Profielwerkstuk jongerenevangelisatie

Impact op jongeren in de branding Impact

van

evangelisatie

onder

jongeren vanuit reformatorische kerken Babeth de Jongste, 6VA Paula Bosland, 6VC Begeleider: drs. L. Snoek 2 januari 2015

Inhoud Inleiding

4

Vormen van jongerenevangelisatie in reformatorische kerken 6 Gereformeerde Gemeenten

6

Christelijk Gereformeerde Kerk

9

Hersteld Hervormde Kerk

10

Protestantse Kerk in Nederland

11

Gereformeerde Gemeenten in Nederland Oud Gereformeerde Gemeenten in Nederland

14 14

Vormen van jongerenevangelisatie in aanverwante reformatorische kerken 16 OASE voor Nieuw-West

16

Markt 10

17

Christelijke Gemeente ‘De Wegwijzer’

18

Youth for Christ

18

Impact van jongerenevangelisatie

20

Relatiegericht

20

Persoonlijk

20

Impact op geloofsleven

21

Impact op sociaal leven

21

Achtergrond

21

Internet en folders

22

Verschillend per gemeente Gods leiding

22 23

Voorwaarden voor impactrijke evangelisatie 24 Relatie met God

24

Relatie met de jongere

25

Kennis en vaardigheden

26

Boodschap

27

Getuigen van Christus

27

Conclusie

28

Literatuurlijst

30 2

Boeken

30

Artikelen

30

Websites

30

Gesprekken/interviews/enquêtes

31

Bijlagen

32

Bijlage 1 E-mailcontacten

32

Bijlage 2 Resultaten enquête algemene evangelisatie

34

Bijlage 3 Resultaten enquête jongerenevangelisatie Bijlage 4 Verslag bezoek tienerclub Rotterdam

35 36

Bijlage 5 Verslag gesprek met Marijn Op ’t Land (Youth for Christ)

38

Bijlage 6 Verslag open dag evangelisatiepost Simon de Looier

41

3

Inleiding Beste lezer, Voor u ligt het PWS van Paula Bosland en Babeth de Jongste. Wij hebben gekozen voor het onderwerp ‘jongerenevangelisatie binnen de reformatorische kerken’. Paula was een keer op zoek naar evangelisatiemateriaal voor een onchristelijke vriendin, maar kon nergens specifiek op jongeren gericht materiaal vinden. Op deze manier zijn wij op het idee gekomen om onderzoek te doen naar jongerenevangelisatie.

Onze hoofdvraag is: In hoeverre maken reformatorische kerken gebruik van impactrijke evangelisatieactiviteiten voor jongeren? We willen dit onderzoeken aan de hand van vier deelvragen: 1.

Welke

vormen

van

jongerenevangelisatie

worden

gebruikt

in

reformatorische kerken?

2.

Welke vormen van jongerenevangelisatie worden gebruikt in aanverwante reformatorische kerken?

3.

Welke

impact

hebben

de

vormen

van

jongerenevangelisatie

in

(aanverwante) reformatorische kerken?

4.

Aan welke voorwaarden moeten evangelisatieactiviteiten onder jongeren voldoen om impactrijk te zijn?

De hoofdstukken zijn ingedeeld naar onze deelvragen. Hoofdstuk 1 en 2 geven vooral feitelijke informatie over welke verschillende vormen van evangelisatie er onder jongeren gebruikt worden. In hoofdstuk 3 en 4 gaan we dieper in op de impact van de activiteiten en wat het gewenste resultaat is.

De deelvragen beantwoorden we door verschillende boeken te raadplegen. Onze belangrijkste bron voor de beantwoording van de vragen zijn personen zelf. We doen dit door middel van verschillende gesprekken en een enquĂŞte. Deze manier kan wel subjectiever zijn dan literatuur, maar we hopen zo gerichter op informatie te kunnen komen.

4

We hebben ervoor gekozen om dit onderzoek te beperken tot de reformatorische kerken. Het voordeel hiervan is dat we een beter overzicht hebben. In de loop van ons onderzoek hebben we alleen wel gemerkt dat het een stuk lastiger is om aan informatie te komen, omdat het aantal bronnen erg beperkt wordt met dit criterium.

Ons eerste plan om alleen reformatorische kerken te onderzoeken, hebben we daarom uitgebreid met aanverwante reformatorische kerken. Onder reformatorische kerken verstaan we alle kerken die de Drie Formulieren van Enigheid onderschrijven.

Aanverwante kerken hebben wel connecties met reformatorische kerken, maar zij vallen er qua belijdenis niet onder.

Bij ons onderzoek gaan wij ervan uit dat een activiteit impactrijk is als jongeren door de activiteiten dichter bij God en de kerk komen. De manier waarop iets impactrijk wordt gevonden, kan erg subjectief zijn. Daarom hebben we een losse deelvraag (deelvraag 4) eraan besteed om helder te krijgen wanneer iets impactrijk is.

Met ons onderzoek willen we meer duidelijkheid krijgen over de verschillende manieren van jongerenevangelisatie en de impact van de verschillende manieren. Dit is een belangrijk onderwerp, omdat er in Nederland steeds minder christenen zijn en er dus meer geĂŤvangeliseerd moet worden. Ons onderzoek kan ook door verschillende organisaties of evangelisatieposten gebruikt worden. Door de uitkomsten te verwerken in hun opzet van jongerenevangelisatie, zouden nog meer jongeren op een juiste manier benaderd kunnen worden.

De praktische component hebben we gemaakt toen we al de uitkomst van ons onderzoek hadden. In eerste instantie was ons plan om een boekje te maken voor onchristelijke jongeren, maar uit ons onderzoek blijkt dat dit niet goed werkt. We hebben gekozen om juist voor christelijke jongeren een motiverende folder te maken, omdat wij hebben geconcludeerd dat evangelisatie door middel van het opbouwen van een relatie met leeftijdsgenoten impactrijk is, maar weinig gebeurt binnen de reformatorische kring.

5

Vormen van jongerenevangelisatie in reformatorische kerken Deelvraag 1: Welke vormen van jongerenevangelisatie worden gebruikt in de reformatorische kerken?

Toelichting: De vormen van jongerenevangelisatie die zijn uitgewerkt als beantwoording van deelvraag 1 betreffen die vormen waarover informatie beschikbaar is. Dit zijn georganiseerde activiteiten vanuit een kerkverband of vanuit een plaatselijke gemeente. Activiteiten die informeel plaatsvinden en waar dus geen informatie over is te vinden via websites, boeken, evangelisatieposten, e.d., worden in de beantwoording van deze deelvraag buiten beschouwing gelaten. Dat betekent overigens niet dat deze activiteiten niet plaatsvinden.

Een aantal kerken organiseert geen evangelisatieactiviteiten voor jongeren specifiek.

Wel zijn er vaak activiteiten waardoor jongeren toch bereikt worden. Daarom zijn deze activiteiten in sommige gevallen wel meegenomen.

Gereformeerde Gemeenten Deputaatschap Evangelisatie Het Deputaatschap Evangelisatie Gereformeerde Gemeenten heeft van de Generale Synode de taak gekregen om evangelisatiewerk binnen de Gereformeerde Gemeenten te organiseren. Dit werk wordt verschillend georganiseerd, vanuit Bijbelcentra en door plaatselijke kerkenraden.

1

Bijbelcentra In Nederland zijn er acht evangelisatieposten, ook wel Bijbelcentra genoemd. Vanuit een aantal van deze Bijbelcentra wordt evangelisatiewerk onder jongeren verricht, vooral in de vorm van tienerclubs.

Naast deze vormen die specifiek op jongeren zijn gericht, worden er vanuit de Bijbelcentra ook andere evangelisatieactiviteiten georganiseerd. Zo worden er bijvoorbeeld regelmatig folders verspreid in de wijk of een evangelist gaat 1 http://evgg.nl/organisatie

6

gesprekken aan met mensen op straat. Via deze activiteiten worden er ook jongeren bereikt.

Daarnaast wordt er vanuit deze Bijbelcentra ook gedaan aan evangelisatieactiviteiten als folderverspreiding. Via deze weg worden er ook jongeren bereikt, zij het dat deze activiteiten niet specifiek op jongeren zijn gericht.

Ook is er een dagboek voor jongeren uitgegeven.

Amsterdam

Een keer per drie weken wordt er een jongerenavond gehouden in Bijbelcentrum ‘Bij Simon de Looier’. Tijdens deze jongerenavonden worden er bijvoorbeeld boeken of actuele thema’s besproken. Af en toe vinden er ook andere activiteiten plaats, zoals een sportieve activiteit. 2 Den Haag Bij ‘Inloophuis Het Kompas’ in Den Haag vindt eens per twee weken een evangelisatieactiviteit voor tieners plaats. Op deze zogenaamde tienerclub wordt er nagedacht over zaken die te maken hebben met de Bijbel. Daarnaast is er ruimte voor een ontspannende activiteit.3 Leeuwarden In ‘Inloophuis achter den Hoven’ wordt er catechisatie gegeven aan jongeren van ca.

12 tot en met 15 jaar die al redelijk goed bekend zijn met de Bijbel. 4 Rotterdam In het Bijbelcentrum ‘In de Gouwstraat’ vindt er elke woensdagavond een evangelisatieactiviteit plaats onder tieners tussen 12 en 15 jaar. Tijdens de tienerclub wordt er een verhaal uit de Bijbel gelezen en uitgelegd, wordt er met elkaar gebeden

2 http://bijsimondelooier.nl/activiteiten/jongerenavonden 3 http://inloophuishetkompas.nl/activiteiten/tienerclub 4 http://inloophuisachterdehoven.nl/activiteiten/catechisatie

7

en is er ruimte voor de tieners om vragen te stellen over het gelezen gedeelte.

Daarna worden er spelletjes gedaan.5 Tilburg

In Tilburg worden er tieneravonden georganiseerd in Inloopcentrum ‘Het Kruispunt’.

Twee avonden in de maand worden er spelletjes gedaan en er is tijd en aandacht voor een praatje. Ook wordt er met elkaar nagedacht over een actueel thema. 6 Utrecht In Utrecht is er elke zondagavond tienerclub in ‘De Hoeksteen’ voor kinderen vanaf 10 jaar. Tijdens de avond wordt er eerst geluisterd naar een stukje uit de Bijbel, waarover vervolgens wordt nagepraat. Daarna doen de tieners eventueel een puzzel of quiz. Ook is er tijd voor een discussie over actuele onderwerpen. Na de pauze wordt er vaak een spel gedaan.7 Kerkenraden De plaatselijke kerkenraden hebben de taak en verantwoordelijkheid voor het evangelisatiewerk

vanuit

de

eigen

gemeente.

Vaak

wordt

hiervoor

een

evangelisatiecommissie benoemd. Veel gemeenten organiseren kinderclubs en verspreiden folders. Deze commissies verrichten over het algemeen geen evangelisatiewerk onder jongeren specifiek. Wel kunnen er jongeren bereikt worden door middel van activiteiten als Bijbelcursussen en straatevangelisatie. 8 De gemeentes Capelle aan den IJssel en Apeldoorn zijn voorbeelden van gemeenten waarin een plaatselijke evangelisatiecommissie is benoemd om evangelisatiewerk te coördineren. In beide gemeentes wordt er niet specifiek aan jongerenevangelisatie gedaan, maar zijn er wel activiteiten waardoor ook jongeren

5 Verslag bezoek tienerclub Rotterdam 6 http://inloopcentrumhetkruispunt.nl/activiteiten/tieneravond 7 http://www.hoeksteen-leidscherijn.nl/index.php?page=tienerclub 8 www.evgg.nl

8

bereikt kunnen worden. Dat zijn activiteiten als een kinderclub, straatevangelisatie, folderverspreiding en werk onder allochtonen.

9

Christelijk Gereformeerde Kerk Vanuit

de

Christelijk

Gereformeerde

Kerk

wordt

een

divers

aantal

evangelisatieactiviteiten georganiseerd onder jongeren. Deze activiteiten worden echter over het algemeen niet centraal georganiseerd vanuit het bureau evangelisatie, maar door de deputaten evangelisatie. Drie consulenten stimuleren het evangelisatiewerk in de Christelijk Gereformeerde Kerken door het geven van advies en toerusting aan plaatselijke kerken.

10

Missionaire gemeenten Op verschillende plekken worden vanuit diverse organisaties en plaatselijke gemeenten evangelisatieactiviteiten onder jongeren georganiseerd. Hiervoor zijn binnen de Christelijk Gereformeerde Kerken de zendingsgemeenten actief. 11 Zomerprojecten Tijdens de zomervakantie wordt er vanuit de Christelijk Gereformeerde Kerken een aantal activiteiten georganiseerd, waardoor met name jongeren worden bereikt. Deze activiteiten

worden

per plaats

verschillend

aangepakt, afhankelijk van

de

mogelijkheden die geboden worden. Een onderdeel van deze activiteiten betreft Dabarwerk. Verder bestaat de Stichting Kerk en Recreatie Friesland. Dit is een stichting die op campings contact zoekt met de gasten en via deze weg het Woord van God probeert te verspreiden. Dit geldt ook voor de Witte Tent in Noord-Holland.

Tenslotte worden er jaarlijks Wegwijzerkampen georganiseerd voor tieners in de leeftijd van 12 tot en met 16 jaar en voor jongeren vanaf 17 jaar. Tijdens deze

9 www.gergemcapelle-elim.nl en www.tvogelzaad.nl 10 http://www.cgk.nl/index.php?evangelisatie 11 http://www.cgk.nl/index.php?zendingsgemeenten-1

9

kampen worden er groepsactiviteiten met de deelnemers ondernomen en wordt er uit de Bijbel gelezen en daar met elkaar over gepraat. 12 Websites voor zoekers In samenwerking met de zendingsorganisatie IZB, Centrum Dienstverlening Gereformeerde kerken en deputaten evangelisatie van de Christelijk Gereformeerde Kerken is een aantal websites online gegaan om jongeren te bereiken die meer willen weten over God, de Bijbel en het christelijk geloof. Dit initiatief probeert antwoord te geven op vragen die er leven bij mensen. Uit onderzoek blijkt dat een kwart van alle zoekvragen op internet betrekking heeft op het bovennatuurlijke. 13 Het gaat om de websites www.vragenovergeloven.nl, www.gelovenindekerk.nl en www.geloofengevoel.nl . De websites zijn eenvoudig van opzet en gaan in op vragen die leven rondom het centrale thema. Door middel van antwoorden op deze vragen en filmpjes wordt er meer informatie gegeven over het christelijk geloof. Verder is er de mogelijkheid om zelf vragen te stellen en om de Bijbel online te lezen. Via de sociale media worden bezoekers aangemoedigd om te reageren op de websites.

Onder leiding van twee webcoördinatoren is een netwerk van vrijwilligers gevormd, dat verantwoordelijk is voor de nazorg. 14 Hersteld Hervormde Kerk Evangelisatieactiviteiten worden vanuit de Hersteld Hervormde Kerk op veel verschillende manieren aangepakt. Opmerkelijk is daarbij dat de meeste activiteiten op kleine schaal worden uitgevoerd.

Het Bijbelhuis In december 2011 is er op initiatief van de evangelisatiecommissie van de Hersteld Hervormde Kerk een evangelisatiepost geopend in Den Helder. Evangelist Korving is aangesteld om het Evangelie te verspreiden op die plek. Vanuit Het Bijbelhuis worden er geen evangelisatieactiviteiten georganiseerd die specifiek op jongeren zijn gericht. Wel worden er jongeren bereikt door middel van verschillende activiteiten, 12 http://www.cgk.nl/index.php?zomerprojecten-21&highlight=recreatie 13 K. van Noppen, ‘Nieuwe websites voor zoekers’, Doorgeven, februari 2012, blz. 31 14 http://www.cgk.nl/index.php?missionairewebsites-vragenovergelovennl-en-gelovenindekerknl1&highlight=zoekers

10

zoals huis-aan-huisevangelisatie of folderen in een winkelcentrum. Daarnaast is er ook ruimte voor jongeren bij de wekelijkse Bijbelstudies en op de inloop. 15 Folders Speciaal voor jongeren zijn er twee evangelisatiefolders ontworpen. Deze worden op aanvraag geleverd aan alle Hersteld Hervormde Gemeenten. Vervolgens kunnen de folders door gemeenteleden worden verspreid onder jongeren. De folders hebben de titels ‘Leven na de dood?’ en ‘Welke stemmen hoor jij?’. 16 In de folder wordt in een paar zinnen iets gezegd over respectievelijk het leven na de dood en over het luisteren naar Gods stem. Verder staat er een Bijbeltekst in die te maken heeft met het thema van de folder. Als laatste wordt er een e-mailadres vermeld, zodat jongeren vragen kunnen stellen of een gratis Bijbelboek kunnen bestellen. 17 Internet De website www.zien-en-geloven.nl is een initiatief van de Hersteld Hervormde Kerk.

De website richt zich op buitenkerkelijken die weinig tot niets van het christelijk geloof afweten. De site is verdeeld in vier thema’s: God en jij, Goed en slecht, Geloven en Leven met God.18 Via deze thema’s wordt de basisinhoud van het christelijk geloof verwoord. Bezoekers krijgen de gelegenheid vragen te stellen en om een Bijbel aan te vragen. De site is ook te volgen via Facebook en Twitter. 19 De website is niet specifiek voor jongeren opgezet, maar is juist voor jongeren toegankelijk. De website is namelijk laagdrempelig, zodat jongeren sneller geneigd zijn de website te gaan bezoeken. Daarnaast maakt het feit dat de hij te volgen is via Facebook en Twitter, de website ook toegankelijker voor jongeren. Een groot deel van de jongeren heeft een account op Facebook en Twitter, waardoor er veel jongeren worden bereikt via deze weg. Daarnaast is het goed dat mensen anoniem vragen kunnen stellen op de website. Op deze manier krijgen jongeren de kans om 15 http://hetbijbelhuis.nl/ 16 http://www.hersteldhervormdekerk.nl/evangelisatie/materialen/folders/jongeren 17 Zie: http://www.hersteldhervormdekerk.nl/uploads/Evangelisatie/Folders/Jongeren/2101__Jongeren_-_Leven_na_de_dood.pdf 18 www.zien-en-geloven.nl 19 http://www.hersteldhervormdekerk.nl/evangelisatie/nieuws/website-zien-en-geloven

11

antwoord te krijgen op hun vragen wat betreft het geloof en toch anoniem te blijven.

Dit is voor veel jongeren fijn, omdat het geloof een persoonlijke zaak is en het vaak als moeilijk wordt ervaren om persoonlijke vragen te stellen aan onbekende personen.

Protestantse Kerk in Nederland Binnen de Protestantse Kerk in Nederland wordt evangelisatie op een groot aantal verschillende manieren aangepakt. Hier volgen een aantal voorbeelden van evangelisatieactiviteiten

onder

jongeren,

die

worden

georganiseerd

vanuit

behoudende PKN-gemeenten.

Jongerenbezoekwerk Jongeren die niet naar jeugdvereniging, catechisatie of club gaan, worden in de Hervormde Gemeente van Nijkerk bezocht door medewerkers van het team Jongerenbezoekwerk. De medewerkers zoeken jongeren op en gaan een gesprek aan over het geloof. Op deze manier proberen zij jongeren in contact te brengen met het Woord van God. Twee medewerkers van het team bezoeken een jongere. Vaak wordt er een enquĂŞte gebruikt als hulpmiddel om tot een gesprek te komen. Aan het eind van elk gesprek krijgt de jongere een Echo. Dit is een evangelisatieblad dat wordt uitgegeven door de IZB. Wanneer blijkt dat iemand belangstelling heeft om meer te leren over God, de Bijbel en het geloof, krijgt diegene een aanbod om de EmmaĂźscursus te volgen. Dit is een cursus waarin een overzicht wordt gegeven van de hoofdlijnen van het christelijk geloof.20 Zomerfeest NEXT Zomerfeest NEXT is een initiatief van de Hervormde Gemeente Woudenberg en sluit aan bij het Zomerfeest van de Vakantie Bijbelweek. Het feest wordt georganiseerd met als doel mensen bij elkaar te brengen om als gemeente contacten aan te gaan met medebewoners van Woudenberg. Tijdens dit evenement willen de leden van de gemeente iets laten zien van Gods liefde. Er wordt een aantal verschillende activiteiten georganiseerd. Zo zijn er ontspannende activiteiten, een tentdienst, een 20 http://www.hervormdnijkerk.nl/evangelisatie/jongerenbezoekwerk

12

sing-in en avondsluitingen. Veel van deze activiteiten worden bezocht door jongeren uit Woudenberg en omstreken.21

Jeugd op Weg groep De Jeugd op Weg groep is een groep jongeren die de Emma端scursus volgt. Dit is een cursus over het christelijk geloof voor mensen die hier meer over willen weten.

De avonden starten met een gezamenlijke maaltijd. Hierna wordt een deel van de christelijke geloofsleer uitgelegd door een vrijwilliger uit de Hervormde Gemeente van Woudenberg. De onderwerpen die aan de orde komen worden in kleine groepjes besproken.22 Vakantiebijbelweek Vanuit veel kerkelijke gemeentes wordt in de herfstvakantie de Vakantiebijbelweek georganiseerd voor basisschoolkinderen die niet of nauwelijks in de kerk komen.

Helaas was er voor de kinderen vanaf 12 jaar geen activiteit meer. In de Hervormde Gemeente in Lekkerkerk is er daarom een Vakantiebijbelweek gestart voor middelbare scholieren vanaf 12 jaar. Tijdens deze week zijn er drie avonden waarop er met elkaar wordt nagedacht over een thema dat betrekking heeft op de Bijbel. 23 Alpha Youth Vanuit een heel aantal gemeenten in Nederland wordt een Alpha-cursus speciaal voor jongeren georganiseerd. Deze cursus heeft als doel jongeren meer te leren over de Bijbel en over het christelijk geloof. De cursus bestaat uit 10 avonden met elk een verschillend thema, zoals leven, Bijbel, bidden of geloof. Een avond begint met een gezamenlijke maaltijd, waarna een leidinggevende kort wat vertelt over het te bespreken thema. Vervolgens wordt het thema besproken in kleine groepjes en tenslotte wordt de avond afgesloten. De cursus wordt afgesloten door een

21 http://www.zomerfeestwoudenberg.nl/ 22 http://hervormdwoudenberg.nl/index.php?paginaID=104 23 http://www.vbwlekkerkerk.nl/tiener-vbw

13

gezamenlijk weekend waarin er een omvangrijk thema als de Heilige Geest centraal staat.24 Dabarwerk Via de IZB wordt er jaarlijks evangelisatiewerk verricht op verschillende campings in Nederland, vanuit de organisatie Dabar. Dabar zendt christelijke jongeren uit om het geloof in Jezus Christus voor te leven en uit te dragen aan de campinggasten. Vanuit veel

plaatselijke

gemeenten

worden

deelnemers

uitgezonden

om

in

de

zomervakantie aan het werk te gaan in recreatieteams. 25 Deze teams organiseren activiteiten om in contact te komen met onder andere jongeren. Dabar kiest ervoor om te werken onder campinggasten, omdat zij juist in de vakantie in een ontspannen sfeer leven. Zonder het drukke leven van elke dag kan er ruimte ontstaan om na te denken over de zin van het leven. 26 Gereformeerde Gemeenten in Nederland Binnen het kerkverband van de Gereformeerde Gemeenten in Nederland wordt er niet aan evangelisatie gedaan, dus ook niet onder jongeren. Een van de redenen hiervoor is de beperkte omvang van het kerkverband. Verder heeft de Synode van deze gemeenten zich nooit inhoudelijk uitgesproken over evangelisatie vanuit de kerken.

De secretaris van het Deputaatschap Algemene kerkelijke zaken geeft aan dat dit niet wegneemt dat iedere christen in zijn of haar omgeving geroepen wordt om te evangeliseren. In de Bijbel wordt op diverse plaatsen opgeroepen om eerlijk en oprecht te wandelen met als doel dat christenen zijn als lichtende lichten. Op deze manier worden er mensen gewonnen voor het Evangelie van Christus.

27

Oud Gereformeerde Gemeenten in Nederland Vanuit de Oud Gereformeerde Gemeenten in Nederland worden ook geen evangelisatieactiviteiten

georganiseerd.

Een

van

de

redenen

hiervoor

is

24 http://alphayouth.nl/ 25 http://www.dabarwerk.nl/#about 26 Resultaten enquĂŞte jongerenevangelisatie 27 E-mailcontact Gereformeerde Gemeenten in Nederland

14

hoogstwaarschijnlijk, net als in de Gereformeerde Gemeenten in Nederland, dat het kerkverband te klein is om dit zelf te realiseren. De beheerder van de website van het kerkverband verwees naar een artikel uit het Reformatorisch Dagblad. Daarin staan enkele redenen genoemd voor het feit dat er zowel binnen de Oud Gereformeerde Gemeenten in Nederland als binnen de Gereformeerde Gemeenten in Nederland geen activiteiten met betrekking tot evangelisatie worden georganiseerd.

In het artikel geeft diaken R. van Ommeren uit Rhenen aan dat evangelisatie onder ons volk hoogst noodzakelijk is. Tegelijkertijd geeft hij aan dat dit een activiteit is die met grote voorzichtigheid moet worden benaderd, omdat hij er ook grote gevaren in ziet.28 “Evangelisatie is er vooral in kringen van het juichend christendom. Daar openbaart zich een tendens die we als bevindelijke gereformeerden met huiver en schroom gadeslaan. Als iemand zich in waarheid voor God leert kennen, staat hij niet te juichen. Dan ontdekt hij wie hij geworden is in zijn verbondshoofd Adam. Dan blijft er weinig juichensstof over. Dat brengt ons er toe om ons in hoge mate te distantiëren van evangelisatie. Het is een besmet woord geworden. En dat is jammer, want het is in wezen een mooi woord.” (K. van der Zwaag, ‘Huiver voor ijver van “juichend christendom”’, Reformatorisch Dagblad, 7 oktober 1997)

28 K. van der Zwaag, ‘Huiver voor ijver van “juichend christendom”’, Reformatorisch Dagblad, 7 oktober 1997

15

Vormen van jongerenevangelisatie in aanverwante reformatorische kerken Deelvraag 2: Welke vormen van jongerenevangelisatie worden gebruikt in aanverwante reformatorische kerken?

Toelichting: Het begrip ‘aanverwante reformatorische kerken’ is een heel breed begrip. Vanwege het feit dat vormen van jongerenevangelisatie niet in literatuur worden beschreven, maar dat de informatie komt uit interviews en enquĂŞtes, is het onmogelijk om alle vormen van jongerenevangelisatie in aanverwante reformatorische kerken weer te geven. Daarom volgt hieronder een overzicht van een aantal activiteiten die representatief zijn voor de breedte van de activiteiten die plaatsvinden binnen aanverwante reformatorische kerken.

OASE voor Nieuw-West OASE is een missionaire gemeente in Amsterdam die in overeenstemming met Gods roeping probeert een eigentijdse kerk te zijn waar mensen uit alle culturen Jezus vinden, volgen en vertegenwoordigen. Dit wordt gedaan met als doel dat er meer recht, vrede en vrolijkheid komt. OASE is onderdeel van de Christelijk Gereformeerde Kerken in Nederland en de Nederlands Gereformeerde Kerken. 29 Vanuit de gemeente OASE wordt een aantal activiteiten georganiseerd met als doel het evangelie speciaal onder jongeren te verspreiden.

Contacten Een aantal contactpersonen van OASE houdt contact via Facebook met tieners en jongeren. Het gaat hierbij om jongeren die in het verleden de kerk hebben bezocht.

Naast het contact via Facebook onderhouden deze mensen contact door af en toe met de jongeren af te spreken en gesprekken met hen te voeren.

Sportweek Elk jaar wordt er in de zomer een sportweek georganiseerd voor jongeren. Dit is een eenvoudige manier die gebruikt kan worden om contacten te leggen met jongeren in 29 www.oasenieuwwest.nl/visie

16

de wijk. Door de band die tijdens deze week ontstaat, is er ruimte om door te praten over het geloof. In de toekomst willen de organisatoren van deze activiteit vaker gaan sporten met jongeren als vervolg op de sportweek. 30 CONNECT-groepen CONNECT-groepen zijn groepen van drie tot vijf personen die elkaar wekelijks anderhalf uur ontmoeten. De groepen zijn opgericht met als doel elkaar beter te leren kennen, elkaar te helpen met groeien in het geloof en om elkaar praktisch te helpen.

Een aantal van deze groepen bestaat uit jongeren die wekelijks of tweewekelijks bij elkaar komen om met elkaar te praten over de dagelijkse dingen en een geestelijk boek of de Bijbel te bestuderen.

31

Markt 10 Markt 10 in Veenendaal is een locatie van waaruit evangelisatieactiviteiten onder jongeren worden georganiseerd op initiatief van de Nederlands Gereformeerde Kerk in Veenendaal. Een keer in de maand op zaterdag gaat een aantal vrijwilligers evangeliseren tot diep in de nacht. De groep vrijwilligers wordt in drie delen gesplitst.

Een deel van de groep blijft binnen om te bidden, terwijl de andere twee groepen naar buiten gaan. Een van de groepen is op de markt aanwezig om bij een picknicktafel met mensen te spreken. De andere groep splitst zich weer op in groepjes van twee personen, die het Evangelie gaan vertellen. Dit gebeurt zowel op straat als in de disco’s die daar in de buurt zijn.32 De vrijwilligers proberen na een gesprek met een jongere te bidden met hem of haar.

Daarnaast krijgen veel jongeren een uitnodiging langs te komen in het Real Life Café. Dit is een wekelijkse activiteit voor jongeren, waarbij er na een gezamenlijke maaltijd, tijd is om met elkaar te praten over Gods Woord en over het christelijk geloof.33

30 Resultaten enquête jongerenevangelisatie 31 www.oasenieuwwest.nl/connect-groepen 32 Resultaten enquête jongerenevangelisatie 33 https://www.facebook.com/RealLifeCafe1

17

Christelijke Gemeente ‘De Wegwijzer’ Vanuit Christelijke Gemeente De Wegwijzer in Almere wordt een aantal verschillende activiteiten

georganiseerd

om

te

evangeliseren

onder

jongeren.

Dit

zijn

relatiegerichte activiteiten, The Rock The Rock geeft jongeren iedere zaterdagavond de ruimte om tijd door te brengen met vrienden. Het is de inloop van De Wegwijzer waar niet-kerkelijke jongeren naartoe komen om spelletjes te doen en om met elkaar te praten. Eventuele vrienden zijn van harte welkom. De gemeente probeert op deze manier jongeren in aanraking te laten komen met de kerk en de ruimte te creëren voor een gesprek over God en de Bijbel.34 Reach4Life Reach4Life is een coachingstraject dat georganiseerd wordt vanuit Christelijke gemeente De Wegwijzer. Jonge mensen krijgen in hun leven veel te maken met keuzes op diverse gebieden. Tijdens het traject van Reach4Life komt een groepje jongeren samen met een leidinggevende bij elkaar om te praten over deze keuzes.

De leidinggevenden willen de jongeren helpen bij het maken van keuzes en daarbij wijzen op de Bijbel.35 Vakantiebijbelweek Vanuit de gemeente wordt jaarlijks een vakantiebijbelclub georganiseerd voor tieners.

Het programma van deze week is professioneel opgezet en gericht op tieners.

Daarbij is er ruimte voor sport en spel, voor toneel en muziek en voor ontspanning en serieuze activiteiten.36 Youth for Christ Youth for Christ is een interkerkelijke organisatie die zich inzet voor jongeren vanuit de liefde van God. Dit doet de organisatie omdat jongeren in Nederland onder druk 34 Resultaten enquête jongerenevangelisatie 35 http://www.dewegwijzer-almere.nl/index.php?option=com_content&view=article&id=21&Itemid=44 36 http://www.wegwijzer-jongeren.nl/vakantie_bijbel_club_buiten.php

18

staan. Jongeren moeten veel keuzes maken, het aantal gebroken gezinnen neemt toe en kerken hebben steeds meer moeite om hun eigen jongeren te bereiken. Dat raakt de medewerkers van Youth for Christ en daarom zoeken zij jongeren op, in de kerk, op school en op straat, met als doel hen te laten groeien op emotioneel, sociaal, fysiek en geestelijk gebied.37 Kerk Youth for Christ ondersteunt het jeugdwerk in kerken door heel Nederland. Dat gebeurt door het verzorgen van clubprogramma’s, workshops, trainingen en tienerdiensten. De programma’s zijn over het algemeen geschikt voor kerkelijke en buitenkerkelijke tieners en proberen de link te leggen tussen de belevingswereld van jongeren en het Evangelie.38 School Via het programma Switch ondersteunt Youth for Christ scholen door heel Nederland.

Dit gebeurt door het opvoeren van theaterstukken die gaan over maatschappelijke onderwerpen. De theaterstukken worden opgevoerd op zowel christelijke als seculiere scholen. Na de theatervoorstelling gaan de leerlingen met elkaar in gesprek over het thema.

Straat Youth for Christ probeert op een heel divers aantal manieren jongeren te bereiken op straat. Lokaal worden er activiteiten georganiseerd die passen bij de omgeving. Zo wordt er in de ene plaats een kookclub opgericht voor een groep jongeren en wordt er in de andere plaats elke maand een sportactiviteit voor jongeren georganiseerd.

Vaak gebeurt het dat vrijwilligers contact proberen met jongeren in hun eigen wijk. Dit zijn de zogenaamde LifeSpots.39

37 http://yfc.nl/waarom-youth-christ 38 http://yfc.nl/wat-we-doen/kerk 39 Verslag gesprek Marijn op ‘t Land

19

Impact van jongerenevangelisatie Deelvraag 3: Welke impact hebben de vormen van jongerenevangelisatie in (aanverwante) reformatorische kerken?

Toelichting: Het is onmogelijk om uit elke activiteit een direct gevolg te halen. Dit maakt het ook lastig om de impact van activiteiten te benoemen. Toch zijn er wel bepaalde kenmerkende dingen die we als gevolg van de activiteiten kunnen zien.

Relatiegericht In de eerste plaats blijkt dat relatiegerichte activiteiten vaker een blijvende impact hebben. Wanneer jongeren geraakt worden door het Woord en daar met anderen over doorpraten, zullen ze sneller verder gaan in het onderzoeken. De mensen om de jongeren heen zijn heel belangrijk. Zo vertelden verschillende jongeren uit Rotterdam ons in een gesprek dat ze door vrienden naar de evangelisatieactiviteiten zijn gekomen. Wanneer de evangelisatieactiviteiten in de vorm van bijvoorbeeld een club zijn, voelen ze zich sneller verplicht om voor de vrienden daar te komen. Ze bezoeken de activiteiten vaker, leren zo meer van het geloof en raken ook sneller verbonden aan een kerk.40 Persoonlijk Daarnaast kan de impact van een activiteit heel verschillend zijn per persoon. Zo kun je jongeren met een positievere insteek makkelijker betrekken bij de kerk. Bij de activiteiten van Youth for Christ zie je dit duidelijk naar voren komen in de verschillende activiteiten. Onder bepaalde jongeren betrek je de jongeren door een kookclubje op te richten, bij andere jongeren ga je samen naar de skatebaan. Het gaat hierbij vooral om de activiteiten die je organiseert om jongeren te trekken, een band met ze op te bouwen en daarna pas iets te laten zien van wie God is.

40 Verslag bezoek tienerclub Rotterdam

20

Het verschillende karakter van jongeren zorgt er ook voor dat sommige jongeren geraakt zullen worden door een mooi verhaal en anderen door de levenshouding van iemand. 41 Impact op geloofsleven De grote diversiteit aan activiteiten zorgt ook voor een verschil op wel gebied de impact is. Bij activiteiten waar het meer draait om het geloof dan om het relaties opbouwen, zie je vaak duidelijker een impact in het geloofsleven. Zo wordt er in Leeuwarden bijvoorbeeld catechisatie gegeven onder jongeren die meer willen weten van het geloof.42 Bij deze jongeren hebben de evangelisatieactiviteiten meer impact op hun beeld over God en een christelijk leven. In de gesprekken met jongeren tijdens bijvoorbeeld een avondsluiting in een Dabarweek zal dat vooral impact hebben op hun geloof. 43 Impact op sociaal leven Naast de meer theoretische activiteiten zie je ook veel praktische activiteiten. Vaak begint evangelisatiewerk met het opbouwen van relaties door middel van ontspannende activiteiten. Zo zijn er veel jongerenavonden waarbij het grootste gedeelte van de avond gevuld wordt door spelletjes en andere, niet direct aan het geloof gerelateerde, activiteiten. Deze activiteiten kunnen wel impact hebben op het sociale leven van jongeren. Je ziet dit bijvoorbeeld terug als jongeren meer omgaan met christelijke jongeren, meer in de Bijbel gaan lezen en hun vrije tijd anders gaan invullen.

Daarnaast zie je dat op het moment dat jongeren zich daadwerkelijk aansluiten bij een gemeente, dit grote impact heeft op hun sociale leven. De zondag krijgt een hele andere invulling, vaak doen deze jongeren geloofsbelijdenis, komen ze in een nieuwe vriendengroep terecht en worden hun keuzes veel meer bepaald door wat God van hen vraagt.44

41 Verslag gesprek Marijn op ‘t Land 42 http://inloophuisachterdehoven.nl/activiteiten/catechisatie 43 http://dabarwerk.nl 44 Resultaten enquĂŞte jongerenevangelisatie

21

Achtergrond De verschillende achtergronden van jongeren zorgt ook voor een verschillende insteek. Dit zagen we ook duidelijk naar voren komen bij de tienerclub in Rotterdam.

Er zaten daar vooral allochtone jongeren van wat lagere afkomst. De jongeren waren onder de Bijbelstudie best wel onrustig en kwamen vooral voor de spelletjes. Aan de andere kant zijn er ook juist jongeren vanaf zestien jaar die niet voor de spelletjes komen maar liever een club hebben met meer Bijbelstudie en diepere gesprekken. 45 Internet en folders Vooral binnen de wat strengere reformatorische kerken zie je dat jongeren benaderd worden via folders die huis aan huis verspreid worden. Echter, binnen de hele reformatorische achterban zie je toch ook een tendens ontstaan dat jongeren bereikt worden via internet. Bij zowel folders als websites moeten jongeren zelf initiatief nemen om de informatie te lezen. Deze manier heeft daarom lang niet voor iedereen die benaderd wordt impact. Folders nodigen vaak uit voor bepaalde activiteiten.

Wanneer jongeren hier daadwerkelijk heen gaan, zal de impact vooral bepaald worden door wat er bij een dergelijke activiteit gedaan wordt. Op websites en via Facebookpagina’s komen jongeren makkelijker (direct) in contact. Daarnaast is het voor de jongeren zelf soms een groot voordeel dat ze anoniem kunnen blijven.

Jongeren zitten in een periode met veel vragen. Internet is een laagdrempelige manier om antwoord te krijgen op die vragen. Aan de andere kant zorgt de anonimiteit

ervoor

dat

er

geen

persoonlijke

relaties

opgebouwd

worden.

Internetevangelisatie heeft daardoor vrijwel geen impact op het sociale leven van jongeren. Daarnaast is het zo dat als jongeren geraakt worden en meer willen weten over het geloof, het vaak een grote stap is om daadwerkelijk een kerk te gaan zoeken en je daar bij aan te sluiten. Het lastige bij internetevangelisatie is dat een deel van de impact ook bij niemand terecht zal komen. Het kan goed dat het jongeren heeft geholpen in moeilijke tijden, jongeren andere keuzes hebben gemaakt of grote stappen hebben gezet in hun leven, maar dit zullen de makers van een website lang niet altijd weten.

45 Verslag bezoek tienerclub Rotterdam

22

Verschillend per gemeente Wat ook opvalt, is dat de verschillende impact ook verschillend is per gemeente.

Jongeren die via reformatorische kerken betrokken worden bij evangelisatiewerk blijken sneller te vragen naar materiaal in de vorm van boekjes en brochures. Uit onze enquĂŞte46 onder verschillende jongerenwerkers bleek dat jongerenwerkers uit aanverwante reformatorische kerken vaker negatief zijn over folders en boekjes. Zij gebruiken

deze

dan

ook

minder

of

zelfs

helemaal

niet

in

hun

evangelisatieactiviteiten.

Gods leiding Uiteindelijk moeten we concluderen dat we erg tekort schieten om deze deelvraag goed te kunnen beantwoorden. De impact van deze activiteiten is namelijk niet afhankelijk van wat mensen doen, maar via welke wegen God werkt. Het kan zo zijn dat iemand tot geloof komt door een foldertje dat in onze ogen een slechte uitstraling heeft en geen impact zal hebben, terwijl er bij een heel mooi opgezette activiteit geen een deelnemer komt. Dit sluit niet uit dat we wel bepaalde richtlijnen kunnen nemen op welke manier activiteiten meer impact hebben. Dit willen we dan ook in de volgende deelvraag bespreken.47

46 Resultaten enquĂŞte jongerenevangelisatie 47 Resultaten enquĂŞte algemene evangelisatie

23

Voorwaarden voor impactrijke evangelisatie Deelvraag 4: Aan welke voorwaarden moeten evangelisatieactiviteiten onder jongeren voldoen om impactrijk te zijn?

Zoals genoemd in de beantwoording van deelvraag 3, is de impact van evangelisatie nooit exact te meten, omdat dit volledig afhankelijk is van Gods besturing. Daarnaast kan de ene mens niet in het hart van de andere mens kijken en is het dus heel moeilijk om precies aan te geven in hoeverre een activiteit invloed heeft op een jongere. Tenslotte gebeurt het in veel gevallen dat jongeren met meerdere soorten evangelisatieactiviteiten in aanraking komen en niet precies kunnen zeggen dat er een activiteit alle impact heeft gehad, terwijl een andere activiteit dat niet had. Vaak vormen alle activiteiten die meegemaakt zijn een geheel, dat wel of geen impact heeft gehad op de persoon.

Bij evangeliseren is er een heel aantal dingen belangrijk om ervoor te zorgen dat iets impact heeft op een jongere. Het gaat hierbij niet altijd om zaken die speciaal voor het evangeliseren onder jongeren van belang zijn, want veel van deze dingen zijn ook nodig voor evangelisatie onder andere leeftijdsgroepen.

Relatie met God Om te kunnen evangeliseren, is het allereerst nodig dat iemand een levende relatie heeft met God. Immers, wat heeft een evangelist te vertellen als hij zelf geen relatie heeft met God en daar ook niet in geïnteresseerd is? Dit is nodig voor alle vormen van evangelisatie, onafhankelijk van de leeftijdsgroep. Toch is het een extra belangrijk punt in het evangeliseren onder jongeren, omdat juist zij gevoelig zijn voor de eerlijkheid van een boodschap. “Jongeren proeven zelf of wat je zegt ook voor jou in je hart geldt” (P. Nugteren, verslag enquête jongerenevangelisatie). In een relatie is het nodig om te spreken met de ander. Dat geldt voor een relatie tussen twee mensen, dus ook voor een relatie tussen God en een mens. Het gebed is onmisbaar in zo’n relatie, ook als een christen niet bewust bezig is met evangeliseren. Echter, bij het vertellen van het Evangelie aan medemensen is het gebed essentieel. Een evangelist mag God vragen of Hij hem de juiste woorden wil geven voor de juiste persoon. “Dan zal je ervaren dat God door jou tot mensen wil spreken en dat die 24

woorden raak zijn” (Wim de Haan, verslag enquête jongerenevangelisatie). Verder is het belangrijk om als evangelist te getuigen in woord en in daad. Niet alleen het vertellen vanuit Gods woord is belangrijk, maar ook het leven vanuit dat Woord.

Tegenover jongeren is het belangrijk om het geloof tot uiting te brengen in de levenswandel, omdat juist zij gevoelig zijn voor eerlijkheid. Ze merken of een christen iets meent of niet en wanneer iemand iets meent, zal dat meer impact hebben. 48 Relatie met de jongere Het opbouwen van een relatie met een jongere is een van de meest belangrijke dingen die ervoor kunnen zorgen dat hij of zij in aanraking komt met het christelijk geloof en met de Bijbel. In een relatie tussen twee personen, leren beide personen elkaar beter kennen. Zij kunnen elkaar vertellen over hun eigen interesses en op een zeker punt komt het onderwerp geloof ook ter sprake. Op dat moment is er ruimte voor de christelijke persoon om iets te vertellen over het christelijk geloof. Dit kan leiden tot vervolggesprekken, waarbij de niet-christelijke persoon meer te weten komt over de Bijbel. In een relatie tussen twee personen is er altijd een keer ruimte voor om te getuigen van Christus.49 Ook is er in het opbouwen van een relatie ruimte om het vertrouwen van de ander te winnen. Dit is nodig om te kunnen evangeliseren. Wanneer iemand namelijk geen vertrouwen heeft in een ander, zal die nooit op een goede manier het Evangelie kunnen brengen. De niet-christen zal denken dat de christen zichzelf beter vindt en wil vertellen hoe het allemaal moet. Als hij of zij echter de christen vertrouwt en weet dat diegene het beste met hem of haar voor heeft, wordt ook het belang van de boodschap meer ingezien en is er meer ruimte om over God te vertellen. 50 Bij het vertellen van het Evangelie is het verder belangrijk dat er wordt aangesloten op de situatie van een jongere. Het gaat er om dat de evangelist weet waar hij of zij zich bevindt, wat hem of haar bezig houdt en wat hij of zij van het geloof afweet. Tijdens het opbouwen van een relatie is er ruimte om te luisteren naar het verhaal van de jongere. Door dit te doen, kan christelijke persoon goed aansluiten op de situatie van de ander en zal het evangelisatiewerk meer impact hebben.

48 Resultaten enquête jongerenevangelisatie 49 Roy Crowne en Bill Muir, The art of connecting, blz. 34 t/m 36 50 F. Scheider, Evangelism for the fainthearted, blz. 117

25

Tenslotte is het in een relatie erg belangrijk om de jongere te accepteren zoals hij of zij is. Veel jongeren hebben te kampen met een moeilijke thuissituatie of zijn op zoek naar zichzelf en hebben het moeilijk daarmee. In deze problematiek is het belangrijk dat jongeren zich geaccepteerd voelen, om ervoor te zorgen dat ze willen luisteren naar het Evangelie. Voor christenen ligt hier een kans om te laten zien dat zij anders zijn dan niet-christenen. Waar jongeren op veel plekken niet worden geaccepteerd om wie ze zijn, gebeurt dat juist wel bij christenen. Dit heeft veel impact op jonge mensen.51 Deze vorm van evangeliseren heeft de meeste impact wanneer dit gebeurt door een jongere zelf. Een jongere zal sneller iets aannemen van een leeftijdsgenoot dan van een volwassene. Dit komt doordat jongeren elkaar beter begrijpen. Hun leefwerelden komen voor een groot deel overeen, meer dan de leefwerelden van een jongere en een volwassene.52 Een voorbeeld van evangelisatie door het opbouwen van een relatie is te zien bij het verhaal van Daan Hendrikse.53 Hij kreeg een opvoeding waarin God en de kerk geen rol speelde. Behalve de Bijbelverhalen en het zingen op de protestants-christelijke basisschool, wist hij niets af van God en het geloof in Hem. Op zijn vijftiende kwam hij op de voetbalvereniging in contact met een groep jongens uit de Christelijk Gereformeerde Kerk. Zij vroegen hem mee te gaan naar de jeugdvereniging. Toen Daan voor een keertje meeging, kreeg hij met een jongen gesprekken over het geloof. Later ontmoette hij via de club het meisje dat later zijn vrouw zou worden.

Door het contact met zijn vrienden en toekomstige vrouw, ging hij nadenken over het geloof.54 Daan zegt hierover: “Wat bewoog zulke mensen om twee keer op een zondag naar de kerk te gaan? Daar was ik wel in geïnteresseerd.” (Deputaten Evangelisatie van de Christelijk Gereformeerde Kerken in Nederland, Thuiskomen; gesprekken met toetreders, blz. 21)

51 Resultaten enquête jongerenevangelisatie 52 Roy Crowne, Bill Muir en Angela Little, The Art of Connecting, blz. 44 53 Daan Hendrikse is een gefingeerde naam 54 Deputaten Evangelisatie van de Christelijk Gereformeerde Kerken in Nederland, Thuiskomen; gesprekken met toetreders, blz. 21

26

Kennis en vaardigheden Verder heeft een evangelist kennis en vaardigheden nodig, zodat zijn boodschap impact heeft op de jongere met wie hij bezig is. Om de boodschap van het Evangelie op een goede manier over te kunnen brengen, heeft een evangelist kennis van persoonlijkheden nodig. Wanneer hij ziet hoe een persoon in elkaar steekt en hoe hij of zij reageert op een bepaalde boodschap, kan de evangelist zijn boodschap aanpassen op de persoon. Dat is nodig, om ervoor te zorgen dat deze persoon de boodschap begrijpt en de boodschap impact heeft. Verder moet een evangelist voldoende sociale vaardigheden hebben om met mensen om te gaan. Wanneer hij namelijk niet voldoende sociale vaardigheden heeft, bemoeilijkt dit het gesprek met een niet-christelijke jongere en heeft de boodschap weinig impact. Ook is Bijbelkennis noodzakelijk om te Bijbel te kunnen uitleggen aan onkerkelijke mensen.

Deze mensen zullen hun vragen hebben met betrekking tot de Bijbel. Wanneer deze niet beantwoord kunnen worden, gebeurt het vaak dat mensen afhaken en de boodschap dus geen impact op hen heeft.55 Boodschap De manier waarop de boodschap van het Evangelie wordt overgebracht, heeft alles te maken met de mate van impact die het heeft op een jongere. Juist voor jongeren is het belangrijk dat de boodschap een praktische toepassing heeft. Wanneer het Evangelie alleen iets abstracts blijft, kan een jongere er niets mee en ziet hij of zij de noodzaak er niet van in. Verder is het van groot belang dat wat er wordt verteld, aansluit op de belevingswereld van een jongere. Een buitenkerkelijke jongere begrijpt niet alle zaken die in de Bijbel staan en voor een heel groot deel de taal ook niet. Daarom is het belangrijk dat een evangelist ook op het gebied van taalgebruik zich aanpast aan een jongere. “Wanneer de verkondiging louter wartaal is, zal het effect gering zijn.” (S. Paas, Jezus als Heer in een plat land, blz. 92) Getuigen van Christus In dit hoofdstuk gaat het vaak om evangelisatie als werk, betaald of onbetaald, van een groep christenen. Echter, evangeliseren is geen werk van een bepaalde groep christenen. Iedere christen is evangelist, omdat God christenen heeft geroepen om te 55 Resultaten enquête algemene evangelisatie

27

getuigen op de plek waar hij of zij staat. 56 Jezus heeft deze opdracht gegeven bij Zijn hemelvaart: “en gij zult Mijn getuigen zijn, zo te Jeruzalem, als in geheel Judéa en Samaria, en tot aan het uiterste der aarde.” (Handelingen 1:8, Statenvertaling)

Conclusie In ons onderzoek hebben we gekeken naar de verschillende activiteiten van jongerenevangelisatie. Binnen de reformatorische kerken worden er folders verspreid en bestaan er diverse tienerclubs en cursussen. In de zomer worden er verschillende kampen en zomerfeesten georganiseerd. Daarnaast zijn er verschillende websites en pagina’s, op onder meer Facebook, gelanceerd om onchristelijke jongeren tot het geloof te brengen. Vanuit de (Oud) Gereformeerde Gemeente in Nederland en de Oud Gereformeerde Gemeente wordt er niet geëvangeliseerd. Tot slot worden jongeren

ook

bereikt

door

algemene

evangelisatieactiviteiten,

zoals

straatevangelisatie en diners bij evangelisatieposten. In aanverwante reformatorische kerken worden dergelijke activiteiten ook georganiseerd. Daarnaast worden er sportactiviteiten georganiseerd, wordt er in de kroeg geëvangeliseerd onder jongeren en bestaan er programma’s voor scholen. Deze activiteiten hebben soms minder rechtstreeks verband met het Evangelie.

De impact van de activiteiten kun je onderverdelen in twee categorieën: impact op het geloofsleven en impact op het sociale leven. De activiteiten die alleen gefocust zijn op het brengen van het evangelie hebben voornamelijk impact op het geloofsleven. Activiteiten die ook gericht zijn op relaties opbouwen kunnen ook veel impact hebben op het sociale leven van jongeren. Welke impact een activiteit heeft, is ook persoonlijk. Verschillende factoren kunnen hierin meespelen zoals afkomst, geslacht, leeftijd en niveau. Ondanks dat de situaties bij evangeliseren vaak variëren, zijn er verschillende dingen belangrijk om evangelisatieactiviteiten impactrijk te laten zijn. Het sleutelwoord hierin is het woord ‘relatie’. Wanneer je een goede relatie met God en met de jongere hebt, is de basis gelegd. Daarnaast kan het bezit van verschillende vaardigheden een groot voordeel zijn. Wanneer men een goed 56 Resultaten enquête jongerenevangelisatie

28

inlevingsvermogen in de jongere heeft, zal de boodschap een stuk sneller landen.

Het heeft daarom meer impact wanneer een leeftijdsgenoot vertelt over het geloof, dan wanneer een volwassene dit doet.

Uiteindelijk moeten we concluderen dat er binnen de verschillende reformatorische kerken al verschillende impactrijke manieren worden gebruikt om te evangeliseren onder de jongeren. Er zijn al behoorlijk veel activiteiten die gericht zijn op het opbouwen van relaties onder jongeren. Het evangeliseren onder jongeren door jongeren wordt nauwelijks binnen de reformatorische kerken gedaan. Wanneer dit meer op gang gaat komen, zou er nog meer impact onder de jongeren kunnen zijn.

Daarnaast zijn er ook nog heel wat plaatsen in Nederland waar alleen onder kinderen en

volwassenen

aan

evangelisatie

wordt

gedaan.

Uitbreiding

van

het

evangelisatiewerk onder jongeren zou dan ook zeker geen overbodige luxe zijn.

Hierbij zou het evangelisatiewerk dan vooral gericht moeten zijn op het opbouwen van relaties met onchristelijke jongeren door christelijke jongeren.

In ons onderzoek zijn wij alleen ingegaan op de evangelisatieactiviteiten onder (aanverwante) reformatorische kerken. Om een nog beter beeld te krijgen, bevelen we een onderzoek naar andere christengemeenten aan in zowel binnen- als buitenland. De impact van verschillende activiteiten kan dan nog beter naar voren komen en er is meer vergelijkingsmateriaal om te kijken of reformatorische kerken impactrijk zijn.

29

Literatuurlijst Boeken Bijbel Statenvertaling (Leeuwarden 2006) Crowne, R., Muir, B. en Little A, The Art of Connecting (Oxford 2003) Deputaten Evangelisatie van de Christelijk Gereformeerde Kerken in Nederland, Thuiskomen; gesprekken met toetreders (Veenendaal 2002) Paas, S, Jezus als Heer in een plat land (Zoetermeer 2001) Schneider F., Evangelism for the Fainthearted (Grand Rapids 1991) Artikelen Noppen, K. van, ‘Nieuwe websites voor zoekers’, uit: Doorgeven, februari 2012 Zwaag, K. van der, Huiver voor ijver van “juichend christendom”, uit: Reformatorisch Dagblad, 7 oktober 1997 Websites www.alphayouth.nl (geraadpleegd op: 24-12-2014) www.bijsimondelooier.nl (geraadpleegd op: 27-09-2014) www.cgk.nl (geraadpleegd op: 03-11-2014) www.dabarwerk.nl (geraadpleegd op: 30-12-2014) www.dewegwijzer-almere.nl (geraadpleegd op: 30-12-2014) www.evgg.nl (geraadpleegd op: 27-09-2014) www.gergemcapelle-elim.nl (geraadpleegd op: 12-11-2014) www.hetbijbelhuis.nl (geraadpleegd op: 02-01-2015) www.hersteldhervormdekerk.nl (geraadpleegd op: 16-10-2014) www.hervormdnijkerk.nl (geraadpleegd op: 06-12-2014) www.hervormdwoudenberg.nl (geraadpleegd op: 06-12-2014) www.hoeksteen-leidscherijn.nl (geraadpleegd op: 12-11-2014) www.indegouwstraat.nl (geraadpleegd op: 12-11-2014) www.inloophetkruispunt.nl (geraadpleegd op: 12-11-2014) www.inloophuisachterdehoven.nl (geraadpleegd op: 12-11-2014) www.inloophuishetkompas.nl (geraadpleegd op: 12-11-2014) www.izb.nl (geraadpleegd op: 06-12-2014) 30

www.oasenieuwwest.nl (geraadpleegd op: 27-12-2014) www.markt10later.nl (geraadpleegd op: 16-10-2014) www.reallifecafe.nl (geraadpleegd op: 29-12-2014) www.tvogelzaad.nl (geraadpleegd op: 03-11-2014) www.vbwlekkerkerk.nl (geraadpleegd op: 30-12-2014) www.yfc.nl (geraadpleegd op: 30-10-2014) www.zien-en-geloven.nl (geraadpleegd: 30-12-2014) www.zomerfeestwoudenberg.nl (geraadpleegd op: 30-12-2014) Gesprekken/interviews/enquêtes Verslag bezoek tienerclub Rotterdam Verslag enquête algemene evangelisatie Verslag enquête jongerenevangelisatie Verslag gesprek Marijn Op ’t Land (Youth for Christ) Verslag open dag Simon de Looier Amsterdam

31

Bijlagen Bijlage 1 E-mailcontacten Gereformeerde Gemeenten in Nederland Van: Babeth de Jongste (babethdejongste@gmail.com) Aan: Gereformeerde Gemeenten in Nederland (dws@kliksafe.nl) Bericht: Geachte heer/mevrouw, Wij zijn twee leerlingen uit 6VWO en wij maken een profielwerkstuk over jongerenevangelisatie. In dit onderzoek willen we kijken naar de verschillende vormen van (jongeren)evangelisatie en de impact daarvan. Omdat er weinig informatie via internet te verkrijgen is proberen we via een enquête aan meer informatie te komen. Via de site van uw kerk hebben we uw e-mailadres gekregen.

Zou u onderstaande enquête voor ons in willen vullen?

Als u specifiek aan jongerenevangelisatie doet vindt u de enquête op: http://enquetemaken.nu/r/1lq39 Als u niet specifiek onder jongeren evangeliseert vindt u de enquête onder de link: http://enquetemaken.nu/r/1lspk De link is beperkt geldig en sluit helaas al op 14 november. Wilt u voor die tijd de enquête invullen? Lukt dit niet, dan kan ik u de vragenlijst mailen. Wilt u even laten weten als dat nodig is?

Alvast hartelijk bedankt voor uw medewerking!

Babeth de Jongste en Paula Bosland

Antwoord: 32

Goedemiddag, Binnen ons kerkverband wordt, voor zover mij bekend, niet aan Evangelisatie gedaan. Dus ook niet onder jongeren. De beperkte omvang van ons kerkverband doet hierin mee.

Overigens heeft de Synode zich tot heden nooit inhoudelijk erover uitgesproken of er iets aan Evangelisatie zou moeten worden gedaan.

Neemt niet weg dat iedere christen in zijn of haar omgeving geroepen is om te ‘evangeliseren’, zonder opdringerig te worden.

In de Bijbel wordt op diverse plaatsen opgeroepen om eerlijk en oprecht te wandelen opdat we zullen zijn als lichtende lichten en de mensen door onze goede wandel gewonnen mogen worden voor het Evangelie van Christus.

Hopelijk kunt u hier iets mee.

Met vriendelijke groet, M. Meijering Secretaris Deputaatschap Algemene kerkelijke zaken Ger. Gem. in Ned.

33

Bijlage 2 Resultaten enquĂŞte algemene evangelisatie Via internet hebben wij een aantal e-mailadressen verzameld van mensen die betrokken zijn bij evangelisatiewerk, niet specifiek onder jongeren. Aan deze mensen hebben wij vragen gesteld over het evangelisatiewerk dat zij doen.

Vragen: 1. Op welke manier bent u betrokken bij evangelisatiewerk?

2. Vanuit welke organisatie of kerk wordt dit georganiseerd?

3. Met welke evangelisatieactiviteiten heeft u te maken?

4. Welke doelgroep heeft u bij het evangeliseren?

5. Heeft u er wel eens over nagedacht om onder jongeren te evangeliseren?

6. Wat is er volgens u in het algemeen nodig bij evangeliseren om impact te

hebben?

7. Heeft u nog opmerkingen en/of vragen?

8. Zou u hieronder uw e-mailadres achter willen laten, zodat we u eventuele

toelichting kunnen vragen?

9. Datum (d-m-j u:m:s)

Antwoorden De antwoorden hebben we om privacy redenen niet online gezet.

34

Bijlage 3 Resultaten enquĂŞte jongerenevangelisatie Ook onder mensen die betrokken zijn bij jongerenevangelisatie hebben wij een enquĂŞte afgenomen. De resultaten zijn hieronder vermeld.

Vragen: 1. U hebt te maken met evangelisatieactiviteiten onder jongeren. Wat is uw rol

daarin?

2. Vanuit welke organisatie of kerk worden deze activiteiten georganiseerd?

3. Op welke manieren wordt er geĂŤvangeliseerd vanuit uw organisatie?

4. Welke impact hebben deze evangelisatie activiteiten op jongeren?

5. Hebt u ook wel eens andere manieren gebruikt, of er over nagedacht om

andere manieren te gebruiken?

6.

Wat zijn belangrijke punten bij evangelisatie onder jongeren?

7.

Wat kan er volgens u worden verbeterd aan jongerenevangelisatie vanuit reformatorische kerken?

8. Heeft u nog opmerkingen en/of vragen?

9. Zou u hieronder uw e-mailadres achter willen laten, zodat we u eventuele

toelichting kunnen vragen?

10. Datum (d-m-j u:m:s)

Antwoorden: De antwoorden hebben we om privacy redenen niet online gezet.

35

Bijlage 4 Verslag bezoek tienerclub Rotterdam

Woensdagavond 17 december 2014 zijn we naar evangelisatiepost ‘In de Gouwstraat’ geweest. We hebben een jongerenavond bezocht, voor jongeren vanaf 12 jaar. De avond begon met een stukje uit de Bijbel en één van de leiders legde de lijn vanaf de zondeval tot de komst van Christus uit. Na de vertelling hebben we de jongeren wat vragen gesteld voor ons onderzoek. Het programma werd verder gevolgd met voornamelijk spelletjes. Na de avond hebben we nog met de drie leiders gesproken.

De jongeren die de avond bezochten zijn voornamelijk door vrienden in aanraking gekomen met het evangelisatiewerk in Rotterdam. Toch waren er ook jongeren die de avonden zijn gaan bezoeken nadat ze bijvoorbeeld op straat waren aangesproken. Deze avond was er ook een jongen voor het eerst, zijn tante had een foldertje gekregen. Veel jongeren komen voor de gezelligheid en de spelletjes, maar er waren ook jongeren die nadrukkelijk aangaven dat ze kwamen om de Bijbel. Zo vertelde een meisje dat ze hier had geleerd hoe je nu eigenlijk moest bidden, want dat wist ze nooit.

Wat ons opviel was dat er voornamelijk allochtone en niet heel hoog begaafde jongeren tot een jaar of veertien komen. De leiding vertelde ons dat dit niet altijd zo is geweest. Zo zijn er ook slimme vwo’ers naar de tienerclub gekomen. Wat ze wel vaak zien, is dat ze bij een jaar of 16 afhaken. Dit zou onder andere komen omdat het leeftijdsverschil dan groter wordt en ouderen liever meer verdieping hebben. De drie leiders zouden daarom graag ook een club oprichten voor jongeren vanaf 16 jaar, die dan aansluitend zal volgen. Hier blijken echter ook best wat praktische problemen bij te komen: er zijn niet veel vrijwilligers te vinden en het is lastiger om jongeren te motiveren voor alleen een Bijbelstudie. Of deze club er dus ook echt gaat komen, is nog onduidelijk.

De jongeren vanaf 16 jaar komen nog wel regelmatig doordeweeks naar het inloophuis en naar de maaltijden die op vrijdagavond georganiseerd worden. De 36

leiders van de tienerclub vertelden ons dat ze allemaal wat verder weg wonen en dat wel in hun nadeel is. Ze zouden het mooi vinden als ze de tieners zo af en toe gewoon in een supermarkt of op straat tegenkwamen en daar met ze konden praten.

In de tienerclub merk je ook een bepaalde groepsdruk. Als er bepaalde jongeren zijn is het meer sloven jongeren zich meer uit en letten ze minder op. De gesprekken één op één kunnen vaak dieper gaan en het verhaal kan beter aangepast worden aan de persoon. We merkten hier dus ook duidelijk dat de manier waarop er geëvangeliseerd kan worden, erg afhankelijk is van het aantal vrijwilligers.

37

Bijlage 5 Verslag gesprek met Marijn Op ’t Land (Youth for Christ) Op 31 oktober zijn wij bij Youth for Christ geweest voor een gesprek met Marijn Op ’t Land. Hij is event- en relatiemanager en heeft ons van alles uitgelegd over de manier waarop Youth For Christ werkt. Tijdens het gesprek hebben we geprobeerd antwoord te krijgen op de volgende vragen: 1. U hebt te maken met evangelisatieactiviteiten onder jongeren. Wat is uw rol daarin?

2. Op welke manieren wordt er geëvangeliseerd vanuit uw organisatie?

3. Waarom kiest u voor deze manieren?

4. Kunt u omschrijven wat deze activiteiten ‘opleveren’?

5. Hebt u ook wel eens andere manieren gebruikt? Welke?

6. Welke impact hadden die activiteiten?

7. Wat zijn belangrijke punten bij evangelisatie onder jongeren?

8. Wat kan er volgens u worden verbeterd aan jongerenevangelisatie vanuit reformatorische kerken?

Het doel van Youth for Christ is om jongeren bij Jezus te brengen. De manier waarop ze dat doen wordt als volgt verwoord: Gedreven door Gods liefde zoeken wij jongeren op, helpen hen groeien en bieden hen hoop. Dat doen we overal waar jongeren komen: op school, op straat en in de kerk. Wij willen jongeren zien groeien: op emotioneel, sociaal, fysiek en geestelijk gebied. (bron:www.youthforchrist.nl) Art of connecting De kern van het werk van Youth for Christ is het concept Art of connecting. Dit concept houdt het volgende in.

Iedereen heeft zijn of haar eigen verhaal. Dit kan je zien als cirkels. Als je als christen met een ander praat, heb je voor een gedeelte overlap doordat je bepaalde interesses deelt. Daar kan je 38

over praten met elkaar. Op een gegeven moment moet in het gesprek met de ander ook God naar voren komen, omdat dat ook een deel is van jouw verhaal. Op deze manier kan iemand als christen vertellen over God en over de Bijbel op een ontspannen manier. Dat kan door een relatie aan te gaan met een ander. Het is nodig dat deze relatie een langdurige en grondige relatie is, omdat er een goede basis moet zijn, voordat je als christen gaat vertellen over God, de Bijbel en de kerk.

Hierbij is het belangrijk dat die relatie gericht is op de behoeften van de ander. Dat betekent concreet dat je niet op elk moment aan kan komen met jouw verhaal over God, maar dat je eerst moet luisteren naar het verhaal van de ander. Daarnaast gaat het om de hele persoon die moet groeien, niet alleen het geloof van diegene.

Een ander heel belangrijk aspect dat je moet onthouden in een relatie met een ander, is dat God werkt. Dat betekent dat jij als christen alleen je best moet doen om naar het verhaal van de ander te luisteren en moet proberen Gods verhaal aan die ander te vertellen, maar uiteindelijk die ander niet kunt bekeren. Dit geeft een zekere rust, omdat God Zijn werk afmaakt en wij christenen dat niet hoeven te doen.

Andere belangrijke punten bij het aangaan van zo’n relatie zijn geduld en je moet ervoor zorgen dat het niet geforceerd is.

Verschillende activiteiten Youth for Christ probeert op heel veel verschillende manieren contact te leggen met jongeren. Dat gebeurt op alle plekken waar zij jongeren tegenkomen: op school, op straat en in de kerk.

School Youth for Christ heeft twee theaterstukken gemaakt om jongeren op scholen te bereiken. Deze theaterstukken worden opgevoerd op zowel christelijke als nietchristelijke scholen en gaan over pesten of over social media. Rond Kerst en Pasen hebben de theaterstukken daarmee te maken. Naar aanleiding van deze confronterende theaterstukken wordt er een gesprek gehouden over het thema.

Vanuit het hoofdkantoor worden er elk jaar twee teams met acteur getraind om de theaterstukken op te voeren. Na dat jaar gaat dat team op pad om door heel Nederland jongeren te bereiken.

Straat 39

Om jongeren op straat te bereiken, worden er heel veel verschillende activiteiten georganiseerd. Die activiteiten worden lokaal georganiseerd. Youth for Christ zoekt daarbij naar een activiteit die past bij de omgeving. In de ene plaats werkt het goed om jongeren te ontmoeten op de skatebaan, in een andere plaats wordt er een kookclubje opgericht met een aantal jongeren. Andere voorbeelden van activiteiten die worden georganiseerd zijn: voetballen, meidenclub, jongensclub, hangjongeren opzoeken, jongerencentra, kunstprojecten, etcetera.

Veel werk wordt ook verricht door vrijwilligers die in hun eigen wijk contact proberen te zoeken met jongeren. Dit zijn de zogenaamde LifeSpots.

Kerk Vanuit kerken en in kerken worden ook veel verschillende activiteiten georganiseerd.

Voor jongeren die lid zijn van een kerk, zijn er de clubs en catechese. Dit is over het algemeen alleen voor jongeren die al naar de kerk gaan. Daarnaast zijn er twee belangrijke activiteiten.

Er wordt vanuit een aantal kerken laagdrempelige clubs georganiseerd. Jongeren kunnen hun vrienden meenemen naar deze clubs. Hier zijn dus niet alleen christelijke jongeren, maar juist ook veel jongeren die weinig te maken hebben met de kerk.

In andere kerken is de zogenaamde Steadyline. Dit is bedoeld voor christelijke jongeren. Hier krijgen zij de mogelijkheid om hun geloof te verdiepen en leren zij om hun geloof uit te dragen naar mensen om hen heen.

Vanuit reformatorische kerken zijn er helaas weinig van zulke activiteiten voor jongeren. Het ‘probleem’ is daar vaak dat mensen in hun eigen zuil zitten en daardoor weinig contact hebben met buitenkerkelijken. Dat maakt het een stuk lastiger om een relatie aan te gaan met medemensen en zo te vertellen over God. Vaak wordt er dan geëvangeliseerd op straat, door mensen aan te spreken. Youth for Christ vindt dit geen goede manier, omdat je mensen dan minder goed bereikt. Je kent iemand dan niet en spreekt diegene na de activiteit vaak ook niet meer, om verder te begeleiden.

40

Bijlage 6 Verslag open dag evangelisatiepost Simon de Looier Op 11 oktober zijn wij naar Amsterdam geweest, naar de open dag van Bijbelcentrum ‘Bij Simon de Looier’. Tijdens deze dag waren er drie verschillende workshops te bezoeken, waarvan wij er twee bezocht hebben.

Workshop ‘Spreek een bezoeker’ Door Peter van Duinkerken Peter van Duinkerken heeft ons verteld hoe hij terecht is gekomen bij dit Bijbelcentrum en hoe hij is bekeerd. Peter werd wel christelijk opgevoed, maar het geloof zei hem niet zo veel. Toen hij trouwde, ging hij op zoek naar een kerk waar hij zich thuis voelde. Deze vond hij niet. Zijn vrouw kreeg een foldertje van Bijbelcentrum ‘Bij Simon de Looier’ met de vraag of hun dochtertjes naar de kinderclub wilden komen. Op die manier is Peter ook binnengekomen in het Bijbelcentrum. Daar voelde hij zich meteen thuis. Uiteindelijk heeft hij daar ook belijdenis gedaan en is hij lid geworden van de Gereformeerde Gemeente in Amsterdam Noord.

Peter vertelde ons dat een Bijbelcentrum als ‘Bij Simon de Looier’ erg belangrijk is, omdat dit elke dag geopend is. Een kerk is vaak gesloten, behalve tijdens de diensten en andere bijeenkomsten, maar daarna wordt die meteen gesloten. Juist een centrum dat altijd open is, waar je terecht kan en waar je mensen vindt met wie je kan praten, is belangrijk. Dat geldt zowel voor jongeren als voor ouderen.

Workshop ‘Evangelisatie in de praktijk’ Door evangelist Johan Krijgsman Johan Krijgsman is evangelist in Amsterdam. Hij heeft ons een paar korte, praktische handreikingen gedaan voor evangelisatie in de praktijk.

Hij gebruikt altijd het begrip EHBO. Deze letters staan voor: •

Eenvoudigheid: het is belangrijk dat je bij het evangeliseren eenvoudig bent in je taalgebruik en in je uitleg. Mensen snappen veel theologische termen niet.

41

Het gevaar is dan dat de boodschap niet landt. Daarom moet je zo veel mogelijk eenvoudige woorden gebruiken en moeilijke woorden uitleggen.

•

Helderheid: de boodschap die hebt bij een evangelisatieactiviteit, moet helder zijn. Dus vooral geen ingewikkelde dogma’s en theologische begrippen gebruiken. Ook moet je er op letten welke vorm van evangelisatie gebruikt.

Die vorm moet zowel bij jou als bij je gesprekspartner aansluiten.

•

Bewogenheid: als evangelist moet je bewogen zijn met je medemens. Degene met wie je spreekt, heeft een ziel en moet een keer sterven. Vanuit die bewogenheid kan je evangeliseren.

•

Ootmoed: het tegenovergestelde van hoogmoed. Zorg er voor dat je altijd op gelijk niveau bent met je gesprekspartner en je niet verheft boven diegene.

Wanneer iemand merkt dat jij je beter voelt, heeft de boodschap geen effect.

Op dit moment zijn er helaas geen activiteiten in het Bijbelcentrum die specifiek op jongeren gericht zijn. Die zijn er in het verleden wel geweest, maar meneer Krijgsman gaf aan dat dat een heel moeilijke leeftijdsgroep is. Jongeren zijn vaak moeilijk te bereiken en het is nog moeilijker om ze naar iets als een jongerenavond te krijgen.

Er is wel weer een vraag gekomen naar jongerenavonden. Onder de vrijwilligers is er iemand bezig met inventariseren of er weer een activiteit kan komen voor jongeren.

Op dit moment is die er nog niet, misschien komt dat in de toekomst.

De jongerenavonden die in het verleden gehouden werden, waren er eens in de drie weken op zaterdagavond. De invulling van die avonden was heel verschillend. Vaak wat vrijer dan wij gewend zijn op een JV-avond in de kerk. Soms werd er een actueel onderwerp of een boek besproken, soms hield iemand een Bijbelstudie, andere keren werd er een sportieve activiteit gedaan of werd er met elkaar gegeten.

Wanneer evangelist Krijgsman de straat op gaat om met mensen te spreken, spreekt hij ook met jongeren. Vooral met studenten in Amsterdam. Ook in het gesprek met jongeren is het belangrijk om duidelijk te zijn en op gelijk niveau te staan met de gesprekspartner, geeft hij aan.

42

Verder wordt er vanuit het Bijbelcentrum catechisatie gegeven aan jongeren. Vaak zijn dit studenten die in Amsterdam studeren en daarom geen catechisatie kunnen volgen in hun thuisgemeente.

43