MANAGER.MK MANAGER
БР ОЈ 8 I ЈУЛИ I 202 1
ИНТЕРВЈУ
14
“
Ние бараме посветен тим од најмалку двајца членови со иновативна идеја и глобална визија за раст, со професионално искуство до 5 години, со минимум 51% македонска сопственост и со дефинирана интелектуална сопственост, кои се заинтересирани за: (1) тренинг од глобални експерти, (2) искуство од успешни стартапи, (3) професионално менторство, (4) мрежа на контакти, (5) можност за инвестирање од Акцелераторот УКИМ до 100.000 € и (6) постојана поддршка.“, вели Александар Стамболиев, извршен директор на Акцелераторот УКИМ.
и Методиј - Скопје (УКИМ) имаме силни можности низ сите сектори и немаме специјалност само во еден (на пр. здравство, земјоделие, енергија итн.) Какви се плановите на Акцелераторот УКИМ за понатамошен развој на стартап екосистемот во Северна Македонија? Стамболиев: Најновите извештаи покажуваат дека македонскиот екосистем е во рана фаза на развој и густината на стартапи е мала. Според сегашната големина, почетниот екосистем е премал за да генерира експоненцијални ефекти на раст и важно е да се признае дека е потребна одредена критична маса за
да се судрат идеите и концептите, но исто така, и уште поважно, да се воспостават програми за поддршка на развиените стартапи во пристап до финансирање во подоцнежните фази. Довербата меѓу засегнатите страни е уште еден предизвик на екосистемот за стартапи во Северна Македонија. Ова влијае на можноста за споделување идеи и учење едни од други. Чувството на заедница треба да се подобри од сите засегнати страни, што честопати беше коментирано како проблем на нашата култура. Основачите не веруваат едни на други и избегнуваат споделување информации, соработка, односно градат површни односи. Слабата локална поврзаност е резултат и на историските и културните разлики, како и на недостаток на претприемништво кај постарите генерации. Основачите немаат постојани односи со инвеститори, што е симптом на средина во која постојат многу донатори. Единствено, многу основачи се фокусираат повеќе на добивање грантови отколку на прибирање приватен капитал, што ја ограничува нивната подготвеноста за инвестиции. Потребни се континуирани активности за промовирање на претприемништвото како кариерен избор како и вработувањето во стартап како можност за значително напредување, засновано токму на целокупниот ентузијазам од овој нов сегмент. Потребно е континуирано споделување на успешните приказни и прикажување на претприемачите како модели за пример за да се влијае на промена на свеста. Иако бројот на основачи на стартапи расте, вкупниот број останува релативно мал и постојните стартапи продолжуваат да пријавуваат значителни проблеми со вработувањето. На прв поглед, оваа ситуација изгледа збунувачка во средина каде што невработеноста кај младите останува релативно висока и каде технолошките стартапи можат да понудат ризични, но ветувачки можности за кариера. Треба да се работи на подобрување на перцепцијата за претприемништвото и стартапите како добар кариерен избор. Поголем е интересот за позиции со помал ризик во кариерата, како и безбедноста на позицијата кај поголеми компании или добро платената можност како хонорарен експерт за ИКТ, понатаму сигурноста во јавната администрација наспроти основањето и работење во стартапи. Иако може да се забележат подобрувања во последниве години, образовниот систем продолжува да произведува дипломци со вештини кои не одговараат на потребите на постојната ИКТ-индустрија и технолошките стартапи. Акцелераторот УКИМ изгради силни односи со универзитетскиот кадар на УКИМ кој е пионер во трансформацијата на нивните наставни програми во применети предмети за развој на бизнисот, каде што студентите и тимовите развиваат реални бизнис планови во текот на студиите. Над илјада студенти присуствуваа на овие предмети кои имаа големо влијание врз промената на нивниот начин на размислување, но за поголем ефект на оваа интервенција неминовни се дополнителни активности кои ќе го задржат вниманието за иновации и претприемништво на студентите во текот на нивните студии. Нашата цел е да работиме со нашите глобални партнери за да создадеме услуги што најдобро ги задоволуваат потребите на нашите идни клиенти. Така напредните стартапи можат да имаат најголема корист со нашите паметни инвестиции до 100.000 €. Повеќе за статусот на развој на екосистемот за стартапи може да прочитате во Извештајот на ГИЗ за проценка на