NE 5 2020

ISSN 1899-0886 CENA – 20 ZŁ (W TYM 8% VAT)

DWUMIESIĘCZNIK nr 5-6(75-76)/2020

Elektrociepłownia w sercu miasta

TECHNOLOGIE

2

nr 5-6(75-76)/2020

Wydawnictwo „Nowa Energia” zaprasza do udziału w Konferencjach online: Kogeneracja

- technologie, realizacja inwestycji, finansowanie

VIII Konferencja

„Nowe kierunki Kogeneracji” 3-4 lutego 2021 r.

XIII Konferencja

„Termiczne Przekształcanie Odpadów Komunalnych - technologie, realizacja inwestycji, finansowanie” 24-26 lutego 2021 r.

Ruchu

Utrzymanie

ENERGETYKA - PRZEMYSŁ - CIEPŁOWNICTWO

VII Konferencja Techniczna

„Utrzymanie Ruchu - diagnostyka, remonty, modernizacje” Organizator: Wydawnictwo „Nowa Energia”

17-18 marca 2021 r.

Szczegóły na: www.nowa-energia.com.pl UDZIAŁ tel. 32 777 43 35 biuro@nowa-energia.com.pl

REKLAMA tel. 32 777 43 36/603 220 011 reklama@nowa-energia.com.pl

MARKETING tel. 32 777 43 37/577 311 211 marketing@nowa-energia.com.pl

2

nr 5-6(75-76)/2020

POLECAMY: JESTEŚMY GOTOWI BY DOSTARCZAĆ CIEPŁO

Rozmowa z Przemysławem Kołodziejakiem, p.o. Prezesa Zarządu PGE Energia Ciepła S.A.

MNIEJSZA KONKURENCJA, WYŻSZE CENY PRĄDU

Energy Solution

ENERGETYKA JĄDROWA - KIEDY I JAKA?

Dr hab. Ludwik Pieńkowski, prof. uczelni AGH

BOHATEROWIE CODZIENNOŚCI - POMIĘDZY INNOWATORAMI, A EKOLOGAMI

Janusz Badur, Instytut Maszyn Przepływowych im. R. Szewalskiego Polskiej Akademii Nauk w Gdańsku

CIEPŁOWNICTWO - KOGENERACJA

Str.

CIEPŁOWNICTWO - KOGENERACJA

Str.

PALIWA DLA ENERGETYKI

Str.

ELEKTROENERGETYKA

WODÓR JAKO NARZĘDZIE INTEGRACJI SEKTORÓW W NOWYM MODELU ENERGETYKI

Dr hab. inż. Jakub Kupecki, prof. IEn, Centrum Technologii Wodorowych (CTH2), Instytut Energetyki; National Fuel Cell Research Center, University of California, Irvine, USA; Mgr inż. Michał Wierzbicki, Centrum Technologii Wodorowych (CTH2), Instytut Energetyki; Instytut Techniki Cieplnej, Politechnika Warszawska

SZANSE I ZAGROŻENIA PRACY ZDALNEJ POST-COVID

Bartosz Ulczycki, Prawnik, DGTL Kibil Piecuch i Wspólnicy

WŁASNA INSTALACJA FOTOWOLTAICZNA - ZAGOSPODAROWANIE NADWYŻEK ENERGII ELEKTRYCZNEJ

Łukasz Petelski, Radca Prawny, Specjalista Prawa energetycznego w Zespole Governments & Energy w Kancelarii Eversheds Sutherland Wierzbowski

4 13 14 21 37 45 54 Str.

Str.

TECHNOLOGIE

Str.

CYBERBEZPIECZEŃSTWO

Str.

ODNAWIALNE ŹRÓDŁA ENERGII

nr 5-6(75-76)/2020

Spis TREŚCI

8 13

XXIV Forum Ciepłowników Polskich w Międzyzdrojach Izba Gospodarcza Ciepłownictwo Polskie Elektrociepłownia w sercu miasta PGE Energia Ciepła S.A., 50-lecie elektrociepłowni krakowskiej Mniejsza konkurencja, wyższe ceny prądu Energy Solution

14

Energetyka jądrowa - kiedy i jaka?

Dr hab. Ludwik Pieńkowski, prof. uczelni AGH

19

Eksploatacja w o oparciu o TWIN - jedyny na rynku cyfrowy model optymalizacji pracy EC opalanych odpadami Andrzej Bednarz, Dalkia Wastenergy

21

30

Bohaterowie Codzienności - pomiędzy Innowatorami, a Ekologami Janusz Badur, Instytut Maszyn Przepływowych im. R. Szewalskiego Polskiej Akademii Nauk w Gdańsku O bezpieczeństwie energetycznym w Rzeszowie Instytut Polityki Energetycznej im. Ignacego Łukasiewicza

35

Zawory antykawitacyjne i niskoszumowe Zakłady Automatyki POLNA S.A.

37

Wodór jako narzędzie integracji sektorów w nowym modelu energetyki Dr hab. inż. Jakub Kupecki, prof. IEn, Centrum Technologii Wodorowych (CTH2), Instytut Energetyki; National Fuel Cell Research Center, University of California, Irvine, USA; Mgr inż.

Michał Wierzbicki, Centrum Technologii Wodorowych (CTH2), Instytut Energetyki; Instytut Techniki Cieplnej, Politechnika Warszawska

43

Nowy wymiar pracy Łukasz Dąbrowski, Engineering Manager, CREADIS Sp. z o.o.

45

Szanse i zagrożenia pracy zdalnej postCOVID Bartosz Ulczycki, Prawnik, DGTL Kibil Piecuch i Wspólnicy Przeciwdziałanie zagrożeniom bezpieczeństwa IoT i OT związanym z cyfrową transformacją za pomocą technik „Deception”/oszukiwania Robert Dąbrowski, SE Manager, Fortinet

47

50

Adres Redakcji:

54

Własna instalacja fotowoltaiczna - zagospodarowanie nadwyżek energii elektrycznej Łukasz Petelski, Radca Prawny, Specjalista Prawa energetycznego w Zespole Governments & Energy w Kancelarii Eversheds Sutherland Wierzbowski

ul. Wesoła 23, 47-400 Racibórz Tel. (+48) 32 777 43 35-38 www.nowa-energia.com.pl

Redaktor naczelna: Dorota Kubek, kom. (+48) 602 647 315 dorota.kubek@nowa-energia.com.pl

Prezes wydawnictwa: Mariusz Marchwiak, kom. (+48) 509 433 476 mariusz.marchwiak@nowa-energia.com.pl

Redakcja: tel. (+48) 32 666 00 10 redakcja@nowa-energia.com.pl

Dział organizacyjny: Patrycja Kroner Specjalista ds. Biurowych tel. (+48) 32 777 43 35, 32 777 43 38 biuro@nowa-energia.com.pl konferencje@nowa-energia.com.pl

Dział handlowy: Renata Fischer Specjalista ds. Sprzedaży i Marketingu kom. (+48) 603 220 011, 577 311 211 tel. (+48) 32 777 43 36, 32 777 43 37 reklama@nowa-energia.com.pl marketing@nowa-energia.com.pl

Obsługa informatyczna: IT PASJA, www.itpasja.pl

Korekta: Dorota Kubek Redakcja zastrzega sobie prawo do skracania i redagowania tekstów.

Redakcja nie odpowiada za treść reklam.

Wykorzystywanie materiałów i publikowanie reklam opracowanych przez Wydawcę wyłącznie za zgodą Redakcji.

Artykułów niezamówionych Redakcja nie zwraca.

DWUMIESIĘCZNIK nr 5-6(75-76)/2020

6

Jesteśmy gotowi by dostarczać ciepło Rozmowa z Przemysławem Kołodziejakiem, p.o. Prezesa Zarządu PGE Energia Ciepła S.A.

Nowa Energia - D. Kubek i M. Marchwiak s.c.

ISSN 1899-0886 CENA – 20 ZŁ (W TYM 8% VAT)

4

Wydawca:

Elektrociepłownia w sercu miasta

O cyberbezpieczeństwie IT/OT w czasie pandemii Tadeusz Szulc, Ekspert IT, Członek Rady Programowej Wydawnictwa „Nowa Energia” Projekt okładki: PGE Energia Ciepła S.A.

3

4

nr 5-6(75-76)/2020

Rozmowa z Przemysławem Kołodziejakiem, p.o. Prezesa Zarządu PGE Energia Ciepła S.A.

Jesteśmy gotowi

CIEPŁOWNICTWO - KOGENERACJA

by dostarczać ciepło  Sezon grzewczy już się rozpoczął. Czy PGE Energia Ciepła przygotowuje specjalnie swoje elektrociepłownie na okres jesienno-zimowy?

PGE Energia Ciepła, jako największa firma na rynku ciepłowniczym, jest gotowa, aby dostarczać ciepło do naszych klientów w każdej chwili, kiedy tylko jest taka potrzeba. Nasze elektrociepłownie wytwarzają ciepło przez cały rok, a my dostarczamy ciepło nawet latem.

 Nawet latem? To nie jest oczywista wiedza dla użytkowników.

Tak, elektrociepłownie nawet latem produkują ciepło na potrzeby ciepłej wody użytkowej, czy odbiorców bezpośrednich ciepła w parze. Sezon grzewczy jest umowny. Jego rozpoczęcie warunkowane jest tylko zapotrzebowaniem mieszkańców na ciepło. Właściciele lub zarządcy budynków, czyli spółdzielnie lub wspólnoty mieszkaniowe, mogą włączyć ogrzewanie w każdej chwili. W naszej spółce jesteśmy na to przygotowani. W odpowiedni sposób planowane są prace remontowe i eksploatacyjne tak, aby zawsze istniała odpowiednia rezerwa w urządzeniach wytwórczych, zarówno na wypadek zdarzeń

awaryjnych, ale też na potrzeby zwiększenia produkcji ciepła. Nawet latem, kiedy we wszystkich naszych 14 elektrociepłowniach trwają przeglądy urządzeń i sieci ciepłowniczych oraz modernizacje i remonty, jesteśmy gotowi na to, aby dostarczać ciepło. Oczywiście w przypadku modernizacji konkretnego odcinka sieci, mogą pojawić się chwilowe problemy z dostawą ciepła do przyłączonych odbiorców, ale tu też mamy swoje rozwiązania.

proces zmian również w naszej spółce, aby osiągnąć postawiony cel poprzez realizację inwestycji w nisko- i zeroemisyjne źródła energii. W naszym obszarze mamy na uwadze, że paliwo gazowe jest rozwiązaniem przejściowym.

 Za tymi działaniami zapewne idą inwestycje i koszty?

 Nowa Strategia została oparta na trzech filarach: energia przyjazna dla środowiska, nowoczesne usługi energetyczne oraz sprawna i efektywna organizacja. Jak działania PGE Energia Ciepła wpisują się w te filary?

Aby utrzymać infrastrukturę elektrociepłowni w jak najlepszym stanie niezbędne są modernizacje, ale też i duże inwestycje. PGE Energia Ciepła jako lider Linii Biznesowej Ciepłownictwo realizuje Strategię Ciepłownictwa Grupy PGE. To odpowiedzialność, która na nas spoczywa i jest ściśle związana z rozwojem.

Nowo ogłoszona strategia dla całej Grupy PGE zakłada plan transformacji i drogę do dekarbonizacji w obszarze wytwarzania tak, by do 2030 r. wzmocnić portfel odnawialnych źródeł wytwórczych oraz przeprowadzić konwersję paliwa węglowego na gazowe w ciepłownictwie systemowym. A zatem przyspieszamy

PGE Energia Ciepła prowadzi obecnie projekty inwestycyjne związane z budową nowych źródeł kogeneracyjnych gazowych w Siechnicach, Bydgoszczy, Kielcach i Zgierzu. W fazie przygotowania do realizacji podobnych projektów z wykorzystaniem paliwa gazowego są kolejne nasze lokalizacje: EC Gdynia, EC Gdańsk, EC Kraków oraz EC Rzeszów.

Jednak ciepłownictwo to nie tylko wytwórcy, ale także sieci dystrybucyjne.

Polskie miasta przeżywają obecnie okres intensywnego rozwoju, w którym powinni także uczestniczyć dystrybutorzy, zapewniając równie dynamiczny rozwój sieci i możliwość implementacji nowo-

czesnych technologii do jej zarządzania.

W tych lokalizacjach, gdzie PGE Energia Ciepła jest właścicielem sieci ciepłowniczej, prowadzimy inteligentne zarządzanie sieciami, wykorzystujące pełną automatyką węzłów. Rozwiązanie to pozwala na poprawę efektywności energetycznej, lepsze wykorzystanie jednostek kogeneracyjnych, współpracujących z akumulatorami, co przynosi korzyści minimalizacji strat poprzez krótko- i średnioterminowe przewidywania warunków pogodowych oraz zapewnia wymagany komfort ciepła i ciepłej wody użytkowej u naszych klientów.

 W jaki sposób dzięki nowym inwestycjom polepszy się jakość powietrza w miastach?

Mimo relatywnie rozwiniętego segmentu ciepłownictwa systemowego, ¾ zużycia ciepła w Polsce to indywidualne źródła ciepła. Duży udział nieefektywnych systemów, relatywnie słaba efektywność energetyczna budynków prowadzi do problemów z jakością powietrza, zwłaszcza na terenach nieobjętych siecią ciepłowniczą. Nie ma lepszego sposobu na ograniczanie zanieczyszczenia powietrza niż korzystanie z ciepła wytwarzanego w elektrociepłowniach i ciepłowniach spełniających najwyższe standardy emisyjności. Ciepłownictwo sieciowe jest także najbezpieczniejszym i najmniej awaryjnym sposobem zaopatrzenia w ciepło mieszkańców. Dlatego intensywnie prowadzimy działania zmierzające do zwiększenia przyłączeń nowych klientów do sieci ciepłowniczej. W tym celu współpracujemy z władzami samorządowymi, a tam gdzie nie zarządzamy sieciami, z lokalnymi dystrybutorami ciepła.

W 2019 r. odnotowaliśmy rekordową liczbę przyłączeń. Do sieci ciepłowniczych uzyskały dostęp budynki o zapotrzebowaniu na moc cieplną 239,9 MWt. To o 60,1 MWt więcej niż zakładaliśmy w planie na 2019 r., a także o 43,4 MWt więcej niż w 2018 r. Wielkość nowo

zrealizowanych przyłączeń w minionym roku porównać można do przyłączenia do ciepła sieciowego miasta wielkości Opola (128 tys. mieszkańców). Blisko 80% przyłączeń zostało zrealizowanych w trzech dużych miastach - Krakowie, Wrocławiu oraz Gdańsku.

 Jakie nowoczesne rozwiązania proponuje PGE Energia Ciepła dla tych, którzy podłącza się do sieci ciepłowniczej?

Jest to m. in. wspomniane przeze mnie inteligentne zarządzanie sieciami.

Natomiast równie ważnym elementem nowoczesnej dystrybucji jest automatyczne rozliczanie klientów końcowych i bieżące informowanie ich o zużyciu ciepła oraz możliwości wykorzystania termowizji w diagnostyce.

Ponadto dążymy do maksymalizacji udziału nowoczesnych sieci preizolowanych, które ograniczają straty na przesyle ciepła, a dodatkowo są zaopatrzone w systemy diagnostyczne lokalizujące uszkodzenia, przez co sieć staje się niezawodnym dostawcą ciepła.

Warto zwrócić także uwagę, że systemy ciepłownicze, a szczególnie te wyposażone w akumulatory ciepła, zaczynają stawać się uniwersalnymi magazynami energii. Potrafią „przechowywać” nadwyżki ciepła wyprodukowane w skojarzeniu w okresie najlepszych cen, czyli w dzień, kiedy zapotrzebowanie na ciepło jest niższe.

 Czy poza wytwarzaniem ciepła i energii elektrycznej w procesie kogeneracji, PGE Energia Ciepła ma plany na odnawialne źródła energii?

Grupa PGE jako lider transformacji energetycznej deklaruje zmniejszenie oddziaływania na środowisko naturalne i osiągnięcie neutralności klimatycznej do 2050 r. Obniżenie emisyjności wytwarzania nastąpi poprzez zmianę technologii,

rozbudowę portfela OZE, umożliwienie udziału w transformacji klientom PGE i zaangażowanie w działania na rzecz gospodarki obiegu zamkniętego.

Kogeneracja, obok OZE, jest jednym z rozwiązań technologicznych wpisujących się w zaostrzone wymogi środowiskowe przede wszystkim politykę klimatyczną UE, w tym unijne normy dotyczące emisji gazów cieplarnianych.

Kierunki wyznaczone przez Unię Europejską dla ciepłownictwa wymagają również udziału ciepła pochodzącego ze źródeł odnawialnych. PGE Energia Ciepła pracuje nad dostosowaniem swoich aktywów do przyszłych wymagań prawnych, jak również globalnych zmian i trendów w energetyce.

Zgodnie ze Strategią Grupy PGE do 2030 r. udział źródeł zero- i niskoemisyjnych w produkcji ciepła w Grupie PGE wyniesie ok. 70%. PGE Energia Ciepła chce mieć wpływ na środowisko i na jakość powietrza w lokalizacjach, w których ma swoje elektrociepłownie.

W najbliższych latach, w trakcie okresu przejściowego, będziemy korzystali z paliwa gazowego. Pracujemy nad projektami energetycznego wykorzystania odpadów, jako elementu gospodarki obiegu zamkniętego. Wdrażamy technologię kotłów elektrodowych tak, aby wraz rozwojem morskiej energetyki wiatrowej wykorzystać synergię i produkować ciepło ze źródeł odnawialnych. Obecnie kluczowym wyzwaniem jest spełnienie rygorystycznych norm środowiskowych BREF/BAT już w 2021 r. To niesie ze sobą zarówno duże koszty, ale też korzyści dla nas wszystkich - mieszkańców miast i okolic. Spełnienie tych wymogów i zmiana miksu paliwowego w kierunku niskoemisyjnym, przyczyni się do tego, że będzie nam się żyło lepiej, z lepszym powietrzem. Takie są wyzwania obecnych czasów i oczekiwania świadomych ekologicznie klientów.

Rozmawiała: Dorota Kubek, Wydawnictwo „Nowa Energia” 

5

CIEPŁOWNICTWO - KOGENERACJA

nr 5-6(75-76)/2020