WWW.KAPITAL.MK
КАПИТАЛ ПОНЕДЕЛНИК 12.12.2011
15
ФЕЉТОН ЛОНДОНГРАД ! ОД РУСИЈА СО КЕШ: инсајдерска приказна за олигарсите Почитувани читатели, “Капитал“ во соработка со издавачите АЕА, ви го претставува возбудливиот бестселер на Марк Холингсворт и Стјуарт Ленсли, "Лондонград - од Русија со кеш". Не пропуштајте ја неверојатната приказна за тоа како Лондон стана дом на руските супербогаташи, раскажана за прв пат и базирана врз вистински ликови и настани. Ултравозбудливо четиво за животот проткаен со невиден луксуз, убави жени, приватни авиони, мегајахти, најдобрите светски фудбалери и телохранители во црни ренџ-ровери со непробојни стакла.
„Во средината на 2006 година, имав 17 пријавени купувачи што сакаа да потрошат повеќе од 20 милиони фунти. Во средината на 2007 година имав шеесетина купувачи подготвени да платат повеќе од 20 милиони фунти“ Ендру Буханан од агенцијата Џон д. Вуд
ГНАА ГЛАВА 5: РУСИТЕ ПРИСТИ
Паника во бизнисот со недвижности
Тоа што се случуваше у у во Лондон д беше процес р ц на мегареновирање што н$ враќаше стотина години назад во историјата. Најдобрите локации на Кенсингтон и на Челзи ги колонизираа супербогаташи кои презедоа имоти и недвижности на земјопоседниците од XVIII и XIX век
Е
фектот од странската инвазија врз лондонскиот пазар на најдо брите недви ж но с ти беше драматичен. Веднаш по почетокот на милениумот, цените на најдобрите локации рапидно се зголемија паралелно со зголемувањето на цените за другите недвижности насекаде во Лондон. Потоа, за две години од 2005 година, странската побарувачка ги лансираше цените. Според компанијата Севилс, цените за најдобрите недвижности што ги продадоа во Централен Лондон по цена поголема од 5 милинони фунти, пораснаа за значителни 50% до март 2007 година, односно шестпати побрзо отколку за куќите генерално. Дел од објаснувањето за „бумот“ беше експлозијата на богатството на самата Британија. Рекордните бонуси во Сити на почетокот од првата деценија од милениумот ја стимулира побарувачката за куќи по цена од 1 до 3 милиони фунти, но за куќите поскапи од овој лимит главната движечка сила беа странските пари од глобалниот економски „бум“. „Колку поскапи се недвижностите, толку побројни се прекуокеанските купувачи“, изјави Лијам Бајли, шеф за истражување во Најт Френк, при крајот на 2007 година. „Најдобриот, ексклузивен дел од пазарот с$ повеќе станува меѓународен пазар. Додека главните европски купувачи се Французи, Италијанци и Германци, типични банкари во финансискиот услужен сектор, кои работат во Сити или во деловниот реон Канаро ворф, за ексклузивните локации тоа се Русите кои, освен Британците, ги надминаа и сите други националности и,
за споредба, многу се пред Индијците и Кинезите, кои пристигнаа пред нив“. Плаќањeтo во готово, исто така, стана норма. Како што еден агент за недвижности го опиша тоа: „Еден купувач ми се обрати бидејќи сакаше да потроши 64 милиони за три имоти, два во најдобриот дел од Централен Лондон, а еден во внатрешноста или во Шкотска. Го прашав за банкарска препорака, а тој ми рече дека нема потреба од препорака зашто ќе плател во готово“. Друг агент ни кажа дека не било необично за клиент да купи имот како привремена замена за околу 15 милиони фунти додека чека совршена зделка. На кулминацијата од продавањето недвижности при крајот на летото 2007 година, имаше редици френетични купувачи кои плаќаа во готово. Постоеше атмосфера на паника во бизнисот со недвижности, бидејќи имотите с$ повеќе се купуваа „уште пред градбите да бидат завршени“. „Еден странски купувач купи куќа на Итон сквер, најдобрата локација веднаш до црквата, уште додека градбата не беше почната и тоа за 17 милиони фунти“, тврдат од агенцијата Севилс. „Не го виде имотот, само му се допадна тоа што го виде во брошурата“.
Лондон стана поскап од Њујорк и Дубаи
Кога вистинските недвижности, особено тие на најексклузивните адреси, се појавуваат на пазарот, тоа создаваше неконтролиран интерес. Џонатан Хјулит од агенциајта Севилс објаснува дека во 2007 година најмиле една не толку модрена куќа во Мејфер и ја огласиле за продавање по цена од 15 милиони фунти. „Иако уште го немавме добиено планот за катовите, имавме 46 клиенти што ја арк Холингсворт е истражувачки новинар погледнаа куќата во првата недела“, и автор на повеќе книги, вклучително и додава. студијата за МИ5, британската Служба Иако постудени економски ветришта за безбедност. Неговите новинарски текстови почнаа да штипкаат во 2008 година, се објавуваат во Сандеј Тајмс, Гардијан и трескавичните услови на пазарот за Фајненшел Тајмс. Од малиот број интервјуа врвните локации не покажуваа знаци направени со него, се знае дека тој не сака на намалување. Пролетта, Лијам Бајли многу да зборува јавно, нити пак е љубител на од агенцијата Најт Френк извести дека шопинг. пазарот за куќи вредни повеќе од 5 ругиот автор, Стјуарт Ленсли е новинар милиони фунти се проширил дотолку и економски консултант кој живее јужен што прагот за супер-најдобри локации Лондон. Меѓудругото тој е добитник се зголемил до 10 милиони фунти. на неколку награди како телевизиски и Дури од есента цените за куќите радио продуцент, меѓу кои е и наградата на поскапи од 5 милиони фунти почнаа Њујоршкиот телевизиски и филмски фестивал. да се намалуваат. Во неговата книга од 1985 година, Poor Britain, Придвижуван од странскиот наплив, тој ја дефинираше моќта употребувајќи Лондон го надмина Њујорк во 2007 методологија која подоцна почнаа да ја применуваат година како најскап пазар на станови истражувачите и владите на Велика Британија, Европската унија и во светот. Најдобриот лондонски голем број земји, од Јапонија до Јужна Африка. имот просечно чинеше 2.300 фунти за 0,1 метар квадратен, во споредба
М
Д
со 1.600 фунти во Њујорк. За разлика од тоа, најдобрите недвижни имоти во Токио, Хонг Конг и во Дубаи чинеа помалку од половина цена во Лондон. Една година подоцна, до септември 2008 година, Лондон почна да ги чувствува ефектите од касапењето на финансиските пазари, сите, освен пазарот на Монако, каде што цените ссе вивнаа 30% за една година на препо преполнетиот медитерански рај за даночни обврзници и го ставија градот на второ место.
Русите пристигнаа!
Иако супербогатите су Руси кои бараа солидно упориште во Велика Британија најпрвин се упатуваа во лондонската зона на олига олигарсите, наскоро, сепак, почнаа да го сл следат примерот на Абрамович со тоа ш што, исто така, купуваа големи куќи во внатрешноста. в Наспроти тоа што Британиј Британија има долга историја во однос на тоа стран странски државјани да купуваат куќи во внатрешноста, внатр само во последнава деценија тие, уште еднаш, станаа главни играчи играчи. Бројката на Руси што купуваа Во Русија, богатите долго време уживаа во своите селски и приградски викендички и наскоро почнаа да се обидуваат да го имитираат тој стил на живеење, барајќи недвижности во внатрешноста на Англија. Еден од првите што го направи тоа беше Еуген Тенанбаум, поранешен шеф на општите служби во Сибнефт, директор на фудбалскиот клуб Челзи и најблизок помошник на Абрамович како генерален директор на Милхаус капитал. Во 1999 година, банкарот роден во Украина и канадски државјанин, кој се пресели во Лондон во 90тите години, купи куќа, со базен за пливање во внатрешноста, во Волтон на Темза, лоцирана прикладно блиску до дирекцијата на Милхаус. Во 2005 година, Андреј Мелниченко, банкар и индустријалец-милијардер, купи имот во близина на Виндзор, за да го зголеми својот дом во Лондон.
40
ЛИТЕРАТУРА ЗА РАЗЛИЧНИ ВКУСОВИ Од 2000 година наваму АЕА издавачи објавува книги од разни области: проза, поезија, литература за млади, публицистика, популарна психологија, езотерија... Прода ж ниот салон Египетска сонувалка во центарот на Скопје изобилува со богата литература – од современите македонски писатели, преку англиските класици, с$ до детската литература, сето тоа по достапни цени. • Од домашните автори АЕА издавачи ги објавила Божин Павловски, Матеја Матевски, Митко Маџунков, Ефтим Клетников, Радован Павловски, Томе Арсовски... • Од странските Џ.Р.Р. Толкин, К.С. Луис, Малколм Гладвел, Калед Хосеини, Јасмина Кадра, Кормак Меккарти, Џеред Дајмонд, Карла дел Понте... Преводот на трилогијата “Господарот на прстените” од Толкин беше вистински хит пред неколку години и е проект каков што ретко бележат издавачите во земјава. • Пред две години во Скопје го пречека и добитникот на Букеровата награда, Томас Кенили, авторот на “Шиндлеровата арка (листа)”, издание исто така на АЕА.
потенцијални супербогати купувачи“. Бранот странски пари што навлезе во Велика Британија полека ја менуваше општествената и архитектонската мапа на делови од рурална Британија. Од 60-тите години, тие што дојдоа по војната и првичните сопственици на ексклузивни, оградени имоти, како што е Сент џорџс хил во близина на Ишер, се најдоа во позиција да ја делат својата луксузна околина со нова група поинакви соседи. Џон Ленон ја купи Кенвуд, квазитудорска куќа со седум спални соби, лоцирана во изолирано подрачје, во 1964 година, каде што ја напиша песната „Луси на небо со дијаманти“ и сними два албума. Тој воспостави тренд на последователно доаѓање на бран рокѕвезди и славни личности, од Том Џонс и Клиф Ричард до Ринго Стар и комичарот Ерик Сјакс. Ним, потоа, во 80-тите години, им се придружија врвни славни личности и спортски ѕвезди, како што нивните приходи рапидно се зголемуваа и придонесоа да бидат внесени во листите на богатите личности. Но, до кулминацијата на економскиот процут во првата деценија на новиот милениум, берзанските брокери и сите други, освен најславните, се најдоа во ситуација да бидат надминати во однос на цената, бидејќи некои извонредни имоти во внатрешноста беа купувани од ѕвездите на филмот, музиката и на ликовната уметност, како Кејт Винслет, Мадона и Гај Ричи и Демијан Хирст. Но, тоа беа новите пари од домашно потекло (од британски финансиери, тајкуни, претприемачи, директори на банки, осигурителни фондови и партнери во приватен капитал) и од странство, кои им го заземаа местото на имотните класи од минатото. Така, Русин беше и тој што последен го купи Торпоинт на Сент Џорџс хил од Том Џонс.
имоти надвор од Лондон се зголеми повеќе од седумпати во периодот меѓу 2005 и 2007 година, со концентрација на позлатените енклави на Ишер, Кобхами Вејбриџ во Сари и Виндзор и Аскот во Беркшир. Кога куќата во близина на Гилдфорд во Сари, што вредеше 11 милиони фунти, се продаваше од агенцијата Најт Френк во март 20 07 година, половина од потенцијалните купувачи беа Руси, како што беше и крајниот купувач. Кога истите агенти продаваа куќа на Вентворт истејт за само нешто помалку од 10 милиони фунти, 43% од потенцијалните купувачи беа Руси. Кога една друга куќа во близина на Вирџинија вотер беше проценета на 7 милиони фунти, една третина од потенцијалните купувачи беа Руси. Во 2006 година, на Русите им отпаднаа повеќе од половината недвижности што странците ги купија по цена поголема од 5 милиони фунти во окрузите околу Лондон. (Продолжува) Еден високостручен агент за недвижности, Во утрешниот број: Сторија за Сент Џорџс хил, некогаш кој работеше само со руски купувачи, во омиленото место на фудбалските и поп-ѕвездите, каде 2007 година изјави: „Буквално би оставил што денес е поверојатно дека ќе сретнете Русин с$, и дење и ноќе, за да осигурам дека тие ќе ја добијат услугата што ја сакаат. Има м меморирано телефонски броеви од четири к о м е р ц и ј а л е н о г л а с најдобри хеликоптерски компании и голем број ОГЛАС ЗА ИЗДАВАЊЕ ДЕЛОВЕН ПРОСТОР лични возачи кои ми се н а р а с п о л а г а њ е, Се издаваат деловни простории во во секој момент, веднаш административната зграда на ЛОТАРИЈА НА да организирам бесМАКЕДОНИЈА АД Скопје, на ул.Маршал Тито бр.11-а прекорно разгледуваво Скопје, со површина од 300-400 м2. ње на недвижностите. Еднаш поминав два Тел.за контакт 02 3235 144 дена во хеликоптер во Мобилен: 075 364 630 разгледување куќи во внатрешноста со моите
ЛОТАРИЈА НА МАКЕДОНИЈА АД Скопје