Magazyn E-PLAY 2/2019 (Nr 16)

NR 2/2019

MAGAZYN O HAZARDZIE

Targi ICE 2019

zakończone wielkim sukcesem

Hazard online w Polsce

Świat devami stoi – NetEnt

Kasyna w Czechach padają

www.e-play.pl

Od Wydawcy

Spis Treści Londyńskie targi ICE 2019 zakończone sukcesem str. 4

Drodzy czytelnicy, Mamy za sobą kolejne ważne wydarzenie branżowe jakimi były przeprowadzone w Londynie dwie edycje międzynarodowych targów branży hazardowych – ICE i LAC 2019. Te doroczne targi zorganizowane przez jedną z najbardziej profesjonalnych branżowych firm eventowych - Clarion Gaming, są wielkim świętem dla tych wszystkich, którzy profesjonalnie zajmują się biznesem hazardowym. Co roku, kolejna edycja jest organizowana na coraz większej powierzchni, również coraz więcej wystawców bierze udział w prezentowaniu swoich rozwiązań i produktów dla branży.

Na tej edycji ICE było 612 wystawców i stanowi to dotychczasowy rekord, świadczy jednocześnie o wadze i zainteresowaniu całego świata tym wydarzeniem. Polska na tych targach miała dobrą reprezentacje, zarówno wśród wystawienniczych firm (BF, Wazdan, Promatic, Gameservice, Flomar 2, SB Betting i inni) jak i wśród zwiedzających. Rzekło się mówić, że tych których nie widać na ICE, nie są w biznesie hazardowym znaczący i nie podążają za zmianami jakie przynosi życie. Może to niesprawiedliwe stwierdzenie, zwłaszcza w tak okrojonych prawnie możliwościach działania prywatnych przedsiębiorców w naszym kraju, jednakże polska mowa była słyszana w wielu firmach, z międzynarodowym rodowodem. Znaczy to, że wielu specjalistów znajduje swoje miejsce wśród światowych dostawców sprzętu bądź jego operatorów. Szkoda, że nie mając w Polsce możliwości pracy, swoim doświadczeniem i umiejętnościami zapewniają zyski w zagranicznych firmach.

Na tej edycji nie zabrakło także przedstawicieli Totalizatora Sportowego, którzy nawiązując kontakty z przedstawicielami i producentami urządzeń i technologii, tym samym nabierają większego doświadczenia. Przez cały poprzedni rok dokonała się rewolucja technologiczna wśród naszego monopolisty, co niewątpliwie jest powodem do dumy, niemniej jednak należy być wciąż na bieżąco i ta wizyta na ICE zapewne temu służyła.

W naszym kraju równolegle z targami, największy rodzimy bukmacher STS ogłosił na konferencji prasowej swoje plany ekspansji na rynki europejskie, kierunkując się na Niemcy i Wielką Brytanię. Jest to pierwszy polski legalnie działający bukmacher, który osiągnąwszy pozycję lidera w Polsce zamierza teraz zdywersyfikować swoje działania na innych rynkach. Należy temu się uważnie przyglądać, nasz rynek jest trudnym ze względu na prawodawstwo i niespotykanie wysokie podatki, rynki zagraniczne są za to bardzo ułożone i mają wieloletnich graczy. Wprawdzie oferta STS będzie w początkowej fazie skierowana do Polonii mieszkającej w tych krajach, ale docelowo przyjdzie się zmierzyć z wielkimi graczami tamtych rynków. Jest jednak duży optymizm w tych działaniach STS, na pewno będziemy się przyglądać z uwagą, w jaki sposób te nowe działania będą realizowane.

Polski biznes hazardowy obecnie niezmiennie skoncentrowany jest głownie na działaniach monopolisty. Prywatny biznes ograniczony do kasyn i zakładów sportowych nie rozkwita. Ci, którzy od lat zajmowali się automatami tracąc nadzieję na powrót możliwości zajmowania się tym sektorem rynku. Ale hazard jako taki ma się wciąż bardzo dobrze. Życzę miłej lektury kolejnego wydania Iwo Bulski

Kamień milowy.

STS rozpoczyna ekspansję na rynki zagraniczne. str. 10 Nagrody dla najlepszych bukmacherów w kraju str. 15 Marże bukmacherskie w styczniu 2019 str. 19 Uzyskanie zezwolenia na urządzanie zakładów wzajemnych w Polsce str. 24 Developerzy gier, czyli oprogramowanie do kasyn online str. 29 Developerzy gier, czyli oprogramowanie do kasyn online str. 33 Sytuacja hazardu online w Polsce. str. 37 Czy to już schyłek F1? str. 41 Świat devami stoi, czyli przewodnik po rynku deweloperów oprogramowania Część 2: NetEnt str. 45 Kasyna i automaty w Czechach padają, ale przychody są z rekordowej wysokości str. 49 Ekstraklasa po spotkaniach z bukmacherami str. 52 Najstarsze kasyno w Europie nad jeziorem Como zostało zamknięte. str. 56 Janka Nieszczęście str. 61

3

Luty 2019

Londyńskie targi ICE 2019 zakończone sukcesem

Iwo Bulski

Po raz kolejny w lutym oczy całej branży hazardowej skierowały się na Londyn, gdzie w dniach 5 – 7 na ExCel odbyły się doroczne targi i konferencje pod nazwą ICE oraz równolegle do nich, równie ciekawe targi afiliacyjne igamingu – LAC 2019 (London Affiliate Conference).

T

akie nagromadzenie w jednym miejscu i w tym samym czasie przedstawicieli przemysłu hazardowego z całego świata, zawsze skutkuje ciekawymi spotkaniami, nowymi produktami prezentowanymi przez światowych producentów sprzętu i oprogramowania. Tak też było i tym razem.

4

Zmęczone anioły na ICE 2019

Jedyną znaczącą różnicą z poprzednimi edycjami stanowił fakt rekordowej ilości wystawców (ta edycja przekroczyła ilość 612 firm prezentujących swoje produkty) oraz powierzchni wystawienniczej, która w tej edycji zajęła obszar 45 500 m/2 co stanowi wzrost o 5% w stosunku do roku ubiegłego. Te wzrosty nale-

ży analizować na wiele sposobów.

Podstawowym jest fakt zeszłorocznej zmiany prawa w USA, która po dziesięciu latach ograniczeń w tym kraju wynikających z PASPA (Professional and Amateur Sports Protection Act) została uchylona przez Supreme Court i dopuściła możliwość oferowania zakładów sportowych w poszcze-

www.e-play.pl

Automaty produkcji Merkur Gaming

Stanowisko WAZDAN Group

Stanowisko STATSCORE na ICE 2019

Autor na stanowisku E-PLAY

Futurystyczne stanowisko PLAYTECH

gólnych stanach. Ta zmiana jest na tyle rewolucyjna, że większość firm z rynku europejskiego błyskawicznie zareagowało na możliwość prezentowania swoich ofert w bardzo obiecującym rejonie, co spowodowało wzrost zainteresowania zarówno dostawcami oprogramowania, kontentem jak i wsparciem technolo-

Stoisko BF na ICE 2019

gicznym. Obecność dużej ilości firm oferujących wsparcie technologiczne dla sports bettingu a także wielkie stoiska dużych graczy europejskich (BetConstruct, SB Betting) świadczą o żywym zainteresowaniu tematem i wszechstronną ofertą biznesową.

Kolejnym faktem, który spowodował,

że te targi były rekordowe była duża ilość skonsolidowanych stoisk wchodzących w skład jednej grupy. Największe jak zwykle na kolejnych edycjach ICE stoisko NOVOMATIC Group skupiało w swoim obszarze zarówno produkty macierzystej firmy w tym nowe produkty dla kasyn i salonów gier (takich jak nowa gra Lucky Lady’s

5

Luty 2019

Wild Spell™, która miała swoją premierę na ekranach PANTHERA™ Curve 1.43 oraz V.I.P. Lounge™ Curve 1.43. Ta gra zawiera popularną postać Lucky Lady w dużym pionowym formacie gry z całkowicie nową funkcją Wild.

Przedstawiono także międzynarodową premierę gry IP MacGyver™ na NOVOSTAR® V.I.P. 3.50 i kompaktowy V.I.P. Lounge™ 2.32. Oprócz tych nowości na wspólnym stanowisku prezentowały inne spółki grupy – Astra, Octavian z myACAP, Greentube i nowa gra The Great Gambini’s Night Magic.

Stanowisko konkurującej Gauselmann Group nie prezentowało się wcale gorzej, również i tu widać było konsolidację różnych spółek jak: GeWeTe z ich systemami płatniczymi, Cash Point i rozwiązania bukmacherskie, Euro Payment Group, Hiszpańska Merkur Dosniha, brytyjski producent gier Blueprint czy Merkur

LV BET na ICE 2019

Stoisko Cashpoint i Totolotek na LAC 2019

6

Gaming z nowymi automatami do salonów i kasyn. Nowym produktem była elektroniczna ruletka na 8 stanowisk, czy szafka Allegro curve wywodząca się z włoskiego określenia muzycznego oznaczającego „granie energicznie i jasno”.

Inne duże firmy światowe prezentowały na swoich stanowiskach równie ciekawe rozwiązania i nie sposób przytoczyć w tym artykule wszystkich ciekawych prezentacji i nowości, co roku te trzy dni są bowiem dla wszystkich zwiedzających tak intensywne, że po zakończeniu zawsze zostaje poczucie niedosytu spowodowane niemożnością odbycia wszystkich zaplanowanych rozmów i zwiedzenia wszystkich interesujących stoisk.

Dla naszego czytelnika niewątpliwie najbardziej interesująca jest reprezentacja naszych rodzimych firm na

tych światowych targach, w tym roku byliśmy mocną grupą wystawców.

Stanowiskiem jakie niewątpliwie zapadły głęboko w pamięć zwiedzających to jedno z większych Promatic Group, polskiego producenta gier i urządzeń do gier z Jeleniej Góry.

W tym roku zaprezentowano nowe urządzenia pod nową chwytliwą nazwą – Husars i Pudzianator. Obie gry kojarzące się jednoznacznie z Polską; pierwsza nawiązująca do naszych najlepszych jeźdźców swojej epoki a druga kojarzy się z Mariuszem Pudzianowskim, naszym pięciokrotnym mistrzem Strongest Man i wojownikiem MMA. Dla wzmocnienia siły promocji, na stanowisku Promatic przez długi czas można było spotkać samego Mistrza Pudzianowskiego, można było zamienić z nim parę słów oraz wspólnie pograć w najnowszą grę.

Mc Giver na stanowisku NOVOMATIC

Stoisko Gameservice na ICE 2019

www.e-play.pl

Stoisko Cashpoint i Totolotek na LAC 2019

Stanowisko Greentube

Stoisko Yggdrasill

Stanowisko LV Bet na LAC 2019

Stosisko Gauselmann Group

Kolejnym dużym i ciekawym stanowiskiem był stand BF, angielskiego producenta gier, mającego swoje bliskie korelacje z polskim bukmacherem LV Bet. Na stoisku można było zobaczyć najnowsze automaty do gry o nazwie Empire i Prince wraz z nowymi tytułami – Aztec Adventure 3D czy Bony & Clyde. I tu także promocja nowości odbywała się w ciekawy sposób, tytułowi przestępcy byli tegorocznym motywem przewodnim BF – na czas targów wcielili się

Stanowisko Lottery Solution

w nich artyści, z którymi zwiedzający chętnie robili sobie zdjęcia. Aktorzy przebrani za Bonnie i Clyde’a okazali się strzałem w dziesiątkę – świetnie oddali klimat oferowanej rozrywki.

Również prezentowany był autorski produkt płatniczy BF, łączący funkcjonalność z bramką płatniczą.

I wreszcie stoisko WAZDAN Group, maltańskiego producenta gier do kasyn online, równie okazałe jak dwa pozostałe przyciągało swoimi

prezentacjami dużą ilość zwiedzających. Wazdan przygotował na te targi siedem nowych gier, które prezentowane na specjalnych monitorach o nazwach: Magic Stars 5, Magic Stars 6, Space Gem, Gold Fish, Larry the Leprechaun, Juicy Reels i Lucky Reels.

Wszystkie z tych gier odznaczają się specyficznymi dla tego producenta rozwiązaniami, jakimi są niewątpliwie najważniejsze - pierwsze na świecie Volatility Levels ™, tryb oszczędzania energii, tryb podwójnego ekranu,

7

Luty 2019

Stanowisko NOVOMATIC

Stanowisko PROMATIC games

Stanowisko Merkur Games

tryb ultraszybkiemu, tryb UltraLite i wyjątkowej funkcji każdej gry.

8

Automaty na stoisku Gameservice

Kolejne stanowisko, wprawdzie na innej hali wystawienniczej należało do weteranów na kolejnych edycjach targów ICE – Gameservice. Jest to Polski producent automatów i gier od lat prezentujący nienaganną linię urządzeń i mający swoich zagorzałych fanów i odbiorców z całej Europy. Przez lata uczestniczy w takich wydarzeniach, na obecnych skupiał wkoło dużą ilość zwiedzających i kontrahentów, prezentując swoistą polską gościnność. Jak co roku było to jedno z najbardziej ulubionych miejsc naszych rodaków, gdzie miła atmosfera zacierała wrażenie beznadziejności naszego rynku.

Nie tylko reprezentanci urządzeń do gier mieli mocną reprezentacja na tych targach, również znani i doświadczeni dystrybutorzy rozwiązań i platform dla zakładów bukmacherskich mieli swoją mocną reprezentację. Jednym z takich stanowisk był stand SB Betting Software ze Szczecina a z siedziba na Malcie, gdzie podczas tych Targów można było spotkać wielu przedstawicieli koncesjonowanych zakładów bukmacherskich z Polski. Firma ta bowiem wśród swoich odbiorców ma takich polskich bukmacherów jak forBET czy ETOTO i nie są to jedyni, który korzystają z zaawansowanej technologii oferowanej przez tą firmę specjalizującą się w budowie platform bukmacherskich.

Kolejny polski producent od lat wystawiający się ze swoimi produktami to firma Flomar 2, która rodowód ma ze Śląska i jak sama się przedstawia w przewodniku targowym, jest „jednym z największych polskich producentów automatów slotowych w Europie”. Faktycznie i tu można było zauważyć wielu polskich odbiorców sprzętu i urządzeń, stanowisko tej firmy było miejscem, gdzie skupiały się nici porozumienia dawnych i obecnych operatorów tego sprzętu.

Konkurencyjną kolejną firmę z polskim rodowodem można było spotkać niedaleko, czyli Statscore.

To polska firma specjalizująca się w dostarczaniu informacji sportowych bukmacherom, kontent jest serwowany z ponad 100 dyscyplin sportowych ponad 6.000 zdarzeń grupując ok. 1.000.000 sportowców.

Klientami tej firmy są między innymi Onet, LV Bet czy Energy Bet. Na nowoczesnym w formie stanowisku tej firmy można było spotkać najważ-

niejszych przedstawicieli biznesu bukmacherskiego w Polsce.

Inne polskie firmy prezentowały się nie mniej ciekawie, że wspomnieć należy o TVBet, PrimeSlot a także nano Vo i wreszcie naszego konkurenta przez ścianę stoiska, Interplay. Najważniejszy dla nas jest jednak fakt, iż również stanowisko E-PLAY miało swoich wiernych odwiedzających, w końcu na naszym stoisku zawsze można się było dowiedzieć o aktualnej sytuacji prawnej, rynkowej i ponarzekać na taki a nie inny stan rzeczy branży.

Takie wystawy są dla przedstawicieli branży ważnym elementem integracji i możliwością nawiązywania nowych kontaktów, o nowych kontraktach nie wspomnę. Jest to miejsce magiczne, gdzie dla wieloletnich branżystów sama obecność buduje i dodaje sił w podejmowaniu decyzji.

I pomyśleć, że w tym roku minęło moje 25-lecie pierwszych odwiedzin wystawy w Londynie, wtedy zorganizowanej pod nazwą ATEJ, na którą co roku wypada zawitać. I oby zdrowie dopisało być na takich tragach również w przyszłym roku, czego sobie i czytelnikom E-PLAY serdecznie życzę. n

Luty 2019

Kamień milowy. STS rozpoczyna ekspansję na rynki zagraniczne.

Ariel Moskała – analityk rynku bukmacherskiego i komentator wydarzeń sportowych

Start-Typ-Sport, czyli niekwestionowany lider polskiego rynku bukmacherskiego (47,1% udział) i przychodami przekraczającymi 2,4 miliarda złotych postanowił stać się marką globalną i rozszerzyć swoje działania na 11 nowych krajów.

Ogłoszenie przełomowego projektu.

8 lutego 2018 w Warszawskiej restauracji Concept 13 na specjalnie zorganizowanej konferencji zebrali się dziennikarze ze świata sporu i biznesu, aby poznać nowy, historyczny i ambitny projekt najbardziej znanej firmy bukmacherskiej w Polsce. Konferencja rozpoczęła się od przemó-

10

wienia Prezesa STS na temat działalności w Polsce. Firma w 2018 roku posiadała 47,1% udziału w rynku, a przychody wyniosły 2,41 miliarda złotych. To zdecydowanie najwięcej pośród legalnie działających operatorów w Polsce.

Po zdominowaniu krajowego sektora zakładów wzajemnych, Prezes STS - Mateusz Juroszek zdecydował,

że trzeba szukać nowych wyzwań, źródeł przychodów i aby to uczynić należy wyjść poza granicę kraju. I tak właśnie ogłoszony został przełomowy projekt jakim jest rozszerzenie działalności na rynki w Wielkiej Brytanii, Niemczech, Norwegii, Islandii, Luksemburgu, Słowenii, Andorze, San Marino oraz na Gibraltarze, Malcie i Łotwie. Na chwilę obecną STS dostępnym będzie tylko online, ale

www.e-play.pl

nie wykluczone jest otwarcie w najbliższej przyszłości punktów stacjonarnych.

sze wieloletnie doświadczenie zdobyte w kraju to unikatowy know-how, który pozwoli zdobyć szerokie grono nowych klientów” – zakomunikował Mateusz Juroszek.

marketingu i wydaje mi się, że tego możemy się spodziewać. W wywiadzie dla sport.pl, Prezes Juroszek wspomniał nieco o współpracy z klubami Premier League.

Podczas swojego przemówienia Mateusz Juroszek niejednokrotnie wspominał, że w głównej mierze będzie się koncentrował na polskiej społeczności, której jest w Wielkiej Brytanii prawie milion, w Niemczech jest niewiele mniej, w Norwegii blisko 100 tysięcy, a na Islandii kolejne 50 tysięcy.

Z badań opinii publicznej – wykonanych na zlecenie bukmachera przez firmę analityczno-badawczą Zymetria – wynika, że 80% dorosłych Polaków zna markę STS. Ten wskaźnik wśród polskich obywateli, którzy mieszkają w Wielkiej Brytanii wynosi zaś 52%, dystansując największych międzynarodowych operatorów gier wzajemnych.

„Nie kryję, że od jakiegoś czasu rozmawiamy ze wszystkimi czołowymi klubami z Anglii.”

„Setki tysięcy naszych rodaków na przestrzeni ostatnich dekad zdecydowało się rozpocząć życie poza granicami kraju. Ich odwaga została wynagrodzona, gdyż wielu z nich doskonale odnalazło się w nowym środowisku i odniosło życiowy oraz zawodowy sukces. Dziś my ich śladem zaczynamy swoją działalność na 11 rynkach zagranicznych. Na-

Czym STS zamierza przekonań do siebie nowych klientów? Prezes Juroszek wie, że mocną strony spółki jest oferta na polskie rozgrywki, sporty zimowe czy esport. Jest to jakiś punkt zaczepienia. Czy będzie skuteczny przekonamy się zapewne w przeciągu kilkunastu najbliższych miesięcy.

STS słynie z dobrego i agresywnego

Rodacy na emigracji zapewnią sukces?

Polska firma sponsorem klubu z najlepszej piłkarskiej ligi świata? Brzmi to świetnie!

STS zamierza zostać firmą globalną, dlatego z tyłu głowy są już kolejne kroki. Włochy, Hiszpania czy Polska społeczność mieszkająca w Chicago.

Plany bardzo ambitne.

Nowy segment hazardu.

Start-Typ Sport to spółka znana głównie z zakładów sportowych i zakładów na sporty wirtualne. W „nowych” krajach w swojej ofercie STS będzie

11

Luty 2019

posiadał również gry kasynowe oraz kasyno live, co w przeciwieństwie do prawa w Polsce nie jest objęte monopolem państwa. „Na nowych rynkach oferta STS będzie w pełni komplementarna. Poza zakładami wzajemnymi spółka prowadzić będzie kasyno, kasyno live oraz sporty wirtualne. Silnie rozbudowane będą również zakłady esportowe. Posiadamy ambitne plany rozwoju, docelowo chcemy stać się jednym z kluczowych graczy na skalę światową." – podsumowuje Mateusz Juroszek.

Działania STS w Europie napędzane będą przez BetConstruct, znanego dostawcę software do zakładów sportowych i gier. Firma dostarcza kompletne rozwiązania dla spółek bukmacherskich na wielu rynkach

12

na świecie. Oferuje również podmiotom możliwość funkcjonowania na podstawie uzyskanych przez siebie licencji – m.in. w Wielkiej Brytanii czy na Malcie.

Michael Ballack ambasadorem?

Gościem specjalnym konferencji STS był legendarny niemiecki piłkarz Michael Ballack, brązowy i srebrny medalista mistrzostw świata, wicemistrz Europy z 2008 roku.

Były gracz Chelsea Londyn opowiedział zgromadzonym o swojej karierze zawodniczej, a następnie odpowiedział na serię pytań dziennikarzy i został poproszony o podanie zwycięskiego składu 1.FC Kaiserslautern z meczu z Bayernem z sezonu 1997/1998. Niestety z tym zadaniem nie poszło mu najlepiej.

Czy współpraca na linii STS – Ballack zostanie w jakimś stopniu kontynuowana niestety na ten moment nie wiemy. Jedno jest pewne, Ballack to znany zawodnik w Niemczech i w Wielkiej Brytanii, czyli na dwóch największych rynkach, na których pojawi się STS. Odważni wygrywają. Co czeka STS w Europie?

Odważni wygrywają. To hasło przyświeca ekspansji STS. Nawiązywał do niego Mateusz Juroszek mówiąc o odwadze rodaków wyjeżdżających za granicę, nawiązywał do niego również Michael Ballack wspominając o początkach swojej kariery.

Czy STS wygra? To jest biznes i niczego nie można być pewnym, ale w Polsce firma Juroszka „dobiła do

www.e-play.pl

sufitu” i trzeba było szukać nowych wyzwań i strumieni przychodów.

Rynek hazardowy Wielkiej Brytanii jest największy i najbardziej konkurencyjny w Europie. Są tam praktycznie wszystkie największe marki. Czy STS będzie się w stanie przebić i zdobyć mały kawałek tortu? Mateusz Juroszek to menadżer z ogromnym doświadczeniem i jestem pewny, że ma on plan na pokazanie się w Europie, a jest o co walczyć. W zeszłym roku rynek hazardowy online UK wygenerował około 3 miliardów funtów GGR. Niemiecki rynek online

w tym samym okresie 1,5 miliarda euro.

Jak widać, nawet „okruchami” będzie można się najeść. „Posiadamy ambitne plany rozwoju, docelowo chcemy stać się jednym z kluczowych graczy."

To zdanie wypowiedziane na konferencji przez Mateusza Juroszka najbardziej utkwiło mi w głowie. Idzie wyczuć z niego pasję i zaangażowanie. Nie ma co ukrywać, że STS czeka bardzo ciężkie i duże wyzwanie, ale to odważni wygrywają, prawda?

Ze strony E-play życzy firmie STS sukcesów i realizacji założonych celów. Miło widzieć jak polska rodzinna firma, z polskim kapitałem zamierza wypłynąć na szerokie międzynarodowe wody, aby zaprezentować swój produkt światu. Mamy tylko nadzieję, że nie ucierpi na tym krajowy klient, krajowy sport a STS w dalszym ciągu będzie w naszym kraju tak aktywny jak było do tej pory.

Przeczucie mi mówi, że akurat o to powinniśmy być spokojni. n

Juroszek ballack

13

N AG R O DY 10 MARCA

NOMINACJE JUŻ 4 MARCA

N A J L E P S Z Y B UK M AC HE R

POZOSTAŁE WYRÓŻNI ENI A N AJL EPSZY BUKMAC H E R L I VE

N AJ L E P S Z A A P LI K AC JA MO B I LNA

N AJ L E P S ZE KU R S Y

NA J LE P SZ Y A F F I LI AT E M AN AGER

NA J LE P S Z Y MA R K E T I NG

Nominowani do nagród są wszyscy bukmacherzy aktualnie posiadający licencję na organizowanie zakładów online oraz prowadzący działalność na rynku internetowym.

www.e-play.pl

Nagrody dla najlepszych bukmacherów w kraju Od jakiegoś czasu kiełkowała w nas myśl, żeby wyróżnić bukmacherów, którzy zgodnie z prawem działają na polskim rynku. Nowelizacja ustawy hazardowej w 2017 roku spowodowała, że praktycznie wszystkie podmioty oferujące zakłady wzajemne w Polsce mogą brać udział w wyrównanej rywalizacji o klienta.

O

czywiście szara strefa nie została wyczyszczona do końca i wielu użytkowników wciąż nieświadomie bądź świadomie korzysta z usług spółek bez licencji Ministerstwa Finansów.

Ta sytuacja spowodowała, że tym bardziej umocniliśmy się w przekonaniu, że należy stworzyć cykliczne, branżowe nagrody bukmacherskie będące podsumowaniem roku w dziedzinie zakładów bukmacherskich w Polsce. Po dyskusji w kilkuosobowym gronie oraz zachęceni

pozytywnym odbiorem naszego pomysłu na targach w Londynie uznaliśmy, że pierwszą edycję Nagród Bukmacherskich zorganizujemy jeszcze w tym roku i przyznamy wyróżniania dla najlepszych bukmacherów w sześciu kategoriach za 2018 rok. Mamy nadzieję, że odbiór branży będzie pozytywny, a statuetka dla najlepszego bukmachera stanie się w obiektem pożądania firm zajmujących się zakładami wzajemnymi w Polsce. Poniżej przedstawiamy kategorie oraz

kryteria, które wybraliśmy do tegorocznej edycji.

Kategorie Najlepszy bukmacher Zdecydowanie najważniejszą kategorią będzie kategoria „Najlepszy operator”, czyli de facto bukmacher roku w Polsce. Wyróżnienie przyznamy firmie, która zasłużyła na największe uznanie w danym roku kalendarzowym na polskim rynku. Pod

15

Luty 2019

uwagę bierzemy wszystkie czynniki jakie wpływają na pozycję bukmachera i jego postrzeganie zarówno przez użytkowników jak i ekspertów.

Tę najważniejszą statuetkę mogą otrzymać jedynie bukmacherzy, którzy są liderami udziałów w segmencie zakładów wzajemnych w naszym kraju. Oczywiście analizować będziemy również dynamikę pozyskiwania nowych klientów. Ale liczba użytkowników nie jest w tym przypadku jedynym kryterium. Nie bez znaczenia będzie rozwój oferty, odwaga we wprowadzaniu nowych rozwiązań, podejście do trendów i reagowanie na zmieniające się upodobania klientów.

Kryteria: • Skala działalności – udział z rynku, wzrost ilości nowych użytkowników Leadership • Oferta – jakość i szerokość rynków zakładów, dostępność zakładów live, zakładów wirtualnych, streamy online, e-sport oraz promocje.

• Innowacja – wprowadzanie nowych rozwiązań i adaptacja światowych trendów.

• User experience – przejrzystość strony, łatwość poruszania się po serwisie, oferty powitalne oraz stałe promocje.

Najlepsza aplikacja mobilna Wyróżnienie szczególnie ważne ze względu na zmieniające się przyzwyczajenia użytkowników. W zeszłym

roku na stronie legalnibukmacherzy. pl odnotowaliśmy ponad 50% wejść z urządzeń mobilnych. Biorąc pod uwagę fakt, że zgodnie z danymi Ministerstwa Finansów za trzy pierwsze kwartały 2018 roku 74% zakładów w Polsce obstawionych było przez internet to można dojść do wniosku, że zakłady mobilne nie są jedynie dodatkiem do oferty, ale powinny stanowić jej trzon. Oczywiście w tej kategorii szczególną uwagę poświęcimy aplikacjom mobilnym. Pod uwagę będziemy brali dostępność aplikacji na najważniejszych systemach (Android iOS), ich aktualizację, stabilność, interface oraz odczucia i opinie klientów. Zdajemy sobie sprawę z tego, że nie wszyscy użytkownicy przyzwyczaili się do ściągania aplikacji, więc pod ocenę weźmiemy również strony mobilne.

Kryteria: • Interface i user experience

• Stabilność • Dostępność • Jakość produktu • Opinie użytkowników Najlepszy Bukmacher Live Wraz z rozwojem sektora związanego z zakładami online obserwujemy gwałtowny rozwój live match trackerów. Użytkownik może na bieżąco śledzić wydarzenia sportowe i na bieżąco reagować na sytuacje meczową.

Dlatego wybór dostawcy oprogramowania wydaje się być kluczową kwestią w zdobyciu przewagi nad konkurencją. Nie bez znaczenia jest również otwarcie dostawców transmisji telewizyjnych na branżę bukmacherską. Dlatego w tej kategorii bierzemy nie tylko live match trackery ale również dostępność streamów online.

Kryteria: • Szerokość oferty • Stabilność oprogramowania • Interface i user experience • Oferta streamingowa Najlepsze Kursy Na bieżąco śledzimy sytuację na polskim rynku bukmacherskim. W połowie zeszłego roku postanowiliśmy przyjrzeć się wysokości kursów na stronach legalnych zakładów wzajemnych online w Polsce. W analizie, którą co miesiąc przygotowujemy i publikujemy w magazynie e-play

16

www.e-play.pl

bierzemy pod uwagę najpopularniejsze rozgrywki ligowe w Europie i sprawdzamy wysokość marży bukmacherskiej. Na tej podstawie wskazujemy, który bukmacher pobierał najniższą prowizję, a co za tym idzie gdzie kursy były zazwyczaj najwyższe. Zwycięzca tej kategorii będzie wybrany na podstawie trwającej cały rok analizy kursów na Bundesligę, Ekstraklasę, Premier League, Serie A, La Ligę i Ligę Mistrzów.

Kryteria: • Całoroczna analiza prowizji bukmacherskich Najlepszy Affiliate Manager Współpraca z serwisami internetowymi, które dzięki traffic’owi na stronie mogą być pomocne w pozyskiwaniu nowych użytkowników stała się w ostatnich latach jedną z głównych osi działalności firm bukmacherskich.

Dlatego nie mogło zabraknąć nagrody dla zespołów zajmujących się kontaktem z affiliantami. W tej kategorii wyróżniamy bukmachera, którego zespół wykorzystuje skutecznie strategie marketingowe do pozyskania nowych partnerów. Nagradzamy programy, z których obie strony affiliacji są zadowolone. Staramy się patrzeć również na jakość i trwałość relacji na linii affiliate – bukmacher.

Nie bez znaczenia pozostaje dla nas szybkość reakcji w sytuacjach kryzysowych oraz otwartość firm bukmacherskich na uwagi zgłaszane przez affiliantów.

Kryteria: • Innowacje • Programy partnerskie • Relacje partnerskie Najlepszy Marketing Po blisko 10 latach nieobecności reklamy bukmacherskiej w telewizji, prasie i internecie legalni bukmacherzy online w końcu mogą pokazać się szerszej publiczności. Praktycznie każdy zespół grający w piłkarskiej Ekstraklasie podpisał umowę z jednym z podmiotów operujących na polskim rynku zakładów wzajemnych. Do tego doszło wykorzystanie komunikacji poprzez kanały mediów społecznościowych: twitter, youtube, facebook. W tej kategorii wyróżniamy najciekawsze i największe wydarzenia reklamowe minionego roku przeprowadzone przez spółki z licencją od ministerstwa finansów. Nie sprawdzamy, która kampania była w danym roku najbardziej efektywna pod względem finansowym. Przede wszystkim zwracamy szczególną uwagę jak dana kampania – w odczuciu jury – wpłynęła na wizerunek marki.

Kryteria: • Kreatywność • Wykorzystanie nowych kanałów • Wizerunek marki Proces oceny Organizacja pierwszej edycji nagród bukmacherskich to dla nas

wielkie wyzwanie, które wiąże się z dużą odpowiedzialnością. Dlatego staramy się przyłożyć szczególną staranność do wyboru najlepszych bukmacherów w poszczególnych kategoriach. Zwycięzców wyłonimy w oparciu o opinie ekspertów branży bukmacherskiej, ale chcemy zaznaczyć, że na samym końcu będzie to decyzja subiektywna. Oczywiście w kolejnych latach wprowadzimy ankiety oraz punktację, ale uznaliśmy, że w tym roku musimy opierać się na naszym doświadczeniu oraz na wiedzy osób, które od lat obecne są na najważniejszych branżowych wydarzeniach związanych z zakładami wzajemnymi w Polsce i na świecie.

Staramy się zebrać jak najwięcej opinii samego środowiska bukmacherskiego w Polsce. Postaramy się dotrzeć do jak największej liczby osób znającej branżę bukmacherską, ale niezwiązanej zawodowo z bukmacherami z licencją Ministerstwa Finansów. Jeśli uważasz, że Twoje spostrzeżenia mogę być pomocne i chcesz podzielić się swoją opinią wyślij do 28 lutego maila na adres pomoc@legalnibukmacherzy. W treści napisz, który bukmacher Twoim zdaniem powinien otrzymać statuetkę w podanych przez nas kategoriach.

Swój wybór uzasadnij. Pamiętaj, żeby podać swoje imię, nazwisko oraz miejsce zatrudnienia, żebyśmy mogli zweryfikować, że nie jesteś związany z firmami, które biorą udział w rywalizacji.

Harmonogram Do 28 lutego 2019 r. zbieramy listę propozycji zwycięzców w poszczególnych kategoriach.

4 marca 2019 r. na stronie legalnibukmacherzy.pl zostanie uruchomiona specjalna podstrona poświęcona nagrodom. Tego dnia ogłosimy listę nominowanych wraz z uzasadnieniem.

11 marca 2019 r. – ogłosimy listę zwycięzców i wręczymy statuetki Organizator – legalnibukmacherzy.pl przy wsparciu medialnym E-PLAY. n

17

www.e-play.pl

Marże bukmacherskie w styczniu 2019

W tym miesiącu prezentujemy nieco okrojoną analizę kursów bukmacherskich, a to z takiego względu, że styczeń nie jest typowo piłkarskim miesiącem. Pauzowała nasza rodzima Ekstraklasa, faza pucharowa rozgrywek Ligi Mistrzów wystartowała dopiero 12 lutego, a w Bundeslidze i Serie A rozegrano jedynie dwie kolejki spotkań.

Z

anim przejdziemy do podsumowania chcieliśmy bardzo podziękować za uwagi, które otrzymaliśmy od Was przy okazji ostatnich publikacji. W marcowym wydaniu magazynu e-play przedstawimy nie tylko prowizje na poszczególne rozgrywki, ale również przeprowadzimy symulacje potencjalnych wartości zwycięskich kuponów w każdej kolejce. Małą zapo-

wiedź mogą Państwo zobaczyć już w tym numerze, ponieważ w każdej analizowanej lidze wybraliśmy jedną kolejkę lub mecz, który włączyliśmy do symulacji.

Bundesliga W niemieckiej najwyższej klasie rozgrywkowej doszło do jednej zmiany, która wpłynęła na większe przetaso-

wania. W styczniu zaobserwowaliśmy wyraźny spadek prowizji na ETOTO. W nawiasie podajemy miejsce w poprzednim zestawieniu i jak widać ETOTO, które w grudniu plasowało się w końcówce stawki w styczniu wskoczyło na pierwszą pozycją z marżą poniżej 3,00. Wiele osób zastanawiało się jak marża wpływa na realne kursy na kuponie i dla tych czytelników przygotowaliśmy kolej-

19

Luty 2019

BUNDESLIGA

Fortuna

3,86

3,20

4 (3)

PzBUK

4,21

4,17

5 (4)

Totalbet

4,38

4,43

6 (5)

Sts

5,27

5,26

7 (6)

Lvbet

5,50

5,31

8 (8)

milenium

5,99

6,01

9 (9)

totolotek

7,56

7,57

Totolotek

3,15

3 (2)

milenium

2,71

2,89

totalbet

5,36

forBET

LVBET

etoto

PZBUK

2 (1)

forBET

1 (7)

STS

styczeń

ETOTO

grudzień

Fortuna

Bukmacher

Wynik

Miejsce

Hoffenheim / Bayern

1:3

1,47

1,55

1,47

1,45

1,46

1,45

1,52

1,52

1,60

Eint, Frankfurt / Freiburg

3:1

1,66

1,71

1,67

1,65

1,66

1,65

1,67

1,67

1,60

Augsburg / Fortuna

1:2

4,35

4,0

4,16

4,10

4,05

3,95

3,95

3,88

3,85

B, Leverkusen / Borussia Mgld

0:1

3,6

3,50

3,48

3,6

3,60

3,55

3,50

3,25

3,40

Stuttgart / Mainz

2:3

3,2

2,95

3,05

3,00

3,00

3

2,95

2,87

2,90

Hannover / Werder

0:1

2,25

2,30

2,25

2,20

2,20

2,2

2,22

2,25

2,15

RB Lipsk / BVB

0:1

2,84

2,80

2,62

2,80

2,80

2,8

2,70

2,60

2,65

Nurnberg / Hertha

1:3

2,3

2,25

2,30

2,25

2,20

2,2

2,22

2,35

2,15

Schalke / Wolfsburg

2:1

2,2

2,30

2,20

2,20

2,20

2,2

2,22

2,25

2,15

3953,83

3648,16

3233,26

3230,32

3160,57

3000,71

3058,23

2841,60

2559,40

Mecz

KURS ŁĄCZNY

ne zestawianie. Pod uwagę wzięliśmy mecze 18 kolejki Bundesligi wraz z rozstrzygnięciami oraz kursami jakie w momencie zbierania danych dostępne były na stronach bukmache-

rów (kursy zbieraliśmy w piątek 18 stycznia popołudniu).

Chyba najciekawszym wnioskiem jaki można wyciągnąć w obydwu

LA LIGA

20

Miejsce

BUKMACHER

grudzień

styczeń

1 (4)

Etoto

4,92

2,95

2 (1)

Forbet

3,93

4,01

3 (2)

Fortuna

4,02

4,24

4 (3)

Totalbet

4,52

4,73

5 (6)

Lvbet

5,34

5,24

5 (7)

PZBUK

5,59

5,24

7 (5)

Sts

5,25

5,26

8 (7)

milenium

6,00

5,99

9 (9)

Totolotek

7,58

7,83

Real

Remis

Sewilla

Etoto

1,80

4,15

4,60

Totalbet

1,77

4,00

4,0

LV BET

1,76

4

4,3

STS

1,75

3,75

4,66

forBET

1,75

4,10

4,35

Milenium

1,75

3,95

4,25

PZBUK

1,74

4,00

4,40

Fortuna

1,72

4,1

4,6

Totolotek

1,70

3,90

4,15

zestawień jest fakt, że wspomnianą kolejkę (biorąc pod uwagę wszystkie mecze) najlepiej było obstawiać w FORTUNIE, która w zestawieniu prowizji zajęła w styczniu 3 miejsce.

Z 9 spotkań aż 4-krotnie w FORTUNIE użytkownik mógł uzyskać najlepszy kurs. Musimy jednak wziąć pod uwagę specyfikę tej kolejki. W 18 rundzie spotkań niemieckiej Bundesligi aż 6-krotnie wygrywali goście. Należy jeszcze dodać, że według szans procentowych faworytami spotkań byli 1. Bayern, 2. Eintracht 3. Augsburg 4. Bayer 5. Stuttgart 6. Werder 7.

Lipsk 8. Hertha 9. Schalke (wyboldowaliśmy drużyny, które odniosły końcowy sukces).

La Liga Hiszpańska La Liga tylko potwierdza przypuszczenia o zmianie wraz z początkiem nowego roku polityki kursowej przez bukmachera ETOTO. Bukmacher, którego twarzą jest m.in.

Mateusz Borek tak jak w przypadku rozgrywek Bundesligi jako jedyny osiągnął średnią marżę poniżej 3,00.

Na pozostałych doszło do małych przetasowań. Przede wszystkim bardzo zbliżone kursy mają forBET, fortuna i TOTALbet, więc w tym miesiącu zajęły odpowiednio 2,3 i 4 miejsce.

Mała zmiana w drugiej części, w której STS spadł za LV BET i PZBUK, ale zaznaczyć trzeba, że te różnice są na tyle małe, że można byłoby uznać, że te trzy firmy uplasowały się na 5 miejscu.

W przypadku ligi hiszpańskiej na uwadze mieliśmy hitowe starcie Real - Sewilla. Mecz skończył się wynikiem 2:0 dla faworyta, czyli zespołu z Madrytu.

Prezentujemy tę tabelę, żeby zaznaczyć tę wątpliwość z jaką zgłaszają się do nas czytelnicy, czyli że nie zawsze marża pokrywa się z kursami na faworytów, a co za tym idzie z większymi możliwościami dla użytkowników. Co prawda z tabeli wynika jasno, że ETOTO, który miał - według naszych wyników - najniższą prowizję w styczniu dodatkowo wystawił najlepszy kurs na zwycięstwo Realu. Najciekawszy wydaje się być jednak fakt, że drugi w zestawieniu forBET i trzecia FORTUNA są na stosunkowo dalekim miejscu.

www.e-play.pl

Premier League

Totalbet

3,74

3,97

4 (2)

fortuna

3,36

4,17

5 (6)

sts

5,26

5,25

6 (7)

Lvbet

5,32

5,52

7 (8)

milenium

5,99

6,00

7 (5)

PZBUK

5,07

6,00

9 (9)

totolotek

7,82

7,79

Mecz

Totolotek

3,11

3 (3)

PZBUK

3,04

LVBET

Forbet

Fortuna

2,37

2 (1)

STS

styczeń

4,35

totalbet

grudzień

etoto

forBET

BUKMACHER

etoto

Co ciekawe wyniki odzwierciedlają mniej więcej to co mogliśmy zaobserwować w przypadku marż. Czyli najlepszy kupon można było obstawić u bukmachera ETOTO (1 miejsce w rankingu marż), następnie w forBET (2 miejsce w rankingu marż) i w TOTALBET (3 miejsce w rankingu marż). Należy podkreślić, że w analizowanej kolejce aż 7 razy wygrywali gospodarze. Ale jeszcze więcej może powiedzieć informacja o tym, że w z 10 meczów kolejki w aż 8 przypadkach końcowe zwycięstwo odnieśli faworyci (na podstawie szans procentowych wg. kursów).

Miejsce 1 (4)

Wynik

Wyniki poprzednich analiz zazwyczaj wskazywały, że Premier League jest ligą z najniższymi średnimi prowizjami. Oczywiście nie powinno to nikogo dziwić, ponieważ to angielska najwyższa klasa rozgrywkowa od lat cieszy się największą popularnością nie tylko wśród widzów, ale i użytkowników zakładów bukmacherskich na całym świecie. W przypadku średnich prowizji na polskim rynku w styczniu zadziało się dokładnie to samo co w przypadku Bundesligi i La Ligi, czyli awans na pierwsze miejsce ETOTO. Tym razem ETOTO jest jedyna firmą, która wystawiła kursy poniżej 3,00. Zaskoczeniem jest dość odległa pozycja PZBUK. W drugiej tabeli pod lupę wzięliśmy 23 kolejkę Premier League i sprawiliśmy kto oferował najlepsze kursy na faworytów.

Premier League

Wolves / Leicester

4:3

2,40

2,35

2,35

2,35

2,28

2,3

2,27

2,25

Bournemouth / WHU

2:0

2,40

2,35

2,37

2,45

2,4

2,3

2,28

2,25

Ma., Utd / Brighton

2:1

1,35

1,30

1,30

1,30

1,3

1,31

1,30

1,25

Newcastle / Cardiff

3:0

2,05

1,95

1,97

2,00

1,96

1,99

1,90

1,90

Liverpool / Crystal

4:3

1,22

1,22

1,20

1,20

1,19

1,2

1,22

1,18

Southampton / Everton

2:1

2,80

2,70

2,70

2,65

2,65

2,65

2,60

2,60

Watford / Burnley

0:0

4,10

4,15

4,00

3,85

3,93

3,8

3,90

3,85

Arsenal /Chelsea

2:0

3,00

3,05

3,00

2,89

2,99

2,95

3,06

2,95

Hudd / Man. City

0:3

1,18

1,14

1,15

1,15

1,15

1,14

1,15

1,12

Fulham / Spurs

1:2

1,80

1,75

1,75

1,75

1,73

1,73

1,70

1,70

1422,62

1164,47

1116,06

1065,93

1027,89

969,54

946,07

797,69

KURS ŁĄCZNY

Serie A Serie A jest jedyną ligą, w której ETOTO nie miało najlepszych kursów.

Pierwsze miejsce utrzymał forBET ze średnią marżą 3,16. Wspomniane ETOTO znalazło się na drugim miejscu i tym samym zamieniło się pozycjami z FORTUNĄ. Prowizje nakładane przez pozostałych bukmacherów nie różnią się między sobą znacznie.

Poza Totolotkiem, który w przypadku włoskiej Serie A ma najniższe kursy wg. prowizji. Czy ma to odzwierciedlenie w kuponach? Sprawdziliśmy na przykładzie 20 kolejki tych rozgry-

Serie A Miejsce

BUKMACHER

grudzień

styczeń

1 (1)

Forbet

2,88

3,16

2 (3)

etoto

4,63

3,38

3 (2)

fortuna

4,19

3,80

4 (4)

Totalbet

4,69

4,53

5 (6)

sts

5,26

5,14

6 (7)

PZBUK

5,49

5,29

7 (5)

Lvbet

5,23

5,30

8 (8)

milenium

6,00

5,87

9 (9)

totolotek

7,95

7,59

21

22

totalbet

Fortuna

milenium

LVBET

PZBUK

STS

Totolotek

W podsumowaniu nie mogło być zaskoczeń. Zmiana polityki prowizyjnej wpłynęła na zmiany w zestawieniu. To ETOTO było bukmacherem, które oferowało - zgodnie z naszymi analizami - najniższe kursy na najpopularniejsze piłkarskie rozgrywki ligowe. Styczeń był mocno specyficznym miesiącem, ale już możemy zapowiedzieć, że luty może przynieść wiele niespodzianek.

Jeden z bukmacherów na start rundy wiosennej w Ekstraklasie zszedł z prowizją do 0%. Do tego doszły rozgrywki Ligi Mistrzów, które również szczegółowo opracowaliśmy. Oczywiście musimy podkreślić, że metodologia, którą wybraliśmy ma swoje minusy, ale w biegiem czasu staramy się je eliminować. Postaramy się, żeby od następnego numeru kursy były zbierane w dniu meczu, a nie w dniu startu

etoto

Podsumowanie

Mecz

forBET

wek. Najwięcej można było uzyskać w forBET, ETOTO, TOTALBET i FORTUNIE, czyli w zakładach bukmacherskich, które zajęły cztery pierwszy miejsca w tabeli z średnimi marżami.

Szczególnie niedzielne spotkania tej kolejki obfitowały w emocje i rezultaty, które obarczone były wysokim kursem. Stąd w lidze włoskiej mieliśmy najwyższy łączny kurs.

Wynik

Luty 2019

AS Roma / Torino

3:2

1,65

1,68

1,72

1,64

1,70

1,64

1,62

1,65

1,60

Udinese / Parma

1:2

4,00

3,90

3,95

3,9

3,54

3,90

3,90

3,77

3,75

Inter M, / Sassuolo

0:0

5,00

5,05

4,80

5

4,80

4,75

4,90

4,25

4,70

Frosinone / Atalanta

0:5

1,45

1,44

1,47

1,43

1,42

1,42

1,39

1,42

1,40

Spal 2013 / Bologa

1:1

3,00

3,05

2,90

3,05

2,95

2,95

3,00

3,00

2,85

Fiorentina / Sampa

3:3

3,80

3,70

3,65

3,7

3,60

3,60

3,60

3,60

3,60

Cagliari / Empoli

2:2

3,65

3,50

3,55

3,55

3,55

3,50

3,45

3,45

3,45

Napoli / Lazio

2:1

1,95

1,90

1,95

1,92

1,95

1,93

1,90

1,90

1,85

Fc Genoa / Milan

0:2

2,35

2,40

2,37

2,32

2,40

2,30

2,30

2,35

2,25

Juventus F,C, / Chievo

3:0

1,12

1,13

1,14

1,1

1,12

1,11

1,10

1,10

1,10

10218,81

9697,07

9490,54

8976,90

8105,85

8014,04

7707,39

6870,04

6398,68

KURS ŁĄCZNY

kolejki, żeby sprawdzić, jak wpływa to na ostatecznie prowizje czy rzeczywiście różnice są duże jak niektórzy twierdzą. Wydaje nam się jednak, że zestawienie dość precyzyjnie pokazuje jaką politykę obierają wybrane legalne zakłady bukmacherskie. n Miejsce

BUKMACHER

1 (4) 2 (1)

Jakub Łuczywo: redaktor w iGamingNuts (właściciel serwisów LegalniBukmacherzy.pl oraz Kursy-Bukmacherskie. pl) oraz wieloletni specjalista od rynku bukmacherskiego.

grudzień

styczeń

etoto

4,18

2,85

Forbet

3,30

3,36

3 (2)

fortuna

3,77

3,85

4 (3)

Totalbet

3,88

4,41

5 (5)

PZBUK

4,95

5,17

6 (6)

sts

5,26

5,23

7 (7)

Lvbet

5,28

5,34

8 (8)

milenium

5,92

5,97

9 (9)

totolotek

6,85

7,70

Luty 2019

Uzyskanie zezwolenia na urządzanie zakładów wzajemnych w Polsce

Bartosz Bulski – redaktor portali E-PLAY, specjalizujący się w opisywanu wydarzeń z rynku krajowego.

Chcesz urządzać zakłady wzajemne w punktach stacjonarnych lub przez Internet zgodnie z wymogami prawnymi obowiązującymi w Polsce? Musisz uzyskać zezwolenie. Ale jak to zrobić?

Z

akładami wzajemnymi nazywamy zakłady o wygrane pieniężne lub rzeczowe. Zakłady takie dzielimy ze względu na różnicę w rodzaju odgadywanych zdarzeń oraz różnicę w ustalaniu stawek i wygranych na totalizatory oraz bukmacherstwo. I tak totalizatory są to

24

zakłady polegające na odgadywaniu wyników sportowego współzawodnictwa ludzi lub zwierząt, w których uczestnicy wpłacają stawki, a wysokość wygranej zależy od łącznej kwoty wpłaconych stawek. Natomiast bukmacherstwo to odgadywanie zaistnienia różnych zdarzeń, w tym

wirtualnych, w których uczestnicy wpłacają stawki, a wysokość wygranych zależy od umówionego, między przyjmującym zakład a wpłacającym stawkę, stosunku wpłaty do wygranej.

W tej definicji bukmacherstwa przez zdarzenia wirtualne rozumie się ge-

www.e-play.pl

nerowane komputerowo zdarzenia dotyczące sportowego współzawodnictwa ludzi lub zwierząt.

Przyjmowanie zakładów wzajemnych jest dozwolone - stosownie do udzielonego zezwolenia - wyłącznie w punktach przyjmowania zakładów wzajemnych lub przez sieć Internet na zasadach i warunkach określonych w zatwierdzonym regulaminie i udzielonym zezwoleniu, a także wynikających z przepisów ustawy o grach hazardowych.

Zezwolenie takie wydawane jest przez Ministra Finansów na wniosek złożony przez zainteresowany podmiot. Jedno zezwolenie jest udzielane na prowadzenie określonej liczby punktów przyjmowania zakładów wzajemnych lub wykorzystywanie określonej liczby stron internetowych do urządzania zakładów wzajemnych.

Wysokość kapitału zakładowego spółki ubiegającej się o pozwolenie

na prowadzenie działalności bukmacherskiej w Polsce nie może wynosić mniej niż 4 000 000 zł. Koncesja może być udzielona spółce, której w terminie 6 lat przed datą złożenia wniosku o koncesję nie cofnięto koncesji z powodu rażącego naruszenia warunków.

Zakłady wzajemne przez Internet W przypadku urządzania zakładów wzajemnych przez sieć Internet istnieje szereg wymagań dotyczących urządzeń rejestrujących i przechowujących dane. Urządzenia przechowujące informacje oraz dane dotyczące zakładów wzajemnych, a także ich uczestników, powinny być zainstalowane i przechowywane na terytorium państwa członkowskiego Unii Europejskiej lub państwa członkowskiego Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu. Do urządzania zakładów wzajemnych przez Internet może być wykorzystywana wyłącznie strona internetowa, której krajowa domena najwyższego

poziomu jest przypisana do polskich stron internetowych.

Urządzający zakłady wzajemne przez Internet zobowiązany jest do prowadzenia, w czasie rzeczywistym, w urządzeniu usytuowanym na terytorium Polski lub państwa członkowskiego UE, archiwizacji wszelkich danych wymienianych między podmiotem a uczestnikiem zakładu wzajemnego, pozwalających na ustalenie przebiegu i wyniku gry oraz przeprowadzanych transakcji wynikających z każdego zakładu oraz danych niezbędnych do identyfikacji uczestnika zakładu wzajemnego. Zapis danych musi powstać w sposób uniemożliwiający ich zmianę bez wykrycia tego zdarzenia przez oprogramowanie urządzenia archiwizującego.

Podmiot urządzający zakłady wzajemne jest obowiązany zapewnić organom Krajowej Administracji Skarbowej dostęp, w tym zdalny, do danych przechowywanych w urzą-

25

www.e-play.pl

dzeniu archiwizującym oraz udostępnić w tym celu odpowiednie narzędzia i oprogramowanie zapewniające bezpieczeństwo danych. Dostęp do danych powinien umożliwiać wyszukiwanie, sortowanie, filtrowanie, przeglądanie i wydruk danych.

Do wniosku o udzielenie zezwolenia na urządzanie zakładów wzajemnych trzeba również między innymi dołączyć zgodę organizatorów zawodów sportowych na wykorzystywanie ich wyników w prowadzeniu swojej działalności bukmacherskiej. W przypadku działalności w punktach naziemnych należy również dołączyć zgodę właścicieli budynków, w których mamy zamiar ulokować nasze punkty przyjmowania zakładów.

W przypadku zakładów wzajemnych urządzanych przez Internet, wniosek powinien zawierać również dołączone do wniosku dokumenty: adres i dokumentację techniczną strony internetowej, która będzie wykorzystywana do urządzania zakładów, projektowane zasady weryfikacji ukończenia 18 roku życia przez uczestników zakładów, ekspertyzę dowodów udziału w zakładach potwierdzającą ich zabezpieczenie przed ingerencją osób nieuprawnionych i możliwość weryfikacji ich autentyczności oraz zasady przechowywania i ewidencjonowania kapitału zakładu.

Minister Finansów sprawdza spełnienie wymagań formalnych złożonej dokumentacji. Gdy wniosek nie spełnia wymagań formalnych, Minister Finansów wzywa podmiot do usunięcia braków w terminie 7 dni od dnia otrzymania przez podmiot wezwania, z pouczeniem, że nieusunięcie braków w wyznaczonym terminie skutkuje pozostawieniem wniosku bez rozpatrzenia.

sów podejmuje decyzję o udzieleniu zezwolenia na urządzanie zakładów wzajemnych. Zezwolenie udzielane jest na 6 lat.

Koszty Opłata za udzielenie zezwolenia na urządzanie zakładów wzajemnych wynosi 2000% kwoty bazowej co w 2019 roku daje niecałe 100 tys. złotych. Mało? To dopiero początek kosztów. Za urządzanie zakładów wzajemnych przez sieć Internet - 2000% kwoty bazowej (czyli kolejne 100 tys.) oraz za każdą stronę internetową wykorzystywaną do urządzania zakładów wzajemnych 5000% kwoty bazowej, co już daje około 250 tys. za stronę. Czyli razem około pół miliona złotych za całość.

Przy zakładach naziemnych dochodzi jeszcze koszt opłaty w wysokości około 2,5 tys. zł. Za każdy punkt przyjmowania zakładów.

Należy także wiedzieć, że podmiot ma określony termin wskazany w zezwoleniu na rozpoczęcie działalności po upływie, którego (istnieje możliwość jednokrotnego przedłużenia terminu o 6 miesięcy) w przypadku jego niedotrzymania zezwolenie wygasa w całości lub w części, w której nie podjęto działalności. Minister Finansów może również odmówić wydania zezwolenia.

Obecnie w Polsce (luty 2019) zezwolenia na urządzanie zakładów wzajemnych w punktach stacjonarnych posiada 11 podmiotów, natomiast przez sieć Internet 15. n

Gdy wniosek spełnia wymagania formalne, przeprowadzana jest weryfikacja merytoryczna wymagań na podstawie treści złożonej dokumentacji. W przypadku pozytywnej weryfikacji wniosku, Minister Finan-

27

SURPRISINGLY WILD ... IN MANY SPELL-BINDING SHAPES AND SIZES

Available for all Curve cabinets: • PANTHERA™ Curve 1.43 • V.I.P. Lounge™ Curve 1.43 • NOVOSTAR® V.I.P. Royal 2.65

NOVOMATIC AG International Sales: Lawrence Levy +43 2252 606 870 756, sales@novomatic.com www.novomatic.com

www.e-play.pl

Developerzy gier,

czyli oprogramowanie do kasyn online Po starcie jedynego polskiego legalnego kasyna jakim jest Total Casino, zauważyliśmy wielkie zainteresowanie działaniem kasyna. Postaramy się przybliżyć czytelnikom E-Play wszystkie aspekty kasyna i gier przez nie oferowanych. Jak wybrać te najlepsze i najbardziej opłacalne? Postaramy się to dla was przeanalizować.

W

szystko zaczęło się od popularnych „owocówek”, które nie miały one atrakcyjnej grafiki i dźwięków, a jednak to wystarczało, żeby przyciągnąć graczy na długie godziny rozrywki. Wielkie wygrane przeplatane z przegranymi i huśtawki emocji robiły swoje dla osób, które właśnie takiej rozrywki szukają w kasynie lub grając w salonach gier na automatach. Obecnie automaty swoim wyglądem, wyraźną grafiką, animacjami i muzyką przypominają bardziej gry komputerowe – co oczywiście podnosi poprzeczkę wymagań graczy. Jednak mimo upływu czasu gracze tęsknią za dawnymi czasami i nadal chcą grać w gry sprzed 15-20 lat.

Na początek przedstawiamy 3 producentów kasynowych gier na automatach, potocznie zwanych Slotami lub Jednorękimi bandytami. Ze względu na ograniczoną powierzchnie tego artykułu skupimy się obecnie na nich, co nie oznacza, że inni developerzy mają gorszy produkt.

Nie wypada rozpocząć od innego dostawcy niż NETENT. Zdecydowanie najbardziej popularne automaty pochodzą od szwedzkiej firmy, która ma już swoje biura 6 krajach i zatrudnia ponad 1000 pracowników. W ciągu 20 lat swojej działalności dorobili się miana „pionierów gier kasynowych”.

W portfolio NetEnt znajdziemy ponad

200 gier najwyższej jakości z których aktualnie korzysta ponad 200 kasyn.

Od 2009 roku zaczęły powstawać największe hity NetEnt, które zdominowały swoją popularnością gry innych dostawców. Każdy gracz kasynowy na pewno grał w gry takie jak: Blood Suckers, Gonzo’s (RTP 95.97 %) Quest, Starburst (RTP 96,09 %), Dead or Alive (RTP 96.82 %), Spinata Grande (RTP 96,84 %), Twin Spin Slot (RTP 96,55 %), Jack and the Beanstalk slot (RTP 96,28 %), Mega Fortune (RTP 96 %).

W ostatnich latach jednak trzeba podkreślić zmianę w nowych pro-

29

Luty 2019

dukcjach NetEnt. Dla mnie osobiście Guns n Roses Slot (RTP 96,98 %) z 2016 roku jest zdecydowanie najlepszą grą a wysokiej jakości muzyka legendarnego zespołu gwarantuje niezapomniane kasynowe wrażenia.

Innymi Slotami z kategorii „Brandem video slot games” są: Dracula Slot (RTP 96.58 %), Emoji Planet Slot (RTP 96.48 %), Jimi Hendrix Slot (RTP 96.9 %), Jumanji Casino Slot (RTP 96.33 %), Planet of the Apes Slot (RTP 96.33 %), The invisible Man Slot ( RTP 96,3 % ), The Phantom’s Curse Slot ( RTP 96.57 % ), oraz największy hit ostatnich premier Vikings Video Slot ( RTP 96,05 % ).

Gry Automaty Jackpot NetEntu łamały rekordy od ponad dekady!

Najdłużej działający Slot NetEnt z Jackpot’em czyli Arabian Nights (RTP 95,62 %) został wydany w 2005 roku. Wielu graczy stało się milionerami po jednym spinie, a szwedzki twórca gier bił wszelkie rekordy wygranych. Netent został wpisany do Księgi Rekordów Guinnessa, za najwyższą wygraną i najwyższą wygraną na urządzeniach mobilnych w poprzednich latach. Już ponad 500 milionów euro zostało wygrane od momentu pojawienia się gier z Jackpot’ami.

Pozostałe gry z Jackpot’em to: ArabianNight’s Slot (RTP 95,62 %), CosmicFortune Slot (RTP 96,9 %), DivineFortune Slot (RTP 96,59 %), Hall of Gods Slot (RTP 95,3 %), Jackpot 6000 Slot (RTP 95%), Mega Fortune Dreams Slot (RTP 95,9 %), Mega Fortune Slot (RTP 96 %), Mega Joker Slot (RTP 99 %) oraz Super Lucky Frog Slot (RTP 92,96 %), Nie da się ukryć, że dzięki takim wygranym NetEnt i ich produkcje wypracowały sobie miejsce na szczycie twórców gier oraz rozkochały w sobie miłośników kasyna.

Kolejny gigant w świecie hazardu to MICROGAMING. Firma, która zajmuje się nie tylko grami kasynowymi,

30

www.e-play.pl

ale kompleksową ofertą zawierającą zakłady sportowe, bingo, kasyno na żywo oraz poker. Microgaming powstało w roku 1994 i stworzyło pierwsze kasyno online. Siedziba firmy mieści się na wyspie Man, a ogólne zatrudnienie sięga ponad 2.000 pracowników. W portfolio znajdziemy około 1.000 gier, które są dostępne u ponad 800 brandów gamingowych.

Skupmy się jednak na kasynie i grach oferowanych przez Microgaming.

Automaty do gier Microgaming liczą około 850 pozycji, znajdziemy nawet darmowe gry owocówki. Jest to największa kolekcja dostępna wśród producentów slotów kasynowych.

Nie są one niestety powalające jakością jak np. gry NetEnt, ale nadrabiają grywalnością, łatwością gry i płynnością. Szlagierowymi pozycjami Microgaming są zdecydowanie Treminator 2, Game of Thrones, Jurassic Park, Hitman, Thunderstuck oraz Playboy Gold. Ze względu na ilość gier nie sposób wymienić wszystkich gier i ich opisać, ale w bardzo łatwy sposób można zagrać w wersje demo każdej gry na stronie Microgaming.co.uk i przekonać się samemu o ich wysokiej jakości.

Jako podsumowanie Microgaming wystarczy dodać, iż firma zdobyła aż 11 różnych nagród przyznawanych producentom gier i produktów iGamingowych. Najważniejsze zdobyte nagrody to zdecydowanie: Malta Gaming Awards za najlepsza platformę slotową w roku 2018 r. oraz Global Gaming Awards przyznana aż 4 krotnie w latach 2014-2016 Kolejnym znanym producentem gier jest wywodząca się z polskich korzeni WAZDAN LIMITED Bliska naszym sercom firma produkująca gry z siedzibą na Malcie, posiadająca licencję MGA, Curacao eGaming oraz od 2017 również UKGC od ponad 10 lat rozwija się w znakomicie. Szczególnie w ostatnich 3 latach zauważyliśmy ogromny postęp w rozwoju jakości swoich gier, ale również i imponujących partnerstwach z czołowymi

firmami gamingowymi. Ciężko porównać 50 osobową firmę z kilkutysięcznymi gigantami, ale produkcja 12 gier rocznie i obecnie portfolio około 100 gier na pewno robi wrażenie.

Co wyróżnia gry produkcji Wazdan od innych dostawców? Unikalna funkcjonalność gier, która daje graczom dodatkowe możliwości i ułatwia prowadzenie gry. Do znaczących różnic w grach firmy Wazdan możemy zaliczyć: – możliwość ustawienia poziomu „Zmienności” (ang. Volatility Levels) podczas gry. Większość gier posiada tę funkcję a dzięki niej gracz może sam określić częstotliwość wygranych nawet dla pojedynczego spina. Gracz ma do wyboru High - Volatility- czyli wysoki poziom, gdzie wygrane są zdecydowanie wyższe, lecz trafiają się rzadziej niż w przypadku Low – Volatility, ten tryb dla odmiany charakteryzuje się częstymi wygranymi o mniejszej wartości.

– Tryb oszczędzający energię – bywa bardzo przydatny, gdy nie mamy pod ręka ładowarki lub źródła prądu. Dzięki tej funkcji gry oszczędzają nawet do 40% energii, którą zwykle zużywają gry innych dostawców.

– Tryb „Gamble” – dzięki któremu gracz po wygranej może błyskawicznie podwoić jej wartość, szanse są wyrównane 50/50, jeśli nie dopisze szczęście gracz oczywiście przegrywa postawioną stawkę.

Jeśli jednak będzie to szczęśliwy dzień można aż 7-krotnie powiększyć swoją wygraną.

– Tryb podwójnego ekranu – umożliwia widoczność nad oknem gry tabeli wypłat i dodatkowych informacji w grach, jeśli

tylko ustawimy telefon lub tablet w pozycji wertykalnej. Funkcja jest bardzo pomocna szczególnie dla nowych graczy.

– Tryb Ultraszybki – umożliwia rozegranie spina w mgnieniu oka, pozwala zaoszczędzić czas na oglądanie animacji. Oczywiście korzystanie z takiego trybu nie ma żadnego wpływu na wynik gry, wygrane czy RTP. – Tryb UltraLite - czyli ulga dla graczy z nienajlepszym połączeniem internetowym, które uniemożliwia grę w większości kasyn internetowych.

Najbardziej znaną grą produkcji Wazdan jest na pewno Dark Horse, ale obok tego klasyku znajdziemy wiele old-schoolowych gier np.: Sizzling 777 Deluxe, Highway to Hell Deluxe, Corrida Romance Deluxe, Football Mania Deluxe, Dracula’sCastle, Los Muertos, Magic Stars 5, Golden Sphinx oraz Magic Hot. W tym roku Wazdan zapowiedział wydanie 12 gier między innymi: Gold Fish, Larry the Leprechaun, Magic Stars 6 i Tutti Frutti Deluxe. Jesteśmy przekonaniu, że jeśli tylko Wazdan podtrzyma poziom ostatnich gier znajda one uznanie miłośników mieszanki klasyków i nowych funkcjonalności.

W kolejnym artykule w następnym numerze Magazynu E-PLAY przedstawimy innych, równie znanych developerów gier kasynowych, których sloty możecie zobaczyć w kasynach online na całym świecie. Przed nami opisy gier i produkty takich producentów jak: BeeFee, Playtech, Betsoft, Yggdrasil, Quickspin, NextGen, Greentube, PLAY’n GO, EGT, Bally, Rabcat i wielu innych. n Obserwator 777

31

www.e-play.pl

Blockchain

prawdopodobnie zrewolucjonizuje przemysł hazardowy Iwo Bulski

Blockchain, znany również jako technologia rozproszonej księgi, słynie przede wszystkim z tego, że jest podstawą kryptowalut takich jak bitcoin, ale już teraz przekształca wiele branż, ponieważ programiści znajdują dla niego pomysłowe zastosowania. Czy 2019 może być rokiem, w którym blockchain rewolucjonizuje hazard? Wydaje się, że tak jest, ponieważ firmy hazardowe testują już aplikacje tej technologii.

Co to jest blockchain?

Blockchain działa poprzez zapewnienie zdecentralizowanej sieci uczestników, którzy muszą uzgodnić transakcję, zanim nastąpi transfer danych.

W przypadku bitcoin oznacza to, że jeśli jedna osoba przenosi 100 bitcoinów na inną osobę, rozproszona księga główna zapisuje transakcję na poziomie centralnym i nie można jej

nigdy zmienić. Usuwa brak zaufania między stronami, które z blockchain nie muszą oferować pokwitowania, które później mogłyby zostać utracone i utrudniają udowodnienie, że transakcja miała miejsce.

Jako cyfrowy system transakcyjny, który pozwala na bezpieczne przechowywanie danych i realizację inteligentnych kontraktów w sieciach

peer-to-peer, blockchain może całkowicie wyeliminować strony trzecie w transakcjach. Zamiast tego są wykonywane w trybie peer-to-peer w mniej więcej czasie rzeczywistym, ponieważ blockchain gwarantuje integralność i bezpieczeństwo.

Ze względu na sposób, w jaki rozwija się blockchain, sektor finansowy i płatności cieszył się największą uwa-

33

Luty 2019

gą i przejmował większość inwestycji.

Istniejąc ponad 10 lat, nietrudno jest zrozumieć, dlaczego branża hazardowa chce wykorzystać kolejny etap w swojej ewolucji.

Hazard z bitcoinem

34

jach, w których hazard internetowy jest nielegalny, anonimowość oznacza, że tylko ​​ gracze mogą uzyskać dostęp do swoich działań, a nie rządy. Minusem jest to, że anonimowe zakłady mogą utrudniać rodzinom dostrzeżenie, że ukochany stał się hazardzistą z problemem.

Większość ludzi obecnie uprawia hazard online, dołączając do swojego konta dane swojej karty kredytowej lub PayPal, ale coraz większa liczba graczy obstawia bitcoinem, ethereum lub innymi kryptowalutami.

W przypadku kasyna online korzystanie z wirtualnych walut opartych na blockchain obniża znacząco koszt transakcji.

Przechowywanie danych transakcyjnych przez Blockchain ułatwia graczom przewidywanie lepszych kursów. Obszerne dzielenie się historycznymi danymi z wielu różnych źródeł wśród grup graczy, na przykład na forach internetowych, oznacza, że​​ gracze mogą lepiej obliczyć szanse na wygraną.

Przejrzystość księgi rozproszonej utrudnia także pozbawionemu skrupułów operatorowi hazardu próbowanie oszukania klienta, odmawiając wypłaty wygranej, co nieraz się zdarza. Tacy operatorzy twierdzą, że klient złamał zasady lub stosują w swoich kasynach ukryte opłaty.

Jednak zmienność kryptowalut oznacza, że ​​ potencjalna duża wygrana może zostać znacznie zmniejszona do czasu, gdy gracz będzie gotowy do wypłaty gotówki. Taka zmienność przyciąga jednak niektórych graczy do obstawiania zmiennych wartości kryptowalut.

Dla graczy, którzy chcą grać anonimowo, blockchain chroni zakłady przed wzrokiem ciekawskich, ponieważ żadne kwoty nie pojawiają się na zwykłym wyciągu bankowym. W kra-

Inteligentne kasyna W grudniu 2018 roku EOSBet - platforma gier oparta na kryptowalutie EOS - uzyskał oficjalną licencję od

Curaçao, by uruchomić pierwsze na świecie internetowe kasyno oparte na blockchain. EOSBet oferuje bakarata i inne gry, a jego wartość to około 5 milionów dolarów (3,9 miliona funtów) w żetonach zakładów opartych na systemie EOS. Kasyno to wypłaciło około 1 mln £ (£ .78 mln) zwycięzcom w pierwszych dwóch miesiącach pracy w trybie beta.

Również w grudniu, operator loterii opartej na blockchainie, Quanta, podpisał kontrakt z Nigeryjską firmą International Lottery and Gaming Ltd, która pomoże jej przekształcić oficjalną loterię Nigerii. Loteria warta jest około 1 miliarda dolarów (780 milionów funtów) w stawkach co miesiąc.

Quanta, która działa od 2015 roku i była licencjonowana przez regulatora Isle of Man w 2017 roku. Mówi się, że blockchain poprawił uczciwość i przejrzystość w sektorze gier w Nigerii. Istniejąca duża skala korupcja w loteriach na kontynencie afrykańskim powoduje, że gracze z pewnością przyjmą technologię blockchain.

DappRadar to platforma, która śledzi między innymi aplikacje do gier

www.e-play.pl

blockchain pod względem wartości, kryptowaluty i obrotów. W sieci blockchain Ethereum, która działa na własnej kryptowalutie Ether, aplikacje hazardowe przewyższają wszystkie inne aplikacje.

Od lipca do sierpnia 2018 roku gracze wymieniali około 40 milionów dolarów (31,3 miliona funtów) na aplikacji Fomo3D na Ethereum, w której gracze używają fikcyjnej monety i starają się ją od siebie oderwać.

Fomo3D przyciąga więcej graczy dziennie niż strony internetowe bez blokowania, takie jak na przykład Poker Stars. Jednak Fomo3D został ostatnio opisany jako schemat Ponziego. Ponieważ większość gier hazardowych typu blockchain nie jest licencjonowanych ani regulowanych, gracze podejmują ryzyko związane z inwestycjami, mimo że technologia zapewnia pełną przejrzystość.

wykluczenie dla hazardzistów z problemami.

Przejrzystość blockchain oznacza, że ​​ dalsza ekspansja w przestrzeń

hazardową jest nieunikniona i nie można jej zignorować, ale regulatorzy będą musieli wymyślić sposoby rozwiązania wszystkich takich problemów. n

Zagadnienia regulacji Niektóre aplikacje do gier typu blockchain są powiązane z działalnością przestępczą, na przykład kryptowaluta Dragon Coin jest połączona z siecią gangsterów z Makau, więc istnieje wyraźna potrzeba ich regulacji. Ale jak tego dokonać?

Kryptowaluty, które chcą emitować pierwszą monetę (ICO), podobnie jak wtedy, gdy zwykłe firmy handlują akcjami po raz pierwszy, stanowią problem dla regulatorów rynku, którzy muszą zweryfikować ogromną ilość danych przed zatwierdzeniem.

Organy regulacyjne prawdopodobnie będą również dążyć do tego, aby operatorzy gier hazardowych typu blockchain zachowywali się legalnie tylko wtedy, gdy mogą być pewni uzyskania wyniku ze względu na koszt prowadzenia dochodzenia.

Następnie pojawiają się problemy, takie jak weryfikacja wieku graczy, tak aby nieletni nie mogli grać używając technologii blockchain. Jak dotąd nie odnotowano przypadków platform typu blockchain oferujących samo-

35

www.e-play.pl

Sytuacja hazardu online w Polsce. Świat hazardowy w Polsce kojarzony zwykle z szarą strefą w minionych 2 lata przeszedł fundamentalne zmiany. Dotyczyły one wszystkich gałęzi hazardu, a wprowadzone zmiany służą wszystkim od graczy przez firmy bukmacherskie, aż po państwowe instytucje i olbrzymie podatki.

K

luczowa oczywiście jest eliminacja szarej strefy, zwanej Offshore. Dlaczego? Podatki pochodzące z hazardu w Polsce muszą zostać w Polsce, tylko polskie licencje wydane przez Ministerstwo Finansów (MF) na organizowanie gier hazardowych gwarantują bezpieczeństwo i sprawiedliwy przebieg gier

i rozstrzygania reklamacji i zgodności z regulaminami operatorów.

Polski rynek bukmacherski rozwija się w najlepsze, światowej klasy dostawcy zapewniają najwyższej jakości produkty dla typujących rozgrywki sportowe. Ciężko zauważyć różnice i wady polskich firm bukmacherskich

na tle światowych. Oferowane ilości zakładów, kursy, promocje i systemy płatnicze spełniają wymogi klientów i gwarantują świetną zabawę i emocje podczas oglądania wydarzeń sportowych. A znawcy sportu i gracze, którzy cieszą się szczęściem mogą otrzymać wygrane na swoje rachunki bankowe nawet w kilkanaście minut.

37

Luty 2019

Wpłaty na konto bukmacherskie można dokonać błyskawicznie za pomocą popularnych metod płatności obsługujących większość polskich banków, np. za pomocą DotPay lub Blik. Największym minusem jest oczywiście bardzo wysoki podatek od postawionych stawek w wysokości aż 12 %. Dodatkowo od każdej wygranej przekraczającej 2280 PLN na danym kuponie pobierana jest opłata 10%.

Niektórzy z obecnych licencjonowanych bukmacherów w Polsce swoje licencję uzyskali nawet już w 2012 roku.

• F

ORTUNA online zakłady bukmacherskie Sp. z o.o. z siedzibą w Cieszynie (KRS: 0000002455, NIP: 548-11-92-629, REGON: 070707400) – zezwolenie z dnia 22 stycznia 2018 r. nr PS4.6831.22.2017; www.efortuna. pl • Milenium Zakłady Bukmacherskie Sp. z o.o. z siedzibą w Zielonej Górze (KRS: 0000182607, NIP: 782-22-80-615, REGON: 634526323) - zezwolenie z dnia 14 lutego 2018 r. nr PS4.6831.14.2017; www.milenium.pl • Star - Typ Sport Zakłady Wzajemne Sp. z o.o. z siedzibą w Katowicach (KRS: 0000080269, NIP: 642-21-87-001, REGON: 273378209) - zezwolenie z dnia 13

38

lutego 2018 r. nr PS4.6831.20.2017.

KLE; www.sts.pl • TOTOLOTEK S.A. z siedzibą w Warszawie (KRS: 0000027214, NIP: 524-03-02-341, REGON: 010333455) - zezwolenie z dnia 20 czerwca 2013 r. nr AG/9/7251/8/ LBU/2012/2013/RD61485; www. totolotek.pl • E-TOTO Zakłady Bukmacherskie Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie przy ul. Wita Stwosza 49, (KRS 0000370248, NIP 5272639256, REGON 142666660) - zezwolenie z dnia 28 listopada 2014 r. nr AG9(RG3) /7251/15/KLE/2013/17; www.etoto.pl • forBET Zakłady Bukmacherskie Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie, przy ul. Królewskiej 18, (KRS:0000263257, NIP: 5482487290, REGON: 240448217) dawniej Casino Games Sp. z o.o.zezwolenie z dnia 4 maja 2016 r. nr PS4.6831.10.2016; www.iforbet.pl • LV BET Zakłady Bukmacherskie Sp. z o.o. z siedzibą w Katowicach przy ul. Wańkowicza 3 (KRS: 0000534588, NIP: 9542751776, REGON: 360297047) – zezwolenie z dnia 13 maja 2016 r. nr PS4.6831.9.2016.EQK; www.lvbet. pl • Totalbet Zakłady Bukmacherskie Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie przy ul. Jubilerskiej 10 (KRS: 0000662497, NIP: 1132929621, REGON: 366521110) - zezwo-

lenie z dnia 22 marca 2018 r. nr PS4.6831.15.2017; www.totalbet.pl • Cherry Online Polska Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie, przy ul. Gedymina 30 (KRS:0000678163, NIP: 1132942188, REGON: 367291480) - zezwolenie z dnia 28 czerwca 2018 r. nr PS4.6831.26.2017; www. pzbuk.pl • BEM Operations Limited z siedzibą na Malcie, Level 3, Tagliaferro Bussines Centre, Gaiety Lane, Sliema, działająca przez przedstawiciela: Gaming in Poland Sp. z o.o., ul. Zwycięska 20A/204, 53-033 Wrocław (KRS:759388) - zezwolenie z dnia 26 września 2018 r. nr PS4.6831.11.2017; www.betclic.pl • BetFan Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie (KRS: 0000727637, NIP: 5252747132, REGON: 369967041) zezwolenie z dnia 29 października 2018 r. nr PS4.6831.3.2018; www. betfan.pl • Ewinner Sp. z o.o. z siedzibą w Gdyni przy ul. Legionów 126-128 (KRS 0000692778; NIP 5862321957; REGON 368141505) – zezwolenie z dnia 30 października 2018 r. nr PS4.6831.29.2017; www.ewinner.pl • Typiko Sp. z o.o. z siedzibą w Bielsku-Białej, przy Katowickiej 127 (KRS:0000623608; NIP:54721618; REGON: 364718161) - zezwolenie z dnia 28 listopada 2018 r. nr PS4.6831.30.2017; www.typiko.pl • Traf-Zakłady Wzajemne Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie, przy ul. Kijowskiej 1 (KRS:0000358998; NIP: 1132805190, REGON: 142435268) zezwolenie z dnia 30 listopada 2018 r. nr PS4.6831.3.2018; www.trafonline. pl • Polski Bukmacher Sp. z o.o. z siedziba w Dąbrowie Górniczej przy ul. Limanowskiego 10 (KRS: 0000687635; NIP: 6292481907, REGON: 367989720) – zezwolenie z dnia 3 stycznia 2019 r. nr PS4.6831.28.2017; www.noblebet. pl i www.okbet.pl Wartym podkreślenia jest fakt, iż coraz więcej zagranicznych firm skutecznie ubiega się o licencję MF na

www.e-play.pl

prowadzenie zakładów bukmacherskich w Polsce. Firmy posiadające już licencje naziemne lub online to między innymi Superbet, Betclick oraz bardzo rozwijający się PZBuk, czyli …. popularne Cherry.

Większość bukmacherów oferuje swoim nowym graczom pakiety powitalne. Już za samą rejestrację można otrzymać Freebety zwykle o wartości między 10-25 PLN na wypróbowanie oferty bez dokonywania żadnej wpłaty, a wygrane są możliwe do wypłaty. Jeśli oferta zainteresuje graczy mogą oni skorzystać z wysokich i bardzo konkurencyjnych bonusów od pierwszej wpłaty. Bonusy różnią się od siebie warunkami, więc zawsze należy się zapoznać z regulaminem promocji. Zwykle można otrzymać 100% pierwszej wpłaty nawet do 1000 PLN. Warto również polecać ulubionego bukmachera znajomym i cieszyć się z uzyskanego dodatkowego bonusu.

Polska wreszcie doczekała się pierwszego legalnego kasyna internetowego. W grudniu 2018 Totalizator Sportowy wypełniając powierzone zadanie jako monopolisty hazardu w Polsce odniósł wielki sukces startując z kasynem opartym na platformie i grach firmy Playtech. Dogłębną analizę Total Casino przeprowadziliśmy w minionym tygodniu, więc tym razem krótkie podsumowanie kasyna i możliwości jakie daje zainteresowanym graczom.

Ciężko w tym przypadku pisać o konkurencyjności Total Casino, ponieważ jest ono jedyne na rynku Polskim, ale warto podkreślić, iż technologicznie i pod kątem zarządzania oraz korzyści dla graczy zdecydowanie spełnia oczekiwania rynkowe. Ciągły rozwój tego jakże młodego "niemowlęcia" z pewnością rozwiąże problem uczestnictwa w nielegalnych grach kasynowych naszych rodaków i da im satysfakcje i oczekiwaną rozrywkę.

Minusem oczywiście jest brak Kasyna " na żywo”, niestety nie jest ono przewidziane w aktualnej ustawie hazardowej i musimy jeszcze na nie poczekać.

Największym plusem z kolei jest w przeciwieństwie do "Bukmacherki" brak podatków płaconych z wygranych graczy. Cały podatek odprowadza Total Casino, co ciekawe jest to zdecydowanie najwyższy podatek na świecie, wynosi aż 50 % od wygranych, czyli GGR (ang. Gross Gaming Revenue).

Gracze nagradzani są Bonusami za samą rejestrację, bez konieczności wpłaty mogą wypróbować automaty oraz popularne gry stołowe takie jak Ruletka, BlackJack i Baccarat. Bardzo dogodne metody płatności umożliwiają wpłaty w zaledwie kilka sekund, np. za pomocą Blik lub DotPay z większości polskich banków. Wypłaty wygranych na konto bankowe zwykle realizowane są w ciągu 1-2 dni roboczych.

Po dokonaniu wpłaty Total Casino oferuje bardzo atrakcyjny bonus powitalny 100% aż do 1200 PLN oraz do 240 Free Spins. Niedawno odnotowano kolejną dużą wygraną, tym razem owocowy Jackpot w grze Purple Hot w wysokości 89,710,59 PLN trafił do gracza z Gdańska i miło rozpoczął jego rok.

Szacuje się, iż Total Casino przejmie nawet i 90% graczy z nielegalnych kasyn zagranicznych, co będzie oznaczało kilkaset tysięcy zarejestrowanych graczy w najbliższych kilku latach.

Jak już wcześniej zwracaliśmy uwagę rok 2018 był znakomity dla Totalizatora Sportowego.

dów w danej grze, aż do wyczerpania środków na koncie. Jak twierdzi Lotto " Dzięki subskrypcji nie ominiesz swojego szczęśliwego dnia!

Do wielkiej trójcy hazardu online, brakuje jeszcze Pokera, niestety zgodnie z ustawą nie ma możliwości oferowania legalnej gry w pokera online, więc oczywiście żadna firma nie oferuje gry na terenie Polski. W Internecie bardzo łatwo znaleźć informację, iż są chętni zęby zalegalizować grę w Texas hold'em, jednak ciężko spodziewać się, iż nastąpi to w najbliższym czasie. Na pocieszenie zostaje fakt, iż legalne kasyno internetowe również było podobnie postrzegane jeszcze kilka lat temu.

Jak widzimy, jesteśmy świadkami wielkich zmian w minionym roku, a obserwując nowe technologie i możliwości rozrywki jakie daje branża hazardowa, najlepsze dopiero przed nami.

Jeszcze niedawno można było zawierać zakłady tylko w stacjonarnych punktach u zaledwie kilku bukmacherów. Obecnie możemy to robić w domowym zaciszu, doładować konto i wypłacić pieniądze w kilka minut. A wszystko to po to, żeby stawiać nieograniczoną ilość zakładów, które zwykle rozliczane są w ciągu kilkunastu sekund, a najbardziej popularne mecze można oglądać na żywo za darmo dzięki transmisją zakupionym przez bukmacherów dla naszej rozrywki. n Obserwator 777

W tym samym czasie doszło do kolejnej rewolucji, tym razem dotknęła ona Lotto. Każdemu w Polsce znana loteria zawitała do Internetu. Od grudnia gracze mają możliwość skreślania swoich szczęśliwych numerów i stawiania kuponów Lotto, Lotto Plus, Eurojackpot i Mini Lotto na stronie gry.lotto.pl lub za używając aplikacji mobilnej na Android. Jedna z innowacyjnych i bardzo przydatnych funkcji jest subskrypcja, która umożliwia automatyczne zawieranie zakła-

39

www.e-play.pl

Czy to już schyłek F1?

Sport, w którym nie tak dawno gościły ryczące agregaty rozwijające ponad 1300 koni mechanicznych w ustawieniach kwalifikacyjnych, wypalające hektolitry paliwa powoli stają się passe.

M

owa tu oczywiście o Formule 1, która od jakiegoś czasu traci na popularności, pomimo wielokrotnych prób "ratowania" królowej motorsportu. Nie bez znaczenia jest też próba upchnięcia nowoczesnych technologii pod coraz to cięższe nadwozia bolidów. Zaczęło się od systemu odzyskiwania energii kinetycznej KERS, obecnie jest Turbo, MGU-K i MGU-H. Dlaczego o tym piszę?

Otóż w grudniu ubiegłego roku rozpoczął się piąty sezon mistrzostw

świata Formuły E. Formuły, która pozbawiona jest tych wszystkich "przestarzałych" systemów z Formuły 1, a która coraz bardziej zyskuje na popularności. Wszystko dzięki elektryfikacji jednostek napędowych, na co Formuła 1 biernie tylko spogląda.

Formuła E to jedyna seria wyścigowa pod jurysdykcją FIA, która jest całkowicie zelektryfikowana.

Jest to nadal dość niecodzienny widok, gdy torem przemyka auto nie zużywające paliwa ciekłego. Co więcej, od sezonu 2018/2019 Formuła E zaczęła sezon z całkowicie nowymi

bolidami, które obecnie bezproblemowo pokonują cały dystans wyścigu, wynoszący 45 minut. Do ubiegłego sezonu kierowcy dokonywali zmiany auta w połowie wyścigu, na naładowane. Tegoroczne auta nie tylko lepiej obchodzą się z energią, ale też są znacznie mocniejsze. Zawody stały się bardzo interesujące, dlatego legalni bukmacherzy także zainteresowali się tym sportem.

To, z czym od dawna Formuła 1 nie jest w stanie sobie poradzić, to poprawa widowiska. W Formule E w nowym sezonie mamy możliwość wy-

41

Luty 2019

korzystania dwukrotnie "trybu ataku", który dodatkowo podnosi jakość wyścigów. Czym charakteryzuje się "tryb ataku"? To chwilowy czas zwiększenia mocy pojazdu, pozwalający albo zaatakować poprzedzający pojazd, albo bronić się przed atakiem.

Ale to nie wszystko, bowiem spektakl poprawiają dodatkowo kibice, którzy poprzez "fan boost" mogą dodatkowo wesprzeć jednego ze swoich

ulubionych kierowców (najbardziej popularnych).

Co prawda na chwilę obecną żadna z firm bukmacherskich nie oferuje zakładów na tak rozbudowane selekcje w Formule E, niemniej sądzę, że to tylko kwestia czasu. Formuła E może także nabrać na popularności wśród kibiców ze względu na fakt nowoczesności. Nowe bolidy GEN2 wyglądają już naprawdę jak z dalekiej przyszło-

ści, porównując je do poprzednich wyścigówek, a także porównując bezpośrednio do samochodów w Formule 1.

Czemu uważam, że większa popularność Formuły E w świecie zakładów sportowych, jest tylko kwestią czasu?

To proste, Formuła E już teraz przyciąga najlepszych producentów samochodowych tego globu, w postaci takich marek jak Audi, BMW, Citroen, Mahindra, Nissan, Jaguar. Ile firm jest obecnych w Formule 1? Tylko cztery: Mercedes, Ferrari, Renault i Honda.

Oczywiście zainteresowanie Formułą E przez największych producentów samochodowych spowodowane jest możliwością rozwijania swoich technologii na tym poligonie doświadczalnym. Zdajmy sobie sprawę, że jesteśmy skazani na elektromobilność w przyszłości. Wszystkie te czynniki mogą spowodować, że w niedalekim okresie czasu, Formuła E może się stać realnym zagrożeniem dla obecnej królowej motorsportu, czyli Formuły 1.

Obecnie, właściwie wszyscy bukmacherzy w Polsce oferują zakłady sezonowe na Formułę E. Przypuszczalnie nie cieszą się one zbytnią popularnością, tak samo jak oferta

42

www.e-play.pl

zakładów na konkretne wyścigi. A jeśli chodzi o wyścigi, to dawno nie widziałem tak ciekawej rywalizacji na torze samochodowym, w odkrytych jednomiejscówkach. Oczywiście uliczne tory nie pozwalają w pełni wykorzystać potencjału obecnych bolidów Formuły E, natomiast pod tym względem na chwilę obecną nie mają szans one rywalizować na poziomie wydajności aerodynamicznej z bolidami Formuły 1. Dlatego też, m.in. dużo szerszą ofertą zakładów sportowych nadal możemy znaleźć w zakładce Formuły 1.

Tutaj do zaoferowania najwięcej ma forBET, gdzie właściwie po zakończeniu ubiegłego sezonu mogliśmy już postawić zakłady na pierwszy wyścig sezonu 2019! Nawet światowi potentaci nie posiadali w ofercie tego typu zakładów. Do tego należy dodać bardzo szeroką ofertę zakładów specjalnych na zawodników, H2H oraz zakładów sezonowych. Jeśli Formuła E będzie rozwijać się w takim stopniu jak obecnie, będzie gościć na stronach bukmacherów w szerszej wersji niż ma to miejsce obecnie.

"Elektryki" mają niewątpliwie przewagę w postaci większej nieprzewidywalności zawodów. W pierwszych trzech wyścigach mogliśmy obserwować trzy nazwiska zwycięzców, tylko dwa nazwiska, powtórzyły się

na podium – to czyni widowisko bardziej wyrównanym niż w F1, tym samym bardziej interesującym. Oczywiście im mniejsze prawdopodobieństwo na wygraną, tym większe zainteresowanie danymi zawodami, wśród bukmacherów.

Spójrzmy, zatem jak wygląda klasyfikacja generalna wśród kierowców, według szacowanych kursów w forBET: Jean Eric Vergne 3.00 Sam Bird 3.25 Antonio Felix Da Costa 5.25 Jerome D'Ambrosio 10.25 Sebastien Buemi 15.00 Lucas Di Grassi 17.50 Andre Lotterer 17.50 Robin Frijns 17.50 Pascal Wehrlein 20.00 Alexander Sims 20.25 Daniel Abt 25.00 Mitch Evans 25.00 Jose Maria Lopez 67.50 Olivier Rowland 100.00 Nelson Piquet Jr 100.00 Edoardo Mortara 100.00 Felippe Massa 125.00 Oliver Turvey 150.00 Gary Paffett 200.00 Stoffel Vandoorne 200.00 Max Gunther 250.00 Tom Dillmann 250.00 Zastanówmy się, zatem czy grozi nam rychłe przejście Formuły 1 na alterna-

tywne źródła napędu, w celu bycia bardziej "trendi” lub aby rywalizacja na najwyższym poziomie była bardziej wyrównana? Na chwilę obecną nie jest możliwe zastosowanie w bolidach Formuły 1 pełnych silników elektrycznych. Wynika to z umowy zawartej pomiędzy FIA, a ciałem zarządzającym Formuły E. Nie wiemy, zatem jak potoczą się losy królowej motorsportu. Widać natomiast jak na dłoni, że Formuła E staje się stopniowo coraz ważniejszym i bardziej wiarygodnym graczem, który buduje konsekwentnie coraz bardziej konkurencyjną i atrakcyjną ofertę dla fanów. Wśród fanów znajdują się również analitycy sportowi/ bukmacherzy, którzy z pewnością będą rozwijać ofertę zakładów sportowych na zawody Formuły E. Ja przyznam, że należę do fanów dobrych, poczciwych, „spalinówek", toteż mam nadzieję, że planowane większe zmiany w sezonie 2021 nie ograniczą się tylko do nowych wytycznych w zakresie wyglądu bolidów. Chciałbym, aby zmiany objęły całość tej kategorii wyścigowej, pokazały pierwszy krok, w którym będą podążały wyścigi, a także rozwieją wątpliwości, która z Formuł jest prawdziwą jedynką. n PK – typer z forBET zakłady bukmacherskie

43

www.e-play.pl

Świat devami stoi,

czyli przewodnik po rynku deweloperów oprogramowania Część 2: NetEnt Marek Magierski – redaktor pionu technicznego, specjalista od IT”

W kolejnej części przewodnika przybliżymy sobie nieco firmę NetEnt, szwedzkiego dewelopera gier i oprogramowania, który całkiem niedawno zawitał również do Polski. Jako firma z wieloletnim stażem jest jedną z wiodących i najbardziej nowoczesnych na rynku online, a jednocześnie podchodzącą do niego z wyjątkową otwartością.

P

oczątki tego skandynawskiego giganta gier jako firmy w obecnym kształcie sięgają roku 1996, choć jego prawdziwe korzenie sięgają znacznie głębiej. W 1963 roku została założona firma AB Restaurang Rouletter, współtworzona przez Billa Lindwalla i Rolfa Lundströma – ten pierwszy okaże się dla historii opisywanej firmy postacią kluczową.

W wyniku rozwoju i potrzeby zwiększenia zasięgu rynku w roku 1968 doszło do nawiązania współpracy z AB

Roulett konsult & Spelautomater, którego założycielami byli Per Hamberg i Lars Kling. Operacje połączonych firm rozrosły się na tyle, że osiągnęły zasięg krajowy, czego konsekwencją była rejestracja nazwy Cherry i jej wiśniowego logo w roku 1972.

Po kilku owocnych i pełnych wydarzeń dziesięcioleciach syn Billa Lindwalla, Pontus Lindwall, założył NetEnt, co doprowadza nas do roku 1996. Firma stała się pionierem, gdy gry online zaczęły się rozwijać w po-

45

Luty 2019

łowie lat 90., a pierwsze kasyno online zostało uruchomione w 2000 roku. Kolejne lata naznaczały drogę do sukcesu. Już w roku 2002 uruchomione zostało CasinoTM, a w kolejnych latach firma miała już swoich pierwszych klientów modułów kasynowych, dzięki czemu odnotowywała realny wzrost zysków. Rok 2005 to dla firmy kolejny przełom - licencja na Malcie. W 2007 roku firma została wyodrębniona i zadebiutowała na NGM Equity, a już w 2009 roku NetEnt przeniosła się na główną listę Giełdy Sztokholmskiej.

Rok później NetEnt wypuszcza swój największy hit – grę Gonzo's Quest, co przysparza jeszcze większej liczby klientów. W roku 2013 NetEnt zawiera umowy z dużą liczbą podmiotów na gry kasynowe, a także umowę ramową z GTECH. Kilka ważnych umów z klientami podpisano z operatorami gier w Wielkiej Brytanii. Live Casino jest uruchamiane wśród wielu klientów, podobnie jak kilka gier mobilnych. W kolejnym roku firma podpisuje 31 nowych umów z klientami, w tym bwin.party, Betfair i Rational Group, a także umowę o współpracy z dostawcą platformy GameAccount Network. Po raz pierwszy NetEnt rozwija grę całkowicie w HTML5 - standard zarówno dla komputerów stacjonarnych, jak i urządzeń mobilnych.

Kapitalizacja rynkowa przekracza na koniec 2014 roku 1 mld EUR. W kolejnym roku gry NetEnt są uru-

46

chamiane przez kilku głównych operatorów w amerykańskim stanie New Jersey. Lokalne licencje są przyznawane w Wielkiej Brytanii i Hiszpanii, gdzie uruchamia się również kilku operatorów. Danske Spil, duńska państwowa firma hazardowa, uruchamia gry NetEnt. Po raz pierwszy gry NetEnt stają się dostępne w stacjonarnych automatach do gier, w sklepach bukmacherskich William Hill w Wielkiej Brytanii. Pod koniec roku udział NetEnt przenosi się do segmentu dużych spółek na giełdzie w Sztokholmie. NetEnt uruchamia mobilne kasyno na żywo i zostaje członkiem stowarzyszenia World Lottery Association (WLA). Pełne 39 procent przychodów pochodzi z gier mobilnych. NetEnt wchodzi na rynki regulowane w Rumunii, Bułgarii i Portugalii. Demo VR jest pokazane na ICE 2016 w Londynie.

2016 jest także rokiem, w którym firma postanawia wprowadzić się do Polski. W Krakowie zostaje otwarte nowe studio NetEnt, firma poszukuje specjalistów z regionu prowadząc rozszerzone działania rekrutacyjne.

NetEnt jako deweloper rynku gier odznacza się wyjątkową bezpo-

www.e-play.pl

średniością i otwartością. W swoich działaniach wykazuje się ogromnym profesjonalizmem i doświadczeniem wielu lat obecności na tym rynku, mocno utożsamia się z hasłem „Better Gaming”. Jako deweloper, doskonale wyczuwa zapotrzebowanie klientów i dostosowuje swoje operacje właśnie do tego czynnika. To idealne popopołączenie wolnej ekspresji i biznesowego pragmatyzmu.

„Jesteśmy globalną firmą, która w bardzo szybkim tempie rozbudowuje swoje struktury. Do naszego międzynarodowego zespołu poszukujemy osób o ścisłych specjalizacjach, dlatego postawiliśmy na Kraków. Jest on strategiczną lokalizacją przede wszystkim ze względu na dostęp do wykwalifikowanej kadry oraz na dużą liczbę wyższych uczelni w okolicy. Zaznaczamy naszą obecność w Krakowie i dlatego przygotowaliśmy m.in. krótki film, który oddaje atmosferę zabawy i kreatywności, panującą w naszym zespole. Tajniki tworzenia światowej klasy gier do kasyn online to temat interesujący wielu specjalistów.

Produkty firmy NetEnt wyróżniają się na tle konkurencji wysoką jakością i dbałością o innowacyjność. Nasz know-how jest doceniany przez kasyna online i graczy na całym świecie, co potwierdzają najbardziej prestiżowe nagrody przyznawane firmie NetEnt. Tylko w tym roku zdobyliśmy tytuł Slots Provider of the Year, Casino Solutions Provider of the Year, Casino Content Provider of the year, a także Best Software Experience„ Małgorzata Cumber, HR Manager NetEnt w Krakowie

47

www.e-play.pl

Kasyna i automaty w Czechach padają,

ale przychody są z rekordowej wysokości Na skutek zmian w prawie na przestrzeni ostatniego roku 75% kasyn w Czechach zostało zamkniętych a prawie 50% automatów do gry, ulokowanych w pubach, barach czyli tzw. hernach już nie istnieje. Środki podjęte w celu powstrzymania uchylania się od opodatkowania i leczenia uzależnionych wykazują ogólną pacyfikację rynku ale dochody z podatków w 2017 roku wyniosły 12,2 miliarda CZK co stanowi znaczący wzrost procentowy.

R

epublika Czeska jest zajęta obecnie zdobywaniem kolejnych zwycięstw w swojej dziesięcioletniej wojnie o hazard. Pomimo represji w kasynach i salonach automatów do gier dochody podatkowe osiągnęły rekordowy poziom w 2017 roku.

Czesi stają się twardzi.

Prawo hazardowe z 2017 r. osiąga zamierzony efekt - ograniczenie możliwości uprawiania hazardu, opodatkowania operatorów i pomoc w rozwiązywaniu problemów graczy.

A minister finansów Alena Schillerová, która jest odpowiedzialna za nadzorowanie sektora, ogłosiła teraz zwycięstwo zamierzonego planu.

Ustawa z 2017 r. jest ostatnią bitwą, która rozwiązuje problemy w kraju, zwanym kiedyś "kasynem Europy". Uzależnienie od hazardu było ogromnym problemem, a prawo zostało opracowane przynajmniej częściowo w celu ograniczenia szkód społecznych. Zbieranie podatków od kasyn i krajowych "barów gier" było również ważnym priorytetem.

49

Luty 2019

7,6 miliarda funtów), podczas gdy przychody wzrosły o skromniejszy 1,1% (33,8 miliarda CZK (1,77 miliarda dolarów, 1,35 miliarda funtów).

Schillerová powiedziała dziennikarzom: "Jestem zdecydowanie bardzo zadowolona z tego, jak się sprawy mają. Republika Czeska przestała być kasynem w sercu Europy. Od stycznia 2012 r. Liczba kasyn spadła z 7.600 do około 1.800 - jednej czwartej tyle. " Imponujące statystyki Zmiany już trwały przed nowym ustawodawstwem.

Schillerová stwierdziła, że ​​od 2012 roku liczba kasyn spadła o 75%, wiele z nich zostało zbanowanych przez ponad 450 lokalnych władz, by zlikwidować przestępczość jaka wokół nich kwitła. Nawet stolica kraju, Praga ma obecnie politykę zerowej tolerancji i dokłada wszelkich starań, aby w kilku już tylko pozostałych kasynach nie było odnawianych licencji.

Istniejące kasyna wciąż mogą odnawiać swoje licencje, ale według Schillerová nie można otwierać nowych.

Nowe prawo oznacza, że kasyna ​​ muszą teraz zarejestrować każdego, kto chce grać, a gracze będą zobowią-

zani do robienia specjalnych przerw w grze.

Szacuje się, że w Republice Czeskiej jest 110 000 problemowych hazardzistów, co stanowi dwukrotność liczby per capita w innych krajach europejskich. Minister Schillerová wprowadzi nowe środki w 2020 roku, aby gracze nie mogli się zarejestrować, a wręcz nawet zakazać im hazardu - gdziekolwiek - jeśli sami będą walczych o samowykluczenie.

Liczba automatów do gry w Czechach spadła prawie o połowę od 2012 r., do mniej niż 39 000. Prawo dotyczące automatów jest regulowane już od 2008 roku, a właściciele teoretycznie potrzebowali licencji na każdą maszynę. Można je było znaleźć w barach w całym kraju, ale wielu operatorów unikało płacenia podatków od jakichkolwiek z nich.

Schillerová powiedziała, że ​​ żadna z licencji dotyczących pozostałych maszyn nie zostanie odnowiona, a operatorzy, którzy wciąż nie zapłacą podatku należnego od maszyn, ryzykują zatrzymaniem urządzenia.

Przychody i wzrost podatków Pomimo rozległych represji dotyczących całej branży hazardowej, przychody z jego organizowania wciąż pojawiają się w Skarbie Państwa. Łączne wydatki na hazard w 2017 roku, w zeszłym roku (dla pełnych kalkulacji danych), wzrosły o 14% do 224 miliarda CZK (9,9 miliarda dolarów,

50

Wydaje się, że hazard online był wielkim zwycięzcą w tym całym zamieszaniu, co nie powinno dziwić po masowym zamknięciu możliwości uprawiania hazardu naziemnego.

Przychody z tytułu iGamingu wzrosły aż o 56% w 2017 r. od 2016 r. do 8,3 mld CZK (370 mln USD, 280 mln GBP). Hazard online stanowi obecnie ponad 20% całego sektora w Republice Czeskiej.

Również zakłady bukmacherskie rosną. W 2017 r. przychody wzrosły do​​ 6,2 mld CZK (272 mln USD, 210 mln GBP), co stanowi wzrost o 1 mld CZK (44 mln USD, 34 mln GBP) rok do roku.

Przychody kasyn online, nowa oferta od czasu wprowadzenia nowego prawa, wyniosły ponad 2 miliardy CZK (88 milionów, 68 milionów funtów), podczas gdy przychody z kasyn naziemnych wyniosły zaledwie 120 milionów CZK (5,3 miliona funtów, 4,1 miliona funtów).

Opodatkowanie dochodów ma obecnie stawkę 35% na automatach i 23% na zakładach sportowych. Rządowa prowizja podatkowa za rok 2017 wyniosła rekordowo wysoką kwotę 122,2 miliarda CZK (54 miliony USD, 41 milionów GBP). Jednak wprowadzona nowa ustawa zaczyna to ograniczać znacząco. Minister Schillerová oświadczyła, że ​​ podatek wygenerowany przez podatników sektora hazardowego w 2018 roku będzie prawdopodobnie wynosił około 10 miliardów CZK (440 milionów dolarów, 340 milionów funtów) i powinien ustabilizować się wokół tego znaku.

Ten sąsiedzki kraj będący od lat mekką graczy, pokerzystów i wszelkiego rodzaju maści utracjuszy opamiętał się i wprowadził długo oczekiwane restrykcje. Te 29 lat ogólnej wolności i udogodnień dla organizatorów hazardu musiały się wreszcie skończyć.

Szkoda tylko że w sposób tak rewolucyjny, tak jak u nas. n

Luty 2019

Ekstraklasa po spotkaniach z bukmacherami Ekstraklasa i nc+ spotkały się z licencjonowanymi w Polsce firmami bukmacherskimi, aby przedyskutować możliwość zakupu przez nich praw do transmisji meczów piłkarskiej Ekstraklasy i pokazywania ich w ograniczonym zakresie na oficjalnych platformach bukmacherów, na których przyjmowane są zakłady, i w punktach stacjonarnych.

P

o zamknięciu etapu sprzedaży krajowych praw telewizyjnych w sezonach 2019/20-2020/21, Ekstraklasa S.A. przechodzi do drugiego etapu sprzedaży praw krajowych, który będzie obejmował m.in. zaoferowanie rynkowi audiowizualnych praw bukmacherskich. Ich komercjalizacja to wspólny projekt spółki ligowej z platformą nc+ - głównym nadawcą telewizyjnym Ekstraklasy od 1995 roku.

52

Przedstawiciele obu spółek spotkali się z polskimi bukmacherami w celu zebrania informacji przed startem sprzedaży tzw. „betting rights”. Zaprezentowano wstępną koncepcję pakietyzacji oraz szereg prawnych obostrzeń, którym podlega może eksploatacja praw bukmacherskich.

Propozycja ligowej spółki i nc+ obejmuje pakiety objęte wyłącznością oraz bez wyłączności w ramach serwisów bukmacherskich. Ostateczny

kształt pakietów ma zostać wypracowany po dyskusjach z bukmacherami.

– Konstruując pakiety pod proces sprzedaży na prawa mediowe od sezonu 2019/20, chcieliśmy tak podzielić transmisje, by nie ograniczać się tylko do telewizji. Dlatego skonstruowaliśmy ofertę skierowaną także do bukmacherów i po spotkaniach z kilkunastoma firmami z branży widzimy, że zainte-

www.e-play.pl

resowanie pakietami jest bardzo duże.

Większość z nich chce składać oferty na zakup tych praw, więc liczymy na dodatkowe przychody dla klubów, które mogą wykorzystać je do podniesienia poziomu sportowego – powiedział Prezes Ekstraklasy S.A. Marcin Animucki.

W procesie zakupu krajowych praw bukmacherskich będzie mogła wziąć udział tylko spółka prowadząca działalność na terytorium Rzeczpospolitej Polski oraz działająca za zezwoleniem uzyskanym od Ministerstwa Finansów.

Zasady korzystania z sygnału: • Na oficjalnej platformie internetowej bukmachera, służącej do przyjmowania zakładów bukmacherskich, wyłącznie dla zarejestrowanych użytkowników, posiadających aktywny zakład na mecz w dowolnych rozgrywkach.

• W oficjalnych lokalach bukmacherskich oraz w oficjalnych lokalach detalicznych, obsługujących zakłady bukmacherskie.

Jeśli klient firmy bukmacherskiej będzie chciał zobaczyć mecz Ekstraklasy na stronie lub w aplikacji mobilnej, będzie musiał posiadać aktywny zakład na dowolne rozgrywki w chwili rozpoczęcia meczu.

Ograniczony będzie również rozmiar playera video na platformie internetowej oraz w aplikacji mobilnej. Na komputerach osobistych rozmiar ten nie przekroczy 1/3 pełnego ekranu, na tabletach ½ pełnego ekranu (przy założeniu, że jest to tablet o max przekątnej 10 cali). Co do urządzeń mobilnych nie ma ograniczeń rozmiarowych playera video, pod warunkiem, że przekątna urządzenia nie przekracza 5 cali. W celu ochrony uprawnień nadawców telewizyjnych Ekstraklasy w Polsce, tj. platformy nc+ i TVP, które wykupiły prawa do transmisji meczów w dwóch kolejnych sezonach, bukmacherzy będą mogli korzystać z sygnału o obniżonej jakości 640KB/ sekundę oraz bez komentarza. Poza tym sygnał pokazywany na stronach

zakładów bukmacherskich i w aplikacjach mobilnych będzie wymagał najlepszych dostępnych na rynku zabezpieczeń antypirackich.

Na 296 meczów składać się będzie w sumie 37 kolejek (20 jesienią, 17 wiosną). Od sezonu 2019/20 ograniczone będzie rozgrywanie spotkań w poniedziałki, co do tej pory było standardem.

Za Ekstraklasą S.A. już etap spotkań z przedstawicielami firm bukmacherskich. Teraz ligowa spółka wspólnie z nc+ będzie decydować o kształcie pakietów i sposobie prowadzenia procesu sprzedaży praw firmom bukmacherskim. Całość procesu ma się zamknąć do 30 kwietnia bieżącego roku. Ekstraklasa oraz nc+ zastrzegają jednak, że istnieje możliwość, iż proces sprzedaży nie zostanie rozstrzy-

53

Luty 2019

gnięty w przypadku nieuzyskania określonej kwoty minimalnej.

Mecze Ekstraklasy nowym magnesem na klientów firm bukmacherskich?

Pomysł pokazywania meczów Ekstraklasy w lokalach bukmacherskich oraz na platformach internetowych bukmacherów wydaje się być doskonały dla wszystkich stron. Bukmacher zyska narzędzie do przyciągnięcia klienta, a sama Ekstraklasa również na tym zarobi.

To, że Ekstraklasa jest jedną z naj-

54

częściej obstawianych lig piłkarskich w Polsce, wiedzą wszyscy. Dostęp do przekazu z meczów jeszcze bardziej napędziłby ten proces, szczególnie w przypadku zakładów live.

takie marki jak STS czy Fortuna, które streaming wydarzeń sportowych w swojej ofercie mają już od kilku lat, na pewno tego tematu nie odpuszczą.

Polska scena bukmacherska powoli robi się bardzo ciasna. Co chwilę pojawiają się nowi operatorzy, a zapewne to nie ostatnie słowo powiedziane przez Ministerstwo Finansów w kwestii przydzielania licencji. Transmisje meczów Ekstraklasy mogą być jednym z pomysłów, aby wyróżnić się na tle konkurencji, więc jest to dobra okazja dla nowych podmiotów na rynku, ale z drugiej strony wiemy, że

Do tej pory obstawianie na żywo przy dostępie do obrazu z meczu, mogliśmy oglądać tylko w STS, Fortunie i Forbet. Reszta operatorów nie zdecydowała się na wdrożenie tego rozwiązania, zapewne ze względu na koszty.

Ekstraklasa z zakładami na smartfonie? To brzmi dobrze, bardzo dobrze. n

Luty 2019

Najstarsze kasyno w Europie nad jeziorem Como zostało zamknięte.

Iwo Bulski

Jedno z najstarszych kasyn w Europie - Casino di Campione, zostało zmuszone do zamknięcia swoich drzwi w lipcu zeszłego roku. Stało się tak z powodu zadłużenia w wysokości ponad 83 milionów dolarów (63 miliony funtów). Dla ponad 650 osób w większości z okolicy, praca w tym kasynie była głównym źródłem utrzymania. Jest jednak pewna szansa, że to historyczne kasyno ​​zostanie ponownie otwarta, ale nie ma jeszcze oficjalnej daty.

Historyczne przedwojenne zdjęcie Casino di Campione

Dlaczego doszło do tego zamknięcia?

Najstarsze kasyno w Europie aż do zamknięcia zlokalizowane było nad jeziorem Como we Włoszech. Drzwi do kasyna zostały zamknięte w lipcu 2018 roku, ale wielu ludzi miało na-

56

dzieję, że kasyno zostanie ponownie otwarte w najbliższej przyszłości. Jednak wierzyciele Casino di Campione rozpoczęli 28 stycznia postępowanie sądowe przeciwko kasynu.

W sprawie o zadośćuczynienie bierze udział ponad 200 wierzycieli. Kasy-

no jest bowiem bankrutem i zostało zamknięte przez sądy, co na pewno oznaczać będzie wiele problemów dla lokalnych firm, które w dużym stopniu polegały na dochodach z turystyki. W wyniku tego zamknięcia utraconych zostanie ponad 500 miejsc pracy i dla wielu Firm i ich pra-

www.e-play.pl

Casinò_di_Campione nad jeziorem Como

cowników będzie stanowiło problem aby przetrwać.

Większość lokalnych firm odegrała ważną rolę w działalności tego kasyna. Jedzenie serwowane w kasynowych restauracjach pochodziło z lokalnych produktów, a miejscowi taksówkarze dowozili je do i z kasyna.

W wiosce gdzie ulokowane jest kasyno żyje tylko 2000 osób.

ironię, dekret, który miał chronić wioskę, teraz może doprowadzić do jej całkowitego zniszczenia.

Kasyno zostało otwarte w 1917 roku.

Pierwotnie było źródłem zbierania informacji od zagranicznych dyplomatów podczas I wojny światowej.

W 1919 roku doszło do jego tymczasowego zamknięcia, ale zostało ponownie otwarte w 1933 roku z powodu wciąż obowiązującego dekretu.

Kasyno odniosło wielki sukces od wielu lat. W regionie działało tylko kilka innych kasyn, a wszystkie osiągały przyzwoite dochody. Remont na dużą skalę odbył się w 2007 roku, tworząc z nowej wersji wirtualny pałac, który zajmował ponad 55 000 stóp kwadratowych i miał dziewięć pięter. Stary budynek kasyna został podczas tego remontu wyburzony.

Jednak historia po przeprowadzeniu tych prac adaptacyjnych był nieubłagana. Po tym, jak światowa recesja mocno uderzyła we Włochy w 2008 r., znacznie mniej turystów odwiedzało ten piękny region, a także ludzie mieli znacznie mniej dostępnych środków do wydania na gry hazardowe.

Dekret wymagał, aby dochód kasyna był wykorzystywany na pokrycie kosztów operacyjnych gminy. Jak na

Kolejnym problemem dla kasyna była legalizacja automatów do gier i gier hazardowych online we Wło-

Historia Casino di Campione

szech, co doprowadziło do spadku przychodów w Casino di Campione.

Podczas gdy straty stale rosły, coraz więcej osób było zatrudnianych w gminie i otrzymywało przychody z kasyna. Poziom długu ujawniony podczas ostatniej rozprawy sądowej wynosi już około 83 mln USD. Co się potem stanie?

Wśród ok. 200 wierzycieli są głownie lokalne firmy, takie jak wiejska piekarnia, operatorzy gier hazardowych online, lokalna straż pożarna i banki, które pożyczały wiele milionów właścicielom świadcząc swoje usługi. Kasyno zostało zamknięte orzeczeniem sądowym, kontrola w nim będzie trwać dopóki prokuratorzy nie przeprowadzą szczegółowego dochodzenia w sprawie niegospodarności managerów tego kasyna. Mieszkańcy obawiają się, że jeśli państwo nie wkroczy i nie pomoże w tej sprawie, to wkrótce gmina stanie się miastem-

57

Luty 2019

lipca czyli dnia zawieszenia działalności kasyna. Kolejne 150 osób, które są częścią specyficznego łańcucha dystrybucji towarów i usług w pobliskich wioskach, również stracili pracę z powodu zamknięcia kasyna. Ci, którzy mieszkają w pobliskiej Szwajcarii, mogą czerpać pomoc socjalna ze swojego rządu, ale obywatele Włoch walczą obecnie o przetrwanie. Od pewnego czasu Szwajcaria prowadzi kampanię, aby miasto zostało przejęte w jurysdykcję przez ich kraj. Jednak Włochy zawsze stawiały opór temu wnioskowi.

-widmem. Uważają, że nie otrzymują odpowiedniej pomocy od władz i są przekonani że to właśnie pracownicy oraz mieszkańcy miasta zapłacą tą ostateczną cenę.

500 pracowników nie otrzymało żadnych świadczeń ani wynagrodzeń od

58

Obecny rząd koalicyjny jest bardzo anty-hazardowy, ale wyraźnie rozumie znaczenie tego kasyna dla regionu. Zostanie wyznaczony specjalny komisarz, który zajmie się możliwością ponownego otwarcia tego zabytkowego kasyna. Na razie ustalo-

ny 30-dniowy okres wyznaczony na spotkanie wszystkich przedstawicieli zainteresowanych rozwiązaniem tego problemu stron minął bez żadnych działań. Teraz wszystko wisi w powietrzu, a mieszkańcy nie wiedzą, co będzie dalej.

Ciekawy to przykład jak ciąg nieprzewidzianych zdarzeń może doprowadzić do zamknięcia dobrze prosperującego obiektu hazardowego, który oparł się przeciwnością ponad wiek.

Ze względu na historyczne tło i znaczenie dla regionu jest szansa że rząd włoski znajdzie rozwiązanie tego problematycznego bankructwa, ale nie jest to całkowicie pewne. W końcu to tylko kasyno, miejsce rozrywki i realizowania swoich uciech a nie zakład produkcyjny lub ważny dla Włoch obiekt strategiczny na granicy ze Szwajcarią. n

www.e-play.pl

Janka Nieszczęście Andrzej Klewczyński – dziennikarz, entuzjasta historii i zagadnień z nią związanych. Kopalnia wiedzy jak to drzewiej w hazardzie bywało.

Lata, w których dokonał się podbój Dzikiego Zachodu to był wymarzony czas dla wszelkiego rodzaju awanturników – zabijaków, oszustów, bandziorów spod ciemnej gwiazdy, wydrwigroszy. A także zawodowych pokerzystów i wysokiej klasy szulerów. Dziki Zachód to była ich Ziemia Obiecana. Nic dziwnego więc, że ciągnęli tam niczym roje szarańczy.

W

legendzie Dzikiego Zachodu po dziś dzień powtarzają się nazwiska Wyatta Earpa, Wiliama Masterona, Bufallo Bila czy Johna Hollidaya.

Wszyscy oni byli nie tylko rewolwerowcami najwyższej klasy, ale również niezrównanymi szulerami i talią kart posługiwali się z niemniejszą wprawą niż coltem.

Poker był domeną zarezerwowaną dla mężczyzn; znane są tylko nieliczne przykłady kobiet, które ośmielały się zasiąść do gry. Z jednym znaczącym wyjątkiem – była pewna niewiasta, która nic sobie nie robiąc z istniejących uprzedzeń w tym względzie, zasiadała przy stoliku z mężczyznami jak równa z równymi i ogrywała do suchej nitki każdego frajera, który się napatoczył. A jeśli ktoś protestował, mówiąc, że z babą grać nie będzie, mógł doczekać się kulki, bo z tą damą nie było żartów, o nie…

Jeśli mówimy o damie, to w tym przypadku wyłącznie grzecznościowa forma, bo kim jak kim, ale damą to ona na pewno nie była. Mowa o kobiecie, która nazywała się Martha Jane Cannaway-Burke, powszechnie znana jako Calamity Jane (Janka Nieszczęście). Ksywka to w pełni zasłużona, bo kto ośmielił się jej stanąć

Calamity Jane

na drodze, nie uniknął nieszczęścia.

Miała na swym koncie kilka zabójstw i sporą ilość napadów rabunkowych, a tajniki szulerki opanowała tak, że drżeli przed nią najbardziej wytrawni pokerzyści.

Urodziła się w Missouri w 1852 r., skąd jako młoda dziewczyna wyruszyła z konwojem osadniczym do Montany, gdzie właśnie rozpoczęła się gorączka złota, a stamtąd do nowego mormońskiego miasta Salt Lake City w Utah. Niestety, w czasie wielomiesięcznej wędrówki zmarła

jej matka, a potem ojciec i dziewczyna została sama jak palec. Aby przeżyć, musiała imać się różnych zajęć: pracowała jako kucharka i tancerka, konwojowała dyliżanse, nie stroniła też od prostytucji. Najwięcej i najcenniejszych doświadczeń dała jej praca u niejakiej madame Moustache, która organizowała gry hazardowe w saloonach miasteczek Dzikiego Zachodu. To właśnie wtedy łyknęła bakcyla gry i tej namiętności pozostała wierna do śmierci. A przy tym piła jak smok, klęła jak woźnica i pluła wokół sokiem tytoniowym.

61

Luty 2019

Buffalo BIll i Wild Bill Hickok

Już uprzednio zarabiała na życie głównie grą w karty, ale do czego jest naprawdę zdolna pokazała dopiero wtedy, gdy związała się z Jamesem Buttlerem Hickokiem, zwanym „Dziki Bill”. Ten budzący grozę zabijaka, ponoć najszybszy rewolwerowiec w dziejach Dzikiego Zachodu, podobno zastrzelił ponad 100 osób, w tym co najmniej kilkanaście przy stoliku karcianym. A przy tym

Texas Rangers

nie był to wcale typ brutala z prerii – wręcz przeciwnie, zapamiętano go jako człowieka o miłej powierzchowności i ujmującym sposobie bycia. Może właśnie to sprawiło, że Calamity Jane zakochała się w nim nieprzytomnie i została jego wspólniczką. „Dziki Bill” miał swój honor. Kiedyś odbił dziewczynę pewnemu szulerowi, a ten z zemsty rozpuścił wieści, jakoby ograł Hickoka w pokera.

Takiej obelgi „Dziki Bill” nie mógł puścić płazem! Panowie postanowili ostatecznie wyjaśnić kwestię, który z nich jest lepszym pokerzystą, ale rozstrzygnęli ją nie przy stoliku w saloonie, ale po prostu na ulicy. Hickok był szybszy, co akurat nikogo nie zdziwiło…

Niepomiernie zdziwiła natomiast śmierć „Dzikiego Billa”, co odbyło się w sposób tyleż dziwny, co niespodziewany. Otóż w pewnym miasteczku Hickok grał w pokera, gdy do stołu zbliżył się Jack McCall i pochłoniętemu grą strzelił prosto w czaszkę. Dlaczego to zrobił, o co miał pretensje, ewentualnie kto go namówił – nigdy nie udało się ustalić, a McCall nie chciał zdradzić tajemnicy nawet wówczas, gdy już stał na szubienicy ze stryczkiem założonym na szyję.

Calamity Jane

62

Smutny ten wypadek żyje w pamięci graczy po dziś dzień, a to dlatego, że w chwili, gdy pocisk rozsadził mu czaszkę, Hickok trzymał w dłoni fulla złożonego z trzech asów i dwóch ósemek. Od tego czasu pokerzyści nazywają go „fullem śmierci” …

Calamity Jane gorzko opłakiwała „Dzikiego Billa”. Straciła bowiem nie tylko ukochanego mężczyznę, ale również partnera do kart. I to był właściwie koniec jej kariery. Odtąd już nigdzie dłużej nie zagrzała miejsca. Występowała w cyrku popisując się strzelaniem i jazdą konną, ale wyrzucono ją stamtąd za pijaństwo.

Chcąc nie chcąc przeniosła się więc do miasteczka Deadwood, gdzie prowadziła saloon. Niegdyś łasa na grę, teraz coraz rzadziej zasiadała do stolika. Ale jeśli już się zdecydowała grać, to ogrywała bez litości najlepszych pokerzystów, zupełnie jak za dawnych lat…

Zmarła w 1903 r.; zgodnie z jej ostatnim życzeniem pochowano ją obok Hickoka.

Wśród legend Dzikiego Zachodu postać Calamity Jane zajmuje poczesne miejsce. Poświęcono jej kilka filmów i seriali telewizyjnych oraz musical, gdzie tytułową bohaterkę kreowała Doris Day. n