Bijlage 4a RMR 4 feb 2022 Besluitvorming art 23 LAft-art 25 Rft verzoek Aruba afbouw

Rijksministerraad

www.rijksoverheid.nl www.facebook.com/minbzk www.twitter.com/minbzk www.linkedin.com/company/ ministerie-van-bzk Kenmerk 2022-0000038422 Uw kenmerk

Datum

24 januari 2022

Betreft

Besluitvorming verzoeken landen m.b.t. art 23 RAft en art 25 Rft en verzoek Aruba afbouw salariskorting

Met de autonome landen Aruba, Curaçao en Sint Maarten (hierna: de landen) is eind 2020 een akkoord bereikt omtrent de landspakketten, waarin hervormingen zijn overeengekomen met als doel de financiële, economische, institutionele en maatschappelijke weerbaarheid van de landen dusdanig te versterken, dat de landen beter in staat zullen zijn om in de toekomst externe schokken zelfstandig op te vangen. Aan het verstrekken van liquiditeitssteun wordt het door de landen doorvoeren van deze hervormingen gekoppeld.

De landen hebben de RMR verzocht om te mogen afwijken van de begrotingsnormen. De staatsecretaris van BZK heeft op 16 november 2021 het C(A)ft verzocht de Rijksministerraad (RMR) hierover te adviseren.

Aruba heeft de RMR bovendien per brief d.d. 22 oktober jl. (zie bijlage) verzocht om in te stemmen met het gedeeltelijk afbouwen van de korting op de arbeidsvoorwaarden van 12,5% voor alle medewerkers in de (semi)publieke sector en 25% voor Statenleden en Ministers, te beginnen met een afbouw van 6,25% respectievelijk 12,5% in 2022. Deze voorwaarde was door de RMR verbonden vanaf de tweede tranche liquiditeitssteun. Aruba heeft voorts middels een brief d.d. 8 december jl. (zie bijlage) gereflecteerd op het CAft-advies. De brief van Aruba bevat eveneens een nader pleidooi voor het halveren van de salariskorting binnen de (semi-) publieke sector. De argumenten van Aruba zijn in bijgaand advies meegewogen in de overwegingen ten behoeve van de RMRbesluitvorming.

Besluitvorming hierover lag al voor in de Rijksminsterraad van 17 december 2021, maar is toen aangehouden tot een volgende RMR. Het deel van de beslispunten waarover besluitvorming om begrotingstechnische redenen niet langer kan worden uitgesteld wordt nu voorgelegd. De overige aangehouden beslispunten zullen in een volgende RMR worden behandeld. Het betreft:  Liquiditeitssteun eerste kwartaal  Controle op de loonsubsidieregeling van de landen  Besparingen zorg Aruba, Curaçao en SXM  Wetgeving SXM t.a.v. maximering van de inkomens van topfunctionarissen  Budgettaire gevolgen van het landspakket (o.a. meerjarenoverzicht).

Pagina 1 van 4

Datum 24 januari 2022 Kenmerk 2022-0000038422

Advies College (Aruba) financieel toezicht Op 30 november jl. heeft het College (Aruba) financieel toezicht (C(A)ft) advies uitgebracht aan de Rijksministerraad (RMR) over onder meer:  De financieel-economische noodzaak die toepassing van artikel 25 Rijkswet financieel toezicht (Rft) en artikel 23 Landsverordening (Aruba) financieel Toezicht onvermijdelijk maken. Hierbij wordt C(A)ft verzocht een inschatting te maken van de huidige kosten/gevolgen van corona voor de economieën van Aruba, Curaçao en Sint Maarten.  De wijze waarop de maximaal toegestane mate van afwijking van de begrotingsnormen voor geheel 2022 voor de landen kan worden vastgesteld indien daar volgens het C(A)ft financieel-economische noodzaak toe is.

Toepassing artikel 25 van de Rft en artikel 23 LAft Het C(A)ft geeft in het advies van 30 november jl. aan dat de landen in hun ontwerpbegrotingen voor 2022 tekorten presenteren, waarin de effecten van de coronacrisis nog een duidelijk aandeel hebben. Er is voor elk van de landen nog steeds sprake van substantieel lagere baten. Het C(A)ft heeft aanbevelingen gedaan bij de ontwerpbegrotingen van de landen die moeten leiden tot het beperken van de begrote tekorten. Ook als deze aanbevelingen van het C(A)ft worden opgevolgd, acht het C(A)ft voor 2022 een begrotingstekort voor Curaçao en Sint Maarten onvermijdelijk en kan voor Aruba een financieringstekort niet worden uitgesloten. Daarom acht het C(A)ft toepassing van artikel 25 van de Rft voor Curaçao en Sint Maarten en toepassing van artikel 23 van de LAft voor Aruba voor begrotingsjaar 2022 gegrond.

Bij toepassing van artikel 25 Rft vereist elke lening van Curaçao en Sint Maarten voor de gewone dienst instemming van de RMR. Voor Aruba bij toepassing van artikel 23 LAft geldt dit enkel voor leningen die geen herfinanciering van een bestaande lening betreffen.

Mate van afwijking van de begrotingsnormen voor 2022 Het C(A)ft acht de mate waarin op basis van artikel 25 Rft en artikel 23 LAft in geheel 2022 mag worden afgeweken van de geldende begrotingsnormen vooralsnog onvoldoende bepaalbaar vanwege de onzekerheid ten aanzien van de economische ontwikkeling en omdat verwerking van de diverse aanbevelingen van het Cft in de begroting 2022 nog plaats dient te vinden.

Het C(A)ft adviseert om de maximaal toegestane mate van afwijking van de begrotingsnorm voor 2022 gelijk te stellen aan het totaal van:  De in 2022 toe te kennen liquiditeitssteun;  Het aanwezige saldo liquide middelen op 1 januari 2022 (restant verstrekte liquiditeitssteun van 2021);  De eventuele binnenlands of buitenlands (in overeenstemming met de RMR) aan te trekken liquiditeiten;  Minus het aanwezige saldo liquide middelen op 31 december 2022.

Voor Curaçao en Sint Maarten dient dit totaal nog te worden gecorrigeerd met het deel van de liquiditeiten dat besteed is aan uitgaven op de kapitaaldienst. Ook dienen hierbij de verschillen tussen de kas-benadering en een baten-lastenbenadering te worden betrokken.

Pagina 2 van 4

Datum 24 januari 2022 Kenmerk 2022-0000038422

Beslispunt 1 Met inachtneming van het bovenstaande en vanwege de aanhoudende Covid-19 pandemie, wil ik de RMR adviseren het volgende te besluiten: 1.1. Voor het begrotingsjaar 2022 in te stemmen met een afwijking van de norm zoals vervat in artikel 15, eerste lid, onder a, van de Rft voor Curaçao en Sint Maarten, en het voor Aruba van toepassing zijnde financieringssaldo zoals vervat in artikel 14, tweede lid, van de LAft en het protocol van 22 november 2018.

1.2. Bij afwezigheid van een jaarraming in bedragen voor de mate van afwijking van de centrale begrotingsnormen, wordt in lijn met de eerdere adviezen van het C(A)ft in 2020 en 2021 de toegestane mate van afwijking voor Aruba van het financieringssaldo zoals vervat in artikel 14, tweede lid, van de LAft en het protocol van 22 november 2018 en voor Curaçao en Sint Maarten van de norm zoals is vervat in artikel 15, eerste lid, onder a, van de Rft (beiden op kasbasis) voor het begrotingsjaar 2022 gelijk gesteld aan de voor het begrotingsjaar 2022 door Nederland toe te kennen liquiditeitssteun, het aanwezige saldo liquide middelen op 1 januari 2022 (restant verstrekte liquiditeitssteun van 2021) en de eventuele binnenlands of buitenlands (in overeenstemming met de RMR) aan te trekken liquiditeiten minus het aanwezige saldo liquide middelen op 31 december 2022.

Voor Curaçao en Sint Maarten dient dit totaal nog te worden gecorrigeerd met het deel van de liquiditeiten dat besteed is aan uitgaven op de kapitaaldienst.

Voor elk van de drie landen dienen hierbij de verschillen tussen de kasbenadering en een baten-lasten-benadering te worden betrokken.

1.3. De landen te verzoeken om de aanbevelingen van het C(A)ft bij de ontwerpbegrotingen spoedig te verwerken in hun respectievelijke begrotingen.

1.4. Curaçao en Sint Maarten dienen, als gevolg van beslispunten 1.1 en 1.2 alle leningen voor de gewone dienst voor instemming voor te leggen aan de RMR. Dit geldt voor Aruba voor leningen die geen herfinanciering van bestaande leningen betreffen.

Verzoek van Aruba tot afbouw van de salariskorting Op 15 mei 2020 heeft de RMR besloten tot een korting op de arbeidsvoorwaarden binnen de (semi-)collectieve sector van de landen tot nader order. De uitvoering van dit besluit is voorwaardelijk aan de toekenning van liquiditeitssteun. Aruba verzoekt de RMR om in te stemmen met het gedeeltelijk afbouwen van de door het Land doorgevoerde salariskorting van 12,5% voor alle medewerkers in de (semi)publieke sector en 25% voor Statenleden en Ministers, te beginnen met een afbouw van respectievelijk 6,25% en 12,5% in 2022. In het licht van de nog altijd kwetsbare overheidsfinanciën met een zeer hoge overheidsschuldquote van circa 114% van het Bruto Binnenlands Product, de druk die een afbouw van de salariskorting op het budget en de aflossingscapaciteit zou hebben en het gegeven dat Aruba heeft verzocht om op grond van artikel 23 LAft te mogen afwijken van de begrotingsnormen, ligt op dit moment een afbouw van de salariskorting niet in de rede. Met het oog op het bieden van perspectief ben ik bereid met de landen te onderzoeken hoe op termijn de salariskorting kan worden afgebouwd.

Pagina 3 van 4

Datum 24 januari 2022 Kenmerk 2022-0000038422

Beslispunt 2 (Aruba) Met inachtneming van het bovenstaande, wil ik de RMR adviseren: 2.1. Nog niet in te stemmen met het verzoek van Aruba tot afbouw van de salariskorting. Afbouw ligt in ieder geval niet in de rede zolang er sprake is van liquiditeitssteun. Wel kan Aruba nu al voorstellen doen voor een alternatieve invulling binnen het besluit van de RMR van 15 mei 2020. Een voorstel hiervoor kan aan het CAft worden voorgelegd. Om perspectief te bieden zal met de landen worden bezien onder welke condities de salariskorting kan worden afgebouwd.

Pagina 4 van 4