Echte vrienden

Echte vrienden

van de redactie

Het pad van het hart

Hoeveel vrienden heb je?

We leerden elkaar kennen via onze kinderen. Mijn jongste zoon bezocht dezelfde

Tegenwoordig zijn mensen geneigd om voor het beantwoorden

peuterspeelzaal als haar twee zonen. Het klikte tussen die drie. En dus werd er

van die vraag even op internet te kijken. Hoeveel ‘vrienden’ heb ik

gespeeld, op de peuterspeelzaal, bij hen thuis, bij ons thuis. Bij het brengen en halen

op hyves.nl? Wel een paar honderd.

raakten we meer en meer aan de praat.

Colofon : Uitgave van IZB – voor zending in Nederland en de Christelijke Gereformeerde Kerken in Nederland ISSN 0012-9119 Redactie en administratie: Joh. v. Oldenbarneveltlaan 10, 3818 HB Amersfoort, tel. 033-4611949, e-mail: echo@izb.nl Abonnementen: Abonnementsprijs e 10,00 per jaar bij vooruitbetaling.

Reacties: Voor reacties op de inhoud van dit blad kunt u zich wenden tot de bezorger of de redactie.

Medewerker aan dit nummer: mw. B. Wessels.

Redactie: ds. L.C. Buijs, E. de Graaf-Klok, K. van Noppen, J.J. Timmer, J.W. v.d. Vegte, mw. J. de Waard, Echo 01-2011

Always in touch with your friends is de slogan van de website. Altijd in contact met je vrienden. Fantastisch, dat de techniek zo’n sociaal netwerk mogelijk maakt. Een goede buur is beter dan een verre vriend, zeggen we, maar door de komst van internet heeft dat gezegde een andere lading gekregen. We zijn immers met één muisklik allemaal min of meer ‘buren’.

Dit nummer gaat over ‘echte vrienden’.

In een tijd waarin mensen hun vriendschappen bij tientallen tellen, is dat geen overbodige toevoeging. ‘Echte vrienden’.

De vraag is: hoe hoog leg je de lat?

Een vriend is iemand die alles van je weet en toch van je houdt.

Als dat het criterium is… dan nog een keer de vraag: hoeveel echte vrienden heb je?

Een goede vriend(in) is een kostbaar bezit. Iemand die je door en door kent. Die je door dik en dun bijstaat. In goede en schrale dagen, op hoogte- en dieptepunten.

Er is veel overeenkomst tussen geloof en vriendschap.

Lees maar.

Echo - Echte vrienden

‘Zin in koffie?’

‘Ja, graag! De jongens zijn nog wel even bezig.’

Gek genoeg waren er in onze levens weinig raakvlakken. Wel waren we het over bepaalde dingen roerend eens: kinderen verdienden een goede opvoeding. Daar hoorden goede manieren bij, beleefdheid, gehoorzaamheid, eerlijkheid. Zij had het van huis uit meegekregen, ik ook.

Alleen onze bronnen verschilden duidelijk. Waar ik opgevoed was in een christelijk gezin waar de waarden en normen rechtstreeks aan de bijbel waren ontleend, daar was zij afkomstig uit een gezin waar geloof geen rol van betekenis speelde.

Haar vader was natuurkundige, haar moeder huisvrouw. Toen ze tiener was scheidden haar ouders en beiden vonden een andere levenspartner. Het had haar geraakt, dat kon ik merken.

De jongens gingen naar school en kwamen bij elkaar in de kleuterklas.

De vriendschappen bleven, ook bij het opgroeien. Als ouders zagen we elkaar ook regelmatig. Haar man had een veeleisende baan en was daardoor meer een weekendvader.

Het huishouden en een groot deel van de opvoeding kwamen op haar neer en ze deed het met overgave. Niets was haar teveel. Haar jongens hadden pianoles, speelden hockey en in het weekend ging het gezin vaak naar een speeltuin of pretpark.

Ze werd ziek. Niemand die het merkte. Ze verborg haar gebrek aan levenslust achter een zorgvuldig opgemaakt gezicht. Ze verbeet haar pijn. De fysiotherapeut, de dokter, ze konden niets ernstigs constateren.

Gedisciplineerd bleef ze doen wat ze altijd deed, ze was er voor haar man en haar jongens. Ik hoorde haar niet klagen, hooguit hield ze rekening met haar verminderde energie.

Toen werd er na het zoveelste onderzoek kanker geconstateerd,

in een vergevorderd stadium. Van de ene op de andere dag was ze een terminaal patiënt. Haar kinderen waren bij ons toen ze met haar man voor het vernemen van de uitslag naar het ziekenhuis was. Ik zie hem nog staan huilen, in de hal. We hadden op dat moment geen van allen woorden.

Vanaf dat moment veranderde haar leven, en dat van mij. Een slagboom lijkt het, zij ziek, ik gezond. Maar ik koos ervoor zo dicht mogelijk bij haar te komen en te blijven. Natuurlijk gaat het leven door, kinderen moeten naar school, naar muziekles, naar sport. Het huishouden draait door en alles vraagt tijd en aandacht. Op pure wilskracht deed ze wat ze altijd had gedaan. In het weekend uit met haar gezin. Maar de glans was er voorgoed af. Vreemd is dat, je bent niets van elkaar en toch voelde het alsof ook in mijn leven de glans eraf was. Ik kon me niet voorstellen dat ze er straks Echo

>

Ze ontdekte dat

het pad van

eigen hart ging,

niet meer zou zijn. Toch zou dat het geval zijn, de doktoren hadden daar geen misverstand over laten bestaan.

Ik herinner me nog dat we die avond –we hadden die middag gehoord dat ze niet lang meer te leven had- een fles wijn pakten, opbelden of we langs konden komen en aan de keukentafel zaten. Ik weet nog niet waar ik toen de moed vandaan haalde, maar ik kon niet anders. Achteraf verbaasde ik mij erover dat er niemand over de vloer was. Hun ouders leefden nog, hij had een zus, zij een broer, ze hadden veel meer vrienden. Blijkbaar moesten wij er zijn en niemand anders.

“En hoe gaat het nu verder?”

“Ze gaan proberen de groei van de tumor af te remmen. En de pijn bestrijden.”

“Enig idee hoe dat gaat?”

“Ja, ik krijg een chemokuur en ik word bestraald. Mijn haar… ik ga een pruik kopen.”

Echo - Echte vrienden

“Durven ze te zeggen hoe lang?”

“Een jaar, als het meezit.”

“Een jaar… En dan, Caroline?”

“Ja, dat weet ik niet, ik weet niet of ze nog meer kunnen doen. Het is inoperabel.”

“Ik bedoel, als je tijd op is?”

“Dat weet ik niet, dan ga ik dood. En dan… (stilte) Ja, er zal wel iets zijn, denk ik.”

“Ik denk niet dat er iets is, ik denk dat er iemand is.”

“Ik weet het niet, ik ben daar niet mee grootgebracht. Je moet het me maar vertellen.”

En dat heb ik gedaan. De jongens bleven spelen, nu vaker bij ons, dat spreekt. Ik kwam er vaak, soms maar even, want ze werd knap ziek van de kuur en van de bestraling. Ze kwam in een rolstoel terecht, haar wereld werd kleiner en kleiner.

“Sommige vriendinnen zeggen dat ik nog zoveel mogelijk moet genieten.

Dat lukt niet als de dood in je nek hijgt.”

maar

We spraken over alles, over haar misselijkheid, over het uitvallende haar. Veel over de jongens, zelden over haar man. En ze wilde weten wie God is en hoe je in de hemel komt.

Ze droomde. Ze droomde dat ze een steile berg opliep. Hogerop was een deur waar ze bang voor was.

Daarachter lag de dood. Ze rustte even uit op een bankje. En toen zag ze een pad dat langs de muur liep, weg van de deur. Dat pad koos ze, om de deur te ontlopen.

In het ziekenhuis droomde ze verder.

Het pad leidde naar een koude modderige vlakte. Ze stond er te rillen. ‘Ik moet hier weg.’ Drie paden kon ze kiezen. Dat van haar lijf, van haar wil en van haar hart. Haar lijf had haar verraden, het pad van het hart kende ze niet. Haar wil kende ze wel, die had haar op de been gehouden. Dat pad koos ze.

Maar dat pad liep dood. Ze kon niet meer, ze was op. Ze vertelde me dat

het hart niet over haar over het hart van God.

ze met haar schoonvader goed kon praten, beter dan met haar eigen vader. ‘Pa, ik ben de weg weer kwijt, het houdt hier op.’

Ik heb haar het pad van het hart gewezen. Voor zover dat kon, ben ik meegelopen. Alle vragen heeft ze gesteld en op een aantal had ik antwoord. Ze vroeg me bijna elke keer dat we elkaar zagen waarom ik zo veel tijd en aandacht aan haar besteedde. Ik snapte die vraag niet en ik snap hem nog niet. Dat gaat vanzelf, daar hoef ik niet over na te denken. Ze ontdekte dat het pad van het hart niet over haar eigen hart ging, maar over het hart van God. Op een keer omhelsde ze me, ze was blij, hoewel ze doodziek was.

‘Ik ben er gerust op. Maar de jongens, ik kan ze niet alleen laten.’

Over haar man zat ze niet in, ze wist dat hij het redden zou. De keer daarna zei ze: ‘Ik heb hem gevraagd of hij het erg vindt dat ik nu geloof.

Hij is per slot van rekening niet met een gelovige getrouwd, toen.’ Hij vond het best, hij zag dat het haar hielp. Voor hem zelf hoefde het niet.

Ze kon nog net aanwezig zijn bij een school-en kerk-dienst. Er werd voor haar gebeden en de bloemen voorin waren voor haar. Het deed haar goed. De voorganger, ze kende hem niet, mocht langskomen. Samen hebben ze de uitvaart voorbereid.

Die samenkomst, hoe verdrietig ook, klonk als een klok. Haar schoonvader vertelde er: ‘Hoe ze het gedaan heeft weet ik niet, maar ze heeft haar weg gevonden. Daar ben ik blij om.’

Naschrift Met alles wat in me is heb ik me verzet tegen haar ziekte en dood.

Totdat ik een cd van Iona hoorde met dit lied. Toen wist ik hoe het af zou lopen. ik kreeg er vrede mee. Het lied werd afgespeeld tijdens haar uitvaart.

Ze heeft de weg naar God gevonden en ze is me vooruitgesneld. Ik mis haar soms. We zullen elkaar weer zien, dan pakken we de draad weer op…

And if I sail beyond The farthest ocean Or lose myself in depths below Wherever I may go Your love surrounds me For you have been before Beyond these shores

Beyond these shores Into the darkness Beyond these shores This boat may sail And if this is the way Then there will be A path across this sea

< Echo

Vriendschap in de Bijbel een mozaiek van verhalen

> Een van onze toeho orsters was een vrouw uit Tyatira die in purperstoffen handelde; ze heette Lydia en vereerde God. De He er opende haar hart voor de woorden van Paulus.

Nadat zij en haar hu isgenoten waren gedoopt, nodigde ze ons uit met de woorden: ‘Als u ervan overtuigd bent dat ik in de Heer geloo f, neem dan bij mij uw intrek.’ Ze drong er bij ons sterk op aan. (Hande lingen 16: 14 -15)

Lydia heeft via Paulus meer gehoord over de God van Israël en over de Here Jezus. Ze is geraa kt door de boodschap. Ze waardeer t ook hoe Paulus en de zijnen zic h niet te verheven voelden om dat handjevol vrouwen dat op joodse wijze bijeenkwam bij de riv ier serieus te nemen. Er ontstaat vri endschap.

De rijke vrouwelijke on dernemer in kostbare purperstof fen zet haar huis en haar portemo nnee open voor Christus.

vid in natan zocht Da > Sauls zoon Jo dat hij en gg hem te ze Choresa op om en. ‘Je uw ro ijven vert op God moest bl ‘mijn j, hi te zijn,’ zei hoeft niet bang ijgen. en niet te pakk kr vader Saul zal je ik en n n Israël worde Jij zult koning va t ee an zijn. En dat w zal je tweede m ook.’ mijn vader zelf -17) 16 : 23 l (1 Samuë

aangewezen om God heef t David ul. n in plaats van Sa koning te worde vid Da om er alles aan Koning Saul doet ns en. Kroonpri uit de weg te ruim . t verschrikkelijk Jonatan vindt di tan nd geworden. Jona David is zijn vrie God. de overgave aan deelt met David stap niet moeilijk een Voor hem is het n ve ge te voorrang terug te doen en t he ch to nd gun je aan David. Je vrie d vi Da op cht maakt beste? Als Saul ja m te he om jn vriend op zoekt Jonatan zi gen ei jn armee zet hij zi bemoedigen. Da et . Maar Jonatan we leven op het spel ist t zwaar heef t. Ju dat zijn vriend he or de ander zijn. dan moet je er vo

Echo - Echte vrienden

> ‘Och luister, heer, een stuk gro nd van vierhonderd sjekel zilver, wat betekent dat nu voor mij of voo r u? U kunt er gerust uw vrouw begraven.’ Abraham ging hierop in en woog de hoeveelheid zilv er af die Efron in het bijzijn van de andere Hethieten had genoem d: vierhonderd sjekel zilver naar de gangbare handelswaarde.

(Genesis 23: 15-16)

Abraham heeft verdriet. Zijn vrou w Sara is gestorven. Nog steeds hee ft hij niets van het land dat de HER E hem beloofd heeft in eigendom.

Bij zijn vrienden klopt hij aan om een geschikt stuk grond te kopen voor een familiegraf. Het onderhandelen gaat op de manier van het oude oosten. Wij kunnen de waarde van de bedragen niet precies omrekenen. Maar de prij s die genoemd wordt is onfatsoenli jk hoog. Van je ‘vrienden’ moet je het hebben….

> Daniël was vastbesloten zich aan de reinheidsvoorschriften te houden en hij vroeg de hoofdeunuch toestemming zich van de spijzen en de wijn van de tafel van de koning te onthouden. (Daniel 1:8)

Als tieners komen Daniël en zijn drie vrienden aan het hof van de koning van Babel. Juda had moeten capituleren en zij behoorden bij de oorlogsbuit. Als jongemannen van adel waren zij geschikt om na een opleiding ingezet te worden als bestuurder. De vier vrienden kiezen er voor God trouw te blijven.

Ze houden zich ook aan de joodse spijswetten. Ze riskeren daarmee hun toekomst en zelfs hun leven. Het koninklijke eten en drinken weigeren zou kunnen worden opgevat als een belediging. Het lijkt erop dat de overtuiging van Daniël richtinggevend was voor zijn vrienden. Maar ongetwijfeld hebben zijn vrienden ook hem gestimuleerd. Samen sta je sterk.

> De jongemannen zeiden tege n hem: ‘Het volk heeft je gevraagd om het te ontlasten van het zware juk dat je vader het heeft opgelegd. Welnu, zeg tegen hen: “Mijn pink is dikker dan het lid van mijn vader! Mijn vader heeft u een zwaar juk opgelegd, ik zal het nog verzwar en. Mijn vader heeft u gehoorzaamheid geleerd met zwepen, ik zal u gehoorzaamhe id leren met schorpioenen!”’

(1 Koningen 12: 10-11)

Rechabeam erft van zijn vader Salo mo een geweldig konink rijk en enorme schatten.

Nu was in Israël de troonsopvolgin g niet vanzelfsprekend. Er was instemm ing van het volk nodig. Salomo was wel een goede koning, maar had zijn rijk dom mede te danken aan hoge belastin gen en dergelijke. Het volk vroeg om verm indering van de belastingdruk. De raad van de adv iseurs van z’n vader om wat toe te geven bev iel Rechabeam absoluut niet. Hij was gewend aan rijkdom en aan absolute gehoorzaamheid. Zijn vrienden bevestigden hem in zijn opvattingen. Het volk moest niet zeuren maar luisteren! Rechab eam zou ze wel mores leren. Maar er kom en grote ongeluk ken van…..

vriend > Wie zich bekommert om een in nood toont zijn eerbied voor de Ontzagwekkende.

Maar mijn vrienden zijn onbetrouwbaar, als beken die voorbijstromen, troebel onder het ijs, donker in de sneeuw. meer ’s Zomers slinken ze en zijn niet

Verder lezen?

Bijbel!

Zoek het op in de Zie bijvoorbeeld jbel.nl w w w.voorleesbi

te horen, ze verdampen in de hitte en zijn onvindbaar. (Job 6: 14-17)

Als de vrienden van Job horen wat r er allemaal is gebeurd gaan ze naa n ede digh tan hem toe. In zulke oms heb je meeleven en troost van je vrienden nodig. Pijnlijk wordt het e als de vrienden van Job verkeerd t conclusies trek ken. Het onheil wijs er volgens hen op dat Job wel iets hun verkeerds gedaan zal hebben. In van f stra een gedachte is het leed n God. Voor Job zijn deze redeneringe Zijn een kwellende marteling. vrienden helpen en troosten hem niet, maar maken zijn ellende alleen maar erger. Job voelt zich aangevallen en onbegrepen. Zijn vrienden bieden geen houvast. Ze glijden langs hem heen zonder hem . te bereiken. Ze zijn enkel tot last

<> Echo

Geen grotere liefde dan je leven te geven voor je vrienden

Ik heb jullie liefgehad, zoals

wat ik zeg. Ik noem jullie geen

de Vader mij heeft liefgehad.

slaven meer, want een slaaf

Blijf in mijn liefde: je blijft in

weet niet wat zijn meester

mijn liefde als je je aan mijn

doet; vrienden noem ik jullie,

geboden houdt, zoals ik me ook

omdat ik alles wat ik van de

aan de geboden van mijn Vader

Vader heb gehoord, aan jullie

gehouden heb en in zijn liefde

bekendgemaakt heb. Jullie

blijf. Dit zeg ik tegen jullie om

hebben niet mij uitgekozen,

je mijn vreugde te geven, dan

maar ik jullie, en ik heb jullie

zal je vreugde volkomen zijn.

opgedragen om op weg te gaan

Mijn gebod is dat jullie elkaar

en vrucht te dragen, blijvende

liefhebben zoals ik jullie heb

vrucht. Wat je de Vader in mijn

liefgehad. Er is geen grotere

naam vraagt, zal hij je geven. Dit

liefde dan je leven te geven

draag ik jullie op: heb elkaar lief.

voor je vrienden. Jullie zijn mijn vrienden wanneer je doet

Echo - Echte vrienden

Johannes 15: 9-17

Bij een monument in Amerika stond een militair. Op dat monument stonden veel namen. De soldaat legde even z’n hand op één van die namen.

Een journalist sprak hem daarop aan: Waarom deed u dat? Was er iets bijzonders? Toen kwam het verhaal. ’Mike zat bij mij in het regiment.

We waren op patrouille gestuurd.

Ineens werden we beschoten.

Wegwezen, zei Mike, ik dek de aftocht. Wij konden ontkomen. Maar hij heeft het niet gehaald. Hij gaf zijn leven voor ons.’

Af s c h e i d

In het bijbelfragment hiernaast lezen we wat Jezus tegen zijn leerlingen zegt, vlak voordat Hij gevangen genomen wordt. Het is een soort testament: Jezus vertelt over het afscheid dat gaat komen. Hij vertelt over zijn lijden en sterven. Dat op die manier Gods plan wordt uitgevoerd.

Jezus, Gods eigen Zoon, is naar de aarde gekomen om zijn leven te geven voor de zonde van de wereld. Door zijn sterven is er eeuwig leven voor ons. Hij betaalt de prijs voor onze redding.

Jezus weet wat Hij doet. Hij weet wat er gaat gebeuren. Uit liefde wilde Hij ons leven delen. Het is liefde die Hem drijft om zijn leven voor ons te geven.

Drie jaar hadden de leerlingen van Jezus die bijzondere liefde mogen ervaren. Nu kwam het afscheid.

Ook al zou Jezus opstaan uit de dood, het werd nooit meer als daarvoor.

Nog veertig dagen na zijn sterven om de leerlingen verder op weg te helpen.

Daarna is het afscheid definitief.

Liefde

Jezus instrueert zijn leerlingen.

Straks moeten zij verder in het voetspoor van hun Meester. Liefde

moet het kenmerk zijn van de volgelingen van Jezus. Wij hoeven niet te doen wat Jezus deed. We mogen volgen op de weg die Hij voor ons heeft gebaand. Jezus gaat voorop.

Hij neemt geen afstand van ons als een onnavolgbare held. In zijn liefde komt Hij juist heel dicht bij. Hij wil voor zijn volgelingen ‘vriend’ zijn.

Hij legt zijn hart voor ons open. Hij deelt het leven met ons. Hij schenkt het kostbaarste dat je de ander kunt geven: het offer van je eigen leven.

Er is geen grotere liefde dan je leven te geven voor je vrienden!

wij ‘vriend van Jezus’ zijn. Het gaat erom dat we door de onderlinge liefde gezien worden als mensen die bij Jezus horen. Het is tragisch dat zoveel volgelingen van Jezus Hem verloochenen.

Er is geen grotere liefde dan je leven te geven voor je vrienden. Schokkend, dat al deze vrienden van Jezus Hem nog diezelfde nacht in de steek zouden laten. En dat Petrus met zijn grote woorden over het volgen van Jezus tot in de dood probeert zijn leven te redden door te liegen. Hij zou Jezus nooit gekend hebben….

O p d ra c h t

Jezus wist het van tevoren. Hij had Petrus op zijn grote woorden aangesproken. Jezus geeft zijn leven om vriend én vijand te vergeven.

Echte vrienden…

Het ‘testament’ staat in het kader van wat Hij van zijn volgelingen vraagt: ‘Jullie zijn mijn vrienden wanneer je doet wat ik zeg.’ Dat betekent overigens niet dat de mate waarin wij het (liefde)gebod van de Heer opvolgen, bepaalt in hoeverre

< Echo

Persoonlijk

Echte vrienden…

Een verre vriend Ik start mijn computer op. Het eerste bericht vanmorgen komt van een vriendin uit Zuid-Afrika: ze heeft een dochter gekregen. Een uurtje later staan ook de eerste foto’s van het meisje op Facebook en stromen de felicitaties van over de hele wereld binnen.

Wie veel vrienden heeft, raakt snel geruïneerd, een echte vriend is meer waard dan een broer.

(Spreuken 18: 24)

Je hebt ‘vrienden’ en vrienden….

‘Vrienden’ die graag op jouw kosten leven En vrienden die alles voor je over hebben.

Ben jij een vriend?

De geur van balsem en wierook maakt gelukkig, maar zoeter voor het hart is ware vriendschap.

(Spreuken 27: 9)

Vriendschap is een andersoortig geluk.

Smaakt naar meer.

Smaakt naar: wanneer zien we elkaar weer?

En spreken we elkaar?

10 Echo - Echte vrienden

Jezus zei: “Er is geen grotere liefde dan je leven te geven voor je vrienden” (Johannes 15: 13)

Een arm mens wordt zelfs door zijn vriend gehaat, wie rijk is heeft veel vrienden.

(Spreuken 14: 20)

Diepere vriendschap is er niet, Wat Jezus biedt in zijn vriendschap is dat Hij zich gaf, zichzelf gaf tot in de dood.

Heftige uitspraak… zou ’t echt zo bar zijn?

Jezus zei: “Stel dat iemand van jullie een vriend heeft en midden in de nacht naar hem toe gaat… en veronderstel nu eens dat die vriend dan zegt: “Val me niet lastig!...”

(Lucas 11: 5 en 7)

Stel…

Middernacht…

Deurbel…

De bekende ringtone…

Blijf je liggen?

De spreukendichter maakt gebruik van de stijlvorm van de overdrijving. Als iemand voor de zoveelste keer bij je aanklopt wil je natuurlijk weer wel helpen, maar je wordt er zo moedeloos van. Het kringetje dat het volhoudt, is klein. Als mensen royaal laten delen in hun overvloed zijn er velen die daar graag van profiteren.

<

Terwijl ik dat bekijk, komt er een vraagje binnen van een vriend uit Botswana die werkt bij het voorlichtingsproject over AIDS dat we daar hebben opgezet: hij wil wat advies. Gauw even een paar wijze woorden geschreven. Zijn collega vertrouwt me intussen toe dat haar verloofde twaalf koeien aan bruidsprijs beloofd heeft tijdens de onderhandelingen afgelopen weekend. Ik feliciteer haar dat ze nu eindelijk kan trouwen. Eigenlijk hadden wij als pleegouders erbij moeten zijn, omdat ze al vanaf haar twaalfde wees is en ook geen oudere broers heeft die voor haar kunnen onderhandelen. Maar zo via Facebook voelt het toch of we erbij zijn…

Het moeilijkste van verhuizen naar Afrika vond ik indertijd het achterlaten van je vrienden. Je kon niet meer zomaar even langsgaan

voor een kop koffie of de telefoon pakken, want zelfs telefoon hadden we niet in het begin. Maar de laatste jaren is daar vooral door het internet heel veel in veranderd: je kon opeens emailen, msn-en en skypen met je vrienden ver weg: je webcam aan en je kon elkaar ook nog zien.

Nu we na achttien jaar terug zijn in Nederland, hebben we een heleboel vrienden meegenomen. Via Facebook.

Ze wonen overal: niet alleen in Botswana, maar ook in Zuid-Afrika, Namibië, Amerika, Australië en Europa.

Op de website van een ontwikkelingsorganisatie zie ik de condoleanceberichten binnenkomen voor een San vriendin die gister overleed in Botswana. Zij was dé ambassadrice van de San cultuur: ze kon geweldig dansen en verhalen vertellen. Iedereen hield van haar

enthousiaste karakter. Dat komt uit in de berichten van over de hele wereld. Ook ik schrijf een korte bemoediging voor haar man en kinderen. Heel even ben ik zo verbonden met al die mensen die aan haar denken en bidden voor hen die zij achterliet. Wat zou je er graag even bij zijn, naar de begrafenis gaan, mensen troosten en getroost worden.

We hebben veel vrienden achter moeten laten in Afrika en dat doet pijn.

Maar door het internet komt een verre vriend zomaar even dicht(er)bij.

< Echo 11

Vriend Er komen twee jonge mannen naar binnen in onze kamer terwijl ik aardappelen schil voor mijn moeder.

Ze vragen of ik komen mag elke zondagmiddag om drie uur als er verteld wordt over God â&#x20AC;&#x201C; en ik mag.

Dat is mijn geluk geweest want sommige verhalen waren zo goed dat ik van God ging houden en dat is zo gebleven. dank zij Hem. Geert Boogaard (dichter, 1908-1990)

Deze Echo is u aangeboden door: