3__

Page 1


‫گه‌رمیان ‪..‬گۆڕانكاریه‌كانی یه‌كێتی هه‌ڵوه‌شایه‌وه‌‬

‫بزان ‌ه كێ رێگری كردووه‌‬

‫به‌دواداچوونی ‪ :‬هێما‬ ‫ل��� ‌ه م�����اوه‌ی راب��������ردوودا ب��ڕی��اری‬ ‫گۆڕانكاری له‌ پۆسته‌كانی یه‌كێتی‬ ‫ل�� ‌ه گ �ه‌رم��ی��ان درا و ت��ا ئێستاش‬ ‫گۆرانكارییه‌كان ئه‌نجام ن���ه‌دراوه‌‪،‬‬ ‫سه‌رچاوه‌یه‌كی مه‌ڵبه‌ندی گه‌رمیانی‬ ‫ی �ه‌ك��ێ��ت��ی��ش ده‌ڵ���ێ���ت «م���ه‌س���ه‌ل���ه‌ی‬ ‫گ��ۆڕان��ك��اری��ی �ه‌ك��ان ب����راوه‌ت����ه‌و ‌ه و‬ ‫كاندیدمان بۆ پۆسته‌ حكومیه‌كانی‬ ‫پشكی یه‌كێتی دیاریكردوو ‌ه و ته‌نیا‬ ‫ئه‌وه‌ند ‌ه ماو ‌ه ل ‌ه الیه‌ن حكومه‌ته‌و ‌ه‬ ‫ف �ه‌رم��ان��ی ده‌س��ت��ب�ه‌ك��ارب��وون��ی��ان بۆ‬ ‫بكرێت»‬ ‫له‌ دوای دروستبوونی حكومه‌تی‬ ‫‪2‬‬

‫‪HEMA‬‬

‫خ��ۆج��ێ��ی سلێمانی و ه�ه‌ڵ�ه‌ب��ج�ه‌ و‬ ‫گه‌رمیان و راپه‌ڕین یه‌كێتی بریاریدا‬ ‫گۆڕانكاری ل ‌ه پۆسته‌ حكومیه‌كانی‬ ‫خ��ۆی��دا ل�� ‌ه ن��اوچ��ه‌ك�� ‌ه ب��ك��ات‪ ،‬ل �ه‌و‬ ‫باره‌یه‌وه‌ سه‌رچاوه‌یه‌ك ل ‌ه مه‌ڵبه‌ندی‬ ‫یه‌كێتی له‌ گه‌رمیان به‌ «هێما»ی‬ ‫راگ �ه‌ی��ان��د یه‌كێتی ب��ڕی��اری��داو ‌ه ب ‌ه‬ ‫ت���ه‌واوی پۆسته‌كانی ل� ‌ه گه‌رمیان‬ ‫ب �ه‌ خه‌ڵكی ن��وێ و ك���ادری به‌هێز‬ ‫پڕبكاته‌و ‌ه و به‌رپرسانی ئێستا ل ‌ه‬ ‫پۆسته‌كانیان البدات ‪.‬‬ ‫سه‌رچاوه‌كه‌ی مه‌ڵبه‌ندی گه‌رمیان‬ ‫ئ �ه‌وه‌ش��ی ئاشكرا ك��رد ب��ۆ پۆست ‌ه‬ ‫ح��ك��وم��ی�ه‌ك��ان��ی ن��اوچ �ه‌ك �ه‌ یه‌كێتی‬ ‫ژم��اره‌ی��ه‌ك كه‌سی ب� ‌ه ه�ه‌ڵ��ب��ژاردن‬

‫ژمار‌ه (‪2015 /12/13 : )3‬‬

‫ی�ه‌ك�لاك��ردۆت�ه‌و ‌ه و ن��وس��راوی��ان بۆ‬ ‫كراوه‌ تاوه‌كو پۆسته‌كان پڕبكه‌نه‌و ‌ه‬ ‫ئ��ه‌و س �ه‌رچ��اوه‌ی � ‌ه وتیشی «ته‌نیا‬ ‫ئ �ه‌وه‌ن��د ‌ه م��اوه‌ حكومه‌ت فه‌رمانی‬ ‫ده‌ستبه‌كاربوون ب��ۆ ئ �ه‌و ك��ادران� ‌ه‬ ‫ده‌رب����ك����ات ت����اوه‌ك����و ل��� ‌ه پ��ۆس��ت � ‌ه‬ ‫نوێیه‌كاندا ده‌ستبه‌كاربن و ئێم ‌ه‬ ‫وه‌ك مه‌ڵبه‌ندی گه‌رمیانی یه‌كێتی‬ ‫ئه‌وه‌مان براندۆته‌و ‌ه ك ‌ه ئه‌و پۆستان ‌ه‬ ‫ب�� ‌ه ك����ادری ن���وێ پ��ڕده‌ك��ه‌ی��ن��ه‌وه‌و‬ ‫كاندیده‌كانیشمان ده‌ستنیشانكردوو ‌ه‬ ‫و نوسراویشمان بۆ كردوون ته‌نیا‬ ‫ئ �ه‌وه‌ن��د ‌ه م��اوه‌ حكومه‌ت فه‌رمانی‬ ‫ده‌ستبه‌كاربوونیان بۆ ده‌ربكات»‬ ‫به‌ گوێره‌ی زانیاریه‌كانی «هێما»‬


‫«گۆڕانكاریی���ه‌كان ته‌كه‌تولێكی‬ ‫ن���او یه‌كێتی پێی هه‌ڵس���اوه‌ ب ‌ه‬ ‫ئامانجی شكاندنی باڵی به‌رهه‌م‬ ‫س���اڵه‌ح و هه‌موو ئه‌و كه‌سانه‌ی‬ ‫دانراون بۆ پۆس���ته‌كان س���ه‌ر ب ‌ه‬ ‫خه‌ت���ی گش���تی یه‌كێتی���ن بۆی��� ‌ه‬ ‫ل��� ‌ه الی���ه‌ن مه‌حم���ود س���ه‌نگاوی‬ ‫و عه‌دنان���ی حه‌م���ه‌ی مین���او‌ه‬ ‫ره‌تكراوه‌ته‌وه‌»‪.‬‬ ‫مه‌سه‌له‌ی گۆڕانكاری ل ‌ه پۆست ‌ه‬ ‫ح��ك��وم��ی�ه‌ك��ان��ی گ �ه‌رم��ی��ان گرفتی‬ ‫ب��ۆ دروس����ت ب���وو ‌ه و پ��رۆس�ه‌ك� ‌ه‬ ‫وه‌س����ت����او ‌ه ‪ ،‬ئ���ه‌وی���ش ب��� ‌ه ه��ۆی‬ ‫ن��اره‌زای��ی دوو ب�ه‌رپ��رس��ی ب��ااڵی‬ ‫یه‌كێتی ل ‌ه سنوره‌ك ‌ه ‪ .‬له‌وباره‌یه‌و ‌ه‬ ‫سه‌رچاوه‌یه‌كی تایبه‌ت و نهێنی‬ ‫یه‌كێتی ب � ‌ه «ه��ێ��م��ا»ی راگ�ه‌ی��ان��د‬ ‫«م���ه‌ڵ���ب���ه‌ن���دی گ���ه‌رم���ی���ان ب���ه‌ بێ‬ ‫وه‌رگ��رت��ن��ی ب��ۆچ��وون��ی مه‌حمود‬ ‫سه‌نگاوی و عه‌دنانی حه‌مه‌ی مینا‬ ‫ئ �ه‌ن��دام��ان��ی مه‌كته‌بی سیاسی و‬ ‫سه‌ركردایه‌تی یه‌كێتی بریاریان ل ‌ه‬ ‫گۆڕانكارییه‌كان داوه‌‪ ،‬ئێستا ئه‌وان‬ ‫رێگری ل ‌ه گۆڕانكارییه‌كان ده‌كه‌ن»‬ ‫ئ������ه‌و س�����ه‌رچ�����اوه‌ی�����ه‌ وت��ی��ش��ی‬ ‫«گۆڕانكارییه‌كان ته‌كه‌تولێكی ناو‬ ‫یه‌كێتی پێی هه‌ڵساو ‌ه ب ‌ه ئامانجی‬ ‫شكاندنی باڵی به‌رهه‌م ساڵه‌ح و‬ ‫هه‌موو ئه‌و كه‌سانه‌ی دان��راون بۆ‬ ‫پۆسته‌كان سه‌ر ب ‌ه خه‌تی گشتی‬ ‫یه‌كێتین بۆی ‌ه ل� ‌ه الی��ه‌ن مه‌حمود‬ ‫س �ه‌ن��گ��اوی و ع �ه‌دن��ان��ی ح�ه‌م�ه‌ی‬ ‫میناوه‌ ره‌تكراوه‌ته‌وه‌»‬

‫«مه‌ڵبه‌ن���دی گه‌رمی���ان ب���ه‌ بێ‬ ‫وه‌رگرتن���ی بۆچوون���ی مه‌حم���ود‬ ‫سه‌نگاوی و عه‌دنانی حه‌مه‌ی مینا‬ ‫ئه‌ندامان���ی مه‌كته‌بی سیاس���ی و‬ ‫س���ه‌ركردایه‌تی یه‌كێتی بریاریان‬ ‫له‌ گۆڕانكارییه‌كان داوه‌‪ ،‬ئێس���تا‬ ‫ئه‌وان رێگری ل ‌ه گۆڕانكارییه‌كان‬ ‫ده‌كه‌ن»‪.‬‬ ‫‪HEMA‬‬

‫‪3‬‬


‫س �ه‌ب��اره‌ت ب� ‌ه ه��ۆك��اری راگرتنی‬ ‫گ��ۆڕان��ك��اری��ی�ه‌ك��ان‪ ،‬س�ه‌رچ��اوه‌ك�ه‌ی‬ ‫ی�ه‌ك��ێ��ت��ی ن���ه‌ی���ش���ارده‌و ‌ه گ��رف��ت ل ‌ه‬ ‫پرۆسه‌ی گۆڕانكارییه‌كان هاتۆت ‌ه‬ ‫پێشه‌وه‌ گۆڕانكارییه‌كان له‌ ئێستادا‬ ‫راگ���ی���راو ‌ه ‪ ،‬ل���ه‌و ب���اره‌ی���ه‌و ‌ه وت��ی‬ ‫«بۆچونی جیاواز له‌ سه‌ر ئالیه‌تی‬ ‫گۆڕانكارییه‌كان و داهاتووی ئه‌و‬ ‫ب��ه‌رپ��رس�� ‌ه ح��ك��وم��ی��ان �ه‌ی یه‌كێتی‬ ‫كه‌ ئێستا له‌ پۆسته‌كاندان و ئه‌و‬ ‫ك��ان��دی��دان��ه‌ش دان������راون ه��ه‌ی�� ‌ه و‬ ‫ئ�ه‌وه‌ یه‌كێكه‌ ل ‌ه هۆكاری راگرتنی‬ ‫گۆڕانكارییه‌كان»‬ ‫ئه‌و سه‌رچاوه‌یه‌ ل ‌ه درێ��ژه‌دا وتی‬ ‫یه‌كێكی ت��ر ل�ه‌ ه��ۆك��اری راگرتنی‬ ‫گۆڕانكارییه‌كان ئه‌و دۆخه‌ تازه‌ی ‌ه‬ ‫م�����اوه‌ی ‪ 5‬م��ان��گ � ‌ه ك��وردس��ت��ان��ی‬ ‫گرتۆته‌و ‌ه و یارمه‌تی ئ�ه‌و ‌ه نادات‬ ‫یه‌كێتی گۆڕانكاری بكات و ئێستا‬ ‫ك��اری گه‌وره‌تر هه‌ی ‌ه ك ‌ه پێویست ‌ه‬ ‫رێكخستنه‌كانی یه‌كێتی ئه‌نجامی‬ ‫بده‌ن ‪.‬‬

‫«ئه‌وان���ه‌ی ب���ۆ ئ���ه‌و پۆس���تان ‌ه‬ ‫ده‌ستنیشانكراون به‌شێكیان كادری‬ ‫ب���اش و تێكۆش���ه‌ری یه‌كێتی���ن و‬ ‫گله‌یی���ان ل��� ‌ه س���ه‌ر نی��� ‌ه به‌ڵكو‬ ‫قس��� ‌ه ل���ه‌ س���ه‌ر ئه‌وه‌ی���ه‌ ره‌نگ ‌ه‬ ‫به‌ش���ێكیان ب���ۆ پۆس���تی حكوم���ی‬ ‫گونج���او نه‌ب���ن و هه‌ندێكیش���یان‬ ‫توان���ای به‌رێوه‌بردنی���ان الواز‌ه‬ ‫یان ب��� ‌ه گه‌نده‌ڵی ل���ه‌ رابردوودا‬ ‫تۆمه‌تباركرابن»‪.‬‬ ‫سه‌باره‌ت ب ‌ه جیاوازی بۆچونه‌كان‬ ‫سه‌رچاوه‌ك ‌ه وتی «جیاوازییه‌كان‬ ‫زۆرن‪ ،‬هه‌ندێ بۆچونی وایه‌ یه‌كێـتی‬ ‫ب ‌ه هۆی به‌شداری ئۆپۆزسیۆنه‌و ‌ه ل ‌ه‬ ‫ئیداره‌ی گه‌رمیان ژماره‌یه‌ك كادری‬ ‫یه‌كێـتی ك ‌ه به‌رپرسی حكومی بوون‬ ‫پۆسته‌كانیان دراوه‌ت�� ‌ه الیه‌نه‌كانی‬ ‫تر و ناكرێ ئێستا ئه‌وانی تریش‬ ‫البدرێن و چی له‌م هه‌موو كادر ‌ه‬ ‫بێ پۆسته‌ بكرێت‪ ،‬هه‌روه‌ها به‌شێك‬ ‫پێیان واب���وو ئالیه‌تی ه�ه‌ڵ��ب��ژاردن‬ ‫ب��ۆ ی�ه‌ك�لاك��ردن�ه‌وه‌ی ئ �ه‌و پۆستان‬ ‫گونجا و نه‌بوو پێویست ‌ه یه‌كێتی‬ ‫‪4‬‬

‫‪HEMA‬‬

‫له‌ رێگه‌ی مه‌ڵبه‌ند و ناوه‌نده‌كانی‬ ‫ت���ره‌وه‌ م�ه‌رك�ه‌زی�ه‌ن ئ �ه‌و پۆستان ‌ه‬ ‫ی �ه‌ك�لاب��ك��ات �ه‌و ‌ه چ��ون��ك�ه‌ گ��ل�ه‌ی��ی ل ‌ه‬ ‫شیوازی چه‌ند پۆستێك هه‌بوو»‬ ‫س �ه‌ب��اره‌ت ب���ه‌وه‌ی ئ �ه‌و كه‌سانه‌ی‬ ‫پۆسته‌كانیان وه‌رگرتوو ‌ه ئه‌وترێ‬ ‫ب � ‌ه ش��ی��اوی پ��ۆس��ت�ه‌ك��ان ن��ازان��رێ��ن‬ ‫بۆی ‌ه پۆسته‌كانیان پێنادرێت ئه‌و‬ ‫سه‌چاوه‌ی ‌ه وتی «ئه‌وانه‌ی بۆ ئه‌و‬ ‫پۆستانه‌ ده‌ستنیشانكراون به‌شێكیان‬ ‫كادری باش و تێكۆشه‌ری یه‌كێتین‬ ‫و گله‌ییان له‌ سه‌ر نی ‌ه به‌ڵكو قس ‌ه‬ ‫ل ‌ه س�ه‌ر ئه‌وه‌یه‌ ره‌نگ ‌ه به‌شێكیان‬ ‫بۆ پۆستی حكومی گونجاو نه‌بن و‬ ‫هه‌ندێكیشیان توانای به‌رێوه‌بردنیان‬ ‫الوازه‌ یان ب ‌ه گه‌نده‌ڵی ل ‌ه رابردوودا‬ ‫تۆمه‌تباركرابن»‬ ‫«ه��ێ��م��ا» ب��ۆ پشتڕاستكردنه‌وه‌ی‬ ‫زان��ی��اری��ی��ه‌ك��ان پ���ه‌ی���وه‌ن���دی ك��رد‬ ‫ب��� ‌ه س���ه‌چ���اوه‌ی���ه‌ك ل��� ‌ه ن���اوه‌ن���دی‬ ‫ب��ڕی��اری یه‌كێتی له‌ گه‌رمیان ‪ ،‬ل ‌ه‬ ‫ب���اره‌ی گ��ۆڕان��ك��اری��ی�ه‌ك��ان�ه‌وه‌ وتی‬ ‫«مه‌سه‌له‌ی گۆرانكاری له‌ پۆست ‌ه‬ ‫حكومی و ته‌نانه‌ت حزبیه‌كانیش‬ ‫بۆ یه‌كێتی پرۆسه‌یه‌كی حه‌یاتییه‌ و‬ ‫گۆڕانكاریش ئه‌نجام ئه‌دات»‬ ‫ئ �ه‌و س �ه‌رچ��اوه‌ی �ه‌ وتیشی «ئ �ه‌و‬ ‫پرۆسه‌یه‌ش گله‌یی ل ‌ه سه‌ر بووه‌ و‬ ‫ناره‌زایی لێكه‌وتۆته‌و ‌ه و دۆخێكی‬ ‫س��ی��اس��ی ن��اس��روش��ت��ی��ش ت���ه‌واوی‬ ‫ك��وردس��ت��ان��ی گ��رت��ۆت �ه‌وه‌‪ ،‬ب��ۆی�ه‌ تا‬ ‫ئێستا ن �ه‌چ��ۆت �ه‌ ب����واری جێبه‌جێ‬ ‫كردنه‌وه‌»‬ ‫س�����ه‌ب�����اره‌ت ب�������ه‌وه‌ی م��ه‌ح��م��ود‬ ‫سه‌نگاوی و عه‌دنانی حه‌مه‌ی مینا‬ ‫ناڕازین و پرۆسه‌كه‌یان راگرتوو ‌ه‬ ‫ئه‌و سه‌رچاوه‌یه‌ بۆ «هێما» وتی‬ ‫«كاك مه‌حمود و كاك عه‌دنان دوو‬ ‫س �ه‌رك��رده‌ی كاریگه‌ر و به‌هێزی‬ ‫یه‌كێتین و سروشتییه‌ بۆچونیان‬ ‫ل ‌ه س�ه‌ر ه�ه‌ر پرسێكی تایبه‌ت ب ‌ه‬ ‫گ �ه‌رم��ی��ان ه �ه‌ب��ێ و گوێشیان لێ‬ ‫ئه‌گیرێ و ئه‌م ستافه‌ی مه‌ڵبه‌ندی‬ ‫گ���ه‌رم���ی���ان���ی���ش ئ�������ه‌وان ج���گ���ه‌ ل� ‌ه‬ ‫به‌رپرسیارێتی ح��زب��ی‪ ،‬وه‌ك برا‬ ‫گ���ه‌وره‌ی خۆیان سه‌یر ده‌ك��ه‌ن و‬ ‫ل ‌ه دژی ئه‌و سه‌ركردانه‌ نه‌ ئه‌توانن‬ ‫كاربكه‌ن و ن ‌ه كاریش ئه‌كه‌ن ‪ ،‬چونك ‌ه‬

‫ژمار‌ه (‪2015 /12/13 : )3‬‬

‫هه‌م ئیلتزامی حزبی و هه‌م ئیلتزامی‬ ‫ئه‌خالقی و كۆمه‌اڵیه‌تیشیان ل ‌ه گه‌ڵ‬ ‫یه‌كتر هه‌یه»‬ ‫س���ه‌باره‌ت ب���ه‌وه‌ی ب��� ‌ه ه���ۆی‬ ‫ته‌كه‌توالت���ه‌و ‌ه پرۆس���ه‌ك ‌ه راگیراو ‌ه‬ ‫س���ه‌رچاوه‌كه‌ی «هێم���ا» وه‌ك‬ ‫كه‌س���ێكی نزیك له‌ ناوه‌ندی بڕیاری‬ ‫یه‌كێت���ی له‌ گه‌رمی���ان وتی « ئه‌و ‌ه‬ ‫قس���ه‌ی نه‌یاره‌كانی ئ���ه‌م حزبه‌ی ‌ه و‬ ‫گله‌ی���ی ل ‌ه پرۆس���ه‌ك ‌ه هه‌ب���ووه‌ و تا‬ ‫ئێس���تا جێبه‌ج���ێ نه‌كراوه‌‪ ،‬س���تافی‬ ‫مه‌ڵبه‌ن���دی گه‌رمی���ان و س���ه‌ركرد ‌ه‬ ‫گه‌رمیانییه‌كان���ی یه‌كێتی���ش وه‌ك‬ ‫ی���ه‌ك تیم خزمه‌ت به‌ یه‌كێتی ئه‌كه‌ن‬ ‫و سروش���تییه‌ گله‌ی���ی كۆمه‌ڵی���ك‬ ‫هه‌ڤاڵی���ش ب��� ‌ه هه‌ن���د وه‌ربگی���رێ و‬ ‫پرۆسه‌كه‌ رابگیرێت»‬ ‫وتیشی « ئ��ه‌م گ��ۆڕان��ك��اری��ان �ه‌ ل ‌ه‬ ‫ئێستاشدا جێبه‌جێ ن�ه‌ك��رێ‪ ،‬ئه‌و ‌ه‬ ‫ه��ه‌م مه‌ڵبه‌ندی گ�ه‌رم��ی��ان و هه‌م‬ ‫سه‌ركرد ‌ه گه‌رمیانیه‌كانیش‪ ،‬كۆكن‬ ‫ل � ‌ه س���ه‌ر ئ����ه‌وه‌ی گ��ۆڕان��ك��اری ب ‌ه‬ ‫شێوه‌یه‌كی به‌رنام ‌ه بۆدارێژراو و‬ ‫باشتر بكرێت و ره‌نگه‌ ب ‌ه شێوازێكی‬ ‫ت��ر ئ��ه‌و گ��ۆڕان��ك��اری��ی��ان�ه‌ ب��ك�ه‌ن ب ‌ه‬ ‫جۆرێك كه‌ ره‌خنه‌ی له‌ سه‌ر نه‌بێ‬ ‫و ببێت ‌ه ه��ۆی ب���ه‌ره‌و پێشچوونی‬ ‫یه‌كێتیش ل ‌ه سنوره‌كه‌»‬

‫«ك��اك مه‌حمود و ك��اك عه‌دنان‬ ‫دوو سه‌ركرده‌ی كاریگه‌ر و به‌هێزی‬ ‫یه‌كێتین و سروشتیی ‌ه بۆچونیان‬ ‫له‌ س �ه‌ر ه �ه‌ر پرسێكی تایبه‌ت‬ ‫به‌ گه‌رمیان هه‌بێ و گوێشیان‬ ‫ل��ێ ئ �ه‌گ��ی��رێ و ئ���ه‌م س��ت��اف�ه‌ی‬ ‫مه‌ڵبه‌ندی گه‌رمیانیش ئ �ه‌وان‬ ‫جگه‌ ل ‌ه به‌رپرسیارێتی حزبی‪،‬‬ ‫وه‌ك ب��را گ��ه‌وره‌ی خۆیان سه‌یر‬ ‫ده‌كه‌ن و ل ‌ه دژی ئه‌و سه‌ركردان ‌ه‬ ‫نه‌ ئه‌توانن كاربكه‌ن و ن ‌ه كاریش‬ ‫ئه‌كه‌ن ‪ ،‬چونك ‌ه هه‌م ئیلتزامی‬ ‫حزبی و هه‌م ئیلتزامی ئه‌خالقی‬ ‫و كۆمه‌اڵیه‌تیشیان له‌ گه‌ڵ یه‌كتر‬ ‫هه‌یه»‪.‬‬


‫(‪ )10‬خاڵ بۆ مامۆستایانی ئه‌ندام ل ‌ه یه‌كێـتی‬ ‫مامۆستایان ئه‌ژمار ده‌كرێت‬

‫«هێما» چه‌ند نهێنیه‌ك ل ‌ه باره‌ی یه‌كه‌ی نیشته‌جێبوونی‬ ‫مامۆستایانی كه‌الر ئاشكرا ده‌كات‬ ‫هێما ‪ :‬تایبه‌ت‬ ‫ب���ۆ دواج���ار ب��� ‌ه پێ���ی لێدوان���ی لقی‬ ‫گه‌رمیان���ی یه‌كێت���ی مامۆس���تایانی‬ ‫كوردس���تان پ���رۆژه‌ی یه‌ك���ه‌ی‬ ‫مامۆس���تایانی‬ ‫نیش���ته‌جێبوونی‬ ‫ده‌چێت��� ‌ه‬ ‫(ك���ه‌الر – رزگاری)‬ ‫ب���واری جێبه‌جێكردن���ه‌وه‌ و ب���ۆ ئه‌و‬ ‫مه‌به‌س���ته‌ش كۆمپانیای جێبه‌جێكار‬ ‫له‌گ���ه‌ڵ لق���ی گه‌رمیان���ی یه‌كێت���ی‬ ‫مامۆستایان واژوو له‌سه‌ر پرۆژه‌ك ‌ه‬ ‫ده‌كه‌ن ‪.‬‬ ‫ئه‌م هه‌نگاوه‌ش له‌الیه‌ن مامۆستایانی‬ ‫گه‌رمیان���ه‌و ‌ه ب���ه‌ هه‌نگاوێك���ی‬ ‫دڵخۆشكه‌ره‌ ده‌بینیرێت ‪ ,‬ئه‌گه‌ر چی‬ ‫تائێس���تا نه‌زانراوه‌ نرخی ئه‌و یه‌كان ‌ه‬ ‫چه‌ن���ده‌و ش���ێوازی وه‌رگرتن���ه‌وه‌ی‬ ‫قیسته‌كانه‌ چۆنه‌؟‬ ‫هێما ل ‌ه به‌دواداچونێكی رۆژنامه‌وانی‬ ‫دا كۆمه‌ڵێ���ك زانی���اری و نهێن���ی‬ ‫له‌باره‌ی پرۆژه‌كه‌وه‌ ده‌خاته‌ روو ‪:‬‬ ‫پ���رۆژه‌ی یه‌ك���ه‌ی نیش���ته‌جێبوونی‬ ‫مامۆستایانی كه‌الر ك ‌ه ژماره‌كه‌ی ب ‌ه‬ ‫‪ 1750‬یه‌ك��� ‌ه مه‌زه‌نده‌ده‌كرێت دوای‬ ‫چه‌ندی���ن كۆبوون���ه‌وه‌ی هاوبه‌ش���ی‬ ‫الیه‌ن���ی په‌یوه‌ندی���دار و وه‌به‌رهێنان‬ ‫دێت ‪ ,‬كه‌ به‌ جێبه‌جێكردنی به‌ش���ێك‬ ‫ل ‌ه كێش���ه‌ی نیش���ته‌جێوون و گرفتی‬ ‫مامۆستایان چاره‌سه‌ر ده‌بێت‪.‬‬ ‫«هێم���ا» ل��� ‌ه س���ه‌رچاوه‌كانی خۆی‬ ‫ل ‌ه لق���ی گه‌رمی���ان زانیویه‌ت���ی كه‌وا‬ ‫س���تافی لق س���ه‌رقاڵی گه‌اڵڵه‌كردنی‬ ‫فۆرمێكن بۆ وه‌رگرتن���ی ئه‌و یه‌كان ‌ه‬ ‫ك���ه‌ تێدا رێژه‌یه‌كی زۆر خاڵ بۆ ئه‌و‬ ‫مامۆس���تایان ‌ه داده‌نرێت ك ‌ه ئه‌ندامن‬ ‫ل ‌ه سنووری لقی ناوبراو ‪.‬‬ ‫هه‌ر به‌پێ���ی زانیارییه‌كان���ی «هێما»‬ ‫ئ���ازاد حه‌س���ه‌ن س���ه‌رۆكی لق���ی‬

‫گه‌رمیان���ی یه‌كێت���ی مامۆس���تایان ل ‌ه‬ ‫وته‌یه‌كیدا بۆ ژماره‌یه‌ك مامۆس���تای‬ ‫خوێندنی ئێوارانی زانكۆی گه‌رمیان‬ ‫رایده‌گه‌نێ���ت «ك��� ‌ه ب ‌ه ئ���ه‌و بێت ‪10‬‬ ‫ئه‌ژمار بكرێت بۆ ئه‌و مامۆستایانه‌ی‬ ‫كه‌وا ئه‌ندامن ل ‌ه لقی گه‌رمیان»‬ ‫له‌مباری���ه‌و ‌ه ‪ -‬دڵش���اد ئه‌ن���وه‌ر ‪:‬‬ ‫مامۆس���تاو رۆژنامه‌ن���ووس ئه‌وه‌ ب ‌ه‬ ‫هه‌وڵێك���ی شكس���خواردوو وه‌س���ف‬ ‫ده‌كات و ده‌ڵێ���ت ب���اوه‌ڕ ناك���ه‌م لقی‬ ‫گه‌رمیان���ی یه‌كێت���ی مامۆس���تایان‬ ‫بتوان���ن ده‌س���ت ب���ۆ كارێك���ی ل���ه‌و‬ ‫ج���ۆر ‌ه بب���ه‌ن و هه‌مووالی���ه‌ك ل���ه‌و‬ ‫پرس��� ‌ه ئاگادار ده‌كه‌نه‌و ‌ه و ش���ه‌قام‬ ‫ده‌جوڵێن���ن وده‌ڵێت «ئه‌ن���دام بوون‬ ‫ل���ه‌ یه‌كێتی مامۆس���تایان ئ���اره‌زوو‬ ‫مه‌ندانه‌ی ‌ه و پاش���ان ئ���ه‌و یه‌كان ‌ه ب ‌ه‬ ‫داهاتی یه‌كێتی مامۆستایان دروست‬ ‫ناكرێت و به‌پێچه‌وانه‌و ‌ه مامۆستایان‬ ‫خۆیان به‌ پاره‌ی خۆیان ده‌یكڕن»‬ ‫ئ���ازاد حه‌س���ه‌ن ‪ -‬س���ه‌رۆكی لق���ی‬ ‫گه‌رمیان���ی یه‌كێت���ی مامۆس���تایانی‬ ‫كوردس���تان ب ‌ه «هێم���ا»ی راگه‌یاند‬ ‫«ژماره‌ی خانووه‌كان ‪ 1750‬یه‌كه‌ی‬ ‫نیش���ته‌جێبوون ب���ۆ ك���ه‌الر و ‪1000‬‬ ‫یه‌ك���ه‌ش ب���ۆ ناحی���ه‌ی رزگاریی��� ‌ه ‪,‬‬ ‫رووبه‌ره‌ی یه‌ك���ه‌كان ‪ 200‬مه‌تره‌ ل ‌ه‬ ‫ماوه‌ی ‪ 8‬س���اڵدا ب ‌ه قیست پاره‌كه‌ی‬ ‫له‌ مامۆستایان وه‌رده‌گیرێت»‬ ‫س���ه‌باره‌ت به‌ ئه‌ندام و غه‌یر ‌ه ئه‌ندام‬ ‫ئ���ازاد حه‌س���ه‌ن وت���ی «یه‌ك���ه‌كان‬ ‫ب���ۆ س���ه‌رجه‌م مامۆس���تایان ‌ه ب���ه‌اڵم‬ ‫مامۆس���تایانی ئه‌ن���دام به‌هه‌ن���د‬ ‫وه‌رده‌گیرێ���ن و خاڵیان ب���ۆ ئه‌ژمار‬ ‫ده‌كه‌ین»‪.‬‬ ‫س���ه‌باره‌ت ب���ه‌وه‌ی ئای���ا یه‌ك���ه‌كان‬ ‫ته‌نها بۆ مامۆس���تایانی كه‌الر ‌ه ئازاد‬ ‫حه‌س���ه‌ن وت���ی « مامۆس���تایانی‬

‫شاره‌كانی تریش ده‌توانن سودمه‌ند‬ ‫ببن»‬ ‫پ���رۆژه‌ی یه‌ك���ه‌ی نیش���ته‌جێبوونی‬ ‫مامۆس���تایانی ك���ه‌الر له‌الی���ه‌ن‬ ‫كۆمپانی���ای خیمه‌الس�ل�ام ج���ێ‬ ‫به‌جێده‌كرێ���ت و ‪ 1000‬یه‌ك���ه‌ی‬ ‫مامۆس���تایانی‬ ‫نیش���ته‌جێبوونی‬ ‫رزگاری���ش له‌الی���ه‌ن كۆمپانی���ای‬ ‫كاردین���او ‌ه ج���ێ‌ به‌جێده‌كری���ت ب��� ‌ه‬ ‫قیستی ‪ 8‬ساڵ ‪.‬‬

‫«یه‌كه‌كان بۆ سه‌رجه‌م‬ ‫مامۆستایان به‌اڵم مامۆستایانی‬ ‫ئه‌ندام به‌هه‌ند وه‌رده‌گیرێن و‬ ‫خاڵیان بۆ ئه‌ژمار ده‌كه‌ین»‪.‬‬

‫«ژماره‌ی خانووه‌كان ‪1750‬‬ ‫یه‌كه‌ی نیشته‌جێبوون بۆ كه‌الر‬ ‫و ‪ 1000‬یه‌كه‌ش بۆ ناحیه‌ی‬ ‫رزگاریی ‌ه ‪ ,‬رووبه‌ره‌ی یه‌كه‌كان‬ ‫‪ 200‬مه‌تره‌ ل ‌ه ماوه‌ی ‪ 8‬ساڵدا‬ ‫ب ‌ه قیست ل ‌ه مامۆستایان‬ ‫وه‌رده‌گیرێت پاره‌كه‌ی»‪.‬‬ ‫« ئه‌ندام بوون ل ‌ه یه‌كێتی‬ ‫مامۆستایان ئاره‌زوو مه‌ندانه‌ی ‌ه‬ ‫و پاشان ئه‌و یه‌كانه‌ ب ‌ه‬ ‫داهاتی یه‌كێتی مامۆستایان‬ ‫دروست ناكرێت و به‌پێچه‌وانه‌و‌ه‬ ‫مامۆستایان خۆیان به‌ پاره‌ی‬ ‫خۆیان ده‌یكڕن»‪.‬‬ ‫‪HEMA‬‬

‫‪5‬‬


‫لەسەر قسەى کێ «یوسف محمد» بووە سەرۆکى پەرلەمان‬ ‫ئا‪ :‬جالل هۆرێنی‬ ‫‪ 60‬ملیۆن دینارەکە چۆن بووە؟‬ ‫رێگری كردن لە سەرۆکی پەرلەمانی‬ ‫ک���وردس���ت���ان دک���ت���ۆر ی��وس��ف محمد‬ ‫ل��ە خ��اڵ��ی پشکنینی ن��ێ��وان ک��ەرک��وک‬ ‫و هەولێر دەن��گ��دان��ەوەی سیاسی و‬ ‫ئ��اڵ��ۆزی نێوان دوو ق���ەوارەی یەکەم‬ ‫و دووەم�����ی ک��وردس��ت��ان��ی ب��ە دوای‬ ‫خۆیدا هێنا‪ .‬رێگریگرتن لە سەرۆکی‬ ‫پەرلەمان بۆ ئ��ەوەی نەگەڕێتەوە بۆ‬ ‫هەولێر و لەسەر کورسی سەرۆکی‬ ‫پەلەمان دابنشێت ل��ەرووی یاسایەوە‬ ‫بە گەورەترین پێشێلکاری دادەنرێت‬ ‫کە هێزێکی سیاسی بە ئاشکرا رێز‬ ‫لە ئیرادەی خەڵک و یاساکانی هەرێم‬ ‫ناگرێت ‪.‬‬ ‫ل��ەدوای ئه‌و رێگریكردنه‌ ملمالنێەکان‬ ‫ئاڵۆزتر بوون هەنگاو بۆ دوو ئیدارەی‬ ‫ن��را ب��ەج��ۆرێ��ک س��ەرۆک��ی پ��ەرل��ەم��ان‬ ‫ل��ە نوسینگەی سلێمانی پ��ەرل��ەم��ان‬ ‫دادەن��ش��ێ��ت و ج��ێ��گ��رەک��ەی ل��ە بینای‬

‫‪6‬‬

‫پ��ەرل��ەم��ان ‪ ،‬ب��ەاڵم ئ���ەوەی سەرنجی‬ ‫ه��ەم��ووان��ی ب��ۆ الی خ��ۆی ڕاکێشاوە‬ ‫چۆنێتی دەس����ەاڵت و بەکارهێنانی‬ ‫دەس�����ەاڵت�����ە ل����ەالی����ەن س�������ەرۆک و‬ ‫جێگرەکەی ‪.‬‬ ‫جەعفەر ئیمنیکی جێگری سەرۆکی‬ ‫پ���ەرل���ەم���ان ب��ەئ��اش��ک��را دەڵ���ێ���ت من‬ ‫ب��ەس��ەرۆک��ی پ��ەرل��ەم��ان ک��اک یوسفم‬ ‫ووتووە نەگەرێتەوە بۆ هەولێر ‪ ،‬ئەم‬ ‫لێدوانە نمونەی جیاوازی دەسەاڵتە کە‬ ‫لە جیهاندا شتی وا رووینەداوە جێگر‬ ‫بە سەرۆک بڵێت نەیەیتەوە بۆ هەولێر‬ ‫و تۆ سەرۆکی پەرلەمان نیت ‪.‬‬ ‫جێگری سەرۆکی پەرلەمان جەعفەر‬ ‫ئیمنیکی کە لە هەمان ک��ات ئەندامی‬ ‫مەکتەبی سیاسی پارتی دیموکراتی‬ ‫کوردستانە لەدیدارو کۆبونەوەکانیدا‬ ‫لەپەرلەمان بە ئاشکرا چەندین جار‬ ‫ووت��وی��ەت��ی م��ن پ����ارەم ن�����اردووە بۆ‬ ‫نوسینگەی پەرلەمان لە سلێمانی بۆ‬ ‫س��ەرۆک��ی پ��ەرل��ەم��ان ب��ۆ س��ەرف��ی��ات ‪.‬‬ ‫بەپێ زانیاریەکان جەعفەر ئیمنیکی‬

‫‪ HEMA‬ژمار‌ه (‪2015 /12/13 : )3‬‬

‫بە دوو جار پ��ارەی ن��اردووە جارێک‬ ‫بەبڕی ‪ 50‬ملیۆن دینار جارێکی تر بە‬ ‫بڕی ‪ 10‬ملیۆن دینار ‪.‬‬ ‫بەاڵم نوسیگەی راگەیاندنی سەرۆکی‬ ‫پەرلەمان ئەو هەوااڵنەی خستە درۆەو‬ ‫رای��گ��ەی��ان��د س��ەرۆک��ی پ��ەرل��ەم��ان هیچ‬ ‫بڕە پارەیەکی بۆ نەهاتووە و داوای‬ ‫ن��ەک��ردووە تەنها ‪ 60‬ملیۆن دینار لە‬ ‫سەر حسابی بانکی سەرۆکی پەرلەمان‬ ‫ب��ووە لەکاتی هاتنەوەی بۆ سلێمانی‬ ‫لەگەڵ خۆمان هێناومانە ‪.‬‬ ‫لەسەر قسەی کێ دکتۆر یوسف کرا‬ ‫بەسەرۆکی پەرلەمان؟‬ ‫لەدوای بەدوادا چوونی وورد لەسەر‬ ‫پێکهێنانی حکومەتی ‪ 5‬قۆڵی نێوان‬ ‫(پارتی و گۆڕان و یەکێتی و یەکگرتوو و‬ ‫کۆمەڵی ئیسالمی ) بەپێ رێکەوتنەکانی‬ ‫ن��ێ��وان��ی��ان ئ���ەوە ئ��اش��ک��را ب���ووە ‪ .‬کە‬ ‫بززوتنەوەی گۆڕان دوو کاندیدی بۆ‬ ‫سەرۆکی پەرلەمان هەبووە ئەوانیش‬ ‫(دکتۆ یوسف محمد و عمر عینایەیت)‬


‫بوون نەوشیروان مستەفا ناوی ئەو‬ ‫دووکەسەی داوە بە پارتی بە تایبەتی‬ ‫مسعود بارزانی یەکێکیان هەڵبژێرن‬ ‫بۆ پۆستی سەرۆکی پەرلەمان ‪ .‬بەپێ‬ ‫زانیاریەکان سەالحدین محمد بهادین‬ ‫س��ک��ۆت��ێ��ری پ��ێ��ش��ووی ی��ەک��گ��رت��ووی‬ ‫ئ��ب��س�لام��ی ک���وردس���ت���ان ل���ەو ک��ات��ەدا‬ ‫س��ەردان��ی مسعود ب��ارزان��ی ک��ردووە‬ ‫دواوای لێکردووە کە دکتۆر یوسف‬ ‫محمد دابنێت ه��ەروەه��ا سەالحەدین‬ ‫بهادین ووتویەتی بە بارزانی یوسف‬ ‫محمد لە خانوادەیەکی ئاینین لەگەڵ‬ ‫ئەوەشدا بنەماڵەکەیان یەکگرتوون بۆ‬ ‫ئێمە وەکو یەکرتوو باشە دڵنیایی داوە‬ ‫بە بارزانی کە یوسف کورێکی هێمن‬ ‫و راستگۆیە‪ .‬الی خۆشیەوە بارزانی‬ ‫بەداواکەی سەالحەدین بهادین رازی‬ ‫بووە ‪.‬‬

‫«بەپێ زانیاریەکان جەعفەر‬ ‫ئیمنیکى بە دوو جار پارەى‬ ‫ناردووە جارێک بەبڕى ‪50‬‬ ‫ملیۆن دینار جارێکى تر بە‬ ‫بڕى ‪ 10‬ملیۆن دینار» ‪.‬‬

‫دووساڵ بەهێمنی ‪:‬‬ ‫ل���ەدوو س��اڵ��ی س��ەرۆک��ای��ەت��ی دکتۆر‬ ‫ی��وس��ف محمد ه��ەم��و الی��ەن��ەک��ان لە‬ ‫ئ����ەدای س���ەرۆک���ی پ��ەرل��ەم��ان رازی‬ ‫ب���وون ت��ەن��ان��ەت پ��ارت��ی دی��م��وک��رات��ی‬ ‫کوردستانیش لەدانیشتنەکانی نێوان‬ ‫بارزانی و نەوشیروان مستەفا و پارتی‬ ‫و گ��ۆڕان بە باشی باس لە سەرۆکی‬ ‫پەرلەمان کراوە ‪ .‬بەاڵم ئەم مامەڵەیە‬ ‫ل����ەالی ب��ەش��ێ��ک ل���ە ه��ەڵ��س��واڕاوان��ی‬ ‫بزووتنەوەی گۆڕان گومانی لەسەربوو‬ ‫بۆیە هەموو هەوڵەکان بۆ ئ��ەوە بوو‬ ‫ئ��اڵ��ۆزی��ەک��ان ت��ون��د ب��ک��رێ��ت��ەوە ئ��ەدای‬ ‫دک��ت��ۆر ی��وس��ف م��ح��م��د ب��گ��ۆڕن ل��ەم‬ ‫کارەشیاندا سەرکەوتووبوون ‪ .‬بەاڵم‬ ‫ئ����ەوەی گ��وم��ان��ی دروس����ت ک���ردووە‬ ‫ب��ێ دەن��گ��ی ن��ەوش��ی��روان مستەفایە‬ ‫لەبەرامبەر رووداوەک��ان بۆیە گومان‬ ‫ل��ەوەه��ەی��ە ه��ەم��وو رووداوەک������ان بە‬ ‫ئاگاداری نەوشیروان مستەفا کراوە‬ ‫‪ .‬زان��ی��اری��ەک��ان ئ��ەوە ئاشکرا دەک��ەن‬ ‫بزووتنەوەی گۆڕان بەنیازن لەجیاتی‬ ‫دکتۆر یوسف محمد عومەر عینایەیت‬ ‫بکەنە س��ەرۆک��ی پ��ەرل��ەم��ان و پارتی‬ ‫دیموکراتی کوردستانیش بەم داوایە‬ ‫ئەرەنی بووە‪.‬‬

‫«جەعفەر ئیمنیکى‬ ‫جێگرى سەرۆکى پەرلەمان‬ ‫بەئاشکرا دەڵێت من‬ ‫بەسەرۆکى پەرلەمان کاک‬ ‫یوسفم ووتووە نەگەرێتەوە‬ ‫بۆ هەولێر ‪ ،‬ئەم لێدوانە‬ ‫نمونەى جیاوازى دەسەاڵتە‬ ‫کە لە جیهاندا شتى وا‬ ‫رووینەداوە جێگر بە‬ ‫سەرۆک بڵێت نەیەيتەوە‬ ‫بۆ هەولێر و تۆ سەرۆکى‬ ‫پەرلەمان نیت»‪.‬‬

‫‪HEMA‬‬

‫‪7‬‬


‫‌نانۆ‬

‫كۆمپانیای نانۆ ریكالم (دیزاین ‪ -‬چاپ ‪ -‬ریكالم )‬ ‫يه‌‌كه‌مین چاپخانه‌و تاك ‌ه كۆمپانیای ریكالمی ل ‌ه كه‌رمیان ‪ /‬بازرگانی گشتی سنووردار‬ ‫‪ 07480138588-07708646288‬كه‌الر ‪ -‬بازاری زانكۆ ‪ -‬نهۆمی دووه‌م‬

‫به‌رزترین كۆالێتی ‪ ..‬خێراترین كات‬ ‫كۆمپانیای نانۆ‬ ‫چاپ ‪ .‬دیزاین ‪ .‬ریكالم و كاری‬ ‫هونه‌ری‬ ‫كۆمپانیای نانۆ ئێستا خاوه‌نی پێشكه‌وتوو ترین ئامێری چاپكردنی فلێكسه‌ ل ‌ه كه‌الر‬

‫‪88‬‬

‫‪HEMA‬‬ ‫‪HEMA‬‬

‫ژمار‌ه (‪2015 /12/13 : )3‬‬


‫«دادگای تێهه‌ڵچونه‌وه‌ی هه‌رێمی كوردستان سزای بكوژی‬ ‫كاو‌ه گه‌رمیانی ده‌گۆڕێت»‬ ‫ێ له‌باره‌ی دۆسیه‌ی‬ ‫پارێزه‌ر «كاو ‌ه له‌تیف» زانیاری نو ‌‬ ‫تیرۆر كردنی كاو ‌ه گه‌رمیانی ده‌خات ‌ه ڕوو‬ ‫هێما ‪ :‬دلێر عه‌بدولڕه‌حمان‬ ‫ل��ه‌ م �ه‌راس��ی��م��ی دووه‌م���ی���ن س��اڵ��ی��ادی‬ ‫ت��ی��رۆرك��ردن��ی رۆژن���ام���ه‌ن���ووس ك��او ‌ه‬ ‫گه‌رمیانی دا ( كاوه‌ له‌تیف) پارێزه‌ری‬ ‫خۆبه‌خشتی كه‌یسی ت��ی��رۆر كردنی‬ ‫رۆژنامه‌نووس كاو ‌ه گه‌رمیانی دواین‬ ‫پێشهات و ئاسته‌كانی كه‌یسی كاو ‌ه‬ ‫گ�ه‌رم��ی��ان��ی ئ��اش��ك��راك��رد و راگ�ه‌ی��ان��د‬ ‫«س�������ه‌ره‌ڕای ت���ان���ه‌دان ل �ه‌ب��ڕی��ارێ��ك��ی‬ ‫دادگای تاوانه‌كانی كه‌ركوك‪ /‬گه‌رمیان‪،‬‬ ‫به‌سزادانی مه‌حمود سه‌نگاوی ئه‌ندامی‬ ‫مه‌كته‌بی سیاسی یه‌كێتی نیشتمانی‬ ‫كوردستان ب ‌ه ملیۆنێك‌و ‪ 500‬هه‌زار‬ ‫دینار له‌به‌رامبه‌ر هه‌ڕه‌شه‌كردن له‌كاو ‌ه‬ ‫گه‌رمیانی‪ ،‬دواج��ار دادگ��ا بڕیاره‌كه‌ی‬ ‫به‌وشێوه‌یه‌ په‌سندكرد»‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ها گوتی «دادگای تێهه‌ڵچونه‌وه‌ی‬ ‫ه �ه‌رێ��م��ی ك��وردس��ت��ان��ی��ش ب�ه‌ب��ی��ان��وی‬ ‫ن�ه‌ب��ون��ی پێشینه‌ی خ��راپ��ه‌و ‌ه ب��ڕی��اری‬ ‫له‌سێداره‌دانی (ت‪.‬خ‪.‬ح) بكوژی كاو ‌ه‬ ‫گه‌رمیانی سوككردوه‌ بۆ سزای زیندانی‬ ‫هه‌میشه‌یی»‪.‬‬ ‫ئ�ه‌وه‌ش��ی ئاشكراكرد ك ‌ه «س���ه‌ره‌ڕای‬ ‫تێپه‌ڕبونی ‪ 4‬ساڵ به‌سه‌ر سكااڵیه‌كی‬ ‫ك����او ‌ه گ �ه‌رم��ی��ان��ی��دا ل���ه‌س���ه‌ر ج �ه‌م��ال‬ ‫عه‌بدوڵاڵ سه‌رنوسه‌ری گۆڤاری به‌ڵگه‌و‬ ‫چه‌ندین دانیشتنی دادگا له‌و باره‌یه‌وه‌‪،‬‬ ‫تاز ‌ه دادگ��ای كه‌تن بڕیاری ده‌رك��ردو ‌ه‬ ‫ب��ه‌ س��ه‌رل��ه‌ن��وێ ده‌س��ت��پ��ێ��ك��ردن �ه‌وه‌ی‬ ‫دانیشتنه‌كانی دادگا له‌وباره‌یه‌وه»‬ ‫ك���او ‌ه ئ �ه‌ح��م �ه‌د م��ح �ه‌م �ه‌د ن��اس��راو ب ‌ه‬ ‫(ك���اوه‌ گه‌رمیانی) رۆژی ‪1978/7/1‬‬ ‫له‌ئاواره‌ییدا له‌شارۆچكه‌ی (ڕه‌شت) ی‬ ‫باكوری رۆژئ���اوای پارێزگای گه‌یالن‬ ‫له‌واڵتی ئێران له‌دایكبوه‌‪.‬‬ ‫گ�ه‌رم��ی��ان��ی رۆژن��ام�ه‌ن��وس��ێ��ك��ی بوێرو‬ ‫دی������اری گ���ه‌رم���ی���ان ب�����وو‪ ،‬ئ��ه‌ن��دام��ی‬ ‫ك���ارای سه‌ندیكای رۆژن��ام�ه‌ن��وس��ان��ی‬ ‫ك���وردس���ت���ان‌و ئ��ه‌ن��دام��ی س�ه‌ن��دی��ك��ای‬ ‫رۆژنامه‌نووسانی نێوده‌وڵه‌تی بووه‌‪،‬‬ ‫په‌یامنێری رۆژنامه‌ی (ئاوێنه‌) و رادیۆی‬ ‫(ئ�����ازادی) ب��و ‌ه ل �ه‌گ �ه‌رم��ی��ان‪ ،‬ه��اوك��ات‬ ‫سه‌رنوسه‌ری گۆڤاری (رایه‌ڵ) بوو ‌ه ك ‌ه‬ ‫گۆڤارێكی سیاسی‪ ،‬كۆمه‌اڵیه‌تی‪ ،‬گشتیه‌‪،‬‬ ‫مانگی جارێك له‌گه‌رمیان ده‌رده‌چێت‌و‬

‫یه‌كه‌مین ژم����اره‌ی ل � ‌ه ‪ 2012/9/9‬دا‬ ‫ده‌رچووه‌ ‪ ،‬خاوه‌نی كتێبێكیش ‌ه به‌ناوی‬ ‫(گه‌رمیان له‌نێو به‌ڵگه‌نامه‌ ره‌شه‌كاندا)‬ ‫گ�ه‌رم��ی��ان��ی ل �ه‌ژی��ان��ی پیشه‌یی خۆیدا‬ ‫چ �ه‌ن��دی��ن ج���ار رووب������ه‌ڕووی گ��رت�ن‌و‬ ‫ئه‌شكه‌نجه‌دان‌و هه‌ڕه‌شه‌ی راسته‌وخۆو‬

‫ن��اڕاس��ت��ه‌وخ��ۆی ب��ه‌رپ��رس�� ‌ه ح��زب �ی‌و‬ ‫ئه‌منیه‌كان بۆته‌وه‌‪.‬‬ ‫كاتژمێر ‪ 9,2‬خ��ول�ه‌ك��ی ش���ه‌وی پێنج‬ ‫شه‌م ‌ه ‪ ،2013/12/5‬له‌نێو ماڵی باوكی‌و‬ ‫له‌ئامێزی دایكیدا له‌گه‌ڕه‌كی سه‌ركه‌وتنی‬ ‫شاری كه‌الر تیرۆركرا‪.‬‬

‫( كاوه‌ له‌تیف) پارێزه‌ری خۆبه‌خشتی كه‌یسی رۆژنامه‌نووس كاو‌ه گه‌رمیانی‬

‫‪HEMA‬‬

‫‪9‬‬


‫هێرۆ خان باڵی ده‌ست رۆشتووی ناو یه‌كێتی‬

‫سلێمان عەبدواڵ یونس ‪ :‬ئەم دوو جەمسەربوونەی‬ ‫یەكێتی هەم یەكێتی الواز كردووە و هەم هەرێمەكەش‬ ‫دیداری ‪:‬‬ ‫سه‌یوان عومه‌ر‬ ‫سلێمان عەبدواڵ یونس نووسه‌ر و‬ ‫روناكبیر و كادری بااڵی یه‌كێتی له‌م‬ ‫دیمان ‌ه تایبه‌ته‌ی گۆڤاری «هێما»‬ ‫تیشك ده‌خاته‌ سه‌ر قه‌یران ‌ه ئابوری‬ ‫و سیاسیه‌كانی هه‌رێمی كوردستان‬ ‫ده‌ڵێت « قەیرانی سیاسی ئیمڕۆ‬ ‫لەئێستادا‪ ،‬تەنها بەسازان چارەسەر‬ ‫دەبێت و لەدوورمەداشدا‪ ،‬بەگۆڕینی‬ ‫ئ���ەم ن��ەه��ج و م��ی��ت��ۆد و ع��ەق��ڵ��ەی‬ ‫كەستایلی ئێستای ح��زب��ی ك��ورد‬ ‫لەمێژوودا بەرهەم هێناوە»‪.‬‬ ‫سلێمان ع��ەب��دواڵ ل��ە س��ەر دۆخ��ی‬ ‫ن����اوخ����ۆی ی��ەك��ی��ت��ی ن��ی��ش��ت��م��ان��ی‬ ‫كوردستانیش ده‌ڵێت « لەڕاستیدا‬ ‫ئەم دوو جەمسەربوونەی یەكێتی‬ ‫هەم یەكێتی الواز ك��ردووە و هەم‬ ‫هەرێمەكەش»‪.‬‬

‫‪10‬‬

‫‪HEMA‬‬

‫هێما ت��ی��رِوان��ی��ن��ت ب��ۆ ق��ەی��ران��ە (‬ ‫سیاسی ‪ -‬ئابوری ) یەكانی ئیستای‬ ‫ه��ەری��م ‪ ,‬ئ��ای��ە ئ��اس��ۆی چ��ارەس��ەر‬ ‫بەدی دەكەی ‪ ,‬ئەگەر نا بۆ؟‬ ‫س��ل��ێ��م��ان ع����ەب����دواڵ ‪:‬ق���ەی���ران���ی‬ ‫سیاسی ئیمڕۆ لەئێستادا‪ ،‬تەنها‬ ‫ب���ەس���ازان چ���ارەس���ەر دەب���ێ���ت و‬ ‫ل���ەدوورم���ەداش���دا‪ ،‬بەگۆڕینی ئەم‬ ‫نەهج و میتۆد و عەقڵەی كەستایلی‬ ‫ئێستای حزبی ك��ورد ل��ەم��ێ��ژوودا‬ ‫بەرهەم هێناوە‪ .‬چونكە بڕوام وایە‬ ‫لەریشەوە چارەكردنی سیاسیانەی‬ ‫ئ��ەم قەیرانە سیاسیانەی ئیمڕۆی‬ ‫ه���ەرێ���م ب��ەدەس��ت��ی��ان��ەو گ��ی��رۆدە‬ ‫ب����ووە‪ ،‬ب��ەڕەه��ای��ی پ��ەی��وەن��دی��دارە‬ ‫ب��ەت��ەرح��ك��ردن��ی فۆڕمێكی دیكەی‬ ‫ج���ی���اواز ل��ەح��زب��ای��ەت��ی‪ .‬ف��ۆڕم��ێ��ك‬ ‫كەلەسەر نەهج و میتۆد و عەقڵێكی‬ ‫جیاواز رۆنرابێت‪.‬‬ ‫هەرچی چارەی قەیرانە ئابوریەكانە‪،‬‬

‫ژمار‌ه (‪2015 /12/13 : )3‬‬

‫ئەوە پەیوەندیدارە‪ ،‬بەهێنانە ئارای‬ ‫دوو پالنی كاریگەرەوە كەهەردوو‬ ‫ئ����ەم پ�ل�ان���ەش ه����ەم پ��ێ��وی��س��ت��ی��ان‬ ‫بەئیرادەیە و هەمیش پێویستیان‬ ‫بەپڕۆفێشناڵێتییە‪ .‬پ�لان��ی یەكەم‬ ‫گۆڕین و هەڵتەكاندن و بەجێهێاڵنی‬ ‫ئ���ەم ج���ۆرە ح��زب��ۆك��ڕات��ی��ەت��ەی��ە بۆ‬ ‫حوكمڕانیەكی تەندروست‪ .‬پالنی‬ ‫دووهەمیش‪ ،‬پەیوەستە بەبنیاتنانی‬ ‫سیاسەتێكی ئ��اب��وری ك��اری��گ��ەر‪،‬‬ ‫سیاسەتێك‪ ،‬كەهەر پشت ئەستور‬ ‫نەبێت بە پیشەسازی نەوت‪ ،‬بەڵكو‬ ‫پشت ئەستوریش بێت‪ ،‬بەبنیاتنانی‬ ‫پیشەسازی كشتوكاڵی ‪.‬‬ ‫بەاڵم لێرەدا گرفتەكە ئەوەیە‪ ،‬ئەم‬ ‫چارە سیاسی و ئابوریانە‪ ،‬لەئەقڵ و‬ ‫توانای ئەم نوخبە پیر و كالسیكەی‬ ‫شاخ و شۆڕشدایە كەهەموو جومگە‬ ‫و كایەكانی ناو ژیانی سیاسی و‬ ‫ئابوری و حوكمداریمانی كۆنتڕۆڵ‬


‫كردووە؟!‪.‬‬ ‫هێما ‪:‬هەریمی كوردستان لە گوێی‬ ‫م��ان��ۆرە سیاسی و ئالۆزیەكانی‬ ‫ئیستای توركیاو روسیاییە ‪ ...‬كورد‬ ‫چی بكات باشە؟‬ ‫سلێمان عەبدواڵ ‪:‬بوونی كورد لەناو‬ ‫ئ��ەو ب��ەرە ج��ی��اواز و ڕك��اب��ەران��ەدا‬ ‫بوونێكی الوازە‪ .‬چونكە ئ��ەوەی‬ ‫زی���ات���رب���ەدی دەك���رێ���ت ‪ ،‬بونێكی‬ ‫حزبییە‪ ،‬كەبەگوێرەی بەرژەوەندیە‬ ‫حزبی و گروهی و بنەماڵەییەكان‪،‬‬ ‫بەسەر ب��ەرە ناكۆكەكاندا داب��ەش‬ ‫ب���ووە‪ .‬ب��ەم��ەش ڕەن��گ��ە ئ��ەم حزب‬ ‫بەڕێژەیەك س��ودەن��د ببێت و ئەو‬ ‫حزبیش زیانمەند‪ ،‬ب��ەاڵم لەهەموو‬ ‫حاڵەتەكاندا ئاسۆی بەرژەوەندیە‬ ‫نەتەوایەتیەكانی كورد بەم دۆخ و‬

‫سلێمان عەبدواڵ یونس‬

‫حاڵەی ئێستایەوە‪،‬ئاسۆیەكی ڕوون‬ ‫و دڵخۆشكەری نییە‪.‬‬ ‫لەم ڕوەوە سەردارانی كوردەواری‪،‬‬ ‫پ��ێ��وی��س��ت��ە زوو ب�������ەزوو‪ ،‬ق��ۆڵ��ی‬ ‫هاوكاری و هەماهەنگی و سازان و‬ ‫بەیەكەوە كاردنێكی نیشتیمانیانەی‬ ‫لێ هەڵماڵن!‬ ‫هێما ‪:‬تیڕوانینی ئێستات لە سەر‬ ‫دۆخی ناوخۆی یه‌كێتی نیشتمانی‬ ‫ك��وردس��ت��ان ‪ ,‬ی�ه‌ك��ێ��ت��ی ب���ەو ف��رە‬ ‫جەمسەریەوە دەتوانێت چی بكات‬ ‫بۆ ئاسایی بوونەوەی ئالۆزیەكانی‬ ‫هەریم؟ ‪ ,‬باوەڕت بە پەیوەندیەكانی‬ ‫یه‌كێتی و گۆران هەیە؟ چۆن؟‬ ‫سلێمان عەبدواڵ ‪ :‬لەڕاستیدا ئەم‬ ‫دوو ج��ەم��س��ەرب��وون��ەی یەكێتی‬ ‫هەم یەكێتی الواز ك��ردووە و هەم‬

‫ه��ەرێ��م��ەك��ەش‪ .‬بۆیە ل��ێ��رەدا خاڵی‬ ‫گرنگ و خاڵی دەسپێك و خاڵی‬ ‫ح��ەی��ات��ی پ��ەی��وەس��ت��ە ب��ەئ��ای��ن��دەی‬ ‫یەكێتی و ب��ەئ��ای��ن��دەی ی��ەك��ب��وون‬ ‫ی���ان دووك���ەرت���ب���وون���ی ئ���ەو دوو‬ ‫جەمسەرانەوە لەناو یەكێتیدا ‪.‬‬ ‫یەكێتی ب��ۆئ��ەوەی بتوانێت لەگەڵ‬ ‫گۆڕان یان هەر الیەنێكی تر ڕێكەوتن‬ ‫یا هاوپەیمانێتی ی��ان یەكگرتنەوە‬ ‫بكات پێویستە پێش هەرشتێك ئەم‬ ‫پڕۆسانە لەناوخۆی خۆیدا‪ ،‬لەناو‬ ‫باڵ و جەمسەرەكانی خۆیدا بكات‪،‬‬ ‫ئایا ڕێبەرانی جەمسەربەندی ناو‬ ‫یەكێتی ئامادەگی وەه��ا كارێكیان‬ ‫تێدایە؟ ئایا دەتوانن خاونی ئیرادە‬ ‫و ئ��ەق��ڵ و ب��ی��رك��ردن��ەوەی��ەك��ی لەم‬ ‫چەشنەبن؟!‬ ‫هێما ‪ :‬چۆن په‌رله‌مان ل ‌ه سێبه‌ری‬ ‫حزب رزگاری بێت؟‬ ‫س��ل��ێ��م��ان ع���ەب���دواڵ ‪ :‬پ��ارل��ەم��ان‬ ‫دووکانی حزب نیە‪ ،‬هەتا هەرکاتێک‬ ‫سەردارانی حزبی کوردی بیانەوێت‬ ‫قفڵ و کلیلی لێ بدەن و بەخواستی‬ ‫خۆیان دایبخەن و بیکەنەوە!‬ ‫لەمێژووی ئەم گاڵتەجاڕیەدا‪ ،‬ئەوە‬ ‫سێ ج��ارە پارلەمانی کوردستان‬ ‫ل��ەس��ۆن��گ��ەی ح��زب��ۆک��ڕات��ی��ەت��ێ��ک��ی‬ ‫ک��وردی کەم شێوەوە‪ ،‬سوکایەتی‬ ‫پێ دەکرێت و داگیر دەکرێت!‪.‬‬ ‫دواج���اری���ش ئێستایە (ک��ەڕەن��گ��ە‬ ‫دواجاریش نەبێت) پارتی جارێکی‬ ‫ت��ر ب��ەه��ۆی ئ��اڵ��ۆزب��ون��ی ق��ەی��ران��ی‬ ‫سەرۆکایەتی هەرێمەوە‪ ،‬پارلەمانی‬ ‫وەک�����و ب���ااڵت���ری���ن دام��������ەزراوەی‬ ‫دیموکراسی هەرێم‪ ،‬گەڕاندەوە بۆ‬ ‫سێبەری حزبۆکراتیەتی خ��ۆی و‪،‬‬ ‫قفڵ و کلیلی داخستن و کردنەوەشی‬ ‫بۆکاتێکی ن��ادی��ار‪ ،‬خستە گیرفانی‬ ‫خۆیەوە‪.‬‬ ‫ل��ەڕاس��ت��ی��دا‪،‬درێ��ژە کێشانی دۆخ��ی‬ ‫م���ەوج���ودی پ��ارل��ەم��ان لەئێستادا‬ ‫ب���ەرل���ەوەی ت��ەن��گ��ژەی��ەک ب��ێ��ت‪ ،‬بۆ‬ ‫دکتۆر یوسفی سەرۆکی پارلەمان‪،‬‬ ‫ئیحراجیەکی گ��ەورەی��ە لەئاستە‬ ‫میللییە کوردستانیەکەدا‪ ،‬بۆ بەڕێز‬ ‫بارزانی‪ ،‬کەلەسەر ئاستە جیهانی و‬ ‫ناوچەیەکاندا‪ ،‬نەک وەک سەرۆکی‬ ‫ه��ەرێ��م‪ ،‬بەڵکو وەک���و س���ەرۆک و‬ ‫پادشای واڵتێکی خودان شکۆمەندی‬ ‫‪HEMA‬‬

‫‪11‬‬ ‫‪11‬‬


‫«به‌هۆی زیادبوونی ئاواره‌كانه‌وه‌ ل ‌ه گه‌رمیان‬ ‫حاڵه‌ته‌كانی توندوتیژی دژ ب ‌ه ژنان زیادیان كردووه»‬ ‫ڕاپۆرتی‪:‬‬ ‫مه‌ریوان علی‬ ‫له‌میع��� ‌ه محه‌م���ه‌د به‌ڕێوه‌ب���ه‌ری‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌رایه‌ت���ی توندوتیژی دژ ب ‌ه‬ ‫ژنان ل ‌ه گه‌رمیان به‌هۆی ساڵڕۆژی‬ ‫به‌ره‌نگاربونه‌وه‌ی توندوتیژی دژ ب ‌ه‬ ‫ئافره‌تانه‌وه‌‪ :‬ڕۆژی ‪25‬ی نۆڤه‌مبه‌ر‬ ‫ڕۆژێك���ی مێژویی��� ‌ه ب���ۆ ئافره‌ت���ان‬ ‫ویادێكی جیهانیی��� ‌ه كه‌ ماوه‌ی دوو‬ ‫هه‌فته‌ ده‌خایه‌نێت‪.‬‬ ‫ئ���ه‌و به‌ڕێوه‌ب���ه‌ر ‌ه وتیش���ی « ل��� ‌ه‬ ‫ماوه‌ی ئه‌م دوو هه‌فته‌یه‌دا چه‌ندین‬ ‫كۆڕ و س���یمینار ده‌به‌ستین ل ‌ه پێناو‬ ‫هۆش���یاركردنه‌وه‌ی هاواڵتی���ان و‬ ‫كه‌مكردن���ه‌وه‌ی توندوتیژیه‌كان دژ‬ ‫ب ‌ه ژنان» ‪.‬‬ ‫به‌پێی ئاماره‌كان���ی به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی‬ ‫‪12‬‬

‫‪HEMA‬‬

‫توندوتیژی دژ ب ‌ه ژنان له‌ گه‌رمیان‬ ‫له‌ نی���وه‌ی یه‌كه‌می ئه‌مس���اڵدا ‪475‬‬ ‫حاڵه‌ت���ی توندوتی���ژی تۆماركراون‬ ‫ك ‌ه ‪ 6‬حاڵه‌تی كوش���تن و ‪7‬سووتان‬ ‫و ‪12‬ده‌س���تدرێژی سێكس���ی تۆمار‬ ‫كراو ‌ه ب���ه‌ بۆچونی له‌میع ‌ه محه‌مه‌د‬ ‫«جیاوازی ڕه‌گه‌زی و داب ونه‌ریتی‬ ‫كۆن هۆكاری سه‌ره‌كی توندوتیژی‬ ‫دژ ب ‌ه ژنانن» ‪.‬‬ ‫بێخاڵی ته‌مه‌ن ‪ 24‬ساڵ یه‌كێكه‌ له‌و‬ ‫ئافره‌تانه‌ی ك ‌ه له‌الیه‌ن مێرده‌كه‌یه‌و ‌ه‬ ‫به‌رامبه‌ركراب���وو‬ ‫توندوتی���ژی‬ ‫ده‌یویست سكااڵ له‌سه‌ر مێرده‌كه‌ی‬ ‫تۆماربكات‪ ،‬ئه‌و ك���ه‌ له‌گه‌ڵ دایكیدا‬ ‫له‌س���ه‌ر كورس���ییه‌ك دانش���تبوو‬ ‫ده‌ی���ووت مێرده‌ك���ه‌م دڵی پیس���ه‌و‬ ‫هه‌میش��� ‌ه گومانی خراپ���ی هه‌ی ‌ه لێم‬ ‫له‌به‌رئه‌وه‌ «زۆرجار لێم ده‌دات» ‪.‬‬

‫ژمار‌ه (‪2015 /12/13 : )3‬‬

‫بێخ���اڵ ك���ه‌ جه‌س���ته‌یه‌كی الوازی‬ ‫هه‌بوو ب ‌ه غه‌مبارییه‌و ‌ه ده‌یوت ئه‌و‬ ‫زۆرداری و دڵپیسیه‌ی پیاو خه‌تای‬ ‫كۆمه‌ڵگه‌ی���ه‌ چونك���ه‌ كۆمه‌ڵگه‌یه‌كی‬ ‫پیاوساالرمان هه‌یه‌‪.‬‬ ‫دوای ئه‌وه‌ی ك ‌ه زانی هه‌موو ساڵێك‬ ‫ل ‌ه ‪ 11/ 25‬یادی به‌ره‌نگاربونه‌وه‌ی‬ ‫توندوتیژی دژ ب��� ‌ه ئافره‌تانه‌ بێخاڵ‬ ‫ب ‌ه ده‌نگێك���ی نزمه‌وه‌ وتی «جا ئه‌م‬ ‫ڕۆژ ‌ه ب���ه‌ من چی خۆ له‌ خه‌می من‬ ‫كه‌مناكاته‌وه» ‪.‬‬ ‫سه‌باره‌ت ب ‌ه ئاماره‌كانی توندوتیژی‬ ‫ل���ه‌ ئه‌مس���اڵدا له‌میع���ه‌ محه‌م���ه‌د‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌رایه‌ت���ی‬ ‫به‌ڕێوه‌ب���ه‌ری‬ ‫توندوتیژی دژ ب ‌ه ژنان له‌ گه‌رمیان‬ ‫ئاماژه‌ی بۆ ئه‌وه‌ ك���رد‪ ،‬هه‌رچه‌ند ‌ه‬ ‫م���اوه‌ی مانگێك���ی ماوه‌ ب���ۆ ئه‌وه‌ی‬ ‫ئاماره‌كانی ئه‌مساڵ ڕابگه‌یه‌نین‬


‫له‌میع ‌ه محمد به‌ڕێوه‌به‌ری‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی توندوتیژی دژ‬ ‫ب ‌ه ژنان ل ‌ه گه‌رمیان ئاماژ‌ه بۆ‬ ‫ئه‌و‌ه ده‌كات به‌هۆی زیادبوونی‬ ‫ئاواره‌كانه‌وه‌ حاڵه‌ته‌كانی توندوتیژی‬ ‫زیادیان كردووه‌‪ .‬ئه‌فسه‌رێكی‬ ‫یاساناسیش ده‌ڵێت زۆرترین ڕێژه‌ی‬ ‫توندوتیژیه‌كان له‌شاری كه‌الره» ‪.‬‬ ‫به‌اڵم به‌ش���ێوه‌یه‌كی گش���تی توندوتیژیه‌كان‬ ‫به‌پێی حاڵه‌ت���ه‌كان زیادو كه‌می���ان كردووه‌‪،‬‬ ‫هه‌روه‌ها وتیشی «ل ‌ه ساڵی ‪2014‬دا كه‌مترین‬ ‫ڕێژه‌ی توندوتیژی تۆماركراوه‌» ‪.‬‬ ‫ئ���ه‌و به‌ڕێوه‌ب���ه‌ره‌ ئه‌وه‌ش���ی خس���ته‌ڕوو‬ ‫«به‌ه���ۆی زیادبون���ی ڕێ���ژه‌ی ئاواره‌كانه‌و ‌ه‬ ‫حاڵه‌ته‌كانی توندوتیژی ل ‌ه گه‌رمیان زیادیان‬ ‫كردووه‌» ‪.‬‬ ‫محه‌م���ه‌د عه‌ل���ی مالزمی دووی یاس���ایی ل ‌ه‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی توندوتی���ژی دژ به‌ ژنان ل ‌ه‬ ‫گه‌رمیان‪ :‬یه‌كێك له‌و ش���وێنانه‌ی زۆرترین‬ ‫ڕێ���ژه‌ی توندوتی���ژی دژ ب���ه‌ ئافره‌ت���ان تێدا‬ ‫تۆم���ار كراو ‌ه « ش���اری ك���ه‌الر» ‌ه ئه‌وه‌ش‬ ‫جگ��� ‌ه ل��� ‌ه زۆری ژم���اره‌ی دانیش���توانه‌كه‌ی‬ ‫به‌هۆی كراوه‌یی ئافره‌ته‌كان و هۆشیارییان‬ ‫به‌رامبه‌ر به‌ ڕێكخراوه‌كانی ژنانه‌وه‌یه‌‪.‬‬ ‫ئ���ه‌و یاساناس���ه‌ ڕه‌خن��� ‌ه ل���ه‌ سیس���ته‌می‬ ‫پ���ه‌روه‌رد ‌ه ده‌گرێ���ت و ده‌ڵێ���ت «ئێم��� ‌ه ب���ۆ‬ ‫جوگرافیای هیندو ئوس���ترالیا بخوێنین به‌اڵم‬ ‫یاس���ای واڵت���ی خۆمان و یاس���اكانی بواری‬ ‫ژنان نه‌خوێنین كه‌ زۆر له‌وانه‌ باشتره‌» ‪.‬‬ ‫ڕۆژی به‌ره‌نگاربون���ه‌وه‌ی توندوتی���ژی دژ‬ ‫به‌ ئافره‌تان ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ بۆ س���اڵی ‪ 1960‬ل ‌ه‬ ‫ویالیه‌ت��� ‌ه یه‌كگرتووه‌كان���ی ئه‌مریكا كه‌ تێیدا‬ ‫له‌الیه‌ن س���ه‌رۆكی ئه‌مریكاوه‌ ده‌س���تدرێژی‬ ‫كرای ‌ه سه‌ر سێ كچی چاالكوانی مه‌ده‌نی‪ ،‬ل ‌ه‬ ‫دوای ئه‌و ڕووداوه‌ش خۆپیش���اندان له‌الیه‌ن‬ ‫ئافره‌تانی ئه‌و واڵته‌و ‌ه ده‌ستی پێكرد‪ ،‬دواتر‬ ‫ب��� ‌ه پێش���نیازی ئافره‌تان���ی ئه‌مری���كا ڕۆژی‬ ‫‪ 11/25‬ك���را ب���ه‌ ڕۆژی به‌ره‌نگاربوونه‌وه‌ی‬ ‫توندوتی���ژی دژ ب���ه‌ ئافره‌ت���ان‪ ،‬له‌الی���ه‌ن‬ ‫وواڵتانی جیهانیشه‌وه‌ وه‌كو به‌رگرییه‌ك له‌و‬ ‫ئافره‌تانه‌ی ك ‌ه توندوتیژییان به‌رامبه‌ركراو ‌ه‬ ‫هه‌موو ساڵێك ئه‌م یاده‌ ده‌كرێته‌وه‌ ‪.‬‬ ‫بێخاڵ‪ /‬ناوێكی خوازراوه‌‬

‫‪2‬‬

‫خانمی زیوین‬ ‫گۆشه‌یه‌كه‌ ‪ :‬نزا محه‌مه‌د‪ .‬ده‌ینووسێت‬

‫ناسنامــه‌!‬

‫؛ ئــه‌گه‌ر ڕێگایه‌ك جوان بوو پێویستــه‌ بپرســی ئه‌م‬ ‫ڕێگــا بۆ كوێ ده‌ڕوات به‌اڵم ئه‌گه‌ر ئه‌و شوێنــه‌ی بۆی‬ ‫ده‌چیت جوان بوو پێویستـــه‌ به‌ بێده‌نگــی به‌رده‌وام بــی‬ ‫لــ ‌ه ڕۆشتن ؛‬ ‫كــه‌ ل ‌ه ماڵ ده‌چینــه‌ ده‌ر لــ ‌ه خۆمان ئه‌پرسین ئایا‬ ‫ناسنامه‌مــان له‌گه‌ڵ خۆمان هه‌ڵگرتوو ‌ه یـان نـا‪ ,‬به‌اڵم‬ ‫له‌بیرمان كردوو ‌ه بــۆ سـه‌فه‌ره‌ توالنییــه‌كه‌ی ژیــان‬ ‫ناسنامه‌ له‌گه‌ڵ خۆمــان هه‌ڵگرین!‬ ‫له‌بیرمانكردوو ‌ه ئـه‌وه‌ی ئه‌م ســه‌فه‌ره‌ توالنییـــه‌ بــه‌بێ‬ ‫ناسنامه‌ بكات وێستگه‌كانـــی ژیــان لــه‌ میژوودا ناوی‬ ‫ئه‌سڕنـــه‌و ‌ه و لـــ ‌ه ئه‌رشیفـــی فه‌رامۆشكراواندا ناوی‬ ‫تۆماره‌كــه‌ن!‬ ‫مۆدێرنــه‌ وه‌ك بـــا یه‌ك هات و ناسنــامه‌ی زۆرێكــی‬ ‫له‌گه‌ڵ خــۆی بــرد! ته‌نهـــا ئه‌وان ‌ه نه‌بــێ ك ‌ه شوناســی‬ ‫خۆیــان هه‌بوو‪.‬‬ ‫هیچ كـه‌س ناتوانێت بـه‌بێ ناسنامه‌ بگاتــ ‌ه ئه‌وبــه‌ری‬ ‫ژیـان چ جــا ئه‌و خاتوونــه‌ی ك ‌ه قوتابخانه‌ی به‌خشینـــی‬ ‫ناسنامــه‌یه‌ بــ ‌ه نه‌ته‌وه‌یه‌ك!‬ ‫خانــم ئــه‌و ده‌مــه‌ی تـۆ خۆت ئه‌ناســی و ئه‌بیتــ ‌ه‬ ‫خاوه‌نــی شوناسـی خـۆت‪ ,‬ئه‌بیتــ ‌ه هه‌وێنـی رۆشنگــه‌ری‬ ‫نه‌ته‌وه‌یه‌ك ‪.‬‬ ‫‪HEMA‬‬ ‫‪HEMA‬‬

‫‪13‬‬ ‫‪13‬‬


‫شیرین ئه‌مین هاوسه‌ری كاو‌ه گه‌رمیانی ‪ :‬هێرۆ خان به‌ ته‌له‌فۆنی تایبه‌تی‬ ‫خۆی به‌ڵێنی پێدام بكه‌ری تیرۆركردنی كاو‌ه گه‌رمیانی به‌ سزا بگه‌یه‌نێت‬ ‫په‌یامی شیرین ئه‌مین ل ‌ه دوومین ساڵیادی تیرۆركردنی رۆژنامه‌نووس «كاو‌ه گه‌رمیانی»‬ ‫ل��ه‌ دووه‌م���ی���ن س��اڵ��ی��ادی شه‌هید‬ ‫ك�����ردن�����ی رۆژن������ام������ه‌ن������ووس (‬ ‫ك��اوه‌گ �ه‌رم��ی��ان��ی) شیرین ئه‌مین‬ ‫خ��ێ��زان��ی رۆژن��ام �ه‌ن��ووس��ی تیرۆر‬ ‫ك����راو ‌ه پ �ه‌ی��ام��ێ��ك ب�ڵ�اوده‌ك���ات���ه‌و ‌ه‬ ‫‪ ،‬ل �ه‌ پ �ه‌ی��ام �ه‌ك �ه‌ی��دا كه‌وێنه‌یه‌كی‬ ‫ب��ۆ گ���ۆڤ���اری «ه��ێ��م��ا» ن���ێ���ردراو ‌ه‬ ‫ش��ی��ری��ن ئ�ه‌م��ی��ن ه���اوس���ه‌ری ك��او ‌ه‬ ‫‪14‬‬

‫‪HEMA‬‬

‫گه‌رمیانی ده‌نووسیت «دیسانه‌و ‌ه‬ ‫سات وكات ده‌مان باته‌وه‌ بۆیادی‬ ‫قه‌ڵه‌مێك له‌بری مه‌ره‌كه‌ب خوێنی‬ ‫ێ ده‌چ���ۆری���ت ‪ ,‬خ��وێ��ن رژان��ێ��ك‬ ‫ل�� ‌‬ ‫پڕاوپڕله‌ناهه‌قی دوور له‌ویژدانی‬ ‫مرۆڤایه‌تی به‌درندانه‌ترین شێوه‌‪,‬‬ ‫رۆڵ���ه‌ی���ه‌ك ل�ه‌س�ه‌رس��ن��گ��ی دای��ك��ی��دا‬ ‫خه‌ڵتانی خوین ده‌كرێت ئه‌م وه‌حشی‬

‫ژمار‌ه (‪2015 /12/13 : )3‬‬

‫گه‌ریی ‌ه پێمان ده‌ڵێت‪ ,‬حكومڕانی ئه‌م‬ ‫واڵت ‌ه دوژمنی قه‌ڵه‌م و وشه‌ی هه‌قن‬ ‫ئه‌و مافیایانه‌ن كه‌ب ‌ه نۆشینی خوێنی‬ ‫رۆل �ه‌ك��ان��ی واڵت نه‌بێت ناتوانن‬ ‫ب��ژی��ن‪ ,‬ئ �ه‌م زه‌نگه‌ترسناكه‌ پێمان‬ ‫ده‌ڵێت به‌ڵێ‌ ئێمه‌ی خ��اوه‌ن حزب‬ ‫و حكومه‌ت وده‌س���ه‌اڵت هیچ كات‬ ‫باكمان به‌خوینی ئێوه‌ نیه‌‪ ,‬هه‌ركات‬


‫فۆتۆ ‪ :‬دلێر عه‌بدولڕه‌حمان‬ ‫ئێوه‌ دژی ناعه‌داله‌تی و نه‌بوونی‬ ‫س���ه‌روه‌ری و ئ���ازادی و نه‌بوونی‬ ‫ماف و بوونی گه‌نده‌ڵی وخواست ‌ه‬ ‫ش�ه‌خ��س��ی و ت��ای��ب�ه‌ت��ی�ه‌ك��ان��ی ئێم ‌ه‬ ‫وه‌ستانه‌وه‌ لولله‌ی تفه‌نگه‌كانمان‬ ‫له‌سه‌رسنگ و دڵتان نه‌بێت نای‬ ‫چركێنیین‪ ,‬هه‌رچی وشه‌ی هه‌قی‬ ‫ناختان هه‌یه‌ له‌نێو خوێنتان ده‌ی‬ ‫گه‌وزێنین ‪..»!..‬‬ ‫ش���ی���ری���ن ئ���ه‌م���ی���ن ‪ -‬ی��ه‌ك��ێ��ت��ی‬ ‫ێ ل� ‌ه رشتنی‬ ‫به‌به‌رپرسیار ده‌زان��� ‌‬ ‫خوێنی هاوسه‌ره‌كه‌ی و ده‌ڵیت «‬ ‫یه‌كیتی حزبه‌ سۆشیال دیموكراته‌ك ‌ه‬ ‫ب �ه‌رپ��رس��ی��ار ‌ه ل � ‌ه ڕش��ت��ن��ی خوێنی‬ ‫ك�����اوه‌ گ���ه‌رم���ی���ان���ی و ‌ه ب��ۆچ��او‬

‫ب �ه‌س��ت��ن��ی خ��ه‌ل��ك ب �ه‌ك��رێ��گ��ی��راوی‬ ‫رۆبۆته‌ك ‌ه ته‌سلیمی دادگا ده‌كه‌ن و‬ ‫تاوانباری راسته‌قینه‌ی پشت په‌رد ‌ه‬ ‫داخ��راوه‌ك��ان ی��اری به‌خوێنی كاو ‌ه‬ ‫گه‌رمیانیه‌كان و ته‌نانه‌ت بی ریزی‬ ‫ب ‌ه یاساش ده‌كه‌ن»‪.‬‬ ‫ش��ی��ری��ن ئ �ه‌م��ی��ن ل�� ‌ه پ �ه‌ی��ام �ه‌ك �ه‌ی��دا‬ ‫به‌ڵێنی ئ���ه‌و ب �ه‌رپ��رس��ان � ‌ه ب�� ‌ه بیر‬ ‫دێنێته‌و ‌ه كه‌ پێشتر به‌ڵێنی به‌سزا‬ ‫گه‌یاندنی بكه‌ری تیرۆر كردنی كاو ‌ه‬ ‫گه‌رمیانیان داب��وو ب ‌ه خێزانه‌كه‌ی‬ ‫و ده‌ن��ووس��ێ��ت « الی ه �ه‌م��وان‬ ‫زۆر روون���� ‌ه ك��ه‌ك��اوه ‌گه‌رمیانی‬ ‫له‌ژیرئاسمانی حكومڕانی یه‌كێتی‬ ‫تیرۆركراو ‌ه وه‌ یه‌كێتی به‌گشتی و‬ ‫به‌رپرسانی ئه‌منی و حزبی ویاسای‬ ‫ده‌ڤه‌ره‌كه‌ش به‌تایبه‌ت به‌ر پرسیارن‬ ‫له‌خوێنی به‌ناهه‌ق ڕژاوی ك��او ‌ه‬ ‫گه‌رمیانی‪ ,‬وه‌ه�ه‌ر له‌سه‌رو به‌ندی‬ ‫كه‌یسه‌كه‌دا به‌ر پرسه‌ جیاوازه‌كانی‬ ‫نێو ئه‌م حزب ‌ه هاتن ‌ه سه‌ر خه‌ت و‬ ‫هوتافی به‌سزا گه‌یاندنی بكه‌ری‬ ‫ت��ی��رۆرك��ردن��ی ك���او ‌ه گه‌رمیانیان‬ ‫به‌خانه‌واده‌ی شه‌هید كاوه‌و ئازادی‬ ‫خ��وازان ده‌وت���ه‌وه‌‪ ,‬ب �ه‌اڵم ل �ه‌دووه‌م‬ ‫س���اڵ���ی���ادی ت���ی���رۆرك���ردن���ی ك���او ‌ه‬ ‫گه‌رمیانی دا جارێكی ت��ر به‌ڵێنی‬ ‫س�ه‌رج�ه‌م به‌رپرسان و كادیرانی‬ ‫ئ���ه‌م ح��زب��ه‌ ده‌خ���ه‌ی���ن���ه‌و ‌ه ی��ادی��ان‬ ‫پیان ده‌ڵ��ێ��ن ب�ه‌ده‌ق��ی��ق ئه‌م ‌ه وت�ه‌و‬ ‫به‌ڵێنه‌كانی ئێوه‌یه‌ تائیستا چیتان‬ ‫بۆخوێنی شه‌هید كاو ‌ه و سه‌لماندنی‬ ‫سه‌روه‌ری یاساكردووه‌ ؟»‪.‬‬ ‫شیرین ئه‌مین به‌م شێوه‌ی ‌ه به‌ڵێنی‬ ‫به‌رپرسان ده‌خات ‌ه روو ‪:‬‬ ‫ی�ه‌ك�ه‌م‪ :‬مه‌ڵبه‌ندی ‪11‬ی گه‌رمیان‬ ‫ی�ه‌ك��ێ��ت��ی ن��ی��ش��ت��م��ان��ی ك��وردس��ت��ان‬ ‫داوا ل��ه‌دام و ده‌زگ��ا ئه‌منیه‌كانی‬ ‫س���ن���ووره‌ك���ه‌ ده‌ك����ه‌ی����ن ه��ه‌رچ��ی‬ ‫زووه‌ هه‌وڵه‌كانیان چ��ر بكه‌نه‌و ‌ه‬ ‫ب��ۆ دۆزی���ن���ه‌وه‌ی ئ �ه‌ن��ج��ام��ده‌ران و‬ ‫ه �ه‌ر ده‌س��ت و بیانویه‌ك له‌پشت‬ ‫ت��ی��رۆرك��ردن��ی ك���او ‌ه گه‌رمیانیه‌و ‌ه‬ ‫بێت ئێم ‌ه ت �ه‌واوی پاڵپشتیمان بۆ‬ ‫ده‌زگا ئه‌منیه‌كان ده‌رده‌بڕین بۆئه‌م‬ ‫م�ه‌ب�ه‌س��ت�ه‌ش ب �ه‌ڕه‌س��م��ی قسه‌مان‬ ‫له‌گه‌ل ئیداره‌ی سنوره‌ك ‌ه كردوو ‌ه‬

‫و ‌ه ه �ه‌م��وو هه‌وڵێكمان ده‌خه‌ین ‌ه‬ ‫گه‌ڕ بۆدۆزینه‌وه‌ی ئه‌نجام ده‌رانی‬ ‫تاوانی تیرۆركردنی كاو ‌ه گه‌رمیانی‬ ‫دووه‌م‪ :‬ك��ۆب��وون��ه‌وه‌ی مه‌كته‌بی‬ ‫س��ی��اس��ی ی‪.‬ن‪.‬ك‪ .‬ك �ه‌ك��ۆس��ره‌ت‬ ‫ره‌سول جێگری یه‌كه‌می سكرتێری‬ ‫گشتی یه‌كێتی رای گه‌یاند ك ‌ه‬ ‫ل��ه ح��ك��وم�ه‌ت��ی ه��ه‌رێ��م لیژنه‌یه‌ك‬ ‫پ��ێ��ك��ه��ێ��ن��راو ‌ه ع��ی��م��اد ئ �ه‌ح��م �ه‌د‬ ‫ج��ێ��گ��ری س����ه‌رۆك����ی ح��ك��وم �ه‌ت��ی‬ ‫ه�ه‌ری��م له‌نزیكه‌و ‌ه ب��ه‌دواداچ��وون‬ ‫بۆكه‌یسه‌ك ‌ه ده‌كات ‪.‬‬ ‫س��ی��ی��ی �ه‌م‪ :‬ع��ی��م��اد ئ��ه‌ح��م��ه‌د پێی‬ ‫وای �ه‌ چی وه‌ك��و جێگری س �ه‌رۆك‬ ‫وه‌زی������ران چ��ی وه‌ك����و ئ�ه‌ن��دام��ی‬ ‫مه‌كته‌بی سیاسی یه‌كێتی خۆی به‬ ‫‌به‌رپرسیار ده‌زانیت كه‌رۆلی خۆی‬ ‫له‌كه‌یسه‌كه‌ ببینێت و ئه‌نجامداره‌نی‬ ‫ئاشكرا بكرێن و رووب�ه‌ری دادگا‬ ‫بكرێنه‌وه‌‪.‬‬ ‫چ���واره‌م‪ :‬قوباد تاڵه‌بانی جێگری‬ ‫ێ شه‌رمان ‌ه‬ ‫ئه‌نجوومه‌نی وه‌زیران ب ‌‬ ‫به‌كۆمه‌ڵێك به‌ڵێنی پر بریقه‌داره‌و ‌ه‬ ‫خۆی خزانده‌ نێو ئه‌و ماڵ ‌ه پیرۆزه‌ی‬ ‫ك ‌ه ك��او ‌ه گه‌رمیانی تێدا به‌ده‌ستی‬ ‫مافیاكان تیرۆرركرا وتی هه‌رگیز‬ ‫ئێمه‌ پینه‌و پ �ه‌ڕۆم��ان پێ قه‌بووڵ‬ ‫ن��اك��رێ��ت ئ �ه‌و ده‌س��ت �ه‌ ده‌ب��رێ��ن�ه‌و ‌ه‬ ‫ل���ه‌پ���ش���ت ت����ی����رۆرك����ردن����ی ك����او ‌ه‬ ‫گه‌رمیانیه‌وه‌ بێت ‪.‬‬ ‫پینجه‌م‪ :‬ه��ێ��زی یه‌كه‌می ئێستای‬ ‫ی �ه‌ك��ێ��ت��ی ه��ی��رۆ ئ��ی��ب��راه��ی��م وه‌ك‬ ‫فریشته‌یه‌ك به‌ته‌له‌فۆنی تایبه‌تی‬ ‫خ����ۆی پ���ه‌ی���وه‌ن���دی ب �ه‌ش �ه‌خ��س��ی‬ ‫خ���ۆم���ه‌و ‌ه ك���رد ك��ه‌وت��ه‌ ب�ه‌ڵ��ێ��ن��دان‬ ‫به‌خوێنی شه‌هید كاوه‌وبه‌سزادنی‬ ‫بكه‌ری خوینی كاو ‌ه گه‌رمیانی ‪.‬‬ ‫رۆژن���ام���ه‌ن���ووس ك��اوه‌گ �ه‌رم��ی��ان��ی‬ ‫س�ه‌رن��ووس�ه‌ری گۆڤاری رای �ه‌ڵ و‬ ‫په‌یامنێری رۆژنامه‌ی ئاوێن ‌ه شه‌وی‬ ‫‪ 2013-12-5‬ل�ه‌ب�ه‌رده‌م ماڵه‌كه‌یدا‬ ‫درای����� ‌ه ب��ه‌رگ��ول��ل��ه‌ و ت��ی��رۆرك��را‬ ‫ل � ‌ه ئ��ێ��س��ت��ادا ك�ه‌س��ێ��ك ب �ه‌ تۆمه‌تی‬ ‫ت��ی��رۆرك��ردن��ی ل �ه‌ الی���ه‌ن دادگ����او ‌ه‬ ‫فه‌رمانی زیندانی هه‌تاهه‌تایی بۆ‬ ‫ده‌رچوو ‌ه ‪.‬‬ ‫راپۆرتی ‪ :‬هێما‬ ‫‪HEMA‬‬

‫‪15‬‬


‫گۆ‬

‫شه‌ی‬ ‫ه‌كه‌ ه ‌ه‬ ‫م‬ ‫و‬ ‫و‬ ‫جارێ‬ ‫ك مه‌ال‬ ‫ت‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫ح‬ ‫س‬ ‫ین‬ ‫گ ‌هرمیان‬ ‫ی‬ ‫د‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫ووسێت‬

‫كورد ل ‌ه پاشكۆی ڕووداوه‌كاندا‬ ‫به‌ پێی بارودۆخی سیاسی باشوری كوردستان ل ‌ه دوای‬ ‫راپه‌ڕینی ‪ 1991‬وه‌ تا ئه‌مڕۆكه‌ هه‌ر چۆن لێكدانه‌وه‌ی بۆ‬ ‫بكه‌یت ئه‌وه‌ ده‌سه‌لمێنی ‪ ,‬كه‌ ل ‌ه سه‌ده‌كانی پێشوویش ب ‌ه‬ ‫تایبه‌ت س �ه‌ده‌ی بیسته‌م ‪ ,‬ده‌ك��روێ��ت ل ‌ه دابه‌شكردن و‬ ‫له‌ت و په‌تكردنی خاكی كوردستان تاوانی هیچ كه‌س و‬ ‫ده‌وڵه‌تان نه‌بێت ‪,‬چونك ‌ه ب ‌ه پێی كاركته‌ری حزب و الیه‌نی‬ ‫سیاسی ئه‌م سه‌رده‌م ‌ه پێشكه‌وتووه‌ش بێت كه‌ ل ‌ه دونیادا‬ ‫په‌یڕه‌و ده‌كرێت ‪ ,‬هێشتا كورد ل ‌ه ئاستێكی ناوچه‌ییدا خۆی‬ ‫ێ هه‌نگاوی دڵخۆشكه‌ر هه‌ی ‌ه‬ ‫ده‌بینێته‌وه‌‪ ,‬ئێستاش هه‌ند ‌‬ ‫ئه‌وا گۆڕانكاری سیاسی و ئابوری و به‌رژه‌وه‌ندیی ‌ه نێو‬ ‫ده‌وڵه‌تیه‌كان و ناوچه‌ك ‌ه هاتووه‌ت ‌ه پێش نه‌ك پێشكه‌وتنی‬ ‫كورد واتا عه‌قڵیه‌تی كورد ل ‌ه قاوخ و شوێن و چوار چێو ‌ه‬ ‫چه‌قبه‌ستووه‌كانی قۆناغ و سه‌ره‌ده‌مه‌كانی پێشودایه‌ ‪ ,‬ب ‌ه‬ ‫ب��ڕوای من حزبی ئێستای باشووری كوردستان هه‌مان‬ ‫عه‌قڵیه‌تی خێڵ و عه‌شیره‌ت و ناوچه‌گه‌رێتی ‌ه ته‌نها ناوه‌ك ‌ه‬ ‫گۆڕانی به‌سه‌ردا هاتوو ‌ه له‌ ئاغاكانی پێشوو هه‌ر په‌لێكیان‬ ‫به‌ ده‌ست واڵتێكی داگیركه‌ره‌و ‌ه بوون ‪ ,‬ئێستاش هه‌مان‬ ‫مێژوو ‌ه هه‌ر حزبه‌و به‌ده‌ستی ده‌وڵه‌تێكی تورك و فارس‬ ‫و عه‌ره‌به‌وه‌ی ‌ه ‪,‬بۆی ‌ه ك��ورد له‌م سه‌رده‌مه‌شدا نه‌بووه‌ت ‌ه‬ ‫خاوه‌نی كاره‌كته‌ر و یاریزانێكی سیاسی ك ‌ه بتوانێ‌ ل ‌ه گه‌ڵ‬ ‫ێ له‌ ب �ه‌رژه‌وه‌ن��دی كورد‬ ‫پێشهات و ده‌رفه‌ته‌كاندا بتوان ‌‬ ‫شتێك بكات‪.‬‬ ‫بۆی ‌ه ب ‌ه پێچه‌وانه‌و ‌ه كورد هه‌میشه‌ قوربانی گوران خوارد‬ ‫بووه‌ ك ‌ه تاوانه‌كه‌ش خودی به‌رپرسانی نابه‌رپرس بوو ‌ه‬ ‫‪ ,‬پاشه‌كشه‌ی كورد هۆكاره‌كه‌ی پاشكۆیه‌تی بوونێتی ب ‌ه‬ ‫داگیركه‌رانه‌وه‌ ‪ ,‬چونك ‌ه كورد نه‌یتوانیوو ‌ه ل ‌ه عه‌قڵیه‌تی خێڵ‬ ‫و ناوچه‌گه‌رێـی خۆی تێپه‌ڕێنی و به‌ بچوكیه‌و ‌ه كه‌وتوونه‌ت ‌ه‬ ‫به‌ر پاشكۆیه‌تیه‌و ‌ه ‪ ,‬بۆیه‌ له‌م ئان و ده‌رفه‌تی ئێستاشدا‬ ‫ده‌بینین كورد ئه‌وه‌ند ‌ه خه‌ریكی یه‌كتر خۆری و شكاندن‬ ‫و یه‌كتر بڕینن بۆ رازیكردنی داگیركه‌ران نیو ئه‌وه‌ند ‌ه‬ ‫له‌ خه‌می میلله‌ت و خاك و خه‌ڵدا نین ‪ ,‬ئ �ه‌وه‌ی ده‌یبین‬ ‫ب ‌ه ئاشكرا دووب��اره‌ مێژووی سه‌ره‌ده‌مه‌كانی عوسمانی‬ ‫و سه‌فه‌وییه‌كان ‌ه و حزبی ك��وردی بووه‌ته‌ داشی دامه‌ی‬ ‫ده‌ستیان و ب ‌ه پێی پێویستی خۆیان یاریمان پێده‌كه‌ن ‪,‬من‬ ‫وای ده‌بینم گۆڕانكاری ل ‌ه ناوچه‌ك ‌ه رووده‌دات و جارێكی‬ ‫تر ك��ورد ده‌كه‌وێت ‌ه پ�ه‌راوێ��زی رووداوه‌ك��ان��ه‌و ‌ه ئه‌م ‌ه بۆ‬ ‫‪16‬‬

‫‪HEMA‬‬

‫ژمار‌ه (‪2015 /12/13 : )3‬‬

‫باشووری كوردستان ‌ه ‪ ,‬باشورێك خاوه‌نی په‌رله‌مان و‬ ‫حكومه‌ته‌ به‌اڵم ل ‌ه ئاستی كورد كوشتنی كوردانی باكوور‬ ‫كه‌ڕو الڵه‌ ل ‌ه ئاستی په‌تی سێداره‌ ل ‌ه رۆژهه‌اڵتی كوردستان‬ ‫كه‌ڕو الڵه‌ ! ئه‌ی چی له‌و تاوانه‌ گه‌وره‌تره‌ رشتنی خوێنی‬ ‫كورد ل ‌ه رۆژئاوا بێت یان ل ‌ه رۆژهه‌اڵت یان باكوور چی‬ ‫جیاوازییه‌كی هه‌یه‌؟ یه‌كێـی بوونی نه‌ته‌و ‌ه یی له‌ كوێدای ‌ه‬ ‫ێ ئه‌رزشی نێو‬ ‫كوردایه‌تی له‌ كوێدای ‌ه هه‌موو قسه‌ی بَ ‌‬ ‫هۆڵ و به‌رده‌م مایكه‌كانه‌ ‪,‬تاونبارترین كه‌س ئه‌وانه‌ن ك ‌ه‬ ‫ێ وشه‌ی درۆزنان ‌ه و رۆژان ‌ه‬ ‫خۆیان كردۆت ‌ه خاوه‌ن كۆمه‌ڵ ‌‬ ‫ب ‌ه خه‌ڵكی ده‌فرۆشنه‌و ‌ه تا وه‌ه��ا عه‌قڵیه‌تێك ك ‌ه ئێستا‬ ‫تێوه‌گالون ب ‌ه بازرگانی نه‌وته‌وه‌و بانكه‌كانی داگیركه‌رانیان‬ ‫پڕ له‌ پار ‌ه ك��ردوو ‌ه و بۆشایی ‌ه ئابوریه‌كانی دوژمنانیات‬ ‫ێ ناكرێت بۆ داهاتووی خاك و‬ ‫پڕكردۆته‌وه‌و هیچیان پ ‌‬ ‫نیشتمان و به‌ڵكو بوونه‌ت ‌ه شه‌ریك ‌ه به‌شی چه‌وساندنه‌وه‌ی‬ ‫میلله‌ت له‌گه‌ڵ داگیركه‌ران ‪ ,‬بۆی ‌ه كورد هه‌میشه‌ ده‌كه‌وێت ‌ه‬ ‫پاشكۆی رووداوه‌ك��ان �ه‌وه‌‪ ,‬چونك ‌ه جارێكی تر ده‌یڵێمه‌و ‌ه‬ ‫نه‌سه‌ركرده‌مان هه‌ی ‌ه و نه‌سیاسه‌تمه‌دار‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫مةال تةحسين طةرمياني‬ ‫نورنبيرك‬


‫ناكۆكیه‌كانی مه‌كۆی كه‌الری بزوتنه‌وه‌ی گۆڕان په‌ره‌ده‌سێنێت‬ ‫یه‌كێتی ‪ :‬گۆڕان تا ئێستاش وه‌ك باڵێكی ئێمه‌ی ‌ه و كادیره‌كانیان‬ ‫ئه‌هێنینه‌و‌ه ناو یه‌كێتی‬

‫هێما ‪ :‬تایبه‌ت‬ ‫به‌پێی زانیارییه‌كانی گۆڤاری هێما ل ‌ه ئێستا‬ ‫ناكۆكی و كێشه‌ی قووڵ ل ‌ه نێوان هه‌ردوو‬ ‫كوتله‌ی ( یه‌كێته‌ی ‌ه كۆنه‌كان كه‌ به‌ كوتله‌ی‬ ‫(عوسمانی حاجی مه‌حمود )ناسراوه‌و و‬ ‫( كوتله‌ی گه‌نجه‌كانی نێو مه‌كۆ ‪ ) ,‬په‌ره‌ی‬ ‫س �ه‌ن��دووه‌و گه‌یشتووه‌ته‌ ئاستی یه‌كتر‬ ‫قبوڵنه‌كردن‪.‬‬ ‫له‌ دوای��ن ك��ۆب��وون�ه‌وه‌ی مه‌كۆی ك�ه‌الری‬ ‫ب���زووت���ن���ه‌وه‌ی گ����ۆڕان����دا ل��� ‌ه ك���ۆی ‪20‬‬ ‫بازن ‌ه ته‌نها ‪ 2‬ب��ازن�ه‌ی ل ‌ه كۆبوونه‌وه‌ك ‌ه‬ ‫ئ��ام��اده‌ب��وون � ‌ه ئ �ه‌م �ه‌ش ب�ه‌پ��رس��ی مه‌كۆی‬ ‫كه‌الری نێگه‌ران و توڕ ‌ه كردووه‌‪.‬‬ ‫س�ه‌رچ��اوه‌ی�ه‌ك ل ‌ه مه‌كۆی ك �ه‌الر كێشه‌و‬ ‫ناكۆكیه‌كانی نێوان باڵه‌كانی مه‌كۆی كه‌الری‬ ‫پشت ڕاس��ت ك���رده‌و ‌ه وت��ی « (محه‌مه‌د‬ ‫عه‌بولڕه‌حمان) به‌رپرسی مه‌كۆی كه‌الر‬ ‫ك ‌ه ل ‌ه باڵی كۆن ‌ه یه‌كێتیه‌كان ‌ه ل ‌ه كاره‌كانیدا‬ ‫شه‌فاف نییه‌و زۆر جار نووسراوێك ل ‌ه‬ ‫ێ‬ ‫گ��رده‌ك �ه‌و ‌ه دێ��ت بۆ ك �ه‌الر ب��راده‌ران��ی ل ‌‬ ‫ئاگادار ناكاته‌وه»‬ ‫س�ه‌رچ��اوه‌ك� ‌ه وتیشی« به‌پێی پ�ه‌ی��ڕه‌وی‬ ‫ناوخۆی بزووتنه‌وه‌ی گ��ۆڕان به‌رپرسی‬ ‫مه‌كۆ ل ‌ه ‪ 2‬ساڵ زیاتر بۆی نییه‌ به‌رپرسی‬ ‫مه‌كۆی بێـت كه‌چی(محه‌مه‌د عه‌بولڕه‌حمان)‬

‫ده‌ستبه‌رداری پۆسته‌كه‌ی نابێت»‬ ‫ئ���ه‌م ن��اك��ۆك��ی��ان� ‌ه وای ك����ردووه‌ ل �ه‌الی �ه‌ن‬ ‫بزووتنه‌وه‌كه‌وه‌ گرنگی به‌ مه‌كۆی كه‌الر‬ ‫نه‌درێت و تائێستاش نه‌توانراوه‌ كۆنفرانس‬ ‫بكرێت ك ‌ه ئه‌مه‌ش ب ‌ه هۆێه‌ك ل ‌ه هۆیه‌كانی‬ ‫هه‌ڵوه‌رینی گۆڕان ل ‌ه گه‌رمیان داده‌نرێت‪.‬‬ ‫رۆژن��ام �ه‌ن��ووس��ێ��ك��ی ن��زی��ك ل � ‌ه ن��اوه‌ن��دی‬ ‫ب���ڕی���اری ی �ه‌ك��ێ��ت��ی ل��� ‌ه گ���ه‌رم���ی���ان ب��اس‬ ‫ل�ه‌وه‌ده‌ك��ات یه‌كێتی به‌و ناكۆكیانه‌ی نێو‬ ‫م �ه‌ك��ۆی ك���ه‌الری ب��زووت��ن �ه‌وه‌ی گ��ۆڕان��ی‬ ‫زان��ی��وه‌و له‌ ئێستا ك��ار له‌سه‌ر گه‌ڕانه‌و ‌ه‬ ‫ژماره‌یه‌ك كه‌سی دیاری نێو بزووتنه‌وه‌ك ‌ه‬ ‫ده‌كات بۆ ریزه‌كانی یه‌كێتی‪.‬‬ ‫رۆژنامه‌نوسه‌كه‌ی یه‌كێتی وتیشی « وه‌ك‬ ‫یه‌كێتی ترسمان له‌و ‌ه هه‌ی ‌ه ئه‌و خه‌ڵكانه‌ی‬ ‫گۆڕان دوای بێ ئومێدبوونیان له‌ گۆڕان‬ ‫پارتی هه‌وڵی راكێشانی ئ �ه‌و ك��ادران�ه‌ی‬ ‫بزوتنه‌وه‌كه‌ بدات»‬ ‫وتیشی « بۆیه‌ ئێم ‌ه وه‌ك یه‌كێتی خۆمان‬ ‫ب ‌ه خاوه‌نی گۆران ده‌زانین و تا ئێستاش‬ ‫وه‌ك باڵێكی یه‌كێتی لێی ده‌روانین و كادر‬ ‫و ئه‌ندامه‌كانیان ئه‌گه‌ڕێنینه‌وه‌ بۆ ماڵ ‌ه‬ ‫گه‌وره‌كه‌»‬ ‫به‌بۆچوونی ئه‌و رۆژنامه‌نووسه‌ « گۆڕان‬ ‫هه‌ر باڵێكی یه‌كێتییه»‬ ‫ب�ه‌پ��ێ��ی زان��ی��اری��ی �ه‌ك��ان��ی هێما ل��ه‌م��اوه‌ی‬

‫رابردوو دا خه‌ڵك له‌به‌ر ‪ 3‬هۆكار ده‌نگیان‬ ‫به‌ بزووتنه‌وه‌ی گۆڕان داو ‌ه ‪:‬‬ ‫یه‌كه‌م ‪ :‬جه‌ماوه‌ری یه‌كێتی ب ‌ه هۆی ته‌سلیم‬ ‫بوونی حزبه‌كه‌یان ب ‌ه پارتی ده‌نگیان ب ‌ه‬ ‫گۆڕان داو ‌ه ‪.‬‬ ‫دووه‌م ‪ :‬ده‌ن��گ دان ب�ه‌ گ���ۆڕان ب��ۆ ئ�ه‌و ‌ه‬ ‫بوو گۆڕان دژایه‌تی گه‌نده‌ڵێ‌ ك��ردوو ‌ه ل ‌ه‬ ‫رابردوودا ‪.‬‬ ‫ێ یه‌م ‪ :‬بۆ به‌رگرتن ل ‌ه هه‌ژموونی پارتی ‪.‬‬ ‫س‌‬ ‫ئێستا هۆكاری یه‌كه‌م یه‌كێتی ئه‌و كارته‌ی‬ ‫له‌ ده‌س��ت گ��ۆران سه‌ندۆته‌وه‌ دووره‌ ل ‌ه‬ ‫پارتیه‌‪.‬‬ ‫دووه‌م‪ :‬گ���ۆران ل�ه‌ حكومه‌ت نه‌یتوانی‬ ‫گ�����ۆران�����ك�����اری ب����ك����ات و وه‌زی���������ر و‬ ‫كاربه‌ده‌سته‌كانی هیچیان پێنه‌كرا و وه‌ك‬ ‫ئه‌وانی تر بوون ‪.‬‬ ‫سێیه‌م ‪:‬دوای ده‌رك���ردن���ی ل �ه‌ حكومه‌ت‬ ‫و پ�ه‌رل�ه‌م��ان خه‌ڵك ئومێدی ب�ه‌ گ��ۆڕان‬ ‫نه‌ماوه‌‪..‬‬ ‫ئ �ه‌م ه��ۆك��اران� ‌ه ك��اری��گ�ه‌ری راسته‌خۆیان‬ ‫له‌سه‌ر جه‌ماوه‌ری گۆڕان ل ‌ه كوردستان ب ‌ه‬ ‫گشتی و گه‌رمیان ب ‌ه تایبه‌تی هه‌ی ‌ه ‪ ,‬قه‌یران‬ ‫و دژایه‌تی باڵه‌كانی گۆڕنیش له‌ سنووره‌ك ‌ه‬ ‫هێنده‌ی تر ئه‌م كێشان ‌ه قوولتر ده‌كات و‬ ‫جه‌ماوه‌ری گۆڕان پشت له‌م بزووتنه‌وه‌ی ‌ه‬ ‫ده‌كه‌ن ‪.‬‬

‫‪HEMA‬‬

‫‪17‬‬


‫‪18‬‬

‫‪HEMA‬‬

‫‪2015‬‬ ‫ژمار‌ه‌ه (‪)3‬‬ ‫ژمار‬ ‫‪2015 /12/13‬‬ ‫(‪/10/1 :: )1‬‬


‫سۆران عومه‌ر سه‌رۆكی لیژنه‌ی مافی مرۆڤ ل ‌ه په‌رله‌مانی كوردستان‪:‬‬

‫به‌ڵێ له‌هه‌رێمی كوردستان زیندانی نهێنی هه‌یه‌‬ ‫دیداری ‪:‬‬ ‫تانیای كفری‬ ‫س��ۆران عومه‌ر سه‌رۆكی لیژنه‌ی‬ ‫م���اف���ی م������رۆڤ ل����ه‌ پ���ه‌رل���ه‌م���ان���ی‬ ‫ك��وردس��ت��ان ل � ‌ه دی����داری گ��ۆڤ��اری‬ ‫هێمادا تیشك ده‌خات ‌ه سه‌ر ره‌وشی‬ ‫م��اف��ی م����رۆڤ ل��� ‌ه ك���وردس���ت���ان و‬ ‫ده‌ڵێت» ڕه‌وش��ی مافه‌كانی مرۆڤ‬ ‫له‌ئاستێكی باشدا نیه‌‪ ،‬پێشێلكاری‬ ‫مافه‌كانی مرۆڤ هه‌ڵكشاوه‌»‬ ‫له‌باره‌ی تاوانه‌كانی داعشیش ده‌ڵێت‬ ‫« ئ���ه‌وه‌ی داع���ش ئه‌نجامی داو ‌ه‬ ‫به‌رامبه‌ر هه‌موو پێكهات ‌ه ئاینی و‬ ‫نه‌ته‌وه‌ییه‌كان تاوانی نێوده‌وڵه‌تیه‌‪،‬‬ ‫واته‌ جینۆسایده»‪.‬‬ ‫ل���� ‌ه ت����������ه‌وه‌ری دووه‌م����������ی ئ���ه‌م‬ ‫دی��داره‌ش��دا س��وران عومه‌ر تیشك‬ ‫ده‌خات ‌ه س�ه‌ر ب��ارودۆخ��ی سیاسی‬ ‫هه‌رێم و ده‌ڵێت « ئ��ه‌وه‌ی ئێستا‬ ‫له‌هه‌رێمی كوردستان ده‌گ��وزه‌رێ‬ ‫دۆخ��ێ��ك��ی زۆر خ���راپ���ه‌‪ ،‬چ��ون��ك� ‌ه‬ ‫له‌نێوخۆ تاڕاده‌یه‌ك لێكترازاوین و‬ ‫له‌ده‌ره‌وه‌ش دۆخێكی نوێی ئیقلیمی‬ ‫و نیوده‌وڵه‌تی له‌ئارادایه‌ كه‌پێویست‬ ‫ده‌كات نێوماڵی خۆمان باشتر ڕێك‬ ‫بخه‌ینه‌وه‌و پێك بێین له‌سه‌ر پرسی‬ ‫س�ه‌رۆك��ای�ه‌ت��ی ه�ه‌رێ��م كه‌پرسێكی‬ ‫یاساییه‌و دۆخه‌ك ‌ه بگه‌ڕێنینه‌وه‌ بۆ‬ ‫پێش ‪12‬یئۆكتۆبه‌ر»‪.‬‬ ‫ته‌وه‌ری یه‌كه‌م ‪ ..‬مافی مرۆڤ ل ‌ه كوردستان‬ ‫هێما ‪ :‬كاك سۆران ئه‌گه‌ر به‌كورتی‬ ‫پێمان بڵێت ره‌وش��ی مافی مرۆڤ‬ ‫ل���ه‌ ه �ه‌رێ��م��ی ك���وردس���ت���ان ل��� ‌ه چ‬ ‫ئاستَكدای ‌ه ؟‬ ‫سۆران عومه‌ر ‪ :‬ڕه‌وشی مافه‌كانی‬ ‫م����رۆڤ ل�ه‌ئ��اس��ت��ێ��ك��ی ب��اش��دا نیه‌‪،‬‬ ‫پ��ێ��ش��ێ��ل��ك��اری م��اف��ه‌ك��ان��ی م���رۆڤ‬ ‫ه��ه‌ڵ��ك��ش��اوه‌‪ ،‬ل �ه‌ه �ه‌ن��دێ��ك ب����واردا‬ ‫زیادی كردووه‌‪ ،‬به‌تایبه‌ت هه‌بوونی‬ ‫ئه‌شكه‌نجه‌دان و گرتنی نایاسایی‬ ‫و ڕفاندن و هێشتنه‌وه‌ی ڕاگیراو‬

‫له‌ده‌ره‌وه‌ی ماوه‌ی یاسایی و ڕێگری‬ ‫له‌كاری میدیای ئازادو پێشێلكاری‬ ‫به‌رامبه‌ر ڕۆژنامه‌نوسان و ڕفاندن‬ ‫و ئازاردانی چاالكوانانی مه‌ده‌نی و‬ ‫سزای سیاسی تائێست ‌ه بونی هه‌ی ‌ه‬ ‫له‌هه‌رێمی كوردستان‪.‬‬

‫«ڕه‌وشی مافه‌كانی مرۆڤ‬ ‫له‌ئاستێكی باشدا نیه‌‪،‬‬ ‫پێشێلكاری مافه‌كانی مرۆڤ‬ ‫هه‌ڵكشاوه‌»‪.‬‬ ‫ێ‬ ‫هێما‪ :‬ئه‌و راپۆرتانه‌ی لێره‌و و له‌و ‌‬ ‫ل ‌ه سه‌ر مافی مرۆڤ له‌ كوردستان‬ ‫ده‌وترێت تاچه‌ند راست و ده‌قیقن‬ ‫ب ‌ه تایبه‌ت ئه‌وانه‌ی «هیومن رایتس‬ ‫ووتش»‬ ‫س����ۆران ع��وم��ه‌ر ‪ :‬ڕاپ��ۆرت �ه‌ك��ان��ی‬ ‫ده‌ره‌وه‌ی ه �ه‌رێ��م��ی ك��وردس��ت��ان‬ ‫ل����ه‌س����ه‌ر ڕه‌وش��������ی م���اف���ه‌ك���ان���ی‬ ‫م��رۆڤ زۆری��ن�ه‌ تۆماركردنی ئه‌و‬ ‫پ��ێ��ش��ێ��ل��ك��اری��ان �ه‌ی � ‌ه ك �ه‌ل �ه‌ه �ه‌رێ��م��ی‬ ‫ك���وردس���ت���ان ب���ه‌ده‌س���ت���ی ده‌زگ����ا‬ ‫ئه‌مینه‌كان ئه‌نجامدراون‪ ،‬به‌شێكی‬ ‫باش له‌ڕاستی ڕوداوه‌كانیان تێدایه‌‪.‬‬

‫له‌گه‌ڵ ئاسایش هه‌ولێر‬ ‫ئه‌و كێشه‌مان هه‌یه‌‪،‬‬ ‫كه‌ڕێگری له‌و‌ه ده‌كه‌ن‬ ‫سه‌ردانی زیندانیه‌كان‬ ‫بكه‌ین‪ ،‬هۆكاری ئه‌وه‌ش‬ ‫ڕێزنه‌گرتنیانه‌ له‌مافی‬ ‫زیندانیه‌كان»‬ ‫ێ جار باس له‌ ل ‌ه زیندانی‬ ‫هێما ‪ :‬هه‌ند ‌‬ ‫نهێنی ده‌كرێت ئێوه‌ له‌و رووه‌وه‌ ب ‌ه‬ ‫چ ده‌ر ئه‌نجامێك گه‌یشتوون ؟‬ ‫س��ۆران عومه‌ر ‪ :‬به‌ڵێ له‌هه‌رێمی‬ ‫كوردستان ئه‌نجومه‌نی ئاسایشی‬

‫ه���ه‌رێ���م زی���ن���دان���ی ن��ه��ێ��ن��ی ه �ه‌ی �ه‌‪،‬‬ ‫كۆمه‌ڵێك ك �ه‌س كه‌ڕفێنراون له‌و‬ ‫زیندان ‌ه نهێنیانه‌دان‪ ،‬به‌اڵم به‌داخه‌و ‌ه‬ ‫ل��ه‌خ��ول��ی س��ێ��ی �ه‌م��ی پ �ه‌رل �ه‌م��ان��ی‬ ‫ك��وردس��ت��ان ك��ات��ێ��ك ی��اس��ای ئ�ه‌و‬ ‫ئ��ه‌ن��ج��وم��ه‌ن�� ‌ه ده‌رچ������و ‌ه ی��اس��اك � ‌ه‬ ‫وادان�����راو ‌ه ئه‌نجومه‌نی ئاسایش‬ ‫س��ه‌رب��ه‌س��ه‌رۆك��ای��ه‌ت��ی ه �ه‌رێ��م �ه‌و‬ ‫خ���راوه‌ت��� ‌ه ده‌ره‌وه‌ی چ���اودێ���ری‬ ‫په‌رله‌مانی‪.‬‬

‫«دورخستنه‌وه‌ی‬ ‫وه‌زیره‌كانی گۆڕان كارێكی‬ ‫ته‌واو نایاسایی بوو‪ ،‬دور‬ ‫بوو له‌هه‌موو عورفێكی‬ ‫یاسایی و سیاسی و هیچ‬ ‫به‌هانه‌یه‌كی نه‌بوو»‬ ‫هێما ‪ :‬ل ‌ه به‌دواداچوونی زیندانه‌كان‬ ‫هیچ گیر و گفت یان رێگرییه‌ك دێت ‌ه‬ ‫پێشتان ؟‬ ‫س��ۆران عومه‌ر ‪ :‬بۆ به‌دواداچونی‬ ‫ڕه‌وش���������ی زی����ن����دان����ی����ه‌ك����ان ل � ‌ه‬ ‫چاكسازیه‌كان هیچ كێشه‌یه‌كمان‬ ‫نیه‌‪ ،‬له‌گه‌ڵ ئاسایش هه‌ولێر ئه‌و‬ ‫كێشه‌مان ه �ه‌ی �ه‌‪ ،‬ك�ه‌ڕێ��گ��ری ل �ه‌و ‌ه‬ ‫ده‌كه‌ن سه‌ردانی زیندانیه‌كان بكه‌ین‪،‬‬ ‫ه��ۆك��اری ئ���ه‌وه‌ش ڕێزنه‌گرتنیان ‌ه‬ ‫له‌مافی زیندانیه‌كان‪.‬‬ ‫هێما ‪:‬بۆچوونت له‌سه‌ر داعش و ئه‌و‬ ‫تاوانانه‌ی ل ‌ه دژی خه‌لكی مه‌ده‌نی‬ ‫و به‌تایبه‌ت ئیزیدی و مه‌سیحی و‬ ‫پێشمه‌رگه‌ دیله‌كان ده‌یكه‌ن ؟‬ ‫س���ۆران ع��وم �ه‌ر ‪ :‬ئ���ه‌وه‌ی داع��ش‬ ‫ئه‌نجامی داو ‌ه ب�ه‌رام��ب�ه‌ر هه‌موو‬ ‫پێكهاته‌ ئاینی و ن�ه‌ت�ه‌وه‌ی��ی�ه‌ك��ان‬ ‫تاوانی نێوده‌وڵه‌تیه‌‪ ،‬وات ‌ه جینۆساید ‌ه‬ ‫هه‌ر بۆیه‌ وه‌ك سه‌رۆكی لیژنه‌ی‬ ‫مافه‌كانی م��رۆڤ چومه‌ت ‌ه دادگ��ای‬ ‫اله���ای و س��ك��ااڵم��ان ل�ه‌س�ه‌ر ئه‌و‬ ‫‪HEMA‬‬

‫‪19‬‬


‫تاوانان ‌ه ت��ۆم��ارك��ردووه‌‪ ،‬ئه‌وه‌شی‬ ‫ب�ه‌رام��ب�ه‌ر پێشمه‌رگ ‌ه دیله‌كانمان‬ ‫ئه‌نجامیان داوه‌ وه‌حشیگه‌رییه‌كی‬ ‫كه‌م وێنه‌یه‌‪.‬‬

‫«ڕێگری له‌سه‌رۆكی‬ ‫په‌رله‌مان سه‌لمێنه‌ری‬ ‫ئه‌وه‌بوو هێزی چه‌كدار‬ ‫له‌هه‌رێم هێزی‬ ‫هاونیشتمانیان نین‪ ،‬هێزی‬ ‫حزبین و ئه‌مه‌ش مه‌ترسی ‌ه‬ ‫له‌سه‌ر ئاینده‌مان»‪.‬‬ ‫ته‌وه‌ری دووه‌م ‪ :‬ڕه‌وشی سیاسی هه‌رێمی‬ ‫كوردستان‬ ‫ێ‬ ‫هێما ‪:‬ئ����ه‌وه‌ی ئێستا ده‌گ����وزه‌ر ‌‬ ‫چۆن ده‌بینن ؟‬ ‫س����ۆران ع��وم �ه‌ر ‪ :‬ئ����ه‌وه‌ی ئێستا‬ ‫له‌هه‌رێمی كوردستان ده‌گ��وزه‌رێ‬ ‫دۆخ��ێ��ك��ی زۆر خ���راپ���ه‌‪ ،‬چ��ون��ك� ‌ه‬ ‫له‌نێوخۆ تاڕاده‌یه‌ك لێكترازاوین و‬ ‫له‌ده‌ره‌وه‌ش دۆخێكی نوێی ئیقلیمی‬ ‫و نیوده‌وڵه‌تی له‌ئارادای ‌ه كه‌پێویست‬ ‫ده‌كات نێوماڵی خۆمان باشتر ڕێك‬ ‫بخه‌ینه‌وه‌و پێك بێین له‌سه‌ر پرسی‬ ‫س�ه‌رۆك��ای�ه‌ت��ی ه�ه‌رێ��م كه‌پرسێكی‬ ‫یاساییه‌و دۆخه‌كه‌ بگه‌ڕێنینه‌وه‌ بۆ‬ ‫پێش ‪12‬یئۆكتۆبه‌ر‪.‬‬

‫«به‌ڵێ پێم وایه‌ ئه‌م‬ ‫دۆخه‌ش تێده‌په‌ڕێنین و‬ ‫ده‌گه‌ڕێینه‌وه‌ سه‌ر مێزی‬ ‫گفتوگۆ بۆ چاره‌سه‌ری‬ ‫قه‌یرانه‌كان‪ ،‬له‌به‌ر‬ ‫ئه‌وه‌ی خه‌ڵكی كوردستان‬ ‫له‌دۆخێكی زۆر خراپدان‬ ‫و پێویستیان به‌وه‌ی ‌ه‬ ‫داخوازیه‌كانیان وه‌اڵم‬ ‫بدرێته‌وه‌ نه‌ك قه‌یرانی‬ ‫دیكه‌یان بۆ دروست‬ ‫بكرێ»‪.‬‬ ‫‪20‬‬

‫‪HEMA‬‬

‫«كارێكی زۆر نه‌شیاو بوو‬ ‫ئه‌وه‌ی به‌رامبه‌ر سه‌رۆكی‬ ‫په‌رله‌مانی كوردستان‬ ‫ئه‌نجام درا»‪.‬‬ ‫هێما ‪ :‬بۆ ده‌رباز بوون له‌م قه‌یرانان ‌ه‬ ‫ب ‌ه بڕوای ئێوه‌ چارسه‌ر چیی ‌ه ؟‬ ‫س��ۆران عومه‌ر‪ :‬چاره‌سه‌ر ئه‌وه‌ی ‌ه‬ ‫پارتی دیموكرات چه‌ند هه‌نگاوێك‬ ‫بێت ‌ه پێش ب��ۆ چ��اره‌س��ه‌ر كردنی‬ ‫یاساییانه‌ی پرسی سه‌رۆكایه‌تی‬ ‫هه‌رێم‪ ،‬پاشان ده‌ست به‌چاكسازی‬ ‫كرده‌یی بكرێت‪.‬‬ ‫ه���ێ���م���ا ‪ :‬دوورخ�����س�����ت�����ن�����ه‌وه‌ی‬ ‫وه‌زیره‌كانی گۆڕان له‌ ل ‌ه حكومه‌ت‬ ‫تاچه‌ند كارێكی یاسایی ب��وو ك ‌ه‬ ‫پارتی كردی ؟‬ ‫س��ۆران عومه‌ر ‪ :‬دورخستنه‌وه‌ی‬ ‫وه‌زیره‌كانی گۆڕان كارێكی ته‌واو‬ ‫نایاسایی بوو‪ ،‬دور بوو له‌هه‌موو‬ ‫عورفێكی یاسایی و سیاسی و هیچ‬ ‫به‌هانه‌یه‌كی نه‌بوو‪.‬‬ ‫ه��ێ��م��ا ‪ :‬ئ����ه‌ی رێ���گ���ری ك����ردن ل ‌ه‬ ‫سه‌رۆكی په‌رله‌مان ؟‬ ‫سۆران عومه‌ر ‪ :‬ڕێگری له‌سه‌رۆكی‬ ‫پ �ه‌رل �ه‌م��ان سه‌لمێنه‌ری ئ �ه‌وه‌ب��وو‬ ‫ه��ێ��زی چ���ه‌ك���دار ل �ه‌ه �ه‌رێ��م هێزی‬ ‫هاونیشتمانیان نین‪ ،‬هێزی حزبین و‬ ‫ئه‌مه‌ش مه‌ترسیه‌ له‌سه‌ر ئاینده‌مان‪،‬‬ ‫كارێكی زۆر نه‌شیاو بوو ئه‌وه‌ی‬ ‫ب �ه‌رام��ب �ه‌ر س��ه‌رۆك��ی پ�ه‌رل�ه‌م��ان��ی‬ ‫كوردستان ئه‌نجام درا‪.‬‬ ‫ه��ێ��م��ا ‪:‬پ��ێ��ت��ان وای����ه‌ ج��ارێ��ك��ی تر‬ ‫په‌رله‌مان ئیعتبار و پێگه‌ سیاسی و‬ ‫یاساییه‌كه‌ی بۆ بگه‌ڕێته‌وه‌؟‬ ‫سۆران عومه‌ر ‪ :‬به‌ڵێ پێم وای ‌ه ئه‌م‬ ‫دۆخه‌ش تێده‌په‌ڕێنین و ده‌گه‌ڕێینه‌و ‌ه‬ ‫سه‌ر مێزی گفتوگۆ بۆ چاره‌سه‌ری‬ ‫قه‌یرانه‌كان‪ ،‬له‌به‌ر ئ �ه‌وه‌ی خه‌ڵكی‬ ‫ك���وردس���ت���ان ل���ه‌دۆخ���ێ���ك���ی زۆر‬ ‫خ���راپ���دان و پێویستیان ب �ه‌وه‌ی � ‌ه‬ ‫داخ��وازی�ه‌ك��ان��ی��ان وه‌اڵم بدرێته‌و ‌ه‬ ‫نه‌ك قه‌یرانی دیكه‌یان بۆ دروست‬ ‫بكرێ ك �ه‌دواج��ار باجی هه‌مووی‬ ‫ده‌كه‌وێته‌ سه‌ر ئه‌وان‪.‬‬

‫ژمار‌ه (‪2015 /12/13 : )3‬‬


Civil Free Magazine

2121

HEMA HEMA

HEMA


Civil Free Magazine 2015 /12/13 : )3( ‫ژمار‌ه‬

HEMA

22


‫هونه‌رمه‌ند مژدین بۆ گۆڤاری هێما ‪:‬‬ ‫ده‌نگی من بۆ خۆبادان نییە‪.‬‬ ‫ئەگەر کارێک پارەی تێدا سەرف نەکرێ ئەوە کارێکی پڕ کەم و کوڕی دەبێ‬

‫دیداری ‪ :‬هۆرێنی‬ ‫كچە گۆرانیبێژی كورد (مژدین ساڵح)‬ ‫له‌م دیمان ‌ه تایبه‌ته‌ی گۆڤاری «هێما»دا‬ ‫ب��اس له‌ هونه‌ركه‌ی ده‌ك��ات و ده‌ڵێت‬ ‫« من خۆم به‌ كه‌سێكی ماركه‌ ده‌زانم‬ ‫و ده‌ن��گ و گ��ۆران��ی وتنی م��ن ب��ۆ خۆ‬ ‫بادان نیی ‌ه و زۆر كۆنسێرتی ئه‌وروپا‬ ‫و كوردستانم ره‌ت كردۆته‌وه‌‪ ,‬مژدین‬ ‫ب��اس ل�ه‌و گیرو گرفتانه‌ش ده‌ك��ات ك ‌ه‬ ‫هونه‌رمه‌ندانی ك��ورد پێوی ده‌ناڵێن و‬ ‫ئێژێت « هیچ هونه‌رمه‌ندێك هونه‌ره‌كه‌ی‬ ‫نایژێنی و تا ئێستاش به‌رهه‌می نوێی‬ ‫نییه‌ هۆكاره‌كه‌ی بێ پاره‌ییه‌‌‪.‬‬ ‫هێما ‪ :‬مژدین چۆن خۆی دەناسێنێت بە‬ ‫خوێنەرانی گۆڤاری هێما؟‬ ‫م��ژدی��ن ‪:‬م���ن م��ژدێ��ن کەسایەتیەکی‬ ‫زی���رەک و ل��ەس��ەرخ��ۆو بیر ک���راوەی‬ ‫پڕ هەست و کەمێک جوانی ‪,‬خ��اوەن‬ ‫دەنگێکی باش لەبەهرەیەکی سروشتی‬ ‫و بەهرەداری دەروون ناسی و مرۆڤ‬ ‫دۆستێکی پلەیەکی خەمخۆری مرۆڤ‬ ‫ل��ەه��ەم��وو ج��ی��ه��ان ب��ەت��ای��ب��ەت س��ۆزو‬ ‫هەست بۆکوردو مرۆڤ دۆستی و دژی‬ ‫چ��ەک ب��ەت��ون��دی و لەپێش س��ەردەم��ی‬ ‫ئێستام کەله‌گەڵ جەنگن بەچەک ئەگەر‬ ‫کێشەکان چارەسەریان نەبوو‪ ،‬یەکەم‬ ‫شتیش کەبێگومان خەیاڵیان بۆی بچێ‬ ‫هەرچەکیشە ب��ۆی��ە ک��ۆت��ای بەڕێگەی‬ ‫سەربازی کێشەکان چارەسەردەکرێت‬ ‫لەهەموو جیهان!من ل��ەگ��ەڵ ئ���ەوەدام‬ ‫ئەگەرکێشەکان چ��ارەس��ەری��ان نەبوو‬ ‫بەگفتوگۆ جەنگاوەرەکە دوژم��ن بێت‬ ‫ی���ان دۆس����ت ب��درێ��ت��ە دەس دادگ����او‬ ‫لەوێشەوە کەحکومدرا بدرێتە دەس‬

‫نەخۆشخانەیەکی تایبەت ب���ەدەروون‬ ‫ناسی و مامەڵەی بەدەرمان و قسەکردن‬ ‫ک��ەت��ەرب��ی��ەی ل��ەگ��ەڵ ب��ک��رێ��ت ن���ەوەک‬ ‫بکوژرێیت تەنانەت ئەگەر کوشتنیشی‬ ‫ئەنجام دابوو‪.‬‬ ‫هێما ‪ :‬کەم دەردەکەوێت بەرهەمی نوێت‬ ‫نیە هۆکارەکەی بۆچی دەگەرێتەوە؟‬ ‫م��ژدی��ن ‪:‬ه��ۆک��ارەک��ەی ب��ێ پ��ارەی��ی��ە با‬ ‫ڕاستگۆبم هیچ هونەرمەندێکی کورد‬ ‫ه��ون��ەرەک��ەی نایژێنێ و ه��ون��ەری پێ‬ ‫دروس��ت بکات ‪،‬بەڵکو هەموو ئیشێکی‬ ‫البەال دەکەین و هونەری پێ دروست‬ ‫دەکەین‪،‬منیش تا ئێستا کەس هاوکاری‬ ‫مادی نەکردووم‪.‬‬ ‫هێما‪ :‬ت��ۆ ل��ەت��ۆڕی کۆمەاڵیەتی زیاتر‬ ‫نوسینی دەروون����ی و فەلسەفی باڵو‬ ‫دەک��ەێ��ت��ەوە دەت���ەوێ���ت چ��ی پەیامێک‬ ‫بگەیەنێت؟‬ ‫م��ژدی��ن ‪:‬پ��ەی��ام��ی م��ن مەبەستێکەلە‬ ‫گۆڕانکاری پەروەردەی تاک لەکۆمەڵگە‬ ‫لەسەر بنەمای هەست بەڵێ بەاڵم زیاتر‬ ‫لەسەربنەمای زانستی کەدەروون ناسیە‬ ‫و وات��ە بچۆ هەستی ب��ەرام��ب��ەرەک��ەت‬ ‫پ��اش��ان ب��ڕی��ار ل��ەس��ەر ه��ەس��ت��ی ئ��ەو‬ ‫بدە هەست بەچی دەک��ات ‪،‬دژی لێدان‬ ‫و چ��ەک و کوشتن ب��ەه��ەر ڕێگایەکم‬ ‫‪،‬پشتیوانی درووست کاری کەسایەتی‬ ‫مرۆڤم لەسەر بنەمای سۆز واتە عەتف‬ ‫هێما ‪ :‬هیچ كه‌ناڵێك داوای لێنه‌كردویت‬ ‫ببیتە بێژەری کەناڵە ئاسمانیەکان؟‬ ‫مژدین ‪. :‬با زۆرجار داوام لێکراوە بەاڵم‬ ‫گروپەکە جیهانی و ک��ورد نەبوون و‬ ‫پارەیان کەم بووە ‪،‬منیش بەڵێ بەسۆزم‬ ‫نەک ماددی بەاڵم ئەگەر کارێک پارەی‬ ‫تێدا س��ەرف نەکرێ ئ��ەوە کارێکی پڕ‬ ‫کەم و کوڕی دەبێ لەڕووی میکیاژوو‬ ‫جل و بەرگی سەردەمیەوەچونکە پارەی‬ ‫دەوێ وەهەروەها سەرجەم کارەکانی‬ ‫کامێراو ووردەکاریەکان‪ ،‬نواندنم ڕەت‬ ‫کردۆتەوە چونکە من بااڵیەکی بەرزم‬ ‫هەیەو خەپۆکەم لەگەڵ ئەکتەرەکە یان‬ ‫گۆرانی بێژەکە جیازی بااڵم هەبووە‪.‬‬ ‫هێما ‪ :‬داوات ل��ێ ن��ەک��راوە ب��ەش��داری‬ ‫سینەما بکەیت ؟‬ ‫مژدین ‪،:‬م��ن چەند ساڵێک پێش ئێستا‬

‫خ���اوەن���ی پ��رۆگ��رام��ی ئ��ەڤ��ی��ن��ا ه��ون��ەر‬ ‫بووم لەکوردستان تیڤی و ستایلیشم‬ ‫بوێرانەبوو پرسیاری هونەری و گشتی‬ ‫و سەقافی بوو لەوێ لەئەرشیف ماوە‪.‬‬ ‫هێما ‪ :‬جوانی عەشق الی تۆ چیە؟‬ ‫م��ژدی��ن ‪:‬ج��وان��ی ع��ەش��ق وات���ە وەف��ا‬ ‫کەواتە ڕاستگۆی پێش هەموو شتێکەو‬ ‫ل��ەخ��ۆب��وردوی��ی��ە ئ��ەب��ێ��ت زوو زوو‬ ‫ئاگاداری یەکتربن لێ پرسین لەهەستی‬ ‫یەکتر ‪.‬‬ ‫هێما ‪ :‬بۆ هونەرمەندانی کورد ناتوانن‬ ‫بە بەرهەمەکانیان ببنە خاوەن پارە و‬ ‫هونەر بکەنە پیشە؟‬ ‫مژدین ‪:‬چونک ‌ه بەداوای لێ بوردنەوەو‬ ‫بێ هیچ هەڵچونێک ئەبێ دان ب��ەوەدا‬ ‫بنێین کەکورد پ���ەروەردەی قوتابی و‬ ‫مناڵ بکات لەسەرئەوەی هونەر واته‬ ‫ناسنامەی گەل کەئەبێت گەورەبووین‬ ‫کۆمپانیا دابنێین ل��ەگ��ەڵ هونەرمەند‬ ‫بەڕەسمی کاربۆ هونەرمەند بکەین و‬ ‫بەبەرانبەر داواک��اری لەهونەرمەندەکە‬ ‫بکەین لەداهاتی سی دی و کۆنسێرت‬ ‫بەشێکی بۆ هونەرمەندەکە بێت بەم‬ ‫شێوەیەش ئەتوانین ببینە خاوەن هەستی‬ ‫هونەر کەفێرت ئەکات بەرپرسیاربی‬ ‫لەبواری هونەرداو ببێتە پیشەیەک وەک‬ ‫هونەری واڵتانی دەوروب��ەر پشتگیری‬ ‫کوردو هەموو جیهان ‪.‬‬ ‫هێما ‪ :‬ل���ەدەرەوەی واڵت کۆنسێرتت‬ ‫ئەنجامداوە پالنت بۆ ساڵی ئایندە بۆ‬ ‫کۆنسێرت چیە؟‬ ‫مژدین ‪ :‬هەتا ئێستا من ڕەزامەندیم‬ ‫نیشان ن����ەداوە لەئاهەنگی ئ��ەوروپ��ا‬ ‫بەشداربم بەغەیری تی ڤی لەکوردستان‬ ‫ت���ی ڤ���ی ‪.‬م��ی��ن��ی ک��ۆن��س��ێ��رت��ێ��ک��م وات���ە‬ ‫کۆنسێرتی بچوک کرد‪.‬پاشان ل��ەڕۆژ‬ ‫تیڤی بەشداربووم لەکۆنسێرتەکەیان‬ ‫ب��ێ��ج��گ��ەل��ەوە م��س��ت��ەوای کۆنسێرتی‬ ‫ئ��ەوروپ��ی ی��ان ک��وردی��م ال ن��زم ب��ووە‬ ‫کامێرای تیڤی لێ نەبووە بۆیە ڕەفزم‬ ‫کردوە کەتەنها بۆهەڵپەڕین بووە ‪،‬منیش‬ ‫مارکەم و زۆر زمانی وەک تورکی و‬ ‫عەرەبی و ئینگلیزی و هۆڵەندی دەتوانم‬ ‫گۆرانی بەو زمانانە بڵێم و دەنگی من‬ ‫بۆ خۆبادان نیە‪.‬‬

‫‪HEMA‬‬

‫‪23‬‬


‫«توركیا ل ‌ه هه‌رێمی كوردستان‬ ‫جۆرێك ره‌فتار ده‌كات وه‌ك ئه‌وه‌ی‬ ‫هه‌رێمی كوردستانی ب� ‌ه خ��اك و‬ ‫خه‌ڵكه‌و‌ه كڕیبێ»‬ ‫‪24‬‬ ‫‪24‬‬

‫‪HEMA‬‬ ‫‪HEMA‬‬

‫ژمار‌ه (‪2015 /12/13 : )3‬‬


‫قومارێكی خراپ‬ ‫لەتیف فاتیح فەرەج‬ ‫ت��ورك��ی��ا ل � ‌ه ه �ه‌رێ��م��ی ك��وردس��ت��ان‬ ‫جۆرێك ره‌فتار ده‌كات وه‌ك ئه‌وه‌ی‬ ‫هه‌رێمی كوردستانی ب� ‌ه خ��اك و‬ ‫خ�ه‌ڵ��ك�ه‌و ‌ه كڕیبێ‌‪ ،‬ك��ات��ی خ��ۆی ل ‌ه‬ ‫س �ه‌رده‌م��ی ئ��ۆزال��دا پ���ڕۆژه‌ی یه‌ك‬ ‫ده‌ده‌ی��ن سێ‌ وه‌رده‌گ��ری��ن ‪ ،‬قسه‌و‬ ‫ب��اس��ی زۆر ل��ه‌س��ه‌ر ك���را ‪ ،‬ئه‌م ‌ه‬ ‫ت��ا س���ه‌رده‌م���ی ت��ان��س��ۆ چیله‌ریش‬ ‫ه���ه‌رواب���وو‪ ،‬گ��وای �ه‌ ت��ورك��ی��ا رازی‬ ‫ده‌ب��ێ��ت ب���ه‌وه‌ی ك �ه‌رك��وك بخرێت ‌ه‬ ‫س���ه‌ر ه �ه‌رێ��م��ی ك��وردس��ت��ان و ل ‌ه‬ ‫ب �ه‌ران��ب �ه‌ردا سلێمانی و ده��ۆك و‬ ‫ێ ‪ ،‬وه‌ك ئه‌وه‌ی‬ ‫هه‌ولێر وه‌رده‌گ��ر ‌‬ ‫ێ بێت له‌ یاری منااڵن ‪.‬‬ ‫ئه‌م ‌ه جۆر ‌‬ ‫ێ‬ ‫س����ه‌رده‌م����ی ی����ه‌ك ده‌ده‌ی������ن س ‌‬ ‫وه‌رده‌گرین ته‌واو بوو ‌ه ‪ ،‬به‌اڵم النی‬ ‫ك�ه‌م ل ‌ه دوای ‪2003‬و ‌ه توركیا وا‬ ‫مامه‌ڵه‌ ل ‌ه گه‌ڵ هه‌رێم یان هه‌ولێر‬ ‫و دهۆك ده‌كات وه‌ك دوو ئه‌یاله‌تی‬ ‫س �ه‌ر ب�ه‌خ��ۆی ب��ن ‪ ،‬ل �ه‌و ناوچه‌ی ‌ه‬ ‫چ�ه‌ن��دی��ن بنكه‌ی س��ه‌رب��ازی هه‌ی ‌ه‬ ‫‪ ،‬ك � ‌ه هه‌ندێكیان ده‌گ �ه‌ڕێ��ن �ه‌وه‌ بۆ‬ ‫سه‌رده‌می شه‌ڕی پارتی و په‌كه‌ك ‌ه‬ ‫ێ توركیا‬ ‫‪ ، 1992‬دوات��ر ‪ 1997‬كات ‌‬ ‫بۆ لێدانی یه‌كێتی هاوكاری پارتی‬ ‫كرد ‪ ،‬من ئه‌وه‌م ب ‌ه چاوی خۆم ل ‌ه‬ ‫دۆڵی بالیسان بینی ‪ ،‬كه‌ فڕۆكه‌ی‬ ‫توركی ل ‌ه پێشمه‌رگه‌ی یه‌كێتی ئه‌دا ‪.‬‬ ‫ت��ورك��ی��ا ل � ‌ه ه �ه‌رێ��م��ی ك��وردس��ت��ان‬ ‫‪ ،‬زۆرت���ری���ن ك��ۆم��پ��ان��ی��ای ه �ه‌ی �ه‌ ‪،‬‬ ‫رێكه‌وتنی ژێر ب ‌ه ژێرو په‌نجا ساڵه‌ی‬ ‫بواری به‌ تااڵنبردنی نه‌وتی هه‌ی ‌ه ‪،‬‬ ‫سه‌ربازگه‌ی هه‌یه‌و بڕیاریش ‌ه ل ‌ه‬ ‫م��اوه‌ی داه��ات��ودا سه‌ربازگه‌یه‌كی‬ ‫گ��ه‌وره‌ی ‪ 30‬ه �ه‌زار سه‌ربازی پڕ‬ ‫چه‌ك ل ‌ه باشیق ‌ه بكاته‌وه‌ ‪ ،‬ئه‌مان ‌ه‬ ‫هه‌مووی ب ‌ه رێكه‌وتن ل ‌ه گه‌ڵ پارتی‬ ‫‪ ،‬ل ‌ه كاتێكا هه‌موو ده‌زان��ی��ن ئه‌م ‌ه‬ ‫قومارێكی زۆر ترسناكه‌و ئێستا‬ ‫توركیا وه‌ك خاوه‌ن مامه‌ڵ ‌ه له‌ گه‌ڵ‬ ‫هه‌رێمی كوردستان النی كه‌م زۆنی‬ ‫بن ده‌ستی پارتی ده‌ك��ات ‪ ،‬تورك‬

‫به‌ درێ��ژای مێژو جێی متمان ‌ه نین‬ ‫ب ‌ه تایبه‌ت ل ‌ه گه‌ڵ كوردو ئه‌رمه‌ن‬ ‫‪ ،‬ئ�ه‌م� ‌ه م��ن نایڵێم ئ�ه‌م� ‌ه ت���ه‌واوی‬ ‫ش��اع��ی��ران��ی ك���ورد ده‌ی��ڵ��ێ��ن ‪ ،‬یه‌ك‬ ‫شاعیری كوردم بۆ بدۆزنه‌وه‌ دادو‬ ‫بێدادی ل ‌ه ده‌ست تورك نه‌كردبێ‌ ‪،‬‬ ‫ئه‌و ‌ه ئه‌حمه‌دی خانی ‪ ،‬ئه‌وه‌ نالی و‬ ‫سالم ‪ ،‬ئه‌و ‌ه حاجی ق��ادرو مامه‌ند‬ ‫ێ قادری هه‌مه‌وه‌ندو‬ ‫كه‌ركوكی و فه‌ق ‌‬ ‫ێ‬ ‫هتد ‪،‬له‌ نێو هه‌موو شاعیراندا ته‌ن ‌‬ ‫مه‌حوی ل ‌ه یه‌ك شوێندا به‌ شان و‬ ‫ێ‪،‬‬ ‫باڵی سوڵتانی عوسمانی هه‌ڵده‌ڵ ‌‬ ‫ئه‌ویش مه‌سه‌له‌یه‌كی ئاینی ته‌واو ‌ه ‪.‬‬ ‫ت��ورك��ی��ای ع��وس��م��ان��ی ك��ه‌ ده‌ی���ان‬ ‫ج����ار ك���وش���ت و ب����ڕی ئ��ێ��زی��دی‬ ‫ك������وردی ره‌س���ه‌ن���ی���ان ك������ردو ‌ه ‪،‬‬ ‫ئێستا س �ه‌رب��ازگ �ه‌ی �ه‌ك ل �ه‌ب �ه‌رده‌م‬ ‫ئازاره‌كانی ئه‌وان ده‌كه‌نه‌وه‌ ‪ ،‬ئه‌و‬ ‫ئازارانه‌ی پاش هه‌اڵتن ل ‌ه شه‌نگال‬ ‫ت��وش��ی ئ��ێ��زدی �ه‌ك��ان ب���وو‪ ،‬توركیا‬ ‫ه �ه‌ر ل� ‌ه گ �ه‌ڵ ئ��ێ��زدی ن��ا ‪ ،‬ل�ه‌ گه‌ڵ‬ ‫ته‌واوی كورد به‌و جۆر ‌ه ره‌فتاری‬ ‫ك��ردو ‌ه ‪ ،‬ته‌نانه‌ت له‌ گه‌ڵ ماڵباتی‬ ‫بارزانیش هه‌ر به‌و ج��ۆر ‌ه ب��ووه‌ ‪،‬‬ ‫ئ�ه‌و شیعره‌ی ه��ه‌ژاری موكریانی‬ ‫بۆ كۆچی مه‌المسته‌فای بارزانی‬ ‫نووسیو ‌ه ‪ ،‬به‌ ئاشكرا ئ �ه‌وه‌ باس‬ ‫ده‌كات « نۆمانگه‌ ل ‌ه به‌ر مه‌مكانه‌ –‬ ‫دایكی یه‌خسیری توركان ‌ه ‪ ،‬هه‌رچی‬ ‫ده‌یبینێ‌ یه‌خسیره‌ – وه‌ك دایكی مل‬ ‫به‌ زنجیر ‌ه « ده‌ست تێكه‌ڵ كردن ل ‌ه‬ ‫گه‌ڵ تورك جگه‌ له‌ دیلی و یه‌خسیری‬ ‫ێ‪.‬‬ ‫ێ س���ه‌وز ن��اب� ‌‬ ‫هیچی دی��ك �ه‌ی ل � ‌‬ ‫ئ��ێ��س��ت��ا ك��� ‌ه ن��اوچ��ه‌ك�� ‌ه ل���ه‌ب���ه‌رده‌م‬ ‫هه‌یه‌جان و گۆڕانكاریدای ‌ه ‪ ،‬خۆ‬ ‫به‌ خاوه‌نكردنی تورك ل ‌ه هه‌رێمی‬ ‫كوردستان ره‌نگ ‌ه دیسان هه‌رچی‬ ‫چ���ن���راو ‌ه ب��ی��ك��ات �ه‌و ‌ه ب��� ‌ه خ����وری ‪،‬‬ ‫ت��ورك��ه‌ك��ان ل��ه‌ ك��ات��ێ��ك��ا ك����ورد بۆ‬ ‫ك����وردی چ���اك و ك����وردی خ��راپ‬ ‫داب���ه‌ش���ده‌ك���ه‌ن ‪ ،‬ل���ه‌و ك���ات���ه‌دا ك ‌ه‬ ‫داع���ش نزیكده‌بێته‌و ‌ه ل � ‌ه هه‌ولێر‬ ‫ك ‌ه بۆ ئ �ه‌وان ك��وردی چاكن ‪ ،‬هێز‬ ‫ناجوڵێنێ‌ و وه‌ك كه‌ڕه‌ی شه‌ربه‌ت‬ ‫سه‌یر ده‌ك��ات ‪ ،‬ب�ه‌اڵم كاتێ‌ داعش‬

‫گ��ڵ��ۆڵ�ه‌ی روول����ه‌ غ��ل��ۆر ب��ون�ه‌وه‌ی� ‌ه‬ ‫ئه‌و سوپایه‌كی سی ه�ه‌زار كه‌سی‬ ‫دێنێته‌ باشیك ‪ ،‬ئه‌م ‌ه میدیاكانی‬ ‫ت���ورك ده‌یڵێن ك �ه‌ س��ی ه���ه‌زاره‌ ‪.‬‬ ‫ئێستا كه‌تورك حوكمی ئه‌م ناوچه‌ی ‌ه‬ ‫ده‌ك��ات بێگه‌ڕانه‌وه‌ بۆ كه‌سی تر ‪،‬‬ ‫وه‌ك ئه‌وه‌ی ئه‌حمه‌د داودئۆغڵوش‬ ‫چ�ه‌ن��د ج��ارێ��ك ه��ات��وه‌ت� ‌ه هه‌ولێرو‬ ‫ته‌نانه‌ت هاته‌ كه‌ركوكیش ‪ ،‬ئێم ‌ه ئه‌و‬ ‫هه‌قه‌مان نیه‌ داوای هیچ ل ‌ه به‌غدا‬ ‫بكه‌ین ‪ ،‬وه‌ك چۆن هه‌قی ئه‌وه‌شمان‬ ‫نی ‌ه وه‌زیرو گزیرمان ل ‌ه به‌غدا هه‌بن‬ ‫و داوای پشكی ‪ %17‬له‌وان بكه‌ین ‪،‬‬ ‫ما ب ‌ه غدا دوژمن و نه‌یاری ئێم ‌ه نی ‌ه‬ ‫‪ ،‬ئه‌نفال و كیمیا بارانی نه‌كردوین‬ ‫و توركیا ل ‌ه ئامێزی نه‌گرتوین ‪،‬‬ ‫راستی مه‌سه‌له‌كه‌ ب�ه‌و جۆره‌یه‌ ‪،‬‬ ‫تورك سیاسه‌تی هی خۆم ئه‌خۆم‬ ‫هی ت��ۆش بۆخۆم پیاده‌ ده‌ك��ات و‬ ‫هه‌رچی ده‌سكه‌وێ‌ ده‌یماشێته‌وه‌ ‪،‬‬ ‫ل ‌ه سااڵنی به‌رێدا توركه‌كان زۆریان‬ ‫له‌ سایه‌ی هه‌رێمدا بوون ‌ه ملیۆنێرو‬ ‫ملیاردێر‪ ،‬زۆریشیان ئیشه‌كانیان‬ ‫ل �ه‌ ن��ی��و ‌ه رێ���دا ب �ه‌ جێهێشت كه‌س‬ ‫ئ���ی���ل���ن���ور چ���ه‌ڤ���ی���ك���ی ل���� ‌ه ب���ی���ره‌ ‪.‬‬ ‫من ل ‌ه گه‌ڵ ئه‌وه‌ نیم كورد هه‌رچی‬ ‫هه‌یه‌تی و نیه‌تی بیخاته‌ سه‌به‌ته‌ی‬ ‫ب���ه‌غ���داو ‌ه ‪ ،‬ل��ه‌م��ه‌ش��دا ب�����ڕوام ب ‌ه‬ ‫م��ل��م�لان �ێ‌ و ی����اری درێ���ژخ���ای���ه‌ن‬ ‫هه‌ی ‌ه ‪ ،‬ب�ه‌اڵم نه‌ك له‌سه‌ر حسابی‬ ‫ق��وت و نانی خه‌ڵك ‪ ،‬وه‌ك چۆن‬ ‫ل�ه‌گ�ه‌ڵ ئ �ه‌و ق��وم��اره‌ خ��راپ �ه‌ش نیم‬ ‫‪ ،‬ك�� ‌ه پ��ارت��ی ه��ه‌م��وو س��ێ��وه‌ك��ان��ی‬ ‫ف��ڕێ��داوه‌ت � ‌ه س�ه‌ب�ه‌ت�ه‌ی ت��ورك��ی��اوه‌‪.‬‬ ‫لێره‌دا مه‌سه‌ل ‌ه ئه‌و ‌ه نیه‌ رێ��دان ب ‌ه‬ ‫هێزی ت��ورك ل ‌ه په‌رله‌مانه‌وه‌ بێت‬ ‫یان ل ‌ه الیه‌نی پارتیه‌و ‌ه ‪ ،‬ئه‌سڵه‌ن‬ ‫رێدان به‌ هێزی تورك زه‌مینه‌ی ئه‌و ‌ه‬ ‫ێ ‪ ،‬واڵتانی دیكه‌ش بۆ‬ ‫ده‌ڕه‌خسێن ‌‬ ‫نمونه‌ تاران و به‌غداش سه‌رچیغی‬ ‫بكه‌ن ‪ ،‬ئای ‌ه ئه‌م ‌ه كرده‌یه‌كی باشه‌ ‪،‬‬ ‫پاشتر توركێك په‌كه‌كه‌و داعش ب ‌ه‬ ‫یه‌ك چاو ته‌ماشا بكات شه‌رمه‌زاری‬ ‫نی ‌ه م��ن رێ��گ �ه‌ی ب���ده‌م بێت ‌ه سه‌ر‬ ‫سینگ و به‌رۆكی واڵته‌كه‌م‪ ‬‬ ‫‪HEMA‬‬

‫‪25‬‬


‫شاناز ئیبراهیم ئه‌حمه‌د‪:‬‬ ‫گومانم نیه‌ ئه‌و هێزه‌ی سوپای توركیا بانگهێشت كراون‬ ‫شاناز ئیبراهیم ئه‌حمه‌د رایگه‌یاند‬ ‫« م��ن گ��وم��ان��م ل���ه‌و ‌ه ن��ی� ‌ه ك�ه‌ئ�ه‌و‬ ‫هێزه‌ی سوپای توركیا بانگهێشت‬ ‫ك�������راون‪ ،‬چ��ون��ك��ه‌ ه��ی��چ ه��ێ��زێ��ك‬ ‫ن��ی � ‌ه ب���ه‌ب���ێ پ����رس ب��چ��ێ��ت � ‌ه خ��اك��ی‬ ‫وواڵت��ێ��ك��ی ت����ره‌وه‌‪ ،‬ئ �ه‌گ �ه‌ر پێشتر‬ ‫ره‌زام �ه‌ن��دی �ه‌ك��ی وه‌رن�ه‌گ��رت��ب��ێ��ت‪».‬‬ ‫ل����ه‌ک����ات����ی ب������ه‌ش������داری ك���ردن���ی‬ ‫ل����ه‌خ����ۆپ����ی����ش����ان����دان����ی ب���ه‌ش���ێ���ك‬

‫‪26‬‬

‫‪HEMA‬‬

‫له‌رێكخراوه‌كانی كۆمه‌ڵگه‌ی مه‌ده‌نی‬ ‫وهاوواڵتیان له‌دژی هاتنی هێزێكی‬ ‫توركیا ب��ۆ ن��او خاكی ع��ی��راق‪ ،‬ک ‌ه‬ ‫هێرۆ ئیبرایم ئه‌حمه‌دی ئه‌ندامی‬ ‫مه‌کته‌بی سیاسی یه‌کێتیش تێیدا‬ ‫ب���ه‌ش���دار ب����وو‪ ،‬ش��ان��از ئیبراهیم‬ ‫ئ �ه‌ح��م �ه‌د رای��گ �ه‌ی��ان��د «ئ��ێ��م� ‌ه وه‌ك‬ ‫یه‌كێتی به‌هه‌موو شێوه‌یه‌ك له‌دژی‬ ‫ه��ات��ن��ی ه��ێ��زه‌ك��ان��ی ت��ورك��ی��ای��ن»‪.‬‬

‫ژمار‌ه (‪2015 /12/13 : )3‬‬

‫ئه‌و کادر ‌ه دیاره‌ی یه‌کێتی‪ ،‬وتیشی‬ ‫«ده‌بێت هه‌موو الیه‌نێك و حزبێك‬ ‫باش بزانن به‌كوردو غه‌یره‌ كورد‬ ‫ك�ه‌ئ�ه‌و ه�ه‌م��وو رووب���اره‌ خوێنه‌ی‬ ‫كه‌له‌پێناو ئ�ه‌م خ��اك�ه‌دا رژاوه‌‪ ،‬بۆ‬ ‫ئه‌و ‌ه نه‌بوو هیچ هێزێك به‌ئاسانی‬ ‫بێته‌ ناو ئه‌م خاكه‌وه‌‪ ،‬رێگا ناده‌ین‬ ‫ئ���ه‌م خ��اك��ه‌ پ���ی���رۆزه‌ ب��چ��ێ��ت� ‌ه ژێ��ر‬ ‫پۆستالێكی الیه‌نێكی بێگانه‌وه‌»‪.‬‬


‫گەرمیان‪ 14 :‬خێزان فێڵ لە حكومەت دەكەن و دەدرێنە دادگا‬ ‫«خێزانه‌كان هەرچەندە خاوەنی خانوو بوون‪ ،‬لە پرۆژەی نیشتەجێبوونی‬ ‫كرێچی و كەمدەرامەتیش لە سنورەكەدا سودمەندبوون»‬ ‫ەرپ��رس��ێ��ك ل��ە س��ن��وری ئ��ی��دارەی‬ ‫گ���ەرم���ی���ان ئ���اش���ك���رای دەك������ات‪،‬‬ ‫ژم���ارەی���ەك ه��اواڵت��ی روب����ەڕووی‬ ‫دادگ��������ا ك�������ردوەت�������ەوە ب���ەه���ۆی‬ ‫فێڵكردنیان ل��ە ح��ك��وم��ەت ب��ەوەی‬ ‫هەرچەندە خاوەنی خانوو بوون‪،‬‬ ‫ل���ە پ�������رۆژەی ن��ی��ش��ت��ەج��ێ��ب��وون��ی‬ ‫ك��رێ��چ��ی و ك���ەم���دەرام���ەت���ی���ش لە‬ ‫س���ن���ورەك���ەدا س���ودم���ەن���دب���وون ‪.‬‬ ‫ج������ەالل م���وس���ا ب����ەڕێ����وەب����ەری‬ ‫ئ����اوەدان����ك����ردن����ەوەی گ��ەرم��ی��ان‬ ‫ب��ەدوارۆژی راگەیاند « لە مساڵدا‬ ‫زی����ات����ر ل����ە ‪ 70‬ش���وق���ە ب���ەس���ەر‬

‫ئ���ەو خ��ێ��زان��ان��ەی ك���ە ك��رێ��چ��ی و‬ ‫بێخانوو ب��وون داب��ەش��ك��را‪ ،‬دوات��ر‬ ‫لێكۆڵینەوە ل��ەو خ��ێ��زان��ان��ەك��را كە‬ ‫شوقەو خانووەكانیان وەرگرتووە‪،‬‬ ‫دەرك�����ەوت ‪ 18‬خ��ێ��زان خ��ان��ووی‬ ‫خۆیان هەیە و پێشتر سودمەندبونە‬ ‫ل��ە وەرگ��رت��ن��ی زەوی و ب��ۆج��اری‬ ‫دووەم سودمەند بوون و شوقەیان‬ ‫وەرگ��رت��وە و فێڵیان ل��ە حكومەت‬ ‫كردووە‪ ،‬لەو ‪ 18‬خێزانەش چواریان‬ ‫ك��ل��ی��ل��ی خ��ان��وەك��ان��ی��ان رادەس���ت���ی‬ ‫ئێمەكردوە و ‪ 14‬دیكەیان دراونەتە‬ ‫دادگ����ا ب��ەه��ۆی رادەس��ت��ن��ەك��ردن��ی‬

‫ك���ل���ی���ل���ی خ�����ان�����ووەك�����ان�����ی�����ان»‪.‬‬ ‫وتیشی «دوای ئ��ەوەی دادگ��ا ئەو‬ ‫دۆسیەیە یەكالی دەك��ات��ەوە‪ ،‬ئەو‬ ‫ش��وق��ان��ەش داب�����ەش دەك��رێ��ن��ەوە‬ ‫ب������ەس������ەر ئ�������ەو خ����ێ����زان����ان����ەی‬ ‫ك�����ەم�����دەرام�����ەت و ك��رێ��چ��ی��ن»‪.‬‬ ‫س����ەرەت����ای ئ��ەم��س��اڵ ‪ 72‬ش��وق��ە‬ ‫ب��ەس��ەر ك��ەم��درام��ەت و كرێچیانی‬ ‫ق���ەزای ك���ەالر داب��ەش��ك��را‪ ،‬ئەویش‬ ‫ل��ە دوای س��زادان��ی كۆمپانیایەكی‬ ‫ت��ای��ب��ەت ب��ەدروس��ت��ك��ردن��ی یەكەی‬ ‫نیشتەجێ بوون كە كەمتەرخەمبوو‬ ‫«دواڕۆژ»‬ ‫لە كارەكەیدا‪.‬‬

‫گەرمیان‪ :‬تابلۆیەکی ساڵی ‪ 1889‬دەستی بەسەر داگیرا‬ ‫باندێكی ‪ 8‬كەسی بە تۆمەتی مامەڵەی‬ ‫نایاسایی بەچەك و تەقەمەنی و‬ ‫شوێنەواری مێژووییەوە لە الیەن‬ ‫هێزەكانی ئاسایشی گەرمیانەوە‬ ‫دەس���ت���گ���ی���رك���ران و ژم����ارەی����ەك‬ ‫چ��ەك و ‪ ‬پارچەی شوێنەوارییش‬ ‫دەس����ت����ی����ان ب������ەس������ەردا گ���ی���را‪.‬‬ ‫‪ ‬لە ڕاگ��ەی��ەن��دراوێ��ك��ی ئاسایشی‬ ‫گەرمیاندا ئاماژە بۆ ئ��ەوە ك��راوە‪:‬‬

‫هێزەكانیان توانیویانە باندێكی ‪8‬‬ ‫كەسی دەستگیربكەن كە مامەڵەی‬ ‫نایاساییان بە چەك و تەقەمەنی و‬ ‫شوێنەواری مێژووییەوە كردووە‪.‬‬ ‫‪ ‬لەو هەڵمەتەی هێزەكانی ئاسایشدا‬ ‫توانراوە دەست بەسەر ژمارەیەك‬ ‫چ��ەك و تەقەمەنی و شوێنەواری‬ ‫مێژوویی وەك( ‪ 9‬پەیكەر‪4،‬مۆری‬ ‫ل���ول���ەی���ی���ی‪2،‬م���ۆری خ���ڕ‪2،‬پ���ارچ���ە‬

‫زن������رووت‪،‬م������ۆرێ������ك������ی ش����ەش‬ ‫پ��اڵ��وو‪،‬ت��اب��ل��ۆی��ەك ك��ە م��ێ��ژووەك��ەی‬ ‫دەگ���ەڕێ���ت���ەوە ب���ۆ س��اڵ��ی ‪.1889‬‬ ‫ل���ەو ڕاگ���ەی���ەن���دراوەی ئاسایشدا‬ ‫ج���ەخ���ت ل�����ەوەك�����راوەت�����ەوە‪ :‬ئ��ەو‬ ‫ك��ەس��ان��ە ب��ە پ��ێ��ی م�����اددەی (‪)58‬‬ ‫ی ش��وێ��ن��ەوار دەس��ت��گ��ی��رك��راون و‬ ‫ڕووب������ەڕووی ی��اس��ا دەك��رێ��ن��ەوە‪.‬‬ ‫«دواڕۆژ»‬ ‫‪ ‬‬

‫‪HEMA‬‬

‫‪27‬‬


‫پەخشان زەنگەنە ‪:‬سەرۆکی ئەنجومەنی کاروباری خانمان لە هەرێمی کوردستان‬

‫پەخشان زەنگەنە سەرۆکی ئەنجومەنی کاروباری خانمان‬ ‫قەناعەتم بە هەندێک چاالکی ئافرەتان نیە‬ ‫«بەتەمەنم لەگەڵ هیچ بەرپرسێکدا وێنەم نەگرتووە»‬ ‫دیداری ‪:‬‬ ‫گۆران هەڵەبجەیی‬

‫بەبۆنەی هەفتەی بەرەنگاربوونەوەی‬ ‫تووندووتیژی دژ بە مێینە کە لە ئێستادا‬ ‫لە هەموو جیهان بەڕێوە دەچیت ‪ ،‬بەم‬ ‫بۆنەیەوە پەخشان زەنگەنە سەرۆکی‬ ‫ئ��ەن��ج��وم��ەن��ی ک���اروب���اری خ��ان��م��ان لە‬ ‫ه��ەرێ��م��ی ک���وردس���ت���ان ‪ ،‬ل���ە ڕێ��گ��ەی‬

‫‪28‬‬

‫‪HEMA‬‬

‫بەرسیڤی چەند پرسیارێکەوە تیشک‬ ‫دەخ��ات��ە س��ەر ک��اروب��ار و چ��االک��ی و‬ ‫پێکهاتەی ئەنجومەنەکەیان ‪.‬هاوکات‬ ‫بەرسیڤی ئ��ەو ڕەخ��ن��ان��ەش دەدات���ەوە‬ ‫ک��ە ل��ەالی��ەن ڕی��ک��خ��راوەک��ان��ی ژن��ان��ەوە‬ ‫ب��ەردەوام ئاراستەی ئەنجومەنەکەیان‬ ‫دەکرێن‪.‬‬ ‫ه��ێ��م��ا ‪:‬ک������ەی ئ���ەن���ج���وم���ەن���ەک���ەت���ان‬ ‫دام��ەزراوە‪،‬م��ەب��ەس��ت لە دامەزراندنی‬ ‫چیبوو؟‬ ‫پەخشان زەنگەنە ‪:‬لە سەرەتای ساڵی‬ ‫‪ 2011‬دا بریاری دامەزراندنی درا‪ ،‬وە‬ ‫لە ‪ 2011/ 6/ 5‬دەستبەکار بوو‪ ،‬لەو‬ ‫ب����ەروارەدا ئەنجومەنەکەمان یەکەم‬ ‫کۆبوونەوەی خۆی گرێدا‪ .‬مەبەست لە‬

‫ژمار‌ه (‪2015 /12/13 : )3‬‬

‫دام��ەزران��دن ی ئەوبوو کە مەسەلەی‬ ‫ژن م��ەس��ەل��ەی��ەک��ە دەچ��ێ��ت��ە نیوکاری‬ ‫هەموو ب��وارەک��ان��ی حکومەتەوە‪ .‬کەم‬ ‫و زۆ پ���ەی���وەن���دی ب���ەک���اری ه��ەم��وو‬ ‫وەزارەت��ەک��ان��ەوە هەیە‪.‬بۆیە بریاردرا‬ ‫دام����ەزراوەی����ەک����ی ف���ەرم���ی س��ەرب��ە‬ ‫ح��ک��وم��ەت دروس���ت ب��ێ��ت ک��ە مەعنی‬ ‫بیت بە ب��واری ژن��ان‪ ،‬بۆ هەماهەنگی‬ ‫ل��ە گ���ەڵ دام���ودەزگ���ا ح��ک��وم��ی��ەک��ان��دا‪.‬‬ ‫ئ��ەم دەزگایە لەبری وەزی��ری هەریم‬ ‫ب��ۆ ک��اروب��اری ژن���ان ک��ار دەک���ات کە‬ ‫ج��اران ه��ەب��ووە‪،‬وە ناونرا ئەنجومەنی‬ ‫کاروباری خانمان‪.‬ئەنجومەنی خانمان‬ ‫دەزگایەکی جێبەجێکار نیە بەڵکو تەنها‬ ‫پێشکەشکردنی ڕاوێ���ژو ڕیکخستنی‬


‫کۆنفرانسات و هەندێک ک��اری دیکە‬ ‫دەکات‪.‬ئەو پێشنیارانەی ئیمە گەاڵلەی‬ ‫دەکەین کەتایبەتن بە ژنان بۆنمونە‬ ‫لە ب��واری خوێندەن یا پ���ەروەردە یا‬ ‫هەر بوارێکی دیکەدا ‪،‬دەچنە ب��ەردەم‬ ‫ئەنجومەنی وەزیران ‪،‬وە هەندێک جار‬ ‫ڕاستەوخۆ دەچنە ب��ەردەم وەزارەت��ی‬ ‫پ��ەی��وەن��دی��دار ‪.‬پ��اش��ان ل��ە ئەنجومنی‬ ‫وەزی���ران دوای ئ��ەوەی گفتووگۆیان‬ ‫ل��ەب��ارەو دەک��رێ��ت ‪،‬دەب��ن��ە بەرنامەی‬ ‫ه��ەر وەزارەت��ێ��ک ک��ە پ��ەی��وەن��دی بەو‬ ‫مەسەلەیەوە هەیە‪.‬‬ ‫هێما ‪:‬ئ��ەو ڕاوێ���ژو پێشنیارانەی کە‬ ‫ت��ا ئێستا پێشکەشتان ک����ردوون بە‬ ‫ئەنجومەنی وەزی��ران و وەزارەتەکان‬ ‫‪،‬هیچ کاریگەری ئیجابی هەبووە لەسەر‬ ‫بارودۆخی ژنان؟‬ ‫پەخشان زەنگەنە ‪:‬م��ەس��ەل��ەی ک��اری‬ ‫کۆمەاڵیەتی وەک بینایەک نیە بلێم‬ ‫ئیمرۆ بناغەکەی دادەنێم و شەش مانگی‬ ‫دیکە کۆتایی دیت‪.‬کارێکی تەراکومیەو‬ ‫بە تێپەڕبوونی کات کاریگەریەکانی‬ ‫ل��ە س��ەرک��ۆم��ەڵ��گ��ا ب��ەدی��ار دەک��ەوێ��ت‬ ‫‪.‬ج��ا ئ��ەم ک���ارەی ئێمە و حکومەت و‬ ‫وەزارەت��ەک��ان و کۆمەڵگەی مەدەنی‬ ‫بەتایبەتی رێکخراوەکانی بواری ژنان‬ ‫‪،‬پێکەوە ئەمانە کاریگەریان دەبێت نەک‬ ‫تەنها کاری الیەنێک یا ڕیکخراویک‪.‬‬ ‫ڕاستە ئێمە الیەنی جێبەجیکار نین‬ ‫بەالم زۆر جار لەگەل وەزارەتەکاندا‬ ‫پالنمان داناوە بۆ پێشوەچوونی دۆخی‬ ‫ژنبۆنمونە ئێمە بەرنامەیەکمان داڕشت‬ ‫س���ەب���ارەت ب��ە ب��ەرەن��گ��ارب��وون��ەوەی‬ ‫تووندووتیژی دەره��ەق بەژنان ‪،‬ئەم‬ ‫بەرنامەیە لە ئەنجومەنی وەزیران‪،‬بوو‬ ‫ب��ە ک���اری ف��ەرم��ی و ب��ڕی��اری لەسەر‬ ‫درا‪.‬ه����ەروه����ا ب��ە ه���اوک���اری ن��ەت��ەوە‬ ‫ی��ەک��گ��رت��وەک��ان چ��ەن��دی��ن پ�لان��م��ان‬ ‫داڕشتووە بۆ مەسەلەی ژنان ‪.‬‬ ‫وە ئیستا پالنێکی ترمان بەدەستەوەیە‬ ‫و ه��ی��واداری��ن ئەنجومەنی وەزی���ران‬ ‫ب��ڕی��اری ل��ەس��ەر ب���دات‪ ،‬کەپەیوەستە‬ ‫بە مەسەلەی گەشەکرنی تواناسازی‬ ‫ژن لە هەموو بوارەکاندا‪ ،‬کە بێگومان‬ ‫کاریگەری خۆی دەبێت ‪.‬گەر جێبەجی‬ ‫بکرێت‪.‬‬ ‫هێما ‪ :‬ئیوە چوار ساڵە دامەزراون ئایا‬ ‫بەم چوار ساڵە بەکارەکانتان توانیوتانە‬ ‫لە مەینەتی ژنی کورد کەم بکەنەو؟ وە‬ ‫ئایا خۆت ڕازیت لە کارەکانتان ؟ تکایە‬ ‫وەاڵمێکی کۆنکرێتیم بدەرەوە ‪.‬‬ ‫پ���ەخ���ش���ان زەن���گ���ەن���ە ‪:‬م���ەس���ەل���ەی‬ ‫م��ەی��ن��ەت��ی��ەک��ان��ی ژن م��ەس��ەل��ەی��ەک��ی‬ ‫کۆمەاڵیەتیەو پەیوەندی بەسەرجەم‬

‫ک��ۆم��ەڵ��گ��اوە ه��ەی��ە‪.‬ش��ت��ێ��ک ن��ی��ە خ��ۆی‬ ‫بەتەنها جیهانێکی تایبەتی هەبێت‪.‬‬ ‫بۆنمونە مەسەلەی کۆمەاڵیەتی ئابوری‬ ‫س��ی��اس��ی ف��ەره��ەن��گ��ی چ��ەن��د بچێتە‬ ‫پێشەەوە هێندەش دۆخ��ی��ژن دەچێتە‬ ‫پێشەوە ‪،‬کەواتە مەسەلەکان گرێدراوی‬ ‫یەکترن‪.‬سەبارەت ب��ەوەی من ڕازی��م‬ ‫ل��ە ک��ارەک��ان��م��ان‪ ،‬م��ن ه��ەس��ت دەک��ەم‬ ‫مەسەلەی ژن لە هەندێک بواردا چوەتە‬ ‫پێشەوە‪.‬بەاڵم دەتوانم بڵێم مەسەلەی‬ ‫تووندووتیژی بەرامبەر بە ژن هەیەو‬ ‫لە هەندێک قۆناغدا کەم دەک��ات و لە‬ ‫هەندێک قۆناغی ت��ردا زی��اد دەک��ات‪.‬‬ ‫ب��ۆ نمونە ژن ئێستا ل��ە زۆر ب��واردا‬ ‫بوونی هەیە ‪،‬پەرلەمان‪ ،‬وەزارەتەکان‬ ‫‪،‬فەرمانگاکان ‪،‬سوپا‪ ،‬ئاسایش پۆلیس‬ ‫‪ ،‬زانکۆو زۆر بواری تر‪ .‬بەرنامەمان‬ ‫هەیە کە ژن بخەینە ک��اری ئ��ازادەوە‬ ‫‪،‬وات�����ە ک����اری س���ەرم���ای���ەگ���وزاری و‬ ‫خاوەنداریەتی کۆمپانیاو ئەم شتانە‪.‬‬ ‫هێما ‪:‬بەرای تۆ بوونی ژن لەو بوارانەدا‬ ‫بە فشارو تێکۆشانی ئیوە بووە وەک‬ ‫ئەنجومەنی خانمان ی��ا ب���ەوەی ئەو‬ ‫دەزگایانە خۆیان پێوستیان بە ڕەگەزی‬ ‫مێینە هەبووە ؟ خۆ لە حەفتاکاندا ژنی‬ ‫پۆلیس ه��ەب��ووە و چەوساندنەوەش‬ ‫هێندەی ئێستا نەبووە؟ ئەوەی بەالی‬ ‫م��ن��ەوە گ��رن��گ��ە‪ ،‬ب��زان��م دەس��ت��ی ئێوە‬ ‫‪،‬ک��اری��گ��ەری ئ��ی��وە ل��ە ک��ەم��ک��ردن��ەوەی‬ ‫معاناتی ژندا هەبووە یا نا؟‬ ‫پەخشان زەنگەنە ‪ :‬ئیمە بەرنامەیەکمان‬ ‫ه��ەی��ە ب��ۆ ب���ەش���داری ژن ل��ە ه��ەم��وو‬ ‫بوارێکدا‪.‬ئەمەش هەر قسە نیە ‪ ،‬بەڵکو‬ ‫پالنمان هەیە ‪،‬بۆ نمونە بە هاوکاری‬ ‫ڕێ��ک��خ��راوە ن��اوخ��ۆی��ی و بێگانەکان‬ ‫پالنمان دان��ا ‪ ،‬لەگەڵ وەزارەت��ەک��ان��دا‬ ‫خولمان کردوەتەوە کە چۆن هاوکاری‬ ‫ژن���ان بکەین ب��ۆ ئ���ەوەی زی��ات��ر بێنە‬ ‫دەرەوە‪.‬‬ ‫ه��ێ��م��ا ‪:‬پ��ەخ��ش��ان خ���ان ب���ب���ورە پێت‬ ‫دەبڕم‪،‬تائێستاش وەاڵمی پرسیارەکەمت‬ ‫نەدایەوە و هەڵدێیت لێی ‪.‬دووب��ارەی‬ ‫دەکەمەوە ‪ .‬ئێوە کاریگەریتان هەبووە‬ ‫لەسەر کەمکردنەوەی تووندووتیژی‬ ‫بەرامبەر بە مێینە یا نا؟‬ ‫پەخشان زەنگەنە ‪ :‬منیش دووب��ارەی‬ ‫دەکەمەوە ‪،‬کەمکردنەوەی سوکایەتی‬ ‫و تووندوتیژی بەرامبەر بەژن کاری‬ ‫تەنها دەزگ���ای���ەک ن��ی��ە‪ ،‬بەڵکو ک��اری‬ ‫دەس��ت��ەج��ەم��ع��ی ک��ۆم��ەڵ��گ��ەی��ە‪،‬ک��ەوات��ە‬ ‫ئ����ی����م����ە‪،‬وەزارەت����ەک����ان‪ ،‬ح��ی��زب��ەک��ان‬ ‫‪،‬ڕێکخراوەکانی کۆمەڵگەی مەدەنی‬ ‫بە هیئافرەتانیشەوە‪ ،‬چەند توانیبێتیان‬ ‫ئ��ەم ک��ەل��ت��وورە دواک���ەوت���وە ب��گ��ۆران‬

‫‪،‬هێندە ک��ار و مەسەلەی ژن چوەتە‬ ‫پێشەوە‪.‬ئەمەش ه��ەر بە قسە نابیت‬ ‫بە کاری پراکتیکی دەبێت‪.‬وە تموحی‬ ‫مرۆڤ ناوەستێت‪ ،‬ئێمەش بەپێیی ئەو‬ ‫توانایەی لەبەردەستماندایە درێخیمان‬ ‫نەکردوە کارمان کردوە بۆ مەسەلەی‬ ‫ژن‪ .‬بەرداوام ئێمە لەکارداین و خودی‬ ‫خۆم کاتێکی زۆری خۆم بۆ مەسەلەی‬ ‫ژن تەرخان کردوە‬ ‫هێما ‪ :‬چەند بارەگا و کارمەنتان هەیە‪،‬‬ ‫بودجەتان چەندە و کی دابینی دەکات ؟‬ ‫پەخشان زەن��گ��ەن��ە ‪:‬ی��ەک بینامان لە‬ ‫هەولێر ه��ەی��ە ‪،‬ب��ەن��ی��ازب��ووی��ن ب��ارەگ��ا‬ ‫لە هەندێک شاری تر بکەینەوە بەالم‬ ‫بارودۆخی دارایی یارمەتی نەداین‪.‬‬ ‫ه����ەش����ت ک����ەس����م����ان ب�����ە س��ف��ەت��ی‬ ‫ب��ەڕێ��وەب��ەری گشتی ک��اردەک��ەن‪،‬ک��ە‬ ‫ئەندامی ئەنجومەنی ب��ااڵی خانمانن‪.‬‬ ‫نزیکەی زیاتر لە (‪ )20‬کارمەندمان هەن‬ ‫‪،‬هەندێک جار کەم و زیاد دەکەن ‪،‬وە‬ ‫هەندێکیان بە گرێبەست کار دەک��ەن‪.‬‬ ‫م��وچ��ەی ک��ارم��ەن��دو پ��اس��ەوان��ەک��ان‬ ‫ل��ە س��ەرۆک��ای��ەت��ی وەزی���ران���ەوە دابین‬ ‫دەکریت خۆشمان تا ئێستا بودجەمان‬ ‫نیە ‪،‬بەڵکو بە نەسریەیەک کاردەکەین‬ ‫کە سەرەتا (‪ )5‬ملیۆن دینارە بوو بۆ‬ ‫مانگێک ‪.‬پاشان بۆیان زیاد کردین بۆ‬ ‫(‪ )25‬ملیۆن ‪،‬وە ئیستا بە هۆی قەیرانی‬ ‫داراییەوە کەم کراوەتەوە بە سێیەکی‬ ‫ئ��ەو بەبلەغە‪ ،‬وات��ە نزیکەی(‪)8‬ملیۆن‬ ‫دینار‪.‬‬ ‫هێما ‪ :‬مووچەی مانگانەی بەڕێزت‬ ‫چەندە ؟‬ ‫پ��ەخ��ش��ان زەن��گ��ەن��ە ‪:‬ه������ەرزار ج��ار‬ ‫وت��ووم��ەوە کەمێکیش ل��ەب��ەرم گرانە‬ ‫باسی بکەم تا نەبیتە خۆهەڵکێشان ‪،‬‬ ‫نەمووچە نە دەرم��اڵ��ە نە هیچ شتێک‬ ‫وەرناگرم‪.‬‬ ‫هێما ‪:‬ئ��ەی بە نانەسکی کاردەکەیت؟‬ ‫کەسێک هەیە بە خۆڕایی کار بکات؟‬ ‫پەخشان زەنگەنە ‪:‬ئاخر من خانەنشینی‬ ‫پەرلەمان وەردەگرم‪.‬‬ ‫هێما ‪ :‬تۆ لێرە بەرپرسی دەزگایەکی‬ ‫مەزنیت چۆن بێ مووچە کار دەکەیت؟‬ ‫پەخشان زەنگەنە ‪ :‬کە تەکلیف کرام‬ ‫بەم کارە ‪،‬بریارم دا لە خانەنشینیەکەی‬ ‫پەرلەمان زیاتر هیچ وەرنەگرم‪.‬‬ ‫وێرای ئەمە لەو دەرماڵەیەی هەمانە‬ ‫هیچم بۆخەرجی خۆم بەکار نەهێناوە‪.‬‬ ‫مەسەلەی دادپ���ەروەری کۆمەاڵیەتی‪،‬‬ ‫یەکسانی ژن و پ��ی��او الی م��ن زۆر‬ ‫لە مووچە گرنگترە ‪ .‬جگە ل��ەوە من‬ ‫کێشەی داری���م نیەو ب��ە خانەنشینی‬ ‫پەرلەمان دەژیم‪.‬‬

‫‪HEMA‬‬

‫‪29‬‬


‫هێما‪ :‬خانەنشینیەکەت چەندە؟‬ ‫پەخشان زەنگەنە ‪:‬ئ��ەوە مەسەلەیەک‬ ‫ن��ی��ە ب���ۆ ب���اس���ک���ردن ‪،‬دەت�����وان�����ی لە‬ ‫پەرلەمانتارە خانەنشینەکان بپرسیت‪.‬‬ ‫هەروەها بۆ هاتوو چۆو هەندێک کاری‬ ‫تر سەیارەیەک بە بانزینەوە بۆم دابین‬ ‫کراوە‪.‬‬ ‫ه��ێ��م��ا ‪:‬ئ�����ەی ب���اش���ە م���ن دەب��ی��س��ت��م‬ ‫ک���ە ئ���ەم ئ��ەن��ج��وم��ەن��ە ش��وێ��ن��ێ��ک��ە بۆ‬ ‫بەهەدردانی پارە و هیج کارو بەرهەم‬ ‫وکاریگەریەکیان نیە ‪ .‬تەنانەت زۆریش‬ ‫مەرغوب نین لە نیو خەڵکدا ‪ ،‬بەتایبەتی‬ ‫لە نیو رێکخراوەکانی ئافرەتاندا ‪ ،‬چی‬ ‫دەڵیت لەو بارەوە؟‬ ‫پەخشان زەنگەنە ‪:‬چ وەک خ��ۆم چ‬ ‫وەک ئەوانەی لە ئەنجومەنەکەدا لەگەڵم‬ ‫ک��اردەک��ەن ب���ەردەوام لە ئیشداین ‪،‬‬ ‫ج��ا پێویست ن��اک��ات ه��ەم��ووک��ات لە‬ ‫میدیاکانەوە خۆمان دەربخەین و بڵێن‬ ‫ئەوەمان کردو ئەوەمان کرد‪.‬بۆ نمونە‬ ‫ئیستا بە هاوکاری نەتەوەیەکگرتوەکان‬ ‫بەشی ئ��اف��ەرت‪ ،‬پ��رۆژەی��ەک��م��ان هەیە‬ ‫ک��ە تایبەتە ب��ە ژن���ی الدێ‪ ،‬ب��ۆ ئەم‬ ‫پ���رۆژەی���ە ل��ەه��ەر پ��ارێ��زگ��ای��ەک سێ‬ ‫گووندمان وەرگرتووە‪ ،‬کەئەم پرۆژەی‬ ‫ت��ێ��دا ج��ێ��ب��ەج��ێ دەک���رێ���ت ک��ە بریتیە‬ ‫ل��ە ب��ەت��وان��اک��ردن��ی ژن��ان��ی الدێنشین‪.‬‬ ‫لەمپرۆژەیدا وەزارەتەکانی تەندروستی‬ ‫پەروەردە کشوکاڵ بەشدارن تێیدا‪.‬‬ ‫هێما ‪:‬ناوەندە ئاینیەکان کێشەتان بۆ‬ ‫درووست ناکەن؟ وە ئایا هەموو دەزگا‬ ‫میریەکان هاویکاریتان دەکەن یا نا؟‬ ‫پەخشان زەن��گ��ەن��ە ‪:‬وەک وەزارەت���ی‬ ‫ئەوقاف هاوکارە و پەیوەندیمان باشە‬ ‫‪،‬ب��ەاڵم دەش��ی هەندێک بۆچوونی ئەم‬ ‫ئەنجومەنە لەگەڵ کەسانێک یا بڕێک‬ ‫لە ن��اوەن��دە ئیسالمیەکان نەگونجێت‬ ‫‪،‬ج��ا ئ��ەوان��ە کێشەمان ب��ۆدرووس��ت‬ ‫دەک�����ەن ‪.‬ب����ەداخ����ەوە ئ����ەوە ڕەوت����ی‬ ‫کارکردنمانە‪،‬کێشەشمان دەبێت ‪،‬جا‬ ‫ئەوانەی کە دەڵێن تەنها پارە تەخشان‬ ‫و پەخشان دەکەن با بێن لێمان بپرسن‬ ‫ب��زان��ن چ���ۆن ک��اردەک��ەی��ن و چیمان‬ ‫ک��ردوە‪.‬ن��اک��رێ پێش دەس��ت پێکردنی‬ ‫کارەکانمان لە میدیاکاندا دەه��ۆڵ و‬ ‫زووڕنای بۆ لێبدەین ‪ ،‬هەروەها ناکریت‬ ‫هەرچیمان کرد بێینە سەر تەلەفزیۆن‬ ‫و باسی بکەین‪.‬‬ ‫هێما ‪ :‬پەخشان خ��ان ئیوە ئ��ەوە بۆ‬ ‫چ���وار س��اڵ دەب��ێ��ت دام�����ەزراون خۆ‬ ‫دەبێت جێدەستێکتان دیار بێت؟‬ ‫پەخشان زەنگەنە ‪:‬چ��ۆن نەمانکردوە‬ ‫‪،‬پ��ڕۆژەم��ان زۆرە لەگەڵ زۆر الیەن‬

‫‪30‬‬

‫‪HEMA‬‬

‫‪،‬بۆنمونە جارێک لە ڕۆژنامەیەک بە‬ ‫مانشێت نووسرابوو(هیج بۆ ژنی الدێ‬ ‫نەکراوە)‪،‬جا گەر بهاتبانایەو لەئیمەیان‬ ‫بپرسیایە ئەو پرۆژەی خۆمان دەخستە‬ ‫بەردەستیان‪.‬‬ ‫هێما ‪:‬هاوکاری و پەیوەندیتان چۆنە‬ ‫لەگەڵ ڕێکخراوەکانی ئافرەتان؟‬ ‫پ��ەخ��ش��ان زەن��گ��ەن��ە ‪ :‬پ��ەی��وەن��دی��م��ان‬ ‫لەگەڵ کۆمەڵێک ڕێکخراو هەیە ‪.‬خۆت‬ ‫دەزانیت نزیکەی(‪ )600‬ڕێکخراو هەن‪.‬‬ ‫پەیوەندیمان لەگەڵ کۆبەندو ڕێکخراو‬ ‫لەهەر چ��وار پارێزگاکە هەیە‪.‬سەڕای‬ ‫پەیوەندیمان لەگەڵ کۆمەڵێک ڕێکخراوی‬ ‫ن��ی��ودەوڵ��ەت��ی‪ ،‬ل��ەگ��ەڵ ئ��اژان��س��ەک��ان��ی‬ ‫نەتەوەیەکگرتوەکانیش پەیوەندیمان‬ ‫ه��ەی��ە ‪.‬ب����ۆ ن��م��ون��ە ک���ارەک���ان���م���ان لە‬ ‫کۆنفرانسات و وورکشۆپ و پرۆژەی‬ ‫ت��ردا خ��ۆی��ان دەبیننەوە ‪.‬نمونەیەکی‬ ‫دیکەی کارەکانمان ‪ ،‬ڕاپرسیەک کرا‬ ‫س��ەب��ارەت ب��ە خ��ەت��ەن��ەی مێیینە‪ ،‬وە‬ ‫لیژنەیەک پێکهێنرا‪ ،‬لەو لیژنەیەدا ئێمە‬ ‫ئەندامێکمان بەشدار ب��وو‪ )16(.‬هەزار‬ ‫خیزان لەناو ئەم ڕاپرسیەدا بوون‪.‬‬ ‫هێما ‪ :‬دڵ��ی��ن پەخشان زەن��گ��ەن��ە لەو‬ ‫ش���وێ���ن���ان���ەی پ��ێ��وس��ت��ە دەرک����ەوێ����ت‬ ‫‪،‬دەرناکەویت‪ ،‬بەاڵم لەو شوێنانەی کە‬ ‫پێویست نیە دەرکەوێت ‪،‬دەردەکەوێت‬ ‫‪،‬ی��ا ح���ەزدەک���ات ل��ەگ��ەل ب��ەرپ��رس��ان��دا‬ ‫دەرک���ەوێ���ت‪ ،‬ڕات چ��ی��ە ل��ەس��ەر ئ��ەم‬ ‫قسەیە؟‬ ‫پ��ەخ��ش��ان زەن��گ��ەن��ە ‪ :‬نمونەیەکم بۆ‬ ‫بنهێنەرەوە؟‬ ‫هێما ‪ :‬بۆنمونە ب��ەردەوام سوکایەتی‬ ‫و بێڕێزی و تووندووتیژی بەرامبەر‬ ‫بە ژن دەکریت ‪ ،‬لە ئاکامدا ناڕەزایی‬ ‫وخۆپیشاندان ل��ە ب���ەردەم دادگ��اک��ان‬ ‫‪،‬ک���ۆب���وون���ەوە ل��ەس��ەر گ��ۆڕس��ت��ان و‬ ‫ڕێپێوان دەکریت ‪،‬تا ئیستا تۆ لە هیچ‬ ‫یەکێک ل��ەم چاالکیانەدا نەبینراویت‪.‬‬ ‫لەمەسەلەی کووشتنی س��ن��ووردا کە‬ ‫ل��ەالی��ەن ب��اوک��ی��ەوە ک���ووژرا ‪،‬پاشان‬ ‫پ��ەردەپ��ۆش کردنی تاوانەکە لەالیەن‬ ‫ئاسایشی یەکێتەوە ‪،‬بەوەی ڕێگەی نەدا‬ ‫ڕێکخراوەکانی ژنان بەخاکی بسپێرن‬ ‫‪.‬تۆ لە کوێ بوویت؟ ئەنجومەنەکەتان‬ ‫لەکوێ ب��وو؟ ن��اڕەزای��ی و یاداشتتان‬ ‫کوا؟‬ ‫پەخشان زەنگەنە ‪:‬لەگەڵ چ بەرپرسێکدا‬ ‫وینەم گرتووە ؟بەتەمەنم لەگەڵ هیچ‬ ‫بەرپرسێکدا وێ��ن��ەم ن��ەگ��رت��ووە ‪،‬گ��ەر‬ ‫لە کاتی بۆنەیەکی ئەنجومەنەکەمان‬ ‫یا چاالکیەک میدیاکان وێنە دەگ��رن‬ ‫و من دەردەک���ەوم گوناهی منی تیدا‬

‫ژمار‌ه (‪2015 /12/13 : )3‬‬

‫نیە‪.‬ساڵی ی��ەک ج��ار رۆژی جیهانی‬ ‫بەرەنگاربوونەوەی توندووتیژی یاد‬ ‫دەکرێتەوە‪ ،‬جا ئیشەکەم وام لێدەکات‬ ‫ک��ە ل���ەو ش��وێ��ن��ان��ەدا دەرب���ک���ەوم‪ .‬وە‬ ‫هیوایەتیشم وێنەگرتن نیە‪.‬‬ ‫هێما ‪ :‬مەبەستم لە سنوورە و وەاڵمم‬ ‫وەرنەگرتەوە ؟‬ ‫پەخشان زەنگەنە ‪:‬لەکاتی بە خاک‬ ‫سپاردنیدا نوێنەری ئەنجومەنەکەمان‬ ‫ل���ەوێ ب���وو‪ .‬ب��ەڕێ��وەب��ەرای��ەت��ی دژ بە‬ ‫تووندوو تیژی و ئەنجومنی خانمان‬ ‫جەستەکەیان وەرگرتەوەو بەخاکیان‬ ‫سپارت‪.‬‬ ‫هێما ‪ :‬ڕێکخراوەکان وتیان ئاسایش‬ ‫فێلی لێکردین و کاتژمیر (‪)11‬دی��اری‬ ‫ک��راب��وو ب��ۆ ب��ەخ��اک س��پ��اردن��ی‪،‬ب��ەالم‬ ‫ئەوان کاتژمیر(‪)9‬بەخاکیان سپارد؟‬ ‫پ��ەخ��ش��ان زەن��گ��ەن��ە ‪:‬ئ���ەوە بڕیارێکی‬ ‫ئاسایش بوو ‪.‬‬ ‫هێما ‪:‬بۆ ئاسایش ئەو بڕیارەی دا؟‬ ‫پەخشان زەنگەنە ‪:‬دەبێ بە هۆکاری‬ ‫ن��ال��ەب��اری دۆخ��ەک��ە ئ���ەو ب��ڕی��ارەی��ان‬ ‫دەرکردبێت‪.‬‬ ‫هێما ‪ :‬تۆ بڕوات بەو پاساوە هەیە؟‬ ‫پەخشان زەنگەنە‪ :‬وەاڵ ئیتر ب��ڕوام‬ ‫هەبێت یا نا نوێنەری ئیمە لەوێ بوو‬ ‫وە ڕۆڵ��ی خ��ۆی بینی ‪.‬ب��ۆ مەسەلەی‬ ‫گۆڕینی کاتەکەش وتویانە با قرەباڵەغ‬ ‫نەبێت و خۆیان لەوێ بوون‪.‬‬ ‫هێما ‪:‬کێ لەوێ بوو ؟‬ ‫پ��ەخ��ش��ان زەن��گ��ەن��ە ‪:‬ڕون�����اک ف��ەرج‬ ‫ن���وێ���ن���ەری ئ��ەن��ج��وم��ەن‪ .‬م���ن ب��اس��ی‬ ‫ئەنجومەن ناکەم باسی ئەو ڕێکخراوانە‬ ‫دەک�����ەم ک���ە ئ��اس��ای��س��ی س��ل��ی��م��ان��ی و‬ ‫ک����اک س���ەرک���ەوت���ی ب���ەڕێ���وەب���ەری‬ ‫(بەڕێوەبەرایەتی بەرەنگار بوونەوەی‬ ‫ت��ون��دووت��ی��ژی) فێڵیان ک��رد لییان و‬ ‫بەخاکسپاردنەکەیان پێشخست‪.‬‬ ‫هێما ‪:‬ئایا ئەمە سوکایەتی نیە بەو ژنە‬ ‫کرا هاوکات بەڕێکخراوەکانیش؟‬ ‫پەخشان زەنگەنە ‪:‬نانا سوکایەتی نیە‪.‬‬ ‫هێما‪ :‬ئ��ەی چیتان ک���ردوە ب��ۆ گرتنی‬ ‫باوکی کە تا ئێستا دەسوڕێتەوە؟‬ ‫پەخشان زەنگەنە ‪ :‬ئیمە موتابەعەمان‬ ‫کردوە‪.‬‬ ‫هێما ‪:‬خەڵک چۆن بزانیت بەدواچوونتان‬ ‫کردوە؟‬ ‫پەخشان زەنگەنە ‪:‬تۆ چاوپێکەوتنەکەی‬ ‫ڕون�����اک ف���ەرج���ت دی؟ ئ���ەو ل��ەگ��ەڵ‬ ‫ک��اک س��ەرک��ەوت��ی ب��ەڕێ��وەب��ەر ڕۆڵ��ی‬ ‫ئەساسیان هەبووە لە متابەعەکردندا‪.‬‬ ‫ه��ێ��م��ا ‪:‬ب���ۆ خ���ۆت ل���ەو چ��االک��ی��ان��ەدا‬ ‫دەرناکەویت؟‬


‫پەخشان زەنگەنە ‪:‬دەمێک لە سلیمانی‬ ‫بووبم و چاالکیەک ئەنجام درابێت و‬ ‫قەناعەتم پێی بووبیت بەشداریم کردوە‬ ‫تێیدا‪،‬‬ ‫هێما ‪ :‬باشە تەنها نمونەیەکم بۆ باس‬ ‫بکە لەو چاالکیانەی کە لەم ماوەیەدا‬ ‫قەناعەتت پێی بووبێت و بەشداریت‬ ‫کردبێت تێیدا ؟‬ ‫پەخشان زەنگەنە ‪ :‬وەاڵ ناتوانم نمونە‬ ‫بڵێم‪ ،‬لە کوێ ئەتوانم هەمووی بیری‬ ‫خۆم بهێنمەوە‪ .‬بۆنمونە گەر لە هەولێر‬ ‫شتێک کرابێت چووم‪.‬‬ ‫ه��ێ��م��ا ‪:‬ب�����ەاڵم ک���ەس ت���ۆی ل���ە هیچ‬ ‫چاالکیەکدا لە هیچ شارێک نەدیوە؟‬ ‫پەخشان زەن��گ��ەن��ە ‪:‬ئ��اخ��ر ڕەن��گ��ە لە‬ ‫ڕاگەیاندنەکاندا نەیانبینیبم‪.‬‬ ‫هێما‪ :‬منیش ب��ەردەوام لە میدیاکاندا‬ ‫متابەعەی ئەو چاالکیانە دەکەم لە هیچ‬ ‫کامیاندا نەمدیویت‪ ،‬بٶ؟‬ ‫پ��ەخ��ش��ان زەن��گ��ەن��ە ‪ :‬ه��ەن��دێ��ک جار‬ ‫چ��االک��ی ل��ە دەرەوەی ک��ات��ی دەوام‬ ‫ڕودەدات( وەک خۆم )بەشداری دەکەم‪.‬‬ ‫ه��ێ��م��ا ‪:‬ت����ۆ ک��ەس��ێ��ک��ی ن���اس���راوی���ت‬ ‫‪،‬بەرپرسی ئەنجومەنێکی ئافرەتانیت‬ ‫‪،‬ئ��ەن��دم��ی س��ەرک��ردای��ەت��ی حیزبێکی‬ ‫پێشکەوتووخوازیت ک��ە داک��ۆک��ی لە‬ ‫مافی ژن��ان دەک��ات‪ ،‬جا ئەمەی تۆ بۆ‬ ‫منی باس دەکەیت لە چاو پۆست و‬ ‫پێگەو ناوەکەتدا ‪ ،‬وەک دڵۆپێک ئاو‬ ‫وایە لەدەریایەکدا ‪ .‬ئایا وای نابینیت‬ ‫کە دەبی بەردەوام حزووری شەخسیت‬ ‫هەبێت لەو نارەزاییانەدا ؟‬ ‫پەخشان زەنگەنە ‪ :‬وەاڵ ئەگەر ڕێکەت‬ ‫ل��ەوێ بم ب��ەش��دار دەب��م یا گ��ەر کاتم‬ ‫هەبێت(وەک خ��ۆم)ب��ەش��داری دەک��ەم‪.‬‬ ‫جگە لەمە من ماوەیەک بۆ(‪)4‬هەفتە‬ ‫مۆڵەتم وەرگرتبوو‪.‬‬ ‫هێما ‪ :‬بۆ لە کاتی مۆڵەتدا ناتوانیت‬ ‫وەک ئینسانێک ب��ەش��داری چاالکی‬ ‫بکەیت؟‬ ‫پەخشان زەنگەنە ‪ :‬لێرە نەبووم‪.‬‬ ‫هێما ‪:‬باشە ئەو م��اوەی مۆڵەتە واز‬ ‫لێبهێنەو بۆ تۆ ‪.‬ئەی پێشتر ئەی دواتر؟‬ ‫پەخشان زەنگەنە ‪:‬ئەمە شوێنی ئەوە‬ ‫نیە تۆ مەحکەمەی من بکەیت کە بۆ‬ ‫بەشداریم نەکردوە ‪.‬شتێک قەناعەتم‬ ‫پ��ێ��ی��ی ن��ەب��ێ��ت ب���ەش���داری ن��اک��ەم‪.‬م��ن‬ ‫مەحکەمەت ناکەم بەڵکو تەنها پرسیار‬ ‫دەکەم ‪،‬تۆ دەڵێت قەناعەتم بە چاالکیەک‬ ‫نەبێت بەشداری ناکەم‪.‬‬ ‫هێما ‪:‬باشە قەناعەتت ب��ەوە نیە کە‬ ‫ژنێک ل��ەالی��ەن م��ێ��ردی��ەوە ‪،‬باوکیەوە‬ ‫‪،‬ب��رای��ەوە ب��ە ن��اه��ەق ک����وژراوە ‪،‬وەک‬

‫ئەرکێکی ئینسانی ن��اک��رێ دژی ئەو‬ ‫تاوانە بەشداری نارەزایەتی بکەیت؟‬ ‫پەخشان زەنگەنە ‪ :‬ئاخر تۆ ڕێگەم‬ ‫بدە با وەاڵمت بدەمەوە لێم بوویت بە‬ ‫فاڵن کەس‪.‬‬ ‫هێما ‪ :‬فەرموو‬ ‫پەخشان زەنگەنە ‪:‬ئاخر چۆن دەبێت‬ ‫من کە سیفەتێکی حکومیم هەیە بچم‬ ‫ئیحتجاج لەسەر حکومەت بکەم؟ بەاڵم‬ ‫من لە ڕێگەی ئوسوڵی ڕەسمی‪ ،‬ئەم‬ ‫پۆستەم ڕێگەم پی دەدات کە لەگەڵ‬ ‫وەزارەتەکاندا موتابەعەی ئەو جۆرە‬ ‫ک���اران���ە ب��ک��ەم‪.‬ب��ەن��س��ب��ەت م��ەس��ەل��ەی‬ ‫کووشتن و ت��وون��دووت��ی��ژی ‪ ،‬لەگەڵ‬ ‫ئەنجومەنی دادوەری‪ ،‬لەگەڵ وەزارەتی‬ ‫ن��اوخ��ۆ ‪ ،‬ل��ەگ��ەڵ ه��ەم��وو وەزارەت����ە‬ ‫پەیوەندیدارەکان‪ ،‬متابەعەی مەسەلەی‬ ‫شەڵتەرەکان دەک��ەی��ن‪ .‬بۆ زانیاریت(‬ ‫س��ن��ور)پ��ێ��ش ئ����ەوەی ب��ک��وژرێ��ت‪ ،‬بە‬ ‫فشاری ئەنجومەنیخانمان ئیشێکی بۆ‬ ‫دۆزرای���ەوە‪.‬ب���ەاڵم ب��ەداخ��ەوە وادی��ارە‬ ‫هەندێ شت نابینری یا باس ناکریت‬ ‫‪،‬جا گەر وابێت لەمەودوا چوومە هەر‬ ‫شوێنێک میدیاکاران بانگ دەک��ەم تا‬ ‫لێدوانم لی وەربگرن‪.‬‬ ‫هێما ‪:‬پەخشان خ��ان تۆ خ��ۆت باش‬ ‫دەزان��ی��ت ه��ەر دام���ەزراوەی���ەک پالنی‬ ‫سااڵنەی هەیە لەسەری دەڕوات ‪،‬پاشان‬ ‫بەشی ڕاگەیاندەن یا وتەبێژیان هەیە‬ ‫کە باسی ئەو کارانە دەکات کە ئەنجام‬ ‫دراون ‪ .‬ئ��ەم��ەش ب��ۆ ئ����ەوەی خەڵک‬ ‫بازنێت ئەم دامەزراوە چۆن کاردەکات‬ ‫و چی کردوە‪ .‬گەر ڕاستەو کارتان بۆ‬ ‫ژنان کردوە بۆ باسی ناکەن ؟‬ ‫پەخشان زەنگەنە ‪:‬ئیمە فەیسبووکمان‬ ‫هەیە‪.‬‬ ‫هێما ‪ :‬لیتی ناشارمەوە هەندێک کەس‬ ‫دەڵین ئیوە بوونتان زیادەیەو بوون بە‬ ‫بار بەسەر کۆمەڵگاوە‪ .‬چونکە دەڵێن‬ ‫هیچ کارێکی کاریگەرتان نەکردوە‪ ،‬جگە‬ ‫لەمە دەبوو تۆ کاراترین کەس بوویتایە‬ ‫ل��ەو ئەنجومەنەدا‪.‬ئەمە دەمگەیەنێتە‬ ‫ئ��ەو ق��ەن��اع��ەت��ەی ب��ەه��ۆی ئ���ەوەی کە‬ ‫ت��ۆ ب��ەرپ��رس��ی دەزگ��ای��ەک��ی فەرمیت‬ ‫بۆت نیە یا جوان نیە یا ناوێریت یا‬ ‫پۆستەکەت ڕێگەت پێ ن��ادات کە لەو‬ ‫جۆرە چاالکیانەدا بەشداربیت‪ .‬وەاڵمت‬ ‫چیە بۆ ئەو بۆچوونە؟‬ ‫پەخشان زەنگەنە ‪:‬هەمووکەس بڵیت‬ ‫ناوێریت هەق نیە تۆ ئەو قسەیە بکەیت‬ ‫‪ .‬تەمەنێکم لە ژی��ان��دا بەسەر ب��ردوە‬ ‫ئێستا ت��ەج��اوزی ئەوێرم یا ناوێرمم‬ ‫کردوە ‪.‬‬

‫هێما ‪ :‬ئ��اخ��ر ت��ۆ پێشتر وت��ت گەر‬ ‫پۆستەکەم ڕێگەم پێبدات بەشداری‬ ‫دەک����ەم ‪،‬ه��ەت��ا ئ���ەوەش���ت وت ‪،‬گ��ەر‬ ‫قەناعەتم بە چاالکیەک هەبێت وەک‬ ‫خ��ۆم(پ��ەخ��ش��ان زەن��گ��ەن��ە) ب��ەش��داری‬ ‫دەک�������ەم ‪،‬ن������ەک وەک ب���ەرپ���رس���ی‬ ‫ئەنجومەن‪.،‬وانیە؟‬ ‫پەخشان زەنگەنە ‪:‬ن��ا من نەمگووت‬ ‫گ��ەر شوێنەکەم ڕێ��گ��ەم پێبدات‪ .‬وتم‬ ‫من لە مەوقعێکی حکومیم بە گوێرەی‬ ‫سەالحیات و یاسا متابەعەی هەموو‬ ‫شتەکانمان کردوە ‪.‬‬ ‫ه��ێ��م��ا ‪:‬پ���ەخ���ش���ان خ����ان م���ن ب��اس��ی‬ ‫موتابەعە ن��اک��ەم‪ ،‬ب��ەری��زت ه��ەر زوو‬ ‫زوو باسی موتابەعەم ب��ۆ دەک��ەی��ت‪.‬‬ ‫من باسی بەشداری شەخسی خۆت‬ ‫دەکەم لەو چاالکیانەدا‪.‬‬ ‫پەخشان زەنگەنە ‪:‬بەداخەوە کووشتنی‬ ‫ژنان زۆرە و لەهەموو شوێنێک هەیە‪،‬‬ ‫جا دەکری من بۆ هەموو کووشتنێک‬ ‫بچمە سەرجادەو بڵێم بۆ کوژرا؟ یا بە‬ ‫باوکی بڵێم بۆ کووشتت؟ رێکخراوەکان‬ ‫مافی خۆیانە دەنگ بەرزبکەنەوە کە‬ ‫دەبێتە فشار لەسەر حکومەت ‪ ،‬لەسەر‬ ‫پەرلەمان ‪،‬لەسەر دەزگای دادوەری ‪.‬‬ ‫هێما ‪ :‬ب��اش��ە ب��ۆ ن��اخ��وازی��ت ت��ۆش‬ ‫بەشێک بیت ل��ەو ف��ش��ارە؟ئ��ای��ا ئ��ەوە‬ ‫بەکەم سەیرکردنی ناڕەزاییەکان نیەکە‬ ‫دەڵێیت ( خۆ ناچم بە باوکی بڵێم بۆ‬ ‫کووشتت؟ )‬ ‫پ��ەخ��ش��ان زەن��گ��ەن��ە ‪:‬گ���ەر ک��ات��م بۆ‬ ‫رەخسابیت بەشداریم لەو ناڕەزاییانەدا‬ ‫ک���ردوە ‪،‬گ���ەر ن��ا ئ���ەوە ع���وزرم هەیە‬ ‫‪،‬هەوڵەدەم لەمەودوا چاالک بم ‪،‬لەگەڵ‬ ‫ئەوەشدا خۆ دەرخستنم پێ ناخۆشە‪.‬‬ ‫ب����رۆ س���ەی���ری ف��ەی��س��ب��ووک��ەک��ەم��ان‬ ‫بکە ل���ەوێ چالکیەکانمان دەبینیت‪.‬‬ ‫س��ەب��ارەت ب���ەوەش ک��ە دەڵێیت ب��ارن‬ ‫ب��ەس��ەر خ��ەڵ��ک��ەوە‪ ،‬ئیمە س��ێ چ��وار‬ ‫فەرمانبەرمان هەیە کە بە گرێبەست‬ ‫کاردەکەن ئیدی ئەوانی دیکە خۆیان‬ ‫پێشتر کارمەندبوون لە شوینکانی دیکە‬ ‫و ئیستا گ��وازراون��ەت��ەە ب��ۆالی ئیمە‪.‬‬ ‫هیوادارم کە هاتیتەوە بۆ کوردستان‬ ‫س��ەردان��ێ��ک��م��ان بکەیت ت��ا ب��ە چ��اوی‬ ‫خ��ۆت ک��ارەک��ان��م��ان ببینیت‪.‬بڕێک لە‬ ‫فەرمانبەرەکانمان بە پلەی مودیر عام‬ ‫دام���ەزراون وات��ە تا لەم ئەنجومەنەن‬ ‫پلەیان مودیر عامە‪ .‬وەگەر لێرە نەمان‬ ‫دەگ��ەڕی��ن��ەوە س��ەر ک��ارە کۆنەکانیان‪.‬‬ ‫ئەوەشت پی بڵێم‪ ،‬کە هەندێکیان بەر‬ ‫لە هاتنیان بۆ ئیرە بەڕیوەبەری گشتی‬ ‫بوون‪.‬‬

‫‪HEMA‬‬

‫‪31‬‬


‫هێما ‪ :‬ب��ا واز ل���ەوە بهێنین ک��ە تۆ‬ ‫س���ەرۆک���ی ئ����ەو ئ��ەن��ج��وم��ەن��ەی��ت‪.‬ت��ۆ‬ ‫وەک ژنێکی شیوعی ئ��ای��ا ل��ە ڕۆڵ��ی‬ ‫خۆت ڕازی��ت سەبارەت بە چاالکی و‬ ‫کارەکانت وەک شیوعیەک لە بواری‬ ‫ژناندا؟‬ ‫پەخشان زەنگەنە ‪ :‬من شانازی بە‬ ‫شیوعی ب��وون��ی خ��ۆم��ەوە دەک���ەم و‬ ‫کارم کردوە‪،‬‬ ‫هێما ‪:‬ب���ورە پێت دەب���ڕم ب��ا ڕونتر‬ ‫پ��رس��ی��ارەک��ەم ب��ک��ەم ‪.‬ب��اش��ە گ��ەر لەو‬ ‫ب��ارەوە نمونەیەکی زیندوو بهێنمەوە‪.‬‬ ‫هاوڕێ عوسمان زیندانی لە سلیمانی‬ ‫وێ��رای ئ��ەوەی س��ەرۆک��ی سەندیکای‬ ‫کرێکارانە وە لەو ب��وارەدا جێدەستی‬ ‫دی����ارە‪ .‬ه��اوک��ات ه��ەر چ��االک��ی��ەک لە‬ ‫سلیمانی ئەنجام دراب��ی��ت کە تایبەت‬ ‫بووبێت بە دۆزی ئافرەتان ‪،‬ئەو وەک‬ ‫ش��وع��ی��ەک ب��ەش��داری ک���ردوە قسەی‬ ‫ک��ردوە ڕۆڵ��ی بینیوە‪ .‬ک��ەس ناتوانیت‬ ‫نکولی لە کارەکانی بکات ‪.‬خۆ ئەو ژن‬ ‫نیە ‪ ،‬ب��ەاڵم تۆ ژنێکی شيوعیت ‪،‬ئایا‬ ‫ناتوانیت زۆر زۆر کەمتر لە هاوڕێ‬ ‫عوسمان بکەیت بۆ دۆزی ژن؟‬ ‫پەخشان زەنگەنە ‪:‬وای��ە وای��ە ئاخر‬ ‫پ��ێ��گ��ەی وەزی��ف��ی م���ن وەک ه���اوڕی‬ ‫عوسمان نیە‪ .‬ه���اوڕێ عوسمان لە‬ ‫سەندیکایەو پێگەیەکی فەرمی نیە‪.‬‬ ‫هێما ‪ :‬یانی پێگە فەرمیەکەت ڕێگەت‬ ‫لێدەگرێت؟‬ ‫پەخشان زەنگەنە ‪:‬نا ڕێگەم لێناگرێت‬ ‫‪،‬ب����ەاڵم ن��اک��ری و ن��ات��وان��م ل��ەه��ەم��وو‬ ‫چاالکیەکدا بەشداربم‪.‬من فەرمانبەرێکی‬ ‫حکومیم‪.‬‬ ‫هێما ‪ :‬یانی فەمانبەرێکی میری بۆی‬ ‫نیە بەشداری لە چاالکیدا بکات؟‬ ‫پەخشان زەنگەنە ‪:‬نا وانیەو وتم پێت‬ ‫بەشداریشم ک���ردوە ب��ڕۆ بپرسە لە‬ ‫برادەران بزانە بەشداریم کردوە یا نا؟‬ ‫هێما ‪ :‬ئێ خۆت ئیستا وات گووت ‪،‬وتت‬ ‫ه��اوڕێ عوسمان پێگەیەکی حكومی‬ ‫نیە بەاڵم من هەمە‪ .‬خۆتێگەشتن لەم‬ ‫وشەیە ئاسانە ‪.‬یانی تۆ بەهۆی پۆستە‬ ‫حکومیەکەتەوە ب��ۆت نیەو ناتوانیت‬ ‫بەشداری چاالکی بکەیت؟‬ ‫پ��ەخ��ش��ان زەن��گ��ەن��ە ‪:‬ه���ی���وادارم لێم‬ ‫تێبگەیت ه��اوڕی گ���ۆران‪ ،‬من پێگەی‬ ‫ف��ەرم��ی��م ڕێ��گ��ەم ل��ی ن��اگ��رێ��ت ب��ەاڵم‬ ‫ه����اوڕێ ع��وس��م��ان ک����اری س��ەن��دی��ک‬ ‫دەکات بۆیە چاالکە‪.‬‬ ‫هێما ‪:‬ب����ەاڵم ن��ات��وان��م ق��ەن��اع��ەت بە‬ ‫قسەکانت بهێنم؟‬ ‫پ��ەخ��ش��ان زەن��گ��ەن��ە ‪ :‬دووب������ارەی‬ ‫دەک���ەم���ەوە ک���ەس ڕێ��گ��ەم لێناگرێت‬

‫‪32‬‬

‫‪HEMA‬‬

‫بەاڵم گەر شتێک قەناعەتم پیێ هەبوو‬ ‫بەشداری تێدا دەکەم‪.‬‬ ‫هێما ‪:‬ک���ەوات���ە ئ���ەو چ��االک��ی��ان��ەی لە‬ ‫سلیمانی ئ��ەن��ج��ام دەدرێ����ن جێگەی‬ ‫قەناعەتی تۆنین؟‬ ‫پەخشان زەنگەنە ‪ :‬هەموویان نا بەڵکو‬ ‫ه��ەن��دێ��ک��ی��ان‪.‬ئ��ەو ژن��ان��ەی ب��ۆداک��ۆک��ی‬

‫ژمار‌ه (‪2015 /12/13 : )3‬‬

‫ل��ە کەیسی ژن��ان دەچنە س��ەر جادە‬ ‫‪،‬م��ن ڕێزیان لێدەگرم و زۆر ج��ار لە‬ ‫ئەنجومەن پێشوازیان لێدەکەین وە‬ ‫ک��ارەک��ان��ی��ان ب���ەرز دەن��رخ��ێ��ن��م‪ .‬ه��ەر‬ ‫کاریگەری ئەو ڕێکخراوانەیە کە کاری‬ ‫باش دەکرێت بۆ ژن ‪،‬کە من پێشتریش‬ ‫وتوومە‪.‬‬


‫"ئازادی یاخود مه‌رگ"‬ ‫ب ‌ه چ مافێك خه‌ڵكیتان كردوو ‌ه ب ‌ه كۆیل ‌ه ل ‌ه‬ ‫كاتێكدا ب ‌ه ئازادی ل ‌ه دایكبوون‪ .‬عومه‌ری‬ ‫كوڕی خه‌تتاب‬ ‫ئاشكرای ‌ه گه‌لی ك��ورد ب ‌ه درێژایی مێژوو‬ ‫ل� ‌ه ژێ��ر چه‌پۆكی زۆرداری نه‌ته‌وه‌كانی‬ ‫ت��ردا ن��ااڵن��دوی�ه‌ت��ی‪ ،‬ل�ه‌ب�ه‌رام��ب�ه‌ر ئه‌مه‌شدا‬ ‫ده‌س��ه‌اڵت��داران��ی ك���ورد ب����ه‌رده‌وام داوای‬ ‫ماف و ئازادییان كردوو ‌ه وه‌ك دروشمێك‬ ‫ب��ۆ ژی���ان ك����ردن‪ ،‬هه‌میش ‌ه دیموكراسی‬ ‫وبه‌تایبه‌ت بابه‌تی (ئ��ازادی)ی��ان به‌ته‌واوی‬ ‫الیه‌نه‌كانییه‌و ‌ه ب� ‌ه ڕۆح��ێ��ك��ی ف��راوان �ه‌و ‌ه‬ ‫وه‌رگرتووه‌‪ ،‬كه‌چی دوای بوون ب ‌ه هه‌رێم‬ ‫و دامه‌زراندنێكی حكومه‌تێكی سه‌ربه‌خۆ‬ ‫ئه‌م خه‌ونان ‌ه جگ ‌ه له‌وه‌ی سڕانه‌وه‌‪ ،‬تایپێكی‬ ‫دیسپۆتی هاوشێوه‌ی واڵتانی ده‌وروبه‌رمان‬ ‫وه‌رگرت‪ ،‬ئێستا ئه‌وه‌ی داوای ماف و ئازادی‬ ‫ده‌ك��ا خ��ودی تاكه‌كانی ژێر ئه‌م ده‌سه‌اڵت ‌ه‬ ‫ك��وردی��ی�ه‌ی� ‌ه ك � ‌ه س��ااڵن��ی زۆر ‌ه ب�ه‌ده‌س��ت‬ ‫ئه‌م هه‌گب ‌ه پوچه‌ی ب ‌ه ناو دیموكراسی و‬ ‫ئازادییه‌و ‌ه ده‌ناڵێنن‪ ،‬تاكی ك��ورد ده‌ك��رێ‬ ‫ێ ك ‌ه تاكێكی‬ ‫له‌م قۆناغه‌دا به‌و ‌ه پێناس ‌ه بكر ‌‬ ‫ماندوونه‌ناس ‌ه ل ‌ه پرسیاركردن‪ ،‬تینووی‬ ‫ڕاستیی ‌ه ش��اردراوه‌ك��ان �ه‌‪ ،‬ئ�ه‌و ڕاستیانه‌ی‬ ‫ك ‌ه ل ‌ه ناو ئیمپراتۆرێكی گ �ه‌وره‌ی درۆ و‬ ‫پێچ لێداندا ون��ك��راوه‌‪ .‬ده‌س �ه‌اڵت��ی ك��وردی‬ ‫هه‌ر به‌مانه‌و ‌ه نه‌وه‌ستاوه‌‪ ،‬به‌ڵكو ده‌ستی‬ ‫ك���ردوو ‌ه ب� ‌ه كوشتنی نوخب ‌ه ئ��ازاده‌ك��ان��ی‬ ‫ئه‌م كۆمه‌ڵگایه‌‪ ،‬هه‌میش ‌ه ڕۆڵ ‌ه بوێره‌كانی‬ ‫ئ�ه‌م گه‌له‌یان بۆخۆیان كردۆت ‌ه قوربانی‪،‬‬ ‫ل ‌ه ڕاِستیدا ئه‌وه‌ی له‌م هه‌رێمه‌دا تێبینی‬ ‫ده‌كرێ ئه‌وه‌ی ‌ه ك ‌ه هه‌ندێك ل ‌ه ده‌سه‌اڵتدارانی‬ ‫ئێم ‌ه به‌داخه‌و ‌ه هه‌میش ‌ه وه‌ك بونێكی جیاواز‬ ‫ده‌رك �ه‌وت��وون‪ ،‬ب��ه‌رده‌وام وه‌ك كه‌سانێكی‬ ‫ن��ام��ۆو ناسروشتی خ��ۆی��ان نیشان داوه‌‪،‬‬ ‫مرۆڤانێكن جگ ‌ه ل ‌ه خۆیان كه‌سی دیكه‌یان‬ ‫وه‌ك م��رۆڤ پێ قبوڵ نیه‌‪ ،‬بۆی ‌ه ناسینی‬ ‫مرۆڤ و جیاكردنه‌وه‌ی ل ‌ه بونه‌وه‌ره‌كانی‬ ‫دیك ‌ه ئه‌سته‌م ‌ه بۆیان‪ ،‬ئه‌م كه‌سان ‌ه به‌ناو‬ ‫(ده‌س���ه‌اڵت���دار) ن � ‌ه خ��ۆی��ان��ی��ان ب��ۆ پێناس ‌ه‬ ‫ده‌ك����رێ و ن � ‌ه ئ���ه‌و ژی��ن��گ�ه‌ی�ه‌ش ده‌ن��اس��ن‬ ‫ك ‌ه تێیدان! ته‌نانه‌ت ل �ه‌وه‌ش نه‌گه‌شتوون‬ ‫ك� ‌ه م��رۆڤ چییه‌؟! هه‌رگیز ل� ‌ه خۆیانیان‬ ‫نه‌پرسیو ‌ه ب��ۆ ده‌ب���ێ ته‌نها ئێم ‌ه هه‌ست‬ ‫ب ‌ه م��رۆڤ ب��وون بكه‌ین؟ ی��ان ب ‌ه دیوێكی‬ ‫تردا بۆ ده‌بێ مرۆڤه‌كانی تر ب ‌ه نا مرۆڤ‬ ‫یان ب ‌ه بونه‌وه‌رێكی جیاو نامۆ ل ‌ه خۆیان‬ ‫ببینن؟ وه‌ك بڵێی بێ هه‌ست و بێ ئاگابن‬ ‫له‌و خاڵ ‌ه هاوبه‌شانه‌ی كه‌ل ‌ه نێوان خۆیان‬ ‫و ده‌وروبه‌ریاندا هه‌یه‌‪ ،‬ل ‌ه خودی خۆیان‬ ‫ناپرسن ده‌ب��ێ خاڵی ج��ی��اوازی نێوانیان‬ ‫چیبێ ؟ به‌اڵم نا‪...‬نابێ ئه‌وه‌مان له‌بیر بچێ‬ ‫ك ‌ه ئه‌مان ‌ه كه‌سانێكن ن ‌ه ڕاستییه‌كان ده‌بینن‬ ‫و نه‌ڕاده‌مێنن‪ ،‬چون هه‌ر یه‌ك له‌مان ‌ه وه‌ك‬ ‫مه‌ترسییه‌ك بۆ خۆیان و به‌رژه‌وه‌ندیی ‌ه‬ ‫بۆگه‌نه‌كانیان ده‌بیننه‌وه‌‪ ،‬بۆی ‌ه ناتوانن ب ‌ه‬

‫ئاسانی هه‌زمی بكه‌ن‪ ،‬و ‌ه هه‌وڵده‌ده‌ن ئه‌وه‌ی‬ ‫پێیان ده‌كرێ ل ‌ه ڕێگه‌ی ئه‌و ده‌سه‌اڵته‌ی ك ‌ه‬ ‫هه‌یان ‌ه ده‌س��ت بۆ هه‌موو شت ‌ه ده‌س��ت بۆ‬ ‫نه‌براوو سنور بۆ دان��راوه‌ك��ان به‌رن كه‌ل ‌ه‬ ‫بنه‌ڕه‌تدا بۆیان نیی ‌ه ده‌ستی تێوه‌ربده‌ن‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫زۆرجار حه‌ز ‌ه ئاژه‌ڵییه‌كه‌یان وایان لێده‌كات‬ ‫ده‌ست بۆ چه‌په‌ڵترین كار ببه‌ن ك ‌ه مرۆڤ‬ ‫توانای بینین یان بیستنیانی نییه‌‪ ،‬ل ‌ه ڕاستیدا‬ ‫ئه‌مه‌ش ده‌ركه‌وته‌ی ئه‌و پله‌و ده‌سه‌اڵته‌ی ‌ه‬ ‫ك ‌ه پێیدراو ‌ه یان به‌ده‌ستی هێناوه‌‪ ،‬دواجار‬ ‫ب ‌ه پشت به‌ستن به‌م ئه‌هریمه‌ن ‌ه ده‌توانێ‬ ‫نه‌فره‌ت ل ‌ه هه‌ر كه‌سێ بكات ك ‌ه بییه‌وێت‪،‬‬ ‫ئ��ی��دی ده‌س����ه‌اڵت و به‌رپرسیارێتی جگ ‌ه‬ ‫ل� ‌ه گ �ه‌وره‌ك��ردن��ی ئ �ه‌و ئه‌هریمه‌نه‌ی كه‌ل ‌ه‬ ‫ویژدانیاندای ‌ه هیچ ماناو ده‌الله‌تێكی دیكه‌ی‬ ‫نی ‌ه بۆیان‪ ،‬ه�ه‌روه‌ه��ا ب��ۆئ �ه‌وه‌ی بگه‌ن ب ‌ه‬ ‫دوا پله‌ی ئاژه‌ڵبون یان بۆئه‌وه‌ی بتوانن‬ ‫له‌ژێر سایه‌ی ئه‌و ئه‌هریمه‌نه‌ی كه‌داگیری‬ ‫ك���ردوون چییان ب��وێ بیكه‌ن؛ ده‌س��ت بۆ‬ ‫ه �ه‌م��وو ك��ارێ��ك ده‌ب����ه‌ن‪ ،‬وات��� ‌ه مكیاڤیلی‬ ‫ئاسایان ‌ه هه‌موو كارێك ده‌كه‌ن ته‌نها ل ‌ه پێناو‬ ‫به‌دیهێنانی ئامانجدا‪ ،‬یه‌كه‌مین كارێكیش‬ ‫ك ‌ه ده‌ستی بۆ ده‌ب�ه‌ن؛ بریتیی ‌ه ل ‌ه كوشتنی‬ ‫زمان‪ ،‬چونك ‌ه زمان مرۆڤ پێناس ‌ه ده‌كات‬ ‫و ده‌بێت ‌ه خودی بیركردنه‌وه‌ش‪ ،‬ئه‌مه‌ش بۆ‬ ‫ئه‌وان گه‌وره‌ترین به‌ربه‌سته‌‪ ،‬بۆی ‌ه به‌هه‌موو‬ ‫شێوه‌یه‌ك هه‌وڵ ده‌ده‌ن یان ویژدانیان بكڕن‬ ‫ك ‌ه ب �ه‌داخ �ه‌و ‌ه ژماره‌یه‌كی زۆر ڕوو له‌و‬ ‫فرۆشگه‌ی ‌ه ده‌كات یان دواجار ناچار ده‌ست‬ ‫ببه‌ن بۆ ڕۆحیان ك ‌ه ئه‌مانه‌ی دوایش ده‌كرێ‬ ‫وه‌ك سیمبولی ئازادی ناویان ببرێ‪ ،‬چونكه‌‬ ‫پێشتر تێگه‌شتبوون ته‌نها ئازادی تینوێتی‬ ‫م���رۆڤ ده‌ش��ك��ێ��ن��ێ‪ ,‬ده‌ب��ی��ن��ی ن��ات��وان��ن له‌و‬ ‫ژینگه‌یه‌دا بژین ك ‌ه زمانی وه‌رچه‌رخان و‬ ‫زیندوی تێدا كارایه‌‪ ،‬به‌واتایه‌كی تر مرۆڤێكی‬ ‫جه‌ستێنراویان ده‌وێ؛ ك ‌ه بێده‌نگ بێ ل ‌ه‬ ‫ئاست ئه‌و تاوانانه‌ی ك ‌ه ئه‌نجامی ده‌ده‌ن‪،‬‬ ‫مرۆڤێكیان ده‌وێ م��ۆس��ۆل��ۆن��ی ئاسایی‬ ‫(باوه‌ڕبكه‌ن‪-‬په‌یڕه‌و بكه‌ن‪-‬جه‌نگ بكه‌ن)‪،‬‬ ‫مرۆڤێكی بێ زم��ان و وی��ژدان مردوویان‬ ‫ده‌وێ ته‌نها وشه‌ی به‌ڵێ بزانێ‌‪ ،‬مرۆڤێكیان‬ ‫ناوێ بیربكاته‌وه‌و پرسیار بكا؛ تا نه‌كه‌ون ‌ه‬ ‫ژێ��ر پ��رس��ی��اره‌وه‌‪ ،‬ب� ‌ه ج��ۆرێ��ك ده‌ی��ان �ه‌وێ‬ ‫كۆیله‌بوون بسازێنن و بونێتی ل ‌ه مرۆڤ‬ ‫بسه‌ننه‌وه‌؛ ل� ‌ه كاتێكدا م��رۆڤ مه‌حكوم ‌ه‬ ‫ب ‌ه ئ���ازادی‪ ،‬ده‌ی��ان�ه‌وێ م��رۆڤ ده‌سته‌مۆو‬ ‫چاوترس بكه‌ن‪ ،‬مرۆڤ ل ‌ه قه‌فه‌سێكدا دابێن‬ ‫و پێی بڵین ئێر ‌ه ئازادترین شوێنی دنیایه‌‪،‬‬ ‫هه‌رگیز ڕێگ ‌ه به‌و ‌ه ناده‌ن ئازادی وه‌ك خۆی‬ ‫ده‌رك����ه‌وێ‪ ،‬ئ���ازادی ڕۆحێكی موفلیس و‬ ‫دادوه‌رێكی بێ به‌زه‌یی ‌ه ده‌بێ بۆ هه‌میش ‌ه ل ‌ه‬ ‫زینداندا بێت‪ ،‬ئازادی لێر ‌ه دیلێكی تاوانباره‌و‬ ‫ده‌چه‌وسێنرێته‌وه‌‪ ,‬مه‌حاڵ ‌ه ڕێگ ‌ه به‌و ‌ه بده‌ن‬ ‫هیچ كه‌سێك بۆن به‌و ئازادییه‌و ‌ه بكات‪ ،‬نا‬ ‫هه‌رگیز نایه‌ڵن‪ ،‬ته‌نانه‌ت گه‌ر پێویست ب ‌ه‬ ‫خوێن ڕشتنیش بكات‪ ،‬له‌به‌رئه‌وه‌ی ناتوانن‬ ‫قبوڵی شكان و كه‌مبونه‌و ‌ه بكه‌ن‪ .‬كوشتن‬ ‫و خوێنڕشتن ك��ارێ��ك��ی ئێجگار ئ��اس��ان‬

‫كرده‌ی ‌ه له‌م به‌ندیخانه‌ی ئازادییه‌دا‪ ،‬پرسی‬ ‫ویژدانیش ال ئ�ه‌وان یا بونی نه‌بوو ‌ه یان‬ ‫ده‌مێك ‌ه م����ردووه‌‪ ،‬ب��ۆی� ‌ه بینینی خ��وێ��ن و‬ ‫ڕشتنی خوێنی كه‌سانی تر ئه‌مان خۆشحاڵ‬ ‫و ئاسود ‌ه ده‌كا‪ ،‬ب ‌ه جۆرێك ك ‌ه ده‌یسه‌لمێنن‬ ‫كه‌سایه‌تییه‌كی تا دوا پله‌ی ڕۆح (سادیزم)‬ ‫یان هه‌یه‌‪ ،‬چونك ‌ه هه‌رگیز تینوێتیان ب ‌ه خوێن‬ ‫ناشكێ؛ ئه‌زموونیش ئ�ه‌وه‌م��ان به‌ڕوونی‬ ‫پێده‌ڵێ‪ ،‬ده‌بینی خوێن ڕشتن وه‌ك تلیاكی‬ ‫لێهاتوو ‌ه بۆیان؛ به‌ڕژانی ئ��ارام ده‌بنه‌وه‌‪،‬‬ ‫چون ئه‌گه‌ر تلیاكییه‌ك ب ‌ه كێشانی تلیاك‬ ‫ئارام ببێته‌وه‌؛ ئه‌وا ئه‌مان ته‌نها شتێك ك ‌ه‬ ‫پێیانوای ‌ه ئارامییان ده‌كاته‌و ‌ه ڕشتنی خوێنه‌‪،‬‬ ‫و ‌ه ئه‌مه‌ش ب ‌ه چاره‌سه‌ری كۆتای ده‌زانن؛‬ ‫ب��ۆی� ‌ه ه��ه‌ر ك � ‌ه ب��ێ��زارب��وون و نه‌یانتوانی‬ ‫به‌رگه‌ی ئ��ازاره‌ك�ه‌ی بگرن ده‌س��ت ده‌كه‌ن‬ ‫ب � ‌ه كێشانی‪ ،‬ل �ه‌ب �ه‌رئ �ه‌و ‌ه پێیانوای ‌ه ته‌نها‬ ‫چ��اره‌س �ه‌ر ‌ه خۆیانی پێ كۆنترۆڵ بكه‌ن‪،‬‬ ‫ئیدی بۆیان گرنگ نی ‌ه چ جۆر ‌ه بونه‌وه‌رێكه‌!‬ ‫گرنگ نی ‌ه مرۆڤ ‌ه یان ئاژه‌ڵه‌! ئه‌وه‌ی گرنگ ‌ه‬ ‫نه‌هێشتنی ئه‌و مه‌ترسیی ‌ه ك ‌ه گیانی ئه‌مانی‬ ‫ته‌نیوه‌‪ ،‬مه‌ترسییه‌ك ته‌نها ئه‌مان هه‌ستی‬ ‫پێده‌كه‌ن‪ ،‬هه‌ر خۆشیا ئه‌م ناوه‌یان لێناوه‌‪,‬‬ ‫كه‌سی دیك ‌ه جگ ‌ه ل ‌ه هاوشێوه‌كانی خۆیان‬ ‫ئه‌م ناوه‌ی ن ‌ه بیستوه‌و ناناسێ‪.‬‬ ‫ئیدی له‌م رێگه‌یه‌وه‌ی ‌ه ناڕاسته‌وخۆ پێمان‬ ‫ده‌ڵێن ڕقمان ل ‌ه ئازادی و ئازادبوونه‌‪ ،‬ڕقمان‬ ‫ل ‌ه سه‌ربه‌خۆی و ڕاده‌ربڕینه‌‪ ،‬له‌به‌رئه‌و ‌ه‬ ‫نایانه‌وێ سه‌ربه‌ست بین‪ -‬تا هه‌میش ‌ه ل ‌ه‬ ‫خزمه‌تیاندا بین‪ ،‬نایانه‌وێ ئازاد بین تا بۆ‬ ‫هه‌میش ‌ه پارێزگاری ل ‌ه به‌رژه‌وه‌ندیی ‌ه بێ‬ ‫كۆتاییه‌كانیان بكه‌ین‪.‬‬ ‫بۆ به‌دیهێنانی ئه‌مانه‌ش ده‌ست بۆ نابودكردن‬ ‫و كوشتنی موقه‌ده‌سترین جۆری بونه‌وه‌ر‬ ‫ده‌به‌ن ك ‌ه مرۆڤه‌‪ ،‬به‌اڵم ئه‌وان پێیانوای ‌ه هیچ‬ ‫شتێك نیی ‌ه شایه‌نی ب��وون و ڕێ��ز بێت تا‬ ‫ده‌ستی بۆ نه‌برێت‪.‬‬ ‫له‌ئه‌نجامدا ده‌بینی ئ��ه‌م ج���ۆر ‌ه ده‌رده‌و‬ ‫ئ�ه‌م كه‌س ‌ه نه‌خۆشان ‌ه ئه‌سته‌م ‌ه بتوانرێ‬ ‫كۆنتڕۆڵ و چ��اره‌س �ه‌ر بكرێن له‌سایه‌ی‬ ‫ی��اس��او ده‌س �ه‌اڵت��ێ��ك��ی ن �ه‌خ��ۆش��دا‪ ،‬چونك ‌ه‬ ‫دواجار كه‌سانێك ئه‌م یاسای ‌ه داده‌ڕێژن و‬ ‫به‌رگری لێده‌كه‌ن ك ‌ه ل ‌ه بنه‌ڕه‌تدا خۆیان‬ ‫پێویستیان ب ‌ه چاره‌سه‌ره‌‪....‬‬ ‫ه �ه‌م��وان ده‌زان��ی��ن ده‌ب��ێ��ت ل�ه‌س��ای�ه‌ی ئه‌م‬ ‫ده‌س �ه‌اڵت � ‌ه ن�ه‌خ��ۆش�ه‌دا ب��ۆ به‌ده‌سهێانانی‬ ‫ئازادی قوربانی بده‌ین‪ ،‬ده‌بێ مه‌رگ بكه‌ین‬ ‫ب ‌ه دروشممان‪ ،‬مه‌رگ هاورێ و هاوده‌ممان‬ ‫بێت‪ ....‬ئاخر ئه‌مه‌ی ‌ه وامان لێده‌كات به‌ده‌نگی‬ ‫ب���ه‌رز ه����اوار ب��ك�ه‌ی��ن ئ��ازادی��م��ان ده‌وێ‪،‬‬ ‫به‌مانایه‌كی تر ده‌ب��ێ پێش وه‌خت ‌ه مه‌رگ‬ ‫قبووڵ بكه‌ین‪ ،‬م �ه‌رگ ل ‌ه ناخماندا جێگیر‬ ‫بێت‪ ..‬تا بتوانین بڵین یان ئازادیمان ده‌وێ‬ ‫وه‌ك مافێكی هه‌میشه‌یی مرۆڤ یان مه‌رگ‬ ‫ل ‌ه پێناو به‌دیهێنانی ئه‌م مافه‌دا‪.‬‬ ‫ت��ێ��ب��ی��ن��ی‪/‬ئ �ه‌م وت�����ار ‌ه ل��� ‌ه پ���اش كوشتنی‬ ‫ڕۆژن���ام���ه‌ن���ووس (ك����او ‌ه گ�ه‌رم��ی��ان)ی��ی�ه‌و ‌ه‬ ‫نوسراو ‌ه ب ‌ه كه‌مێك ده‌ستكارییه‌وه‌‪.‬‬

‫‪HEMA‬‬ ‫‪HEMA‬‬

‫‪33‬‬ ‫‪33‬‬


‫‪34‬‬

‫‪HEMA‬‬

‫ژمار‌ه (‪2015 /12/13 : )3‬‬ ‫ژمار‌ه (‪2015 /10/1 :)1‬‬


‫مامۆستایه‌ك ل ‌ه ڕووسیا ب ‌ه پله‌ی (نایاب) ماجستێر وه‌رده‌گرێت‬ ‫ئا‪ :‬هێما‬ ‫مامۆستا (ئامانج نازم بیجان)‪ ,‬یه‌كێك ‌ه‬ ‫له‌ مامۆستایانی ئاماده‌یی (كوردستانی‬ ‫ێ‬ ‫نوێ‌) ل ‌ه گه‌رمیان‪ .‬ئه‌وه‌ ماوه‌ی (‪ )3‬س ‌‬ ‫ساڵه‌‪ ,‬له‌ وواڵتی ڕووسیادا‪ ,‬سه‌رقاڵی‬ ‫خوێندنه‌‪ .‬ساڵی ی�ه‌ك�ه‌م��ی‪ ,‬سه‌رقاڵی‬ ‫خوێندنی (زمانی ڕووس��ی) ب��ووه‌‪ ,‬ل ‌ه‬ ‫زان��ك��ۆی حكومی (ك��ورس��ك)‪ ,‬ك �ه‌ ب ‌ه‬ ‫پله‌یه‌كی بااڵ‪ ,‬توانیوویه‌تی بڕوانامه‌ی‬ ‫زم��ان��ی ڕووس���ی ب �ه‌ ده‌س���ت بهێنێت‪.‬‬ ‫وه‌ ئ�ه‌م� ‌ه م���اوه‌ی (‪ )2‬دوو ساڵیشه‌‪,‬‬ ‫سه‌رقاڵی خوێندنی ماجستێر ‌ه ل ‌ه هه‌مان‬ ‫زانكۆ‪ .‬ل ‌ه ڕێككه‌وتی (‪)2015-6-15‬ی‬ ‫ئه‌م ساڵ دا‪ ,‬توانی ب ‌ه سه‌ركه‌وتوویی‬ ‫به‌رگریی ل ‌ه ماسته‌رنامه‌كه‌ی بكات‪ ,‬ل ‌ه‬ ‫زانكۆی حكومی كورسك ‪ -‬كۆلێجی‬ ‫مێژوو ‪ -‬به‌شی (مێژووی ڕووسیا)‪.‬‬ ‫ش��ای��ان��ی ب��اس �ه‌‪ ,‬ل��ی��ژن�ه‌ی گفتوگۆكه‌‪,‬‬ ‫له‌م به‌رێزانه‌ پێك هاتبوون‪( :‬ڕاگ��ری‬ ‫كۆلێجی م��ێ��ژوو – س �ه‌رۆك��ی به‌شی‬ ‫مێژووی ڕووسیا – سه‌رۆكی به‌شی‬ ‫م��ێ��ژووی گشتی – سه‌رپه‌رشتیار)‪,‬‬ ‫كه‌ هه‌ر هه‌موویان پڕۆفیسۆرن‪ .‬پاش‬ ‫گفتوگۆكردنی ن��ام�ه‌ زانستییه‌كه‌ی‪,‬‬ ‫لیژنه‌ی نێوبراوو‪ ,‬بڕیاری دا نامه‌ك ‌ه‬ ‫به‌ پله‌ی (نایاب) وه‌ربگیرێت و‪ ,‬وه‌ك‬ ‫ێ هیچ ده‌ستكاری و‪,‬‬ ‫و خۆی و‪ ,‬به‌ب ‌‬ ‫تێبینییه‌ك‪ .‬شیاوی باسه‌‪ ,‬ئاسان نیی ‌ه بۆ‬ ‫كه‌سێكی بیانی‪ ,‬ك ‌ه له‌و ماوه‌ كه‌مه‌دا‪,‬‬ ‫بتوانێت به‌ زمانێكی بێگانه‌‪ ,‬ئه‌و پله‌ی ‌ه‬ ‫ب�ه‌ ده‌س��ت بهێنێت‪ .‬چونكی لیژنه‌ك ‌ه‬ ‫زیاتر جه‌خت له‌سه‌ر توانستی زمانی‬ ‫ڕووسی و‪ ,‬ئاستی زانستی خوێندكار‬ ‫ده‌ك����ه‌ن����ه‌وه‌‪ .‬ن��ێ��وب��راو پ��س��پ��ۆڕی ل ‌ه‬ ‫مێژوودا هه‌ی ‌ه و‪ ,‬هه‌ڵگری بڕوانامه‌ی‬ ‫به‌كالۆریۆس و‪ ,‬ماجستێره‌ ل ‌ه هه‌مان‬ ‫پسپۆڕی دا‪ .‬شیاوی باس لێوه‌كردنه‌‪,‬‬ ‫ئامانج نازم بیجان هه‌تاوه‌ك و ئێستا‪,‬‬ ‫(‪ )4‬چ��وار لێكۆڵینه‌وه‌ی زانستی‪ ,‬ب ‌ه‬ ‫زمانی ڕووس��ی ب�ڵاو ك��ردۆت �ه‌وه‌‪ .‬ك ‌ه‬ ‫(‪ )2‬دوو لێكۆڵینه‌وه‌یان‪ ,‬ل �ه‌ ب��اره‌ی‬ ‫شۆڕشی ساڵی ‪ 1917‬ی زایینیی ‌ه ل ‌ه‬ ‫ڕووس��ی��ادا و‪ )2( ,‬دوو لێكۆڵینه‌وه‌ی‬ ‫تریشی‪ ,‬ل�ه‌م�ه‌ڕ كێشه‌ی ك���ورد‪ ,‬باڵو‬ ‫ك��ردۆت��ه‌وه‌‪ .‬و ‌ه ه �ه‌روه‌ه��ا ن��ێ��وب��راوو‪,‬‬ ‫به‌شداری چه‌ند كۆنفڕانسێكی زانستی‬ ‫و‪ ,‬نێوده‌وڵه‌تیشی ك��ردووه‌‪ ,‬له‌ شار ‌ه‬ ‫جیاجیاكانی وواڵتی ڕووسیا‪ ,‬وه‌ له‌و‬ ‫ب��اره‌ی �ه‌ش �ه‌وه‌‪ ,‬ب��ڕوان��ام�ه‌ی ڕێزلێنانی‬ ‫پێ‌ به‌خشراوه‌‪ .‬ئه‌مه‌ش كورته‌یه‌كه‌ ل ‌ه‬

‫ماجستێرنامه‌كه‌ی‪ ,‬ل ‌ه ژێر ناونیشانی‬ ‫(ش��ۆڕش��ی ش��وب��ات��ی س��اڵ��ی ‪1917‬ی‬ ‫زایینی ل� ‌ه پایته‌ختی پیترۆگراد) دا‪,‬‬ ‫وه‌ك و به‌شێك له‌ پێداویستییه‌كانی‪,‬‬ ‫به‌ده‌ستهێنانی بڕوانامه‌ی ماجستێر‪.‬‬ ‫كه‌ پڕۆفیسۆر (ئه‌لێكسه‌نده‌ر نیكه‌اڵێڤیج‬ ‫ك��ورت��س��ێ��ڤ) ‪ -‬پ��ڕۆف��ی��س��ۆری به‌شی‬ ‫م���ێ���ژووی ڕووس���ی���ا‪ ,‬س �ه‌رپ �ه‌رش��ت��ی‬ ‫كردووه‌‪ .‬ئه‌م ماجستێرنامه‌یه‌‪ ,‬ل ‌ه (‪)80‬‬ ‫الپ�ه‌ڕ ‌ه پێك هاتووه‌‪ .‬جگ ‌ه ل ‌ه پێشه‌كی‬ ‫و‪ ,‬گووته‌ی كۆتایی و‪ ,‬دۆكۆمێنت و‬ ‫وێنه‌كان و‪ ,‬په‌راوێز و ژێده‌ره‌كان و‪,‬‬ ‫لیستی سه‌رچاوه‌كان‪ .‬لێكۆڵینه‌وه‌كه‌‪ ,‬ل ‌ه‬ ‫(‪ )2‬دوو به‌شی سه‌ره‌كی پێك دێت‪ .‬ل ‌ه‬ ‫پێشه‌كی دا‪ ,‬باس له‌م بابه‌تان ‌ه كراوه‌‪,‬‬ ‫وه‌ك و‪ :‬گرنگی لێكۆڵینه‌وه‌ك ‌ه و‪ ,‬بابه‌ت‬ ‫و‪ ,‬پڕۆژه‌ی لێكۆڵینه‌وه‌ك ‌ه و‪ ,‬ڕووداو ‌ه‬ ‫یه‌ك ب ‌ه دوای یه‌كه‌كان و‪ ,‬جوگرافیایی‬ ‫لێكۆڵینه‌وه‌كه‌ و‪ ,‬كتێب و سه‌رچاوه‌ی‬ ‫مێژوونووسان و‪ ,‬ئامانج و مه‌به‌ستی‬ ‫لێكۆڵینه‌وه‌كه‌ و‪ ,‬م��ێ��ژوون��ووس��ان و‬ ‫ێ بینراو ‌ه ل ‌ه‬ ‫كاره‌كانیان‪ ,‬ك ‌ه سوودیان ل ‌‬ ‫لێكۆڵینه‌وه‌كه‌دا و‪ ,‬نرخی لێكۆڵینه‌وه‌ك ‌ه‬ ‫و‪ ,‬به‌های زانستی و‪ ,‬ده‌رئه‌نجامه‌كان‬ ‫و‪ ,‬كۆڵه‌ك ‌ه و پێكهاته‌ی لێكۆڵینه‌وه‌كه‌‪.‬‬ ‫و ‌ه ل ‌ه به‌شی یه‌كه‌م دا‪ ,‬ك ‌ه بریتی یه‌‪,‬‬ ‫له‌ (‪ )2‬دوو ته‌وه‌ره‌‪ ,‬به‌م ناونیشانه‌وه‌‪,‬‬ ‫ده‌ست پێده‌كات‪ :‬پێشینه‌ و مه‌رجه‌كانی‬ ‫ش���ۆڕش‪ .‬ت����ه‌وه‌ره‌ی ی �ه‌ك �ه‌م‪ ,‬ب��اس ل ‌ه‬ ‫ن��اڕه‌زای��ی گشتی ده‌ك��ات به‌رامبه‌ر ب ‌ه‬ ‫ف �ه‌رم��ان��ڕه‌وای��ی پ��اش��ای�ه‌ت��ی‪ ,‬ك �ه‌ وه‌ك‬ ‫و ه��ۆك��ارێ��ك��ی س���ه‌ره‌ك���ی ب����ووه‌‪ ,‬بۆ‬ ‫ش��ۆڕش��ی ش��وب��ات��ی س��اڵ��ی ‪ 1917‬ی‬ ‫زایینی‪ .‬و ‌ه ل�ه‌م ت �ه‌وه‌ره‌ی �ه‌دا‪ ,‬ب��اس ل ‌ه‬ ‫شۆڕشی ساڵی ‪ 1905‬ی زایینی كراو ‌ه‬ ‫ل� ‌ه ڕووس��ی��ادا‪ ,‬ل�ه‌گ�ه‌ل ڕووداوه‌ك��ان��ی‬ ‫جه‌نگی یه‌كه‌می جیهانی و‪ ,‬بارودۆخی‬ ‫ڕووسیا‪ .‬و ‌ه له‌ ت �ه‌وه‌ره‌ی دووه‌میش‬ ‫دا‪ ,‬ب���اس ل�� ‌ه ڕووداوه‌ك����ان����ی ڕۆژی‬ ‫(‪ )14‬ی ش��وب��ات ك���راوه‌‪ ,‬ك�ه‌ وه‌ك و‬ ‫زه‌مینه‌سازی و ئاماده‌باشی بوو ‌ه بۆ‬ ‫ش��ۆڕش‪ .‬و ‌ه ل�ه‌م ت���ه‌وه‌ره‌ش دا‪ ,‬باس‬ ‫ل ‌ه ڕووداوه‌كانی ساڵی ‪1917‬ی زایینی‬ ‫ك��راوه‌ ل ‌ه ڕووس��ی��ادا‪ ,‬وه‌ ب ‌ه تایبه‌تی‬ ‫ڕووداوی ڕۆژی (‪ )14‬ی شوبات‪ ,‬ك ‌ه‬ ‫ڕۆڵێكی گرنگی بینیووه‌‪ ,‬له‌و شۆڕشه‌دا‪.‬‬ ‫وه‌ به‌شی دووه‌میش‪ ,‬به‌م ناونیشان ‌ه‬ ‫ده‌ست پێده‌كات‪ ,‬گه‌شه‌كردنی شۆڕش‪.‬‬ ‫ك � ‌ه دی��س��ان �ه‌و ‌ه ل � ‌ه (‪ )2‬دوو ت���ه‌وه‌ر ‌ه‬ ‫پێك دێ��ت‪ .‬ت����ه‌وه‌ره‌ی ی�ه‌ك�ه‌م��ی‪ ,‬باس‬ ‫له‌ په‌ره‌سه‌ندن و پێشكه‌وتنی گشتیی‬ ‫ب��زوت��ن �ه‌وه‌ی ی��اخ��ی��ب��ووان ده‌ك���ات‪ ,‬و ‌ه‬

‫وه‌اڵمدانه‌وه‌یان له‌ الیه‌ن ده‌سه‌اڵته‌وه‌‪.‬‬ ‫كه‌ تێیدا باس له‌ ڕۆڵ��ی شۆڕشگێڕان‬ ‫ئه‌كات‪ ,‬و ‌ه مامه‌ڵه‌ی خراپی ده‌سه‌اڵت‬ ‫به‌رامبه‌ر ب ‌ه هاواڵتییان و شۆڕشگێڕان‪.‬‬ ‫و ‌ه ت�������ه‌وه‌ره‌ی دووه‌م���ی���ش���ی‪ ,‬ب��اس‬ ‫ل�ه‌ ڕاپ�ه‌ڕی��ن��ی پیترۆگراد و‪ ,‬كه‌وتنی‬ ‫پاشایه‌تی ده‌ك��ات‪ .‬ك ‌ه ئه‌ویش كۆتایی‬ ‫ده‌سه‌اڵتی پادشا (نیكۆاڵی دووه‌م) ه‌‪,‬‬ ‫له‌سه‌ر ته‌ختی ده‌سه‌اڵت دا‪ .‬وه‌ پاشان‬ ‫لێكۆڵه‌ر‪ ,‬دێته‌ س �ه‌ر باسی گووته‌ی‬ ‫ك��ۆت��ای��ی‪ ,‬ك �ه‌ بریتی ی��ه‌‪ ,‬ل �ه‌ پوخته‌ی‬ ‫باسه‌كه‌ی و‪ ,‬ئه‌و ڕووداو ‌ه گرنگانه‌ی‪,‬‬ ‫ك ‌ه ڕۆڵییان گێڕاوه‌‪ ,‬له‌و شۆڕش ‌ه دا‪.‬‬ ‫شیاووی باسه‌‪ ,‬ئه‌م گووته‌ی كۆتاییه‌‪,‬‬ ‫ب��ۆخ��ۆی لێكۆڵینه‌وه‌یه‌كی زانستییه‌‪,‬‬ ‫كه‌ ب ‌ه سه‌رپه‌رشتی‪ ,‬سه‌رپه‌رشتیاری‬ ‫نێوبراو ن��ووس��راوه‌‪ ,‬و ‌ه ن��ێ��ردراوه‌ بۆ‬ ‫كۆنفڕانسێك‪ ,‬ك ‌ه ل ‌ه زانكۆی حكومی‬ ‫كورسك به‌ستراوه‌‪ ,‬و ‌ه ئێستا ئاماده‌ی ‌ه‬ ‫بۆ چ��اپ‪ .‬پاشان لێكۆڵه‌ر‪ ,‬په‌راوێز و‬ ‫ژێده‌ره‌كانی تۆمار كردووه‌‪ .‬و ‌ه دواتر‬ ‫كۆمه‌ڵێك وێن ‌ه و دۆكۆمێنتی‪ ,‬ل ‌ه شێوه‌ی‬ ‫وێنه‌ ب�ڵاو ك��ردۆت��ه‌وه‌‪ ,‬ك� ‌ه ژم��اره‌ی��ان‬ ‫(‪ )20‬وێنه‌ ده‌بێت‪ .‬ك ‌ه زیاتر گوزارشت‬ ‫له‌ ب��ارودۆخ��ی ڕووس��ی��ا ده‌ك���ه‌ن‪ ,‬له‌و‬ ‫ق��ۆن��اغ �ه‌ م��ێ��ژووی��ی �ه‌دا‪ .‬دوات���ری���ش ل ‌ه‬ ‫لیستی س �ه‌رچ��اوه‌ك��ان دا‪ ,‬لێكۆڵه‌ر‪,‬‬ ‫ن����اوی ت�����ه‌واوی ئ���ه‌و س��ه‌رچ��اوان��ه‌ی‬ ‫تۆمار ك��ردووه‌‪ ,‬ك ‌ه ل ‌ه لێكۆڵینه‌وه‌كه‌ی‬ ‫دا‪ ,‬س��وودی لێ‌ بینیوو ‌ه و‪ ,‬ژماره‌یان‬ ‫(‪ )62‬س�ه‌رچ��اوه‌ی�ه‌‪ .‬شیاوی باسه‌‪ ,‬چ‬ ‫له‌ لیستی په‌راوێز و ژێده‌ره‌كان دا و‪,‬‬ ‫چ ل ‌ه لیستی سه‌رچاوه‌كان دا‪ ,‬ناوی‬ ‫ئه‌و لێكۆڵینه‌و ‌ه زانستییانه‌ نووسراوه‌‪,‬‬ ‫ك��ه‌ ن���ووس���ه‌ر ب�ڵ�اوی���ان ك���ردۆت���ه‌وه‌‪.‬‬ ‫و ‌ه ت����ه‌واوی ئ��ه‌و س��ه‌رچ��اوان��ه‌ی‪ ,‬ك ‌ه‬ ‫ل���ه‌م ل��ێ��ك��ۆڵ��ی��ن �ه‌وه‌ی �ه‌دا س�����وودی لێ‬ ‫وه‌رگ����ی����راوه‌‪ ,‬ب��ه‌ زم��ان��ی ڕووس��ی��ی �ه‌‪.‬‬ ‫چ��ون��ك��ی ل��ێ��ك��ۆڵ��ی��ن�ه‌وه‌ك�ه‌‪ ,‬ب��ۆخ��ۆی ل ‌ه‬ ‫ب���اره‌ی قۆناغێكی م��ێ��ژووی��ی وواڵت��ی‬ ‫ڕووسیایه‌‪ ,‬بۆیه‌ باشترین سه‌رچاو ‌ه‬ ‫بۆ ئه‌م بابه‌ته‌‪,‬ئه‌و سه‌رچاوانه‌یه‌‪ ,‬ك ‌ه ب ‌ه‬ ‫زمانی ڕووسی نووسراون‪ .‬هه‌رچه‌ند ‌ه‬ ‫لێكۆڵه‌ر‪ ,‬زۆر هه‌وڵی داوه‌‪ ,‬سه‌رچاو ‌ه‬ ‫به‌ زمانی ك��وردی و‪ ,‬عه‌ره‌بی به‌كار‬ ‫بهێنێت‪ ,‬به‌اڵم دیار ‌ه جێگه‌ی ڕه‌زامه‌ندی‬ ‫سه‌رپه‌رشتیاره‌كه‌ی نه‌بووه‌‪ .‬شیاوی‬ ‫ب��اس �ه‌‪ ,‬ه��ه‌ر ل � ‌ه پ��اش به‌ده‌ستهێنانی‬ ‫ماجستێرنامه‌كه‌ی‪ ,‬نێوبراوو له‌ الیه‌ن‬ ‫ڕاگرایه‌تی كۆلێجی مێژووه‌وه‌‪ ,‬داوای‬ ‫لێكراو ‌ه ك ‌ه بگه‌ڕێته‌وه‌‪ ,‬بۆ ته‌واوكردنی‬ ‫خوێندنی دكتۆراكه‌ی‪.‬‬

‫‪HEMA‬‬

‫‪35‬‬


‫هه‌مه‌ڕه‌نگ‬

‫ئه‌و میوانه‌ی توێكڵه‌كانیان سودی هه‌ی ‌ه كامانه‌ن؟‬

‫‪-1‬ت������وێ������ك������ڵ������ی پ������رت������ه‌ق������اڵ‬ ‫خواردنی توێكڵی پرته‌قاڵ یارمه‌تی‬ ‫ك���ه‌م���ك���ردن���ه‌وه‌ی ك��ۆل��ی��س��ت��رۆڵ��ی‬ ‫ل �ه‌ش ده‌دات‪ ،‬ه �ه‌روه‌ه��ا مه‌ترسی‬ ‫توشبوون ب ‌ه گیرانی خوێنبه‌ره‌كانی‬ ‫دڵ كه‌مده‌كاته‌وه‌‪ ،‬به‌هۆی بوونی‬ ‫رێژه‌یه‌كی زۆر پێكهاته‌ی ریشاڵی‬ ‫یارمه‌تی نه‌هێشتنی قه‌بزی و غازاتی‬ ‫س��ك ده‌دات ب�ه‌ت��ای��ب�ه‌ت��ی ب��ۆ ئ�ه‌و‬ ‫كه‌سانه‌ی نه‌خۆشی كۆڵۆنیان هه‌یه‌‪.‬‬ ‫‪-2‬ت���������وێ���������ك���������ڵ���������ی ل����ی����م����ۆ‬ ‫توێكڵی لیمۆ سودێكی ته‌ندروستی‬ ‫باشی هه‌یه‌‪ ،‬رۆڵێكی سه‌ره‌كی هه‌ی ‌ه ل ‌ه‬ ‫ده‌ركردنی ژه‌هری له‌ش ده‌بینێت ‪ ‬و‬ ‫ل���ه‌ش ل���ه‌ داخ������وران ده‌پ��ارێ��زێ��ت‬ ‫و دژی ن�ه‌خ��ۆش��ی شێرپه‌نجه‌یه‌‪،‬‬

‫ه��ه‌روه‌ه��ا توێكڵی لیمۆ یارمه‌تی‬ ‫كه‌مكردنه‌وه‌ی كۆلیسترۆڵی له‌ش‬ ‫ده‌دات و دڵ ل ‌ه نه‌خۆشی ده‌پارێزێت‪.‬‬ ‫‪-3‬ت��������وێ��������ك��������ڵ��������ی ش������وت������ی‬ ‫توێكڵی شوتی یارمه‌تی چاالكردنی‬ ‫س��وران��ی خوێن ده‌دات‪ ،‬هه‌روه‌ها‬ ‫به‌رزی په‌ستانی خوێن كه‌مده‌كاته‌و ‌ه‬ ‫رای�����ده‌گ�����رێ�����ت ب���ه‌ی���ه‌ك���س���ان���ی‪.‬‬ ‫‪-4‬ت������وێ������ك������ڵ������ی ئ������ه‌ن������ه‌ن������اس‬ ‫خواردنی توێكڵی ئه‌نه‌ناس سودی‬ ‫زۆری ه �ه‌ی � ‌ه ب����ه‌الَم م�ه‌ب�ه‌س��ت‬ ‫ل���ه‌م���ه‌ ت��وێ��ك��ڵ��ی ن����اوه‌وه‌ی���� ‌ه ن��ه‌ك‬ ‫ده‌ره‌ك���ی‪ ،‬به‌هۆی ترشی ئۆمیگای‬ ‫‪ 3‬ی��ارم �ه‌ت��ی ه �ه‌رس��ك��ردن��ی گ��ه‌د ‌ه‬ ‫ده‌دات و خ��ێ��رای ده‌ك���ات‪ ،‬ب��ۆ ئه‌و‬ ‫ك��ه‌س��ان��ه‌ی ده‌ی���ان���ه‌وێ���ت كێشیان‬

‫ونبوون ‪:‬‬

‫ناسنامه‌یه‌كی په‌روه‌رده‌ی كه‌الر ب ‌ه ناوی ( الوان ئه‌حمه‌د خدر) ون بووه‌ هه‌ر كه‌سێك‬ ‫ده‌یدۆزێته‌وه‌ په‌یوه‌ندی به‌م ژمار‌ه ته‌له‌فۆنه‌و‌ه بكات ‪07708922484‬‬ ‫‪36‬‬

‫‪HEMA‬‬

‫ژمار‌ه (‪2015 /12/13 : )3‬‬

‫داب��ه‌زێ��ت س��ودێ��ك��ی ب��اش��ی هه‌یه‌‪.‬‬ ‫‪-5‬ت��������وێ��������ك��������ڵ��������ی ك�������ی�������وی‪:‬‬ ‫خ�������واردن�������ی ت���وێ���ك���ڵ���ی ك���ی���وی‬ ‫چ���اره‌س���ه‌رێ���ك���ی ب���اش���ه‌ ب���ۆ ئ��ه‌و‬ ‫كه‌سانه‌ی توشی هه‌وكردن بوون‬ ‫ی���ان ت��وش��ی ح �ه‌س��اس��ی �ه‌ت ب��وون‬ ‫ب���ۆ ئ�����ه‌وه‌ی دژی ب��وه‌س��ت��ێ��ت �ه‌وه‌‪،‬‬ ‫ن��اه��ێ��ل��ێ��ی��ت زی���ات���ر گ��ه‌ش��ه‌ ب��ك��ات‪.‬‬ ‫‪-6‬ت����������وێ����������ك����������ڵ����������ی م���������ۆز‬ ‫توێكڵی م��ۆز پێكهاته‌یه‌كی باش ‌ه‬ ‫بۆ ئه‌و كه‌سانه‌ی توشی خه‌مۆكی‬ ‫ده‌ب��ن‪ ،‬چونك ‌ه ئارامیان ده‌كاته‌وه‌‪،‬‬ ‫ه����ه‌ره‌ه����ا پ����ارێ����زگ����اری ل���ه‌ چ��او‬ ‫ده‌ك��ات ‪ ‬دژی دروستبوونی ئاوی‬ ‫سپی‪ ،‬جگ ‌ه له‌وه‌ی توێكڵی مۆز ددان‬ ‫سپی ده‌كاته‌و ‌ه و پاكی ده‌كاته‌وه‌‪.‬‬


‫شمشاڵه‌ غه‌مگينه‌ك ‌ه‬ ‫دیار ڕه‌شید‬ ‫قاميشێك ل ‌ه بن ته‌روويه‌كى دوور ‌ه‬ ‫ده‌س��ت��ى گ��وێ��ى چ���ه‌م ‪ ,‬عه‌يامێك‬ ‫بوو ده‌ستى كه‌سى پێنه‌گه‌يشتبوو‬ ‫بۆ سوتاندن ‪ ,‬ت��اك ب��ووب��وه‌و ‌ه ل ‌ه‬ ‫هاوبنج و ده‌س��ت�ه‌ خوشكه‌كانى ‪,‬‬ ‫هێند ‌ه ده‌رده‌سه‌رى سه‌ر ئه‌و ئاو و‬ ‫چه‌مه‌ى ديبوو ووشك هه‌ڵگه‌ڕابوو‬ ‫‪ ,‬چ����وار ك���ون ل��ه‌ س���ه‌ر ت��ا پاينى‬ ‫دروس��ت ب��وو ب��وو ‪ ,‬ئ �ه‌و هه‌ميش ‌ه‬ ‫ب �ه‌ ده‌م شنه‌ و ه���اژه‌ى چ �ه‌م �ه‌و ‌ه‬ ‫ده‌يفيكاندو ئ����اوازى ب��ۆ دار ژاڵ � ‌ه‬

‫ك��ان��ى ئ �ه‌و ده‌وروب�����ه‌ر ‌ه ده‌ژه‌ن���د و‬ ‫گوڵ ‌ه په‌مه‌ييه‌كانى دار ژاله‌كانيش‬ ‫به‌ده‌م ئاوازه‌و ‌ه به‌ تاقه‌ت سه‌مايان‬ ‫ده‌ك��رد ‪ ,‬چ��ۆن ئ��اوازێ��ك ‪..‬ڕه‌س��ه‌ن‬ ‫و ب��ێ گ��ه‌رد پ��ڕ ب� ‌ه ق��وڕگ��ى شنه‌ى‬ ‫ئاو ‪,‬ئه‌م ‌ه به‌زمى رۆژانه‌يان بوو ‪.‬‬ ‫زۆرى پێ ناچێت راوچييه‌كى به‌د‬ ‫‪,‬پ��اش ئ �ه‌وه‌ى ب ‌ه ده‌ستى به‌تاڵه‌و ‌ه‬ ‫ملى حيز ده‌ك���ات ب���ه‌ره‌و م��اڵ ‪ ,‬ل ‌ه‬ ‫ڕێگه‌دا گوێى له‌م شايى و لۆغانه‌ى‬ ‫قاميش و ژاڵه‌كان ده‌بێت ‪ ,‬په‌نج ‌ه ل ‌ه‬ ‫سه‌ر به‌له‌فيتكه‌ى ساچمه‌زه‌نه‌كه‌ى‬ ‫توند ده‌كات و ب ‌ه كورپه‌ كورپ بۆيان‬

‫ده‌چێته‌ پێشه‌وه‌ ‪ ,‬هيچ نێچيرێك‬ ‫به‌دى ناكات ‪ ,‬خۆى قيت ده‌كاته‌و ‌ه‬ ‫و چه‌كه‌كه‌ى ده‌ك��ات�ه‌و ‌ه شان و ب ‌ه‬ ‫هه‌ردوو ده‌ستى قاميش ‌ه ژه‌نياره‌ك ‌ه‬ ‫له‌ بنجه‌كه‌ى هه‌ڵده‌كه‌نێ ‪ ,‬هه‌ر چى‬ ‫ته‌فرنجه‌ى ده‌دات ‪ ,‬ل ‌ه شمشاڵێكى‬ ‫ق���ودره‌ت���ى ئ �ه‌چ��ێ ‪,,‬چ��ه‌ن��د ج��ارێ��ك‬ ‫ف��وو ب�ه‌ گ���ه‌روى ووشكيدا ده‌ك��ات‬ ‫‪ ,‬ب��ۆ ه �ه‌رج��ارێ��ك و ب �ه‌ ئ��اوازێ��ك‬ ‫شمشاڵ ده‌دات� ‌ه قوڵپه‌ى گريان ‪.....‬‬ ‫ئيدى له‌و ڕۆژه‌ب ‌ه دواوه‌ ئه‌م شمشاڵ ‌ه‬ ‫جگ ‌ه ل �ه‌ ئ���اوازى گ��ري��ان ‪ ,‬هه‌موو‬ ‫ئاوازه‌كانى ترى بيرده‌چێته‌و ‌ه‬

‫خه‌یار تازه‌ترین ڕێگا بۆ چاره‌سه‌ركردنی سه‌رئێشه‌‬

‫ئه‌نجامه‌كانی نوێترین توێژینه‌وه‌ی‬ ‫زانستی ده‌ریان خستوو ‌ه شه‌ربه‌تی‬ ‫خ���ه‌ی���ار ب��اش��ت��ری��ن چ����اره‌س����ه‌ر ‌ه‬ ‫ب���ۆ ڕزگ����ارب����وون ل��� ‌ه س �ه‌رئ��ێ��ش �ه‌‪.‬‬ ‫ل��� ‌ه ت���وێ���ژی���ن���ه‌وه‌ك��� ‌ه ك��� ‌ه ل���ه‌الی���ه‌ن‬ ‫سه‌نته‌ری توێژنه‌وه‌ی كالیفۆرناو ‌ه‬

‫ئه‌نجامدراو ‌ه خ��واردن��ی شه‌ربه‌تی‬ ‫خ���ه‌ی���ار ك��� ‌ه پ��ێ��ك��دێ��ت ل���ه‌ گ��ی��راوی‬ ‫ئاوی یه‌ك خه‌یار و یه‌ك كه‌وچكی‬ ‫چ���ا ش��ه‌ك��ر ب��اش��ت��ری��ن چ���اره‌س���ه‌ر‬ ‫ب���ۆ ڕزگ����ارب����وون ل��� ‌ه س �ه‌رئ��ێ��ش �ه‌‪.‬‬ ‫ل ‌ه توێژینه‌وه‌كه‌دا ئه‌وه‌ش خراوه‌ت ‌ه‬

‫ڕوو ل ‌ه كاتی هه‌رست كردن ب ‌ه ئازار‬ ‫پێویست ‌ه ئه‌م شه‌ربه‌ت ‌ه بخورێته‌و ‌ه و‬ ‫پاش نیو كاتژمێر ل ‌ه خواردنه‌وه‌شی‬ ‫ب��� ‌ه ت����ه‌واوه‌ت����ی ك��اری��گ��ه‌ری��ه‌ك��ه‌ی‬ ‫ده‌رده‌كه‌وێت‪.‬‬ ‫‪HEMA‬‬

‫‪37‬‬


‫رێكخراوی ژیان بۆ‬ ‫فریاكه‌وتن و گه‌شه‌پێدان‬

‫‪ZH.O.E.D‬‬ ‫‪38‬‬ ‫‪38‬‬

‫‪HEMA‬‬ ‫‪HEMA‬‬

‫ژمار‌ه (‪2015 /12/13 : )3‬‬


‫پرۆژه‌یه‌كی نیشتمانی ل ‌ه‬ ‫خه‌ڵكه‌و ‌ه بۆ خه‌ڵك‬ ‫‪07701924409‬‬

‫‪07701368954‬‬

‫رێكخراوی ژیان بۆ فریاكه‌وتن و گه‌شه‌پێدان‬ ‫په‌نایه‌ك بۆ ب ‌ێ نه‌وایان ‪..‬‬ ‫ده‌ستێك بۆ بوژانه‌وه‌ی ژیانی هه‌ژاران‬

‫‪HEMA‬‬ ‫‪HEMA‬‬

‫‪39‬‬ ‫‪39‬‬


‫دوا ستوونی‬

‫دەست پێشخەری شەفافیەت‬ ‫ک��ۆم��ەڵ��ێ��ک واڵت و ک��ۆم��پ��ان��ی��ا و‬ ‫رێ��ک��خ��راوەی کۆمەڵگەی م��ەدەن��ی‬ ‫جۆراوجۆر لە کۆنگرەی (النکاستر‬ ‫ه��اوس) لەساڵی ‪ 2003‬لە لەندەن‬ ‫ئامادەبوون کە لە الیەن حکومەتی‬ ‫شانشینی یەکگرتوو رێکخرابوو‪،‬‬ ‫ئ���ام���ادەب���وان ل���ەس���ەر ک��ۆم��ەڵ��ێ��ک‬ ‫پ��رەن��س��ی��پ رێ���ک���ەوت���ن ل���ە پ��ێ��ن��او‬ ‫شەفافیەتی زی��ات��ر ل��ە پ����ارەدان و‬ ‫ئیراداتەکانی کەرتی پیشەسازی‬ ‫وەدەرهێنراو‪.‬‬ ‫ئ��ەم بەڵگەنامەیە ل��ە دوات����ردا بە‬ ‫پ��رەن��س��ی��پ��ەک��ان��ی��دەس��ت��پ��ێ��ش��خ��ەری‬ ‫شەفافیەت ناسرا‪.‬‬ ‫بارەگای ئەم رێکخراوە ئێستا لە‬ ‫ئۆسلۆیە چەند واڵتێک پابەندن بەم‬ ‫رێکخراوە‪ ,‬عێراقیش لە ساڵی ‪2010‬‬ ‫بەڵێنی پابەند بوونی داوە ‪.‬‬ ‫دەس��ت پێشخەری شەفافیەت بۆ‬ ‫وەدەرهێنان و کانزاکان بە تایبەتی‬ ‫نەوت و گاز سااڵنە ڕاپۆرتی خۆی‬ ‫باڵو دەکاتەوە و کە چاودێری داتاو‬ ‫ژمارەکانی فرۆشتن و دەرهێنان‬ ‫دەک���ات لە نێوان کۆمپانیاکان و‬ ‫حکومەت ‪.‬‬ ‫م����اوەی چ��ەن��د س��اڵ��ێ��ک��ە ل��ەع��ێ��راق‬ ‫رێکخراوەکانی کۆمەڵگای مەدەنی‬ ‫دەس���ت پێشخەرێ شەفافیەتیان‬ ‫دامەزراندووە و حکومەتیش پابەندە‬ ‫بە بنەماکانی ‪.‬‬ ‫ئ��ەوەی گرنگە باسی بکەم رۆڵی‬ ‫رێکخراوەکانی کۆمەڵگای مەدەنیە‬ ‫ل���ەب���واری ش��ەف��اف��ی��ەت ل��ەس��ام��ان��ە‬ ‫سروشتیەکان ‪.‬‬ ‫لەم رۆژان��ەی راب��ردوو رێکخراوی‬ ‫‪40‬‬

‫‪HEMA‬‬

‫ئاشتی و ئازادی لە هەولێر خولێکی‬ ‫راهێنانی ل��ەب��واری ن���ەوت و گاز‬ ‫کردوە بەنیازە لە ناوەڕاستی مانگی‬ ‫دوانزە کۆنفرانسی دەستپیشخەری‬ ‫شەفافیەت لە کوردستان ببەستێت ‪.‬‬ ‫ئەمە بۆ یەکەم جارە لەکوردستان‬ ‫بەو شێوە کار لە سەر شەفافیەتی‬ ‫نەوت و گاز بکرێت ‪.‬‬ ‫ئەمە هەنگاوێکی گرنگە بۆ ئەوەی‬ ‫چ����اودێ����ری وەزارەت��������ی س��ام��ان��ە‬ ‫سروشتیەکان بکرێت و ب��ەوردی‬ ‫ڕاپ���ۆرت���ەک���ان���ی ئ����ەو وەزارەت�������ە‬ ‫هەڵسەنگاندنی بۆ بکەن و بەراوردی‬ ‫بکەن بە ڕاپ��ۆرت��ی کۆمپانیاکان و‬ ‫کڕیارەکان ‪.‬‬ ‫ه��ەرچ��ەن��دە ک��وردس��ت��ان خ���اوەن‬ ‫ق��ەوارەی��ەک��ی س��ەرب��ەخ��ۆی خۆی‬ ‫ن��ی��ە ن��ات��وان��ێ��ت ب���ەش���دارب���ێ���ت لە‬ ‫دەستپێشخەری شەفافیەتی جیهانی‬ ‫بەاڵم دەتوانێت لەرێگای عێراقەوە‬ ‫کاربکات‪.‬‬ ‫لەم هەنگاوە رۆڵی ڕێکخراوەکانی‬ ‫کۆمەڵگای م��ەدەن��ی گرنگی خۆی‬ ‫ه��ەی��ە ب��ەڕاپ��ۆرت��ەک��ان��ی��ان دەت��وان��ن‬ ‫ژمارەکان بگۆڕن‪.‬‬ ‫دەس����ت پ��ێ��ش��خ��ەری ش��ەف��اف��ی��ەت‬ ‫کۆمەڵێک یاساو پێوەر و پرنسیبی‬ ‫خۆی هەیە بۆ کار کردن کە بایەخی‬ ‫تایبەتی لە ئاستی نیودەوڵەتی هەیە‬ ‫بۆ متمانە پێکردنی واڵتانی جیهان‬ ‫ئ��ام��ان��ج ل����ەم ک����ارە ش��ەف��اف��ی��ەت��ی‬ ‫زی��ات��ری ل��ە ب���واری ن���ەوت و گاز‬ ‫ک���ە ه���ەم خ��ەڵ��ک��ی ک���وردس���ت���ان و‬ ‫حزبە سیاسیەکان متمانەیان بە‬ ‫ڕاپۆرتەکان و ژمارەکان نیە بگرە‬

‫ژمار‌ه (‪2015 /12/13 : )3‬‬

‫دات��او نرخەکان هەمیشە گومانی‬ ‫پەرلەمانتار و سیاسیەکانی لەسەر‬ ‫بوو‪ ،‬بەجۆرێک گرژی وئاڵۆزیەکانی‬ ‫هەرێمی کوردستان هۆکارەکانی‬ ‫دەس���ت ت��ێ��وەردان��ی ح��زب��ەک��ان��ە لە‬ ‫سامانی سروشتی ‪.‬‬ ‫بەشێکی تری نەبوونی کۆمپانیای‬ ‫ن��ی��ش��ت��م��ان��ی ب��ۆ وەدەره���ێ���ن���ان و‬ ‫ف��رۆش��ت��ن و پ���ااڵوت���ن ک���ە زی��ات��ر‬ ‫کێشەکانی گ���ەورە ت��ر ک���ردووە ‪،‬‬ ‫ب��ۆ چ��ارەس��ەرک��ردن��ی ئ��ەم کێشانە‬ ‫دەستپێشخەری شەفافیەت دەتوانێت‬ ‫ه��ەن��گ��اوێ��ک��ی ج���دی ب��ن��ێ��ت ئ��ەگ��ەر‬ ‫حزب و حکومەت هەنگاو بنێن بۆ‬ ‫شەفافیەت لە وەدەهێنراوەکان ‪.‬‬

‫جه‌الل هۆرێنی‬


Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.