Desember 2024

2. TBL | 73. ÁRG. | NR. 184 | NÓV. 2024

SVART OG HVÍTT OG „ATSJÚ“

Kyrrð og friður, ljós og litadýrð, skreytt jólatré, jólatónlist, betri matur en annars alla jafna, fín föt og gjafir. Allt þetta einkenndi aðventuna, jólin og áramótin í uppvextinum upp úr miðri liðinni öld. Síðan hefur auðvitað margt breyst með framförum á öllum sviðum, ekki síst í matargerð, en þessi gildi eru enn í hávegum höfð, þó ekki sé á vísan að róa í heimi ófriðar, sem ber hæst um þessar mundir. Þá er gott að gleyma sér um stund, rifja upp liðna tíma með þá von í brjósti að bráðum komi betri tíð með blóm í haga, eins og Nóbelsskáldið sagði. Í slíkri íhugun er við hæfi að hafa siðaboðskap Oddfellowreglunnar í huga með vináttu, kærleik og sannleika að leiðarljósi.

Tónlist er ríkur þáttur í starfi Oddfellowa og jólalögin eru að sjálfsögðu allsráðandi um þessar mundir. Skoski lagahöfundurinn Bob Heatlie, sem lést í fyrra, samdi meðal annars lagið Merry Christmas Everyone og texti Jónatans Garðarssonar, sem Þórhallur Sigurðsson, Laddi, söng með eftirminnilegum hætti, kemur óneitanlega upp í hugann við þessi skrif:

Snjókorn falla á allt og alla, börnin leika og skemmta sér.

Nú er árstíð kærleika og friðar.

Komið er að jólastund.

Vinir hittast og halda veislur, borða góðan jólamat.

Gefa gjafir, fagna sigri ljóssins, syngja saman jólalag.

Á jólaball við höldum í kvöld, ég ætla að kyssa þig undir mistiltein í kvöld við kertaljóssins log.

Plötur hljóma, söngvar óma, gömlu lögin syngjum hátt. Bara ef jólin væru aðeins lengri, en hve gaman væri þá.

Oddfellowreglan hefur komið að mörgum þjóðþrifamálum og látið verkin tala. Jafnframt hefur verið unnið að innri málum jafnt og þétt. Í Traustum hlekkjum. 60 ára sögu Styrktar- og líknarsjóðs Oddfellowa og líknarverkefni Reglunnar á fyrri tíð er farið yfir merka sögu. Þar eru til dæmis fyrstu húsnæðismál Reglunnar rifjuð upp.

„Fyrsti samkomustaður hennar á Íslandi var í bæjarþingstofunni í Reykjavík þar sem síðar varð Hegningarhúsið við Skólavörðustíg, en síðan var keypt samkomutjald frá Danmörku og var það sett upp þar sem Fríkirkjan í Reykjavík reis síðar. Tjaldið, sem gekk undir nafninu Döckershús, stóð þó ekki lengi því í óveðri 14. nóvember árið 1898 fauk það langt út í Tjörnina og ónýttist með öllu.“ (115).

Þá fékk Reglan inni í Góðtemplarahúsinu, síðan í Kirkjuhvoli, svo í Ingólfshvoli og höfuðstöðvarnar hafa verið í Oddfellowhúsinu við Vonarstræti frá því húsið var tekið í notkun 7. desember 1932. Nú er hins vegar horft til Urriðaholts, eins og marg oft hefur verið tíundað undanfarin ár. Sitt sýnist

hverjum en ákvörðun hefur verið tekin og þó mikilvægt sé að halda sögunni til haga skiptir öllu að horfa fram á veg með bros á vör.

Gamlar og góðar hefðir eru gulls ígildi og klæðnaður Oddfellowa, þar sem svart og hvítt eru í öndvegi, hefur mikið að segja um innri og ytri ásýnd Reglunnar. Þessi stöðugleiki hefur líka smitað út frá sér og eigendur rótgróinnar herrafataverslunar á horni Pósthússtrætis og Austurstrætis hafa hugsanlega horft yfir Austurvöll og á Oddfellowhúsið, þegar eftirfarandi auglýsing varð til: Allt frá hatti oní skó Herradeild P&Ó.

Svarta vestið

Undirritaður er mikill aðdáandi glæpasagna eftir Agöthu Christie og Hercule Poirot er í sérstöku uppáhaldi. Ekki síst vegna klæðnaðar rannsóknarlögreglumannsins, sem minnir jafnvel á klæðnað Oddfellowa á hátíðarstundum. Svarta vestið hefur sérstakt aðdráttarafl og þá rifjast upp grein, sem Ólafur S. Björnsson í St. nr. 9, Þormóði goða skrifaði í Oddfellowblaðið 2007 undir yfirskriftinni Hvers vegna svart vesti? Þar rekur hann sögu kjólfatanna og fyrirrennara þeirra og bendir á að kjólföt og hvít vesti virðast alls staðar vera hefðbundin samsetning nema þar sem kjólföt eru vinnuföt eins og hjá þjónum á fínni veitingastöðum. Þeir noti yfirleitt svört vesti og svartar slaufur en hann segist hvergi hafa fengið svar við spurningunni.

„Augljóslega má geta sér þess til að praktískar ástæður ráði vali þjónanna og þá einnig vali forvera okkar eins og t.d. hreinlæti,“ skrifar Ólafur. Sennilegasta skýringin er einmitt hreinlæti, eins og hann getur sér til. Hafa sumir bent á að mikil neftóbaksnotkun og sóðaskapur í kringum hana sé líkleg ástæða. Síðasta erindið í jólalaginu Hvað skal segja ýtir undir það:

Nú skal segja, nú skal segja hvernig gamlir karlar gera: Taka í nefið, taka í nefið – og svo snúa þeir sér í hring.

AAAtsjúú!!!

Hvað sem svarinu líður er veröldin hvorki hvít né svört og jólin halda áfram að koma á hverju ári með því sem þeim tilheyrir í öllum regnbogans litum. Þar á meðal er jólablað Reglunnar, sem kemur nú aðeins fyrir augu Oddfellowa í síðasta sinn, ef að líkum lætur, því stefnt er að því að hafa það aðgengilegt almenningi frá og með næsta blaði.

Fyrir hönd ritstjórnar óska ég Reglusystkinum og fjölskyldum þeirra gleðilegra jóla og farsæls komandi árs með þökkum fyrir allt liðið.

Bróður­ og systurlegast í vináttu, kærleika og sannleika.

Steinþór Guðbjartsson, St. nr. 11, Þorgeiri

36-41

6-8 14-15 67-69

ODDFELLOWBLAÐIÐ

2. tbl. – 73. árg. – nr. 184 – nóvember 2024

Útgefandi: Stórstúka hinnar óháðu Oddfellowreglu á Íslandi

Vonarstræti 10, 101 Reykjavík

Ritstjórn: Ágústa Unnur Gunnarsdóttir, Rbst. nr. 1, Bergþóru

Björn Jóhann Björnsson, St. nr. 7, Þorkeli mána

Helga Björg Steinþórsdóttir, Rbst. nr. 18, Eldey

Helga Þormóðsdóttir, Rbst. nr. 4, Sigríði

Jón Birgir Eiríksson, St. nr. 5, Þórsteini

Sesselja Ingólfsdóttir, Rbst. nr. 10, Soffíu

Steinþór Guðbjartsson, St. nr. 11, Þorgeiri

Netfang: ritstjorn@ oddfellow.is

Hönnun og myndskreytingar: Garðar Pétursson, St. nr. 16, Snorra goða

Umbrot: Sigríður Friðjónsdóttir

Prófarkalestur: Ólafur Hjörtur Jónsson, St. nr. 11, Þorgeiri

Prentun: Litróf

INNIHALDIÐ MIKILVÆGAST

Kæru Reglusystkini. Enn kemur Oddfellowblaðið fyrir sjónir okkar. Útgáfa blaðsins hefur verið til umræðu undanfarin misseri og nú hefur verið ákveðið í samráði við ritstjórn blaðsins að frá og með næsta tölublaði verði blaðið þannig úr garði gert að það geti farið fyrir almenningssjónir. Þetta verður umtalsverð breyting en fram að þessu hefur Oddfellowblaðið einungis verið sent á Reglusystkini og þau hafa haft blaðið „undir koddanum“ ef svo má segja. Þetta hefur í för með sér einhverjar breytingar á efnistökum en málefni sem ekki verða talin eiga heima í blaðinu munu þá finna sér farveg á innri síðu okkar heimasíðu. Þar höfum við góðan vettvang til skoðanaskipta sem við getum nýtt okkur miklu betur en nú er gert.

Farið var í breytingar á dreifingu blaðsins á síðasta ári. Reglusystkinum var boðið upp á að merkja við hvort þau vilji fá blaðið á pappír eða sjá það rafrænt á heimasíðunni okkar. Stúkum var jafnframt falið að dreifa blaðinu til þeirra sem vilja fá blaðið á prenti. Töluvert vantar upp á að þetta sé farið að virka, Reglusystkini hafa ekki merkt við á sínu spjaldi og Regludeildir sumar hverjar mættu standa sig betur í að dreifa þeim blöðum sem þeim berast.

Þróunarsjóður efldur

Á liðnu hausti var haldið auka Stórstúkuþing þar sem veigamikil málefni voru til umfjöllunar. Meginmálefnið var að geta sótt um að Styrktar­ og líknarsjóður Reglunnar okkar geti verið skráður á skrá yfir almannaheillafélög. Með skráningu þar fæst umtalsverður ávinningur sem nýtist þá sjóðnum til áframhaldandi góðra verka. Þessu fylgir að það þurfti að stokka sjóðina okkar báða upp. Eitt af verkefnum Styrktarog líknarsjóðs var að styðja við innra starf Reglunnar, meðal annars með fjárframlögum til Þróunarsjóðs.

Ákveðið var að gera Þróunarsjóð sterka einingu innan Reglunnar og auka sjálfstæði hans. Honum er skipuð sérstök stjórn en fram að þessu hefur honum verið stjórnað af stjórn Stórstúkunnar. Hann verður því fjárhagslega sjálfstæður og honum eru tryggðar tekjur til framtíðar en þær verða meðal annars til nú þegar verkefnum í Urriðaholti fer að ljúka. Þetta nýja skipulag sjóðanna hefur það í för með sér að það fylgir ákveðin einskiptis fjárhæð frá Styrktar­ og líknarsjóðnum til Þróunarsjóðs. Töluverð umræða var á þinginu um hve há þessi upphæð þyrfti að vera. Þetta var rætt í ljósi þess hvaða verkefnum Þróunarsjóðurinn þyrfti að geta staðið undir í framtíðinni en hann hefur stutt við endurbyggingar og viðhald Regluheimila með myndarlegum hætti undanfarin ár.

Regluheimilið verðugt verkefni

Verkefnum Urriðaholts ehf. fer nú að ljúka og hættir félagið starfsemi í núverandi mynd um áramótin. Þar með lýkur 20 ára farsælli samvinnu okkar með meðeigendum okkar

í félaginu Viskusteini ehf. En félagið hefur staðið að uppbyggingunni sem hefur verið unnið að í Urriðaholti. Eitt af þeim atriðum sem fylgt hefur verið eftir í þessu stóra verkefni okkar er að byggja Regluheimili í Urriðaholti sem nú er komið á góðan rekspöl. Með því ljúkum við áratuga vangaveltum innan Oddfellowreglunnar. Ekki hafa allir Oddfellowar verið þessu verkefni alls kostar sammála en það hefur alltaf fengið afgerandi stuðning á Stórstúkuþingum undanfarandi ár. Ég lít því svo á að um verkefnið sé víðtæk samstaða og með þessu framtaki erum við að minnast með verðugum hætti þeirra 61 bróður sem gáfu jörðina á sínum tíma til Styrktar­ og líknarsjóðs árið 1957. Verðugt verkefni er því að vinna að því að á 70 ára afmæli þessarar gjafar verði Regluheimilið komið í notkun.

Til þess að geta verið öflugur félagsskapur verðum við að hafa sterka umgjörð og hún felst í góðum húsakynnum og traustum sjóðum. Ég hef hér töluvert fjallað einmitt um umgjörðina. Félagsgjöldin verða að vera ásættanleg og Reglusystkin verða að vera sátt við hvað þau leggja til starfsins og hvað þau gera kröfur um og hvað þau fá til baka. Komum við þá að mikilvægasta þætti starfsins sem er innihaldið. Innihaldið er óháð fasteignum og sjóðum en það er siðaboðskapurinn og mannræktin.

Ljósmynd: Nærmynd/Guðmundur

Árangur aðalmarkmiðið

Við segjum hiklaust í okkar félagsskap að við séum mannræktarregla sem stuðlar að því að rækta okkur sjálf til góðra verka og að Reglan eigi að gera okkur að betri manneskjum. Það á auðvitað að vera aðalmarkmið okkar að ná árangri hér. Nú er það svo að alltaf eru einhverjir sem hafa þetta ef til vill ekki efst í huga þegar þeir koma til fundar í sinni Regludeild. Málið snýst ef til vill hjá sumum meira um að hitta góða félaga, eiga notalega stund og njóta samveru í mat og drykk. Hlusta ef til vill á gott erindi og njóta eftirfundanna. Það er í sjálfu sér ágætt að hafa þessi markmið en Oddfellowreglan gerir meiri kröfu til okkar.

Eitt sinn heyrði ég að Reglusystkini sem nýverið hafði gengið til liðs við okkur spurði hvenær í starfinu kæmi að þætti mannræktarinnar. Þetta er í sjálfu sér ágætis punktur en eins og við vitum, sem lengi höfum starfað í Reglunni, er enginn einn staður né stund sem hægt er að benda á í þessu samhengi varðandi mannræktina. Siðaboðskapur Reglunnar

framhaldið. Í Oddfellow Akademíunni hefur verið unnið að undanförnu í ýmsum málum sem beint tengjast skoðun á siðbókum okkar. Sú vinna mun koma vel að notum í þessari yfirferð og mörg atriði verða skoðuð. Eru dæmisögur okkar þær réttu? Eiga þéranir í texta okkar enn rétt á sér? Er texti siðbóka okkar orðinn úr tengslum við nútíma málvenjur? Og svo mætti lengi áfram telja.

Eftir Stórstúkuþingið 2025 mun ný siðbókarnefnd taka við þessum bolta og vinna áfram að verkefninu og ég tel tímabært að fara í þessa vinnu. Við þurfum að vanda okkur og gæta að því að halda þeim hefðum sem Reglan okkar byggir á en jafnfarmt að feta þann mjóa stíg sem fylgir því að fylgja tíðarandanum í okkar samfélagi. Nýjar siðbækur fyrir búðastarfið eru á lokametrunum og verður þessi vetur notaður til að prufukeyra nýjar siðbækur áður en endanlegar siðbækur búða verða gefnar út til nokunar á næsta ári. Sérstök ástæða er til að þakka stækkuðum siðbókarnefndum okkar fyrir góð störf á umliðnum misserum. Ekki síður vil ég nota tækifærið til að þakka ykkur öllum sem hafið lagt mikla vinnu af hendi

SKÖTUVEISLA

Á D E GI Þ OR LÁ KS HELGA

Skötu vei sla að hætti Þorláks helga ver ður ha ldin í salnum að Sta ðar bergi 2 -4 á Þ or láksmessu m illi kl. 11 : 3 0 o g 13:30.

„Verð kr. 6200“

V e s tf irsk tinda bikkja, sk ata og saltfi skur m e ð vestf irskum hnoðmör o g hams atólg.

M issið e kki a f skötunni þ ví hún e r ó m is s a n di hlu ti a f jóla undi rbúnin gn um.

A ll u r á góði r enn ur til líkna r má la

Skemmtinefnd St. nr. 21, Þorláks helga.

HVAÐ ER LÍKT OG ÓLÍKT MEÐ

ODDFELLOW OG SÆNSKU FRÍMÚRARAREGLUNNI?

Árið 2017 flutti frímúrarinn Jesper Wikström erindi um Oddfellow í Vasa í Finnlandi og var yfirskrift þess: „Kvöldstund með sögulegri yfirferð og samanburði.“ Wikström er félagi bæði í sænsku Frímúrarareglunni (SFMO), stúku í Jakobsstad og Oddfellow (stúka í Vasa). Umfjöllun hans um efnið ætti því að byggja á traustum grunni. Við Austurbotn í Finnlandi og eflaust víðar virðist vera nokkuð um að menn séu félagar bæði í SFMO og Oddfellow og endurspeglaðist það m.a. í spurningum og líflegum umræðum fundarmanna í framhaldi af erindinu. Í framhaldi af erindi Wikströms ritaði annar frímúrarabróðir, Anders Dahlbäck að nafni, stutta grein sem birtist í blaði SFMO í Finnlandi og ári síðar í blaði SFMO í Svíþjóð. Textinn hér að neðan er endursagður útdráttur úr grein Dahlbäcks.

Uppruni

Það á við um Oddfellow eins og Frímúrara að félagsskapurinn á rætur að rekja til byggingargilda/iðngreinasamtaka miðalda. Talið er að upphaf Oddfellow megi jafnvel rekja til ársins 1537, en fyrstu öruggu heimildir um starf Oddfellow eru frá árinu 1748, nánar tiltekið er þar um að ræða sam­

þykktir stúkunnar Loyal Aristarucus Loge No. 9. Talan 9 bendir óneitanlega til þess að þá þegar hafi verið starfandi stúkur með númerin 1­ 8. Nafnið „Oddfellow“ mun vísa til þess að fyrstu „Oddarnir“ voru byggingarfarandverkamenn sem uppflylltu ekki sett skilyrði um inngöngu í skráð iðngildi þess tíma. Fyrsti hluti orðsins Oddfellow þ.e. „Odd“ er talið vísa til þessa. Síðari hluti orðsins mun m.a. vísa til þess að fjöldi manna með ólíka þekkingu á byggingarstarfsemi þessa tíma fengu ekki inngöngu í þau iðngildi (skráð iðngildi) sem áunnið höfðu sér sérstaka stöðu á þessum tíma. Þessi staðreynd endurspeglast síðan m.a. í ólíkum arfsögnum í innra starfi hvors félagsskapar fyrir sig.

Oddfellow var og er með ríkara hagnýtt sjónarhorn. En hið siðferðilega innihald og boðskapur er hinn sami hjá Oddfellow og Frímúrurum. Eitt fyrsta meginmarkmið Oddfellow var að tryggja félögum sínum félagslegt öryggi á meðan Frímúrarar þess tíma höfðu ríkara fræðilegt og persónubundið sjónarhorn. Bróðir Jesper varpaði, með vísan til þess, fram þeirri mögulegu skýringu að ósk um þátttöku í Oddfellow hefði á þessum tíma fremur ráðist af félagslegri stöðu viðkomandi manns fremur en persónulegri stöðu hans og lífssýn.

Margbrotin saga

Það sama á við um Oddfellow og Frímúrara að það myndast ólíkar greinar innan hvors félagsskapar fyrir sig á árunum 1700 til 1800. Á fyrri hluta 19. aldar verður klofningur innan Oddfellow sem á m.a. rætur að rekja til Bandaríkjanna. Ástæða klofningsins var bæði af lögfræðilegum og efnahagslegum toga. Í Englandi giltu ströng skilyrði um starfsemi iðngilda og annarra hagsmunasamtaka. Ný lög voru sett í Englandi sem takmörkuðu starfsemi þeirra hagsmunasamtaka sem gerðu trúnaðarkröfu um innri starfshætti. Það varð þess valdandi að Oddfellow varð að breyta starfsháttum sínum og gerði það á þann veg að leggja megin áherslu á félagslega hagsmuni bræðra á kostnað hins siðbundna starfs.

Í Bandaríkjunum voru menn hins vegar ekki bundnir af enskri löggjöf og þeir völdu að gerast sjálfstæðir, m.a. með það að leiðarljósi að gefa hinu siðbundna starfi sama vægi og fyrr. Skammstöfunin sem við þekkjum í dag, IOOF (Independent Order of Odd Fellows), á rætur að rekja til þessa. IOOF vísar því til bandarísku greinarinnar af Oddfellow og starfsemi hennar er útbreidd í Norður­ og MiðAmeríku og Norður­Evrópu. Breska grein Oddfellow er hins vegar starfrækt innan Bretlands og breska heimsveldisins og starfsemin þar snýst fyrst og fremst um fjárhagslegan og félagslegan stuðning við félagsmenn.

Skandinavía og Finnland

Starfsemi IOOF barst til Skandinavíu með mönnum sem gengið höfðu í Oddfellowstúkur í Bandaríkjunum, fyrst til Danmerkur 1878, síðan Svíþjóðar 1884 og til Finnlands

1925. Fyrsta Rebekkustúkan í Finnlandi var stofnuð í Vasa 1969. Rebekkugrein Oddfellowreglunnar varð til í Bandaríkjunum árið 1851 og þá sem heiðursfélagsskapur fyrir eiginkonur og dætur Oddfellowa, en var síðan umbreytt í sjálfstæðan samhliða félagsskap fyrir konur árið 1868. Siðabálkar og táknmyndir Rebekkustúkna hafa m.a. tilvísun til áberandi kvenna í hinni helgu bók. Nafnið Rebekka vísar til eiginkonu Ísaks, móður Jakobs og Esau. Í Skandinavíu eru Rebekkustúkurnar sjálfstæð grein innan Oddfellow en í Bandaríkjunum eru báðar greinar Oddfellow opnar jafnt fyrir karla sem konur.

Líkt og ólíkt

Án þess að upplýsa um fundaframkvæmd eða siðabálka Oddfellow og Frímúrara, sem trúnaður gildir um, kom bróðir Jesper í erindi sínu inn á nokkur atriði sem eru lík og ólík. Með vísan til þess að formlega staðfestur aldur Oddfellow og Frímúrara er áþekkur endurspeglast það að einhverju marki í sama grunni táknmynda sem notaðar eru í innra starfi en merking og útfærsla getur verið ólík. Dæmi um slíkar táknmyndir eru hlekkir í keðju og alsjáandi auga ásamt stigtáknum sem vísa til þess stigs sem bræður hafa á hverjum tíma. Markmið beggja félaga er að efla og þroska góða eiginleika og samstöðu manna á meðal. Bræðralagið er kjarninn í starfsemi beggja. Starfsemi SFMO grundvallast á kristinni trú en innan Oddfellow er vísað til æðri máttar án þess að skilgreina hann frekar. Hér er um áþekka samsvörun að ræða eins og milli SFMO annars vegar og Scottish eða York rite kerfanna hins vegar. Hvað varðar fundaframkvæmdina sjálfa nefndi bróðir Jesper aðeins að lærdómsferlið væri um

margt líkt, en framkvæmdin ólík. Innan SFMO eru 11 stig þar sem hvert nýtt stig er rökrétt framhald af því næsta og því sem á undan er gengið. Innan Oddfellow ber hvert stig ákveðið nafn og hvert nýtt stig útvíkkar eða breikkar þá sýn sem áður hefur verið gefin í líkingu við púsluspil þar sem hver nýr biti gefur skýrari heildarsýn. Fjögur fyrstu stigin í Oddfellow (sem veitt eru innan stúku) eru af siðferðilegum toga (moralisk), en þau þrjú sem á eftir koma (veitt innan Búða) eru fremur af siðfræðilegum (etisk) toga. Stigveitingaferlið og aðgreining milli stiga er áþekkt hjá báðum.

Einkunnarorð Oddfellowa eru: Vinátta, Kærleikur og Sannleikur og raungerast með heimsóknum til sjúkra og með stuðningi við þá sem eru í nauð, að jarða hina látnu og annast ung og foreldralaus börn. Í framangreindum einkunnarorðum endurspeglast m.a. hvernig IOOF (bandaríska greinin) hefur samhliða táknrænu starfi varðveitt persónubundið innra og ytra félagslegt stuðningsnet sem kjarnaviðfangsefni. Oddfellowar beita sér jafnframt fyrir samfélagslegum stuðningi í þágu annarra en félagsmanna eingöngu. SFMO beinir samfélagslegum stuðningi sínum einkum út á við, en í innra starfi sínu að persónulegu þroskaferli bræðra.

Frímúrarar á Íslandi

Á heimasíðu Frímúrarareglunnar á Íslandi kemur fram meðal annars: Fyrsta frímúrarastúkan á Íslandi var stofnuð í janúar árið 1919. Íslenskar frímúrarastúkur störfuðu innan dönsku Frímúrareglunnar fram til þess að Frímúrarareglan á Íslandi var stofnuð sem sjálfstæð frímúrararegla þann 23. júlí 1951. Frímúrarar eru nú rúmlega 3.500 talsins. Fundir eru haldnir reglulega í regluheimilinu við Bríetartún og stúkuhúsum sem staðsett eru víða um land. Þar koma félagar í Frímúrarareglunni saman og funda eftir sænsku frímúrarakerfi sem samanstendur af ellefu stigum.

Frímúrarareglan er ekki leynifélag eða hagsmunahópur, en byggir mannræktarstarf sitt og tilveru á kristnum grundvelli þar sem boðið er upp á leiðir til andlegs þroska, vaxtar og íhugunar. Á fundum Reglunnar gefast tækifæri til að taka sér frí frá áreiti hins daglega lífs og leita svara við hinum stórum spurningum lífsins, hvaðan kem ég, til hvers er ég hér, og hvert er för minni heitið?

Frímúrarareglan tekur enga afstöðu í stjórnmála­, trúar­ eða hagsmunadeilum í þjóðfélaginu, er óháð öllum en lýtur löglegum yfirvöldum hér á landi.

Félagsaðild er bundin við karlmenn. Það kann að þykja undarlegt, að bein þátttaka í starfsemi Frímúrarareglunnar á Íslandi skuli eingöngu ætluð karlmönnum. Skýringuna er m.a. að finna í formi framkvæmdar stúkufunda. Manngildis­ og mannræktarkenningar Reglunnar eiga auðvitað jafnt við um konur sem karla.

Hér á landi sem annars staðar starfa önnur mannræktarfélög, þ.m.t. sérstakar kvennastúkur og /eða stúkur sem ætlaðar eru bæði konum og körlum. Ekki er um að ræða gagnkvæman heimsóknarrétt milli þeirra og stúkna Frímúrarareglunnar á Íslandi.

Markmiðið hið sama

Svar bróður Jesper við spurningu sem hann fékk undir lok fundarins endurspeglar vel kjarna málsins sem er, að bæði IOOF og SFMO hafa margvísleg verðmæti að bjóða fyrir nútímamanninn, en gera það með ólíkum hætti. Þó beint samstarf þessara aðila sé óraunhæft þá er markmið þeirra það sama, að bræður öðlist þekkingu á sjálfum sér og tilgangi lífsins. Sá maður sem af einhverjum ástæðum finnur sig ekki innan annars félagsskaparins gæti átt heima innan hins í persónulegri viðleitni sinni til að ná lengra á braut visku og þroska, samfélaginu til heilla.

Höfundur: Guðmundur Kr. Tómasson

Grein þessi er endursögn á grein Anders Dahlbäck sem birtist í tímariti sænsku frímúrarareglunnar Frimuraren no 3/2018.

Greinin birtist í síðasta tölublaði Frímúrararans og er birt hér með góðfúslegu leyfi höfundar.

Kristján Þórðarson stórmeistari Frímúrara á Íslandi.

GÓÐUR DAGUR Á LANDSMÓTINU

Landsmót Oddfellowa, það 36. í röðinni, fór fram á Urriðavelli um miðjan ágústmánuð í sumar. Mótið fór fram við kjöraðstæður. Líklega besti dagur sumarsins, sól og stilla frá morgni til kvölds og Urriðavöllur skartaði sínu fegursta.

Mótið tókst vel í alla staði. Frábær þátttaka var í öllum viðburðum tengdu mótinu. Þannig var fullbókað í mótið og lokahófið. Mótsstjórn skipuðu Valdimar Lárus Júlíusson, Trausti Víglundsson og Þórður Ingason.

Alls létu 87 keppendur og makar sjá sig og til að sjá aðra í móttöku sem haldin var á Berjaya Reykjavík Hótel Natura við Reykjavíkurflugvöll daginn fyrir mótið, nutu þar veitinga, fengu gagnlegar upplýsingar og spreyttu sig í púttkeppni. 192 keppendur mættu til golfleiks og tæplega 100 manns tóku þátt í lokahófinu sem fram fór um kvöldið í golfskálanum.

Ótal fjöldi verðlauna og vinninga voru veitt fyrir besta árangur og afrek í mótinu og að auki var dregið úr nöfnum lokahófsgesta í veglegu happdrætti.

Úrslit í keppnisflokkum

Punktakeppni án forgjafar karlar, pkt.

1 sæti Ragnar Hjörtur Kristjánsson 27

2 sæti Páll Hilmar Ketilsson 25

3 sæti Björn Þorfinnsson 21

Punktakeppni án forgjafar konur, pkt.

1. sæti Gunnhildur L Sigurðardóttir 16 Pkt. á S9 = 9

2. sæti Katrín Garðarsdóttir 16 Pkt. á S9 = 8

3. sæti Þuríður Halldórsdóttir 15

Punktakeppni með forgjöf karlar, pkt.

1. sæti Bjarni Þór Gústafsson 41

2. sæti Karl Magnús Þórðarsson 39

3. sæti Kristján Gunnarsson 38

Punktakeppni með forgjöf konur, pkt.

1. sæti Katrín Garðarsdóttir 40

2. sæti María Veigsdóttir 38

3 . sæti Guðlaug Lýðsdóttir 36

4 . sæti Kristín Hálfdánsdóttir 35

Stúkukeppni bræðra

1. sæti St, nr. 20, Baldur 114

Bjarni Þór Gústafsson 41

Julius Thorarensen 38

Vilberg Sigtryggsson 35

Keppendur á Landsmótinu bregða á leik á einni flötinni.

Sigurlið Þorgerðar í stúkukeppni systra, ásamt Þórði Ingasyni. F.v Guðrún B. Sigurbjörnsdóttir, Guðlaug Lýðsdóttir og Katrín Garðarsdóttir.

Baldur vann stúkukeppni bræðra, hér eru Vilberg Sigtryggsson og Bjarni Þór Gústafsson með verðlaunin á milli þeirra Þórðar Ingasonar og Valdimars L Júlíussonar úr mótsstjórn. Á myndina vantar Júlíus Thorarensen úr sigursveit Baldurs.

Stúkukeppni systra

1. sæti Rbst. nr. 7, Þorgerður 109

Katrín Garðarsdóttir 40

Guðlaug Lýðsdóttir 36

Guðrún B. Sigurbjörnsdóttir 33

Næst holu:

4. holu, Andrés Andrésson 4,23m

8. holu, Eiríkur Þorbjörnsson 1,22m

13. holu, Inga Lóa Guðmundsdóttir

0,68m

16. holu, Anný Antonsdóttir 1,68m

Lengsta teighögg kvenna á 9. braut

Gunnhildur L. Sigurðardóttir

Lengsta teighögg karla á 11. braut

Júlíus Margeir Steinþórsson

SIGUR VANNST Á FRÍMÚRURUM

Árlegt áskorendamót Oddfellowa og Frímúrara í golfi fór fram á Urriðavelli 6. september sl. Veður var dæmigert síðsumarsveður, þurrt og íslenskur andvari.

Mótsstjóri var br. Valdimari Lárus Júlíusson, sem ræsti keppendur út eftir að þeir höfðu hitað sig upp með súpu og brauði frá Öðlingi veitingahúsi. Að móti loknu var girnilegur gúllas í boði með öllu tilheyrandi og síðan tók við verðlaunaafhending.

Alls tóku 64 bræður þátt í mótinu í 32 liðum, 13 lið Oddfellowa og 18 lið Frímúrara. Öll liðin kepptu í Greensome punktakeppni með forgjöf. Þar af kepptu 26 lið í einvíginu. Hver sigur gaf 1 stig m.ö.o. 13 stig í boði. Einvígið endaði með sigri Oddfellowa, 7 stig gegn 6 stigum Frímúrara. Naumur en góður sigur og Oddfellowar héldu bikarnum frá því í fyrra.

Oddfellowar röðuðu sér í fyrstu tvö sætin í Greensome punktakeppninni. Í fyrsta sæti voru bbr. Júlíus Thorarensen og mótsstjórinn Valdimar, og í öðru sæti Árni Bjarnason og

Páll S. Kristjánsson. Í þriðja sæti voru Frímúrararnir Þórir

Sigurgeirsson og Ægir Kristmann Franzson.

Einnig voru veitt verðlaun fyrir næst holu á nokkrum brautum. Fleiri myndir frá mótinu má sjá á vef Golfklúbbs

Oddfellowa, gof.is

Guðmundur Eiríksson stórsír og Sigurður Örn Einarsson, fv. stórmeistari Frímúrara, með sigurbikarinn sem Oddfellowum tókst að halda.

Skálað að loknum góðum hring í blíðviðrinu sem keppendur fengu.

ÖFLUGT FÉLAGSSTARF EINKENNIR STÚKUNA

Mikið og öflugt félagsstarf hefur lengi einkennt starfið innan stúkunnar Snorra goða. Gott félagsstarf eykur á ánægju bræðra í stúkustarfinu og þéttir hópinn og samskiptin verða nánari með öflugu félagstarfi.

Swing Kings

Golfklúbburinn Swing Kings hefur verið starfræktur síðan 1998. Í fyrstu var einungis haldið eitt mót á ári og var þátttakan um 5 ­ 8 bbr.

Nú eru virkir bræður ca. 25–30 og haldin eru fjölmörg mót á vegum Swing Kings á hverju ári. Á sumrin er leitast við að spila saman reglulega eða ca einu sinni til tvisvar í

mánuði og er þá hist utan höfuðborgarsvæðisins. Einnig eru farnar helgarferðir og gist og þá spilaðir tveir hringir. Í sumar var spilað á Hamarsvellinum í Borgarnesi og Vestmannaeyjum. Stúkumót Swing Kings er svo haldið í lok sumars og þá spilað á Oddfellowvellinum okkar. Sigurvegarinn er þá krýndur sem Swing Kings meistari og skrýddur grænu skikkjunni með kórónu.

Á veturna er reglulega spilað tvisvar í mánuði í golfhermi (á móti fundardögum stúkunnar). Haldið er utan um skorið eftir hvern tíma og keppt um bikar á jólamótinu og síðan í lok maí og er þá borðað saman á eftir.

Árleg utanlandsferð er svo fastur liður hjá Swing Kings félögum og er hún venjulega farin í byrjun maí. Í flestum tilfellum förum við til Spánar en einnig til Englands.

Létt yfir hópnum eftir golfið.

Hópurinn saman í síðustu golfferð til Alicante á Spáni.

Jón Gunnar Sigurðsson, Swing Kings meistari 2024.

Mannræktarverðlaunin hönnuð af br. Jóni Otta Sigurðssyni.

Bridge

Mannræktarverðlaunin –

Mannræktarnefnd

Mannræktarverðlaunin voru veitt í fyrsta skipti í ár. Þessi verðlaun eru veitt í minningu br. Jóns Otta Sigurðssonar. Árið 2012 hratt br. Jón Otti af stað verkefninu Mannrækt; rækt líkama og sálar. í St.nr. 16, Snorra goða. Þátttakendur voru bbr. úr Snorra goða og eiginkonur þeirra. Markmið verkefnisins var að veita þátttakendum fræðslu til betri lífsstíls.

Jón Otti hefur komið víða að líknar­ og mannræktarmálum sem byggir á ákveðnum siðaboðskap sem er að leitast við að gera félaga stúkunnar að betri mönnum. Það leiðir af sér að hver maður, sem er farinn að þekkja sjálfan sig og berjast við bresti sína, finnur að það er honum þörf að vera öðrum til gagns og hann vill leggja sitt af mörkum til að bæta samfélagið og auka samkennd meðal okkar. Þannig minnumst við bræður í Snorra goða br. Jón Otta með því að tvinna saman mannrækt og líknarmál.

Verðlaunin hlaut að þessu sinni br. Birgir Finnbogason. Verðlaunin verða síðan veitt á hverju ári á jólafundi stúkunnar.

Bridgenefnd Snorra goða heldur úti öflugu bridgemóti þar sem keppt er um Oddfellowskálina. Það var að hausti til árið 2012 að bræður í stúkunni fengu þá hugmynd að efna til bridgemóts meðal Oddfellowa. Í mótsstjórn voru síðan kosnir bræðurnir Páll Hjaltason í Snorra goða nr. 16, Björn Júlíusson í Baldri nr. 20 og Sigurður Sigurðsson í Hallveigu nr. 3.

Fyrsta mótið var spilað í fjórum lotum, byrjað í nóvember 2012 og svo febrúar, mars og apríl. Keppt var um veglegan farandbikar, Oddfellowskálina, en til að vinna bikarinn voru stigin fyrir þrjár bestu loturnar tekin saman. Sigurvegarar á þessu fyrsta móti urðu Þorsteinn Þorsteinsson, Þorfinni Karlsefni, nr. 10 og Rafn Haraldsson.

Næstu ár á eftir var spilaður tvímenningur, sex lotur, fyrsta mánudag í hverjum mánuði og stigin í fjórum bestu lotunum tekin inn í útreikninga í keppninni um Oddfellowskálina.

Mikill áhugi var fyrir þessum mótum, m.a. af spilurum sem ekki voru Oddfellowar og var þá sett upp keppni um Gestaskálina en um þann bikar kepptu þeir sem ekki voru Oddfellowar. Til að vinna Oddfellowskálina verður annar spilarinn að minnsta kosti að vera Oddfellowi.

Keppnin um Oddfellowskálina hélt áfram að þróast og í samráði og samstarfi við Bridgesamband Íslands var gerð mikil breyting á mótshaldinu fyrir keppnina 2023/24.

Br. Birgir Finnbogason ásam str. Ragnheiði Aðalsteinsdóttur (ekkju br. Jóns Otta).

Súgfirðingafélagsins og Guðmundur Ágústsson Ingólfi nr. 1.

Stofnað var bridgefélagið BOS, Bridgefélag Oddfellowa og Súgfirðinga, spiladögum fjölgað og mótin gefa núna bronsstig Bridgesambandsins til spilara eftir árangri. Spilað er öll mánudagskvöld eftir 15. september fram til 14. maí árið eftir. Keppt er um þrjá bikara, Oddfellowskálina, Gestaskálina og Súgfirðingaskálina, allir þessir bikarar eru farandbikarar. Núverandi handhafar Oddfellowskálarinnar eru Guðmundur Ágústsson, Ingólfi nr. 1 og Brynjar Nielsson. Í bridgenefnd Snorra goða eru bræðurnir Alfreð S. Erlingsson, formaður, Sveinbjörn Strandberg og Ásgeir I. Jónsson. Fyrir hönd Súgfirðinga eru í stjórn BOS Björn Guðbjörnsson Snorra goða og Sturla Gunnar Eðvarðsson, Jóni forseti nr. 26, ásamt bridgenefnd Snorra goða. Yfirmeistari Snorra goða eða undirmeistari í forföllum hans hafa afhent verðlaun í lok móts.

Páll Kristjánsson, St. nr. 16, Snorra goða

Mynd tekin yfir spilasalinn eitt spilakvöldið.

Gunnar Jóhannesson, yfirmeistari Snorra goða nr. 16, Brynjar Níelsson, Áslaug Ólafsdóttir formaður

6,6 MILLJÓNUM SAFNAÐ

Séð yfir höfuðstað Færeyja, Þórshöfn, en þar er eina Oddfellowstúka Færeyinga starfandi, Ambolturin, nr. 1.

Mikið var um dýrðir að Grönlandsvegi 58 í Þórshöfn í Færeyjum í september sl. Þar er Regluheimili einu Oddfellowstúkunnar í Færeyjum, Ambolturin, nr. 1. Bræður þeirrar stúku eru rúmlega 20. Tilefni samkomunnar þetta kvöld var heimsókn íslenskra gesta, 33 að tölu, Oddfellowar og makar.

Að færeyskum sið tóku gestgjafar á móti gestunum með „dyrasnapsi“ þar sem komufólk er boðið velkomið með staupi af ákavíti. Eftir ágætt spjall í hlýlegum fremri sal var sest að borðum og snædd dýrindis máltíð.

Hápunktur kvöldsins var svo þegar höfuðpatríarki Ob. nr 5, Freys, Gunnar Þ. Jóhannssson, afhenti undirmeistara Amboltsins, Dávi Eyðunson Sörensen, formlega gjafabréf Reglusystkina frá Íslandi. Stundin var tilfinningaþrungin og mátti, ef grannt var skoðað, víða sjá blika á tár á hvarmi. Færeyingar þökkuðu fyrir sig með heitum þakkarræðum.

Stórkostlegar móttökur

Hvað kom til að Oddfellowar á Íslandi söfnuðu 6,6 milljónum króna í þágu frænda sinna í Færeyjum? Nokkrar íslenskar Regludeildir hafa heimsótt Amboltinn. Bréfritari hefur komið þangað með fimm Oddfellowhópum. Í öllum tilvikum hafa bræður og systur haft á orði hve gestrisni og móttökur hafa verið stórkostlegar ­ einkennst af hlýju og höfðingsskap. Eftir heimsókn patríarka úr Búðum nr. 5, Frey, kviknaði spurningin um hvernig bbr. í Amboltinum gengi að reka Regluheimilið.

Við tókum eftir því að tími virtist kominn á viðhald. Af mikilli varfærni tókst okkur að grafa upp að fjárhagur stúkunnar væri ekki burðugur og því ekki létt um vik að ráðast í nauðsynlegar viðhaldsframkvæmdir. Síðla kvölds, komnir á hótelið, eftir einn eða tvo, skaut þessari spurningu upp: „Af hverju söfnum við ekki pening handa þeim?“

Undir áhrifum af móttökunum (og veitingum) voru allir viðstaddir einhuga með afbrigðum um hugmyndina. Á flugvellinum á heimleið (þreyttir eftir krefjandi heimsókn) voru patríarkar enn sannfærðir um að fylgja hugmyndinni eftir. Erindið var kynnt lauslega fyrir höfuðpatríarka á næsta

búðafundi. Hugmyndin flaug áfram. Sjálfur hafði ég gert mér vonir um að 50.000 kr. á Regludeild væri glæsilegt framlag. Þegar hp., Gunnar Þ. Jóhannsson, kynnti málið á fundi höfuðpatríarka. urðu viðbrögðin dásamleg: „50.000 kall? Það er ekki neitt. Tvöföldum þetta.“

Og þannig fór erindið út til allra Regludeilda. Ekki nóg með það – í nokkrum Regludeildum þótti sú upphæð heldur smátt skorin og bættu hressilega við. Niðurstaðan varð 6,6 milljónir króna sem runnu óskertar til Amboltsins.

Vinnuþjarkar

Hin jákvæðu viðbrögð kveiktu eldhug. Við br. Magnús Ólafur Hákonarson, arkitekt og Skagamaður, fórum á fund stjórnar Amboltsins þar sem Magnús Ólafur kynnti þeim róttækar hugmyndir um breytingar á Regluheimilinu. Við fórum í byggingavöruverslanir í Þórshöfn og lét Magnús Ólafur kostnaðaráætlun fylgja (rúmaðist innan gjafarinnar).

Í samráði við færeysku bbr. okkar var efnt til vinnuhelgar s.l. vor. Alls fóru 13 bræður frá Íslandi á eigin kostnað til Færeyja og tóku hressilega til hendi með vinum okkar. Ingvar Blængsson var tilnefndur verkstjóri af okkar hálfu. Framkvæmdir voru komnar á fullt í Regluheimilinu. Rifið, byggt og bætt. Fátt er betur til þess fallið að hnýta vinabönd en að hópur vinni sameiginlega að slíkum verkefnum.

Stólar og púlt

Þegar söfnunin var komin vel á veg áttum við í reglulegum samskiptum við Færeyingana. Spurðum m.a. um verkin og hvað helst skorti. Á einhverjum tímapunkti nefndu þeir að stólarnir í stúkusal væru orðnir lúnir. Haraldur Hjartarson átti leið í Oddfellowhúsið og nefndi stólamálið við umsjónarmann hússins, br. Gunnar Jóhannesson. Hann brást skjótt við og sagði nokkra stóla uppstaflaða í húsinu og væru eiginlega að þvælast fyrir. „Vilja þeir ekki púlt líka?“ Úr varð að um 40 stólum og púlti var pakkað í plast, skellt á bretti og Gunnar höfuðpatríarki ók okkur austur í Þorlákshöfn með fenginn þar sem honum var komið á skip til Færeyja. Núna prýða þeir

stúkusalinn hjá Amboltinum (eftir smávægilega yfirhalningu) og er eins og þeir hafi verið hannaðir fyrir salinn.

Afleiðingar og áhrif

Að mati undirritaðs er einkum tvennt sem þakka má hin jákvæðu viðbrögð Reglusystkina við Færeyjaverkefninu.

Annars vegar þær dásamlegu móttökur og hlýja sem bræður okkar í Færeyjum hafa sýnt þeim íslensku Regludeildum sem þangað hafa komið. Gestrisnin spyrst út. Hins vegar munum við öll eftir því hvernig Færeyingar hafa reynst Íslendingum þegar mikið hefur legið við.

Má þar nefna eftir hrun þegar engar þjóðir vildu af okkur vita (kære nordiske venner hurfu bara) þá stigu Færeyingar fram með lán til Íslendinga. Þá munum við eftir því hvernig þeir fjármögnuðu nýja leikskóla á Flateyri og Súðavík eftir snjóflóðin þar.

Gagnvart vinum okkar hefur framtak íslenskra Reglu­

systkina valdið miklum breytingum. Ekki aðeins er Regluheimilið orðið mun glæsilegra, heldur hefur framtakið kveikt að nýju neista hjá bræðrum okkar. Staðan var einfaldlega sú að þeir sáu ekki fram á að geta ráðist í nauðsynlegar framkvæmdir í bráð. Því fylgdi ákveðið vonleysi. Nú hefur þeim vaxið ásmegin og ganga brattir inn í nýtt starfsár.

Í Færeyjarnefnd Freys sátu auk undirritaðs, Haraldur Hjartarson og Þórður Magni Kjartansson.

Kæru Reglusystkin! Full ástæða er til að færa öllum miklar þakkir fyrir þessi stórkostlegu viðbrögð. Áhrif þeirra eru mikil og gera ekkert annað en að styrkja Oddfellowregluna. Við sýndum með þessu fyrir hvað Oddfellow stendur. Vinátta og kærleikur í verki. Verum stolt af því.

Hjálmar Waag Árnason, St. nr. 26, Jóni forseta

Gleði og þakklæti við völd í heimsókn Oddfellowa á Íslandi til Þórshafnar í Færeyjum þegar gjöf til Amboltsins var afhent í Regluheimili stúkunnar.

BJARNABRÆÐUR REISTU RIDDARANN

Bræður í St. nr. 14, Bjarna riddara, í Hafnarfirði hafa

það í stefnu sinni varðandi styrktar­ og líknarmál að einbeita sér að aðilum í nærumhverfi sínu sem þurfa á aðstoð að halda.

Á liðnum árum hefur stúkan styrkt starfsemi dagvistunar geðfatlaðra í húsinu Læk í Hafnarfirði. Var það fólgið í viðhaldi bæði utan­ og innanhúss, umhirðu garðsins og gjafa á húsgögnum. Starfsemin í Læk er nú flutt annað og forsendur breyttar.

Haustið 1988 opnaði Svæðisskrifstofa málefna fatlaðra á Reykjanesi (sem þá var), hæfingarstöð og skammtímadvöl að Hnotubergi 19 sem er í Setbergshverfinu eins og Regluheimilið. Í upphafi árs 1991 fékk hæfingarstöðin húsnæði að Bæjarhrauni og skammtímadvölin í Hnotubergi varð að sólarhringsþjónustu (starfrækt alla daga vikunnar). Í janúar 2011 tóku sveitarfélögin við málefnum fatlaðs fólks og síðan þá hefur Hafnarfjarðarbær séð um rekstur skammtímadvalarinnar og er bærinn eigandi húsnæðisins.

Hnotuberg 19

Starfsemin að Hnotubergi 19 er sem fyrr segir skammtímadvöl sem þjónustar einstaklinga frá 16 ára aldri og koma þeir frá Hafnarfirði, Garðabæ, Kópavogi, Seltjarnarnesi og Mosfellsbæ.

Flestir þjónustunotendur dvelja í sjö daga á fjögurra vikna fresti en í undantekningartilvikum er veitt lengri dvöl ef sérstakar aðstæður krefjast þess. Í hverjum hópi eru sex einstaklingar með mismunandi fötlun.

Að Hnotubergi er boðið upp á hvíld og afþreyingu, aðstoð og leiðbeiningar við athafnir daglegs lífs, auk þess að undirbúa flutning úr foreldrahúsum. Með þjónustunni er létt álagi af fjölskyldum og ungmenni fá tilbreytingu og tækifæri til að njóta sín.

Undanfarin ár hefur stúkan styrkt Hnotuberg 19 með ýmsum hætti, s.s. með því að færa heimilinu afþreyingar­

tæki og sjónvarp. Eitt af því sem vantaði fyrir starfsemina var sérstakt geymsluhús fyrir garðhúsgögn, grill og garðverkfæri.

Í lok vetrarstarfsins samþykkti stúkan að kosta undirstöður undir 15 fermetra geymsluhús og leggja fram vinnu við allt sem þarf til þess að það verði tilbúið til notkunar. Hafnarfjarðarbær lagði til geymsluhúsið sjálft sem kom á verkstað ósamsett.

Mikil vinnugleði

Vinna stúkubræðranna við verkefnið hófst í maí s.l. og var húsið tilbúið til notkunar í september.

Eftir að geymsluhúsið var tekið í notkun var unnt að nota rými sem áður hýsti garðhúsgögn, grill og garðverkfæri fyrir annað í starfseminni.

Mikil vinnugleði einkenndi starf stúkubræðranna sem að verkinu komu. Það er ákveðin stemning sem myndast á meðal bræðra þegar unnið er að verkefni utan Regluheimilis­

Bjarnabræður riddara byrjuðu á undirstöðum geymsluhússins.

Samhentir bræður tóku til hendinni og reis geymsluhúsið við Hnotuberg 19 á rúmum fjórum mánuðum.

ins og hist er á öðrum forsendum en formlegum fundum. Viðmót starfsfólks Hnotubergs 19 var einstaklega notalegt. Þegar stúkubræður mættu til starfa bar starfsfólk fljótlega fram kaffi ásamt meðlæti. Einnig var starfsfólkið óspart á að hrósa okkur bræðrunum fyrir dugnað, það yljaði sannarlega um hjartarætur.

Verkefni eins og hér um ræðir skapar mikla samkennd á meðal þeirra sem leggja hönd á plóginn og eflir félagsandann. Að láta verkin tala ­ að láta gott af sér leiða og betra sjálfan sig í leiðinni er það sem okkur Reglusystkinum er boðað að kappkosta. Það hefur tekist með þessu verkefni.

TÍU

FMikil ánægja ríkir á meðal starfsfólks og heimilisfólks að Hnotubergi 19 með þá viðbót sem geymsluhúsið er.

Til heiðurs stúkunni okkar hefur starfsfólk og heimilisfólk að Hnotubergi 19 gefið geymsluhúsinu nafnið „Riddarinn“.

Góðu verkefni í anda bræðralagsins er lokið og skilur eftir sig góðar minningar.

Hannes Siggason, St. nr. 14, Bjarna riddara

MEÐ 50, 60 OG 70 ÁRA FORNLIÐAMERKI Í ÁR

rá áramótum hefur 10 Reglusystkinum verið veitt fornliðamerki fyrir 50, 60 og 70 ár í Reglunni, þar af hafa 8 fengið 50 ára merki.

Stórsír veitir þessi fornliðamerki, með aðstoð stórembættismanna, jafnan á hátíðarfundum í viðkomandi stúkum, og hefur haft á orði að þessar stundir séu þær ánægjulegustu í hans störfum, af mörgum góðum. Eftirfarandi hafa fengið merkin í ár:

70 ára fornliðamerki

Gunnar V Kristjánsson, St. nr. 13, Nirði

Vígðist 1954 í Hallveigu, stofnfélagi Njarðar 1976.

Gunnar lést 27. maí sl., 96 ára að aldri.

60 ára fornliðamerki

Ólafur S Björnsson, St. nr. 9, Þormóði goða.

Vígðist 1964 í Þormóð goða

50 ára fornliðamerki

Halldóra Haraldsdóttir, Rbst. nr. 9, Þóru.

Vígðist 1974 í Sigríði. Örlygur Richter, St. nr. 1, Ingólfi.

Vígðist 1972 í Ingólf

Kristján Sveinsson, St. nr, 8, Agli.

Vígðist 1974 í Egil

Gunnar Sigurðsson, Str. nr. 8, Agli, Vígðist 1974 í Egil

Ásrún Baldvinsdóttir, Rbst. nr. 5, Ásgerði.

Vígðist 1974 í Ásgerði

Thelma Jóhanna Grímsdóttir, Rbst. nr. 10, Soffíu. Vígðist 1974 í Bergþóru

Gunnlaugur Helgason, St. nr. 7, Þorkeli mána.

Vígðist 1972 í Þorkel mána

Ari Leifsson, St. nr. 7, Þorkeli mána.

Vígðist 1974 í Þorkel mána

Smíðin fullkláruð og tilbúin til notkunar fyrir heimilisfólkið að Hnotubergi 19 í Hafnarfirði.

FRÉTTIR

REBEKKUR ÁN LANDAMÆRA

Ímaí sl. héldum við systurnar, undirrituð og Ingibjörg

Hjartardóttir, Rbst. nr. 21, Bríeti, til Svíþjóðar til fundar við Rebekkur án landamæra. Rebekkusysturnar koma frá Finnlandi, Noregi, Svíþjóð, Danmörku og nú í fyrsta sinn frá Íslandi.

Þetta var í þrettánda sinn sem Rebekkur án landamæra hittust og í þetta sinn var það í Landskrona í Svíþjóð. Það var vegna hvatningar frá systrum okkar í Finnlandi að við ákváðum að fara í þessa ferð.

Flogið var til Kaupmannahafnar og þaðan var tekin lest til Landskrona ásamt systrum okkar frá Finnlandi, sex að tölu, sem höfðu einnig flogið til Kaupmannahafnar. Lestarferðin tók um klukkustund og eftir innritun á hóteli var farið út að fá sér að borða. Tókum svo snemma á okkur náðir eftir langan dag.

Eftir morgunmat daginn eftir fórum við systurnar átta í gönguferð um bæinn. Á göngunni gengum við fram á Oddfellowhúsið sem er á aðalgötunni í bænum. Það vildi svo til að bróðir okkar var að ganga inn í húsið þegar við komum að því. Við kynntum okkur og bauð hann okkur að koma inn til að skoða húsið.

Síðar um daginn fengum við fundargögn fyrir helgina. Okkur var sagt að það væru venjulega um og yfir 100 systur á þessum fundum en að þessu sinni vorum við 60. Um kvöldið var veisla á hótelinu sem byrjaði með fordrykk áður en gengið var inn í veitingasalinn til að snæða kvöldverð. Eftir matinn og skemmtiatriði var spjallað, dansað og sungið fram á nótt.

Á laugardagsmorgni var boðið upp á gönguferð um bæinn með leiðsögn. Síðdegis mættu allar systurnar í myndatöku á

kirkjutröppum gegnt hótelinu okkar, uppáklæddar í hátíðarklæðnað. Fyrst var tekin mynd af öllum systrunum saman og síðan hópmynd af systrum frá hverju landi fyrir sig. Íslenski „hópurinn“ var ansi fámennur.

Uppáklædd sem drottning

Að myndatöku lokinni gengum við allar saman í Oddfellowhúsið. Þar var okkur boðið í fundarsalinn. Það yljaði okkur að sjá íslenska fánann á púlti undirmeistara, það sýndi hugulsemi systranna. Með þessu voru þær að bjóða fyrstu íslensku systurnar velkomnar til að taka þátt í sínum fyrsta fundi með Rebekkum án landamæra

Fundurinn var ekki hefðbundinn stúkufundur. Byrjað var á að hlusta á fallega tónlist, síðan tók starfandi fyrrum meistari til máls og fór yfir sögu Oddfellowreglunnar í Landskrona. Að því loknu gekk í salinn systir uppáklædd sem drottning og settist hún í stól yfirmeistara. Hún fór yfir sögu Margrétar drottningar sem Rebekkustúkan, sem hélt utan um þennan fund, dregur nafn sitt af.

Að því loknu var aftur flutt falleg tónlist áður en gengið var niður á fyrstu hæð. Þar tóku bræður á móti okkur með freyðivíni. Þar var spjallað og skálað þar til bræður opnuðu inn í veislusalinn og buðu okkur að ganga inn. Bræður þjónuðu með stakri prýði til borðs og sáu um að ekki vantaði í glös systra. Þeir sáu einnig um skemmtunina þar sem fimm bræður í hljómsveitinni Odd Boys spiluðu og tveir bræður sungu gamanvísur. Þeir tóku þetta alla leið, klæddust fötum og tilheyrandi við hverja vísu og vöktu mikla lukku.

Undir miðnætti gengu systur aftur saman á hótelið

Rebekkur án landamæra, frá Svíþjóð, Noregi, Danmörku, Finnlandi og Íslandi, á fundinum í Landskrona í Svíþjóð.

Fulltrúar Íslands á fundinum í Svþjóð, þær Eydís Egilsdóttir og Ingibjörg

Hjartardóttir, Rebekkusystur í Bríeti..

þreyttar en ánægðar eftir vel heppnaðar samverustundir með systrum án landamæra.

Næst í Noregi

Á sunnudagsmorgni tókum við leigubíl með finnsku systrum okkar og ókum á Kastrup ­flugvöll. Komið var að kveðjustund en þetta var í sjötta sinn sem við Ingibjörg hittum okkar kæru finnsku systur en vonandi ekki í það síðasta.

Gaman var að fá tækifæri til að kynnast systrum frá öllum Norðurlöndunum á einum stað og alveg ómetanlegt að finna þessa vináttu og kærleika sem ríkir innan Oddfellowreglunnar hvar sem maður kemur.

Löndin fjögur hafa skipst á að halda þessar samkomur og á næsta ári munu Rebekkusystur án landamæra hittast í Noregi.

Eydís Egilsdóttir. Rbst. nr. 21, Bríeti

FRÉTTIR

HALLDÓRU Í ÞÓRU VEITT

50 ÁRA FORNLIÐAMERKI

Systur Halldóru Haraldsdóttur var veitt 50 ára fornliðamerki 6. mars síðastliðinn. Halldóra vígðist í Rbst. nr. 4, Sigríði, þann 5. mars 1974 og hefur því verið félagi í Oddfellowreglunni í rúm 50 ár. Hún gerðist síðan stofnfélagi Rbst. nr. 9, Þóru, árið 1992 og var fyrsti undirmeistari stúkunnar.

Halldóra hefur verið afar virk í starfi Oddfellowreglunnar frá því hún gekk til liðs við hana.Hún var útvörður í Sigríði 1982–1984 og gjaldkeri 1986–1988. Hún sat í ýmsum nefndum fyrir Sigríði, var í áhaldanefnd í tvö tímabil, sat í Líknar­ og hjálparsjóði, einnig í tvö tímabil, í Minningarsjóði Ingibjargar Sigurðardóttur í tvö tímabil, sá um happdrætti Oddfellowa í stúku sinni og veitti ritara stúkunnar aðstoð eitt tímabil.

Halldóra var sem fyrr segir fyrsti undirmeistari Þóru, eða 1992–1994, yfirmeistari 1994–1996 og þjónaði stúkunni sem starfandi fyrrum meistari 1996–1998. Hún var varastórfulltrúi Þóru 1997–2001 og stórfulltrúi 2004–2006.

Halldóra var kölluð til búða nr. 1, Þórhildar árið 1991 og gegndi þar embætti þriðja varðar 1994–1996 og sat í áhaldanefnd og dómnefnd fyrir búðirnar. Hún var gjaldkeri búðanna 1998 – 2000.

Halldóra tók Stórstúkustig 1997. Henni var veitt fyrrum meistarastjarna 1998 og 25 ára fornliðamerki. 1999, fékk hún heiðursmerki fyrrum stórfulltrúa 2005 og 40 ára fornliðamerki 2014. Hún var gerð að heiðursfélaga stúkunnar 2018 og fékk heiðursmerki heiðursfélaga 2021 þegar það merki var tekið upp.

Á tímamótunum voru Halldóru færðar alúðarþakkir, fyrir öll þau góðu störf sem hún hefur innt af hendi fyrir Regluna.

Frá veitingu merkisins til Halldóru, henni að baki eru Ólafur Björn Jónsson tengdasonur, dóttirin Ragnheiður Lilja og eiginmaðurinn Hörður Stefánsson. Ólafur og Hörður eru í Hásteini og Lilja í Þóru líkt og móðirin.

SYSTUR FÁ ORÐIÐ

Við stjórnarskipti í febrúar 2020 lagði yfirmeistari til að við Laufeyjarsystur myndum taka upp dagskrárliðinn Systur hafa orðið á fundum stúkunnar. Framkvæmdin var í höndum undirmeistara sem dró út nafn systur sem átti afmæli í þeim mánuði sem fundur var haldinn. Tilgangurinn með þessu var bæði að ljá systrum rödd en einnig að styrkja systur til að tjá sig í öruggu umhverfi.

Undirmeistari reið á vaðið og las fyrir okkur dæmisögu þar sem boðskapurinn var að þó að eitthvað sé slitið og þarfnist viðgerðar þá geti eitthvað gott komið út úr því engu að síður. Systur hafa lesið upp ljóð sem eru í uppáhaldi hjá þeim. Ein systir var með mjög skemmtilegt innlegg um viðbrögð við kröfum um kosningarétt kvenna. Það hafa verið lesnar fræðandi barnabækur, bókakaflar, smásögur, gamansögur og ferðasögur og þannig mætti lengi telja. Ein systir sagði frá baráttu sinni við að læra að prjóna og önnur sagði skemmtilegar sögur úr kennslu. Meðal systra leyndist líka skáld, sem flutti ógleymanlega smásögu, samda undir áhrifum fráfalls vinar.

Þessi dagskrárliður hefur styrkt systur og aukið mörgum þor til að standa upp á fundum og tjá sig auk þess sem við sjáum nýjar hliðar á systrum. Systur hafa tekið því ljúflega þegar nafn þeirra er dregið úr umslaginu.

Að sjálfsögðu er þetta misauðvelt fyrir systur og það er þannig að engin er þvinguð til að taka þátt í þessum dagskrárlið. Nú nýlega var fyrirkomulagi breytt á þann hátt að nú fara nöfn þeirra systra sem vilja taka þátt í honum í pott og á hverjum fundi er dregið nafn þeirrar systur sem næst hefur orðið. Systur vilja ekki sleppa þessum dagskrárlið og eru flestar sammála um að hann hafi lífgað upp á fundina og það hefur oft verið hlegið dátt á fundum.

Jónas og Helgi smíðakennari

Hér kemur að lokum frásaga úr kennslu sem var flutt á fundi haustið 2023:

Hvað nemendur hafa oft lítinn skilning á tímanum hefur oftar en ekki komið kennurum á óvart. Upp úr 1990 voru þrír kennarar í 6. bekk í skóla einum á Akureyri með stórt og viðamikið þema um Jónas Hallgrímsson skáld. Kennararnir

lögðu mikla áherslu á að kynna vel tímann sem Jónas var uppi á, m.a. með teikningum af fötum þess tíma, teikningum af torfbæjum og teikningum frá Kaupmannahöfn frá tíma Jónasar þar.Svo var komið að því að segja nemendum frá því að þegar Jónas lá á líkbörunum 1845 uppgötvuðu vinir hans að það var engin mynd til af honum þannig að drátthagur læknanemi að nafni Helgi Sigurðsson var fenginn til að fara í líkhúsið og teikna tvær myndir af Jónasi og var nemendum sýnd eftirprentun af annarri myndinni. Þeir voru nokkuð slegnir yfir þessari frásögn en einn þeirra hafði sig þó í að spyrja hvort þetta hefði verið hann Helgi smíðakennari sem hefði teiknað myndirnar.

En á þessum tíma var maður að nafni Helgi, smíðakennari við skóla nemendanna, og var hann um fertugt þegar þetta gerðist. Kennarana setti hljóða. Þeim hafði greinilega mistekist hrapallega við að reyna að fá nemendur til að átta sig á tímanum. Það voru jú um 150 ár síðan Jónas dó og nemandinn hélt að Jónas og Helgi smíðakennari, kornungur maðurinn, hefðu verið samtíða.

Dagný Elfa Birnisdóttir og Helga Ragnheiður Gunnlaugsd. Rbst. nr. 16, Laufeyju

GÓÐ GJÖF Í EYJUM

Vilborgarsystur í Eyjum birtust færandi hendi í Heilbrigðisstofnun Suðurlands í Vestmannaeyjum (HSU) einn góðan veðurdag í haust. Í þetta sinn gáfu þær tvær milljónir króna til endurbóta á á bráðastofu heilsugæslunnar.

Með gjöfinni var hægt að kaupa nýjan meðferðabekk, birgðaskáp og vinnuborð. Einnig var fjárfest í bráðavagni.

Í umfjöllun fréttamiðilsins Tíguls er haft eftir Iðunni Dísu Jóhannesdóttur, deildarstjóra HSU í Eyjum, að gjöfin komi að góðum notum. Hún bæti alla aðstöðu við móttöku sjúklinga á bráðastofunni og auki jafnframt öryggi starfsfólks og sjúklinga.

„Við erum mjög þakklát Oddfellow fyrir þeirra frábæra framlag,“ sagði Iðunn Dísa.

tilefni af átakinu Bleikur október fengu Þórusystur fyrirlesara í heimsókn. Jenný Dagbjört Gunnarsdóttir flutti erindi um reynslu sína af baráttu við krabbamein og einnig um það stóra hlutverk sem Ljósið spilar í lífi þeirra sem greinast.

Eftir fyrirlesturinn afhenti Margrét Lilliendahl, yfirmeistari Þóru, Jennýju gjafabréf til handa Ljósinu.

Kæru Oddfellowsystur, verum á varðbergi og förum í skimun.

Erla Þorsteinsdóttir

Rbst. nr. 9, Þóru

Frá móttöku gjafarinnar til HSU í Eyjum frá Vilborgarsystrum.

VELJUM OKKUR STÓRSÍR Í VOR

Við í Oddfellowreglunni erum svo lánsöm að hafa

lýðræði þannig að við getum valið okkur forystu og deilt þannig ábyrgð og völdum.

Héraðsskipting?

Við ætlum að velja okkur nýjan stórsír næsta vor og í því felst mikil ábyrgð. Þessi ábyrgð er tekin af 67 sérvöldum Reglusystkinum, stórfulltrúum, sem við veljum í Regludeildunum nú í febrúar. Við treystum síðan stórfulltrúunum til að velja nýjan stórsír á lýðræðislegan hátt á Stórstúkuþinginu í maí. Þetta er gert á Stórstúkuþingi fjórða hvert ár.

Stórsír getur setið í embætti eitt eða tvö kjörtímabil, þ.e. að hámarki átta ár.

Sterkur en sanngjarn

Hvað þarf þessi nýi stórsír, sem við veljum í vor, að hafa til brunns að bera? Jú, hann þarf að vera annað hvort bróðir eða systir í Oddfellowreglunni, en hingað til hafa einungis bræður gegnt þessu embætti.

Ég held að mikilvægasti kostur stórsírs Oddfellowreglunar sé að vera þeim kostum búinn að geta tekið vinsælar, en einnig óvinsælar ákvarðanir ef það er Reglunni til heilla. Stórsír þarf að vera sterkur stjórnandi en sanngjarn.

Það er mikilvægt að það sé eftirsóknarvert að verða stórsír eða verða stórembættismaður í Stórstúkustjórn. Ég vona að næsta Stórstúkustjórn undir forystu nýs stórsírs komi starfinu í það horf að það verði áhugavert fyrir sem flest okkar í Reglunni að sækjast eftir slíkum störfum, en að það sé ekki bara fyrir þau Reglusystkin sem geta leyft sér að vera mjög mikið frá vinnu.

Það er ekki eðlilegt að við Reglusystkin sem vinnum fullan vinnudag getum ekki gefið kost á okkur til þessara embætta, nema að vinnuveitandi okkar sé tilbúinn að veita okkur sérstaklega mikinn stuðning eða að við séum hætt störfum og komin a eftirlaun.

Nýr stórsír þarf að leiða þá vinnu að endurskipuleggja þetta regluverk sem er í kringum Stórstúkustjórnina þannig að við getum sem flest gefið kost á okkur.

Mikilvægt er að nýr stórsír hafi skýr verkfæri til að nota þegar upp koma erfið mál meðal Reglusystkina eins og gerst hefur á undanförnum árum. Það er ekki boðlegt að stórsír og/eða Stórstúkustjórn sitji uppi með svona mál án þess að geta brugðist við á skýran og ákveðinn hátt. Mál sem þessi eitra andrúmsloftið í Reglunni og taka óratíma og mikla vinnu fyrir stórsír og Stórstúkustjórn að finna lendingu. Jafnvel að sitja svo uppi með skammir og ávítur fyrir það eitt að reyna að leiða til sátta á fundum með deiluaðilum. Nýr stórsír og Stórstúkustjórn þurfa að fara yfir hlutverk og regluverk nefnda og sameina eða hreinlega leggja af einhverjar nefndir. Flækjustigið í störfum þeirra er víða orðið allt of mikið.

Ég vil nefna nýtt atriði og það er hvort það sé tímabært að koma á héraðsskiptingu innan Oddfellowreglunnar hér á landi. Slík skipting er til staðar annarsstaðar á Norðurlöndum og hefur gefist vel.

Á hverju svæði er svæðisstórsír sem hefur ákveðin hlutverk og fær ákveðin verkefni sem stórsír veitir. Slíkt fyrirkomulag gæti sparað bæði peninga og fyrirhöfn. Það myndi einnig minnka álagið á stórsír sem gæti útdeilt verkefnum til þeirra við t.d. innsetningar, heiðursmerkjaveitingar, afmæli o.fl.

Það er ekki gott eins og hlutirnir eru í dag að þau sem eru stórembættismenn þurfi að vera upptekin við innsetningar nær stöðugt í sex vikur þegar þær eru í gangi. Sérstaklega á þetta við okkur sem erum stórembættismenn og komum utan af landi að þurfa að vera að heiman svo vikum skiptir með öllum þeim kostnaði sem því fylgir, vinnutapi og uppihaldi.

Málefni Regludeildarinnar Canton heyra ekki undir Stórstúkustjórn, hvorki hér á landi né í Danmörku. Samt er það í grundvallarlögum Stórstúkunnar í báðum löndum að sá sem er kjörinn stórsír eigi jafnframt að verða hershöfðingi Cantons, hvort sem viðkomandi líkar það betur eða verr og þarf því að taka Canton stigið sé viðkomandi ekki þegar kominn með það.

Það þarf að vinna þetta mál með Stórstúku Evrópu og Millitary Council Europe sem Canton heyrir undir og reyna að finna góða leið í þessu máli. Það regluverk sem er í gildi er ekki gott á okkar tímum og hefur ýtt undir öfund og flokkadrætti innan Reglunar sem er okkur ekki boðlegt miðað við þann boðskap sem við viljum að Reglusystkin ástundi í okkar stúkum og búðum.

Ég vona að það verði mörg framboð til embættis stórsírs í vor og einnig til þeirra stórembætta sem um verður kosið. Það er ekki gott ef það verður sjálfkjörið í þessi embætti. Það að vera klappaður inn í embætti er ekki gott í svo stórri reglu eins og Oddfellowreglan er. Það að bjóða sig fram til æðstu embætta á að vera spennandi og eftirsóknarvert þannig að við þurfum að kjósa og velja þann sem við teljum hæfastan hverju sinni.

Kæru Reglusystkini! Það eru spennandi tímar framundan í Reglunni og við fáum nýjan stórsír, nýjan stórritara og nýjan stórféhirði systra í vor.

Með bróðurlegri kveðju, í v. k. og s.

Birgir Snorrason, St. nr. 25, Rán

Þ240 ÁRA Í ODDFELLOW

ann 7. september síðastliðinn héldu þrír Oddfellowar sameiginlega upp á 80 ára afmæli sín. Þann 16. september 2023 varð str. Brynja Hlíðar, í Rbst. nr. 17, Þorbjörgu, áttræð. Mágur hennar br. Karl Jeppesen, í St. nr. 7, Þorkeli mána, varð 80 ára þann 29. júlí s.l. Þann 22. ágúst varð str. Hildigunnur Hlíðar 80 ára, en hún er str. í Rbst. nr. 17. Þorbjörgu.

Þær Brynja og Hildigunnur eru systur og br. Karl er mágur þeirra, kvæntur str. Sigríði Hlíðar sem einnig er í Rbst nr. 17, Þorbjörgu. Veislan var haldin í sal Lyfjafræðisafnsins á Seltjarnarnesi og tókst með eindæmum vel, líkt og gjarnan er þegar Oddfellowar koma saman á góðri stund.

Óskar Oddfellowblaðið þeim þremur innilega til hamingju með afmælin!

Hildigunnur og Brynja Hlíðar ásamt mági sínum, Karli Jeppesen, í afmælisveislunni.

31 SYSTIR Á STOFNFUNDI

Það var í desember 2023 að systurnar Eydís Egilsdóttir, Guðbjörg Róbertsdóttir, Halldóra Lydía Þórðardóttir, Hrafnhildur Helgadóttir, Ingibjörg Hjartardóttir og Þóra Egilsdóttir tóku þá ákvörðun að undangengnu óformlegu leyfi Stórstúku Oddfellowreglunnar að hefja undirbúning að stofnun nýrrar Rebekkustúku.

Fullar af Oddfellowanda, jákvæðni og bjartsýni stofnuðu þær undirbúningsnefnd. Stíft var fundað og ein fyrsta ákvörðunin var að stofndagurinn yrði 18. maí 2024. Undirbúningsnefnd var kölluð á fund Stórstúku til að fara yfir þessa ákvörðun og væntanlega verkferla.

Fljótlega var sótt um formlegt leyfi Stórstúku til að fá að stofna stúku með nafninu Bríet, nafn þar sem vitnað er til kvenréttindakonunnar Bríetar Bjarnhéðinsdóttur. Stjórn Stórstúkunnar tók fyrir á fundi sínum þann 17. janúar 2024 bréf þar sem óskað var heimildar til að stofna nýja stúku sem fái nafnið Rbst. nr. 21, Bríet, I.O.O.F. Stjórn Stórstúkunnar heimilaði að ráðist yrði í undirbúning að stofnun stúkunnar.

Fyrsta stjórn Bríetar, sitjandi frá vinstri: Halldóra Lydía Þórðardóttir undirmeistari, Ingibjörg Hjartardóttir yfirmeistari, Þóra Egilsdóttir ritari. Standandi frá vinstri: Hrafnhildur Helgadóttir gjaldkeri og Guðbjörg Róbertsdóttir féhirðir.

Í VINÁTTU, KÆRLEIKA OG SANNLEIKA

Systur í Rbst. nr. 21, Bríeti, settu sér það markmið við stofnun stúkunnar að hafa það að leiðarljósi að efla vináttu, kærleika og sannleika innan stúkunnar. Vináttan er ómetanleg gjöf sem lífið hefur gefið okkur. Starf í Oddfellowreglum bindur vináttubönd og þau þarf að rækta. Að mæta vel á fundi og samveru eftir þá er einn þáttur í því að styrkja þessi bönd. Markmið Bríetarsystra er að njóta þess að starfa í stúkunni, vera ábyrgar og valdefla systur í störfum sínum með vináttu, kærleika og sannleika að leiðarljósi. Skipulag vetrarstarfsins er hafið og er stúkan að móta sínar hefðir bæði á fundum og utan funda.

Sumargleði 19. júní til heiðurs Bríeti

Skemmtinefndin hefur t.d. staðið fyrir skemmtikvöldi sem tókst mjög vel. Systur buðu mökum og vinum. Boðið var upp á mat og um leið var fjáröflun með uppboði og happdrætti. Stúkan lauk starfi sínu sl. vetur með sumargleði. Slíkt boð var haldið í byrjun sumars. Str. Þóra Egilsdóttir bauð okkur heim og áttum við yndislega stund saman. Komum við okkur saman um það að framvegis myndum við vera með sumargleðina 19. júní á kvenréttindadeginum, til þess að heiðra Bríeti Bjarnhéðinsdóttur sem stúkan heitir eftir.

Göngusystur er hópur systra sem hafa verið að hittast til þess að fara saman í göngutúra og eftir þá er sest niður þar sem hægt er að tala saman og hafa ánægju af samveru hver annarrar. Mánudaginn 9. desember ætla göngusystur að hittast og fara í jólagöngu um miðbæinn og enda með því að borða saman á Jómfrúnni og hafa gaman saman.

Aukin samkennd

Á þessum stutta tíma sem stúkan hefur starfað eru augljós merki um vináttu, kærleika og sannleika þar sem systur eru einhuga um að stúkan blómstri, vaxi og þroskist enda eru allar sem ein tilbúnar að leggja sitt af mörkum. Við virðum hvor aðra og sýnum skilning og stuðning þegar við á. Öflugt starf er mikilvægt, sérstaklega á tímum óróa í heiminum. Með því að vinna ötullega að markmiðum Oddfellowreglunnar eflum við samkennd og getum látið gott af okkur leiða. Þegar við hittumst, hvort sem er á stúkufundum eða utan þeirra, styrkjum við þau bönd sem tengja okkur saman og aukin samkennd myndast á milli okkar Bríetarsystra.

Fjáröflun tókst

Haldin voru þrjú fjáröflunarkvöld sem gengu vonum framar. Svipað snið var á þessum kvöldum. Systur fengu hin ýmsu fyrirtæki og listafólk til þess að gefa vinninga sem voru notaðir sem happrættisvinningar og listaverk sem voru boðin upp. Systur komu með gesti með sér og var þátttakan góð. Þessi fjáröflun tókst einstaklega vel enda mikil og góð vinna sem systur lögðu til.

Góður fjárstuðningur fékkst frá einum bróður úr Reglunni. Stofnsystur gáfu stúkunni allt sem til þarf til að halda stúkufundi. Fjárhagur stúkunnar var góður við stofnunina.

Stofnfélagar stúkunnar voru 31, þar af voru 25 systur úr Rbst. nr. 17, Þorbjörgu, ein systir úr Rbst. nr. 10, Soffíu, og fimm nývígðar systur. Með vináttu og kærleika aðstoðuðu þrjár Rebekkustúkur undirbúningsnefndina við vígslu nýrra systra. Það voru Rbst. nr. 4, Sigríður, Rbst. nr. 7, Þorgerður, og Rbst. nr. 20, Halldóra.

Þann 18. maí síðastliðinn hófst stofnun stúkunnar í Vonarstræti kl. 14. Sólin skein úti og í hjörtum okkar verðandi Bríetarsystra og vorum við allar mjög glaðar og spenntar. Reglusystkinin sem boðin voru ásamt gestum tóku þátt í þeirri virðulegu athöfn þegar ný stúka innan Hinnar óháðu Oddfellowreglu á Íslandi var stofnuð.

Stórstúkustjórn ásamt skipuðum stórembættismönnum stjórnuðu athöfninni venju samkvæmt. Við stofnskrá tók

Eydís Egilsdóttir sem hvl. stórsír, Guðmundur Eiríksson, afhenti.

Að stofnun lokinni yfirgáfu þau sem ekki höfðu Rebekkustig salinn. Voru þau undir öruggri umsjá br. Gunnars Þórs Jóhannssonar á meðan innsetning embættismanna fór fram.

Þegar innsetningu lauk sameinuðust Bríetarsystur gestum sínum í Fólkvangi. Þar voru hinni nýju stúku færðar árnaðaróskir ásamt gjöfum. Að lokinni móttöku heiðraði Stórstúkustjórn ásamt mökum Bríetarsystur með nærveru sinni í kvöldverði stúkusystra.

Yndislegur dagur var að kvöldi kominn. Við Bríetarsystur hlökkum til þess að móta starf nýju stúkunnar okkar. Eins og stórsír sagði í ræðu sinni hefur stúkan fyrir framan sig óskrifað blað. Það erum við sem munum skrifa á þetta blað og við höfum þau forréttindi að móta okkar venjur og hefðir. Markmið Bríetarsystra er að njóta þess að starfa, vera ábyrgar, hafa gaman af starfinu og virkja sem flestar systur til verka í stúkunni okkar. Stúkusystur fóru heim fullar af tilhlökkun fyrir næstu skrefum á vegferð Bríetar.

Hanna Daníelsdóttir og Þóra Egilsdóttir, Rbst. nr. 21, Bríeti

Fjöldi góðra gesta var viðstaddur stofnun Bríetar og kom saman í Fólkvangi og skálaði í tilefni dagsins.

Stjórn og embættismenn nýrrar Rebekkustúku, nr. 21, Bríetar, að loknum stofnfundi.

KERTASJÓÐUR SOFFÍU

Öll stúkusystkini innan Oddfellowreglunnar leita árangursríkra leiða til að efla styrktarsjóði stúkna sinna. Þar eru systur í Bergþóru, Rebekkustúku númer 1, engin undantekning. Sama átti við í upphafi Rebekkustúkna á Íslandi þegar str. Soffía Jónsdóttir

Claessen, einn af stofnendum Bergþóru, fór að huga að leiðum til að safna í sjóð. Soffía var fyrst íslenskra kvenna til þess að öðlast Rebekkustigið en hún var vígð í Rbst. nr. 2, Tyre Danebod, í Danmörku þann 6. október 1922. Þegar Soffía kom heim eftir dvöl sína í Danmörku tók hún með sér fallega skreytt kerti, handmálað með jólarós. Hún hefur eflaust haft í huga að þar væri komin góð hugmynd að verkefni sem systur gætu útbúið og selt.

Frumkvæði Soffíu

Samþykkt var í febrúar 1929 að stofna Rebekkustúku á Íslandi. Á bak við samþykktina stóð hópur bræðra og systra sem öll höfðu fengið Rebekkustig í Danmörku. Eins og fyrr segir var Soffía Jónsdóttir Claessen í þeim hópi. Bergþóra var síðan formlega stofnuð 21. maí sama ár.

Fyrir tilstilli Soffíu hófu Bergþórusystur að handmála kerti síðla árs 1937 og ákváðu að allur ágóði af sölu þeirra rynni til þess að gleðja blinda og sjónskerta. Alveg frá upphafi var máluð jólarós á hvít kerti að fyrirmynd kertisins sem Soffía kom með frá Danmörku. Sú venja er enn viðhöfð hjá Bergþórusystrum.

Soffía þróaði ásamt systrum fleiri mynstur og form af

Fallega innpökkuð kerti sem Bergþórusystur útbjuggu.

þeirra alkunnu snilld. Þar má meðal annars nefna samúðarkerti, sem eru fínlega máluð hvít kubbakerti. Allt frá 1937 hafa kertin frá Bergþórusystrum verið vinsæl um jól, í samúðargjafir sem og við önnur tilefni. Á síðustu árum hafa rafkerti rutt sér til rúms og eru mjög vinsæl til gjafa, ekki síst á sjúkrahús og stofnanir þar sem ekki má kveikja lifandi ljós. Við andlát str. Soffíu árið 1966 var stofnaður sjóður í minningu hennar, en árið 1975 voru minningarsjóðurinn og kertanefnd sameinuð í einn sjóð. Styrkir úr kertasjóði Soffíu Jónsdóttur Claessen hafa breyst í gegnum tíðina og verkefnum sjóðsins fjölgað þó enn sé haft í fyrirrúmi að bæta kjör blindra og sjónskertra.

Fjárölfunarnefnd Bergþóru að loknu fjáröflunarkvöldi.

Kertasjóður Soffíu er ein helst fjáröflunarleið Bergþóru.

Fjáröflunarkvöld

Árlega eru haldin fjáröflunarkvöld hjá Bergþórusystrum undir nafni Kertasjóðs þar sem veglegt happdrætti er haldið til að efla sjóðinn enn frekar. Sala á handmáluðum kertum er þó enn í dag aðal tekjulind Kertasjóðsins. Þessi fallegu kerti hafa einnig verið til sölu á jólasölu Oddfellow sem árlega er haldin í byrjun aðventu. Frá stofnun sjóðsins hafa Bergþórusystur stutt myndarlega við bakið á blindum og sjónskertum, bæði með tækjakaupum, jólagjöfum og skemmtunum. Má þar nefna að fyrstu tæki augndeildar Landspítalans var gjöf stúkunnar og hafa systur einnig séð um endurnýjun þeirra tækja.

Dröfn Rafnsdóttir, Rbst. nr. 1, Bergþóru

Heimildir: Bergþórubókin, 60 ára Afmælisrit, fundargerðir Rbst. nr. 1, Bergþóru, gagnagrunnur Oddfellowreglunnar á Íslandi, Tíðindi frá 29. þingi Stórstúkunnar I.O.O.F. í maí 2003, samantekt str. f.m. Sesselju G. Kristinsdóttur og str. f.m. Höllu Bachmann Ólafsdóttur, upplýsingar frá heiðursfélaga stúkunnar, str. fyrrum varastórsír Árný J. Guðjonsen.

Madenta

Tannlæknastofa

...þar sem gæði og góð verð fara saman.

REYKJAVÍK

Tannheilsa þín skiptir máli og þrátt fyrir betri verð er enginn afsláttur á gæðum tannlækninga hjá Madenta.

Við höfum verið leiðandi í alþjóðlegri tannheilsu ferðaþjónustu í um 25 ár og leggjum mikla áherslu á gæði og hagkvæmt verð. Við höfum sérhæft okkur í All-on-4®

meðferð sem hefur hjálpað mörgum íslendingum við að byggja upp björt og falleg bros.

Tannplanta framleiðandinn Nobel Biocare hefur veitt

Madenta verðlaunin “All-on-4® Center of Excellence”

Verðlaunin eru veitt stofunni fyrir mestan fjölda All-on-4® meðferða í Búdapest.

Sértækt tilboð, aðeins fyrir þig!

Við bjóðum þér að taka þátt í Tannheilsuviku sem sameinar fyrsta flokks tannlækningar og ógleymanlega upplifun í hinni fallegu borg Búdapest.

Tannheilsuvikur framundan:

7.-14. desember 16.-25. janúar 15.-22. febrúar 8.-15. mars

ÞAÐ SEM VIÐ BJÓÐUM:

Við greiðum fyrir flug, gistingu og akstur til og frá flugvelli.*

Ókeypis skoðun og ráðgjöf tannlæknis ásamt röntgenmyndatöku

Skoðunarferð um Búdapest með íslenskumælandi leiðsögumanni

Kvöldverð á vinsælum veitingastað

Upplifum ungversk vín og gestrisni með vínsmökkun í Búdapest

Sérstakt tilboð; Við bjóðum 20% lægra verð á NobelReplace CC TiUltra tannplöntum

*Skilmálar: Ef heildarverð meðferðar er hærra en 10.000 evrur og meðferðin hefst í fyrstu heimsókn: (1) greiðir Madenta allt að 300 evrum fyrir flugmiða (2) Madenta greiðir vikudvöl hjá einu af samstarfs hótelum (3) og útvegar akstur án endurgjalds frá og til flugvallar.

Þetta er Gunnar

Gunnar er bróðir í stúku nr 5, Þórsteini. Hann hefur unnið með Madenta teyminu síðustu 6 árin. Á þeim tíma hefur hann öðlast umtalsverða þekkingu og dýrmæta reynslu á sviði tannheilsu ferðaþjónustu. Við erum stolt af því að hafa hann í liði með okkur til aðstoðar við ferðatilhögun og upplýsingagjöf vegna meðferðatillagna fyrir íslenska viðskiptavini okkar.

Ekki hika við að hafa samband við Gunnar.

HUGSJÓNIR ODDFELLOW RÉÐU ÚRSLITUM

Systurnar Elín og Halldóra Jónsdætur gengu samtímis í Oddfellowregluna og vígðust báðar í Rbst. nr. 1, Bergþóru, í mars 2022. Þær eru dætur Guðrúnar Helgu Theodórsdóttur, framkvæmdastjóra og systur í Bergþóru, og Jóns Hilmarssonar fyrirtækjaeiganda, en það var einmitt Guðrún Helga sem var tillögumaður þeirra systra. Þá eiga systurnar einn bróður, Theodór Jónsson, sjálfstætt starfandi.

Halldóra er fædd 1980, gift og á eitt barn. Hún starfar sem förðunarfræðingur og hársnyrtimeistari hjá RÚV ásamt því að reka sína eigin hárgreiðslustofu. Elín er fædd 1992, gift tveggja barna móðir, lögfræðingur og starfar hjá Skattinum. Þess má geta að Elín var aðeins 29 ára þegar hún gekk í stúkuna. Gefum þeim systrum orðið:

Amma og afi áhrifavaldar

„Amma okkar í móðurætt, Magdalena Sigríður Elíasdóttir, var systir í Rbst. nr. 1, Bergþóru. Afi okkar var sömuleiðis í Oddfellow, Theodór Steinar Marinósson var bróðir í St. nr. 1, Ingólfi, og voru þau bæði mjög virk í stúkustarfinu alveg fram að andláti þeirra. Þau fóru alltaf með okkur öll barnabörnin á jólaböllin í Vonarstræti á hverju ári og munum við vel eftir samverustundunum þar, hvort sem við vorum að dansa í kringum jólatréð eða að spila bingó.

Við vorum alla tíð mikið hjá ömmu og afa og það er okkur mjög eftirminnilegt þegar þau voru að hafa sig til fyrir fundi, Halldóra mætti oft fyrir fundi hjá ömmu til að blása hárið og við hjálpuðum afa í sparifötin. Í seinni tíð keyrðum við þau oft á fundi eða aðrar skemmtanir á vegum Reglunnar.

Það sem hefur líklegast ráðið úrslitum um að við systur ákváðum að ganga í stúkuna var hversu vel stúkusystkini hugsuðu um ömmu og afa eftir að þau veiktust. Þegar afi veiktist og vildi dvelja heima komu stúkubræður strax og aðlöguðu heimilið að hans þörfum. Eins eftir að afi lést sinntu stúkusystkini ömmu vel og héldu þétt utan um hana. Þá voru stúkusystur ömmu mjög duglegar að heimsækja hana og huga að henni eftir að hún veiktist sjálf. Þannig kynntumst við hugsjónum stúkusystkina, ekki bara í orði heldur einnig í verki og þetta hafði djúp áhrif á okkur systur.

Skiptir máli að tilheyra

Að vera mæðgur og systur saman í stúku hefur gefið okkur dýrmætar samverustundir og leyfir okkur að sinna starfinu saman. Halldóra er í áhaldanefnd og hefur sinnt stúkustörfunum eftir bestu getu. Elín er í skemmtinefnd og hefur verið mjög virk í stúkustarfinu, sem leiðari, lesari og heiðursvörður við útför systur og minningarathafnir systra.

Okkur finnst gaman að taka þátt og vera virk og þannig kynnast systrum betur. Að setjast niður með systrum eftir fundi og ræða málefni líðandi stundar, kynnast fólkinu þeirra í gegnum þær og njóta saman er einstakt. Í stúkunni eru

Systurnar Elín og Halldóra Jónsdætur með móður sína, Guðrúnu Helgu Theodórsdóttur, á milli sín í ferð Bergþóru til Póllands.

konur á öllum aldri frá öllum hliðum þjóðfélagsins sem víkkar sjóndeildarhring okkar.

Við fórum saman mæðgurnar í fyrstu utanlandsferðina okkar með stúkunni til Póllands í september 2023 sem var virkilega skemmtilegt og sem nýlegar systur veitti ferðin okkur tækifæri til að kynnast stúkusystrum enn betur. Ferðin var virkilega vel heppnuð og æðislega gaman að ferðast með systrum okkar. Að vera hluti af Oddfellowreglunni og Bergþóru er einstaklega gefandi og svo dýrmætt að tilheyra.“

Oddfellowblaðið þakkar Elínu og Halldóru fyrir spjallið og óskar þeim góðs gengis í framtíðinni.

Ágústa Unnur Gunnarsdóttir Rbst. nr. 1, Bergþóru

SODDFELLOWBLAÐIÐ

OPNAÐ ÖLLUM

tjórn Stórstúkunnar hefur ákveðið að auka sýnileika

Oddfellowblaðsins með því að setja það á ytri vef Reglunnar og láta blaðið liggja frammi á völdum stöðum eða hvar sem óskað verður eftir því opinberlega. Gefa þannig fleirum kost á að kynna sér betur það góða starf sem fram fer innan Oddfellowreglunnar á Íslandi.

Stefnt er að því að opið blað komi út í vor, og þetta gæti því verið síðasta blaðið sem eingöngu er ætlað Reglusystkinum til aflestrar. Það skýrist fljótlega á nýju ári.

Þetta kallar að einhverju leyti á breytt efnistök sem ritstjórn á eftir að undirbúa betur, í samráði við Stórstúkustjórn. Mögulega yrði eitthvað efni sett á innri vef Reglunnar, sem á

ekki beint erindi við almenning. Markmiðið er eftir sem áður að gefa út lifandi blað, fróðlegt og skemmtilegt, sem gefur góða mynd af starfi Reglunnar.

Ritstjórn hefur kallað eftir þessari breytingu undanfarin ár og fagnar ákvörðun Stórstúkustjórnar. Opið blað með þessum hætti kallar á aukna dreifingu og meiri sýnileika út á við. Þannig yrði Oddfellowblað á biðstofum góð viðbót og tilbreyting frá Vikunni og Bo Bedre!

FRÁ ÍSLANDI TIL NEW YORK

Hverjum hefði dottið það í hug seinasta vetur að tveir menntskælingar væru á leið til stórborgarinnar New York sumarið 2024? Kannski ykkur en allavega ekki okkur. Við heitum Katrín Tinna og Davíð Ingi og erum á síðasta ári í Menntaskólanum í Reykjavík. Við vorum valin úr hópi nemenda til að taka þátt í þessari glæsiferð á vegum Oddfellow.

Ferðin byrjaði á hosteli í Reykjanesbæ, þar hittum við 30 jafnaldra okkar sem voru með okkur í þessu. Þau komu frá ýmsum löndum, svo sem Finnlandi, Sviss og Póllandi. Fyrsti dagurinn byrjaði á rútuferð um Reykjanesið, við stoppuðum meðal annars við Kleifarvatn og í Geldingadölum. Dagurinn endaði á kynningum á þeim löndum sem krakkarnir komu frá. Allir sáttir og fóru sælir í háttinn.

Á degi tvö var farið beint upp í rútu og förinni heitið um Gullna hringinn, sem samanstendur af Þingvöllum, Gullfossi og Geysi. Það var eintóm gleði og gaman að sjá þessa staði með fólki sem hafði aldrei komið þangað áður. Hádegismaturinn var ekki af verri kantinum því við fórum í Friðheima og fengum okkur dýrindis súpu og brauð. Það þyrfti að leita lengi að hópi sem borðaði jafn mikið af brauði og við gerðum.

Næsta dag fórum við upp í Hellisheiðavirkjun þar sem við fengum fyrirlestur um starfsemi virkjunarinnar. Í hádeginu fórum við í Oddfellowhúsið í Reykjavík og borðuðum þar hádegismat. Síðan gafst okkur tími til að skoða helstu staði miðborgarinnar.

Krakkarnir glöð með Huppu ís í hendi í ferð sinni um Ísland.

Hópurinn á hosteli í Reykjanesbæ, tilbúinn að leggja í hann til New York.

Borgin sem aldrei sefur

Á fjórða degi var vaknað snemma og förinni heitið í Bláa lónið. Þar nutum við stundarinnar og slökuðum á fyrir flugið sem við tókum eftir hádegi. Nú var förinni heitið til New York. Katrín hafði aldrei farið þangað áður en Davíð heimsótti borgina fyrir nokkrum árum. Spenningurinn leyndi sér þó ekki. Borgin sem aldrei sefur stendur svo sannarlega fyrir sínu. Það var eitthvað nýtt að gerast á hverju horni og var borgin í sjálfu sér eins og bíómynd.

Næsta morgun byrjuðum við daginn í bakaríi og röltum svo yfir að minnisvarða um Tvíburaturnana. Þá fengum við hádegispásu, stór hluti hópsins endaði á sama skyndibitastað en þessi staður var svo sannarlega skyndibiti því við fengum matinn um leið og við pöntuðum. Eftir matarpásuna fengum við áhugaverðan fyrirlestur um svissnesku Sameinuðu þjóðirnar. Eftir það var gengið um götur borgarinnar og hittist svo hópurinn í norskri kirkju þar sem nokkur okkar sungu tvö lög í kór en einnig voru nokkrir einsöngvar og dúettar. Það kom á óvart hvað þetta var tilfinningamikið augnablik þar sem þó nokkrir fengu tár í augun. En allir þó með bros á vör. Deginum lauk á útsýnispalli Empire State byggingarinnar. Útsýnið var engu líkt.

Frá SÞ á Broadway

Næsti morgunn byrjaði á göngutúr að höfuðstöðvum Sameinuðu þjóðanna. Þar fengum við leiðsöguferð um húsið og síðan fyrirlestur. Um kvöldið fór hópurinn saman á Hard Rock að fá sér að borða. Góður dagur varð betri því seinna um kvöldið fórum við á Broadway á Harry Potter leiksýningu. Þessi sýning var án efa besta sýning sem við höfum séð. Sýningin leit í alvörunni út fyrir að innihalda töfra. Á seinasta deginum okkar í New York fórum við í bátsferð að sjá Frelsis­

styttuna. Skömmu eftir það var förinni heitið upp á flugvöll og ferðinni haldið heim til Íslands.

Við mættum upp á hostel klukkan sjö um morguninn og var þá farið beint í morgunmat. Eftir nokkurra klukkutíma svefn vöknuðum við og fórum að vinna í kynningunum okkar á ferðinni sem við kynntum svo eftir kvöldmat. Seinasta kvöldið okkar saman áttuðu allir sig á því hversu góðir vinir við vorum orðin. Trúlega vinir sem endast okkur að eilífu.

En þessi skemmtilega ferð er nú að baki og við getum svo sannarlega sagt að við lítum um öxl með bros á vör og minnumst góðu stundanna saman. Takk fyrir okkur!

Katrín Tinna Andrésdóttir og Davíð Ingi Ólafsson.

HVERNIG VARÐ UNGMENNASTARFIÐ TIL?

Að frumkvæði forsetafrúar Bandaríkjanna, Eleanor Roosevelt, var komið á samvinnuverkefni milli Oddfellowreglunnar og Sameinuðu þjóðanna árið 1949. Grunnhugmyndin var að styðja ungt fólk með leiðtogahæfileika. Eleanor var einmitt félagi í Oddfellow, líkt og maður hennar, Franklin D. Roosevelt, forseti Bandaríkjanna. Á árunum 1992 til 1994 hófu Noregur, Svíþjóð, Finnland og Danmörk þátttöku í verkefninu og árið 2000 var European Youth Council (EYC) stofnað til að halda utan um þessi samskipti. Ísland varð þátttakandi í EYC 2009 og sendi fyrstu þátttakendurna. Síðan höfum við verið að senda að meðaltali tvo þátttakendur á ári.

Íslenski þáttur verkefnisins hefur verið í höndum Ungmennanefndar Oddfellowreglunnar, undir forystu Magnúsar Vestmann Magnússonar. Aðkoma mín að verkefninu er þannig til komin að búðirnar á Akranesi, Brák og Borg, sáu um að halda utan um verkefnið og velja ungmenni til ferðarinnar sumarið 2017. Ég var beðin um að vera fararstjóri í þeirri ferð og eins og ein góð kona sagði við mig er ég gekk í Oddfellow: „Mundu eitt að í Oddfellow segir maður alltaf já ef maður er beðin um eitthvað.“

Skemmtilegt ævintýri

Nú að sjálfsögðu sagði ég já og fékk að upplifa eitt af skemmtilegri ævintýrum sem lífið hefur upp á að bjóða, það er að leiðsegja ferð með 150 ungmennum frá Bandaríkjunum og Evrópu til New York og Washington DC.

EYC ákvað síðan árið 2018 að breyta ferðinni og byrja hana á Íslandi og fræða ungmennnin um græna orku og halda síðan áfram til New York og fá að kynnast því sem Sameinuðu þjóðirnar eru að gera og hvernig aðkoma landa er að þeim.

Ég hef tekið þátt í þessu verkefni síðan ásamt Morten Buan, stórsír Evrópu, og höfum við tekið að okkur að skipuleggja þessa ferð fyrir um 40 ungmenni árlega. Það er ekki annað hægt að segja nema að þetta stórkostlega verkefni sem búðir á Íslandi sjá um er eitt af því besta sem við gerum.

Ása Kristín Margeirsdóttir, Rbst. nr. 18, Eldey, verkefnastjóri ungmennaskipta Oddfellow

Davíð Ingi og Katrín Tinna í heimsókn hjá Sameinuðu þjóðunum ásamt Ásu Kristínu verkefnisstjóra

BLESSUÐ SÉ MINNING LÁTINNA REGLUSYSTKINA

Fallnir félagar 18. nóvember 2023 til 6. nóvember 2024, skv. upplýsingum á innri vef Reglunnar

Birna J. Benjamínsdóttir

Rbst. nr. 4, Sigríður

F. 12. ágúst 1927

D. 18. nóv. 2023

Vígðist 1972

Guðrún Guðmunda Kristinsdóttir

Rbst. nr. 7, Þorgerður

F. 28. sept. 1948

D. 20. nóv.. 2023

Vígðist 2001

Ólafur Tryggvason

St. nr. 4, Herjólfur

F. 5. des. 1939

D. 16. des. 2023

Vígðist 1987

Ísleifur Gíslason

St. nr. 28, Atli

F. 14. ágúst 1946

D. 22. des. 2023

Vígðist 2002

Svala Magnúsdóttir

Rbst. nr. 4, Sigríður

F. 15. sept. 1933

D. 1. jan. 2024

Vígðist 1962

Jón Pétur Kristjánsson

St. nr. 16, Snorri goði

F. 27. júní 1959

D. 9. jan. 2024

Vígðist 1998

Ingimundur Guðmundsson

St. nr. 11, Þorgeir

F. 17. ágúst 1930

D. 11. jan. 2024

Vígðist 1965

Árni Björn Birgisson

St. nr. 7, Þorkell máni

F. 30. maí 1948

D. 13. jan. 2024

Vígðist 2011

Gísli Hinrik Sigurðsson

St. nr. 11, Þorgeir

F. 16. des. 1944

D. 16. jan. 2024

Vígðist 1998

Ellen Júlíusdóttir

Rbst. nr. 10, Soffía

F. 18. okt. 1935

D. 16. jan. 2024

Vígðist 1966

Þorkell Jónsson

St. nr. 3, Hallveig

F. 14. apríl 1940

D. 27. jan. 2024

Vígðist 1969

Pétur Steingrímsson

St. nr. 11, Þorgeir

F. 23. okt. 1943

D. 5. feb.. 2024

Vígðist 2002

Stefán Ívar Hansen

St. nr. 2, Sjöfn

F. 12. júlí 1950

D. 8. feb. 2024

Vígðist 1999

Kristín Ágústa

Björnsdóttir

Rbst. nr. 1, Bergþóra

F. 28. apríl 1954

D. 8. feb. 2024

Vígðist 1995

Elsie Sigurðardóttir

Rbst. nr. 4, Sigríður

F. 25. maí 1936

D. 9. feb. 2024

Vígðist 1990

Sigurður R. Guðmundsson

St. nr. 8, Egill

F. 6. júlí 1930

D. 16. feb. 2024

Vígðist 1963

Þorvaldur Haraldsson

St. nr. 18, Ari fróði

F. 20. des. 1965

D. 19. feb. 2024

Vígðist 2016

Ásgerður Geirarðsdóttir

Rbst. nr. 1, Bergþóra

F. 10. okt. 1942

D. 21. feb. 2024

Vígðist 1972

Hildur Guðmundsdóttir

Rbst. nr. 14, Elísabet

F. 28. júlí 1943

D. 3. mars 2024

Vígðist 1995

Sigurlaug Kristjánsdóttir

Rbst. nr. 12, Barbara

F. 25. júlí 1930

D. 4. mars 2024

Vígðist 1965

Halla Bjarnadóttir

Rbst. nr. 9, Þóra

F. 11. jan. 1938

D. 12. mars 2024

Vígðist 1990

Guðmundur G. Bachmann

St. nr. 8, Egill

F. 12. júní 1942

D. 12. mars 2024

Vígðist 1993

Ingvi Rafn Jóhannsson

St. nr. 15, Freyja

F. 1. jan. 1930

D. 13. mars 2024

Vígðist 1981

Guðni Steinar Gústafsson

St. nr. 18, Ari fróði

F. 1. mars 1940

D. 13. mars 2024

Vígðist 1973

Halldóra H. Magnúsdóttir

Rbst. nr. 6, Þórey

F. 27. maí 1937

D. 19. mars 2024

Vígðist 1976

Friðrik Ingi Óskarsson

St. nr. 9, Þormóður goði

F. 16. feb. 1948

D. 21. mars 2024

Vígðist 1977

Fríða Halldórsdóttir

Rbst. nr. 10, Soffía

F. 19. des. 1930

D. 25. mars 2024

Vígðist 1966

Ingvi Þ. Þorsteinsson

St. nr. 11, Þorgeir

F. 28. feb. 1930

D. 28. mars 2024

Vígðist 1967

Árni Stefán Norðfjörð

St. nr. 16, Snorri goði

F. 15. feb. 1936

D. 3. apríl 2024

Vígðist 1991

Ingi Kristmanns

St. nr. 20, Baldur

F. 16. nóv. 1951

D. 15. apríl 2024

Vígðist 2005

Arthur Ross Moon

St. nr. 21, Þorlákur helgi

F. 1. nóv. 1943

D. 15. apríl 2024

Vígðist 1978

Þórunn Guðbjörnsdóttir

Rbst. nr. 12, Barbara

F. 28. apríl 1944

D. 16. apríl 2024

Vígðist 2003

Jóhanna Birnir

Rbst. nr. 4, Sigríður

F. 15. feb. 1930

D. 28. apríl 2024

Vígðist 1982

Baldur Baldursson

St. nr. 24, Hrafnkell

Freysgoði

F. 24. des. 1949

D. 3. maí 2024

Vígðist 2008

Snorri Friðriksson

St. nr. 11, Þorgeir

F. 10. des. 1933

D. 16. maí 2024

Vígðist 1973

Gunnar V. Kristjánsson

St. nr. 13, Njörður

F. 22. mars 1928

D. 27. maí 2024

Vígðist 1954

Guðbjörg Erla Andrésdóttir

Rbst. nr. 21, Bríet

F. 13. nóv. 1953

D. 1. júní 2024

Vígðist 2013

Sverrir Vilhjálmsson

St. nr. 11, Þorgeir

F. 2. okt. 1932

D. 18. júní 2024

Vígðist 1969

Jón Bjarnason

St. nr. 2, Sjöfn

F. 26. jan. 1936

D. 25. júní 2024

Vígðist 1961

Sigurður Mar Stefánsson

St. nr. 26, Jón forseti

F. 27. okt. 1950

D. 17. júlí 2024

Vígðist 1981

Benedikt Þórir Ólafsson

St. nr. 17, Hásteinn

F. 10. apríl 1950

D. 23. júlí 2024

Vígðist 2006

Ásgrímur Jónasson

St. nr. 10, Þorfinnur

karlsefni

F. 27. des. 1939

D. 25. júlí 2024

Vígðist 1981

Brynhildur Friðriksdóttir

Rbst. nr. 4, Sigríður

F. 27. des. 1940

D. 31. júlí 2024

Vígðist 1996

Páll Þórir Ólafsson

St. nr. 11, Þorgeir

F. 8. feb. 1966

D. 5. ágúst 2024

Vígðist 2008

Ásgerður Hinrikka Annasdóttir

Rbst. nr. 10, Soffía

F. 21. des. 1946

D. 8. ágúst 2024

Vígðist 1996

Ásgeir Þormóðsson

St. nr. 19, Leifur heppni

F. 20. sept. 1945

D. 6. apríl 2024

Vígðist 1995

Bragi Sigurðsson

St. nr. 2, Sjöfn

F. 24. júlí 1944

D. 15. júní 2024

Vígðist 1998

Elín H. Hannesdóttir

Rbst. nr. 5, Ásgerður

F. 9. okt. 1927

D. 9. ágúst 2024

Vígðist 1966

Þóra Einarsdóttir

Rbst. nr. 14, Elísabet

F. 24. júlí 1946

D. 11. ágúst 2024

Vígðist 1984

Guðlaugur Gunnar Björnsson

St. nr. 17, Hásteinn

F. 21. des. 1956

D. 16. ágúst 2024

Vígðist 2014

Gunnar Kristinn Gunnarsson

St. nr. 4, Herólfur

F. 21. feb. 1950

D. 4. sept. 2024

Vígðist 1997

Jóhannes Sverrisson

St. nr. 16, Snorri goði F. 17. sept. 1937

D. 17. sept. 2024

Vígðist 1972

Erla Bjarnadóttir

Rbst. nr. 1, Bergþóra

F. 25. okt. 1946

D. 15. okt. 2024

Vígðist 1988

Svanhildur Leifsdóttir

Rbst. nr. 8, Rannveig

F. 26. nóv. 1948

D. 18. okt. 2024

Vígðist 1992

Guðmundur Vilhjálmsson

St. nr. 7, Þorkell máni

F. 19. feb. 1933

D. 18. okt. 2024

Vígðist 1976

Minningarkor t Styrktarog líknarsjóðs Oddfellowa er falleg og hlýleg leið til að senda vinum og vandamönnum til að minnast látins ástvinar og um leið að styrkja starfsemi sjóðsins til góðra verka.

Beiðni um minningarkor t er hægt að senda í gegnum heimasíðu Reglunnar með greiðslu frjáls framlags á www.oddfellow.is eða kaupa hjá fulltrúum Regludeilda sem sjá um sölu kor tanna.

SVIPMYNDIR FRÁ JÓLUM ÆSKU MINNAR

Væntanlega var það um svipað leyti og jólasveinninn kom í gluggann í Rammagerðinni í Hafnarstræti, að jólin fóru að minna á sig. Jólin voru mikið tilhlökkunarefni og biðin eftir jólunum stundum löng, en líka skemmtileg því mikið var sungið af jólalögum alla daga og spilaði pabbi undir, annað hvort á harmonikku eða píanóið. Lítið var um jólaljós og aðrar skreytingar í bænum, en þó man ég eftir stórum jólabjöllum sem héngu uppi yfir Austurstræti. Ekki var almennt mikið um skreytingar hjá fólki, engar útiljósaseríur, engin aðventuljós eða slíkt, það kom ekki fyrr en mikið seinna þegar verslun Gunnars Ásgeirssonar á Suðurlandsbraut fór að flytja inn aðventuljós frá Svíþjóð, eitthvað sem efnameiri heimili bæjarins fengu sér en hinir létu sér nægja að horfa á úr fjarlægð.ii Jólin hjá okkur voru látlaus, en að sama skapi falleg í augum okkar. Alltaf var lítið gervijólatré sem var skreytt á Þorláksmessu. Það var skreytt með fallegum jólakúlum, tveimur skrautlegum fuglum með fjaðrastél sem voru klemmdir á greinar, kramarhúsum sem við systurnar höfðum gert í skólanum og svo auðvitað ljósaseríu. Jólatréð var látið standa úti í horni þannig að það yrði ekki fyrir hnjaski. Það var svo tekið út á mitt gólf og gengið í kringum það þegar jólabarnatíminn var í útvarpinu og þá gátum við sungið með öllum jólalögunum.

Stigið á snúruna

segja pabba hvað mömmu langaði í og auðvitað fékk hún kápu í jólagjöf. Allir alltaf ánægðir með sitt og jól fjölskyldunnar yndisleg.

Frá sneiðum yfir í hrygg

Jólamaturinn var yfirleitt sá sami eða svipaður frá ári til árs. Lærissneiðar í raspi eða svínakótilettur var aðalréttur á aðfangadagskvöld, eða þar til hamborgarhryggurinn kom til sögunnar, sem þá tók við sem jólamatur. Það var alltaf súpa, annað hvort aspas­ eða blómkálssúpa í forrétt og alltaf var ananasfrómas í eftirrétt. Með matnum voru alltaf grænar baunir og heimagert rauðkál og svo auðvitað sulta. Heimalagaða rauðkálið bar alltaf með sér jólalykt í húsið, ásamt ilmi af hangikjöti þegar það var soðið á Þorláksmessu. Önnur jólalykt var líka epla­ og appelsínu ilmur, en alltaf var keyptur kassi af appelsínum og kassi af rauðum eplum fyrir hátíðina.

Eitt var það þó sem árvisst truflaði þessa annars hátíðlegu stund þegar við gengum í kringum jólatréð, en það var þegar einhver okkar steig á framlengingarsnúruna sem kveikti á seríunni, svo ljósin slokknuðu. Engin alvöru framlengingarsnúra var til á heimilinu og því notast við snúru úr hraðsuðukatlinum, en hana var einungis hægt að tengja lauslega við seríuna, þannig að ef einhver steig á ketilsnúruna þá fór serían úr sambandi. Okkur fannst þetta alltaf jafn ergilegt, en eftir á að hyggja þá eru það einmitt svona atvik sem skapa minningar sem kannski annars hefðu gleymast.

Jólagjafirnar voru ekki margar, en við fengum alltaf gjöf frá pabba og mömmu, ömmu og svo gáfum við systurnar hver annari litlar gjafir sem við fengum að velja og kaupa sjálfar. Við gáfum svo mömmu og pabba jólagjafir, sem voru yfirleitt svipaðar ár frá ári. Mamma fékk oft frá okkur stelpunum inniskó, hanska eða slæðu, en pabbi fékk sokka og greiðu, bindi eða vasaklúta. Já ekki var mikil fjölbreyttni í gjafavali, en pabbi og mamma voru alltaf jafn hissa og ánægð með gjafirnar.

Ein jólin langaði mömmu í mokkakápu frá pabba. Fór hún með okkur systurnar niður í bæ, mátaði kápuna sem hana langaði í og lét taka hana frá í búðinni og lét okkur svo

Mikið var bakað á heimilinu fyrir jólin, bæði smákökur, tertur og lagkökur og fengum við ekki að smakka bakkelsið fyrr en jólin gengu í garð, nema ef við vorum svo „heppnar“ að eitthvað af smákökum brann smávegis í ofninum þannig að þær gætu ekki verið á jólaborði. Annars voru allar smákökurnar settar í kökubox og geymdar uppi á háalofti til jóla. Stundum læddumst við þó upp til að stelast í smákökuboxin, en það var þó sjaldan því ekki vildum við láta komast upp um okkur. Á jóladag komu svo alltaf góðir gestir í mat í hádeginu, hangikjöt og tilheyrandi eins og siður var á jólaborðum flestra landsmanna.

Jólaball í Vonarstrætinu

Pabbi var Oddfellowfélagi í áratugi. Eitt var alltaf tilhlökkunarefni um jólin, en það var jólaball Oddfellow í Vonarstrætinu. Þangað fengum við að fara og fannst mér húsið og stóra jólatréð vera svo fallegt að það hefði getað verið hluti af ævintýri, sem það kannski einmitt var. Að dansa í kringum jólatréð og syngja jólasöngva og fá svo að fara upp á efri hæðina og setjast að kaffiborði þar sem konur með hvítar svuntur buðu uppá kakó og kökur, þetta var eitthvað sem litlar stelpur áttu ekki almennt að venjast. Síðar þegar ég var um tvítugt fékk ég að fara aftur á jólaballið með tvær litlar telpur með mér, bara til að rifja upp og sjá hvort þetta hafi verið eins mikið ævintýri og mig minnti. Mér til mikillar ánægju var minningin alveg rétt, jólaböll Oddfellow voru ævintýri.

Jóhanna Fríða Róbertsdóttir, Rbst. nr. 20, Halldóru

HLJÓTUM AÐ VERA AÐ GERA EITTHVAÐ RÉTT

Við höfum búið og unnið saman það lengi að eitthvað hljótum við að vera að gera rétt. Við ferðumst saman og gerum allt saman,“ segir Ingólfur Þorleifsson, yfirmeistari í bræðrastúkunni Gesti á Ísafirði, við tíðindamann Oddfellowblaðsins og brosir er hann er spurður um langa og farsæla sambúð hans og eiginkonunnar, Guðrúnar Oddnýjar Schmidt. Þau hafa búið saman í nærri 25 ár og álíka lengi unnið saman hjá fiskvinnslufyrirtækinu Íslandssögu á Suðureyri, hann sem vélstjóri en hún sem yfirverkstjóri nú síðari árin.

Nú eru þau einnig saman í Oddfellow eftir að Oddný vígðist í Rbst. nr. 6, Þóreyju, í mars á síðasta ári en Ingólfur hefur verið í Gesti síðan 2011. Á þeim tíma var faðir hans yfirmeistari í stúkunni, Þorleifur Ingólfsson, og móðir hans er jafnframt í Þóreyju, Lára Hulda Arnbjörnsdóttir. Fleiri úr hans fjölskyldu eru í Oddfellow en minna er um það í fjölskyldu Oddnýjar. Þegar kemur að félagslífi og góðgerðarstarfi er af nægu að taka fyrir Vestfirðinga til að láta gott af sér leiða, hvort sem það er innan Oddfellow, Frímúrara, Kiwanis, Lions, Rótarý, íþróttafélaga, björgunarsveita, kóra eða kvenfélaga. Láta þau hjónin ekki eingöngu staðar numið við Oddfellow.

Uppvöxturinn

En byrjum á að fræðast aðeins um þau sjálf. Oddný fæddist á Suðureyri árið 1975 og ólst þar upp. Foreldrar hennar eru Kristján Grétar Schmidt og Valgerður Hallbjörnsdóttir og búa bæði á Suðureyri. Er Oddný af Hallbjarnarættinni svonefndu, sem á sér langa sögu og mikla tengingu við Súgandafjörð.

„Pabbi kom hingað að sunnan á vertíð, kynntist þá mömmu og er hér enn,“ segir Oddný. Hún gekk sína grunnskólagöngu á Suðureyri en valdi að fara suður í Kópavoginn til að taka 10. bekkinn, frekar en t.d. að Núpi á Dýrafirði þangað sem flestir fóru á þeim tíma.

„Ég ákvað að fylgja vinkonu minni suður og taka 10. bekkinn í Kópavogsskóla, en fór að því loknu síðan strax aftur vestur og byrjaði í Menntaskólanum á Ísafirði. Kláraði hann ekki því ég var upptekin af því að eignast barn,“ segir Oddný sem tvítug að aldri eignaðist dótturina Regínu Huld árið 1995, sem Ingólfur gekk síðar í föðurstað. Ingólfur er „barinn og berfættur Bolvíkingur“, eins og hann orðar það sjálfur, léttur í bragði. Hann fæddist árið 1972 og heitir fullu nafni Ingólfur Hallgrímur Þorleifsson. Foreldrar hans voru nefnd hér að framan, og búa þau enn í Bolungarvík. Flest allur hans ættbogi bjó í Bolungarvík á uppvaxtarárunum og býr að nokkru leyti enn. Á unga aldri varð hann snemma mikill matmaður og átti það gjarnan til að koma við hjá föðurömmu sinni og afa á Bökkunum til að athuga hvað væri í matinn. Ef betri matur var á boðstólum hjá ömmu þá borðaði hann þar frekar en heima.

Einu sinni kom hann í mat hjá ömmu gömlu og þá var fiski­

súpa með lúðuhaus á borðum. Það hafði hann ekki smakkað áður og fékk sér ekki mikið af súpunni. Er heim var komið sagði hann: „Nú fékk ég vondan mat hjá ömmu!“

Örlagaríkt ball í Sjallanum

Ingólfur ólst sem sagt upp í Víkinni og bjó þar alveg fram að tvítugu. Fór þá til Akureyrar til að læra bifvélavirkjun í Verkmenntaskólanum. Enn þá hefur ekki gefist tími til ljúka því námi en ungur vann hann ýmis störf, í Bolungarvík, bjó um tíma á Ísafirði og einnig á Seltjarnarnesi. Ók m.a. flutningabíl, seldi varahluti og vann á bílaverkstæði í nokkur ár, en þetta var áður en hann kynntist Oddnýju.

Eitthvað höfðu þau þekkst og vitað af hvort öðru þegar örlögin réðust í byrjun aldarinnar. Ingólfur bjó þá á Ísafirði og Oddný kom eina helgina í febrúar árið 2000 ásamt vinkonum sínum á Suðureyri á dansleik í Sjallann á Ísafirði. Heim komust þær ekki aftur um kvöldið vegna veðurs og fengu gistingu í íbúð Ingólfs. Eftir þetta urðu þau par og rúmu ári síðar fæddist þeim sonurinn Þorleifur Hallbjörn.

Hlutirnir æxluðust þannig að fjölskyldan kom sér fyrir á Suðureyri, þau segjast hafa verið tilbúin að flytja í Bolungarvík en upp úr aldamótunum var litla vinnu að hafa þar. Oddný hafði unnið í sjoppunni í sínum heimabæ og Ingólfur réði sig í beitningu eina vertíð. Í apríl 2001 hóf hann störf hjá Klofningi ehf. á Suðureyri sem verkstjóri. Hann leysti vélstjórana af hjá Íslandssögu af og til um helgar og gerði við lyftara. En dag einn í febrúar árið 2010 voru báðir vélstjórarnir farnir og Ingólfur hefur sinnt þeirra störfum síðan.

Eftir fæðingarorlof byrjaði Oddný að vinna hjá Íslandssögu, fyrst við almenn fiskvinnslustörf. Fljótlega varð hún verkstjóri á móti föður sínum og varð síðan yfirverkstjóri þegar hann fór á eftirlaun 2017. Þau hjónin hafa bæði sótt nám með vinnu. Oddný var í fyrsta útskriftarhópi tveggja ára stjórnendanáms sem Stjórnendafélagið stendur fyrir. Þau fóru svo saman í Marel vinnslutækni hjá Fiskvinnsluskólanum.

Mikil endurnýjun hefur orðið á tækjum og vélbúnaði hjá Íslandssögu síðustu ár og því nauðsynlegt að sækja sér þekkingu því samhliða. „Bestu dagarnir eru þegar ég þarf ekki sem verkstjóri að hringja í Ingólf og biðja um viðhald,“ segir Oddný og brosir.

Gott að búa á Suðureyri

„Það var langt á milli Ísafjarðar og Suðureyrar áður en Vestfjarðagöngin komu 1996. Leiðin lokaðist oft yfir vetrartímann og hefðu göngin ekki komið hefðum við líklegast ekki sest að á Suðureyri. Búsetuskilyrði eru allt önnur og betri í dag,“ segir Ingólfur og Oddný tekur undir það.

Þau segja gott að búa á Suðureyri, þar sé góður leikskóli og grunnskóli og stutt í alla þjónustu inn á Ísafjörð. Greiðar samgöngur á milli með strætó, eins og fyrir framhalds­

skólanemendur sem stunda nám við Menntaskólann á Ísafirði, eða fyrir nemendur í efstu bekkjum grunnskólans að taka valgreinar á Ísafirði. Regína dóttir þeirra býr á Ísafirði ásamt manni sínum, Sigurði Óla Rúnarssyni húsasmíðameistara, og tveimur börnum, Grétari Karli og Ingrúnu Birtu, og starfar á hárgreiðslustofu, og samgangur töluverður á milli. Sonurinn Þorleifur býr í Reykjavík þar sem hann stundar vinnu og stefnir á nám í stjórnmálafræði.

Karfan og kvenfélagið

Vestfjarðagöngin eru ekki síður mikilvæg fyrir atvinnulífið á Suðureyri, líkt og fiskvinnsluna, og það kannast þau vel við gegnum störf sín hjá Íslandssögu.

„Við sendum frá okkur ferskan fisk á hverjum degi og fáum til okkar vörur,“ segir Ingólfur en hjá Íslandssögu starfa hátt í 50 manns. Er þetta stærsti vinnustaðurinn á Suðureyri. Unnin eru nærri 4.000 tonn á ári af ferskum og frystum fiski. Fimm daga vikunnar er ferskur fiskur fluttur beint á erlenda markaði.

Þau eru virk í félagslífinu í bænum og inni á Ísafirði. Ingólfur var um tíma í bæjarpólitíkinni á Ísafirði fyrir Sjálfstæðisflokkinn og hann starfaði í rúm 20 ár kringum körfuknattleiksdeild KFÍ, þar af lengi sem formaður deildarinnar. Oddný hefur starfað í nærri 30 ár fyrir Kvenfélagið Ársól á Suðureyri, og þar af verið formaður síðustu sex árin. Karlar á Suðureyri halda úti félagsskap sem nefnist Góukarlar. Þeir sjá um Góublót annað hvert ár á móti konunum sem

Hjónin prúðbúin á leið á árshátíð Gests og Þóreyjar.

Hundurinn Gríma veitir Ingólfi og Oddnýju mikla ánægju, ekki síst eftir að börnin eru flutt að heiman. Ljósmynd/Halldór

Fjölskyldan í jólabúningi, f.v. Oddný, Þorleifur Hallbjörn,

halda þorrablót. Konurnar í Ársól standa einnig fyrir árlegu sólarkaffi í febrúarmánuði ásamt ýmsum öðrum verkefnum. „Við karlarnir köllum okkur líka stundum Kvöldsólina,“ laumar Ingólfur að.

Ætlaði að verða prestur

Fljótlega eftir að þau komu sér fyrir á Suðureyri var Ingólfur fenginn í sóknarnefnd og í kirkjukórinn og þau hjónin hafa jafnframt séð um þrif í kirkjunni lengi. „Hann er betri söngvari en ég,“ segir Oddný sposk á svip þegar hún er spurð hvort hún sé einnig í kirkjukórnum.

„Mér fannst nú dáldið fyndið að ég var fenginn í kórinn, hafði nú aðallega bara verið að syngja í sturtunni. Ég var vissulega í unglingahljómsveitum hérna á árum áður og glamraði eitthvað á gítar,“ sagði Ingólfur en kórstjórinn Margrét Gunnarsdóttir hafði samband við hann og sagði nýtt fólk vanta í kirkjukórinn. „Mamma þín er í kvennakórnum og getur vel sungið,“ sagði Margrét í símtalinu, „og þú ættir þá að geta sungið líka!“

Því má skjóta hér inn í að Ingólfur lýsti því eitt sinn yfir ungur að aldri að hann ætlaði að verða prestur þegar hann yrði stór. Þá þyrfti hann bara að vinna á sunnudögum! Ekki lærði hann til prests en þegar orðin voru látin falla þá átti hann sjálfsagt ekki von á því að síðar meir myndi hann sjá um þrifin í Suðureyrarkirkju!

Þegar Bolvíkingurinn er spurður þeirrar samviskuspurningar hvort betra sé að búa í Víkinni eða á Suður­

Barnabörnin Grétar Karl og Ingrún Birta prúðbúin í brúðkaupi foreldra sinna.

Ingólfur, Regína Huld og Gríma.

Ingólfur og Oddný vinna bæði hjá Íslandssögu á Suðureyri, hann sér um viðhald og viðgerðir og hún er yfirverkstjóri fiskvinnslunnar.

eyri þá svarar hann eftir smá umhugsun: „Núna myndi ég segja Suðureyri, ég kann vel við mig hérna og ég átti nokkra kunningja frá Suðureyri fyrir. Við Bolvíkingar og Súgfirðingar stóðum nefnilega saman gegn Ísfirðingunum á böllunum í gamla daga, þegar til slagsmála kom. En þetta var allt meira í nösunum á mönnum, þessi rígur, og lítið sem ekkert um þetta í dag,“ segir Ingólfur.

Gengið á eftir þeim

Víkur þá samtalinu að Oddfellow. Ingólfur hafði nokkrum sinnum fengið boð um að vígjast í stúkuna Gest, m.a. frá föður sínum, og einnig verið boðið að koma í Frímúrararegluna á Ísafirði. Ingólfur segist jafnan hafa sagt að ef hann myndi hafa tíma til að fara í álíka félagsskap þá yrði Oddfellow alltaf fyrir valinu.

„Á meðan ég var á kafi í pólitíkinni og körfuboltastússinu þá vildi ég bíða með að koma inn. Pabbi nefndi inngöngu nokkrum sinnum við mig en einnig menn sem ég hafði umgengst kringum vinnu og önnur störf,“ segir Ingólfur.

Eftir að hann vígðist síðla árs 2011 var hann fljótlega kominn með ýmis embætti, meðhjálpari siðameistara og síðan siðamestari frá 2016 ­2020, varð undirmeistari 2022 og yfirmeistari um síðustu áramót. Ingólfur tók búðastigið árið 2022 í Ob.nr. 7, Sjöstjörnunni.

Oddný hefur svipaða sögu að segja og Ingólfur, með að nokkrum sinnum var gengið á eftir henni að fara í Rebekkustúkuna Þóreyju á Ísafirði.

„Mínir foreldrar eru ekki í Oddfellow en Ingólfur hafði nefnt þetta reglulega og tengdamamma pikkaði líka í mig lengi,“ segir Oddný og brosir. „Ég kynntist vel Oddfellowstarfinu sem maki og stúkurnar koma reglulega saman utan funda við ýmis tækifæri. Ég ákvað svo að slá til og sé ekkert eftir

því. Það er ekki komin löng reynsla á þetta. Ég þekkti margar Þóreyjarsystur fyrir en hef kynnst enn fleirum,“ segir Oddný.

Stúkurnar vinna vel saman

Starf Oddfellow á Vestfjörðum gengur vel, að þeirra sögn. Öll sambærileg félög keppist um nýtt fólk á svæðinu og stúkunum hafi tekist ágætlega að viðhalda sér. „Við missum bræður sem falla frá en það er lítið um það að bræður óski eftir lausnarskírteini. Við höfum reynt að halda þeirri stefnu að reyna að fá inn fjóra nýja bræður á ári,“ bætir Ingólfur við.

Gestur og Þórey standa sameiginlega að árshátíð, þorrablóti og jólaballi og vinna oft saman að verkefnum styrktar­ og líknarsjóða stúknanna og StLO. Í mörg ár voru haldin svonefnd Jónsmessumót á sumrin, þar sem stúkur frá Ísafirði, Akureyri og Akranesi skiptust á að hittast á þeirra heimavelli. Erfiðara hefur gengið að halda þessi mót í seinni tíð, m.a. vegna vandamála við að útvega gistingu eftir að ferðamannastraumurinn fór á fulla ferð.

Gestur fagnaði 75 ára afmæli stúkunnar á síðasta ári, m.a. með aðventuferð bræðra og maka til Berlínar, en sagt er frá þeirri ferð á öðrum stað í blaðinu. Þau segja ferðina hafa tekist frábærlega og fróðlegt hefði verði að kynnast starfi þýsku stúkunnar Berlino sem tók á móti Vestfirðingunum frá Íslandi.

Spurður um helstu verkefni sem Oddfellowar á Ísafirði hafa styrkt nefnir Ingólfur árlega styrki í desember, eins og til Krabbameinsfélagsins Sigurvonar á svæðinu, sjúkrahússins og kirkjunnar. Einnig hefur Gestur verið í samstarfi við Menntaskólann á Ísafirði um úthlutun styrkja til nemenda úr sjóði sem stofnaður var vegna arfs hjóna úr Skálavík ytri. Þá berast oft tilnefningar um styrki beint til einstaklinga sem eiga um sárt að binda.

Á leið á árshátíð Gests og Þóreyjar í haust ásamt foreldrum Ingólfs, Láru Huldu Arnbjörnsdóttur og Þorleifi Ingólfssyni.

„Við tölum stundum um það að líklega séu margir sem viti ekki hvað Oddfellowreglan á landsvísu gerir mikið fyrir íslenskt samfélag. Við ættum að gera meira af því að segja frá okkar verkefnum og stuðningi,“ segir Ingólfur og bendir á að frá 2014 hafi Styrktar­ og líknarsjóður Oddfellow, StLO, styrkt verkefni víða um land fyrir 1,8 milljarða króna.

Á að vera eins og amma!

Komið er að lokum samtalsins við Oddfellowhjónin á Suðureyri. Eins og kom fram hér að framan una þau vel við sitt, hafa nóg að gera og þótt börnin séu flutt að heiman er ekki langt að fara frá Suðureyri til Ísafjarðar að knúsa barnabörnin, og þau koma einnig oft til afa og ömmu. Hundurinn Gríma heldur þeim við efnið í reglulegri hreyfingu og veitir þeim mikla gleði. Prinsessan á heimilinu, eins og þau orða það.

Að endingu er rétt að rifja upp eina sögu af Ingólfi ungum í Bolungarvík, sem hafði mikið dálæti á ömmu sinni. Sagði

hann við móður sína einn daginn: „Þegar ég eignast konu á hún að vera eins og amma á Bökkunum.“ Móðir hans Lára var fljót til svars: „Já, þú getur nú gleymt því vegna þess að það er bara til eitt eintak af þeirri eðalkonu.“

Nú segir fjölskyldan í dag að Ingólfi hafi tekist ætlunarverk sitt. Hann hafi fundið annað eintak í Guðrúnu Oddnýju Schmidt, hún sé ekki aðeins eins og amma á Bökkunum heldur heiti hún sama nafni, sé listakokkur og hlý og góð manneskja.

Með þeirri ágætu umsögn þökkum við þeim hjónum kærlega fyrir samtalið og óskum þeim velfarnaðar í starfi og leik, utan sem innan Oddfellowreglunnar.

Björn Jóhann Björnsson, St. nr. 7, Þorkeli mána

GERVIGREINDIN FÆR ORÐIÐ

Tíminn líður hratt á gervihnattaöld er setning sem allir þekkja, en gervihnattaöldin er orðin ansi raunveruleg í okkar daglega lífi. Eftirfarandi byggi ég að hluta á erindi sem flutt var á fundi okkar systra í Þóreyju í haust.

Gervigreindin hefur verið mikið í umræðunni og eflaust ansi fáir sem ekki hafa heyrt minnst á orðið gervigreind. Fyrir þau okkar sem vinnum í menntakerfinu er gervigreindin farin að vera meira áberandi og höfum við þurft að kynna okkur hana og þá hvernig hægt er að vinna á móti henni og líka hvernig hægt er að vinna með henni. Það er einmitt ótrúlegt að gervigreindin getur t.d. útbúið fyrir mann málverk, líkamsræktarprógrömm, matseðla og ég veit ekki hvað og hvað.

Ég ákvað því að prófa að láta gervigreindina vinna aðeins fyrir mig.

Ég byrjaði á að spyrja hana og birti hér svarið orðrétt upp eftir greindinni þó svo málfræðin væri ekki alltaf rétt. Millifyrirsagnir eru einnig frá henni:

Martha: Geturðu sett saman einhvern skemmtilegan texta um hvernig gervigreindin getur aðstoðað okkur í nútíma lífi?

Gervigreindin: Auðvitað! Hér er skemmtilegur texti um hvernig gervigreindin getur aðstoðað okkur í nútíma lífi:

Gervigreindin í Nútímanum:

Samstarf fyrir Nýja

Tímana

Í nútíma lífinu, þar sem tíminn er dýrmætur, kemur gervigreindin inn sem okkar trausti aðstoðarmaður. Hún er ekki bara tölva – hún er samstarfsmaðurinn sem hjálpar okkur að sigrast á áskorunum hversdagsins!

Framkvæmdavinur: Hvort sem það er að skipuleggja fundi, spara tíma í verkefnum eða að finna bestu leiðirnar í umferðinni, þá getur gervigreindin stytt ferlið og aukið skilvirkni. Það er eins og að hafa sjálfvirkan aðstoðarmann sem aldrei er þreyttur!

Sköpunargáfa: Gervigreindin er líka sköpunarkraftur. Hún getur aðstoðað listamenn, tónlistarmenn og rithöfunda við að þróa nýjar hugmyndir og bæta verk sín. Hvernig væri að fá ráðleggingar um næstu ljóð eða lag, allt á meðan við njótum kaffi?

Persónulegur ráðgjafi: Gervigreind getur aðstoðað okkur við að finna réttu vörurnar, bæta heilsuna eða jafnvel skipuleggja ferðalög. Með því að greina okkar óskir og þarfir, getur hún veitt persónuleg ráð sem sparar okkur tíma og orku.

Námsfélagi: Í menntuninni er gervigreindin að breyta leiknum. Hún getur aðstoðað nemendur við að læra á nýjan hátt, skapað sérsniðna námsáætlun og veitt úrræði sem hjálpa þeim að blómstra.

Meðfylgjandi mynd kemur frá gervigreindarforritinu ChatGPT, þar sem óskað var eftir prúðbúnu fólki úr Oddfellow saman komið á góðri stund. Kjólfötin fengust ekki, bara smóking!

Samfélagsleg tengsl: Gervigreindin getur einnig aðstoðað okkur við að tengjast öðrum. Hún getur greint okkar áhugamál og tengt okkur við fólk sem deilir þeim, hvort sem það er í gegnum félagsleg fjölmiðla eða aðrar tengingar.

Í heimi þar sem allt er í sífelldri breytingu, er gervigreindin okkar félagi sem opnar dyr að nýjum möguleikum. Hún er ekki að koma í staðinn fyrir okkur, heldur að styðja við okkur, gera lífið auðveldara og skemmtilegra. Svo næst þegar þú notar tækni, mundu: gervigreindin er hér til að hjálpa þér að blómstra!

Gervigreindarljóð

Svo ákvað ég að biðja gervigreindina að semja fyrir mig ljóð um okkur systur, okkar starf og okkar gildi.

Ég bað greindina að semja fyrir mig fallegt ljóð sem innihéldi eftirfarandi orð:

Konur, samvera, vinátta, kærleikur, sannleikur, að vitja sjúkra, líkna bágstöddum, jarða framliðna og veita munaðarlausum fóstur. sýna gott fordæmi, mannúðarstarf, Oddfellow, systur

Og hljóðar ljóðið svona:

„Í vináttu okkar blómstrar kærleikur, konur saman, styrkjum við ótrúleg verk.

Oddfellow fylgir okkur, í huga og verkum, systur, í hjarta, deila þeim merkjum.

Í samverunni leitum að sannleikanum, líka til að hjálpa, líkn er okkar leið. Við vitjum sjúkra, veitum þeim huggun, með kærleiksfylltu hjarta, hjálpum í þrautum.

Bágstöddum hjálpum, við opnum okkar faðm, að jarða framliðna, minningin lifir. Munaðarlausum veitum við fóstur, í okkar hjörtum eru allir jafnir.

Sýnum gott fordæmi, mannúð erum við, í samstöðu blómstrum, í kærleika finnum frið. Saman göngum við lífsins leið, Oddfellow systur, kærleikur.

Hver dropi af umhyggju, sem við deilum, sáir fræjum sem vaxa, gildum okkar beitum.“

HAf þessu má sjá að margt er gott við gervigreindina en hún er alls ekki óskeikul. Stafsetning hennar er nokkuð rétt, málfarsvillur má finna víða og setningafræði og orðskilningi er ábótavant. Þó er að vissu leyti áhyggjuefni hversu góð hún er í raun að semja texta og svara sé hún spurð spurninga.

Svörin eru nákvæm, efnistök oft á tíðum góð og orðfærið ekki ósvipað því sem unglingar hafa tamið sér. Í kennslu þurfa kennarar því að vera á varðbergi og kanna til hlí tar heimildir sem standa að baki vinnu nemenda.

En eins og gervigreindin sagði sjálf, þá er hún góður aðstoðarmaður og námsfélagi og tel ég að við þurfum einna helst að læra að vinna með henni og nýta til góðs.

Aðstoðarmaðurinn sem aldrei verður þreyttur er kannski lykilatriðið.

Martha Kristín Pálmadóttir

Rbst. nr. 6, Þóreyju og Chat GPT

STÚKUSTARFIÐ – BJÖRK

NÆRANDI SAMVERA

ún er dýrmæt og nærandi samveran sem við systur í Rbst. nr. 15, Björk, á Egilsstöðum höfum þá miðvikudaga á starfstíma þegar ekki er stúkufundur. Þessi samvera að degi er hugsuð fyrir systur sem ekki eru útivinnandi en allar eru velkomnar og líka bræður.

Fjórar systur sjá um stundirnar, þ.e. að boða til samveru og undirbúa stundirnar sem eru á starfsáætlun okkar. Systur mæta klukkan eitt til þrjú í Regluheimilinu okkar, drekka kaffi og spjalla saman. Einnig er unnið að ýmiss konar handavinnu. Rúm tvö ár eru síðan þessar samverustundir hófust og er mætingin mjög góð, oftast erum við 8 ­10 systur og stundum koma fleiri.

Létt er yfir systrum þegar þær hittast og mikið hlegið sem er endurnærandi fyrir sálina. Skipst er á handavinnuhugmyndum og nýjar hugmyndir verða til um hvað sé hægt að búa til og selja, t.d á vinkonukvöldum og jólabasar sem eru til skiptis annað hvort haustið. Systur neðan af fjörðum hafa verið duglegar að mæta eftir því hvernig veður og færð eru. Hver samverustund systra bætir vináttu og kærleika. Bræður eru líka velkomnir í þessar stundir.

Ólafía Þ. Stefánsdóttir og Jórunn Valdimarsdóttir, Rbst. nr 15, Björk

Á SÖGULEGUM SLÓÐUM

Árrisulir og glaðir matríarkar hittust á Keflavíkurflugvelli á sumardaginn fyrsta. Fjögurra nátta ferð til Bath og nágrennis var handan við hornið í þessum frábæra félagsskap.

Eftir lendingu í London fóru matríarkar í rútu á yndislegt hótel í Bath. Eftir að hafa dustað af sér ferðarykið hittust matríarkar í drykk fyrir matinn sem snæddur var á hótelinu.

Daginn eftir komu þrír leiðsögumenn og skiptu hópnum á milli sín. Við fengum tveggja tíma leiðsögn í gönguferð um Bath sem var fræðandi og skemmtileg. Gangan endaði í rómversku böðunum, þar sem við sáum minjar frá uppgreftri, musteri, baðhús og hina Helgu lind.

Dagurinn var fljótur að líða og senn komið að kvölddagskránni. Eftir snittur og freyðivín á hótelinu gengu matríarkar yfir á veitingastaðinn Ivy, þar sem borinn var fram þriggja rétta málsverður. Þar sem matríarkar koma saman er gaman og þetta kvöld var engin undantekning.

Stærsta dómkirkjusvæðið

Á þriðja degi skoðuðu matríarkar dómkirkjuna í Salisbury. Í dómkirkjunni sáum við best varðveitta eintakið af Magna Carta frelsisskránni frá árinu 1215. Kirkjan státar einnig af hæsta kirkjuturni í landinu og hægt er að ganga þar um stærsta dómkirkjusvæði Bretlands. Þar er einnig að finna elstu vélrænu klukku í heimi.

Fleiri merkir viðkomstaðir voru heimsóttir. Hópurinn skoðaði kirkju heilagrar Margrétar af Antioch West Wellow. Í garðinum við kirkjuna hvílir Florence Nightingale. Kirkjuvörðurinn fræddi matríarka um sögu Florence, sem við þekkjum úr okkar starfi, en fjölskylda hennar bjó þarna skammt frá. Í kirkjunni var að finna muni og styttu af Florence og fallegt minnismerki við gröf hennar. Meðal munanna var kross gerður úr byssukúlum úr Krímstríðinu, sem var alltaf fyrir ofan rúm Florence á meðan hún lifði. Í minningu Florence færðu matríarkar kirkjunni peningagjöf sem nýtist vel til lagfæringa á kirkjunni. Okkur er Florence afar kær og það var mikil upplifun að sjá muni sem henni tengjast í kirkjunni og legstað hennar og fjölskyldunnar.

Á slóðum Shakespeare og Hathaway

Þá var ferðinni heitið til Stonehenge þar sem við skoðuðum steinhringinn og þær fjögur þúsund ára gömlu minjar sem þar er að finna. Vindurinn blés hressilega á okkur á þessum merka stað. Eftir komu á hótelið áttu matríarkar yndislegt kvöld eftir viðburðaríkan dag.

Á fjórða degi heimsóttu matríarkar Stratford, fæðingarstað Shakespeares. Þá lá leiðin á æskuheimili Anne Hathaway, eiginkonu Shakespeare. Það var gaman að koma á báða staði og drekka í sig sögu þeirra, sjá heimilin og fræðast um ævi þeirra og ástir. Á heimleiðinni var stoppað á veitingastaðnum Huffkins í bænum Stow­ on ­the ­Wold. Miðdegishressing var hefðbundið te að hætti Breta ásamt skonsu, sultu og rjóma, sem rann ljúflega niður.

Um kvöldið var hefðbundin dagskrá á hótelinu. Matríarkar klæddu sig upp, skáluðu og nutu matar í besta félagsskapnum.

Þá rann upp síðasti dagur ferðarinnar. Matríarkar kvöddu Bath eftir dásamlega daga, en á leiðinni á flugvölllinn skoðuðum við Blenheim höllina. Hún er þekkt í breskri sögu, en þar bjó m.a. Rosamund Clifford sem var ástkona Hinriks II. konungs, og þar var Elísabetu I. haldið fanginni af hálfsystur sinni Maríu I. Englandsdrottningu, „Blóð ­Maríu“. Þá er staðurinn einnig

Rómversku böðin í Bath eru merkilegar minjar.

Nokkrir matríarkar Þórhildar fyrir framan Blenheim höllina, fæðingarstað Churchills. Framundan var heimferð eftir góða daga í Bath og nágrenni.

frægur fyrir að vera fæðingarstaður Winston Churchills. Blenheim höllin var einnig mikilvægur tökustaður fyrir sjónvarpsseríuna „Queen Charlotte: A Bridgerton Story“ og þar voru til sýnis búningar sem notaðir voru seríunni.

Matríörkum var ekki í kot vísað þegar kom að hádegisverði. Glæsilegur hádegisverður var borinn fram í Marlborough Room, þar var sannarlega hátt til lofts og vítt til veggja. Síðasti áningarstaður í ferðinni var lítið verslunarþorp, þar sem matríarkar gátu létt á pyngjunni fyrir flugtak.

Því verður ekki með orðum lýst hve mikilvægt það er að Reglusystkini eigi gæðastundir utan Regluheimila. Þessi

ferð var dásamleg og þjappaði Þórhildarmatríörkum enn frekar saman í fræðandi og gleðilegri upplifun alla dagana frá morgni til kvölds. Að eiga slíkan fjársjóð góðra minninga er ómetanlegt. Það er fjársjóður sem mölur og ryð fá ei grandað. Yndislegar minningar sem lita hversdagslífið fallegum litum vináttu og kærleika sem við berum hver til annarrar.

Halla Bachmann Ólafsdóttir Rbb. nr. 1, Þórhildi.

OG GOTT VERÐ

GULLKORN FRÁ SYSTRUM

ÍRebekkustúku nr 19, Þórdísi, höfum við tekið upp þann sið að systir flytur gullkorn að eigin vali og skorar svo á aðra systur fyrir næsta fund. Systur hafa flutt mörg falleg og uppbyggileg orð og okkur langar að deila nokkrum þeirra með ykkur. Kannski kannist þið við eitthvað af þessum ljóðum eða gullkornum en góð vísa er aldrei of oft kveðin.

Vináttan

Djúp og varanleg vinátta er dýrmætari en veraldlegar viðurkenningar, og allt heimsins gull og silfur.

Henni þarf ekki endilega alltaf að fylgja svo mörg orð, heldur gagnkvæmt traust og raunveruleg umhyggja.

Höf. Sigurbjörn Þorkelsson.

Ferðalag

Líklega getur maðurinn ferðast yfir fjöll og dali, vötn og höf, siglt, flogið og gengið langan veg. Í sinni leit að tilgangi lífsins og hamingjunni.

Skoðað ókunn lönd, glaðst, undrast og óttast.

Dáðst að sköpunarverkinu og hræðst örlög þess.

En þegar öllu er á botninn hvolft og allt er vegið og metið, er leitin óþörf.

Því hamingjan er heimafengin.

Höf. Þórhildur Þorsteinsdóttir, systir Elínar Rúnar Þorsteinsdóttur stúkusystur

Systur

Hamingjan þín og mín er sem friðsæl nóttin er skartar stjörnublikum

á heiðu himinhvolfi.

Ástin okkar er sem lindin tæra og djúpa í fjallasal sem fangar hvert stjörnublik

úr dimmum himnasölum.

Saman sitja þær systur djúpt í hjörtum okkar.

Í samhljóm um alla eilífð umvefja þær sálir okkar.

Höf. Dalurinn

Gullkorn

• Mörgum sinnum á dag minni ég sjálfan mig á að mitt innra og ytra líf er háð starfi annarra, lifandi og látinna og að mér ber að reyna af fremsta megni að gera í sama mæli og ég hef þegið. (Albert Einstein )

• Þakklæti. Að kvöldi er þú horfir yfir daginn og þakkar fyrir þær stundir sem þú upplifðir, dafnar það jákvæða innra með þér. Um leið sérðu líf þitt verða fallegra og innihaldsríkara og hamingja þín vex.

• Munum að gefa rými fyrir mistök og sýna hugrekki til að breyta.

• Þú þarft ekki samþykki annarra til að vera þú.

• Eldmóður hreyfir við heiminum.

• Vertu ekki of gagnrýninn á aðra og elskaðu mikið.

Jónína Erna Arnardóttir, Rbst. nr. 19, Þórdísi

Nokkrar Þórdísarsystur saman á góðri stund, yfir kaffibolla og léttum veitingum.

UMHVERFISVIÐURKENNINGU

Síðastliðið haust var vígður nýr og glæsilegur stúkusalur í Regluheimili Oddfellowa að Víðigrund 5 á Sauðárkróki, eftir verulegar endurbætur á húsnæðinu og raunar allmikla stækkun hússins.

Br. Magnús H. Ólafsson, arkitekt, hannaði alla framkvæmdina sem tókst mjög vel og er nú Regluheimilið staðarprýði og vekur athygli þeirra sem fram hjá fara. Þó að langt sé komið með frágang á lóð er samt lítið eitt eftir og stefna bræður að því að þeim verkum verði lokið á vordögum.

Venja hefur verið að stjórn Sveitarfélagsins Skagafjarðar veiti viðurkenningar fyrir m.a. endurgerð og viðhald húsa sem þykja skara fram úr í þeim efnum, bæði íbúðar­, iðnaðarhúsa og félagsheimila, svo og umhverfi og götur. Soroptimistaklúbbur Sauðárkróks hefur haft veg og vanda af því að velja og gera tillögur að þeim viðurkenningum sem veittar eru.

Umgjörð öll hin glæsilegasta Á haustdögum veitti hússtjórn Regluheimilisins viðurkenningu einmitt fyrir þetta, en í umsögn dómnefndar segir að fyrsta skóflustungan að stækkun og endurgerð hússins hafi verið tekin þann 9. október 2016, en þegar í mars árið

Regluheimili Oddfellow að Víðigrund 5 á Sauðárkróki.

eftir var hafist handa við að slá upp fyrir grunnum að viðbyggingum, en byggt er við húsið á fjórum mismunandi stöðum.

„Við systur höfum fylgst spenntar með framkvæmdum eins og aðrir bæjarbúar. Lóðin er afar vel skipulögð og umgjörðin öll hin glæsilegasta. Hellulögn og lýsing til fyrirmyndar,“ segir m.a. í umsögn Soroptimistasystra.

STÚKUSTARFIÐ – SIF

MORGUNANDAKTIR Á MIÐVIKUDÖGUM

Þegar á fyrsta degi eftir að bræður í Oddfellowfélaginu Sif á Sauðárkróki fengu afhenta húseignina að Víðigrund 5, í septemberbyrjun 1996, hófst mikil vinna við lagfæringar og endurgerð hússins til þeirra nota er því var ætlað. Við vinnu voru heimamenn flesta virka daga og um allar helgar, ásamt fjölda aðkomu,bræðra að norðan og sunnan, er lögðu styrka hönd á plóg. Alltaf hófst vinnudagur með staðgóðri morgunhressingu, en síðan var svo ýmis háttur á hafður um aðra matmálstíma.

Þegar svo húsið var tilbúið og stúka stofnuð hægðist um, en um það voru Sifjar­bræður sammála að halda í þá hefð að hittast á miðvikudagsmorgnum í létt spjall um dag og veg eða það sem framundan væri, og hefur sá háttur haldist allt fram á þennan dag án uppihalds, þó stúkustarf liggi niðri yfir sumarmánuðina.Stundum hefur að vísu verið fámennt, en oftast eru þetta 20­10 bræður í hvert sinn. Það að halda striki yfir sumarmánuðina gerir það að verkum að létt hefur verið að setja starfið í gang á haustmánuðum, og einnig hafa rauðir miðvikudagar engu máli skipt.Einhverju sinni var spurt: „En hvað nú, það er annar í jólum á miðvikudaginn?“ Og svarið var: „Og hvað með það,“ og einmitt þá mættu sjö. Klárlega er fullur vilji meðal Sifjarbræðra að halda þessari

Sifjarbræður koma saman í kaffi á hverjum miðvikudagsmorgni.

hefð gangandi, virka daga sem helga, og víst er að í kringum stórhátíðir finnst bræðrum gott að fá sér kaffisopa og ristaða sneið með osti eftir stórsteikur hátíðisdagana í góðra vina hópi.

Björn Björnsson, St. nr. 22, Sif

ÞARF EKKI AÐ FARA UM LANGAN VEG

Það þarf ekki alltaf að fara um langan veg til að upplifa eitthvað nýtt, áhugavert, skemmtilegt og spennandi eins og góður hópur Sigríðarsystra getur vottað um.

einnig er þar að finna muni heimamanna sem lýsa tíðaranda tímabilsins. Áhugavert safn sem vert var að heimsækja.

Í hinni árlegu haustferð stúkunnar var lagt af stað rétt undir hádegi frá höfuðborginni sem leið lá upp í Hvalfjörð sem fáir keyra eftir að Hvalfjarðargöngin komu til. Fyrsti viðkomustaður í ferðinni var að Hernámssetrinu í Hvalfjarðarsveit þar sem léttur hádegisverður var snæddur. Forstöðumaður safnsins, Guðjón Sigmundsson (betur þekktur sem Gaui litli), sagði frá safninu og tilurð þess meðan á borðhaldi stóð.

Safnið var opnað árið 2012 en þar er rakin saga hernámsins á árunum 1940 til 1945. Á safninu er fjölbreytt safn muna sem tengjast bæði hernámsliðunum og hernáminu sjálfu en

Hildur Guðnadóttir situr hér brosandi í jeppa frá hernámsárunum.

Einstakur hljómburður

Eftir að systur höfðu skoðað sig um á Hernámssetrinu var ferðinni heitið að Akranesvita. Það var komið að „drekkutíma“ þegar þangað var komið svo systrum var boðið upp á örlítið freyðivín til að væta kverkarnar. Við vitann tók Hilmar Sigvaldason vitavörður á móti systrum og sagði frá honum og sögu hans. Eitt af einkennum vitans er einstakur hljómburður og var Jónína Magnúsdóttir söngkona fengin til að syngja fyrir okkur nokkur lög inni í vitanum. Sigríðarsystur létu ekki þar við sitja heldur reyndu á hljómburðinn við eigin söng og það er óhætt að segja að hljómurinn stóðst væntingar.

Guðjón Sigmundsson, forstöðumaður, segir frá safni Hernámssetursins og tilurð þess.

Skemmtinefnd Sigríðarsystra hafði veg og vanda af skipulagningu haustferðarinnar. Hér eru nefndarmeðlimir þær Maríanna Garðarsdóttir, Guðrún Björg Magnúsdóttir, Ásgerður Björnsdóttir og Guðný Sigurþórsdóttir. Kærkominn og hressandi drekkutími!

við völd í haustferð Sigríðarsystra. Hér eru þær Guðrún, Helga, Ósk Sigurrós,

Setið að hádegisverðarsnæðingi á Hernámssetrinu í Hvalfirði.

Gleðin

Margrét og Anna Lilja.

Næst var ferðinni heitið inn í Akranesbæ í verslunina Nínu en eigendur tóku afskaplega vel á móti okkur með léttum veitingum. Þar gafst systrum tækifæri á að versla svo margar létu undan þeirri freistingu og fóru ekki alveg tómhentar út úr búðinni.

Dansað með Ásgerðarsystrum

Systur úr Rebekkustúkunni Ásgerði tóku vel á móti okkur á næsta áningarstað, Oddfellowhúsinu á Akranesi, þar sem kvöldverður var snæddur, með tilheyrandi spjalli og skrafi. Undir borðhaldi fengum við heimsókn frá Skagastúlkunni Önnu Lilju Björnsdóttur sem fór með gamanmál en hún hefur getið sér gott orð sem uppistandari.

Í lok borðhalds voru systur hvattar til að hreyfa sig og fengnar út á gólfið til að dansa „línudans“ en systur í skemmtinefnd stóðu að þeim gjörningi ásamt því að sjá um allt skipulag og utanumhald haustferðarinnar.

Afskaplega vel heppnuð ferð í blíðskaparveðri þar sem margt áhugavert, nýtt og skemmtilegt bar fyrir augu og eyru þó ekki hafi verið farið um langan veg. Sælar og ánægðar í lok ferðar staðfestu systur enn einu sinni að „Þar sem Sigríðarsystur koma saman, þar er gaman“.

Snjólaug G. Jóhannesdóttir, Rbst. nr. 4, Sigríði.

Sigríðarsystur við Akranesvita.

GÓÐUR ÁRANGUR Í GOLFINU

Eins og undanfarin ár hafa systur úr Rbst. nr. 7, Þorgerði, hist yfir sumartímann til að spila golf saman. Alls spiluðu 39 systur, sumar einu sinni, aðrar tvisvar og níu systur spiluðu í öll þrjú skiptin.

Byrjað var að spila í Öndverðarnesi 23. júní og mættu 28 systur til leiks. Veðurspáin var ekki allt of góð og var golfnefndin spurð hvort það væri til plan B. Það er erfitt að vera með plan B í golfi, þegar búið er að panta bæði rástíma og mat. En það rættist úr veðrinu. Að loknu spili var borðað saman og síðan hópmyndataka af öllum í fallegu peysunum frá golfa.is

Mánuði síðar eða 23. júlí höfðu 25 systur skráð sig í golf í Úthlíð þrátt fyrir rigningarspá. Það var hellirigning og rok þegar við mættum á svæðið og var strax farið í regnfötin. Enginn annar var á vellinum, ekki skrítið, þannig að hann var okkar. Flestar spiluðu bara 9 holur. Eftir hringinn var gott að koma á veitingastaðinn Réttina í Úthlíð og fá hlýju í kroppinn með góðri súpu. Að henni lokinni var borið fram lambalæri með öllu. Skemmtilega blautur dagur.

Sigur á landsmótinu

Alls tóku 14 systur þátt í Landsmóti Oddfellowa 10. ágúst. Þorgerðarsystur komu, sáu og sigruðu. Katrín Garðars­

dóttir vann systraflokkinn og Þorgerðarsystur unnu keppni Rebekkusystra með 109 punktum. Árangur þriggja taldi í punktum, hjá þeim Katrínu, Guðlaugu Lýðsdóttur og Guðrúnu B. Sigurbjörnsdóttut.

Að lokum var það lokahringurinn 10. ágúst á Oddinum. 27 systur tóku þátt og sveifluðu kylfum í glampandi sól. Við eiginlega trúðum þessu ekki, gátum bara verið í okkar fallegu golfpeysum án þess að vera í yfirhöfn. Systur fengu allar teiggjafir, sem var bakpoki er innihélt næringu, drykki, golfkúlur og tí, ásamt ýmsum snyrtivöruprufum. Sem sagt yndislegur dagur sem endaði með sameiginlegum kvöldverði. Nokkrar systur bættust við í matnum og áttum við ánægjulega kvöldstund saman. Undir borðhaldinu voru systrum okkar sem unnu í Landsmótinu afhentir bikarar af hálfu Landsmótsnefndar. Dregið var úr fjölda skorkorta og fengu margar systur gjafir. Að sjálfsögðu var tekin hópmynd af öllum systrum í peysunum góðu.

Frábært golfsumar að baki og mikil tilhlökkun til næsta sumars í golfinu.

Bjarndís Lárusdóttir, Rbst. nr. 7, Þorgerði

LITRÍKU LÆÐURNAR

Vorið 2022 var nokkur umræða meðal yngri systra í Auði um að þær langaði að gera eitthvað saman utan fundartíma. Þar sem nokkrar sprækar hjólakonur voru til staðar var ákveðið að auglýsa hjólakvöld og láta á það reyna hvort einhver mæting yrði. Óhætt er að segja að vel hafi verið tekið í þessa hugmynd og mættu um 18 systur á fyrsta hjólakvöldið. Var það í raun ótrúlega gott þar sem úti var frekar napurt en þær létu sig hafa það. Í framhaldinu var stofnaður hjólahópurinn Litríku læðurnar og hafa þær hist reglubundið og hjólað saman síðan.

Hjólað vikulega

Blásið er í lúðra þegar snjóa leysir hér á Norðurlandi, lagt af stað og hjólað í hverri viku vel fram á sumarið, eða þar til systur fara í sumarfrí.

Mest eru þetta yngri systur en þær elstu, sem hafa verið að koma, eru komnar á áttræðisaldur. Algengt er að 10–15 systur mæti en fjöldinn fer bæði eftir veðri og þeim kílómetrafjölda sem áætlað er að hjóla hverju sinni.

Ferðirnar okkar eru mislangar, allt frá stuttum hjólatúr upp í 30 ­ 40 kílómetra og einnig hefur hluti hópsins hjólað í hina árlegu útilegu okkar í Ártúni.

Hjólatúrunum lýkur svo oft á pallinum hjá einhverri góðri systur sem hefur boðið hópnum heim, gjarnan er setið og spjallað yfir góðum veitingum, mikið hlegið og haft gaman. Þessar stundir hafa gefið okkur mikið og er í raun tækifæri sem við nýtum til að kynnast betur og þar með styrkja vináttuböndin.

Vissulega er þetta holl og góð hreyfing og útivistin gerir öllum gott en það sem hvetur okkur áfram er ekki endilega kílómetrafjöldinn heldur að eiga góða stund með systrum og njóta lífsins.

Þórhalla Halldórsdóttir, Rbst. nr. 2, Auði

Sérhæfum okkur í hreinsun á einkennum og viðkvæmum fatnaði

Símanúmer fyrir hreinsun á einkennum er 8571360

Munið afsláttinn ykkar kæru bræður og systur

Auðarsystur hafa m.a. hjólað að Jólagarðinum í Eyjafjarðarsveit, sunnan Akureyrar.

Hér hafa Auðarsystur tekið pásu við höfnina Sandgerðisbót á Akureyri.

HALLVEIG VERÐUR ÞÁ AMMA

Um þessar mundir eru 60 ár liðin síðan St. nr. 11, Þorgeir, var stofnuð en það var 28. nóvember 1964. Var það að tilhlutan St. nr. 3, Hallveigar, að 37 bræður þaðan og einn frá Gesti á Ísafirði urðu stofnendur Þorgeirs.

Þorgeirsbræður voru með hátíðarfund 9. nóvember síðastliðinn af þessu tilefni og þar flutti Valdimar Bergsson hátíðarræðu sem send var Oddfellowblaðinu til birtingar. Birtast hér kaflar úr ræðunni:

Fyrsta stjórn stúkunnar var skipuð þeim Helga Sigurðssyni yfirmeistara, Erlingi Dagssyni undirmeistara, Hálfdáni

Steingrímssyni ritara, Karli B. Guðmundssyni gjaldkera og Birni Björgvinssyni féhirði.

Að velja hinni nýju stúku nafnið Þorgeir var vel til fundið enda hinn heiðni goði einn sá merkilegasti sem þjóðveldisöldin ól af sér. Hann var fenginn til þess að segja fram lög á Alþingi árið 1000 og tók þá ákvörðun að allir Íslendingar skyldu ein lög hafa og vera kristnir með örlitlum breytingum hvað varðar útburð barna og hrossakjötsát.

Það er gaman að greina frá því að í kirkjunni á Ljósavatni í Þingeyjarsýslu er minningarskjöldur úr steini frá stúkunni okkar, gerður af bróður okkar, Sigurði heitnum Helgasyni.

Fyrstu ár Þorgeirs fóru í að afla fleiri bræðra og safna í sjóði og gekk hvortveggja það vel að á fimm ára afmælinu voru gefnar tvær gjafir. Önnur fór til kaupa á húsgögnum fyrir þrjú hús Geðverndarfélagsins og svo hin til kaupa á átta bekkjum fyrir endurhæfingarstöðina að Reykjalundi. Stúkan tók jafnframt þátt, ásamt öðrum stúkum, í að fjármagna kaup á kóbalt tæki fyrir geisladeild ríkisspítalanna sem mikil nauðsyn var talin að eignast til að glíma við krabbamein. Til eftirbreytni er nú á síðari tímum að tvisvar fóru bræður á þessum árum í ferðir út úr bænum með vistmenn elliheimila og þótti það takast frábærlega, lögðu bræður þá bæði til bíla og veitingar.

Ferðagleði og góðar gjafir

Að ætla að nefna alla þá styrki og gjafir sem stúkan hefur gefið er ógjörningur í svo stuttum texta og skal hér stiklað á stóru; Baðhús fyrir fjölfötluð börn að Árlandi 9, Þátttaka og vinnuframlag vegna Líknardeildar í Kópavogi, St. Jósepsspítali í Hafnarfirði, Ljósið, bygging raðhúsa við Hrafnistu í Hafnarfirði, stuðningur við uppbyggingu stúkuheimila á Akureyri, Egilsstöðum, Vestmannaeyjum og Sauðárkróki. Fjárframlög til Reykjadals, Mæðrastyrksnefndar, Píeta samtakanna, Rauða krossins, langveikra barna, rausnarlega fjárhæð til kaupa á aðgerðarþjarki fyrir Landspítala háskólasjúkrahús, stuðningur við bræður sem átt hafa í veikindum og svo mætti áfram lengi telja.

Ferðaglaðir hafa Þorgeirsbræður verið innanlands og utan og er skemmst að minnast Færeyjaferðar, svo og ferða til Vínarborgar, Kaupmannahafnar, siglingar um firði Noregs og til Kanada þar sem stúkufundur var haldinn og bróðir vígður. Innanlands hafa fjölmargar ferðir verið farnar og til skamms tíma var starfandi ferðanefnd Þorgeirs. Meðal annars var farið árvisst í Munaðarnes, bræður voru heimsóttir á óðul sín víða um land, stúkan Sjöfn á Akureyri heimsótt, farið í Þórsmörk og mætti svo áfram telja.

Ýmislegt hafa bræður í Þorgeiri haft sér jafnframt til skemmtunar á umliðnum áratugum, þorrablót voru haldin sem breyttist síðan í Þjóðarkvöld þar sem hin viðfræga sokkabandsorða var afhent.

Afmælisfagnaðir og árshátíðir með þátttöku eiginkvenna hafa reglulega verið á dagskrá þar sem hinn frábæri og vinsæli Drengjakór hefur troðið upp öllum til skemmtunar.

Fjórði mars 1995 var mikill gleðidagur í starfi Þorgeirs

Sigurjón Jónsson yfirmeistari og Karl Þorvaldsson undirmeistari.

Karl Þorvaldsson skoðar fornbíl í ferð heldri Þorgeirsbræðra á Akranes.

Sveinn Guðjónsson, Sigurjón Jónsson, Þorsteinn Þorsteinsson og Ásgeir Guðmundsson taka lagið.

en þá var stúkan nr. 18 Ari fróði stofnuð að frumkvæði og tilhlutan Þorgeirsbræðra. Fyrsti yfirmeistari Ara fróða var Hálfdán Steingrímsson. Okkar ágæti og frábæri bróðir og hagyrðingur, Friðgeir Grímsson, mælti fram eftirfarandi af þessu tilefni:

Nú Þorgeir er orðinn svo þroskaður bör og þýðir ei drenginn að skamma, en móðir hans finnst hann til ástanna ör, hann á von á barni við bærileg kjör, en Hallveig verður þá amma.

Bræður úr Þorgeiri hafa gegnt fjölmörgum störfum í búðum, Canton og hjá Stórstúku Oddfellow er hávirðulegur bróðir, Magnús Vestmann Magnússon, stórritari um þessar mundir. Er slíkt fagnaðarefni þegar bræður hafa metnað til frekari starfa fyrir okkar frábæru Reglu.

Innan raða stúkunnar nr. 11 Þorgeirs hafa margir frábærir bræður starfað. Þekktir hagyrðingar eins og Friðgeir heitinn Grímsson og Ágúst heitinn Böðvarsson, eldhugar, samanber Jón Otta Sigurðsson og Sigurð Helgason sem báðir eru látnir og komu mjög við sögu við uppbyggingu golfvallarins, stofnun golfklúbbsins Odds og uppbyggingu Urriðavatnslandsins í heild. Fleiri frábæra bræður mætti nefna, alla heiðusfélagana sem og bræður lífs og liðna en læt hér staðar numið.

Megi hún setja markið hátt

Fundarsókn Þorgeirsbræðra hefur í gegnum tíðina verið góð. Þegar bróðir Ingvi Þorsteinsson var yfirmeistari 1992 var meðalfundarsókn 65 bræður og félagatalið taldi 128 bræður. Það hefur heldur látið undan á síðustu árum og þar er verk að vinna.

Verkefni næstu ára þurfa því að vera á sviði félagaöflunar, yngja þarf Þorgeir upp, styrkja innra starf stúkunar með fjölbreyttum verkefnum við sem flestra hæfi. Láta verkefni á sviði fjáröflunar ná yfir vítt svið og höfða til sem flestra stúkubræðra með öflugri þátttöku.

Kæru hátíðargestir! Það er við hæfi að enda þessa ræðu á vísu sem bróðir okkar og heiðursfélagi, skáldið Ágúst heitinn Böðvarsson, orti til stúkunnar okkar:

Megi hún setja markið hátt, manndóm og styrk í verki sýna.

Af bróðurkærleiks semja sátt og sannleiksbrautinni aldrei týna. Valdimar Bergsson, St. nr. 11, Þorgeiri

VESTURFERÐ AÐ VORI

Íbyrjun ársins var matríörkum í Rebekkubúðum nr. 4, Brák, kynnt sú hugmynd stjórnar búðanna að halda vorfund búðanna á Ísafirði. Fyrsti matríarki hvatti matríarka til að taka þátt í þessari ferð og að gott væri að hefja undirbúning strax, t.d. með því að hver matríarki tæki til bauk til að safna í ferðasjóð til ferðarinnar. Fljótlega kom í ljós að mikill áhugi var fyrir ferðinni og í byrjun apríl, þegar ferðaáætlun lá fyrir, voru um 50 matríarkar skráðar í ferðina.

Að morgni 4. maí lagði „vestfirska flugrútan“ af stað frá Oddfellowhúsinu í Reykjanesbæ klukkan sjö að morgni. Síðan var stoppað í Hafnarfirði, Mjóddinni, Mosfellsbæ og þegar komið var upp úr Hvalfjarðargöngum. Við byrðingu í flugrútuna á hverjum stoppistað afhenti „flugrútuáhöfnin“ matríörkum ýmis ferðagögn sem nauðsynleg eru í slíkt ferðalag.

Leynistundir utan vega

Fyrsta stopp var Geirabakarí í Borgarnesi þar sem matríarkar fengu kærkomna morgunhressingu. Ferðinni var síðan haldið áfram en næsta atriði á dagskránni var hádegisverður

Stjórnendur flugrútunnar, Sigrún Ríkharðsdóttir, Salvör Lilja Brandsdóttir og Vilborg Teitsdóttir.

á Hólmavík. Ekki þurftu þó matríarkar að kvíða matarleysi því á leiðinni til Hólmavíkur var haldin „leynistund utan vegar“ þar sem flugrútuáhöfnin skellti upp veisluborði með léttum veitingum. Þegar til Hólmavíkur var komið var síðan borin fram dásamleg kjötsúpa Strandamanna á Café Riis. Leiðin lá nú í Ísafjarðardjúp en áhöfnin lá ekki á liði sínu við að dekra við ferðalangana á leiðinni. Stoppað var við Reykjanesskóla í Ísafjarðardjúpi þar sem enn og aftur voru dregnar fram léttar veitingar af ýmsu tagi, enda veðrið með frábærasta móti. Um klukkan fjögur ók síðan flugrútan inn í Ísafjarðarbæ í sól og blíðu, þar sem matríarkar innrituðu sig á Hótel Ísafjörð. Öll dagskrá ferðarinnar á Ísafirði var í göngufjarlægð frá hótelinu okkar en engu að síður var boðið upp á skutl fyrir þær sem þess þurftu.

Þegar allar höfðu komið sér fyrir á herbergjunum var farið gangandi yfir í Oddfellowhúsið á Ísafirði þar sem systur í Rbst. nr. 6, Þóreyju, tóku á móti matríörkum og buðu upp á hressingu fyrir fundinn. Vorfundur búðanna var síðan haldinn í sal Oddfellowhússins og voru matríarkar sammála um að gaman og fróðlegt væri að heimsækja önnur Oddfellowhús og halda fundi þar. Kunna matríarkar úr Brák Þóreyjarsystrum innilegar þakkir fyrir móttökurnar.

Dansað í Edinborgarhúsi

Að fundi loknum höfðu matríarkar svigrúm til að skjótast inn á hótel og skipta úr fundarklæðum yfir í kvölddressin en nú var stefnan tekin á gott og skemmtilegt kvöld saman. Síðan var gengið í kvöldblíðunni yfir í Edinborgarhúsið þar sem byrjað var á fordrykk og í kjölfarið snæddur saman dýrðlegur kvöldverður. Matríarkar á Ísafirði höfðu þá skreytt salinn í tilefni dagsins. Gleði­, söng­ og dansstund að hætti Brákarmatríarka tók síðan við í Edinborgarhúsinu.

Sunnudagurinn rann upp bjartur og fagur og var morgunverður á hótelinu fyrsta atriði á dagskrá. Um hálfellefu höfðu matríarkar skilað lyklum og komið farangri sínum fyrir í flugrútuna. Framundan var nú afar fróðleg og skemmtileg dagskrá þar sem byrjað var á göngutúr um gamla bæinn á Ísafirði undir leiðsögn starfandi fyrrum höfuðmatríarka, Sig­

Ísafjarðarkirkja var meðal viðkomustaða Brákar og hópurinn hér samankominn á altarinu.

Matríarkar í hádegisverði í Tjöruhúsinu.

ríðar Karenar Samúelsdóttur. Að göngutúr loknum var sérstök opnun fyrir matríarka Brákar í versluninni Jón og Gunna. Mátti sjá þó nokkra matríarka með poka á röltinu eftir þá heimsókn. Að lokinni búðarferð var haldið í Ísafjarðarkirkju þar sem séra Magnús Erlendsson tók á móti matríörkum og sagði þeim frá kirkjunni, sögu hennar og því starfi sem þar fer fram. Sérstaka athygli vakti hin fallega altaristafla kirkjunnar sem eru fjölmargir fuglar himinsins mótaðir úr leir af íbúum Ísafjarðar.

Lagt var af stað heim á leið upp úr klukkan 14 og stefnan tekin á suðurfirðina. Matríarkar fundu sér ýmislegt til skemmtunar á leiðinni undir stjórn flugrútuáhafnar. Bar þar hæst framlag allra ferðafélaga sem komu í „pontu“ hver fyrir sig og sögðu örlítið frá sjálfri sér. Var það mjög upplýsandi og veitti innsýn í líf og störf matríarka og til þess fallið að tengja félaga betur saman út fyrir búðarstarfið. Kvöldverður

matríarkar úr Brák á góðri stund.

á heimleið var snæddur í Vínlandssetrinu í Búðardal þar sem snæddir voru grillaðir hamborgarar með tilheyrandi. Ferðin til Ísafjarðar var í alla staði mjög vel heppnuð, skemmtileg og full af skemmtilegum uppákomum og dagskrárliðum. Eiga fyrsti matríarki, Salvör Lilja Brandsdóttir, ásamt starfsnefnd, bestu þakkir skildar fyrir vandaðan og góðan undirbúning og skemmtilega ferð. Einnig þökkum við Þóreyjarsystrum innilega fyrir móttökurnar og aðstoð við fund Brákar í Oddfellowhúsinu á Ísafirði.

Hrund Logadóttir, Anna Guðrún Jósefsdóttir, Rebekkubúðum nr. 4, Brák

Prúðbúnir

FYRSTI FUNDUR SYSTRA Á FÆREYSKRI GRUND

Föstudaginn 4. október síðastliðinn lögðu 44 systur í ferð til Færeyja fyrir tilstuðlan str. fyrrum stórritara Evrópu, Guðlaugar Bjargar Björnsdóttur. Erindið var að halda stúkufund í húsakynnum Oddfellowreglunnar í Færeyjum og kynna Reglustarfið fyrir færeyskum konum.

Forsagan er sú að ym. í St. nr. 1, Amboltinum, Peter Hentze, hafði árinu áður, er Guðlaug var á ferð með Þorgeirsbræðrum í Færeyjum, boðið Guðlaugu að koma og halda fund í Regluheimilinu og þá mögulega kynna Oddfellowstarfið fyrir færeyskum konum. Engin Rebekkustúka er starfandi í Færeyjum og var Peter því strax mjög spenntur fyrir því að Guðlaug léti verða af þessari heimsókn og kynningu í von um að það yrði upphaf af stofnun Rebekkustúku.

Eftir því sem við komumst næst er þetta í fyrsta skipti sem Rebekkur funda í Regluheimili þeirra Færeyinga og ekki vitum við heldur til þess að bræðrastúka hafi fundað þar en nokkrar Regludeildir hafa farið þangað í heimsókn. Ferðin var kynnt fyrir systrum í Rbst. nr. 14, Elísabetu, á fundi í apríl og fyrir miðjan maí voru 36 Elísabetarsystur búnar að skrá sig ásamt 8 systrum úr öðrum stúkum, þ.e. Ásgerði, Þorgerði, Þóru, Steinunni, Barböru, Þórdísi og Halldóru. Alls voru því 44 systur að fara í ferðina til Færeyja. Br. Hjálmar Waag Árnason tók að sér skipulag ferðarinnar varðandi flug, hótel, rútur, skoðunarferðir. veitingar og afþreyingu, ásamt því að sinna frábærri fararstjórn. Allt skipulag var til fyrirmyndar og erum við systur afskaplega þakklátar Hjálmari fyrir hans framlag.

Á færeyskri grund

Flugið til Færeyja gekk vel og tók klukkustund og 20 mínútur að komast á færeyska grund. Vágar­flugvöllurinn er staðsettur í stuttri fjarlægð frá þorpinu Sörvágur á eyjunni Vágar. Fyrsti áfangastaður okkar var bærinn Bö þar sem átti að sýna okkur ekta færeyskt þorp. Flest húsin eru svört timburhús með torfþaki, nausti niðri í fjöruborði og þurrkhúsi. Við gengum niður í þorpið sem minnti helst á byggðarsafn. Við sáum kindaskrokka hanga til þurrkunar sem verður skerpu­

kjöt að ári og kjöt af grindhval sem einnig var hengt upp til þurrkunar. Fyrsta upplifun okkar af jarðgöngum í Færeyjum var á leiðinni inn að Gásadal en áður en göngin komu var eina leiðin til að komast þangað að ganga yfir fjallið. Göngin voru opnuð almenningi árið 2006. Ef ekki væri fyrir þessi göng væri byggð í Gásadal horfin en í dag búa þar einungis 14 manns sem allir eru eldri en 60 ára.

Samkvæmt sögu Gásadals hefur bærinn fengið nafn eftir efnaðri konu í Kirkjubæ sem kölluð var Gæsa. Hún hafði borðað kjöt á föstunni þó að það væri bannað. Því voru allar eigur hennar gerðar upptækar og hún varð að flytja til dalsins í Vogum. Önnur saga, sem er trúlegri en hin, segir að nafnið sé dregið af grágæsum, sem hafa löngum flogið til Gásadals á sumrin.

Eftir að hafa andað að okkur fersku sjávarloftinu var haldið til Sandavogs þar sem beið okkur ljúffeng fiskisúpa á veitingastaðnum Fiskastykkið ­ gamalt uppgert þurrkhús sem hefur verið gert upp á glæsilegan hátt þar sem sagan er vel varðveitt. Eftir hádegisverð var haldið yfir á Straumey í átt að Þórshöfn. Þar var farið um enn ein göng sem er mikið af í Færeyjum bæði i gegn um fjöllin og undir sjávarmáli.

Eftir innritun á Hotel Brandan í Þórshöfn og smá slökun var haldið niður í miðbæinn en vegna mikillar rigningar var gengið minna en til stóð. Við fengum þó tækifæri til að ganga stuttan hring og skoða helstu byggingar eins og Ráðhúsið og Þinghúsið. Einnig sáum við magnað nýtt listaverk, Fagnaðartré, sem gert var til minningar um sterkan verkalýðsleiðtoga, Andrea Árting, sem lést árið 1988. Hún barðist meðal annars fyrir því að konur og menn fengju sömu laun fyrir sömu vinnu. Verkið er eftir listamanninn Edward Fuglö sem er einn fremsti listamaður Færeyja.

Þrándur í Götu

Snemma á laugardagsmorgni eftir kraftmikinn morgunmat var lagt af stað í skemmtilega ferð um Straumey, Austurey og Norðurey. Fyrsta stopp dagsins var í Gjógv – Gjánni á Austurey. Þorpið dregur nafn sitt af 200 metra langri gjá. Aftur vorum við komnar í ekta færeyskt þorp þar sem við

gengum um og áttuðum okkur á nafni staðarins. Nokkuð augljóst að þarna hefur sjósókn verið erfið vegna mikils brims og sterkra strauma.

Frá Gjógv var haldið til Götu þar sem var bústaður Þrándar í Götu. Fengum við þarna skýringu á því hvers vegna stundum er sagt að einhver sé þrándur i götu einhvers, en sagt er að Þrándur hafi ætíð staðið þver og fastur fyrir þegar honum þótti að Færeyingum sótt. Sagt er að frægasti afkomandi Þrándar í götu sé álfadrottningin Eivör Pálsdóttir sem við Íslendingar viljum eiga svolítið í. Út af nyrsta odda Austureyjar standa tveir drangar, Risin (71 m) og Kellingin (68 m) upp úr sjó. Risin er mun breiðari en Kellingin og gat í gegnum hana neðst og er talið að hún muni hrynja í sjó innan tíðar. Þjóðsögur segja að í fyrndinni hafi tröllin á Íslandi viljað koma höndum yfir Færeyjar og sent þessi skötuhjú þangað til að sækja þær. Þau komu að Eiðiskolli, nyrst á Austurey og kerlingin klifraði upp með reipi til að binda eyjarnar saman svo að risinn gæti tekið þær á bakið, en alltaf þegar hún setti reipið utan um Eiðiskoll og herti að brotnaði úr fjallinu og reipið losnaði. Við þetta voru þau að bjástra alla nóttina án árangurs, gleymdu tímanum og þegar fyrstu sólargeislarnir skinu á þau urðu þau að steini. Þarna hafa þau staðið síðan og starað með löngunaraugum heim til Íslands.

Mekka?

Nú lá leið okkar til Klaksvíkur sem er á Norðurey. Samkvæmt fararstjóra vorum er þar mekka Færeyja enda hann sjálfur ættaður þaðan. Byrjuðum við á að heimsækja Christianskirkju sem var vígð árið 1963. Kirkjan var byggð til minningar um danska kónginn Christian X. og færeyska sjómenn sem fórust í seinni heimsstyrjöldinni. Altaristaflan í kirkjunni var máluð mun fyrr eða 1901 af danska kirkjulistamanninum Joakim Skovgard og var henni upphaflega ætlað að vera í dómkirkjunni í Viborg en vegna raka í kirkjunni var hún tekin niður en varðveitt. Skírnarfonturinn er úr graníti og er talinn vera 4.000 ára gamall blótsteinn. Í kjallara kirkjunnar eru listaverk eftir áður nefndan listamann, Edward Fuglö, sem voru hengd upp í tilefni af 50 ára vígsluafmæli kirkjunnar.

Frá kirkjunni var haldið í brugghúsið Föroya bjór sem stofnað var árið 1883 af Símun Waag og er því eitt af tveimur elstu fyrirtækum Færeyja. Bræðurnir Einar Waag og Heini Waag tóku við rekstrinum við fráfall afa síns og ráku fyrirtækið saman til ársins 2008 þegar Einar keypti hlut Heini. Í dag er dóttir Einars, Anikka, tekin við rekstrinum. Hjá Færeyjabjór er einnig hafin framleiðsla á sterkum vínum, t.d. Einars Whisky og Ákavíti. Wiskíið er geymt á eikartunnum í gamla brugghúsinu. Þarna fengum við góðar móttökur og smakk af ýmsum veigum sem við síðan gátum keypt og tekið með okkur heim. Eftir góðar móttökur hjá Færeyjabjór var kominn tími til að snúa heim á Hótel Brandan svo systur gætu gert sig tilbúnar fyrir heimsókn og kvöldverð í Kirkjubæ.

Hinn helgi staður – Kirkjubær

Kirkjubær er lítið þorp á vestanveðri Straumey. Þar hefur Patursson fjölskyldan búið síðan á 1557 og í dag býr þar Johannes Paturson og hans fjölskylda í elsta timburhúsi í heimi sem enn er búið í. Johannes er 17. ættliður sem þarna ræður ríkjum. Við byrjuðum á að skoða Ólafskirkju sem er frá 12. öld og sagði Johannes okkur sögu kirkjunnar. Eftir að hafa hlustað á erindi hans var okkur boðið til stofu fjöl­

skyldunnar þar sem tekið var á móti hverri okkar með dyrasnaps úr horni.

Eftir stutt stopp í stofu fórum við í uppábúin veislusal. Þar var borin fram dýrindis máltíð, brauð með laxi og síðan lambasteik með öllu tilheyrandi, ásamt drykkjum. Í stássstofu var okkur að lokum boðið uppá kaffi. Það voru glaðar syngjandi systur sem yfirgáfu kóngssetrið Kirkjubæ eftir yndislega kvöldstund.

Prjónaskapur og færeysk menning

Á sunnudagsmorgni fóru 20 systur af stað kl. 9 að heimsækja prjónagalleríið Svanhild en aðrar nutu þess að sofa aðeins lengur og njóta góðs morgunmatar. Síðan var farið að heimsækja Norðurlandahúsið. Þar tókum við þátt í að dansa færeyska hringdansinn með fimm færeyskum dönsurum. Hann er dansaður undir sagnakvæðum sem eru sungnir og dansinn stiginn í réttum takti.

Eftir heimsókn í Norðurlandahúsið var komið að megintilgangi ferðarinnar sem var að halda fund í Oddfellowhúsi þeirra Færeyinga og halda kynningu fyrir færeyskar konur um Rebekkustigið.

Oddfellowfundur og kynning

Bræður í stúkunni nr. 1, Amboltinum, tóku vel á móti okkur og voru boðnir og búnir að aðstoða okkur við undirbúning. Þeir sáu alfarið um að auglýsa kynninguna og buðu bæði konum og körlum að mæta. Því miður mættu aðeins fjórar konur og nokkrir bræður en við héldum okkar striki og héldum kynninguna.

Peter Hentze þakkaði fyrir okkar framlag en kunni ekki skýringar á því hversu þátttaka var lítil en hafði þó á orði að í Færeyjum voru fermingar þennan dag sem er stór dagur þar og einnig stóð yfir sláturtíð. En hann vonaði að með þessari kynningu hefðum við náð að sá litlu fræi.

Eftir að við Elísabetarsystur héldum stúkufund eins og til stóð buðu bræðurnir í Amboltinum upp á myndarlega veislu í þeirra veislusal þar sem boðið var upp á dýrindis steik og meðlæti og ljúffengan eftirrétt.

Allt gott tekur enda og það gerði ferðin okkar líka. Eftir þrjá dásamlega daga í rigningu og roki en þeim mun ljúfari félagsskap og hlýju hjarta var haldið heim á leið fyrir hádegi á mánudagsmorgni. Ferðin skilaði okkur heim fullum af systrakærleik og margs vísari um frændur okkar Færeyinga. Við þökkum br. Hjálmari Waag fyrir frábæra frásagnagleði og gott skipulag.

Guðrún Ólafsdóttir, Rbst. nr. 14, Elísabetu

RAUNIR ÝMSAR HÓPINN HENTU

Ítilefni af 20 ára afmæli Rbst. nr. 13, Eirar, á Sauðárkróki

ákváðu systur að gera eitthvað skemmtilegt saman og í stað þess að halda veislu var ákveðið að fara í ferð til útlanda. Á meðan verið var að skipuleggja ferðina, fréttist að Sifjarbræður væru að skipuleggja ferð til Ítalíu á sama tíma, svo ákveðið var að slá tvær flugur í einu höggi og sameina ferðirnar.

Samið var við ferðaskrifstofuna Tripical um að skipuleggja ferðina, sjá um bókanir og þess háttar.

Að morgni 31. maí á þessu ári, í rigningarsudda og köldu veðri, var lagt í hann frá Keflavík. Mikil tilhlökkun var í hópnum, því allir voru farnir að þrá sól og smá yl, enda búið að vera hálfgert skítaveður (afsakið orðbragðið) frá byrjun árs.

Hristust yfir Ölpunum

Ferðin gekk vel fyrst framan af, en þegar tók að nálgast Alpana, upphófst mikill hristingur og haglél buldi á vélinni. Báðu ferðalangar nú hástöfum, Guð að hjálpa sér og lofuðu bót fyrir allar syndir drýgðar og ódrýgðar. Fyrrverandi flugmaður í hópnum, Finnur Þór, átti þá augljósu skýringu að síðasta tungl hefði kviknað annaðhvort í hásuðri eða hánorðri, nema þá að það hefði kviknað í aust­ suð ­ suð vestri, og við slíkar aðstæður hefði hann iðulega upplifað viðlíka hamfarir á árum áður.

Seint og um síðir var flugið lækkað og lufsaðist vélin loks inn á flugvöll við Mílanó og þóttust flestir fegnir að hafa fast land undir fæti. Þá varð til vísa, en í ferðasögu þessari birtast inn á milli tækifærisvísur. Sumar vísurnar eru frá br. Skúla Halldórssyni komnar, og aðrar frá str. Ástu Ólöfu Jónsdóttur, en aðrar eru ófeðraðar, eins og oft vill verða í Skagafirði um ýmislegt, en hæfileikarnir leynast víða:

Þegar flugi loksins létti með lausn úr öllum ferðabaga Feginshroll að sumum setti sáu fyrir innanblauta daga.

Þegar eftir lendingu var tekið á móti hópnum af fulltrúum ferðaskrifstofunnar, þeim Björk og Jóhönnu. Var öllum smalað í tvo langferðabíla, og nú tók við eins og hálfs tíma akstur til Brescia, sem er miðja vegu milli Mílanó og Veróna, við rætur Alpafjalla og er næststærsta borg Norður ­ Ítalíu, með um 200.000 íbúa.

Segulsvið Þrastar

Dvalið var á 4 stjörnu Hótel Masters, sem er í góðu göngufæri fyrir léttfætta, við gamla bæinn og líka enn eldri rómverskar minjar, víggirðingar og kastala frá þeim tímum þegar Íslendingar voru að gera það upp við sig hvort þeir vildu vera kristnir eða heiðnir.

En meðan meirihluti hópsins var að máta lykla við skrár og

Höll mikil og falleg á eyju á Gardavatninu.

jafnvel hengja upp dulur á herðatré, gekk Þröstur Magnússon út og hugði að síma sínum, til að gá hvort fyrirtæki hans hefðu ekki borist verkpantanir erlendis frá, sem reyndist ekki vera. En þá er hann hamaðist á símanum sem óður væri, átti hann leið fram hjá vörumóttökuhliði fyrir hótelið, og þar sem Þröstur gekk hjá, tók hliðið að opnast og lokast á víxl með fyrna hávaða og hraða, og linnti ekki látum fyrr en Þröstur var horfinn fyrir næsta horn. Þóttust menn sjá að Þröstur hefði segulsvið sterkara og meira en almennt gerist.

Þá var kveðið:

Ýmsum fyrir opnast hlið, allan tók af vafa.

Þröstur hefur segulsvið sem fáir aðrir hafa.

Þegar allir lyklar höfðu verið afhentir var gengið til útskála, þar sem snædd var 3ja rétta máltíð og slatti úr glösum fylgdi með, og varð þá til önnur vísa:

Á Ítalíu feikna fjör, feykilega gaman, Í eyðslu og sukki ekki spör átum og drukkum saman.

Að morgni næsta dags, var stigið um borð í langferðabílana og ekið til Sirmione, sem stendur á tanga út í Lake Garda, en yfir brú er gengið út í eyju og í gegnum kastalavirki, Scaliger kastala, inn í elsta hluta Sirmione. Á þessum stað hafa menn búið frá steinöld, en samkvæmt uppgreftri hafa þarna búið fiskimenn.

Heldur var nú farið að hitna í veðri og settust einhverjir niður, neituðu frekara rápi nema svölun fengist, enda nægilegt framboð af börum og ísbúðum. Lífsblómið var því vökvað ærlega, þó sumir fengju bara ís.

Föngulegur hópur bræðra og systra í Sif og Eir, ásamt mökum, brá sér til Ítalíu í byrjun sumars.

Blautustu systurnar

Var þá næst á dagskrá sigling um Gardavatnið, töldu flestir að siglt yrði með einhverri af þessum stóru ferjum sem lágu við bryggju og því æjuðu og óuðu margir betri helmingar þegar liðinu var skipt upp og raðað í þrjá hraðbáta. En hvað má ekki láta yfir sig ganga við Gardavatn, og þær bitu á jaxlinn, stigu um borð með stirðnað bros á mest öllu andlitinu. Fljótlega eftir að landfestar höfðu verið leystar, tóku að heyrast hróp og köll milli báta, upphófst þá hin æsilegasta hraðsiglingakeppni og gengu nánast brotsjóir yfir bátana, svo vel vöknuðu þær er aftast sátu. Þá var kveðið:

Raunir ýmsar hópinn hentu hallaðist gæfan hér og þar. Þegar í baðið báðar lentu, blautustu systurnar.

Var nú siglt til eyjar sem heitir Isola del Garda, en þar er stærðar höll, að sagt var með 53 herbergjum, en aðeins búa þar fjórir einstaklingar. Ekki mun eyjarskeggjum hafa litist friðsamlega á aðkomuliðið og því var landgöngu neitað, sem er víst regla, en hins vegar mun hægt að leigja hluta hallarinnar undir brúðkaup og þá undir eftirliti, en þar sem ekkert hjónaband hafði úr skorðum gengið – að minnsta kosti ennþá – var ekki talin þörf á endurnýjuðu brúðkaupsheiti neinna í hópnum.

Frá brúðkaupshöllinni var siglt til bæjar er heitir Gardone, og fengu þar allir umyrðalaust að fara í land og skoða sig aðeins um, bæta líka við innanvökvun. Næst var svo siglt til Salo, sem er talinn fegursti bærinn við Gardavatnið, og var eftirmiðdeginum eytt þarna, við gönguferðir og bjórsmökkun. Að þessu loknu komu langferðabílarnir að sækja hópinn og flytja aftur til Brescia, enda flestir dauðuppgefnir og búnir að fá nokkuð nóg eftir daginn.

Þó voru þeir allra hörðustu ekki alveg búnir á því og töldu rétt að heimamenn mættu sjá að hér væru Skagfirðingar á ferð, hreiðruðu þeir um sig á barnum á hótelinu og undu þar hressir og kátir fram eftir kvöldi. Þá var kveðið:

Á barinn vorum snögg og snör snælduvitlaust gaman.

Af bjórnum voru blindfull kör býsn við drukkum saman.

Vínsmökkun á þjóðhátíðardegi

Eftir gott kvöld kom nýr dagur, eins og svo sem búist hafði verið við, og nutu menn nú hátíðarhalda enda þjóðhátíðardagur Ítala. Fóru einhverjir léttfættir í gönguferð upp í Brescia kastala í eldri hluta borgarinnar, en aðrir fóru að skoða Roman Brescia, einn best varðveitta fornleifagarð, sem er á heimsminjaskrá Unesco.

Eyddu menn degi í rölt og ról, en þegar á daginn leið fór að þykkna upp og dimma yfir, sem auðvitað gat ekki endað nema á einn veg, með þrumum og eldingum og hellirigningu, svo hópurinn dró sig í hús, ­ og viti menn – var þá ekki þessi líka fíni bar opinn og þar var hægt að hellirigna úr alls konar glösum, áður en gengið var til náða.

Enn reis nýr dagur og kl. 9:30 fór hluti hópsins í vínsmökkunarferð. Þá var kveðið:

Enginn vera þóttist þyrstur því síður, hann mundi teyga.

En á huga lagðist móða og mistur, margra er fóru í smökkun veiga.

Hinn hluti hópsins skrapp aftur í gamla bæinn og naut góða veðursins eftir úrhelli kvöldsins áður. Um kvöldið var sameiginlegur kvöldverður á þaki Hotel Vittorio sem er 5 stjörnu

hótel, mættu allir þangað og líka þeir sem höfðu safnað sér saman og náð að minnsta kosti tveim áttum eftir vínsmökkunina.

Skemmst er frá því að segja, að kvöldverðurinn stóð illa undir væntingum. Matmenn í hópnum töldu sig þess umkomna að meta gæði kostsins og töldu þeir mest muna um kryddleysi matarins og þóttust illa sviknir miðað við hina rómuðu matargerðarlist Ítala.

Kvöldverðurinn byrjaði að vísu nokkuð vel, litlir forréttir með fordrykknum voru svo sem ágætir, en svo kom aðal forrétturinn, hann reyndist vera risotto, en var eiginlega alveg bragðlaus hrísgrjónagrautur og rúsínulaus í þokkabót, skammtaður á diska eins og þetta væri aðalréttur. Fæstir sáu sér fært að klára af diskinum og var matarsóunin þarna í sinni verstu mynd.

Þá var komið að aðalrétti kvöldsins og beið hópurinn í þögulli og rafmagnaðri spennu eftir nautakjötinu sem á matseðil var skráð. Það sem á diskunum kom, átti lítið sameiginlegt með því nautakjöti sem þekkt var heima. Eftirrétturinn náði aðeins að klóra í bakkann, en samdóma álit manna var að betur hefði verið að staðið, hefði Þröstur fengið að hafa hönd í bagga í eldhúsinu.

Það sem bjargaði þessu kvöldi var hugarfar og afstaða hópsins, sem var að skemmta sér, sama hvað – og hvað sem að höndum bæri. Skúli fór á kostum með vísnagerð, söng og gamansögum og var þetta ferðafélögunum ánægjuleg og endalaus uppspretta kæti og hlátra.

Þá var kveðið:

Lítið þarf Skúla að letja með lofi, - hann eða hvetja.

Vísur hans kæta, og hvarvetna bæta hann er Oddfellow orðlistahetja.

Skúla má gjarna skenkja vín, þá skálkurinn best fær notið sín. Með gáska og glensi, og glaðbeittu skensi hann yrkir og úr verður bara grín.

Og svona leið kvöldið og smám saman gleymdust matarraunirnar og íslenskir ferðalangar náðu upp dampi og undu glaðir við sitt.

Og áfram var kveðið:

Stundum Skúli í „stöku“-m jakka stöku lagar, það ég þekki. Lætur þá bara flest allt flakka, fullur, - eða bara ekki.

Vart þótti nokkrum veran þar löng og varð ei nokkrum dvölin ströng, en Skúli í „stöku“-m, jakka, –svolítið rökum, brast stundum í brilliant söng.

Hraðskreiðir bátar sigldu með Oddfellowa á Gardavatninu.

Komið var að lokadegi, 4. júní, og eftir að menn höfðu hnýtt saman pjönkur sínar var haldið sem leið lá til Mílanó. Þar var degi eytt í ráp og skoðun þar til flogið var heim að kvöldi. Þá var kveðið:

Mikið er hægt að gera úr öngvu ýmsum var um og ó. Fólki var sleppt á galeiðugöngu á götum Mílanó.

Flogið var heim síðla kvölds, en þar beið ferðalanganna slæmt veður, raunar kolvitlaust, og ákváðu flestir að bíða betra veðurs að morgni, en einhverjir létu sig hafa það þótt mikið hefði snjóað og margir fjallvegir lokaðir eða taldir varasamir.

En eftir allt saman komust þó allir heim, heilir og sælir. Um það var kveðið:

Heima að lokum lýkur för líka er það gaman. En seinna verður feykna fjör ef förum við eitthvað saman.

Og svo:

Þar eitthvað mun skorta á orkuforðann enginn úr meðalmennsku sig reisi

Að komast ei heim þó að kuli að norðan kjark- er það bæði og metnaðarleysi.

Og svona fór um sjóðferð þá, allir komu þeir aftur og enginn þeirra dó, þó að stundum stæði tæpt, eða þannig.

Ritnefndir í Eir og Sif

FUNDAÐ Á AÐVENTU Í BERLÍN

Bræður í St. nr. 6, Gesti, á Ísafirði fögnuðu því árið 2023 að 75 ár voru frá stofnun stúkunnar. Segja má að bræður hafi fagnað þessum tímamótum allt árið sem hófst með miklum hátíðarfundi 27. mars að viðhöfðum tilheyrandi siðum. Tókst hátíðarfundurinn ákaflega vel og er öllum sem þátt tóku eftirminnileg stund. Ferðanefnd var stofnuð í kjölfarið og áttu eftirfarandi bræður sæti í þeirri nefnd: Ingólfur Þorleifsson undirmeistari, Benedikt Hermannsson, starfandi fyrrum meistari, og Guðmundur M. Kristjánsson, hægri meðhjálpari yfirmeistara. Nefndin átti nokkra skipulagsfundi og kom fljótt í ljós að mikill áhugi var á að fara í aðventuferð til einhvers lands í Evrópu. Markmiðið var sett á að eiga stefnumót við bræðrastúku og í gang hjá nefndinni fór vinna við að skrifa stúkum hvort möguleiki væri á stefnumóti á þessum árstíma.

Eftir að hafa verið í sambandi við stúkur á Norðurlöndum, Englandi og Þýskalandi varð niðurstaðan sú að heimsækja bræðurna í Oddfellowstúkunni Berolina nr.15 í Berlín, en hún er kennd við Brandenburg, stofnuð 28. desember árið 1880 og hefur því langa og merkilega sögu. Yfirmeistari er Ronald Winkel og undirmeistari Rudiger Ohst sem hafði veg og vanda að allri skipulagningu heimsóknarinnar.

Hæg endurnýjun í Berlín

Heimili Berolinabræðra er við Fontanestraße 12a, 14193 Berlin, sem er ansi merkilegt hús. Gríðarlega falleg herragarðsbygging og fyrrum heimili Heinrich Luitpold Himler sem var hvað þekktastur fyrir að vera hægri hönd Adolfs

Yfirmeistarar Gests og Berolino, Magnús Valsson og Ronald Winkel, skiptust á gjöfum.

Jólalegt um að litast í veislusalnum í þýska Regluheimilinu.

Hitlers. Við höfum ekki fleiri orð um þá félaga en þess má geta að allar bræðrastúkur sem og þess háttar félagskapur var bannaður í Þýskalandi á valdatíma nasista og hefur varla náð sér á strik aftur. Bræður í Berolina eru nokkuð við aldur og endurnýjun gengur rólega.

Bræðrum til mikils sóma

Þar sem Berolinabræður voru að taka á móti 60 manna hópi frá Íslandi, bræðrum úr Gesti ásamt mökum, fengu þeir systur frá Rebekkustúkunni Elisabeth í Berlín til að taka á móti eiginkonunum og spjalla við þær á meðan við funduðum. Stúkurnar komu sér saman um skiptingu kostnaðar, sem leystist farsællega í mikilli sátt og var öll móttaka og viðurgjörningur þeim Berolina bræðrum til mikils sóma.

Þann 1. desember á slaginu kl. 19 mættum við til þeirra bræðra að Fontanestraße 12a og eftir stutta móttökuathöfn fórum við í fundarsal þeirra bræðra og héldum afmælishátíðarfund þar sem Berolinabræður voru sérstakir gestir okkar. Fundurinn var mjög ánægjulegur og hátíðlegur í alla staði.

Eftir fund hófust mikil veisluhöld með ræðum og öðrum serímóníum þar sem meðal annars þáverandi yfirmeistari Gests, Magnús Valsson, og Ronald Winkel, yfirmeistari Berolina, skiptust á gjöfum til stúknanna. Veislan tókst með besta móti og skal ekki fjölyrt mikið um það. Klukkan var farin að halla í miðnætti þegar við snérum aftur heim á hótel alsælir með að hafa eignast nýja vini og bræður.

Við mælum því hiklaust með því að stúkur efni til svona heimsókna út fyrir landsteinana, og einnig að þær taki vel á móti erlendum stúkum sem vilja koma til landsins. Það er bæði nærandi og hressandi og gefur af sér endalausa gleði, eins og sjá má á meðfylgjandi myndum.

Það sem eftir lifði heimsóknar okkar til Berlinar var tíminn notaður til að fara á aðventumarkaði, tónleika, kabarettsýningu og söfn þannig að af nægu var að taka.

Guðmundur M. Kristjánsson

St. nr. 6, Gesti

Yfirmeistari Gests, Magnús Valsson, í öndvegi fundarsalarins þýska, ásamt meðhjálpurum.

HEILSUEFLING OG HEIÐURSFÉLAGI

Ábjörtum vordegi í maí s.l. stóð Heilsueflingarnefnd Rbst. nr 5, Ásgerðar á Akranesi, fyrir léttri göngu og samveru með stúkusystrum.

Við gengum eftir ströndinni frá mörkum Akraness og Hvalfjarðarsveitar að heimili systur okkar, Önnu Lilju Daníelsdóttur, og hennar manns, Einars Engilberts Jóhannessonar í Vík 2, og áttum þar saman yndislega samveru eins og ávallt þegar við hittumst.

Þetta er ekki löng leið og systur fóru hana hver á sínum hraða. Svo var að sjálfsögðu hvílt til að spjalla og horfa á útsýnið en við fengum ágætis gönguveður á leiðinni.

Þegar til þeirra var komið grillaði húsbóndinn fyrir okkur pylsur og með þvi bornir fram alls konar drykkir sem við skáluðum í og nutum okkar vel.

Heilsueflingarnefnd stúkunnar hefur staðið fyrir svona göngu og samveru vor og haust í nokkur skipti og er þetta ein af okkar góðu leiðum til samveru og að efla kynnin og Oddfellowandann sem okkur finnst ómetanlegt.

Hér á Akranesi eru mörg falleg útivistarsvæði sem auðvelt er að fara um og vert er að vekja athygli á. Óhætt er að mæla með því við aðrar stúkur að gera sér ferð á Skagann til að njóta þeirra.

Ásrún heiðursfélagi

Á hátíðlegum fundi í Rbst. nr. 5, Ásgerði, í haust var fyrrum stórkallari, Ásrún Baldvinsdóttir, gerð að heiðursfélaga stúkunnar. Ásrún hefur lagt afar mikla vinnu af mörkum í þágu Oddfellowreglunnar og voru henni þökkuð þau störf öll í ræðu Elínar Friðjónsdóttur ym. Ásrún var sæmd 50 ára fornliðamerki á fundi í stúkunni í apríl sl.

Ásrún Baldvinsdóttir, heiðursfélagi Rbst. nr. 5, Ásgerðar.

Þess má líka geta að á þessum hátíðlega fundi voru fjórar systur sæmdar 25 ára fornliðamerki.

Brynhildur Björg Jónsdóttir og Helga Þórný Albertsdóttir, Rbst. nr. 5, Ásgerði

Ásgerðarsystur á heilsugöngu að bænum Vík 2 í grennd við Akranes, og Akrafjallið í baksýn.

RKÖLLUNARFUNDUR TIL BÚÐA Í EYJUM

úmlega 40 patríarkar mættu á köllunarfund þann 28. september sl. til Vestmannaeyja. Fundurinn var stórmerkilegur vegna þess að þetta var fyrsti köllunarfundur til búða í Vestmannaeyjum frá upphafi Reglustarfs þar. Patríarki Einar Gíslason sá um að keyra mannskapinn til fundarins og fórst honum aksturinn vel úr hendi. Gott veður var og lygn sjór þegar við patríarkar stigum um borð í Herjólf í Landeyjahöfn, eða eins og sagt var þegar við komum í land í Eyjum: „Ekki nema 0,5m ölduhæð.“

Patríarki Geir Jón Þórisson tók á móti hópnum í Regluheimilinu Herjólfsbæ, þar sem hann fór yfir sögu heimilisins og starfsins og hvað væri framundan við framkvæmdir. Síðan var hafist handa við að setja upp salinn og taka æfingu. Þá var farið í að klæða sig upp og hefja fundinn. Á þessum fundi fengu níu patríarkar Patríarkastigið og fór fundurinn vel og hátíðlega fram.

Eftir fundinn komu patríarkar saman í veislusal og snæddu Eyjamat af bestu gerð að hætti Einsa Kalda sem sá um veitingarnar og voru þær stórglæsilegar, spriklandi ferskt sjávarfang og runnu veitingarnar ljúflega niður.

Þegar þessu var lokið þá var skundað út í rútu og Eyjarnar skoðaðar undir styrkri stjórn og leiðsögn Geirs Jóns og fór hann alveg á kostum við lýsingar á mannlífi og sögu Eyjanna.

Sannarlega frábær dagur að kveldi kominn þegar við landkrabbarnir kvöddum Geir Jón og stigum um borði í Herjólf og sigldum til Landeyjahafnar. Ölduhæðin var aðeins meiri en um morguninn. En heim komust allir patríarkar saddir og sælir eftir vel heppnaðan dag í Eyjum.

Hafið þökk fyrir gestrisnina og skemmtilegan dag, kæru Reglusystkini í Eyjum.

Ragnar Pálsson, St. nr. 28, Atla

Patríarkir á köllunarfundi búða í Regluheimilinu í Vestmannaeyjum, Herjólfsbæ.

Vestmannaeyjar tóku vel á móti patríörkum í köllunarferð þeirra.

Geir Jón Þórisson patríarki var leiðsögumaður í ferð hópsins um Eyjar.

Einar Gíslason sá um aksturinn og fórst það vel úr hendi.

ER ÞETTA VINÁTTA OG KÆRLEIKUR?

Það sem ekki fékkst að ræða á auka Stórstúkuþingi nú í september, og þar sem ekki fékkst heimild til að fara með það sem ég tel þurfa að ræða, þá ákvað ég að senda þetta í blaðið okkar. Ástæðan fyrir því að ég óska eftir að opna umræðu um þetta mál er vegna þess að við erum ekki að rækta það loforð sem við gáfum þegar við gengum til liðs við Oddfellowregluna.

Það er að koma fram við hvort annað með kærleika og vináttu og ekki skilja systkini út undan í leik og starfi.

Góður og heill Odfellowbróðir hefur allt til að bera til þess að vera eftirsóttur í hvaða Regludeild sem er og ganga alla leið innan Reglu okkar.

Hann mætir vegg

Hann fór á fund við þáverandi kjörinn stórembættismann og bað hann um leiðsögn og hjálp til að ganga til liðs við Canton. Embættismaðurinn horfði í augu hans og sagði: „Við látum þetta gerast.“

Hann fer á fund starfandi deildarforingja og ræðir þessi mál við hann og fær þau svör að það komist ekki allir „inn um nálaraugað“, sem reyndist vera sannleikurinn því hann fékk aldrei boð um að verða riddari.

Það segir okkur að hér innan okkar vébanda er félagsskapur sem útvaldir vinir, vina fá eingöngu að taka þátt í.

Er það vinátta og kærleikur?

Ræða þarf sannleikann

Ég á erfitt með að sætta mig við það að við séum að rækta öfund innan okkar vébanda og allir hafi ekki kost á að óska eftir því að ganga sama veg og vinir vina.

Það er ekki gott að vera með félagsskap innan okkar vébanda sem er ekki fyrir alla, það kallar á ósætti og öfund.

Ósætti og öfund grefur undan starfi Reglunnar og þó menn vilji vera jákvæðir þá verður sannleikurinn, sem getur verið erfiður, að koma upp á yfirborðið og vera ræddur.

Mikið má þetta nálarauga vera óvenjulegt því það virðist vera eingöngu vinir, vina sem fá að fara inn fyrir hurðaropið sem þó stendur opið þegar menn eru leiddir inn veginn um nálaraugað.

Þetta getur hvorki verið vinátta né kærleikur, en er sannleikur og upplifun margra sem upplifa neikvæða strauma innan okkar vébanda með því að ekki fái allir möguleika á að taka þátt.

Nú er verið að gera tilraun til að stofna svona félagsskap í Noregi en það nálarauga er betur úr garði gert því þar var auglýst eftir patríörkum sem vilja taka þátt í að stofna Canton. Þetta nálarauga kallar maður vináttu og kærleik í starfi.

Við erum með Oddfellowbúðir, þar sem starfandi fyrrum meistara í stúku er fengið það hlutverk að leggja til systkin til að ganga til liðs við búðastarfið.

Eru öll Reglusystkin að fá möguleika á að verða tilnefnd?

Nei, það er ekki svo. Eins og við störfum er það í höndum starfandi fyrrum meistara að velja úr sinni stúku.

Þegar starfandi fyrrum meistari hefur tilnefnt Reglusystkin hafa þau ekki hugmynd um það. Búðirnar hafa svo samband við viðkomandi og kemur þá í ljós að hann hefur ekki hugmynd um hvað búðastarfið er.

Dæmi eru um systkin sem hafa verið tilnefnd en afþakkað boðið. Það getur ekki verið ásættanlegt að búðastarfið sé ekki meira spennandi en það. Við verðum að gera betur því það á að vera eftirsóknarvert að ganga eyðimörkina til búða.

Breytum til batnaðar

Við eigum að halda áfram að feta þann veg sem við erum á í dag að bæta og breyta starfinu til batnaðar fyrir búðirnar.

Getur verið að við þurfum að kynna betur búðastarfið innan stúkna? Halda fræðslufundi fyrir þá sem hafa áhuga á að ganga til liðs við búðir? Við þurfum að segja frá hvað það sé skemmtilegt í búðastarfinu og það sé frábrugðið stúkustarfi þó ekki sé verið að kynna boðskap eða siði.

Ég tel að við ættum að hætta að tilnefna systkin til búða heldur gera búðastarfið það spennandi og kynna það vel þannig að það sé eftirsóknarvert að ganga í raðir patríarka og matríarka.

Fara á eftir grundvallarlögum þannig að hver sem hefur verið á sannleikstigi í þrjú ár og stundað starfið vel geti sótt um að halda áfram í þroskaferli innan Reglunnar. Þá hefur viðkomandi Reglusystkin sem sækir um sýnt áhuga og vilja til að halda áfram að þroska sig innan Reglu okkar og kemur inn sem öflugur einstaklingur og tekur þátt í starfi þeirrar Regludeildar sem hann eða hún sækist eftir.

Við sækjum um til að ganga til liðs við Oddfellowregluna og það er þá einhver vinur sem við þekkjum sem bendir okkur á hvernig þessu er háttað, vísar veginn hvernig á að bera sig að.

Hvers vegna getur þetta ekki verið eins þegar við erum komin inn í starfið hjá stúkum okkar og langar að þroskast áfram?

Viðkomandi sækir um að ganga til liðs við búðir og þaðan áfram upp. Þá fá Reglusystkin svar um að tjaldið í búðunum sé opið fyrir viðkomandi, nú eða leiðbeint hvað viðkomandi þarf að bæta til að tjaldið standi opið.

Gerum eins og Norðmenn

Hávirðulegur stórsír og stórstúkustjórn! Þið farið með valdið innan okkar vébanda þó svo að þið hafið ekki neitt með nálaraugað að gera þar sem því var afsalað á síðasta Stórstúkuþingi. En stórembættismenn hafa mikið vald með því einu að leggja til málanna.

Með því að vera með þetta kerfi, að vinur tekur vin með sér áfram í Reglustarfinu í stað þess að vinur bendir vini á

hvernig hann/hún getur gengið áfram veginn, er heilbrigðara og fallegra starf og meira í anda vináttu og kærleika.

Því er ekki hægt að gera eins og í Noregi? Í báðum tilfellum fær viðkomandi Reglusystkin svar og leiðbeiningar um hvernig hægt sé að fá jákvæðar undirtektir um að þroskast áfram innan okkar vébanda.

Kæri lesandi! Það má vera að þú sért ekki sammála mér og það á að vera svo, við þurfum ekki öll að hafa sömu sýn.

Það eru svo margir ósáttir við hvernig þetta er gert í dag, og ræða það sín á milli. Það grefur undan bjartsýni og jákvæðni.

Ef við viljum efla starfið innan Oddfellowreglunnar þá verðum við að hafa þor og dug til að skoða okkur innan frá.

Það eru hlutir sem við getum gert betur í starfinu þannig að það sýni réttlæti og er gert þannig að allir sitji við sama borð og fái möguleika til að þroskast í starfi.

Megi vinátta og kærleikur leiða okkur áfram veginn til farsældar.

Georg Arnar Aspelund Þorsteinsson, stórfulltrúi St. nr. 26, Jóns forseta, hp. í Ob.nr. 6, Odda

FRÉTTIR

RÁN GAF TVO FRÍSSKÁPA

Oddfellowstúkan Rán á Akureyri gaf nýlega tvo kæliskápa – frísskápa – sem standa við Amtsbókasafnið þar í bæ. Slíkur skápur var fyrst settur upp við safnið fyrir tveimur árum með það að markmiði að sporna við matarsóun og verkefnið hefur gengið með eindæmum vel að sögn Hrannar Soffíu Björgvinsdóttur, verkefnastjóra á safninu.

Frísskáparnir eru kallaðir svo þar sem um ísskápa er að ræða og maturinn er frír – þangað má hver sem er ná sér í mat án þess að greiða fyrir.

Hrönn segir að skáparnir njóti mikilla vinsælda, bæði hjá þeim sem gefi og þiggi. Mikill matur sé skilinn eftir og hann fari fljótt. Hún segir marga koma færandi hendi og nefnir til dæmis verslanir Samkaupa. Hluti af umhverfisverndarstefnu fyrirtækisins sé að gefa mat til þess að sporna við matarsóun.

Þegar Oddfellowbræður afhentu skápana formlega upplýsti Hrönn að hópur sjálfboðaliða væri í lokuðum spjallhópi á Facebooksíðu Frísskápsins, þar tilkynni verslunarstjórar hjá Samkaupum hvenær sækja megi mat til þeirra, sem sjálfboðaliðarnir geri og komi matnum í skápana.

Fulltrúar Ránar og safnsins við afhendingu skápanna.

Margir fleiri koma með mat í frísskápana, bæði einstaklingar og fyrirtæki. „Það er gaman hve verslanir og mötuneyti eru dugleg að skilja eftir mat í skápunum, eftir hádegi á föstudögum er til dæmis oft komið með afganga úr mötuneytum,“ sagði Hrönn í viðtali við vefmiðilinn Akureyri.net eftir að skáparnir voru afhentir. Þar er um að ræða mat af ýmsu tagi að hennar sögn, jafnvel súpur í lítratali.

Það var fyrir nokkrum mánuðum að bræðrum í Rán barst til eyrna að tveir frísskápar við Amtsbókasafnið væru farnir að láta á sjá og þá kviknaði hugmynd um að færa verkefninu nýjan skáp að gjöf. Svo fór að skáparnir urðu tveir og verkefnið fellur vitaskuld mjög vel að því sem Oddfellow stendur fyrir, í þessu tilfelli að styðja við það mikilvæga verkefni að draga úr matarsóun.

Hrönn lýsti mikilli ánægju með framtak Oddfellowbræðra í Rán og færði þeim innilegar þakkir fyrir gjöfina.

REBEKKUR REKJA ÞANGAÐ RÆTUR SÍNAR

Laugardaginn 28. september var haldinn hátíðarfundur í tilefni 95 ára afmælis Rebekkustúkunnar nr. 1, Bergþóru, en hún var stofnuð 21. maí 1929.

Þar var margt góðra gesta. Hávirðulegur stórsír, stórstúkustjórn, fulltrúar Regludeilda ásamt Bergþórusystrum og mökum þeirra. Og íslenski fáninn blakti við hún á nýju fánastönginni á Oddfellowhúsinu.

Fundurinn var afar hátíðlegur og eftir að str. yfirmeistari, Gróa Margrét Finnsdóttir, hafði flutt mál sitt tók undirrituð, starfandi fm. stúkunnar, við og flutti hátíðarræðu dagsins og sagði frá aðdraganda og stofnun stúkunnar ásamt því að stikla á stóru varðandi jafnréttismál og frumkvöðla í röðum systra í Oddfellowreglunni. Sagði einnig frá starfinu eins og það er í dag og hvað Bergþórusystur gera utan hefðbundins stúkustarfs.

Hávirðulegur stórsír tók síðan til máls. Hann færði stúkunni heilla­ og hamingjuóskir og peningagjöf frá Stórstúkunni. Hann sagði meðal annars:

„Hafið alltaf hugfast að það er ykkar, kæru systur, sem eruð félagar á hverjum tíma að halda á lofti merki þessarar elstu og virðulegu stúku. Frá henni má segja að flestar Rebekkustúkur landsins sæki sínar rætur, beint eða óbeint. Þið hafið því haft ákveðið forystuhlutverk í starfinu hér á landi í ykkar höndum og þið hafið sinnt því vel í áranna rás.“

Hann hvatti Regluskystkin til að halda ótrauð áfram og búa Reglunni skilyrði til að eflast og dafna.

Nokkrir fulltrúar Regludeilda tóku til máls og færðu stúkunni góðar afmælisgjafir.

Eftir fundinn var móttaka í Fólkvangi þar sem veglegar veitingar voru á borð bornar og systur og gestir þeirra nutu yndislegrar samveru.

Mynd af Árnýju afhjúpuð

Þá var komið að stórri stundu þar sem Guðmundur Eiríksson stórsír afhjúpaði ljósmynd af hvl. fyrrum varastórsír Evrópu, Árnýju J. Guðjohnsen.

Hann ávarpaði hana og sagði meðal annars þetta: „Systir Árný J. Guðjohnsen vígðist í Rebekkustúkuna nr. 1, Bergþóru, þann 14. mars 1972, og hefur því verið félagi í Oddfellowreglunni í rúmlega 52 ár.

Nokkrar Bergþórusystur á afmælisfundinum ásamt Árnýju.

Fyrsta embætti hennar í Oddfellowreglunni var vinstri meðhjálpari undirmeistara 1980 – 1982. Hún tók síðan við hverju embættinu á fætur öðru og var síðan valin til forystu í Reglunni og er sú Rebekka sem hefur staðið í stafni fyrir Rebekkur og um leið Oddfellowregluna hér á landi, síðustu áratugi“.

Ég birti hér einnig lítinn kafla úr hátíðarræðu minni:

„Eftir rúmlega 30 ára jafnréttisbaráttu systra var á Stórstúkuþingi í maí 2003 samþykkt að systur væru kjörgengar til nærri allra embætta í Stórstúkunni til jafns við bræður. Á því þingi var fm. Árný J. Guðjohnsen kjörin varastórsír fyrst kvenna á Íslandi.

Hún var einnig kjörin varastórsír Evrópu við stofnun Stórstúku Evrópu árið 2007.

Fyrrum varastórsír str. Árný J. Guðjohnsen er heiðursfélagi stúkunnar og er vel að því komin. Hún hefur unnið mikið og óeigingjarnt starf fyrir Oddfellowregluna innan lands sem og á erlendri grundu. Það er óhætt að segja að hún sé okkar helsta baráttukona og brautryðjandi í jafnréttismálum.“

Árný flutti síðan skemmtilegt þakkarávarp og sagði frá nokkrum punktum úr starfi sínu.

Myndinni hefur verið fundinn staður á þriðju hæð í Oddfellowhúsinu og eru Bergþórusystur afar stoltar af heiðursfélaga sínum.

Tvær systur úr Rbst. nr. 18, Eldeyju, sungu síðan fyrir okkur nokkur falleg lög.

Fundurinn var í senn hátíðlegur og fallegur og móttakan í Fólkvangi gefandi og góð.

Hulda Fanný Hafsteinsdóttir, Rbst. nr. 1, Bergþóru

Guðmundur Eiríksson stórsír og Hafdís Stefánsdóttir varastórsír afhjúpuðu ljósmynd af Árnýju J. Guðjohnsen, að henni viðstaddri.

RIFSBERIN ÚR

GARÐINUM HANS PABBA

Gunnar Karl Gíslason, eigandi veitingastaðarins DILL í Kjörgarði við Laugaveg, sendi Oddfellowblaðinu eftirfarandi grein og myndir að ósk ritstjórnar. Hann hefur vakið athygli fyrir norræna matargerð frá því hann byrjaði ásamt Ólafi Erni Ólafssyni með DILL í Norræna húsinu 2009. Þess má til fróðleiks geta að Gunnar er sonur br. Gísla Sigurgeirssonar í Freyju, fv. fréttamanns á Akureyri.

Gunnar fékk fyrstu Michelin ­ stjörnu sína, þegar hann rak veitingastaðinn Agern í New York 2016. DILL fékk stjörnuna fyrst íslenskra veitingastaða 2017, missti hana 2019 en Gunnar Karl endurheimti hana 2020 og hefur haldið henni síðan. Bætti við sig grænni Michelin­stjörnu 2022 og var DILL fyrsti íslenski staðurinn til að fá hana, en hún er veitt fyrir vistvæna og sjálfbæra matreiðslu.

Gunnar Karl Gíslason rekur veitingastaðinn DILL sem hlotið hefur alþjóðlega viðurkenningu Michelin.

Réttirnir sem Gunnar Karl á Dill lýsir fyrir okkur hér á næstu opnu.

Nokkrir spennandi réttir

DILL byggir á norrænni hugmyndafræði í matreiðslu og leggur áherslu á hráefni og hefðir frá Íslandi. Einfaldleikinn er lykillinn að því að leyfa hráefninu að njóta sín, það er einstakt eins og íslenska landið. Maturinn segir sögu náttúru okkar og bænda sem hafa ræktað garðinn sinn kynslóð eftir kynslóð. Komdu með í sanna íslenska upplifun sem á rætur sínar að rekja í land okkar og sögu.

1 Skötuselskinnar, ristuð skötuselsbeinasósa og bakað eggjakrem með ristaðri söl. Hér höfum við eitt af þessum hráefnum sem svo margir fara á mis við. Skötusel sér maður sjaldan á borðum í heimahúsum á Íslandi og enn sjaldnar sjáum við skötuselskinnar. Þær eru algert konfekt þegar þær eru meðhöndlaðar rétt, bráðna í munni. Svo safaríkar og góðar. Við grillum okkar yfir opnum eldi rétt undir lokin og gljáum. Sósan er löguð úr ristuðum skötuselshausum, grænmeti og jurtum. Er í senn svo kröftug en samt svo fersk og blíð. Bakað eggjakrem er ilmað með ristaðri söl og síðan bakað. Það gefur fitu og fyllingu í réttinn sem gefur honum hið fullkomna jafnvægi. Rétt áður en gesturinn nýtur réttarins leggjum við nokkur lauf af fersku salati og stráum svo söl dufti yfir.

2 Gerjuð aðalbláber og birkisnaps. Fátt er nú betra en ný tínd aðalbláber. Þessi eru hinsvegar allt annað en ný, þau eru gerjuð í nokkra mánuði með ákveðinni salt prósentu við ákveðið hitastig. Reglulega eru þau kramin og í þeim hrært. Að lokum sigtum við safann frá og bragðbætum hann með snapsi sem heitir því fallega nafni Birkir. Birki passar augljóslega vel með berjunum. Sennilega kom hvorutveggja úr sama skógarreitnum fyrir norðan. Okkar datt svo í hug að búa til form sem er í laginu eins og aðalbláber en samt ögn stærra, við stingum í það birkigrein og frystum. Þetta er svo allt húðað í stökka skel sem síðan er húðuð með dufti frá gerjuðum og þurrkuðum berjum. Þegar þetta kemur á borð gesta verða þeir að borða allan bitann af greininni í einu. Hún springur upp í gestum okkar með tilheyrandi bragðbombu.

3 Hörpuskel, smjörsósu með hrognum og pikkluðum grænum rifsberjum. Hörpuskelina fáum við að vestan, úr Álftafirði til að vera nákvæmur. Það er kafað eftir henni og við fáum hana senda á Dill ferska og flotta í skelinni. Við opnum hana varlega og hreinsum vöðvann sjálfan og eldum hann yfir vægum hita í brúnuðu smöri með gerjuðum radísum. Skegg, lifur, hrogn og svil eru svo notuð til að bragðbæta sósuna. Við einfaldlega gerum sósuna, blöndum því næst öllu saman, sigtum og bragðbætum svo með ögn af pikklunarlegi frá rifsberjunum sem gefur bæði smá seltu og vel af sýru í annars feita sósuna. Vöðvinn fer því næst í hreina og fína skelina með smá af brúnaða smjörinu og berjunum. Sósan er sett yfir allt saman og svo endum við þetta með huggulegum jurtum á toppinn. Hér eins og í flestum okkar réttum er best að reyna að ná öllum brögðum í einn í hverjum bita. Og það má alls

ekki vanmeti grænu rifsberin. Ég stel þeim úr garðinum hans pabba á Akureyri á hverju ári. Pikkla þau og læt liggja í nokkra mánuði áður en við notum þau. Þau eru mögulega aðal í þessum rétti.

4 Soðnar og smjörgljáðar kartöflur, kartöflufroða, rabarbara-ediks gel og grafin, reykt og þurrkuð gæs. Ég elska fátt meira en kartöflur og svo lengi sem ég lifi og svo lengi sem ég fæ þær flottar og fínar þá eru þær á seðli. Stundum úr garðinum heima á Seljavegi, stundum úr garðinum frá fjölskyldu pabba fyrir austan en sennilega oftast frá vinum mínum á Vallanesi rétt fyrir utan Egilsstaði. Ég reyni að kaupa eins mikið og ég get frá þeim, þau eru með frábært hráefni og þvílíkir brautryðjendur á Íslandi í því sem þau gera. Við sjóðum smælki, brjótum það ögn upp og kryddum með smjöri og salti. Við setjum kartöflurnar í botninn á bolla og bætum þar við rabarbara­ ediks geli, smá skessujurt og svo fyllum við bollann með kartöflufroðu. Á toppinn rífum við svo villigæs sem hefur verið grafin, reykt og svo hengd upp til þurrkunar. Hér er mikilvægt að setja skeiðina alla leið niður á botninn í bollanum og ná öllum brögðunum í hverri skeið. Hljómar ekkert svo flókið en tekur u.þ.b. þrjá mánuði að undirbúa og ég lofa ykkur því, að það er hverrar mínútu virði.

5 Karamelluseruð laukkaka, einiberjakrem, sýrðar gulrætur og ristað einiberjaduft Þessi réttur hefur verið á seðlinum hjá okkur í fimm ár. Hann hefur þó svo sannarlega ekki alltaf verið eins, við höfum breytt houm u.þ.b. 15 ­20 sinnum og á því verður engin breyting. Ég er klár með næstu útgáfu, hún verður mjög ólík fyrri útgáfum en nákvæmlega sömu hráefni og svo sannarlega sama grunn hugmynd. Við byrjum á því að karamellusera þunnt skorinn lauk í miklu magni af smjöri, kælum það allt niður og vigtum. Því er síðan blandað varlega saman við deigið, sett í form og bakað. Eftir bakstur sprautum við einiberjakreminu á toppinn og það er síðan algerlega hjúpað með skífum af pikkluðum gulrótum. Síðast en ekki síst sáum við yfir kökuna gróft muldu dufti frá ristuðum einiberjum. Það er ástæðan fyrir því að þessi réttur er enn á seðli og fer ekkert. En hafandi sagt það, þá má það líka koma fram að ég kann samt betur við það á DILL að breyta oft. Þess vegna hefur þessi fengi að vera, en aldrei nákvæmlega eins.

6 Nípu-ís og stökkur nípu bakstur, rjómasúpa ilmuð með harðfiski, repjuolíu og kavíar. Það var enginn á DILL sammála mér þegar að ég sagði að þetta væri hinn fullkomni eftirréttur, en það er hann. Svo sannarlega ekki hefðbundinn, en góður er hann og fáir réttir hafa vakið upp jafn margar tilfinningar og spurningar hjá gestum okkar. Við byrjum á kúlu af nípu ­ís, kremuð sósa bragðbætt með harðfiski frá Finnboga heitnum, repjuolía frá vinum okkar á Völlum og svo vegleg kúla af kavíar. Ég veit að kavíar er svo sannarlega hvergi fáanlegur á okkar flottu eyju ennþá, en við verðum að leyfa okkur smá.

HVERSDAGSLEG TRÚ

Af hverju höldum við jól? Hvers vegna heldur þú jól?

Ég held jól vegna þess að ég trúi því að al­

mættið hafi birst heiminum í litlu barni. Ég held líka jól til þess að fagna komu ljóssins og ég held jól til þess að njóta samverustunda með fólkinu mínu.

Trúin á Guð

Það segir nokkuð mikið um kristið fólk að það sé tilbúið að trúa á Guð sem birtist í litlu barni sem fætt er á hálfgerðum hrakhólum en ekki sem eitthvað fínna, máttugra eða upphafnara. Ja, eða í það minnsta, ef Guð þarf að fæðast sem barn, að það sé þá fætt við öruggar aðstæður, við ríkidæmi og völd. Hvernig má það vera að við trúum því að almættið, sem við köllum Guð, hafi komið inn í heiminn sem manneskja með þessum ómerkilega hætti? Lífslíkur barna sem fæddust á þessum tíma voru ekkert í líkingu við það sem við þekkjum í dag og því ekki einu sinni öruggt að barnið myndi lifa og vaxa úr grasi. Og við erum að tala um almættið.

Þessi vilji okkar bendir til ákveðinnar dýptar í mannfólkinu, að við séum tilbúin til að sjá hlutina á dýptina, að Guð, sem er hinn æðsti kærleikur geti birst í hinu hversdagslega, hinu smáa og ófullkomna. Ef sagan af fæðingu frelsarans, sem er birtingarmynd Guðs í heiminum, hefði verið á þá leið að hann hefði komið af himnum ofan í fylgd engla eða annarra stórkostlegra vera og verið komið fyrir í höll, tilbúinn til að stjórna heiminum þá hefði það bent til þess að Guð væri fylgjandi valdi og upphafningu. Það hefði bent til þess að Guð væri svo fínt fyrirbæri að við gætum helst ekki tilbeðið Guð nema í stórum fallegum kirkjum, að fátækt og sjúkdómar væri ekki samboðið Guði.

Sagan af því þegar Guð gerist manneskja er með þeim hætti að við skiljum að við, hvert og eitt, erum verðug. Við erum öll nógu fín fyrir Guð því Guð er hluti af okkur. Jesús deildi kjörum með okkur sem þýðir að Guð deilir kjörum með okkur. Þess vegna er kristin trú ekki sunnudagstrú sem á einungis heima í kirkjum. Nei, kristin trú er hversdagsleg því Guð kemur inn í hverdagsleikann okkar sem manneskja sem fær sjálf að kynnast því að lífið getur verið býsna erfitt.

Sagan um Sigfús

Í bókinni Deus eftir Sigríði Hagalín Björnsdóttur lýsir ein sögupersónan trú hversdagsins með eftirfarandi orðum: „Að ganga á Guðs vegum er í senn flókið og einfalt verkefni. Flókið vegna þess að heimurinn gerir ráð fyrir öðrum og breiðari vegum og þar er ekki reiknað með Guði. Honum hafa verið settar þröngar skorður á jaðrinum, í jarðarförum og jólasálmum, annars vill fólk ekki heyra á hann minnst. Menn setja upp óræðan svip þegar Sigfús fer að tala um Guð, þeir aka sér og víkja talinu að öðru. Það er ekkert pláss fyrir Guð í siðuðu samfélagi, í vinnunni eða fjölskylduboðum, neysluverðsvísitölunni; ekki frekar en í strætó eða í hjónabandinu með Jóhönnu.“

Sigfús sem á þessi orð fékk nefnilega vitrun þegar hann var staddur í strætó í Mjóddinni. Hann átti að vera að keyra strætisvagninn en gat ekki farið af stað á réttum tíma því hann fylltist svo mikilli gleði við vitrunina, að hann varð að

deila henni með öðrum. Hann missti því vinnuna. Svo missti hann hjónabandið með Jóhönnu.

Í sögunni um Sigfús er svo skýrt að trúin rúmast ekki í hversdagsleikanum. Þú ert skrítin/n ef þú trúir og hvað þá ef þú vilt ræða það. Guð á ekki heima í jólaboðunum heldur aðeins í aftansöngnum.

Það merkilega er þó að með fæðingarsögunni færist guðdómurinn nær okkur og verður beinlínis hversdagslegur. Þá á ég ekki við í merkingunni, óspennandi eða ómerkilegur, heldur verður hann eðlilegur eða normal. Hvað er eðlilegra en að barn fæðist? Hvað er meira normal en að eignast barn? Börn fæðast á hverri mínútu um allan heim. En um leið og barnsfæðingar eru alltaf að eiga sér stað þá er hver einasta fæðing stórkostlegt kraftaverk og ekkert hversdagslegt við hana. Hversdagslegir hlutir geta nefnilega verið stórkostlegir og stórkostlegir hlutir hversdagslegir. Reyndar er fæðingarsagan krydduð svolítið með englum, hirðum, vitringum og stjörnum annað hvort væri nú þegar Guð kemur í heiminn sem manneskja við svo annars hversdagslegar aðstæður.

Ef til vill ættum við að gera tilraun til að ræða um trú í jólaboðum eða í strætó og sjá hvað gerist. Guð er nefnilega ekki aðeins í kirkjunni á sunnudögum, í jarðarförum og fermingum. Guð er með í lífinu öllu. Hinu góða og hinu erfiða og á þessum venjulegu dögum þegar ekkert sérstakt gerist.

Guð gefi þér gleðileg jól og blessunarríkt nýtt ár.

Guðrún Karls Helgudóttir, biskup Íslands.

HVERS VIRÐI ER HÖFUÐIÐ?

Kíktu í vefverslun okkar DYNJANDI.IS til að sjá möguleikana eða hafðu samband og fáðu faglega ráðgjöf hjá starfsfólkinu okkar.