Викторија Димитрова Јованова
Ниту ден без убава новинарска приказна
Елена Голомеова
Со проф.д-р Кирил БАРБАРЕЕВ, за една нова идеја која носи многу надеж во образованието
Една книга, еден молив, едно дете и еден учител можат да го променат светот
Мојата емотивна врска со родниот Штип е посебна
Тодор Арсовски, оперски пејач
Тодор Арсовски, момче за кое допрва ќе се слушне
Коронарната единица во Клиничката болница со 870 коронографии
2
Од мој агол
Иван Бојаџиски
За кривичната за Илчо Захариев, амбасадорите во Штип и спотот „Почитувај, не мрази“
N
1
„Против мене се поднесени над четириесет кривични пријави. Но јас не сé плашам, зашто сé што работев го работев согласно законот“. Ова, пред крајот на неговиот мандат во есента 2017 година го изјавуваше Илчо Захариев, тогаш на функција градоначалник на Штип. Таквите изјави на Захариев му беа неопходни зашто во јавноста се вртеа мал милион муабети за негови можни криминални дејствија но и за тоа дека ниту обвинителството ниту судот во Штип имаат намера да му судат. Тоа дека против Илчо имало кривични пријави и не беше некоја голема градска но и регионална тајна. За пријавите против Захариев знаеја и врапчињата. Но кога неговата партија владееше со државата, а тој со општината, се сметаше дека и Илчо, како и неговите браќа по клептократија, се апсолутно безбедни. Дека таква безбедност им овозможува самата власт но и силно партизираното судство чии остатоци и денес ги има по нашите судови. Во тоа свето двојство, во таа тврдина на неправдата, беше илузија да се очекува правдата да тропне на портите од оние кои се огрешиле од законите за сметка на својата благосостојба, а биле дел од владеачките структури. Значи, веста за кривичните пријави против Илчо Захариев не може да се складира во папката во која се складираат новите вести. Ново ќе биде само тоа ако нашето судство, во кое, пак да потенцирам, сеуште силно се вградени структурите кои судеа по налог на режимот наместо по налог на законите, ја прифати кривичната пријава и во една регуларна, на закон заснована судска процедура и без било какви
и чии влијанија истата ја доведе до крај. Па во тие и такви услови или Захариев ќе ја докаже својата невиност или ќе се потврдат на големо раширените приказни во јавноста за неговата можна вмешаност во незаконски дејствија, а на штета на општинскиот буџет во кој секој од нас, на ваков или онаков начин, вбризгуба пари заработени со сопствен труд. Расчистувањето со криминалот е она кое ни го вети актуелната власт и од неа не очекуваме ништо помалку во секој, па и во овој случај со екс градоначалникот на Штип.
2
{tipski Glas, Fevruari, 2019 br. 90
позитивни зашто на политички план направивме нешто големо и вредно, но на нас е обврската да промениме многу нешта за позитивната слика да биде комплетна и да трае на подолг рок. За почеток доволно е само да не фрламе хартии и други отпадоци по улиците, да престанеме да бидеме балканци од најлошите приказни за Балканот, да преминеме во фазата на европејци. Мислам дека тоа е најмалкуте што во овој миг го можеме.
3
Говоро на омраза во медиумите стана застрашувачки. Предничат порталите како нерегулирана со закон сфера кои се однесуваат како дива лига, а потоа тука се и телевизиите. Да се исплука, да се оцрни, да се понижи, да се исфабрикува црна приказна за знајниот и незнаен „противник“, тоа е лајтмотивот кој ги води таквите „медиуми“. Медиумската заедница, онаа вистинската, коректната и одговорната, која држи до достоинството на зборот и на човекот, рече – доста е! Јасно, гласно и со спотови порача дека работата отишла предалеку. Агенцијата за заштита на национални печатени медиуми (АЗНПМ) преку убав спот ја испорача до јавноста пораката „Почитувај, не мрази“. Да се биде критичен –да, но да се биде безобразно прост, да се посее семето на омраза, - тоа никако. Во тоа е поентата на борбата против говорот на омраза која на еден така суптилен и толку одговорен начин ја отпочна АЗМПМ.
Бројни амбасадори на влијателни земји, веднаш по Преспанскиот договор и негово вградување на нашите животи, го посетија Штип. Нивниот интерес беше да се види како функционира градот и општината, да се запознаат со проектите кои се во фаза на реализација, а кои значат подобрување на социјалниот живот на Штип како регионален центар во државата. Зачестените посети се најдобриот знак дека нашата држава со последните политички решенија силно се отвори кон светот, а и светот ја прифати како важен дел од своето напредно семејство. Другарувањето со една Франција, Германија, Велика Британија, Шпанија, Словенија и многу други земји-членки на ЕУ само можат да ни бидат од голема корист во поглед на нашата иднина. Од она што амбасадорите со својата придружба тука ќе го видат ќе зависи какви реферати за нас ќе понесат Нашиот Штипски Глас е пред своите влади. Засега, во тоа дел од ова семејство, и на тоа сум убеден, тие реферати ќе бидат имаме право на своја гордот!.
Мојата емотивна врска со родниот Штип е посебна
{tipski Glas, Fevruari, 2019 br. 90
РАЗГОВОР
3
Пријатен разговор со сопранот Елена ГОЛОМЕОВА осум месеци по нејзиниот спектакулрен настан на ШКЛ 2018.
П
о спектакуларниот концерт на отворањето на Штипското културно лето кон средината на минатата година, сопранот Елена Голомеова си замина за Франција каде работи во оперите во Монако, во Ница и во Париз. Со Елена разговараме за деновите по големиот културен настан во родниот и Штип. Елена, што се промени по твојот концерт во родниот Штип? -Се промени се и ништо посебно. Од Штип во Франција се вратив со неверојатни емоции од отворањето на ШКЛ и мојот настап, од неверојатната публика која ме прифати на еден посебно инспиративен начин. Потоа го направив тоа што морав да го направам. Се вратив во Франција, а таму ме чекаа секојдневни проби што подразбираше и многу патувања од едно до друго место што придонесува времето да мине многу бргу и во она кое најмногу од се сакам да го работам. Која ти беше првата работна обврска? -Со мојот корепетитор од операта во Париз подотвував две улоги во Девојката од полкот што е француска опера и во Кралица на ноќта во Волшебната флејта на француски јазик. Каде си во моментов? Во Ница, во Париз или на трето место? -Живеам во Париз, а настапувам во Монако и во Ница. Патувам секоја недела, а треба да знаете дека Монако од Париз е оддалечен како Скопје од Љубљана. Сега само што завршив со Кралицата на ноќта во Ноќта од волшевната флејта од Моцарт. Тоа е улога која ја содржи највисоката нота напишана во оперскиот репертоар. Таа е една од
најблагодарните и најпознати улоги која бара екстремна прецизност и леснотија во високите ноти. Бев диригирана од диригентот на орекстарот во Монако – Матју Перењ. Ако од Штип добиеш нова понуда за настап... -Секоја понуда која би дошла од мојот роден град би ја разгледала најсериозно и со респект зашто сакам мојот Штип да го претставувам на секое поле и насекаде. Јас со мојот роден град сум врзана на еден посебно емотивен начин и ми претставува голема чест да работам на се што е поврзана со Штип. Дали си подготвена за евентуално враќање во Македонија за тука да останеш и да го работиш она кое најдобро го умееш? -Тоа е моја желба за која мечтаам дека еден ден ќе ми биде исполнета. Сакам да се вратам, повторно да работам со моите колеги од МОБ со кои имав извонредно искуство кога работевме на спектаклот составен од француски репертоар. Мене Македонија и Штип во неа многу ми недостигаат. Што подготвуваш, на што си посветена сега во Франција? -Моменто работам на Хофманови приказни од Офенбах, ја имам улогата на Олимпија која е попозната како улогата на Куклата, оваа улога веќе ја имам интерпретирано, а таа е една од моите најмили улоги. Со кого, на социјалните мрежи, си се дружиш од Штип? -Во мојот роден град имам многу пријатели. Но јас би сакала да имам можности поќесто и подолго да го минувам времето во Штип зашто родниот град ми буди чувства какви на друго место не позна-
вам. Сепак, најчесто сум на линија со мојата фамилија, со братучедите, со другарките од детството кои си имаат свој организиран живот. Разговараме на разни теми но почесто и за животот во Штип и во Монте Карло и Париз. Колку време си во светот на операта, на музиката... -Поминаа 25 години од моментот кога почнав да настапувам на детски фестивали и во емисијата Дајте музика на МРТВ, а веќе дваесет години другарувам со оперската музика.Сепак, вистинска кариера во оперскиот свет започнав пред 14 години...Кога ќе ми заврши кариерата на сцената, а таа трае долго, можно е да се определам кон педагошка работа на некој универзитет. Следи ли Елена што се случува во културата во Македонија? -Секојдневно ги гледам профилите на националните културни институци и го следам и културниот живот во Штип преку поратлот istokpress.mk. Јас ги охрабрувам институциите повеќе да дадат простор на класичната музика, зашто тоа е добро не само за оние кои ја разбираат оваа музика туку и за идните генерации за отворање на духот на младите луѓе и на некој начин да се демократизира овој елитистички жанр. Што би рекле за крај од овој интернет разговор? -Приказните за мојот Штип немаат крај. Но ако треба за момент да се збогуваме ја користам приликата преку Штипски Глас кој го читам редовно преку интернет да ги поздравам моите штипјани,да им се заблагодарам за поддршката која ми ја даваа(т) сите овие години, за големата доверба кон она кое јас го работам и со кое придонесувам за Штип да се слушне и на еден поширок простор.
4
Н
Ниту ден без убава новинарска приказна
овинарата Викторија Димитрова Јованова е меѓу добтиниците на признанието „Најдоброто од истокот“ кое петта година по ред го доделува Регионалнот центар на новинари „Иток“. Тоа е поводо за интервју со Викторија во кое доминира професијата, кариерата, љубопитноста, идеалите, новинарските слободи... Викторија, како започна вашата новинарска приказна?
- Така што како средношколка сакав да делам многу правда и се гледав во улога на судија, бев сигурна дека патот ќе ме води на Правниот факултет во Скопје. Но, мојата професорка по македонски јазик, Милена Кокотова во штипската гимназија „Славчо Стојменски“ ми ја даде насоката и тоа мислам дека беше во трета година. Сметаше дека мојот стил на пишување е типичен новинарски, сега се радувам што таа ми ја даде вистинската насока. Блиска ми е професијата и од мои роднини, имам тетка, која од мене е само неколку години постара,Јулијана Наумова која беше презентер во МТВ и други приватни национални телевизии и секако овде ќе ги споменам и убавите приказни за професијата, патувањата низ светот на мојот вујко Донче Ѕипевски, кој живее во Белград, а беше снимател во Радио Телевизија Србија. Сето ова беше пресудно да се запишам на Правниот факултет, но документите наместо на првиот шалтер за правни студии, ги поднесов на вториот шалтер на отсекот за новинарство. Се потоа е само приказна за работата која со многу љубов и посветеност ја работам веќе две децении. Што ви кажува вашето искуство кое не е мало, дали новинарството е добра професија со која човек вреди да се занимава?
ИНТЕРВЈУ
- Апсолутно вреди да си новинар и покрај тоа што професијата ни ја деградираат еден куп пропагатори и манипулатори, а се нарекуваат новинари. Едноставно си ја сакам професијата неможам да замислам ниту еден ден без микрофонот или диктофонот во рака, комуникација со луѓе, следејќи настани или приказни. Новинарите се тие кои се линкот меѓу граѓаните и власта. Немаме волшебно стапче да ги смениме работите на подобро, но по нашите приказни, добро презентирани теми, граѓански проблеми, сепак институциите реагираат. Тоа е нашата улога во општеството. Дневното новинарство ми е секојдневие, но во изминатите две децении зад себе оставам и неколку документарни филмови во ТВ Ирис, меѓу кои за генерал Михаило Апостолски, Коста Балбанов, Михаил Ренџов, а во ТВ Телма „Окно“ и „Туѓината пуста да остане“. Големо искуство е и да си дел од тимот на емисијата „Код“ на Снежана Лупевска Созен и за емисијата Топ тема на ваша страна на ТВ Телма, а пак за државната агенција МИА да се работи на истражувачки теми, анализи, интервјуа, приказни. Среќна сум кога текстовите ги пренесуваат поголем број веб порталите, телевизии, радио станици, потенцирајќи го изворот дека е МИА. Многу ме вади од такт, кога некој колега или колешка од друг медиум на мојот текст ќе си го стави своето име и презиме. Крадци, непрофесионалци за жал има и во нашата професија, но нема кој да ги санкционира. Што е потешко во професијата: да се најде добра тема, да се обработи на квалитетен начин, или тоа што бркајќи теми семејството почесто
{tipski Glas, Fevruari, 2019 br. 90
останува без вашето присуство?
- Второво е потешко за жена новинар, ако професионално ги исполнуваш обврските кои ги имаш за редакциите, најчесто семејството страда. Погрешно да не ме разберете, имам сопруг и ќерка кои ми ја даваат најголемата поддршка и покрај тоа што некој од викендите нема да ги поминиме какошто сме ги планирале.
Дописник сте од регионот на две важни медиумски куќи на државно ниво, вашиот терен е широко поле со мал милион настани, што ќе кажете кога некој новинар ќе рече дека нема тема, дека ништо не се случува...Можно ли е да нема тема или...
Ќе кажамм дека таков новинар не е новинар, дека, едноставно не го бива за оваа професија зашто го нема основното, а тоа е новинарски нерв. Теми има насекаде околу нас, од проблемите со дупките на улиците, шахтите, тротоарите, дивоградбите, водоводите, па се до приказните за луѓето, без разлика дали се мали или големи. Хероите од нашето маало, село, град ако не се видливи за институциите, од наша страна мора да се препознаат.
{tipski Glas, Fevruari, 2019 br. 90
Колку како новинарка сте прифатени од институциите, фирмите, луѓето со кои мора да разговарате за темата да биде професионално обработена?
-Од, каде да почнам, ајде од последниов дел. Мора да сте љубезен,без разлика дали тој ден сте станале на лева нога и секако со големо внимание треба да го сослушате соговорникот. За нас новинарите нема глупо прашање, ниту пак не добар одговор. За да дојдете до с’ ржта на приказната ќе ги поставите сите прашања, без разлика дали е тоа болно, непријатно за соговорникот. Мора да знаете со каква личност разговарате. Искусните новинари и по говорот на телото на соговорникот знаат да препознаат, кога некој избегнува до крај да ја каже вистината. Но, ако навлезете и во документите, кои се пред вас, а дополнително побарате
и одговори од институциите нема да имате проблеми. Што се однесува за првиот дел од прашањето, најчесто граѓаните се тие, кои не бараат нас или редакциите, за да си го кажат проблемот, а институциите ги бараат новинарите да се пофалат, кога нешто сработиле со народните пари. Кога работиш на истражувачки теми, се случува некое одговорно лице да не ти одговори, но и за тоа има лек, ако знаеш да ја ко-
ОТЧЕТ
5
ристиш алатката за слободен при- мата, којашто ја работат. стап до информации и на крајот, професионално е да кажеш и во 8. До пред некој месец рабоприлогот или текстот дека трагајќи теше и за ТВ Ирис, па заедно и по одговорите некој ти ја спуштил за Телма и МИА колку текстови слушалката или не го крева телеимаш во 2018 година од регифонот. нот... За новинарите се говори од памтивека дека се со една пристојна доза на егоизам, дека неретко боледуваат од љубомора, од завист зашто некој бил подобар, работел за поголеми и подобри редакции-медуми...Кое е твоето чувство во овој поглед, односно се чувствуваш ли прифатено и сакано во новинарската заедница?
-Навистина незнам колку текстови сум имала, тешко е да се каже, дневно во просек еве по три, но имало денови кога ќе се сработи и повеќе, без да се земе во предвид дека мора да одиш на терен, без разлика дали си во Штип или во некои од нашите убави градови и села низ истокот. Дали имало моменти кога си му недостигала на семејството? Дали понекогаш не помислуваш дека професијата - За жал од се има помалку или попремногу бара, а премалку веќе, затоа и не сме единдава? ствени. Со колегите и колешките, со кои секојдневно контактирам, -Нашата професија многу бара и познам дека ме почитуваат и јас нив, крај тоа што некои редакции не го пријатели сме, а и знаеме и да си вреднуваат трудот на дописниците. помогнеме, кога нешто На голем дел од дописниците не им не ни оди од рака. е решен работниот статус, работат од парче или паушал, кој за малку ја Новинарите од ре- надминува минималната плата. Рагионот беа речиси ботиме тие што сме длабоко навлеедногласни дека при- зени во професијата. Младите не се знанието Новинар на заинтересирани да работат за 2018 година во ре- 12.000 денари, ќе дојдат во редакгионот е Викторија циите, но по еден или два месеца Димитрова Јова- си заминуваат, си ја бараат среќата нова...Што тебе ти го- во странство. Едноставно неможат вори ова, како го да прифатат дека по три или пет гоприфати тоа големо дини поминати на факултет, некој признание од фелата интелектуалниот труд им го вредво регионот? нува на ниво на минималец. Тие се во право, а некои од сопствениците - Навистина, големо и уредниците не размислуваат на Благодарам на коле- долги патеки, дека искусните и возгите кои ме предло- расни новинари ќе заминат во пенжија и застанаа зад зија или од професијата, а во мене, како новинар. меѓувреме ќе немаат обучен млад Разлика меѓу некои новинари по- кадар. стои и таа е голема. Но, јас би рекла, постои и тоа во начинот на Кога не би била новинар што работата, кој и колку ги почитува би била или што би сакала да професионалните стандардите, кобидеш? дексот и етиката. Голема Чест ми е што фелата ми го доделува призна- - Што знам убаво ми е што сум нонието. Колеги и колешки од срце ви винар, ако треба да фантазирам, Благодарам, а особено на Иван тогаш некоја професија повторно со Бојаџиски, од кого и денеска учам истражување, патување, комуникадека новинарите треба да се толе- ција со луѓе. рантни и да копнат подлабоко во те-
РАЗГОВОР
Една книга, еден молив, едно дете и еден учител можат да го променат светот 6
{tipski Glas, Fevruari, 2019 br. 90
Со проф.д-р Кирил БАРБАРЕЕВ, за една нова идеја која носи многу надеж во образованието
Н
асловот на овој текст/разговор всушност е мотото на “ANN_EX_YU“, новата меѓународна асоцијација на најдобри едукатори од просторот на поранешна Југославија. Една од значајните личности во оваа асоцијација е и д-р Кирил Барбареев, професор на Педагошкиот факултет при Универзитетот „Гоце Делчев“ во Штип. Со проесор Барбареев водиме разговор за сите важни аспекти на овој проект. Г-дин Барбареев, кај нас но и во медиумите во eксјугословенскиот простор се повеќе се пишува за некакво здружение на најдобрите наставници од бивша Југославија. Колку тие информации се точни, ако се точни што тоа точно треба да значи. Да, на наша радост и чест медиумите во регионот информираа и споделија за оваа иницијатива која успеа да го направи до скоро невозможното на овие простори. После речиси 30 години распадот на Југославија и низа политики и лични емоции за резервиран меѓусебен однос на народите од бившите ЈУ републики, ние сосема искрено и едноставно успеавме да изведеме обединување на интелектуалниот свет и да создадеме мрежа која расте од ден во ден, сплотена во размери на кои човек може да биде горд и емотивен во исто време. “ANN_EX_YU“ е новата меѓународна асоцијација на најдобри едукатори на чело со основачите, учителките Весела Богдановиќ и Жељана Р. Лукиќ, поддржани од 12 соосновачи од бившите југолсовенски простори, од наша страна во улога на партнери и почесни членови - амбасадори. Кога и од каде дојде идејата и што е во самите темели на нејзината содржина? Иницијативата започна пред неполни пет месеци, а едноставноста со која двете учителки успеаја да го формираат својот тим и да обезбедат силна поддршка од сите нас, логистика, организација и интерес за масов-
но вклучување е момент за почит. И двете се финалисти на најпрестижната светска награда Глобал Прај за најдобри едукатори и амбасадори на светската Варки Фондација за образование. Преку својата отворност за соработка низ годиниве активно помагаат на други колеги при обидот за апликација и номинација. Токму од тука потекна и оваа нивна идеја за фокусирано потикнување и насочување на квалитетен кадар со соодветни компетенции како идни потенцијални апликанти со кои би соработувале до нивен сигурен пласман. Но, вака некако изгледаше само почетна идеја поддржана и од страна на самата Варки фондација која им ја додели улогата на почесни амбасадори. На тоа претходеа нивните годишни дебати на тема „Да го реформираме образованието“. Нашата клучна и зедничка цел не е една. За почеток решивме да обезбедиме поттик, простор и слобода за јавен говор, за да ги отвориме јасно и гласно сите проблеми и препреки на ентуизјастите во регионот, а темите за говор на следните конференции веќе се прибираат на предлог на стотина членови кои имаат конкретни идеи за што треба да се прозбори јавно. Нашата цел е враќање на достоинството и почитта на вработените во образованието,нивно вмрежување за взаемна поддршка и работа на заеднички про-
Зошто токму од бившиот Ју простор? Дали затоа што со децении сме имале единствен образовен систем, дали поради тоа што по јазик сме блиски и лесно се разбираме или... Јазичната бариера не постои како пречка за соработка на нашите учители со светот, а тоа го покажуваат со години преку работа на низа светски проекти и вмрежувања. Сега решивме детално и систематски да се фокусираме на регионален терен и да преминуваме постапно на балканско ниво. Интересно е што пристапот е обратен, прво го имавме светот, а потоа одиме со регионален фокус, но кога сакаш да си темелен во своите намери стратегијата е клучен фактор за успех дури и кога тоа значи дека си проценил за паметно да се „вратиш“ и посветиш на домашен
екти за унапредување на образованието кое секаде се соочува со слични проблеми и недостатоци, но и промоција и заживување на применлив и едноставен модел за професионален развој со кој ќе ве запознаеме постапно во периодов што следува.
простор и блиска околина. А еве како се разбираме. Верувајте тоа не е јазикот како фактор. Интересно е што каде и да прашаш ентузијастите не се почитуваат соодветно или воопшто.Секаде предноста и поддршката ја имаат вра-
Почнавме со мотото „Една книга, еден молив, еден ученик и еден учител“ можат да го променат светот, но ние после првата конференција не сме само една книга и еден учител. Ние сите заедно сме светот кој знае кој е вистинскиот пат до квалитетно образование и мотивиран наставник подготвен да работи на развој на образованието и децата.
{tipski Glas, Fevruari, 2019 br. 90
ботени со политички врски и партиски или семјени позадини дури и за основен степен на поддршка и унапредување. Но, ентузијастите самовоспитани да молчат во интерес на „мир“ и почит кон околината и институциите, со децении ја голтаат неправдата и продолжуваат да работаат, независно од нивните лични емоции на навреда и непочитување на трудот. Овој пат некој направи чекор кој стана пример и мотив за следење и за големо чудо едукаторот сфати и се сети дека гледајки дури и низ историјата, промените и успесите потекнувале токму од вакви кругови, со конкретни акции и вмрежување, а не со самосожалување и прифаќање на „судбини“ од кои најголемо зло извлекуваат децата во нашите системи. Јас верувам дека „Една книга, еден молив, едно дете и еден учител можат да го променат светот”- Ова е нашето мото. Кој и како ги бира најдобрите во нашата татковина? Бодовната апликација е иста за сите апликанти независно од која држва аплицираат,достапна на страната на асоцијацијата и секој може да ја пополнува и дополнува со свое темпо и надоградување при секој нов успех, постигање или професионален ангажман. Уште при пополнување на апликацијата на која се работеше неколку месеци до нејзини конечно усвојување од страна на основачите и соосновачите заедно со нас како амбасадори, апликантот има лична претстава до каде е и на кои полиња на компетенции треба да поработи во следниот период за да ги освои соодветните бодови, што нудиме модел на самооценување со можност за континуирано доизградување. Приемот на полноправни членови се заснова токму на освоен број на бодови со што секој не може да стане полноправен член до моментот додека не се издигне бодовно на соодветно ниво, а истото важи за избраните најдобри едукатори кои од 27 вупни бодови треба да освојат најмалку 15 и 20 до 27 за највисоко признание. Што е во самата срж на ова здружување? Да се подигне нивото на образование, да им се оддаде признание на најдобрите наставници за тие да бидат огледало за помладите или... Помладите во моментов за
РАЗГОВОР
7
малку повеќе лајкови на социјални мрежи. Оваа асоцијација во моментов работи на тоа да за почеток успее да ги задржи и „спаси“ ентузијастите кои успеале да останат вљубеници во оваа професија, а со тоа да повлече раѓање и охрабрување на нови кои веруваат дека ова е почеток на ново време во кое има надеж дека трудот нема да остане незабележан. Се чувствува ли некој нов ентусијазам меѓу овие наставници, како тие ќе се состануваат, као ќе споделуваат искуства и идеи, дали тоа ќе биде друштво од светот како мало селое во кое комуникацијата ќе биде преку интернет, постои ли програма, проект, кој сето тоа го води... Ние сме едно големо семејство чија комуникација и органижал учат многу лоши примери. Нај- зација може да биде пример за добрите и позитивни примери кои се менаџирање, дебатирање и носење и светски признати не се почитувани одлуки во рекорден рок и врз демо-
Помладите во мометов за жал учат многу лоши примери. Најдобрите и позитивни примери кои се и светски признати не се почитувани со години, тие се демотивирани, а напредуваат колеги за сметка на некакви врски и позадини
со години, тие се демотивирани, а напредуваат колеги за сметка на некакви врски и позадини. Зошто еден млад наставник би посакал да биде Весела Богдановиќ и како уште многу други одлични наставници во Маке-
донија и да го жртвува своето време за подобро училиште и образование кога веќе видел и сфатил од туѓите примери дека на крај платата е иста, проблемите се повеќе, а имаш само
кратски принципи и каде политиката не постои ниту има простор за неа, затоа што тогаш би ги имале истите пречки кои ги имаат државните инситуции. Оваа асоцијација сплоти лидери и членови на огромен број веќе постоечки организации, како матица на ентузијазмот и моќта за вмрежување, независно од вера, нација и политичка припадност и став. Овде ништо не е случајно или оставено на случајности кои ќе се појавуваат. Таквиот случаен пристап никогаш не би можел да обезбеди вмрежување на толкав број ентузијасти лидери. Во подготовка е следната конференција која ќе се одржи во Будва, а што се однесува до проектите на кои работиме и кои планираме да ги стартуваме, јавноста ќе биде навремено известена. Почнавме со мотото „Една книга, еден молив, еден ученик и еден учител“ можат да го променат светот, но ние после првата конференција не сме само една книга и еден учител. Ние сите заедно сме светот кој знае кој е вистинскиот пат до квалитетно образование и мотивиран наставник подготвен да работи на развој на образованието и децата.
8
Б
РЕГИОН
Владата со 6,5 милиони евра ги помага општините за користење на водите од ХС „Злетовица“
лизу 6,5 милиони евра буџетски средства издвојува Владата од буџетите за оваа и за наредната година за Штип и Свети Николе да можат да ги прилагодат своите филтер станици за квалитетно прифаќање и прочистување на водата од регионалниот хидросистем „Злетовица“. Со овие пари општините Карбинци и Лозово ќе можат да изградат свои пречистиелни станица за вода за пиење бидејќи такви немаат. Половина од овие сред- ства општините ќе можат да го користат во тековната година, а другата половина ќе им стои на рас- полагање во 2020 година. Според Миле Илиевски, директор на ХС „Злетовица“ Владата донела акционен план за конечно решавање на водоснабдувањето на сите пет општини – Штип, Свети Николе, Лозово, Карбинци и Пробиштип. -Со можноста за оваа намена да се користат првите 3,5 милиони евра од буџетот на државата акциониот план станува оперативен. Со истито општина Штип треба да ја адаптира својата филтер станица до ниво да може да ги прифати водите од регионалниот хидросистем, односно квалитетно да може да ги преработува и површинските води а општина Карбинци ќе добие 30-40 литри вода во секунда колку што ќе бидат и потребите на населението од општината. Во исто време општина Свети Николе која пет години ги користи водите од Злетовица ќе добие пари за да може да ја адаптира дилтер станицата за подобрување на снабдувањето на населението, додека нејзината соседна општина Лозово ќе гради своја филтер станица која треба да биде со капацитет од 20 литри вода
{tipski Glas, Fevruari, 2019 br. 90
во секунда, вели Илиевски. Очекувањата се за најмногу две недели да биде избрана консултантска куќа за изработка на техничката докуентација. За тоа Министерството за земјоделие, вдостопанство и шумарство има распиша- но јавен оглас, а парите за овој важен проект за спомнатите општини се на сметката на ова министерство.
буџет а исто толку се донација од Република Словенија. Илиевски информира дека со овој потег Пробиштип добива можност наместо сегашните 75 да користи сто литри вода во секунда, односно капацитетот на филтер станицата се зголемува за 25 проценти. -Со оваа инвестиција се овозможува приклучување и на селото Злетово на пробиштипската филтер станица. Ова село има околу 3.500 жители, а како поранешна општина беше потписник на меморандумот за изградба на регионалниот хидросистем па на ваков начин се симнува од дневен ред и прашањето за негово квалитетно водоснабдување. Со парите кои ги користи Пробиштип за зголемување на капацитетот на филтер станицата ќе се реконструира и автоматизира и станицата во Ратевци со што Пробиштип и Злетово ќе доби-
Општина Кратово која на почетокот кога се донесе одлука за изградба на хидросистем Злетовица беше во друштво на општините која требаше да го користи благодетот од водите на истоимената планинската река повеќе не е дел од овој проект. Ова поради фактот дека Кратово со децении порано зема вода од реката Злетовица преку посебен зафат над браната Кнежево и нема никакви допирни точки со системот. Пробиштип пак во моментов за доопремување на филтер станицата користи 1,2 милиони евра од кои 600.000 се од државниот
јат и резервна можност за водоснабдување, посочува Илиевски. ХС Злетовица беше пуштена во употреба во 2010 година. Таа на општините од регионот им нуди 900 литри вода во секунда, од кои половина се наменети за Штип како регионален центар и најголем град. Во ова меѓувреме активно се работи на реализација на двете наредни фази – наводнување на 4.500 хектари плодни ниви во општините Пробиштип и Кратово и изградба не неколку хидроцентрали по што целиот проект ќе се заокружи и ќе стане самоисплатилив.
Штип добива пари за адаптација на филтер станицата до ниво да може безбедно и квалитетно да ги прифатим преработи и достави до корисниците водите од ХС „Злетовица“, а Карбинци добива пари за филтер станица за прербаотка на 30-40 литри вода во секунда.
Студенти од повеќе европски универзитети на УГД {tipski Glas, Fevruari, 2019 br. 90
Ч
УНИВЕРЗИТЕТ
9
етириесетина студенти од универзитети од повеќе европски држави во наредниот период ќе престојуваат на Универзитетот „Гоце Делчев“ преку програмата „Еразмус плус“. Ова претставува континуитет на високото ниво на практицирање на оваа програма за студентска размена на УГД, како во поглед на престој на студенти на УГД, така и со заминувањето на наши студенти на европските универзитети:
-Универзитетот е домаќин на 40 нови студенти на програмата Еразмус плус од скоро сите земји на ЕУ. Во наредните пет месеци тие ќе бидат гости на УГД, на градот Штип и на Македонија. Тие овде ќе учествуваат во активности во наставата, истражувањето, апликативната дејност. Станува збор за динамична програма која на УГД во изминатите три четири години се работи доста добро, се направија близу 300 договори со универзитети од ЕУ. Преку интернационализацијата и размената на студенти и професори се прави и размена на креатив-
УГД и фондацијата Фридрих Еберт со доовор за соработка
Р
екторот на УГД проф. д-р Блажо Боев и ИфаЕлерајд , директор на фондацијата Фридрих Еберт во Скопје, денес потпишаа договор за меѓусебна соработка. Договрот предвидува низа заеднички проекти, а ќе започне со дебата која ќе ја организираат двете институции. -Од 1996 година работиме во оваа држава. За нас е многу важно да се вклучиме во соработка со младите луѓе и студентите и иднината на ова општество. Затоа сме овде денес да го потпишеме овој меморандум за соработка со Универзитетот. Ние сметаме дека е многу важно да се вклучиме во соработка со сите низ државата, не само во главниот град затоа оваа соработка со штипскиот универзитет е многу важна за нас. Првата работа која ќе ја започнеме со Универзитетот е дебата за еднакво и праведно општество. Ќе организираме дебата на темата на даноците, ќе зборуваме за прог- ресивниот данок и бенефитите од него, а на дебатата ќе го поканиме и министерот за финансии Драган Тевдовски, изјави директорката на фондацијата ИфаЕлерајд.
носта, новите идеи и знаења. Интернационализацијата веќе е многу повеќе од традиција и амбиција, бидејќи станува збор за спојување на заеднички идеи, за соработки кои може да продолжат и по завршувањето на студиите. Ние очекуваме дека ќе бидеме добри домакини како универзитет,а студентите ќе бидат препознаени во средината во која ќе живеат и студираат во наредните месеци – изјави проректорот за настава на УГД, проф. д-р Кирил Барбареев. Според Сања Стефанова, Координатор на Еразмус плус за УГД, најголем дел од оваа група на студенти ќе престојува на Факултетот за медицински науки -Најголем дел од студентите се на ФМН, но има и на Информатика, Економски факултет, Ликовна академија, Машински и Правен факултет. Покрај студии, има група од Шпанија која е на пракса, и ја реализира праксата во лабораториите на УГД, но и во клиничките центри со кои УГД има соработка. Имаме студенти од Италија, Шпанија, Франција, Полска, Романија, Португалија и Турција – изјави Стефанова.
Ректорот на УГД истакна дека соработката со оваа фондација е многу значајна и дека таа допрва ќе се продлабочува. -Мислам дека ние како општество полагаме многу на соработката со германската држава и германските институции. Ние како Универзитет имаме соработка со многу германски универзитети. Оваа соработка е исклучителна важна за студентите за да се запознаат со се она што се случува во Германија, особено во делот на правичност и правична застапеност. Се надевам деа помошта од оваа фондација ќе биде огромна за нашиот универзитет во делот на тоа младите студенти да научат дека Европа е и во Македонија и дека таа може да биде дел од Европа и не мора сите да одиме таму туку можеме да ја направиме Европа овде, изјави ректорот на УГД проф. д-р Блажо Боев. Договорено е првата дебата да биде со професорите на Економскиот факултет, а темата е „Ајде да зборуваме за даноците“.
Регионалната стопанска комора во Штип голема придобивка за компаниите од регионот
10
СТОПАНСТВО
С
топанската комора на Македонија оцени дека има потреба од децентрализација на своите активности, и во тоа име, во 2015 година, покрај во други места, и во Штип отвори своја канцеларија. Одговорно лице во Регионалната стопанска комора е Моника Стоичева, дипломиран менаџер по царина и шпедиција со која разговараме за работата и значењето на Комората за компаниите од регионот. -Нашата комора е надлежна за општините Штип, Карбинци, Свети Николе и Пробиштип, иако работиме и за компании од целиот регион, од Берово до Струмица. Наша работа е да организираме деловни средби, бизнис конференции, различни обици на обука како семинари, работилници и слично, да организираме учество на компаниите на саемски манифестации...Им помагаме на компаниите и во други сегменти од значење за нивната работа, а сега, само како пример, ќе кажам дека од 2015 година компаниите не мора да одат во Скопје и да губат скапоцено време за да подигнат сертификати за потекло на стоката Certifikate of origin и сертификати за преференцијален третман Form A, како потреба на извозно ориентираните компании, вели Стоичева. Една од поголемите активности на Регионалната стопанска комора беше организацијата на семинар на тема „Основни карактеристики на осигурувањето и значењето за заштитата на бизнисот“. -Темата предизвика голем инетрес кај компаниите од регионот . Имаше бројни претставници од секторот за производство на текстил, од прехранбено преработувачката индустријја, од транспортно шпедитерскиот сектор. Голем акцент беше ставен на управувањето со ризик, првенствено насочено кон намалувањето на финансиските загуби. Меѓу другото имаше и кратка
презентација во однос на тоа кој може да биде субјект на осигурувањето, како и за пазарот во нашата држава. Компаниите, преку презентација, се запознаа и со осигурителните продукти од значење за стопанството во Источниот плански регион, информира Моника Стоичева. Регионалната стопанска комора беше активен учесник и во работилницата за ревизија на Прог-
{tipski Glas, Fevruari, 2019 br. 90
несе кон изготвувањето на поквалитетна програма која е значајна за стопанскиот развој на регионот. -Тука сме за сите наши членки, а ги имаме над стотина. Потребните сертификати ги издавааме во најбрз можен рок зашто ние сме важен сервис на нашето стопанство. Најбитно ни е кога е во прашање извоз на свежи производи потребната документација извозниците да ја добијат веднаш, зашто производот како таков не може и не смее да чека поради некакви административни процедури. Мислам дека од овој аспект нашите компании се задоволни од фактот дека во една брза процедура и без губење многу време, наместо во Скопје потребните сертификати можат да ги добијат и ги добиваат во близината на местото или во самото место во кое се лоцирани нивните компании, вели Стоичева. Штипските конфекции во кои се најголемиот дел вработени во градот, како и конфекциите во регионот, иако работат главно лон производство, и тие мора да имаат сертификат за потеклото на производот, односно дека производот е од Македонија.
Сега компаниите не мора да одат во Скопје и да губат скапоцено време за да подигнат сертификати за потекло на стоката Certifikate of origin и сертификати за преференцијален третман Form A, како потреба на извозно ориентираните компании. Таквите документи тие можат да ги добијат и во Регионалната комора во Штип чија канцеларија е во зградата на Бетон, во центарот на градот.
рамата за развој на источниот плански регион. И оваа работилница предизвика голем интерес меѓу претставниците на општините од регионот, регионалните институции, подрачните служби, невладиниот и бизнис секторот. Работилницита ја организира Центарот за развој на Источнот плански регион, а со своето учество во неа Комората придо-
На чело на Регионалната стопанска комора во Штип како претседател е Наум Барзов, менаџер на фабриката за чевли „Баргала“, потпретседатели се Весна Миладинова од конфекцијата „Албатрос“ и Весна Анѓеличкова, од Стопанска банка во Штип.
Коронарната единица во Клиничката болница со 870 коронографии
{tipski Glas, Januari, 2019 br. 89
Ф
ормирањето на коронарната единица при Клиничката болница што се случи пред девет месеци спаси голем број пациенти од Штип, Источниот и Југоисточниот регион од мачни патувања до Скопје и чекање ред за интервенции во државната Клиника за кардиологија. И само овој факт покажува од какво значење е тоа што штипската болница доби една ваква единица. Доц.д-р Сашко Николов вели: „Наша должност е да потенцираме дека во оваа сфера оди-
ЗДРАВСТВО
11
Клиничка болница стана значаен фактор во државата во третманот на сите операции во човечкото тело, операции на нозе, на врат, на раце и на стомав. Во изминатите девет месеци кој поред Николов Јовев се и Раво оваа единица е воведен нов кар- дојка Трајковска, Благој Василев диоваскуларен преглед кој опфаќа и Марјан Саздов. Чекор по чекот Клиничката ехо на срце и доплер на вратните болница ги унапредува стандардите артерии и притоа се направени на одделението. Опремени се соби околу 2.000 вакви прегледи по што пациентите имаат добиено соод- во кои во секој момент се згрижени ветна терапија и се упатени на со- по девет пациенти откако претходно пациентите лежеа на одделение за одветен третман. „Во овој период на- интерни болести. Сега секој пациправени се 870 короно- ент е поврзан на екг монитор, за графии, извршени се секој пациент кој има потреба од 370 стентирања, а континуирана инфузиона терапија имавме стентирања и поставени се перфузери-пумпи кои на 193 пациенти со аку- во милиграми ја даваат потребната тен инфаркт. Во исто доза на лек на пациентот. Во последните три години, и време направена е цево време кога коронарната единица лата потребна дијагнобеше составен дел на интерното стика на 250 пациенти кои се испратени на одделение, а и во последните девет оперативни зафати на месеци кога одделението работи државната клиника за самостојно, се извршени стентикардиологија. Со отво- рања на крвните садови на горните рањето на нашата ко- и на долните екстремитети на семе напред благодарејќи пред се на ронарна единица успеавме да го думдесет пациенти. Според Никод-р Ален Ѓоргиев, директор на Клиничката болница кој имаше и има Во текот на оваа година Клиничката болница ги доби пресудно влијание врз формира- првите интервентни кардиолози во историјата на своето њето и врз посебноста на корона- постоење. Тоа се доц.д-р Сашко Николов и доц.д-р Марјан рната единица и во обезбедување Јовев. На коронарната единица се примени и пет нови медиапарати и материјали за нормално цински сестри со што единицата, конечно, кадровски е и успешно работење. Благодарејќи добро екипирана. на неговата упорност, стручност и темелност ние одиме напред, што намалиме притисокот врз Клини- лов, од пред три месеци нивната има посебно значење за доброто ката за кардиологија во Скопје на единица добила материјали и за здравје на пациентите од Штип и од која праќаме пациенти кои имаат стентирање на вратни крвни аорти двата региона“. потреба од опера- ции кои кај нас каротиди, а во изминатите три меИнаку, во текот на оваа го- сеуште не се вршат“, посочува Ни- сеци вакви операции се извршени на осум пациенти. Николов вели дина Клиничката болница ги доби колов. првите интервентни кардиолози во Во ова меѓувреме, тимот на дека во текот на оваа година историјата на своето постоење. Тоа коронарната единица се зајакна со бројката на пациенти кои ќе имале се доц.д-р Сашко Николов и доц. пет нови медицински сестри кои се потреба од стентирање на крвните д-р Марјан Јовев. Со тоа нашата значајна алка во лекарскиот тим во аорти ќе била многу поголема.
12
ВОЗДУХ
{tipski Glas, Fevruari, 2019 br. 90
Штипскиот Градски хор каде и да настапува ја воодушевува публиката. Така беше и во Ќустендил, Бугарија, каде хорот ја освои првата награда меѓу давесеттина хора од Југоисточна Европа. Во Делчево настапот беше импресивен, во Свети Николе за Руска прочка – Масленица исто така. По настапот на хористите и честиташе и Силви од Силви бенд (на сликата).
{tipski Glas, Fevruari, 2019 br. 90.
РЕКЛАМА
13
14
Услови за исполнување и за едните и за другите КОЛУМНА
Пишува:
М-р Трајче КАЦАРОВ, писател
(По повод актуелните моменти произлезени од објавувањето на списокот на корисници на средства од програмата за финансирање на проекти од национален интерес)
П
{tipski Glas, Fevruari, 2019 br. 90
циите. За надминување на проЧетврто: Срамно е вработивречностите постојат услови тените во институциите на култукои треба да ги исполнат и ед- рата да протестираат зашто од ните и другите. кравата -Министерство за култура, не можат да цицаат од повеќе вимиња ( редовно земаат Прво и најважно: Члено- плата, но се и со желба да се вите на комисиите не треба суб- земе и некое хонорарче од нејективно и партиски да ги вредну- колку илјада евра колку да се ги ват делата на уметниците-теа- смират фрустрациите што и’ протарџиите, а апликантите треба излегуваат од неработењето во да знаат дека во културата, со матичните институции). културните фабрики треба да се менаџира, а не само да се трошат субвенциите. Петто: Срамно е да се напаѓаат членовите на комисиите и министерот заедно со своите соВторо: И кај едните и дру- работници оти субвенциите за гите треба да постои љубов кон нациналните вредности во кулработата која непречено ќе и турата не се доделуваат на федава предност на стручноста и стивали и театарски претстави компетентноста во работењето и со кои се врши афирмација и подонесувањето одлуки. пуларизација на автори од странство-импортни конфликти.
ред десетина години бев член на помошното телокомисија,при Министерството за култура, за избор на проекти од национален интерес во тетатарската дејност. Апликанти беа сите национални театари од Републиката. Средствата се делеа по некои утврдени принципи кои произлегуваа од процентот на етничката припадност на апликантите. На едните им припаѓаа 80 проценти од средствата, а на другите 20 проценти Работата на комисијата не Шест важни точки во однос на културата, културните помина во мирна атмосфера. политики и финансирањето на културниот производ Проблемот побаравме да го решиме со асистенција на висок со државни пари, или приказна за народната „лежи државен функционер вработен лебу да те јадам“... во Министерството за култура. Оставивме партиите од коалицијата на власт да го донесат Трето: Срамно е, на некои крајното решение. откако не ќе им се остварат пла- Шесто: Срамно е да се зборува новите – рамни на слатки сониш- за национална програма во теаОна што годинава се слу- та, да протестираат, да поднесу- тарите без домашни автори-драчи со програмата усвоена од ваат оставка од советодавни те- матичари и нивните дела. страната на Министерството за ла,т.е. да бараат оставка од функултура ми дава за право да кон- кционер чија кандидатура претМојот дедо Трајко кога ќе статирам дека проблемите се ходно ја прифатиле со аклама- побарам преку леб погача ќе капровлекуваат во континуитет, са- ција. жеше: „Е мој синко никогаш немо што за некои се виновни апмало време во која желбата ликантите, а за некои комисиите „лежи лебу да те јадам“ била и што ги разгледуваат апликапрактично остварлива.
{tipski Glas, Fevruari, 2019 br. 90
КОЛУМНА
Сеќавањето како аманет
Пишува: Д-р Страшко Стојановски, професор по социологија на УГД 11 март 1943 година. Датум врежан во историјата на градот како симбол на болка и празнина. Секој обид да се присетиме на трагедијата на Холокаустот во кој засекогашги изгубивме нашите сограѓани, се чини премал да се оддаде соодветна почит. Но меморијата и моќта на сеќавањето е наша света должност. Да се присетиме на Самуел, Јосеф, Моис, Давид, Ана, Луна, Стела..., да се присетиме на сите останати 651 депортиран Евреин од Штип, затоа што ова не се едноставни имиња и бројки, туку човечки судбини. Овие наши сограѓани се радувале, се веселеле, но и тагувале заедно со нашите претци. Тоа се нашите соседи и пријатели. Историската одговорност на окупаторите и фашистичките колаборационисти е добро позната. Бугарските окупациони и административни власти, иако имаат заслуга за зачувување на Еврејската заедница во Бугарија, имаат и историска одговорност за депортацијата на Евреите од областите кои беа под нивна окупација. Штип и Еврејската заедница во градот не се исклучок. Во градот повеќе не зе зборува ниту јидиш, ниту ладино. Еврејското маало под Исарот остана засекогаш празно за една култура и цивилизација, за една заедница која толку многу дала за целиот свет. На крајот, с> завршува во пламенот на Треблинка и болна тишина....празнотија... Потомците и членовите на еврејската заедница кои потекнуваат од градот под Исарот и од Македонија, а се наоѓаат во Израел и низ целиот свет, се врската за надградба на сеќавањата. Општината може да ги зацврсти ваквите врски преку збратимување со општини во Државата Израел и воспоставување на потесна и перманентна соработка.
Верувајте, сите оние кои го читате текстот, многу е тешко да се сосредочи мислата и да се напише колумна за болката, за оние кои не сме ги сретнале, а нивните потомци можеле да бидат тука, со нас...денес...
15
Но останува нашата должност да се сеќаваме! Затоа, мои студенти, колеги, професори, мои штипјани и драги пријатели, минувачи и намерници, кога поминете покрај споменикот на депортираните Евреи, нашите сограѓани, застанете, прочитајте ги имињата, поклонете се....присетете се дека на просторот на денешните предавални на Правниот факултет била тогашната синагога...дека тука, на Шабат, на Јом Кипур, на Ханука имало луѓе кои се молеле на Бога...на истиот бог од стариот завет од кој извира и христијанството и исламот... Меморијата е можност да го оживееме минатото и од истото да научиме со цел никогаш да не се повтори. Иднината лежи во младоста на новите поколенија и можностите од болното минато да изградиме
мостови. Потомците и членовите на еврејската заедница кои потекнуваат од градот под Исарот и од Македонија, а се наоѓаат во Израел и низ целиот свет, се врската за надградба на сеќавањата. Општината може да ги зацврсти ваквите врски преку збратимување со општини во Државата Израел и воспоставување на потесна и перманентна соработка. Исто така, Универзитетот „Гоце Делчев“, треба да ја искористи можноста за соработка со Универзитети во Израел, особено во рамките на техничките факултети, земјоделието и образованието. Дел од универзитетскиот кадар веќе реализира студиски претстои и се обидува да ја ефектуира ваквата идеја. Во иднина, убеден сум дека ќе се развијат конкретни форми на соработка со вклучување на студенти, како најголем ресурс и потенцијал од регионот. Аманетот останува на следните генерации, да работиме чесно, да бидеме успешни, да ја направиме Македонија подобро место за живеење и да се сетиме...на Дона, Моше, Мириам, Јаков, Арон...затоа што ова не се само имиња, туку човечки судбини...тоа се наши сограѓани...
16
Боцкаво лето, нов роман на д-р Даница Фичорска КУЛТУРА
О
д Македонија до Австралија, од Австралија до Сахара, во тоа огромно пространство се сместени ликовите во романот Боцкаво лето на др Даница Фичорска. Познатата докторка сега во пензија, во центарот на романот како главен лик ја сместува баба Дона, околу која се врти суштината на приказната. Тука се и нејзините внуци Иван, Елена, Деа и Благуна, а во приказната свое место си има и кучето Леон, чуварот на куќата на баба Дона и нејзин најверен пријател кога таа останува сама дома.
{tipski Glas, Fevruari, 2019 br. 90
Добрила Јовева, професорка во пензија, преку убава рецензија ни соопштува зашто романот на д-р Фичорска е податливо за читање прозно дело и зашто тоа треба да стане дел од секоја домашна библиотека. Јасниот и за секого привлечен стил на кој е напишано делото, убавите, прецизни реченици, смислата на секоја од приказните сместени во 47 глави, го мотивираат читателот во еден здив да го прочита романот Боцкаво лето. И поради сето тоа ние најтополо го препорачуваме овој роман на д-р Даница Фичорска како семејна литература која може и треба да биде дел од секој наш дом кој држи до книгата.
Во перфектна атмосфера Лена изложуваше во Македонка Каменица
Л кинки, пензионери...
ена Ѓуриќ си остана на зборот дека ќе има самостојни изложби на своите слики во сите градови во регионот. Во таа културна мисија, по изложбите во Берово, Делчево и Пехчево, штипската уметничка изложуваше и во Македонска Каменица, во КИЦ „Романса“. На отворањето присуствуваа стотина жители на рударскиот град. Ученици, студенти, рудари, дома-
-Минатата година во нашиот град организиравме 76 настани од сферата на културата. Македонска Каменица, на еден ваков начин, си создаде бројна публика која од нас бара да реализираме културни настани. Имавме за цел да ја претставиме уметноста на Лена Ѓуриќ зашто од Делчево, Пехчево и Берово имавме многу позитивни информации во однос на нејзините изложби таму, вели Горан Огнановски, директор на Центарот за култура во чии рамки е и КИЦ „Романса“. И во овој град Лена изложи 31 свое дело.
-Ова е неверојатно, на отворање на изложба да дојде толку многу народ. Тоа укажува дека Македонска Каменица е во една убава синергија со културата. Во тоа име јас само можам да ја искажам својата гордост што КИЦ „Романса“ и директорот Огнановски ми овозможија да ги претставам своите слики пред жителите на овој мал но убав град, рече Лена, чија изложба, на барање на организаторот, траеше 14 дена.
Центарот за култура „Ацо Шопов“ половина добил, половина не добил
{tipski Glas, Fevruari, 2019 br. 90
КУЛТУРА
▌За три нови и една претстави која било планирана да се работи минатата година, и за шест ликовни изложби Центарот за култура „Ацо Шопов“ побарал 4.660.000 а добил половина од бараното.
Г
олемата галама која се крена во државата околу распределбата на финанските средства од Министерството за култура на институциите од културата во државата, не одведе во штипскиот Центар за култура „Ацо Шопов“. Овде побаравме информација за тоа што како пари е побарана за „културните производи“ на овој Центар, а што од спомнатото министерство му е одобрено. По сумирањето на сумите произлегува фактот дека оваа културна институција со национален белег за својата актвиност во тековната година, од Министерството за култура побарало 4.660.000, а добило 2.530.000 денари. Тоа се пари за четири театарски претстави и за шест ликовни изложби. Со оглед на фактот дека одобрената сума на пари е таква како што е, излегува дека Министерството за култура, барем во овој случај, постапило согласно српската мудрост „Они траже вола, ми им дајемо пола“! „До Министерството за култура поднесовме барање за шест нови театарски претстави, а ни се одобрени четири, со тоа што една од претставите требаше да се работи минатата година но поради блокирана сметка на Центарот за култура не бевме во можност да ја донесеме на сцената на театарот. Тоа беше причина Министерството за култура да си ги повлече парите за таа претстава, но истата сега ни ја смести во проекти кои ни се доде-
лени за годинава“, вели Никола Ристов, кој во времето кога барањето е поднесено беше директор на Центарот за култура „Ацо Шопов“. За три театарски претстави и за Театарскиот фестивал за деца и младинци „Малиот принц“, Центарот за култура барал 4.458.000, а добил 2.450.000 денари. Претставите кои треба да се играат во театарот во Штип се: „Возможни светови“ на авторот Џон Мајтон, а во режија на Ивана Ангеловска, потоа „Зимска Бајка“ на Шекспир во режија на Љупчо Ѓоргиевски и претставата „Патувачкиот театар на Шопаловиќ“ од авторот Љубомир Симовиќ во режија на Биљана Радиновска. Пари се одобрени и за Театарскиот фестивал за деца и младинци „Малиот принц“.
17
По 10.000 денари се одобрени за изложбите „Шарено Велигденско јајце“, за ликовната изложба на делата од ликовната колонија „Ѓуриште 2018“, потоа за изложбата на дела од ликовната колонија „Св. Јоаким Осоговски“, па за ликовна изложба „Скици 2019“ како и за ликовната изложба на дела од Струмичката ликовна колонија. Со 30.000 денари ќе биде подржано Биеналното студио за цртеж 2019. „Скратени ни се ставките за секоја од претставите. Наше мислење е дека со 500.000 денари не може да се направи квалитетен театарски производ на претставата „Возможни светови“ зашто речиси половина од таа сума отпаѓа на режисерот. Наше е да се обидеме на нашата публика, и во вакви финансиски не-услови како театар да го дадем најдоброто од себе, а последниот судија сепак ќе биде публиката. За оваа претстава баравме 1.187.000 денари а добивме само 500.000 денари. Проблем ќе биде и
НИКОЛА РИСТОВ: Со 500.000 денари не може да се направи квалитетен театарски производ на претставата „Возможни светови“, исто е и за „Зимска бајка“, но наше е да го дадеме најдоброто од себе...
Центарот за култура до Министерството поднел барање и за пголем број ликовни изложби, а му биле одобрени шест кои ќе бидат реализирани во текот на оваа календарска година. Бараната сума за овие изложби е на износ од 202.000 денари, а на Центарот му се одобрени само 80.000 денари. Лани, за вакви активности Центарот за култура во Штип добил уште помала сума на пари-само 38.000 денари.
реализацијата на претставата „Зимска бајка“ од Шекспир, за чиее поставување на сцената на театарот побаравме 1.547.000 а добивме 647.000 денари помалку. Но, пак да кажам, што е до нас, до театарот, до режисерот, актерите и сите други учесници и во оваа претстава сите тие ќе направат максимум публиката да може да ужива“, вели Ристов..
МЛАДИ НАДЕЖИ
Тодор Арсовски, момче од светот на операта за кoго допрва ќе се слушне
18
З
а Тодор Арсовски, 26 годишен штипјанец, апсолвент на Факултетот за музичка уметност во Скопје во класата на првенката во МОБ, сопранот проф. Весна Гиновска Илкова се говори како за голем талент кој, кога ќе дојде времето, ќе блесне на домашната и на европска оперска сцена. Тодор го има завршено средното мучичко училиште „Сергеј Михајлов“ во Штип вокално иструментален оддел одсек соло-пеење во класата на проф. Виолета Вучкова Арсовска. -Потекнувам од фамилија Китанови од с. Долани. Мојот дедо Методи е еден од основачите на КУД Штипски Трендафили и долгорочен играорец, а мојата баба Софијанка пеела во тоа друштво, а јас навлеков малце гени на мојата баба и од мали нозе свирев хармоника и пеев па во нижото мизичко свирев клавир во класа на проф. Станка Спасикова Лазова и подоцна продолжив во средното музичко училиште. По завршувањето на ова училиште се запишав на ФМУ во Скопје каде денес сум апсолвент, вели Арсовски за Штипски Глас. Го прашуваме Тодор каде тој, како млад човек и како нова оперска надеж ја гледа својата иднина. -Јас би бил најсреќен, кога би можел да застанам (дебитирам) и засекогаш да останам на подиумот на МОБ. Сепак, трагајки по неопходната егзистенција, а и желбата за еманципација можно е да побарам излез и надвор од границите на нашата република. Засега се е во игра, а се надевам дека мојот избор ќе биде најдобар во однос на мојата кариера каква што си ја посакувам, вели нашиот соговорник. Краткото школување во Болоња, Италија, земјата на операта која ги дала Павароти и Бочели, му внесува дополнителна енергија сигурно и одговорно да чекори по зацртаната патека на својот живот -Да, моето тринеделно школување во Болоња ми отвори широк видик за тоа колку луѓето надвор од
нашта држава ја ценат и сакат операта. Таму добив усмена понуда од еминентен проф. Генко Гешев и проф. Петар Данаилов по дипломирањето да заминам на посдипломски студии во САД во нивната класа. Јас не сум сигурен дали и колку вратите за градење кариера кај нас во Македонија би ми биле отворени, тој сомнеж секогаш постои, зашто кај нас во работата која јас најмногу од се на светот сакам да ја работам многу избор нема. Во секој случај ќе видам и сум сигурен дека својата кариера правилно ќе ја насочам, вели Арсовски. Неговото пеење (бас) го слушавме на одбележувањето на прославата на Руска прочка – Масленица во МСУ „Гаврило Романович Державин“ во Свети Николе. Публиката го испрати Арсов- ски од сцената со голем и искрен аплауз. -Публиката е главер репер и мотиватор за мое натамошно агилно и напорно работење. Не настапувам за прв пат на оваа манифестациј и сум горд што оставив убав впечаток кај публиката. Посебно при моите досегашни настапи во Штипскиот
{tipski Glas, Fevruari, 2019 br. 90
безистен ме воодушевува коа ќе ме сретнат познанити и непознанти и ќе го пофалат мојот глас и мојот настап. Имам настапувано на бројни концерти во државата и надвор од неа. Како во Бугарија,Србија, Италија, Косово, Црна Гора и други, додава маладата оперска надеж. Неговите идоли се и од домашна и од меѓународната сцена. Дома тоа се неговата професорка, првенката на МОБ, сопранот Весна Гиновска Илкова и првенецот на МОБ бас Игор Дурловски,а од светските сцени би го избрал првенецот на Метрополитен опера во Њујорк САД басот Илдар Абдразаков од Русија. На сцената би сакал да настапува со Весна Гиновска Илкова (Македонија) – Сопран,Јосеф Кафман (Германија) – Тенор, Жељко Лучич (Србија) – Баритон,Илдар Абдразаков (Рисија) – Бас, Стефан Кочан (Словачка) – Бас.
-Јас сум многу задовелен од досегашната работа и подршката на мојата фамилија која несебично секогаш застанува позади мене и голема благодарност до мојата професорка Весна Гиновска Илкова која несебично го вложуваше во мене и моите колеги целото нејзино знање и енергија, порачува Тодор Арсовски, момче за кое во иднина ќе има што убаво да се слушне.…
{tipski Glas, Fevruari, 2019 br. 90
Пишува: Викторија Кукушев, претседателка на Советот на млади на Штип
С
Годината 2018 беше динамична година за Советот на млади
коро неполна година година како секојдневно сме исправени пред нови предизвици. Стартувавме од нула, но со голем мотив и енергија да направиме промени за младите од нашата локална заедница. Промените кои самите ние сакавме да ги видиме и почувствуваме, а беа повеќе од потребни. Советот на млади на Општина Штип не е само тело на Советот на општината, тој е многу повеќе, нашиот искрен повик да ни се придружат сите млади со истата желба за промени и делување беше препознат кај младите.Сега сме веќе едно семејство кое покрај нас активните 5 члена брои и 38 соработници.Нашата мисија пред се е да бидеме гласот на младите од нашата локална заедница, да ги штитиме нивните интереси и истите да ги презентираме пред соодветните тела и институции. Преку сите превземни активности во тој поглед успеавме да обезбедиме учество на младите во социјалните и општествено-политички процеси. Измината година за Советот на млади беше доста динамична имавме голем број на настани како иницирани самостојно од наша страна, но и заеднички настани со организации и институции со кои започнавме соработка. Би сакале да спомнеме некои од нив. Тука е одбележувањето на Денот на аутизмот 2 април преку проекција на филмот ,,Јас не сум дождовниот човек“, приказна за едно момче аутист од Велес за тоа како протекува еден негов ден, проекција преку која ги потикнавме младите да размислуваат како тие да се вклучат во процесот на социјализација на оваа категорија на млади.Без исклучок би ја спомнале Младинската Спортска Олимпијада во која учество зедоа над 160 млади во четири спорта (тенис, фудбал, штафетно трчање, баскет) тоа беа два дена исполнети со насмевки и позитивна енергија. Со овој спортски
МЛАДИ
настан младите испратија и порака до надлежните дека сакаат да спортуваат, и треба што почесто да се врши реконстукција и обновување на спортските терени. Преку меѓународна соработка овозможивме во текот на летниот период во нашиот град да претстојуваат седум студенти преку европската програма за мобилност Еразмус од Великотрновскиот универзитет од Бугарија, кои преку своите активности во Дом на млади допринесоа за разубавување на истиот оставајќи мотив и за нашите млади да се вклучат во вакви актвности. Во текот на нивниот престој младите од нашиот град имаа прилика да разменуваат искуства со нив, за животот на младите во земја членка на ЕУ, предностите и бенефитите кои тие ги имаат. Ова се случи на 12 август Меѓународниот ден на младите, каде овие
студенти делеа флаери и беа отворени за прашања и разговор.Овој ден го заокруживме со убава забава за сите млади со ДЈ. Со Американското катче имаме неколку заеднички настани, работилница за креативно рециклирање со која ги потикнавме младите преку својта креативност од отпад да направат интересни дела кои подоцна беа и изложени, го одбележавме Денот на борбата против сида. Дадовме поддршка на многу хуманитарни акции и настани на младински организации и иницијативи на млади. Нашите соработници се тие кои постојано организираат различни работилници.Имавме работилница за финансиска одговорност, говор на омраза и радикализам, едукација за скриените опасни страни на интернетот на кој младите поминуваат поголем дел од своето време и каде најчесто стану-
19
ваат жртви на измами. Годината 2018 е година во која благодарение на поддршката на Мисијата на ОБСЕ во Македонија и младинските организации се донесе Локална Младинска Стратегија на Општина Штип 2019-2023, стратегија која преку својте десет области и акциони планови, ќе служи за унапредување на положбата на младите во нашата локална заедница. Бевме дел од три средби со дипломати од Американската амбасада Шалом Константино од одделот за млади и амбасадорот Џес Бејли каде се разговараше за можностите и иднината на нашата земја. Нашите соработници донесоа и споделија нови искуства од земјите кои тие ги посетија како дел од младински размени во Бугарија, Латвија, Германија, Полска, Италија,Португалија. За нашата работа и активности секогаш овде ја имаме неизмерната поддршка од градоначалникот на општината Благој Бочварски, кој секогаш излегувал и излегува во пресрет на нашита барања. Нашите заложби за младите во измината година беа препознаени од градоначалникот и советот на општината, при што за оваа година општината издвои и финансиски сретства за нашиот план и програма. Ги повикуваме сите млади да ни се придружат во организирањето на нови настани, во тек е отварање повик за краткометражен филм My city, my future, натпревар по македонски јазик, доделување стипендии на десет најуспешни средношколци...Секогаш сме отворени и транспаретни, сите информации за работата на советот и настани и повици се споделуваат на нашата фејсбук страна и инстаграм профил. Благодарение на Урбаната заедница Тошо Арсов за прв пат од постоењето на Совет на млади веќе имаме и отстапен простор кој ни служи за отворените термини секој четврток од 17:00-18:30 часот каде се среќаваме со млади кои сакаат да бидат дел од советот, сакаат да споделат идеја, предлог, критика и т.н. Ги поттикнавме младите не само да ги препознаат можностите туку и самите да ги креираат со целосна поддршка од наша страна. Овде сме и ќе бидеме овде за сите млади, младите го имаат зборот за промени!
ЖКК Тим Арена, нова женска кошаркарска екипа во градот
20
С
СПОРТ
{tipski Glas, Fevruari, 2019 br. 90
портското семејство на Штип е збогатено со нов спортски субјект. Тоа е женската кошаркарска екипа Тим Арена. Идејата за формирање на ваква екипа дошла спонтано, а со единствена цел женската кошарка да биде одново дел од спортскиот живот и спортската биографија на градот. -За добар почеток сметав дека е неопходно да изготвиме стратешки и професионален план со претходно решена финансиска конструкција, си реков дека без такво нешто кое е основа на секој успешен проект да не почнуваме зашто не би биле во ред да започнуваме нешто ново на кое нема да можеме соодветно и квалитетно да одговориме, вели Марија Гогова, претставник на генералниот спонзор „Кити Го““. Во однос на таа неопходност за да се успее беше потребно да се одезбедат добри услови за работа на децата, таа работа да им биде понудена на искусни тренери како прв услов за добар почеток и правилен
часот а сабота од 12,00 часот во ООУ „Димитар Влахов“, додава, Гогова. Идејата на клубот е како што напредуваат самите кошаркарки така и одговорните за него да го следат нивниот развој и со надополнување на некои постари и поискусни играчи, ако не оваа сезона за наредната сигурно Тим Арена да пријави екипа која ќе се напреварува во сениорска конкуренција. Со професионален и сериозен пристап кои го имаат тренерите на овој клуб од ден на ден се повеќе се зголемува и бројот на нови девојчиња, членови на ЖКК Тим Арена. Обврските на сите во оваа нова спортска институција во градот се поделени. За се да функционира како под конец одговорноста ја има Марија Гогова во име на нивната фирма „Кит-Го“ како генерален спонзор, превозот е обезбеден од оваа, една од најуспешните компании воопшто во државата, а помош дава и живинарска фарма Живино пром и РИ-
професионален пристап кон целта и кон спортистите. Клубот уште од стартот располага со целокупната опрема која е потребна за тренажен процес за развој на децата. Од тој аспект во клубот сите се задоволни. -Искуството кое го имаме јас и Маја Ашкилова како бивши кошаркарки и искуството на Снежана Георгиева како спортски директор го надополнивме со искуството на сегашниот млад тренер Петре Петковски и сите заедно со заеднички сили влеговме во ова убава приказна. Ги поделивме обврските на сите, секој од нас да даде свој придонес заеднички овој клуб да успее и со тек на време да израсне во клуб со кој ќе може сите во градот да се гордееме . Клубот го формиравме пред еден месец и веднаш започнавме со тренинзи .Презадоволни сме од одзивот на младите надежни кошаркарки кои доста сериозно си ја сватија работата со нивните тренери Маја Ашкилова и Петре Петковски. Денес нашиот клуб брои 35 кошаркарки од повеќе генерации што е добро за да можеме да се натпреваруваме во повеќе генерации. Тренинзите се одржуваат вторник и четврток од 19,15
ЕП рудникот од Охрид. Сепак Гогова тврди дека најодговорната и највозвишена задача во клубот ја имаат Маја и Петре. Тие се тука за со својата стручност и посветеност на кошарката од младите штипјанки да направат идни врвни кошаркарки. Во клубот постои и надежта дека еден убав ден Тим Арена ќе даде и репрезентативки и така ќе се вгради во убавата приказна на националниот спорт на нашата држава. Во Тим Арена се свесни дека клубот е релативно нов и млад, но тука е факто дека сите кои влегоа во овој потфат ги води големата желба и силната мотивација за успех сега и во идните години, и затоа амбициите се тука и се многу големи. -Сакам да упатам апел до сите девојчиња кои сакаат да се бават со овој спорт да ни се прилучат. Вратите на Тим Арена за сите се отворени, секоја девојка може да дојде на тренинзите и веднаш да стане дел од ова убаво спортско семејство, порачува Марија Гогова без чиј ентусијазам Штип денес немаше да го има својот женски кошаркарски клуб.
Ракометарите на Текстилец се аматери и се лесна цел на побогатите клубови
{tipski Glas, Fevruari, 2019 br. 90
Р
СПОРТ
▌Разговор со Лазо Тодоров, една од легендите на ракомнетниот спорт во Штип, заменик претседател на Р.К.Текстилец
21
акометната игра во Штип има 64 годишна традиција. Овој спорт во градот се појавува некаде 1955/1956 година и тоа како натпреварување помеѓу училишните екипи во основните и средните училишта. Како градски ракометен клуб за првпат Текстилец се регистрира во 1958 година и опстојува во тогашниот систем на натпревари неколку години,па се гаси. Десет години подоцн овој спорт доживува обнова како ракометен клуб под името Брегалница и до денес во континуитет опстојува и се натпреварува во системот на Ракометната федерација на Македонија,менувајки го името неколку патти.
нија. Есенскиот дел го заврши на седмо место,па во пролетниот дел ке игра во послабата конкуренција (плејаут). Екипата се соочи со големо осипување пред се поради фактот дека играчите се аматери, не примат никаков надоместок, па затоа се лесна цел за помокните клубови. Тодоров вели дека за подобри резултати се потребни многу повеке средства одколку што клубот успева да обезбеди. -Иако неколку години по ред ни се осипува екипата,сепак денес настапуваме покрај во сениорска уште и во пионерска конкуренција. Покрај овие две екипи,кои се во натпреварувачки процес,имаме уште 30-35, нај-
Клубот од 1979 година своите активности ги обавува во салата на ООУ Тошо Арсов. Тодоров укажува дека на салата и е потребно поголемо реновирање. Подот, санитарните чворови, таванот, осветлување на и до салата.Сето тоа треба да се уреди Потребна е и климатизација на салата,со што условите би биле на едно нормално ниво. Во однос на финансиите секоја година Советот на општина Штип,преку буџетот ни помага со одредеи финансиски средства. За нормално функционирање потребни ни се околу 900.000 денари и тоа за овој ранг на натпреварување. Со мали средства од случај до случај не помага
-Во својата долгогодишна историја клубот имал успони и падови.Се натпреварувал во најниските лиги на натпреварување, но и во највисоките лиги во Република Македонија. Лично мислам дека најголем спортски успех е финалето на Купот на СФРЈ за територијата на СРМ во 1989 г.кое финале се одигра во Боданци на ден 01.Март,1989 година, а истиото го загубивме со резултат 32:31 во корист за екипата на Тутунски Комбинат од Прилеп, вели Лазо Тодоров, човек кој 40 години е во и со клубот, прво како играч а потоа и како функционер. -РК „Текстилец“ денес со сениорската екипа настапува во Прва ракометна лига на Македо-
млади почетници во ракометната игра. Радува фактот што во последните години интерес за тренирање од нови деца постои, што се должи на нашата стручна работа со почетниците, а секако големо влијание имат и резултатите на нашата репрезентација која ги постигнува на големите натпреварувања.Во последните десеттина години имавме одлични резултати во помладите категории.Еднаш бевме државни прваци во пионерска конкуренција а во младинска еднаш втори и еднаш трети, појаснува Тодоров. Во Текстилец почетоците на своите успешни кариери ги имаа и двајца сениорски репрезентативци на Македонија, Влатко Митков и Мартин Поповски.
и неколку стопански субјекти, а пред се Кит Го Штип. Пробелмот со пари е присутен кај сите клубови но сега имаме позитивни сигнали од државната власт преку Законот за данок од добивка. Законот предвидува да обврзниците на данок од добивка можат по своја воља, 40 проценти од обврската ја усмерат према ракометните клубови.Ние како раководство деновиве ги испитуваме овие можности и ке бараме стопанственици кај кои би можеле да наидеме на разбирање. Тренер во клубот долги години е професорот по физичко воспитување,Павле Тодоров,кој со својота стручност и авторитет кај учениците и родителите има најголем придонес за прилив на нови членови.
ЛАЗО ТОДОРОВ е една од легендите на клубот.Во периодот од 1979 до 1995 г. настапил на 503 официјални натпревари и постигнал 2.899 гола. Цели 24 години тој е службено лице (записничар и мерач на време) на околу 750 натпревари одиграни во Штип,од пионерска па до сениорска конкуренција,како кај машки така и кај женски натпревари.Тоа се околу 95-96% од сите одиграни натпревари во наведениот период во Штип. Последните пет години тој е член на Претседателството, а последната година e заменик претседател.
РАЗОНОДА
22
TR-MR ov -Mi Re k e ~e R Ti
Трговци (1)
{tipski Glas, Fevruari, 2019 br. 90
Нашите политичари се најголеми трговци на светот. Само тие на народот можат да му продадат муда за бубрези. Трговци (2)
Најголеми махери во трговијата со луѓе се нашите политичари. Трговскиот мега проект им се вика мнозинство напред, морал – стој! Психијатар
Македонец оди на психијатар. Сеансата трае 30 минути. Потоа доаѓа резултатот. Психијатарот – полудува! Министри
Razmisluva: Iv. BOJ
Имаме министри без портфелј по четири Години на власт станат минситри со преполн портофел!
ВИЦОТЕКА
Средновечен маж и се пушта на плавуша во дискотека, плавушата му одговара: – Бегај бе, стар си за мене! Цела коса ти е побелена. – Па што? И на Шара врвовите и се бели, а доле е пролет!
ИМПРЕСУМ
Зборуваат две плавуши: – Муце, мојот маж ќе станува илузионист! – Зошто мислиш така? – Се враќам вчера порано од работа, а тој во спалната и ми вика „Гледај сега“ и кога почна: „Абракадабра… Хокус-покуспрепаратус…“ тропна на врата на плакарот и од таму излезе Трпана од трети кат во долна облека! Толку беше збунета што дури не можеше да сфати што се случува…
Издавач: Медиум Боја 43 – Штип Седиште на фирмата и адреса на редакцијата: Ул. „Тошо Арсов“ бр. 23 – 2000 Штип Одговорно лице: Иван Бојаџиски
Излегува еднаш месечно Првиот број излезе во месец април, 2009 година Главен и одговорен уредник: Иван Бојаџиски Графички уредник: Јорданчо Бојаџиски,
Овој број е отпечатен на 28.02.2019 година
Трпе вози кола, одеднаш БАМ, некој го удира одзади. Искача од кола нервозен, гледа кој го удрил. Во колата позади гледа плавуша и одма почнува да и вика: – Ти ма! Гледаш ли што направи?! Си полагала ли воопшто за возачка? а плавушата му враќа: – Ма сто пати повеќе од тебе! Тираж: 1.000 примероци
Ж-ка: 290000002136767 Едб:4029019522191 Т.Т.К. банка А.Д. Скопје Годишна претплата: 180 денари.
Печати печатница Генекс-Кочани Ул. „Тодосија Паунов“ б.б.
За Штипски глас се плаќа повластена даночна стапка од 5% ISSN 2545-4498
{tipski Glas, Fevruari, 2019 br. 90
С У Д О К У
Броевите од 1 до 9 впишете ги во блоковите со големина 3 x 3 полиња (врамени со здебелени линии), така да секој број може да се најде само еднаш во водоравната или хоризонталната насока
СКРИВАЛКА треба да пронајдете два скриени предмети
РАЗОНОДА
23
24
РЕКЛАМА
{tipski Glas, Fevruari, 2019 br. 90
