17 09 2013 сс

Нөміарқдыіңлы н

«Ұлтына, жұртына қызмет ету - білімнен емес, мінезден».

Ñ

Ә.БӨКЕЙХАН

àðûàðêà

ПАВЛОДАР ОБЛЫСТЫҚ ГАЗЕТІ www.saryarka-samaly.kz

17

қыркүйек, сейсенбі 2013 жыл №106 (14541)

ñàìàëû

1929 ЖЫЛҒЫ 15 АҚПАННАН ШЫҒАДЫ

Æåð åð áàéëûãû - áåðåêå áàñòàóû Әсемгүл ҚАБДУАХИТ

Өткен аптада облыс әкімі Ерлан Арын жұмыс сапарымен Екібастұз қаласының ауылдық аймағына барды. Өңірде салынып жатқан мыс өндіру зауыты мен кен-байыту фабрикасының құрылыс барысымен танысты. Сондайақ, Ә.Марғұлан ауылына, Ақкөл елді мекеніне аялдап, ардагерлермен, бірқатар шаруа қожалықтарының өкілдерімен кездесті. Сапар соңында аймақ басшысы Исабек Ишан Хазіреттің кесенесіне зиярат етті. Жалғасы 3-бетте

ШАҺАР ШЫРАЙЫ

Нұрбол ЖАЙЫҚБАЕВ

Сенбі күні Павлодар қаласының жұртшылығы дәстүрлі Қала күнін мерекеледі. Шаһар басшылығы салтанатты шараны Бірлік пен келісім монументіне, Даңқ мемориалына гүл шоқтарын қоюдан бастады. Бұл – кешегі өткен өлшеусіз ерлігі мен еңбегін аңыз етіп қалдырған тарландарға деген талассыз құрметтің нышаны іспетті. Бұдан кейін Орталық алаңда құрылған сахнада мерекелік бағдарлама бастау алды.

«Ќымбат маѓан ќиыршыѓы ќ±мыњныњ!»

Павлодарда Қала күні аталып өтті

БЕТ

Жаңғырық Әбікей Сәтбаев оқытушылық қызмет атқарған, Қаныш Сәтбаев, Әлкей Марғұлан, Жүсіпбек Аймауытов, Шәкен Айманов, Ертістің Кереку өңірінен шыққан тағы басқа тарихи тұлғалар білім алған Қазақстандағы алғашқы оқу орындарының бірі - Семей мұғалімдер семинариясының ашылғанына биыл күз – 110 жыл! Осы оқу орны жайлы тарих не дейді? Әйгілі білім ордасының бүгінгі таңдағы ахуалы ше? Бұл туралы журналист Сая Молдайыптың Семей сапарынан жазған мақаласы бейсенбілік нөмірде жарияланбақ!

Павлодар қаласының әкімі Оразгелді Қайыргелдинов, Құрметті теміржолшы Әби Сарқыншақов, облыстық мәслихат хатшысы Манап Көбенов, тағы да басқа лауазым иелері мен ардагерлер көпшілікпен бірге мерекеге орай дайындалған түрлі шаралардың куәсі болды. «Гүлге оранған Павлодар» атты гүлдерден жасалған панно туындысы көркімен көз тартты. Ал «Болашақтағы Павлодар» экспозициялық макетінде шаһардың келешектегі келбеткөрінісі бейнеленіпті. Сәл былайырақ орнатылған жеке орында тұрғындарға мерекелік дәм – қымыз, бауырсақ таратылды. Бұл мерекелік шараға келушілердің көңілін жайнатып жібергені анық. Орталық алаңға келген көпшілік назарына жергілікті қолөнер шеберлерінің көз жауын алатын туындылары ұсынылды.

- Бұл көрмеге Павлодар қаласының 30 шақты кәсіби мамандарын шақырдық. Олардың қатарында Мәдина Мұхтарова, Рысты Сүлейменова, киіз бұйымдарын жасайтын Елена Вачугова сынды қолөнершілер бар. Олар ежелгі қолданыс бұйымдарынан басқа, ұялы телефон салатын түрлі қаптама, алқа, білезік сынды қазіргі заманғы жастарға қажетті заттарды ұсынып отыр. Сондайақ, облыстық географиялық қоғам мүшелері Павлодар қаласының тарихына қатысты түрлі суреттерді көрмеге қойды, - деді Бұқар жырау атындағы облыстық әдебиет және өнер музейінің директоры Роза Игібаева. Жалғасы 4-бетте

2

АЌПАРАТ

17 ќыркїйек, сейсенбі, 2013 жыл

www.saryarka-samaly.kz

Дїбірлі Белсенді жўмыс жалєасын табады дїние Атаќты жазушы дїниеден озды Кґрнекті жазушы, кґркемсґз шебері, Мемлекеттік сыйлыќтыѕ иегері Дїкенбай Досжан 71 жасќа келген шаєында дїниеден озды. Ол – дїниені суретпен, ешкімге ўќсамайтын бояу-белгімен кґріп, тірі сґзбен сурет салєан ќаламгер еді.

1959-1964 жылдары С.М.Киров атындаєы ЌазМУ-ді їздік бітіріп, 1963-1966 жылдары Алматы облыстыќ «Жетісу» газетініѕ јдеби ќызметкері болып ќызмет етеді. 1966-1975 жылдары Алматыдаєы мемлекеттік «Жазушы» баспасында, 1976-1984 жылдары Ќазаќ ССР Баспа комитетінде аєа редактор, бґлім меѕгерушісі ќызметтерін атќарєан.

1984-1991 жылдары Ќазаќстан Жазушылар Одаєыныѕ јдеби кеѕесшісі, ал 1992-1994 жылдары «Жалын» журналында проза редакторы; 19941996 жылдары ЌР Авторлыќ жјне аралас ќўќыќтар жґніндегі агенттіктіѕ бґлім басшысы болады. 1996-2002 жылдары ЌР Ўлттыќ банк мўражайыныѕ директоры болып істеді. 2002 жылдан Президенттік мјдениет орталыєында - «Мјдени мўра», «Культурное наследие» журналыныѕ Бас редакторы болады. Мемлекеттік сыйлыќтыѕ, М.Јуезов атындаєы Ўлттыќ сыйлыќтыѕ лауреаты, Тїркістан ќаласыныѕ, јрі бірнеше ауданныѕ Ќўрметті азаматы, Ќўрмет, Парасат ордендерініѕ иегері. Алєашќы јѕгімесі 15 жасында жарыќ кґрген ќаламгердіѕ кітаптары јлемніѕ 20 тіліне аударылып, жалпы кґлемі 3,7 миллион таралыммен басылып шыќќан. Кітап палатасыныѕ Ќазаќстандаєы «Оќырманы ќисапсыз жазушы» кујлігін алєан. Оныѕ ќаламынан 11 роман, 23 хикаят, 100-діѕ їстінде јѕгіме туды. Мемлекет басшысы Нўрсўлтан Назарбаев белгілі жазушы, Мемлекеттік сыйлыќтыѕ иегері Дїкенбай Досжанныѕ ќайтыс болуына байланысты марќўмныѕ отбасы мен туєан-туыстарына кґѕіл айту жеделхатын жолдады, деп хабарлайды ЌР Президентініѕ баспасґз ќызметі.

Шаєын ЭКСПО – Шыєыс Ќазаќстанда!

2014 жылы Шыєыс Ќазаќстанда Мемлекет басшысыныѕ келісімімен шаєын ЭКСПО кґрмесі ґткізілмек. Облыс басшысы Ќытайдыѕ Шыѕжан ґлкесіне ќарасты Алтай аймаєынан келген делегация мїшелерін осы кґрмеге ќатысуєа шаќырды, деп хабарлайды Аltaynews.kz тілшісі. Себебі, оларда бўл жґнінде тјжірибе бар, Ќытайда да осындай кґрмелер бўєан дейін ґткізілген. Шыѕжан-Ўйєыр автономиялы ауданы, Алтай аймаєыныѕ басшысы Талєат Їйсін ґз кезегінде Шыєыс Ќазаќстан облысы јкімініѕ айтќан барлыќ ўсыныстарын, оныѕ ішінде шаєын ЭКСПО ґткізу жґніндегі бастамасын толыєымен ќолдайтынын, соларды іске асыру баєытында бірлесіп жўмыс істеуге ыќыласты екенін жеткізді. Сонымен бірге, ол екі шекаралыќ аймаќтыѕ экономикалыќ дамуында ґзара ўќсастыќтар кґптігін атады. Јсіресе, техникалыќ ќўрал-жабдыќтар жаєынан алыс-берісті кїшейтуге, ауылшаруашылыќ ґнімдерін тасымалдауєа јбден болады. Шекараєа жаќын Жеменей ауданында кґкґніс саќтауєа болатын ірі ќоймалар салынєан. Дјл сондай ќоймаларды Майќапшаєай жаєына да тўрєызуєа мїмкіндік бар. Талєат Їйсін жаќында Алтай аймаєында басталатын ауылшаруашылыќ жјрмеѕкесіне шыєысќазаќстандыќтарды ќатысып ќайтуєа шаќырды.

Мјскеудегі марафонда ќазаќстандыќ атлет жеѕді Ќазаќстандыќ спортшы Ирина Смольникова Мјскеуде алєаш рет ґткен марафонда жеѕіске жетті. Спортшы 42 шаќырым 195 метрді 2 саєат 44 минут 54 секундта жїгіріп ґткен. Екінші орынды ресейлік Татьяна Белкина иеленді, оныѕ уаќыты – 2 саєат 51 минут 16 секунд. Їшінші орында Татьянаныѕ отандасы Нагина Хаитова – 2 саєат 53 минут 41 секунд. Ерлер марафонында украиналыќ Александр Матвейчук топ бастады (2 саєат 19 минут 36 секунд), екінші жјне їшінші орындарда оныѕ жерлестері – Игорь Гелетий (2.21,13) жјне Сергей Марчук (2.21,29). Атлеттер Мјскеудіѕ орталыќ кґшелерімен жїгірді. Жеѕімпаздарды марапаттау рјсімі Лужников аренасында ґтті. Ерлер жјне јйелдер марафонында жеѕіске жеткен алєашќы 6 орынды иеленген спортшыларєа 140 000 теѕгеден 1 500 000 теѕгеге дейін жїлделер, сондай-аќ, медальдар, грамоталар жјне естелік сыйлыќтар берілді.

Ўялы байланыс арзандайды Ќазаќстанда ўялы байланыс тарифі арзандайды деп кїтілуде. Бўл жґнінде кеше ЌР Парламенті Мјжілісінде «Бірыѕєай экономикалыќ кеѕістік елдерініѕ бјсекелестік туралы модельдік заѕы - ўлттыќ заѕнамаларды їйлестірудіѕ негізі ретінде» таќырыбында ґткен їкімет саєатында ЌР Бјсекелестікті ќорєау агенттігініѕ тґраєасы Болатбек Ќуандыќов мјлімдеді. «2011 жылы агенттік ірі ўялы байланыс операторларына ќатысты талдау жїргізді. Ќараша айында бўл жўмыстар толыќ аяќталып, ірі операторларды доминанттар тізіліміне енгізу жґніндегі шешім ќабылданды. Осыдан кейін операторлар келіспей, сотќа шаєымданды. Ґйткені, доминанттар тізіліміне енгізгеннен кейін, олардыѕ тарифтерін мемлекет ґз тарапынан реттеуге кірісуге тиіс еді. Ќазіргі кїні сот аяќталды», - деді Б.Ќуандыќов. «Содан кейін интерконнект бойынша ўялы байланыс тарифін тїсіруге бізде мїмкіндік болады. Интерконнект - операторлардыѕ арасындаєы байланыс жїйесініѕ ќосылу баєасы. Ресейде ол теѕгемен есептегенде минуты 4 теѕге 40 тиын болса, кґршілес Ќырєызстанда - 7 теѕге 30 тиын, Ґзбекстанда - 1 теѕге 30 тиын. Ал Ќазаќстанда ол 13 теѕге. Байќап отырєанымыздай, айырмашылыќ їлкен. Сондыќтан сараптама жўмыстары аяќталєаннан кейін, кґршілес Ресейдегі сияќты 4-5 теѕгеге дейін тґмен тїсірсек дейміз. Сол кезде тиісінше тарифтіѕ де баєасы тїсетіні сґзсіз», - деп толыќтырды ол. Јзірлеген – Мўрат ЌАПАНЎЛЫ.

Кеше ЌР Президенті жанындаєы орталыќ коммуникациялар ќызметініѕ дјстїрлі брифингі ґткізілді. «Біз јлемніѕ еѕ дамыєан елдерініѕ танылєан халыќаралыќ экономикалыќ ўйымы болып табылатын Экономикалыќ ынтымаќтастыќ жјне даму ўйымына (ЭЫДЎ) кіру жґніндегі белсенді жўмысты жалєастырудамыз», - деп хабарлады Орталыќ коммуникациялар ќызметініѕ ресми ґкілі А.Јбибуллаев брифингте.

Экономикалыќ ынтымаќтастыќ жјне даму ўйымына кіру – біздіѕ јлемніѕ еѕ дамыєан 30 елініѕ ќатарына ену жґніндегі негізгі маќсатымызєа сай келеді. ЭЫДЎна мїше болу - елдіѕ инвестициялыќ тартымдылыєын арттыруєа жјне мемлекеттік басќару жїйесін жетілдіруге ќолдау болатын алдыѕєы ќатарлы јлемдік стандарттарєа ќол жеткізудіѕ мїмкіндігі. «Астанада ґтетін ЭКСПО2017 мамандандырылєан халыќаралыќ кґрмесін сапалы ўйымдастыру жўмыстарын јрі ќарай ґзара їйлестіру де біздіѕ басты міндетіміз болып табылады», - деді ОКЌ ресми ґкілі ґз сґзінде. Осы жјне басќа мјселелер, сонымен бірге, ќазаќстан-француз экономикалыќ жјне индустриялыќинновациялыќ ынтымаќтастыќты жандандыру мјселесі еліміздіѕ Премьер-Министрі Серік Ахметовтіѕ 19-20 ќыркїйекте Парижге жасайтын сапарыныѕ барысында талќыланбаќ. С.Ахметов Парижде ЭЫДЎ бас хатшысы Хосе Анхель Гурриа Тревиньомен, Халыќаралыќ кґрмелер бюросыныѕ Бас хатшысы Висенте Лоссерталеспен жјне Франция Премьер-министрі ЖанМарк Эйромен кездесулер ґткізеді. Брифингіде айтылєандай, 19-20 ќыркїйекте Мјскеуде ЌР Премьер-Министрініѕ орынбасары Ќ.Келімбетовтіѕ ќатысуымен ТМД мїше-мемлекеттердіѕ экономикалыќ дамуыныѕ маќсатты макроэкономикалыќ кґрсеткіштерімен танысу маќсатында Тјуелсіз Мемлекеттер Достастыєы Экономикалыќ кеѕесініѕ 59отырысы ґтеді. «Осы отырыс шеѕберінде біз бюджеттік-ќаржылыќ сипаттаєы бірќатар мјселелерді жјне ТМД органдарыныѕ 2014 жылєа арналєан Бірыѕєай бюджетініѕ жобасын ќарастырмаќшымыз», - деп хабарлады ОКЌ ресми ґкілі. Сонымен ќатар, мемлекеттік баєдарламаларды жїзеге асыруды баќылау маќсатында Їкімет ґѕірлерге бірнеше жўмыс сапарларын жоспарлаєан. Атап айтќанда,

Премьер-Министрдіѕ орынбасары – Индустрия жјне жаѕа технологиялар министрі Јсет Исекешев 19 ќыркїйекте Ќараєанды облысында «Сарыарќа» арнайы экономикалыќ аймаєында инновациялыќ индустрияландыру баєдарламасыныѕ іске асырылуымен танысады. Ќалыѕ бўќараєа «Жўмыспен ќамту жол картасы-2020» баєдарламасыныѕ мјнін тїсіндіру - Еѕбек жјне халыќты јлеуметтік ќорєау министрі Тамара Дїйсенованыѕ 18-19-ќыркїйектегі Екібастўзєа жасайтын жўмыс сапарыныѕ басты таќырыбы болмаќ. Ќыркїйектіѕ 25-інде Астанадаєы Тјуелсіздік сарайында Јлемдік жјне дјстїрлі діндер лидерлері Съезі Хатшылыєыныѕ ХІІ отырысы ґтеді. Шара Ќазаќстан Республикасыныѕ Президенті Нўрсўлтан Назарбаевтыѕ бастамасымен 2003 жылы 23-24 ќыркїйекте шаќырылєан тўѕєыш Јлемдік жјне дјстїрлі діндер лидерлері Съезініѕ 10 жылдыєына арналып отыр. Отырысќа Хатшылыќ басшысы – ЌР Парламенті Сенатыныѕ Тґраєасы Ќайрат Мјми тґраєалыќ етеді жјне Хатшылыќ мїшелері, яєни јлемдік жјне дјстїрлі діндердіѕ ґкілдері ќатысады. Сондай-аќ, А.Јбибуллаев 20 ќыркїйекте Аќордада Ќазаќстанныѕ Мемлекеттік хатшысы Марат Тјжинніѕ ќатысуымен Ќазаќстан халќы Ассамблеясыныѕ Єылымисараптамалыќ кеѕесініѕ кеѕейтілген отырысы ґтетінін жеткізді. Ресми ґкіл ел Парламенті желісіндегі маѕызды оќиєалар жайлы да айтып ґтті. «Сапалы инновациялыќ ґсімге арналєан заѕнамалыќ базаны ќамтамасыз ету Парламенттіѕ тґменгі палатасыныѕ басты назарында болады», деді ол. Мјжілісте таныстырылєан Їкіметтіѕ «Инновациялыќ технологиялар паркі» инновациялыќ кластері туралы» заѕ жобасы Парк аумаєында єылыми жаѕалыќтарды тудыруєа жјне оларды коммерциялыќ іске асыруєа ќажетті барлыќ жаєдайларды жасауєа баєытталєан. ortcom.kz

ЌАРЖЫ САЛАСЫНДА

Тјртіптік жазаєа т артылды Ќазаќстан Республикасы Ќаржы министрлігі Ќаржылыќ баќылау комитетініѕ Павлодар облысы бойынша ќаржылыќ баќылау инспекциясы 2013 жылдыѕ бірінші жартыжылдыєында 142 баќылау шараларын жїргізіп, 126 баќылау нысанын тексерді. Оныѕ ішінде республикалыќ бюджеттен ќаржыландырылатын 6 мемлекеттік мекеме, жергілікті бюджеттен ќаржыландырылатын 80 мемлекеттік мекеме жјне 40 шаруашылыќ субъектілері бар. Есеп беру кезеѕінде жалпы сомасы 1 425 135,1 мыѕ теѕгеге бюджеттік заѕнамаларын бўзу оќиєалары орын алєан, оныѕ ішінде: тауарлы-материалдыќ ќўндылыќтардыѕ, аќшалай ќаражаттыѕ жетіспеушілігі - 355,8; бюджет ќаражатын, гранттарды, мемлекет кепілгер займдарды , аќшалай ќаражатты негіздемесіз пайдалану -1 111 905,5 мыѕ теѕге, бюджет ќаражатын, несиелер мен мемлекет кепілгер займдарды маќсатсыз пайдалану - 6 781,9, бюджет ќаражатын тиімсіз пайдалану - 49 288,0 мыѕ теѕге, бюджетке тїсетін тїсімдер бойынша жолсыздыќтар - 1876,2 мыѕ теѕге; шарттар мен ережелер,

процедураларды бўзу -129 168,3 мыѕ теѕге, ќаржы активтерін жўмсаумен байланысты заѕбўзушылыќтар - 125 759,4 мыѕ теѕге. Бўдан басќа да, 1142 мемлекеттік сатып алу процедуралары заѕнаманы жалпы сомасы 2 545 300,4 мыѕ теѕгеге бўзумен ґткізілгені аныќталды. Бюджеттік заѕнамаларды бўзу оќиєаларыныѕ жалпы сомасыныѕ 1381,3 мыѕ теѕгесі немесе 0,1%-ы республикалыќ бюджеттен ќаржыландырылатын мекемелерге, 709699,4 мыѕ теѕгесі немесе 49,8%-ы жергілікті бюджеттен ќаржыландырылатын мекемелерге, 714054,4 мыѕ теѕгесі 50,1% шаруашылыќ субъектілеріне тиесілі.

Ќабылданєан шаралар нјтижесінде баќылау жјне соѕын ала баќылау барысында ќалпына келтірілуге жататын 279203,8 мыѕ теѕгеніѕ бюджетке ќайтарылєан жјне ќалпына келтірілген ќаражат сомасы ќазіргі таѕда 237727,7 мыѕ теѕгені немесе 85,1 %-ды ќўрайды. Ќазаќстан Республикасы Ќаржы министрлігі Ќаржылыќ баќылау комитеті туралы ережеге сјйкес, 24 лауазымдыќ тўлєаєа јкімшілік ќўќыќ бўзєаны їшін сомасы 1978,8 мыѕ теѕгеге јкімшілік айыппўл салынды, оныѕ 1873,4 мыѕ теѕгесі немесе 94,7%-ы бюджетке тїсті. Баќылау нјтижесі бойынша 191 лауазымдыќ тўлєа тјртіптік жазаєа тартылды.

2013 жылєы 1 жартыжылдыќта ќўќыќ ќорєау органдарына процессуалдыќ шешім ќабылдау їшін сомасы 1 271 192,7 мыѕ теѕгеніѕ 15 материалы жіберілді.

Ќ.АСАНОВ, ЌР ЌМ ЌБК Павлодар облысы бойынша ќаржылыќ баќылау инспекциясыныѕ басшысы.

Ќазаќстан Ресей мемлекетімен бірлесе отырып, ел аумаєында јскери-ґнеркјсіптік кешен ќўруды кґздеп отыр. Бўл туралы ЌР Сыртќы істер министрі Ерлан Ыдырысов мјлімдеді.

ЌЎМСАЄАТ

www.saryarka-samaly.kz

17 ќыркїйек, сейсенбі, 2013 жыл

Жер байлыєы – береке бастауы Басы 1-бетте Јсемгїл ЌАБДУАХИТ

«Аяќ - Ќожанныѕ» берері мол Ј.Марєўлан атындаєы ауылдан 30 шаќырым жерде орналасќан «АяќЌожан» кен орнында мыс металыныѕ ќоры мол. Бўл - кезінде осы жерде тынбай еѕбек еткен ўлы академикєалымдар Ќаныш Сјтбаев пен Јлкей Марєўлан еѕбектерініѕ арќасында табылєан кен ошаќтарыныѕ бірі. Міне, жарты єасырдан астам уаќыт бўрын белгілі болєан жерасты байлыєын тиімді пайдалану маќсатында, осы жерде кен-байыту фабрикасын жјне мыс ґндіру зауытын ашу кґзделуде. Ќазіргі кезде кен орнында ґндіріс ќўрылысыныѕ жўмыстары ќыза тїсті.

«EurasiaCopperOperating» жауапкершілігі шектеулі серіктестігініѕ кеншілері мен ќўрылысшылары тынбай еѕбек етіп, барлыќ жўмысты жыл соѕына дейін тјмамдауды кґздеп отыр. Аталмыш компанияныѕ ґкілі Алексей Теніѕ айтуынша, ќўрылыс аяќталєаннан кейін фабрика ќатты пайдалы ќазбаларды ґндірсе, зауыт мысты шыєарумен айналыспаќ. Ґндірістіѕ толыќќанды іске кірісуі їшін аталмыш кен орны халыќаралыќ стандарттарєа сай зерттеулерден ґтті. Мўндаєы мыс ќоры ўзаќ уаќыт бойы жерасты байлыєыныѕ игілігін кґруге мїмкіндік береді дейді кеншілер. Ал болашаќ зауыттыѕ ќуаты жылына мыстыѕ 3 мыѕ тоннасын ґндіруге жетеді деп кїтілуде.

- Бўл - облысымыздыѕ тїрлі тїсті металлургия саласын дамыту

Суреттерді тїсірген – В.Бугаев. жолындаєы ірі жобалардыѕ бірі. Оны аймаќтыќ Индустрияландыру картасына енгіздік. Болашаќта облысымыздыѕ шеткері аймаєында заманауи зауыт бой кґтеріп, ќазіргі кезде ґте сирек кездесетін таза мыс металы ґндіріледі. Бўл жўмысќа кіріскен компанияєа облыс басшылыєы тарапынан тиісті кґмекті ўсынамыз, сондай-аќ, жоба аясында жол салу, электр ќуатымен ќамтамасыз ету секілді ќажетті инфраќўрылымдыќ ісшараларды жїргізуде ќолєабыс жасаймыз, - деді ґндіріс орныныѕ аймаќ экономикасындаєы маѕызын айќындап ґткен облыс јкімі. Аталмыш ауќымды жобаны іске асыру барысында 30 миллион теѕгеден астам ќаражат игерілді. Ќазіргі кезде ќўрылыс алаѕында Ќазаќстанныѕ тїкпір-тїкпірінен келген 200-ге жуыќ жўмысшы еѕбек етуде. Болашаќта осында 400-ге жуыќ жўмыс орны ашылады деп кїтілуде. Аймаќ басшысы бўл орайда жергілікті ауыл тўрєындарын еѕбекпен ќамту мјселесін назардан тыс ќалдырмау ќажеттігін ескертті.

Мыс ґндіру зауытыныѕ ќўрылыс жўмыстары алдаєы ќараша айында аяќталып, ґндіріс жаѕа жыл ќарсаѕында толыќ жобалыќ ќуатќа шыєады деп жоспарлануда. Мўнда мыстыѕ сульфидті жјне оксидті тїрлері шыєарылады, ал ќажетті техника мен ќўрал-жабдыќтар Ресей, Беларусь, Ќытай жјне Израиль секілді алыс-жаќын шетелдерден жеткізілмек.

Жаѕа ґндіріс - ауыл тірлігіне серпіліс! Бўдан кейін ґѕір басшысы кеншілер ќаласына ќарасты Јлкей Марєўлан ауылына аялдап,

ардагерлер кеѕесініѕ мїшелерімен, жергілікті шаруа ќожалыќтарыныѕ ґкілдерімен кездесті. Жиында тўрєындар жергілікті медициналыќ орталыќтыѕ хал-жаєдайын сґз етті. Ќазіргі кезде ауылдаєы денсаулыќ саќтау мекемесі јкімшілікпен бірге єимарат бґлісіп, таршылыќ кґруде. Бўл жўмыс жаєдайына да, халыќќа сапалы ќызмет ўсынуєа да кесірін тигізуде. Аталєан мјселе Екібастўз ќаласыныѕ јкімімен болєан кездесулерде бірнеше мјрте кґтерілді. Алайда, бїгінгі кїнге дейін шешімін тапќан жоќ, дейді ауылдыќтар. Ерлан Мўхтарўлы облыстыќ денсаулыќ

саќтау басќармасына тўрєындар санына сјйкес барлыќ талапќа сай фельдшерлік-акушерлік орталыќты ўйымдастыруды тапсыратынын жеткізді. Облыс јкімі кездесу барысында ауылдыќ жерлерде асыл тўќымды мал шаруашылыєын дамыту, суармалы алќаптар кґлемін ўлєайту ќажеттігін атап ґтті. Бўл орайда, елді мекен јкімініѕ міндетін атќарушы Марат Какожановќа жаќын жердегі Сјтбаев су каналын пайдалану жолдарын ќарастыру тапсырылды. Ќазіргі кезде Јлкей Марєўлан ауылында 500-ден астам тўрєын бар. Олардыѕ 300-і - жўмысќа ќабілетті

БРИФИНГ

адамдар. Мўнда халыќтыѕ игілігіне ќызмет ететін ауылдыќ мјдениет ошаєы, спорт залы мен кітапхана бар. Таяуда ауыл клубын толыќ жґндеуден ґткізу їшін «Жўмыспен ќамту-2020» баєдарламасыныѕ бірінші баєыты бойынша 5000 мыѕ теѕге ќаражат бґлінді. Ќазіргі кезде клубтыѕ шатыры, жылумен, электр ќуатымен ќамту жїйелері толыќ жаѕартылуда. Жґндеу жўмыстары аяќталєаннан кейін мўнда «Ардагерлер» вокалдыќ тобы мен домбыра їйірмесініѕ ґнерпаздары жаттыєатын болады. Ауылдыѕ мјдени ґмірі демекші, келесі жылы академик Јлкей Марєўланныѕ 110 жылдыќ мерейтойы облыс кґлемінде тойланатыны белгілі. Бўл айтулы датамен тўспа-тўс тўрєындар ауылдыѕ 50 жылдыєын атап ґтпек. Осыєан орай, облыс басшысы жергілікті басшылыќќа ќос мерейтойєа арналєан жергілікті мерекелік шаралардыѕ жол картасын жјне ауылды кґріктендіру жўмыстарыныѕ наќты жоспарын ќўруды тапсырды.

- Ауыл осы аймаќта ашылатын ґндіріс нысаныныѕ бар игілігін пайдалануы керек. Болашаќта мыс зауытында 400 адам еѕбек етеді. Мўнда жўмысшыларды тамаќтандыру ќызметін жїзеге асыруєа мїмкіндік мол, вахталыќ ќалашыќты кґріктендіру шараларына да ауыл тўрєындарын тартуєа болады. Жергілікті јкімшілік ірі ґндіріс орныныѕ тыныс-тіршілігінен шет ќалмауы тиіс. Бўл ќазірден бастап жўмысшы мамандарды дайындау мен жаѕа јлеуметтік-экономикалыќ маѕызы бар жобаларды ўсынудан бастауы тиіс, - деді аймаќ басшысы. Жаѕа ґндіріс орныныѕ маѕайдаєы елді мекендердіѕ экономикалыќ јлеуетін арттыруда маѕызы зор екені сґзсіз. Ґѕір басшысы осындай тыѕ жобаныѕ ґѕіріміздіѕ тїрлі тїсті металл ґѕдеу саласыныѕ дамуына їлес ќосып, еѕ бастысы – ауыл тіршілігіне тыѕ серпіліс јкелетініне сенімді екенін жеткізді. Екібастўз ќаласына ќарасты ауылдыќ аймаќтаєы таєы бір жаєымды жаѕалыќ - таяуда Аќкґл ауылдыќ мешітінде асхана ашылды. Бўєан Исабек Ишан атындаєы ќоєамдыќ ќор демеушілік кґрсетті.

Екібастўз ќаласыныѕ ауылдыќ аймаєы.

ОЌЫС ОЌИЄА

Шалєай ауылдардыѕ шаєымы ќандай? Ќазан айыныѕ 31-ші жўлдызында облыс орталыєында «Инновация – болашаќ энергиясы» атты халыќаралыќ инновациялыќ форум ґтеді. Ќазіргі кезде ауќымды шараєа дайындыќ жўмыстары пысыќталуда. Бўл туралы облыс јкімініѕ ресми ґкілдігі ўйымдастырєан брифингте мјлім болды. Форум шеѕберінде бірќатар ісшаралар ґткізу жоспарланып отыр. Бўл жиын облысымызєа ќосымша шетелдік инвестиция тартуєа, ґѕірдіѕ инновациялыќ ќўрамын дамытуєа ыќпал етпек. Облыстыќ индустриялыинновациялыќ даму басќармасы басшысыныѕ орынбасары Анар Айтќазинніѕ мјліметі бойынша, аталмыш форум жўмысына орталыќ жјне жергілікті мемлекеттік органдардыѕ, даму институттарыныѕ, ўлттыќ компаниялардыѕ ґкілдері ќатысады. Сонымен бірге, бўл шараєа Ќазаќстанныѕ јр облыстарынан, Ресей Федерациясыныѕ Алтай, Омбы, Томск, Новосібір ґѕірлерінен, Башќўртстан Республикасынан делегациялар ќатысады деп кїтілуде. Форум баєдарламасында кґрмелер, облысымыздыѕ ірі кјсіпорындарын аралау, мјденидемалыс іс-шараларын ўйымдастыру ќарастырылєан. Айталыќ, Павлодар облысыныѕ инновациялыќ жобалары кґрмесінде энергетика, фармацев-

3

тика, мўнай-химия, агроґнеркјсіптік кешен, тау-кен ґндірісі салалары бойынша озыќ жобалар ќатысушылар назарына ўсынылады. Баспасґз мјслихатында, сондайаќ, Железин ауданыныѕ јкімі Ќабиболла Абушахманов баяндама жасады. Ќабиболла Аманўлы ауданныѕ егіс алќабы жыл сайын кеѕейіп келе жатќанын сґз етті. Биыл егістіктіѕ жалпы ауданы 142,0 мыѕ гектарды ќўрады, бўл кґлем былтырєы кґрсеткішпен салыстырєанда 105 пайызєа артќан. Соѕєы бірнеше жылда ґсімдік шаруашылыєында су ресурстарын саќтау технологиясы кеѕінен енгізілуде. Мјселен, биыл осы технология бойынша егілген дјнді даќылдар алќабы жалпы егін алќабыныѕ 51 пайызын ќўрайды.

- Аудандаєы суармалы егістіктердіѕ дамып келе жатќанын ерекше атап ґткім келеді. Їстіміздегі жылы «Пахарь», «Алтынды–ПВ» секілді шаруа ќожалыќтарыныѕ егістік алќабы 2805 гектарды ќўрап отыр. Бір єана «Пахарь» шаруа ќожалыєын мысалєа келтірсек, ќазіргі кезде мўнда жўмысшылар їдемелі индустриялыќинновациялыќ даму баєдарламасы арќылы 8200 гектар алќапќа суармалы жїйені енгізу жалєастыруда. Жобаныѕ жалпы ќўны 4 миллиард 200 миллион теѕгені ќўрайды. Жалпы айтар болсаќ, мемлекеттіѕ

ќолдауымен ауданныѕ орта жјне ірі тауар ґндіруші шаруашылыќтары белсенді ќалыптасып келеді, - деді аудан јкімі. Железин ауданында суармалы алќаптардыѕ кеѕеюімен ќатар, ауылшаруашылыќ ґнімін арттыруєа да баса кґѕіл бґлінуде. Жыл сайын мўнда мал басы кґбеюде. Айталыќ, «Благодатное» шаруа ќожалыєы «Сыбаєа» баєдарламасы арќылы 155 бас аналыќ ірі ќара мал сатып алу їшін 30 млн. теѕге кґлемінде несиеге ќол жеткізді. Брифинг барысында шалєайдаєы елді мекендерде отандыќ телевизия арналарыныѕ тапшылыєы сґз болды. Мјселен, Ресеймен шекаралас Есќара, Жаѕабет, Моисеевка ауылдарында тўратын жўртшылыќ отандыќ телеарналарды тамашалаудан ќиыншылыќ кґруде. Бўєан ќоса, бўл жерлерде ќазаќстандыќ ўялы байланыс ќызметі аќсап тўр. Аудан јкімі бўл мјселеніѕ таяу арада толыќ шешілетінін жеткізді. Жуырда аталєан елді мекендерде тўрєындарды «Отау-ТВ» отандыќ спутниктік телеарналарєа ќосу шаралары жїргізілді. Болашаќта шалєайдаєы барлыќ аймаќтарда ќазаќстандыќ телехабарлар таратылып, ўялы байланыс станциялары ўйымдастырылады деп сендірді аудан басшысы. Ј.ЕРІКЌЫЗЫ.

Шу ќайдан шыќты?

16 ќыркїйек кїні саєат 00.50 шамасында Павлодар ќаласы бойынша ќўлаќты жарєан јлдебір ќатты шу естілген. Тїнгі тыныштыќты бўзып ќоймай, біраз жўртты шошытып-їркіткен дыбыстыѕ ќайдан шыќќаны јлі белгісіз. Интернет беттерінде осыєан байланысты жўртшылыќ тїрлі жорамал айтуда. Біреулердіѕ долбарлауынша, ќатты дыбыс ґндірістік жарылыстыѕ салдары (жылу-электр орталыєында осы тектес апаттар орын алатыны белгілі) болса, басќалары мўндай шу бўрын басќа ґѕірлерде де естілгенін, себебі басќада екенін айтып баєуда. Елдіѕ ќўлаєын елеѕдетіп, сансаќќа ой жїгірткен ќўбылыстыѕ жай-жапсары туралы білу їшін

облыстыќ тґтенше жаєдайлар департаментіне хабарласќан едік. Сауалымызєа аталєан мекеменіѕ баспасґз ќызметініѕ жетекшісі Ажар Абылќайырова былай деп жауап берді: - 15-16 ќыркїйек кїндері аралыєында Павлодар облысы аумаєында ешќандай тґтенше оќиєа тіркелген жоќ. Ќала тўрєындарыныѕ мазасын алєан ќатты шу туралы да дабыл-хабар тїспеді. Осылайша, ќўзырлы мекеме ґкілдері жўрт алаѕдайтындай оќыс оќиєаныѕ болмаєанын айтуда. Јзірге жылу-электр орталыєы басшылыєынан да ешќандай мјлімдеме тїскен жоќ. Н.ЌАНАТБЕКЎЛЫ.

Бет ќатталып жатќанда: «Павлодарэнерго» АЌ баспасґз ќызметі жўртты дїрліктірген оќиєа бойынша тїсініктеме берді. Ќатты дыбыс Павлодардаєы №3 жылуэлектр станциясында жїргізіліп жатќан модернизациялау жўмыстарына байланысты шыќќан. Жоспар бойынша ќазіргі кезде жґндеуден ґткен ќазандыќ бу-ауа арќылы тазалануда. Бўл – їздіксіз жўмысты бастауєа ќажетті шаруа. Десе де, ќазандыќты тазалау шаралары ќоршаєан ортаєа ешќандай залал тигізген жоќ. Себебі, ауаєа зиянды ќалдыќтар шыєарылмады, делінген мјлімдемеде.

Ќазаќстандыќтар бўдан былай egov.kz порталы арќылы ґзініѕ «кредиттік тарихын» 15 минут ішінде біле алады.

4

17 ќыркїйек, сейсенбі, 2013 жыл

ДЇНИЕ-ДУМАН

«Ќымбат маєан

www.saryarka-samaly.kz

ШАЋАР ШЫРАЙЫ еттім. Барлыќ жерлестеріме тілейтінім, денсаулыќтары зор, жўмыстары жемісті, болашаєы жарќын болсын. Жыл сайын Ќала кїнін аман-есен ќарсы алып, атап ґтуге жазсын! – деді ол.

ќиыршыєы ќўмыѕныѕ!» Басы 1-бетте

Павлодар ќаласыныѕ јкімі Оразгелді Ќайыргелдинов Ќала кїніне арналєан салтанатты шараны ќўттыќтау сґзбен ашты.

- Ќўрметті павлодарлыќтар, ќала ќонаќтары! Барлыќтарыѕызды Ќала кїнімен ќўттыќтаймын! Бўл мереке - жас ўрпаќ пен аєа буынды, тїрлі ўлт ґкілдерін біріктіретін кїн. Ќазіргі таѕда заманєа сай кґркейіп келе жатќан ќаламызєа баршамыз сїйсініп ќараймыз. Ќаланыѕ јлеуметтік дамуына кјсіпорындар, білім, мјдениет, спорт, денсаулыќ саќтау мекемелері сїбелі їлесін ќосуда. Аянбай еѕбек еткендеріѕіз їшін ґз атымнан алєысымды білдіремін. Туєан елді, жерді сїю, маќтаныш ету – біздіѕ парызымыз. Шаћарымыздан шыќќан белгілі ґндіріс, бизнес, єылым тарландарыныѕ салєан сара жолын жалєастыру - бїгінгі кїнніѕ талабы. Елбасы Нўрсўлтан Јбішўлы Назарбаев атап ґткендей, ел бірлігі - еѕ асыл ќасиет. Тек бірлесіп ќана біз алєа баса аламыз. Бїгін біз «Ќазаќстан-2050» стратегиясын іске асырудамыз, - деген шаћар басшысы ќол жеткен табыстарды тізбеледі. Павлодарлыќтар јртїрлі салаларда жоєары жетістіктерге куј болуда. 2010-2014 жылдарєа арналєан їдемелі индустриялыќ даму баєдарламасы бойынша 40 инвестициялыќ жоба жїзеге асырылуда. Облыс јкімініѕ тапсырмасымен Павлодар ќаласыныѕ 7 негізгі даму баєыты аныќталды. Олар – ќолжетімді баспана, индустриялыќ аймаќты дамыту, спорт ќалашыєын салу, ќауіпсіз ќала атану, ќаланыѕ ауылдыќ аймаєын дамыту. Биыл 50 мыѕ шаршы метр тўрєын їй ќолданысќа енгізілді. Енді жыл сайын 400 мыѕ шаршы метр баспана салу міндеті тўр. Тўрєын їй ќўрылыс жинаќ банкі жїйесі бойынша тиімділігін кґрсетуде. Таяуда арендалыќ 72 пјтер тапсырылды. Жалпы, биыл барлыєы 144 отбасы ќоныс тойын тойлады. Ќўрылыс жалєасуда. Жаѕа спорттыќ алаѕдар салынды. «Балапан» баєдарламасы бойынша 320 орындыќ балабаќша ќайта ќалпына келтірілді. Усолка шаєын ауданында Назарбаев зияткерлік мектебі есігін айќара ашты. Кенжекґл ауылында 600 орынєа арналєан мектептіѕ ќўрылысы басталды. Кґп ўзамай ќаланыѕ Амангелді-Ворушин кґшелері ќиылысында 1200 оќушыєа білім беретін мектеп салынады. Мўныѕ бјрі – ќалалыќтар їшін зор ќуаныш, ерекше тарту. Павлодарлыќтар ќаланы кґркейтуге зор еѕбек сіѕіруде. Јсіресе, ардагерлерге айтар алєысымыз мол. Біз бјріміз біргеміз, бір халыќпыз. Јр отбасында береке, баќыт тілеймін, деді Оразгелді Јлиєазыўлы. Ќўттыќтаудан кейін шаћар басшысы ќаланыѕ дамуына ґлшеусіз їлес ќосќан бірќатар еѕбек иелеріне «Павлодар ќаласыныѕ Ќўрметті азаматы» атаєын салтанатты тїрде табыстады. Мўндай мјртебеге 8 тўлєа ие болды. Олар Аубанова Гїлфаз Кенжетайќызы, ЌР ДСМ Медициналыќ жјне фармацевтикалыќ ќызмет жґніндегі комитеті Павлодар облысы бойынша департаментініѕ директоры; Галеев Минир Хамитўлы, Павлодар облысыныѕ татар-башќўрт мјдени бірлестігініѕ тґраєасы, Ќазаќстан Халќы ассамблеясыныѕ мїшесі; Горбунов Сергей Александрович, республикалыќ «Казахстанская правда» газетініѕ Павлодар облысы бойынша меншікті тілшісі; Данбай Шухрат Абдурашитўлы, «Павлодар мўнай-химия зауыты» АЌ-ныѕ бас директоры, «Нўр Отан» ХДП облыстыќ филиалы Саяси кеѕесі бюросыныѕ мїшесі; Дїйсеков Елеусіз Фазылўлы, Олимпиялыќ резерв дайындау орталыєыныѕ директоры, Спорт саласыныѕ ќўрметті ќайраткері; Сабырханова Јлия Жјкенќызы, Павлодар медицина колледжі медицина жјне фармацевтика саласы орта ќызметкерлеріне ќосымша білім беру орталыєыныѕ директоры, ЌР Білім беру ісініѕ

їздігі; Стричишин Василий Васильевич, Павлодар ќаласы Индустриалды ауданыныѕ атќару комитетініѕ тґраєасы, таєы да басќа лауазымды ќызметтер атќарєан; Сыздыќов Серім Уахапўлы - Є.Сўлтанов атындаєы облыстыќ аурухананыѕ бас дјрігері, емдеу саласындаєы еѕбегі їшін бірќатар мемлекеттік, халыќаралыќ марапаттардыѕ иегері. Біз Ќўрметті азамат атаєын алєан јріптесіміз, республикалыќ «Казахстанкая правда» газетініѕ меншікті тілшісі Сергей Горбуновты сґзге тартќан едік: - Шынымды айтсам, еѕбегім осынша баєаланады деп ойламаєан едім. Толќыєанымнан дауысым да дўрыс шыќпай тўр. Мўны жерлестерімніѕ маєан берген жоєары марапаты деп есептеймін. Мен осы ќалада тудым, еѕбек еттім. Барым да, Отаным да – осы ќала. Павлодар Ќазаќстанныѕ еѕ кґркейген, еѕ кґрікті ќаласы болсын деп тілеймін. Меніѕше,

бўл дјрежеге біз јлдеќашан жеттік те! – деді Сергей Александрович. Таєы бір марапат иесі, Павлодар медицина колледжі медицина жјне фармацевтика саласы орта ќызметкерлеріне ќосымша білім беру орталыєыныѕ директоры Јлия Сабырханова да риясыз кґѕілін былай жеткізді: - Жўртшылыќтыѕ мені осыншалыќ сыйлап, ќўрметтегеніне ризамын. Ел ќатарлы еѕбек

Ќўралай ШАЙМАРДАНОВА, С.Торайєыров атындаєы ПМУ ќызметкері, ќала тўрєыны: - Мен їшін бўл мереке ерекше маѕызды. Ґзімді туєан жерімніѕ патриотымын деп санаймын. Сондыќтан, ауа райыныѕ ќолайсыздыєына ќарамай, басќа да жерлестеріммен бірге Ќала кїнін атап ґту їшін орталыќ алаѕєа келдім. Бўл мереке барысында ќол жеткізген табыстарымыз паш етіліп, ќызыќты шаралар ґткізілуде. Барша павлодарлыќтарды Ќала кїнімен ќўттыќтаймын!

*** Бўдан кейін кґпшілік алдында жас шаѕыраќ иелерініѕ шеруі ґтті. Баќытты жўптардыѕ ќатарында Штырбулов Зымрат жјне Шолпан Ахметова да болды. Олардыѕ ќуанышында шек жоќ. «Їйлену тойымызды жуырда єана ґткізген едік. Енді, міне, ќала жўртшылыєы алдында ќошемет кґрсетілуде. Барлыєына айтар алєысымыз мол», дейді олар. Біз де жарасым тапќан жас жўбайларєа баќыт тілеп, ќол бўлєадыќ. Жаѕа туєан нјрестелерін кеуделеріне ќысќан жас ата-аналар да марапатќа бґленді. Дїниеге енді келген бґбегімен сахнадан кґрінген жўптардыѕ бірі - Абзал жјне Наєима Паруовтар.

- Сјбиіміз - Алмагїлді жуырда єана перзентханадан шыєардыќ. Дїниеге келісімен кґпшілік алдында ыќыласќа бґленуін зор баќыт деп есептейміз. Болашаєы жарќын болсын!

– дейді ќуанышты жаќсы ырымєа балаєан јке мен ана. Сјл кейін сахна тґрінен кґпбалалы отбасылар, «Алтын той» иелері, ґз мамандыєыныѕ їздіктері, ќаланыѕ кґріктендіру жґніндегі тїрлі сайыстарыныѕ жеѕімпаздары бой кґрсетті. Марапаттау рјсімінен кейін кґпшілік ќазаќ эстрадасыныѕ белгілі ґкілі – «Бјйтерек» тобыныѕ, облыстыќ Иса Байзаќов атындаєы филармонияныѕ, «Жайдарман» мїшелерініѕ јн шашуын тамашалады. Айта кетерлігі, мерекеге орай тїрлі спорттыќ шаралар орталыќ кґшелерде, шаєын аудандарда, ќалаєа ќарасты ауылдыќ мекендерде де ґткізілді. Барлыєында мерекелік кґѕіл-кїй, ыстыќ ыќыластар танылды. Мереке жаєажайдаєы отшашумен аяќталды. Мерейіѕ асќаќтай берсін, сїйікті шаћарымыз! Арќалы аќын Ќалижан Бекќожин жырлаєандай, «Ќымбат маєан ќиыршыєы ќўмыѕныѕ!»

Мерекелік шарадан кґріністер.

Екібастўзда табысы кїнкґріс деѕгейінен тґмен отбасылар саны 2%-дан 1,5%-єа дейін тґмендеді. Бўл - «Жўмыспен ќамту–2020» баєдарламасыныѕ жемісі.

ДЈУЛЕТ

17 ќыркїйек, сейсенбі, 2013 жыл

www.saryarka-samaly.kz

5

Таулы ґлкеден турист арылмасын десек... Баянауылды јлемге јйгілі туристік ґлке ретінде таныту їшін не істеу керек? Білетіндер «Алыс-жаќын шетелден, республиканыѕ тїкпіртїкпірінен келетін ќонаќтарєа кґрсетілетін ќызмет сапасын арттыру керек» дейді. Енді бірі «Ўялы байланысты оѕ жолєа ќойєан дўрыс» дегенді алєа тартады. «Ґзен-кґлдер, тау-тґбелер кїл-ќоќыстан ада болєаны абзал» деп ќостайды їшіншілері. Шетелде жиі болатындар: «Заман талаптарына жауап беретін ерекше ќонаќ їйлер болуы шарт» дейді. Ал біздіѕше, туристерді кґптеп тарту їшін, еѕ алдымен Баянєа апаратын жол таќтайдай болуы тиіс. Јйтпесе, шўрыќ-тесік, ойлы-ќырлы жолмен туристерді ќуантып емес, ќапаландырып аламыз. Сонда ќайтпек керек? Бўл баєытта ќандай жўмыстар атќарылуда? Болашаќќа нендей шаруалар жоспарланєан? Осы жјне ґзге де ґзекті сўраќтарєа Баянауыл аудандыќ тўрєын їй-коммуналдыќ шаруашылыєы, жолаушылар кґлігі жјне автокґлік жолдары бґлімініѕ ґкілдері жауап берді.

Фархат ЈМІРЕ Бґлімніѕ бас маманы Зейнолла Ќинаятовтыѕ айтуынша, тамыз айыныѕ соѕында Жасыбай кґліне баратын тасжолдыѕ 8 шаќырымдыќ аумаєына орташа жґндеу жўмыстары басталєан. Ол їшін республикалыќ бюджеттен 66,154 миллион теѕге ќарастырылєан. Сонымен ќатар, аудандыќ ќазынадан 8,232 миллион теѕге бґлінген. Бїгінде бўл аймаќта жўмыс ќызу жїріп жатыр. Жўмыс ќазан айыныѕ соѕында аяќталады деп кїтілуде. Жґндеу жўмыстарымен айналысып жатќан павлодарлыќ «ДорСтрой» жауапкершілігі шектеулі серіктестігініѕ мамандары: «Жасыбай кґліне баратын жолды шама-шарќымызша сапалы етіп жґндеуге кїш салудамыз. Себебі, Баянауыл – біздіѕ облыстыѕ єана емес, тўтас республиканыѕ маќтанышы. Сондыќтан бўл жаќтыѕ жолы теп-тегіс болуы керек. Еѕ бастысы, жолаушыларєа ешќандай кедергі келтірмеуі тиіс. Біз де Жасыбай кґлініѕ жаєасына келіп, отбасымызбен тыныќќанды жанымыз сїйеді. Міне, сондай баќытты шаќтарда «Бўл жолда біздіѕ де ќолтаѕбамыз ќалєан!» деп маќтанып отырєанєа не жетсін?! Ал ауыз толтырып маќтану їшін жолды да сапалы жасау керек. Біз осыєан мјн береміз», - дейді. Жуыќ арада Баянауылдыѕ туристік нїктелеріне ќатынау жеѕілдей тїспек. Олай дейтініміз, ауданда бірнеше жаѕа жолдыѕ ќўрылысы басталмаќ. Зейнолла Ќинаятовтыѕ

сґзінше, Жасыбай кґлі мен Торайєыр ауылыныѕ (ара ќашыќтыєы – 12,2 шаќырым) аралыєына жол салынады. Сондай-аќ, Жасыбай кґлі -

Ќўндыкґл – Жаѕажол баєытында да (ара ќашыќтыєы – 43,6 шаќырым) жаѕа жол пайда болмаќ. Бўл жол Ќоѕыр јулие жартасы мен Біржанкґл кґлін басып ґтеді. Торайєыр ауылынан Сўлтанмахмўт Торайєыровтыѕ кесенесіне дейінгі аралыќта да (3 шаќырым) жаѕа жол салынбаќ. Жергілікті мамандар мен «Жер кадастрыныѕ єылыми-ґндірістік орталыєыныѕ» ґкілдері таяу уаќытта жобалау јрі шекараларды бекіту жўмыстарын жїргізбек. Осыдан кейін жолдардыѕ жобалыќ-сметалыќ ќўжаттары јзірленеді. Осыдан біраз уаќыт бўрын Баянауыл ауданыныѕ јкімі Ернўр Јйткенов облыс јкімініѕ ресми ґкілдігі ўйымдастырєан брифингте ґѕірдегі автокґлік жолдарыныѕ ахуалына ерекше тоќталып ґтті. Аталєан жиында Баянауыл басшысы «Биыл аудандыќ маѕыздаєы автокґлік жолдарын ќысќы жјне жазєы мезгілдерде ќалыпты ўстау їшін 7 миллион теѕгеден астам ќаржы бґлінді» деді. Деректерге сїйенсек, бїгінде ќарастырылєан ќаржыныѕ 3 миллион 800 мыѕ теѕгесі игерілген. Жыл аяќталуєа јлі їш ай бар. Сондыќтан, ќалєан ќаржы да тиісті жўмыстарєа жўмсалатыны даусыз. Сонымен

ќатар, 2013 жылы Ќўндыкґл - Жаѕажол, Баянауыл - Угольное, Ќарашат - Жаѕа Жайма жолдарына орташа жґѕдеу жўмыстарыныѕ жобалыќсметалыќ ќўжаттарын јзірлеуге жергілікті ќазынадан 2 миллион теѕгеге жуыќ ќаржы ќарастырылєан. Аудандыќ маѕызы бар жолдарєа аєымдыќ жґндеу жўмыстарын жїргізу їшін жергілікті бюджеттен 12,6 миллион теѕге бґлінген. Бїгінде ќаржыныѕ жартысынан астамы ќажетке жаратылды. Яєни, Ќаражар - Кїркелі, Баянауыл - Угольное, Ќўндыкґл - Жаѕажол автокґлік жолдарына, Мјшћїр Жїсіп Кґпейўлы кесенесініѕ жјне Бірлік ауылыныѕ кіреберістері жґнделді.

- Ауылішілік жолардыѕ жаєдайын да басты назарда ўстаймыз. Бўл баєытќа да ќажетті ќаржы бґлінді. Бїгінде Ўзынбўлаќ - Аќши автокґлік жолына аєымдыќ жґндеу жўмыстары жїргізілуде. Ол їшін Баянауыл ќазынасынан 1 миллион 991 мыѕ теѕге жјне республикалыќ бюджеттен 1 миллион 990 мыѕ теѕге ќарастырылды. Сонымен ќатар, Майќайыѕ кентініѕ кіреберіс жолына да жґндеу жўмыстары жїргізілді. Ол їшін жергілікті бюджеттен 16 миллион теѕгеге жуыќ ќаржы ќўйылды. Биыл кґктемде ќардыѕ кїрт еруінен жјне жауыншашынныѕ молдыєынан аудандыќ маѕыздаєы Баянауыл – Угольное баєытындаєы жолдыѕ Лекер учаскесіндегі су ґткізу ќўбырын жјне Теѕдік – Ўзынбўлаќ баєытындаєы жолдыѕ бірќатар учаскелерін су шайып кетті. Осыєан байланысты облыстыќ бюджеттен 10 миллион теѕгеден астам ќаржы бґлініп, аталєан жол бґліктері толыќтай ќалпына келтірілді, - деген болатын Е.Јйткенов. Жалпы, Ќазаќстанныѕ ќай тїкпіріне барсаѕыз да, алдыѕыздан жол проблемасы кесекґлденеѕдеп шыєа келеді. Біздіѕше, табиєаты јсем, жері сўлу Баянаулада жол мјселесі болмауы тиіс. Дўрысы, таулы ґлкеден турист арылмасын десек, жолымыз таќтайдай болсын! Баянауыл ауданы. Суреттерді тїсірген - автор.

АДАМ – ЕЅБЕГІМЕН АСЌАЌ! Баянауыл ауданыныѕ орталыєында Ислам Солтанјлин есімді азамат тўрады. Ќарапайым єана шаруа адамы. Јріптестерініѕ айтуынша, ґз ісіне ыждаћаттылыќпен ќарайды. Бойындаєы ынта-жігерін јрдайым сїйікті ісіне арнайды. Ол «Баянауыл» ўлттыќ мемлекеттік табиєи паркінде орманшы болып жўмыс істейді. Исламныѕ јкесі Балєабай аќсаќал да, атасы Наєым да орманшы болєан. Яєни, бўл кјсіп атадан балаєа мирас болып келеді. Исламныѕ ґзі 2004 жылдан бастап орман шаруашылыєыныѕ бел ортасында жїр. Жалпы, оныѕ алєан білімі, меѕгерген мамандыєы да - орман шаруашылыєы. Алдымен аудандаєы кјсіптік лицейді тјмамдайды. Одан кейін Павлодар ќаласындаєы технологиялыќ колледждіѕ студенті атанады. Бўдан бґлек, Ислам Балєабайўлында С.Торайєыров атындаєы Павлодар мемлекеттік университетініѕ дипломы бар. Теориялыќ білімін, жинаќтаєан мол тјжірибесін сїйікті ісіне арнап келе жатќан ол: «Орман – Отан байлыєы. Оны саќтау - баршаныѕ міндеті. Осынау абыройлы ќызметті таѕдаєаныма разымын. Себебі, бўєан дейін бўл істе меніѕ јкем мен атам ґз ќолтаѕбаларын ќалдырєан. Атадан ќалєан кјсіпті меніѕ де жалєастырєаным дўрыс ќой», - дейді. Орманды ґрттен ќорєау, кїл-ќоќыстан

Атадан ќалєан абыройлы кјсіп тазарту, жаѕа кґшеттер отырєызу, ґртенген аєаштарды ќалпына келтіру. Бўл - Ислам Солтанјлин секілді азаматтардыѕ атќаратын жўмысы. Былай ќараєанда аса ќиындыєы жоќ секілді бўл ќызметтіѕ. Ќўдай бетін аулаќ ќылсын, орманда ґрт оќиєасы сирек тіркеледі. Жаѕа кґшеттер тек кґктемде єана отырєызылады. Сонда орманшылар жаз бойы кїнделікті жўмысќа барып келгеннен басќа не бітіреді? Бўл біздіѕ пенделік ойымыз єой. Бўєан кейіпкеріміз ќандай ујж айтар екен.

- Орманшы болу - кез-келген жанныѕ ќолынан келе бірмейтін іс. Јр ќызметтіѕ ґзіндік ќиындыєы мен ќызыєы болады. Біздіѕ жўмыс табиєатпен, уаќытпен санаспауды ќажет етеді. Боранды, жаѕбырлы кїні жўмысќа шыєып, міндетімізді атќарамыз. Тїнніѕ бір уаєында дабыл ќаєылса, еш сґзге келместен ќызметімізге кірісеміз. Бір аптада бес рет жўмысќа шыєамыз. Ќажет болып жатса, демалыс кїндері де жўмыс

орнынан табыламыз. Біздіѕ кјсіпорындаєы жігіттердіѕ барлыєы осыєан даєдыланєан, дейді Ислам Балєабайўлы. Исламныѕ жары Баќытгїл «Ќазпошта» АЌ-

ныѕ аудандыќ филалында жўмыс істейді. Ўлы Јділет биыл орта мектепті тјмамдап, С.Торайєыров атындаєы Павлодар мемлекеттік университетініѕ ауыл шаруашылыєы факультетіне оќуєа тїсіпті. Ол да болашаќта јке жолын ќуып, орманшы болуды армандайды. «Ўлым: «Јке, мен де Сіздер секілді орманшы боламын» деп кґѕілімізді кґтеріп ќояды. Ізімізді жалєар осындай перзент сыйлаєан Аллаєа мыѕ да бір шїкір дейміз. Біраќ, мен оны «Сен орманшы боласыѕ» деп ќыстаєан емеспін. Баламныѕ жанына жаќын, кґѕілі ќалаєан ќызметті атќарєанын ќалаймын. Мен де бўл ќызметке жўмыс жоќтыќтан я болмаса јкешешемніѕ нўсќауы бойынша келген жоќпын. Жїрегім осы кјсіпті ќалады јрі атамнан келе жатќан абыройлы ќызметті жалєастырып, игі дјстїрді бўзєым келмеді. Жалпы, біздіѕ шаѕыраќта орманшыныѕ мјртебесі ќашанда биік. Јкеміз бізді осылай тјрбиелеген. Кабинетте отырып, ќалам-ќаєазды, заманауи техникаларды серік ететін адамдарєа ќараєанда, тау-тасты кезіп жїріп, табиєаттыѕ тосын жаєдайымен жиі арпалысатын біздіѕ ќызмет јлдеќайда мјртебелі секілді кґрінеді маєан», - деп аќтарылды Ислам Базарбайўлы. Ислам Солтанјлинніѕ айтуынша, Баянауылдаєы орманныѕ кґлемі жыл ґткен сайын артып келеді. Бўл сґздіѕ дўрыстыєына сенбесеѕіз, биік тауєа шыєып, айналаєа кґз тастаѕыз. Кґп жылдар бойы атќарылєан тынымсыз жўмыстыѕ нјтижесі кґзге ўрып тўр. Исламдай атпал азаматтар бар да Отанныѕ байлыєы оталмайды јрі орманныѕ шетін от алмаќ емес. Е.ЌЫЗДАРБЕК, Баянауыл ауданы. Суретті тїсірген - автор.

Осы жылєы отандыќ астыќтыѕ экспорттыќ јлеуеті 9 млн. тонна шамасында болады деп болжануда.

6

17 ќыркїйек, сейсенбі, 2013 жыл

ИМАНДЫЛЫЌ www.saryarka-samaly.kz

ЎРПАЌ

Тјрбиеніѕ

тґрт тірегі

Балаєа мейірімділік таныту жјне сїйіспеншілік кґрсету Тјрбие берудіѕ негізгі мјйегі мейірім мен сїйіспеншілікте. Јсіресе, кішкене балалар їшін оныѕ орны ерекше. Мўндай махаббатќа олар ќашанда шґлдеп тўрады. Олар тек сїйіспеншілікпен єана ґсіп-жетіледі десек, артыќ айтќандыќ емес. Бала кімнен мейірім кґрсе, сол адамды ерекше жаќсы кґреді. Јрдайым соны іздеп тўрады. Мейірімі мен сїйіспеншілігінен ажырап ќалмау їшін оныѕ айтќандарын орындауєа тырысады. Ґзі жаќсы кґрген кісіге еліктегіш келеді. Ендеше, сїйіспеншілік - бала тјрбиесіндегі негізгі ќаєида. Ал, Мўхаммед Пайєамбарымыздыѕ (с.є.с) балаларєа деген мейірімі тіптен ерекше еді. Жоєарыдаєы «Рафиє ибн Амр оќиєасы» - осыныѕ наќты дјлелі. Баланыѕ ќатесін тїзетіп, дўрысын їйретуде жазалаудыѕ ґзіндік орны бар екенін жоќќа шыєармаймыз. Біраќ жазалаудан бўрын еѕ јуелі мейірім мен насихаттыѕ јсері мол екенін ескергеніміз жґн. Себебі, балалар кґбіне жасаєан ќателіктерініѕ парќына бара бермейді. Мўндай жаєдайда балаларєа ўрсып-зекудіѕ пайдасынан зияны басым болуы кјдік. Їлкендердіѕ баланыѕ басынан сипауы, маѕдайынан сїйіп, иіскеуі яки ќўшаќтап арќасынан ќаєуы, кґтеріп ќўшаєында тербетуі - бјрі-бјрі балаєа оѕ јсерін тигізеді. Бала їлкенніѕ бўл ілтипатынан ґзін жаќсы кґретіндігіне сенеді јрі сол кісіге деген ќўрметі де артады. Ќўшаќтап, басын сипаєан кісіні ґзініѕ ќорєаушысы деп біледі. Зерттеушілер ќўшаќќа алынып, ќўштарлана сїйілмеген, басынан сипалып, маѕдайынан иіскелмеген балалардыѕ кейбір психологиялыќ ауруларєа ўшырайтынын дјлелдеуде.

Балаєа ќўлаќ асу Баланы јуелі тыѕдай білу керек. Сґйлеген бала ґзініѕ ішкі дїниесін ашып береді. Јр нјрсені дўрыс тїсінуге бала аќылы жете бермейді. Сол себепті олардыѕ не ойлап

Бірде мјдиналыќ бір кісі баќшасында ґсіп тўрєан ќўрмасына тас лаќтырєан баланы сїйреп отырып Пайєамбарымызєа јкелді. Бала жас та болса Ислам дінін ќабылдаєан Рафиє ибн Амр еді. Келген кісі ќатты кейіген сыѕайда. Ќабаєы ќатулы. Пайєамбарымыз болса, сол сабырлы ќалпын саќтады. «Балапаным, ќўрма аєашына неге тас лаќтырдыѕ?» деп сўрады. Бала: «Ќарным ќатты ашты. Ќўрма жегім келді»,- дегеннен артыќ сґз айтпады. Мўхаммед (с.а.у.) балаєа: «Жерге тїскенін жесеѕ же, біраќ ендігјрі ќўрмаларєа тас лаќтырма, жарай ма?» деді. Сосын баланыѕ басынан сипап, оєан «Уа, Алла Таєалам! Бўл баланыѕ ќарнын тойдыра гґр!» деп дўєа жасаєан екен. Біріншіден, алдына ашумен алып келген балаєа, оныѕ кінјлі екенін біле тўра неге Пайєамбарымыз салєан жерден ўрыспады? Ґйткені, балаєа ўрысќаннан гґрі оєан жаќсы кґретініѕді білдіру аса маѕызды. Психология єылымында дјлелденген бала тјрбиесінде ерекше маѕызы бар тґрт јрекетке тоќталып ґтейік. тўрєанын білу ќажет. Біз кґбіне баланы ќателікке ўрындырєан себептерді іздемейміз. Дереу ґзіне ўрса жґнелеміз. Жоєарыдаєы Рафиє ибн Амр оќиєасында пайєамбарымыз оєан дереу дїрсе ќоя берген жоќ, «Јй, оѕбаєан! Біреудіѕ баќшасында неѕ бар?! Енді тас лаќтырады екенсіѕ кґресіѕді кґрсетем, ќолыѕды тура кесем!» деп ўрысќан жоќ. «Неліктен тас лаќтырдыѕ?» деп, онымен тілдесті. Бала себебін айтты. Ќарны ашќаны, ќўрма жегісі келгендігі аныќталды. Аш баланыѕ мўндай јрекетке баруы табиєи жаєдай екені сґзсіз. Не істесе де дереу жазалауєа жїгірмей, алдымен баланы сґйлетіп, тыѕдай білу ќажет.

Балама нјрсе кґрсету Ата-аналардаєы ќателіктердіѕ бірі - баланы не болса содан тыйып, ісјрекетін шектей беруі. Баланыѕ ќате ќылыєын тыйєан кезде, орнына басќа бір дўрыс нјрсені кґрсету керек. Олай болмаєанда, баяєы істеген ќателіктеріне ќайта басуы я болмаса ќырсыќ мінезділікке бейімделуі мїмкін. Мысалы, бала ыдыс-аяќпен ойнаєысы келгенде, дереу ќолынан ыдысты жўлып алєаннан гґрі «ойнасаѕ, мј, мына сынбайтын ыдыспен ойна» деп оєан басќа ыдыс беру керек. Їйдіѕ керегелерін сызєыштап ойнаєан баланыѕ ќолына дереу басќа бір дјптер яки ќаєаз ўстатып: «сызсаѕ мынаєан сыз», «жїгірсеѕ, мўнда емес ана жерде жїгір», «кґрсеѕ, бўл фильмді емес, ана фильмді кґр» деген секілді баламаларды кґрсетуіміз ќажет.

Ќазіргі кезде ќалада балалар баратын ойын залдары мен кинотеатрларда кґрсетілетін фильмдер бала тјрбиесіне, мінезќўлќына залалды болуы мїмкін. Сондыќтан балаларєа ана жерге, мына жерге барма дегеннен гґрі, оларєа басќа жаєдай жасау керек. Їйге компьютер алып, зияны жоќ ойындар мен фильмдердіѕ СD-лерін дайындап, ойын ойнап, кино кґретін уаќыттарын белгілеу дўрыс.

Тілек тілеу немесе балаєа бата беру Ата-ана ќашанда баласыныѕ тілегін Ќўдайдан сўраєаны жґн. Бўл барлыєымыз їшін маѕызды. Кґптеген хадистерде баласыныѕ тілеуін тілеген ата-ананыѕ дўєалары ќабыл болатындыєы айтылєан. Пайєамбарымыз жоєарыдаєы оќиєада балаєа дўєа ету арќылы дўєаныѕ маѕыздылыєын білдіруде. Ќорыта келгенде, адамєа јр жасќа сай тјлім-тјрбие беруде ўлаєаты мол тамаша ўстаз, аќиыќ Пайєамбардан алар їлгіміз кґп. Оныѕ бала тјрбиесіне ќатысты кґрегендігі жоєарыдаєы бір оќиєамен єана шектелмейді. Кезінде тўтастай бір ќоєамды жамандыќтан тыйып, жаќсылыќќа тјрбиелеген хазіреті Мўхаммедтіѕ (с.а.у.) ґмірі мўќият зерттелуі тиіс. Ол - бала тјрбиесінде ќиындыќ кґріп жїрген ата-аналар мен педагогтар їшін таптырмас їлгі.

Ќайрат ЖОЛДЫБАЙЎЛЫ, Исламтанушы.

Шыбын ќанатындаєы дерт пен шипа Ќ

азір єой, кеседегі шайыѕызєа шыбын тїсе ќалса ойланбай тґге саласыз. Тіпті, шыбын ызыѕы естілген жердіѕ тамаєын ішпей шіренетіндер де бар. Неге? Себебі, біз шыбынныѕ денесінде ауру тудыратын зиянды микробтар болатынын жаќсы біліп, содан жиіркенеміз. Оныѕ їстіне молшылыќта, тоќшылыќта жїрміз. Шыбынєа бола шай-суды тґге салсаѕыз, тамаќтанбай бўрылып кетсеѕіз, білесіз, ќиналмайаќ басќасын тауып ішіп-жейсіз. Ал, егер иен дала, ќаѕсыєан шґлде ќаталап отырып ішпек болєан соѕєы жўтым суыѕызєа шыбын тїссе

ќайтер едіѕіз? Тґге саласыз ба? Јрине, жоќ. Сонда ќайтпек керек? Ондай жаєдайда жиіркенсеѕіз де шыбынды ыдыстаєы суєа тўтас батырып жіберіп барып алып тастасаѕыз дўрыс болады. Себебі, «Егер біріѕніѕ сусыныѕа шыбын тїссе оны батырып алыѕдар. Ґйткені, оныѕ бір ќанатында індет, ал, екінші ќанатында шипа бар» деп сахих хадисте аныќ айтылады. Єалымдар осы хадисте айтылєан жайтты медициналыќ тўрєыдан зерттеп, шыбынды сусынєа тїгел батырудыѕ пайдасын айќындап кґріпті. Шыбындардыѕ ќўрсаќ ќуысында

жасуша тїріндегі паразиттер ґмір сїреді. Бўл паразиттер ґз тіршілігін жалєастыру їшін шыбынныѕ тыныс жолдары арќылы сыртќа шыєып тўруы керек. Ал, шыбынды сўйыќќа батырып тўншыќтырєанда осы жасушалар жарылып, соныѕ ішіндегі нјрселер шыбынныѕ денесіндегі ауру тудыратын микробтардыѕ зиянды јрекетін жояды екен. Міне, кґрдіѕіз бе, шыбын екеш, шыбынныѕ ґзініѕ зияны мен пайдасы бірге жїреді екен. Алла таєаланыѕ барлыќ жаратылысты тепе-теѕдікпен жаратуыныѕ кїмјнсіздігін осыдан-аќ айќындасаќ керек. Намыс.kz

ТАЅДАУ

Жанўя баќыты Адам баласыныѕ ґмірде баќытты болуына себепкер болатын нјрсе - ол ґзініѕ жанўясы. Сондыќтан, ислам дінінде жар таѕдауєа айрыќша кґѕіл аударады. Пайєамбарымыздыѕ (с.а.у) бір хадисінде: «Јйелді тґрт нјрсесіне ќарап таѕдайды: Байлыєына, тегіне, јдемілігіне жјне діндарлыєына. Сен діндарлыєы мен кґркем мінездісін таѕда» деген. Шындыєында, осы айтылєан тґрт нјрсеніѕ ешќайсысы да орынсыз емес. Егер сіздіѕ таѕдаєан жарыѕыздыѕ бойында аталєан байлыќ, тектілік, јдемілік жјне діндарлыќ бјрі бірдей табылса, нўр їстіне нўр болар еді. Біраќ, ґмірде бјрі біз ойлаєандай бола бермейді. Сондыќтан, таѕдау діндарлыќќа тїседі. Жоєарыдаєы хадисті тјпсірлегенде ислам єалымдары: «Байлыќты таѕдаєан адам тїбінде кедей болады, тегін таѕдаєан адам ґмірі ќор болады, јдемілікті таѕдаєан адам аќымаќ болады. Ґйткені, байлыќ бірде бар, бірде жоќ. Ал, јйелініѕ дјрежесі ґзінен жоєары болса, јйелі ґмір бойы сені адам ќылєан менмін деп тґмендетіп отырады. Сыртќы сўлулыќ та мјѕгілік емес. Уаќыты келгенде ол да жоєалады. Ал, имандылыєы ґмірініѕ соѕына дейін жїрегінде саќталады. Алла берген абырой мен таќуалыќќа ешќандай тектілік жетпейді. Діндар болєан адамєа Алла сўлулыќты, тектілікті жјне байлыќты береді. Бўл дїниеде ґміріне береке беріп, ол дїниеде мол ныєметтерге бґлейді» деген. Јлбетте, байлыќ, сўлулыќ жјне тектіліктен мїлдем бас тарту деген де ўєым жоќ. Таѕдаєан жарыѕ діндар жјне сўлу болса немесе діндар жјне бай болса немесе діндар жјне текті жердіѕ адамы болса ќўба-ќўп. Біраќ осы ќўндылыќтардыѕ еѕ абзалы діндарлыќ. Сондыќтан, Алланыѕ Елшісі (с.а.у) бізге діндарлыќты адам ґмірін жаќсартудыѕ негізі ретінде сипаттаєан. Шындыєында,

Алладан ќорќып, шариєаттыѕ шеѕберінде ґмір сїрген адам ќиянатќа жол бермейді. Жўбайы мен бала-шаєасы алдындаєы жауапкершілігін тїсінбеген ер адам болсын, јйел адам болсын ќиянат жасаушы болып табылады. Діндарлыќпен ќатар ислам ќош кґретін нјрсе - білімді болу. Ал білім алу ер мен јйелдіѕ екеуіне де бірдей міндеттелген. Бўл жайында Пайєамбарымыз хадисінде: «Білім талап ќылу барлыќ мўсылман еркек пен јйелге парыз», деген. Јйел адамєа жар таѕдауда еркектіѕ ќайырымды жјне мейірімді болуына кґп кґѕіл бґлінеді. Ќайырымды еркек болашаќта јйел мен балашаєасына ќатігез болмайды. Алланыѕ Елшісі (с.є.у.) хадисінде былай айтќан: «Сендердіѕ іштеріѕдегі еѕ жаќсыларыѕ јйелдеріѕе ќайырымды, мейірімді болєандарыѕ». Сондыќтан барлыєымыз балаларымызды їйлендірерде немесе болашаќ жар таѕдаєанда адамныѕ имандылыєы мен діндарлыєына кґѕіл бґлейік. Екі дїниеніѕ баќытына жеткізетін жјне ќандай сынаќ болса да сабырлыќ пен парасаттылыќ танытып, сол сынаќтан аман шыєуєа себепші болатын діндарлыќ. Діндар адам јрдайым Алланыѕ мјрћјметінде болады. Осыны жадымыздан шыєармайыќ, аєайын! Мјди АХМЕТОВ, Екібастўз мешітініѕ бас имамы.

ЄИБРАТ

Тура жолєа

бастайды Ќўран, бір жаєы - кїпірге ўрындыратын жјне тура жолєа тосќауыл болатын жайттардан саќтандырса, екінші жаєы аќиќатќа жетелейтін себептерге ынталан-дырады. Яєни, иманєа кедергі келтіретін тјкаппарлыќ, менмендік, жалєан намысќойлыќ, маќтаншаќтыќ, ќасарысу, менсінбеушілік, дїниеќоѕыздыќ пен надандыќ сияќты ќылыќтардан алшаќ тўруды їйрете отырып, оќу, ойлану, іздену, єибрат алу, алдыартын аѕдау, жаќсы уаєыз-насихат тыѕдауды, ізгі жолмен жїруді насихаттайды. Ќўранда екі жерде «дјнекер» сґзі ґтеді. Олардыѕ біреуі – «Маида» сїресініѕ 35аяты. Онда: «Јй, иман еткендер, Аллаћтан ќорќыѕдар. (Ќўран мен Жаратылыс кітабын оќып, ґздерін тануєа тырысќандар!)

Жаратушыларыѕныѕ алдында јдепті болыѕдар жјне оєан жаќындауєа дјнекер іздеѕдер (Їлкенді-кішілі нјпсілік, шайтани ќалауларыѕа ќарсы, сыртќы дўшпандарєа ќарсы) жићад етіѕдер (кїресіѕдер). Сонда єана аман ќаласыѕдар», – делінген. Таєы басќа аяттарда да «Біздіѕ жолымызда жићад етушілерді Біз де міндетті тїрде жаќсы жолдарымызєа саламыз», «Кімдекім Аллаћты шын жїректен ќўрметтеп, оєан ќарсы шыєудан ќорќатын болса, (ќиындыќтан) шыєар бір жол жаратады» деп айтылєан. Фетхуллаћ ГЇЛЕН, Дінтанушы, єалым.

Астана ќаласында кґкпардан І Азия чемпионаты аяќталып, Ќазаќстан ќўрамасы жеѕімпаз атанды. Аќтыќ ойында біздіѕ жігіттер ќырєыз кґкпаршыларын 4:2 есебімен ўтты.

ТАРИХ

www.saryarka-samaly.kz

17 ќыркїйек, сейсенбі, 2013 жыл

7

Ќазаќтыѕ кґрнекті аќыны Ќабдыкјрім Ыдырысовтыѕ туєанына - 85 жыл

Аќын мўражайы ашылмаќ

ХАЛЫЌ

Сондай сјуегейлік ќасиеттіѕ иесі – Ќайса Нўрєазыўлы. Ол - Май ауданы, Еѕбекші ауылыныѕ тумасы. Арєы атасы Елєонды аруаќты ірі баќсы болєан. Ќайса атаныѕ ќасиеті жайлы естеліктер ўшан-теѕіз.

«13 жасымда Ќайса атадан батасын алдым, 19 жасымда ќолынан ўзатты. Шїкір, атаныѕ оѕ батасын алдым. Онымен бір дастарќаннан дјм таттым, бір шаѕыраќта тўрып, тјрбиесін кґрдім», - дейді атаныѕ шјкірті бїгінде оныѕ орнын басќан баќсы, емші Сјнира апай. Кґріпкел атаныѕ батасын алып, шјкірті атанєан Сјнира Базарбайќызы Май ауылыныѕ ќўрмет тўтќан азаматшасы еді. Ол - тек Май ауылыныѕ єана емес, аты бїкіл елге жайылєан

халыќ емшісі. Ґз бойындаєы ќасиеті арќылы адамдарыѕ дертіне шипа берген асыл ана біздіѕ маќтанышыз еді. Осы орайда Салтанат Жўмабекованыѕ «Ел анасы – Сјнира апайєа арнау» ґлеѕіне їѕілсек: «…Шјкірті ќасиетті Ќайса атаныѕ, Дауа болєан жїрегіне талай жанныѕ, Ауылымныѕ маќтанышы Сјнира апа, Арнаймын ґзіѕізге жыр жолдарын. Дарыєан ќасиеті бабалардыѕ, Пірісіѕ аналар мен балалардыѕ. Ґзіѕе таєзым етіп, бас иеді, Ўрпаєы сан алуан халыќтардыѕ…», - секілді шумаќтардан халыќтыѕ емші апаєа деген ќўрметін, ыстыќ ыќыласын байќамау мїмкін емес. Осыдан 3 жыл бўрын, яєни 2010 жылдыѕ 19 ќарашасы кїні Май ауданыныѕ ќўрметті азаматы, ардаќты ана, ќадірлі јже, ел анасы Сјнира Базарбайќызы баќилыќ болды. Анамыздыѕ аяулы алаќанын кґрмеген, домбырасыныѕ їнін естімеген жан жоќ шыєар. Сондыќтан болар, Семейден, Ќараєандыдан, Май елінен келген азаматтар емші апаны соѕєы сапарєа шыєарып салуды ґздеріне борыш тўтты. Ќасиетті Ќайса ата мен Сјнира апаныѕ бірі - «ўстаз», бірі – «шјкірт» аталуыныѕ ґзі тарих їндестігі секілді. Баќсы ата мен Сјнира анамызды мјѕгі ўмытпау, рухын ардаќ тўту јр азаматтыѕ парызы деп білеміз.

М.ИМАНБАЕВ, Май ауданы.

ТАРИХ ТОЛЌЫНЫНДА

Арнау Ќайса ата аѕыз болєан баяєыдан, Естігем сері кґѕіл саяєынан... Есесін есерге еш жібермеген, Советтіѕ секембеген таяєынан. Кґнбеген тар заманда ноќталауєа, Бола ма сондай жанды жоќтамауєа! Шипасы тиген адам жас-кјріге, Есімін бола ма екен саќтамауєа! Талай жыл алдына кеп тізерлеген, Жалыќпай жаз емдеген, кїз емдеген. Алдынан ќўлан-таза айыєыпты Дјрігердіѕ дјрісінен тїзелмеген... Ґлеѕніѕ дерті бар ма ед бойымызда, Білмедім кґркем сґздіѕ сойымыз ба? Ќайса ата медет берсін аруаєы Азыраќ шашу шаштым тойыѕызєа! Єабит САПАРОВ, Баскґл ауылы Май ауданы.

ЌОЅЫР ЌОБЫЗДЫ ЌАЙСА БАЌСЫ (Дјуір сарыны)

АТА РУХЫНА Ќарлыєаштай су сепкен ќанатыѕмен, Дертке дауа, жанєа шипа табатын еѕ. Ќасиетті кґріпкел баќсы ата, Алєандар бар ґзіѕнен жаќсы бата. Болєан шыєар тегінде киелі адам, Содан болар басыѕа кие ќонєан.

120 жыл болыпты туєаныѕа Ќасиетті, киелі Ќайса атам. Ќасиетті бойдаєы ўстамаєан, Зиратыѕныѕ басына барып ќонєан. Ол адамєа ґзіѕніѕ киеѕ ќонса, Шјкірт деген атаќќа ие болєан. Аќшиман ґзіѕе ата, ќоныс болєан. Ќойлыбай - киелі жер ырыс ќонєан. Еске алып жатыр, ата, асын беріп, Ауылыѕ мјѕгі ґзіѕ дамылдаєан. Ґлсеѕ-даєы, есіѕдесіѕ еліѕніѕ, Топыраєын басќан таулы жеріѕніѕ, Тірілердіѕ ґзіѕе айтар тілегі, Топыраєыѕ торќа болсын жамылєан.

Сјуле ДЇЙСЕНБЕКОВА.

Ќасиетті Ќайса Ата Сґзі: А.Айман Јні: Ы.Ыдырысов Ґнер, дарын даналы, Сјуегейлі саналы. Ќасиетті Ќайса ата, Алаќаны аялы. Ата-бабам елінде, Алтын бесік жерімде. Малдас ќўрєан Ќайса атам, Аќшиманныѕ тґрінде. Жанєа дауа Ќайса атам, Жјрдем кґрді ќанша адам. Болжау, толєау, сыр-жўмбаќ, Барша елім тамсанєан. Мекенімде Ќойлыбай, Ќайса ата ќонєан жер. Ќалмаќ ќырєан ґѕірде, Атам баќсы болєан жер. Дара тўлєам, Ќайса атам, Дастан болєан јѕгіме. Ўлттыќ рухыѕ еліѕмен, Жасай берсін мјѕгіге. Ата-бабам елінде, Алтын бесік жерімде, Малдас ќўрєан Ќайса атам, Аќшиманныѕ тґрінде.

Сарыарќада кїѕіренген ќобыз їн, Сарнай берген Ќойлыбайда ќоѕыр їн. Таєат таппай ќиналєан шыбын жанєа Пана болды ќобыз їнді ќоѕыр їй. Ќобыз тартып, жігіт аєа ґткір кґзді, Анда-санда сараѕ айтќан ўтќыр сґзді, Алдындаєы тґрт кісілік ќўтырыќтыѕ Жынын басып, ќўдіреттіѕ барын сезді, Ќобыз їні дала тґсін жаѕєыртыпты, Ширыќтырды пірлері салєырттыќты, Жын, шайтан, марту сезім мјѕгїрттікті, Бјрін емдеп денедегі ќаѕќўрттыќты. Серектас, Ќалмаќќырылєан бўл бір тауда, Аќшиман, Баянтау мен Ќызылтауда. Аруаєы Ќойлыбайдыѕ жебегеннен Ќайсекеѕ мекендепті осы маѕда. Бўл ґѕірде Ќайса баќсы ґнер ќуєан, Аєылєан жанкештілер ойдан-ќырдан. Пірімен ќобыз їні ќосылєанда, Ќинаумен Ќайсекеѕді толєандырєан. Тыныштап, таєат тауып жан шынымен, Ўрєандай жын-шайтанды ќамшыменен. Ќайсекеѕ ќолдан жасап дјрі-дјрмекті Емдепті мїсјпірді тамшыменен. Топ-топ тобыр Ќойлыбайдыѕ ґѕірі, Їміті сырќаттардыѕ болєан ґмірі. Ќоѕыр ќобыз сарнатќан Ќайсекеѕе - Ауєан - дейді арќа елініѕ кґѕілі. Баќсы ґнері Ќайсекеѕніѕ тўлєасындай, Сыры жўмбаќ ўлы Ертістіѕ тўнбасындай, Шјкірттері Сјнира мен Рымкеші, Баќсылыќтыѕ, емшіліктіѕ жалєасындай. Ќайса баќсы атаєын алєан кезде, Абыройы асќаќтап тўрєан кезде, Сенбепті Ќайсекеѕніѕ ґнеріне, Жаланыѕ ау мен торын ќўрєан кезде. Милиция начальнигі Май ауданы, Есжанов болєан екен майталманы, Сол кезде Ќайсекеѕді тїрмеге ќамап, Ќылмысын дјлелдеп ол айта алмады. Есжанов Ќайсекеѕді ўрып-соќты, Жалєанды дјлел айтып бар мен жоќты, Мылтыќтыѕ дїмбімен екі бірдей, Сындырып ќабырєасын ўрып жыќты. Соќќы жеп баќсы ата ашыєыпты, Тїрмеден он сегіз кїнде ол шыєыпты. Киесі атты ма екен Ќайсекеѕніѕ, Есжанов ґз кґлігіне басылыпты. Емші ата, сјуегейлі баќсы ата, Ґмірге ќайта келмес, тапшы ата, Жебесін аруаєыѕ тірілерді, Баќ-байлыќ шыраєыѕды жаќшы, ата. Ќўдірет сезім берген аяныѕды, Бердіѕ бе ўрпаєыѕа таяєыѕды, Ер болып еліѕ їшін туєаныѕды, Сарнайтын ќобызыѕ бар баяу їнді. Ќобыз їн кїѕіреніп тўр ќўлаєымда, Жанып тўр аруаєыѕныѕ шыраєы да. Ґнеріѕ - Ќайса ата, елге мўра, Жеѕгенсіѕ ќилы ґмірдіѕ сынаєын да. Аќтан АЙМАН, Май ауданы.

Аќтоєай ауданы Јуелбек ауылындаєы Ќ.Ыдырысов атындаєы мектептіѕ музейі бўєан дейін этнографиялыќ мўражай ретінде ќызмет кґрсетіп келді. Биылдан бастап бўл нысан Ќабдыкјрім аќынныѕ жеке музейі ретінде ќайта жаѕєыртылуда. Бўл ретте аудан бюджетінен берілген ќаражатќа тиісті кїрделі жґндеу жїргізілді. Ќазірде музей жабдыќтарына тапсырыс беріліп, безендіру жўмыстары бастау алды. Айтќандай, бўл мўражайды ќўру 80-жылдардыѕ аяєында, ол кезде Октябрь орта мектебі аталады, тарих-география пјндерініѕ мўєалімдерініѕ ґлкетану баєытындаєы ізденіс жўмыстарыныѕ нјтижесінде ойластырылєан болатын. Мўєалімдер Айтуєан Рахимбекўлы Ќасенов, Айгїл Нјжмиденќызы Сїлейменова, Сатай Сїлейменўлы Смаєўловтардыѕ басќаруымен оќушыларымыз жергілікті тарих туралы мјлімет беретін экспонаттарды жинауєа кірісті. Мўражай экспонаттары ертедегі тўрмыстыќ ќўралдар, ауылымыздыѕ јйгілі соєыс жјне еѕбек ардагерлері, аќын-жазушыларыныѕ ґмірі мен шыєармашылыєына ќатысты арнайы бґлімдерге жинаќталды. Ендігі жерде, Ќабдыкјрім Ыдырысовтыѕ 85 жылдыќ мерейтойына орай, мектептіѕ мўражайы аќын шыєармашылыєына арналып отыр. Бўєан дейін жерлесімізге ќатысты жјдігерлердіѕ кґп бґлігін (грамота, естелік, сувенирлер, жазу ќўралдары, кітаптар) аќынныѕ жўбайы Бјтіш Ыдырысова жјне осы ауылда тўратын туыстары (Темірболат Байєабылов, Дјметкен Јбдієалымќызы) табыс еткен болатын. Ќазірде музейдіѕ жаѕаруына байланысты ќосымша ќўнды мјліметтер, суреттер, кітаптар, ќолданєан заттары жинаќталуда. Бўл орайда ќўрамында Г.Потанин атындаєы облыстыќ тарихи-ґлкетану музейініѕ директоры Гїлнар Нўрахметова, облыстыќ Бўќар жырау атындаєы јдебиет жјне ґнер музейініѕ директоры Роза Игібаева, ЌР Журналистер Одаєыныѕ мїшесі, фотожурналист Жўмаєали Сейтенов, суретші Жасыбай Ќабылдинов, облыстыќ «Сарыарќа самалы» газеті бас редакторыныѕ орынбасары Нўрбол Жайыќбаев бар ынталы топ бірќатар жўмыстарды атќаруда. Бўйыртса, кґп ўзамай ауылымызда їлкен ќуанышты оќиєа орын алмаќ. Јуелбек ауылындаєы орта мектеп бїгінде аќын есімін иеленген. ЌР Министрлер кабинетініѕ 1992 жылєы 9 шілдедегі №585 ќаулысы бойынша біздіѕ мектепке жерлесіміз, Ќазаќстан Жазушылар Одаєы басќармасыныѕ хатшысы, ќазаќ поэзиясыныѕ кґрнекті ґкілі Ќабдыкјрім Ыдырысовтыѕ есімі берілді. Кейінгі ўрпаќ аќын атасын маќтан тўтады. Оныѕ ґмірлік жолын ґздеріне їлгі-ґнеге санайды. Раиса ЖАЌБАЕВА, Ќ.Ыдырысов атындаєы орта мектептіѕ директоры, Јуелбек ауылы, Аќтоєай ауданы.

Суретті тїсірген - Жўмаєали Сейтенов.

«Ґткенсіз ел, тарихсыз жер болмайды» деген наќыл сґз бар. Ел арасына аты шыєып, атаєы жайылєан ќасиетті тўлєалардыѕ есімін бїгінгі ўрпаєы ќўрмет тўтып, маќтанышпен атайды. Јсіресе, кґкірегіне кґріпкелдік ќасиеті ќонєан, Тјѕір демеген, аруаќ жебеген киелі адамдардыѕ халыќќа тигізген шапаєаты да аз емес.

Мектеп ќабырєасында орнатылєан аќынныѕ ескерткіш-таќтасы.

Отандыќ єалымдар шежіреніѕ 80-90 пайызы шындыќќа жуыќ екендігін растап отыр. Генетиканыѕ кґмегімен шежіреніѕ ќай тўсы шындыќќа жаќын, ќай тўсы аѕызбен астасып жатќанын аныќтауєа болады екен.

8

ЗАМАНА

17 ќыркїйек, сейсенбі, 2013 жыл

www.saryarka-samaly.kz

Суррогат

Еѕбек ґтілі 300 жыл!

ана:

аєасыныѕ баласын туу кїнјєа жата ма? Суррогат таќырыбы баспасґз беттерінде жиі жазылєанымен, «Ит ќорыєан жерге ґш» демекші, ўрпаќты жасанды жолмен дїниеге јкелушілердіѕ ќатары кїннен-кїнге кґбейіп келеді. Бјлкім, бір перзентке зар болып жїрген отбасылар їшін бўл сауапты іс те шыєар. Јйтсе де елімізде суррогаттыќ жолмен нјрестелі болу заѕдастырылєаннан бері бўрын ґзіміз естіп-білмеген оќиєалар да жиі кґрініс беруде. Жаќында аталас туысымыз ќызын ўзатып, бізді де ќонаќќа шаќырды. Ќўда кїту кезінде осы їйге келін болып келетін жасы отыздан асќан кґзтаныс келіншекті кездестірдік. Кеѕдеу кґйлек киіп алєан келіншектіѕ аяєы ауыр екен. Жїкті болса да, жїріс-тўрысы шираќ. Абысынына кґмектесіп, ќўраќ ўшып жїр. Ол ауладаєы асїйге шыќќанда, екеуіміз бір-бірімізге ќарсы ўшырастыќ. Оныѕ їш баласы бар екенін білетін мен: «Кґпбалалы ана атануєа бел байлапсыѕ! Алла жеѕілдігін берсін!» дедім шын кґѕілден. Меніѕ сґзімді естігенде, ол ќалт тоќтады. «Рахмет! Біраќ сіз білмейсіз єой, мен сјбиді ґзім їшін емес, аєама туып бергелі отырмын», деді кїбіжіктеп. Дауысы да біртїрлі ќўмыєып естілді. Енді мен сасайын дедім. Ішімнен «Жаѕылыс естіп тўрєан жоќпын ба?» деймін сенер-сенбесімді білмей. Аќыры бойымдаєы кїдікті жеѕіп «Аєама бала туып беремін дегеніѕді ќалай тїсінуге болады?» дедім тергеуге алып. Меніѕ дауысымнан айыптап тўрєанымды сезді ме, «Ойбуй, шјйнекті апаруды ўмытып кетіппін єой» деп јлгі келіншек аяєын жылдамдата басып, їйге кіріп кетті. Меніѕ ќўлаєымнан јлгі келіншектіѕ «Аєама бала туып беремін» деген їні кетпей ќойды. Оныѕ соѕын ала мен де ќонаќтар отырєан бґлмеге ґттім. Диванєа жайєасып, келіншекке кґз салып едім, ол менен жїзін ала ќашты. Ќонаќтармен јѕгіме-дїкен ќўрып отырып, оныѕ орнынан ќалай тўрып кеткенін байќамай да ќалдым. Келіншек сол бойы кґзге тїспеді. Артынан сўрастырсам, мазасы болмаєаннан кейін їйіне ертерек ќайтып кеткен екен. Їй иелерінен жоєарыдаєы јѕгіменіѕ мјнісін сўрастырып едім, олар келіншектіѕ сґзін растады. Аєасы мен жеѕгесініѕ отасќанына он бес жылдай уаќыт ґтсе де, араларында бала болмапты. Аќыры сјби сїюден кїдер їзген олар ґзара аќылдаса келе осындай жолмен балалы болуєа бел буыпты. «Келін аман-есен аяќ-ќолын бауырына жинаса, шарананы аєасы мен жеѕгесініѕ бауырына салады. Ґздері осылай келісті», деді їлкен абысыны жайбараќат ќалыпта. Бјйбішеніѕ јѕгімесін тыѕдап отырып, денем тїршігіп кетті. «Біреуге бала туып беру зинаќорлыќпен бірдей. Оныѕ їстіне ќўрсаєына туєан аєасыныѕ ўрыєын салдырту - азєындыќтыѕ белгісі. Сіздер тоќтау

салмадыѕыздар ма?»-деп едім, отаєасы басын шайќады. Осы оќиєа кґпке дейін есімнен кетпеді. Ўзаќ ойланып-толєана келе бўл мјселені оќырманныѕ талќысына салєанды жґн кґрдім. Білместікпен дейміз бе, жоќ јлде жаѕашылдыќтыѕ јсерінен бе, јйтеуір айтуєа ауыз бармайтын оєаш јрекет жасалды. Жасыратыны жоќ, бўл їрдіс ќоєамымызєа дендеп еніп барады. Егер тосќауыл ќойылмаса, ары ќарай жалєаса беретін тїрі бар. Ќайтпек керек? Жалпы, ер адамныѕ ўрыєын басќа јйелдіѕ ќўрсаєына салу мјселесіне шариєат ќалай ќарайды? Кґкейтесті сауалєа жауап іздеген біз

аталыќ ўрыќ басќа еркектікі болєандыќтан, ўрпаќтыѕ араласу ќаупі бар, јрі бўл зина жасаєанмен теѕ.

3. Ерлі-зайыптылардан алынєан аталыќ ўрыќ пен аналыќ клетканы арнайы тїтікшелерде сырттай ўрыќтандырып, ќўрсаќ ана (суррогат) ќызметін аќылы немесе аќысыз тїрде атќаруєа ризашылыєын білдірген бґтен јйелдіѕ жатырына егу; бўл јдіске кейбір моральдыќ себептерге байланысты дінімізде тыйым салынєан.

4. Бґтен еркектен алынєан аталыќ ўрыќ пен бґгде јйелден алынєан аналыќ клетканы сырттай ўрыќтандырып, ана болєысы келген мїлдем бґтен јйелдіѕ жатырына егу; бўл да харам болып есептеледі.

єалымдардыѕ пікіріне жїгіндік. Ќазіргі таѕдаєы адамныѕ ўрыєын басќа јйелдіѕ жатырына салу жаћилиет кезіндегі «Накаху истибдаєќа» ўќсайтындыќтан єалымдардыѕ пікірінше, ол харамєа жатады. Біріншіден, бґтен еркектіѕ шаућатын басќа јйелдіѕ жатырына салу – зина жасаудыѕ бір тїрі болып есептеледі. Ґйткені, олар шариєат бойынша некелерін ќимаєан адамдар.

Ќазіргі таѕда ќолдан ўрыќтандырудыѕ жеті тїрі ќолданыста бар: 1. Бґтен јйелден алынєан жўмыртќа клеткасы мен еркектен алынєан аталыќ ўрыќ (сперма) екеуін арнайы тїтікшелерде сырттай ўрыќтандырып, оны јйелініѕ жатырына егу; Мўндай жолмен бала табуєа Исламда рўќсат жоќ. Себебі, аналыќ клетка басќа јйелдікі болєандыќтан, ўрпаќтыѕ араласу ќаупі бар, јрі бўл зина жасаєанмен теѕ.

2. Кїйеуі емес бґтен еркектен алынєан аталыќ ўрыќ пен јйелден алынєан жўмыртќа клеткасын арнайы тїтікшелерде сырттай ўрыќтандырып, оны сол јйелдіѕ жатырына егу; бўлайша бала кґтеру дінімізде харам. Ґйткені,

5. Ерлі-зайыптылардан алынєан аталыќ ўрыќ пен аналыќ клетканы арнайы тїтікшелерде сырттай ўрыќтандырып, ана болєысы келген бґгде јйелдіѕ жатырына егу; Зигота ерлі-зайыптыларєа тјн болса да, бўл јйел оны басќа јйелге беру арќылы аналыќ аќысынан ажырайтындыќтан бўл тјсілге де тыйым салынєан. Сонда ќандай жаєдайда дініміз жасанды ўрыќ салу арќылы балалы болуєа рўќсат береді? Јйелдіѕ жўмыртќасы мен еркектен алынєан ўрыќ (сперма) ґзара некелі ерлізайыптыларєа тиесілі болса; Еркектен (кїйеуінен) алынєан аталыќ ўрыќты ќолдан іштей ўрыќтандыру арќылы адал жарыныѕ жатырыныѕ ќолайлы жеріне орналастырса. Бўл аталєан ќолдан ўрыќтандырудыѕ алєашќы бесеуіне Ислам їзілді-кесілді тыйым салса, ал соѕєы екеуіне рўќсат береді. Ќазаќ - ежелден ўрпаќ тјрбиесіне кґѕіл бґлген халыќ. Тіпті, ўрпаєымыз мыќты болсын деп, жеті атаєа дейін ќўдандалы болмай, сјбиін дјретсіз емізбеген. Жасанды ўрыќтандыру арќылы ўрпаќ сїю кейбір отбасын ќуанышќа бґлесе де, келешекте јкесін білмейтін тексіздердіѕ кґбеюіне, сонымен бірге, бір шаућаттан тараєан аєасы мен ќарындасыныѕ ќосылуына жол беруі ыќтимал. Мўндай адамдар ќоєамды аздырады. Ендеше, осы мјселеге аса саќтыќпен ќараєанымыз жґн-ау... Дария ЕРТАЙЌЫЗЫ, Екібастўз ќаласы.

Биыл облысымыз сияќты Аќтоєай ауданы да 75 ж ы л д ы ќ мерейтойын атап ґтеді. Ґѕіріміздіѕ ґркендеуіне алдыѕєы толќын аєалар мен кейінгі ўрпаќ та їлкен їлес ќосуда. Солардыѕ ќатарында ўстаздардыѕ орны бґлек. Ќазаќстан Республикасыныѕ Президенті Н.Назарбаев «Ќазаќстанныѕ јлеуметтік жаѕєыртылуы: Жалпыєа Ортаќ Еѕбек Ќоєамына ќарай 20 ќадам» атты маќаласында адам, халыќ, ќоєам ґміріндегі еѕбектіѕ орасан зор ролін атап: «Бїгінде еѕбек - ХХІ єасыр жаєдайындаєы шешуші ўлттыќ фактор ретінде, жаћандыќ бјсекелестік жаєдайында - алдыѕєы кезекке ілгерілетілуі тиіс», - деді. Сонымен ќатар, Елбасы барлыќ мїмкіншіліктер мен жолдарды пайдаланып, біздіѕ ќоєамда, јсіресе, жастар арасында адал, ќажырлы еѕбекті дјріптеу, оныѕ озыќ їлгілерін тарату, наєыз еѕбек адамдарыныѕ ґмір жолдарын кеѕ насихаттау керектігіне баса назар аударды. Шаруашылыќтыѕ ќай саласын алсаќ та, кґп жылєы жемісті еѕбектерімен ел-жўрт аузында жїрген, халыќтыѕ ќўрметіне бґленген атаќты еѕбек династиялары баршылыќ. Аќтоєай ауданында сондай јулеттердіѕ бірі - Їсейіновтер. Жас ўрпаќтарєа білім беру, тјрбие сіѕіру ісімен айналысќан осы јулеттіѕ 12 адамыныѕ жалпы еѕбек ґтілі 300 жылдан асады. Бўл јулеттіѕ негізін ќалаушы – Їсейінов Мўрат Ќасанўлы аєамыз. Мїкеѕ еѕбек жолын «Октябрьдіѕ 25 жылдыєы» атындаєы мектептен бастап, Ленин атындаєы, ќазіргі Тіленшин атындаєы мектептерде жалєастырды. Ўстаздыќ ќызметін атќара жїріп, Семейдегі Н.Крупская атындаєы педагогикалыќ институтты ойдаєыдай бітірді. Кезінде Краснокутск №1 мектебі мен «Рассвет» совхозында орналасќан бїкіл ауданєа ауыл шаруашылыєы механизаторларын дайындаєан СПТУ141-де директор болды. Соєыс кезінде 10 жасынан бастап еѕбек ќазанында ќайнаєан Мїкеѕ аєамыз ќай жерде ќызмет атќарса да, ґз жўмысын ґте їлкен жауапкершілікпен, тиянаќты, адал орындайтын. Бјтен жеѕгеміз де Семейдегі пединститутты бітіріп, кґп жылдар бастауыш сыныптарда жемісті, нјтижелі еѕбек етті. Аєамыз бен жеѕгеміз јріптестерініѕ, оќушылардыѕ, ата-аналардыѕ, халыќтыѕ алдында беделді, сыйлы болды. Бўл кісілердіѕ алдынан жїздеген-мыѕдаєан шјкірттер тереѕ білім мен тјлім-тјрбие алып, аудан, облыс, республика кґлемінде экономика, єылым, білім, медицина, мјдениет жјне таєы басќа салаларда ойдаєыдай ќызмет жасауда. Олардыѕ арасынан кґптеген јкімшілік, шаруашылыќ, мекеме, ўжым басшылары да шыќты. «Ата кґрген – оќ жонар, ана кґрген – тон пішер» дегендей, ардаќты Мїкеѕ аєамыз бен ќымбатты Бјтен жеѕгеміздіѕ балалары да јкелері мен шешелерініѕ жолын ќуып, ўстаздыќты ќалады. Їлкендері Жанат Павлодар педагогикалыќ училищені, кейін пединститутты їздік бітіріп, бірќатар мектепте ќызмет жасап, соѕєы жылдары атаќты Иса Байзаќов ауылы Їлгілідегі білім ордасында сабаќ берді. Ќанат Мўратўлы ќатардаєы мўєалімдіктен бастап, артынан Ќараќоєа, Жамбыл атындаєы мектептердіѕ директоры болды. Ал Болат Астанадаєы їлгілі №38 мектеп-лицейде жемісті еѕбек етіп, оќу ісініѕ меѕгерушісі деѕгейіне дейін кґтерілді, ЌР Білім беру ісініѕ ќўрметті ќызметкері атаєына ие болды. Ґкінішке ќарай, «жазмыштан озмыш жоќ» дегендей осы аталєан адамдардыѕ барлыєы баќилыќ болып кетті, арттарында олар туралы тек жаќсы пікірлер, естеліктер жјне тјрбиелеген шјкірттері ќалды. Білім беру ісініѕ майталманы, ардагер - ўстаз Мўрат Ќасанўлы аудандыќ, облыстыќ газеттердіѕ белсенді тілшісі де болды. Оќу - тјрбие ісіндегі кґкейтесті мјселелер, ауыл тынысы, еѕбек адамдарыныѕ ґмірлері туралы хабарлар, маќалалар жариялап тўрды. Зейнетке шыќќаннан кейін де ґзі кґп жыл ќызмет еткен мектебінен ќол їзбеді, оќушы жастармен жиі кездесіп тўрды. Сол сияќты «Ґмір-еѕбек», «Ґмірім ґздеріѕмен ґрнектелген» атты естелік кітаптарын жазып кетті. Бўл кітаптарда ґмір, еѕбек, адамгершілік, кісілік туралы тереѕ толєаулар, ойлар, пайымдар тўнып тўр жјне олардыѕ кейіпкерлері - ґмірде ґзі кездестірген, ќатынасќан ќатардаєы ќарапайым наєыз еѕбеккерлер, ауыл адамдары, јріптестері, замандастары, шјкірттері, олардыѕ тоќпаќты-cоќпаќты ґмір жолдары. Абзал Мўрат аєамыз бен асыл Бјтен жеѕгеміздіѕ ќиын да, біраќ, ќадірлі ісін, ўстаздыќ жолын јрі ќарай келіндері Салтанат пен Сјуле, немерелері Самал, Арай, Дјрмен жјне таєы басќа ўрпаќтары абыроймен жалєастырып келеді. Оларєа шыєармашылыќ, жемісті еѕбек тілейміз. Ќ. ЗАЄЫПАРОВ, философия єылымдарыныѕ кандидаты, ПМПИ профессоры.

Оѕтїстік Кореяда кґзге кґрінбейтін зјулім єимарат салынады. «Шексіздік» деп аталатын зјулім єимарат ќўрылысына рўќсат алынды.

ДЇНИЕ-ДЇРМЕК

17 ќыркїйек, сейсенбі, 2013 жыл

www.saryarka-samaly.kz

Сахарада ќар жауєан кїн Біздіѕ алып планетамыздыѕ климаты ќўбылмалы келеді жјне бўл ешкімге ќўпия емес. Климаттыќ ґзгерістерді дјлелдейтін жїзден астам метеорологиялыќ ќўбылыстар тіркелген. Соныѕ бірі Сахарада орын алды. Ыстыќ, ќўрєаќ деген ўєымдармен ќатар жїретін шґл далада 1979 жылдыѕ 18 аќпанында ќар жауыпты. Сахарадаєы ќар?! Мїмкін емес нјрсе болып кґрінгенімен, бўл таѕєажайып ќўбылысты ґз кґздерімен кґргендер бар жјне олардыѕ ќатары жеткілікті. Мўндай жаєдай бўрын-соѕды болып кґрмеген. Табиєи ќўбылыстыѕ кїшті болєандыєы соншалыќты, жарты саєаттыѕ ішінде Алжирдегі автокґлік ќозєалысын тежеп тастайды. Таєы бір ќызыєы, ќардыѕ алдында ќатты жылдамдыќпен жаѕбыр жауєан екен. Метеорологтар мен климатологтар ќардыѕ тїсу себебін тїсіндіре алмай келеді. Јртїрлі пайымдаулар айтылєанымен, бірде-біреуі дјлелсіз келеді. Бір нјрсе аныќ: Сахарадаєы климат, тіпті, кїллі планетадаєы климат Жер пайда болєаннан бері бірнеше рет ґзгеріске тїскен. Осыдан 10 мыѕ жылдан астам уаќыт бўрын, яєни тас дјуірінде шґл даланыѕ орнында ылєалды климатќа ие дала болєандыєы єылыми тїрде дјлелденіп отыр. Ол заманда аймаќта ґзен аєып, жасыл шґптер ґсіп тўратын жјне жануарлар мен адамдар тыєыз орналасќан. Мўны Сахараныѕ жїрегіндегі жартастардан табылєан суреттер де дјлелдей алады. Сондыќтан да, Сахараныѕ климаты тїбегейлі ґзгеріп, Антарктиданы ќайталап жатса, таѕ ќалудыѕ ќажеті жоќ.

Ўлы Мўхит Жолы Жер атты алып планетаныѕ еѕ їлкен јрі еѕ ќўпияєа толы ќўрлыєында кґз кґрмеген небір јдемі мекендер бар, соныѕ бірі – Ўлы Мўхит Жолы. Бўл тас жол Торки ќалашыєы арќылы ґтіп, ќўрлыќтыѕ оѕтїстік-шыєысындаєы Варнамбул бекетіне дейін жалєасып жатыр. Жол бойымен саяхаттау арќылы айналадаєы пейзажды тамашалап, тўп-тўныќ ауаныѕ ќўшаєында армансыз серуендей аласыз. Жолдыѕ ўзындыєына јзілмен ќарамаѕыз, сізді кїтетін саяхат салмаќтылыќты ќажет етеді. Ол їшін жалєа жеке автокґлік немесе арнайы автобусќа билет алыѕыз. Ўлы Мўхит Жолы – Аустралияныѕ еѕ басты нышандарыныѕ бірі, ол жергілікті тўрєындардыѕ єана емес, јлемніѕ тїкпір-тїкпіріндегі туристердіѕ ыстыќ ыќыласына, жоєары баєасына ие болып отыр. Жолдыѕ ерекшеліктеріне, јртїрлілігіне байланысты кґлік жылдамдыќтарына шектеу ќойылады. Бір аймаќта 50 км/саєаттан асыруєа тыйым салынса, келесіде 80 км/ саєатќа рўќсат беріледі. Оныѕ їстіне жол бойындаєы табиєаттыѕ сўлулыєы, адам жанын баурап алатындыєы соншалыќты, жїргізуші ґзін басќара алмай ќалуы јбден мїмкін. Жолды салу туралы идея 1864 жылы пайда болєандыєымен, тек 1919 жылы єана іске асырылды. Бірінші Дїниежїзілік соєыстан ќайтќан сарбаздар ќаза болєан достарыныѕ ќўрметіне осы жолды салуєа кіріседі. Ќўрылыс жўмыстары 1932 жылы аяќталды. Ўлы Мўхит Жолы – отан їшін болєан шайќаста ќанын тґккен жауынгерлердіѕ ќўрметіне ќойылєан ескерткіш. Бўл тас жол бїгінде жауынгерлерге арналєан еѕ їлкен ескерткіш болып отыр.

Ерекше жолдыѕ бетке ўстар тўсы – аєаш ќаќпа ќойылєан жер. Мўнда Great Ocean Road деген жазу жазылєан. Дјл осы жерден саяхатыѕыз бастала кетеді. Жолдыѕ біршама бґлігі жаєажай демалысын ўнататындар мен серфинг сїйер ќауымєа арналєан жаєажай арќылы ґтеді. Бўл жердіѕ толќыны ґте јсерлі болєандыќтан, серфингтен халыќаралыќ деѕгейдегі жарыстар жиі ґткізіліп тўрады. Ўлы Мўхит Жолына саяхат жасау мїмкіндігі беріліп жатса, міндетті тїрде тамашалау алаѕына тоќтаѕыз, бўл жерден јлемге мјшћїр Он екі апостол ґте жаќсы кґрінеді. Кїн сјулесіне тїстерін ґзгертетін жартастарды ешбір жерден кґре алмайсыз. Сондыќтан да, бўл алаѕќай ешќашан бос болмайды, ўлы тастарды кґруге ниет білдіретін адам ќашанда табылып жатады. Саяхат барысында бўдан басќа Аустралияныѕ ертеден келе жатќан жергілікті тўрєындарыныѕ ґмірімен жаќын таныса аласыз. Аборигендердіѕ

ўрпаєы бїгінде балыќ шаруашылыєымен айналысады, кґне аспаздыќ мјзірлерді, музыкалыќ аспаптарды јлі кїнге дейін саќтап келеді жјне јрбір келген ќонаќты ќўшаќтарын жая ќарсы алады. Бўл жерден дјмді таєамдарды жеп ќана ќоймай, жергілікті жїзімнен жасалєан ерекше шараптыѕ дјмін татып кґре аласыз. Аустралиялыќ фауна мен флора – елдіѕ негізгі маќтанышы. Бўл ќўрлыќта планетаныѕ ешбір жерінде ўшыраспайтын, тіпті зообаќтар мен дендробаќтарда да ќойылмайтын ґсімдіктер мен жануарлар жетіп артылады. Сондыќтан да, уаќытыѕызды бґліп Ўлттыќ Отвей баєы мен Бриджвотер мїйісіндегі їѕгірлер мен шатќалдарды кґріп ќайтыѕыз. Ўлы Мўхит Жолы – сіздіѕ жадыѕызда мјѕгі естен кетпес тјтті естеліктер ќалдыратын єажайып мекен.

Сары майдан ќўйылєан мїсіндер

Даяшысыз мейрамхана

Американ мїсіншісі Джим Виктор сары майдан жасаєан мїсіндердіѕ кґрмесін ґткізді. Мїсіндердіѕ кґбі ауылшаруашылыќ таќырыбында орындалєан: сиыр сауып отырєан ќыз, егін орып жатќан шаруа... Сондай-аќ, мїсіндердіѕ барлыєы табиєи биіктігінде жасалыпты. Мїсіншініѕ айтуынша, май кішкентай формаларды ќўюєа келмейді екен.

- Бір мїсінді жасауєа 10 кїн кетеді. Кейбір кїрделі мїсіндерді жасау їшін 1 айдан астам уаќыт жўмсаймын, - дейді Джим.

Германияныѕ Нюрнберг ќаласында ерекше мейрамхана ашылды. Мейрамхана 100 пайыз автоматтандырылєан. Мўнда ќонаќтар таєамєа тапсырысты їстелге жабдыќталєан компьютер арќылы береді екен. Ал дайын таєамдар арнайы рельстердіѕ кґмегімен тапсырыс берушініѕ їстеліне автоматты тїрде келіп тїседі. Таєамды кїтіп отырєан кезде јлгі компьютер арќылы интернетке кіріп, электронды хат немесе SMS жіберуге де болады.

Жер бетіндегі еѕ алып ќоѕыз Жаратылыстыѕ таєы бір єажабы ќоѕыз-титан немесе Titanus giganteus жер бетіндегі еѕ алып бунаќдене саналады. Ересек титандар ўзындыєы 16,7 сантиметрге ґсе алады жјне теѕдессіз жаќ сїйектерініѕ мыќтылыєы арќылы танылєан. Аєаш ќарындашты еш ќиындыќсыз сындыра салатын жаќ сїйектерге адам саусаєы тїк те емес. Біраќ баќытќа орай, аталєан бунаќденелілер адам баласына еш ќауіп тґндірмейді. Ќоѕыз-титан - жер бетіндегі еѕ керемет жаратылыстардыѕ бірі. Бўл ќоѕыз Оѕтїстік Африканыѕ тропикалыќ ну ормандарында, ќалыѕ тереѕдікте ґмір сїріп келеді жјне жарыќќа жолбике кґмегінсіз шыєа алмайды. Јзірге, бўл жўмбаќ бунаќденелініѕ дернјсілін ешкім кґрген емес, есесіне, аєаш астында ќалєан ўѕєымаларєа ќарай отырып, єалымдар олардыѕ жер астында бірнеше жыл ґмір сїріп жата беретіндігін, толыќтай ґсіп-ґнгенше аєаш ќабыєыныѕ ќатты бґлігімен ќоректенетінін айтуда. Ґлі аєаштардыѕ саѕылауларына ќарап (тесік), олардыѕ дернјсілдері шамамен диаметрі екі дюйм, ўзындыєы бір фут болатындыєын аѕєаруєа болар. Ќоѕыз-титан ґз ґмірініѕ ересек тартќан кезеѕінде ќоректенбейді, дернјсілдердіѕ дїниеге келу кезеѕінде ќорды пайдаланып жатады. Негізінен, ўрєашы жаєы жўмыссыз, ерлерініѕ ўрыќтандыруын кїтумен болады. Ўзын јрі алып мїйізі 17,5 сантиметрге дейін ґсетін ќоѕызгеркулес саналады. Алайда, денесініѕ ўзындыєы жаєынан алсаќ, онда Titanus giganteus - јлемдегі еѕ алып ќоѕыз. Олар шыжылдау арќылы белгі беріп, ќорєанады, жаќ сїйектері арќылы шабуылдаушыны тістеп алуєа тырысады. Титандар бірінші болып шабуылєа ешќашан шыќпайды, біраќ, олармен мейлінше саќ болєан дўрыс, јйтпеген жаєдайда айтарлыќтай зиян келтіруі мїмкін.

9

Ќармаќќа тїсті Флорида жаєалауында ґткен балыќ аулау жарысында командалардыѕ бірі жаєадан 115 шаќырым ќашыќтыќта 380 келі макоакуласын ќолєа тїсіріпті. Алайда, балыќшылар акуланы ќармаќќа тїсірсе де, кемеге кґтере алмаєан кґрінеді. Осыдан соѕ олар алып балыќты кемеге байлап, жаєаєа 5 саєат жїріп жеткізген екен.

Бірќазан табылды Ќоѕыз-титан Колумбия, Гвиана, Эквадор, Боливия, Перу мен солтїстік-орталыќ Бразилияныѕ жауын-шашынды ормандарын мекен етеді. Тїн ауа жергілікті жўртшылыќ пен зерттеушілер оларды аулауєа шыєады екен. Елді мекен тўрєындары ќоѕыздардыѕ мекен етер жерін кґрсетумен, нўсќаларын сатумен айналысады. Бўл бизнес кґзі оларєа 500 доллар шамасында табыс келтіретін кґрінеді. Тіркелген еѕ алып Ќоѕыз-титанныѕ (Titanus giganteus) ўзындыєы 16,7 сантиметрге жеткен, бўл дегеніѕіз - кейбір Чихуахуа кїшіктерінен де їлкен болып шыєады деген сґз. Жјндікті Патрик Блеузен есімді энтомолог Гайана ґлкесінде ўшыратќан.

Ресей єалымдары Ульяновск облысыныѕ Барыш ауданында ерекше ќўс - ќанатыныѕ ўзындыєы 3 метрге жететін, салмаєы 10 келі, бўйра басты бірќазанды тапты. Єалымдардыѕ айтуынша, мўндай бірќазан бўл аймаќта 150 жыл бўрын ґмір сїрген екен. Содан бері бірќазанныѕ мўндай тїрі жойылып кеткен деп есептелген.

«Дїние-дїрмекті» јзірлеген Нўрлан ЖАНАРБАЕВ.

Єаламшардаєы еѕ ќарт ер адам Салустиано Санчес 112 жасында ґмірден озды. Ол АЌШ-та тўрып келген еді.

10

17 ќыркїйек, сейсенбі, 2013 жыл

РЕСМИ БҐЛІМ www.saryarka-samaly.kz

«Павлодар облысыныѕ мјдениет басќармасы» мемлекеттік мекемесі «Б» корпусыныѕ уаќытша бос мемлекеттік јкімшілік лауазымына орналасуєа конкурс ґткізу туралы хабарлайды. Мекен-жай: 140000, Павлодар ќаласы, Академик Марєўлан кґшесі, 115, аныќтама телефондары: (87182) 32-35-96 (факс), 32-38-51, электрондыќ пошта мекен-жайлары kense.dk@pavlodar.gov.kz, dep_cultura@mail.ru. Павлодар облысы мјдениет басќармасыныѕ ішкі баќылау мјселелері жґніндегі бас маманы (уаќытша, негізгі ќызметкердіѕ баланы кїту бойынша демалысы кезінде), санаты (DO-4). Лауазымдыќ еѕбекаќысы еѕбек еткен жылдарына ќарай – 64063 теѕгеден 86485 теѕгеге дейін. Негізгі функционалдыќ міндеттері: Басќарма мен ведомстволыќ баєыныстаєы ўйымдармен Ќазаќстан Республикасыныѕ бюджеттік жјне басќа да заѕнамаларын орындауды тексеруді іске асырады. Халыќќа кґрсетілетін ќызметтердіѕ сапасын арттыру маќсатында Басќарма ќызметі салалары бойынша ішкі баќылауды жїзеге асырады. Мемлекеттік органныѕ Стратегиялыќ , Операциондыќ жјне аєымдаєы жоспарларыныѕ орындалуын баќылайды жјне ќорытындыларын баєалайды. Басќарма мен оныѕ ведомстволыќ баєыныстаєы ўйымдардыѕ мемлекеттік ќызметшілік пен жїйе ќызметініѕ тиімділік баєасыныѕ тексерісін ґткізеді. Басќармамен есеп-тіркеу жїргізудіѕ наќтылыќ пен дўрыстылыєын баќылайды. Ќазаќстан Республикасыныѕ заѕнамасымен сјйкес, республикалыќ жјне (немесе) жергілікті бюджеттердіѕ ќаражаттарын ќолданудаєы заѕбўзушылыќтарды іздеу, ќиыстыру мен болдыртпау бойынша шаралар ќолданады; Баќылау объектілеріне жіберілетін ўсыныстар мен

орындалуын жјне баќылау ќорытындысы бойынша ќабылданєан шешімдерді баќылауды жїзеге асырады. Оныѕ жўмысыныѕ тиімділігін, ќызметініѕ тікелей мен соѕєы ќорытындыларыныѕ жетістіктерін жаќсарту маќсатында Басќармада ішкі процедуралар, ережелер, процестерді жаќсарту, баќылау ќорытындысы бойынша есеп пен ўсыныстарды ўсынады. Басќарма басшысымен аныќталатын басќа да ујкілеттерді іске асырады. Мемлекеттік органныѕ регламентініѕ жјне мекеменіѕ ішкі еѕбек тјртібі ережелерініѕ талаптарын орындайды. Конкурсќа ќатысушыларєа ќойылатын талаптар: Жоєары білім (мемлекеттік жјне жергілікті басќару, экономикалыќ, ќаржылыќ, заѕгерлік). Ортадан кейінгі білімі (экономикалыќ, ќаржылыќ, заѕгерлік) барларєа, мемлекеттік ќызмет ґтілі бір жылдан кем емес немесе осы санаттаєы наќты лауазымныѕ функционалдыќ баєытына сјйкес облыстарда екі жылдан кем емес жўмыс ґтілі барларєа рўќсат етіледі. Ќазаќстан Республикасыныѕ Конституциясын, Ќазаќстан Республикасыныѕ «Ќазаќстан Республикасыныѕ Президенті туралы», «Ќазаќстан Республикасыныѕ Парламентi жјне оныѕ депутаттарыныѕ мјртебесi туралы», «Ќазаќстан Республикасыныѕ Їкіметі туралы» Конституциялыќ заѕдарын, Ќазаќстан Республикасыныѕ «Мемлекеттік ќызмет туралы», «Сыбайлас жемќорлыќќа ќарсы кїрес туралы», «Јкімшілік рјсімдер туралы», «Жеке жјне заѕды тўлєалардыѕ ґтiнiштерiн ќарау тјртiбi

ПАВЛОДАР ЌАЛАЛЫЌ МЈСЛИХАТЫНЫЅ №2 САЙЛАУ ОКРУГІ БОЙЫНША ШЫЄЫП КЕТКЕННІЅ ОРНЫНА ДЕПУТАТТЫ САЙЛАУДЫ 2013 ЖЫЛЄЫ 27 ЌАЗАНЄА ТАЄАЙЫНДАУМЕН БАЙЛАНЫСТЫ ПАВЛОДАР ЌАЛАЛЫЌ АУМАЌТЫЌ САЙЛАУ КОМИССИЯСЫ САЙЛАУ УЧАСКЕЛЕРІНІЅ ЌЎРАМЫН ЖАРИЯЛАЙДЫ. №5 сайлау учаскесі бойынша учаскелік сайлау комиссиясы Павлодар ќ., Айманов кґшесі, 35, Ы.Алтынсарин атындаєы Павлодар облыстыќ ќазаќ гимназия–интернаты, телефоны: 64-24-46 Тґраєа - Саденова Орынтай Батбекќызы Тґраєаныѕ орынбасары - Мусаев Азамат Сейтбатталўлы Хатшы - Кенжебаева Дјметкен Ќамариденќызы Комиссия мїшелері - Байжарыќов Думан Бекмўхамбетўлы, Едрешова Анар Кенесарыќызы, Тлеулесова Јсем Асќарќызы, Тілеуім Мґлдір Аманќызы. №6 сайлау учаскесі бойынша учаскелік сайлау комиссиясы Павлодар ќ., Айманов кґшесі, 37, №35 жалпы орта білім беру мектебі ММ, телефоны: 53-71-30 Тґраєа - Тґлебаев Оѕєарбек Саєынбекўлы Тґраєаныѕ орынбасары - Жамбусинов Аманжол Ќабдрахманўлы Хатшы - Ќайролла Жаннар Саматќызы Комиссия мїшелері - Алибеков Олег Естаевич, Барилова Надежда Карповна, Попсуйко Любовь Евгеньевна, Савельева Нина Ивановна №7 сайлау учаскесі бойынша учаскелік сайлау комиссиясы Павлодар ќ., Айманов кґшесі, 43, №1 тўрєындармен жўмыс жасау секторыныѕ їй-жайы «Павлодар ќаласыныѕ тўрєын їй инспекциясы» ММ, телефоны: 53-95-23 Тґраєа - Кондратьев Владимир Владимирович Тґраєаныѕ орынбасары - Кузьмичев Геннадий Геннадьевич Хатшы - Жўмашова Роза Маќсўтќызы Комиссия мїшелері - Жанєазиев Серік Аманжолўлы, Нїкежанов Сўѕєат Тілектесўлы, Шоќпарова Толќын Нўрханќызы, Юрченкова Надежда Федоровна №48 сайлау учаскесі бойынша учаскелік сайлау комиссиясы Павлодар ќ., №40 жалпы орта білім беру мектебі Павлодар ауылы, Береговая кґшесі, 60/1, телефоны: 35-89-94 Тґраєа – Шопбаев Медениет Шопбайўлы Тґраєаныѕ орынбасары – Исаєўлов Жанат Киндябайўлы Хатшы – Алеските Янина Антоновна Комиссия мїшелері: - Ќожахметова Айтжамал Антайќызы, Ма Газиза Макаровна, Новик Наталья Филипповна, Тамашева Елена Шармановна. №49 сайлау учаскесі бойынша учаскелік сайлау комиссиясы Павлодар ќ, №40 жалпы орта білім беру мектебі Павлодар ауылы, Береговая кґшесі, 60/1, телефоны: 35-81-99 Тґраєа – Задубняк Любовь Владимировна Тґраєаныѕ орынбасары – Касьянчик Наталья Васильевна Хатшы – Янбулатова Оксана Александровна Комиссия мїшелері: - Ващенкова Татьяна Владимировна, Голубничая Светлана Николаевна, Иванов Анатолий Владимирович, Нуркенова Ольга Владимировна. №548 сайлау учаскесі бойынша учаскелік сайлау комиссиясы Павлодар ќ., Солтїстік ґнеркјсіптік аймаќ, ЌР ІІМ ішкі јскерініѕ №6679 јскери бґлім, телефонЫ: 33-39-91 Тґраєа – Јденќўлов Серікбол Тўрарўлы Тґраєасыныѕ орынбасары – Мјмиев Нўрлан Досымжанўлы. Хатшы – Бґлежанова Бану Ќараќўлќызы Комиссиясы мїшелері: - Исенєўлов Рустем Муратбекўлы, Шамсутдинов Рамиль Халяфутдинович, Ќўрмашева Гаухар Жамалиќызы, Жўмабаев Самат Мўханўлы.

Ќўрметті кјсіпкерлер! Ќазіргі уаќытта Павлодар облысында кґліктік-логистикалыќ орталыќ (бўдан јрі – КЛО) ќўру жўмысы жїргізілуде. «Павлодар» јлеуметтік-кјсіпкерлік корпорациясы (бўдан јрі – ЈКК) тиісті инвестициялыќ жобаны јзірледі. ЈКК жоба ќажеттілігі їшін жер учаскесіне 10 жыл мерзімге жер ќойнауын пайдалану ќўќыєын рјсімдеген. Жобаны іске асырудыѕ «Жол картасы» јзірленіп, мїдделі тараптармен келісілді, жобаланєан орталыќты ќолданыстаєы инфраќўрылымєа ќосуєа негізгі техникалыќ шарттар алынды. Сонымен ќатар, КЛО орналастыру їшін таѕдауєа таєы 3 учаске ўсынылуда: јуежай, ґзен портыныѕ аумаќтары жјне «Кедентранссервис» АЌ Павлодар облысы бойынша филиалыныѕ аумаєы. Жобаєа ќатысу їлестерін болжамды бґлу: ЈКК – 17%, јріптестер, инвесторлар – 83%.

Сізді ґѕірдегі ґз ќызметіѕізді кеѕейтуге шаќырамыз. Павлодар облысы кјсіпкерлік жјне сауда басќармасыныѕ байланыс телефондары: 8 (7182) 653099, 322286, сауда саясаты бґлімі.

туралы» Заѕдарын, осы санаттаєы наќты лауазымныѕ мамандануына сјйкес облыстардаєы ќатынастарды реттейтін Ќазаќстан Республикасыныѕ нормативтік ќўќыќтыќ актілерін, «Ќазаќстан – 2050» Стратегиясы: ќалыптасќан мемлекеттіѕ жаѕа саяси баєыты» стратегиясын білу. Осы санаттаєы лауазымдар бойынша функционалдыќ міндеттерді орындау їшін ќажетті басќа да міндетті білімдер. Конкурсќа ќатысу їшін (ујкілетті орган белгіленген нысандаєы ґтініш; ґкілетті орган белгіленген 3х4 їлгідегі суретпен нысандаєы сауалнама; білімі туралы ќўжаттардыѕ нотариалдыќ кујландырылєан кґшірмелері; еѕбек ќызметін растайтын ќўжаттыѕ нотариалдыќ кујландырылєан кґшірмесі; Ќазаќстан Республикасы Денсаулыќ саќтау министрлігініѕ 2010 жылєы 23 ќарашадаєы №907 бўйрыєымен бекітілген (Ќазаќстан Республикасыныѕ Нормативтік ќўќыќтыќ актілердіѕ тізілімінде 2010 жылы 21 желтоќсанда №6697 болып тіркелген) нысандаєы денсаулыєы туралы аныќтама; Ќазаќстан Республикасы азаматыныѕ жеке кујлігініѕ кґшірмесі; ќўжаттарды тапсыру ссјтінде ујкілетті органмен белгіленген шекті мјннен тґмен емес нјтижемен тестілеуден ґткені туралы ќолданыстаєы сертификат) ќабылдау мерзімі конкурс ґткізу туралы хабарландыру соѕєы жарияланєан кїнінен бастап 10 жўмыс кїнініѕ ішінде, кґрсетілген мекен-жай бойынша сјйкесті мемлекеттік органєа тапсырылуы тиіс. Конкурс

комиссиясыныѕ ќарауына ќўжаттарды ќабылдау мерзімінде азаматтардыѕ ґздері јкеліп берген немесе поштамен жіберген (ќоса тіркелген ќўжаттардыѕ тізбесі кґрсетілген ќўжат тігілетін папкада орналастырылєан) ќўжаттарды ќабылданады. Јѕгімелесуге жіберілген кандидаттар оны кандидаттарды јѕгімелесу жіберу туралы хабардар ету кїнінен бастап бес жўмыс кїн ішінде Павлодар облысы мјдениет басќармасында ґтеді. Аталмыш лауазымєа орналасатын їміткерлер їшін кґтерме аќы шыєындары, тўрєын їй жјне жеѕілдіктер берілмейді. Азаматтар бiлiмiне, жўмыс тјжiрибесiне, кјсiби шеберлiгiне жјне беделіне ќатысты (бiлiктiлiгiн арттыру, єылыми дјрежелер мен атаќтар берiлуi туралы ќўжаттардыѕ кґшiрмелерi, мiнездемелер, ўсынымдар, єылыми жарияланымдар жјне ґзге де олардыѕ кјсіби ќызметін, біліктілігін сипаттайтын мјліметтер) ќосымша аќпараттарды бере алады. Азаматтар, ќўжат тігілетін мўќабада орналастырылєан ќўжаттарды ќолма-ќол тјртіпте немесе пошта арќылы ќўжаттарды ќабылдау мерзiмiнде бере алады. Азаматтар осы аталєан ќўжаттарды хабарламада кґрсетілген электрондыќ пошта мекен-жайына электронды тїрде бере алады. Конкурсќа ќатысу їшін осы кґрсетілген ќўжаттарды электрондыќ пошта арќылы берген азаматтар ќўжаттардыѕ тїпнўсќасын јѕгімелесу басталєанєа дейін бір жўмыс кїн бўрын кешіктірілмей береді. Аталєан ќўжаттардыѕ тїпнўсќасы берілмеген жаєдайда тўлєа јѕгімелесуге жіберілмейді.

ЌАЛАЛЫЌ САЙЛАУ УЧАСКЕЛЕРІНІЅ ШЕКАРАЛАРЫ Павлодар облысы Павлодар ќаласы јкімініѕ міндетін атќарушыныѕ 2011 жылєы 10 ќарашадаєы №20 шешімімен бекітілген. Павлодар облысыныѕ Јділет басќармасымен 2011 жылєы 17 ќарашада нормативтік ќўќыќтыќ актілердіѕ мемлекеттік тіркеу Тізілімінде №12-1-178 тіркелген. № 5 сайлау учаскесі Айманов кґшесі, 35, Ы.Алтынсарин атындаєы Павлодар облыстыќ ќазаќ гимназия – интернаты, телефоны: 64-24-46 Шекарасы: Ертіс ґзенініѕ жаєалауынан ќаланыѕ солтїстік шекарасы бойымен шыєысќа Айманов к-сіндегі №36 тўрєын їйге дейін (оны ќоспаєанда), №36 тўрєын їйден оѕтїстікбатысќа Айманов к-сіндегі №17 тўрєын їйге дейін («Ы.Алтынсарин атындаєы гимназия» јкімшілік єимаратын, Айманов к-сіндегі №17, 18, 19, 20 тўрєын їйлерді ќосќанда), Айманов к-сіндегі №17 тўрєын їйден солтїстік-батысќа Ертіс ґзенініѕ жаєалауына дейін. Айманов к-сі: 17, 18, 19, 20, 21, 23, 24, 26, 28, 29, 29/2, 30, 31, 31/1, 31/2, 31/3, 33, 33/1, 33/2, 33/3, 34, 35/1, 37/ 1, 37/2. №6 сайлау учаскесі Айманов к-сі, 37, №35 жалпы орта білім беру мектебі (бўдан јрі – ЖОБМ), телефоны: 53-71-30 Шекарасы: №16 ЖОБМ оѕтїстікбатысќа Айманов к-сіне дейін, Айманов к-сімен солтїстік-батысќа Айманов ксіндегі №17 тўрєын їйге дейін (оны ќоспаєанда), №17 тўрєын їйден солтїстікшыєысќа Айманов к-сіндегі №36 їйге дейін (оны ќосќанда, №17, 18, 19, 20 їйлерді ќоспаєанда), №36 їйден оѕтїстікшыєысќа № 16 ЖОБМ дейін (Айманов к-сіндегі №38, 40, 47, 47/1 тўрєын їйлерді ќосќанда). Айманов к-сі: 6, 7, 8, 9А, 9, 10, 11, 12, 15, 16, 36, 38, 40, 47, 47/1. №7 сайлау учаскесі Айманов к-сі, 43, №1 шаєын аудандаєы тўрєындармен жўмыс жасау жґніндегі секторыныѕ їй–жайы, телефоны: 53-95-23 Шекарасы: Айманов к-сіндегі №41 (оны ќосќанда) тўрєын їйден солтїстікшыєысќа Павлодар-Омбы автожолына дейін, Павлодар-Омбы автокґлік жолынан оѕтїстікке Айманов к-сіндегі №44 їйге дейін (Мир к-сіндегі №5, 5/1, 5/2, 7/1 тўрєын їйлерді ќосќанда), №44 їйден батысќа №47 їйге дейін (оны ќоспаєанда), №47 їйден солтїстікке Айманов к-сіндегі №41 їйге дейін. Айманов к-сі: 41, 42, 43, 44, 46, 48, 49; Мир к-сі: 5, 5/1, 5/2, 7/1. №48 сайлау учаскесі Павлодар ауылы, Береговая к-сі, 60/1, №40 ЖОБМ, телефоны: 35-89-94 Шекарасы: Павлодар-Омбы автокґлік жолынан Павлодар ауылыныѕ оѕтїстік шекарасымен батысќа Береговая к-сіне дейін (Южная, 50 лет КазССР кґшелеріндегі барлыќ тўрєын їйлерді ќоса), Береговая к-сімен (оны ќоспай) солтїстікке Молодежная к-сіне дейін, Молодежная к-сімен (ќос жаќ) шыєысќа Октябрьская к-сіне дейін, Октябрьская к-сімен (ќос жаќ) солтїстікке Октябрьская к-сіндегі №105 тўрєын їйіне дейін, №105 їйден солтїстік шекараныѕ бойымен шыєысќа Павлодар-Омбы автокґлік жолына дейін.

50 лет ЌазКСР к-сі: 1, 2, 2А, 2В, 2/ 2, 3, 4, 4А, 5, 6, 7, 8, 8А, 9, 10, 10А, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 19А, 20, 21, 22, 23, 24, 25, 27, 29, 31, 32, 33, 35, 37, 39, 41, 43, 45, 47, 49, 51, 53, 55, 57, 59, 61, 63, 65, 67; Абай к-сі: 2, 4, 22; Вологодская к-сі: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 8А, 9, 10, 11, 13, 15, 17, 19; Восточная к-сі: 1, 2, 2А, 3, 3В, 5, 6, 7, 8, 8А, 9, 10, 11, 12, 13, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 21, 22, 23, 24, 25, 27, 28, 29, 29Г, 29/2, 29А, 30, 31, 33, 34, 35, 36, 37, 38, 39, 39С, 40, 41, 42, 43, 44, 45, 46, 47, 48, 49; Заводская к-сі: 1, 2, 3, 5, 6, 7, 10,

11, 12, 13; Ќамзин к-сі: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14; Мир к-сі: 1, 3, 4, 4Д, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 13; Молодежная к-сі: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 7А, 8, 9, 9А, 10, 11, 11А, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 21, 22, 23, 24, 25, 26, 28, 30, 32, 34, 35, 36; Октябрьская к-сі: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 21, 22, 23, 24, 25, 26, 27, 28, 29, 30, 31, 32, 33, 34, 35, 36, 37, 38, 39, 40, 41, 42, 43, 44, 45, 46, 47, 48, 49, 50, 51, 52, 53, 54, 55, 56, 57, 58, 59, 60, 61, 62, 63, 64, 65, 66, 67, 68, 69, 70, 71, 72, 73, 74, 75, 76, 77, 78, 79, 80, 81, 82, 83, 84, 85, 86, 87, 89, 91, 93, 95, 97, 99, 101, 103, 105, 107, 109, 111; Восточный ќиылысы: 1/1, 3, 5, 7, 9, 11, 13, 15; Дружба ќиылысы: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 11, 13; Комсомольский ќиылысы: 1, 3, 7, 9, 11, 13; Космонавтов ќиылысы: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 11, 13; Лесхозный ќиылысы: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 17К, 18, 20, 22, 24, 26, 28, 30, 32, 34, 36; Молодежный ќиылысы: 1, 3, 5, 7, 9, 10, 11, 12, 14, 16, 23, 27; Северный ќиылысы: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 14; Солнечный ќиылысы: 1, 1А, 2, 3, 5, 7, 8, 96; Цветочный ќиылысы: 1, 3, 6, 7, 8, 9, 11, 13; Пионерский к-сі: 1, 3, 5, 7, 9, 9/2, 11; Пушкин к-сі: 1, 2, 3, 4, 6, 8; Сјтбаев к-сі: 3, 5, 8, 9, 10; Советская к-сі: 1, 1/1, 1/2, 2, 2/1, 3, 4, 5, 5А, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 12А, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 21, 22, 23, 23А, 24, 25, 26, 27, 28, 29, 30, 31, 32, 33, 70; Строительная к-сі: 1, 1/1, 1А, 2, 2А, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 16/1, 17, 18, 19, 20, 22, 23, 24, 26, 28, 29, 30; Тепличная к-сі: 1, 3, 5, 7, 9, 11, 13, 15, 17/1, 17/2, 19, 21, 23, 25, 27, 29, 31, 33, 35, 37, 39, 41, 43, 45, 47, 49, 51, 53, 55, 57/2, 57, 59, 61, 63, 65; Южная к-сі: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 15, 17, 19, 21, 23, 25, 27, 29. №49 сайлау учаскесі Павлодар ауылы, Береговая к-сі, 60/1, №40 ЖОБМ, телефоны: 35-81-99 Шекарасы: Береговая к-сімен Ертіс ґзенініѕ жайылымынан солтїстікке Молодежная к-сіне дейін, Молодежная к-сімен (оны ќоспаєанда) шыєысќа Садовая к-сіне дейін, Садовая к-сімен (екі жаєы) солтїстікке Садовая к-сіндегі №97 тўрєын їйге дейін, ауылдыѕ шыєыс шекарасымен солтїстікке зиратќа дейін, Дорожная к-сімен зираттан (екі жаєы) батысќа Торговая к-сіне дейін, Торговая к-сімен солтїстік шекараныѕ бойымен (ауылдыѕ солтїстік шекарасыныѕ бойында орналасќан барлыќ тўрєын їйлерді ќосќанда) ауылдыѕ батыс шекарасына дейін, батыс шекараныѕ бойымен оѕтїстікке (барлыќ тўрєын їйлерді ќосќанда) Ертіс ґзенініѕ жайылымына дейін.

2 Линия (Спутник 2): 9, 25, 35, 42; 5 Линия (Спутник 2): 1, 5;

Атажўрт (Спутник 2) к-сі: 2, 19, 21, 24, 25, 34, 56; Береговая к-сі: 1, 2, 2А, 3, 4, 5, 6, 7, 7А, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 21, 22, 23, 24, 25, 26, 27, 28, 29, 30, 31, 32, 33, 34, 35, 36, 37, 38, 38А, 39, 40, 40А, 41, 42, 43, 44, 45, 46, 46Д, 46К, 47, 48, 49, 50, 51, 52, 53, 54, 55, 56, 57, 58, 59, 59/1, 60, 61, 62, 63, 64, 65, 66, 67, 68, 69, 70, 71, 72, 73, 74, 75, 76, 77, 78, 79, 80, 81, 82, 83, 84, 85, 86, 88, 88А, 88/1, 89, 90, 90А, 91, 92, 93, 94, 95, 96, 96А, 97, 98, 99, 100, 101, 102, 103, 104, 105, 106, 107, 108, 109, 110, 112, 113, 114, 115, 117, 118, 119, 120, 121, 122, 123, 125, 126, 127, 128, 129, 130, 131, 132, 133, 134, 135, 136, 137, 138, 139, 140/ 2, 141, 143, 145, 149, 151, 153; Дорожная к-сі: 1, 2, 2/1, 2/2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 18, 20, 22, 23, 24; Железнодорожный к-сі: 2, 3, 4, 5, 6, 8, 10, 12, 14, 16, 18, 19, 20, 22; Клубная к-сі: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 21, 23, 24, 25, 26, 27, 28, 29, 29Д, 29К, 30, 31, 32, 33, 34, 35, 36, 37, 38, 38/1, 38/2, 40, 41, 42, 43, 44, 46, 48; Лесная к-сі: 3, 13, 23; Новоселов к-сі: 1, 3, 4, 13, 22; Огородная к-сі: 1, 1Д, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 12, 13, 13А, 14, 14А, 14/1, 14/2, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 21, 22, 23, 26, 27, 28, 29, 30, 31, 32, 33, 33А, 34, 34А, 35, 36, 37, 38, 39, 40, 41, 42, 43, 45, 46, 47, 48, 49, 50, 51, 52, 53, 53Д, 54, 55, 56, 57, 58, 59, 60, 61, 62, 63, 64, 65, 65А, 66, 67, 69, 69А, 69К, 71, 73, 75, 77, 79, 81, 81К, 83, 85, 87, 89, 91, 93, 95, 97, 99, 101, 103, 105, 107, 109, 111, 113, 115, 117, 119, 121; Озерная к-сі: 1, 2, 3, 4; Отандастар к-сі: 2, 4А, 6А, 24А; Новый ќиылысы: 1, 2, 3; Школьный ќиылысы: 1, 3, 5, 7, 9, 11; Песчаная к-сі: 1, 4, 22; Проезд 3: 6; Проезд 4: 1; Садовая к-сі: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 10А, 11, 12, 13, 14, 14А, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 21, 22, 23, 24, 25, 26, 27, 28, 29, 30, 31, 32, 33, 34, 34А, 35, 36, 37, 38, 39, 40, 40А, 41, 41А, 42, 43, 44, 45, 46, 47, 48, 49, 50, 51, 52, 53, 54, 55, 56, 57, 58, 59, 59А, 60, 61, 62, 63, 64, 65, 66, 67, 68, 69, 70, 71, 72, 73, 74, 75, 76, 77, 78, 79, 80, 81, 82, 82А, 83, 84, 84А, 85, 86, 87, 88, 89, 90, 91, 92, 93, 94, 95, 96, 97; Сарыарќа к-сі: 4, 7, 14, 19, 20, 21, 27, 31, 33; Спутник-2: 1, 9; Степная к-сі: 1, 1/1, 2, 2А, 2Б, 2Г, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 21, 29; Торговая к-сі: 1, 2, 3, 4, 5, 7, 8, 9, 11, 13, 19, 20А, 20, 21, 23, 31, 32, 32Г, 33, 33/1, 35, 37, 38, 39, 40, 43, 51, 53; Целинная к-сі: 1, 1А, 2, 3, 4, 4А, 5, 6, 7, 8, 8А, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 21, 22, 23, 24, 25, 26, 27, 28, 29, 30, 31, 32, 33, 35, 37, 39, 40, 41, 43, 45, 47, 49; Центральная к-сі: 3; Шјукен к-сі: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 17, 18, 19, 21, 23, 25, 26Б, 42, 44; Школьная к-сі: 1, 2, 2Б, 3, 4, 4А, 5, 6, 6А, 7, 8, 9, 10, 10А, 11, 12, 13, 14, 14А, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 22, 23, 24, 25, 26, 27, 28, 29, 30, 31, 32, 33, 34, 35, 36, 37, 38, 39, 41, 42, 43, 45, 47; Юбилейная к-сі: 1, 2, 4, 5, 7, 10, 11, 12, 14, 16, 17, 20, 51. №548 сайлау учаскесі Солтїстік ґнеркјсіптік аймаєы, № 6679 јскери бґлімшесі, телефоны: 33-39-91.

Облыстыќ «Сарыарќа самалы» газетініѕ ўжымы басылым тілшісі Тілеуберді Сахабаєа жаќын туысы Баќтыбала Тјкібайќызыныѕ ќайтыс болуына байланысты ќайєысына ортаќтасып, кґѕіл айтады.

ЖАРНАМА

17 ќыркїйек, сейсенбі, 2013 жыл

www.saryarka-samaly.kz

11

Павлодар ќаласы јкімдігі, Павлодар ќаласы білім беру бґлімініѕ «Павлодар ќаласыныѕ №11 сјбилер баќшасы» МЌКК (ак. Сјтбаев к-сі, 84, жўм. тел: 676586 ), Павлодар ќаласы јкімдігі, Павлодар ќаласы білім беру бґлімініѕ «Ленин кентініѕ №15 сјбилер баќшасы» МЌКК (Макаренко к-сі, 1 жўм. тел. 337812), Павлодар ќаласы јкімдігі, Павлодар ќаласы білім беру бґлімініѕ «Павлодар ќаласыныѕ №19 сјбилер баќшасы» МЌКК (1 Май к-сі, 32, жўм. тел. 300666), Павлодар ќаласы јкімдігі, Павлодар ќаласы білім беру бґлімініѕ «Павлодар ќаласыныѕ №84 сјбилер баќшасы» МЌКК (Украинская к-сі, 99, жўм. тел. 516099), Павлодар ќаласы јкімдігі, Павлодар ќаласы білім беру бґлімініѕ «Павлодар ќаласыныѕ №93 сјбилер баќшасы» МЌКК (ак. Бектўров к-сі, 73, жўм. тел.

556708), Павлодар ќаласы јкімдігі, Павлодар ќаласы білім беру бґлімініѕ «№120 мемлекеттік тілде оќытатын этномјдени тјрбие беру орталыєы - сјбилер баќшасы» МЌКК (ак. Шґкин к-сі, 40, жўм. тел. 342573) басшыларыныѕ лауазымдыќ бос орнына «Павлодар ќаласыныѕ білім беру бґлімі» ММ конкурс жариялайды

Утерянный диплом КОБ № 0220692, выданный ГККП «Красноармейский аграрно–технический колледж» в 2009 г. на имя Жанибека Болатовича Бельгишева, считать недействительным. Темірєалиева Јсемгїл Капановнаныѕ атына Павлодар ќаласы №19 ЖОБМ 2004 ж. берілген негізгі мектепті бітіргендігі толыќ емес орта білім туралы НМК №1652102 жоєалєан кујлік жарамсыз деп танылсын. Утерянное свидетельство индивидуального предпринимателя серия 12315 № 0736392, выданное НК по г. Павлодару 24 октября 2012 г. на имя Данияра Даулетовича Букаева, считать недействительным. В связи с ликвидацией ИП «Tulpar PVL» (на имя Данияра Даулетовича Букаева) (ИИН 890513350316) все претензии принимаются в течение месяца со дня опубликования объявления по тел. 87776669787.

«Лебяжі ауданыныѕ ветеринария бґлімі» мемлекеттік мекемесі «Лебяжі ауданы јкімдігініѕ «Лебяжі ауданыныѕ ветеринария бґлімі» мемлекеттік мекемесініѕ «Лебяжі ауданыныѕ ветеринариялыќ ќызметі» шаруашылыќ жїргізу ќўќыєындаєы мемлекеттік коммуналдыќ кјсіпорны директоры (санаты G-4) бос мемлекеттік јкімшілік лауазымына орналасуєа конкурс жариялайды Лауазымдыќ еѕбекаќысы еѕбек ґтіліне байланысты 75433 теѕгеден 90522 теѕгеге дейін. Конкурсќа ќатысушыларєа ќойылатын негізі талаптар: жоєары білім (ветеринария мамандыєы), мамандыєы бойынша ќызметіндегі жўмыс ґтілі 5 жылдан кем емес. Конкурсќа ќатысушыларєа ќойылатын негізгі талаптар: Ќазаќстан Республикасыныѕ Конституциясын, Ќазаќстан Республикасыныѕ Еѕбек кодексін, Ќазаќстан Республикасыныѕ «Ветеринария туралы», «Сыбайлас жемќорлыќќа ќарсы кїрес туралы», «Ќазаќстан Республикасындаєы тілдер туралы» зандарын білу. Функционалдыќ міндеттер: мекемені басќаруын, жоспарлауын, мекеменіѕ жўмыскерлерініѕ атќаратын ќызметтерін орналастырады. Жергілікті орындаушы органдармен, ќоєамдыќ жјне басќа ўйымдармен ветеринария сўраєы бойынша ґзара ќызметтесу. Ќаржы-шаруашылыќ ќызметтерді басќарады, аса ќауіпті жјне эпизоотикалыќ жануарлар ауруына ќарсы ветеринарлыќ іс-шаралар ґткізу, ауылшаруашылыќ малдарын бірыѕєайлау, малдарды ќолмен ўрыќтандыру, аса ќауіпті жјне эпизоотикалыќ мал ауруларына ќарсы ветеринариялыќ дјрілерді саќтау, Ќазаќстан Республикасыныѕ заѕына ќарсы келмейтін ветеринария саласындаєы басќа да жўмыстарды жїргізеді. Ќонкурсќа ќатысушылар «Лебяжі ауданыныѕ ветеринария бґлімі» мемлекеттік мекемесініѕ конкурстыќ комиссиясына келесі ќўжаттарды тапсыруы ќажет: конкурсќа ќатысу жґніндегі ґтініш, мемлекеттік жјне орыс тіліндегі тїйіндеме, еркін формадаєы ґмірбаян, бекітілген тјртіптегі расталєан білім туралы, бекітілген тјртіптегі расталєан енбек кітапшасы, денсаулыќ жаєдайы туралы аныќтама. Конкурстыќ ќўжаттарды ќабылдау БАЌ сол конкурс жария еткен кїннен бастап кїнтізбелік 30 кїн аралыєында ќабылданады. Конкурсќа ќатысу їшін ќажет ќўжаттар тґмендегі мекен-жайєа жіберілуі тиіс: 140700, Павлодар облысы, Лебяжі ауданы, аќќу ауылы, Баймолдин кґшесі, 4, «Лебяжі ауданыныѕ ветеринария бґлімі» мемлекеттік мекемесініѕ конкурстыќ комиссиясы, телефоны – 8(71839)21791.

Еске алу Тўрлыбек (Бортан) Ќайроллаўлы Санатхановты еске аламыз Павлодар облысы Лебяжі ауданы Ќорт ауылыныѕ тўрєыны, сїйікті де асыл јкеміз Санатханов Тўрлыбек (Бортан) Ќайроллаўлы тірі болса, 20 ќыркїйек кїні 57 жасќа толар еді. Екі жыл ґтсе де, жїрегіміз јлі кїнге дейін сыздайды, јкеміздіѕ аяулы бейнесін саєына еске аламыз. Жоќтыєыѕ жанды ќинап жабыќтырар, Јкежан, асќар тауымыз - алып шынар. Ќиналсаќ, арќа сїйер бјйтерегіміз Есіміѕіз мјѕгі шыраќ жанып тўрар. Ўрпаќ бар јке мјѕгі сенетіндей, Бўрымын тіршіліктіѕ ґретіндей. Їй жаќќа келген сайын алаѕдаймыз, Алдымыздан ќазір шыєа келетіндей.

Лауазымдыќ еѕбекаќысы 49551,6 теѕгеден 59284,95 теѕгеге дейін. Функционалдыќ міндеттері: Білім берулік ќызмет жїргізуге ќўќыќ беретін лицензияєа сјйкес мектепке дейінгі білім мен тјрбие беру, мектепке дейінгі ўйым Жарєысына (бўдан јрі – МДЎ) сјйкес мектепке дейінгі ўйым ќызметіне басшылыќ ету; педагогикалыќ кеѕеспен, мектепке дейінгі білім беру кеѕесімен бірлесе отырып бекітілген тјртіпте оќыту жўмыс жоспарларын, негізгі (вариативтік, авторлыќ), мектепке дейінгі ќосымша білім беру баєдарламаларын, ішкі тјртіп ережелерін, мектепке дейінгі тјрбие мен білім берудіѕ жалпыєа міндетті мемлекеттік стандарттарына сјйкес білім берулік баєдарламалардыѕ жїзеге асырылуын ќамтамасыз етеді, тјрбие–білім беру їрдісі кезінде тјрбиеленушілер мен ќызметкерлердіѕ ґмірлеріне жјне денсаулыќтарыныѕ ќауіпсіздігіне ќажетті жаєдайды жасау, ўйымды басќару ќўрылымын айќындайды, ќаржылыќ, шаруашылыќ, єылыми, јдістемелік жјне ґзге де мјселелерді шешеді, тјрбиеленушілер ќўрамыныѕ ќалыптасуын јзірлеп жјне бекітіп, олардыѕ јлеуметтік ќорєалуын ќамтамасыз етеді; ќоєамдыќ педагогикалыќ ўйымдар мен јдістемелік бірлестіктердіѕ ќызметтеріне ыќпал ету; балалардыѕ таєамдануын ўйымдастыруєа жјне медициналыќ ќызмет кґрсетілуіне, тјрбиеленушілер мен ќызметкерлердіѕ денсаулыќтарын ныєайтуєа жјне саќтауєа ќажетті жаєдайларды іске асыру; заѕмен бекітілген тјртіпте мектепке дейінгі білім беру мїлкін жјне ќаражаттарын пайдалану, ќўрылтайшылар ќаражаттарыныѕ ґкілетті органєа келіп тїсуі мен оны пайдалану туралы жыл сайын есептерді табыстау; оќу–материалдыќ базаныѕ есебін, саќталуы мен ныєайтылуын ќамтамасыз ету, санитарлыќ–гигиеналыќ режимніѕ, еѕбекті ќорєау мен ќауіпсіздік техникасы ережелерін орындау; педагогикалыќ кадрлар мен кґмекші јлеуетті таѕдау жјне олардыѕ орналастырылуын жїзеге асыру, біліктілік сипаттамаларына сјйкес ќызметкерлердіѕ лауазымдыќ нўсќаулыќтарын јзірлеу; кадрлардыѕ кјсіби шеберліктерін арттыру їшін жаєдайлар жасау; ќоєаммен, ўйымдармен байланысты жїзеге асыру, ата–аналармен (оларды алмастыратын тўлєалармен) ќарымќатынас жасау, педагогикалыќ кеѕеске басшылыќ етеді, бекітілген тјртіпте ќызметкерлердіѕ аттестациясын ґткізеді, мемлекеттік, ќоєамдыќ жјне ґзге де ўйымдарда МДЎ атынан сґз алады; МДЎ ќызметі туралы ќажет болєан есеп берулерді дайындап, табысталуын ќамтамасыз етеді. Конкурсќа ќатысушыєа ќойылатын талаптар: - білімі – жоєары кјсіптік (педагогикалыќ білім) жјне мектепке дейінгі мекемеде педагогикалыќ жўмыс ґтілі 5 жылдан кем болмауы тиіс. Ќазаќстан Республикасыныѕ Конституциясын, Ќазаќстан Республикасыныѕ «Білім туралы», «Ќазаќстан Республикасындаєы Тілдер туралы» Заѕдарын, «ЌР бала ќўќыєы туралы», ЌР «Сыбайлас жемќорлыќќа ќарсы кїрес туралы», «Неке жјне отбасы туралы», «Мїмкіндіктері шектеулі балаларды јлеуметтік жјне медициналы-педагогикалыќ тїзетулік ќолдау кґрсету

туралы» Заѕдары мен нормативтік–ќўќыќтыќ актілерді, педагогика жјне психология негіздерін, педагогикалыќ єылым мен тјжірибесін, экономика мен ќаржылы–шаруашылыќ ќызмет негіздерін, еѕбек заѕнамасын; еѕбекті ќорєау ережелері мен нормаларын, ґрт ќауіпсіздігініѕ техникасын, санитарлыќ ережелер мен нормаларды, дјрігерлікке дейінгі медициналыќ кґмектіѕ негіздерін білуі тиіс. Конкурсќа ќатысушылар мынадай жаєдайда конкурсќа ќатыса алмайды: 1) он сегіз жасќа толмаєан тўлєа болса; 2) бўрын сыбайлас жемќорлыќ бойынша ќўќыќ бўзушылыќ жасаєан болса; 3) Ќазаќстан Республикасы заѕнамасымен бекітілген тїрде алынып тасталмаєан немесе жойылмаєан сотталєандыєы болєан жаєдайда; 4) Ќазаќстан Республикасы заѕнамасымен ќарастырылєан ґзге де жаєдайларда. Бўќаралыќ аќпарат ќўралдарындаєы хабарландыру жарияланєан кїннен бастап он бес кїн ґткенге дейін конкурсќа ќатысуєа ниет білдірген тўлєалардан ќўжаттарды ќабылдау жїргізіледі. Барлыќ ќажетті ќўжаттар тапсырылєаннан кейін, ќатысушы осы Ережелердегі талаптарєа сай келетін болса, ќўжаттарды ќабылдауды тоќтатќан кїннен бастап Комиссия жўмыстыќ бес кїн ішінде ќўжаттарды тапсырєан тўлєаны конкурсќа жіберу туралы шешім ќабылдайды. Конкурсќа жіберілген тўлєалардыѕ тізімі бекітілген соѕ, Комиссия барлыќ ќўжаттарды ќарастырып, кїнтізбелік он кїн бойы конкурсќа ќатысушылармен јѕгімелесу ґткізеді. Конкурс мемлекеттік кјсіпорын басшысын таєайындау Ережелері мен аттестаттау, сондай-аќ, оныѕ кандидатурасын келісу негізінде ЌР Їкіметініѕ 2011 жылєы 18 ќарашада бекітілген №1353 ќаулысына жјне Ќазаќстан Республикасы Білім жјне єылым министрлігініѕ 2009 жылєы 13 шілдедегі «Педагог ќызметкерлер мен оларєа теѕестірілген тўлєалардыѕ Тўрпаттыќ біліктілік сипаттамаларын бекіту туралы» №338 Бўйрыєына сјйкес ґткізіледі (ЌР Білім жјне єылым министрініѕ 2011 жылєы 9 маусымдаєы ґзгерістері мен толыќтырулары бар №241 бўйрыєы). Конкурсќа ќатысу їшін керекті ќўжаттар: - їлгі бойынша ґтініші; - мемлекеттік жјне орыс тілдеріндегі тїйіндеме; - еркін ќалыпта жазылєан ґмірбаяны; - білімі туралы ќўжаттардыѕ кґшірмелері, нотариалды бекітілген болуы тиіс; - еѕбек кітапшасыныѕ (бар болса) немесе еѕбек келісімшартыныѕ кґшірмесі, немесе соѕєы жўмыс орнына ќабылданєан жјне босатылєан бўйрыќтардыѕ кґшірмесі нотариалды бекітілген болуы тиіс; - №086 ќалыбы бойынша денсаулыєы жґніндегі аныќтамасы; - сондай–аќ ќатысушы ґз біліміне, жўмыс тјжірибесіне, кјсіби деѕгейіне ќатысты ќосымша аќпаратты ўсына алады. Конкурсќа ќатысуєа ќажетті ќўжаттарды Кривенко кґшесі, 25, 407 кабинетке ўсынуы ќажет. Тел. 32-18-77.

«Успен ауданыныѕ кјсіпкерлік жјне ауылшаруашылыќ бґлімі» мемлекеттік мекемесі, 141000, Павлодар облысы, Успен ауданы, Успен ауылы, Тјуелсіздіктіѕ 10 жылдыєы кґшесі, 30 , аныќтама телефондары / (871834)91333 электрондыќ поштаныѕ мекен-жайы: usposh@yandex.kz, бос јкімшілік мемлекетік лауазымєа орналасуєа ашыќ конкурс жариялайды Успен ауданыныѕ кјсіпкерлік жјне ауылшаруашылыќ бґлімініѕ бас маманы, ЕR-4 (13-01-3) санаты. Лауазымдыќ жалаќысы ґткерген жылдарєа байланысты 56379 теѕгеден 76239 теѕгеге дейін. Функционалдыќ міндеттері: Ауылдар жјне ауылдыќ округтер јкімдерініѕ ќызметін рейтингілік баєалау їшін ауыл шаруашылыќ малдарымен ќамтамасыз етілу бойынша ай сайын талдау. Мал шаруашылыєы ґнімін ґндіру жјне ґткізу баєдарламалары бойынша аудандаєы ауылшаруашылыќ ќўрылымдарына кеѕестік жјне тјжірибелік кґмек кґрсету. Мал басы мен ќўс саны жґнінде, мал шаруашылыєы ґнімініѕ ґндірісі бойынша талдауды, аќпаратты жјне есептеулерді дайындау. Басшылыќ талаптарына сјйкес жоєары тўрєан жјне мїдделі органдардыѕ, ведомстволардыѕ барлыќ аєымдаєы жјне баќылау ќўжаттарына аќпаратты дайындау. Ауданныѕ мал шаруашылыєын дамытудыѕ индиактивтік жоспарына ўсыныстарды јзірлеу жјне енгізу. Ветеринариялыќ-алдын алу іс-шараларын дайындауєа жјне жїргізуге, вакцина мен биопрепараттардыѕ ќажеттілігін есептеуге ќатысу. Бўќаралыќ аќпарат ќўралында кјсіпкерлік мјселесін айќындау. Конкурсќа ќатысушыларєа ќойылатын талаптар: Жоєары (жергілікті мемлекеттік басќару, экономикалыќ, ќаржылыќ, заѕгерлік). Орта білімнен кейін рўќсат беріледі (экономикалыќ, ќаржылыќ, заѕгерлік) облыста жўмыс ґтілі екі жылдан кем емес немесе мемлекеттік ќызметтегі жўмыс ґтілі бір жылдан кем емес, осы санаттаєы наќты лауазымныѕ функционалдыќ баєыттарына сјйкес болуы керек. Ќазаќстан Республикасыныѕ Конституциясын, Ќазаќстан Республикасыныѕ «Ќазаќстан Республикасыныѕ Президенті туралы», «Ќазаќстан Республикасыныѕ Парламентi жјне оныѕ депутаттарыныѕ мјртебесi туралы», «Ќазаќстан Республикасыныѕ Їкіметі туралы» Конституциялыќ заѕдарын, Ќазаќстан Республикасыныѕ «Мемлекеттік ќызмет туралы», «Сыбайлас жемќорлыќќа ќарсы кїрес туралы», «Јкімшілік рјсімдер туралы», «Нормативтік ќўќыќтыќ актілер туралы», «Жеке жјне заѕды тўлєалардыѕ ґтiнiштерiн ќарау тјртiбi туралы» Заѕдарын, осы санаттаєы наќты лауазымныѕ мамандануына сјйкес облыстардаєы ќатынастарды реттейтін Ќазаќстан Республикасыныѕ нормативтік ќўќыќтыќ актілерін, «Ќазаќстан – 2050» Стратегиясы: ќалыптасќан мемлекеттіѕ жаѕа саяси баєыты» стратегиясын білу. Осы санаттаєы лауазымдар бойынша функционалдыќ міндеттерді орындау їшін ќажетті басќа да міндетті білімдерініѕ болуы ќажет. Конкурс ЌР Мемлекеттік ќызмет істері агенттігі Тґраєасыныѕ

2013 жылєы 19 наурыздаєы №06-7/32 бўйырыєымен бекітілген «Бос јкімшілік мемлекеттік лауазымєа орналасуєа конкурс ґткізу жјне конкурс комиссиясын ќалыптастыру ќаєидалары» (бўдан јрі Ќаєида) негізінде ґткізіледі. Конкурсќа ќатысу їшін ќажетті ќўжаттар тізбесі: - Ќаєида ќосымшасына сјйкес нысандаєы ґтініш; - 3х4 їлгідегі сурет жјне Ќаєидаєа ќосымшаєа сјйкес нысанда толтырылєан сауалнама; - бiлiмi туралы ќўжаттардыѕ нотариалдыќ кујландырылєан кґшiрмелерi; - еѕбек ќызметін растайтын ќўжаттыѕ нотариалдыќ кујландырылєан кґшiрмесi; - Ќазаќстан Республикасы Денсаулыќ саќтау министрлігініѕ 2010 жылєы 23 ќарашадаєы №907 бўйрыєымен бекітілген (Ќазаќстан Республикасыныѕ Нормативтік ќўќыќтыќ актілердіѕ тізілімінде 2010 жылы 21 желтоќсанда №6697 болып тіркелген) нысандаєы денсаулыєы туралы аныќтама; - Ќазаќстан Республикасы азаматыныѕ жеке кујлігініѕ кґшірмесі; - ќўжаттарды тапсыру сјтінде ујкілетті органмен белгіленген шекті мјннен тґмен емес нјтижемен тестілеуден ґткені туралы ќолданыстаєы сертификат. Конкурсќа ќатысу їшін ќажетті ќўжаттарды конкурс ґткізу туралы хабарландыру соѕєы жарияланєан кїнінен бастап 10 жўмыс кїні ішінде ўсынылуы керек. Јѕгімелесуге жіберілген кандидаттар оны кандидаттарды јѕгімелесуге жіберу туралы хабардар ету кїнінен бастап бес жўмыс кїн ішінде конкурс жариялаєан «Успен ауданыныѕ кјсіпкерлік жјне ауылшаруашылыќ бґлімі» мемлекеттік мекемесінде ґтеді. Азаматтар бiлiмiне, жўмыс тјжiрибесiне, кјсiби шеберлiгiне жјне беделіне ќатысты (бiлiктiлiгiн арттыру, єылыми дјрежелер мен атаќтар берiлуi туралы ќўжаттардыѕ кґшiрмелерi, мiнездемелер, ўсынымдар, єылыми жарияланымдар жјне ґзге де олардыѕ кјсіби ќызметін, біліктілігін сипаттайтын мјліметтер) ќосымша аќпараттарды бере алады. Азаматтар ќўжат тігілетін мўќабада орналастырылєан ќўжаттарды ќолма-ќол тјртіпте немесе пошта арќылы ќўжаттарды ќабылдау мерзiмiнде бере алады. Азаматтар ќўжаттарды хабарламада кґрсетілген электрондыќ пошта мекен-жайына электронды тїрде бере алады. Конкурсќа ќатысу їшін ќўжаттарды электрондыќ пошта арќылы берген азаматтар ќўжаттардыѕ тїпнўсќасын јѕгімелесу басталєанєа дейін бір жўмыс кїні бўрын кешіктірмей береді. Ќўжаттардыѕ тїпнўсќасы берілмеген жаєдайда тўлєа јѕгімелесуден ґтуге жіберілмейді.

Еске алушылар: жўбайы - Єалия, балалары, жиендері.

Павлодар облысыныѕ јкімдігі облыс јкімініѕ бас инспекторы Владимир Николаевич Ульяновќа туысќаны Елизавета Васильевнаныѕ ќайтыс болуына байланысты ќайєысына ортаќтасып, кґѕіл айтады.

СЕНІМ ТЕЛЕФОНЫ «Павлодар облысы мјслихатыныѕ аппараты» ММ-де мемлекеттік ќызметшілердіѕ Ар-намыс кодексін, Ќазаќстан Республикасыныѕ «Мемлекеттік ќызмет туралы», «Сыбайлас жемќорлыќќа ќарсы кїрес туралы» Заѕдарын бўзу фактілері туралы хабарлау їшін 32-04-89 «сенім телефоны» жўмыс істейді.

12

Ñàðûàðêà ñàìàëû

ИІРІМ

17 қыркүйек, сейсенбі, 2013 жыл

www.saryarka-samaly.kz

Суреттердіі түсірген - Төлеген Нұрғазы.

Тарихта аққулы мекен аталып, түрлі аңызәңгімелерімен ел ауызында қалған Лебяжі өңірі бүгінде дәмі тіл үйіретін қауын мен қарбызымен танымал. Осы ауданның брендіне айналған дақылға деген сұраныс жылдан жылға арта түскендігі мәлім. Тілеуберді САХАБА

ОҚШАУ ОЙ

ДАРХАН КҮЗ

Тіл үйірер қарбыз Жуырда Лебяжі ауданына қарасты Шарбақты ауылында «Ырысы мол, дәулетті туған өлке» атты аудандық қарбыз фестивалі ұйымдастырылып, онда әр шаруашылық өз жетістіктерін ұсынды. Фестивалдің негізгі мақсаты – осы өңірде өсіріліп, еліміздің әр түкпірінен өз тұтынушыларын тапқан бақша дақылдарының жоғарғы түсімін паш ету. Сонымен қатар, диқандардың жаз бойғы еңбектерін ескере отырып, тауарларының нарыққа шығуына қолғабыс жасау. Шара барысында өңір жетістігін сөз еткен аудан әкімінің орынбасары Бейімбет Таңатұлы бақша шаруашылығы өткен жылғымен салыстырғанда едәуір дамығанын тілге тиек етті. Оның айтуынша, қауын-қарбыз өсіру мақсатында 1200 гектар жер игеріліпті. Бұл өткен жылғыдан қарағанда, 365 гектарға артық көрсеткіш. Шаруа қожалығы иелері 2012 жылы гектарына 115 центнерден қарбыз жинаса, биыл бұл көрсеткішті 250-300 центнерге дейін жеткізіпті. Сондай-ақ Аққу өңірінде өсірілген қауын, қарбыз, қырыққабат сында бақша өнімдері Астана, Семей және Қарағанды қалаларына жөнелтіледі екен. Лебяжі өңірінде алғаш рет ұйымдастырылған қарбыз фестиваліне бақша шаруашылығымен айналысатын

12 шаруа қожалығы қатысты. Солардың бірі - «Қайрат» шаруашылығы көрмеге қарбыздың 36 түрі мен қауынның 8 түрін қойыпты. Жетекшісі Қайрат Шапуовтың айтуынша, 500 гектар алқапқа қарбыз бен қауын тұқымын сепкен. Бұл Лебяжі өңіріндегі бақша өсімдіктері алқабының 42 пайызын құрайды. Аталған шаруа қожалығының алқабында өсірілген қарбыздың тек төрт сорты қазақстандық болса, басқа түрлері Ресей, Украина және Голландиядан жеткізілген. Байқау барысында анықталғандай, Лебяжі өңіріндегі көлемі ең үлкен және салмағы ең ауыр (19 кг) болатын қарбыз осы шаруа қожалығына тиесілі болды. Фестивальге тек диқандар ғана емес, әр ауылдың мектеп ұжымдары мен мәдениет қызметкерлері де қатысты. Оқушылар мен мұғалімдер өз мектеп аулаларында егілген көкөніс және жеміс-жидек өсімдіктерінен әртүрлі ойыншықтар мен жанжануарлардың бейнелерін жасған. Ал, ауыл өнерпаздары көктемгі және күзгі науқандарға байланысты сахналық көріністер қойып, жиналғандарды өз өнерлерімен тәнті етті. Байқау сарапшыларының шешімі бойынша «Ырысы мол, дәулетті туған өлке» атты қарбыз фестивалінде өзінің сапалы өнімдерімен көзге түскен

Ñàðûàðêà ñàìàëû

Шарбақты ауылының «Қайрат» шаруа қожалығы жеңімпаз деп танылды. «Ең үздік көрме» аталымы бойынша Уахапов атындағы мектеп ұжымы марапатталса, «Ең үздік костюм» аталымын Қазантай ауылының өнерпаздары жеңіп алды. Ал, «Ең тәтті қарбыз» аталымын «Орман» шаруа қожалығы иеленсе, «Ең үлкен қарбыз» атағын «Қайрат» шаруашылығы алды. Байқау жеңімпаздарын марапаттаған облыс әкімінің орынбасары Нұржан Әшімбетов, барлық өнерпаздар мен кәсіпкерлерге өз алғысын білдірді. Ол өз сөзінде лебяжілік қарбызшыларға Павлодардың кез-келген жерінде тұрып өз тауарларын сатуға жағдай жасалатынын жеткізді. Шара соңында Шарбақты ауылының үздік кәсіпкерлері мен бақша өнімдерін осы өңірге алғаш алып келген диқандар және ауылдың өркендеуіне өз үлесін қосып жүрген бір топ азаматтарға Лебяжі ауданы әкімінің Алғыс хаты табыс етілді. Айзада ҚҰРМАНОВА, Лебяжі ауданының әкімі: -Бүгінгі шараның негізгі мақсаты – өңіріміздегі еңбек адамдарының маңдай терін бағалау және оны жұртқа насихаттау. Себебі, осындай үлкен жетістікке тек талмай қажырлы еңбек еткен азаматтар ғана жетеді. Бұл фестиваль кейінгі жылдары да өз жалғасын табады. Жалпы, Шарбақты ауылы өңіріміздегі үлгілі ауылдардың бірі. Мәселен, үстіміздегі жылы облыс көлемінде үлгілі 25 ауылдың қатарына енді. Алдағы уақытта да кәсіпкерлеріміз өз белсенділіктерімен көзге түсе береді деген үміттеміз.

ЖШС директоры Ж.О.СМАНОВ Телефоны 61-81-10

МЕНШІК ИЕСІ:

«Павлодар облысы әкімінің аппараты» мемлекеттік мекемесі (Павлодар қаласы) «Центр аналитической информации» ЖШС, «Сарыарқа самалы» облыстық газеті Газет Қазақстан Республикасының Мәдениет және ақпарат министрлігінде тіркеліп, тіркеу туралы 23.11.2012 ж. №13191-Г куәлігі берілген

Басылым Қазақстан Республикасы және Ресейдің Омбы, Новосібір облыстары, Алтай өлкесі және Монғолияның Баян-Өлгей аймағына тарайды.

Бас редактор А.Ә.ӘБІШЕВ Телефоны 61-80-15 ЖШС-нің мекен-жайы: Павлодар қаласы, Ленин көшесі, 143-үй, e-mail: kense-cai@mail.ru Редакцияның мекен-жайы: 140000, Павлодар қаласы, Ленин көшесі, 143 үй. Теле/факс 61-80-15

Газеттің электронды поштасы: s_samaIy@maiI.ru Біздің сайт: www.saryarka-samaly.kz Бас редактордың орынбасарлары – ГАЗЕТ 1979 ЖЫЛЫ «ҚҰРМЕТ БЕЛГІСІ» ОРДЕНІМЕН МАРАПАТТАЛДЫ. 61-80-23, 61-80-19.

Жауапты хатшы - 61-80-18. Әлеуметтік қорғау - 61-80-20. Денсаулық, білім, спорт - 65-12-74. Тіл, әдебиет - 61-80-20. Экономика, саясат, құқық, имандылық, мәдениет, «Айналайын», «ЖАС times» 61-80-20. Жарнама бөлімі е-mail: s_samaIy_reklama@maiI.ru 65-12-75, 62-59-24. Маркетинг және тарату бөлімі 61-80-32. Фототілші, корректорлар - 61-80-17. Газеттің нөмірі «Сарыарқа самалының» компьютер oрталығында теріліп, беттелді. Газет аптасына үш рет шығады, апталық таралымы 47345 дана, бүгінгі көлемі 3 б.т. «Вестник» ЖШС-нің «PrimaLux» баспаханасында басылды. ҚР Павлодар облысы,

Кезекші редактор -

Әсемгүл ҚАБДУАХИТ

Ақша «Ақша» деген не? Қазір бүкіл әлем ақшаға «ғашық»! Ақша - дүние жүзін біртұтас етіп біріктірген күш. Сондай-ақ, адамзатты үнемі қозғалыста болуға итермелеген де осы. Ол өткен замандарда байларға алтыннан сарай соқтырса, дәулеттілерге соңы жоқ керуен көшіртті, жорыққа шығартты... Бүгінде ақшасы бар адам ғана ертеңгі күнін жоспарлай алады, болашағына сеніммен қарайды. Біз жеке капиталымыз пайда болғаннан кейін ақша үшін еңбектене бастаймыз, жұмыс істейміз, қызмет атқарамыз. Осы уақыттан бастап адам баласы бар ғұмырын тек қаражат табу жолында сарп етуге жаралғандай көрінеді кейде. Өмірде барлық жағдай болады. Егер адам ақшасыз қалса, өне-бойын қорқыныш жаулайды, өзін қорғансыз сезінеді. Қалтасында «соқыр» тиыны жоқ бейбақ өзін бұл жалғанда «әлсізбін» деп біледі. Ал, шынында, сол адамның туған-туысы, бала-шағасы, жора-жолдастары бар. Алайда, «патшаақша» билеп төстеген бұл заманда пұлсыз адамның ешкімге керегі жоқ. Сондықтан, қаржы дағдарысына ұшыраған бақсыз кейін жан «дағдарысына» да тап болады. Бүгін ақша біздің қам-қарекеттік тірлігімізге араласып қана қоймай, жүзімізге, мінезімізге, тіпті жүрегімізге де «қол сұға» бастады. Ақша адамға не істетпеді?! Біреулер ақша мен байлыққа қызығып, мансап пен қызметті қуалайды, басқалар ақшасы мол, дәулетті «жар» таңдайды, тағы біреулер қалтасы қалың «жолдастан» артық ешкім жоқ деп біледі. Кейбір адамның бет-жүзі ақшаға айналса, тағы біреулер толықтай «ақша» болып кеткен. Олар жақынын да, Отанын да ақшаға айырбастайды. Тамаша тірлік қайда бар болса, сол жаққа жер аударады. Тіпті құны жоқ қағаздың өмірді ластағаны соншалық, адам жанын қиюға дейін баратындарға не дейміз?!. Сонда да көбіміз тірлік мәнін қу ақшадан іздейміз. Неліктен? Түрлі түске боялған қағаздың құдіреті соншалықты күшті болғаны ма? Қазіргі кезде адами қасиеттерден жұрдай қалғандар емес, қаражатынан қағылғандар «банкрот» болып табылады. Шын мәнінде нағыз «банкрот» кім сонда? Батыстың бір данышпаны «Адам ақша үшін емес, ақша адам үшін жұмыс жасауы қажет» деп айтқан екен. Біз болсақ... Сонда, кім кімге құл болды? «Біз – ақшаға» дегенге саяды, меніңше. Ал, «Адам «теңгеге» тәуелді емес» деп ойлайтындар, қу ақшасыз рахаттанып ауа жұтып көріңдер, кәне! Пікіріңіз болса, газет редакциясына немесе www.saryarka-samaly.kz сайтындағы «Қойын дәптеріме» жолдаңыз.

«Сарыарқа самалы» газетінің жаңа және бұрынғы нөмірлерін сатып алғыңыз келсе, 8(7182) 61-80-32, 61-80-15 телефон нөмірлеріне хабарласыңыз. Мекен-жайы: Павлодар қаласы, Ленин көшесі, 143-үй.

Екібастұз қаласы, Әуезов көшесі, 15-үй. Газеттің сапалы басылуына баспахана жауап береді. Телефоны: 8/7187/75-50-44. Баспа индексі 65441. Басылуға қол қойылған уақыты 17.00. Тапсырыс - Г-13-2523. Хаттар, қолжазбалар, фотографиялар мен суреттер рецензияланбайды және қайтарылмайды. Көлемі А4 (14 кегль) форматындағы 3 беттен асатын материалдар қабылданбайды. Редакция оқырмандардан түскен барлық хаттарды тегіс жариялауды және оларға жауап беруді міндетіне алмайды. Жарнамалық материалдардың мазмұнына жарнама берушілер жауап береді. Нөмірді әзірлеу барысында интернет ресурстарынан алынған фотосуреттер де пайдаланылды. Авторлардың пікірлері редакция ұстанған көзқарасқа сәйкес келмеуі де мүмкін. «Сарыарқа самалында» жарияланған материалдарды көшіріп немесе өңдеп басу үшін редакцияның жазбаша рұқсаты алынып, газетке сілтеме жасалуы міндетті.