Tijding

tijding Ledenblad van de IZB, jaargang 74, nr. 1

Lessen trekken uit

missionaire projecten

• Paul en Tine Visser vertellen Amsterdamse verhalen • Doorstart voor ‘Het Pand’ in Groningen

column

De lastige ander is de arts die Christus naar mij toestuurt

D

eze spreuk over Christus, mijzelf en de ‘lastige ander’ las ik in de Adventskalender die onze kerk vorig jaar uitgaf. Het zijn woorden, afkomstig van een monnik uit de vierde eeuw; ze geven te denken. De context waarin de kerk in de Westerse wereld vandaag leeft, is als die lastige ander: een geseculariseerde omgeving; een levensgevoel dat het ons moeilijk maakt met zijn ongelovige vragen; een samenleving die tot in de nerf heidens is; een cultuur die afgrondelijke twijfels veroorzaakt; wetenschap die niets kan met godsvrucht… Een lastige ander en meer dan dat. Was het maar anders, denken wij. Misschien zelfs: was ik maar in een andere eeuw geboren! Of… zouden wij moeten leren om radicaal anders tegen de dingen aan te kijken?

Louïs Wüllschleger, directeur

“Ik schrijf het met vrees en beven op”

De lastige ander: dat is degene die mij steeds raakt in mijn kwetsbare plek; hij bederft altijd de goede dingen. Zo voel ik dat. In de spreuk boven deze column is echter sprake van een totaal andere benadering. De lastige ander kwetst niet, maar heelt. Een heelmeester is hij, gezonden door Christus zelf. Hij maakt duidelijk waar in mijn leven de plekken zitten die genezing nodig hebben. Uitgerekend de lastige ander dient het doel dat Christus met mij voor heeft. Niet degene die mij pleziert, maar de lastige ander: die is door Christus gestuurd.

En het is tot mijn heil dat ik die lastige ander niet negeer, maar serieus neem.

Heeft Christus zelf ons in de situatie van vandaag gebracht? Ik schrijf het met vrees en beven op. Toch: heeft Hij ons hierin gebracht, omdat wij -zijn kerk- al veel eerder in grote nood verkeerden en het niet beseften? Is het probleem misschien niet wat er vandaag met de kerk gebeurt, maar juist wat zich gisteren afspeelde, in de voorgaande fase van onze geschiedenis: de vanzelfsprekendheid, de christelijkheid die tot een lege huls werd? Zendt Christus ons vandaag een heelmeester in de gestalte van een lastige ander?

Om ons terug te brengen bij Zichzelf, bij het hart van het evangelie, bij onze roeping in de wereld?

Het kan geen noodlot zijn waardoor de christelijke gemeente in de Westerse wereld van vandaag getroffen wordt. Christus weet wat Hij doet, als Hij ons door het nulpunt laat gaan. Eenmaal bracht Hij zelf zijn discipelen in de storm.

Vandaag stuurt Hij de lastige ander op ons pad. In het evangelie loopt het eropuit dat de discipelen in diepe aanbidding stamelen: wie is toch Deze…! •

02

Tijding • voorjaar 2012

Links: Paul Kurpershoek, rechts: Jan Waanders

Onverwachte samenwerking met Nederlands Gereformeerde Kerk Groningen

Doorstart van ‘Het Pand’ binnen bereik Dankzij een royale financiële toezegging van de Nederlands Gereformeerde Kerk in Groningen heeft de actie ‘Help ‘Het Pand’ uit de brand’ een onverwachte opsteker gekregen. De verhuizing van ‘Het Pand’ naar een nieuw missionair-diaconaal centrum is daarmee opeens een forse stap dichterbij gekomen. En de beide betrokken gemeenten, de ‘Tehuisgemeente’ (NGK) en de wijkgemeente Martinikerk (de ‘moedergemeente’ van ‘Het Pand’) verkennen vormen van samenwerking.

Onafhankelijk van elkaar zeggen Jan Waanders, IZB-evangelist, en Paul Kurpershoek, voorganger van de Tehuisgemeente dat ze in de recente ontwikkelingen de leiding van God hebben ervaren. ‘Die uitdrukking ligt mij niet voor in de mond, maar dit was wel een heel bijzondere gewaarwording’, zegt Paul.

Voor wie de actie was ontgaan: ‘Het Pand’ is een missi-

onair-diaconaal centrum in een verbouwd garagepand in een ‘Vogelaarwijk’ aan de rand van de Groningse binnenstad. Vanuit de wijkgemeente Martinikerk – die 2 km verderop samenkomt – is er sinds eind jaren ‘80 een IZBevangelist werkzaam. De gestage groei van het kinder- en tienerwerk én de wens om te komen tot gemeentestichting/gemeenschapsvorming maakt verhuizing naar een groter onderkomen noodzakelijk. De actie ‘Help Het Pand

voorjaar 2012 • Tijding

03

zaterdag 15 september

lert ocht ie w r o s n o p s

Op de pedalen voor Het Pand De IZB en IZB-Ark organiseren op zaterdag 15 september een sponsor-wielertocht. De renners rijden van Rijssen naar Groningen, een tocht van

een kerkgebouw, maar komen bijeen in de aula van een school – hebben we het huis verkocht. Het geld parkeerden we op een rekening.

ca. 150 km. De opbrengst komt ten goede aan Het Pand.

We hadden afgesproken dat de besteding van het geld

Het initiatief voor de tocht is afkomstig van twee IZB-collega’s: Jan Waanders, evangelist in Groningen, geboren en getogen in Rijssen, en Hans Borghuis, manager van IZB-Ark, eveneens woonachtig in het Twentse stadje. Beiden zijn bovendien in hun vrije tijd toerrijders, eveneens veel andere leden van de hervormde gemeente daar. Tourclubs in de regio worden uitgenodigd om mee te doen aan het sportieve evenement voor het goede doel.

Toerrijders uit het hele land, ouderen en jongeren, kunnen aan de tocht deelnemen. Via sponsors zorgt IZB-Ark voor speciale fietskleding. Er wordt gereden in verschillende groepen en met verschillende snelheden, onder leiding van getrainde groepsleiders. De tocht eindigt bij Het Pand, in de Korrewegwijk in Groningen. Voor vervoer retour naar Rijssen wordt gezorgd.

Zie voor meer informatie over de sponsortocht en voor inschrijving: www.helphetpand.nl

uit de brand’ ging vorig jaar van start, om de benodigde 4 ton te werven. Jan Waanders verzond gemeenten in de stad Groningen een verzoek om een keer voor het project te collecteren.

Paul Kurpershoek: ‘Het verzoek belandde net voor het weekend bij mij in de bus; die zondag zouden we met de gemeente een beraad hebben over de besteding van een groot geldbedrag dat wij hadden verkregen door de verkoop van onroerend goed. Tot een jaar of zes geleden beschikte onze gemeente over een herenhuis aan de haven in Groningen. We gebruikten het voor de huisvesting van studenten en voor jeugdwerk, vergaderingen, gesprekskringen, etc. Omdat we niet zo’n beheersgemeente zijn – we beschikken bijvoorbeeld ook niet over

04

Tijding • voorjaar 2012

zou moeten aansluiten bij enkele kernbegrippen van onze ‘BeLeVenDe’ gemeente: bidden, leren, vieren, dienen. Het verzoek van ‘Het Pand’ kwam op een uitgelezen moment.

Onze gedachten over een goede besteding van het geld, werden opeens heel concreet. Als we zouden investeren in ‘Het Pand’ nieuwe stijl, zouden we er een gebedsruimte in kunnen huisvesten; verder zou ook het jeugdwerk en het internationale studentenwerk er een plek kunnen krijgen. En het geeft allerlei mogelijkheden voor onze gemeente om bij het missionaire werk betrokken te zijn.’

“Het verzoek van Het Pand kwam op een uitgelezen moment.”

Op ruim 500 km van huis, tijdens de ‘City2City’-conferentie in Berlijn, ontmoetten Jan Waanders en Paul Kurpershoek elkaar voor het eerst sinds jaren. Het klikte meteen, vertellen ze. Inmiddels zijn er gesprekken op gang gekomen tussen de Martinikerk en de Tehuisgemeente; de predikanten gaan over en weer voor. In de komende tijd moet duidelijk worden op welke manier ‘Het Pand’ een doorstart krijgt: in een nieuwbouwproject (bij de speeltuin), in een wijkhuis of in een te koop staande locatie in de Korrewegwijk.

Jan Waanders is opgetogen over de recente ontwikkelingen. ‘De NGK leent een significant bedrag uit, zonder rente of aflossing. Daarmee zijn we niet in één klap klaar, maar we zijn wel zover dat het plan ineens haalbaar is.

En wat ik belangrijk vind: ze geven zichzelf. Als gemeenten groeien we naar elkaar toe. De eerste vrijwilligers uit hun gemeente zijn begonnen bij een tienermeidenclub in ‘Het Pand’. Het is bijzonder om mee te maken dat de lijnen onverwacht bij elkaar komen.’

Lessen trekken uit

missionaire

projecten

Missionaire projecten zijn leer-werkplekken. Onlangs belegden de collega’s van de IZB en Missionair Werk & Kerkgroei een conferentie, waar twee missionaire werkers spraken over de vraag: Wat kunnen gemeenten en gemeenteleden elders in het land leren van jullie ervaringen? Arjen ten Brinke is sinds 2007 pionier van een prille gemeente in de Haagse Vinexwijk Wateringse Veld. Ds. CorBert de Rooij werkte de afgelopen 5 jaar in een ‘revitaliseringsproject’ in Rotterdam-IJsselmonde. Tien lessen aan de hand van hun inleidingen.

Om u en uw gemeente aan te spiegelen.

voorjaar 2012 • Tijding

05

1

Wees duidelijk waar je in gelooft Wees niet te snel tevreden met ‘het zit wel goed’, maar ga regelmatig met elkaar het gesprek aan

2

over het geloof: Wie is Jezus voor jou? Wat is de kern van het evangelie? Hoe bepaalt dat je dagelijks leven? Dat is essentieel, zowel in nieuwe pioniersplekken als in gevestigde gemeenten. Ook op plaatsen waar men de mond vol heeft over het ‘staan voor de belijdenis’. Het

4

4

Regeren is vooruitzien

Investeer in kinderen en tieners. ‘Wie de jeugd heeft, heeft de toekomst’, zeggen we, maar in de praktijk begin je in menige gemeente pas mee te tellen als je je tienertijd een eindje achter de rug hebt. Kinderen zijn de dragers

van de kerk van de toekomst, daar moet je in investeren.

Jezus navolgen en van Hem getuigen begint al als je 4 jaar

kan zomaar een holle frase worden, die niet werkelijk

bent. Zorg voor training en toerusting. Niet ‘de jeugd bij

leeft.

de kerk houden’ is de inzet, maar: ‘Hoe leren we kinderen en jongeren te leven als getuigen van Christus?’

2

Wees verstaanbaar Er zijn heel wat predikanten die qua social media zeer bij de pinken zijn. Deze

‘testosterondominees’ twitteren er de hele week lustig op los. Maar zodra ze ’s zondags in de kerk zitten, lijken ze opeens van een

3

andere tijd. Spreek heldere taal, die aansluit bij mensen van nu. Overigens zonder inhoudelijk water bij de wijn te doen.

5

Wees ‘eenvoudig missionair’ Een gemeente is op haar best als ze doet wat ze moet doen: getuigen van het evangelie. Gast-

vrij, royaal, niet gericht op zichzelf, maar op de ‘schare’. Missionair werk is niet iets buitengewoons. Het behoort tot het normale christelijke leven van de gelovige en van de gemeente. Het is ook in die zin niet buitengewoon, dat de gemeente vaak niet eens veel overhoop hoeft te halen. Je kunt hetzelfde doen, maar dan anders.

Concentreer je op de kern In een pioniersplek ben je gedwongen een kerkdienst te ontrafelen: Waarom doen we wat we

doen? Je moet bereid zijn om jezelf, je spelregels, je subcultuur, je gemeenschap, je kerk te kruisigen om mensen te winnen voor het evangelie. Veel overtollige ballast kan worden afgelegd, om zo door te dringen tot de kern, het meest wezenlijke. In dat proces ontdek je ook steeds meer dat de kerk niet van jou is, maar van Christus.

‘Missionair werk is oogsten’ ‘Eén van de ontdekkingen die ik gedaan heb, is dat missionair werkers ‘arbeiders in de oogst’ zijn. Maar ik moet het eerste bijbelcommentaar nog tegenkomen dat hier de vinger bij legt. Nergens staat in het Nieuwe Testament ‘ga heen en zaai’. Wij denken bij missionair werk aan zaaien, maar het gaat God om de oogst. We zijn ‘werkers in de wijngaard’. De velden zijn ‘wit om te oogsten’. ‘De oogst is groot, de arbeiders zijn weinig’.

De bodem zit vol knollen en zaden. Er hoeft maar dit te gebeuren en de woestijn zal bloeien als een roos.’

Ds. CorBert de Rooij

Arjen ten Brinke

Ds. CorBert de Rooij

Pure genade ‘In de afgelopen pioniersjaren heb ik geleerd om met ‘geestelijke’ ogen naar de kerk te kijken. Dat lijkt een open deur, maar is het niet. We runnen geen bedrijf, we zijn ingeschakeld bij Zijn zaak.

Dat is pure genade. Dat ik geloof, dat God mij heeft geroepen om van jongs af aan voor Hem te leven, dat kan ik niet uitleggen, dat is een mysterie. Het feit dat ik christen ben, komt niet door Arjen ten Brinke, maar door Hem die mij – om het klassiek te zeggen – te sterk is geworden. Als het voor mij kan, dan kan het zeker voor de buren links, rechts, boven en tegenover mij. Die houding vind ik enorm belangrijk in ons missionaire werk: Kom ga met ons en doe als wij!’

Arjen ten Brinke

06

Tijding • voorjaar 2012

Waarom zouden de vrouwenvereniging of de kinderclub van de kerk hun bijeenkomsten niet openstellen voor bezoekers van buiten de kerkelijke gemeenschap?

6

korte berichten &

personalia

Wees bedacht op persoonlijke ontmoeting Het missionaire is per definitie pastoraal. Bij de meeste kerktoetreders heeft een persoonlijke

ontmoeting een centrale rol gespeeld op hun geloofsweg; een ‘Filippus-ervaring’ (Hand. 8). Wees altijd bedacht op zo’n ontmoeting, die van beslissend belang kan zijn voor een zoeker.

Elke keer als dat gebeurt, is dat iets bijzonders. Het betekent veel voor de persoon zelf, maar ook voor de gemeenschap, die zich verheugt over één zondaar die zich bekeert. Wat kan God met één Rachab, één Ruth, één Maria niet een bijzondere geschiedenis schrijven!

7

Neem de schare serieus Beschouw de ‘schare’ niet als goddeloos object van onze missie, maar als ‘schapen

zonder herder’. Je zult nog eens versteld staan hoeveel ‘kinderen van Abraham’ er onder hen leven. Lang niet alle buitenkerkelijken zijn ‘van God los’. Wees in contact met hen bedacht op Zijn sporen in hun leven.

God is ons tot onze verrassing vaak voor.

8

Benut de kaartenbak Zeker in een volkskerk is de scheiding tussen de gemeente en de schare vloeiend. De Protestantse

Kerk in Nederland werkt momenteel aan een nieuw ledenregistratiesysteem. Hoeveel gemeenten denken er over na om die ‘kaartenbak’ creatief te benutten bij missionair werk?

9

Benoem missionaire kerkrentmeesters Een wijdverbreid misverstand is dat kerkrentmeesters er vooral zijn om ‘op de winkel te passen’. Alle accent valt vaak op het bedrijfsmatige, het zakelijke. Een kerkrentmeester die een wijkgemeente effectief door een saneringsproces heeft geholpen, wordt doorgaans geprezen. Maar de focus zou heel anders dienen te liggen: het beheer moet geheel ten dienste staan van de centrale doestelling van de gemeente, de verkondiging van het evangelie. Geef het missionaire werk dus het volle pond bij het kerkrentmeesterlijk beheer.

10

Gerben van Manen en Jannetje Rebel-Dekker werken sinds februari 2012 tijdelijk in het missionair-diaconale project Thuiskomen (AmsterdamWest). Zij vervangen Hariet Tarpeh-van Ittersum, die met zwangerschapsverlof is. Op 26 februari is bij John en Hariet Tarpeh een dochter geboren, Christy. • Afscheid Margreet Pleizier Margreet Pleizier-den Oudsten is uit dienst getreden. Ze is 18,5 jaar werkzaam geweest als (afdelings) secretaresse; aanvankelijk fulltime, de laatste jaren één dag in de week.

Ze verhuist met haar gezin naar Dirksland, waar haar man predikant wordt van de hervormde gemeente. Haar werk wordt overgenomen door Marja Wessels, die de afgelopen maanden Margreet ook verving tijdens haar zwangerschapsverlof. • Onderzoek naar ‘bereik’ van IZBprojecten Welke mensen bereikt de IZB met missionair werk, welke niet? Welke factoren spelen daarbij een rol?

Dat zijn vragen voor het afstudeeronderzoek van Rik Zwalua, in het kader van zijn masteropleiding Religies in hedendaagse samenlevingen.

In het kader van kerkplanting heeft de bekende Amerikaanse theoloog Tim Keller gesteld dat de Europese voedingsbodem voor een missionaire kerk anders is dan die in de Verenigde Staten. Prof. dr. Stefan Paas viel hem bij. Wat is de relatie tussen de kerk, missionair werk en de moderne Nederlanders? Wat is de achtergrond van mensen die bereikt worden met missionair werk? Waarom worden juist zij bereikt? Gaat het om ‘seculieren’ of vooral om mensen die wel een christelijke opvoeding hebben gehad? Rik hoopt met zijn onderzoek een antwoord op die vragen op het spoor te komen. Het onderzoeksverslag zal in de zomer van 2012 worden afgerond. •

Wees authentiek Doe je niet vromer voor dan je bent. Deel je geloof, maar aarzel ook niet om je twijfels en vragen te tonen. Wees bereid om te dienen. voorjaar 2012 • Tijding

07

In gemeenschap Jaarlijks komen de evangelisten, missionair-predikanten en missionaire toerusters van de IZB bijeen voor een tweedaagse conferentie. Dit jaar waren ze te gast in ‘Mennorode’ bij Elspeet.

Anja van Maanen van de afdeling Toerusting schreef een impressie van de ontmoeting.

Na het dorp is er het bos, het wildrooster en daar waar de gebaande wegen bospaden worden ben ik op mijn bestemming aangekomen. Twee dagen zullen we hier samen naden-

De bijdragen op de eerste dag zijn van ds. Henk de Jong uit Windesheim en van ‘onze’ dr. Wim Dekker. Moderne Devotie en Navolging voor nu is de titel van het verhaal van domi-

ken over het thema, ‘In gemeenschap brengen’.

nee de Jong. Hij vertelt ons over Thomas a Kempis en Geert Groote en hoe zij gestalte gaven aan navolging in hun eigen leven. Het boek ‘De Navolging van Christus’ van Thomas is na de Bijbel het meest gelezen boek door christenen.

Althans, merkt De Jong op, het meest gekóchte boek. Heel eerlijk vertelt hij hoe hij het boek weer opnieuw ontdekte en de zeggingskracht ervoer voor het navolgen van Christus in onze tijd. De Jong deelt in drie verschillende vertalingen een stukje van de tekst van de ‘Navolging’ uit, laat ons lezen en vraagt ons aan te geven wat ons raakt. Daarmee wordt het persoonlijk.

Het is nog vroeg. We maken de zaal in orde en lopen een rondje over het terrein. De nieuwe houten kapel is open en de grote glazen deuren geven toegang tot een sobere houten ruimte met banken en een liturgisch centrum. Je ziet het hout niet alleen, ook de geur ervan valt meteen op. Alsof je in het bos wandelt. Hier zullen we vanavond een workshop hebben over het maken van een liturgie en morgen vroeg hopen we elkaar hier te ontmoeten voor een eenvoudige ochtendwijding. Eén van de liederen die we zullen zingen komt bij me boven: ‘Gij doet ons reizen door de tijd/ verbonden in saamhorigheid/ in vreugde en verwondering/ in hoop en liefde onderling.’

Terwijl we teruglopen om de mensen te gaan ontvangen en begroeten hoop en bid ik dat de twee dagen dat zullen brengen. Samen de gemeenschap ervaren die we de ander die nog onbekend is met God en die we zijn gemeente zo gunnen. Hoe kunnen we mensen in de gemeenschap brengen als we zelf niet eerst die gemeenschap onderling beleven!

08

Tijding • voorjaar 2012

“Verbinden was een woord dat met ons meeging, de hele conferentie.”

‘De hoogste wijsheid is: afzien van datgene wat je van God afhoudt en verlangen naar een leven zoals God het bedoeld heeft. En daar je uiterste best voor doen’. Dat zijn zinnen die me raken. Tussen het verlangen naar zo’n leven en de inzet om er je uiterste best voor te doen wringt het voor mijn gevoel. Toch wil ik beide noties vasthouden. Het één niet uitspelen tegen het ander, maar ze proberen te verbinden.

“Waar werpen we onnodige drempels op?”

Onder leiding van de musicus-theoloog Kees van Setten gaan we aan de slag met het maken van een liturgie. Op hoeveel manieren kun je Psalm 47 zingen? Op een verrassende manier maken we een combinatie van een Psalm in de berijming van 1773 en een lied uit Opwekking. Alsof het geen moeite kost zingen we ze achter elkaar en blijkt het naadloos aan te kunnen sluiten. Een gezongen duet tussen een werker uit het land en een werker uit Amersfoort blijkt ook heel succesvol. En na tienen is er nog tijd voor een drankje en voor gesprekken waarbij niemand zegt dat het

brengen Verbinden was een woord dat met ons meeging, de hele conferentie. Waar kunnen wij verbindingen maken - tussen het Woord van de Bijbel, dat ons soms vreemd voorkomt, en

bedtijd is!

De volgende morgen hebben we na de sobere dienst met woorden van Jezus en woorden van Dietrich Bonhoeffer een inspirerende carrousel van presentaties. Na elke presentatie draaien we onze stoel, waarna we weer een nieuw verhaal te horen krijgen. De vraag erbij is wat kun je uit deze presentaties halen voor je eigen project? Je eigen werk? Het gaat om verbindingen leggen tussen families en gezinnen, tussen moslims en christenen, tussen een kerk en een wijk. Is er een grens aan een gemeenschap? En waar zit die dan? Ben jij zelf ook niet een grens? In onze ontmoetingen met mensen van

het leven van alledag? Een verbinding tussen de mensen van buiten die soms nog zo ‘onaangepast’ zo vreemd voor ons zijn en de gemeente? Tussen de vraag van Jezus Hem na te volgen en onze (mijn) eigen prioriteitenlijst? Tussen zoekers en de gemeenschap? Wim Dekker hielp ons daarbij in zijn

buiten bieden we hen een grenservaring met God en zijn gemeente. Is het voor hen in die ontmoeting aantrekkelijk om de grenzen te gaan verkennen? Waar werpen we onnodige drempels op?

lezing ‘Geloofsgemeenschap en de gemeente’.

De schrijfster Janne IJmker neemt ons mee in het verhaal uit haar roman ‘Achtendertig nachten’. De hoofdpersoon wordt uit de gemeenschap verstoten en eindigt op het schavot. Het

Louis Wüllschleger, IZB-directeur, wijst op het belang van discipelschap. We mogen navolgen als leerling, en dat wat we leren vervolgens weer doorgeven aan de mensen die onze projecten bezoeken. Aan moslimvrouwen in de grote steden, aan hoog opgeleide twintigers en dertigers, aan mensen aan de rand van de samenleving. Voor mijn werk als toeruster aan de gemeenten in het land die ons vragen hen te ondersteunen en voort te helpen als het gaat om missionair gemeente zijn.

Tegen de avond maken we een lange wandeling in de schemering onder leiding van een boswachter. We gaan de bossen in, daar waar je zonder gids geen voet mag zetten, met de belofte dat we vast wel wat moois gaan zien. De wandeling is heerlijk, maar ook vanuit de observatieplek zien we nog geen konijntje springen. Misschien dat we toch te weinig onze mond gehouden hebben onderweg? Zijn we wellicht ook een lastige groep als het gaat om stil zijn - gewend als we zijn om veel te zeggen… We hebben het goed samen. Paraplu’s worden gedeeld en we zijn elkaar regelmatig letterlijk tot steun.

raakt ons als ze uitbeeldt hoe deze hoofdpersoon, moeder van twee jonge kinderen, het afscheid van haar kinderen beleeft in een donkere gevangenis waarin haar gedachten ontsnappen en ze opnieuw de vreugde beleeft van het samenzijn met geliefden.

In de kleinst mogelijke gemeenschap besluiten we de conferentie. In tweetallen hebben we ruim tijd om ons leven te delen en samen te bidden. Een kostbaar moment.

Dankbaar en voldaan rijd ik naar huis. Verlangen naar een leven zoals God het heeft bedoeld. Dat hebben we gemeenschappelijk beleefd. Dat ik mijn best er voor wil doen is opnieuw aangewakkerd. Dat ik het mag doen als leerling onder leerlingen, was het mooiste geschenk!

Na het diner hebben we de eerste ontmoeting in de kapel.

Anja van Maanen, missionair toeruster voorjaar 2012 • Tijding

09

column

Kiezen of kniezen

O

p het moment dat ik deze column schrijf, is er gedoe in de Nederlandse politiek. Geert Wilders heeft het weer voor elkaar dat iedereen over de PVV schrijft en praat. Het gaat deze dagen over het meldpunt overlast MOE-

landers. Na de moslims zijn nu de MOE-landers de boemannen. De afkorting alleen al (MOE staat voor Midden- en Oost-Europees) lijkt een rechtvaardiging te bieden voor het openen van een website waarop je je klachten achter kunt laten. Misschien is de drukte al weer overgewaaid tegen de tijd dat u dit blad leest, maar er zal wel weer wat anders komen. Geert Wilders is immers een belangrijke spreekbuis van de kniezende Nederlander, althans, hij wil dat in ieder geval zijn. De Nederlander die zich niet zo lekker voelt, omdat het minder gaat. De Nederlander die zich niet gehoord voelt, door mensen in Den Haag en bang is voor veranderingen die hebben plaatsgevonden. Deze kniezende Nederlander kan zijn land moeilijk delen met moslims en MOE-landers. Gastvrijheid gaat moeilijk samen met angst of boosheid.

Voordat u dit allemaal te politiek gaat vinden, schakel ik over naar de kerk. Maar of het daar beter van wordt, moet nog blijken. Behalve de kniezende Nederlander, is er

Ds. Sjaak van den Berg, Missionair predikant, Martinikerk, Groningen

“Gastvrijheid gaat moeilijk samen met angst of boosheid.”

namelijk ook het gevaar van de kniezende kerkganger of de kniezende gemeente. De kerkganger die een beetje verdrietig is over alle dingen die niet meer zo zijn zoals ze vroeger in kerk en maatschappij waren. De kerkganger die zich niet meer begrepen voelt door de omgeving waar hij in woont. De kerkganger en gemeente die zich bedreigd voelen door alles wat er is veranderd in de omgeving, en er moord en brand over schreeuwen. Dit alles grenst aan (of kan zomaar veranderen in) kniezen: een vasthoudende boosheid, die zich isoleert van de omgeving. Het gevoel dat ze altijd jou moeten hebben. De reflex is om de rolluiken omlaag te gooien en daarachter zeker te zijn van het eigen gelijk en van het gevaar van de boze buitenwereld. De buitenwereld die nog wel ergere dingen met je kan doen dan overlast veroorzaken.

Op zichzelf kan ik het verdriet begrijpen en voel ik het mee. Veel van wat er over ons gezegd wordt klopt niet en het is oneerlijk. ‘Ze’ begrijpen het inderdaad niet.

Maar laat het niet doorschieten naar kniezen. Wanneer we kniezen, sluiten we ons af van onze naasten. Grondiger dan Geert Wilders Nederland ooit kan afsluiten, kunnen wij het met onze eigen taal en onze eigen inburgering-eisen en vooral met onze eigen innerlijke houding de gemeente van Christus afsluiten voor de mensen om ons heen. Kniezen blokkeert delen. Wanneer we het niet delen, zullen ze het nooit begrijpen.

De lijdenstijd waarin wij leven herinnert ons aan de Man die ze echt moesten hebben.

Hij heeft zich echter niet laten leiden door primaire reflexen toen het leed Hem trof.

Hij sloot zich innerlijk niet af voor de mensen om Hem heen. Zelfs niet aan het kruis.

Hij bad voor zijn beulen, Hij zorgde voor zijn moeder, en heette een moordenaar welkom in het paradijs. Zo laat Hij delen in zijn goedheid. Daarin heeft Hij ons een voorbeeld nagelaten. •

10

Tijding • voorjaar 2012

Voor wie ben

een naaste?

ik

Amsterdamse verhalen Ze vertellen alledaagse verhalen. Flarden uit een ongeregeld dagboek. Over een huisbezoek, een gesprek in een winkel of bij de kapper. Ontmoetingen, zomaar ergens onderweg. Maar ondertussen.

‘Je ziet het evangelie voor je ogen gebeuren.’

Paul en Tine Visser wonen en werken in Amsterdam. Hij is predikant in de Noorderkerk, samen zijn ze betrokken bij het missionaire werk in de Jordaan.

Paul: Tijdens de voorbereiding van een preek over de Barmhartige Samaritaan kwamen de vragen naar aanleiding van die gelijkenis recht op me af: Voor wie ben ik een naaste? Wíl ik wel de naaste zijn voor ongeacht-wieer-op-mijn-pad-komt? Oordelen we niet al te gemakkelijk over de priester en de leviet, in de veronderstelling dat wij wel aan de goede kant staan? Ben ik met ontferming bewogen, of loop ik ook liever met een boogje om bepaalde mensen heen?

In de week waarin ik daarmee bezig was, belde ik met meneer L. In de afgelopen tien jaar speelde hij als vrijwilliger piano, tijdens de Open Kerk. Op z’n 82e was hij ermee begonnen, ook al had hij als zelfverklaard atheïst niets met de kerk, hij had zijn hart verpand aan klassieke muziek en speelde niet onverdienstelijk op zaterdag en maandag voor de toevallige bezoekers. De eerste keer dat ik hem ontmoette speelde hij ‘Erbarme Dich’ uit de Matthaüs-Passion van Bach.

‘Als u dat gebed nu ook eens op uw lippen neemt…’, had ik nog gezegd.

‘Reken daar maar niet op’, was zijn antwoord.

Zijn vrouw was overleden. Hij had haar tijdens haar ziekte jarenlang met trouw en toewijding verzorgd. Nu was hij zelf ernstig ziek. Pas na een paar maanden, was het me ter ore gekomen.

Na enige aarzeling belde ik hem op om te informeren of hij misschien een bezoekje op prijs zou stellen. Hij had meteen toegestemd.

- ‘Je hebt voor me gebeden, hè.’

Dat klopte. Hij sprak nog regelmatig gemeenteleden van de Open

voorjaar 2012 • Tijding

11

Tine: -‘Ik werk als model’, zei de vrouw naast me terwijl ik zat te wachten bij de kapper. Daar keek ik van op, want ze zag er ietwat verwaarloosd uit. Achter haar verfomfaaide outfit zou wel een strak figuur zitten, anders leek het me grootspraak.

Eigenlijk zat ik met m’n gedachten heel ergens anders. Het werk zat tegen, de computer deed het niet, ik moest nog wat voorbereiden voor de kinderclub…

Ze brandde los: ‘Komende maand werk ik Duitsland, voor Kerk, die zullen het hem verteld hebben.

- ‘Denk je nu echt dat die God van jou er ook voor mij wil zijn?

‘Ja, daar ben ik van overtuigd.’

- ‘Nou ja, kijk ‘s… Ik zeg niet dat ik het niet geloof, maar

bij elkaar. Een dochter van 13 maanden. We waren niet ge-

ik weet het niet…’

trouwd, hij durfde zich niet te binden . Binnen twee weken had hij een ander. En jij, heb jij een relatie?’

‘Ik ben op m’n 21e getrouwd en nog steeds gelukkig. We

Dat was een heel andere toon dan ik van hem gewend was.

hebben veel in ons huwelijk geïnvesteerd. Nog belangrijker is, denk ik, dat we allebei een hechte relatie met God heb-

- ‘Mijn leven is als een draaischijf. Bijna was ik eraf ge-

ben. Dan heb je iets gemeenschappelijks wat niet stuk is te krijgen.’

vallen. Ik ben tot op het randje geweest… ‘ Hebt u toen nog aan God gedacht?

-‘Nee, daar was ik te beroerd voor…’

“Wij zijn voor eeuwig vrienden en daar kan nooit meer iemand tussen komen!”

- ‘Dat is nu ook toevallig, dat je over God begint. Een paar maanden geleden heb ik met de moed der wanhoop God op m’n knieën gevraagd of Hij me wilde helpen. Ik ben niet gelovig ofzo. Mijn ouders waren zeer anti-kerks. Maar ik zat nu zo in de shit; ik woonde anti-kraak en moest huisvesting hebben, met de kleine. ‘U bent de enige die me nog kan helpen; als U er bent’, heb ik gebeden.

Kort daarna kreeg ik een huis in Watergraafsmeer toegewe-

92 jaar was hij, lichamelijk uitgeput, met één been in het graf.

‘Vindt u het goed dat ik voor u bid?’ vroeg ik tenslotte.

zen. Terwijl je 8 jaar ingeschreven moet staan; er waren 178 kandidaten voor me. Dat vond ik een signaal dat Hij bestaat.

En dat was niet het enige. Ik heb ook gebeden om werk en

Ik ervoer het als een heel kwetsbaar moment, omdat ik zijn reactie niet had durven voorspellen.

- ‘Ga je gang’, zei hij meteen, tot mijn verrassing.

Het was de eerste keer van zijn leven, dat hij bad.

Terwijl ik de woorden uitsprak, schoot de preek door mijn gedachten: ‘Breng hem naar de herberg’ – ‘het huis voor allen’ staat er eigenlijk, en dat roept associaties op met het Vaderhuis.

nu heb ik een opdracht. En omdat ik het stom vind om zomaar te stoppen, nu ik heb gekregen wat ik heb gevraagd,

Zo heb ik hem letterlijk bij God gebracht. Met een paar zinnen heb ik hem overgegeven aan Zijn erbarmen: ‘U bent er goed genoeg voor om deze mens genadig te zijn.’

Na het ‘amen’ ging hij staan en omarmde me.

- ‘Wij zijn voor eeuwig vrienden en daar kan nooit meer iemand tussen komen!’, zei hij letterlijk.

Een soort heilige huiver trok door me heen.

Verbaasd ging ik naar huis.

Een week later had ik hem nog aan de lijn. ‘Ik ben blij dat je bent geweest. Op het nippertje’, zei hij. ‘Bedankt. Het ga je goed.’

De dag daarop is hij overleden.

12

een opdracht. Ik heb een rottijd achter de rug. Ben een tijd werkloos geweest, m’n relatie is kapot. Vier jaar waren we

Tijding • voorjaar 2012

bid ik elke avond. Daar word ik rustig van. Ga jij ook naar de kerk?’

-‘Ik werk zelfs voor de kerk.’

-‘Wat? Kun je daar geld mee verdienen dan?’

Ik legde uit dat ik kinderen verhalen over God vertel.

-‘De school bij ons in de buurt is protestants-christelijk. Ben jij dat ook? Mijn kind moet daar later naar toe. Dat vind ik belangrijk. Mijn oma had een Bijbel en daar las ze me weleens uit voor, maar mijn moeder vond al die verhalen belachelijk. Het trok me wel. Misschien dat ik daarom gebeden heb…’

Ik was aan de beurt en we moesten ons gesprek afbreken.

‘Vind je het goed om ons contact een vervolg te geven?’ vroeg ik. Ja, dat leek haar wel wat. We wisselden emailadressen uit.

‘Wat aardig, dat u hier toevallig een bekende tegenkomt’, zei de kapster.

‘Dat is zeker aardig’, antwoordde ik. ‘Maar een half uur geleden wisten we van elkaars bestaan nog niet af…’

korte berichten &

personalia

IZB-bezinningsochtend over het missionaire gesprek

ds. M.J. Tekelenburg en de secretaris van onze vereniging, ds. R.F. de Wit aftredend. Beiden zijn herkiesbaar,

IZB en CGK lanceren websites

Hoe kun je zinvol met tijdgenoten het

ds. Tekelenburg voor een vierde en

voor zoekers De IZB en de Deputaten Evangelisatie

gesprek aangaan over de betekenis van het christelijk geloof? Christenen

laatste termijn van drie jaar en ds. De

van de Christelijke Gereformeerde Kerken hebben twee nieuwe websites

houden er in hun ogen achterhaalde standpunten op na. Voor velen met een

Wit voor een derde termijn van drie jaar. Beiden stellen zich gelukkig ook herkiesbaar.

gelanceerd, gericht op spirituele ‘zoe-

kerkelijke achtergrond is God op z’n

De leden hebben het recht tegenkan-

kers’: www.vragenovergeloven.nl en www.gelovenindekerk.nl. Beide sites

best een ‘alsmaar kleiner wordende stip in de achteruitkijkspiegel’.

didaten bij het bestuur in te dienen.

staan sinds 20 maart online. Kerkelijke gemeenten kunnen gratis een link krijgen naar deze sites om zo belang-

In zijn proefschrift, ‘Afwezigheid van God’ verkent dr. Wim Dekker, hoofd vorming en educatie van de IZB, de

stellenden te helpen bij hun zoektocht.

Via digitale flyers, posters, banners en

mogelijkheden van het missionaire gesprek met mensen voor wie God

visitekaartjes worden geïnteresseerden geattendeerd op de websites. Er zijn twee webcoördinatoren benoemd: dr.

slechts een drieletterwoord is. Hij spreekt daarover tijdens een IZB-bezinningsbijeenkomst, zaterdagochtend 21

William den Boer en Lian van DamRomkes. De IZB heeft kerkenraden in

april 2012, om 10.00 uur in de Jacobikerk te Utrecht. Ook dr. Arjan Markus,

een mailing uitgenodigd om gebruik te maken van het materiaal. Gemeenten die alsnog willen aanhaken, kunnen

missionair predikant van de IZB, zal een bijdrage leveren.

Na de lunch vindt de algemene leden-

dat melden via info@izb.nl. •

vergadering van de IZB plaats. Kijk voor meer informatie en aanmelding op www.izb.nl. •

Project: Van Kerst naar Pasen Tijdens de Kerstnacht of op Eerste Kerstdag is de kerk vaak te klein. En met Pasen? Het project ‘Van Kerst naar Pasen’ wil belangstellenden het verband tussen beide feesten laten zien. De IZB en Ark Mission hebben het initiatief genomen tot dit missionaire project waarbij gemeenten aan de bezoekers van de kerst(nacht)dienst een prachtig vormgegeven bureaukalender kunnen uitdelen.

Voor het project wordt ook een website ontwikkeld. Met het oog daarop zoekt de IZB contact met een vrijwilliger die ervaring heeft met het bouwen van een website. En voor de periode tussen Kerst en Pasen zoeken we een webmaster, die op vrijwillige basis eenvoudige redactionele werkzaamheden wil verrichten. Belangstelling? Mail naar info@izb.nl of bel 033-461 19 49. •

Bestuursverkiezing Tijdens de ledenvergadering op 21 april zal bestuursverkiezing aan de orde komen. Dit jaar zijn de voorzitter

IZB in uw testament Al enkele generaties lang, meer dan 75 jaar, zet de IZB zich in om het evangelie door te geven. We zijn dankbaar voor de steun van heel veel leden en donateurs.

En we hopen dat we nog jaren ook op uw steun mogen rekenen. Maar daarna? Elk mensenleven is eindig.

Wellicht hebt u al een testament.

Wellicht moet u dat nog regelen.

Voor later, als u er niet meer bent.

Laat dan ook de komende generaties profiteren en bedenk hoe goed

Tot drie weken voor de ledenvergadering, dus tot zaterdag 31 maart, is er deze mogelijkheid. Indien de leden hiervan geen gebruik maken draagt het bestuur ds. Tekelenburg en ds. De Wit aan de ledenvergadering voor. • ‘Hoe breed is de smalle weg?’

Van 14-16 juni belegt de IZB een Transparant-training over de navolging van Christus. Centraal staat de Bergrede.

De deelnemers – hogeropgeleiden in de leeftijd 25-45 jaar – gaan drie dagen intensief met elkaar aan de slag met teksten uit het Matteüs-evangelie. De training wordt gegeven door dr. Wim Dekker, dr. Arjan Markus en Coby van der Zee. De bijeenkomst wordt gehouden in ‘Mennorode’ (Elspeet). Let op: Wie zich samen aanmelden, krijgen een aanzienlijke korting. Kijk op www. izb.nl. •

het zou kunnen zijn de IZB als goed doel op te nemen in uw testament.

Dat kan vrij van successierechten, zodat het volle bedrag dat u zou willen nalaten ten goede komt aan de verspreiding van Gods blijde boodschap ook onder de mensen van straks. Wilt u meer informatie en hulp bij het regelen daarvan?

Bel dan vrijblijvend of maak een afspraak met onze fondsenwerver Stefan Poldervaart: tel. 033-4611949 of per mail: s.poldervaart@izb.nl • voorjaar 2012 • Tijding

13

Drie prachtige uitgaven van dit voorjaar

boek handel

16,50

Koopt u bij IZB-Ark dan steunt u daarmee het evangelisa-

15,00

tie- en zendingswerk van IZB en Ark Mission.

Via www.izb-ark.nl kunt u ons assortiment doorzoeken en eenvoudig bestellen. Heeft u geen internet?

Bellen kan ook: (033) 4613225.

Sela

Via Dolorosa Sela maakt al jaren kwaliteitsmuziek. Via Dolorosa is hun

René de Reuver

Anders verder Missionair kerk-zijn in een

18,95

nieuwe cd voor Pasen, waarop zeer enthousiast wordt gereageerd. De paasliederen zijn ook uitstekend geschikt om samen te zingen. De akoestische opname in het kerkje van Welsum zorgt voor een herkenbaar geluid dat terug doet denken aan de cd Gloria.

Bestelnummer: V7200

dynamische samenleving De kerk krimpt en dat is slecht nieuws. Toch is dit één kant van de zaak. De marge waarin de kerk terecht gekomen is, is ook een vindplaats van nieuwe inspiratie en creativiteit. René de Reuver heeft als predikant van de Marcuskerk in Den Haag te maken met een stedelijke omgeving waarin de laatste decennia veel veranderd is. In Anders verder zoekt De Reuver naar wegen om goed in te spelen op deze veranderingen.

Anders verder is een interessant boek voor predikanten, kerkelijk werkers en betrokken christenen met passie voor een missionaire kerk in plurale omgeving.

Dit boek is uitgegeven in samenwerking met PKN en IZB. Bestelnummer: 9789033819780

Dr. Hanneke Schaap-Jonker

Zondagboek – meer beleven aan de kerkdienst

12,50

Hoe ga je als gezin naar de kerk? Dit boekje voor de zondagmorgen zorgt ervoor dat gezinnen anders naar de kerk gaan. Het geeft kinderen een ‘luistervraag’ mee die hen helpt om gericht naar de preek te luisteren. Met de ‘praatvraag’ kan na afloop van de dienst nog even met elkaar worden doorgepraat. Zondagboek biedt ouders een handreiking om beter een gesprek over de kerkdienst te voeren.

Bestelnummer: 9789023920823

Bestelbon Aantal X

9789033819780

Anders Verder, René de Reuver (e 18,95)

X

V7200

Via Dolorosa, Sela (e 15,00)

X

9789023920823 Zondagboek - meer beleven aan de kerkdienst,

Dr. Hanneke Schaap-Jonker (e 12,50)

Bon opsturen in envelop (postzegel is niet nodig) naar:

Naam

IZB-Ark Boekhandel

Straat en huisnummer

3800 WB Amersfoort

Postcode Woonplaats

Antwoordnummer 70,

Of per e-mail naar: boekhandel@izb.nl

Telefoonnummer E-mailadres

Ja, ik ontvang graag de gratis digitale nieuwsbrief van de IZB-Ark Boekhandel

Tijding • maart 2012

column

Gebedsverhoring zijn

Colofon 74e jaargang nr. 1 – Voorjaar 2012

D

at je gebeden worden verhoord is mooi. Dat willen we allemaal wel. Toch is er nog iets mooiers in het leven: de gebedsverhoring van iemand anders zijn.

Een voorbeeldje. Een paar maanden geleden kwam er een nieuwe klant bij ons uitdeelpunt van de Voedselbank. Ik hoorde van een andere klant dat deze mevrouw het erg lastig had en wel wat hulp kon gebruiken. Aangezien we twee dertigers hebben die beiden ca. twee dagen in de week (!) als vrijwilliger (!) mensen praktisch willen helpen, ben ik met een van hen bij deze mevrouw langsgegaan. Ze gaf een inkijkje in haar leven: haar man was overleden aan een hersentumor en zij was achtergebleven met vier jonge kinderen. Ze waren lid geweest van een Pinkstergemeente en haar man had vast geloofd dat hij zou genezen. Dat was dus niet gebeurd... De vrouw had zich daarop teleurgesteld van God afgewend. Ze hadden nog een sprankje hoop geput uit een (vergeefse) operatie in het buitenland, waarvoor ze zich zich in de schulden hadden gestoken. Nu stond de vrouw er alleen voor - met

Niels de Jong, Missionair predikant, RotterdamCentrum

de nodige schulden.

We waren geraakt door haar verhaal en wisten niet goed wat te zeggen. We hebben dus niet zoveel gezegd en zijn maar wat gaan doen.

Onze ‘supervrijwilligers’ zijn twee dagen gaan klussen bij deze vrouw.

Ik ben niet zo handig, maar ik kan wel bijzonder goed mailen. Daar word ik zelfs voor betaald. En dus heb ik een mail gestuurd naar onze

“Mijn ervaring is dat er behoorlijk veel wordt gebeden door mensen buiten de kerk”

gemeenteleden en gevraagd of ze die komende zondag boodschappen konden meenemen voor deze vrouw om haar een hart onder de riem te steken. Verrassend genoeg (vooral vanwege het feit dat men blijkbaar mijn mails nog leest) stonden er aan het eind van de zondag tassen en dozen vol met boodschappen, kappersbonnen, een toegezegde fiets, etc. Ik had de eer om in die week de mevrouw namens onze gemeente te verrassen met een auto vol met boodschappen. De vrouw was sprakeloos. Haar maatschappelijk werkster – die net even op bezoek was – zei: ‘Je gebeden zijn verhoord’.

Een aantal weken later ging ik weer eens bij de vrouw langs. Ze vertelde hoe in de verschillende tassen ook los geld was gestopt. Bij elkaar 120 euro. Precies genoeg om de rekening van 118 euro van Evides te betalen. Met dat bedrag kon ze voorkomen dat ze werd afgesloten van water. Ze vertelde hoe ze dit alles had gezien als teken dat God naar haar omzag, ook al had zij God vaarwel gezegd.

Inmiddels komt ze af en toe bij ons in de kerk en volgt ze een Bijbelgroep. Bemoedigend voor ons om als gemeente op deze manier gebedsverhoring te mogen zijn.

Tijding is een gratis kwartaaluitgave van de IZB – vereniging voor zending in Nederland en wordt toegezonden aan de leden.

IZB-lidmaatschap: aanmelden bij de IZB. De contributie is e 10,- per jaar. Opzegging lidmaatschap voor 1 november.

De IZB is een missionaire organisatie binnen de Protestantse Kerk in Nederland en stimuleert, adviseert en ondersteunt gemeenten en gemeenteleden in het evangelisatiewerk door middel van toerusting, materialen en missionaire werkers.

Bestuur ds. M.J. Tekelenburg, voorzitter ds. H.J. van der Veen, tweede voorzitter ds. R.F. de Wit, secretaris A.P. van der Kooy, penningmeester ds. M.C. Batenburg prof.dr.ir. J.H. van Bemmel mw. drs. Z.A. Jansen-Smit dr. H. de Leede mw. J.E. van Velzen-Vermaas ds. J. van Walsum Directie ds. L. Wüllschleger.

IZB Johan van Oldenbarneveltlaan 10 3818 HB Amersfoort tel.: 033-4611949 e-mail: info@izb.nl internet: www.izb.nl ING: 980 980 Rabobank: 30 22 06 191 IBAN: NL26 RABO 0302 2061 91 BIC: RABONL2U Uw steun Steun de zending in Nederland door uw gebed, uw IZBlidmaatschap, uw gift en door al uw boeken te bestellen bij de IZB-boekhandel: www.izb-ark.nl, tel. 033-4613225.

Redactie Anja van Maanen-Hoekman en Koos van Noppen Overname artikelen Overname van artikelen is toegestaan met bronvermelding.

Foto’s Foto cover en pagina 5: Sjaak Boot

Mijn ervaring is dat er behoorlijk veel wordt gebeden door mensen buiten de kerk. Zeker door hen die in de problemen zitten. Nood leert inderdaad bidden. Nu is het zo dat God gebeden doorgaans door middel van mensen verhoort.

Welk gebed gaat jouw gemeente binnenkort verhoren?

Welk gebed ga jij zelf verhoren? • voorjaar 2012 • Tijding

15

Elk jaar houdt de IZB een ledenvergadering. Dit jaar zal dat zijn op zaterdag 21 april in de Jacobikerk in Utrecht.

Ergens in dit nummer van Tijding kun je er meer over lezen.

Tijdens die bijeenkomst vertellen de

v

r

mensen van de IZB welk missionair werk ze het achterliggende jaar gedaan

k

nodig was om dat werk te kunnen

b

9

s

10

hebben en ze leggen uit hoeveel geld

17

2

j

1

ë

doen.

c

De puzzel heeft deze keer alles te maken met de ledenvergadering. Je ziet een vierkant met allemaal lege vakjes. Daaronder

t

staan allemaal woorden, die met de ledenvergadering te maken hebben. Die moet je allemaal achter elkaar in de puzzel schrijven. Alleen de woorden staan nu nog niet in de juiste volgorde. Het is de bedoeling

a

it zijn En d aars... inn de w

18

f

16

l

o

b

o

1 z

i

p

11

4

7

dat jij die zoekt. Om je te helpen staat er al hier en daar een letter in een vakje. Heb je alle woorden ingevuld, dan kijk je welke let-

1

5

m

ters in de vakjes met de cijfers staan. Als je die in de juiste volgorde achter elkaar zet, heb je de oplossing van deze puzzel.

Stuur deze op naar de IZB en je maakt kans op een prijs. Succes!

n

13

6

3

15

u

w

12

s

8

14

IZB – 2011 – april – leden – koffie – notulen – opening – Utrecht – sluiting – financiën – rondvraag – secretaris – Jacobikerk – kandidaten – jaarverslag – medewerkers – stembriefje – uitnodiging – missionair werk – penningmeester – ledenvergadering – bestuursverkiezing – meerjarenbeleidplan 2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

Mooi dat er zoveel oplossingen bij ons binnenkwamen! Er moesten eerst 24 woorden opgezocht worden, maar dat is jullie prima gelukt. Er bleven twee woorden over: Wateringseveld en Pinksterpad. De meesten hadden deze twee woorden ook echt gevonden. Maar er zijn maar zes prijswinnaars. Hier komen de namen: Janique van Herk uit Hasselt, Lennert Pesselse uit Asperen, Thijmen de Vries uit Huizen, Eelke Stigter uit Almelo, Jessica Hubach uit Kampen en Dennis Bojda uit Nieuwerkerk aan de IJssel. Allemaal hartelijk gefeliciteerd! Jullie krijgen een prijs thuisgestuurd. We hopen dat iedereen veel zin heeft om ook de nieuwe puzzel goed op te lossen. Veel puzzelplezier gewenst!