Natuurinclusief bouwen en inrichten

✒ Roel Wigman

Aeres Hogeschool, Almere

De laatste jaren komt er steeds meer belangstelling en aandacht voor natuurinclusief bouwen en inrichten. Als Altenatuur juichen wij dit enorm toe en zien graag dat dit de standaard wordt in Altena. Natuurinclusief bouwen en inrichten is een uitstekend instrument om de biodiversiteit in de bebouwde omgeving in stand te houden en uit te breiden, zeker gezien de enorme bouwopgave die ons nog te wachten staat. Een natuurinclusieve omgeving met veel broedgelegenheid (inbouwkasten, insectenhotels et cetera) en groen biedt ruimte aan bijen, vlinders, vleermuizen, gierzwaluwen en huismussen.

Bij het natuurinclusief inrichten van de omgeving wordt ook veel aandacht besteed aan klimaatadaptatie (aanpassen aan een warmer klimaat), door gebruik te maken van veel groene elementen (groene gevels, borders met veel bloemen en bomen) en het bieden van ruimte aan water (natuurvriendelijke oevers, groene daken en wadi’s). Veel groen in een woonwijk heeft een groot verkoelend effect op de omgeving. Het koelvermogen van een grote boom is vergelijkbaar met 10 airco’s! Hiernaast is op de scan te zien dat het onder de boom meer dan 20 graden koeler is dan in

de zon.

Warmtebeeld onder boom (rechts) en daarbuiten

Daarnaast is een groene omgeving met veel ruimte voor water in staat heftige regenbuien op te vangen en water vast te houden voor droge tijden. Uiteindelijk wordt hiermee ook het leefgebied van veel dier- en plantsoorten verbeterd. Zo doet Gemeente Altena mee aan het NK Tegelwippen. In welke gemeente wippen inwoners de meeste tegels uit hun tuin en vervangen deze door groen? Ga aan de slag in uw tuin, vervang uw tegels door groen en stuur een bewijsfoto door via nktegelwippen.nl. Als u dit ook doorgeeft aan Gemeente Altena, dan sturen zij ook nog eens een tegoedbon voor een boom of struik. Stuur uw foto’s in via gemeentealtena.nl/tegelwippen.

De werkgroep Natuurinclusief Altena is sinds de oprichting druk in gesprek met Gemeente Altena, woningbouwcorporaties, projectontwikkelaars en bouwbedrijven om het natuurinclusief bouwen en inrichten vorm te geven in Altena. In de afgelopen twee jaar is er heel veel veranderd en bij veel bouwprojecten wordt hier nu aandacht aan besteed. Gemeente Altena is op dit moment bezig met het opstellen van beleid ten aanzien van het standaardiseren van natuurinclusief bouwen en inrichten. Zo denkt men bijvoorbeeld aan een puntensysteem, waar bouwers en projectontwikkelaars aan moeten voldoen voor het winnen van aanbestedingen. Zo wordt er bij elk project ruimschoots aandacht besteed aan natuurinclusief bouwen en inrichten.

Een ander belangrijk onderwerp waar wij al over berichtten in het Altenatuurtje van januari 2022 (nummer 118), is het soortenmanagementplan. Hiermee zijn het afgelopen jaar flinke stappen gezet. Gemeente Altena en andere partijen zijn het er over eens dat het opzetten van een soortenmanagementplan noodzakelijk is om bescherming van beschermde diersoorten zoals vleermuizen en zwaluwen te verbeteren en bureaucratie op dit gebied te verminderen. Op dit moment wordt er onderzocht hoe de financiering van het soortenmanagementplan geregeld gaat worden. Komend najaar hopen wij u hier meer over te kunnen vertellen. Mogelijk is dan de kogel door de kerk en komt er een beleidswijziging ten aanzien van de Wet natuurbescherming/Omgevingswet in onze gemeente. Verder heeft de werkgroep ook niet stilgezeten en adviezen gegeven bij nieuwbouwprojecten en bij verbouwingen en bij inrichting van tuinen.

Zo hebben wij bij Anne en Bastijn van Breugel in Almkerk alternatieve verblijfplaatsen geplaatst voor vleermuizen, zodat zij op een verantwoorde wijze het oude huis kunnen slopen en een nieuw huis kunnen bouwen. In de nieuwe woning worden permanente verblijfplaatsen voor vleermuizen aangebracht, onder andere een grote kraamkamer. Hierdoor zal de huisvesting van de vleermuizen in de toekomst flink verbeteren ten opzichte van de oude situatie. Er is al een grotere nieuwe schuur verschenen in de achtertuin. Hier zijn mooie voorzieningen gerealiseerd voor gierzwaluwen en huismussen.

Daarnaast hebben wij mogen meedenken in het nieuwbouwproject Lommerrijk wonen in Sleeuwijk. Wij zijn met gemeente Altena overeengekomen om de bomen rondom de nieuwbouwlocatie te sparen en te integreren in het plan. Daarnaast worden er ook nestvoorzieningen gerealiseerd voor vleermuizen, huismussen en gierzwaluwen.

Gemeente Altena stelt niet alleen voorwaarden voor ontwikkelaars en bouwers op, maar geeft zelf ook het goede voorbeeld door de eigen gebouwen natuurinclusief in te richten. Een mooi voorbeeld is de

Nestvoorzieningen in Almkerk

Nestvoorzieningen Lommerrijk wonen in Sleeuwijk

nieuwe Gemeentewerf in Giessen, waar op dit moment nog flink wordt gebouwd. Dit najaar wordt het project opgeleverd en wij zijn gevraagd te ondersteunen bij de realisatie van faunavoorzieningen rondom de nieuwe gemeentewerf, zoals bijvoorbeeld houtrillen. Wij waren blij verrast dat het Altenacollege uit Sleeuwijk gebruik wil maken van onze expertise op het gebied van natuurinclusief bouwen voor de verbouwing van een gedeelte van de school. Hier worden inbouwkasten voor vleermuizen, gierzwaluwen, huismussen en diverse zangvogels geplaatst en er komt een vaste broedplaats voor scholeksters op het dak.

Ten slotte zijn wij door Gemeente Altena benaderd om mee te denken over natuurinclusieve maatregelen voor nieuwbouwwijk Achter de Schans in Werkendam. Dit wordt een groene wijk, met veel aandacht voor klimaatadaptatie en biodiversiteit. In het metselwerk worden neststenen voor vleermuizen, gierzwaluwen en huismussen ingebouwd. Voor meer informatie: https:// achterdeschans.nl/nl/natuurinclusief. Het stemt ons erg positief dat het natuurinclusief bouwen en inrichten zonder tussenkomst van de werkgroep is opgenomen in dit nieuwbouwproject. Dit laat zien dat ons lobbywerk van de afgelopen jaren zijn vruchten begint af te werpen en dat natuurinclusief bouwen en inrichten steeds meer gaat leven bij andere partijen. Samen gaan we voor een natuurinclusief Altena! ✤

Achter de Schans een nieuwe groene wijk in Werkendam