. Na enkele uurtjes onrustig slapen was het tijd voor de duik in de heksenketel. En Delhi biedt het allemaal, echt alles wat je leest en niet leest, alle geuren die je kan bedenken, alle mensen en dieren die je niet verwacht, alle kleuren en in het regenseizoen massa’s modder. En dat allemaal veel te dicht op elkaar. Het werd een cultuurbad voor mij, geen cultuurshock, inderdaad ik zit in de categorie “you love it”.
Fijne trip!
de Karavaan nr. 2
Vooraf
In dit nummer van de Karavaan lees je veel over cultuur op je bestemming en wat het met je doet. En wees maar zeker: als je met één van onze begeleiders op stap gaat dit jaar, ben je in goed gezelschap, ze zorgen er zeker voor dat je met volle teugen kan genieten.
3
Reisfoto
4
de Karavaan nr. 2
Myanmar Jeugdige onschuld “We gingen een tempelcomplex bezoeken in Myanmar, langs het Inle-meer. Er was op dat moment net een lokale markt voor de gemeenschappen uit de omringende regio’s. Men verkoopt er allerlei huishoudartikelen maar er zijn ook kramen met speelgoed. Deze jonge monnik had een geweer gekocht of gekregen, net als de rest van zijn vriendjes. Samen waren ze soldaatje aan het spelen in de gangen van de tempels. Voor ons eerder vreemd omdat we altijd een vredig beeld hebben van boedhistische monniken.” Foto: Pascal Vaneygen @pascalvaneygen
Reisfoto de Karavaan nr. 2
5
Cultuurshock in
Cultuurshock in Armenië
Tekst: Joachim joris Foto’s: Helena Bijnens
6
Iedereen heeft al wel eens van cultuurshock gehoord. Maar wat is dat precies? We kunnen cultuurshock voorstellen als een W-vorm, met een verloop van 2 fasen. Linksboven beginnend wordt je geest de dieperik in geduwd om dan weer naar boven te klimmen, en dat proces herhaalt zich wanneer je terug thuis bent. De oorzaak ligt in de manier waarop je je omgeving begrijpt: als een soort construct dat je met bakstenen doorheen je leven hebt opgebouwd. Als dat construct niet overeenstemt met je nieuwe omgeving gebeuren er gekke dingen in je hoofd.
de Karavaan nr. 2
Ik had me nochtans voorbereid. Jerevan is één van de oudste steden ter wevreld (las ik op Wikipedia), gesticht in 782 voor Christus. Moest ik me dan inbeelden dat ik in Armenië in een archeologisch overblijfsel van de klassieke oudheid zou rondlopen? Natuurlijk niet, maar ik deed het toch. Ik had gelezen over een verschrikkelijke genocide die iets meer dan 100 jaar geleden door het Ottomaanse rijk gepleegd werd. Ik ging ervan uit dat deze tot het verleden behoorde. Naïef, besef ik nu. Ik vroeg me stiekem af of alle vrouwen daar op Kim Kardashian zouden lijken. Naïeve gedachte, dacht ik toen. Maar die gedachte lag dan weer niet ver van de waarheid. Ik had veel vragen. Maar je kan je op de cultuur van een land soms maar beperkt voorbereiden. De rest moet je met je eigen ogen zien. De nacht was al gevallen toen ons vliegtuig landde. De douaniers stelden opmerkelijk veel vragen, alsof ze liever niet hadden dat we hun land betraden. De taxichauffeur was gehaast en
Armenië Brede, propere boulevards. Het standbeeld van moeder Armenië, met zwaard in de hand, keek over de stad heen. De herkenbare symbolen van hamer en aambeeld doken hier en daar op monumentale façades. Oude, prachtige kerkjes bevestigden dat dit het oudste Christelijke land in de wereld was. Ik bezocht Perzische tapijtenwinkeltjes, at lekker eten en dronk er de beste wijn. Folkmuziek was geleurd door duduks, dumbegs en zurnas. Dit alles leefde aan de voorgrond van de heilige berg Ararat waartegen de inwoners elke dag aankeken. Kortom: alles fascineerde ons. We bevonden ons links bovenaan de W van de cultuurshock: de euforie. Dit is waar reizigers naar op zoek zijn.
Maar daar houdt het nooit op. Er waren minder aangename ervaringen. De Ararat lag tot woede van de Armenen aan de andere kant van een gesloten Turkse grens, waardoor er veel
Cultuurshock in Armenië
smeet de tassen in de koffer voordat we zelfs de tijd hadden om te dubbelchecken of hij wel de juiste was. Hij sprak nauwelijks Engels, maar vermeldde de naam van het hotel, dus we besloten om ons aan hem over te geven. Een kleine overgave op reis is altijd nodig. De taxi leek, na een lange rit langs donkere buitenwijken, door een onzichtbare barrière heen te rijden, en drong een grote stad binnen die proper en modern oogde, met veel verlichting en ruimte. Niet gewend aan de luxe droegen we ongemakkelijk onze bagage over aan de piccolo’s van het hotel, en ploften we binnen in de lounge neer. Op elke tafel stond een assenbak, en verschillende mensen gebruikten ze. Ik merkte op hoezeer de Europese regelgeving over roken mijn ervaring ervan beïnvloed had, en besloot dit moment met een nostalgisch gemoed te beleven. Jerevan was geen archeologisch overblijfsel van de Klassieke Oudheid. De binnenstad was een toonbeeld van Sovjet-architectuur.
de Karavaan nr. 2
7
Waar is de handrem?
Cultuurshock in Armenië
Op de achtergrond zien we de heilige berg, Ararat, verschijnen.
8
wroeging in hun communicatie was. Politie in legeruniform, zwaarbewapend patrouillerend door de straten, staarden ons constant aan – we wisten niet hoe eerlijk de overheid hier was en of wij als toeristen doelwit zouden kunnen zijn voor corruptie. Die mooie woonblokken in het centrum mochten aan de straatkant wel verzorgd lijken, maar na verloop van tijd was het duidelijk dat mensen achter deze valse muren in armoedige wijken leefden. Deze confrontatie kwam des te harder aan in verhouding tot de luxe waar wij – samen met een klein deel van de lokale bevolking – ons in bevonden. Dat dit aspect verborgen werd leek oneerlijk. Voor wie verborgen ze de ongelijkheid? Wat vonden ze van ons als toeristen die daarop stonden te loeren? Die gokautomaten die gewoon op straat stonden, die waren toch niet verantwoord? En trouwens, kon hier nu geen enkele ober Engels spreken? Met al die vreemde gerechten wisten we niet wat we binnenspeelden. We schoven in de W van de cultuurshock naar beneden: eerste frustraties over maat-
de Karavaan nr. 2
schappelijke en culturele verschillen. We namen deel aan een begeleide tour die oude kerken op het platteland bezocht. Via smalle zanderige wegen, kronkelend doorheen een geweldig landschap van glooiende grasvlaktes, werden we rondgeleid langs Christelijke centra, die als pilaren van de maatschappij de lokale gemeenschappen ondersteunden. Die lokale gemeenschappen leefden in armoedige omstandigheden waar we niet op voorbereid waren. Als bruine ruige legoblokken waren deze wijken op barre grond geplaatst. We konden alleen maar hopen dat de mensen goede riolering en elektriciteit hadden. Heftig. De tour ging echter niet over sociale moeilijkheden, maar over religie. Een aangelegd bos omringde de kerk. Een geit liep aan een touw voorbij. Tussen de bomen door werd het geleid naar een kuip waar hij plots ondersteboven geheven werd. Nog voor hij besefte waar de aarde gebleven was, verscheen een wit scherp mes dat zijn kop met één
“Een kleine overgave op reis is altijd nodig.”
Dubbele shock
Daar konden we niet blijven zitten. We herkenden het probleem, en met kin omhoog reisden we verder en deden we alsof we wisten waar we mee bezig waren. Langzaam maar zeker dreven we mee in de flow van de maat-
schappij. We aanvaardden de moeilijkheden en apprecieerden de geweldige rijkdom die deze nieuwe wereld ons te bieden had. Al snel stegen we weer naar boven in de W: de acculturatiefase. Toen we ons ons evenwicht in het midden van de W vonden moesten we alweer naar huis. Vaak wordt gedacht dat de cultuurshock hier ophoudt. Maar hetzelfde patroon, hoewel minder sterk gedefinieerd, speelt zich bij de terugkeer ook af. We waren blij om naar huis te gaan, maar daar geraakten we opnieuw gefrustreerd doordat niemand begreep wat we meegemaakt hadden, en op welke manier we veranderd waren. Maar ook hier moesten we doorzetten en opnieuw een evenwicht vinden: wat we geleerd hadden in die andere wereld zou uiteindelijk ons thuis verrijken. En erna? Erna konden we niet snel genoeg opnieuw in deze rollercoaster van emoties kruipen! We besloten om een nieuwe reis te plannen. Hoe gekker en avontuurlijker de locatie, hoe beter!
de Karavaan nr. 2
Cultuurshock in Armenië
beweging afsneed. Het bloed vulde de kuip. We keken elkaar bleek aan en vroegen de gids om uitleg. “Een offer,” zei ze droog. “Waarschijnlijk is er iemand ziek. Dan koopt de familie een geit, om te laten slachten door de kerk. Het vlees wordt uitgedeeld aan de armen – dat brengt geluk.” Een prachtig ritueel, dat voor ons even vreemd was als voor de Armenen vanzelfsprekend. Enkelen van de groep vonden het nu wat te ver gaan, en uitten diezelfde namiddag dat ze genoeg hadden van het land. Ze wilden gewoon in een café gaan zitten. Verlamd na de opeenvolging van uitdagingen. Alsof hun geest aan hun oplegde dat het genoeg geweest was, en aan de handrem getrokken had. Ze bevonden zich onderaan het eerste dal van de W: de shock.
9
Recht op reizen
Wat een privilege toch om een avontuurlijke reis te kunnen begeleiden! Het is voor ons als Karavaanbegeleider de dag van vandaag haast een aartsmoeilijke opgave om de lijst van bestemmingen uit te pluizen en vijf favorieten te selecteren. Het secretariaat doet zijn werk en na enige tijd wordt op een dienblaadje je reis aangeboden waarna je met de nodige inspanning en werklust naarstig de reis kan beginnen organiseren. Heerlijk, niet? Absoluut! En toch zat ik in het authentieke Bolivia soms met een wrange nasmaak.
Recht op reizen
Tekst en foto’s: Walter Aerts
10
Op mijn kamer van de hostal, niet ver van de Heksenmarkt in hartje La Paz, ben ik de reisroute voor mezelf aan het overlopen. Buiten kleurt de lucht grauw en de uitlaatgassen van de duizenden wagens die deze stad in de schaduw van de Illimani wakker donderen, nodigen mij uit om samen met een cocathee op mijn bed wat neer te schrijven. Ik geef toe dat die cocathee niet bijster lekker is, maar met wat koffielepels suiker helpt het wel om de hoofdpijn, veroorzaakt door hoogte, te onderdrukken. Beklijvende indrukken over de afgelopen weken passeren de revue. Ik ben ook doodop omwille van de nachtbus die ons net van Uyuni naar Bolivia’ s hoofdstad heeft gebracht en waarop een Franse toerist zat die harder snurkte dan het geluid van de motor van de bus. Misschien maakt deze verplaatsing dat ik wat emotioneler ben en dat mijn reishuid gevoeliger is voor indrukken die ik maar al te graag beleef. De reis is redelijk vlot verlopen maar soms overkomt je iets waardoor je verplicht bent om het op één af andere manier van je af te zetten. De balpen van de hostal op mijn nachttafeltje, biedt me soelaas. Het is de vijfde dag van de reis. We heb-
de Karavaan nr. 2
ben de nacht doorgebracht in La Higuera. De meeste mensen zullen nog nooit gehoord hebben van dit onooglijk kleine dorpje in de provincie Vallegrande, maar voor wie Cuba reeds bezocht heeft, en aandachtig heeft opgelet, doet de naam van dit dorpje waarschijnlijk een belletje rinkelen. Op 9 oktober 1967 werd hier Ernesto Ché Guevara neergeschoten door het Boliviaanse leger met de hulp van de CIA, nadat hij in een hinderlaag was gelokt. Het ontiegelijk kleine museum gewijd aan deze revolutionair is gevestigd in een schoolgebouwtje en ademt de sfeer uit van een aan de revolutie gericht herdenkingsoord in het communistische Cuba. Binnenin hebben aanhangers van Ché opschriften en kleine attributen opgehangen ter ere van hun revolutionaire held. De wit geschilderde muren vervaardigd uit adobe en het oude vrouwtje die er werkt als conciërge, maken het plaatje compleet. Een warm rustgevend gevoel van dankbaarheid overvalt me. Ik ben verheugd dat ik dit plaatsje kan bezoeken en het is duidelijk dat de rest van de groep ook onder de indruk is. Na het bezoek zetten we onze koers verder richting Villa Serrano. Wie denkt dat dit de hoofdstad is van één of
plaatsje in de zestiende eeuw in godsnaam zo genoemd? Bij het aanhoren van Nuevo Mundo denk ik spontaan aan azuurblauwe stranden en palmbomen, aan schitterende koloniale helwitte steden, aan sappige groene valleien,… Ik kan de deprimerende indruk van dit dorpje niet van me afzetten. Ook de inwoners lijken niet zo happig op toeristen te zijn. Ze keren zeer snel en haast vijandig hun blik weg van onze auto’s. Het is hier dat ik op een brutale manier met mijn twee voeten op de grond wordt geplaatst. Het is net hier dat de euforische reiszeepbel krachtig wordt kapot geprikt. Op de plaats waar we gestopt zijn ligt twintig meter lager tegen de berghelling een oud boerderijtje waarvan twee muren gedeeltelijk zijn ingestort. Rondom het erbarmelijke gebouw lopen twee kleine uitgemergelde varkens en een muilezel waarvan je de ribben één voor één kan tellen. Bij de eerste indruk vermoed ik dat dit waarschijnlijk een stal is waar een lokale boer tijdelijk zijn dieren een onderdak geeft. Niets is minder waar. Na enige tijd komt een stokoude man met twee kleine kinderen de helling opgekropen. De man spreekt enkel de magische Incataal van het Quechua. Hij heeft schoeisel
de Karavaan nr. 2
Recht op reizen
ander keurmerk van Spaanse ham, komt zwaar bedrogen uit. Dit provinciestadje is immers de bakermat van de legendarische charango, een typisch Boliviaanse muziekinstrument dat sprekend lijkt op een gitaar. De route ernaartoe is prachtig. We zien enkele magische condors zweven boven onze hoofden. We kruisen met onze Jeep een indrukwekkende brug die de Rio Grande overspant. Van alle kanten vliegen blauwgroene luid krijsende parkieten ons uitdagend voorbij op zoek naar een nestplaats aan de oevers van de rivier. De weg slingert zich verder langsheen indrukwekkende cactussen die precies gekopieerd zijn uit een stripverhaal van Lucky Luke. We wandelen gedurende twee uur in dit stoffig landschap en komen tegen de avond voorbij het dorpje met de haast sacrale naam Nuevo Mundo. Het is beginnen miezeren en we bevinden ons op 3000 meter hoogte. Iedereen heeft een extra trui aangetrokken omdat het buiten amper vijf graden is. Ik vraag de chauffeur om even langs te kant te stoppen om de benen te strekken in Nuevo Mundo, vertaald als de nieuwe wereld. Ik dwaal in mijn gedachten af naar de tijd van de Spaanse koloniën. Welke conquistador heeft dit grauwe
11
Recht op reizen
12
aan waarvan de volledige punt weggesleten is en draagt tot op de naad versleten kledij. Onze chauffeur Tiburcio geeft de man een handvol cocabladeren die hij in dank aanneemt. De twee minderjarige kinderen zijn blijkbaar de kleinkinderen. Schoorvoetend en zeer verlegen kijken ze ons aan. Ik schaam me heel erg... Iedereen staat met een Oreokoekje of met Pringles-chips in zijn hand. Ik overhandig het meisje een koek. Ze staat op haar blote voeten en ze heeft een kleine open wonde op haar onderbeen. Het meisje heeft aangekoekte modder op haar armen en op haar benen. Het gevoel van schaamte ebt langzaam bij me weg en ik begin met haar te praten. Ze vertelt dat ze Esmeralda heet en dat ze zes jaar oud is. Wanneer ik vraag waarom haar grootvader zo slecht te been is antwoordt ze dat hij zeer hevig mankt omwille van een ongeluk met een stier toen hij vijftien jaar oud was. Haar grote gitzwarte Inca-ogen kijken ons verder bevragend aan. Ik heb een krop in de keel. Ze krijgt mijn gehele koekjespak en ik overhandig haar twintig Bolivianos wat neerkomt op ongeveer drie euro. Doe ik haar hiermee een plezier? Het begint nu echt te schemeren en de chauffeur wil zo snel mogelijk
de Karavaan nr. 2
doorrijden. Hij overtuigt me door te zeggen dat er in onze eindbestemming vandaag een leuke zaal is waar we uit volle borst karaoke kunnen zingen. De groep stapt in en ik neem afscheid van dat kleine Inca-meisje. Ondanks de vrolijke muziek in de auto is mijn stemming wat bedrukt. Het tafereel in de nieuwe wereld zet me aan het denken. Een koekje en wat geld. Is dat het enige wat ik te bieden had aan dat meisje? Ik heb het privilege om te reizen door haar land en met volle teugen te genieten van dit prachtige landschap. Welke toekomst kunnen wij haar aanreiken opdat dit onrecht wat zachter wordt gemaakt? Plots schiet me te binnen hoe het zou kunnen zijn. Ik weet echt waar Esmeralda recht op heeft: het recht om te reizen, net zoals ik. Het geluk om een bestemming te kiezen en met volle passie een land volledig te absorberen. Ze heeft het recht om genoeg Bolivianos te verdienen om een koek of wat chips te kopen. Om haar benen te strekken na een lange vermoeiende dag in een Jeep. Esmeralda, escúchame. Algún día, in een rechtvaardige wereld ...
Word reisbegeleider!
Bij Karavaan kan je een gecertificeerde opleiding tot reisbegeleider volgen. Tijdens de opleiding word je helemaal klaargestoomd om de avontuurlijke groepsreizen van Joker Avontuur en Go-26 te begeleiden. Duurzaamheid is hierbij heel belangrijk. Met cases zoals die in het artikel hiernaast gaan we graag aan de slag.
Het eerstvolgende infomoment vindt plaats op 16 mei in Brussel. Meer info en inschrijven op www.karavaan.be
de Karavaan nr. 2
Word Reisbegeleider
Is dit iets voor jou? Kom dan zeker naar een infomoment. Zo krijg je een duidelijk beeld van onze organisatie en de opleiding. We nemen eerst de tijd om onze werking uit de doeken te doen. Daarna kan je in kleinere groepen al je vragen stellen aan een aantal ervaren Karavaanbegeleiders.
13
Ver van het graf In een dorp, Ganyiel, aan de rand van de Nijl, wordt Kujiek Ruot Kuajien geboren in 1988. Zijn navelstreng wordt er volgens traditie begraven. Dat beschermt hem van kwaadaardige invloeden en energie. Hij groeit er op tijdens de Soedanese oorlog, tot zijn nonkel hem in 2000 meeneemt over de grens naar Kenia, waar hij de kans krijgt om te studeren en het tot een universitair diploma schopt. Erna gaat hij aan de slag als “Monitoring, evaluation, accountability and learning officer” bij Oxfam in Akobo, ZuidSoedan. Momenteel studeert Kujiek voor een jaar “Governance and Development” aan het Instituut voor Ontwikkelingsbeleid en -beheer (IOB) aan de Universiteit Antwerpen.
Ver van het graf van mijn navelstreng
België en haar complexe tunnels
14
Na een uitgebreide controle op de validiteit van mijn reisdocumenten, bevind ik me als dorpsjongen van Zuid-Soedan in het kloppend hart van Europa, België. Op de dienst immigratie op de luchthaven, verwelkomen ze mij met een vriendelijke, doch kordate glimlach. Ik vraag me af of ze door mijn ongeruste knik heen, mijn gedachten kunnen lezen. Ik had geen idee waar ik heen moest, alle richtingen leken dezelfde. Ik volg de andere passagiers naar de uitgang. Een paar blondines lachen me toe. Ik krijg amper een glimlach over mijn lippen, ik voel me bedrukt, angstig dat ik mijn concentratie verlies en verdwaal. Ik verbaas me over de complexiteit van tunnels en gangen, waar mensen zich doorheen bewegen. Heel anders dan de uitgestrektheid van Zuid-Soedan, waar natuurlijke oriëntatiepunten richting geven aan de weg die je uitmoet.
de Karavaan nr. 2
Tekst: Kujiek Ruot Kuajien Vertaling en foto’s: Mitte Scheldeman
Het Instituut van Ontwikkelingsbeleid en -beheer geeft mij een warm onthaal. Door mijn participatie aan het Buddy-project van de Universitaire Stichting voor Ontwikkelingssamenwerking (USOS), maak ik enkele goede Belgische vrienden, waaronder Niels. Ik merk dat Belgen over het algemeen moeilijker lijken in hun eerste contact, maar eens je ze kent, zijn ze ongelofelijk gastvrij. Enkele weken geleden liep ik met krukken rond, na een kneuzing door een voetbalmatch. Niels hielp me toen heel veel bij mijn administratieve rompslomp door onder andere te vertalen. Mijn medestudenten kookten voor me en ik werd door iedereen verzorgd. Zij allen, maken mijn verblijf hier fantastisch. Ik hoop al deze mooie mensen op een dag ook bij mij te kunnen uitnodigen voor een rondvaart op de Nijl.
van mijn navelstreng
Stilte als cultuurshock
Mijn droom voor Zuid-Soedan
Wanneer je eenmaal beseft dat we op een planeet leven met verschillende mensen, culturen, normen en waarden, is het gemakkelijker om je aan te passen en te leren om de dingen te accepteren zoals ze zijn in een diverse context. Ik denk dat dat het belangrijkste inzicht is dat ik heb gekregen door te kunnen studeren. Wanneer je je instelt op diversiteit en uniciteit van mensen, kunnen we ons een stuk beter aanpassen aan elkaar zodat diversiteit de regel wordt. Ik wil de kracht om het leven van anderen te veranderen zoals mijn nonkel dat voor mij gedaan heeft. Ik wil dat mijn broers en zussen een nieuw Zuid-Soedan leren kennen, waar gelijke kansen geen droom, maar realiteit, zijn. When - I wonder - will it be reality?�
de Karavaan nr. 2
Ver van het graf van mijn navelstreng
Vreemd genoeg was mijn eerste cultuurshock het geluid van de stilte, gewoon bij me thuis. Wij waren die stilte, die plots opduikt bij een staakt het vuren, niet gewoon. Integendeel: toen we klein waren, boetseerden we geweren uit modder en droomden ervan om later zelf een oorlogsheld te worden. Mijn tweede cultuurshock ervoer ik in het vluchtelingenkamp van Kakuma, aan de grens met Kenia. Ik zag voor het eerst semigestructureerde huizen die verschillen van onze met stro bedekte hutten. Een derde cultuurshock ervoer ik in Nairobi. Mijn leven lang had ik niet kunnen voorstellen dat ik voor een gebouw zou staan dat zo hoog was als een boom. Ik keek verbijsterd naar het gigantisch hoog gebouw, dat mijn universiteit voorstelde. Na het behalen van mijn universiteitsdiploma dacht ik: nu heb ik alles gehad, ik ga nooit meer een cultuurshock ervaren. Dit buiten mijn verblijf in Europa gerekend.
15
Stage bij Karavaan?
Karavaan biedt elk jaar verschillende stageplaatsen aan. In een team van 9 personeelsleden ga je zelfstandig aan de slag op deelprojecten van de vorming, activiteiten, reiswerking of communicatie.
“Stage bij Karavaan verlegt letterlijk je grenzen! Tijdens mijn 3 maanden onderdompeling in het werkveld heb ik bij Karavaan twee grote kanten leren kennen. In de activiteitenwerking heb ik de vrijheid gekregen om een deeltje van hun grootste evenement op mij te mogen nemen: de vrijwilligersruimte op de Landencocktail, waar meer dan 300 vrijwilligers verwend en bedankt worden voor hun engagement op die dag (fantastische vrijwilligers trouwens). Daarnaast heb ik ook kennis gemaakt met het vormingsluik tijdens 2 vormingsweekends. In een gezellige, jonge werkomgeving met superlieve mensen jezelf als SCW’er kunnen ontdekken: de droom van elke student!
Stage bij Karavaan
Stageopdrachten waarin je autonoom je ding kan doen, maar waarbij je steeds mag terugvallen op de kennis van je collega’s, maken dat je na 3 maand het gevoel hebt volledig deel te zijn van het team. Voor mij was het een superervaring die ik iedereen kan aanraden!”
16
- Lisa Clynhens
“In mijn laatste jaar sociaal cultureel werk heb ik stage gelopen bij Karavaan. De keuze om hier stage te lopen was snel gemaakt: een organisatie die werkt met vrijwilligers, activiteiten voor jongeren organiseert, bezig is met duurzaamheid en het hele jaar rond reizen werkt; dat moest wel boeiend zijn. En dat was het ook! Ik kwam terecht in een leuk team waar ik ondersteuning kon bieden bij de vorming. Dit hield in dat ik de opleidingsonderdelen mee voorbereidde, zelf een vormingsdag mocht organiseren van A tot Z en mee mocht nadenken om de opleiding voor reisbegeleiders ervaringsgerichter te maken. Ik heb veel oefenkansen gekregen, kreeg de kans om zelfstandig te werken maar kon ook rekenen op ondersteuning van de collega’s. Kortom: bij Karavaan heb ik veel geleerd en ben ik gegroeid van een student naar een echte sociaal cultureel-werker. Ik kan het iedereen aanraden om hier stage te lopen.” - Annelies Buys
Interesse? Stel je per mail kandidaat bij Gerd Vertommen met jouw cv in bijlage. Vertel ons waarom jij graag stage bij ons komt doen en wat je hoopt te leren. gerd@karavaan.be
de Karavaan nr. 2
Column Peter Van Dinter
Keizer Auto Tijdens de opleiding tot reisbegeleider hebben we onder meer geleerd dat we ons best richten op hetgeen ons verbindt, en minder moeten blijven stilstaan met die dingen die ons verschillend maken - hoewel we verschillen best wel (h)erkennen. Dat de verschillen met onze, iets te beleefde Belgencultuur voor het rapen liggen in andere landen, heb ik het laatste jaar aan den lijve ondervonden. Casus: In de voorbije 7 dagen heb ik me zowel doorheen de Texaanse prairie als het tropische Jakarta begeven. Los van het effect op mijn bioritme, wat meer op een tijdzoneroulette begint te lijken, ben ik daar ook meer dan eens ten prooi gevallen aan die andere shock - de culturele. Edoch, met slechts 1 anekdote kan ik een verbintenis in beide sterk verschillende culturen in het licht zetten: De niet te temmen liefde voor de auto. Met een kleine honger op zak wilde ik me wagen aan een uitstapje naar het restaurant. Vanuit het hotel poogde men mij op beide plaatsen een taxi aan te praten, maar de Belg wandelde liever- Het was immers minder dan een kilometer ver. Misschien was dat toch niet de meest verstandige keuze, want ik heb lang kunnen zoeken naar een bewandelbaar voetpad. Als je je dan iets te dicht bij de rijbaan bevindt, razen de gemotoriseerde bombasten je in volle snelheid voorbij, al dan niet gebruik makend van hun claxon om je te wijzen op een slechte keuze. Nietfunctionerende verkeerslichten hielpen alleszins niet, en moest het dan toch rood worden op een oversteekplaats waar gemiddeld 1 persoon per week verloren loopt, piept en kraakt het metaal wanneer plots iedereen de remmen ingaat, en je allerlei dingen toeroept die je liever niet verstaat. Op die andere plaats wordt er tot op de millimeter gemikt tussen statische en bewegende objecten, zijn rijstroken en rode lichten optioneel, en worden nietgemotoriseerde weggebruikers veelal genegeerd (en meestal ontweken-als je fel genoeg met je armen zwaait). Desalniettemin zette ik door tot ik al zwetend en/of huilend mijn bestemming bereikte voor een welverdiende ontstressende maaltijd. Column Peter Van Dinter
1 uur later zat ik in de taxi voor een rit van 5 minuten
de Karavaan nr. 2
17
N
Reisverhaal in beeld
aar India reizen doe je niet vrijblijvend. Je wordt er in opgezogen en ondergedompeld en je komt gegarandeerd als een ander mens terug. Vanaf de eerste tot de laatste voet op Indische bodem ontsnap je er niet aan. De overweldigende drukte en lawaai in de steden. Het chaotische verkeer en het aanhoudend getoeter van de auto’s. Maar tegelijkertijd ook de prachtige geuren en kleuren, de immer lachende mensen, de schitterende natuur en de innemende blikken van de schattige kinderen. Het leven is hard voor de Indische bevolking en de struggle for life is goed voelbaar. Iedereen moet op zijn manier de eindjes aan elkaar zien te knopen, en daardoor krijg je al snel het in India is alles mogelijkgevoel. Indiërs zijn fiere mensen, dat is duidelijk. Zelfs in de dorpen waar de mensen moeten leven met de meest primitieve voorzieningen, slagen de ouders er toch in om hun kinderen in nette kostuumpjes naar school te sturen, en er zelf ook steeds piekfijn gekleed bij te lopen. Ons reisprogramma was goed gevuld. We maakten wandelingen in de steden, trekkings door de natuur en een fietstocht ‘s morgensvroeg door de verlaten straten. We slenterden op ons eigen ritme rond in de meest iconische monumenten zoals de Taj Mahal - om er maar eentje te noemen en we maakten een tweedaagse Camel Safari met overnachting onder een prachtige sterrenhemel. We zwommen in watervallen en rivieren, en met de plaatselijke dorpsjeugd maakten we een frisse duik in het waterreservoir van een nabij gelegen kasteeltje. We volgden kook-, teken- en danslessen, deden een leuke Rafting op de Ganges en lieten ons door locals vakkundig gidsen door de armste en meest typische buurten van Delhi. We dineerden in lokale restaurants, sliepen in eenvoudige hotelletjes en pensions en maakten memorabele treinritten. Altijd zo dicht mogelijk bij het dagelijkse leven van de plaatselijke bevolking, en met respect voor de mensen en de natuur. Onze groep was fantastisch en iedereen beleefde de reis op zijn manier. De sfeer was top, en we bleven gelukkig gespaard van ziektes. De onvermijdelijke cultuurschok werd hierdoor een onvergetelijk en beklijvend avontuur. Een greep uit de reacties die de deelnemers achterlieten op de site: “Deze reis heeft mijn blik geopend op vele vlakken”, “Het was een echte ontdekkingsreis, ik sta meer ontspannen in het leven”, “onze alledaagse problemen lijken nu zo banaal” ,en “reizen in groep heeft mijn sociale vaardigheden aangewakkerd”. Daar doen we het voor, toch?
18
de Karavaan nr. 2
India Go-26 Reisverhaal in beeld Tekst en foto’s: Bruno Vetters
Reisverhaal in beeld de Karavaan nr. 2
19
Aapjes zijn er echt overal in Rishikesh. De kleintjes zijn onweerstaanbaar.
De kinderen van het dorpsschooltje in de buurt van Ud
De Taj Mahal, waarschijnlijk het bekendste monument in India, blijft een indrukwekkende plek.
Camel safari in de woestijn nabij Jaisalmer. We overnachten onder een prachtige sterrenhemel.
daipur waren blij met ons bezoekje.
“Zullen we Heilige koeien zien?� Zeker weten!
De prachtige natuur tijdens onze trekking nabij Udaipur.
De plaatselijke jeugd op schoolreis in het Fort in Jodhpur. Jeep-safari naar de Bisnoi dorpen in de buurt van Jodhpur.
De Beatles Ashram in Rishikesh. De sfeer van de Fab Four is hier nog voelbaar aanwezig. Op weg naar school in de drukke straatjes van Delhi.
In de gigantische keuken van de Sikh Tempel (Bangla Sa in Delhi worden dagelijks 3000 maaltijden bereid en gr
ahib Gurudwara) ratis uitgedeeld.
De kleurrijke, enthousiaste, menigte tijdens het gebed in ĂŠĂŠn van de vele tempels in Jaipur. Zicht van op de Minaret van de grote moskee in Old Delhi. Tuk-Tukske nodig?
Karavaan-@genda Alle informatie over ons volledige activiteitenaanbod vind je op www.karavaan.be onder ‘Activiteitenkalender’.
8 april
Go Photo (Leuven)
Een workshop fotografie om met je fototoestel of gsm betere foto’s te maken. Tijdens deze workshop krijg je eerst tips en tricks mee die je meteen kan gaan uittesten in de stad! Volzet
20 - 22 april
Go Camp - Wandelweekend (Aywaille)
Wil je ontdekken of kamperen iets voor jou is? Ben je benieuwd naar wandelen langs GR-routes in de prachtige Ardennen? Heb je nog nooit een tent rechtgezet of op een kampeervuurtje gekookt? Of heb je dit allemaal wel al gedaan en geniet je er net zo van als wij? Volzet
9 - 13 mei
The Roadtrip IV (bestemming onbekend)
Teams van twee of drie avontuurlijke jongeren tussen de 18 en 31 jaar, nemen het al liftend tegen elkaar op. Met de duim omhoog strijden ze voor roem en glorie in een wervelende liftwedstrijd vol met ludieke opdrachten. Volzet
19 mei
Youthwork @ Pride (Brussel)
De Belgian Pride Parade (of kortweg de Pride) is een grote optocht die elk jaar doorgaat in Brussel rond 17 mei, de Internationale Dag tegen Holebien Transfobie. Duizenden mensen en organisaties komen op straat om te tonen dat iedereen gelijkwaardig is, ongeacht seksuele oriëntatie, genderidentiteit of genderexpressie. Met het jeugdwerk staan we daar volledig achter en willen we dus ook deelnemen aan dit evenement onder de noemer Youthwork@Pride.
25 mei
Go Dive (Antwerpen)
Je maakt er kennis met de basisbeginselen van het duiken. Je oefent in openlucht. Zo krijg je meteen een echtere ervaring! Zo sta jij binnenkort op je reis naar pakweg de Caraïben of Thailand al een stapje voor als je gaat diepzeeduiken!
26 mei
Go Walk - Staptechnieken (Bohan)
Een hele dag oefenen op stapzekerheid en energiebesparend stappen. Na deze workshop zal iedereen méér kunnen met minder inspanning! Voor velen zorgen deze oefeningen voor een spectaculair resultaat. Ook zinvol voor de meer ervaren wandelaar.
1 - 3 juni Karavaan-agenda
Go Adventure (Aywaille)
24
16 mei
Infomoment Reisbegeleider (Brussel)
Tijdens een infomoment ontdek je precies wat wij van een Karavaan-reisbegeleider verwachten en wat de opleiding inhoudt.
We trekken een weekend met de tent op avontuur. Samen je avondeten klaarmaken, een spannend avondspel, rotsklimmen en speleologie, ... Dit weekend heeft het allemaal! En wat is er beter dan nadien na te keuvelen bij een kampvuurtje?
Inschrijven of meer informatie? Surf snel naar www.karavaan.be de Karavaan nr. 2
Off the Grid Op Europese Uitwisseling Wie?
12 - 18 augustus
Jongeren tussen 18 en 26 jaar uit ItaliĂŤ, Finland en BelgiĂŤ met een open mind, die het aandurven om een week van de radar te gaan.
Wat?
We trekken naar de bossen van de Hoge Rielen voor een week vol interculturele uitwisseling, avontuur en natuurbeleving. Tijdens activiteiten, workshops en spelen leren we onszelf en de andere beter kennen. Een digital detox waar we een sociaal netwerk uitbouwen zonder sociale media!
Karavanen in Thailand
Op inclusief avontuur Wie?
8 - 23 september
Jongeren tussen 18 en 31 jaar met en zonder licht fysieke beperking die graag Thailand op een unieke manier leren kennen!
Wat?
Rubriektiteltje
We bezoeken het koninklijk paleis, prachtige tempels en trekken de jungle in, waar we olifanten ontmoeten in hun natuurlijke omgeving. We proeven met al onze zintuigen van de rijke Thaise cultuur en natuur. We helpen elkaar waar nodig.
de Karavaan nr. 2
25
Mipster Talks Nieuwe culturen ontdekken, mensen ontmoeten, onbekende gerechten proeven, alternatieve referentiekaders leren kennen... We denken aan een exotische plaats ver weg, maar ver hoef je niet te gaan voor een cultuurbad van interculturele uitwisseling. Tekst: Mitte Scheldeman Foto’s: Mitte Scheldeman en Hassna El Gazuani
Mipster Talks
Als medewerker van de Universitaire Stichting voor Ontwikkelingssamenwerking (USOS), trek ik komende zomer met acht studenten naar Oujda, Marokko. Aangezien de regio bekend staat als diegene waar de meeste Antwerps– Marokkaanse gezinnen vandaan komen, besluit ik alvast een eerste ervaring op te doen bij een gezin in Borgerhout. Drie dagen ben ik te gast bij Hassna El Gazuani, een collega bij de Universiteit Antwerpen en medewerker bij Zomaar een Dak. Onder het motto multiculturele samenleving, een dicht-bij-mijn-bed-show, open ik mijn zintuigen, stel ik vragen en ontdek ik het bekende in het onbekende en omgekeerd.
26
Elke gemeenschap is uniek. Hoe is het om op het kruispunt van twee culturen te leven? in hoeverre voel je je Belg of Marokkaan?
Hassna: “Met deze vraag word ik vaak geconfronteerd. Mijn gevoel hierover is contextafhankelijk. Ik voel mij in bepaalde situaties 100% Marokkaan en in andere 100% Belg.
de Karavaan nr. 2
Wanneer ik te veel in de ene cultuur ben, mis ik de andere, en omgekeerd. Wanneer een persoon me identificeert met het ene, voel ik me gekrenkt in het andere. Waar ik in Marokkaans gezelschap eerder uitkom als de Belg, word ik in mijn professionele omgeving eerder aangesproken op mijn Marokkaanse afkomst. Een balans is soms moeilijk te vinden. Dit terwijl mijn identiteit juist bestaat uit de rijkdom van verschillende lagen en de wederzijdse culturele bevruchting van beide.”
Ervaar je soms een culturele clash?
Hassna: “Jazeker. Ik ben door mijn moeder eigenlijk heel vrij opgevoed. Mijn gezin heeft me altijd de keuze gelaten welke principes ik voor mezelf koos. Dit betekent dan ook principes uit beide culturen waarin ik opgegroeid ben. Ik droeg bijvoorbeeld op jonge leeftijd als een van de eersten in mijn familie een hoofddoek. Dit clashte met mijn schoolomgeving omdat dit verboden was. Een ander voorbeeld was mijn motor. Vanuit de Marokkaanse cul-
USOS
Het ontbijt wordt gezellig in de living opgegeten.
“USOS focust binnen de Universiteit van Antwerpen op de sensibilisering van studenten en academisch personeel in zake duurzaamheids- en ontwikkelingsrelevante thema’s in het Globale Zuiden. Naast educatieve activiteiten op de campus, organiseert USOS inleefreizen naar landen in het Globale Zuiden, waarmee de Universiteit van Antwerpen en USOS duurzame partnerwerkingen beoogt. De samenwerking met de partneruniversiteit “Université Mohammed I” in Oujda valt hieronder. Ontdek meer: www.usos.be
die enkel in vrouwengezelschap willen zwemmen. Dit kan conservatief overkomen, maar omwille van persoonlijke, religieuze of andere redenen zijn er sinds de eeuwigheid vrouwen die een zwembad liever niet delen met mannen. Er is heel weinig aanbod in Antwerpen, terwijl de vraag hiervoor enorm groot is. In dat ene vrouwenuurtje zijn er zoveel vrouwen dat baantjeszwemmen een uitdaging wordt. Op dat moment houdt een mannelijke redder toezicht, wat voor vrouwen in onze gemeenschap geen evidentie is.”
Je broer ontdekte net dat je jouw motor zonder slot had laten staan in de straat, en dat die niet gestolen is. Toeval? Hassna: (Lacht) “Gelukkig is mijn motor onaangeroerd blijven staan, alhamdoelilah (dank aan God, nvdr.). Dat is fantastisch aan leven in Borgerhout: het gemeenschapsgevoel! We houden elkaars huizen en veiligheid in de gaten en de buren dragen zorg voor elkaar.
de Karavaan nr. 2
Mipster Talks
tuur is het not done om als vrouw een motor te bezitten. Mijn aankoop bezorgde dan ook een omgekeerde cultuurclash. Jonge vrouwen die culturen mixen door een flexibele mentaliteit, engagement en een hippe look zoals bv. een turban, noemen ze tegenwoordig mipsters of muslim hipsters. Naast mijn culturele en artistieke activiteiten in Antwerpen probeer ik geregeld naar de moskee te gaan, daar vind ik rust en haal ik energie uit de woorden van de imam, de warmte van de gemeenschap en de waarden van de Islam. Ik interpreteer de Europese cultuur vanuit mijn Marokkaanse en Islamitische waarden en omgekeerd. Als individu creëer je jouw eigen identiteit beseffende dat je omgeving tijd nodig heeft om je te leren aanvaarden zoals je bent. Een andere clash met mijn principes ervaar ik bijvoorbeeld in mijn hobby: zwemmen. Ik vind dit een geweldige sport en ik zwem al jaren wekelijks in de sportoase in de Veldstraat. Jammer genoeg is dit één van de weinige zwembaden dat rekening houdt met vrouwen
27
Cultuurbad in Borgerhout
Mipster Talks
“Wanneer een persoon me identificeert met het ene, voel ik me gekrenkt in het andere.”
28
Als sociaal cultureel antropoloog voel ik me tijdens mijn verblijf bij Hassna op een short-ski fieldwork trip. Op de vrouwenavond in het oude Badhuis genieten we tussen andere Antwerpse Moslima’s van de heerlijke kruidenbaden. Thuis aangekomen genieten we steevast van heerlijk verse theetjes met munt en chiba geprepareerd door de madre familias. Op vrijdag luister ik aandachtig naar de preek van de Imam en bid ik schouder aan schouder mee richting Mekka in het vrouwenkwartier. Onderweg naar huis nodigt Hassna vrienden uit voor het wekelijkse couscous festijn. ’ s Avonds gaan we naar Nuff Said in CC Berchem waar de krachtige Dalilla Hermans de ene na de andere nagel op de egocentristische blanke kop tikt. En Brother Ali, een tot de Islam bekeerde albino uit de VS, de grondvesten doet daveren met zijn scherpe teksten en ophitsende deuntjes. Zaterdag sluiten we de inspirerende driedaagse af met een heerlijk Marokkaans ontbijt. Shokran!
De lokale moskee ligt volgens mij mede aan de basis van het gemeenschapsgevoel. Om op de hoogte te blijven van de gemeenschap, bidden moslims het vrijdaggebed samen. Dan preekt een imam over Islamitische en humanistische waarden in de maatschappij. De plaatselijke preker maakt bovendien de connectie met de gemeenschap waar de moskee zich bevindt. Als er iemand bijvoorbeeld ziek of overleden is in de omgeving, bidt de hele gemeenschap voor deze persoon. Er kan bijvoorbeeld ook geld ingezameld worden wanneer deze persoon of nabestaanden de kosten niet kunnen dragen. Na het moskeebezoek, is het traditie om terug naar huis te gaan met vrienden en te genieten van munttheetjes en te eten van een grote couscousschotel, op voorhand gemaakt door mama. Onze deur staat voor iedereen altijd open en er is altijd heel veel passage van familie en vrienden, wat naast een fijn sociaal contact toch ook een uitdaging met zich meebrengt om bijvoorbeeld een thesis te schrijven. (lacht) De gastvrijheid en openheid mis ik wel een beetje in de Belgische cultuur. Soms denk ik dat toenemende individualisering en de afname
de Karavaan nr. 2
van collectiviteit in de westerse samenleving aan de basis ligt van de Belgische bekeerlingen, niet-gelovigen die zich bekeren tot de Islam. Wanneer zij geconfronteerd worden met de Islam-waarden, herontdekken zij als het ware het gemeenschapsgevoel.”
De nieuwslezeres van 2M, een mondiale Marokkaanse tv-zender, draagt als publiek figuur geen hoofddoek. Hoe staan Belgische Marokkanen hier tegenover? Hassna: “Dat is zeker niet vreemd. Marokko is een samenleving die bestaat uit een rijkdom van heterogene gemeenschappen. Dé Marokkaanse cultuur bestaat niet. De grootste groep Marokkanen zijn Berbers, de op één na grootste etniciteit zijn de Arabische Marokkanen en daarnaast horen andere etniciteiten, waaronder de Joodse minderheid. Maar ook binnen elke groep zijn er enorm grote culturele verschillen. Wat het al dan niet dragen van de hoofddoek betreft, zal dit afhangen van bijvoorbeeld de opvoeding, individuele keuzes en overtuigingen. Er zal ook wel een verschil zijn tussen steden en de eerder rurale gebieden
“Als individu creëer je jouw eigen identiteit beseffende dat je omgeving tijd nodig heeft om je te leren aanvaarden zoals je bent.”
Helemaal overdonderd op Nuff Said.
in Marokko. Wat betreft de Belgische Marokkanen denk ik dat, wanneer mensen voelen dat een deel van hun identiteit niet aanvaard wordt, of dat zij voelen dat iemand een deel van hun identiteit tracht af te nemen via wetgevingen of dergelijke, dat zij meer de drang zullen voelen om deze identiteit uit te drukken. Voor moslims in Antwerpen, of Europa in het algemeen, staat dit deel van de identiteit constant onder druk. Hierdoor zal er ook sneller gekozen worden om een hoofddoek te dragen. Ik denk dat deze maatschappelijke druk in Marokko veel minder aanwezig is en daarom zie je ook een evenwicht, zowel op straat als in de professionele wereld. Je zal tijdens de inleefreis de verschillen en de gelijkenissen, de rijkdom en diversiteit van de gelaagdheid van de Marokkaanse cultuur ervaren in de stad en op het platteland. Een boeiende, maar vooral inspirerende Exposure reis met USOS gewenst aan jou en de studenten!”
Wist je dat...
de Karavaan nr. 2
Mipster Talks
De Islam één van de voorlopers is wat betreft dierenrechten? De geschiedenis van Marokkanen in Europa verder terug gaat dan hun rol als gastarbeiders? Marokkaanse soldaten streden mee om de bezette gebieden in Europa te bevrijden tijdens de eerste en tweede wereldoorlog. Er liggen in ons land Marokkaanse soldaten begraven in Ieper. De eerste moskee in Antwerpen op grondgebied van de kerk werd gebouwd met hulp van de Katholieke pastoor Verachtert? Hij zag dat de Islamitische gastarbeiders moesten bidden in woonhuizen of op geïmproviseerde plaatsen. Hij wilde de “Mohammedanen” een passend gebedshuis bezorgen. De pastoor slaagde erin om een bouwvergunning te verkrijgen voor een moskee in de achtertuin van een nonnenklooster in Hoboken. De wereldzender ‘2M’ voor Marokkanen in het buitenland het nieuws brengt in minstens vier talen? De wereldzender 2M verschillende antiseksismecampagnes draait om mannen te sensibiliseren voor het huishouden en de opvoeding van kinderen? Moslims vasten tijdens de Ramadan van de Fajr (zonsopgang) tot de Maghrib (zonsondergang) -ook in landen waar de zon nooit ondergaat? Zij vragen raad aan een imam in een talkshow op tv, waar allerhande vragen worden gesteld over het praktiseren van het geloof in complexere omstandigheden.
29
Vier feest met de Doden in Mexico
Workshops Storytelling op een avontuurlijke reis naar het hart van Mexico
Storytelling in Mexico
Van 20 oktober tot 4 november
30
Minimaal 6, maximaal 12 jongeren Verschillende workshops op locaties tussen de CaraĂŻbische kust en de Mexicaanse hoofdstad Vier het festival van de Doden met de locals
de Karavaan nr. 2
Ga aan de slag met de camera, je pen, je smartphone Pas de theorie van de workshops meteen ter plaatse toe Krijg exposure in het volgende nummer van De Karavaan
Basisprijs € 1950 Lijnvluchten Brussel – Cancun Lijnvluchten Mexico City - Brussel Voorafbetaalde luchthaventaksen Karavaanlidmaatschap Organisatiekosten De diensten van een Karavaan-reisbegeleider Professionele workshops van The Caravan’s Journal KBC-reisbijstand
Budget ter plaatse $ 1000
Het festival van de Doden bestaat al veel langer als een feest van de Azteken en Maya’s om de voorouderen te vereren. De Spanjaarden vormden het om naar onze Allerheiligen.
Logies Plaatselijk transport Luchthaventaksen ter plaatse Toegangsgelden Maaltijden
Partners Op twee weken tijd maken we onze weg naar steeds grotere steden tot we uiteindelijk in Mexico D.F. komen om het feest van de Doden te vieren!
The Caravan’s Journal is een onafhankelijk storytelling collectief. We combineren peer-to-peer education en professionele producties. We nodigen de meest gepassioneerde storytellers uit om samen te werken met storytellers uit het buitenland. Deelnemers worden getraind in nieuwsgierigheid en hoe daarmee aan de slag te gaan om content te maken die internationaal te publiceren is. Door samen te werken helpen we elkaar ons volledig potentieel te ontwikkelen. We geven samen vorm aan de toekomst van storytelling. We maken kennis met oude Mayarituelen die men gebruikt om zich te beschermen tegen kwade geesten.
Storytelling in Mexico
Karavaan is er voor iedereen die graag vreemd gaat: we houden ons bezig met duurzaam reizen, leiden reisbegeleiders op, begeleiden avontuurlijke groepsreizen van Joker en Go-26 en organiseren dichter bij huis het hele jaar door (inter)culturele en ontspannende activiteiten. Joker is een duurzame reisorganisatie die wereldwijd avontuurlijke groepsreizen aanbiedt.
de Karavaan nr. 2
31
Around the world lang Wanneer je in Peru van Lima naar Cusco via de Via Libertadores rijdt, kom je zonder twijfel het gezellige stadje Ayacucho tegen. Niet alleen kan je hier de ware Andes ontdekken en genieten van culturele pareltjes, maar je vindt er ook sinds 2009 een ViaVia reiscafé waar je even kunt ontsnappen aan het groeiende toerisme in Peru.
PASPOORT VIAVIA AYACUCHO ViaVia Ayacucho - Peru Uitbaters: Pauline Evers Oprichtingsjaar: 2009 Adres: Portal Constitucion 4 Plaza de Armas Ayacucho, Peru Coördinaten: 13° 9’ 49.9453” S, 74° 13’ 24.83076” W
Tekst en foto’s: Els Willems
Naar het onbekende in Ayacucho
Around the world langs de ViaVia Reiscafés
Pauline: “Na anderhalf jaar in Afrika te
32
leven, kwam ik in 2007 terug naar België. Op een receptie van de KUL liep ik Bob Elsen, oprichter van onder andere Joker en de ViaVia’s, tegen het lijf en die stelde mij niet veel later de vraag of ik interesse had om een ViaVia te openen in Peru. Die vraag kwam van bij Solid, een Belgische organisatie, die graag een trainingscentrum duurzaam toerisme op wouden starten in Ayacucho. Zij vroegen aan Bob om dat mee uit te bouwen en er een ViaVia te openen. Bob stelde verder die vraag aan mij. Zonder enige ervaring te hebben in Latijns Amerika, stapte ik mee in het avontuur! In juni 2009 kon de ViaVia eindelijk opengaan.”
Troubles in the kitchen
Pauline: “Aanvankelijk opende ik samen met een goede vriendin de ViaVia. Zij was de chefkok van ons restaurant. Wegens omstandigheden verliet ze na een paar maanden Ayacucho en stond ik er opeens alleen voor. Gelukkig had ik al een goed team en zijn we samen door deze zware periode geraakt. Het bleef ontzettend moeilijk om dit verhaal alleen verder uit te bouwen. Mijn Peruaanse vriend stak meer en meer een handje bij om uiteindelijk volledig
de Karavaan nr. 2
Contact: +51 066312834 ayacucho@viavia.world www.viavia.world @ViaViaAyacucho.Hotel.Restaurante.Heladeria
mee de zaak te runnen. De combinatie van een westerse bril en een lokaal iemand bleek een schot in de roos te zijn!”
ViaVia es familia
Pauline: “Goed personeel is zo belangrijk, zij vormen samen de ViaVia. Sinds de start investeren we in onze mensen door trainingen te geven in soft én hard skills. We geven kansen aan mensen die elders buiten de boot vallen, waaronder vaak alleenstaande moeders. Ondanks onze grote groei proberen we die goede band te behouden. Zo is er een sociaal assistente om de vele sociale problemen aan te pakken en we trekken er regelmatig samen op uit. Wij willen echt dat ons team de ViaVia als familie ziet. Onlangs hebben we van het ministerie van werkgelegenheid nog een nationale erkenning gekregen voor ons personeelsbeleid!”
gs de ViaVia Reiscafés België
Afrika
Antwerpen Leuven Heverlee Leuven Parkstraat Brussel Mechelen
Ghana Accra Mali Mopti Senegal Dakar Tanzania Arusha Uganda Entebbe
Zuid-Amerika
Azië
Honduras Copán Indonesië Yogyakarta Nicaragua León Argentinië Buenos Aires Chili Valparaíso Peru Ayacucho
Schrik van Semana Santa
Pauline: “Met Semana Santa, de week voor Pasen, is het hier echt een overrompeling van toeristen. De mensen staan dan tot buiten aan te schuiven. Vooral de eerste jaren was het ontzettend zwaar om alles in goede banen te leiden. Vorig jaar verkochten we toen meer dan 1000 pisco sours, de nationale cocktail. Dit brengt zeker ons team dichter bij elkaar. Ondertussen hangt er een mythe rond deze week waarbij nieuw personeel vooraf toch enige schrik wordt aangejaagd.”
Over een duurzame toekomst
Pauline: “Ondertussen ben ik samen met mijn man en kinderen terug naar België verhuisd. Het is mijn schoonbroer die nu ter plaatse de zaakvoerder is en wij runnen de Via-
Via verder vanuit België. Wij hebben uitgebreid naar een tweede locatie, die wat rustiger gelegen is. We willen er lokale artiesten de kans geven hun talent te delen met het grotere publiek. Ook willen we verder onze tours uitbouwen. We merken dat het toerisme hier ook meer en meer zijn weg vindt en we willen hier een duurzaam alternatief aanbieden. We zijn in onderhandeling met een Nederlandse NGO, Mama Alice, om dit samen te verwezenlijken.”
Kom jij helpen in Ayacucho?
We zijn op zoek naar een meertalige persoon (Spaans, Engels) die voor minstens 1 jaar naar Ayacucho wilt vertrekken om daar als lokale werkkracht de kar te trekken in het hotel met 33 kamers en de tours op te starten. Interesse? Mail naar pauline@viavia.world
de Karavaan nr. 2
33
5 cultuurshocks en wa De confrontatie met een vreemde cultuur en bijbehorende onbekende gewoontes kan erg confronterend zijn. Maar die confrontatie aangaan en je shock overwinnen is dan weer een fantastisch en leerrijk gevoel. Verleg je grenzen is niet voor niets de slogan van Joker! Eten
1
Joker
In andere landen is het heel normaal om dingen te eten waar wij onze neus voor ophalen, en omgekeerd! Geef het toch een kans, er gaat wellicht een heel nieuwe culinaire wereld voor je open! Stevige food-cultuurshocks: • Een zogezegd niet-pikant gerecht bestellen in Mexico, en nadien héél veel moeten blussen • Een hele reis geen alcohol drinken in Iran • Eten zonder bestek, met enkel een stukje zuurdesempannenkoek in Ethiopië • In de Verenigde Staten een portie voorgeschoteld krijgen waar je 2 dagen van zou kunnen eten • Kauwen op cocabladeren in Peru
34
De straat oversteken in India is een uitdaging © Bruno Vetters
de Karavaan nr. 2
Tekst: Annick Holvoet, Deborah Meersmans en Stijn Daniëls
Eten zonder bestek in Ethiopië © Kristof Devriendt
Vervoer Van A naar B reizen is niet altijd even eenvoudig in het buitenland, want zowat elk vervoermiddel kent zijn eigen uitdagingen. Maar hey, je bestemming is geen doel op zich, ook de weg er naartoe is een avontuur! Stevige transportuitdagingen: • De straat oversteken in Vietnam, waar de bestuurders het niet gewend zijn om te stoppen • Het metroplan proberen te ontcijferen in Moskou • De comfortabele hogesnelheidstrein (300km/u) nemen in China en niet eens hoeven te reserveren • Jezelf in een boordevol stadsbusje proppen in Tanzania
2
aar je ze kan beleven Kledij
5 4
Je kledij aanpassen helpt om het contact met de locals te vergemakkelijken. Maar evident is het niet altijd. Vestimentaire aanpassingen: • Een sjaal omwikkelen op visite in een tempel in Maleisië • Je schouders en benen bedekken in Marokko • leren om niet over je chador te struikelen bij een moskeebezoek in Iran • Eraan wennen om steeds je schoenen uit te doen voor je een huis binnengaat in Laos Poseren met een chador tijdens een moskeebezoek in Iran © Wim Pinet
“When you travel, remember that a foreign country is not designed to make you comfortable. It’s designed to make it’s own people comfortable.”
(Non-)verbale communicatie
Toilet
3
Joker
Een grote boodschap van algemeen nut: toiletbezoek in het buitenland kan best grensverleggend zijn! Sanitaire challenges: • Ontdekken dat WC-papier niet standaard is, en je leren afspoelen met water (met natte kleren tot gevolg) in Indonesië • Alle knopjes uitproberen op een hyperluxueus toilet in Japan • Tevergeefs de deur zoeken van het toilet in China • Je toiletpapier niet mogen doorspoelen in Argentinië • Ontdekken dat er geen toilet is en je terugtrekken in de bosjes (en je toiletpapier verbranden) in Mongolië
Op reis spreek je vaak elkaars taal niet, en ook lichaamstaal verschilt van land tot land. Cultuurshocks in communicatie: • Pijnlijk ontdekken dat je duim opsteken geen positief teken is in Griekenland • Beseffen dat rondlopen met een machete heel normaal is in Jamaica • Iets vreemds voorgeschoteld krijgen op restaurant nadat je communicatie met de ober niet zo vlot verliep in Albanië • Niet met de deur in huis vallen maar uitgebreid informeren naar de gezondheid, de familie,… voor je een huis binnengaat in Senegal
de Karavaan nr. 2
35
Avontuurlijke groepsreizen • Go-26 alleen voor jongeren van 18 - 26 jaar • Avontuur voor iedereen die grenzen wil verleggen • Comfort Editions voor wie graag comfortabel slaapt
Foto’s, filmpjes, kaartjes en 100% avontuur op www.joker.be! Vraag voor onze reisexperts?
Vraag voor onze reizigers?
Mail, bel of spring binnen in een van onze reiskantoren joker.be/reiskantoren
Check onze Facebookgroep voor groepsreizigers facebook.com/groups/ jokergroepsreizigers