İskandinavya Gazete - Sayı #11 - 2020 Kasım

TR DK SE

GAZETE

www.iskandinavya.com

KASIM 2020

10 spændende moskeer i Istanbul

Tio spännande moskéer i Istanbul

❱❱ 14-15

❱❱ 18-19

Tyrkiet markerer 82-årsdagen for Atatürks død ❱❱ 12

Geçmiş olsun: 2019 yılı hesap bilgileri paylaşılmış

Ataturk hedrades på dödsdagen

❱❱ 16

❱❱ 10

Eski Sosyal Demokrat Parti Milletvekili Yıldız Akdoğan:

Tyrkiet og Turkiet och Gıda Bakanı’nın Danmark aftaler at Danmark vill öka değişmesi gerekliydi øge samhandlen ❱❱ 13 handelsutbytet ❱❱ 17 ❱❱ 6 İzmir Depremi Atilla Altuntaş ❱❱ 4’te

NagornoKarabach Mikail Yüksel ❱❱ 5’te

“Bizi korkutmak ve durdurmak mümkün değil”❱❱ 8 DEVREN - SATILIK - KiRALIK

Türk genci Danimarka boks şampiyonu oldu İrfan Kurtulmuş ❱❱ 11’de

PORTFÖYÜMÜZE YENI EKLENEN RESTORAN/LOKANTALARDAN BAZILARI: ® KEBAP SALONU ® SANDVIÇ SALONU Yetki belgeli emlak danışmanı

® PIZZA SALONU ® BURGER SALONU GENiŞ BiLGi iÇiN BiZi ARAYIN

TLF. 60 68 66 64 İlanlarımızı görmek için web sitemizi ziyaret ediniz www.ezn.dk

2

İSKANDİNAVYA

Kasım 2020

Finlandiya’da sürücüler maske sayesinde hız cezalarından kurtuluyor Finlandiya’da yaklaşık 300 hız kamerası var ve her gün fazla hız yapan arabaların fotoğrafını çekiyorlar. Trafik ihlali durumunda, arabalar plakalara göre izlenebiliyor ancak bu yıl yürürlüğe giren yeni karayolu trafik yasası, polisin yeterli kimlik kanıtı olmadan suçlu sürücüye karşı işlem yapmasını engelliyor.

Sürücünün kimliğinin belirlenememesi, hız yapma ve diğer trafik ihlallerini reddetmenin ortak gerekçesi olarak kabul ediliyor.

Benler, yara izleri veya dövmeler gibi ayırt edici özellikler sürücüyü tanımayı kolaylaştırırken, düşük resim kalitesi ve karanlık bu süreci engelleyebilecek faktörlerden bazıları olarak görülüyor. Yasanın yürürlüğe girmesinden bu yana fotoğrafların yarısı, sürücünün yeterince net bir şekilde tanınmaması nedeniyle çöp kutusuna atıldı.

Hükümetin son zamanlarda yayınladığı maske tavsiyeleri de trafik polisinin kimlik tespit sorununu artırdı. Finlandiya’daki trafik kameraları, sürücünün yüzünün tanınmayacak şekilde gizlendiği yerlerde artan sayıda görüntü kaydetti.

GAZETE

İsveç’te kritik görevdeki Türk asıllı subay,

ESRARENGIZ BIR BIÇIMDE KAYBOLDU İsveç’in başkenti Stockholm’de Silahlı Kuvvetler’de görev yapan 31 yaşındaki Türk asıllı Deniz Komando Subay Deniz Arda’nın kaybolduğu bildirildi. Baba Yüksel Arda, oğlunun farklı görevleri de bulunduğunu hatırlatarak “İsveç’e herhangi bir saldırı sırasında ülkede savunma silahlarını harekete geçirecek 3 önemli subaydan biriydi” dedi. İsveç Silahlı Kuvvetlerin resmi internet sayfasında yayımlanan kayıp ilanında, Deniz Arda’nın perşembe gününden sonra “esrarengiz bir biçimde kaybolduğu” belirtildi.

Deniz Arda’nın babası Yüksel Arda, AA Muhabiri Atila Altuntaş’a yaptığı açıklamada, oğlunun perşembe günü Stockholm’ün Nacka bölgesinde 80 km’lik bir koşuya çıkacağını bildiklerini, daha sonra oğlundan haber alınamadığını kaydetti.

“OĞLUM ÖZEL YETIŞTIRILMIŞ KOMANDOYDU” Oğlunun özel yetiştirilmiş bir komando olduğunu anlatan Arda, “Oğlum Stockholm’de Deniz Kuvvetlerine ait bir askeri okulun müdürüydü. Pazar

günü İsveç’in kuzeyinde bir kasabaya 50 askerle gidip eğitim verecekti. Askeri uçak 50 kişiyle söz konusu kasabaya gitmiş. Benim oğlum uçakta bulunmayınca askeriye beni arayarak haber verdi.” ifadelerini kullandı.

GAZETE

Gazete • İnternet • Cep • Tablet İskandinavya Gazete Künye (Kolofon)

Kurucusu: Davut Çolak ISSN: 2596-9838 Yıl (Årgang): 1 Sayı (Nummer): 11 (Kasım/November) 2020 Baskı Tarihi (Tryk dato): 26 Kasım / November 2020 Tiraj (Oplag): 5.000 Sahibi (Udgiver): ECOM Sorumlu Editör (Ansvarshavende redaktør): Davut Çolak Adres (Adresse): Skindergade 7 • 1159 København K • Danmark Telefon: (+45) 52 246 246 E-posta: merhaba@iskandinavya.com İnternet: www.iskandinavya.com E-Gazete (E-Avis): iskandinavya.com/e-gazete Issuu E-Gazete (E-Avis): issuu.com/iskandinavya Matbaa (Trykkeri): Provins-Trykkeriet ApS Dağıtım (Distribution): Post Nord, GLS, ECOM REKLAM VE İLAN (ANNONCERİNG): Telefon: +45 52 246 246 E-posta: merhaba@iskandinavya.com İnternet: www.iskandinavya.com/reklam İskandinavya Gazete’de yayınlanan fotoğraf, haber ve reklamların her hakkı saklıdır. İskandinavya Gazete içeriği ECOM’un yazılı izni olmadan kullanılamaz/yayınlanamaz. Yayınlanan görüş, yazar, ilan ve reklamların içeriğinden ECOM ve gazetemiz sorumlu değildir.

Sorumlu Editör

Davut Çolak

İsveç

Atilla Altuntaş

n REKLAM TARİFESİ Tam sayfa Yarım sayfa 1/3 Sayfa Çeyrek sayfa 1/8 sayfa

İsveç

Orhan Karan

Yerel 8.560 DKK 5.840 DKK 4.980 DKK 4.040 DKK 2.680 DKK

n İskandinavya Rehber (12 Yayın) Ekonomik Kutu 1 (86X125 MM) Ekonomik Kutu 2 (86X100 MM) Ekonomik Kutu 3 (86X75 MM)

Görsel Yönetmen

Ömür Hanzey

Bölgesel 14.260 DKK 9.780 DKK 8.300 DKK 6.740 DKK 4.460 DKK Yerel 2.240 DKK 1.760 DKK 1.240 DKK

Bölgesel 3740 DKK 2.940 DKK 2.080 DKK

n Seri İlanlar Metin (En fazla 30 Kelime) : (Y) 360DKK (B) 480DKK Çerçeveli Kutu : +130DKK Renkli Kutu : +130DKK Fiyatlara MOMS (KDV) dahil değildir.

Danimarka KDV oranı %25’tir. (Yüzde 25) Daha fazla bilgi için: iskandinavya.com/reklam adresini ziyaret ediniz.

Reklamınızdaki hedef kitleniz birden fazla ülkeyi kapsıyorsa, bölgesel reklam tarifesi geçerlidir.

“SPOR SALONUNDAN ÇIKTIKTAN SONRA IZI BULUNAMIYOR” Oğlunun en son perşembe günü görüldüğünü vurgulayan Arda, “Oğlum perşembe günü Stockholm’de bir spor salonunda antrenman yapmış daha sonra 80

km’lik bir koşuya çıkacakmış. Spor salonundan çıkış görüntüsü var, ondan sonra hiç bir iz bulunmuyor.

Evinde, cep telefonu, kimliği ve koşuya çıkmak için hazırladığı sırt çantası masasında duruyor.” dedi.

Son üç gündür askeriyenin ve sivil toplum kuruluşlarının her yerde oğlunu aradığının altını çizen Arda, “Stockholm’deki polisten oğlumun evinin yakınında bulunan bölgelerinin güvenlik kameralarının taranmasını istedim. Eleman eksikliği nedeniyle bu isteğimi reddettiler. Son üç gündür askeriye ve sivil unsurlar oğlumun muhtemel koşuya çıktığı bölgeye yoğunlaşarak arama yapıyor.” şeklinde konuştu. “ÜLKEDEKI SILAHLARI HAREKETE GEÇIRECEK 3 SUBAYDAN BIRI” Oğlunun İsveç Silahlı Kuvvetlerinde farklı görevleri de bulunduğunu hatırlatan Arda, “İsveç’e herhangi bir saldırı sırasında ülkede savunma silahlarını harekete geçirecek 3 önemli subaydan biriydi. Oğlumun da bulunduğu bu üç subay güvenlik nedeniyle aynı anda uçağa bindirilip ya da farklı bir göreve gönderilemezdi. İnşallah kısa sürede güzel bir haber almak istiyoruz.” ifadelerine yer verdi.

4

İSKANDİNAVYA

Kasım 2020

İZMIR DEPREMI

İzmir depremi İskandinavya tüm Türkiye’de ülkeleri İsveç, olduğu gibi yurt Finlandiya, Danidışında yaşayan marka ve Norveç, biz gurbetçiledeprem bölgerin de yüreğini sindeki birer dağladı. Hayatını ülke olmadıkları kaybeden vahalde, ülkedeki tandaşlarımıza binalar 8 şidAllah’tan rahmet, detine kadar yaralı vatandaşlasarsıntılara karşı rımıza da acil şifa dayanıklı yapılAtilla Altuntaş diliyorum. mış.

Deprem sonrası Yani Japonya ile aynı stanTürk basınına yansıyan göründartta. tülerde, depremin şiddetinden Bizim ülkemizin bazı bölçok, çürük malzeme ile yapıgeleri deprem bölgesi olduğu lan binaların getirdiği felaket halde, müteahhitlerin birçoğu bulunuyordu. çürük bina yapmış. Bunu 6 Özellikle devlet yetkililerinin üzerindeki depremlerde yıkıhızlı ve kararlı bir şekilde olay lan binalarla görüyoruz. Depyerinde yaptığı müdahale ise remlerde yıkılmayan sağlam takdire şayandı. binalara da şahittik ediyoruz.

Ben size İsveç’te binaların Dürüst müteahhitlerin sayenasıl sağlam yapıldığı hakkınsinde binlerce insanın canı da bir örnek vereceğim. kurtuluyor. Sahtekar müteahİsveç’te benim çalıştığım iş hitler yüzünden binlerce insan yerinin önüne tek kişilik bir toprak altında can verdi. tuvalet yaptılar. Yapımı tam 6 Bunlarda nasıl vicdan var, ay sürdü. Tuvaletin temelini nasıl milletin parasını alıp 2 metre kazdılar. Temele kay, çürük bina yaparlar? Bunun beton ve demir attılar. Napolyon’un ordusunun topları bile hesabını bu dünyada da, öteki tuvaleti yıkamaz. dünyada da veremezler.

Kur’an yakmak isteyen Danimarkalı ırkçı siyasetçi Paludan’a 4 ülke izin vermedi Danimarkalı ırkçı siyasetçi Rasmus Paludan’a, İsveç ve Almanya’nın ardından, Fransa ve Belçika da gösteri yapması için izin vermedi.

Göçmen karşıtlığı ile bilinen ve gösterilerde Kur’an-ı Kerim’i yakmak isteyen Danimarkalı ırkçı Sıkı Yön Partisi (Stram Kurs) lideri Rasmus Paludan’a, Belçika, Fransa, Almanya ve İsveç gösteri için izin vermedi.

Paludan, 12 Kasım’da Belçika’nın başkenti Brüksel’de provokatif gösteri düzenlemek istedi.

Kendi internet sitesinden duyuru yapan Paludan, Molenbeek semtinde Kur’an-ı Kerim’i yakacağını belirtti.

Belçika polisi de Paludan’ın belirttiği yer ve saatte ekip bulundurdu.

Paludan, duyurduğu saatte Molenbeek’e gelmedi.

Paludan’ın, Molenbeek’te bir öğretmenin öğrencilerine Hz. Muhammed’e hakaret içeren bir karikatürü göstermesin-

DEVREN - SATILIK - KiRALIK YENİ

HELSINGØR

YENİ

YENİ FİYAT

2i1 CAFÉ & BAGEL

• Fiyat: 299.000 DKK.

• Fiyat: 499.000 DKK.

• M : 57+69

• M2: 91,8+45

• Kira: 10.815 DKK

• Kira: 16.545 DKK

• Ciro: 3.000 - 4.000

• Ciro: 6.000 - 8.000

DKK /gün

DKK/ gün

HOLBÆK

YENİ FİYAT

DaMichele Italiensk Restaurant

• Fiyat: 250.000 DKK. • M2: 75

• M2: 236+26

• Kira: 13.181 DKK

• Kira: 20.000 DKK

• Ciro: 4.000 - 7.000

DKK/ gün

• Ciro: 12.300 DKK/ gün SLAGELSE

VALBY

Arabella, Kebab/ Shawarma

• Fiyat: 600.000 DKK.

YENİ FİYAT

ROSKILDE

TORVETS SHAWARMA 2

YENİ FİYAT

NAKSKOV

GREEN KITCHEN

Bella Italia Pizzeria

• Fiyat: 998.000 DKK.

• Fiyat: 420.000 DKK. • M2: 102 • Dükkan değeri:

• M : 432 2

• Kira: 33.294 DKK • Ciro: 3.6 Milyon DKK

(2018)

GAZETE

510.000 DKK

• Ciro: 6.000 - 7.000

DKK/ gün

Yetki belgeli emlak danışmanı

TLF. 60 68 66 64 İlanlarımızı görmek için web sitemizi ziyaret ediniz www.ezn.dk

den sonra açığa alınması nedeniyle bu semti seçtiği belirtildi.

Molenbeek Belediyesi’nin Paludan’ın eylemini haber alınca bölgeye girmesini yasakladığı, gelmesi halinde çıkarılması için polis ekiplerinin gönderildiği bildirildi.

Fransız Marianne dergisinin haberine göre de Danimarkalı aşırı sağcı Paludan, başkent Paris’te ülkeye giriş yasağına uymamaktan 11 Kasım’da gözaltına alındı ve daha sonra sınır dışı edildi.

Paludan’ın gözaltına alınmadan önce Paris’teki Champs-Elysee Caddesi’nin yakınlarında Kur’an-ı Kerim’i yakma girişiminde bulunacağı belirtilen haberde, Paludan’ın 10 Kasım akşamı başkente geldiği kaydedildi. İsveç’teki aşırı sağcı gazete Samnytt’in haberinde, Paludan’ın Paris’te gözaltına alınırken Danimarka İstihbarat Servisi PET’e “Yardım edin beni öldürecekler” yazan mail

gönderdiği aktarıldı.

Irkçı provokatör ekim ayı sonunda Almanya’nın başkenti Berlin’de göçmenlerin yoğun olarak yaşadığı Neukölln ilçesindeki Sonnenalle Caddesi’nde bir gösteri yapmak istemişti.

Alman makamları, 27 Ekim’de Berlin Tegel Havalimanı’na gelen Paludan’a ülkeye giriş izini vermemişti.

Uçaktan inmeden Danimarka’nın başkenti Kopenhagen’e dönen Paludan, ertesi gün tekrar Berlin’e girmeye çalışırken gözaltına alınmış ve ardından sınır dışı edilmişti.

Malmö kentinde ağustos sonunda Kur’an-ı Kerim’i yakmak isteyen Paludan’ı İsveç makamları sınırdan geri çevirmiş, daha sonra ülkeye iki yıl giriş yasağı getirmişti.

Bu arada Paludan’ın, babasının İsveç vatandaşı olmasından dolayı geçen ay İsveç vatandaşlığı için yaptığı başvurusu kabul edilmişti.

GAZETE

İSKANDİNAVYA

ABD istihbaratının aralarındaki anlaşmaya rağmen Danimarka’yı da izlediği ortaya çıktı

ABD’nin, Danimarka ile yaptığı topraklarından ve karasularından geçen internet ve telekomünikasyon kablolarındaki bilgilere erişimini sağlayan “kablo anlaşmasına” rağmen bu ülkeyi de izlediği belirlendi.

Danimarka devlet televizyonu DR’nin haberine göre, Danimarka Askeri İstihbaratında (FE, Forsvarets Efterretningstjeneste) çalışan ve ismi açıklanmayan bir görevli, 2015 yılında ABD Ulusal Güvenlik Ajansının (NSA) Danimarka’daki bazı bakanlıkları ve şirketleri hedefleyerek bilgi topladığını tespit etti.

Görevli, NSA ile FE arasındaki anlaşmaya rağmen NSA’nın Danimarkalı devlet kurumlarını ve şirketlerini izlemesini üstlerine rapor etti.

Rapora göre, NSA’nın başlıca Danimarkalı hedefleri arasında Dışişleri Bakanlığı, Maliye Bakanlığı ve Terma şirketi yer aldı. İzlemelerin, Danimarka’nın F-16 tipi savaş uçağı yerine, yeni nesil savaş uçağı konusunda karar vereceği sürece denk gelmesi dikkati çekti. Danimarka, 2016 yılında Lockheed Martin tarafından üretilen F-35 savaş uçaklarını satın almaya karar verdiğini duyurmuştu.

NSA’nın kablo anlaşmasından yararlanarak Almanya, Fransa, Hol-

landa, İsveç ve Norveç’i de izlediği anlaşılmıştı. İzlemelerde e-posta, kısa mesaj ve sohbet içerikleri, telefon aramaları ve konum bilgilerine ulaşabiliyor.

FE’nin ülkedeki istihbarat teşkilatlarını denetleme ve gözetleme yetkisine sahip İstihbarat Teşkilatlarını İnceleme Kuruluna eksik belge ve yanlış bilgiler verdiğinin belgelenmesi üzerine, Savunma Bakanı Trine Bramsen 21 Ağustos’ta Danimarka Askeri İstihbaratında 3 üst düzey yetkiliyi görevden uzaklaştırmıştı.

KABLO ANLAŞMASI Danimarka ile ABD arasında 1990’lı yılların sonlarına dayanan kablo anlaşmasına göre, Danimarka hükümeti, topraklarından ve karasularından geçen internet ve telekomünikasyon kablolarındaki bilgilere ABD’nin erişimine izin veriyor.

Danimarka’nın dünya genelindeki internet ve telekomünikasyon bağlantılarında önemli bir konumda olduğu, özellikle Rusya ile Çin’deki internet ve telekomünikasyon bilgilerinin de Danimarka’daki kablolar üzerinden geçmesi dolayısıyla ABD’nin Danimarka ile yaptığı bu anlaşma sayesinde bilgilere kolayca ulaşabildiği belirtiliyor.

Kasım 2020

NAGORNO-KARABACH

En konflikt mellan Azerbajdzjan och Armenien pågår för fullt i Nagorno-Karabach, samtidigt som en enorm desinformationskampanj pågår i Sverige. Bland annat Arin Karapet (M), Björn Söder (SD), Fredrik Malm (L) och Magnus Oscarsson (KD) har gett en grovt förvrängd bild av händelserna sedan kriget började.

Azerbajdzjan anklagas för samarbete med jihadister. Man försöker smeta ”islamism” på Azerbajdzjan som ärvt en stark sekularism efter det kommunistiska Sovjetunionens fall. Azerbajdzjan är ett land där alla religioner utövas utan statlig inblandning och minoritetsgruppers rättigheter värnas. Landet har varit en fristad för bland annat judar sedan andra världskriget. Flera armeniska kyrkor har därtill renoverats av den azerbajdzjanska staten. Påståendet att Azerbajdzjan skulle samarbeta med ” islamister” är därför helt befängt. Däremot saknas det kritik mot Armeniens historiska stöd till terrororganisationer. Det gäller bland annat stödet till den armeniska terrororganisationen ASALA som skördade 42 turkiska diplomaters liv och flera civilas i 21 olika länder och 38 olika städer under 70 och 80-talet.

Armenien har vägrat efterleva överenskommelser och brutit mot internationella resolutioner i 30 år. Detta är också grunden för problemet.

Armenien begick också ett massmord på 613 azerbajdzjanska civila i staden Khojaly och 1 miljon azerbajdzjanier (även kurder) tvingades på flykt från området. 600 000 azerbajdzjaner är fortfarande på flykt och över 300 000 lever än idag i flyktingläger efter 30 år.

Enligt flera resolutioner av FN och EU är Nagorno-Karabach en del av Azerbajdzjan och Armenien är en illegal ockupationsmakt i området. Det finns bara en lösning på konflikten: Armeniens illegala ockupations måste upphöra omedelbart. I annat fall behöver sanktioner riktas mot Armenien.

Dialog är önskvärt framför våld, men Azerbajdzjan har all rätt att använda våldsmonopolet inom sitt eget territorium om ockupationen fortsätter.

Jag uppmanar därför de ovannämnda politikerna att göra sig av med denna korsfararmentalitet, sluta sprida turkförakt och erkänna Azerbajdzjans rätt till Nagorno-Karabach.

Mikail Yüksel

Partiet Nyans

5

6

İSKANDİNAVYA

Kasım 2020

GAZETE

Danimarka Gıda Bakanı Jensen ‘vizon itlafı’ krizi nedeniyle istifa etti Danimarka’da, vizon çiftliklerindeki tüm vizonların itlafının yasal dayanağının olmadığı gerekçesiyle eleştirilerin hedefi olan Gıda Bakanı Mogens Jensen istifa etti. İstifa kararını 18 Kasım’da Bakanlığın internet sitesinden duyuran Morgens Jensen, “Parlamentodaki partilerin çoğunluğunun desteğini yitirdiğimi düşündüğümden dolayı, bugün Baş-

bakan’a hükümette bakan olarak görev alamayacağımı bildirdim.” ifadelerini kullandı.

BAŞBAKAN FREDERIKSEN HEDEFTE Jensen’in istifasını yeterli bulmayan muhalefet partileri, “yasal dayanak” skandalında, Başbakan Mette Frederiksen’in rolünün de incelenmesini istiyor.

Danimarka Başbakanı Mette Frederiksen, 4 Kasım’da yaptığı açıklamada,

ülkede vizon çiftliklerindeki yaklaşık 17 milyon vizonun itlaf edilmesi yönünde karar aldıklarını duyurmuştu.

Karara gerekçe olarak, yeni tip koronavirüsün (Kovid-19) vizonlarda mutasyona uğraması gösterilmişti.

Vizonlarda mutasyona uğrayan ve cluster-5 olarak adlandırılan virüse, Kovid-19 aşısının etkili olmadığı kaydedilmişti.

Vizonların itlafına başlanması üzerine, hükümetin riskli bölgeler dışında vizon çiftliklerindeki vizonları öldürme kararının yasal dayanağının olmadığı ortaya çıkmıştı.

Hükümet, bu nedenle özür dilemiş ve parlamentoda çoğunluğu sağlamasına destek veren sol partiler ve Liberal Sol Parti ile yasal boşluğu dolduracak yasayı parlamentodan geçirmişti.

Eski Sosyal Demokrat Parti Milletvekili Yıldız Akdoğan:

“Gıda Bakanı’nın değişmesi gerekliydi” YILDIZ AKDOĞAN, GIDA BAKANI’NIN DEĞIŞMESINI VE VIZONLARIN ITLAFI ILE ILGILI SÜREÇTE BAŞBAKAN METTE FREDERIKSEN’IN DURUMUNU İSKANDINAVYA TV’DEN DAVUT ÇOLAK’A DEĞERLENDIRDI.

Davut Çolak: Geçen seneki seçimlerde sosyal demokratlar hükümete gelmesine rağmen sen parlamento dışı kaldın. Son 1,5 yıldır neler yapıyorsun? n Yıldız Akdoğan: Parti büyük şehirlerde maalesef geriye gitti. Bu da iki milletvekili kaybına yol açtı. Bunlardan biri de benim. 1,5 yıldır biraz daha kendime odaklandım. İleride ne gibi projelerde çalışmak istediğime dair hedefler kurdum. Şu anda ciddi bir karar aldım.

Yerel seçimlere adaylığımı koymaya karar verdim. Şu anda yerel seçimler için hazırlık yapıyorum.

Davut Çolak: Hayırlı olsun diyoruz.

Bundan da galiba ilk bizim izleyicilerimiz haberdar olacaklar. Yerel seçimlerde hangi bölgeden aday olacaksın? n Yıldız Akdoğan: Kopenhag bölgesinden. Yerel seçimlere hemen hemen bir yıl kaldı. Şu anda parti üyeleri arasında liste sıralamaları var. Liste sıralamaları bittikten sonra resmi aday olmuş oluyorum. Yavaş yavaş seçim çalışmalarına başlayacağım.

Davut Çolak: Danimarka siyaseti son birkaç aydır çok hararetli, hareketli. Önce seksizm ile ilgili iddialar Sosyal Liberal Parti Başkanı’nı koltuğundan etti. Son günlerde ise vizon skandalı, yasal olmadan Sosyal Demokrat Hükümeti’nin vizonların itlafına karar vermesi büyük bir tepki oluşturdu.

Bu konular hakkında neler söylemek istersin? Sence hükümetin gidişatı nasıl? n Yıldız Akdoğan: Çok aktif bir dönem oldu. Korona da bunun üzerine katıldığında gerçekten ilginç bir durumun içindeyiz. Şu anda hükümet biraz muhalefet tarafından ciddi anlamda eleştiriliyor. Ve köşeye sıkıştırılmaya çalışılıyor. Bu da gayet normal çünkü son 8 aydır, daha doğrusu sosyal demokrat hükümeti geldiği andan beri işler çok popülerdi, çok iyi gidiyordu. Ve ilk defa muhalefet küçük bir hata yakaladı ve ister istemez bunun üzerine biraz baskı yaptı. Bir de bundan 1 ay önce muhalefetin en zayıf noktası aralarında pek anlaşamamalarıydı. Ve ilk defa bir hedef noktası oldu. Şu anda ellerinden geldiği kadar Başbakan’ı köşeye sıkıştırmaya çalışıyorlar. Bence çok başarılı olamayacaklar. Çünkü karar almalarının sebebi

hayvanlarda bir deformasyon oluşmasıydı. Koronayla ilgili bir mutasyon olmuştu. Bu mutasyon da insanlar için çok tehlikeli olduğundan böyle hızlı bir karar alınmıştı ama sonuçta eğer karar alınmasaydı belki daha tehlikeli bir durum olurdu. Kısaca, tipik Christiansborg’daki politik tartışmalar, birbirini bir şekilde eleştirmeler var. Ama Mette Frederiksen’in tahtının tehlikede olduğunu düşünüyorum.

Davut Çolak: Tabii bu da tipik bir Sosyal Demokrat Partili’den bekleyeceğimiz bir yorumdu. (Gülüşmeler) n Yıldız Akdoğan: Dışarıdan bakmaya çalışıyorum. Ama şöyle bir durum var, muhalefetin gerçekten kendi içinde ciddi sorunları vardı. Kamuoyu araştırmalarına baktığımızda hepsi çok büyük bir kayıp içindeydi, halk tarafından büyük bir destekleri yoktu. Aralarında da kimin muhalefet lideri olacağını tartışıyorlardı. Derken birden böyle bir imkân doğması onlar için çok güzel bir koz oldu. Bunu da ister istemez kullanıyorlar. Tabii ki hükümet kusursuz değil ama genel perspektifte baktığımızda onların yapması gereken şey. Ama ben Mette Frederiksen’in tahtının sarsılacağını sanmıyorum çünkü hükümeti destekleyen partiler şu anda öyle bir alternatif düşünmüyorlar.

Davut Çolak: Zaten Mette Frederiksen’e alternatif de yok gibi. Bu yasal olmayan kararın alınmasında Frederiksen’in rolü de var sanırım.

n Yıldız Akdoğan: Evet zaten şu anda tartışılan da bu. Fakat gelen rapora göre burada değişik detaylar var. Mesela çalışanların bakanlıklarca vermesi gereken mesajlar verilmemiş. Bir diyalog kopukluğu olmuş. Bu direk Mette Frederiksen’e bağlanabilir mi tartışılıyor.

Muhalefetin istediği direk Mette Frederiksen’e bağlamak. Çünkü bu şekilde hem onu daha zayıf düşürüyor hem de hükümet değişimi söz konusu olabileceği için bunu istiyorlar. Bence bu geçici bir kriz. Ama politika bu ne zaman ne olacağı bilinmiyor. Çünkü bundan 1 ay önce baksaydınız Mette Frederiksen çok sağlam, çok popüler bir başbakandı. Ama şu anda durumu kritik. Bunu herkes görebiliyor. Yine de dediğim gibi erken seçim söz konusu olamaz. Çünkü Mette Frederiksen’i destekleyen partiler şu anda bir seçim istemiyorlar.

Davut Çolak: Evet Frederiksen korona sürecini çok iyi yönetmişti aslında. Kamuoyu yoklamalarında da güvenilirliği yüzde 70’in üzerine çıkmıştı. Ama bu son vizonlarda çıkan mutasyona uğramış Covid-19’dan dolayı Kuzey Jylland’i kapatması ve yeni kısıtlamalar getirmesi sanki popülaritesini biraz düşürdü ve üzerine bu kararın yasal olmadan alınmasının krize eklenmesi sanki biraz popülaritesini düşürdü gibi. n Yıldız Akdoğan: Kesinlikle etkiledi.

Bir de çiftçilik babadan, dededen kalma bir meslek. Vizon sektörü şu anda pek

olmasa da bundan 10 sene önce çok popüler bir sektördü. Bütçeye çok katkıda bulunan bir sektördü. Danimarka’daki vizon postu diğer ülkelere göre çok popüler, daha kaliteli ve Çin’den çok talep gören bir kürktü. Bu yüzden milyonlarca vizonun birden öldürülmesi ister istemez hem çiftçileri hem de onların bütçesini etkiledi. Aynı zamanda da halk içinde eleştiriye yol açtı. Yine de şöyle bakmak lazım; bu noktada bir mutasyonun söz konusu olduğunu söylediler. Bu durumda insanların sağlığı kötü etkilenebileceği için böyle acil bir karar alındı.

Ama bu kararda yeterince yasa desteği var mıydı, bu tartışılıyor. Çünkü anayasaya göre bu henüz alınması gereken bir karar değildi. Bazıları anayasanın aniden çiğnenip böyle bir karar alınmasını ve sektörün birden bu şekilde yok edilmesini tepkiyle karşılıyor. Şu andaki muhalefetin eleştirdiği konu da bu.

Davut Çolak: Birkaç gün önce de bakan istifa etti ve dün de yeni bakanlar açıklandı. Bakanın istifasını nasıl değerlendiriyorsun? Sence olay orada biter mi yoksa hükümet değişirse birkaç yıl sonra Mette Frederiksen’e yönelik bir komisyon kurulabilir mi? n Yıldız Akdoğan: Şu anda komisyon hala tartışılıyor. Onun için bu konuyu zamana bırakmak gerekir. Bakan değişimi kararının ise alınması gerekliydi. Çünkü bütün sorumluluk bakana aitti. Mogens Jensen bu yüzden gitmek zorunda kaldı. Ve bu yüzden Mette Frederiksen hükümet değişikliği yaptı.

Yeni bir bakan getirdi. Aynı zamanda bakanlıkları birbirinden ayırdı. Mesela şu anda Tarım, Balıkçılık ve Gıda Bakanlığı tek bir bakanlık oldu. Eskiden Çevre Bakanlığı da buna dahildi. Gıda, Balıkçılık ve Tarım Bakanlığı’nı bir araya getirmesi bence daha iyi oldu. Bir de getirdiği yeni bakan çok tecrübeli biri. Şu andaki çiftçilerle konuşabilecek biri olması, faydasına olacak. Çünkü Rasmus Prehn iyi bir bakan ve çok başarılı bir politikacı. Ve muhalefete sert cevap verebilecek biri. Mogens Jensen o konuda biraz daha sakindi. Çok başarılıydı ama belki de çok büyük ve karışık bir bakanlıkta olduğu için bazı sorumlulukları aynı şekilde başaramadı. Ama bakanlık değişimi bence ister istemez biraz olayı da kapatmış oldu.

8

İSKANDİNAVYA

Kasım 2020

GAZETE

Danimarka’da vizonların itlaf edilmesine traktörlü protesto “Bizi korkutmak ve durdurmak mümkün değil”

İsveç’te Farklı Renkler Partisi (Partiet Nyans) 1. Olağan Kongresi Stockholm’ün Kista bölgesinde yapıldı. Geçen yıl kurucusu olduğu Farklı Renkler Partisi’nin Genel Başkanı olarak seçilen Mikail Yüksel bu yıl 14 Kasım’da yapılan ve tek aday olduğu kongrede yeniden bu göreve seçilerek güven tazeledi.

Kongrede konuşan ve parti olarak amaçlarından birinin Avrupa ve İsveç’te artan Müslüman karşıtlığına karşı mücadele etmek olduğunu kaydeden Genç Başkan Mikail Yüksel, “Bizi korkutmak ve durdurmak mümkün değil”

ifadelerini kullandı. Ülke çapında teşkilatlanmaya gittiklerini kaydeden Yüksel, ‘’Sosyal Demokrat Partisi ve Yeşiller Partisi, seçimlerde oy kaybetmesinden dolayı sağ partilerin popülist söylemlerinin etkisinde kalarak onların arkasından gitmeye başladı. Bu Avrupa’da da böyle” ifadelerini kullanarak “İlk hedefimiz önümüzdeki dönem genel ve yerel seçimlere katılmak. İslamofobi’nin suç sayılmasını istiyoruz. Müslümanların azınlık olarak anayasada tanınmasını istiyoruz.” dedi. İsveç’te 9 Eylül 2018’de yapılan genel seçimler için Liberal Merkez Partisi’nden Göteborg kenti birinci sıra milletvekili adayı gösterilen Yüksel seçimlerden önce Türkiye ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan aleyhinde konuşmadığı gerekçesiyle partiden ihraç edilmişti.

Danimarka’da Kopenhag ve Aarhus şehir meydanlarına traktörleriyle gelen göstericiler, hükümetin anayasaya aykırı olarak kürkü için yetiştirilen yaklaşık 17 milyon vizonu itlaf etme kararını 21 Kasım’da protesto etti.

Başkent Kopenhag ve ülkenin ikinci büyük kenti Aarhus

şehir merkezine polis eskortu eşliğinde traktörleriyle gelen çiftçiler, Kopenhag’ın liman bölgesi Langeliniekaj’da, Aarhus’ta ise Belediye Meydanı’nda toplandı.

Hükümetin yasal dayanağı olmadan, ülkede çiftliklerde kürkleri için yetiştirilen tüm vizonların itlaf edilmesine

karar vermesinin anayasaya aykırı olduğuna ilişkin pankartları traktörlerine asan göstericiler, Başbakan Mette Frederiksen ve hükümete tepki gösterdi.

“Taşranın Başkaldırısı” adlı halk hareketi tarafından iki şehirde eş zamanlı düzenlenen gösteriye yaklaşık 850 traktörün kayıt yaptırdığı bildirildi.

Kopenhag’daki gösteride, eski Başbakan Lars Lökke Rasmussen’in yanı sıra muhalefetteki partilerin temsilcileri ile İslam ve yabancı karşıtı aşırı sağ partilerden Yeni Sağ lideri Pernille Vermund ve Danimarka Halk Partisinin uzun yıllar liderliğini yapan Göçmenler Sözcüsü Pia Kjaersgaard da katıldı.

Binlerce vatandaşın da destek verdiği ve traktörlere ilgi gösterdiği protesto olaysız sona erdi.

GAZETE

İSKANDİNAVYA

Kasım 2020

9

Danimarka’da en yüksek günlük Kovid-19 vaka sayısı kaydedildi Faik Canbaz Danimarka’da kurulan ilk Türk camilerinden olan Kopenhag’daki Kocatepe Camii’nde, Faik Canbaz 10 ay sonra yeniden başkan seçildi.

KOCATEPE’DE YENiDEN FAiK CANBAZ DÖNEMi 15 Kasım’da yapılan Olağanüstü Genel Kurul’da, başkanlık yarışı için 3 aday yarıştı.

94 üyenin oy kullandığı seçimde, adaylardan Faik Canbaz 56 oy alarak başkan seçildi. Başkan Mehmet Durmuş ise 30 oy aldı. Gençlerin adayı ise 8 oyda kaldı.

Canbaz, İskandinavya Gazete’ye yaptığı açıklamada, 10 aylık bir aradan sonra yeniden başkan seçildiği için mutluluk duyduğunu belirtti.

Canbaz, uzun yıllardır tadilat edilmeyen Kocatepe Camii’nin binasında Mehmet Durmuş döneminde başlanan inşaatı ve bazı eksikleri gidermek için çalışacağını söyledi.

MEHMET DURMUŞ’TAN TEŞEKKÜR MESAJI Başkanlık koltuğunu 10 ay önce Faik Canbaz’dan devralan iş insanı Mehmet Durmuş, koltuğu yeniden Canbaz’a devretmesinin ardından İskandinavya Gazete aracılığıyla bir teşekkür mesajı yayınladı.

Mesajda şu ifadeler yer aldı: Kocatepe Camii Cemaatine Teşekkürler, 10 aylık kısa süren başkanlık süremde camimizin binasının çatısı, dış sıvası ve boyası, bahçesinin yanı sıra iç tarafında halıları, boyaları, lambaları ve neredeyse her yerini elden geçirdik.

Sizler de önceki ve şimdiki halini takdir edersiniz.

Mehmet Durmuş Bunların hepsini Allah rızası ve sevgisini kazanmak için zevkle yaptım.

Bu çalışmalarda bana maddi ve manevi destek olan bütün herkese çok teşekkür ederim.

Allah hepinizden razı olsun, hayırlarınızı kabul etsin inşallah.

Saygılarımla Mehmet Durmuş

Danimarka’da son 24 saatte 1367 kişide yeni tip koronavirüs (Kovid-19) tespit edilmesiyle salgının başlangıcından bu yana en yüksek günlük vaka sayısı kayıtlara geçti.

Devlet Serum Enstitüsü’nün (SSI) 24 Kasım’da açıkladığı rakamlara göre, son 24 saatte 1367 kişide Kovid-19 tespit edilirken virüs nedeniyle 8 kişi hayatını kaybetti.

Hastanelerde 40’ı yoğun bakımda, 23’ü

solunum cihazına bağlı olmak üzere 255 kişi Kovid-19 tedavisi görüyor.

Tespit edilen 1367 vaka ile en yüksek günlük vaka sayısına ulaşılan ülkede, 27 Ocak’tan bu yana toplam 73 bin 21 kişide virüse rastlanırken bugüne kadar Kovid-19 nedeniyle 797 kişi hayatını kaybetti.

Virüse yakalanan 57 bin 75 kişinin sağlığına kavuştuğu ülkede, 3 milyon 329 bin 222 kişiye toplam 6 milyon 976 bin 105 test yapıldı.

İsveç hükümeti yardım alan göçmenlerin İsveççe dersi almasını öneriyor İsveç hükümetinin önerisi, Sosyal Demokratların ve Yeşillerin 2018 seçimlerinden sonra hükümet kurma desteğini almak için Liberal ve Merkez partileriyle imzaladıkları uzlaşmaların bir parçası olarak görülüyor.

Sosyal Demokrat Sağlık ve Sosyal İşler Bakanı Lena Hallengren, bu sosyal yardım ödeneğini alanlara daha fazla talepte bulunarak, İsveççe öğrenme teşvikini artıracağını ve dolayısıyla daha hızlı entegrasyona yol açacağını söylüyor.

10

TÜRKİYE / İŞ DÜNYASI

Kasım 2020

Geçmiş olsun: 2019 yılı hesap bilgileri paylaşılmış GAZETE

Türkiye, “Otomatik bilgi paylaşımı” kapsamında Danimarka, İsveç, Norveç, Finlandiya, İzlanda, Faroe Adaları ve Grönland’in de dahil olduğu 54 ülkeyle, 2019 yılına ait finansal hesap bilgilerini paylaşmış.

Türkiye dahil 136 ülkenin taraf olduğu “Vergi Konusunda İşbirliği Sözleşmesi” kapsamında yurt dışında ikamet eden Türklerin, 2019 yılına ait Türkiye’deki finansal verileri taraf ülkelerle mayıs ayında paylaşıldı.

Almanya, Fransa, Hollanda, Belçika ve Avusturya’ya 2020 yılında bilgi gönderilmeyeceği ancak Danimarka ve İsveç’in de dahil olduğu diğer taraf ülkelerle 2020 yılında, 2019 yılına ait toplanan bilgilerin paylaşıldığı öğrenildi.

“Otomatik bilgi paylaşımı” kapsamında finansal kuruluşlardaki finansal hesap verilerinin paylaşımı söz konusu olup gayrimenkul bilgileri ya da emekli maaşı hesabı gibi bilgilerin paylaşımı söz konusu olmadığı kaydedildi.

Türkiye’nin, teknik altyapı kurulana kadar anlaşmaya taraf olan Almanya, Fransa, Hollanda, Belçika ve Avusturya ile bilgi paylaşmayacağı vurgulanırken,

Avrupa’nın diğer ülkelerinde yaşayan Türklerin finansal bilgilerinin paylaşılması, söz konusu 5 ülke dışında yaşayan Avrupalı Türkleri isyan ettirdi.

2019 yılına ait finansal bilgilerin paylaşılacağı yönünde Danimarka ve İsveç’te yaşayan Türklerin önceden uyarılmaması, “İskandinavya’da yaşayan

Türklere üvey evlat muamelesi mi yapılıyor?” sorusunu akıllara getirdi.

Avrupa’da sadece 5 ülkeyle bilgi paylaşımının geciktirilmesi başta İskandinavya olmak üzere Avrupa’nın diğer ülkelerinde yaşayan Türklerin tepkisini çekerken, neden sadece 5 ülkeyle bilgi paylaşımının geciktirildiği ve Türklerin

yoğun olduğu diğer ülkelerin de bu kapsama alınmadığı sorusu soruluyor.

ADRES DEĞIŞIKLIĞI DE GEÇ Finansal bilgi paylaşımında, hesap sahibinin ikamet bilgilerinin Türkiye dışında olmasının esas alındığı ve yurt dışındaki Türklerin adreslerini ve iletişim bilgilerini Türkiye’de göstermeleri durumunda bilgi paylaşımından muaf tutulacakları açıklanmasına rağmen Almanya, Fransa, Hollanda, Belçika ve Avusturya dışında yaşayan Türk vatandaşlarının 31 Aralık 2020’den önce adreslerini değiştirse de 2019 yılına ait hesap bilgilerinin paylaşılacağı vurgulandı.

31 Aralık 2020’den önce adres değiştirenlerin, 2020 yılına ait bilgilerinin paylaşımından muaf tutulacağı kaydedildi.

Ancak, Danimarka’nın bilgileri Kasım ayının sonunda istediği bu nedenle Danimarka’da yaşayanlar için 31 Aralık 2020 tarihinin de geç olabileceği iddia edildi.

Milliyet Gazetesi Danimarka ve İskandinavya temsilcisi İrfan Kurtulmuş’un kardeşleriyle birlikte ilk şubesini Herlev’de açtığı Cafe Risico’nun 3’üncü şubesi Amager’de hizmete girdi.

Milliyet Gazetesi İskandinavya Temsilcisi İrfan Kurtulmuş, oğlu Emir’e mezuniyet hediyesi olarak yeni açtığı mekânı Cafe Risico ile ilgili sorularımızı yanıtladı. İlk Cafe Risico’yu nerede ve ne zaman açtınız? n İrfan Kurtulmuş: 1990 yılında Herlev’de ilk pizza restoranını açtım. Aslen restoran işine 1985 yılında adım atmıştım. Şimdi ise oğlum Emir Kurtulmuş büyüdü, yetişti. Şu anda 28 yaşına geldi.

Okulunu bitirdi sayılır. Son bir imtihanı var. Ekonomi ve Servis Yönetimi (Økonomi og Service Management) dalından mezun olacak. Bundan sonra bayrağı o devralacak. Ben de onun arkasında destekçiyim.

Bu kaçıncı Cafe Risico? Yemek çeşitleri neler? n İrfan Kurtulmuş: Bu 3. kafemiz.

Yıllar önce kardeşlerimle başlamıştım. Şimdi Emir götürüyor bütün süreci. İyi bir başlangıç yaptık. 30. yıl şubemizi

de açmamız iyi oldu. Yüzde 30 indirim ile başladık. Bizim yıllardır başarıyla sürdürdüğümüz bir konseptimiz var. İki-üç çeşit yemek seçebiliyorlar. Ön yemek, ana yemek ve tatlı diye. Bu konsepti burada Amager’de de tanıtmak istiyoruz. Örneğin kahvaltı ve öğlen yemekleri sunuyoruz. Mutfak kültürümüz daha çok İtalyan tarzında ama Meksika mutfağı da var. Müşteri potansiyelimiz de iyi. Burayı yeni açtık, mutluyuz. Oğlumun başarılı olacağını düşünüyorum. Sorumluluğu üstlendi.

Neden yeme-içme sektörü? Müşterilerinizin tepkileri nasıl? n İrfan Kurtulmuş: Restoran ve kafe işletmeciliği güzel bir meslek. Çünkü devamlı insanlarla iletişim halinde oluyorsunuz. Ben de yıllardan beri hem gazetecilik hem de restorancılık mesleklerinde iletişimde bulunmuş bir kişiyim.

Onun için başarılı olacağımızı tahmin ediyorum. Açılalı fazla süre olmamasına rağmen gayet iyi gidiyoruz. Gelenler de biz de memnunuz.

Babanızdan mezuniyet hediyesi bir kafe aldınız. Ne hissediyorsunuz? n Emir Kurtulmuş: Bu işi yapmak aklımda her zaman vardı. En korktuğum

şey bir firmada ofiste çalışıp hayatımı bilgisayar önünde geçirmekti. Bu iş benim için daha değişik ve daha iyi bir alternatif oldu. İleride iyi giderse tabii ki böyle devam etmek isterim.

Tecrübeniz var mıydı? n Emir Kurtulmuş: Herlev’deki şubemizde biraz çalıştım ama hiç yöneticilik yapmamıştım. Babam yardımcı oluyor ama çok fazla işçi olmadığı için büyük bir sorumluluk hissetmiyorum. Sadece 3-4 kişi olduğu için çok zorlanmıyorum. İlerideki hedefleriniz neler? n Emir Kurtulmuş: Öncelikle buranın başarılı olmasını hedefliyoruz. Belki

4-5 yıl sonra farklı bir tür mekan daha açabiliriz.

Menüde neler var? n Emir Kurtulmuş: Menüde kahvaltı (brunch), öğle yemeği, değişik et çeşitleri, burger ve salatalarımız var. Bunların dışında değişik sandviç ve İtalyan yemeklerimiz var. Değişik başlangıçlarımız var. Seçeneğimiz çok fazla.

Son olarak neler söylemek istersiniz? n Emir Kurtulmuş: Son olarak şunun altını çizmek istiyorum, etlerimiz helal, Tayyib Food’dan alıyoruz. Ve umarım her şey güzel olacak.

ÜVEY EVLAT MUAMELESI

30 yıl önce Herlev’de başladı

Cafe Risico serüveni Amager’de devam ediyor

SPOR

Kasım 2020

11

Ibrahimovic 12. kez ‘yılın futbolcusu’ seçildi GAZETE

Milan’da forma giyen 39 yaşındaki yıldız oyuncu Zlatan Ibrahimovic, İsveç’te 12. kez “yılın futbolcusu” seçildi. İtalya Birinci Futbol Ligi (Serie A) takımlarından Milan’da forma giyen 39 yaşındaki yıldız oyuncu Zlatan Ibrahimovic, İsveç’te 12. kez “yılın futbolcusu” seçildi. İsveç’in başkenti Stockholm’de yeni tip koronavirüs (Kovid-19) nedeniyle dijital yapılan futbol ödülleri galasında 2020 yılının en iyi futbolcuları seçildi.

Ibrahimovic, yılın futbolcusu (Altın top) ödülünü 12. kez kazandı.

Törene İtalya’dan elinde altın topla birlikte görüntülü bağlanan Ibrahimovic, 50 yaşında da bu ödülü alacağını söyleyerek espri yaptı.

Bir kez daha ödüle layık görüldüğü için mutlu olduğunu söyleyen Ibrahimovic, “Çok çalışıyorum, istekliyim ve inancımı yüksek tutuyorum. Çok emek harcadığım için de bu yaşta iyi

Türk genci Danimarka BOKS şampiyonu oldu İrfan Kurtulmuş

Milliyet Gazetesi Danimarka ve İskandinavya temsilcisi Danimarka boksunda basamakları hızla çıkmaya başlayan 18 yaşındaki Türk genci Necdet Koçbay orta sıklette 75 kiloda Danimarka Boks Şampiyonu oldu. Ülkenin dördüncü büyük kenti Aalborg’da 15 Kasım’da yapılan 2020 Danimarka U19 ve Elite Boks Şampiyonası’nda ringe çıkan genç Türk boksör Necdet Koçbay, finalde rakibi Kasper Walton’a karşı üç raund boyunca üstünlük sağlayarak 2-1 puanla ilk kez şampiyonluğunu ilan etti.

Kopenhag’ın Herlev Boks Kulübü’nde boks

yaşamını sürdüren genç Türk boksör Koçbay’ın, uzun yıllardan sonra Danimarka Boks Şampiyonu olması Türkler arasında mutluluk yarattı.

Danimarka boks otoriteleri, Necdet Koçbay’ın 1980’li yıllarda ringlerin tozunu attıran Eyüp Can’dan sonra, ulusal ve uluslararası boksta ileride adından çok söz ettireceğini öne sürüyorlar.

Türk boksör Necdet Koçbay, 18 yaşında gençlerde orta sıklette kazandığı Danimarka Şampiyonluğu’nu ailesi ile bu ülkede yaşayan Türklere armağan ettiğini belirterek, hedefinin Avrupa ve Dünya Şampiyonu olmak olduğunu söyledi.

performans sergiliyorum.” diye konuştu.

GENÇLERBIRLIĞI’NIN KALECISI NORDFELDT: TÜRKIYE’DE MUTLUYUM Süper Lig ekiplerinden Gençlerbirliği’nin kalecisi Kristoffer Nordfeldt, ‘yılın kalecisi’ ödülüne aday gösterilen 3 futbolcudan biri oldu. Ödülü Everton’ın kalecisi Robin Olsen kazandı.

Geceye görüntülü katılan Gençlerbirliği’nin file bekçisi Nordfeldt, Türkiye’de bulunmaktan memnun olduğunu söyledi.

Nordfeldt, “İngiltere’de çok sıkıntılı günler geçirdim. Türkiye’de mutluyum ve memnunum. Gençlerbirliği’nde sürekli forma şansı bulduğum için kendime olan güvenim geri geldi. Bu da benim özel hayatımı pozitif etkiledi.” değerlendirmesinde bulundu.

EMLAK / İŞYERİ Bella Italia Nakskov Oms/dg: 6-7.000 DKK Pris: 420.000 DKK Erhvervszonen Web: www.ezn.dk Tlf.: (+45) 60 68 66 64 Green Kitchen Slagelse Leje pr. md.: 33.294 DKK Oms/2018: 3.6 mio. DKK Pris: 1.299.000 DKK 432m2 Web: www.ezn.dk Tlf.: (+45) 60 68 66 64

Cafe, Restuarant & Pizzeria Nærum Leje pr. md.: 37.444 kr.

Pris: 999.000 Erhvervszonen Web: www.ezn.dk Tlf.: (+45) 60 68 66 64 Nygårds Blomster København Ø Leje pr. md.: 10.217 kr.

Oms/dg: 5.000 kr.

Pris: 299.000 kr.

Erhvervszonen Web: www.ezn.dk Tlf.: (+45) 60 68 66 64

Restaurant Mahal Fredensborg Leje pr. md.: 11.527 kr.

Oms/dg: 6.000 kr.

Pris: 599.000 kr.

Erhvervszonen Web: www.ezn.dk Tlf.: (+45) 60 68 66 64 Arabella Kebab/Shawarma-NY PRIS! Valby - Spørg for pris Leje: 13.181 DKK Daglig Oms.: 4-7.000 DKK Web: www.ezn.dk Tlf.: (+45) 60 68 66 64 La Luna - NY PRIS! København Ø Pris: 1.295.000 DKK Leje: 9.133 DKK Oms/dg: 15-20.000 DKK Web: www.ezn.dk Tlf.: (+45) 60 68 66 64

Sizin de ilanlarınızın burada yer almasını ister misiniz?

Geniş bilgi için e-posta adresimiz: merhaba@iskandinavya.com

12

TYRKIET

DK

NOVEMBER 2020

| iskandinavya.com

Antallet af tyrkiske COVID-19 patienter oppe på 400.000 Den 11. november steg antallet af patienter smittet med coronavirus i Tyrkiet til over 400.000, ifølge tal fra det tyrkiske sundhedsministerium. Idet der på et døgn blev registreret tæt på 2.700 flere smittetilfælde, er det samle-

de antal øget til 402.000, inklusive over 3.000 i kritisk tilstand.

coronavirus til 11.145.

Der blev udført 145.989 COVID-19-

skal føres både på individuelt og samfundsplan,” sagde sundhedsminister

tests over hele landet, hvilket bragte

Fahrettin Koca i en tweet og opfordrede

ret i landet i løbet af 24 timer, hvilket

det samlede antal tests op på over 15

offentligheden til at stå sammen mod

øgede det samlede antal døde med

millioner. “Kampen mod pandemien

virussen.

I alt 86 flere dødsfald blev rapporte-

Næsten 4000 dommere og anklagere fyret siden kuppet Ifølge den tyrkiske justitsminister er i alt 3.947 dommere og anklagere blevet afskediget siden det mislykkede statskup i 2016, som FETÖ (Fethullahçı Terör Örgütü) stod bag. Domstole har allerede behandlet 279 ud af 289 kupsager, fortalte justitsminister Abdulhamit Gül til medlemmerne af det tyrkiske parlaments planlægnings- og budgetudvalg. “4.154 tiltalte fik den straf, de fortjente,” tilføjede han.

Justitsministeren forklarede også, at 355 straffeanstalter, der ikke overholder standarderne, er blevet lukket siden 2002.

Terrorgruppen FETÖ og dens leder Fehtullah Gülen, der bor i USA, orkestrerede kupforsøget den 15. juli 2016 i Tyrkiet, hvor 251 mennesker blev dræbt og næsten 2.200 såret.

Tyrkiet beskylder FETÖ for en langvarig kampagne med det formål at vælte staten gennem infiltrering af tyrkiske institutioner, især militæret, politiet og retsvæsenet.

Gül hævdede, at kun en retfærdig og gennemsigtig retsstat kan opretholde økonomisk vækst, udvikling, velstand og stabilitet. ”Alle indbyggeres privatliv, forretningshemmeligheder og personlige data er under fuldstændig og stærk juridisk beskyttelse i Tyrkiet i overensstemmelse med universelle principper,” sagde han.

Tyrkiet markerer 82-årsdagen

for Atatürks død

Den 10. november markeredes 82-årsdagen for Mustafa Kemal Atatürks død.

Atatürk ledte landets uafhængighedskrig og grundlagde det moderne Tyrkiet.

Traditionen tro standsede det daglige liv kl. 9.05 lokal tid, og sirener lød over hele landet for at markere det nøjagtige øjeblik, da Atatürk sov ind i en alder af 57 år. Millioner af tyrkere holdt to minutters stilhed.

Atatürk blev født i 1881 i den græske by Thessaloniki, der dengang var en del af det osmanniske rige. Hans militære uddannelse startede i 1893, da han blev indskrevet i en militærskole i sin fødeby. Foruden militære færdigheder lærte Atatürk også fransk.

Han fortsatte sin militære uddannelse i Istanbul og dimitterede som løjtnant i 1902. På grund af sin ekstraordinære dygtighed avancerede Atatürk hurtigt og blev stabskaptajn i 1905. Året 1911 markerede et væsentligt punkt i Atatürks liv, da han

kæmpede mod italienerne i Tripoli og vandt en afgørende sejr.

Han var også med i Balkan-krigene, der brød ud i 1912, og spillede som major en væsentlig rolle i generobringen af provinserne Dimetoka og Edirne.

SUCCES I SLAGET VED DARDANELLERNE Atatürk var militærattaché i Sophia i 1914, da første verdenskrig brød ud. Alliancerne indsatte soldater på Gallipoli-halvøen, og slaget ved Dardanelles (Canakkale) startede. I et brev til overkommandoen bad Atatürk om lov til at deltage i slaget og blive fritaget for sin pligt i Sophia. Her skabte han og de tyrkiske soldater historie med deres brave modstand. Atatürks ordre til sine soldater klinger stadig i alle tyrkers hjerter: “Jeg beordrer jer ikke til at angribe,

jeg beordrer jer til at dø!”

Hans stjerne fortsatte med at stige, mens han gjorde tjeneste i den nordvestlige Edirne-provins og den sydøstlige Diyarbakir-provins i 1916. Samme år blev han udnævnt til generalmajor.

Han kæmpede også i et vellykket slag mod den britiske hær i Damaskus i 1918.

Vejen til uafhængighed Efter de allieredes besættelse af Istanbul i 1919 rejste Atatürk til den nordlige Samsun-provins med den 9. hær, og det kom til at ændre både hans eget liv og Tyrkiets. Han mente, at befrielsen af landet fra besættelsesmagterne kun kunne ske gennem folks vilje, og han indkaldte to kongresser, i provinserne Sivas og Erzurum, hvor kampen for uafhængighed og landets

fremtid blev drøftet. Den 23. april 1920 blev Tyrkiets nationalforsamling oprettet, og Atatürk blev valgt som regeringschef og parlamentsformand, hvilket gjorde det muligt for ham at vedtage de love, der var nødvendige for at overvinde besættelsesstyrkerne.

Slaget om Tyrkiets uafhængighed startede allerede i maj 1919. Under Atatürks ledelse vandt den tyrkiske hær mange kampe - herunder det 1. og 2. slag ved Inonu, Sakarya - indtil Lausanne-traktaten blev undertegnet den 24. juli 1923. Sejrene på slagmarken førte til tyrkisk uafhængighed, og Republikken Tyrkiet blev udråbt den 29. oktober 1923. Atatürk blev republikkens første præsident indtil 10. november 1938, hvor han døde i Istanbul.

NOVEMBER 2020

| iskandinavya.com

Lutfi Elvan er Tyrkiets nye finansminister Præsident Recep Tayyip Erdogan har udnævnt Lutfi Elvan til ny finansminister. Elvan afløser Berat Albayrak, der er trådt tilbage på grund af svigtende helbred.

Den 58-årige Elvan var minister for

ØKONOMI

transport, sø- og infrastruktur i perioden 2013-2015 og udviklingsminister fra 2016 til 2018. Han har også fungeret som formand for parlamentets planlægnings- og budgetudvalg.

En anden ændring inden for den

Efter mødet sagde Tyrkiets handelsminister Ruhsar Pekcan, at hun havde drøftet en række spørgsmål med den

danske udenrigsminister Jeppe Kofod, herunder øget samarbejde inden for industri, service og landbrug. Begge lande, der er NATO-allierede, har samarbejdspotentiale på flere områder, herunder forsvar, vedvarende energi, medicin, kemikalier og bilindustrien, tilføjede hun. ”Vi mener også, at opdatering af EU’s toldunion med Tyrkiet vil være gavnligt for begge sider,” sagde Rushar Pekcan.

tyrkiske finansadministration er afskedigelsen af Murat Uysal som centralbankguvernør. Han erstattes af tidligere finansminister Naci Agbal, der indtil nu har ledet strategi- og budgetformandskabet.

Jeppe Kofod var enig i at øget samarbejde vil gavne begge lande. ”Jeg vil gerne takke handelsminister Rushar Pekcan for et frugtbart og konstruktivt møde, der har understreget vores fælles interesser og engagement i en øget samhandel,” sagde han og tilføjede at der udover oplagte områder som energi, fødevarer og sundhed også var grund til at diskutere fælles udfordringer, herunder EU og Tyrkiets toldunion.

Tyrkiet uddeler bøder til Facebook og andre SoMe Twitter, Facebook, Instagram, YouTube, Periscope og TikTok har fået bøder for manglende udnævnelse af lokal repræsentant.

En tyrkisk styrelse har uddelt bøder på 10 mio. tyrkiske lira (1,18 mio. dollars) til en række sociale medier for ikke at have ansat lokale repræsentanter. Bøderne er givet til Twitter, Facebook, Instagram, YouTube, Periscope og TikTok, der dagligt tilgås over 1 million gange fra Tyrkiet, ifølge BTK, der er

styrelsen for informationsog kommunikationsteknologi. Det russiske medie VK udnævnte en repræsentant og undgik derved bøden.

SoMe-giganterne har lokale kontorer i mange lande, men har længe ignoreret den tyrkiske regerings anmodning om at ansætte en lokal repræsentant. En ny lov om sociale medier trådte i kraft den 1. oktober og gav de sociale platforme en 30-dages frist til at udpege lokale repræsentanter i Tyrkiet.

13

Ledigheden faldt i august i Tyrkiet

Tyrkiet og Danmark aftaler at øge samhandlen

I et fælles møde, der blev afholdt via videolink sidst i oktober, aftalte den tyrkiske handelsminister og den danske udenrigsminister at de to lande vil sigte mod at øge den bilaterale handel fra omkring 2 mia. dollars til op mod 5 mia. dollars årligt. Det skriver nyhedsbureauet Anadolu Agency.

DK

I henhold til loven kan Tyrkiet udstede endnu en bøde på op til 30 mio. lira, hvis medierne ikke udnævner en repræsentant i den næste 30-dages periode.

Hvis sociale medier fortsat udlader at følge loven efter den første 60-dages periode, vil myndighederne forbyde annoncer fra tyrkiske virksomheder. Tre måneder efter dette forbud kan myndighederne reducere internetbåndbredden på disse platforme med først 50 % og dernæst 90

%. Hvis de sociale medier herefter udpeger lokale repræsentanter, slipper de for 75 % af bøden, og reduktionen af båndbredden ophører.

Som en del af loven skal sociale medier besvare tyrkiske anmodninger på tyrkisk. De skal besvare anmodninger om personlige rettigheder og fortrolighed inden for 48 timer. Sociale netværk, der trods domstolens afgørelse ikke fjerner ulovligt indhold inden for 24 timer, holdes ansvarlige.

Tyrkiets arbejdsløshed var på 13,2 % i august, hvilket er et fald på 0,8 procentpoint i forhold til august sidste år, ifølge det statistiske institut. I juli var ledigheden på 13,4 %. Antallet af ledige unge over 15 år faldt med 456.000 til 4,2 mio. i august sammenlignet med samme måned sidste år. Arbejdsløsheden for unge mellem 15 og 24 år lå på 26,1 %, svarende til et fald på 1,3 procentpoint.

Den samlede arbejdsstyrke udgjorde 50,6 %, hvilket er et fald på 3,3 procentpoint på årsbasis. Arbejdsstyrken udgjorde 31,74 mio. arbejdstagere i august. For mændenes vedkommende er erhvervsfrekvensen 76,2 % og for kvinder 36,3 %.

Tyrkisk bileksport steg til USD 2,9 mia. i oktober Tyrkiets bileksport steg med 3,7 % til 2,9 mia. dollar i oktober og når dermed det højeste månedlige eksporttal for oktober på to år. Bileksporten til EU-landene, der er Tyrkiets største marked, steg 6 % til 2,8 mia. dollars, ifølge oplysninger fra Uludag Automotive Industry Exporters’ Association (OIB). Sektoren opnåede også en stigning på 9 % i eksporten til Mellemøsten.

I løbet af de første 10 måneder faldt eksporten dog 21 % til 20,1 mia. dollars på grund af coronapandemien.

I alt 76.341 køretøjer blev solgt i hele Tyrkiet i oktober måned, hvilket er en stigning på 90,9 % fra oktober 2019.

Tyrkiet tiltrak udenlandske investeringer for USD 3,9 mia.

I perioden januar-august 2020 har Tyrkiet fået 3,9 mia. dollars ind i direkte udenlandske investeringer, ifølge handelsministeriet. Data indsamlet af Anadolu Agency viser at langt den største del af investeringerne, ca. 3,2 mia. dollars, gik til servicesektoren.

Italien stod for den største del af de direkte udenlandske investeringer i Tyrkiet med 966 mio. dollars, efterfulgt af USA med 745 mio. dollars. Dernæst kom Storbritannien med 439 mio., Holland med 354 mio., Luxembourg med 231 mio., Tyskland med 229 mio., Irland med 149 mio. og Norge med 104 millioner.

Tilstrømningen af direkte udenlandske investeringer til Tyrkiet i august måned udgjorde 536 mio. dollars, hvilket er 266 mio. mindre end samme måned året før.

14

REJSER

10 spændende mo DK

NOVEMBER 2020

| iskandinavya.com

Med flere end 3000 moskeer i Istanbul kan det være svært at vælge, hvilke der er værd et besøg. Herunder er hjælp at hente med en liste på 10 af de mest bemærkelsesværdige moskeer.

Martin Stre Adelskov Istanbul

Sultan Ahmet Camii Sultan Ahmet Camii/Den Blå Moske stod færdig med sine 6 minareter i 1616.

Den blev bygget for at kunne måle sig den oprindeligt kristne Hagia Sophia og ligger ved den gamle Hippodrom og på resterne af Det Store Slot, hvor de byzantinske kejsere huserede. Den Blå Moske blev hurtigt symbolet på osmannernes Konstantinopel. Moskeen bærer

Süleymaniye Camii

navnet ‘Den Blå Moske’ efter sine omkring 20.000 håndmalede blå keramiske fliser. Den Blå Moske er en af Istanbuls største attraktioner, og der kan være et mylder af mennesker - både turister og bedende.

Hagia Sophia Camii var oprindeligt en katedral, bygget af den byzantinske kejser Justinian I i år 537. Katedralen fik

en enorm kuppel, der er 32.6 m i diameter og tårner sig 55 m over gulvet. Efter osmannernes erobring af Konstantinopel (Istanbul fra 1930) blev katedralen omdannet til en moske, og hen over de næste 100 år blev minareterne opført.

Hagia Sophia blev i 1935 åbnet som et museum og med op mod 3 millioner årligt besøgende var det et af verdens

mest besøgte museer. I sommeren 2020 reetablerede den nuværende tyrkiske regering Hagia Sophia som en moske, og de mange kristne udsmykninger blev tildækket af hvide og sorte brædder og duge. Dette har udløst hård kritik fra UNESCO og har betydet, at oplevelsen i Hagia Sophia ikke er den samme som tidligere.

Yeni Camii/Den Nye Moske ligger på havnefronten i bydelen Eminönü. Moskeen blev påbegyndt af Valide Sultan Safiye, der var mor til Mehmed III, i 1597 og bygget færdig under moderen til Mehmed IV i 1665. Årsagen til det langtrukne byggeri var skiftende interesser fra de forskellige sultaner. Yeni Camii er for tiden under restaurering, og en del af moskeen er lukket for offentligheden.

Højt hævet over Det Gyldne Horn ligger Süleymaniye Camii, der stod færdig i 1557. Den er bygget på Konstaninopels 3. høj og tegnet af den berømte arkitekt Mimar Sinan. Det er en af byens mest ikoniske moskeer. Ud over sin storslåede arkitektur og den omkringliggende park har moskeen en helt unik udsigt ud over Det Gyldne Horn med Galata Tårnet på den modsatte side af hornet.

Süleymaniye Camii har gennemgået flere restaurereringer og ombygninger gennem årene, seneste i 1950’erne.

REJSER

15

moskeer i Istanbul NOVEMBER 2020

| iskandinavya.com

Rüstem Paşa Camii er endnu en af arkitekten Mimar Sinans kunstværker. Den stod færdigt omkring år 1563. Moskeen ligger ved foden af den 3. høj med Süleymaniye Camii på toppen - midt i Tahtakale markedet (også kaldet Stråmåttevævernes marked, Hasırcılar Çarşısı). Moskeen er kendt for ecker de mange smukke Iznik-fliser og et livligt handelsliv i butikkerne under moskeen.

Zeyrek Camii ligger et stenkast fra Bozdoğan Kemeri-broen ved Valens Su Kemeri-akvædukten i Fatih. Den var oprindeligt bygget som kloster og kirke omkring 1130. Kort efter osmannernes erobring af Konstantinopel, blev kirken omdannet til moske.

Zeyrek Camii er gennem de seneste 10 år blevet omfattende restaureret efter at bygningerne kom på UNESCO’s Verdensarvliste. Zeyrek Camii-komplekset står som den næststørste religiøse bygning fra byzantinernes æra.

Et godt stykke ned ad Det Gyldne Horn ligger Eyüp Sultan Camii. I den lille landsby Eyüp lod Osmannerne en særlig moske opføre i 1458 - bare fem år efter erobringen af Konstantinopel. Placeringen var ikke tilfældig, for det siges at bannerbæreren og en af profetens

Çamlıca Camii nærmeste, Abu Ayyub al-Ansari, døde af sygdom under den første arabiske belejring af Konstantinopel i årene 674678, og ligger begravet her. Moskeen og bydelen Eyüp er absolut et besøg værd.

Kılıç Ali Paşa Camii i bydelen Tophane ved Karaköy. Kılıç Ali var en italiensk

pirat, der konverterede til islam og senere blev udnævnt til admiral i den osmanniske flåde. Komplekset blev bygget med en tilhørende skole og hamam og stod færdigt i 1580. Det helt særlige ved denne moske er to slanke søjler som arkitekten bag moskeen, Mimar

DK

Sinan, lod placere mod muren indenfor i moskeen. Umiddelbart virker de bare som pynt, men i virkeligheden har de en anden funktion: I tilfælde af jordskælv eller jordskred drejer søjlerne rundt om deres akse og advarer dermed de tilstedeværende om at forlade moskeen øjeblikkeligt.

Büyük Mecidiye Camii, også kaldet Ortaköy Camii, står og spejler sig i de små bølger i Bosporusstrædet. Moskeen, der stod færdig i 1856, ligger i den lille bydel Ortaköy, der er kendt for Kumpir (bagt kartoffel med fyld) og belgiske vafler. Ortaköy Camii er tegnet af to armenske arkitekter, der ligeledes stod bag Dolmabahçe palads og moske (en gåtur på ca. 45 minutter ad kystvejen ind mod centrum). Ortaköy Camii var færdig for et par år siden efter flere års gennemgribende restaurering. Çamlıca Camii er modsat de øvrige moskeer på denne liste ikke bygget for mange århundreder siden; den blev nemlig indviet i foråret 2019. Çamlıca Camii er ej heller en moske der er kendt for sin unikke og smukke arkitektur den er i malet grå beton. Når det er sagt, så er det et imponerende bygningsværk, der med sine 6 minareter og plads til over 70.000 mennesker kan ses fra store dele af Istanbul.

Hagia Sophia Camii

16

TURKIET

SE

NOVEMBER 2020

| iskandinavya.com

Mer än 400 000 coronafall i Turkiet Antalet konstaterade coronafall i Turkiet har passerat 400 000, uppger landets hälsovårdsmyndighet.

Siffran passerades den 11 november, då landet rapporterade ytterligare 2

693 fall, vilket innebar att den sammanlagda antalet steg till 402 053. Av dessa ansågs tillståndet vara kritiskt för 3 095 personer. Antalet dödsfall sedan pandemins utbrott låg på 11 145.

Samtidigt steg antalet tillfrisknade patienter med 2 112 till 344 613. Antalet genomförda virustester låg på 15,57 miljoner.

“Kampen mot pandemin kan föras

både individuellt och som samhälle”, skrev landets hälsovårdsminister Fahrettin Koca på Twitter, och uppmanade allmänheten att hjälpas åt för att förhindra smittspridning.

Turkiet: Nästan 4 000 domare och åklagare har fått sparken sedan kuppförsöket Sammanlagt 3 947 domare och åklagare har blivit avskedade sedan det misslyckade kuppförsöket i Turkiet 2016. Det uppger landets justitieminister.

Hittills har 279 av 289 kupp-relaterade rättegångar avslutats i första instans, sade justitieminister Abdulhamit Gul den 10 november till medlemmar av det turkiska parlamentets planerings- och budgetkommitté.

4 154 tilltalade fick straffet de förtjänade, sade han.

Den turkiska regeringen anklagar rörelsen kring predikanten Fetullah Gulen för att ha genomfört det misslyckade kuppförsöket den 15 juli 2016.

Händelserna innebar att 251 personer dog och nästan 2 200 personer skadades.

Gulen, som bor i USA, ska dessutom ha legat bakom en långvarig kampanj mot den turkiska staten genom att infiltrera landets institutioner, och särskilt då militären, polisen och rättsväsendet.

Justitieministern sade även att 355 kriminalvårdsanstalter som inte lever upp till myndigheternas krav har stängts sedan 2002.

Ataturk hedrades på dödsdagen Den 10 november uppmärksammade Turkiet Mustafa Kemal Ataturks dödsdag.

I år har det gått 82 år sedan grundaren av den turkiska republiken dog.

I likhet med tidigare år stannade allting upp klockan 09.05 och sirener ljöd för att markera den exakta tidpunkten då Turkiets landsfader dog.

Miljontals människor över hela landet deltog i två tysta minuter.

Ataturk föddes 1881 i den grekiska staden Thessaloniki, som då var en del av det Osmanska riket. Hans militära utbildning påbörjades 1893 då han blev inskriven på en militärskola i staden. Utöver militära färdigheter lärde han sig även franska.

Han fortsatte sin utbildning vid militärskolan i Istanbul och tog därefter examen som löjtnant 1902. I militären klättrade

han snabbt i rangordningen.

En viktig tidpunkt i Ataturks liv kom 1911, då han under Tripoliskriget vann en avgörande seger mot italienarna i Tripoli.

Hans insatser uppmärksammades också under Första Balkankriget. Som major spelade han en betydande roll vid återerövringen av provinserna Dimetoka och Edirne.

Framgång vid Slaget vid Gallipoli Ataturk var militärattaché i Sofia när Första världskriget började 1914 och soldater skickades till Gallipolihalvön och Slaget vid Gallipoli inleddes.

I ett brev till tillförordnade överbefälhavare Enver Pascha bad Ataturk om att få vara ute i fält, och avbröt sin tjänstgöring i Sofia.

TURKISKA NYHETER PÅ SVENSKA

se.iskandinavya.com

Tillsammans med de turkiska soldaterna gjorde han en insats som blivit historisk.

Uppmaningen han gav till sina soldater har blivit legendarisk: “Jag beordrar er inte att attackera. Jag beordrar er att dö!”

Framgångarna fortsatte under hans tjänstgöring i den nordvästliga Edirne-provinsen och den sydöstliga Diyarbakir-provinsen 1916, samma år som han befordrades till major. Två år senare ledde han motståndet mot den brittiska armén i Damaskus.

Vägen mot självständighet Efter att de allierade intagit Istanbul 1919 begav sig Ataturk till den nordliga Samsun-provinsen som generalinspektör för 9:e armén. Det kom att ändra hela hans liv och – tids nog – även hela Turkiet.

Efter att ha sagt att landets befrielse bara var möjlig genom folkets vilja anordnade han två kongresser – i provinserna Sivas och Erzurum – där kampen för självständighet och

landets framtid diskuterades.

Den 23 april 1920 grundades Turkiets nationalförsamling och Ataturk valdes till regeringschef samt parlamentets talman, vilket gav honom möjlighet att anta lagar som var nödvändiga för att besegra ockupationsstyrkorna.

Turkiska frihetskriget började den 15 maj 1919 då det första skottet avlossades mot grekiska styrkor av Hasan Tahsin, en turkisk journalist som dog strax därefter.

Under Ataturks ledning skördade den turkiska armén stora framgångar fram till 1923, då Lausannefreden ingicks den 24 juli. Några månader senare, den 29 oktober, grundades den turkiska republiken.

Ataturk blev Turkiets förste president och ledde landet till och med november 1938, då han dog av skrumplever.

För turkar har det blivit en tradition att besöka hans mausoleum i Ankara och hylla honom den 10 november varje år.

NOVEMBER 2020

| iskandinavya.com

Ny turkisk finansminister Turkiet har fått en ny finansminister, bara några dagar efter att chefen för centralbanken byttes ut.

Lutfi Elvan svors in som finansminister den 10 november efter att Berat Albayrak meddelat sin avgång två dagar tidigare på sociala medier. Hälsoskäl uppges ligga bakom beslutet.

Den 58-årige Elvan var transportminister mellan 2013 och 2015, samt utvecklingsminis-

EKONOMI

SE

17

Turkisk arbetslöshet föll i augusti

ter mellan 2016 och 2018. Han var senast ordförande i det turkiska parlamentets planerings- och budgetkommitté.

Bara några dagar dessförinnan, den 7 november, fick den turkiska centralbanken en ny chef.

Naci Agbal, som var finansminister mellan 2015 och 2018, ersätter Murat Uysal.

Uysal tillträdde i juli 2019 och ersatte då Murat Cetinkaya.

Turkiet och Danmark vill öka handelsutbytet

Arbetslösheten i Turkiet föll i augusti med 0,8 procentenheter jämfört med samma månad för ett år sedan till 13,2 procent, enligt siffror från landets statistikmyndighet.

Det innebar en minskning även jämfört med månaden innan, då arbetslösheten låg på 13,4 procent.

Antalet arbetslösa ungdomar över 15 år minskade med 456 000 personer till 4,2 miljoner jämfört med augusti förra året. Ungdomsarbetslösheten – som omfattar personer mellan 15 och 26 år – uppgick till 26,1 procent, vilket var en minskning med 1,3 procentenheter.

Om man undantar jordbruksbranschen så minskade arbetslösheten i landet med en procentenhet till 15,7 procent.

Samtidigt minskade sysselsättningsgraden med 2,4 procentenheter till 43,9 procent.

Uppdelat per bransch så fanns 19,2 procent av anställningarna inom jordbruket, 19,8 procent i industrin, 6,2 procent i byggbranschen och 54,7 inom tjänstesektorn.

Arbetskraftsdeltagandet minskade med 3,3 procentenheter till 50,6 procent, varav 76,2 procent var män och 36,3 procent var kvinnor. Även arbetskraftsutbudet minskade, med 1,43 miljoner människor till 31,74 miljoner.

Oregistrerad arbetslöshet, som omfattar de som inte har någon socialförsäkring i sitt huvudsakliga jobb, minskade med 3,2 procent till 32,9 procent.

Fordonsexporten ökade i oktober

Turkiet och Danmark siktar mot att öka handelsutbytet mellan länderna från en nuvarande nivå på cirka två miljarder dollar till fem miljarder dollar per år.

Det meddelar den turkiska handelsministern, Ruhsar Pekcan, efter

ett videomöte den 27 oktober med bland annat den danska handelsministern, Jeppe Kofod.

Politikerna diskuterade bland annat hur Danmark och Turkiet kan öka samarbetet inom industrin, tjänstesektorn och jordbruks-

sektorn.

Det finns också möjligheter för länderna – som båda är medlemmar av Nato – att samarbeta i branscher såsom försvar, förnybar energi, läkemedel, kemikalier och fordon, tillade hon.

Turkiet bötfäller sociala medieföretag

Turkiet har bötfällt flera stora sociala medieföretag nästan 11 miljoner kronor för att de inte utsett en lokal representant i landet.

Platformar som Twitter, Facebook, Instagram, YouTube, Periscope och TikTok är bland de som bötfällts. Samtliga används mer än en miljon gånger per dag av användare i Turkiet, uppger landets myndighet för informations- och kommunikationsteknik.

Den ryska sajten VK har utsett en representant och därmed undgått böteslappen på 10 miljoner lira (10,7 miljoner kronor).

De sociala mediejättarna har lokala kontor i flera länder men har under en längre tid bortsett från den turkiska regeringens

begäran om att anställa en lokal representant.

En ny lag för sociala medier som började gälla den 1 oktober innebar att företagen bakom sociala medie-plattformar fick 30 dagar på sig att utse en lokal representant i Turkiet. Tidsfristen gick ut den 2 november.

Ytterligare straff Enligt lagen så utgår ytterligare böter på upp till 30 miljoner lira om en representant inte utses under följande 30-dagarsperiod.

Om ingenting hänt efter de första 60 dagarna förbjuder staten turkiska företag att annonsera hos företagen.

Efter tre månader med reklamförbud har myndigheterna

möjlighet att minska bandbredden till plattformarna med 50 procent till att börja med, och med 90 procent månaden efter det.

Om företagen utser lokala representanter kan 75 procent av bötessumman avskrivas och begränsningen av bandbredd avslutas.

Enligt lagen måste sociala medieföretag kunna besvara förfrågningar på turkiska. Frågor om rättigheter som rör människors personliga integritet måste besvaras inom 48 timmar, och två gånger per år måste företagen publicera rapporter med statistik på sådana förfrågningar.

Data om användare i Turkiet måste dessutom lagras på servrar i landet.

Exporten från Turkiets fordonsindustri ökade med 3,7 procent till 2,9 miljarder dollar (25 miljarder kronor) i oktober och nådde sin högsta nivå på två år.

Export till EU-länderna – branschens största marknad – steg med sex procent till 2,8 miljarder dollar, enligt siffror från branschorganisationen OIB som släpptes den 4 november.

Till länder i Mellanöstern ökade exporten med nio procent.

Däremot så sjönk exporten under årets tio första månader med 21 procent till 20,1 miljarder dollar på grund av coronapandemin.

“Exporten i oktober var det tredje högsta månadsvärdet vi har nått hittills”, säger OIB:s ordförande Baran Celik i en kommentar.

Underleverantörer ökade sin export med fem procent medan exporten av motorfordon för godstransport ökade hela 48 procent.

Sammanlagt 76,341 fordon såldes i Turkiet under månaden, en ökning med 90,9 procent jämfört med oktober 2019.

Utländska investeringar i Turkiet för 3,9 miljarder dollar Sedan årets början till och med augusti har utländska investeringar gjorts för 3,9 miljarder dollar (33 miljarder kronor) i Turkiet.

Större delen av pengarna – 3,2 miljarder dollar – gjordes i tjänstesektorn, följt av industri och jordbruk med 765 miljoner respektive två miljoner dollar. Det visar siffror sammanställda av nyhetsbyrån Anadolu.

Mest pengar kom från Italien (966 miljoner dollar), följt av USA (745 miljoner dollar) och Storbritannien (354 miljoner dollar).

Utländska direktinvesteringar sjönk i Augusti till 536 miljoner dollar, vilket var en minskning med 266 miljoner från samma månad förra året.

18

RESOR

Tio spännande m SE

NOVEMBER 2020

| iskandinavya.com

I Istanbul finns mer än 3 000 moskéer, och det kan vara svårt att veta vilka som är värda ett besök. Nedan följer därför en lista med tio av de mest sevärda moskéerna.

Martin Stre Adelskov Istanbul

Sultan Ahmet Camii Sultan Ahmet Camii/Blå moskén stod färdig med sina sex minareter 1616. Den byggdes för att kunna mäta sig med den ursprungligen kristna Hagia Sophia och ligger vid den gamla Hippodromen, samt på resterna av det stora palatset i Konstantinopel, där de bysantinska kejsarna bodde. Blå moskén blev snabbt symbolen för det ottomanska Konstan-

Süleymaniye Camii

tinopel. Moskén har sitt namn efter sina cirka 20 000 handmålade keramikplattor. Den är en av Istanbuls största sevärdheter, och där kan vara mycket folk – både turister och bedjande Hagia Sophia Camii var ursprungligen en katedral som byggdes av den bysantinske kejsaren Justinianus I år 537.

Katedralen fick en enorm kupol med

en diameter på 32,6 meter och en höjd på 55 meter. Efter den osmanska erövringen av Konstantinopel (som heter Istanbul sedan 1930) blev katedralen omgjord till en moské och under de 100 år som följde uppfördes minareterna.

Hagia Sophia öppnade 1935 som ett museum och med uppemot tre miljoner årliga besökare var det ett av världens

mest välbesökta muséer. Sommaren 2020 återupprättade den nuvarande turkiska regeringen Hagia Sophia som moské, och de många kristna utsmyckningarna täcktes med vita och svarta brädor och dukar. Detta har fått hård kritik av UNESCO och har inneburit att upplevelsen i Hagia Sophia inte är densamma som tidigare.

Yeni Camii/Nya moskén ligger vid vattnet i stadsdelen Eminönü. Moskén påbörjades 1597 av Safiye Sultan, som var medregent till sin son Mehmet III, och färdigställdes av modern till Mehmet IV 1665. Orsaken till det långdragna bygget var det skiftande intresset från olika sultaner. Yeni Camii håller just nu på att restaureras, och en del av den är stängd för allmänheten.

Högt över Gyllene hornet ligger Süleymaniye Camii, som stod färdig 1557. Den är byggd på Konstantinopels tredje kulle och ritades av den kände arkitekten Mimar Sinan. Byggnaen är en av stadens mest ikoniska moskéer, och utöver sin imponerande arkitektur och en omgivande park har moskén en helt unik utsikt över Gyllene hornet, med Galatatornet på andra sidan viken.

Süleymaniye Camii har genomgått flera restaureringar och ombyggnationer genom åren, varav senast på femtiotalet.

RESOR

19

moskéer i Istanbul NOVEMBER 2020

| iskandinavya.com

Rüstem Paşa Camii är ytterligare ett av arkitekten Mimar Sinans konstverk. Den stod färdig kring 1563. Moskén ligger vid foten av den tredje kullen med Süleymaniye Camii på toppen, och mitt i marknaden Tahtakale (som även kallas halmmattevävarnas marknad, Hasırcılar Çarşısı). Moskén är ecker känd för sina många vackra Iznik-keramikplattor, samt den livliga handeln i butikerna nedanför.

Zeyrek Camii ligger ett stenkast från Bozdoğan Kemeri-bron vid Valens Su Kemeri-akvedukten i Fatih. Den byggdes ursprungligen som kloster och kyrka kring 1130. Kort efter den osmanska erövringen av Konstantinopel blev kyrkan omgjord till moské. Zeyrek Camii har de senaste tio åren genomgått en omfattande restaurering efter att byggnaderna hamnade på Unescos världsarvslista.

Komplexet är den näst största religiösa byggnaden från den bysantinska eran.

En bra bit ned längs Gyllene hornet ligger Eyüp Sultan Camii. I den lilla byn Eyüp lät osmanerna uppföra en ovanlig moské 1458, bara fem år efter erövringen av Konstantinopel. Placeringen var ingen slump, för det sägs att fanbäraren och en av profetens närmaste, Abu

Çamlıca Camii Ayyub al-Ansari, dog av sjukdom under den första arabiska arabiska belägringen av Konstantinopel mellan år 674 och 678, och att han ligger begravd här.

Moskén och stadsdelen Eyüp är absolut värda ett besök.

Kılıç Ali Paşa Camii i stadsdelen

Tophane vid Karaköy. Kılıç Ali var en italiensk pirat som konverterade till islam och senare utnämndes till amiral i den osmanska flottan. Komplexet byggdes med en tillhörande skola och hamam, och stod färdigt 1580. Det speciella med den här moskén är två smala pelare som

SE

arkitekten Mimar Sinan lät placera på insidan mot väggen. Vid en första anblick ser de bara ut som prydnader, men deras verkliga funktion är en annan: I händelse av en jordbävning eller ett jordskred roterar pelarna kring sin axel och varnar därmed de närvarande att lämna moskén omedelbart.

Büyük Mecidiye Camii, även kallad Ortaköy Camii, speglar sig i Bosporens lätta vågor. Moskén, som stod färdig 1856, ligger i den lilla stadsdelen Ortaköy, som är känd för kumpir (bakad potatis med fyllning) och belgiska våfflor.

Ortaköy Camii ritades av två armeniska arkitekter som även ligger bakom Dolmabahçepalatset och den närliggande moskén med samma namn (som båda ligger cirka 45 minuters promenad bort längs kusten in mot centrum). För ett par år sedan färdigställdes en omfattande restaurering av Ortaköy Camii. Çamlıca Camii är till skillnad från övriga moskéer på den här listan inte byggt för flera hundra år sedan; den invigdes nämligen 2019. Çamlıca Camii är inte heller en moské som är känd för sin unika och vackra arkitektur – den är gjord av målad betong. Med det sagt så är det en imponerande byggnad, som med sina sex minareter och plats för över 70 000 människor kan ses från stora delar av Istanbul.

Hagia Sophia Camii