PORTFOLIO Iris Bol
Urban Design & Planning
Inhoud
1. Motivatie en curriculum vitae
Selectie van projecten:
2. The border as a stepping stone
Bordercrossing BE/NL, Baarle Nassau
3. Rotterdam Cityboxes
Kralingse Plas, Rotterdam
4. De Stationstuinen
Masterplan stationsgebied Dijk & Waard
5. Zorgeloos oud worden in de naoorlogse stad ‘t Zand & Woonzorgcentrum De Kievitshorst, Tilburg
6. Terburch
Odijk
7. Gordijnen open
Meerzicht, Zoetermeer
8. Verbeelding
AutoCad Photoshop Illustrator Handschetsen
Schetsverkenning scenario’s Sneltekenwerk en ‘live painting’
9. Overige projecten
4
“Creativity is a wild mind and a disciplined eye.”
- Dorotry Parker
één
Motivatie en curriculum vitae
Curriculum vitae
Achternaam Bol
Voornaam Iris
Adres Koninginnestraat 61
4818HB, Breda
Nederland
Geboortedatum 04/10/1996
Nationaliteit Nederlandse
motivatie
“Leuk u te ontmoeten. Mijn naam is Iris Bol; nu ca. 3,5 jaar in dienst als stedenbouwkundig ontwerper bij KuiperCompagnons in Rotterdam. Zowel bij KuiperCompagnons als tijdens mijn voorgaande studie heb ik relatief veel ervaring opgedaan op het gebied van sociaalmaatschappelijke stedenbouw, transformatie en visievorming. De plek waar mijn hart ligt binnen het vakgebied.
Als ontwerper probeer ik vaak de grenzen van ons werkveld op te zoeken om kennis te verweven met ons vakgebied. Mijn voorkeur gaat dan ook uit naar projecten waarbij integraal en met korte lijnen samengewerkt wordt met bewoners, marktpartijen en (ambtelijke) organisaties. Dit met als doel de totstandkoming van ontwerpen die een positief effect hebben op de sociale duurzaamheid binnen gemeenschappen in de stad. Ik ben van mening dat het vormgeven van stad en landschap een cruciale bijdrage kan leveren aan het welzijn van de mensheid.
Naast inhoudelijk vakwerk schuif ik met regelmaat aan als sneltekenaar bij diverse trajecten. Verder ben ik weg van fotografie, architectuur, interieur en reizen. Het inspireert me om de verschillende vormen van leven in steden over de wereld te observeren en vergelijken.”
2020 - Heden
2013 – 2017
2014
2008 – 2013
Jan. 2021 - Heden
Jan. 2020 - Heden
Feb. 2018 - Jan. 2020
Feb. 2017 - Jul. 2017
Jun. 2016 - Aug. 2016
Sept. 2015 - April 2016
+31 6 53594358
irisbol@outlook.com
Rotterdamse Academie van Bouwkunst
Richting: Stedenbouw
NHTV Breda, University of Applied Sciences, Breda Academy for Urban Development, Built Environment specialisatie: Urban Design
Propedeuse: Urban Design
Hogeschooltaal
Diploma: C1 niveau Nederlandse taal
Katholieke Scholengemeenschap Etten-Leur
Diploma: HAVO, Economie en Maatschappij
KuiperCompagnons, Rotterdam
Afdeling Ontwerp en Advies
Functie: Medior stedenbouwkundig ontwerper
KuiperCompagnons, Rotterdam
Afdeling Ontwerp en Advies
Functie: Medior stedenbouwkundig ontwerper
KuiperCompagnons, Rotterdam
Afdeling Ontwerp en Advies
Functie: Junior stedenbouwkundig ontwerper
Gemeente Tilburg, Tilburg
Afdeling Wijken
Functie: Afstudeerstagaire
KuiperCompagnons, Rotterdam
Afdeling Ontwerp
Functie: Assistent ontwerp
KuiperCompagnons, Rotterdam
Afdeling Ontwerp
Functie: Stagaire stedenbouw
& kennismaking
INFORMATIE
& Diploma’s
PERSOONLIJKE
opleidingen
WERKERVARING
Curriculum vitae
Publicaties projecten
Blauwe Kamer (jun. 2017): ‘Zorgeloos, oud worden in de naoorlogse stad’. Beste afstudeerwerk 2017.
AD (mar. 2020) ‘Autoluw, groen en een top-treinstation: zo ziet Alphen er in 2040 uit.’
Vergezicht Alphen aan den Rijn 2040-2050.
NoordHollands Dagblad (mei 2020) ‘Wethouder Stam wil doorpakken in stationsgebied Heerhugowaard: Anders komt die spooronderdoorgang er nooit’.
Masterplan Stationsgebied Heerhugowaard
BNdeStem (maart 2020) ‘Zó wordt saai en lelijk Fijnaart fijner en mooier’ Centrumvisie Fijnaart
Vaardigheden
Adobe InDesign
Adobe Illustrator
Adobe Photoshop
AutoCad
Sketch Up
Microsoft Office
Nederlands
Engels
8
TWEE
The border as a stepping stone
Inleiding opgave
RAvB - Studio Crossing borders (EN) Bordercrossing BE/NL, Baarle Nassau - Conceptual visioning and architectural design
Since the existing of humanity, man has dominated nature and ecology out of a need to be in control of the world. The principle of the bird cage slowly translated to a larger scale through zoos and nature reserves. Currently only 2% of our nature is untouched, which can be seen as wilderness.
The institutionalization of nature is particularly evident in border areas, which have evolved significantly over the years. Difference in governance and acquisition of nature between countries, have led to more and more boundaries in these areas. Ecological structures and nature reserves ‘just do not touch’ because of political mismatches. Due to the increasing number if animal diseases in the border area, crossing the border is furthermore prevented for animals. We can conclude that the border is fading away slowly for humans but the natural borders for fauna in the border zone are increasing.
The landscape around Baarle Nassau is a perfect example of where the above findings clearly are recognizable. South of Baarle Nassau, three ecological structures are found. ‘Het Merkske, a years old typical stream valley, ‘Het Bels Lijntje that used to be the old train track between the Netherlands and Belgium and the nature reserve around NAVO Airport Weelde, that used to be part of a bigger heather area but was turned into a pine forest around 1840. Especially for the last years a lot of threats and conflicts are emerging on these nature structures. The conditions of the original habits are clearly under pressure and some original flora and fauna have even been wiped out. The stream valley of ‘Het Merkske’ for example is dehydrated on the higher grounds because of the climate change and has lost a lot of biodiversity. The structure has also been split up at an enclave because of a shed on the Belgian side of the border. ‘Het Bels Lijntje’ has political been recognized as a dry connecting compound since a few years, but only at the Dutch side of the border. Agricultural activities, the increase of nitrogen, crossing roads and increasing business parks are only making the situation even worse.
The complete restoration of original ecological structures is not realistic due to the major changes that have taken place over time. Opportunities lie in the healing of existing structures by means of minimalist interventions and by searching for overlapping habits, plants and animal species, wherefrom smart connections can be made. For example in the area between the Merkske and ‘Het Bels Lijntje’, where the dry stream valley is redesigned into a dry connection. In this case, the existing hedgerows, thickets, ditches and open grass fields offer potential as habitat for the viviparous lizard.
The final design consists of a continuous structure that, by means of minimalist interventions and the addition of stepping stones, ensures that animals can move safely through the border area. At the same time, the ensemble of elements also forms a route for human beings that tells the story behind the border nature. By deliberately revealing the natural habitat, behavior and movement of the animal, that humanity has lost sight of and stimulating interaction between humans and animals, awareness of the importance of the border area as a stepping stone is being increased . The shape and use of materials of the objects reflect the monofunctional
Road crossings
Location
Seepage water
Ditch
‘Houtwallen’
Agrid grassland corridor
House and shed on the enclave border + excisting waterpipes
large scale analyses
Nature (and governance)
European N2000 areas
NNB and VEN zones
Water structure
Wetlands
Water storage areas
Governace by Staatsbosbeheer
Governace by Natuurmonumenten
Governace by Brabants Landschap
Governace by Landschappen NL
Governace by Waterschappen
Governace by Agentschap Natuur en Bos
Governace by Natuurpunt
Governance partnerships in the border area
Wet ecological compounds
Dry ecological compounds
Nature to be acquired
Netherlands Belgium
13
A P P P P P P P P P P P A A A A P P P P P P P P A A A A A A A A A A A A A A A A A S S S S S N N N N N N L L L L L L L L L L N W W W W W W W W N S N N N S S L S S S B B B B B S S Het Merkske Kempen Hageven (De
Stabrechtse Heide Achelse Kluis Markdal/Strijbeekse Heide Heesbossen/ Grenspark Kalmthoutse Heide
Plateaux)
P A B
L
W N S P
An intresting place where different kinds of nature and ecology ‘just not touch’
Different ways of nature acquisition leading to mismaches and extra ecological boundries
fragment map
14
original habits
ECOLOGICALDRYCONPOUNDBELSLIJNTJE
STREAMVALLEYHETMERKSKE
NATURERESERVENAVOAIRPORTWEELDE
15
conflicts and conditions
Decreasing planting due to fertilizers, poor mowing management and increasing nitrogen
Desiccation of the stream valley: developping former parts of the stream valley as a dry ecological connection. The ditches and ‘houtwallen’ are already there: overlapping flora and fauna
Seepage water
Construction of the Weelde-Statie bee junction
Realisation of stepping stone bee landscape Beatrixhoeve
Current mow management
Enclave as a missing link in ecological structure ‘Bels Lijntje’
Overlapping icon species
Disappearance of the brook valley at the crossroads with an enclave REPTILES AND AMFIBIANS
HOVERING BIRDS AND BIRDS OF PREY
BREEDING BIRDS
HETSTREAMVALLEY MERKSKE INSECTS MAMALS HUMAN BUTTERFLIES
16
1 6
1 2 3 4 5 6 9 7 8 5
Crossing with the former ‘Bels Lijntje’ and the N260 cutting up the brook valley ‘Bont dikkopje’ Yellow-hammer Wood armor damselfly Bees Crested newt Slowworm Viviparous lizard FISH
The ensamble: human and animal trail
Healing ecological structures in the borderzone in a minimalistic way that answers today’s challenges
As a statement to us human beings: how we have overdominated nature and lost sight of animal perspective
17 2 9 3 7 8 NESTING MOVEMENT
5 6 6 6
Human and animal trail
+
overlapping icon species: the viviparious lizard
18
interventions between human and animal
Technical materialisation trough human perspective and natural elements trough animal perspective
Sunbathing
Sunbathing hut
Movement
Boardwalk
Nesting
Peekholes
Sunbathing lawn
Faunapassage
Nesting places
19
Human: sunbathing hut
Animal: reptile nesting place
Assembly screws
Assembly screws
20 detail
Timber boardwalk (poles and boards)
Assembly screw
Steel
Steel
Timber boardwalk (poles and boards)
Timber boards
Timber poles
Glass window
Timber boards
Timber boards
Concrete
Steel frame
drie Rotterdam Cityboxes
Inleiding opgave
RAvB - Studio Prototyping Kralingse Plas, Rotterdam - Architectuurontwerp
The Kralingse Plas is a much-used, popular place in Rotterdam that offers space for various recreational activities and brings people together. The lake forms a central spot, connecting various surrounding landscapes. There are several bustling places for recreational use (beaches), but there are also places that emphasize the silence of the area and contribute to the ecological value of the area (forests, quiet gardens and open meadows). Various recreational routes run around the Kralingse Plas, including walking-, cyclingand deckingpaths that extend far over the water.
To contribute to the recreational value of the area, a design has been made for a pavilion on the north side of the Kralingse Plas. The pavilion is made in its entirety from sustainable, wooden materials, so the object flows naturally into the landscape context. The wooden pavilion is positioned on an open meadow, surrounded by woods and gives a sense of security: being in an oasis of tranquility on the edge of the city. At the same time, the pavilion offers a view of the Rotterdam skyline, which emphasizes the feeling of escaping the hectic pace of daily life. The pavilion connects mercilessly to route structures in the area.
By means of various experiments on the basis of rapid model studies, a desirable form language for the volume was sought. At the same time, the potential interaction and integration of the object with the environment was examined.
Ultimately, a modularly applicable, easily scalable form was chosen, consisting of an alternation of closed, open and semi-open cubes, which alternate in an exciting, washed-out manner. The design language of the pavilion ensures that, at certain angles, the object explicitly invites visitors to enter the object, but at the same time makes it possible to withdraw and relax once inside. It is a place where you can work, daydream, play, enjoy a drink, watch others and peacefully sit in the sun.
The pavilion consists of three levels of 50m2, where different places and functions alternate: exhibition spaces, two stairwells, a workspace and two toilets on
the ground floor, an exhibition space and workspace on the first floor and a bar with terrace on the top floor. There is intentionally no clear routing within the object; the pavilion is characterized by wandering and surprise around every corner. It forms a labyrinth for the unhurried, curious visitor where there is something to discover everywhere. It is a mix between architecture and art.
Each side of the pavilion has a different view and has unique views that are framed within the object. Playing with the incidence of light in the semi-open blocks and by means of the use of pergolas designed along with it enhances the playfulness of the volume.
The semi-open stairwells on the ground floor, as entrances to the object, are immediately recognizable from the various approach routes in the area. The stairwells can each be opened on one side during the day and serve as illuminated art objects in the evening. The shell of the entrance blocks offers protection and establishes relationships without detracting from the appearance. The lantern effect ensures that the object is also experienced as surprising in the evening.
The design process and the interpretation of the design are explained by means of a series of photographs.
Location
Deckpaths over the water
Ecology Heemtuin
Location pavilion: open meadow overlooking the skyline of Rotterdam
Location pavilion: an intersection of routes
Sight on location: open meadow between bushes
Sight on location: open meadow between deckingpaths
25 exhibition
volume studies 1:100
26
27
concept eleboration 1:50
28
29
30 detail
1:20
vier
De Stationstuinen, Masterplan stationsgebied Dijk & Waard
Inleiding opgave
KuiperCompagnons i.s.m. Martijn Niehof
Gemeente Heerhugowaard en Langedijk
- Visievorming en ontwerp
Heerhugowaard is in de afgelopen decennia sterk gegroeid, van een landelijk lint in een grootschalige droogmakerij, tot een complete stad. En ook Langedijk heeft zich sterk ontwikkeld, maar juist op een meer dorpse manier, rondom het historische lint en waterrijke landschap. Het goed aanhaken bij het grotere netwerk wordt steeds belangrijker, de mobiliteit van mensen neemt toe en de dagelijkse actieradius wordt steeds groter. Heerhugowaard en Langedijk blijven zich verder ontwikkelen, maar de nadruk verschuift daarbij van uitbreiding aan de randen, naar ook ontwikkeling en verbetering binnen de bestaande stad. Het stationsgebied is de volgende logische stap. De stedelijke regio Alkmaar, Heerhugowaard en Langedijk is met meer dan 300.000 inwoners de grootste stedelijke agglomeratie boven Amsterdam en is een spil in de ontsluiting van Noord-Holland over weg, spoor en water. Hier is bij uitstek de kans om op een duurzame manier aan te haken bij het grotere netwerk van de Randstad en Noord-Holland-Noord. En het biedt bovenop het station en nabij het Stadshart Heerhugowaard en centrum Langedijk nog veel mogelijkheden voor intensivering en binnenstedelijke ontwikkeling.
In 2020 heeft KuiperCompagnons voor Gemeente Heerhugowaard en Langedijk i.s.m. verschillende stakeholders een masterplan ontwikkeld voor het stationsgebied. Het masterplan bouwt voort op de eerder vastgestelde structuurvisie van 2013. Het doel is een hoogwaardig stedelijk kerngebied voor Langedijk (Dijk) en Heerhugowaard (Waard) tot ontwikkeling te brengen, waarin vastgoedontwikkelingen en opwaardering van de infrastructuur en de openbare ruimte elkaar zo optimaal mogelijk gaan versterken. Het Masterplan beschrijft de ambities en kaders voor die ontwikkeling, zorgt voor de samenhang en schetst kansen en mogelijkheden. Het geeft richting aan de ontwikkeling en geeft spelregels voor de geleidelijke verdere transformatie van het stationsgebied. Tijdens het proces zijn er meerdere participatie momenten met de stad geweest.
en
Dit vraagt om een integrale aanpak, waarbij verschillende opgaven niet naast elkaar, maar in samenhang met elkaar worden opgepakt.”
“Het stationsgebied is dé plek om verder te bouwen aan een gezonde
eigentijdse leefomgeving.
Station Heerhugowaard
Rommelige, verouderde buitenruimte stationsplein
Schakel tussen Stadshart, Langedijk en de Kanaalzone
Nieuwe verbindende fietsbrug
Knelpunt spoorwegovergang (gebied gericht op auto)
Poort naar het Oosterdel gebied
Ontwikkelprincipes
Spil in de ontsluiting van Noord Holland Noord
Doelstellingen 2040
Een goede, multimodale bereikbaarheid garanderen voor mensen uit Heerhugowaard en Langedijk en hun bezoekers. Ook bij een verdere groei van mobiliteit, inwoners en economie.
Het stimuleren van fietsen, wandelen en het gebruik van openbaar vervoer en een duurzame mobiliteitsketen. Een mobiliteitsverschuiving in Heerhugowaard en Langedijk van auto naar fietsen, wandelen en openbaar vervoer.
Een gezond, veilig en toekomstgericht stationsgebied, dat uitnodigt om zich actief te verplaatsen en te ontmoeten.
Stationsgebied als verbindende schakel
Het stationsgebied zo optimaal mogelijk en toekomstgericht gebruiken voor OV-gerichte functies met en regionale uitstraling, zoals onderwijs, zorg, stedelijk wonen, ruimte-intensieve bedrijvigheid en ondersteunend daaraan horeca en winkeltjes.
Het meest duurzame station van Nederland. Integrale duurzaamheid, dus duurzaam in alle facetten (energie, klimaat, ecologie, sociaal, economisch, materiaal).
Het natuurinclusief en klimaatrobuust maken van het stationsgebied, door het toevoegen van meer blauw en groen.
Een levendig en aantrekkelijk gebied om te verblijven voor bewoners, werknemers en bezoekers. Toegankelijk voor iedereen.
35
Ontwikkelprincipes
Stationsgebied en Stadshart vormen een samenhangend stedelijk kerngebied voor Heerhugowaard en Langedijk waar kwaliteit centraal staat.
Het stationsgebied vormt samen met het Stadshart, de omgeving van Focus en Horizoncollege en omgeving van de Westdijk één samenhangend en fijnmazig wandel- en verblijfsgebied, dat voor iedereen goed toegankelijk is.
Het stationsgebied is een belangrijke schakel tussen stad, dorp en landschap, met name voor langzaam verkeer.
Rond het station is alles erop gericht om een zo efficiënt en soepel mogelijke openbaar vervoersknoop te maken, optimaal bereikbaar voor fietsers en wandelaars
36
2. Schakel;
1. Intensieve stad;
3. Inclusieve stad;
4. Compacte knoop;
In het stationsgebied geldt het principe van ‘groen, tenzij’.
6. Nieuwe energie;
Het stationsgebied gaat even veel energie opwekken als dat het gaat gebruiken.
Door zaken te delen en samen te werken wordt het gebied aantrekkelijker en duurzamer.
8. Gefaseerde ontwikkeling;
Iedere stap vormt een afgerond geheel en werpt geen barrières op voor de toekomst.
37
5. Groene stad;
7. City as a service;
STREEFBEELD
We hebben een ambitieus streefbeeld gemaakt, op basis van de beschreven doelstellingen en principes en met inachtneming van al lopende ontwikkelingen. Niet alles zal op deze manier en op korte termijn zo gerealiseerd worden, maar het streefbeeld laat wel de mogelijkheden en kansen zien in het gebied. In de komende jaren zal het stationsgebied zich stapje voor stapje gaan ontwikkelen, afhankelijk van initiatieven door marktpartijen en het beschikbaar komen van budgetten voor onderdelen van de openbare ruimte. Het streefbeeld geeft daarbij inspiratie en richting. En hopelijk zet het partijen aan tot een extra slag naar voren.
De openbare ruimte vormt daarbij het cement van het stationsgebied. Een raamwerk dat plek biedt voor verblijven en ontmoeten, wandelen, fietsen, autorijden, bussen, taxi’s en trein. Maar ook een aantrekkelijk adres voor een mix van stedelijk programma. Rondom de stap voor stap verbeterende openbare ruimte is er ruimte voor transformatie en herontwikkeling.
39
“Station Heerhugowaard-Langedijk ligt in het streefbeeld weer waar deze altijd heeft gelegen; prominent aan de historische as tussen beide kernen.”
40 1 2 3 5 6 4 7
Ontwikkelgebieden
Gildestraat: oprijlaan naar de Scheg met robuuste groenstructuur en afwisselende bebouwing
Stationsplein stadszijde: een levendig ontvangstplein en groen adres
Industriestraat: groene slinger waar aan weerszijden ruimte is voor stapsgewijze transformatie, herontwikkeling en verdichting
Stationsweg en Westdijk: historische as tussen Dijk en Waard
De Zuidtangent: aantrekkelijke ‘groene loper’ tussen stad en dorp
De Umbriellaan transformeert van een doorgaande autoroute naar een centraal gelegen onderwijstuin
41
2 3 4 5 6 7
koppelen thematische opgaven
Programma
Cultuurhistorie Groen
Uitstraling en samenhang
Betaalbare huisvesting
DNA terugbrengen in architectuur
Autoverkeer
Wandelstructuur Fietsstructuur
Veilige doorfietsroutes
Scheiden verkeer
Parkeren Water
Vasthouden water
Energie
n
Energieneutraal
42
1
43
Stationsplein landschapszijde: entree voor Langedijk en het Oosterdel gebied
44
45 spelregels openbare
ruimte
spelregels bebouwing
46
vijf
Zorgeloos oud worden in de naoorlogse stad
Inleiding opgave
Gemeente Tilburg, Afdeling Wijken / NHTV Breda (afstudeerwerk)
‘t Zand & Woonzorgcentrum De Kievitshorst, Tilburg - Strategieën, visievorming en ontwerp
Op dit moment speelt er een grote opgave rondom zorg voor kwetsbare ouderen in de naoorlogse stad; de vormen van wonen en zorg rondom deze doelgroep staan onder druk en voldoen niet meer aan de eisen van de subjectieve groep ouderen, van wie de woon zorgwensen steeds verder uiteen lopen. De wegbezuiniging van de intramurale zorg in de naoorlogse stad maakt kwetsbare wijken steeds kwetsbaarder. Kwetsbare ouderen in de naoorlogse stad zijn steeds vaker op zichzelf aangewezen, maar kunnen deze mensen het wel aan om er alleen voor te staan? De verschuiving heeft ervoor gezorgd dat de senior in een steeds ernstigere situatie thuis moet blijven wonen en de zorgvraag groter is dan het zorgaanbod.
In dit onderzoek is er gezocht naar een passend woonzorgmilieu voor de naoorlogse wijk ‘t Zand in Tilburg. De wijk is sociaal en fysiek versnipperd en is toe aan vernieuwing. Lange termijn ingrepen komen niet van de grond. Naar aanleiding hiervan is er een ruimtelijk raamwerk gemaakt op buurt-, wijken regionaal niveau die ieder op een andere wijze antwoord geven op de zorgvraag . Daarnaast is er een uitwerking gemaakt voor de transformatie van het huidige, naoorlogse woonzorgcomplex de Kievitshorst dat binnenkort gesloopt dreigt te worden. Het nieuwe ontwerp geeft antwoord op de opstopping binnen het zorgsysteem en de uiteenlopende belevingswerelden van de huidige senior, door het cr eëren v an div erse woonzorgvormen aan de hand van leefstijlen.
“Wonen op basis van indicatie kan niet ontweken worden, maar wordt wel zoveel mogelijk verminderd. Belevingswereld (het gebouw) voert de boventoon aan de indicatie (verdieping). Op deze manier is het mogelijk om woonzorg voorkeuren van senioren te onderscheiden en kunnen we de zorg tegelijkertijd functioneel houden. Door het gebruiken van de termen ‘belevingswerelden’ en ‘levensstijl’ spreken we als zorgvrager, zorgaanbieder en ontwerper dezelfde taal.”
“Intramurale zorgvoorzieningen in kwetsbare wijken moeten blijven bestaan. Daarin kan de ontwerper een cruciale rol spelen.”
Woonzorgcentrum De Kievitshorst
Aanleunwoningen
Langer thuis wonen
Anonieme openbare ruimtes
Onbekendheid / diversiteit bevolkingsgroepen
Naoorlogs corporatiebezit
OPGAVE en aanpak
Naoorlogs zorgaanbod is vaak niet toekomst bestendig en dreigt gesloopt te worden
Dubbele vergrijzing: babyboomers + levensverwachting omhoog
Diversiteit onder senioren neemt toe: term ouderdom is subjectief geworden
Lange wachtrijen intramurale zorg in wederopbouwwijken
+
Senioren in wederopbouwwijken hebben in een eerder stadium behoefte aan zorg dichtbij
LANDELIJKE Ontwikkelingen BINNEN DE OUDERENZORG IN WEDEROPBOUWWIJKEN
Smart agent levensstijlen:
‘groene/gele’ belevingswerelden (afhankelijk)
overheersen in wederopbouwwijken
Woningvoorraad wederopbouwwijken
verouderd: aanbod
beweegt niet mee met toenemende diversiteit
Druk op 1ste-lijns zorg in wederopbouwwijken: onderlinge onbekendheid + clustering kwetsbare groepen
Stop op de geldpot: steeds langer thuis wonen
Senioren die buiten de boot vallen wonen vaak in naoorlogse wederopbouwwijken
Drempel naar intramurale zorg en de druk op zelfredzaamheid neemt toe
Niet iedereen is in staat regie over eigen leven te voeren: gebrek aan professionele hulp
51
ruimtelijk raamwerk
flexibel ruimtelijk raamwerk waar fysieke, economische en sociale aspecten aan elkaar gekoppeld worden, om korte termijn ingrepen te kunnen sturen
Sociaal maatschappelijk netwerk ‘t Zand
transformatie woonzorgcentra op basis van levensstijlen
ontwerpen die de kwaliteiten en talenten van diverse senioren ondersteunen door middel van een pallet van arrangementen
Gebouw en buitenruimte
Rustig oud worden
Betrokkenheid
Verbondenheid
Thuisvoelen
Leefbaarheid en veiligheid
52
Regio Buurt Wijk
RUIMTELIJK RAAMWERK ‘T ZAND, TILBURG
BUURT NIVEAU
Laagdrempelige, sociale zorgeilanden: ontmoeten, betrekken en het vergemakkelijken van zelfstandigheid (extramuraal)
Woonzorgcentrum De Kievitshorst (deeluitwerking)
WIJK NIVEAU
Centraal hart: verbinden (Westerpark) en ondersteunen (Westermarkt en uiteinden als intramurale zorgpunten)
IN DE REGIO
Stedelijke, duurzame as: gebieden met een groter draagvlak als samenhangende inspiratiebron voor de omgeving.
53 E E E E E E Z W Z N T T T T
transformatie woonzorgcentra op basis van leefstijlen
Zo lang mogelijk thuis in de ‘hippe’ wijk. Kwetsbaar wanneer zorg boven het wonen komt te staan in een later stadium.
Afhankelijk van de mantelzorg. Kwetsbaar wanneer de zorg in een vroeger stadium te ver weg staat.
SAMEN MET ELKAAR
• 56 (deels gerenoveerde) aanleunwoningen voor de ‘groene’ en ‘gele’ belevingswereld.
• Zware thuiszorg aangewezen door de wijkzuster, zonder wlz-indicatie vanuit een centraal gelegen thuiszorgpunt
• Collectief gebruik, ontmoeting staat centraal.
SAMEN MET DE BUURVROUW
• 46 zorgtoegankelijke appartementen voor de ‘rode’ en ‘gele’ belevingswereld. Wonen staat boven de zorg.
• Op basis van een wlz-indicatie met zzp 4 of 6.
• Delen op het kleinste schaalniveau, ondernemen staat centraal.
Zelfstandig in de eigen, ruime woning. Kwetsbaar wanneer de senior naar een kamer van 20m2 moet in een later stadium.
SmartAgent
Afhankelijk van de professional. Kwetsbaar wanneer de zorg in een vroeger stadium te ver weg staat.
leefstijlen onder zorgbehoevende senioren
GRIJPBAAR EN ZEKER (VAN DE ANDER)
• 37 zorgtoegankelijke appartementen voor de ‘blauwe’ en ‘groene’ belevingswereld. Zorg staat boven wonen.
• Op basis van een wlz-indicatie met zzp 4 of 6.
• Private ruimte aanwezig en ontmoetingsruimte binnen handbereik. Terugtrekken en rust staan centraal.
AFHANKELIJK MAAR VRIJ
• Kleinschalig wonen voor 60 dementerenden in 5 groepen van 12 personen + kinderdagverblijf.
• Op basis van een wlz-indicatie met zzp 5 (dementie)
• Buiten is binnen. De dwaalruimte staat boven de private ruimte. Oud en jong zorgen voor- en helpen elkaar.
?
INTROVERT
EXTRAVERT
EGO
GROEP
SAMEN MET ELKAAR
• 56 (deels gerenoveerde) aanleunwoningen voor de ‘groene’ en ‘gele’ belevingswereld.
• Zware thuiszorg aangewezen door de wijkzuster, zonder wlz-indicatie vanuit een centraal gelegen thuiszorgpunt
• Collectief gebruik, ontmoeting staat centraal.
SAMEN MET DE BUURVROUW
• 46 zorgtoegankelijke appartementen voor de ‘rode’ en ‘gele’ belevingswereld. Wonen staat boven de zorg.
• Op basis van een wlz-indicatie met zzp 4 of 6.
• Delen op het kleinste schaalniveau, ondernemen staat centraal.
SAMEN MET ELKAAR
• 56 (deels gerenoveerde) aanleunwoningen voor de ‘groene’ en ‘gele’ belevingswereld.
GRIJPBAAR EN ZEKER (VAN DE ANDER)
• 37 zorgtoegankelijke appartementen voor de ‘blauwe’ en ‘groene’ belevingswereld. Zorg staat boven wonen.
• Op basis van een wlz-indicatie met zzp 4 of 6.
• Zware thuiszorg aangewezen door de wijkzuster, zonder wlz-indicatie vanuit een centraal gelegen thuiszorgpunt
• Collectief gebruik, ontmoeting staat centraal.
• Private ruimte aanwezig en ontmoetingsruimte binnen handbereik. Terugtrekken en rust staan centraal.
SAMEN MET DE BUURVROUW
SAMEN MET ELKAAR
• 46 zorgtoegankelijke appartementen voor de ‘rode’ en ‘gele’ belevingswereld. Wonen staat boven de zorg.
AFHANKELIJK MAAR VRIJ
• 56 (deels gerenoveerde) aanleunwoningen voor de ‘groene’ en ‘gele’ belevingswereld.
• Kleinschalig wonen voor 60 dementerenden in 5 groepen van 12 personen + kinderdagverblijf.
• Op basis van een wlz-indicatie met zzp 4 of 6.
• Op basis van een wlz-indicatie met zzp 5 (dementie)
• Zware thuiszorg aangewezen door de wijkzuster, zonder wlz-indicatie vanuit een centraal gelegen thuiszorgpunt
• Delen op het kleinste schaalniveau, ondernemen staat centraal.
• Buiten is binnen. De dwaalruimte staat boven de private ruimte. Oud en jong zorgen voor- en helpen elkaar.
• Collectief gebruik, ontmoeting staat centraal.
ZELFSTANDIG EN VRIJ
GRIJPBAAR EN ZEKER (VAN DE ANDER)
SAMEN MET DE BUURVROUW
• 37 zorgtoegankelijke appartementen voor de ‘blauwe’ en ‘groene’ belevingswereld. Zorg staat boven wonen.
• 46 zorgtoegankelijke appartementen voor de ‘rode’ en ‘gele’ belevingswereld. Wonen staat boven de zorg.
Thuiswonend, gebruikmakend van zorg aan huis of in de omgeving
• Op basis van een wlz-indicatie met zzp 4 of 6.
• Op basis van een wlz-indicatie met zzp 4 of 6.
• Private ruimte aanwezig en ontmoetingsruimte binnen handbereik. Terugtrekken en rust staan centraal.
• Delen op het kleinste schaalniveau, ondernemen staat centraal.
AFHANKELIJK MAAR VRIJ
GRIJPBAAR EN ZEKER (VAN DE ANDER)
• Kleinschalig wonen voor 60 dementerenden in 5 groepen van 12 personen + kinderdagverblijf.
• 37 zorgtoegankelijke appartementen voor de ‘blauwe’ en ‘groene’ belevingswereld. Zorg staat boven wonen.
• Op basis van een wlz-indicatie met zzp 5 (dementie)
• Op basis van een wlz-indicatie met zzp 4 of 6.
55
?
“Nieuwe ontwerpen dienen flexibel met de tijd mee te kunnen gaan op basis van het zorgsysteem.”
uitwerking van belevingswerelden
Uitgangspunten transformatie woonzorgcentrum De Kievitshorst
Behouden bestaande boomstructuur waar mogelijk
Toevoegen en renoveren bestaande aanleunwoningen
Behouden bestaande kapel
Laagdrempelige kop aan het Westerpark
Verbinding maken met het Westerpark
(Tijdelijke)
Opvang van geclusterde zware thuiszorg patiënten aangewezen door de wijkzuster
Doorsnede
Transformatie complex op basis van huidige aantallen en zorgzwaartepakketten
Kleinschalige voorzieningen die tevens door de buurt gebruikt kunnen worden
Loze ruimte gebruiken: lagere bebouwing in de vorm van hofjes
56
Plattegronden diverse belevingswerelden
Profielen
57
Onzichtbare zorg: woonzorgmilieu met de uitstraling van een ‘normale’ woonomgeving
Belevingswereld (ruimte, zorg, wonen, activiteiten)
Indicatie
Sfeerbeeld
58
Locatie
zes TerBurch
Inleiding opgave
KuiperCompagnons i.s.m. Martijn Niehof en Marina
Propadalo Prijsvraag
- Ontwerp (verkaveling en landschap)
Odijk is een klein dorp gelegen ten zuidoosten van de stad Utrecht in het Kromme Rijn gebied. Als we kijken naar deze regio, zien we dat er op dit moment een toenemende vraag is naar meer ruimte en een aantrekkelijke, sfeervolle en gezonde leefomgeving. De specifieke woonwens van mensen loopt steeds meer uiteen. Wonen, werken en recreatie vloeien in elkaar over, waardoor men steeds vaker opzoek gaat naar de perfecte woning in een omgeving waar zij zich thuis voelen. Men is steeds vaker bereid om hier voor buiten de stad te kijken.
Het plangebied kenmerkt zich door de stevige groene omranding met diverse cultuurhistorische, landschappelijke kwaliteiten aan de binnenzijde en de unieke ervaring van het uitgestrekte polderlandschap met kleinschalige buurtschappen aan de buitenzijde. Het gebied maakt op dit moment deel uit van de polder en is op te splitsen in twee delen. Het hoger gelegen gedeelte waarop zich op dit moment een grote boomgaard bevindt en het lager gelegen gedeelte met een omranding van water. De twee gebieden worden van elkaar gescheiden door een oud Perenlaantje. Het plangebied wordt omringd door windsingels en houtwallen. Naast deze landschappelijke elementen zijn er in het gebied een aantal cultuurhistorische elementen aanwezig zoals Het Burgje: een oud boeren erf dat voor de helft op een archeologische vindplaats ligt.
In samenwerking met ontwikkelaar Bolton a la Carte, en Grontmij is er een landschappelijk raamwerk opgesteld en is er een ontwerp gemaakt voor de mogelijke inrichting van het plangebied dat zich net ten westen van Odijk bevindt. Kavels kunnen binnen het ruimwerk flexibel ingevuld worden aan de hand van de behoefte op dat moment, waardoor het ontwerp niet tijdgebonden is.
“Het karakter van de verschillende woonmilieus heeft zich gevormd door de aanwezige landschappelijke en cultuurhistorische kwaliteiten in het gebied te versterken.”
Appel boomgaard
Appel boomgaard
Windsingels
Perenlaantje
Uitzicht over uitgestrekt polderlandschap
Boerderij en erf ‘Het Burgje’
landschappelijk raamwerk
63
E A C D B
Plankaart: Fieke Damen, Wout van Luik
Plankaart en uitwerking
65 Tweedeelgebieden Historische elementen Windsingel HetBurgje Vinkenburgweg Weteringsedijk Perenbomen Landschappelijkedragers Bebouwing dragers elementen deelgebieden
Spelen Woningen en erven Openbare ruimte Bebouwing Landschappelijke dragers Historische elementen Opbouw deelgebieden Bebouwing Zichtlijnen naar het landschapZichtlijnen Groene rand Typologie Sociale duurzaamheid Woning typologie Sociale duurzaamheid 1 2 3 4 Opbouw plangebied Thematische kaarten
Uitwerking ruimtelijk raamwerk
Allereerst is er een studie gedaan naar de balans tussen een zo groot mogelijk uitgeefbaar gebied en een hoge kwaliteit van de openbare ruimte. Uiteraard mag de uitgeefbaarheid niet ten kosten gaan van het woongevoel. 3D Profielen laten zien hoe de ruimte aanvoelt.
Profiel A: de boomgaard
Dit profiel is een breed opgezet profiel. Er is sprake van eenrichtingsverkeer waarbij de rechter rijbaan een belangrijke ontsluitingsweg is. In het midden van het profiel bevindt zich de boomgaard. Deze is drie rijen breed. Voor een goede opvang van het water is er een wadi gecreëerd. De bebouwing aan dit profiel verspringt.
Profiel B: Perenlaantje
Het Perenlaantje, ook wel de Vinkenburgweg, is een bestaande weg met aan de zuidkant een rij met perenbomen die blijven staan, maar hier wordt meer ruimte voor gemaakt. De weg zelf zal voornamelijk bedoeld zijn
voor bestemmings- en langzaam verkeer. Aan de noordzijde loopt een bestaande watergang.
Profiel C: de bloessemhoefjes
Deze profielen vormen een zichtlijn naar het uitgestrekte polderlandschap en worden getypeerd door een duidelijke groenstructuur met bloessembomen. Er kan geparkeerd worden tussen hagen.
Profiel D: de windsingel oostrand
Aan de oostkant van het gebied loopt een grove windsingel met meerstammige bomen. Deze windsingel zal geoptimaliseerd worden en komen te liggen aan een belangrijk wandelpad, die de achtertuinen van de woningen toegankelijk maakt.
Profiel E: de woonstraat
Deze weg ontsluit de meeste woningen in het noordelijke deel van het plangebied. Dit is een weg met half verharde rabatstrook, waar ook mogelijk geparkeerd kan worden.
66
ofiel
Behoud en herinrichting boomgaard
B Profiel Perenlaantje
C Profiel Bloessemhofje
D Profiel windsingel oostrand
E Profiel woonstraat
Voorbeelduitwerking architectuur Bolton
68
Voorstel mogelijke inrichting ruimtelijk raamwerk: Bolton Ontwikkeling
zeven Gordijnen open,
Meerzicht/Zoetermeer
Inleiding opgave
NHTV Breda
Meerzicht, Zoetermeer - Strategieën
Onze maatschappij verandert. Niet alleen de behoeften van de mens verandert, maar ook de rollen van verschillende partijen binnen de stedenbouwkundige wereld. Onze huidige maatschappij is een participerende maatschappij waarbij de rol van samenwerkende burgers en kleinschalige ondernemers steeds belangrijker wordt. Dit is opmerkelijk omdat we tegelijkertijd zien dat de burger steeds meer zijn privacy opzoekt. Er liggen veel transformatie- en sociale opgaven in ons land. We hebben te maken met nieuwe culturen, andere woonwensen, vergrijzing, nieuwe communicatie middelen en een vervaagde grens tussen werken en thuis zijn.
Met dit project is er een onderzoek gedaan naar nieuwe vormen van sociale stedenbouw waarbij fysieke ingrepen invloed hebben op het positief functioneren van de gemeenschap. Waar de rol van de gemeente, woningbouwcorporaties, de stedenbouwkundige, maar ook innovatieve ondernemers en bewoners bekeken wordt. Wat wordt er verstaan onder een probleem wijk en onder het begrip leefbaarheid?
‘Gordijnen open’ is een strategie waarbij fysieke en sociale elementen aan elkaar gekoppeld worden met oog op het het creëren van een leefbare samenleving voor en door de bewoners. De strategie is opgebouwd uit tijd en scenario’s, verschillende schaalniveaus, bijkomende partijen en thematiek aan de hand van een bottom-up principe. Na een gebiedsanalyse is er een toolbox opgesteld. Bouwstenen kunnen eindeloos aangevuld worden. De strategie is toegepast op de wijk Meerzicht in Zoetermeer.
Meerzicht is een typische wederopbouw wijk die vaak bestempeld wordt als probleemwijk. Er is sprake van ernstige vergrijzing maar ook van een toenemend aantal niet-westerse allochtonen Er is een groot contrast tussen woonkeuze op basis van economisch gunstige locatie en keuze op identiteit en hechtenis aan het gebied. Het gebied bestaat uit twee delen (laag- en hoogbouw) die gescheiden worden door fysieke barrières. Het winkelcentrum is de enige locatie waar beide bewoners groepen elkaar ontmoeten. Vele flats vragen om renovatie. Maar vaak wordt er gekozen voor sloop nieuwbouw.
“‘Gordijnen open’ laat zien dat slopen niet altijd de oplossing is, ziet de galerij als straat en de bewoner als professional.”
Locatie
Groeiend aantal ouderen en nietwesterse allochtonen
Grote, anonieme publieke ruimtes
Groot verschil huur/koop
Fysiek en sociaal grote barrières binnen de wijk
Naar binnen gekeerd centrum als enige trefpunt voor alle groepen
Groot verschil in onderhoud en reputatie flats
Scenario’s en uitdagingen / algemene analyse
73
De bewoner als professional
Toolbox bouwblok
75
Toolbox openbare ruimte
76
Toolbox individu & maatschappij
77
samenstellen pallet van bouwstenen
78
acht Visualisatie
AUtocad
81
Mauritsstraat, Breda
82
Photoshop
Harculo Centrale ENGIE, Zwolle
HBG-locatie, Rijswijk
Wolfsburg Q3, Duitsland
83
Illustrator
Programma biodiversiteit, Gooise Meren
handschetsen
Kaartbeeld Middengebied Zoetermeer, Lansingerland, Pijnacker-Nootdorp
84
85
Engie Gelderland Centrale, Nijmegen
Losse schetsen
Sneltekenen en ‘live painting’
86
negen
Overige projecten
Overige projecten (2020 / 2021)
Dorpsvisie, Oostvoorne (projectleiding)
Dorpsvisie, Rockanje (projectleiding)
Dorpsvisie, Tinte (projectleiding)
Wijkagenda, Muiden (projectleiding)
Gebiedsvisie en stedenbouwkundig plan, ENGIE Gelderland Centrale Nijmegen (projectleiding)
Gebiedsvisie Middengebied Zoetermeer, Pijnacker-Nootdorp, Lansingerland (projectleiding)
Wijkagenda, Bussum Centrum (projectleiding)
Locatiestudie IKC, Oostvoorne
Beeldkwaliteitsplan, Stationsgebied Heerhugowaard
Centrumvisie, Fijnaart
Masterplan, Stadshart Heerhugowaard
Omgevingsvisie, Gooise Meren
89
Overige projecten
Masterplan, Recreatieplas Bussloo
Ontwerpstudies, Pilarenlaan
Omgevingsvisie, Son en Breugel
Masterplan, ENGIE Zwolle
Ontwerpstudies, Hendrik Ido Ambacht
Omgevingsvisie, Lisse
Omgevingsvisie, Heeze Leende
Masterplan, ‘s Gravendeel
Masterplan, Waldervaart Centrum
Omgevingsvisie, Lansingerland
Spierdijk
Hoogbouwvisie, Leiderdorp
90
Stedenbouwkundig plan Holweide Keulen, Duitsland
Ontwerpstudies, De Bogaard, Rijswijk
Ontwerpstudies, Maasmechelen, België
Schetsontwerp, De Nolle 8, Brielle
Centrumvisie, De Struytse Hoeck, Hellevoetsluis
Ruimtelijk raamwerk, Nuenen West
Dakontwerp, Oosterkade, Utrecht
Havenvisie, Breskens
Schetsontwerp, Hindeloopen
Ruimtelijk raamwerk, De Wildeman, Zaltbommel
Gebiedsvisie, Ningbo, China
Handboek buitengebied, Westvoorne
91 EINDHOVEN NUENEN Dommelpark Nuenen West Mogelijkheden voor placemaking en activiteiten in Nuenen West
Overige projecten
Masterplan, Recreatiepark Molenpolder
Gebiedsvisie, Viaanse Molen, Alkmaar
Dorpsvisie, Burgh-Haamstede
Omgevingsvisie, Delft
Prijsvraag, Stationsgebied Woerden
Landschapsplan, Stelling van Amsterdam (A8/A9)
Uitwerking architectuur, Thushoeve, Zevenaar
Ontwerp buitenruimte, Burgemeester Feithplein, Voorburg
Woningbouwvisie, Geldrop verweven met wonen
Masterplan, Middengebied Zuidplas
Prijsvraag,Q3 Wolfsburg, Duitsland
Dorpsvisie, Scharendijke
92
Masterplan, Goirle Beekdalzone
Omgevingsvisie,Goirle
Schetsontwerp, Albrandswaardsedijk
Omgevingsvisie, Hattem
Stedenbouwkundig- en beeldkwaliteitsplan, HBG-Locatie Rijswijk
93
Vergezicht 2040-2050, Alphen a/d Rijn