Настаўнік № 5 (1243)

Выдаецца з кастрычніка 1972 г.

• Ведай нашых! В

АЛАНЦЁРСКІ адукацыйны анлайн-праект БДПУ «Будучыя педагогі – дзецям» уключаны ў даследаванне Міжнароднага Фонду «Aflatoun International», якое прысвечана найбольш эфектыўным формам дыстанцыйнага навучання дзяцей. Нагадаем, што праект рэалізуюць студэнты старшых курсаў нашага ўніверсітэта з выкарыстаннем срод­каў інфармацыйнакамунікацыйных тэхалогій. Будучыя настаўнікі пад кіраўніцтвам сваіх педагогаў пішуць сцэнарыі ўрокаў, рыхтуюцца метадычна, спрабуюць сябе – і ў выніку растуць прафесійна. Відэаўрокі па розных тэмах і прадметах трансліруюцца на афіцыйным YouTube-канале БДПУ і на сённяшні дзень маюць больш як 30 тысяч падпісчыкаў.

Б

ЕЛТЭЛЕРАДЫЁКАМПАНІЯ і Міністэрства культуры Рэспублікі Беларусь запрасілі пяцьдзясят пяць вядо­мых беларусаў да ўдзелу ў арт-праекце «Чытаем класіку разам», прысвечаным 90-годдзю з дня нараджэння Уладзіміра Караткевіча. Два раздзелы са знакамітага рамана празаіка «Каласы пад сярпом тваім» на здымачнай пляцоўцы ў Дзяржаўным музеі гісто­рыі беларускай літаратуры прачытаў рэктар БДПУ А. І. Жук. Праект даступны на сайце тэлеканала «Беларусь 3», у YouTube і ва ўсіх сацыяльных сетках музея. Глядзіце, слухайце, атрымлівайце задавальненне!

Чацвер, 7 мая 2020 года

№ 6 (1244)

ДАРАГІЯ СЯБРЫ! Наша краіна рыхтуецца да святкавання 75-годдзя Вялікай Перамогі. Подзвіг дзядоў і прадзедаў падараваў мір і свабоду беларускай зямлі. Перамога над фашызмам – адна з самых яркіх і значных падзей у гісторыі чалавецтва. Семдзесят пяць гадоў назад цаною вялікіх ахвяр беларусы разам з іншымі народамі адстаялі сваю свабоду і незалежнасць. У шэрагах салдат, партызан, падпольшчыкаў змагаліся студэнты і выкладчыкі нашай alma mater. Напярэдадні 9 Мая ад усёй танкаўскай сям’і хачу выказаць ім шчырую ўдзячнасць за мужнасць і самаахвярнасць, за мірнае неба Айчыны. Мы падзяляем разам з нашымі ветэранамі вялікую радасць і вялікі боль. І ад усяго сэрца жадаем даўгалецця, шчасця і дабрабыту. Мы, нашчадкі Вялікай Перамогі, будзем заўсёды памятаць і шанаваць герояў мінулай вайны. Наш ганаровы доўг і пачэсны абавязак – рабіць усё магчымае, каб гэтая памяць не згасала ў сэрцах новых пакаленняў, каб маладыя людзі вырасталі сапраўднымі патрыётамі, вартымі высокага подзвігу сваіх прадзедаў. Штогод у нашым універсітэце адбываюцца мерапрыемствы па ўшанаванні памяці герояў, праводзяцца знакамітыя зорныя паходы. На педагогаў ускладзена вялікая адказнасць – выхаваць у вучняў паважлівае стаўленне да гераічнага мінулага краіны. Толькі тады мы здолеем захаваць мір, здабыты вызваліцелямі. Са святам, сябры! З Вялікай Перамогай! Рэктар БДПУ Аляксандр Жук

• Новае ў навучанні

ДЫСТАНЦЫЙНАЕ НАВУ ЧАННЕ Ў ДЗЕЯННІ: ПРАЦУЕМ ІНТЭНСІЎНА! Адукацыйны працэс у БДПУ з часовым пераходам на дыстанцыйную форму не перапыніўся: выкладчыкі і студэнты адаптаваліся да новых рэалій і сталі працаваць у рэжыме анлайн, актыўна выкарыстоўваючы магчымасці сучасных інфармацыйна-камунікацыйных тэхналогій. У мінулым выпуску «Н» расказаў, якая праца была праведзена для таго, каб танкаўцы максімальна хутка і камфортна ўключыліся ў работу. Навучанне ў аддаленым фармаце доўжыцца ўжо некалькі тыдняў, арганізацыйныя праблемы вырашаны, працэс наладжаны і для многіх стаў амаль прывычным. Пра гэта сведчаць водгукі студэнтаў і выкладчыкаў з розных факультэтаў і інстытутаў. Аказалася, што ў дыстанцыйнай форме яны знайшлі шмат пераваг, хоць, безумоўна, і недахопы таксама маюцца.

Аляксандр Жук, рэктар Беларускага дзяржаўнага педагагічнага ўніверсітэта імя Максіма Танка

• Афіцыйная хроніка У

СТАНОВУ адукацыі «Беларускі дзяржаўны педагагічны ўніверсітэт імя Максіма Танка» і ўстанову «Беларускі дзяржаўны музей гісторыі Вялікай Айчыннай вайны» звязваюць гады плённага ўзаемадзеяння ў галіне адукацыі, выхавання студэнцкай моладзі і развіцця гіста­рычнай навукі. Каб надаць новы імпульс партнёрскім адносінам, бакі прынялі рашэнне заключыць дагавор аб доўгатэрміновым супра­цоўніцтве. Яго падпісалі 4 мая прадстаўнікі БДПУ і Музея – прарэктар універсітэта А. В. Макоўчык і дырэктар установы У. С. Варапаеў. Дэкан гістарычнага факультэта БДПУ В. П. Скок паведаміла карэспандэнту «Н», што ўзаемадзеянне плануецца развіваць у наступных напрамках: арганізацыя сумесных канферэнцый, семі­ нараў і іншых мерапрыемстваў; чытанне лекцый вядучымі вучонымі БДПУ; правядзенне практычных заняткаў для студэнтаў і праходжанне вытворчай практыкі; абмен навуковай, вучэбнай і вучэбнаметадычнай літаратурай, публікацыямі, перыядычнымі выданнямі, інфарма­цыяй; сумесны пошук новых эфектыўных формаў і механізмаў гісторыка-педагагічнага суправаджэння вучэбнай, навуковай і выхаваўчай работы і інш.

Старшы выкладчык кафедры тэ­орыі і методыкі фізічнай культуры ФФВ Анатоль Віктаравіч Дрыгін расказвае, што ў новых рэаліях запатра­баваным у педагагічнай рабоце ака­заўся Zoom – адзін з найбольш папу­лярных сэрвісаў для правядзення ві­дэаканферэнцый: «Ён зручны тым, што няма абмежаванняў па часе правядзення заняткаў, працуе якасна – сувязь ні разу не абарвалася. Яшчэ плюсы – вялікая колькасць удзель­нікаў канферэнцыі (адначасова на сувязі знаходзяцца каля 20 чалавек з групы), папулярнасць сярод студэн­таў, бясплатнае карыстанне, даступны інтэр­фейс – лёгка разабрацца як на смартфоне, так і на ноўтбуку. Карыснай аказалася такая опцыя, як магчымасць арганізатара ўключаць і выключаць мікрафон і відэа, запытваць уключэнне відэа ва ўсіх удзельнікаў. Часам трэба паставіць дэманстрацыю экрана на паўзу – гэта робіцца без праблем. Нават эмацыйны складнік навучальнага занятку не страчваецца – бачныя эмо­цыі, рэакцыі суразмоўцаў. Ва ўмовах ізаляцыі дома, сапраўды, можна адчуць такое яднанне са студэнтамі. Выбар менавіта гэтага сэрвісу асабіста для мяне не адзіны і канчатковы. Напрыклад, з першакурснікамі па дысцыпліне «Тэорыя і практыка экс­кур­сійнага турызму» праводзім заняткі ў фармаце відэа- і галасавых кан-

фе­рэнцый на платформах Discord і Viber. Выбар платформы – выключна ра­шэнне кожнай асобнай групы. Я ўпэў­ нены, што, калі студэнт карыстаецца звыклым і знаёмым яму дадаткам, эфектыўнасць працы павялічваецца: не трэба марнаваць час, каб разбірацца з тэхнічнымі нюансамі. У любым выпадку, інтэрнэт-платформы – не адзіны інструмент у навучанні на да­д зеным этапе. Шырока выкары­стоў­ваецца і асабісты блог выкладчыка, і тэ­м атычныя групы ў ВКонтакте – на­прыклад, «ФФВ. Турызм», «Спар­тыўная рэжысура», і рэпазіторый БДПУ, і YouTube-каналы, і іншыя рэсурсы. Вядома, усё гэта патрабуе спецыяльнай дадатковай падрыхтоўкі выкладчыка да заняткаў. Важна дакладна

прадумаць, што неабходна сказаць самому, а на якія дадатковыя рэсурсы для самастойнага авалодання ведамі накіраваць студэнта, як больш правільна і аб’ектыўна арганізаваць кантроль і праверку ведаў». Другакурсніца ФФВ Дар’я Дуд­ коўская (спецыяльнасць «Спартыў­натурысцкая дзейнасць (менеджмент у турызме)») адзначае, што студэнты паставіліся да неабходнасці дыстанцыйнага навучання станоўча: не трэба ездзіць на заняткі! «Праўда, спачатку мы думалі, што відэаканферэнцыі будуць праводзіцца зрэдку, – усміхаецца Даша. – Аказалася, што яны цалкам адпавядаюць ранейшаму раскладу. Выкладчыкі папярэдне пацікавіліся, якой платформай мы пераважна карыстаемся, – гэта быў Zoom. Каб нам было зручна, і яны падключыліся да гэтага сэрвісу.

У цяперашніх умовах такія завочныя заняткі – правільнае рашэнне. Сту­дэнты аднесліся да яго свядома, большасць маіх аднагрупнікаў заўсёды выходзяць на сувязь, а выкладчыкі адзначаюць удзельнікаў. У пачатку хтосьці спрабаваў схітрыць: проста ўваходзіў у канферэнцыю, выключаў відэакаме­ ру і ствараў «эфект прысутнасці». Але выкладчык пастаянна звяртаецца да студэнтаў, задае пытанні – так што праспаць увесь занятак не атрымаецца. Па маіх назіраннях, у новым фармаце мы сталі працаваць намнога больш: пасля кожнай тэмы адразу атрымліва­ем заданне на праверку пройдзенага, а потым яшчэ і выніковы кантроль па курсе відэазаняткаў. Шмат інфармацыі трэба чытаць самастойна: прайсціся па розных спасылках, спампаваць апытальнік, выканаць заданне… Здаецца, у аўдыторыях такога аб’ёму не было! Аднак разумею, што гэта нам толькі на карысць!» Студэнтка 3-га курса факультэта пачатковай адукацыі Дар’я Шыпіцына расказвае пра новы рэжым работы як пра штосьці прывычнае і даўно вядомае

і не хавае: ён ёй даспадобы. «Заняткі пачынаюцца як звычайна – у 8 раніцы, толькі (Пачатак. Заканчэнне на стар. 4.)

• Навуковая палітра

ДЭКАДА ЗАВЯРШЫЛАСЯ… ВІТАЕМ ДЭКАДУ!

Вясновую пару традыцыйна прынята атаясамліваць з маладосцю, абуджэннем, новымі пачынаннямі, памкненнямі, надзеямі… І гэты пералік асацыяцый справядлівы не толькі ў дачыненні да прыроды. У БДПУ вясна – час росквіту навуковай думкі, асобаснага росту, выяўлення таленавітых маладых даследчыкаў. Відаць, нездарма менавіта на гэту пару штогод прыходзіцца правядзенне ў нашым універсітэце Дэкады студэнцкай навукі – мерапрыемства, магутны інавацыйны, кадравы, адукацыйны патэнцыял якога складана пераацаніць. Сёлета ў яго рамках у анлайн-рэжыме былі праведзены міжнародная навуковая алімпіяда па педагогіцы, ХVI аспіранцкія чытанні «Актуальныя праблемы педагагічных даследаванняў», а таксама маштабны міжнародны форум «Студэнцкая навука – інавацыйны патэнцыял будучыні», які аб’яднаў 11 канферэнцый. Як адзначыла прарэктар БДПУ па навуковай рабоце Г. В. Торхава, Дэкада студэнцкай навукі – гэта правераная часам інавацыйная пляцоўка, якая акумулюе інтэлектуальны патэнцыял найбольш матываваных і крэатыўных студэнтаў, магістрантаў, аспірантаў. Таму і цікавасць да гэтай падзеі з боку маладых даследчыкаў Беларусі і іншых краін цалкам зразумелая. Удзельнікамі сёлетняй, шостай па ліку, Дэкады сталі больш за 1000 чалавек з 14 краін свету. На ёй былі прадстаўлены 16 беларускіх устаноў вышэйшай адукацыі, 23 расійскія, а таксама ўніверсітэты Латвіі, Польшчы, Германіі, Італіі і інш. Амаль увесь дзесяцідзённы марафон ахапіў міжнародны форум «Студэнцкая навука – інавацыйны патэнцыял будучыні». Навукова-практычныя канферэнцыі, якія ладзяцца на факультэтах і ў інстытутах БДПУ, – падзея ўжо традыцыйная і чаканая. Удзельнікі, старанна рыхтуючыся да яе загадзя, упэўнена выходзяць на старт, каб прадставіць рэзультаты працы. І ўсё ж гэта не спартыўнае спаборніцтва, дзе досыць лёгка вызначыць трыумфатара: у навуцы складана назваць імёны пераможцаў, бо ці не кожны даклад – прыклад захопленасці тэмай, вынік напружанай працы, узор даследчага патэнцыялу… Тым не менш, на ўсіх студэнцкіх канферэнцыях працавалі конкурсныя камісіі, перад якімі стаяла задача вызначыць лепшыя навуковыя даследаванні з мэтай іх апублікавання ў зборніку матэрыялаў форуму з далейшым яго размяшчэннем у базе РІНЦ. І ўсё ж бясспрэчныя лідары былі вызначаны. У кожнага з іх – сваё праблемнае поле даследаванняў, бачанне прафесійнага шляху, планы. У размове з карэспандэнтам «Н» некаторыя з іх расказалі пра першыя крокі ў навуцы, пазнаёмілі з уласнымі напрацоўкамі, паразважалі пра ролю даследчага вопыту ў жыцці, а нехта выказаў падзяку свайму навуковаму кіраўніку. Слова – пераможцам! Ганна Галюк, студэнтка 3-га курса факультэта дашкольнай адукацыі: «Мая цікавасць да выкарыстання тэхналогіі відэамадэліравання ва ўстановах дашкольнай адукацыі (УДА) пачалася з напісання курсавой работы па дзіцячай псіхалогіі. Ідэйным натхняльнікам і навуковым кіраўніком стала загадчык кафедры агульнай і дзіцячай псіхалогіі В. В. Леганькова. Па яе прапанове я стала вывучаць відэамадэліраванне з пункту гледжання яго псіхалагічных асаблівасцей і магчымасці прымянення ва УДА. Сутнасць відэамадэліравання заключаецца ў тым, што паводзіны або дзейнасць дзіцяці запісваюцца на відэа, апрацоўваюцца, аналізуюцца, а затым дэманструюцца з пэўным метадычным суправаджэннем. Сёння гэтую перспектыўную тэхналогію можна выкарыстоўваць як у дыягнастычных, так і ў карэкцыйна-развіваючых мэтах, а таксама для рэалізацыі самых розных адукацыйных праграм. Вынікі даследавання я прадставіла на міжнароднай

навукова-практычнай канферэнцыі „Гарманізацыя псіхафізічнага і сацыяльнага развіцця дзяцей дашкольнага ўзросту“. Эмпірычнае даследаванне, праведзенае ў групе УДА (на прыкладзе аналізу гульнявой дзейнасці дзяцей), пацвердзіла істотны адукацыйны і выхаваўчы патэнцыял відэамадэліравання: былі дасягнуты пазітыўныя змены ў паводзінах дзіцяці за адносна кароткі прамежак часу. Цяпер дадзеная тэхналогія выкарыстоўваецца ў адукацыйным працэсе ДУА „Яслі-сад № 424 г. Мінска“, дзе я працую

2

выхавацелем. Планую і надалей працягваць вывучэнне абранай тэмы і спадзяюся, што пры падтрымцы кіраўніка мяне чакаюць плённыя навуковыя пошукі і новыя дасягненні!» Аляксандра Рэпнікава, студэнтка 3-га курса Інстытута інклюзіўнай адукацыі: «Ужо на першым курсе я зацікавілася праблемай прафесійнай арыентацыі асоб з асаблівасцямі псіхафізічнага развіцця, стала ўдзельніцай аднайменнай СНДЛ (навуковы кіраўнік – дацэнт В. А. Шынкарэнка) і пачала вывучаць рэкамендаваную літаратуру па тэме. Сумесна з членамі лабараторыі Ю. Шыбанавай і А. Нікановіч мы атрымалі грант Міністэрства адукацыі Рэспублікі Беларусь для правядзен-

ня навукова-даследчай працы ў гэтым кірунку. Некаторыя вынікі тэарэтычнай часткі даследавання былі прадстаўлены ў дакладзе „Сучасныя навуковыя даследаванні ў галіне прафесійнай арыентацыі навучэнцаў з інтэлектуальнай недастатковасцю“ на IV Міжнароднай студэнцкай навукова-практычнай канферэнцыі „Спецыяльная педагогіка: прафесійны дэбют“. Канчатковым вынікам нашай працы павінна стаць распрацоўка методыкі прафесійна-арыентаванай работы з малодшымі школьнікамі. Упэўнена, нашай згуртаванай камандзе аднадумцаў гэта па сілах!» Дзіяна Свірыдава, студэнтка фізіка-матэматычнага факультэта: «Перамогу мне прынесла выступленне з дакладам „Метад дапаможнай праекцыі ў пабудове малюнкаў пры артаганальным праектаванні“. Гэтым поспехам я ў многім абавязана дацэнту кафедры матэматыкі і методыкі выкладання матэматыкі М. В. Грыбу, чый педагагічны талент і выключны прафесіяналізм аказалі на мяне вялікі ўплыў. Я даведалася, што часта прасторавыя фігуры намаляваны няправільна нават у падручніках па стэрэаметрыі, не кажучы ўжо пра малюнкі настаўніка на дошцы. А менавіта гэтыя выявы і фарміруюць наша ўяўленне пра тое, як выглядаюць прасторавыя фігуры. Разумеючы важнасць абранай тэмы, разам з кіраўніком мы распрацавалі прыём, які дазваляе правільна адлюстроўваць фігуры. Авалоданне ім будзе карыснае і навучэнцам, і настаўнікам. Дадзены метад дазваляе сфарміраваць больш карэктнае і дакладнае ўяўленне аб малюнках, а значыць дапамагае знайсці правільнае рашэнне задачы, трывала засвоіць матэрыял. Прыемна, што актуальнасць і практычны патэнцыял нашага даследавання былі адзначаны дыпломам пераможца». Эстафету ў студэнцкіх канферэнцый 23 красавіка перахапілі XVI аспіранцкія чытанні «Актуальныя праблемы педагагічных даследаванняў», якія сёлета прайшлі ў анлайн-рэжыме з удзелам магістрантаў, аспірантаў, дактарантаў і выкладчыкаў устаноў вышэйшай адукацыі Беларусі і Расіі. Пленарнае пасяджэнне, мадэратарам якога выступіла дацэнт кафедры педагогікі ФСПТ БДПУ В.М. Пунчык, прайшло ў рамках 40-га Міжнароднага метадалагічнага семінара. Дарэчы, усе зацікаўленыя асобы мелі магчымасць у рэжыме рэальнага часу заслухаць пленарныя даклады, далучыўшыся да трансляцыі на афіцыйным YouTube-канале БДПУ. Працу форуму працягнулі два секцыйныя пасяджэнні. У дакладах маладых навукоўцаў былі прадстаўлены даследчыя пазіцыі аўтараў па вырашэнні актуальных для педагагічнай навукі і практыкі праблем, прыведзены вынікі эксперыментальнай працы. Кіраўнікі анлайнсекцый арганізавалі навуковыя дыскусіі, падчас якіх удзельнікі абмяняліся думкамі, ідэямі, практычнымі напрацоўкамі. А абмяркоўваць

і сапраўды было што: «Сусветныя тэндэнцыі і нацыянальны вопыт развіцця ўніверсітэцкай адукацыі», «Стратэгіі развіцця навукова-даследчай дзейнасці навучэнцаў ва ўмовах бесперапыннай адукацыі», «Асобасна-прафесійнае развіццё педагога ва ўмовах інавацыйна-адукацыйнага асяроддзя ўніверсітэта» – вось толькі некаторыя з прадстаўленых тэм. Добрыя навіны для тых, хто прапусціў анлайн-трансляцыю: відэадаклады ўдзельнікаў размешчаны на сайце кафедры педагогікі факультэта сацыяльна-педагагічных тэхналогій БДПУ. Сёлета БДПУ ўжо ў пяты раз у рамках Дэкады студэнцкай навукі сабраў студэнтаў, магістрантаў і аспірантаў, неабыякавых да адукацыйнай практыкі і прафесіі педагога, да ўдасканалення сябе як асобы і прафесіянала. Размова ідзе пра V Міжнародную навуковую алімпіяду па педагогіцы. У той час як канкурсанты дыстанцыйна спаборнічалі ў навуковай эрудыцыі, выконваючы дыферэнцыраваныя тэставыя заданні па педагогіцы ў Moodle, навучэнцы педагагічных класаў былі занятыя фармуляваннем квіз-пытанняў і заданняў для каманд-фіналістаў. Прайсці ўсе выпрабаванні было няпроста, і барацьба за перамогу сярод каманд з розных устаноў адукацыі была сур’ёзная. З радасцю і гонарам паведамляем, што Гран-пры ў абедзвюх катэгорыях (студэнты/магістранты; аспіранты) святкавалі «алімпійцы» нашай alma mater! Сёлетні фармат алімпіяды дапамог не толькі актуалізаваць значнасць педагагічных дысцыплін у сучаснай адукацыі, але і праявіць камандныя кампетэнцыі ва ўмовах дыстанцыравання, праверыць і крытычна ацаніць свае магчымасці, вызначыць далейшыя шляхі асобаснага і прафесійнага самаразвіцця. Гэтую думку пацвярджае І. У. Гардзеева, выкладчык кафедры педагогікі ФСПТ:

«На працягу некалькіх гадоў я прымала ўдзел у спаборніцтве ў складзе каманды аспірантаў БДПУ, таму з упэўненасцю магу сказаць, што алімпіяда па педагогіцы – гэта ўнікальная магчымасць набыць вопыт калектыўнай дзейнасці, рэалізаваць свой творчы навуковы патэнцыял, здабыць кола сяброў у навуковай супольнасці. Як паказаў вопыт, праца над навукова-педагагічным даследаваннем патрабуе шмат намаганняў, зладжаных і скаардынаваных дзеянняў усіх членаў каманды. Навічку лёгка разгубіцца пры распрацоўцы даследчага праекта. Аднак каманда фарміруецца такім чынам, каб у яе склад уваходзілі таксама аспіранты, якія ўжо маюць адпаведны досвед. У многім дзякуючы ім астатнія ўдзельнікі каманды адаптуюцца, атрымліваюць алгарытм працы над праектам, аператыўна вырашаюць пастаўленыя задачы. Менавіта такі падыход дазваляе за кароткі прамежак часу арганізаваць калектыўную навукова-даследчую дзейнасць. Сёлета мне даверылі рыхтаваць каманду аспірантаў. Для мяне гэта вялікі гонар і адказнасць! У той самы час – магчымасць набыць вопыт працы ўжо не ў якасці ўдзельніка, а кіраўніка! Мае падапечныя аказаліся мэтанакіраванымі, ініцыятыўнымі навукоўцамі з крэатыўным мысленнем і творчым падыходам да вырашэння даследчых задач. Рэаліі нашага часу такія, што праца над праектам ажыццяўлялася дыстанцыйна. Аднак гэта ніякім чынам не адбілася на якасці падрыхтоўкі. У працэсе працы ўдзельнікі алімпіяды прадэманстравалі высокі ўзровень навуковай эрудыцыі, уменне

ўзаемадзейнічаць у камандзе, праяўляць ініцыятыву, браць адказнасць на сябе». Марына Зяньковіч, магістрант кафедры педагогікі БДПУ: «Ва ўмовах развіцця сучаснай адукацыі асаблівую актуальнасць набывае

праблема забеспячэння канкурэнтаздольнасці будучых настаўнікаў на рынку інтэлектуальнай працы. Міжнародная алімпіяда – выдатная магчымасць, каб пратэсціраваць свае веды і практычныя ўменні ва ўмовах канкурэнцыі. Наша каманда з шасці студэнтаў і магістрантаў выкарыстала гэты шанец напоўніцу і здабыла перамогу. Лічу, што поспех прыйшоў, таму што кожны з нас валодае неабходным наборам асобасных якасцей: адказнасцю, ініцыятыўнасцю, працавітасцю, крэатыўнасцю. Мая задача як капітана заключалася ў каардынацыі дзеянняў, згуртаванні калектыву і забеспячэнні зладжанай і эфектыўнай работы. Можна назваць нашу каманду пашыранай, бо ў яе склад уваходзіла ўся педагагічная „вертыкаль“, пачынаючы ад выкладчыцкага складу і заканчваючы вучнямі гімназіі № 22 г. Мінска, у якой я працую. Такое ўзаемадзеянне спрыяе фарміраванню ўсебакова развітой асобы і не мае абмежавальных рамак па сацыяльным статусе. Дзякуй арганізатарам алімпіяды за прадастаўленне выдатнай магчымасці для самаразвіцця і павышэння ўзроўню прафесійных якасцей». Аспірантка Кацярына Спосаб: «Педагагічная алімпіяда аказалася своеасаблівым выклікам для нас, бо заданняў было шмат і даводзілася іх выконваць у сціслыя тэрміны. Аднак хачу падкрэсліць, што дыстанцыйны фармат не стаў для нас нечым нечаканым. Ужо не першы год каманда збіраецца з аспірантаў, якія пражываюць у розных гарадах і гатовыя эфектыўна працаваць з выкарыстаннем ІКТ. Хачу асобна адзначыць новае для гэтага года заданне, падрыхтаванае навучэнцамі педагагічных класаў. Адказваючы на пытанні, нам давялося прадэманстраваць навыкі крытычнай рэфлексіі і сістэмнага мыслення. Працуючы над заданнямі, мы змаглі ацаніць узровень падрыхтоўкі вучняў да абранай будучай прафесіі, іх здольнасць да крэатыўнага мыслення, уменне працаваць з інтэрнэт-матэрыяламі. Гэтую ініцыятыву абавязкова трэба працягнуць і ў наступны раз правесці вочную квізсустрэчу». Аспірантка Маргарыта Мозерава: «Кожны этап алімпіяды дае штуршок да росту ва ўласным дысертацыйным даследаванні. Так, тэставае заданне дазваляе прапрацаваць метадалагічны апарат, яшчэ раз вярнуцца да асноўных навуковых падыходаў, падумаць аб праблематыцы свайго даследавання. У працэсе падрыхтоўкі каманднага дамашняга задання пачынаеш больш выразна разумець структуру навуковай работы. Асабіста мне заўсёды цікавы замежны вопыт разглядаемых праблем. Алімпіяда дазваляе адчуць сябе часткай навуковай супольнасці, стымулюе да далейшага росту ў навуковай дзейнасці. Дзякуй арганізатарам за гэтую магчымасць!» Падведзены вынікі чарговай Дэкады, названы пераможцы, уручаны дыпломы... Але варта памятаць, што чарговы фініш – не канец, а проста рыса, падвёўшы якую, маладыя вучоныя з новымі сіламі працягнуць даследчую працу, каб наступнай вясной зноў парадаваць навуковымі адкрыццямі. Да сустрэчы ў 2021-м! Ірына МЯЦЕЛІЦА

7 мая 2020 г.

• Вялікай Перамозе прысвячаецца ВЫСТАЯЛІ ў 1941-м. ПЕРАМАГЛІ ў 1945-м Сёлета беларусы разам з братнімі народамі святкуюць 75-годдзе Вялікай Перамогі. Нягледзячы на вялікі прамежак часу, што аддзяляе нашчадкаў герояў ад бессмяротнага подзвігу іх прадзедаў, цікавасць да вывучэння гісторыі вызвалення Бацькаўшчыны ад нямецка-фашысцкіх захопнікаў не страціла сваёй актуальнасці.

Гераізм народаў былога СССР у гады Вялікай Айчыннай вайны з’яўляецца ключавой тэмай дзейнасці СНДЛ «Спадчына» гістарычнага факультэта. У першую чаргу гэта правядзенне даследаванняў і прадстаўленне іх вынікаў на навуковых мерапрыемствах рознага ўзроўню. Так, падчас V Міжнароднай студэнцкай навукова-тэарэтычнай канферэнцыі «Сацыяльна-гуманітарныя навукі ў прафесійным станаўленні педагога» ў рамках Дэкады студэнцкай навукі БДПУ-2020 і міжнароднага форуму «Студэнцкая навука – інавацыйны патэнцыял будучага» ўдзельнікі лабараторыі прадставілі 11 лепшых дакладаў. У сваім даследаванні «Выбар на карысць жыцця: уцёкі вязняў Навагрудскага гета 26 верасня 1943 г.» студэнтка 1-га курса гістарычнага факультэта Майя Раманюк на падставе матэрыялаў Навагрудскага гісторыка-краязнаўчага музея расказала пра тое, як вязні ажыццявілі ўцёкі праз тунэль, які капалі на працягу 4 месяцаў. Гэты акт калектыўнага супраціўлення – самы ма-

савы і паспяховы ў шэрагу шматлікіх спроб на тэрыторыі акупаванай Еўропы. У працы студэнткі 3-га курса Святланы Лютарэвіч «Партызанскія зоны на тэрыторыі Беларусі ў гады Вялікай Айчыннай вайны» даследаваны каля 30 партызанскіх зон. Будучы гісторык высветліла, што да канца 1943 г. пад кантролем партызан зна-

1994 г. Фота з архіва.

ходзілася 108 тыс. км² беларускай зямлі, г. зн. 59% акупаванай тэрыторыі рэспублікі. СНДЛ «Спадчына» распрацоўвае некалькі сацыяльна-адукацыйных праектаў, звязаных з подзвігам канкрэтных людзей у гады Вялікай Айчыннай вайны. Адзін з іх – «Выстаялі. Перамаглі». Дзейнасць у гэтым напрамку – даніна памяці і глыбокай павагі да ўсіх ветэранаў і, у прыватнасці, да выкладчыкаў і супрацоўнікаў, аспірантаў і студэнтаў нашага ўніверсітэта, якія выстаялі ў 1941-м і перамаглі ў 1945-м. На сённяшні дзень падрыхтаваны і размешчаны на сайце гістфака матэрыялы, прысвечаныя сямі ветэранам: А. Ц. Караткевічу, А. М. Мацко, М. Г. Булахаву, Г. М. Каванцавай, Д. І. Вадзінскаму, К. А. Кулінковічу, а таксама Герою Савецкага Саюза, савецкаму партызану, удзельніку абарончых баёў і партызанскага руху ў Беларусі, выпускніку МДПІ імя А. М. Горкага У. І. Лівенцаву. На чарзе – інтэрнэт-публікацыі пра прафесараў М. С. Яўневіча, Ф. Г. Кітуновіча, былога дэкана гістарычнага факультэта Н. Д. Каўшарава. Акрамя таго, падрыхтаваны інтэрактыўныя альбомы пра М. Г. Булахава і Д. І. Вадзінскага, на старонках якіх можна падрабязна азнаёміцца з баявой і працоўнай дзейнасцю гэтых выдатных людзей. Мара любога гісторыка – знайсці новыя, яшчэ не вядомыя факты Вялікай Айчыннай вайны, вывучыць іх, прааналізаваць, зрабіць

высновы і выпрацаваць свой пункт гледжання. Гэтаму спрыяе ўдзел членаў СНДЛ у праекце «Архіў. Гісторыя. Памяць». Студэнтам прадастаўляецца ўнікальная магчымасць працаваць з дакументамі Нацыянальнага архіва Рэспублікі Беларусь. Старшы навуковы супрацоўнік гэтай дзяржаўнай установы – дацэнт кафедры гісторыі Беларусі і славянскіх народаў А. Ф. Вялікі праводзіць для маладых даследчыкаў заняткі на базе архіва. Ён знаёміць іх з найбагацейшымі фондамі, дэманструе дакументы, якія толькі мяркуецца ўвесці ў навуковае абарачэнне і вывучэнне якіх дазволіць сказаць сваё слова ў гістарычнай навуцы. Тэма гераізму народаў былога СССР у гады ваеннага ліхалецця хвалюе моладзь розных краін. Так, на базе Беларуска-Казахстанскага культурна-адукацыйнага цэнтра члены СНДЛ «Спадчына» сумесна са студэнтамі гістарычнага факультэта Еўразійскага нацыянальнага ўніверсітэта імя Л. М. Гумілёва (ЕНУ) распрацоўваюць праект «Ураджэнцы Казахстана ў партызанскім руху Беларусі ў гады Вялікай Айчыннай вайны (1941–1944 гг.)». Плануецца прааналізаваць колькасны, прафесійны, сацыяльны і адукацыйны склад казахстанцаў-партызан; высветліць іх ролю ў разгортванні беларускага вызваленчага руху ў 1941–1942 гг.; паказаць удзел у складзе партызанскіх фарміраванняў у перыяд буйных наступальных аперацый Чырвонай Арміі ў 1943–1944 гг. Усё гэта дасць магчымасць студэнтам ЕНУ праводзіць навукова-даследчую работу па высвятленні далейшых лёсаў сваіх землякоў, якія вярнуліся ў Казахстан пасля вайны. У 2019/2020 навучальным годзе члены СНДЛ «Спадчына» Ю. Рогава, А. Скрыба, А. Антонец і А. Малашанка падалі заяўку на

атрыманне гранта Міністэрства адукацыі Рэспублікі Беларусь па тэме «Беларускі партызан – салдат Чырвонай Арміі (1943–1945 гг.)». Студэнты плануюць паказаць дынаміку і вынікі мерапрыемстваў па мабілізацыі беларускіх партызан у шэрагі Чырвонай Арміі, іх уклад у вызваленне тэрыторый Савецкага Саюза і краін Еўропы ад фашызму. Будуць устаноўлены асаблівасці прызыву партызан у дзеючую армію восенню 1943 – летам 1944 г., зроблены аналіз нацыянальнага, сацыяльнага, прафесійнага, адукацыйнага, узроставага і колькаснага складу беларускіх партызан – байцоў Чырвонай Арміі, паказана іх роля ў разгроме ворага на заключных этапах Вялікай Айчыннай вайны. Адным з найважнейшых праектаў СНДЛ «Спадчына» па грамадзянска-патрыятычным выхаванні моладзі з’яўляецца арганізацыя і правядзенне на базе ДУА «Гімназія №174 г. Мінска» штогадовых міжнародных маладзёжных навукова-практычных канферэнцый «Вялікая Айчынная вайна 1941–1945 гадоў у гістарычнай памяці народа». Члены СНДЛ аказваюць дапамогу адміністрацыі і настаўнікам гімназіі ў рэцэнзаванні дакладаў вучняў, вызначэнні актуальнасці даследаванняў, у арганізацыі і правядзенні канферэнцыі.

Перамога над ворагам была дасягнута цаной вялікіх ахвяр. І паколькі імёны і заслугі многіх вызваліцеляў Бацькаўшчыны дагэтуль застаюцца невядомымі, задача адшукаць звесткі пра іх, увекавечыць подзвіг герояў – у цэнтры ўвагі членаў СНДЛ «Спадчына». Аляксандр РАЦЬКО, дацэнт кафедры гісторыі Беларусі і славянскіх народаў гістарычнага факультэта

МУЖНАСЦЬ З ЖАНОЧЫМ АБЛІЧЧАМ

Колькі б часу ні прайшло з векапомнага Дня Перамогі, мы захаваем у памяці подзвіг людзей, якія назаўжды застануцца для нас прыкладам мужнасці і адвагі. Мы ўсе ў неаплатным даўгу перад імі – тымі, хто спачывае ў безыменнай брацкай магіле за сотні кіламетраў ад роднай зямлі, і тымі, хто прайшоў сцежкамі вайны і выжыў у гэтым пекле. Сярод апошніх – былы дацэнт кафедры беларускага мовазнаўства БДПУ Марыя Цімафееўна КАВАЛЁВА, якая аддала ўніверсітэту 52 гады працоўнага жыцця. Заслужаны настаўнік Беларускай ССР, выдатнік народнай асветы БССР, яна летась адзначала дзве важныя даты: 75-ю гадавіну вызвалення Беларусі ад нямецка-фашысцкіх захопнікаў і ўласны 90-гадовы юбілей. Сёлета Марыі Цімафееўне споўніўся 91, аднак падзеі абпаленых вайной дзяцінства і юнацтва дагэтуль не сцерліся з памяці...

Дзяцінства Марыі закончылася з пачаткам вайны. Ёй, у той час яшчэ падлетку, давялося прайсці цяжкімі дарогамі, спазнаць голад і холад, жахі фашысцкай акупацыі. Як толькі немцы занялі Бягомль, дзяўчынка з маці і чатырохгадовым брацікам Віцем паехалі ў родную вёску Пустаселле. З восені 1941 г. яе мама Феня Іванаўна Маркавец стала сувязной Сцяпана Сцяпанавіча Манковіча – сакратара Бягомльскага падпольнага райкама партыі. Гэта ён арганізаваў партызанскі атрад (пазней вырас у брыгаду і атрымаў назву «Жалязняк»), з якім з 1942 г. былі звязаны Феня Іванаўна і Марыя. Трынаццацігадовая дзяўчынка дапамагала маме ва ўсім. Феня Іванаўна раілася з дачкой, давярала ёй многае. Марыя Цімафееўна ўспамінае: – Зімой 1943 г. пачалася блакада, у выніку якой немцы ўсталявалі кантроль над дарогай Докшыцы – Лепель і лясамі ў гэтай зоне (тут размяшчаліся лагеры бежанцаў з прылеглых вёсак). Жыхароў часткова знішчылі, а большасць вывезлі – каго ў Заходнюю Беларусь, а каго ў Германію. Мы з мамай і яшчэ дванаццаць дзяўчат здолелі збегчы ў балота, якое не паспела замерзнуць. Гэта нас і выратавала: немцы не адважыліся лезці ў халодную багну. Ноччу мы прыходзілі ў пакінуты бежанцамі лясны лагер, каб прасушыцца і хоць крыху паспаць. Аднойчы тут нас і знайшлі партызаны з брыгады «Жалязняк». Разам з імі перайшлі праз дарогу, якую гітлераўцы ўзмоцнена ахоўвалі. Дзяўчаты засталіся ў вёсцы, а мы з мамай дабраліся да месца размяшчэння нашага атрада. Нас прызначылі ў разведроту Бандарэнкі. Пазней да разведчыкаў далучыліся падрыўнікі. Жылі спачатку ў вёсцы, а потым у лясным лагеры. У пачатку мая 1944 г. разгарнулася шырокамаштабная блакада ў некалькіх раёнах. Партызаны з баямі адступалі.

7 мая 2020 г.

Мы з мамай па заданні пайшлі ў лясны лагер і разам з мясцовымі жыхарамі трапілі ў палон. Карнікі пагналі ўсіх людзей у невялікую вёску Тарасполле, побач з якой праходзіла дарога з Бягомля праз Гліннае на Докшыцы. Бліжэй да дарогі стаяў недабудаваны дом, у якім не было яшчэ вокнаў і, відаць, падлогі, бо дошкі ляжалі на вуліцы насупраць. Немцы аддзялілі мужчын (іх было не так і многа, у асноўным старыя і камісаваныя) і павялі іх на замініраваны партызанамі невялікі ўзгорак пры дарозе. Пастроіўшы шчыльным ланцугом, ганялі іх па ўзгорку, пакуль не ўзарваліся ўсе міны. Параненых дабівалі на месцы. Працаздольным жанчынам і дзяўчатам загадалі закопваць супрацьтанкавыя ямы на дарозе. Нанач нас і некалькі мужчын, якія засталіся жывымі пасля такога «размініравання», змясцілі ў пуню ў суседняй вёсцы.

Раніцай нас зноў пагналі ў Тарасполле да таго самага недабудаванага дома, дзе ўжо стаяла многа народу. Намер карнікаў быў відавочны: побач ляжалі кулі саломы, а людзей пачалі заганяць у дом. Інстынкт самазахавання кінуў нявольнікаў у розныя бакі: лепш загінуць ад кулі, чым згарэць зажыва. Толькі куды ўцячэш?! Нечакана прыехалі на машыне немцы ў чорным і далі паперу карніку-афіцэру, які, прачытаўшы, стаў штосьці пярэчыць, даказваць. Мы здагадаліся, што дзесьці тэрмінова спатрэбілася рабочая сіла, і, не марудзячы, па загадзе сталі ў строй, гатовыя ісці хоць куды, абы толькі далей ад гэтага дома. Наперадзе было яшчэ шмат пакут і выпрабаванняў: канцлагеры ў Лепелі і Ушацкім раёне, капанне акопаў, уцёкі з палону… І вызваленне! Пасля вайны Марыя адчула неадольнае жаданне вучыцца. Паступіла ў Глыбоцкае педвучылішча, а пасля яго заканчэння – на літаратурны факультэт МДПІ імя А. М. Горкага. У 1967 г. Марыя Цімафееўна паспяхова абараніла кандыдацкую дысертацыю, а ў 1971 г. ёй было прысвоена званне дацэнта. Настаўніца па прызванні і адукацыі, яна пяцьдзясят два гады аддала навучанню і выхаванню студэнтаў, шчодра дзялілася з імі ведамі і вопытам, раскрывала законы, багацце і прыгажосць роднай мовы, вучыла любіць і шанаваць беларускае слова. Яе вучні працуюць ва ўсіх кутках Беларусі, з цеплынёй і павагай узгадваюць сваю выкладчыцу. Нізкі паклон і ўдзячнасць вялікай танкаўскай сям’і – Вам, Марыя Цімафееўна, і ўсім ветэранам. Няхай ніколі не паўторацца жахі, што вам давялося перажыць. Дзякуй за гераізм у гады ліхалецця і ўзорны прыклад мірнага жыцця!

3

• Жыццё БДПУ

ПРЫГАЖЭЙ, НАШ ВЯЛІКІ ДОМ! Студэнты, выкладчыкі і супрацоўнікі БДПУ 25 красавіка сталі ўдзельнікамі Рэспубліканскага суботніка: наводзілі парадак на сваіх рабочых месцах і тэрыторыях, прылеглых да вучэбных карпусоў і інтэрнатаў. Дзякуючы зладжанай працы знешні выгляд многіх аб’ектаў інфраструктуры ўніверсітэта змяніўся да лепшага: аконнае шкло блішчыць, парадны выгляд набылі свежапафарбаваныя малыя архітэктурныя формы і агароджа, пабелены ствалы дрэў і бардзюры, а клумбы падрыхтаваны да высаджвання расады. Расказвае Алена Сяргееўна Чурыла, намеснік начальніка Студгарадка: – Жыхары і персанал Студэнцкага гарадка старанна папрацавалі падчас суботніка. Быў выкананы цэлы комплекс работ:

генеральная ўборка ўсіх памяшканняў, у тым ліку месцаў агульнага карыстання; добраўпарадкаванне замацаваных за інтэрнатамі тэрыторый; планавая афарбоўка. Каля інтэрната №1 (вул. Артылерыстаў, 10) усталяваны садовы ставок з прэснай вадой, праведзена абрэзка 120 дрэў. Папярэдне для афармлення кветнікаў і зялёных зон ля інтэрнатаў быў закуплены чарназём, а таксама насенне кветак агератума і алісума. У чэрвені шматкаляровы дыван будзе прыцягваць погляды не толькі жыхароў інтэрнатаў, але і раёна.

Марына Леанідаўна Плотнікава, загадчык аддзела камплектавання бібліятэкі БДПУ: – Я – дзіця савецкага перыяду, а таму з радасцю і пазітывам штогод выходжу «пасуботнічаць». Вельмі добра памятаю, як у свой час мае бацькі хадзілі на суботнік і як потым ладзілі вечарыну з яго нагоды. Успамінаю іх шчаслівыя твары і песні, якія яны спявалі. Радуюся, што мама і тата выхавалі ўва мне пазітыўнае стаўленне да жыцця. І сёння я ў складзе групы супрацоўнікаў бібліятэкі выйшла на суботнік. Памылі вокны ў кабінетах, бо ўніверсітэт – наш другі дом, навялі парадак на працоўных месцах, перасадзілі кветкі... На ўсё гэта

не хапае часу ў будні. Пасля працы нязмушана пагутарылі пад каву з печывам. А пасля пайшлі паплаваць у басейне БДПУ. Ну хто скажа, што не свята?! Я жадаю ўсім дабра, радасці і ўсміхацца часцей! Як справядліва адзначыў прарэктар БДПУ Андрэй Андрэевіч Юшчык, магутны выхаваўчы патэнцыял суботніка заключаецца ў тым, што кожны, хто спрычыніўся да агульнай справы, усвядоміў каштоўнасць уласнай працы і адчуў павагу да працы іншых. Наш кар.

• Пункт гледжання

ДЫСТАНЦЫЙНАЕ НАВУ ЧАННЕ Ў ДЗЕЯННІ: ПРАЦУЕМ ІНТЭНСІЎНА!

(Заканчэнне. Пачатак на стар. 1.)

праходзяць яны ў анлайн-рэжыме. Заданні для выканання выкладчык змяшчае ў сваім блогу. Тут жа мы можам задаваць пытанні, атрымліваць анлайн-кансультацыі. Таксама мы працуем на платформе Moodle. З дапамогай дадзенага рэсурсу рыхтуемся да кантрольных і праверачных работ. У асабісты кабінет высылаецца тэст, даецца некалькі спроб, пасля кожнай выстаўляецца адзнака па 10-бальнай шкале. Ёсць магчымасць прааналізаваць свае памылкі, знайсці прабелы ў вывучаных тэмах. На дадзенай платформе мы будзем выконваць і лімітаваныя па часе рэйтынгавыя кантрольныя работы. У Moodle мы працуем па некаторых дысцыплінах, напрыклад, выконваем лабараторныя работы па выкарыстанні інфармацыйных тэхналогій у адукацыі. Кожная лабараторная работа суправаджаецца падрабязнай інструкцыяй па выкананні, таксама ёсць магчымасць кансультавацца з выкладчыкам падчас самой працы. Прапусціць не атрымаецца – дыстанцыйнае наведванне таксама правяраецца! Мы, будучыя настаўнікі, дыстанцыйна не толькі вучымся, але і вучым. Як вядома, шырокую папулярнасць набыў створаны ў БДПУ рэспубліканскі валанцёрскі адукацыйны праект «Будучыя педагогі – дзецям». Нашыя выкладчыкі і студэнты распрацоўваюць і запісваюць урокі, якія размяшчаюцца ў адкрытым доступе на YouTube-канале ўніверсітэта. Я таксама прыняла ўдзел у гэтым праекце: распрацавала ўрок працоўнага навучання, прысвечаны догляду пакаёвых раслін, і ўрок матэматыкі. Праца карпатлівая, адказная, але вельмі зацягвае! Мне здаецца, гэта выдатны вопыт і магчымасць для прафесійнай самарэалізацыі». Адметная спецыфіка дыстанцыйнага навучання назіраецца па дысцыплінах, якія прадугледжваюць значную колькасць індывідуальных заняткаў. На гэта звяртае ўвагу Марыя Віктараўна Іванова, дацэнт кафедры музычна-педагагічнай адукацыі ФЭА: «Музычнае мастацтва найбольш абстрактнае, а музычныя дысцыпліны маюць пераважна практычную накіраванасць. Таму пытанне поўнага пераходу студэнтаў – будучых настаўнікаў музыкі на дыстанцыйнае навучанне ў вышэйшай школе даволі дыскусійнае. Ці магчыма навучыць прафесійнай ігры на фартэпіяна пры дапамозе інструкцый у працэсе віртуальных зносін ці відэадэманстрацый, напрыклад, у Skypе? Ці магчыма развіць музычны слых сродкамі анлайнкурсаў, калі пры гэтым губляецца індывідуальны падыход да навучання? Відавочна, што дыстанцыйныя рэсурсы – у большай ступені дадатак да вучэбна-метадычнай дзейнасці.

Аднак у сённяшняй сітуацыі гэта эфектыўны сродак забеспячэння бесперапыннасці вучэбнага працэсу. Увогуле, дыстанцыйнае навучанне найлепшым чынам адпавядае патрэбам сучаснага чалавека, прафесіянала, паспяховая самарэалізацыя якога залежыць ад умення вучыцца самастойна на працягу ўсяго жыцця. Як паказала практыка, у БДПУ створаны ўсе ўмовы для такой формы работы: блогі выкладчыкаў, платформа Moodle, арганізацыя вэбінараў і канферэнцый на платформе BigBlueBatten. Коратка раскажу пра некаторыя асаблівасці правядзення практычных анлайн заняткаў па дысцыплінах «Дырыжыраванне», «Дырыжыраванне і методыка выкладання». У рабоце для зручнасці я выкарыстоўваю лічбавае фартэпіяна (на ім ёсць магчымасць хутка праілюстраваць фрагмент музычнага сачынення, памяняць тэмбры, прайграць асобна аркестр і хор) і ноўтбук са спецыяльнымі праграмамі, якія дазваляюць, напрыклад, змяняць тэмп прайграванага аўдыёфайла – гэта вельмі зручна для адпрацоўкі асобных прыёмаў мануальнай дырыжорскай тэхнікі. Варта адзначыць, што ўсе музыканты сутыкнуліся з праблемай затрымкі гуку ў анлайне, таму арганізацыя паўнавартасных рэпетыцый калектываў немагчымая. Але для дысцыпліны «Дырыжыраванне» дадзеная праблема не актуальная, бо заняткі – індывідуальныя. Кожны студэнт атрымлівае індывідуальныя практычныя хатнія заданні, якія запісвае на відэа. Інтэрпрэтацыя харавога сачынення немагчымая без папярэдняга вывучэння партытуры, сродкаў музычнай

і выканальніцкай выразнасці, вакальна-тэхнічных тонкасцей і інш. Таму штотыдзень студэнты атрымліваюць агульнае заданне для ўсіх курсаў, якое размяшчаецца ў блогу выкладчыка (напрыклад, зрабіць выканальніцкі аналіз вывучаемага твора). У заданні даецца апісанне, план і прыклады выканання, літаратура для самастойнага вывучэння. Асобна хочацца адзначыць работу канцэртмайстраў. Аўдыёзапісы далёка не ўсіх музычных твораў з рэпертуарных праграм студэнтаў ёсць у інтэрнэце. І канцэртмайстры кафедры музычна-педагагічнай адукацыі робяць цудоўныя запісы, якія мы прадстаўляем студэнтам для самастойнай падрыхтоўкі». Навыкі самадысцыпліны дапамаглі трэцякурсніцы ФЭА Аліне Кужавай (спецыяльнасць «Музычнае мастацтва, рытміка і харэаграфія») лёгка асвоіцца ў анлайн-навучанні: «У цэлым дыстанцыйная вучоба мне падабаецца, толькі вочы моцна стамляюцца, таму варта прытрымлівацца тайм-менеджменту. Плюс у тым, што працуем мы пераважна з дапамогай часткова пошукавага або цалкам пошукавага метаду, які лічыцца найбольш эфектыўным у навучанні. Шмат інфармацыі здабываем самастойна. Прынцып дэдлайну эфектыўны ў планаванні, хоць мне больш падабаецца блок заданняў, над якім можна працаваць не спяшаючыся. Для сябе знайшла аптымальны рэжым дня: пачынаю працу раніцай (некалькі гадзін), затым перапынак на абед, хвілін 30 на творчасць, потым зноў работа за камп’ютарам, ігра на музычным інструменце або творчасць. Прыкладна ў 18–19 гадзін выключаю гаджэты, гадзіну-паўтары адводжу на фізічныя заняткі, ёгу і расцяжку, затым – творчасць і кнігі. Навучанне праходзіць камфортна! Што датычыцца харэаграфіі – тут ёсць некаторыя тэхнічныя пытанні. Прыватныя студыі зараз актыўна асвоілі відэаўрокі з дапамогай Google, Classroom, Zoom, Facebook і інш., калі вучань бачыць настаўніка, які выконвае фігуры, і педагог бачыць усіх вучняў. На жаль, наша платформа BigBlueBatten не вельмі падыходзіць: нестабільная сувязь і маленькія акенцы відэа. У сваёй практыцы актыўна выкарыстоўваю праграму One Note Windows + Skype. Яе перавага ў тым, што я пішу, малюю, загружаю pdf файлы і ілюстрацыі ў рэжыме рэальнага часу. Гэты кантэнт аўтаматычна бачыць і выкладчык, і студэнт, які, напрыклад, загружае і адразу выконвае пісьмовыя заданні па сальфеджыа. Адным словам, прадуктыўна і інтэнсіўна можна працаваць і дыстанцыйна». Запісала Вераніка МАНДЗІК

•Аддзел кадраў

ЧАС ВЫБІРАЦЬ БДПУ!

Важныя рашэнні звычайна плануюцца, узважваюцца і прымаюцца загадзя. Здаецца, прыёмная кампанія яшчэ не хутка, аднак пра выбар установы адукацыі варта падумаць ужо сёння. Асабліва гэта датычыцца замежных грамадзян, для якіх паступленне ў арганізацыйным плане больш складанае. У новай рубрыцы «Н» прапануе да ўвагі меркаванні замежных студэнтаў і магістрантаў, якія, у чым упэўнена начальнік упраўлення міжнароднага супрацоўніцтва С. М. Кабачэўская, дапамогуць абітурыентам зрабіць правільны выбар на карысць БДПУ. Вэй Вэй, магістрантка факультэта эстэтычнай адукацыі:

мне адчуць, што я знаходжуся ў правільным месцы. Хань Юйчэн, студэнтка 1-га курса філалагічнага факультэта: – Для мяне вялікі гонар вывучаць рускую і англійскую мовы ў БДПУ. Мне падабаюцца і выкладчыкі, і мае аднакурснікі. Мару пасля заканчэння вучобы стаць настаўнікам, таму абрала ўстанову адукацыі педагагічнага профілю. Выкладчык – цудоўная і важная прафесія. Я вельмі ўдзячная БДПУ за тое, што ён

– Заўсёды марыла стаць выкладчыкам. Беларускі дзяржаўны педагагічны ўніверсітэт імя Максіма Танка, несумненна, мой найлепшы выбар. Падчас вучобы я ацаніла прафесійны ўзровень кожнага педагога. Адукацыйны працэс і метады выкладання адрозніваюцца ад кітайскіх, і гэта вельмі незвычайна. Клопат аднагрупнікаў і ўважлівае стаўленне выкладчыка-куратара дапамаглі

дапамагае мне ажыццявіць маю мару. Цзя Шуцзюань, студэнтка факультэта даўніверсітэцкай падрыхтоўкі:

– Да паступлення ў БДПУ я 6 гадоў працавала настаўнікам музыкі, але без ваганняў вырашыла працягваць навучанне ў Беларускім дзяржаўным педагагічным універсітэце імя Максіма Танка. Галоўным чынам таму, што гэтае месца – крыніца ведаў, прызначаная для падрыхтоўкі настаўнікаў высо-

i

кага ўзроўню. Тут я вучуся амаль што год. Атмасфера ўстановы адукацыі вельмі спрыяльная і адпавядае маім патрабаванням. Я атрымала шмат ведаў як па мове, так і ў галіне прыродазнаўчых навук, набыла вопыт у адпаведнасці з маёй будучай спецыяльнасцю, засвоіла навыкі выкладання. Дзякуй педагагічнаму ўніверсітэту за магчымасць удасканалення! Я буду працаваць старанна! Эзіз Тайлыеў, магістрант кафедры ўсеагульнай гісторыі гістарычнага факультэта: – З таго моманту, калі я паступіў ва ўніверсітэт, ні разу не пашкадаваў пра свой выбар. У alma mater мне вельмі падабаецца выкладчыцкі склад. Кожны педагог можа растлумачыць матэрыял даступна і зразумела, ідзе насустрач пры ўзнікненні праблем. Ганаруся тым, які прэстыжны мой універсітэт. Я ўвесь

час чую пра тое, якіх поспехаў ён дасягае ў той ці іншай сферы. Самае прыемнае, што непасрэдна я адчуваю змены да лепшага. Узровень ведаў, які дае БДПУ, цалкам адпавядае маім патрабаванням і ў будучым дапаможа ў прафесійнай рэалізацыі. Менавіта таму я вельмі рады, што вучуся тут. Усім рэкамендую паступаць у вядучы педагагічны ўніверсітэт Беларусі!

Установа адукацыі «Беларускі дзяржаўны педагагічны ўніверсітэт імя Максіма Танка» АБ’ЯЎЛЯЕ КОНКУРС на замяшчэнне пасад педагагічных работнікаў з ліку прафесарска-вы­ кладчыцкага складу з заклю­чэннем кантракта на тэрмін, вызначаны наймальнікам: дацэнтаў кафедраў (к.н., 11 разр.) педагогікі і псіхалогіі інклюзіўнай адукацыі, тэорыі і методыкі фізічнай культуры (2), узроставай і педагагічнай псіхалогіі, спартыўна-педагагічных дысцыплін (2), агульнай біялогіі і батанікі; старшых выкладчыкаў кафедраў (10 разр.) тэорыі і методыкі фізічнай культуры (2), агульнай і дзіцячай псіхалогіі, менеджменту і адукацыйных тэхналогій (2), спартыўна-педагагічных дысцыплін; выкладчыка кафедры (9 разр.) фізічнага выхавання і спорту. Тэрмін падачы дакументаў – 1 месяц з дня апублікавання аб’явы. Дакументы прымаюцца ў аддзеле кадраў па адрасе: вул. Савецкая, 18/1, г. Мінск. Тэл. 226-46-59.

Газета надрукавана ў Рэспубліканскім унітарным прадпрыемстве «БудМедыяПраект». ЛП № 02330/71 ад 23.01.2014. Вул. В. Харужай, 13/61, Мінск, 220123. Тыраж 500 экз. Заказ 484. Падпісана ў друк 06.05.2020.