АПР. 2021
6 COVER STORY
KAPITAL.MK I БРОЈ 1097
XДАЛИ X ЗАДОЦНЕТАТА ВАКЦИНАЦИЈА Е ЕДНА ОД ПРИЧИНИТЕ ШТО ОВОЈ ТРЕТ БРАН НА КОВИД-19 КОСИ? Причина е тоа што не постигнавме доволно имунитет пред да дојде третиот бран кој што погоди многу земји. Дека задоцнивме, задоцнивме, но сега имаме можност да го фатиме чекорот сите сили да ги насочиме кон брза и масовна вакцинација на што поголем дел од населението.
Доцнењето пред се’ во набавката на вакцините, но и слабото почитување на мерките го направи третиот бран многу голем, но и многу фатален. Во ризик влегоа голем број категории на граѓани. Tретиот бран, според изјавите на матичните лекари, ги поштедил помладите, ако не од зараза, тогаш од потешки компликации, но вирусот е многу опасен и непредвидлив. Лекарите се изнемоштени, работат без одмор и немаат јасна слика за тоа како и кога точно ќе можат да чекаат вакцини – и тие и нивните пациенти. што се ранливи“ вели таа. Витановска додава дека третиот бран, барем во нејзината ординација, ги поштедил помладите, ако не од зараза, тогаш од потешки компликации, но дека вирусот е многу опасен и непредвидлив. Додава дека лекарите се изнемоштени, работат без одмор и немаат јасна слика за тоа како и кога точно ќе можат да чекаат вакцини – и тие и нивните пациенти. Радосна вест, вели докторката, е што голем број на граѓани ја искористија можноста за вакцинација во соседството. Со почетокот на вакцинацијата и дома, очекува дека бројките на заболени постепено ќе се намалуваат. „Сведоци сме дека викендов сите отидоа за Србија да се вакцинираат. . . Предолго трае ова се и нормално е дека народот нема трпение“ вели таа. Досега кај нас пријавени се над 20 илјади граѓани, иако според планот за вакцинација оваа категорија на граѓани од ризични групи брои 170 илјади граѓани. Матичните лекари, кои се предвидени
како контакт со граѓаните за закажување на термините за вакцинација, велат дека тоа им е дополнителна обврска во и онака преполните амбуланти. Докторката Витановска успеала да закаже термини за вакцинација на нејзини пациенти од највозрасната загрозена категорија, но термините брзо се пополнуваат, додава таа. Од друга страна пак, граѓанските организации забележуваат дека самиот план за вакцинација не е доволно детален и јасен, а покажуваат и загриженост за темпото со кое таа ќе се одвива. Дополнителни капацитети, како спортската сала Борис Трајковски, се ставаат во функција, но не во оваа фаза од вакцинирањето. Најавите на Министерството за здравство се дека на оваа локација ќе има 30 позиции за вакцинирање коешто ќе го спроведуваат лекари и медицински сестри од Здравствен дом Скопје.
Пораз на солидарноста
Во меѓувреме, останува фактот дека
XКОГА X МОЖЕ ДА СЕ ОЧЕКУВААТ ЕФЕКТИТЕ? Вакцинацијата ќе го промени правецот, а тоа го гледаме во земјите каде што е во тек вакцинацијата правецот се менува драстично. Во Велика Британија ќе се олабавуваат мерките и се размислува за настани со публика. Нема дилема дека успешна вакцинација ќе го промени текот на пандемијата и ќе не врати во нормалниот живот. За ефектите да се видат важно е да биде голем дел од населението. Ако голем дел од населението остане без имунитет, вирусот ќе кружи и ќе си живее подолго време. Ако масовно се вакцинираме и ги затвориме шансите за преминување на вирусот од еден на друг, следните два месеци можеме да очекуваме олабавување. Имајќи го предвид искуството од лани,летото е погодно за запирање на пандемијата. Така што вакцини со лето и широк колективен имунитет ќе ни дадат добар старт пред есента. XДА X ДЕФИНИРАМЕ - ШТО Е МАСОВНА ВАКЦИНАЦИЈА? Ако на 30 проценти со прележан имунитет, додадете уште толку, односно ако сме 2 милиони, треба да се вакцинираат 600.000, тогаш ќе бидеме поблиску до победа над епидемијата. Србија е одличен пример како се користат сите можни капацитети за покривање на што поголем дел од населението. XШТО X Е ВАЖНО ЛУЃЕТО ДА ЗНААТ ПО ПРИМАЊЕТО НА ПРВАТА ДОЗА НА ВАКЦИНА? Многу е важно да знаат дека со примањето на прва доза, не ја завршиле вакцинацијата и утредента не се имуни. После тоа е важно да очекуваат благи несакани ефекти како локална болка каде што е аплицирана вакцината, можеби температура еден два дена во зависност од вакцините, малаксаност. Зборуваме за краткотрајни и бенигни состојби кои со еден парацетамол се решаваат. Тоа е имунолошки одговор на вакцината. Но периодот по првата доза до втората, луѓето се чувствителни иако има податоци дека по две недели на некои вакцини се создава голема количина на антитела, сепак правило е дека вакцините и имунитетот се комплетни со заокружување на двете дози и поминување на две до три недели од втората доза. Тогаш може олабавување. XМОЖЕ X ЛИ ДА ЈА РАСЧИСТИМЕ ДИЛЕМАТА СО „АСТРАЗЕНЕКА“, БЕЗБЕДНА Е ИЛИ НЕ? „АстраЗенека“ е најнекомерцијалната вакцина, со најмалку кампањи, со најмалку интерес и со најниска цена. Тој вели дека во тек на испитувањето на безбедноста се поминати сите предвидени протоколи за
