TechniShow Magazine editie 1 van 2025

Uitgave van FPT-VIMAG

jaargang 20 | editie 1 | maart 2025

VERSPANEN EN ADDITIVE MANUFACTURING

ANTAL DRIESSEN: "ENKELSTUKS VERSPANEN IS WEL TE AUTOMATISEREN"

AART AALBERS (AALBERS|FARINA): “GOED VOORRAADBEHEER IS HET LOGISTIEKE HART”

OPPERVLAKTETECHNOLOGIE ALS NOODZAKELIJKE KERS OP DE AM-TAART

PLANET-SYSTEM

Een uniek modulair snelwissel systeem voor uw draaibank.

Het PLANET-systeem biedt:

Het PLANET-systeem is een innovatief cassette positioneringssysteem.

Het PLANET-cassettesysteem maakt gebruik van gekalibreerde kogels voor het uiterst nauwkeurig positioneren van ISO, steek en schroefdraad draaibeitels.

• Een snelle gereedschapswissel: Wisselt ISO, steek en schroefdraad draaibeitels in slechts 1 minuut, i.p.v. de gebruikelijke 5 á 10 minuten insteltijd die u met conventionele draaibeitels heeft.

• Nauwkeurigheid: Wissel de cassette zonder de basishouder van de draaibank te verwijderen, met uitstekende repeteernauwkeurigheid en geen verlies van de positie van de wisselplaat.

• Eenvoudige bediening: Wissel de cassette d.m.v. één bout los te draaien, zonder verlies van nauwkeurigheid of stabiliteit.

• Koeling: Alle Planet gereedschappen hebben interne koeling.

Kortom: Het PLANET-systeem zorgt voor een efficiënter werkproces en kortere insteltijden. Dit zorgt voor een hogere productiviteit en bespaart tijd.

Vroeger hadden we aan de Rijnsburgerweg in Leiden een tandarts met de naam Snoep. Ik kon daar onbedaarlijk om lachen. Tandarts Snoep, dat verzin je toch niet? Naïef als ik was, dacht ik nog dat een tandarts niet van snoep zou kunnen houden. Soms lijkt het zelfs alsof de paradox de regel is: de longarts die rookt, de agent die te snel rijdt, de diëtist die een vette hap neemt.

Ik moest daar aan denken na mijn interview met Gerard Ekhart dat in dit nummer staat. Hij ziet dat de maakindustrie er de laatste decennia alles aan heeft gedaan om de landbouw in Nederland de allerhoogste opbrengst te laten maken. Dankzij mooie machines en dito automatiseringsoplossingen. De melkmachines, eiersorteerders en kippenfiletsnijders van Nederlandse makelij zijn de beste van de wereld, volledig gedigitaliseerd en gekoppeld aan allerlei systemen.

Wat Ekhart betoogt, is dat de maakindustrie eigenlijk zichzelf helemaal niet heeft ontwikkeld. Het merendeel zit nog in Industrie 2.0. Hij verklaart dat het inderdaad een gevalletje 'rokende longarts' is. Vanuit de in principe hele mooie gedachte om het beste voor de klanten te maken, hebben veel machinebouwers zichzelf niet ontwikkeld. Terug naar de longarts: zijn patiënten zijn allemaal genezen, maar zelf ligt hij rochelend op zijn sterfbed.

Gelukkig zijn niet alle longartsen rookverslaafd. En zijn er heus nog genoeg machinebouwers die zich wel hebben ontwikkeld. Een voorbeeld is Antal Driessen, van het gelijknamige draaiwerk-bedrijf. Het stoorde hem dat enkelstuks draaien eigenlijk niet te automatiseren leek te zijn. Dus zette Driessen zijn tanden erin, en na flink wat testen en proberen is het hem en zijn mensen gelukt om te draaien 'met het licht uit'.

Bewijst Antal Driessen daarmee het ongelijk van Gerard Ekhart? Niet helemaal. Driessen was jarenlang een plaatbewerker, Hij was klant van machinebouwers en kreeg van die machinebouwers dus de allerbeste oplossingen. Hij kende de standaard en toen hij zelf een machine ging bouwen, lag de lat al meteen hoog. In ieder geval dusdanig hoog, dat automatiseren de kern was en niet de machine.

Machinebouwers en maakbedrijven weten verdomd goed wat er allemaal kan. Dat leveren ze aan hun klanten. Maar misschien zouden ze ook zichzelf moeten bekijken met een bril alsof ze hun eigen klant zijn.

De rokende longarts weet precies wat zijn patiënten meemaken. En in mijn gedachten heeft tandarts Snoep elk halfjaar wel tien gaatjes. En de machinebouwer?

THEMA: VERSPANEN EN ADDITIVE MANUFACTURING

Nieuws

High-techsector motor private R&D-uitgaven:

Henk van Beek redactie@technishow.nl

Veluw Metal Creations (VMC) breidt machinepark uit met twee Hedelius-zwenkkopmachines 14

Antal Driessen: ‘Enkelstuks verspanen is wel te automatiseren' 16

Aart Aalbers (aalbers|farina): “Goed voorraadbeheer is het logistieke hart” 20

Oppervlaktetechnologie als noodzakelijke kers op de AM-taart 22

Markt

Jeff Hagelen (WEMO): “In de zoektocht naar hogere productiviteit wil men onze automatiseringsoplossingen” 26

Zeventiende editie TechDemoweek in teken van automatisering 34

Interview

“De maakindustrie is vergeten de maakindustrie relevant te houden” 28

Additive Manufacturing Solutions Limited (AMS) Burscough, Lancashire, 5 februari, 12.59

JAGER

Additive Manufacturing Solutions (AMS) werkt samen met Rolls-Royce en het Britse Ministerie van Defensie (MOD) om onderdelen van oude en niet meer gebruikte Tornado-gevechtsvliegtuigen te recyclen en te gebruiken voor de productie van nieuwe onderdelen voor de volgende generatie Tempest-jets. Dit project wordt beschouwd als een primeur voor het Verenigd Koninkrijk. De partners hopen hiermee de potentie van geavanceerde recycling en additieve productietechnieken in defensietoepassingen te demonstreren. Tot nu toe heeft AMS de geavanceerde recyclingmethode gebruikt om een 3D-geprinte neuskap en ventilatorbladen te produceren voor de Orpheus-motor van Rolls-Royce. Deze motor is een cruciaal onderdeel van het Future Combat Air System-programma (FCAS) van het MOD, dat de ontwikkeling van de Tempest-jager ondersteunt. De additief geproduceerde neuskap is inmiddels geïnstalleerd op een Orpheus-testmotor en heeft strenge geschiktheids- en veiligheidstests doorstaan.

VEILIGHEID

Het geavanceerde recyclingproces binnen het project omvat het demonteren van overtollige Tornado-vliegtuigen om hoogwaardige metalen te

winnen, zoals titanium. Dit materiaal wordt vervolgens verneveld tot poeder, dat als grondstof dient voor het 3D-printen van nieuwe componenten.

Andrew Eady, Vice President FCAS Sustainability bij Rolls-Royce: “Het Tornado 2 Tempest-project is een perfect voorbeeld van de vooruitstrevende duurzaamheidsprincipes die zijn verankerd in de FCAS Sustainability Strategy en de MOD Defence Support Strategy. Tornado 2 Tempest is een gedurfd, spannend en innovatief project dat laat zien hoe uitstekende samenwerking tussen het MOD, de industrie en het mkb duurzame en technologisch geavanceerde oplossingen kan opleveren.”

Minister van Defensie-aankoop en Industrie Maria Eagle verklaarde: “Het Tornado 2 Tempest-project toont de creativiteit, vindingrijkheid en innovatie binnen defensie bij het waarborgen van onze nationale veiligheid. Door samen te werken met belangrijke industriële partners kunnen we kosten besparen, onze afhankelijkheid van wereldwijde toeleveringsketens verminderen en ervoor zorgen dat onze strijdkrachten over de allerbeste uitrusting beschikken om ons land veilig te houden. Dit initiatief heeft niet alleen een positieve impact op het milieu en de nationale veiligheid, maar ondersteunt ook de binnenlandse defensie-industrie als een motor voor groei.”

NEUS

Aanleiding is de nieuwe generatie militaire vliegtuigen (Future Combat Air System, FCAS) die in Europa wordt ontwikkeld. En dus kijkt het ministerie van Defensie in Groot-Brittannië aan tegen een berg reserveonderdelen en kapotte onderdelen van de huidige jachtbommenwerpers die de RAF gebruikt. Daar zitten veel kostbare materialen in, zoals titanium, aluminium en hoogwaardige staallegeringen. De luchtmacht verwacht bovendien dat tijdens de gehele levensduur van de nieuwe generatie vliegtuigen de toegang tot kritieke materialen op de proef zal worden gesteld. Wereldwijde toeleveringsketens raken immers steeds meer verstoord.

Het Tornado 2 Tempest-project heeft onderzocht of je deze onderdelen kunt recyclen tot poeder voor additive manufacturing. Dat is nu voor het eerst gedaan met titanium onderdelen, waaronder schoepen van een lagedrukcompressor uit de vliegtuigmotor. Na zorgvuldige reiniging zijn die via atomisatie tot poeder verwerkt en is men bij Rolls-Royce daarmee gaan 3D-printen. Daarbij heeft men met gerecycled poeder onderdelen voor de compressor geprint.

In de pilot is ook gekeken naar de rol van het Digitale Product-paspoort. Daarmee verzamelt men in de loop der tijd data over de levensduur van

het product en de herkomst van het materiaal. Op basis hiervan kan men betere beslissingen nemen over hergebruik van materialen, en het biedt bescherming tegen het gebruik van vervalste materialen.

PASPOORT

Meer informatie?

Rolls-Royce Kings Place 90 York Way Londen (Engeland) 0044-1332 242424

Humacs Krabbendam neemt activiteiten Dymato over, Röders Tec vindt onderdak bij Oude Reimer

Humacs Krabbendam, gespecialiseerd in CNC Machines in de metaalbewerking, neemt de activiteiten van Dymato over. Röders Tec vindt onderdak bij Oude Reimer. De twee agentschappen kwamen vrij na het faillissement van Dymato, begin dit jaar. Dymato was opgericht in 2004. Het bedrijf bood een breed scala aan CNC-draaimachines, bewerkingscentra, draadvonkerosiemachines en cobots aan.

Humacs Krabbendam ziet met de overname van het failliete Veenendaalse bedrijf kansen om het marktaandeel in de CNC-markt te vergroten. De naam Dymato blijft behouden, inclusief het logo. Wel wordt aan de naam ‘Powered by HK Group’ toegevoegd. Han Krabbendam, mede-eigenaar van Humacs Krabbendam in Nieuwleusen, geeft aan dat het portfolio van Dymato goed aansluit bij de het aanbod van zijn bedrijf. “De bestaande en toekomstige klanten kunnen gewoon in Veenendaal terecht voor Hyundai Wia-machines. Maar ook voor het service-netwerk van Humacs Krabbendam.”

Omdat het geen ‘normale’ overname is, maar een faillissement, hoeft Humacs Krabbendam geen personeelsleden van Dymato in dienst te nemen. “Toch nemen we voor zover mogelijk mensen mee. We bieden waar het kan een nieuw arbeidscontract aan.”

Humacs Krabbendam bestaat sinds 2012 en komt voort uit een

samenwerking tussen Humacs van Wim Hudepohl en MT Krabbendam van Han Krabbendam. Humacs Krabbendam is officieel dealer van onder andere Macro Micro CNC Freesmachines, Kitamura Machinery, SMEC (Samsung Machinetools Engineering Company), Nomura DS, Fanuc en Haeberle.

RÖDERS

Oude Reimer heeft de vertegenwoordiging verworven van de fabrikant van de ultranauwkeurige hogesnelheidsfreesmachines (HSC) en/of bewerkingsmachines van Röders uit het Duitse Soltau. Hiermee richt Oude Reimer zich ook op het topsegment van het hoognauwkeurig frezen en coördinaatslijpen en is hiermee in staat nog meer klantspecifieke oplossingen te realiseren. Met dit partnerschap heeft Oude Reimer, naast het precisiedraaien en ronsdslijpen, verdere oplossingen voor de productie van hoognauwkeurige componenten.

Een van de topsegmenten in onze markt is het ontwerpen, ontwikkelen en produceren van hightech-equipment en micro-nano componenten. De ICT-sector is een van de belangrijkste aanjagers. De HSC-machines van Röders worden al jarenlang gewaardeerd in onder andere de gereedschapen matrijzenbouw vanwege hun hoogwaardige en kwalitatieve bewerking van complexe contouren in een grote verscheidenheid van materialen en bijbehorende hardheden. De Röders-machines zijn geoptimaliseerd in ontwerp, bouw, besturings- en regeltechniek. Dit voor de hoogst mogelijke prestaties op het gebied van nauwkeurigheid, oppervlaktekwaliteit en dynamiek. In de machines kunnen verschillende productieprocessen (frezen – slijpen – coördinaatslijpen) worden gecombineerd.

STABIEL

Met de bewerkingsgebieden van de 3- tot 5-assige machines, die grofweg tussen de 200×400 mm

en zelfs tot 3.000×1.800 mm liggen, heeft Röders een breed programma en voor elk inzetgebied waar het gaat om dynamiek, snelheid, oppervlakteruwheid en maat nauwkeurigheid, een oplossing. De machines van Röders zijn thermisch uitermate stabiel door toepassing van het zogenoemde UHPC-beton (Ultra High Performance Concrete), een hightech materiaal dat onder andere wordt gebruikt voor zwaarbelaste bruggen en constructies. Vergeleken met de vaak gebruikte machinebedden van mineraal gegoten materiaal heeft dit materiaal geen kunststofgehalte en is het daardoor veel vormvaster. Deze structuur is een bewezen technologie en heeft voor alle machinemodellen een optimale thermische stabiliteit. Er is een slijtagevrije aandrijving van de assen door lineaire motortechnologie en een zeer stijf ontwerp voor een lange levensduur. De hoge machinestijfheid zorgt ervoor dat trillingen in het gereedschap vermeden worden, wat resulteert in langere standtijden en daardoor zeer lage gereedschapskosten.

De machines zijn voorzien van gereedschapslengtemeting, breuken slijtagecontrole met geïntegreerde meetlaser, automatische voortzetting van de volgende taak bij gereedschapsbreuk en automatische gereedschapswissel bij slijtage. Integratie in Röders eigen automatiseringsoplossingen is mogelijk, ook na installatie van de machine. De machines hebben een eigen besturing die volledig aan de eigen eisen voldoet voor de aansturing van de assen om de hoge nauwkeurigheden en snelheden te realiseren. Opvallend is de eventuele bedieningsoppervlakte van bijvoorbeeld de Heidenhain besturingen, zodat het gebruik voor veel machinebediener snel vertrouwd is.

RAS gaat samenwerking aan met TUWI

TUWI en RAS gaan samenwerken. RAS Reinhardt Maschinenbau GmbH, al meer dan 85 jaar een bedrijf in de wereld van plaatbewerking, wil hiermee hun machines beter in de Nederlandse markt zetten. TUWI heeft een sterk netwerk in Nederland en RAS biedt machines die inspelen op de groeiende vraag naar automatisering.

De samenwerking tussen RAS en TUWI garandeert maatwerkoplossingen, korte lijnen en goede service. Samen kunnen ze een compleet pakket bieden van machines en software. Het productpakket van RAS bestrijkt het hele gebied van vormingmachines, scharen en verschillende buigoplossingen. Waarbij in de laatste categorie veel verschillende soorten machines beschikbaar zijn. De verschillende types zwenkbuigmachines en buigcentra bieden veel mogelijkheden in de sector. Daarnaast zijn er mogelijkheden om gehele buigprocessen op klantverzoek te automatiseren. Dit sluit aan bij de vraag vanuit het hogere segment, waarbij automatisering steeds belangrijker wordt.

Om de samenwerking te ondersteunen, gaat TUWI trainingen verzorgen voor productiemedewerkers, zodat zij de machines volledig onder de knie krijgen. Daarnaast worden de machines op meerdere locaties opgesteld voor demonstraties, hier kunnen klanten de mogelijkheden in de praktijk zien. TUWI neemt niet alleen de service voor nieuw verkochte machines op zich, maar ook het onderhoud en de ondersteuning van bestaande RAS-machines in Nederland.

RAS Reinhardt Maschinenbau levert wereldwijd veel machines. RAS is voortdurend bezig met het innoveren op dit gebied. Automatiseringen worden steeds belangrijker, denk hierbij aan een toolchanger, waarmee de machine eenvoudig kan wisselen tussen verschillende toepassingen en het gebruik van robotica. RAS ontwikkelt en bouwt de machines zelf, waardoor er veel maatwerkmogelijkheden zijn.

Nieuw platform biedt bedrijven ondersteuning bij Europese Machineverordening

Bedrijven in de machine-industrie kunnen vanaf januari 2025 terecht op een nieuwe, centrale website voor alles wat ze moeten weten over de Europese Machineverordening. Deze wetgeving, die op 20 januari 2027 in werking treedt, vervangt de huidige Machinerichtlijn en brengt belangrijke wijzigingen met zich mee.

Het nieuwe Platform Machineverordening biedt praktische ondersteuning en actuele informatie om bedrijven te helpen zich voor te bereiden op de nieuwe eisen. De Europese Machineverordening breidt de definitie van de ‘machine’ uit en omvat nu ook de digitale componenten en software met veiligheidsfuncties. Voor hoog-risico-machines gelden aanvullende conformiteitsbeoordelingen.

Daarnaast kunnen gebruiksaanwijzingen en conformiteitsverklaringen voortaan ook digitaal beschikbaar worden gesteld. De wijzigingen zijn noodzakelijk omdat de huidige Machinerichtlijn onvoldoende waarborgen biedt voor veiligheid in een snel veranderende technologische omgeving. De nieuwe website helpt bedrijven om de overgang naar de Machineverordening soepel te laten verlopen. Bezoekers vinden hier:

• Duidelijke uitleg over de nieuwe veiligheids- en gezondheidseisen.

• Praktische tools en stappenplannen om processen en producten aan te passen.

• Evenementenkalender met aankomende bijeenkomsten, workshops en seminars.

• Een FAQ-sectie met antwoorden op veelgestelde vragen.

De overgangsperiode tot 2027 biedt bedrijven de kans om tijdig maatregelen te nemen. Zowel grote als kleine bedrijven kunnen via de website ontdekken welke stappen voor hen relevant zijn. De website is ontwikkeld door de Taskforce Communicatie Machineverordening, een samenwerkingsverband van onder andere het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, RAI Vereniging, TNO, NEN, FME, Waternet, Koninklijke Metaalunie, DSC en andere belangrijke partners. Dankzij deze samenwerking biedt de website objectieve en praktijkgerichte informatie.

‘Netcongestie noopt bedrijfsleven tot onderhandelen met netbeheerders'

Het elektriciteitsnet groeit niet snel genoeg mee met de groeiende vraag naar elektriciteit. Nederlandse bedrijven en netbeheerders vrezen daarom vanaf 2026 voor overbelasting van het elektriciteitsnet in alle Nederlandse regio’s. Dit zet een rem op het tempo waarin de energietransitie in Nederland kan plaatsvinden. ABN AMRO onderschrijft de zorgen van bedrijven en netbeheerders in het geactualiseerde rapport ‘Voor wat, hoort wat. Oorzaken en oplossingen voor de toenemende druk op het elektriciteitsnet’.

Volgens de bank moeten meer bedrijven samenwerken en onderhandelen met netbeheerders om de druk op het elektriciteitsnet te verlagen. Recente wijzigingen in de regelgeving, zoals de introductie van nieuwe contractvormen, maken dat mogelijk. Elektrificatie speelt ook een belangrijke rol binnen de energietransitie, die nodig is voor het realiseren van de klimaatdoelen in 2030.

De bank geeft aan dat nieuwe samenwerkingsvormen tussen bedrijven op de korte termijn uitkomst kunnen bieden. Een belangrijke ontwikkeling is de opkomst van energie-hubs: een groep afnemers maakt gebruik van het energienetwerk en contracteert gezamenlijk capaciteit op het elektriciteitsnet bij de netbeheerder. Dit kan via een groepstransportovereenkomst (GTO) of een groepscapaciteitsbeperkend contract (GCBC). Via deze energie-hubs kunnen bedrijven vaak in totaal méér capaciteit benutten dan wanneer ze individueel opereren. Als tegenprestatie geven de

energie-hubs een deel van de opgetelde, eerder per bedrijf en aansluiting verstrekte capaciteit terug aan de netbeheerder. Deze herschikking van de capaciteit helpt de netbeheerder om wachtlijsten te verkleinen en het beschikbare netwerk beter te benutten.

GESPREK

“Bedrijven moeten in 2025 actief in gesprek gaan met naburige ondernemingen en de netbeheerders om hun stroomgebruik beter op elkaar af te stemmen. Anders worden ze in 2026 mogelijk verrast door verdere fysieke netcongestie,” zegt Peter van Ees, sector expert Energie van ABN AMRO. “Een belangrijk voordeel van deze nieuwe contractvormen is dat bedrijven in een energie-hub zelf bepalen hoe ze de beschikbare capaciteit inzetten, door het stroomgebruik onderling te regelen. Dit betekent dat er meer stroom geleverd kan worden gedurende de dag, eenvoudigweg omdat de netcapaciteit beter wordt benut.”

Naast noodzakelijke investeringen in het elektriciteitsnet, efficiënter omgaan met energie en het zelf opwekken van energie, zijn dankzij aanpassingen in de wet- en regelgeving nieuwe samenwerkingsvormen mogelijk, zodat de beschikbare capaciteit beter kan worden verdeeld. De Autoriteit Consument en Markt (ACM) heeft al regelgeving, zoals de netcode en de tarievencode, aangepast. Hierdoor kan het stroomnet flexibeler worden benut. De ACM roept netbeheerders daarom op hiervan gebruik te maken. In december 2024 heeft de Eerste Kamer daarnaast ingestemd met de Energiewet, die in april in werking treedt. In deze wet zijn wijzigingen voorgesteld om uitdagingen rond netcongestie aan te pakken. De nieuwe Energiewet biedt afnemers van elektriciteit meer ruimte om in groepsverband, zoals energie-hubs, actief deel te nemen aan de energiemarkt.

Het rapport ‘Voor wat, hoort wat’ van ABN Amro is hier te downloaden

HSG Laser en Landré beginnen meerjarige samenwerking voor de Benelux

Na een succesvolle samenwerking in 2024 hebben HSG Laser en Landré een meerjarige exclusieve dealerovereenkomst gesloten voor de Benelux. Deze overeenkomst markeert een belangrijke stap in het versterken van de positie van beide partijen in de regio en biedt klanten toegang tot hoogwaardige lasersnijproducten, gecombineerd met lokale expertise en service.

De samenwerking tussen HSG Laser en Landré begon in 2023. Het merk werd stevig neergezet in Nederland en de vraag naar HSG-producten

was boven verwachting. Met de verkoop van talrijke plaatlasers en buislasers was 2024 een succesvol jaar. De nieuwe exclusieve dealerovereenkomst stelt beide partijen in staat om voort te bouwen op dit succes en hun marktpositie verder te versterken.

HSG Laser behoort tot de top vijf grootste laserbouwers van China en staat bekend om zijn hoogwaardige lasersnijproducten. In samenwerking met Landré, de lokale service-expert in de Benelux, biedt HSG Laser een unieke combinatie van productkwaliteit, betrouwbaarheid en betaalbaarheid. Klanten profiteren van HSG’s

innovatieve technologieën, ondersteund door de lokale expertise en service van Landré.

BREED PRODUCTPORTFOLIO

Het portfolio omvat innovatieve fiberlasers die plaat- en buismaterialen efficiënt en kosteneffectief kunnen bewerken. Met aanzienlijk lagere kosten dan CO2-lasers, plasmasnijden of traditionele boor- en zaagmethoden zijn de fiberlasers ideaal voor de snelgroeiende staalconstructiemarkt.

Met plaatlasers variërend van 3×1,5 tot 30×3,5 meter en vermogens tot 60kW, en buis- en profiellasers voor diameters van 8 tot 715mm en 20kW vermogen, biedt HSG oplossingen voor uiteenlopende productiebehoeften. De machines ondersteunen bewerkingslengtes van 6 tot 18 meter en integreren moeiteloos met Tekla-software voor een efficiënte workflow.

In 2025 zullen HSG Laser en Landré zich richten op verdere uitbreiding van hun lokale aanwezigheid, waaronder een nieuwe service- en agentschapsstructuur in België. Daarnaast nemen ze deel aan belangrijke evenementen, zoals Machineering 2025, om hun innovaties te presenteren aan een breed publiek. De focus blijft liggen op hoogwaardige plaat- en profiellasers naar keuze met automatisering, om zo te voldoen aan de groeiende vraag in de markt.

Promas wordt exclusief importeur voor SHW machines in de Benelux

Vanaf 1 februari is Promas de exclusieve importeur voor SHW machines in de gehele Benelux. SHW Werkzeugmaschinen GmbH is een van de wereldspelers in het vervaardigen van grotere freesmachines met bewegende kolom, portaalmachines en bewerkingscentra. Deze machines worden ingezet voor de productie van grote onderdelen in de machineen installatiebouw, dieselmotoren, turbines en milieutechniek. De machines zijn uitgerust met de precisie van de SHW-freeskop, die voldoet aan de hoogste eisen qua nauwkeurigheid en freescapaciteit.

De machines van SHW passen in het productassortiment van Promas naast andere merken, zoals Hedelius, Reiden, Hartford en Zimmermann. SHW biedt een uitstekende aanvulling met grote, 5-assige of 5-vlaks machines, optioneel met draaifunctie. Deze

machines onderscheiden zich door hun uitzonderlijke nauwkeurigheid en indrukwekkende freescapaciteit. Naast de machines levert Promas ook de complete technische ondersteuning aan hun klanten in Nederland en België.

spaan. Tijdens dit evenement was ook de productie- en assemblageruimtes van SHW te bezichtigen, inclusief de Unispeed- en Powerspeed-machines in aanbouw.

België.

KORTE LEVERTIJDEN

SHW biedt diverse machines met korte levertijden, zoals de Unispeed en Powerspeed modellen. Op 19 en 20 februari hield SHW in het Duitse Aalen een exclusieve preview van de nieuwste PowerPortaal 4000 onder

High-techsector motor private R&D-uitgaven:

Eindhoven en ASML zijn kartrekkers

De Nederlandse high-techsector, met ASML en Philips als trekkers, blijft in Nederland veruit de grootste private investeerder in R&D. Het afgelopen jaar namen de uitgaven van ASML met ruim 25 procent toe en kwam uit op een totaal van 2,8 miljard euro. Dat en meer blijkt uit de R&D Top 30 van Technisch Weekblad, in samenwerking met VNO-NCW en TNO.

Ingrid Thijssen, voorzitter VNO-NCW: “R&D-investeringen vormen de ruggengraat van ons toekomstig verdienvermogen. De bedrijven in deze top 30 investeren niet alleen in hun eigen ontwikkeling, maar ook in samenwerking met een breed ecosysteem van mkb-bedrijven, start- en scale-ups, en kennisinstellingen. Dit zijn de groeibriljanten die bijdragen aan de economische kracht en innovatie van Nederland.”

Tjark Tjin-A-Tsoi, CEO TNO: “Het aandeel van de top 10 in de totale R&D-uitgaven is tussen 2016 en 2023 gestegen van 25% naar 35%. Deze ‘toppers’ zijn van grote waarde voor de Nederlandse economie, de werkgelegenheid en de geopolitieke positie. Tegelijkertijd moeten we ook constateren dat de basis te smal is en dat dit een risico vormt.

Van belang is dat meer start-ups dan nu het geval is doorgroeien tot de ASMLs, Janssens, en Bookings van de toekomst.”

Na een paar jaar afwezigheid is de R&D top 30 terug van weggeweest. Jarenlang was deze lijst toonaangevend in Nederland en de ranglijst geeft inzicht in de meest in-

novatieve bedrijven van Nederland. Naast ASML en Booking.com completeren Philips (2), KPN (4) en Janssen (5) de top vijf. Deze slechts vijf bedrijven zijn samen goed voor maar liefst een kwart van de totale private R&D uitgaven in Nederland.

CONCENTRATIE

De bijdrage van ASML is ongeveer even groot als de bijdrage van de 29 volgende bedrijven uit de lijst tezamen. De afgelopen 25 jaar is het Nederlandse R&D-landschap sterk veranderd. Met een sterke concentratie van innovatieve bedrijven in Noord-Brabant en in het bijzonder in de regio Eindhoven. De helft van de top 10 nieuwkomers uit de lijst is afkomstig uit Eindhoven. De totale private R&D-uitgaven als percentage van het bbp in Nederland (1,49% in 2022, 1,44% in 2023) blijven achter bij die van onze Europese buren, maar ook bij de meest recente 2022-cijfers uit landen zoals Korea (4,14%), Japan (2,7%), de VS (2,83%) en China (1,98%).

Nederland bevindt zich met 2,08% aan pu-

blieke en private investeringen van het bbp in 2023 (2,18% in 2022) nog steeds onder het EU-gemiddelde 2,25% (in 2022 én 2023) en de Lissabondoelstelling van minimaal 3 %.

Om op 3% te komen, moet er, gezien de recente groei van het bbp, in Nederland nu zelfs zo’n 9,8 miljard aan R&D per jaar bij (op basis van de cijfers voor 2023), waarvan naast de publieke investeringen, het grootste deel uit de private sector moet komen. Het is daarom cruciaal om het bestaande R&D-intensieve bedrijfsleven te versterken en tegelijkertijd de ontwikkeling van nieuwe R&D-intensieve bedrijven te stimuleren. Dit is niet alleen van belang voor de nationale economie, maar ook voor de positie van Nederland als innovatieve kracht binnen de EU.

Een poster met de volledige uitslag is hier te downloaden

KMWE Group verwelkomt Quadrum Capital als strategische partner en zet in op verdere groei

De KMWE Group, een internationale leverancier en partner voor de hightech- en luchtvaartindustrie, verwelkomt Quadrum Capital als strategische partner. Met deze stap verstevigt het familiebedrijf, opgericht in 1955, zijn positie als toonaangevende leverancier van engineering-, productieen assemblagediensten voor complexe en hoogwaardige componenten en systemen in zowel Europa als Azië.

In de afgelopen jaren heeft KMWE flink geïnvesteerd in zijn langetermijnstrategie. Belangrijke ontwikkelingen zijn onder andere de uitbreiding op de Brainport Industries Campus in Eindhoven, intensivering van activiteiten rondom reparatie en hergebruik, de inzet van nieuwe 3D-printtechnologieën, innovatieve reinigingsapparatuur en de groei van activiteiten in Maleisië. Met Quadrum Capital als nieuwe aandeelhouder versterkt KMWE zijn structuur, borgt het de continuïteit op de lange termijn en creëert het een solide basis voor verdere groei. Naast Quadrum Capital blijven Jan Aalberts (via Aalberts Investments) en Edward Voncken aandeelhouder en actief in hun huidige rollen als respectievelijk voorzitter van de Raad van Commissarissen en CEO. De transactie is onder voorbehoud van goedkeuring door autoriteiten, zoals de Autoriteit Consument & Markt en Bureau Toetsing Investeringen, en wordt naar verwachting afgerond in het eerste kwartaal van 2025.

Edward Voncken, CEO van

KMWE Group: “Quadrum Capital is een sterke partner die perfect aansluit bij het DNA van KMWE. We zijn ook verheugd dat Jan Aalberts nauw betrokken blijft bij de KMWE Group. Tegelijkertijd neemt Berry Geven, de zoon van de oprichter, afscheid als aandeelhouder.”

Berry Geven, niet-uitvoerend bestuurslid: “Na 40 jaar draag ik met vertrouwen mijn verantwoordelijkheden over aan het huidige managementteam en onze medewerkers. Quadrum Capital deelt onze waarden en visie en is een solide partner om onze langetermijndoelen te realiseren.”

Arjan Hoop, Managing Partner bij Quadrum Capital: “KMWE is een gerenommeerd familiebedrijf met een sterke geschiedenis, een leidende marktpositie en een essentiële rol in de kernactiviteiten van zijn klanten. Samen met het gedreven managementteam van KMWE vormt dit de ideale basis voor verdere groei. Wij kijken ernaar uit om KMWE te ondersteunen in deze volgende groeifase, in nauwe samenwerking met de andere aandeelhouders.”

Alles onder een dak bij de Maakindustriedag

bij

Style CNC

Tijdens de tweejaarlijkse Maakindustriedag bij Style CNC in Spakenburg laten 27 exposanten een volledige doorsnee van de productietechnologie in de Benelux op 3 en 4 april zien. Tijdens het tweedaagse evenement zijn onder andere live demo’s van CNC-machines, innovatieve oplossingen en inspirerende specialisten te bewonderen.

“De centrale gedachte is om kennis met elkaar te delen”, zegt Bastiaan Clement. Hij is directeur van Style CNC en al jaren de gastheer van het terugkerend tweejaarlijkse evenement. “En of dat nu over digitalisering of automatisering is, of over verspanende machines: we tonen met alle exposanten wat er in de Benelux over de hele breedte te vinden is in de wereld van productietechnologie.”

Hij merkt dat het enthousiasme voor de mini-beurs nu al groot is. Oorspronkelijk was er plek voor slechts 22 exposanten. Door wat schuiven en meten is het gelukt om 27 partners te kunnen plaatsen in de hallen van Style. Twee jaar geleden waren er ongeveer 300 bezoekers. Clement verwacht nu minimaal 500 mensen.

“Alles is onder een dak te vinden, een volledige doorsnee van de productietechnologie. Alles onder een dak op een kleinschalige en toegankelijke manier samengebracht. Zo kan je zien hoe machines de meest complexe bewerkingen moeiteloos uitvoeren, zowel als het om draaien als om frezen gaat. Eigenlijk zie je innovatie in actie. Ik denk dat een bezoeker geïnspireerd zal worden om de je eigen processen te verbeteren met geavanceerde oplossingen.”

Wat vooral onderscheidend zal zijn, is de positiviteit die Clement predikt. “Te vaak hoor ik negativiteit. Dat is nergens voor nodig. En dat vinden de partners die op ons event staan ook: iedereen is positief. Er liggen genoeg kansen. Als je maar je klauwen uit de mouwen steekt. De Maakindustrie-

dag is dan ook een doe-event. Niet zeuren, maar poetsen.”

Tijdens de Maakindustriedag zijn de volgende partijen aanwezig: AMR, Blum, Covebo, Dimatech, ECI, Ecotax, Fanuc, Hersbach Tools, Hoffmann Group, IMS Nederland, LFH Lease, March-Day, Phantom, Renishaw, Rhenus, Safan Darley, Schunck, Seco Tools, STB, Style CNC Machines, TEO, TTG, Tungaloy, Wera, Young Cuttingtools.

Meer informatie en aanmelden: www.demaakindustriedag.nl/

Nieuwbouw ultramoderne productiefaciliteit Wilvo Group

De Wilvo Group brengt alle verspanende activiteiten op één nieuwbouwlocatie in Bergeijk samen. Het gaat om GFM, Van den Broek, vd Elsen en Metalnet. De verwachting is dat het gebouw medio 2026 wordt opgeleverd.

Wilvo zet in op groeimogelijkheden in high mix/ low volume verspaning met de bouw van een ultramoderne productiefaciliteit aan de Kennedylaan 12 in Bergeijk (op een steenworpafstand van de huidige locaties). Deze centrale locatie verenigt alle verspanende bedrijven binnen Wilvo Group tot één nieuwe entiteit: Wilvo Precision.

Rob Lemmens (CEO Wilvo Group): “We zijn trots en enorm enthousiast over het nieuws dat we vandaag naar buiten hebben gebracht. Want de voordelen van centralisatie zijn enorm. Vanuit één locatie kunnen we beter samenwerken, efficiënter werken, kosten besparen en het beste van al onze verspanende bedrijven combineren. Dit is van groot belang voor onze concurrentiepositie en uiteindelijk het behoud van de maakindustrie in Nederland. Daarnaast kunnen we eenvoudiger groeien en zo ons marktaandeel vergroten. Op de nieuwe locatie hebben we de ruimte om in de komende jaren in omvang te verdubbelen. Dit alles draagt bij aan de financiële stabiliteit van Wilvo en onze toekomstbestendigheid.”

Hoffmann-Metalcare opent nieuw duurzaam bedrijfspand

Hoffmann-Metalcare heeft aan de zuidkant van Hendrik-Ido-Ambacht een nieuw, uiterst duurzaam bedrijfspand geopend. De nieuwbouw onderscheidt zich door een circulaire bouwmethode en de inzet van groene technologie. Hoffmann-Metalcare, dat verspanende en niet-verspanende machines ontwikkelt, levert, onderhoudt en repareert, onderstreept daarmee haar commitment aan duurzaamheid en innovatie.

Het nieuwe pand in het energieneutrale en circulaire bedrijvenpark Ambachtsezoom is ontworpen om de serviceverlening en machine-ontwikkeling van Hoffmann-Metalcare naar een hoger niveau te tillen. Het biedt een inspirerende werkomgeving voor medewerkers en fungeert als centraal punt voor de dienstverlening aan klanten in Nederland en België.

“Dit pand is niet zomaar een gebouw; het is een symbool van onze inzet voor een duurzame toekomst,” aldus Gerrit Eysink, directeur Hoffmann-Metalcare tijdens de openingsceremonie. “Door onze samenwerkingen met gerenommeerde machinebouwers uit Europa en Taiwan kunnen we de nieuwste technologieën en innovaties naar onze klanten brengen.”

KLOPPENDE HART

Het nieuwe pand van Hoffmann-Metalcare is het kloppende hart voor innovatie in de maakindustrie. Het gebouw omvat onder meer kantoorruimten en een grote werkplaats, waar klantspecifieke oplossingen

worden ontwikkeld en gewerkt wordt aan verduurzaming middels revisie en onderhoud van bestaande machines. Daarnaast is in het nieuwe pand het Europese distributiecentrum van Everising ondergebracht. Van hieruit worden de Everising zaagmachines geleverd naar de diverse Europese verkooppunten, van Spanje tot Finland en van het Verenigd Koninkrijk tot Bulgarije.

Tijdens de open dag die ter gelegenheid van de opening werd georganiseerd, werden bezoekers door de nieuwbouw rondgeleid. Er werden daarnaast demonstraties verzorgd door onder meer Everising (zaagmachines), Sangiacomo (persen), Dimeco (rollenaanvoerapparaten, bandrichtmachines , af- en opwikkelhaspels) en Raziol (bandsmeersystemen).

De realisatie van het nieuwe pand kwam tot stand dankzij de inzet en toewijding van het eigen personeel en de samenwerking met verschillende partners, waaronder aannemersbedrijf Houtman en E-installateur Hoffman DME.

Veluw Metal Creations (VMC) breidt machinepark uit met twee Hedelius-zwenkkopmachines

Arie van Veluw is no-nonense. Als hij iets doet, doet hij het goed. Daarom gebruikt zijn bedrijf Veluw Metal Creations (VMC) alleen A-merken, en zorgt hij ervoor dat de omstandigheden voor de werknemers optimaal zijn. En dat alles met zo min mogelijk belasting voor het milieu. Nieuw in het machinepark zijn twee Hedelius Tiltenta-zwenkkopmachines, geleverd door Promas. “Kwaliteit is onze kracht”.

De entree van het in 2019 gebouwde bedrijfspand van Veluw Metal Creations (VMC) in Nieuwkuijk vat het bedrijf samen: passie voor techniek, kwaliteit en innovatie. Centraal in de hypermoderne hal staat een klein standbeeld van een lassende Arie van Veluw, oprichter en eigenaar van het bedrijf. Gemaakt door zijn vrouw. Een trap van verschillende soorten staal, opgebouwd uit gesneden en geponste platen en aan elkaar gelast met grote schakels, leidt naar de moderne receptie. In de hoek staat de allereerste, nog steeds werkende boormachine die Van Veluw ooit heeft aangeschaft. VMC is gespecialiseerd in plaatbewerking, (re)engineering van producten, en de bewerking van staal, roestvaststaal en aluminium. Tijdens een rondleiding door de immense hallen van VMC valt op dat Van Veluw niet

eens zo heel veel vertelt over de machines die er staan. En dat terwijl het machinepark indrukwekkend is, met 82 kW laservermogen verdeeld over zeven machines, waaronder twee die lasersnijden combineren met ponsbewerkingen. Ook is er een volledig geautomatiseerd magazijn met een totale capaciteit van 4.704 ton. Op een viertal machines worden de uitslagen gefinished. De plaatwerkerij biedt plaats aan zeventien hypermoderne kantbanken (tot 4 meter / 3.200 kN / hoekmeetsysteem / buighulp). Sinds enkele maanden zijn er twee volledig automatische gerobotiseerde buigcellen in gebruik. Daarnaast beschikt het bedrijf over een strekmachine, diverse plaat- en profielwalsen en een inpersmachine. De lasafdeling heeft behalve tientallen individuele werkplekken tien lasrobots met twintig stations en een laserlasrobot.

Waar gaat het in de basis vooral over? “Het bedrijf moet in alle opzichten goed zijn voor de mensen. Daarom hebben we bijvoorbeeld een optimale luchtverversing. Acht keer per uur verversen we de lucht in de lasserij. Overal zijn takels, zodat niemand zich hoeft te vertillen. We hebben op alle plekken geluidabsorberende wanden aangebracht die tachtig procent van het geluid opnemen. Maar er is ook gedacht aan het licht. Led-verlichting zorgt ervoor dat het licht even sterk is als op kantoor, terwijl 2.500 meter aan lichtkoepels ervoor zorgen dat er daglicht wordt ervaren.” In de hallen is het nooit warmer dan 23 graden. Er wordt onder andere gebruikgemaakt van aardwarmte, en adiabatische koeling zorgt in de zomer voor een altijd aangename temperatuur. De warmte van de machines wordt opgevangen en hergebruikt. En uiteraard mogen zonnepanelen niet ontbreken: VMC beschikt over 7.612 zonnepanelen met een piekvermogen van 2.359.720 watt. Hiermee wordt 83 procent van de energiebehoefte van het bedrijf gedekt. Binnenkort gaat Van Veluw accu’s bijplaatsen, met een capaciteit van 1,25 MW. De productie gaat immers ook ’s nachts door, onbemand.

PORTEMONNEE

“Ik wil optimaal comfort voor iedereen in het bedrijf”, zegt Van Veluw. “Daarom hebben we gekeken met de blik van een vakman. Ik ben letterlijk op de vloer gaan staan en heb bedacht wat er nodig is om als vakman zo goed mogelijk te functioneren. Als je moet werken in een donkere, vieze ruimte met te weinig zuurstof en een temperatuur boven de 30 graden, dan kak je in. Dat is funest voor de mensen, maar ook voor de kwaliteit van het product. Als mensen zich prettig voelen, is dat gunstig voor de kwaliteit en de productiviteit.”

Goed zorgen voor je mensen, duurzaamheid en winstgevend gaan heel goed samen, weet Van Veluw. Sterker: veel mensen hebben volgens hem niet door dat je geld kan verdienen aan ‘het milieu’. Minder stookkosten, minder energie-inkoop, minder afval (het hele bedrijf met 135 werknemers heeft slechts een paar rolcontainers vuil per week): “Goed zijn voor het milieu is goed voor de portemonnee.”

SLAGVAARDIGER

Ondanks dat de corebusiness van VMC bestaat uit plaatbewerken, is het onmogelijk om niet ook een beetje freeswerk te doen. In oktober 2021 kocht Van Veluw een Hedelius Tiltenta T9-zwenkkopmachine (verplaatsing 900 x 4600). In mei 2024 volgde de iets grotere Hedelius Tiltenta T11 (verplaatsing 1100 x 4600), eveneens een zwenkkopmachine. Het zijn veelzijdige 5-assige bewerkingscentra met een zwenkbare hoofdspil. “Elk metaalbedrijf moet op een gegeven moment ook frezen. Wij zijn geen machinaal bedrijf. We zijn heel goed in lassamenstellingen en vaak vragen delen daarvan om grote precisie. Dat nabewerken met grote nauwkeurigheid is de kracht van deze universele Hedelius-machines. Voor onze klanten buigen, lassen en snijden we, maar we willen ook zelf kunnen verspanen. Dat geeft een forse verkorting van de doorlooptijd, maakt ons veel slagvaardiger, en draagt dankzij minder transport bij aan groen ondernemen.”

De opspanmallen maken ze bij VMC zelf, zodat het bedrijf complexe delen kan verspanen en daarbij hoge toleranties weet te halen. De Hedelius-machines die er staan, zijn geheel vijfassig en kunnen compleet gelaste producten nabewerken. De machines dragen volgens Van Veluw en zijn mensen bij aan de veelzijdigheid van VMC, omdat er niet alleen grote delen mee kunnen worden bewerkt, maar er ook klein werk mee kan worden gedaan. Met als extra voordelen de pendelfunctie - waardoor er een grote spilinzetbaarheid is - en de beweegbare kop.

SCHAKER

Met de Hedelius-zwenkkopmachines kiest VMC weer voor een A-merk in het machinepark. Het hele bedrijf is namelijk uitgevoerd met de beste apparatuur, of het nu kantbanken, plaatwerkingsmachines of lascellen zijn. Dat is een zeer bewuste keuze; Van Veluw legt de lat hoog voor zijn toeleveranciers. “Dat zit in onze natuur: we willen het elke dag weer iets beter doen dan de vorige dag. Kwaliteit is uiteindelijk onze kracht. Wat je bij ons bedrijf ziet, is dat de kennis en ervaring van 35 jaar hard werken is uitgekristalliseerd in een efficiënte organisatie. En die ontwikkeling stopt nooit. We hebben te maken met internationale concurrentie vanuit landen waar langer wordt gewerkt, lonen lager liggen en de sociale lasten minder zijn.”

En dus blijft VMC vooruitdenken. De grond naast het pand is al aangekocht, zodat het bedrijf niet meteen op achterstand staat als er moet worden uitgebreid. En er wordt hard gewerkt aan de verdere invulling van de CSRD-rapportage. Volgens de Corporate Sustainability Reporting Directive-richtlijn worden steeds meer bedrijven verplicht om te rapporteren over hun impact op de mens en op het klimaat. Zo heeft VMC zijn CO2-footprint al berekend. Met een uitstoot van jaarlijks 25 ton scoort het bedrijf erg goed en ligt het voor op de meeste andere ondernemingen. “Dat is de aard van een lasser. Die moet namelijk ook vooruitdenken bij zijn werk. Als je drie delen aan elkaar last, moet je vijf stappen van tevoren weten hoe je het gaat aanpakken. De ene las heeft invloed op de andere. Een lasser is een schaker.”

Antal Driessen:

‘Enkelstuks

verspanen is wel te automatiseren’

Creativiteit kan je Antal Driessen niet ontzeggen. Hij verpakt de producten van zijn klanten in een stijlvol doosje en voegt er een aangename verassing aan toe. Een subtiel, maar doordacht detail dat zijn creatieve geest weerspiegelt. Diezelfde creativiteit, gecombineerd met een flinke dosis doorzettingsvermogen, heeft geleid tot een revolutionaire oplossing: het volledig geautomatiseerd verspanen van enkelstuks en kleine series. De fabriek draait met het licht uit.

"Marktontwrichting? Nee, marktverandering,” corrigeert Antal Driessen van Driessen Draaiwerk zichzelf. “We hebben een fundamentele gedachtegang veranderd. De heersende opvatting was dat offline programmeren en enkelstuks geautomatiseerd produceren onmogelijk was. Maar het kán. Alleen had niemand het eerder gedaan.”

Tot nu. Driessen heeft het namelijk voor elkaar gekregen: een volledig onbemande productie voor enkelstuks en kleine series draaiwerk. De inspiratie kwam uit onverwachte hoek: een simpel draadbusje voor een machine. “Toen ik nog in de plaatbewerking zat, had ik er eentje nodig. De levertijd? Vier weken. Dat kon ik niet accepteren. Maar ik kon het probleem niet zelf oplossen, want ik was plaatbewerker, geen verspaner.”

Hij besloot het anders aan te pakken en stelde zichzelf twee doelen. Ten eerste: bewijzen dat enkelstuks en kleine series wél zijn te automatiseren. En ten tweede: een markt bedienen waar niemand tijd voor heeft - zoals bijvoorbeeld die van een draadbusje.

GEEN CONCESSIES, MAAR

KEUZES

Hoe kwam de ontwikkeling tot stand? Door eindeloos door te vragen, vertelt Driessen. “Ik vroeg een softwareontwikkelaar: wat gebeurt er als ik een 3D-bestand upload? Van elke stap die nog niet was geautomatiseerd, onderzocht ik of het wél kon. En na pittig doorvragen bleek dat altijd mogelijk, maar niemand had het ooit eerder geprobeerd.” Hij stelde dezelfde vragen aan een tweede softwareontwikkelaar, over api’s, STEP-files en pakbonnen. Samen ontwikkelden ze een interface die naadloos gekoppeld werd aan CAM, ERP en de Fanuc-machinebesturing. Fanuc (via Dormac) was een van de strategische partners, naast onder andere Cad2M, KapersCadcam en Halloy Business Solutions met Dynamics 365 Business Central. De oplossing betekent niet dat overal volledig onbemande productie van enkelstuks en kleine series mogelijk is. Driessen leerde dat keuzes maken cruciaal is. Hij verspaant nu bijvoorbeeld alleen S355 en rvs, in slechts drie afmetingen: Ø20, Ø40 en Ø60 mm. Dit betekent dat een deel van 41 mm uit een stuk van Ø60 mm komt. Aan de ene kant ver-

Dalmec tilt uw werk naar een hoger niveau

LASERSNIJONDERDELEN

KANTPERSGEREEDSCHAP

PONSGEREEDSCHAP

GOED GEREEDSCHAP IS HET HALVE WERK

Amsterdamsestraatweg 33 Naarden 035-539 90 90 info@hptooling.nl

STEP-POINT SPIRAALBOOR MET TIN-TIP

Prijsbewust ergonomisch en gecontroleerd boren

KWALITEIT

TiN-tip voor lange standtijd Scan me

Gecontroleerd en eenvoudig uit de hand boren

Waarom INTERNATIONAL TOOLS HSS SPIRAALBOREN

STEP-POINT MET TIN-TIP?

› Boort rond en braamvrij, ook in hout en kunststof

› TiN-tip voor lange standtijd

› Slipt niet in boorkop door 3-vlaks schacht

› Zeer geschikt voor gebruik in plaatstaal en profielen

› Beste prijs/kwaliteit in de markt

Thema: Verspanen en AM

oorzaakt het meer spanen (bij enkelstuks en kleine series maakt dat niets uit), aan de andere kant elimineert het de noodzaak van frequent omstellen.

DE KLANT BEWEEGT MEE

Niet alleen Driessen moest zich aanpassen; klanten denken bewuster na over hun productontwerp. “Aangeleverde STEP-files moeten aan onze standaarden voldoen. Dat is geen ‘opvoeden’ van de klant, maar een manier om te laten zien dat wij een efficiënte werkwijze hanteren. Hierdoor krijgen klanten sneller en voordeliger hun gewenste onderdelen. Als ons proces soepel verloopt, heeft de klant daar direct voordeel van. Bovendien: iets goed tekenen kost net zoveel tijd als iets fout tekenen. Waarom het dan niet in één keer goed doen?”

VAN IDEE NAAR REALITEIT

Is Driessen Draaiwerk een softwarebedrijf geworden? Driessen schudt zijn hoofd. “Misschien een beetje, maar ik ben geen programmeur. Voor optimalisatie heb je veel software nodig. Ik zie mezelf meer als een architect. Ik bepaal het pad naar het einddoel en houd dat vast. Als een proces te complex is, hak ik het op in stukjes. En ook al is het traject nog niet volledig af, live gaan is cruciaal. Want pas dan komen de echte bottlenecks naar boven.”

Deze aanpak hanteert hij al sinds zijn beginjaren in de industrie. In 1994 startte hij Metaalcenter Driessen, gespecialiseerd in plaatbewerking. Daar ontdekte hij hoe kleine procesoptimalisaties een groot effect hebben. “Zo heb ik de hele fabriek geoptimaliseerd.”

Op dezelfde manier benadert hij zijn huidige missie: het geautomatiseerd offline programmeren en produceren van enkelstuks. En ja, er zijn bottlenecks. De software kan nog beter, en uiteindelijk wil hij zijn oplossing misschien wel als een SaaS-model aanbieden.

FOCUS OP EENVOUD

Een hardcore-verspaner wordt hij niet. “Nederland heeft al topverspaners. Wij hebben een ander doel: automatisering voor eenvoudige onderdelen. Daar ligt een enorme vraag. Denk aan kleine aantallen, zoals mijn draadbusjes. De levertijd was vaak erg lang en ze waren ook nog eens behoorlijk duur. Dat is de markt die wij bedienen: die waar niemand tijd voor lijkt te hebben.”

CV Antal Driessen

Antal Driessen is een bekende naam in de metaalindustrie, en een pionier op het gebied van automatisering. In 1994 richtte hij Metaalcenter Driessen op, dat uitgroeide tot een toonaangevend plaatbewerkingsbedrijf. In 2022 nam een investeringsmaatschappij een meerderheidsaandeel over.

Zijn passie voor digitalisering en automatisering leidde tot de oprichting van Driessen Draaiwerk B.V., waar hij een doorbraak realiseerde in het geautomatiseerd produceren van enkelstuks en kleine series. Daarnaast is hij sinds 2023 aandeelhouder van Obotize, een bedrijf dat zich richt op het automatiseren van productieprocessen met 3D-vision en cobots. Zijn aanpak werd bekroond met de Smart Manufacturing Award van de Koninklijke Metaalunie, een erkenning voor zijn bijdrage aan de modernisering van de maakindustrie.

Aart Aalbers (aalbers|farina):

“Goed

voorraadbeheer is het logistieke hart”

Een langgoedmagazijn is meer dan een handige manier om buizen, kokers en stafmateriaal makkelijker terug te vinden. Het is een cruciaal onderdeel van de automatisering van een verspaner. Efficiënter materiaalbeheer levert ruimtebesparing, meer veiligheid en tijdswinst op. “Dankzij goed voorraadbeheer heb je lagere operationele kosten en een verhoogde productiviteit.”

Aart Aalbers weet zeker dat iedereen in de metaalwereld het wel kent: op de werkvloer ligt heel veel materiaal op de grond. En onbewust is dat een groter probleem dan het op het eerste oog lijkt. Aalbers is directeur van aalbers|farina en kent het klappen van de zweep. Bij alle draaierijen ligt wel restmateriaal op een pallet op de grond of in een hoek. En niemand weet waar die delen liggen en welke het zijn. Want metaalbewerkers gebruiken niet altijd hele profielen. De reststukken moet je eigenlijk opslaan, maar dat gebeurt niet altijd. “We liepen hier zelf ook tegenaan”, zegt hij. “Dat is de reden waarom

we onze magazijnoplossingen hebben bedacht: om onze eigen voorraden inzichtelijk te krijgen. Dat werkte zo goed, dat we er een product van hebben kunnen maken.”

Aalbers|farina is een zusterbedrijf van het bekende Nederlandse metaalbedrijf aalbers|wico waarbij de opslagsystemen eigenlijk zijn ontwikkeld vanuit de eigen behoefte aan een efficiëntere manier om plaatmateriaal en langgoed op te slaan. Inmiddels telt het programma van aalbers|farina verschillende geautomatiseerde platen- en langgoedmagazijnen in diverse afmetingen.

EFFICIËNT

“We helpen grip te krijgen op de logistieke processen, dankzij innovatieve automatiseringsoplossingen”, zegt Aalbers. “We zijn goed in het opslaan van materialen, maar dat is niet het doel op zich. Het doel is om een proces van een klant te begrijpen en op basis daarvan een oplossing op maat te maken en te plaatsen.”

Efficiënt omgaan met restmateriaal is namelijk een belangrijke uitdaging in veel productiebedrijven. Dankzij de flexibele opbergmogelijkheden van de automatische langgoedmagazijnen kan zowel de voorraad als het restmateriaal netjes en overzichtelijk worden opgeslagen en worden opgevraagd. Dit helpt bedrijven niet alleen om materiaalverspilling tegen te gaan, maar ook om kosten te besparen en de opslagruimte optimaal te benutten.

“ bedrijven kunnen het maximale rendement

uit hun vierkante meters halen”

Aalbers: “Het maximaliseren van de beschikbare ruimte is essentieel in elke werkplaats. De automatische langgoedmagazijnen zorgen voor een ruimtebesparing van maar liefst 64 procent, waardoor bedrijven het maximale rendement uit hun vierkante meters kunnen halen. Dit leidt tot lagere kosten en levert meer ruimte voor andere bedrijfsactiviteiten. Een mooi voorbeeld daarvan is Imminkhuizen Metaaltechniek uit Barneveld, dat 130 ton opslaat op circa 25 vierkante meter.” Daarbij verhoogt goed omgaan met restmateriaal de veiligheid voor het personeel. De automatische langgoedmagazijnen verminderen het aantal heftruckbewegingen, wat het risico op ongevallen sterk verkleint. Het systeem brengt het gewenste materiaal automatisch op grijphoogte, wat ergonomische voordelen biedt en het werk voor personeel veiliger maakt. Tot slot is een van de grote voordelen van de automatische langgoedmagazijnen van aalbers|farina de korte gemiddelde terugverdientijd van slechts drie jaar. Door de efficiëntie in opslag en het gemak waarmee materialen toegankelijk worden, verdienen bedrijven snel hun investering terug. De tijdwinst, logistieke voordelen en ruimtebesparing dragen direct bij aan lagere operationele kosten en een verhoogde productiviteit.

WINST

“Je krijgt simpelweg grip op je logistiek. En daar kan je geld mee verdienen”, aldus Aalbers. Hij weet dat het optimaliseren van het materiaalbeheer met een langgoedmagazijn best een pittige klus is. Je moet namelijk alle materiaalgegevens in de software brengen om een actueel overzicht te kunnen krijgen. Als dat is gebeurd, merk je meteen de meerwaarde. De zoektijd naar materialen is flink verminderd. Maar ook het pakken en gebruiken van de verkeerde materialen is verleden tijd. Je kan zoeken op diverse parameters, zoals materiaalsoort, afmetingen en het soort profiel.

“Het is heel logisch. Bedrijven investeren veel geld in een draaibank, maar verwaarlozen waardevolle materialen op de vloer. Men denkt dat een verwerkingsmachine geld oplevert, maar de winst zit uiteindelijk in je logistiek.”

OP MAAT

Wat aalbers|farina doet, is meer dan alleen de boel opruimen. Elk bedrijf heeft een grote grijze voorraad. Nieuwe onderdelen weet iedereen wel te liggen. Maar wat gebeurt er met alle reststukken? Aalbers|farina heeft zich toegelegd op de slimme software om dit probleem op te lossen. De software werkt heel intuïtief en is gekoppeld aan het ERP-systeem. De materialen zijn op verschillende manieren geclassificeerd in het systeem, bijvoorbeeld op diameter, soort metaal of lengte. Via een touchscreen haal je je nodige materialen naar voren. Je gebruikt wat je nodig hebt en de reststukken gaan terug naar het magazijn. Het enige wat de gebruiker zelf hoeft te doen, is een mutatieformulier invullen. Dat blijkt heel laagdrempelig te werken.

Aalbers: “Onze aanpak vergt van ons dat we het proces van onze klanten begrijpen. Alleen dan kunnen we op maat maken en plaatsen. Dat betekent dat we kennis moeten hebben van de machines van de metaalbedrijven, of het nu om zaagmachines, AGV’s of een draaibank gaat. Dat zorgt voor zo’n logistieke sprong. Hierdoor kan je met minder mensen veel meer uit je fabriek krijgen en wordt er weer ouderwets geld verdiend.”

Oppervlaktetechnologie als noodzakelijke kers op de AM-taart

AMT vergemakkelijkt met AI het vinden van de juiste parameterinstelling voor Vapor smoothing. Een toepassing die het op Formnext toonde is het verdichten van nieuwe materiaal voor het 3D-printen van componenten voor voedingsmiddelenmachines. Het door het Franse Faboulos ontwikkeld blauwe PA11 is gecertificeerd voor toepassingen in de voedingsmiddelenindustrie, mede omdat het aangepast is voor metaaldetectie via röntgenstralen.

Lange tijd gold post-processing, waaronder de oppervlaktebehandeling, als een ‘dirty secret’ van additive manufacturing. Na de digitale stappen in het 3D printproces volgden een aantal processtappen die tot de dag van vandaag veelal handmatig verlopen. Dat verandert. Het aanbod van oppervlaktebewerkingen voor 3D-geprinte werkstukken neemt toe. De sector krijgt zelfs kleur, bleek tijdens Formnext 2024.

Ook in Nederland worden er wekelijks heel wat onderdelen voor de machinebouw 3D-geprint. In kunststof. Zeker als het onderdelen zijn die niet zwaar belast worden, is 3D-printen een aantrekkelijke productietechnologie omdat er geen gereedschappen nodig zijn zoals bij spuitgieten en kleine batches daardoor prijstechnisch concurrerend zijn. Ook elders in Europa en de rest van de wereld beginnen grote bedrijven voor te sorteren op 3D printen als productietechnologie. “De vraag is momenteel zwak, maar grote bedrijven bereiden zich wel voor op 3D printen als productietechnologie. Dat zien we aan de vragen die we krijgen”, zegt André Gaalman, directeur van

Leering Hengelo. De Nederlandse fabrikant van Normfinish straalcabines werkt al meerdere jaren samen met AMT, een Britse specialist op het gebied van post-processing van 3D-geprinte kunststofonderdelen. AMT verkoopt de Normfinish straalcabines onder de merknaam PostPro; Leering Hengelo verkoopt de specifieke AMT technologie in de Benelux. Voor het eerst hadden de twee bedrijven dit jaar een gezamenlijke stand op de beurs.

VAPOR SMOOTHING

Verleden jaar introduceerde AMT een desktopversie van de Vapor smoothing machine, de SFX. Vapor smoothing wordt breed in de sec-

tor gebruikt om 3D-geprinte kunststof oppervlakken te verdichten. Inmiddels heeft AMT meer dan 150 van deze compacte machines aan klanten geleverd. Vapor smoothing is een chemisch proces waarmee de oppervlakteruwheid van het 3D-geprint werkstuk gladder wordt gemaakt, vergelijkbaar met dat van een spuitgietdeel. AMT maakt het proces digitaler met een op Kunstmatige Intelligentie gebaseerd systeem aan te bieden om recepten voor de oppervlaktebehandeling te genereren. Dit geldt in eerste instantie voor PA12, PA11 en TPU; andere materialen volgen. Met deze nieuwe Flex Software is het gemakkelijker om de juiste instellingen te vinden op basis van materiaalkeuze en het design van het product.

3D PRINTEN KRIJGT KLEUR

In de machinebouw kiest men dikwijls voor zwarte onderdelen. Soms wordt dan geprint met een door en door zwart materiaal (PA11) zodat na Vapor smoothing geen aparte lakbehandeling nodig is. Bij andere toepassingen worden de onderdelen zwart gelakt. Stilaan willen eindgebruikers de 3D-geprinte kunststofonderdelen kleuren. DyeMansion, een van de andere aanbieders van post-processing technologie voor 3D-printen, heeft op Formnext een nieuwe generatie kleuren met een goede UV-resistentie getoond, speciaal ontwikkeld voor de automobielindustrie. Met Automotive Colors X wil DyeMansion autofabrikanten de kans bieden om de modellen verder te personaliseren voor de klant met 3D-geprinte gekleurde onderdelen. De nieuwe kleuren voldoen aan de grijswaarden eisen van de D47 1431 norm en zijn daarmee geschikt voor toepassingen in het interieur van een auto. Ook hebben ze een hoge UV-bestendigheid. Voor het zwart lakken van 3D-geprinte onderdelen heeft DyeMansion een nieuw, groter reservoir ontwikkeld, de DM60 Reservoir. Geïntegreerde sensoren detecteren exact de hoeveelheid onderdelen die gelakt moeten worden en passen hier zowel de cyclustijd als het watergebruik op af. Door het systeem uit te breiden met een XL-reservoir kan men bij het lakken het water tot 12 keer hergebruiken en de kosten voor de cartridges met de lak halveren.

SAMENWERKING VOOR INTEGRATIE

Wat dit jaar opviel op de beurs in Frankfurt was de aankondigingen van fabrikanten om samen geïntegreerde oplossingen te ontwikkelen voor 3D-printen en post-processing. Bij dit laatste moet dan vooral gedacht worden aan het uitnemen van de onderdelen uit de poedercake en het zeven en opnieuw mengen van poeder. AM Solutions, de merknaam waaronder Rösler in de AM-industrie acteert, heeft met Stratasys een uitpakstation ontwikkeld voor de SAF H350 poederbedprinter. Een soortgelijke oplossing ontwikkelt het momenteel voor de nieuwe generatie P3 SLS-printer van het Duitse EOS. In een tweede station dat het voor EOS ontwikkelt, wordt het poeder automatisch gezeefd en gemengd met vers poeder voor een nieuwe printjob. Een zegsman van AM Solutions durfde nog geen harde datum te noemen wanneer beide systemen beschikbaar zijn voor verkoop, maar rekent niet eerder dan eind 2025. PostProcess Technologies, een Amerikaans bedrijf, gaat zo’n uitpakstation voor de SLS-printers van Farsoon ontwikkelen. Waar het bij alle drie de samenwerkingen om gaat, is dat men het aandeel handwerk vermindert (doordat men de bouwunits direct van de 3D-printer naar het uitpakstation kan verplaatsen) en méér poeder kan recupereren. Bij Farsoon schat men in dat een operator 75% van de tijd die hij nu kwijt is aan ontpoederen kan besparen en dat tot 95% van het poeder hergebruikt kan worden. PostProcess Technologies zegt nog dit jaar de eerste Prevo 700 te koppelen aan een Farsoon SLS-printer.

Fabrikanten uit de post-processing hoek werken samen met 3D-printerfabrikanten aan geïntegreerde systemen. AM Solutions ontwikkelde dit T1 PowderEase uitpakstation voor de Stratasys SAF H350 printer.

DyeMansion kan 3D-geprinte onderdelen kleuren volgens de Duitse automobielnorm die vereist is voor interieurdelen.

Het uitpakstation en het zeef-mixstation dat AM Solutions ontwikkelt voor de nieuwe EOS P3 Next printer (en andere EOS polymeer printers) moet het proces stroomlijnen en de kosten omlaag brengen. Het systeem zit nog in de ontwikkelingsfase bij de divisie van Rösler.

OPPERVLAK METALEN DELEN BEWERKEN

Oppervlaktebehandeling van metalen AM-componenten is een heel andere discipline. Inmiddels zijn hier meer technieken voor beschikbaar dan het klassieke trommelen om de laatste poederdeeltjes weg te

mei

Productieautomatisering + Niet-verspanende bewerkingen

Nederlandse Metaaldagen september

Plaatwerk + Machines + Gereedschappen

METAVAK + EMO Hannover + Blechexpo

november

Precisietechnologie +

Verbindingstechniek

Precisiebeurs

Thema’s + beurzen

TechniShow Magazine is het vakblad voor leveranciers van machines, gereedschappen en automatisering voor de (inter)nationale maakindustrie, specifiek de metaalbewerking. Het vakblad, de site, de nieuwsbrieven, de beurs en de brancheorganisatie vormen samen een sterk merk met als gezamenlijk doel “maken mogelijk maken”.

Wilt u in één of meerdere edities adverteren?

Neem dan contact op met Kim de Bruin of Rob Koppenol

Telefoon: +31(0)70 399 00 00

E-mail: kim@jetvertising.nl - rob@jetvertising.nl

Het Franse AML Innovations zoekt de oplossing voor gladdere oppervlakken in de LICS coating. Dit is een metallische slurry coating met een zilvergebaseerde buitenste laag met een hoge temperatuurbestendigheid (>300 graden C) en een goede hechting op zowel ruwe als bewerkte oppervlakken. Deze LICS-coating is gecertificeerd voor ruimtevaarttoepassingen.

krijgen en het ruw oppervlak gladder te maken. Bekende oppervlaktetechnieken uit de metaalindustrie beginnen hun weg te vinden naar de AM-wereld, al dan niet in een aangepaste vorm. Waar het bij de proceskeuze om gaat, is dat je de juiste balans vindt tussen de uiteindelijke oppervlakteruwheid en de procestijd, zo zei Luis Schumacher, branchemanager AM bij het Duitse OTS. “De dagelijkse praktijk van additive manufacturing ziet er anders uit dan de visie hoe fantastisch AM is”, aldus Schumacher op de beurs. Bij metalen componenten moeten vaak supportstructuren verwijderd worden, is het oppervlak doorgaans ruw en niet consistent. OTEC past electrofinishing toe al dan niet in combinatie met een abrasief polijstproces. Bij Electrofinishing roteert het werkstuk door een bak vol met plastics korrels ondergedompeld in een ionisch geleidende vloeistof. Hierdoor vermijdt men risico op beschadiging van het oppervlak. Door zo het polijsten te automatiseren, wordt veel handwerk bespaard. Handmatig polijsten kan dan het laatste stukje ruwheid weghalen. Een heel andere techniek, die al uit de jaren tachtig dateert, is plasmapolijsten. Mathias Kroll van Plasotec presenteerde deze technologie op Formnext. Een voorwaarde is dat de materialen elektrisch geleidend zijn. Voor titaan en koper ontwikkelt Plasotec momenteel het plasmapolijsten verder. Hierbij dient de wand van het bad als kathode en het werkstuk als anode. Door het werkstuk onder te dompelen in het elektrolytisch bad (95% water, 5% zout) en er 300 tot 350V stroom door heen te sturen, ontstaat een plasmawolk aan het oppervlak. Deze zorgt ervoor dat de microstructuren aan het oppervlak verdwijnen, terwijl de geometrische nauwkeurigheid behouden blijft. De ruwheid verbetert met een factor 10 tot 15, ook (an)organische verontreinigingen gaan weg, de materiaalafname is minimaal en de corrosiebestendigheid van de AM-onderdelen verbetert. Het Britse Holdson verbetert de oppervlakteruwheid van AM-werkstukken met een geavanceerd elektrochemisch polijstproces: elektroform. Voor specifieke toepassingen kan men hierbij gebruik maken van een elektrode die zich aanpast aan de contour van het werkstuk. Holdson heeft deze technologie gepatenteerd. De elektrode wordt gevormd op basis van de STL-file van het werkstuk die de oppervlaktecontour weerspiegelt. Deze techniek is eveneens geschikt voor het polijsten van inwendige structuren, bijvoorbeeld koelkanalen.

Het Zwitserse MMP Technology is een van de serviceproviders aan de bedrijven die hoogwaardige metalen componenten 3D-printen. Het gaat om een proces dat mechanische, fysische en chemische nabewerking combineert. Daarmee verbetert MMP de oppervlakteruwheid van een Inconel 718 geprint onderdeel voor een Siemens gasturbine van Ra 12,7µm, naar Ra 0,127 µm.

Dankzij een gepatenteerde technologie kan Hodson bij het elektrochemisch polijsten de elektrode exact de contour van het werkstuk meegeven.

Groeit 3D-printen nog zo snel?

De 3D-printindustrie gold jaren als een sector die sterke groeicijfers beloofde. Die glans is er dit jaar wel vanaf, met in veel deelsectoren een stagnerende markt. De omzet daalt dit jaar zelfs licht, zo maakte Markus Heering, directeur van de AM-werkgroep van de VDMA, bekend bij de start van Formnext 2024. De beurs in Frankfurt geldt als de grootste AM-beurs voor de industrie in de wereld. Met een kleine krimp doet de sector het volgens hem relatief beter dan andere industriële sectoren die last hebben van de onzekerheden in de huidige wereld. Heering is echter optimistisch over 2025 en daarna. Gebaseerd op een recent onderzoek door de VDMA onder de meer dan 200 bedrijven die lid zijn van de AM-werkgroep, verwacht 80% in de komende achttien maanden groei. Met name in de machinebouw ziet men veel groeipotentieel, zowel voor prototypes als voor serieproductie. “De techniek wordt interessanter als productietechniek”, aldus Heering. Een recente studie door het Britse onderzoeksbureau Context liet vlak voor Formnext zien dat het vooral de Chinese fabrikanten van 3D-printers zijn die momenteel marktaandeel winnen. Dat geldt niet alleen voor de high end metaalprinters maar ook in het middensegment van de kunststofprinters (prijsklasse $20k tot $100k).

Jeff Hagelen (WEMO):

“In de zoektocht naar hogere productiviteit wil men onze automatiseringsoplossingen”

Samenwerking is de spil waar alles om draait, vindt Jeff Hagelen van WEMO. Zijn bedrijf bestaat nu zestig jaar en breidt nog steeds uit. India en de Verenigde Staten zijn groeiregio’s voor deze bouwer van geautomatiseerde productielijnen voor het ponsen, buigen en verbinden van plaat- en spoelmateriaal. Maar ook dichter bij huis (Duitsland en de Benelux) groeit zijn markt, ook in mindere economische tijden. De reden? Ervaring. “Wij hebben ons altijd onderdeel gevoeld van het productieproces van de klanten”

"Alleen ben je sneller, samen kom je verder”, zegt Jeff Hagelen. De CEO van WEMO is onlangs toegetreden tot het bestuur van de Europese brancheorganisatie van productietechnologie Cecimo. Het onderstreept zijn rotsvaste geloof in samenwerking. “Gemeenschappelijkheid zorgt voor een sterkere cohesie. Soms moet je water bij de wijn doen, maar je hebt verbondenheid nodig om te overleven.”

WEMO ontwerpt, bouwt en onderhoudt maatwerkproductielijnen voor de volledig geautomatiseerde verwerking van plaatmetaal. Het familie-

bedrijf bestaat nu zestig jaar en is uitgegroeid tot een wereldspeler voor het ponsen, buigen en verbinden van plaat- en spoelmateriaal tot (half) afgewerkte producten. Het bedrijf biedt gestandaardiseerde modules die flexibiliteit verschaffen en kostenbesparingen genereren, vergezeld van een breed scala aan aanpassingsmogelijkheden. Hagelen ziet groei op veel plekken. Zo moet hij geregeld in India of in de Verenigde Staten zijn om de groeimarkten daar verder te ontginnen. “Dat zijn groeimarkten waar onze oplossingen hard nodig zijn. Want in India bijvoorbeeld zijn er misschien wel genoeg mensen, maar is er een groot tekort aan werknemers met de vaardigheden om het werk te kunnen uitvoeren. Dus zoekt men automatiseringsoplossingen. En in de Verenigde Staten kunnen we weer helpen om de productiviteit omhoog te brengen. Net als in Duitsland en de Benelux. In de zoektocht naar hogere productiviteit wil men juist de automatiseringsoplossingen die wij bieden.”

KERN

Wat maakt het succes van WEMO? Hagelen: “Zestig jaar ervaring. We zijn altijd al een speciaalbedrijf geweest. De essentie van de onderneming was altijd al dat we de vraag van onze klanten ook onze vraag hebben gemaakt. Wij hebben ons altijd onderdeel gevoeld van het productieproces van de klanten. Eén van onze klanten bouwt bijvoorbeeld schakelkasten. Duizenden per dag. Dan kan je niet met een kantbank af. Uiteindelijk zijn wij de kern van het productieproces van die kasten-

bouwer. Dus moet onze kwaliteit de beste zijn. Stilstand van hun lijn kost tonnen aan omzetverlies, wij kunnen het ons dus simpelweg niet permitteren om met minder kwaliteit tevreden te zijn. Want deze klant heeft bijvoorbeeld de belofte naar zijn afnemers dat hij binnen 48 uur een schakelkast op maat voor het betreffende proces op de stoep kan zetten. Dan gaat het niet alleen meer om de vraag of we een goede lijn kunnen leveren. Dan gaat het om het volledige proces. En die verantwoordelijkheid nemen we.”

BEWUST

Het proces staat volgens Hagelen centraal. Daarin functioneert WEMO in een nichemarkt. De wereld van ponsen, buigen en verbinden van plaat- en spoelmateriaal is als een piramide opgedeeld. Onderaan zitten de kantbanken met een manuele inleg en handelingen. Het middengebied bestaat uit standalone panelbenders. Dat is al een stukje meer automatisering. Panelbenders zijn flexibel en een evolutionaire stap, maar hebben wel een outputbegrenzing. WEMO is één van de weinige fabrikanten die verder gaat en het productiviteitsplafond van standalone panelbenders kan doorbreken. Een niche die niet groot is, weet Hagelen, maar wel stabiel en onbereikbaar voor partijen die niet verder dan een standalone-oplossing komen.

“We maken een bewuste keuze door te beloven dat we de fabriek van de toekomst op het gebied van pons- en buiglijnen automatiseren”, zegt hij. ‘Automating The Factory of the Future’, zoals hij het zelf naar buiten communiceert. Hagelen: “We helpen steeds meer met totaalprojecten. Van het moment dat het plaatmateriaal de fabriek binnenkomt, tot het moment dat het bijvoorbeeld gecoat of getransporteerd moet worden. Dat houdt in dat we de logistieke kant met AGV’s en robots oplossen. Maar ook het verdere transport. Dat gaat verder dan alleen een lijn automatiseren. Het maakt ons een gesprekspartner op niveau, die naast het bouwen van een geautomatiseerde machine ook een compleet project turn-key kan opleveren.”

Desnoods gebeurt dat in samenwerking met derden, geeft Hagelen aan. “We kunnen honderd procent van een opdracht realiseren. Maar het

kan zijn dat een andere partij bijvoorbeeld beter is in de integratie van de laser. Als onze klant daardoor een betere oplossing krijgt, dan is de keuze voor ons makkelijk. We lossen het op maat op. En we bedenken daarvoor nieuwe mechanische en mechatronische oplossingen. Als het voor de klant maar een volledige turn-key oplossing is.”

WEcareMOre

Dit jaar is WEMO Nederland opgesplitst in twee onafhankelijke bedrijven: WEMO Nederland en WEcareMOre. WEMO Nederland blijft op maat gemaakte oplossingen leveren om de Factory of the Future te automatiseren. WEcareMOre wordt een gespecialiseerde CARE-divisie, gericht op de installed base, zodat de klant verzekerd is van de beste service en ondersteuning. Deze transformatie is een strategische stap vooruit, waarmee het bedrijf zijn organisatie vereenvoudigt, de focus versterkt en de expertise verder uitbouwt.

“De maakindustrie is vergeten de maakindustrie relevant te houden”

Gerard Ekhart weet dat hij een boomer is. En dat de jeugd - de millennials - de toekomst heeft. Toch denkt Ekhart dat de huidige generatie nog wel wat wijze woorden kan gebruiken op het pad naar een betere maakindustrie. En eigenlijk gelden die tips net zo goed voor de boomers in de industrie. In zijn tweede boek biedt Ekhart survivaltips om de veranderende maakindustrie te overleven en er sterker uit te komen.

Veertig procent van de industrie gaat het niet overleven. Dat zegt Ekhart niet zelf. Hij hoorde het uit de mond van een directeur van de Rabobank. “Het was niet des Rabobanks om iets zo hard te stellen. Maar de keuze was duidelijk. De Rabo-directeur vond de meeste industriële bedrijven ‘overrijp’.” En eigenlijk is Ekhart het er wel mee eens. Hij lanceerde eind vorig jaar zijn tweede boek over kansen in de maakindustrie. Was in het vorige epistel de centrale boodschap vooral dat de maakindustrie niet meer om zijn verantwoordelijkheden heen kon en beter moest zorgen voor mens en milieu, nu prevaleert het nieuwe realisme. Dat realisme is dat de oude economieën op hun laatste benen lopen. “Of

dus overrijp zijn”, herhaalt Ekhart. “De CEO van Shell zei in het openbaar dat zijn bedrijf vooral geld voor de aandeelhouders aan het verdienen is, en dat die dan maar moeten investeren in niet-fossiele projecten. Hij maakte in ieder geval duidelijk dat niet-fossiel niet de richting van de oliegigant is. Of neem de chemie- en staalsector. Hun aandeelhouders geven aan dat ze hun systeem uitmelken en niet investeren in nieuwe dingen.”

De door Ekhart genoemde boomerbedrijven - ouder dan 100 jaar, vaak met het predicaat Koninklijk en het fundament van de oude economiemaken stuk voor stuk de keuze om hun verdienmodel tot op de laatste druppel uit te melken.

SCHOEPEN

Maar dingen maken zal toch altijd blijven bestaan? “Zeker. Maar onze maakindustrie is eigenlijk net zo lui geworden als de eerder genoemde boomerbedrijven. Vergelijk het maar met de Nederlandse landbouw. Daar is een efficiëntieslag geweest die zijn weerga niet kent. De landbouw is supergemechaniseerd en -geïndustrialiseerd. Dankzij de maakindustrie. De boer heeft de melkmachine niet uitgevonden, dat heeft de industrie gedaan. Maar de maakindustrie is vergeten de maakindustrie efficiënter te maken.”

Is er geen industriële revolutie 4.0 bezig dan? Flauwekul, vindt Ekhart. Hij wijst erop dat 3D-printing al dertig jaar bestaat, voortkomend uit de ruimtevaart. Als een stuk gereedschap, omdat je geen CNC-machine in een baan om de aarde kan brengen. Deze ontwikkeling staat vandaag de dag eigenlijk zo goed als stil. “Omdat het huidige model nog langer moet worden uitgemolken. Siemens en GE waren al twintig jaar op zoek naar economisch rendabele schoepen. Of een van hun leveranciers dat niet kon 3D-printen? De toeleveranciers zeiden dat het te duur zou zijn om dit soort grote schoepen te printen. Maar eigenlijk waren ze vooral hun eigen productieproces aan het beschermen. Siemens en GE hebben het daarom maar zelf opgepakt en hebben nu een mooi eigengemaakt product, geprint in respectievelijk Zweden en de Verenigde Staten. Ik wil maar zeggen: als je vasthoudt aan wat je had, verlies je dat wat je vasthoudt uiteindelijk. De toeleveranciers waren hun klanten Siemens en GE kwijtgeraakt.”

FUNDAMENT

Hoe kunnen de machinebouw en de maakindustrie zich dan wel aanpassen? “Ze hebben over het algemeen de derde en vierde industriële revolutie gemist. De meesten zitten nog op 2,5. Ik ken geen machinebouwer die niet klaagt over de ict-systemen. Dat komt omdat ze de ict-slag hebben gemist. Simpelweg omdat het hun specialiteit niet is. En als je niet weer hoe ict en automatiseren werkt, heb je ook geen fundament om je producten te integreren in informatiesystemen. Het is als een hardloper die honderd meter moet sprinten met een gebroken voet.”

De meeste bedrijven in de maakindustrie en machinebouw hebben volgens hem een eindig verdienmodel. Als je geen verstand hebt van digitaliseren, hoe kan je dan je klanten meenemen naar Industrie 4.0? En daar komt bij dat er weinig it’ers zijn die voor een machinebouwer willen werken. IT’ers zoeken hun uitdaging bij innoverende bedrijven. “Dus moet je zorgen dat je een innoverend bedrijf wordt. Hoe? Dat is rentmeesterschap. Je kan innoveren als je je winst daarvoor gebruikt, in plaats van hem uit te keren aan aandeelhouders of eigenaren. Heel veel bedrijven in de machinebouw zijn nog zeker levensvatbaar, maar minder relevant. Het zijn toeleveranciers in een tak van sport, bijvoorbeeld de auto-industrie. Maar als het minder loopt in de auto-industrie, dan zakt de omzet snel en ben je binnen de kortste keren een verlieslatend bedrijf.”

WETTEN

Ekhart kan best hard zijn in zijn oordeel. Als je kiest voor dividend in plaats van investeren, zit je in een eindig model. In zijn boek draagt hij een oplossing aan: het zogenoemde Vitality Wheel. Kort gezegd zijn het vijf ‘wetten’ waaraan je je als bedrijf moet houden om te overleven of je bedrijf nieuw leven in te blazen.

De eerste wet heet ‘Leg een solide fundament’. Dat betekent dat je als ondernemer je eigen visie, missie en strategie tegen het licht houdt. Weet dat je toekomstige bedrijf geen producten meer verkoopt, maar oplossingen. Dat is wet twee. Op deze manier blijft je klant namelijk bij je. Wet drie luidt: ‘Wees sociaal, koop lokaal’. Een kwalitatieve lokale duurzame keten garandeert duurzaamheid, flexibiliteit en een kortere time-to-market.

‘Koester het tegendraadse talent’ is de vierde wet. Het is goed om andersdenkenden in je organisatie te hebben. Hun tegenwind maakt je alleen maar sterker. Tot slot luidt wet vijf: ‘Denk in prototypes’. Dat wil zeggen dat je huidige productoplossing de basis is voor nieuwe innovatie. Deze continue verandering zorgt voor dynamiek, innovatie en uiteindelijk investeringen.

“Vraag jezelf af wat de toekomst van je bedrijf is in relatie tot je product. Lever ik een oplossing en ben ik aantrekkelijk? En hoe lang nog? Of is mijn bedrijf langzaam aan het afsterven? Dan ben je niet innovatief genoeg. Want innovatie en innovatief talent vormen het fundament onder je onderneming. De jonge mensen bepalen hoe je bedrijf eruit komt te zien, en dat is volslagen digitaal, gerobotiseerd en manloos. De landbouw is volledig geautomatiseerd. En in de industrie gaat dat hopelijk ook gebeuren.”

Restart

Restart the Industry (survivalgids voor millennials) is het tweede boek van Ekhart. Hij wil de lezer handvatten geven om een weg te vinden naar een bestendig maakbedrijf. En daar is lef en daadkracht voor nodig, maar ook visie, meent de schrijver. Waarin verschilt het van zijn eerste werk, ‘Onze maakindustrie crasht’? Er lijkt een hardere realiteit omarmt door Ekhart. Want wat verandert nou echt de richting van een economie? Dat is niet duurzaamheid, sociale factoren of een goddelijke interventie. Het is geld. Money makes the world go round. Ekhart voorspelt als het ware dat oude economieën uitdrogen en ziet het geld naar nieuwe economieën stromen. Dat geldt zeker ook voor de machinebouw en de maakindustrie.

Het boek is te bestellen bij Revitalize Industry

Ledenoverzicht FPT-VIMAG

Award

Op fpt-vimag.nl vindt u de profielen van álle FPT-VIMAG leden. U kunt dus zelfs nog uitgebreider zoeken op deze digitale marktplaats. Bent u op zoek naar de juiste machine, passend gereedschap of een innovatieve automatiseringsoplossing dan bent u op de website van FPT-VIMAG op het juiste adres. Door middel van filters op productcategorie en markten komt u bij de juiste bedrijven terecht. U kunt rechtstreeks contact opnemen of doorlinken naar de eigen website van het bedrijf voor meer informatie.

Gühring Nederland B.V.

LEDEN FPT-VIMAG

Abus Kraansystemen B.V.

Ad. A. KLEIN Transporttechniek b.v.

Additive Industries B.V.

Air Products Nederland B.V.

Allround Machinery B.V.

Alup-Kompressoren B.V.

Amada GmbH

AMTC B.V.

Arkance Systems

Atlas Copco Internationaal B.V.

ATS EdgeIt BV

BEKO Technologies B.V.

Bemet International B.V.

Bendertechniek B.V.

Besten Machines

BLM Group Benelux B.V.

BMT Machine Tools B.V.

Bokhoven Tool Management BTM

Boorwerk B.V.

Optimol Netherlands B.V.

Bucci Industries

Bun Engineering Nederland Bystronic Benelux. B.V.

Cadmes B.V.

Carl Zeiss B.V.

CellRo B.V.

Ceratizit Nederland B.V.

Cloos Benelux N.V.

CNC Gear

De Tollenaere bv

D & W Gereedschappen & Machines B.V.

DMG MORI Netherlands B.V.

DoALL Nederland B.V.

Dormac Import B.V.

Dymato B.V.

Easy Systems Benelux BVBA

Electrotool B.V.

Elesa+Ganter B.V.

EMS Benelux BV

Emuge-Franken B.V.

Erowa Benelux BV

Ertec BV

Esab Nederland B.V.

Evolent Machines B.V.

FANUC Benelux BVBA

GF Machining Solutions Sales Benelux

Hagro Precisie B.V.

Hahn+Kolb Tools Benelux

HALTER CNC Automation

Hänel Kantoor- en Magazijnsystemen

Harry Hersbach Tools B.V.

Heesen-ICA B.V.

Heidenhain Nederland B.V.

Hembrug B.V.

Hermle Nederland B.V.

Hevami Oppervlaktetechniek

Hexagon Metrology B.V.

HGG Profiling Equipment B.V.

Hoffmann Quality Tools B.V.

Holland Precision Tooling B.V.

Humacs Krabbendam

Hurco

Import en Groothandel van Ommen B.V.

Industrial Cobotics

Iscar Nederland B.V.

Jeveka B.V.

JÖRG Machines B.V.

Kennametal Nederland B.V.

KSM Benelux

Kurval B.V.

Laagland B.V.

Landré Machines B.V.

Laskar Puntlastechniek BV.

Leering Hengelo B.V.

Limas B.V.

LISSMAC Maschinenbau GmbH

L.V.D. Nederland B.V.

Machinehandel Overmars

Magistor B.V.

MAKE! Machining Technology B.V.

Mayfran Limburg B.V.

Metaaltechniek Handelsonderneming B.V.

Metal Heaven B.V.

Mink Bursten

Mitutoyo Nederland B.V.

MML BVBA

Mondiale

Okuma Benelux B.V.

Olmia Robotics

Onkenhout en Onkenhout B.V.

OPEN MIND Technologies Benelux B.V.

OSG Nederland B.V.

Oude Reimer B.V.

Produtec

Proger Spantechniek B.V.

Promas B.V.

Promatt B.V.

Q-Fin Quality Finishing Machines

Radan B.V.

Renishaw Benelux B.V.

Rhenus Lub BV

Rolan Robotics BV

S.A. Seco Tools Benelux N.V.

SafanDarley B.V.

Sandvik Benelux B.V. Divisie Dormer Pramet

Sandvik Benelux B.V. Division Coromant

Schunk Intec B.V.

Siemens Nederland N.V.

Special Tools Benelux B.V.

Staalmach B.V.

Style CNC Machines B.V.

Technische Handelsonderneming De Ridder B.V.

Technische Handelsonderneming Klaassen B.V.

Th. Wortelboer B.V.

Timesavers International B.V.

Trumpf Nederland B.V.

Tuwi Nederland B.V.

Valk Welding B.V.

Van Hoorn Carbide B.V.

Van Hoorn Machining b.v.

VLH Welding Group B.V.

Voortman Steel Machinery B.V.

Waldmann b.v.

Walter Benelux N.V.

Wemo Nederland B.V.

WiCAM Benelux B.V.

Widenhorn B.V.

Wila B.V.

Wolthuis Machines B.V.

Wouters Cutting & Welding BVBA

Yamazaki Mazak Nederland B.V.

YASKAWA Benelux BV

Young Cuttingtools b.v.

ZVS Techniek B.V.

VAKGROEP PRECISIETECHNIEK

Cadmes B.V.

Gühring Nederland B.V.

Hoffmann Quality Tools B.V.

KSM Benelux

Oude Reimer B.V.

Gibac Chemie B.V.

Gibas Numeriek B.V.

GROB Benelux B.V.

Carl Zeiss GOM Metrology GmbH

Pferd-Rüggeberg B.V.

Pimpel Benelux B.V.

KIS Zuid B.V.

Petroline International Nederland

Siemens Nederland N.V.

Evolent Machines B.V.

FANUC Benelux BVBA

Gibac Chemie B.V.

Gibas Numeriek B.V.

Gühring Nederland B.V.

Hagro Precisie B.V.

Heesen-ICA B.V.

Heidenhain Nederland B.V.

Hembrug B.V.

SECTIE FHG

Ceratizit Nederland B.V.

Gühring Nederland B.V.

Iscar Nederland B.V.

Kennametal Nederland B.V.

OSG Nederland B.V.

S.A. Seco Tools Benelux N.V.

HGG Profiling Equipment B.V.

Hoffmann Quality Tools B.V.

Iscar Nederland B.V.

Jeveka B.V.

JÖRG Machines B.V.

Kaltenbach Tools B.V.

Kennametal Nederland B.V.

Laagland B.V.

Landré Machines B.V.

Leering Hengelo B.V.

Mayfran Limburg B.V.

Mitutoyo Nederland B.V.

Okuma Benelux B.V.

OPEN MIND Technologies Benelux B.V.

OSG Nederland B.V.

Oude Reimer B.V.

Resato International B.V.

Rösler Benelux B.V.

SafanDarley B.V.

Trumpf Nederland B.V.

Tuwi Nederland B.V.

WiCAM Benelux B.V.

Wila B.V.

VAKGROEP PRODUCTIEAUTOMATISERING

Bemet International B.V.

Bendertechniek B.V.

Cadmes B.V.

CellRo B.V.

Heidenhain Nederland B.V.

Industrial Cobotics

Laagland B.V.

OPEN MIND Technologies Benelux B.V.

Sandvik Benelux B.V. Division Coromant

Schunk Intec B.V.

Siemens Nederland N.V.

Valk Welding B.V.

YASKAWA Benelux B.V.

VAKGROEP

Sandvik Benelux B.V. Divisie Dormer Pramet

Sandvik Benelux B.V. Division Coromant

Walter Benelux N.V.

SECTIE GFM

Additive Industries B.V.

CellRo B.V.

Hembrug B.V.

HGG Profiling Equipment B.V.

Mayfran Limburg B.V.

SafanDarley B.V.

Style CNC Machines B.V.

Timesavers International B.V.

Voortman Steel Machinery B.V.

Wemo Nederland B.V.

SECTIE VIMAG

Additive Industries B.V.

Amada GmbH

Bendertechniek B.V.

BMT Machine Tools B.V.

Boorwerk B.V.

Bucci Industries

Bystronic Benelux. B.V.

Cadmes B.V.

CellRo B.V.

Ceratizit Nederland B.V.

Proger Spantechniek B.V.

Promas B.V.

Radan B.V.

Renishaw Benelux B.V.

Resato International B.V.

S.A. Seco Tools Benelux N.V.

SafanDarley B.V.

Sandvik Benelux B.V. Divisie Dormer Pramet

Sandvik Benelux B.V. Division Coromant

Siemens Nederland N.V.

Staalmach B.V.

Style CNC Machines B.V.

Technische Handelsonderneming

De Ridder B.V.

Technische Handelsonderneming Klaassen B.V.

Timesavers International B.V.

Trumpf Nederland B.V.

Tuwi Nederland B.V.

Voortman Steel Machinery B.V.

Walter Benelux N.V.

Yamazaki Mazak Nederland B.V.

Young Cuttingtools b.v.

VAKGROEP PLAATWERK

Amada GmbH

Bystronic Benelux. B.V.

Hexagon Metrology B.V.

VERBINDINGSTECHNIEK

Jeveka B.V.

Laskar Puntlastechniek BV.

Rolan Robotics BV

Valk Welding B.V.

VLH Welding Group B.V.

PARTNERLEDEN

Jaarbeurs B.V.

Jan van Dam Machine Transport

STODT

3D

Additive Industries B.V.

Cadmes B.V.

DMG MORI Netherlands B.V.

Dymato B.V.

Landré Machines B.V.

Leering Hengelo B.V.

Pferd-Rüggeberg B.V.

Renishaw Benelux B.V.

Siemens Nederland N.V.

TRUMPF Nederland B.V.

Valk Welding B.V.

DMG MORI Netherlands B.V.

Dormac Import B.V.

Dymato B.V.

Emuge-Franken B.V.

Holland Precision Tooling B.V.

Laskar Puntlastechniek BV.

L.V.D. Nederland B.V.

Radan B.V.

FME lanceert 11-puntenplan voor een

sterk en concurrerend Nederland en Europa

FME lanceert namens de technologische industrie een 11-puntenplan voor een sterk en concurrerend Nederland en Europa. Afgelopen weekend kondigde voorzitter Theo Henrar dit plan al aan in een interview met NRC Handelsblad. Het plan is expliciet is onderschreven door een aantal cruciale bedrijven die symbool staan voor cruciale industriële ecosystemen en waardeketens met toeleveranciers.

“De urgentie die Draghi blootlegt, beschrijft de zorgen die wij en onze achterban hebben”, aldus Henrar. Hij refereert aan het rapport van Eurocommissaris Draghi onlangs, waarin hij opriep om miljarden te inversteren in de Europese industrie. “De concurrentiekracht van Europa staat onder druk. Onze productiviteitsgroei en R&D-investeringen blijven achter op die in de VS. Verduurzaming is op korte termijn te duur in Europa, zeker in Nederland waar energieprijzen nog veel hoger zijn dan in buurlanden. Ook hebben we een grote inhaalslag te maken als het gaat om investeringen in defensie en het afbouwen van strategische afhankelijkheden.”

Nederland staat bekend om zijn sterke ecosystemen, van innovatieve toeleveranciers tot hoogwaardige eindfabrikant. Het tij kan nog gekeerd worden. Met investeringen in innovatie, een gelijk speelveld om te verduurzamen en geïntegreerd handels- en industriebeleid

met aandacht voor weerbaarheid. Nederland kan zich geen afwachtende houding permitteren met de uitwerking van het Draghi-rapport en de investeringen die daarvoor nodig zijn. “De bureaulades in Nederland en Europa puilen immers al uit met rapporten”, aldus Henrar. Brussel maakt de eerste stappen, nu is het aan Den Haag om met beleid én met investeringen te komen.

Om nog meer te investeren in innovatie, in verduurzaming en een weerbaar Nederland en Europa. We hebben de overheid en politiek nodig om met ons te investeren in de toekomst. “We hebben de kennis. Er is geld. We hebben de laagste staatsschuldquota, 42 procent van het bbp. De vraag is: wil je investeren in innovaties of wil je een Dagobert Duck op de schatkist hebben? Dat is prima, maar dan hebben we over tien jaar te weinig geïnnoveerd”, aldus Theo Henrar.

OPROEP: doe mee met de TechniShow Adviescommissie

In 2026 houdt FPT samen met de leden en Jaarbeurs Utrecht weer een nieuwe editie van de TechniShow. Om de 2026-editie nog groter en aantrekkelijker te maken, wil de organisatie gebruikmaken van de input van de leden in een TechniShow-adviescommissie.

Wil je meedenken in de TechniShow-adviescommissie? Laat het weten door het inschrijfformulier aan te leveren bij het FPT-team. We zien jullie bijdrage graag tegemoet! Voor meer informatie over dit artikel of de betrokken leden kunt u contact opnemen met het FPT-VIMAG-secretariaat. Dit kan telefonisch op 0884008550, of door een mail te sturen naar info@fptvimag.nl. U kunt ook direct de betrokken leden benaderen voor meer informatie.

Kick off Arbeidsproductiviteit, data en AI

Een gemengde groep van ongeveer 35 NEVAT- en FPT-leden kwam op 23 januari bij elkaar bij Mitutoyo in Veenendaal. Sprekers Marcel de Klein (lid Cadmes ) en Meike Nauta/Datacation hebben inspiratie gegeven om meer te gaan doen met AI en data om de arbeidsproductiviteit naar een hoger niveau te tillen.

De presentatie van Meike Nauta (Datacation) gaf een overzicht van wat Artificial Intelligence (AI) is, hoe het werkt en welke toepassingen relevant zijn voor lidbedrijven van FPT en NEVAT. Zo zijn AI-toepassingen voor bedrijven relevant voor communicatie (automatisch e-mails sorteren en samenvatten, betere klantcommunicatie, en werkprocessen optimaliseren). Maar ook bij automatisering van taken zoals personeelsplanning, het vinden van informatie in handleidingen, en vraagvoorspellingen voor productieprocessen kan AI een rol spelen. AI-modellen kan je inzetten om productie-efficiëntie te verhogen, zoals orderdoorlooptijden en machinegebruik. Nauta geeft aan dat er ingespeeld kan worden op ‘laaghangend fruit’ met praktische oplossingen, terwijl een toekomstvisie wordt ontwikkeld. Daarbij kan een maakbedrijf prioriteren, door projecten met grote impact en lage complexiteit te identificeren voor snelle implementatie. Haar boodschap is dat bedrijven niet alleen data moeten verzamelen, maar ook moeten leren om kansen te spotten en een AI-mindset ontwikkelen.

FPT en NEVAT gaan aan de slag met een vervolgroute, die zowel praktisch en gericht op de korte termijn is, als gericht op de wat langere termijn (zodat we echt kunnen komen in de richting van arbeidsproductiviteitsmodellen).

Meer weten of actief meedenken over arbeidsproductiviteitsmodellen? Meld je dan bij Edwin Dekker: edwin.dekker@fme.nl

Niet remmen

Vandaag reed ik door Duitsland, naar het hart van de automobielindustrie in het zuiden. Als ik alle verhalen zou moeten geloven, dan is de regio rond Stuttgart nog slechts een smeulend restje autofabrieken. Dat ik door een dystopisch en apocalyptisch landschap zou zoeven, met hier en daar een plukje op halve kracht werkende ouderwetse piep-kraak-fabriekjes. Ik kan u geruststellen dat Zuid-Duitsland nog steeds Zuid-Duitsland is zoals u en ik het kennen.

Is er dan helemaal niets aan de hand bij onze oosterburen (en dus ook in de rest van Europa)? Natuurlijk wel. Duitsland moet nodig moderniseren. Het telecomnetwerk is bedroevend. Ik kan nauwelijks internetten buiten de steden. De infrastructuur moet nodig op de schop. En inderdaad, de industrie mag wel wat innovatiever. Daar is geld voor nodig. Veel geld.

Nu het goede nieuws: dat geld is er. Duitsland is namelijk een zeer conservatief land en daardoor een underperformer. Dat komt door hun Schuldenbremse. Dat is een wet die aangeeft dat er geen (structureel) begrotingstekort mag zijn. Duitsland wil geen staatsschuld opbouwen. Dat klinkt slim. Dat wil je thuis namelijk ook niet en een verstandig mens geeft niet meer uit dan hij heeft. Maar het blijkt macro-economisch juist slecht te werken. De rem is niet op de schuld, maar de groei. Elke ondernemer weet dat je eerst moet investeren om daarna te kunnen verdienen. Nieuwe Europese begrotingsregels staan Duitsland een extra financiële ruimte van 1,15% van het bbp toe. Dat zou neerkomen op zo’n 48 miljard euro per jaar. Het lijkt er op dat na de verkiezingen het heilige huisje van de Schuldenbremse omver gaat en dat is goed nieuws.

Ik verwacht dan ook dat er in Duitsland weer gaat worden geïnvesteerd. Dat is mooi voor Europa en Nederland. De Nederlandse Bank verwacht sowieso als dat de Nederlandse economie herstelt en dat een groeifase in het voorjaar van 2025 aanbreekt. En ik merk dat ook bij onze leden. Ze stralen uit dat er kansen komen. Hoe merk ik dat? Initiatieven als de TechDemoweek in maart (bij zes Edese en Veenendaalse bedrijven) en De Maakindustriedag (bij Style CNC) stromen vol. Open dagen bij leveranciers zijn goedbezocht. En er komen al aanmeldingen binnen voor de TechniShow, pas over precies een jaar plaatsvindt.

Eddo Cammeraat voorzitter van FPT-VIMAG

Zeventiende editie TechDemoweek in teken van automatisering

Van 18 tot en met 21 maart openen zes bedrijven uit de productietechnologie in de regio Ede-Veenendaal de deuren, voor een tour tijdens de zeventiende TechDemoweek. Het event is gericht op CEO’s, productiemanagers, werkvoorbereiders en machineoperators in de maakindustrie. De vorige editie trok achtduizend bezoekers.

De zes bedrijven die deelnemen aan de tour zijn Mitutoyo, Heidenhain, Dormer Pramet, DMG Mori, Cellro en Bendertechniek. Een aantal buiten de regio gevestigde partners van het zestal heeft zich aangesloten; dat zijn MKG, Supplydrive, Andes Meettechniek en TopSolid Nederland. De tour rond Ede-Veenendaal begint meer en meer op een echte beurs te lijken, inclusief primeurs. Zo presenteert DMG Mori de CLX550 TC. Hij

biedt aanzienlijke voordelen ten opzichte van de traditionele turret-draaibanken, onder andere dankzij de B-as. Daarnaast biedt de machine hoge positioneer-nauwkeurigheid en -prestaties, en een geoptimaliseerde werkruimte voor werkstukken tot Ø550mm x 1.600mm.

John Kooning, managing director van DMG Mori: “We hebben meerdere machines opgesteld en laten samen met onze partners en sponsoren de mogelijkheden zien. Wij geloven in optimalisatie en perfectie. Door samen te werken met partners kan iedereen excelleren in zijn eigen vakgebied, wat de kwaliteit ten goede komt. Daarnaast is het belangrijk om nieuwe ondernemers te verwelkomen in de branche, want nieuwe ideeën zorgen voor ontwikkeling en dwingen ons tot vooruitgang.” Naast de al bekende line-up laat DMG Mori ook automatiseringsoplossingen zien. Zo sluit het bedrijf de Robo2Go aan op de CLX550 TC. Deze combinatie laat bezoekers duidelijk zien hoe automatisering kan helpen bij de dagelijkse werkzaamheden.

T-REX

Bendertechniek toont de flexibele automatisering van Boxy, een oplossing voor het automatiseren van productiemachines. Hiermee kan Bendertechniek een complete, op maat gemaakte automatisering aanbieden. Boxy Autoloader System levert een compleet pro-

Boxy Autolader Systeem van BenderTechniek

gramma van compacte, op maat gemaakte en automatische laad- en lossytemen voor CNC-draaibanken en bewerkingscentra. Het systeem van Boxy Autoloader System onderscheidt zich door eenvoudige en gebruiksvriendelijke software. Daarnaast wordt in samenwerking met de fabrikant de juiste en optimale keuze voor het product van de klant afgewogen.

Op de Tech Demoweek worden bij Bendertechniek diverse modellen robotautomatiseringssystemen van Boxy getoond. Het geeft een goed beeld van de mogelijke flexibiliteit in eenvoudig te implementeren automatisering op een kleine oppervlakte. Variërend van eenvoudige robotbeladingssystemen zoals de Raptor en de T-rex, tot de zeer veelzijdige Y-Loader waarmee pallets, products en zelfs gereedschappen in de automatisering voor de machine kunnen worden opgenomen.

LOCATIE

Tijdens de TechDemoweek opent Cellro de deuren van zijn gloednieuwe productielocatie in Veenendaal voor het eerst voor bezoekers. Arnoud de Kuijper, CEO van Cellro: “Met ons nieuwe pand brengen we productie, engineering en verkoop samen op één locatie. Cellro staat bekend als een hightech maakbedrijf dat geavanceerde automatiseringtechnologie ontwikkelt en toepast bij verspanende bedrijven. Deze nieuwe locatie past bij onze A-merk-positie en zorgt ervoor dat we nóg beter in kunnen spelen op de behoeftes van onze klanten.”

Cellro laat in dat nieuwe pand zijn visie zien op shopfloor-digitalisering. De werkdruk op verspanende shopfloors neemt volgens De Kuijper toe. Orders moeten snel, met hoge kwaliteit, en tegen lage prijzen worden geleverd. En dat terwijl vakmensen schaars blijven en de kosten stijgen. Kleine verstoringen in de productie veroorzaken nog te vaak een domino-effect aan problemen en vertraging. Dat raakt de leverbetrouwbaarheid. Digitalisering van de shopfloor lost een veelvoud van deze ‘kleine’ verstoringen op. Simpel gezegd: door digitalisering krijgen verspanende shopfloors een voorspelbare productieplanning en optimale inzet van vakmensen en machines voor de orders in het ERP-systeem.

De Kuiper: “We geloven dat innovatie pas waarde heeft als het praktisch toepasbaar is. Tijdens de TechDemoweek laten we onze klanten niet alleen zien wát er mogelijk is, maar ook hoe ze hiermee direct hun productieprocessen kunnen verbeteren. Bezoekers zien onder andere ons nieuwe

en open shopfloor-digitaliseringplatform ‘Manufacturing Intelligence’ in de praktijk, en onze CNC-automatiseringsystemen Elevate en Xcelerate.”

SCANNER

Ook de partners kunnen met een primeur komen. Zo laat Andes Meettechniek draadloos 3D-scannen zien, met de zogenoemde Scantech3D draadloze scanners in combinatie met Polyworks-software. De Scantech3D is een digitale meetoplossing die het mogelijk maakt om objecten snel en gedetailleerd in 3D vast te leggen. Dit alles zonder de beperkingen van kabels, wat ongekende flexibiliteit oplevert. Deze techniek biedt mogelijkheden voor toepassingen in de machinebouw, luchtvaartindustrie en architectuur, waar gedetailleerde metingen essentieel zijn en kabels vaak een belemmering vormen in de werkruimte. De integratie van Scantech3D-scanners met PolyWorks-software maakt het voor Andes Meettechniek mogelijk om met betrouwbare, krachtige tools te werken die niet alleen snel data verzamelen, maar deze ook nauwkeurig verwerken en analyseren. PolyWorks biedt uitgebreide mogelijkheden voor metrologie, kwaliteitscontrole en reverse engineering, waarmee gebruikers gedetailleerde digitale modellen kunnen maken en direct kunnen vergelijken met oorspronkelijke ontwerpen of specificaties. Dit zorgt voor een efficiënter productieproces en helpt bedrijven om fouten te voorkomen, tijd te besparen en de kwaliteit van hun producten te verbeteren.

Cellro open de deuren van hun nieuwe locatie

CLX 550 TX van DMG

Voortman voegt lasersnijmachines toe aan portfolio

Voortman voegt vier nieuwe lasersnijmachines toe aan zijn portfolio. Het gaat om een verzellaser voor grote platen en drie modellen uit de Baseline-serie. Hiermee speelt het bedrijf in op de vraag naar hogere vermogens, snellere productie, en betere kwaliteit tegen lagere kosten.

De zogenoemde Voortman V353 grootformaat-fiberlasersnijmachine is een oplossing voor hoogrendabele, volledig autonome plaatbewerking. Aangedreven door een 15 kW krachtige laser levert de V353 consistent nauwkeurige sneden van hoge kwaliteit, inclusief bevelsneden tot 45 graden, met minimale input van de operator. Hij is gebouwd om platen tot 3 bij 6 meter te verwerken en kan diktes tot 40 mm verwerken. Het modulaire ontwerp, gekoppeld aan een groot bewerkingsgebied tot 36 meter, zorgt voor een naadloze, ononderbroken werking. Bovendien kan de V353 dankzij geavanceerde buffering van platen en automatische wisseling van nozzles soepel wisselen tussen materialen

en diktes, waardoor 24/7-productie zeer efficiënt verloopt. Dit is perfect voor het leveren van gebruiksklare, afgewerkte producten met maximale productiviteit.

De V342, V842 en V845 maken deel uit van de nieuwe Baseline-serie. De machines hebben een betaalbaarder prijsniveau, maar

behouden dezelfde hoge Voortman-normen. De V342 Baseline is een instapmodel-vezellaser voor plaatbewerking. De V842 Baseline is een veelzijdige vezellaser voor het snijden van kleine tot middelgrote buizen. De V845 Baseline, tot slot, is een vezellaser voor het snijden van gesloten en open pro-

fielen. De Baseline-machines leveren dezelfde kwaliteit en snelheid als de V353. Het verschil zit in de mate van handmatige interactie die nodig is. Dit maakt ze een toegankelijke optie voor velen.

Hypertherm en BLM Group vormen strategisch partnerschap

Hypertherm Associates en BLM Group hebben een strategisch partnerschap gesloten om hun marktbereik te vergroten. De twee industriële bedrijven gaan samenwerken om klanten oplossingen te bieden via de lasersnij- en buigsystemen van BLM Group en de plasma- en waterstraalsnijsystemen en software van Hypertherm Associates.

Het partnerschap omvat een minderheidsaandeleninvestering in BLM Group door Hypertherm Associates, en een commerciële overeenkomst om de vraag naar de buis- en plaatbewerkingssystemen, pijpsnijmachines en 3D-robotsystemen van BLM Group te vergroten in Noord-Amerika en Europa. De combinatie van BLM Group’s expertise in lasersnijden en de ervaring van Hypertherm

Associates met geïntegreerde oplossingen biedt beide bedrijven een unieke kans om klantrelaties te versterken en in te spelen op de veranderende marktvraag. Dit strategische partnerschap stelt beide bedrijven in staat hun huidige leiderschapsstructuur, operaties en andere strategische prioriteiten te behouden, waardoor continue innovatie en consistente operationele efficiëntie

gewaarborgd blijven. BLM Group heeft hoofdkantoren en productiefaciliteiten in Cantù en Levico Terme, Italië. Hypertherm Associates is gevestigd in de VS, met

productiefaciliteiten voor plasma in New Hampshire, waterstraalsnijden in Minnesota en Washington, en laserverbruiksartikelen in Sasso Marconi, Italië.

Laskar Puntlastechniek toont innovatieve punt- en stiftlastechniek op Machineering 2025

Van 26 tot en met 28 maart vormt Brussels Expo het toneel van Machineering 2025, de technologiebeurs voor de Belgische maakindustrie. Eén van de exposanten is Laskar Puntlastechniek, een specialist in punt- en stiftlastechnologie. Het bedrijf presenteert een reeks innovatieve oplossingen, waaronder de geavanceerde Rewigo-puntlasmachines met de innovatieve DMS-optie, een micropuntlasmachine voor uiterst precieze toepassingen en stiftlasmachines met een intelligent meetsysteem. Ook de betrouwbare Tecna-puntlasmachines maken deel uit van het aanbod.

De nieuwste Rewigo-puntlasmachines onderscheiden zich door hun geavanceerde technologie, die zorgt voor nauwkeurige en consistente lasverbindingen. Deze machines zijn bij uitstek geschikt voor industrieën waar hoogwaardige en betrouwbare lasverbindingen een must zijn.

DMS-OPTIE

Eén van de innovatieve functies van de Rewigo-puntlasmachines

is de DMS-optie (Data Management Software). Hiermee kunnen lasgegevens worden opgeslagen en lasprogramma’s eenvoudig worden gemaakt en beheerd, zelfs op afstand. Dit biedt gebruikers maximale controle en traceerbaarheid van hun lasprocessen. Op Machineering 2025 wordt deze technologie live gedemonstreerd. In samenwerking met Soudax introduceert Laskar Puntlastechniek micropuntlasmachines, speciaal

ontwikkeld voor sectoren waarin precisie en controle essentieel zijn, zoals de elektronica-, luchtvaart- en medische industrie. Dankzij hun compacte ontwerp en geavanceerde functionaliteiten bieden deze machines een oplossing voor de meest delicate puntlasuitdagingen. Tecna-puntlasmachines staan bekend om hun robuustheid en gebruiksgemak. Deze machines combineren moderne technologie met een hoge mate van betrouwbaarheid en zijn geschikt voor zowel kleinere als grote productiebedrijven. Tijdens Machineering zal Laskar Puntlastechniek ook de Tec-

na-puntlasmachines presenteren. De nieuwste generatie stiftlasmachines is uitgerust met een intelligent meetsysteem dat automatisch de afsmelting van de stiftlasbout controleert. Dit zorgt voor een gegarandeerde laskwaliteit zonder destructieve testen.

Bezoekers van Machineering 2025 krijgen de kans om een aantal van deze innovatieve punt- en stiftlastechnologieën in actie te zien. Experts staan klaar om technische vragen te beantwoorden en demonstraties te geven.

Dormac CNC Solutions breidt portfolio uit met langdraaimachines van Hanwha Swisstype

Dormac CNC Solutions heeft zijn portfolio uitgebreid met modellen van Hanwha Precision Machinery, specialist in Swisstype draaien. Dit type machines leent zich voor de productie van kleine, complexe precisie-onderdelen in sectoren zoals automotive, medische technologie en elektronica. Met hoge snelheid, stabiliteit en betrouwbaarheid bieden deze machines een enorme productieboost, wat ideaal is bij seriematige productie. Dankzij opties zoals een dubbele Y-as, B-as en subspil kunnen bewerkingen efficiënter dan ooit worden uitgevoerd.

Een Swisstype-draaibank onderscheidt zich door ongeëvenaarde snelheid, precisie en betrouwbaarheid in de productie. Het unieke ontwerp met een geleidebus zorgt ervoor dat het werkstuk altijd dicht op de spindel blijft, wat trillingen minimaliseert en een zeer stabiele bewerking mogelijk maakt. Oorspronkelijk ontwikkeld voor de horloge-industrie, zijn Swisstype-machines tegenwoordig onmisbaar in sectoren zoals automotive, medische

technologie en elektronica. Hanwha’s langdraaimachines zijn ontworpen voor het efficiënt produceren van kleine, complexe precisie-onderdelen. Dankzij innovatieve functies zoals een dubbele Y-as en een B-as kunnen complexe bewerkingen in één opspanning worden uitgevoerd. De machines zijn geschikt voor stafmateriaal met een diameter van 0,0 tot 42 mm; ideaal voor seriematige productie met minimale cyclustijden.

Hanwha biedt een breed scala aan modellen, van langdraaiers voor stafmateriaal onder de 20 mm tot krachtige varianten tot 42 mm. In Nederland zijn vooral de modellen voor 20 en 26 mm populair. Klanten kunnen hun machine volledig op maat samenstellen,

met opties als een subspil voor simultaan draaien, een tweede Y-as voor complexe freesbewerkingen, en een B-as voor geavanceerde hoekbewerkingen.

Daarnaast biedt Hanwha keuze uit verschillende besturingen, waaronder Siemens en Fanuc.

Typisch Zij!

Mechanisch monteur aan het woord: “Ze hebben geen idee wat ze aan het doen zijn daar.’ Wij lopen hier tegen gedoe aan, omdat zij allerlei ideeën hebben die hier op de werkvloer absoluut niet werken!”

Het zijn teksten die ik regelmatig hoor in mijn rol als trainer en als coach in de maakindustrie. Ik weet dat als ‘wij’ en ‘zij’ in zinnen wordt gebruikt, er iets van afstand is ontstaan. Bijvoorbeeld de afstand tussen de afdeling Sales en Werkvoorbereiding, of tussen Enginering en Assemblage. Naast het gebruik van ‘wij’ en/of ‘zij’, is ook het noemen van de eigen bedrijfsnaam een signaal van een bijzondere vorm van cognitieve dissonantie. Ik noem even het denkbeeldig bedrijf ‘Orbtech’. “Het is altijd hetzelfde liedje bij Orbtech.” Of wat ik ook vaak hoor: “Typisch Orbtech.” Terwijl daar dan een zuur glimlachje van de medewerker op de mondhoeken verschijnt, ondertussen herkenning zoekend bij zijn collega’s tijdens de training. Die dan allen glimlachend instemmen: “Inderdaad, typisch Orbtech!”

Waarom doen medewerkers dat? Enerzijds is het iets positiefs, het creëert saamhorigheid. De andere vraag is natuurlijk: waarin moet men saamhorig zijn? Is de afdeling Engineering de vijand? Is het bedrijf Orbtech het monster dat jou als medewerker het leven probeert zuur te maken?

Als ik hen deze vragen stel, erkent eigenlijk iedereen dat dit niet het geval is. Natuurlijk wil de collega bij Engineering ook goed werk afleveren. En natuurlijk is Orbtech er niet om je het leven zuur te maken. Het knelt vaak in het gevoel van onmacht. Het idee dat er voor jou door een ander iets besloten is. Iets waar je last van hebt, maar waar je niets aan kan doen.

Dit is natuurlijk niet (altijd) waar. Ga met je collega in gesprek. Zie hem of haar als onderdeel van het collectief. Zie Orbtech als een saamhorig geheel. Maar door te veel te ‘zij-en’ creëer je juist afstand en zal Orbtech vanzelf dat monster worden. Een kwestie van een klassieke self-fulfilling prophecy. Stop daarmee!

Chris Meijnen

Learning and Development Specialist bij Orbit Loopbaanadvies

Thema van TechniShow|Magazine 2 is: Productieautomatisering + Niet-verspanende bewerkingen

COLOFON

TechniShow Magazine is hét vakblad voor de metaalindustrie en (inter) nationale maakindustrie. Het behandelt productietechnologie in al zijn facetten en is een uitgave van branchevereniging FPT-VIMAG.

jaargang 21 | editie 1 | maart 2025

TechniShow verschijnt zes maal per jaar. Toezending geschiedt op abonnementbasis en controlled circulation.

Uitgever

Verbinding Uitgeverij Henk van Beek, Uitgever Telefoon: 06 284 17 073

E-mail: info@verbinding.nl

Hoofdredacteur Henk van Beek

Eindredactie Bas Roestenberg

Redactie Verbinding Uitgeverij Indra Waardenburg

FPT-VIMAG

Jolanda Bredewoud Ires Veerman

Email: redactie@technishow.nl

Vormgeving MSU B.V. Nikkelstraat 1c 2811 AJ Lelystad 06 53 37 42 28

Druk

PreVision Gashouder 36D 5613 CR Eindhoven

Postadres

Verbinding Uitgeverij Ampèrestraat 7 2316 DG Leiden

Advertentie-exploitatie Jetvertising Tiendweg 12 2671 SB Naaldwijk T 070 399 00 00 F 070 390 24 88 E info@jetvertising.nl

Abonnementen E-mail: info@verbinding.nl

©2025 THX 1138 B.V.

Promas is leverancier van CNC bewerkingscentra en freesbanken en CNC en teach-in draaibanken. Ontdek ons uitgebreide assortiment