Jess! nr. 47

KWS-STAD BOUWT NIEUWE WIJKEN

10 JAAR JESSA IN BEELD

DUURZAAM JESSA

PERSONEELSMAGAZINE NOVEMBER - DECEMBER // jaargang 10 - nummer 47

38

Hasselt Zorgstad

34

Estafette met Els Vandebergen

28

Werk jij mee aan een duurzaam Jessa?

7e editie

16

KWS-stad bouwt nieuwe wijken

22

Superprestige quiz

10 4

Dokter nodig het weekend?

Tien jaar Jessatijdens in beeld

24

NIAZ: wij van Jessa gaan voor een nieuwe accreditatie

26

Onco-psycholoog Philip Renders over warme en betrokken zorg

INHOUD What’s up in Jess!

NIEUWS

INSPIRATIE & INZICHT

4 Update.

8 Edito.

36 Vinger aan de pols.

28 Werk jij mee aan een duurzaam Jessa?

38 Hasselt Zorgstad.

40 Culinair.

DESKUNDIGE

& HOOGKWALITATIEVE ZORG

9 Seniorenmaand.

10 Tien jaar Jessa in beeld.

22 Superprestige quiz.

32 Partners in crime.

34 Estafette met Els Vandebergen.

16 KWS-stad bouwt nieuwe wijken.

24 NIAZ: wij van Jessa gaan voor een nieuwe accreditatie.

43 Preventieflash.

WIJ VAN JESSA

WARME & BETROKKEN ZORG

9 Seniorenmaand.

26 Onco-psycholoog Philip Renders over warme en betrokken zorg.

20 Snack naar ethiek.

REDACTIE: Brigitte Celis, Kristof Hayen, Janne Ieven, Lieve Ketelslegers, Elke Lambrix, Nydia Leemans, Christa Meekers, Hilde Noelmans, Eddy Reners, Ilse Schalenbourg. HOOFD- EN EINDREDACTIE: Brigitte Celis VERANTWOORDELIJKE UITGEVER: vzw Jessa Ziekenhuis, Salvatorstraat 20, 3500 Hasselt WERKTEN OOK MEE AAN DIT NUMMER: Dr. Yves Breysem, Eveline Claes, Anne Gijbels, JOZ-senioren, Fabienne Mertens, Thijs Nelis, Kristof Paulussen, Philip Renders, Ronny Smets, Gino Valckeneers, Kristof Paulussen, Els Vandebergen, Guy Vanolst, Ancy Vanschoren, Karl Zwinnen, LAY-OUT: Sigrid Beunckens FOTOGRAFIE: Kristof Hayen en Mine Dalemans. % 100 g

apie r

3

ecyclee p rd

er

UPDATE Een selectie van de laatste nieuwtjes en belangrijkste weetjes.

MUZIEKKLINIEK

TIJDENS DAG TEGEN KANKER Ons ziekenhuis werd tijdens de

kregen ’s ochtends een ontbijtkoek,

dag tegen kanker voor één dag

in de namiddag een stuk vlaai bij de

omgedoopt tot de ‘Muziekkliniek’.

koffie. Studio Jessa, de huisradio van

Een hele dag lang konden onco-

het ziekenhuis, ging live met

logische patiënten en hun familie

verzoekjes van onco-patiënten en

genieten van kleine pop-up-

personeel. En ook Dana Winner

concertjes. De muzikanten met

kwam even langs om onze oncologi-

dienst waren sympathisanten,

sche patiënten en hun familie een

medewerkers, verpleegkundigen

hart onder de riem te steken. En de

en artsen. Een opmerkelijke pianist

reacties? Die waren bijzonder positief!

was Thibault Di Fiori (14), een van

De dag werd dan ook nog eens in stijl

de beste leerlingen van het conser-

afgesloten met een concert in de

vatorium van Hasselt. Hij ruilde zijn

aula én de Chemical Fever After Work,

middagpauze in voor een concert op

met onder andere een DJ-set van dr. Jeroen 'dr. Chemical' Mebis. De

de vleugelpiano in de inkomhal

opbrengst van deze ‘After Work

van campus VJ. Met dit initia-

Party’ - ca. 1450 euro - gaat integraal

tief willen we onze oncolo-

naar het goede doel: de aankoop van

gische patiënten verwennen

een ‘koppelbed’ zodat partner of kind

en muziek waarderen als

bij de patiënt kunnen blijven slapen.

een ‘medicijn’ dat inspireert, bemoedigt en troost biedt.

Behalve muzikale optredens waren er ook workshops en infostanden. Patiënten

4

FIT DOOR DE NACHT

VOOR EEN BETERE PATIËNTVEILIGHEID OP SPOED Onze spoedgevallendienst implementeert een uniek

soep, fruit en noten. Ook een flexibel rooster voor artsen en

pakket maatregelen om nachtdiensten voor artsen en

medewerkers staat op het programma. Zo kunnen verpleeg-

verpleegkundigen gezonder te maken. Het gaat om een

kundigen zelf aangeven wanneer ze willen werken. Een half

primeur in de Belgische ziekenhuissector. Nederlandse

of een heel weekend, hoeveel nachtdiensten ze willen

ziekenhuizen zijn er al meerdere jaren mee bezig, net als de

draaien en op welke feestdagen ze willen werken. De

NASA en luchtvaartsector. Het gaat puur over patiëntveilig-

planner legt alles bij elkaar en bekijkt wat mogelijk is.

heid: vermoeidheid en veiligheid gaan immers niet samen.

De spoedgevallendienst lanceert daarom het project ‘Fit door de nacht’ met een aantal maatregelen. De opvallendste is de energycocon, een futuristische cocon voor powernaps van max. 20 minuten waarvan artsen en verpleegkundigen gebruik maken, enkel als het werk dit toelaat. Het gaat letterlijk om ‘resetten’, niet ‘slapen’. Wie ervan gebruik maakt, houdt zijn pieper bij zodat hij meteen inzetbaar is in urgente situaties. Andere maatregelen zijn bijvoorbeeld het aanbieden van gezonde voeding als verse

JESSA ORGANISEERT SOLLICITATIECAFÉ

Op 18 november 2019 organiseerde Jessa een sollicitatiecafé voor verpleeg- en zorgkundigen.

Geïnteresseerden konden er op een unieke manier kennis maken met Jessa.

Ruim 40 verpleegkundigen (schoolverlaters en anderen) schreven zich in. Tijdens het sollicitatiecafe werd bijvoorbeeld via een ganzenbordspel gepolst naar hun waarden als verpleegkundigen en via een puzzel naar hun kwaliteiten op vlak van samenwerking, initiatief nemen en je mening verdedigen. Tijdens een ‘speeddate’ kwamen hun eigen verwachtingen aan bod.

Onze personeelsconsulenten waren dan weer aanwezig om info te geven over verloning e.d.

5

SANTA RUN SCHENKT AAN JESSA

Op zondag 22 december organiseren atletiekvereniging Toekomst Hasselt en Winterland met de ondersteuning van Stad Hasselt de eerste editie van de Santa run. Een ludieke jogging doorheen het sfeervol verlichte centrum van Hasselt. Deze eerste Santa run wordt georganiseerd ten voordele van o.a. de kinderafdeling van ons ziekenhuis.

Loop dus zeker ook mee! Zo help je mee aan de realisatie van ons kinderproject, nl. een kindvriendelijke inkleding van de route tussen kamer en operatiekwartier.

De afstanden van de Santa run zijn 1 en 6 km. Elke deelnemer krijgt een kerstmuts en een mantel, maar je kan je zelf ook uitdossen in het thema. Er zijn prijzen voor de meest originele kerstman of -vrouw. Inschrijven kan nog tot en met 19 december via www.avthasselt.be/santarun.php

VR-BRIL GEEFT BEZOEKERS INKIJK IN LEVEN VAN REUMAPATIĂ‹NT Op 12 oktober, wereldartritisdag, probeerde Jessa met een 3D-film duidelijker te maken wat de ziekte precies inhoudt. Voorbijgangers konden er met een VR-bril zien waar reumapatiĂŤnten elke dag mee worstelen. In tegenstelling tot wat veel mensen denken, krijgen niet alleen mensen op leeftijd reuma.

"Ook 1 op 1.000 kinderen ontwikkelt de ziekte. Ik heb dus kindjes van drie jaar oud die het ook hebben", zegt dr. Lenaerts.

6

RECORDAANTAL GRIEPVACCINATIES

KERSTBORREL OP 19 DECEMBER: SCHOL!

IN JESSA

Naar jaarlijkse traditie organiseren de collega’s van Dit jaar telt ons ziekenhuis een recordaantal griep-

de technische dienst ook deze winter een gezellige

vaccinaties. Maar liefst 67% van onze medewerkers liet

kerstborrel op campus Salvator. Jessa-medewerkers,

zich vaccineren tegen griep. Dat is het hoogste percentage

patiënten, bezoekers en buurtbewoners zijn op 19

ooit. We zetten op die manier sterk in op patiëntveilig-

december van 14u tot 19u van harte welkom in de

heid. Alle campussen hebben een aandeel in dit hoge

patiënttuin (tegenover de hoofdingang). Het wordt

percentage griepvaccinaties. Enkele afdelingen doen het

ongetwijfeld super gezellig. Kom dus zeker genieten

echter nog beter dan het gemiddelde percentage. Zo bereikt

van een lekkere borrel, glühwein en hapjes.

het Kankercentrum een percentage van maar liefst 86% en geven ook de afdelingen materniteit en kindergeneeskunde met 83% het goede voorbeeld. Ook medewerkers die niet rechtstreeks in contact komen met patiënten laten zich vaak vaccineren. Zo helpen zij mee om een griepuitbraak tegen te gaan. Medewerkers van een ziekenhuis hebben bij een griepuitbraak 60% kans op besmetting. Dat is veel meer dan een gemiddeld gezond persoon.

VEEL MEER SPONTANE BEVALLINGEN IN JESSA!

Het aantal vrouwen dat sinds 2008 op een spontane

een epidurale verdoving kiest, ligt bij Jessa een stuk

manier in Jessa beviel, steeg met 12%. Het aantal

hoger dan in Vlaanderen. Als je een bevalling in alle rust

vrouwen dat beviel met een keizersnede, daalde met

wil laten verlopen, is pijnstilling uiteraard een belangrijk

6,7%. Jessa maakt daarmee een opmerkelijke omgekeer-

hulpmiddel. Meer en meer mama’s kiezen dan ook voor

de beweging ten opzichte van het Vlaamse gemiddelde

dit comfort. Behalve epidurale verdoving, kan de mama

van 61 materniteiten. “Het resultaat van een doorgedre-

ook kiezen voor alternatieve manieren

ven beleid”, legt gynaecoloog dr. Annick Schreurs uit. “Wij

om de pijn te

kiezen er al jaren voor om het natuurlijke ritme van een

verzachten,

bevalling te respecteren. Dat vraagt veel geduld van

zoals bijvoorbeeld

onze vroedvrouwen, maar de baby krijgt daardoor rustig

een bad of een bal.

de tijd om goed in te dalen. Dat voorkomt vaak die verve-

Maar altijd primeert

lende ‘knip’. Tien jaar geleden deden we een knip bij

de wens van

54% van de natuurlijke bevallingen, vandaag is dat cijfer

de patiënte.

gehalveerd. Het Vlaamse gemiddelde ligt met bijna 40% toch opmerkelijk hoger. Door mama en baby tijd te geven, konden we ons aantal keizersneden op 10 jaar tijd met 6% verminderen.” Het aantal vrouwen dat voor

77

Edito // Samen op één lijn 1 januari 2020 is een bijzondere

hun welzijn ter harte nemen. Ieder

dag in Jessa: we bestaan dan

van ons streeft daar iedere dag

10 jaar! We zijn dus nog een

naar, met succes!

superjonge organisatie, maar wel eentje die tonnen aan (jarenlange)

Maar het meest fier ben ik nog op

ervaring kan voorleggen. En daar

het feit dat we met onze grote

zijn we fier op: op onze ervaring

groep van artsen en medewerkers

maar ook op onze frisse kijk en

na tien jaar echt samen op één lijn

vooruitstrevende rol in de gezond-

staan. Dat we de sterke punten van

heidssector.

iedere campus hebben weten samen te brengen. Dat we van

10 jaar geleden realiseerden we

elkaar willen leren om zo nog

de fusie tussen de twee Hasseltse

betere zorg te realiseren. Dat we in

ziekenhuizen met de revacampus

die tien jaar geëvolueerd zijn naar

in Herk-de-Stad. Intussen hebben

een ‘wij van Jessa’-houding. Dat we

we al een volgende stap gezet en

respect hebben voor collega’s over

gaan we voor een netwerk met de

de campussen heen.

Limburgse partnerziekenhuizen az Vesalius, Sint-Franciscus en

Weet je nog die ‘Jessacafés’ die we

Sint-Trudo. Ook op andere vlakken

in aanloop naar de fusie organi-

is er gigantisch veel gebeurd in ons

seerden? Toen bleek al dat we

ziekenhuis. Op de volgende

eigenlijk allemaal hetzelfde willen:

pagina's blikken we terug op enkele

de beste zorg aan onze patiënten

van de vele hoogtepunten die

bieden, permanent verbeteren,

perfect ons Jessa-DNA illustreren.

hoogkwalitatieve zorg & topklinische geneeskunde, engage-

Na tien jaar staan we echt samen op één lijn.

Met Jessa behoren we tot het

ment en – last but not least -

segment van innovatieve zieken-

respect voor ieder mens. In de loop

huizen die topzorg afleveren. Maar

van het ‘feestjaar’ 2020 blikken we

tegelijkertijd dragen we ook

regelmatig terug op de mooie weg

‘warme en betrokken zorg’ héél

die we de afgelopen 10 jaar

hoog in het vaandel. Patiënten

hebben afgelegd. We mogen er

geruststellen, hen laten voelen

fier op zijn!

dat ze bij ons in goede handen zijn,

dr. Yves Breysem

8

Wij! Van Jessa

Seniorenmaand

-met spel Jessa Bastard-

opnieuw succes!

Traditiegetrouw staat de maand november in ons ziekenhuis in het teken van de senioren. Er staan dan diverse leuke activiteiten op het programma voor onze oudere patiënten: een ‘bewegingsoefening’ van de dag, een bezinningsmoment, een gezamenlijk ontbijt, een extra vieruurtje, … Dit jaar zorgde onze keuken bovendien voor een maaltijd uit grootmoeders tijd voor al onze patiënten – jong of ouder - die daar zin in hadden.

De medewerkers van de dienst geriatrie stellen tijdens de seniorenmaand, met medewerking van de dienst communicatie, ook hun magazine ‘Ouderen met flair’ voor. Deze negende editie stond helemaal in het teken van ‘taboes in de ouderenzorg’. Ouderen en hun mantelzorgers kregen in het magazine een klare kijk én concrete tips van onze experten aangereikt over moeilijk bespreekbare thema’s. ‘Ouderen met flair’ is in de eerste plaats bestemd voor alle oudere patiënten die tijdens de seniorenweek op één van de afdelingen in ons ziekenhuis verblijven. Het magazine gaat ook naar huisartsen en andere externe betrokkenen.

En onze medewerkers? Die konden hun kans wagen in het spel ‘Ontmasker de Jessa Bastard’. Dit spel maakte hen op een leuke manier vertrouwd met geriatrische topics en de specifieke noden van ouderen in ons ziekenhuis. 350 deelnemers, verdeeld over 35 teams, gooiden zich in de strijd. Websites werden geraadpleegd, whatsapp groepjes opgericht, (onbewust) grappige antwoorden gegeven, … Negen teams behaalden een perfecte score. Een onschuldige hand (patiënt) trok drie teams uit de winnende pot. Voor 500 euro > De soepkiekens = diëtisten campus VJ, voor 250 euro > De speurneuzen = geriatrie 2 en voor 125 euro > Paracelcus = labo SA.

9

Wij! Van Jessa 10 jaar Jessa in beeld.

10 jaar Jessa in beeld 5.

Op 1 januari 2020 bestaat Jessa 10 jaar! In die 10 jaar maakten wij onze Jessa-ambities meer dan waar. Als innovatief, topklinisch ziekenhuis leggen we onze kwaliteitslat hoog, maar tegelijkertijd staan we garant voor een warme en betrokken zorg voor onze patiënten.

‘Wij van Jessa’ voelen ons als artsen en medewerkers verbonden door tal van leuke initiatieven in ons huis.

Die geven ons een boost om iedere dag het beste van onszelf te geven. Samen op één lijn.

Geniet even mee van deze (zeer beknopte) terugblik en lees zeker ook het edito op pagina 8!

1.

10

2.

1.

Tijdens vier ‘Jessacafés’ - georganiseerd in aanloop naar onze fusie – wisselden artsen en medewerkers van gedachten over hoe zij de kernwaarden patiënt centraal, permanente verbetering, engagement, hoogkwalitatieve zorg & topklinische geneeskunde en respect beleven. Ons Jessa-DNA kreeg daar vorm. #wijvanjessa #samenop1lijn

2.

In het najaar van 2010 organiseerden een aantal zorgclusters voor al hun artsen en medewerkers een opstartevent. Kwestie van elkaar op een leuke manier over de campussen heen beter te leren kennen, het Jessaverhaal te ontdekken en je eigen rol hierin te vinden #wijvanjessa #samenop1lijn

3.

3.

De Jessa Star Night begin 2011 was – zoals we dat gewoon zijn van de personeelsfeesten – een schot in de roos! Verrassingsacts en optredens van bekende sterren, maar vooral ook Jessa medewerkers in de spotlights met een 8 minuten durende, hilarische Jessa muziekclip. A lot of Jessa stars were born! #wijvanjessa #samenop1lijn.

4.

We gaan intussen al voor onze vierde NIAZ-accreditatie en zijn heuse pioniers in Vlaanderen op het vlak van externe controle van de kwaliteit #innovatiefentopklinisch

5.

In mei 2015 stond de eerste editie van levensloop Hasselt op het programma. Zeven Jessateams (277 medewerkers) haalden samen al lopend of stappend 16 869 euro op voor de stichting tegen kanker. Een nieuwe Jessatraditie was geboren. Jessamedewerkers zijn warm en geëngageerd. Het Jessa Fonds ondersteunt dan ook jaarlijks diverse sociale projecten. #warmezorg #samenop1lijn

4.

11

6.

scan me in en bekijk het filmpje 9.

11.

7.

12

6.

Ons revalidatiecentrum op campus SU onderscheidt zich van andere centra in de brede regio door een doorgedreven integratie van robotica en games in de revalidatie.

Toppers! #innovatiefentopklinisch

7.

We kenden de afgelopen 10 jaar héél veel bijzondere successen: diensten werden ‘center of excellence’ of erkend als referentiecentra, robotchirurgie deed zijn intrede, we kregen uitmuntende (inter)nationale rapporten en unieke accreditaties, maar we zorgden vooral ook voor een uitmuntende outcome voor onze patiënten. #innovatiefentopklinisch 8.

8.

Valentijn 2017 gaat de boeken in als ‘meer dan 10 000 hartverwarmertjes.' We lanceerden een oproep om minstens 1000 tekeningen – 1 voor elke patiënt in het ziekenhuis – te verzamelen voor Valentijn. Het werden er meer dan 10 000, waarvan we er een aantal bezorgden aan rusthuizen en andere op posters te bewonderen waren in vele winkeletalages in Hasselt. #warmezorg

10.

9.

Op 4 november 2015 namen we op campus SU een filmpje op voor de wedstrijd ‘zin om te bewegen’, een oproep van Clouseau om een toffe videoclip te maken voor hun nieuwe song. De collega’s én revalidanten van onze revalidatiecampus werden een echte hit op facebook, twitter en instagram. #warmezorg

10.

Tijdens de dag van de zorg op 20 maart 2016 rolden we de rode loper uit voor het brede publiek op campus Ekkelgarden. Ruim 1300 bezoekers kregen onder meer een blik achter de schermen van onze state-of-the-art sterilisatieafdeling (met clean-roomwerking) en ons logistiek centrum. Niet de enige keer dat we onze deuren voor het publiek openstelden. #innovatiefentopklinisch

11.

Op 8 december 2012 verhuisde de palliatieve eenheid van campus VJ naar campus SA. Onze palliatieve patiënten en hun familie worden daar in een ruime, huiselijke en comfortabele omgeving met veel liefde en zorg opgevangen.

Het samenbrengen van verwante diensten (= verhuizen over de campussen heen) laat toe om een sterke expertise uit te bouwen op iedere campus. #warmezorg #deskundigezorg

13

SNACK NAAR ETHIEK

16.

13.

15.

14

HOMMEL SC

OEL ST

DE

14.

12.

12.

Eind oktober 2018 lanceerden we samen met de Huisartenwachtpost Herkenrode een ludiek animatiefilmpje dat uitlegt waar en wanneer de patiënt terecht kan voor medische hulp in het weekend. In samenwerken (ook met externe partners) zijn we sterk. #hasseltzorgstad

13.

Dit jaar checkten we in voor onze vlucht naar KWS-stad en gingen we van start met het nieuwe elektronisch dossier. Handige piloten loodsten ons doorheen een soms wat turbulente vlucht, ervaren gidsen stippelden de mooiste wandelroutes uit. Wordt vervolgt. #deskundigezorg

14.

November staat in Jessa steevast in het teken van seniorenmaand. Er verschijnt dan een nieuwe editie van het magazine ouderen met flair en medewerkers kunnen deelnemen aan een ludiek spel. En de senioren? Die worden traditioneel nog wat extra in de watten gelegd. #warmezorg

17.

15.

Zo’n 150 kinderen tussen 4 en 6 jaar komen ieder jaar in april vol enthousiasme met hun lievelingsknuffel (en hun ouders) naar het Teddy Bear Hospital in ons ziekenhuis. Daar vangen geneeskundestudenten van de UHasselt hen op als heuse teddybeerdokters.

Het doel: angst voor ziekenhuizen en dokters wegnemen. #warmezorg

TOP!

16.

Snack naar ethiek is een formule die al diverse jaren werkt! In gemengde groepen werken medewerkers er rond ‘dilemma’s uit de dagelijkse zorg. Laagdrempelig, praktijkgericht, innovatief en teamversterkend. #wijvanjessa #samenop1lijn

et n m di

n!

Sm;)e

Jij staat met stip op 1! Dat was in 2019 de fijne boodschap die al onze artsen en medewerkers meekregen op de dag van de medewerker. Samen met een leuk stippenboekje dat we lieten pimpen door ‘Arbeidskansen vzw’. We bedankten zo – net als ieder jaar tijdens de dag van de medewerker – alle collega’s en koppelden er dit keer meteen een sociaal tewerkstellingsproject aan vast. #wijvanjessa #warmezorg

an e b aa

Gaa

17.

goeie bal :) 15

DESKUNDIGE & HOOGKWALITATIEVE ZORG Elektronisch patiëntendossier.

DOSSIER

KWS-stad bouwt nieuwe wijken Op zondag 13 oktober om 13u ging ons ziekenhuis

Het KWS-team zoekt zelf ook nog naar een oplossing

van start met de module patiëntbewegingen in KWS.

om de patiëntbeweging van ‘hiphoppers’ correct te

“Dankzij de goede medewerking van zo’n 1200

laten verlopen. Dat zijn patiënten die hun voorbereiding

medewerkers is dat vlot verlopen”, aldus programma-

op de recovery krijgen, dan naar het operatiekwartier

manager Thijs Nelis. Hier en daar wordt wel nog wat

gaan en later terug naar de recovery.

bijgestuurd. Intussen komt ook de lancering van enkele nieuwe KWS-modules dichtbij. Thijs blikt

AFSPRAKENBEHEER

terug en vooruit.

De lancering van de volgende module - afsprakenbeheer - is gepland voor 10 februari 2020. “Het

PATIËNTBEWEGINGEN

afsprakenbeheer is al uitgetest op drie pilootafdelingen:

Alle verpleegkundigen op hospitalisatie-eenheden

abdominale heelkunde, neurologie en gastro-enterologie.

gebruiken sinds oktober de module patiëntbewegingen

Alle artsen en secretariaten én de medewerkers van de

in KWS. “Werken met een totaal nieuw softwarepakket

afsprakenbalie schakelen binnenkort over van UltraGenda

is moeilijk”, erkent Thijs. “Toch is de opstart goed

naar KWS. Dit gebeurt verspreid over vijf opeenvolgen-

verlopen, dankzij de grote inspanningen van zowel het

de weekends. In totaal gaat het om zo’n 640 agenda’s.”

voorbereidend team als de medewerkers zelf. Vooraf hebben we zo’n 1200 mensen opgeleid en steekkaar-

Agenda even afgesloten

ten ter beschikking gesteld die hen doorheen de

“De omschakeling verloopt telkens hetzelfde:

module loodsen.”

> Op vrijdagmiddag om 13u sluiten we de agenda’s af die we dat weekend overzetten. Er kunnen dan geen

Gebruik de steekkaarten

boekingen of wijzigingen meer gebeuren. Vervolgens

“Het gebruik van de steekkaarten is bijzonder belangrijk

exporteren we alle geboekte afspraken en importe-

om twee redenen. Als de stappen niet op het juiste

ren die terug in KWS. Daarna controleren we met het

moment en in de juiste volgorde gebeuren, geeft dit

KWS-team of alle parameters goed zitten en de

problemen. Bovendien zijn er in KWS knoppen en

schema’s juist zijn overgezet.

functies die op dit ogenblik nog geen resultaat geven in

> Tussen zaterdagmiddag en maandagochtend controle-

Poema. Wie de werkwijze op de steekkaarten niet volgt

ren de betrokken artsen of medisch secretariaten of alle

en gebruik maakt van dergelijke knoppen, ziet de

afspraken én de geplande afwezigheden van de artsen

patiënt bijvoorbeeld wel in Poema staan, maar kan niet

correct in de KWS-module staan. Vanaf maandag-

doorklikken naar Gems of medicatiebeheer.”

ochtend om 9u kunnen ze afspraken boeken in KWS.”

16

Thijs Nelis

17

DOSSIER

Timing

een planning en als verpleegkundige voer je die uit of

De opsplitsing van de agenda’s gebeurt als volgt:

stuur je bij als dat nodig is. De module gaat ook bijko-

> Weekend 1: alle heelkundige diensten

mend plannen in functie van wat je als verpleegkundige

> Weekend 2: alle inwendige diensten met

registreert (bv. verhoogd risico op decubitus, …).”

dagziekenhuis Timing

> Weekend 3: alle inwendige diensten zonder

Nog vóór de zomer van 2020 zullen de pilooteenheden

dagziekenhuis > Weekend 4: fysische geneeskunde, paramedici, …

traumatologie, pneumologie, slaaplabo volwassenen,

> Weekend 5: oncologische diensten

dagziekenhuis inwendige en reva3 KWS-Zorgplanning

De medewerkers van de afsprakenbalie zullen gedurende

ook gebruiken, gevolgd door de andere revalidatie-

vijf weken in beide systemen werken. Sommige agenda’s

eenheden op campus URS. “Op de pilooteenheden

staan dan al in KWS, andere nog in UltraGenda.

checken we grondig of alle zorgplannen en procedures in KWS doen wat ze moeten doen én we testen of de

Opleiding

medewerkers voldoende voorbereid zijn als ze onze

Drie weken voor de opstart vinden opleidingen plaats.

opleiding gevolgd hebben.” Tussen september 2020

“Er zijn aparte opleidingen voor de eindgebruikers, de

en mei 2021 starten alle andere eenheden op.

beheerders en de artsen. Voor de verpleegkundigen op de eenheden is er geen aparte opleiding voorzien. Zij

MEDISCH DOSSIER

krijgen hierover uitleg van de key-users.”

Vanaf mei 2020 werken de eerste medische afdelingen in het medisch dossier. “De volledige campus URS bijt

KWS-ZORGPLANNING

hier de spits af. Vóór de zomer zullen alle artsen er met

In februari 2020 gaat ook de module KWS-zorgplanning

het medisch dossier in KWS werken en alle verpleeg-

op één pilooteenheid van start. “Alle verpleegkundigen

kundigen met het verpleegkundig dossier. De paramedici

van de eenheid orthopedie op campus SAL starten dan

werken zowel met het medisch als verpleegkundig dossier.

met registreren en plannen in KWS. Orthopedie SAL is

Ook op de eenheden pneumologie en orthopedie willen

één van de zes eenheden waar nu ook al een elektro-

we nog voor de zomer de omschakeling naar het medisch

nisch verpleegkundig dossier bestaat.

dossier in KWS maken. De overige medische diensten

Alle klinische paden, zorgplannen en ziekenhuisbrede

volgen in oktober en begin november volgend jaar.”

procedures (zoals wondzorg) kunnen met enkele muisklikken gepland worden in KWS. Het systeem geeft

18

JESSA VIERT SUCCESSEN IN AANWEZIGHEID VAN MINISTER BEKE Op vrijdag 8 november – de dag na de zorgberoepenrally

voor de behandelingstechniek die de long- en/of hartfunctie

(zie beneden) - bracht Vlaams minister van Welzijn Wouter

tijdelijk (van enkele uren tot maximaal ongeveer drie weken)

Beke opnieuw een bezoek aan Jessa. Ons ziekenhuis vierde

overneemt. Het is een variant van de klassieke hart-long-

in zijn aanwezigheid twee successen: de Europese erken-

machine. Nooit eerder kreeg een niet-universitair ziekenhuis

ning voor hartrevalidatie en de erkenning van Jessa als

in Vlaanderen deze erkenning. Ze komt toe aan het multidisci-

ELSO-center.

plinaire team van 3 artsen en 1 perfusionist, dat de goede resultaten van haar geïntegreerde zorg binnenkort zal meten met de internationale ECMO-gemeenschap.

Ons revalidatie-en gezondheidscentrum (ReGo) ontving als eerste Europees revalidatiecentrum het EAPC-kwaliteitslabel voor zijn gespecialiseerde aanpak in cardiale revalidatie en secundaire preventie. Het ReGo heeft de ambitie om deze accreditatie voor het volledige ReGo-netwerk binnen te halen.

Hiertoe behoren ook de cardiale revalidatiecentra van het klinisch ziekenhuisnetwerk Zuid-West Limburg.

Het tweede succes dat gevierd werd, is de erkenning van Jessa als ELSO-center (Extracorporeal Life Support Organization)

WOUTER BEKE BEZOEKT

JESSA BLIJFT UNIEK IN LIMBURG MET UNICEF-KWALITEITSLABEL ‘MOEDER- EN KINDVRIENDELIJK ZIEKENHUIS’

JESSA TIJDENS ZORGBEROEPENRALLY Op 7 november namen 600 leerlingen uit de derde graad van 20 verschillende scholen deel aan de ‘Zorgberoepenrally’ van de POM Limburg. De bedoeling was om verschillende (para)medische beroepen te ontdekken

Onze eenheid materniteit heeft op 12 november voor

op 6 zorglocaties verspreid over onze provincie. De

de derde keer op rij het kwaliteitslabel ‘Moeder- en

zorgberoepenrally kan leerlingen die voor een hogere

kindvriendelijk ziekenhuis’ behaald. Dit label wordt elke

studiekeuze staan, overtuigen om te kiezen voor een

4 jaar toegekend aan materniteiten die beantwoorden

zorgopleiding. Ook bij Jessa kregen we meer dan 100

aan 10 specifieke kwaliteitscriteria. Dat lijstje van

leerlingen over de vloer. Vlaams minister van Volksgezond-

criteria zorgt ervoor dat elke baby en moeder de beste

heid Wouter Beke was ook van de partij om de leerlingen

kansen krijgen op het gebied van gezondheid en welzijn.

aan te moedigen. Als afsluiter van zijn bezoek aan Jessa kreeg hij zelf nog een stoomcursus ‘BSL’ (Basic Life Support)

De 10 criteria zijn opgesteld door de Wereldgezondheids-

op de dienst intensieve zorgen.

organisatie en Unicef, in samenwerking met de FOD Volksgezondheid. Naast Jessa zijn er nog 26 andere materniteiten die dit label dragen. Jessa is wel het enige Limburgse ziekenhuis op de lijst. We hebben dit label al sinds 2010 maar toch is vernieuwing een belangrijk signaal.

19

IN DE PRAKTIJK SNACK NAAR ETHIEK

technische dienst ‘snackt campusoverschrijdend naar ethiek’ Ethische dilemma’s duiken niet alleen op in de zorg.

werken of een probleem aanpakken en leren ze van elkaar.

Letterlijk iedereen op de werkvloer krijgt ermee te

Zelfs binnen groepen met verschillende culturen en werk-

maken. Daarom vroeg facilitair directeur Guy Goddefroy

wijzen merken deelnemers dat er toch ook heel wat overeen-

aan Fabienne Mertens en Melanie Boulogne - initiatief-

komsten zijn.”

neemsters van ‘Snack naar ethiek’- om een sessie voor de technische dienst uit te werken. “We krijgen vanuit

Klinkt mooi! Maar hoe hebben de collega’s van de technische

steeds meer hoeken aanvragen voor een Snack naar

dienst dit nu zelf ervaren?

ethiek op maat”, vertelt Fabienne. Voor de medewerkers van de technische dienst hebben we sterk campusoverschrijdend gewerkt.”

Gino Valckeneers

Aan iedere snack naar ethiek op teamniveau gaat een

Je kan altijd van elkaar leren.

grondige voorbereiding vooraf. “We starten bijvoorbeeld met gesprekken met alle leidinggevenden, die we een persoonlijke denkoefening geven. Daarna polsen we bij de medewerkers naar wat er leeft binnen het team en welke richting zij uit willen. We werken ook met vragenlijsten. Aan de hand van alle resultaten kijken we waar de uitdagingen

“Ik vind zo’n ‘snack naar ethiek’ wel een goed initiatief, en

liggen. Voor de technische dienst kan dat bijvoorbeeld zijn:

zeker campusoverschrijdend. Er ontstaat meer begrip over

netheid op de werkplaats of het consequent dragen van een

de campussen heen. Je krijgt een beter inzicht en kan

veiligheidsbril.”

onderling tips uitwisselen. Want hoe oud je ook bent, je kan altijd van elkaar leren. Je moet er alleen voor openstaan. Ik

Gemengde groepen

vind trouwens dat we als groepen meer naar mekaar

Met die informatie worden vervolgens concrete casussen

toegroeien, het contact wordt meer open. Dat zie je ook op

uitgewerkt. “Voor de technische dienst hadden we zes

de jaarlijkse kerstborrel. Initiatieven zoals de snack naar

casussen met telkens een concrete, dagelijkse situatie

ethiek mogen er dus vaker komen. Dat bevordert de

waarover de medewerkers in dialoog konden gaan. Dat

collegialiteit. Vorig jaar heb ik trouwens op campus SA

gebeurde bewust in ‘gemengde groepen’ over de campussen

deelgenomen aan een snack naar ethiek samen met

heen. Zo horen medewerkers ook eens hoe de anderen

verpleegkundigen en artsen. Ook heel interessant! Daar

20

ging het er onder meer om hoe wij vanuit technische dienst

Ronny Smets

best met de patiënt omgaan als we op de kamers moeten zijn.

Hier verder mee aan de slag gaan.

Heel fijn als je dan ook de dankbaarheid van patiënten en verpleegkundigen voelt over onze vlotte service. Dat doet deugd!

Guy Vanolst

Zoiets mag zeker ieder jaar.

Ronny denkt als basisleidinggevende meteen al een stap verder. “We hebben net de feedback gekregen van de volledige Snack naar ethiek en gaan nu bekijken hoe we hier mee aan de slag kunnen gaan. Het heeft voor ons zeker een meerwaarde om zo’n oefening over de campussen heen te doen. Je kan van

Ook Guy is positief over het initiatief. “Ik vond het heel fijn, je

elkaar leren en ook eens zien hoe het er aan de andere kant

kan je hart eens luchten. En je merkt dat er overal wel eens

aan toe gaat. Ik denk dat het belangrijk is om onze mede-

problemen zijn, niet alleen op je eigen campus. Dat is wel eens

werkers regelmatig allemaal samen te brengen. Al kan je niet

goed om te horen. Voor mij mag zo’n initiatief over de campus-

zomaar de werkwijzen van elkaar overnemen. Onze jobs zijn

sen heen ieder jaar terugkomen. Eén minpuntje wel: we zaten

sterk kennisgerelateerd. Soms horen we wel eens de kritiek:

met twee of drie groepen in hetzelfde lokaal en je kon heel goed

we zijn al enkele keren met alle campussen samengekomen,

horen wat in andere groepen gezegd werd. Als je weet dat

maar er gebeurt verder toch niks mee. Het is dus nu aan ons

anderen kunnen meeluisteren, is het soms moeilijk om het

als leidinggevenden om het tegendeel te bewijzen!”

achterste van je tong te laten zien. Voor mij mocht het dus allemaal wat anoniemer waarbij alles binnen je kleine groep blijft. Dat geldt ook voor de vragenlijsten die je op voorhand kon invullen. We zijn maar met een team van 4 personen op campus SU. Dan weet je al snel wie wat gezegd heeft.” Nochtans gaan er

SNACK NAAR ETHIEK

geen persoonlijke antwoorden naar de leidinggevenden, ze krijgen louter algemene feedback. Discretie is een belangrijke pijler in de sessies Snack naar ethiek.

21

meer info op jessanet

Superprestige Quiz.

IN BEELD

Vlamingen zijn duidelijk koffiedrinkers!

10 theesoorten moesten herkend worden.

zeker niet! Evenmin eenvoudig was de tafelronde waarin

velen een stukje nostalgie, maar gemakkelijk was het

brachten de quizteams naar een figuurtje. Dit was voor

bord meebrengen en meespelen. De correcte antwoorden

leidde tot heel wat hilariteit. Teams konden het klassieke

amuseerden zich kostelijk. Vooral de ronde 'Wie is het?'

jaar de beste quizzers noemen! Maar ook de overige teams

Nele Thys en Debora Vreys mogen zich dus minstens een

Marita Houbrechts, dr. Lieven Herbots, dr. Thibault Petit,

jaar ging team ‘Het Faute Antwoord’ met de beker lopen.

de strijd met elkaar aan tijdens de Superprestige quiz. Dit

Op 4 oktober gingen 36 teams van telkens 5-quizexperten

36 TEAMS BEKAMPEN ELKAAR IN SUPERPRESTIGE QUIZ

DESKUNDIGE EN HOOGKWALITATIEVE ZORG Naar een accreditatie voor ons ziekenhuisnetwerk.

NIAZ: Wij van Jessa gaan voor een nieuwe accreditatie!

Van 21 tot en met 23 april 2020 bezoeken de NIAZ-audi-

behandelen op een hoogkwalitatieve, veilige en correcte

toren ons ziekenhuis voor een ‘overbruggingsaudit’. Een

manier. Onder meer de NIAZ-VIR’s - de Vereiste Instellingsricht-

jaar later volgt een ‘netwerkaudit’. En dus bereidt Jessa

lijnen - zijn daarbij van groot belang. We kennen ze wel, maar

zich nu al volop voor. Een korte stand van zaken.

willen ze toch nog even opfrissen. Voor een aantal ziekenhuisbrede VIR's doen we dat met een pittige cartoon van Klier, met

Ons NIAZ-traject is er eentje van de lat telkens een tikkeltje

uiteraard de juiste richtlijnen erbij. Je zag de eerste cartoons de

hoger leggen om onze patiënten de beste kwaliteit en veilig-

afgelopen weken ongetwijfeld al opduiken. De cartoonposters

heid te bieden. Net zoals een wielerploeg werken we hiervoor

verschijnen om de 14 dagen. Zo hebben afdelingen twee

met een sterk team samen. Ieder heeft zijn eigen belangrijke rol

weken de tijd om telkens rond een ander VIR-thema te werken.

in de ploeg: van kopman tot (meester)knecht, van medische staf tot soigneur, van spurtbom tot bergkoning, van tijdrijder tot

Interne audits

Flandrien, van ploegleider tot technische staf, … De ene is niks

Intussen zijn ook de eerste interne ‘proefaudits’ achter de rug,

zonder de andere. Voeg daar de nodige dosis grinta aan toe én

en dit op netwerkniveau. Uit de eerste reacties van de betrok-

héél veel trainen om er op de grote momenten te staan. Zo

ken diensten horen we dat zo’n interne netwerkaudit echt wel

krijg je een onoverwinnelijk team. Dat toch zo graag die

een meerwaarde biedt. Het is het ideale moment om als

belangrijke voorjaarsklassieker op zijn palmares wil bijschrijven!

netwerkziekenhuizen van elkaar te leren en gezamenlijke initiatieven te ontwikkelen die zowel de zorg van de patiënt

Vlaanderens mooiste

als de patiëntdoorstroming over de ziekenhuizen heen naar

Ook wij willen in de ‘Ronde van Vlaanderen’, Vlaanderens

een hoger niveau brengen. De patiënt vaart er dus wel bij. We

mooiste – lees: de overbruggingsaudit in april 2020 – schitteren.

horen het graag!

Omdat we fier zijn op wat we doen. Omdat onze patiënten de beste zorg verdienen. Omdat we samen sterk zijn, ieder in onze eigen rol met onze eigen specifieke expertise: arts, poetsvrouw, verpleegkundige, keuken-, administratief of technisch medewerker, paramedicus, …

Grondige maar ludieke aanpak Tijdens de overbruggingsaudit – en later de netwerkaudit - willen we de NIAZ-auditoren tonen dat we onze patiënten continu

24

Alle info op Jessanet

hoog. In het tweede kwartaal van 2021 volgt dan opnieuw

Om alle info over NIAZ te bundelen, maken we op Jessanet een

een externe NIAZ-audit. Dit keer op niveau van ons ziekenhuis-

soort ‘interne deelwebsite’. Daar vind je steeds alle recente info

netwerk. Concreet betekent dit dat we samen met Sint-Franciscus

die met NIAZ te maken heeft. Zo staan bijvoorbeeld de meer

(Heusden) en az Vesalius (Tongeren) voor een gezamenlijke

dan 20 VIR’s – dus ook de VIR’s waar we geen cartoon voor

verlenging van onze NIAZ-accreditatie gaan. Ook Sint-Trudo is

lieten maken - er in duidelijke taal uitgeschreven. Je ziet dus

een geaccrediteerd ziekenhuis. Zij behaalden in 2018 een

meteen welke onderdelen de VIR concreet inhoudt en wat er

JCI-kwaliteitslabel. En o ja, ook onze NIAZ-netwerkpartners

van jou als zorgverstrekker of andere medewerker verwacht

gaan werken met de cartoons. Zij werken voorlopig uiteraard

wordt. Uiteraard houden we je tussentijds ook steeds op de

nog met een iets andere timing omdat de netwerkaudit pas

hoogte via nieuwsbrieven (en de cartoonposters).

voor het voorjaar van 2021 gepland is. Wordt vervolgd!

De overbruggingsaudit Van 21 tot en met 23 april is het ‘voor echt’. We krijgen dan gasten over de vloer die de werking van onze wielerploeg onder de loep komen nemen tijdens de ‘overbruggingsaudit’.

Zo’n audit is wat minder uitgebreid, maar de lat ligt wel even

25

DE GLIMLACH

zo w e

Zo maken we van Jessa een warme plek. en rk

wij aa

n

WARME EN BETROKKEN ZORG

We helpen patiĂŤnten even te vertragen, uit de mallemolen van het leven te stappen.

Philip Renders

26

Wat is dat voor jou, WARME ZORG?

Met die vraag trok Jess! naar campus Virga Jesse, waar

wel kent van in het vliegtuig: doe eerst je eigen zuurstof-

onco-psycholoog Philip Renders ons pad kruiste en de tijd

masker aan, dan dat van je kinderen.”

maakte om zijn licht te werpen op warme en betrokken zorg.

Mallemolen Mensen met kanker krijgen met heel wat zorgverstrekkers te

“Voor mij start warme zorg met een vriendelijk en warm

maken. “Als onco-psycholoog proberen wij hierin de constan-

onthaal,” steekt Philip van wal. “Toen ik er drie jaar geleden

te factor te zijn. We begeleiden de patiënt gedurende zijn

voor koos om vanuit Antwerpen hier te komen werken, was

volledige traject, gehospitaliseerd én ambulant. Zo kan je

het net die warme sfeer die mij aantrok. Dat begint al als

een vertrouwensband opbouwen. Wij helpen patiënt en

Malek mij aan de ingang vriendelijk goedemorgen wenst,

familie even uit de mallemolen van het leven te stappen,

de hostessen aan de balie, de vrijwilligster…”

te vertragen. Hen van de gedachtestroom in hun hoofd te leiden naar wat ze voelen, hun emoties. Ik praat bijvoorbeeld

Welkom

niet graag over ‘vechten tegen kanker’. Voor wie in een

“Die warmte overbrengen naar patiënten vind ik belangrijk.

curatieve fase zit, kan dat mogelijk helpen. Maar het kan ook

Mensen zich welkom laten voelen. Tonen dat wij er voor hen

heel uitputtend zijn om altijd maar te moeten vechten. Het

zijn, dat ze ons kunnen vertrouwen. Ik zie dat als een taak

maakt je lijf gespannen. Terwijl ontspanning en tot rust

van iedereen in huis: dokter, verpleegkundige, schoonmaak-

komen ook heel belangrijk zijn. Het is oké om af en toe in zak

medewerker, onco-psycholoog,… We staan er misschien te

en as te zitten. Die emoties mogen er zijn. Als je merkt dat

weinig bij stil als we onze witte jas aantrekken, maar op een

patiënten en hun familie na een tijd hun emoties stilaan

dag staan wij misschien aan de andere kant.”

beginnen te verwerken, dan geeft dat veel voldoening.”

Zuurstofmasker

Reflecteren

In zijn job als onco-psycholoog wordt Philip dagelijks

Geconfronteerd worden met kanker kan traumatisch zijn.

geconfronteerd met menselijk lijden. “Door mezelf hiervoor

“Daarom werk ik soms met EMDR, een therapie specifiek voor

open te stellen en in verbinding te gaan met het lijden van

traumaverwerking, waarvoor ik een aparte opleiding gevolgd

de mensen, probeer ik samen met hen de emotionele

heb. Maar ook op andere vlakken proberen we met ons team

verwerking te faciliteren. Dit kan hen helpen om dit lijden

de kwaliteitslat zo hoog mogelijk te leggen. Zo hebben we

iets beter te kunnen (ver)dragen”, zegt hij. Is het niet riskant

met onze groep onco-psychologen intervisiemomenten en een

om dan opgebrand te geraken? “Als je niet goed voor jezelf

beleidsdag om nog meer op elkaar afgestemd te geraken. Als

zorgt, wel. Het werk van zorgverstrekkers is zoals topsport:

psychologen zijn we ons eigen instrument. Het is dus belang-

altijd gefocust zijn, er voluit zijn voor de patiënt. Dat kan

rijk om goed te reflecteren over wat we doen, te zoeken naar

alleen als je vertrekt vanuit warme zorg voor jezelf. Psycho-

onze blinde vlekken én er te zijn voor elkaar. Zo kunnen we

logen gebruiken vaak de beeldspraak die je waarschijnlijk

onze patiënten nog beter en warmer ondersteunen.”

27

INSPIRATIE & INZICHT Werken aan een duurzaam Jessa.

Werk jij mee aan een duurzaam Jessa?

Topklinische, maar ook warme zorg; daar staan we in Jessa al jaren pal voor. Maar daarnaast behoort ‘een gezonde en duurzame bedrijfsvoering’ ook tot onze ambities. Dat duurzaamheidsbeleid krijgt stilaan meer en meer vorm. Projectingenieur Karl Zwinnen vertelt er ons meer over.

“Een duurzaam beleid is al altijd één van de Jessa-ambities geweest”, aldus Karl. “Maar nu willen we het ook echt meetbaar en zichtbaar maken. Daarom zijn we – als eerste Vlaamse ziekenhuis - met VOKA in zee gegaan.

Via het VOKA-duurzaamheidscharter doorlopen we een driejarig traject om onze acties die we op vlak van duurzaamheid nemen te evalueren. We vertrekken daarbij vanuit de 17 duurzame ontwikkelingsdoelstellingen (SDG’s) van de Verenigde Naties.”

Minstens 30 acties De bedoeling is om over die drie jaar minstens 30 acties te ondernemen waarvan minstens één actie per SDG (sustainable development goal). “We willen duurzaamheid steeds meer gaan inbedden in de beslissingen die we in het ziekenhuis nemen. Zo hebben we alle clustermanagers gevraagd om bij de opmaak van hun beleidsplannen te kijken waar we duurzaamheid kunnen integreren en tot welke SDG die acties behoren. Voor sommige SDG’s zien we in de beleidsplannen heel wat acties, voor andere SDG’s ligt dat voor een ziekenhuis wat moeilijker.”

28

DOELSTELLING 1: GEEN ARMOEDE ACTIES: > 70 werknemers art. 60 in Jessa (sociale tewerkstelling via OCMW) Van fietsen tot duurzame vis

> Vzw Basis als fietshersteldienst

In ieder geval wordt de bewustwording rond dit thema groter.

> Jessa Fonds

“Maatschappelijk verantwoord ondernemen of duurzaam

> Schenkingen van gebruikt materiaal aan 3de wereld-

werken zit al in ons Jessa-DNA, al beseffen we dat niet altijd.

Onze Jessafietsen zijn bijvoorbeeld goed gekend. Dat onze keuken duurzame vis aankoopt, is minder zichtbaar. Met de

landen (bv. ook brillen naar Congo) > Samenwerken met ruilwinkel ’t Wisselke: spulletjes voor baby’s en peuters

aankoop van duurzame materialen werken we trouwens op twee fronten: we gebruiken zelf meer en meer duurzame materialen en producten maar tegelijkertijd stimuleren we leveranciers ook om voor hun producten een duurzame oplossing te zoeken.”

DOELSTELLING 2: GEEN HONGER

Om je een idee te geven van wat de SDG’s zoal inhouden, lijsten we ze even voor je op, inclusief enkele voorbeelden van Jessa-initiatieven. We vermelden hier zeker niet alle duurzaamheidsinitiatieven die in ons ziekenhuis lopen, maar

ACTIES:

je krijgt zo wel een idee van wat iedere SDG inhoudt.

> Minder voedselverspilling door zelf je componenten in bedrijfsrestaurant samen te stellen > ISO en autocontrole voor keuken op gebied van besmetting > Week zonder vlees

LANCEER ZELF EEN IDEE! Inspiratie gekregen? Zelf een idee voor een

DOELSTELLING 3:

duurzaam Jessa-initiatief? Neem dan contact op

GOEDE GEZONDHEID EN WELZIJN

met Karl Zwinnen, e-mail: karl.zwinnen@jessazh.be.

Hij bekijkt je idee dan binnen de projectgroep duurzaamheid waarin hij samenwerkt met Guy

ACTIES:

Goddefroy, Kim Borgions en Carl Renckens. Meer

> Jess I can > Jessa Fonds (ondersteunen van initiatieven die de gezondheid, comfort of levenskwaliteit verhogen). > Snack naar ethiek

inspiratie over dit thema kan je ook vinden in het artikel Hasselt Zorgstad op pagina 38.

29

DOELSTELLING 5:

DOELSTELLING 4:

GENDERGELIJKHEID

KWALITEITSONDERWIJS ACTIES:

ACTIES: > Opleidingen A2-medewerkers naar bachelor verpleegkunde > Actief opleidingsaanbod via Jessanet, mailing… > De mogelijkheid om zelf vormingsinitiatieven aan te brengen.

> Equal pay en doorgroeimogelijkheden voor iedereen

DOELSTELLING 7:

BETAALBARE EN DUURZAME ENERGIE

DOELSTELLING 6: SCHOON WATER EN SANITAIR ACTIES: > Herbruik water bij nierdialyse > Wassen zonder water (patiënten wassen met vochtige doekjes ipv kom water)

ACTIES: > Relighting (oude lampen vervangen door duurzamere led verlichting) > WKK (warmtekrachtkoppeling) > Energie-audit VEB (Vlaams EnergieBedrijf) > Optimalisatie stookhuis SA

DOELSTELLING 8:

EERLIJK WERK EN ECONOMISCHE GROEI

DOELSTELLING 9:

INDUSTRIE, INNOVATIE EN INFRASTRUCTUUR ACTIES: > Bij aanpassing bedrijfswagens kijken naar milieu efficiënt transport > Sensibilisering ziekenhuisnoodplan brand

ACTIES: > 77 Medewerkers volgens Artikel 60 in Jessa (sociale tewerkstelling) > Dag van de medewerker (complimentjes geven aan collega’s om elkaar te appreciëren)

DOELSTELLING 11:

DOELSTELLING 10:

DUURZAME STEDEN EN GEMEENSCHAPPEN

ONGELIJKHEID VERMINDEREN

ACTIES: ACTIES: > Tolken om anderstaligen te helpen in ziekenhuis > Een hart voor Limburg waar Jessa gouden partner is voor kwetsbare kinderen

> Spreekuur organiseren samen met bibliotheek Hasselt: gezondheidsinformatie dichtbij en op maat van burgers brengen. > Teddybear Hospital: gezondheidsinformatie op maat van kinderen

DOELSTELLING 12:

DOELSTELLING 13:

VERANTWOORDE CONSUMPTIE EN PRODUCTIE

KLIMAATACTIES

ACTIES:

ACTIES:

> Fietsen naar het werk (aantal fietsende medewerkers gestegen met 2% sinds 2016) > Telewerken/pendelfietsen/laadinfrastructuur voor e-bikes > Overschakeling naar klimaatvriendelijker koelmiddelen > Ambities nieuwe eenheidscampus in kader van milieu zijn hoog gelegd (duurzaamheidsambitienota)

> Duurzame verpleegoutfits (soort houtpulp ipv katoen) > Duurzaamheid is opgenomen als gunningscriteria bij aankopen > Het gebruik van diverse duurzame materialen zoals houten roerstokjes voor koffie.

DOELSTELLING 14:

DOELSTELLING 15:

LEVEN IN HET WATER

LEVEN OP HET LAND

ACTIES:

ACTIES:

> Waterkrachtkoppeling VJ en SA > Aan lastenboeken toegevoegd om de CO2-armste producten, diensten of toestellen te gunnen > Vis in personeelsrestaurant heeft MSC-label (respect voor milieu en vispopulatie) > Minder plastiek bij aankoop steriel materiaal

> Blauwdruk Jessa: met zo weinig mogelijk plaats zoveel mogelijk inplannen via het WRP > Parkbeheersplan SA > Paperless office > Acties zoals koffiemokken i.p.v. wegwerpbekertjes > Biodiversiteit is meegenomen in duurzaamheidsambitie nieuwe eenheidscampus

DOELSTELLING 16:

DOELSTELLING 17:

VREDE, JUSTITIE EN PUBLIEKE DIENSTEN

PARTNERSCHAPPEN OM DOELSTELLINGEN TE BEREIKEN

ACTIES: > Beleidsdagen: enkele keren per jaar gaat de algemene directie aan de slag met o.a. leiderschap, changemanagement, patiëntgerichte zorg en ethiek. > Duurzaamheid opnemen in de missie > Communiceren over duurzaamheid: opstellen van communicatieplan, workshops…

ACTIES: > Hasselt Zorgstad mee ondersteunen om partners die werken aan gezondheid, welzijn en zorg samen te brengen. > Samenwerken met stad Hasselt ter inspiratie om doelstellingen te bereiken

31

PARTNERS IN CRIME Samen vormen we Jessa, JOZ-senioren

JOZ-SENIOREN Op donderdag 19 september vertrokken 56 JOZ-senioren

Op zaterdag 21 september bezochten de senioren in de

voor een unieke vierdaagse reis naar de Loire en haar

voormiddag de stad Tours. De namiddag was gereserveerd

kastelen. De eerste dag stond meteen al het Chateau de

voor een bezoek aan “Chateau de Villandry” met zijn moes-,

Chambord op het programma. Dit paleis - voor het plezier

groente- kruiden- en bloementuinen, verdeeld over verschil-

en de glorie van koning Frans I gebouwd - is een geniaal

lende terrassen.

werk, absoluut uniek.

De laatste dag werden de senioren – op weg naar huis – De volgende dag bezochten de senioren het kasteel van

weer gul met drank en hapjes ontvangen in het voor hen

Chenonceau, dat over het water van de rivier de Cher ligt.

bekende Champagnehuis L’huillier, waar ze meteen ook hun

Dit wordt ook wel het “Château des Dames” genoemd omdat

voorraad champagne konden aanvullen. Om middernacht

het gerund en beschermd werd door vrouwen zoals Diane

blikten de deelnemers, terug in België, met dankbaarheid

de Poitiers en Catherine de Medicis. ’s Middags ging het

en plezier terug op een zeer geslaagde trip!

richting Chisseaux waar een luxe boot wachtte voor een Een uitgebreider verslag en de foto’s van alle JOZ-seniorenactiviteiten vind je op www.jessazh.be/joz.

rondvaart en middagmaal op de Cher. Later op de dag volgden enkele wijndegustaties.

32

UPDATE Een selectie van de laatste nieuwtjes en belangrijkste weetjes.

109 Jessa-lopers gaan Dwars door Hasselt

Onder een strakblauwe hemel en met een (bijna té) zomerse temperatuur trokken 109 lopers op zondag 13 oktober hun Jessa loopshirt aan voor Dwars door Hasselt. De Hasseltse straten kleurden hiermee vrolijk oranje. Zoals gebruikelijk verbonden we hieraan een goed doel van het Jessa Fonds. Dit keer lieten (een aantal van) de lopers zich sponsoren voor de aankoop van een ‘Co-sleeper’ voor de afdeling oncologie. Dankzij zo’n co-sleeper kunnen partner of kind bij de patiënt in het ziekenhuis verblijven.

Wil je meer foto’s van onze ‘orange is the new black’lopers bewonderen? Check dan het fotoboek op Jessanet.

33

ESTAFETTE Een collega nomineert een andere en beantwoordt 7 toffe vragen.

Estafette met

Els Vandebergen Medisch secretaresse fysische geneeskunde en revalidatie

Vaak wordt er gezegd: “Ik zou wel eens een vlieg willen zijn.” Naar welke plek binnen Jessa zou jij dan vliegen?

Zonder twijfel naar de kraamafdeling! Stiekem heb ik een klein beetje spijt dat ik niet voor vroedvrouw gestudeerd heb. Ik zou heel graag in de kraamzorg werken. Al die unieke verhalen, dat lijkt me super interessant. Zelf ben ik hier in Jessa ook twee keer bevallen en dat zijn zó fijne herinneringen!

Het ziekenhuis van de toekomst: hoe ziet dat er volgens jou uit?

Ik denk dan eigenlijk niet zozeer aan een sterk innovatieve omgeving, maar eerder aan een heel warm huis dat totaal niet steriel aandoet. Als patiënten naar het ziekenhuis komen, zijn ze sowieso al zenuwachtig. Het is dan heel erg belangrijk dat ze zich hier wat op hun gemak kunnen voelen, een thuisgevoel krijgen. Dat houdt ook in dat iedere arts en medewerker voldoende tijd voor hen kan maken en hen kan geruststellen.

Misschien kan het aantal witte jassen in huis ook wat beperkter. Zorgverstrekkers zijn natuurlijk herkenbaar door die witte jas, maar voor ons op het secretariaat hoeft dat misschien niet.

Nu verwarren patiënten ons soms met de dokter (lacht).

Aan welke collega geef jij deze vragenlijst door?

Aan Pascal Legroux, ICT

34

Stel: Je krijgt carte blanche om één zaak in ons ziekenhuis

geworden. Vroeger kende je vrijwel iedereen, nu is de groep zo

te veranderen. Wat zou dat zijn?

groot dat je moet zoeken naar vertrouwde gezichten. Al is hier

Terug naar de basis en van daaruit vertrekken. We besteden

ook wel een positieve kant aan: je kan weer nieuwe mensen

vaak heel wat tijd aan vergaderingen, werkgroepen, studies, …

leren kennen.

De rechtstreekse impact op de zorg voor de patiënt is daarbij niet altijd duidelijk. Ik denk dat het soms goed is om een stapje

Als er een award was voor ‘beste Jessa-medewerker van

terug te zetten en opnieuw te vertrekken vanuit de zorg voor

het jaar’, aan wie zou je die dan toekennen en waarom?

de patiënt.

Die award zou ik willen geven aan iedereen van mijn dienst: arts, logopedist, mijn collega-secretaressen, ergo- of kinesi-

Wat is je leukste herinnering aan Jessa tot nu toe?

therapeut, schoonmaakmedewerker, … We hebben met ons

Op persoonlijk vlak is dat zonder twijfel de geboorte van onze

team een héél moeilijk jaar achter de rug. Toch is iedereen

twee dochters, die intussen al 5 en 7 jaar zijn. Op werkvlak

heel gemotiveerd blijven werken als één sterk team. Chapeau

haal ik vooral voldoening uit de appreciatie van de patiënten.

dus voor de collega’s! En als ik dan nog een extra award mag

We voelen allemaal dat patiënten mondiger worden. Maar aan

uitreiken, dan denk ik aan mijn man Johan die op onze dienst

het einde van de rit zijn er toch heel wat mensen die dankbaar

ICT werkt. Er wordt regelmatig gesakkerd als op IT-vlak niet

zijn en dat ook persoonlijk komen zeggen. Daarvoor doen we

alles heel snel vooruit gaat. Maar thuis hoor ik ook eens de

het. Patiënten geruststellen, hen goed informeren en duidelijk

andere kant en merk ik dat het allemaal niet zo simpel is als

met hen communiceren, daar geraak je een heel eind mee.

het lijkt.

Met welke drie woorden of begrippen associeer jij Jessa?

Om de een of andere reden denk ik dan meteen aan de kleur

Het is belangrijk dat patiënten een thuisgevoel krijgen.

groen, maar dat zal wel met het logo te maken hebben (lacht).

Of is groen ook de kleur van gezondheid? In ieder geval, ik associeer Jessa met ‘groen’, ‘tweede thuis’ en ‘uitdagingen’.

Wat die tweede thuis betreft, dat is Jessa echt wel voor mij.

Het is toch zó belangrijk om je goed te voelen op je werk.

De uitdagingen zitten voor mij vooral in de snelheid waarmee dingen hier veranderen. Als ik mijn werk vergelijk met een

Schets een beeld van jouw perfecte Jessa-feestje.

aantal jaren geleden… dat is een hemelsbreed verschil. Het

Ieder feestje waar ik me eens goed op de dansvloer kan

veranderingsritme ligt heel hoog, maar het heeft geen zin je

uitleven, is voor mij geslaagd! Ik vind ook dat Jessa er alles aan

hiertegen te verzetten. Ik bekijk het vooral als een uitdaging

doet om de feesten leuk te maken. Toch heb ik er een beetje

die ervoor zorgt dat mijn job boeiend blijft.

een dubbel gevoel bij. De menigte is intussen heel erg groot

35

VINGER AAN DE POLS Leuke, interessante nieuwtjes uit het huis.

HET CIJFER

231

Zoveel 75-plussers in Jessa voelen zich op een doorsnee dag eenzaam, 109 ouderen zijn sociaal geïsoleerd. Dat is alleszins het geval als we de cijfers uit onderzoeken mogen geloven. Onderzoek wijst uit dat 24% van de ouderen (75-plussers) sociaal geïsoleerd is en 51% zich eenzaam voelt. Ons ziekenhuis telt op een doorsnee dag 454 oudere patiënten, waarvan er dus volgens de cijfers 231 eenzaam zijn en 109 sociaal geïsoleerd. Er is een verband tussen eenzaamheid en dementie, hart- en vaatziekten en depressie.

Mensen die eenzaam zijn hebben ook 29% meer kans om te sterven. Wees dus alert en neem de tijd om te praten met ouderen!

IN JE AGENDA

JESSA MEDEWERKERS IN TVL-REEKS 'DE WEG NAAR GELUK' TVL bracht dit najaar 6 weken lang vier verhalen over vier

19 DECEMBER Kerstborrel 22 DECEMBER

mensen in de wereld van de zorg. Het programma toonde de

Santa Run

warme verhalen van Limburgers met een goed hart. Hiervoor was gastheer Rudi Moesen enkele keren te gast in ons zieken-

18 JANUARI

huis. Zo kwam bijvoorbeeld het verhaal van Glynis en Steven

Benefietconcert voor Jessa Fonds

in beeld, de trotse ouders van een tweeling die opnieuw een tweeling verwachtten. Samen met de collega’s van de kraamafdeling telden ze af naar de bevalling. Een tweede verhaallijn

25 JANUARI

volgde vrijwilligster Joke, die op onze palliatieve eenheid mee

Personeelsfeest

zorgt voor kleine momenten van geluk bij onze palliatieve patiënten en hun familie. Absoluut warme TV!

36

KOFFIE MET EEN KOEKJE Guido Lempens is gepensioneerd hoofdverpleegkundige

Dit jaar schreef hij een pocketboekje met als titel ‘koffie met

van geriatrie 2, lid van het patiëntpanel in ons ziekenhuis

een koekje’. 80 pagina’s vol verhaaltjes, verzinsels, mijmerin-

en sinds enkele jaren probeert hij samen met een groep

gen in rijmvorm die licht verteerbaar en makkelijk leesbaar zijn

enthousiaste mensen zijn steentje bij te dragen aan de

na een dag hard werken. Dit boekje wordt verkocht aan €10.

strijd tegen kanker. In het verleden zamelde hij geld in via

De opbrengst gaat integraal naar Kom Op Tegen Kanker.

de verkoop van wafels, een spaghettidag, een spinning marathon,…

Wil je graag Kom Op Tegen Kanker steunen? Koop dan zeker Guido’s dichtbundel. Deze is verkrijgbaar op geriatrie 3 op campus SA en op geriatrie 1 op campus VJ. Werk je op campus SU of EK? Dan komt Guido zelf langs om het boekje binnen te brengen. Meer info: Guido Lempens, guido.lempens@telenet.be

80 DONORREGISTRATIES IN JESSA

ONCOLOGIE INSTALLEERT REVALIDATIERUIMTE

Op 18 oktober kon je jezelf laten registreren als kandidaat-or-

De oncologie-afdelingen A5 en B5 op campus VJ hebben met

gaandonor in de inkomhal op campus Virga Jesse. 80 mensen

de financiële steun van Levensloop een ‘fysiotherapielokaal’

gingen op dit aanbod in. Gezien het groot aantal recente

geïnstalleerd. “Zo kunnen we onze oncologische patiënten

oproepen en mogelijkheden om je als donor te registreren

actiever aan hun revalidatie en herstel laten werken”, vertelt

(make Belgium great again, initiatieven stad Hasselt, …) is 80

hoofdverpleegkundige Dirk Baert.

nieuwe registraties een mooi resultaat.

37

HASSELT ZORGSTAD

Leerlingen werken aan 'duurzaam ondernemen'

Go! Next het Atheneum ontving onlangs als eerste Vlaamse school het deelnemerscertificaat van Voka voor duurzaam ondernemen. “Het afgelopen half jaar hebben we in de school heel actief gewerkt rond de duurzame ontwikkelingsdoelstellingen (SDG’s) van de Verenigde Naties”, vertelt directrice Vanessa Oeyen. We deden op dat vlak al meer dan we dachten, maar nu is de bewustwording nog veel groter geworden.”

“Natuurlijk hebben we zelf niks nieuws uitgevonden, maar we hebben er wel een visie rond ontwikkeld”, glimlacht Vanessa. “We zien dat universiteiten en hogescholen ook steeds meer de focus leggen op thema’s rond duurzaamheid en willen onze leerlingen nu al meenemen in dat denkproces. Zo werken onze leerlingen van de derde graad bijvoorbeeld rond circulaire economie. Het thema duurzaamheid krijgt in onze school een plaats in de inhoud van de lessen, maar ook heel sterk in projecten die leerlingen zelf uitwerken.”

Vanessa Oeyen

38

Leerlingen in actie

schap past perfect binnen SDG 17: (wereldwijde) partner-

Eén van deze projecten is de wereldwinkel. “Tijdens de

schappen voor een duurzame ontwikkeling.

grensverlegger economie en organisatie - een grensverlegger is een keuzevak waarmee leerlingen van de 2e en 3e

“Ook op infrastructureel en organisatorisch vlak staat

graad van een studiedomein proeven – leren onze leerlingen

duurzaamheid voorop in onze school: zonnepanelen, een

bijvoorbeeld wat eerlijke handel is en waarvoor OXFAM staat.

condensatieketel met hoog rendement, ecologische poets-

Ze organiseren zelf een wereldwinkel, verkopen producten op

producten, gerecycleerd papier, … We vragen ons bij alles af

school en doen zelf de boekhouding.”

of het duurzamer kan. Geen plastieken bordjes, bekertjes of rietjes meer. Plastieken waterflesjes? Die kunnen we

Klimaatspijbelaars

vervangen door fonteintjes. En we kiezen heel bewust voor

‘Klimaatspijbelaar’ is in België een begrip geworden. Ook het

samenwerking met lokale ondernemers.”

Atheneum kreeg met dit gegeven te maken. “Geen probleem, onze klimaatspijbelaars van de 3e graad werkten in ruil iets

Verbondenheid

uit rond het klimaat”, lacht Vanessa. “Eigenlijk komt ieder

Duurzaam ondernemen op school; het werkt als de leerlingen

thema in elke graad aan bod. Dat kan zijn via een grens-

zich nauw betrokken voelen. “De twee voorbije jaren hebben

verlegger, de gewone lesinhoud of een project. Sommige

we met vijf Europese landen een Erasmusproject rond sociale

initiatieven zijn overkoepelend, zoals afvalsortering in onze

inclusie uitgewerkt. Onze hele school was hierbij betrokken.

eetzaal. Al lukt dat laatste nog niet zo goed. Daarom maken

Als afsluiter hebben enkele leerlingen via de grensverlegger

we er volgend jaar een buurklassenproject van; een samen-

‘eventmanagement’ zelf een wereldfeest georganiseerd met

werking met een school uit een buurland.”

een vrij podium en workshops rond wereldkeuken, Capoeira, yoga, gebarentaal, Italiaans en Spaans, … De verbondenheid die je daar voelde door twee jaar samen rond eenzelfde

We zetten sterk in op samenwerking met externe partners.

thema te werken! Dat had ik echt niet verwacht!”

Misschien kan deze aanpak nieuwe inspiratie opleveren voor onze Jessa-aanpak op vlak van duurzaamheid.

Externe samenwerking Samenwerking met externe partners, ook daar zet het Atheneum sterk op in. “Op lokaal vlak gaat het dan om de UHasselt, de Hasseltse hogescholen, het Jessa Ziekenhuis, de Corda campus, … Zo maken onze leerlingen gebruik van de laboratoria van UHasselt en PXL en volgen ze in Jessa een lezing over diabetes. Op internationaal vlak hebben we – naast het buurklassenproject - minstens één Erasmusproject lopen en werken we via eTwinning. Dat is een Europees digitaal platform waar scholen uit verschillende landen samen een project kunnen uitwerken.” Zo’n extern partner-

39

t e h d n o z e Goude jaar uit!

Anne Gijbels, diëtiste in het Revalidatie- en Gezondheidscentrum (ReGo) deelt haar receptjes.

Zou je in 2020 graag wat gezondere keuzes willen maken? Test dan in december al eens uit hoe je dat zou aanpakken. Zo sta je op 1 januari sterker in je schoenen!

Tips: > Stel geen onrealistische doelen. Ga doordacht te werk en lijst een aantal ‘waaroms’ op. > Formuleer duidelijk wat voor jou onverwachte stressfactoren en uitdagingen zijn die positieve veranderingen moeilijk kunnen maken. > Maak een concreet als/dan plan: 1. Welke nieuwe gewoonte wil je jezelf aanleren?

2. Wanneer, waar en hoe doe je dat?

3. Welk probleem kan zich daarbij voordoen en hoe overwin je dat?

Is de oplossing sluitend, praktisch, uitvoerbaar? Dan heb je een goed plan!

40

CULINAIR De Jessa-diëtisten delen hun favoriete recepten.

l e p a d r a a e t e o Znaalkroketjes Papirttiikgaesoep p gar INGREDIËNTEN

INGREDIËNTEN

(CA. 15 STUKS)

(4 PERSONEN)

300 g (diepvries)garnalen (gepeld en gekookt

500 g tomaten

1 à 2 el sherry

300 g zoete aardappel

500 g rode paprika

2 tl tijm

75 g magere geraspte kaas

20 g boter

1 bouquet garni*

1 (rode) ui

1 ui

1 l visbouillon

2 teentjes knoflook

1 teentje knoflook

bieslook

1 ei

1 tl cayennepeper

peper en zout

paneermeel olijfolie + peper en zout

BEREIDINGSWIJZE Pel en versnipper de ui en het teentje knoflook

BEREIDINGSWIJZE

Halveer de tomaten en paprika’s, verwijder

Schil de zoete aardappel en snijd in stukken

zaadlijsten en snijd in stukjes

Kook of stoom de aardappelstukken gaar

Laat de boter in een grote kookpot smelten

Pel en versnipper de ui en teentjes knoflook

Bak de ui ca. 5 min. zachtjes aan, voeg knoflook en

Verwarm een eetlepel olijfolie in een koekenpan

cayennepeper toe, laat even meebakken

en bak de ui, knoflook en garnalen kort aan

(niet laten kleuren)

Kruid met peper en zout

Schenk de sherry erbij en laat de alcohol verdampen

Blend in een keukenmachine de zoete aardappel,

Voeg de tomaat, paprika, tijm en bouquet garni toe

de garnalen en de geraspte kaas (er mogen nog

en laat ca. 5 min. al omscheppend meebakken

stukjes in zitten)

Voeg de visbouillon toe

Laat het mengsel een half uurtje afkoelen

Laat het geheel ca. 30 min. zachtjes koken tot de

Rol er dan ca. 15 balletjes uit

paprika’s helemaal gaar zijn

Klop het ei los in een diep bord

Verwijder het bouquet garni

Zet ook een bord met paneermeel klaar

Mix de soep

Haal de balletjes eerst door het ei en dan door

Afwerking vlak voor opdienen

het paneermeel

- Soep zachtjes verwarmen

Bak de garnaalkroketten krokant

- Op smaak brengen met peper en zout

- In de oven: leg op bakpapier, besprenkel met

- Fijngeknipte bieslook in strooien

wat olijfolie en bak gedurende ca. 40 minuten op 175°C krokant (draai ze een keertje om) - In de pan: verwarm een laagje olie en bak aan alle zijden krokant

41

t s r o k r e p e p t e m n o o r k s m a L en gegrilde aubergines INGREDIĂ‹NTEN

(4 PERSONEN)

BEREIDINGSWIJZE

2 lamskroontjes

Verwarm de oven voor op 200°C

2 aubergines

Hak de tijm en meng met de peper, mosterd,

500 krieltjes

het broodkruim en een snufje zout

6 el natuuryoghurt

Rooster de pijnboompitten

50 g broodkruim

Snijd de aubergines in plakken van ca. 1 cm dik en

4 el mosterd

gril deze

50 g pijnboompitten

Was de krieltjes en snijd ze in kleine stukken, bak de

enkele takjes tijm

krieltjes in olijfolie en kruid met peper en zout

1 el peper van de molen

Kleur de lamskroon in een beetje olijfolie

olijfolie

Besmeer het vlees met het pepermengsel en zet

peper en zout

gedurende ca. 8 minuten in de oven Snijd het vlees en serveer met de aubergines en de yoghurt

TIP

Werk af met de pijnboompitten en wat tijm

serveer met een krachtige, intense rode wijn.

Bgoaurqnuiet

42

= in preiblad gebonden peterseliestelen en laurierblaadje

AGRESSIE VERMIJD ESCALATIE > Blijf kalm

Crisisontwikkelingsmodel

> Hou het gesprek gaande > Achterhaal de oorzaak van het gedrag

ESCALEERT HET TOCH > Vraag een collega om hulp > Is bijkomende ondersteuning nodig, doe een oproep via 5555 - Geef opdracht aan medewerker dispatch: - Ik heb de bewakingsagent nodig of Ik heb het agressieteam nodig - Ik ben op campus X en locatie X

> Ik blijf de leiding houden, ook als ik steun krijg van anderen

NADIEN > Debrief de situatie > Praat erover met een naaste collega

Second victim aanpak

en/of leidinggevende > Doe een melding via JessAlert-veiligheidsmeldingen (jessanet.jessazh.be/algemeen/jessalert--veiligheidsmeldingen > Agressie en ongewenst seksueel gedrag)

DECEMBER 2019

Dienst Preventie & Milieu

preventie-milieu@jessazh.be

I N FO

P E R S O N E E L S F E E S T 25 JANUARI HANGAR 58

op je uitnodiging en op jessanet

M E E R

€5/inkomkaart

MIS HET NIET