585490 ls bloedsuiker nr2 2013 lr by Irene Seignette

Bloed nieuws over diabetes

uiker NR 2 / heRfst

28e jaaRgaNg 2013

MaaRteN de gRuyteR, stichtiNg dON

“Diabetes? Liefst vandaag nog de wereld uit”

Combinatie diabetes en kanker weegt zwaar Tips: haal meer uit uw sport! en verder: Wijziging vergoeding diabeteshulpmiddelen

8 Medisch hoogleraar lonneke van de Poll: “steeds meer mensen

iNhOud

overleven kanker”

PeRsOONlijK

iNfO

Maarten de gruyter:

sportartsen geven tips:

“diabetes? liefst vandaag

haal meer uit uw sport!

nog de wereld uit”

Internetadressen voor u GeseleCteerd w w w.forumoverdiabetes.nl

w w w.diabeteszelfindehand.nl

Begin dit jaar is een nieuw forum voor mensen met

Deze website geeft

diabetes gestart met Elise Heijligers (voorheen

informatie aan mensen

diabetesforum.nl) als moderator. Mensen kunnen op

met een verstandelijke

forumoverdiabetes.nl terecht voor al hun diabeteszaken,

beperking en diabetes,

maar ook voor niet diabetesgerelateerde onderwerpen.

hun begeleiders en hun

Gasten (niet geregistreerde bezoekers) zien maar een

mantelzorgers. Het

klein deel van het forum. Indien u zich registreert krijgt

doel: het zelfmanage-

u, na het inloggen op het forum, het hele forum te zien.

ment van iemand met

Het forum telt ruim 250 geregistreerde leden.

een verstandelijke beperking en diabetes

w w w.onzichtbaarziek.nl

verbeteren.

Op deze site leest u ervaringen en columns

w w w.hypobewust.nl

Onzichtbaar Ziek is een stichting die op

Heeft u last van hypo’s en wilt u graag leren hoe u deze

een moderne en positieve manier meer

beter kunt herkennen, corrigeren, voorspellen en

begrip, kennis en ondersteuning wil

voorkomen? Op hypobewust.nl vindt u meer informatie

bieden voor mensen met een onzichtbare

over een cursus die u leert omgaan met hypo’s. De cursus

ziekte en/of beperking en hun naasten.

bestaat uit drie groepsbijeenkomsten en twee

Lees hier ook de ervaring van Cathy (27)

internetmodules gedurende vier weken. Hypobewust

met diabetes type 1.

wordt gegeven door getrainde diabeteszorgverleners.

Bloedsuiker wordt mogelijk gemaakt door:

Redactieadviesraad: h.P.f. goossens diabetesverpleegkundige dr. W.h. van houtum internist-endocrinoloog spaarne

lifescan

Onetouch

ziekenhuis, hoofddorp Mw. f. Malki diabetesverpleegkundige slotervaartziekenhuis, amsterdam dr. R.P.j. Michels internist,

a johnson & johnson company

www.onetouch.nl

academisch Medisch Centrum, amsterdam Mw. drs. e.c. Romijn huisarts, den haag Mw. g. van Rooijen diëtiste,

www.lifescan.nl

van mensen met een onzichtbare ziekte.

tweesteden ziekenhuis, tilburg dr. h.M. Reeser kinderarts, juliana kinderziekenhuis, den haag,

Hoofdredactie: dr. V.e.a. gerdes en dr. e.W. Meesters internisten, slotervaartziekenhuis, amsterdam Bladcoördinator: i. seignette, nijmegen Fotografie: e. Kooreman, leiden Ontwerp: M. Buiten, neroc eindhoven Opmaak: Weevers grafimedia, zutphen Druk: Weevers grafimedia, vorden

17 PeRsOONlijK Monique jonk: “ik word overvallen door een oergevoel”

iNhOud eN VeRdeR Maaike heeft rijles

VOediNg Wat te doen bij maag- en darmproblemen?

Wijziging vergoeding diabeteshulpmiddelen

Fruit beschermt tegen diabetes type 2

Neem nu een abonnement op onze nieuwsbrief en win een cadeaubon t.w.v. € 25,-

van de redaCtie Hij durft te dromen

“I

s het te genezen?”, vroeg ze nadat ze had

In dit nummer verschillende onderwerpen. Maar ook een

gehoord dat type 1 diabetes bij haar was

interview met Maarten de Gruyter, oprichter van Stichting

vastgesteld. Zij moest straks weer naar school. Ze zat in

DON (Diabetes Onderzoek Nederland). Hij durft te

de brugklas en was net met insuline begonnen. Een

dromen en droomt van de gedachte dat de generatie van

terechte vraag en gelukkig nog ongehinderd door het

zijn dochters de ziekte diabetes straks niet meer zal

fatalisme wat veel volwassenen hebben. Veel mensen

kennen. Een verfrissende gedachte. U leest hoe hij zich

zien diabetes als een aandoening waar je mee moet

actief inzet om hieraan bij te dragen. Onder het motto:

leven. Tenminste in 2013.

Diabetes? Liefst vandaag nog de wereld uit!

Bloedsuiker is verkrijgbaar bij veel poliklinieken. de oplage is 15.000. het blad verschijnt 2x per jaar.

Victor Gerdes

Eelco Meesters

Hoofdredacteur

Internist

op www.bloedsuiker.nl kunt u zich aanmelden voor de gratis digitale nieuwsbrief. u kunt ook een

abonnement nemen op de papierenversie voor € 3,- per jaar (bij betaling per automatische incasso) of € 4,50 (bij betaling per factuur). stuur hiervoor uw naam en adres (en bank- of gironummer indien u per automatische incasso betaalt) naar correspondentieadres: Bloedsuiker, Postbus 19, 7200 aa zutphen of internetadres: www.bloedsuiker.nl/abonnement e-mail: info@bloedsuiker.nl.

issn 0920-9956.

telefoon (0575) 551 010,

overname van (delen van) artikelen of illustraties uit deze uitgave kan alleen plaatsvinden na schriftelijke toestemming van de redactie. ingezonden mededelingen en advertenties vallen buiten de verantwoordelijkheid van de redactie.

Bloedsuiker bevat geen persoonlijke medische adviezen. voor (wijzigingen in) de behandeling dient u altijd eerst de behandelend arts en/of diabetesverpleegkundige

te raadplegen. Bloedsuiker aanvaardt geen enkele aansprakelijkheid voor enige schade als gevolg van het gebruik van informatie uit deze uitgave. (zie ook de disclaimer op www.bloedsuiker.nl)

PeRsOONlijK “diaBetes? Liefst vandaag nog door anja Bemelen

Hij is doelgericht, gedreven, lijkt een tikkeltje ongeduldig. Maarten de Gruyter - zoon van de bekende kruideniersfamilie - is een Amsterdamse projectontwikkelaar met diabetes type 1. Als oprichter van stichting DON (Diabetes Onderzoek Nederland) wil hij deze aandoening zo snel mogelijk de wereld uit helpen.

en flesje bronwater in zijn hand beweegt, net als

diabetes enkel op een fundamenteel wetenschappelijke

zijn gsm op tafel. De telefoon rinkelt af en aan.

manier onderzocht. “Ik was compleet verbaasd dat er zo

Sinds vanochtend is bekend dat Maarten de Gruyter (38)

weinig geld in fundamenteel diabetesonderzoek werd

voorzitter van FC Den Bosch is geworden. Waarschijnlijk

gestoken.” Dat er meerdere fondsen en organisaties zijn

willen vrienden en bekenden hem met deze functie

die zich richten op diabetes, weet ook de projectontwik-

feliciteren? Nóg een functie die hij gaat uitoefenen, want

kelaar, maar de meeste ervan zijn gericht op het draag-

De Gruyter is behalve vastgoed- en projectontwikkelaar

lijk maken of vergemakkelijken van de aandoening en

ook voorzitter van stichting DON én toegewijd vader van

focussen zich niet op het oplossen van het probleem. “Er

vier dochters in de leeftijd van acht, zes en drie jaar en

gaat meer geld om in het behandelen van de kwaal, dan

negen maanden. Een drukbezet man met een hecht

in de genezing ervan. De afgelopen negentig jaar is er

gezinsleven die sinds zijn achtste diabetes type 1 heeft.

nauwelijks iets veranderd in de ziekte. Dat moet anders.”

Samen met Floor Dijkgraaf runt hij stichting DON

Netwerken

(Diabetes Onderzoek Nederland). “Hoe ik al dat werk

Oplossingsgericht werken ligt in

met elkaar combineer? Stichting DON is inmiddels

de aard van De Gruyter. Diabetes? Liefst vandaag nog de

volwassen”, zegt De Gruyter. “Ik hoef me niet meer bezig

wereld uit. Gezien zijn eigen aandoening en zijn verschil-

te houden met de dagelijkse gang van zaken. Floor en

lende netwerken kwam hij in contact met het Hubrecht

Kyra zijn daarin van onschatbare waarde voor de

Instituut, het Leids Universitair Medisch Centrum en later

stichting. Bovendien kom ik met heel weinig slaap toe.”

met het Diabetes Research Center aan de Vrije Universiteit in Brussel en de Hebreeuwse Universiteit in Jeruza-

Omgaan met de kwaal

Per toeval kwam

lem. Uiteindelijk kwamen er samenwerkingsverbanden

De Gruyter in 2006, het geboortejaar van stichting DON,

tot stand waarbij befaamde artsen en onderzoekers

erachter dat er nog geen enkele instelling bestond die

wetenschappelijk onderzoek verrichten. “Ons gezamenlijke doel is om helderheid in de oorzaak van diabetes te krijgen. Daarvoor werven we actief donateurs.”

Anderhalf miljoen

Alle donaties die

stichting DON binnenkrijgt, in 2013 naar verwachting zo’n anderhalf miljoen euro, zijn bestemd voor onderzoeksprojecten in gerenommeerde laboratoria. Momenteel zijn er vier onderzoeken gaande die van stichting DON al het ingezamelde geld krijgen. Met dat geld kunnen de wetenschappers gericht onderzoek doen, zoals een studie naar bètacelmassa en een

Veel bekende Nederlanders steunen stichting DON, waaronder Tooske Ragas, Frits Sissing, René Froger en Jeroen van der Boom

de wereld uit” In 2008 beklom De Gruyter met zijn vriend Bas van de Goor de Kilimanjaro, met 5895 meter de hoogste berg van Afrika en vorig jaar de Elbrus, met 5642 meter de hoogste berg van Europa

onderzoek naar de rol van stamcellen bij diabetes. Bovendien kan een onderzoek niet drie jaar, wat tegenwoordig vaker gebeurt, maar zes jaar lang gefinancierd worden. De stichting blijft verder buiten het onderzoek. “We stellen geen doelstellingen of milestones. De Wetenschappelijke Raad en de Raad van Toezicht controleren of en hoe het geld voor het onderzoek wordt gebruikt.”

Vastgoed Regatta, het concert van de Toppers waar we vorig jaar het goede doel voor waren of een

D e To p p e r s

Stichting DON organiseert

kunstexpositie van ABN AMRO MeesPierson. ABN AMRO

verschillende evenementen om geld te genereren. “Op

MeesPierson is bovendien hoofdsponsor van onze

de eerste plaats zijn er de DON Masters, een jaarlijks

jaarlijkse verjaardagsviering. Meedoen met bestaande

terugkerend golftoernooi, en de verjaardagsviering van

evenementen heeft als voordeel dat we de kosten laag

de stichting. “Op beide evenementen geven de gasten

kunnen houden.”

erg gul. Genezing spreekt mensen aan. Daarnaast organiseerde DON-ambassadeur René Froger samen met

Expliciete wens

De Gruyter is er bij haast

Jeroen van der Boom vorig jaar DON in Concert en dit

elk evenement bij, niet gehinderd door zijn diabetes.

jaar vond op 28 september het tweejaarlijkse strandfeest

Toch weet hij maar al te goed welke invloed de

CLOSIN’ plaats in Scheveningen bij beachclub Whoosah.

aandoening heeft. Behalve dat zijn ogen danig achteruit

Maar we haken ook aan bij bestaande evenementen,

zijn gegaan, voelt hij zich van de zeven dagen per week

zoals het KLM Open, Deloitte Ladies Open, de Gaastra

twee dagen niet fit. “Het voelt dan alsof ik zwaar verkouden ben. Maar ik ben nog nooit flauwgevallen of in een coma geraakt; ik heb eerder te hoge dan te lage suikerwaarden. Zelf vind ik dat niet vreemd, want ik leid een druk en hectisch bestaan. Diabetes houd ik liever voor mezelf. Ik wil er mijn gezinsleven niet door laten beïnvloeden, al begint onze oudste dochter te begrijpen dat ik een ziekte heb. Ik draag een insulinepomp en een continue glucosesensor op mijn buik. Die kennen ze allemaal, maar ik praat er nooit met hen over. Mijn expliciete wens is dat de generatie van mijn dochters deze uitputtende en slopende ziekte straks niet meer kent!”

Maarten de Gruyter:

“Ons doel is helderheid

krijgen in de oorzaak van diabetes. Daarvoor werven we actief donateurs”

www.sdon.nl i Meer lezen? Kijk op www.bloedsuiker.nl herfst 2013

NONOUTLINE NONVERSION OUTLINE VERSION

r a u ba r Nu jg aa i b r N k ijg r verkr ve

A A JOB NUMBER JOB NUMBER PROJECT STAGE PROJECT STAGE PRINT SIZE

Vol le

tegratie met D e in ex g i d tegratie met D e in ex dig

4™ CGM4.™ CGM. m G om G co c

Vol le

PRINT SIZE

OTHER

PROOF

CLIENT

ASST ACCTASST ACCT

CREATIVE DIR CREATIVE DIR

COPY WR COPY WR

SR ACCT SR ACCT

ART DIR ART DIR

Het was er Het was er Jij zag het Jij zag het Jij moest het hebben Jij moest het hebben De nieuwe Animas Vibe insulinepomp met Continue glucosemonitoring (CGM). Geavanceerde prestaties in alle eenvoud. De nieuwe Animas Vibe insulinepomp met Continue glucosemonitoring (CGM). Heeft u een ogenblikje? Glucoseresultaten in volledig gekleurd scherm. Waardevolle informatie die in één Geavanceerde prestaties alle en eenvoud. oogopslag waargenomen kunnen in worden die in combinatie met uw vingerprik-resultaten een leidraad zijn ®

™

* Nu met een sensor voor die tot een weekscherm. gedragen kan worden en vereenvoudigde Heeftinsulineaanpassingen. u een ogenblikje? Glucoseresultaten in volledig gekleurd Waardevolle informatie die in één calibratie . Hier het resultaat: de Animas Vibe . De nieuwemet generatie insulinepompen met zijnzijn zeer oogopslagheeft waargenomen kunnen worden en die in combinatie uw vingerprik-resultaten een CGM leidraad geavanceerd en praktisch.* Nu met een sensor die tot een week gedragen kan worden en vereenvoudigde voor insulineaanpassingen. calibratie heeft . Hier het resultaat: de Animas Vibe . De nieuwe generatie insulinepompen met CGM zijn zeer Vibe in werking of mail naar Animas-Nederland@its.jnj.com. Bekijk de Animas geavanceerd en praktisch. ™

STUDIO

PROD MGRPROD MGR

TRAFFIC TRAFFIC

STUDIO

†

STUDIO MGR STUDIO MGR

†

™

™ *Voordat u actie onderneemt dient u uw glucoseresultaten te controleren met een vingerprik. Tijdens verblijf in water kunnen Bekijk de Animas® Vibe in werking of mail naar Animas-Nederland@its.jnj.com. CGM-resultaten niet van uw CGM naar de pomp worden gezonden. †De resultaten moeten tussen 2,2 mmol/l en 22,2 mmol/l liggen, en kalibratie moet minstens elke 12 uur gebeuren. *Voordat u actie onderneemt dient u uw glucoseresultaten te controleren met een vingerprik. Tijdens verblijf in water kunnen CGM-resultaten niet van uw CGM naar de pomp worden gezonden. †De resultaten moeten tussen 2,2 mmol/l en 22,2 mmol/l liggen, en kalibratie moet minstens elke 12 uur gebeuren. Veiligheidsinformatie

BeooGD GeBruik: De Animas Vibe insulinepomp met CGM-systeem (Animas Vibe systeem) is aangewezen voor continue onderhuidse toediening van insuline, om diabetes met nood aan insuline te beheren. Het Animas Vibe -systeem is ook een systeem voor glucosemonitoring, waarmee trends en traceerpatronen kunnen worden opgespoord bij volwassenen (18+) met Veiligheidsinformatie diabetes. Het Animas Vibe systeem is bestemd voor gebruik door patiënten thuis en in verzorgingscentra. Het Animas Vibe systeem is aangewezen voor gebruik als aanvulling op - geen systeem helpt om hyperglycemie en hypoglycemie opdiabetes te sporen, ennood deze vervanging van - informatie verkregen via standaardmet thuisinstallaties glucosemonitoring. Animas Vibevoor Vibe insulinepomp CGM-systeemvoor (Animas Vibe systeem)Het is aangewezen continue onderhuidse toediening van insuline, om met BeooGD GeBruik: De Animas moeten gebaseerd op de trends en patronen die blijken aanvallen te te beperken aangepaste acute is alsook langetermijnbehandeling. De interpretatie van Dexcom Vibe -systeem een systeem voor glucosemonitoring, waarmee trendsCGM-resultaten en traceerpatronen kunnen wordenzijn opgespoord bij volwassenen (18+) met aan insuline beheren.door Hetzowel Animas uit verschillende opeenvolgende resultaten in de tijd. CGM-sensor en -zender moeten worden verwijderd vóórisde uitvoering van Mri-scan (magneticop resonance Vibe systeem is bestemd voor CoNTrA-iNDiCATieS: gebruik door patiëntenDe thuis en in verzorgingscentra. Het Animas Vibe systeem aangewezen vooreen gebruik als aanvulling - geen diabetes. Het Animas imaging). Gebruik van geneesmiddelen acetaminofen terwijl de CGM-sensor is ingebracht kan prestaties het CGM-systeem beïnvloeden.en WAArSCHuWiNGeN: Het CGM-systeem Vibevan systeem helpt om hyperglycemie hypoglycemie op te sporen, en deze vervanging van - informatie verkregen met via standaard thuisinstallaties voor glucosemonitoring. Hetde Animas dient niet ter vervanging vanzowel een bloedglucosemeter. Hetlangetermijnbehandeling. CGM-systeem moet worden gebruikt metvan eenDexcom bloedglucosemeter. u moet een vingerpriktest met uw BG-meter,dieenblijken CGM-resultaten moeten gebaseerd zijnuitvoeren op de trends en patronen aanvallen te beperken door aangepaste acute als De interpretatie beslissingen in verband met insuline of behandeling op die BG-waarde. de dosering insuline vóór mogen alleen gebaseerd zijn op resultaten het uit verschillende opeenvolgende resultaten in de tijd.baseren CoNTrA-iNDiCATieS: De Beslissingen CGM-sensor inenverband -zendermet moeten wordenvan verwijderd deniet uitvoering van een Mri-scan (magnetic van resonance CGM-systeem. Symptomen die wijzen met op een te lage of te hoge de bloedglucosewaarde mogen niet genegeerd. u symptomenbeïnvloeden. vertoont vanWAArSCHuWiNGeN: lage of hoge glucose, gebruik dan uw imaging). Gebruik van geneesmiddelen acetaminofen terwijl CGM-sensor is ingebracht kan worden de prestaties van hetAlsCGM-systeem Het CGM-systeem bloedglucosemeter om devan CGM-resultaten te controleren. De kalibratie van uwworden CGM-systeem minstens elke 12 uur worden hernieuwd. in zeldzame gevallenmet kanuw deBG-meter, CGM-sensor dient niet ter vervanging een bloedglucosemeter. Het CGM-systeem moet gebruiktmoet met een bloedglucosemeter. u moet een vingerpriktest uitvoeren en breken. Als een CGM-sensor breekt er geen zichtbaar uitsteken boven de huid, Beslissingen verwijder deinsensorresten NieT. Vraag advies als u symptomen beslissingen in verband met en insuline of delen behandeling baseren op die BG-waarde. verband metdan de dosering van professioneel insuline mogenmedisch niet alleen gebaseerd zijn op resultaten van het van infectie of ontsteking vertoont op de zoals roodheid, zwelling of pijn. Als in contact komt metAls eenu symptomen gebroken CGM-sensor, te melden aan uw klantenservice CGM-systeem. Symptomen die wijzen op plaats een tevan lageinjectie, of te hoge bloedglucosewaarde mogen nietuworden genegeerd. vertoont vangelieve lage ofdithoge glucose, gebruik dan uw of lokale Animas-distributeur. CGM is NieT te GoeDGekeurD gebruikvan bij kinderen of jongeren, zwangere die dialyse in ondergaan. veiligheid en CGM-sensor doeltreffendheid van bloedglucosemeter om de CGM-resultaten controleren. Devoor kalibratie uw CGM-systeem moet minstensvrouwen elke 12 en uurpersonen worden hernieuwd. zeldzame De gevallen kan de breken. het een CGM-systeem werd nieten onderzocht voor andere inbrengingsplaatsen deverwijder onderbuik. belangrijke veiligheidsinformatie over pompbehandelingen het gebruik van de Animas Als CGM-sensor breekt er geen delen zichtbaar uitsteken boven dedan huid, deVoor sensorresten dan NieT. Vraag professioneel medisch advies alsen u symptomen insulinepomp, kunt u vertoont uw zorgverlener raadplegen en de gebruikershandleiding vanofdepijn. Animas . Vibeinfectie van of ontsteking op de plaats van injectie, zoals roodheid, zwelling Als u Vibe in contact komt met een gebroken CGM-sensor, gelieve dit te melden aan uw klantenservice of lokale Animas-distributeur. CGM is NieT GoeDGekeurD voor gebruik bij kinderen of jongeren, zwangere vrouwen en personen die dialyse ondergaan. De veiligheid en doeltreffendheid van het CGM-systeem werd niet onderzocht voor andere inbrengingsplaatsen dan de onderbuik. Voor belangrijke veiligheidsinformatie over pompbehandelingen en het gebruik van de Animas Vibe insulinepomp, kunt u uw zorgverlener raadplegen en de gebruikershandleiding van de Animas Vibe . ®

™

cOluMN Rijles door Maaike helmer

k heb rijles. Dat lijkt niet echt een groot ding. De meeste mensen die ik ken,

hebben al eeuwen een rijbewijs. Maar voor mij is het wél een groot ding. Lange tijd heb ik gedacht dat ik het niet zou kunnen. Autorijden. Niet omdat ik nu eenmaal geen talent heb voor weggebruik, al speelde dat onterechte beeld van mezelf wel een rol, maar vanwege mijn diabetes. Mijn grootste angst is namelijk: een hypo krijgen op de snelweg. De angst hiervoor bleek zo groot, dat ik jarenlang een rijbewijs voor me uit heb weten te schuiven. Maar nu is het dan echt zover en zet ik door. Wat heb je nodig? Vooral een goede rijleraar. Een die je vertrouwt, die je af en toe je bloedsuiker laat testen tijdens de les, zodat je weet wat de invloed van rijden is op je suikers. Eentje die daar heel relaxed over doet. Zo’n rijdocent heb ik. Al grappend, grollend maar onderwijl met enorm veel inzet en goede tips en trucs, loodst hij mij door de lessen heen. Ik krijg allengs meer zelfvertrouwen wat rijden en diabetes betreft en,

van bijvoorbeeld Katwijk. Telkens denk ik dan: als ik nu

hypo’s, die heb ik niet gehad.

echt een rijbewijs had, zou ik nu de auto parkeren, lekker op het strand gaan zitten werken of

Vaste prik, en inmiddels een terugkerende grap onder

koffiedrinken, of wandelen met de hond... Maar ja. Als

zijn collega’s als ze me weer zien aankomen, ik neem

ik dat zonder rijbewijs wil doen, moet ik eerst een hele

altijd een kop koffie voor hem mee en één voor

busreis maken. Daar heb ik niet altijd zin in. Makkelijk

mezelf. Die zet ik in de koffiebekerhouder. Ik vind dat

naar dat strand, dat is mijn einddoel met mijn rijlessen.

namelijk heel stoer staan. En zo gezellig. En als ik mijn rijbewijs haal, ga ik dat vieren met een Verder stel ik me zo voor dat ik over een aantal

etentje aan zee, vergezeld van een glaasje champagne.

maanden, met een beetje geluk en veel

Want iets waar je zo bang voor was overwinnen, dat

doorzettingsvermogen daadwerkelijk dat roze

mag gevierd worden. Over drankjes gesproken: haal ik

papiertje heb. Mijn ultieme motivator: het strand. Dit

mijn rijbewijs, dan krijgt mijn rijleraar een

klinkt vreemd, maar ik zal het even toelichten.

koffiewarmhoudbeker cadeau van me, lijkt me wel een

Regelmatig rijd ik tijdens mijn rijles langs het strand

toepasselijk bedankje.

Maaike helmer (34) is freelance journalist voor veel publieksbladen (zoals cosmopolitan en Margriet) en werkt als copywriter voor diverse merken herfst 2013

Medisch Bepaalde vormen van kanker komen bij diabetes vaker voor. Prostaatkanker juist weer minder. Onderzoek naar de samenhang tussen diabetes en kanker staat nog in de kinderschoenen, maar het is duidelijk dat beide aandoeningen elkaar beïnvloeden. door irene seignette

CoMBinatie diaBetes en kanker

inds 1993 wordt bij het Integraal Kankercentrum

in hoeverre is een goede diabetesregulering van belang

Zuid in Eindhoven onderzoek gedaan naar kanker in

bij het ontstaan van kanker? “Ook dit wordt onder-

combinatie met chronische ziekten, waaronder diabetes.

zocht. Opvallend is wel dat het HbA1c bij de meeste

Hieruit blijkt dat afhankelijk van leeftijd en geslacht 5 tot

mensen omhoog schiet als ze de diagnose kanker krij-

25% van de mensen met kanker bij de diagnose ook dia-

gen. Het lijkt alsof diabetes dan op het tweede plan

betes heeft. Professor Lonneke van de Poll: “Bepaalde

komt te staan. Mensen denken, vaak ten onrechte, dat

vormen van kanker, bijvoorbeeld van de baarmoeder, de

het geen zin meer heeft om op de glucosewaarden te

dikke darm of de alvleesklier, komen vaker voor bij men-

letten nu ze kanker hebben. Maar ook stress, ziekte

sen met diabetes. Eén op de vijf vrouwen met baarmoe-

door chemokuren, verminderde eetlust en slecht slapen,

derkanker heeft bijvoorbeeld ook diabetes. Waarom dit

zullen het HbA1c beïnvloeden.”

zo is, onderzoeken we momenteel. Overgewicht en leeftijd zijn risicofactoren bij zowel diabetes als de drie

Wat doet de combinatie diabetes en kanker met de

genoemde vormen van kanker. Hoe ouder en zwaarder

kwaliteit van leven? “In studies rapporteren mensen

mensen worden, hoe meer kans ze hebben om diabetes

met diabetes en kanker een slechtere kwaliteit van leven

en/of kanker te krijgen. Bij alvleesklierkanker speelt daar-

in vergelijking tot mensen die alleen diabetes of alleen

naast insuline mogelijk een rol, dit hormoon wordt

kanker hebben. De impact van beide aandoeningen is

immers in de alvleesklier geproduceerd. Prostaatkanker komt juist weer minder voor bij diabetes. Dit lijkt samen te hangen met testosteron, het mannelijke hormoon dat mannen met diabetes minder hebben.”

Ziek van de chemo De behandeling van kanker heeft invloed op de

heeft diabetes invloed op de overlevingskans bij kanker?

diabetesregulatie. Stress, verminderde eetlust, angst,

Uit onze onderzoeksgegevens komt naar voren dat bij

slapeloosheid en ziekte als gevolg van een chemokuur,

kankerpatiënten met diabetes de vijfjaarsoverleving 15%

kunnen diabetes volledig op de kop zetten. Het is

lager is dan bij kankerpatiënten zonder diabetes. Het is

belangrijk dit te bespreken met de oncoloog en

nog niet duidelijk wat hiervan de oorzaak is. Komt het

diabetesbehandelaar. Een diëtist kan helpen als iemand

door de diabetes, door eventuele hart- en vaatziekten als

moeite heeft met eten en misselijkheid, want het is

gevolg van diabetes, of worden mensen met diabetes en

belangrijk om voldoende voedingsstoffen binnen te

kanker minder agressief behandeld? Dit laatste kwam in

krijgen. Met extra zelfcontrole houdt iemand zicht op

het verleden regelmatig voor. Een minder goede licha-

het verloop van de glucosewaarden. Bewegen heeft een

melijke conditie of bijwerkingen van de kankerbehande-

positief effect op diabetes maar ook op kanker. Daarom

ling die de complicaties van diabetes verergeren, speel-

krijgen mensen tegenwoordig al tijdens een chemokuur

den hierbij waarschijnlijk een rol. Overigens zie je dit

het advies hun conditie en spierfuncties waar mogelijk

verschil in behandeling nu bijna niet meer.”

op peil te houden.

Professor dr. lonneke van de Poll

begeleidt

kankeronderzoek bij het Integraal Kankercentrum Zuid (IKZ) in Eindhoven. Daarnaast is ze als hoogleraar verbonden aan de Universiteit van Tilburg en lid van het internationale onderzoeksconsortium voor studies naar diabetes en kanker

weegt zwaar groot. Het is meer dan de som der delen. Hierbij gaat 1 + 1 = 3 echt op. Ook zien we dat hoe slechter de kwaliteit van leven, hoe minder lichamelijk actief mensen zijn. Dit is begrijpelijk, maar wel jammer. Bewegen is goed voor zowel de prognose van kanker als voor diabetes. Dan denk ik niet aan een marathon lopen, maar aan dagelijks een flink blokje om. Zorgen dat je lichamelijke conditie op peil blijft. Ik denk dat daar nog veel winst te

tot slot, wat vinden mensen erger: diabetes of kanker?

halen is.”

“Kanker wordt nog steeds gezien als een ziekte met een grotere kans op sterfte. Deze gedachte kan de

de laatste jaren is insuline in de media soms bestem-

motivatie om goed voor de diabetes te zorgen wegne-

peld als risicofactor bij kanker. Klopt dit? “Bepaalde

men. Maar steeds meer mensen overleven deze ziekte.

internationale wetenschappelijke publicaties suggereer-

Borstkanker heeft een vijfjaaroverleving van 90%,

den dat insulinegebruik de prognose van kanker ver-

dikke darmkanker van 60%. Daarom is het zo belang-

slechtert. Ook zou het de kans op kanker verhogen.

rijk een goede diabetesinstelling na te streven.”

Vooral in Amerika wordt dat dan al snel gehypet. Maar het effect van insuline op kanker is nooit écht goed onderzocht en er worden dan ook veel kritische kantte-

Iedereen aan de metformine?

keningen bij deze publicaties geplaatst.”

“In Amerika wordt metformine als een soort wonderdrug gepromoot in allerlei bladen”, aldus Van de Poll.

Zijn de behandeling van diabetes en kanker goed op

“Dit medicijn, dat mensen met diabetes type 2 vaak

elkaar afgestemd? “In de geneeskunde worden veel

gebruiken, zou preventief werken tegen kanker en ook

ziekten los van elkaar behandeld, maar gelukkig komt er

de kanker remmen bij mensen die het al hebben. Ik ben

steeds meer aandacht voor de samenhang tussen ver-

hier heel kritisch over. Pas de laatste jaren komt de

schillende aandoeningen. Ik adviseer mensen altijd hun

bewustwording op gang dat deze ziekten elkaar beïn-

diabetes ter sprake te brengen bij de oncoloog. Ga er

vloeden. Daarop worden oude onderzoeksgegevens

niet vanuit dat hij of zij overal rekening mee houdt.

opnieuw geanalyseerd. Maar je weet niet of dit betrouw-

Vraag hoe hij aankijkt tegen de combinatie van diabetes

baar is, want er kunnen allerlei verstorende effecten

en kanker, en of dit zijn keuzes in de behandeling beïn-

meespelen. Momenteel lopen er nieuwe studies naar het

vloedt. Soms is het ook zinvol om te vragen of de onco-

effect van metformine op kanker. We moeten deze resul-

loog contact opneemt met de diabetesbehandelaar.

taten afwachten voordat we metformine kunnen omar-

Zeker als iemand er zelf niet uitkomt.”

men als een soort wonderdrug.”

herfst 2013

Ontwikkeld voor comfort*

Ontdek het nieuwe OneTouch® Delica® priksysteem. Met het Advanced Glide® controlesysteem voor zacht en nauwkeurig prikken en een uitwerpmechanisme voor het veilig en eenvoudig verwijderen van lancetten. U kiest beslist voor comfort. Prettig testen binnen handbereik. Bel vandaag nog de gratis OneTouch®-lijn op 0800-022 24 45 of ga naar www.onetouch.nl

© LifeScan, Division of Ortho-Clinical Diagnostic NV 2013. © LifeScan, Division of Cilag GmbH International 2013 – AW 100 942 A. LifeScan Division of Ortho-Clinical Diagnostics NV Antwerpseweg 19-21 B-2340 Beerse.

*Het OneTouch® Delica® priksysteem is ontwikkeld voor prettig testen.

Nauwkeurig. Eenvoudig. Prettig.

KORt “Het is een eervolle erkenning voor al het werk dat ik doe en een stimulans om ermee door te gaan!”

Foto LeX

DraiJer

actRice iZaiRa KeRsteN

wint Leonard-prijs 2013 Actrice en diabetesambassadeur Izaira Kersten ontving op 19 november de Leonard-prijs 2013 voor haar voorstellingen Suiker, Candy en recent Sweet Talk. In

“Omdat mijn glucosewaarden veel minder schommelen, kan ik me beter concentreren

deze stukken laat zij, meestal samen met acteur Floris van Tilburg, op komische én ontroerende wijze zien hoe het is om als puber diabetes te hebben. Jongeren voelen zich

en focussen”

eervolle erkenning voor al het werk dat ik doe en een

Flinke daling HbA1c dankzij sporten, sensor en koolhydraatarm eten

stimulans om ermee door te gaan!”

Na de zomer van 2012 had de geneeskundestudente

hierdoor bijzonder aangesproken en erkend. Izaira treedt op bij verschillende gelegenheden, verzorgt workshops en is ambassadeur van het Diabetes Fonds. In een eerste reactie zei Izaira aangenaam verrast te zijn: “Het is een

Martha de Groot een HbA1c van 84 mmol/mol (9,8%). Met De Leonard-prijs - een initiatief van de Diabetes Education Study Group Nederland (DESG) - is ingesteld als

haar coschappen in het verschiet, wist ze dat dit anders moest. Ze vroeg een continue glucosesensor aan en ging koolhydraatarm eten. Daarnaast intensiveerde ze haar sportactiviteiten. En met resultaat. Haar HbA1c daalde naar

eerbetoon aan iemand die zich

61 mmol/mol (7,7%). Ook is de insulinebehoefte van

bijzonder verdienstelijk heeft gemaakt

Martha door deze wijzigingen bijna gehalveerd. “Vorig

voor het welzijn van kinderen met

jaar na de zomer gebruikte ik rond de 60 eenheden

diabetes. De prijs is genoemd naar Leonard Thompson, de jongen die als eerste mens in 1922 door Banting en

insuline per dag, nu nog ongeveer 37. Omdat mijn glucosewaarden veel minder schommelen, kan ik me bovendien beter concentreren en focussen. Het is alsof er een sluier is opgetrokken.”

Best werd behandeld met insuline. Aan de prijs is een geldbedrag van vijftienhonderd euro verbonden,

Lees het verhaal van Martha op www.glucosesensornet.nl, een site met informatie over de continue glucosesensor, een apparaatje dat 24/7 zicht geeft op uw glucosewaarden.

naar eigen inzicht te besteden aan een diabetesproject. www.suikerwerken.com

herfst 2013

KORt

Doe-het-zelf boek voor ouders van kinderen met diabetes

Glucosesensor vermindert ernstige hypo’s

“Ouders worden bij de

hebben mensen met diabetes type 1 met een ernstige hypo

diagnose gerustgesteld

unawareness (het niet meer voelen aankomen van een hypo)

met de boodschap dat diabetes een

baat bij een glucosesensor die 24 uur per dag de glucosewaarden

controleerbare

registreert? dat was de vraagstelling van een engels onderzoek.

aandoening is en dat er goed mee te leven valt. De

Voor deze studie droegen 35 mensen met diabetes type 1 één jaar

realiteit is weerbarstiger”,

een glucosesensor. Onder goede medische begeleiding daalde het

aldus Lydia Braakman, alleenstaande moeder van

aantal ernstige hypo’s tot bijna nul. Ook het hba1c verbeterde.

twee dochters met diabetes

helaas herstelde de hypo unawareness zich niet in de periode dat

en trainer voor gezinnen met diabetes. Zij schreef

de mensen de sensor droegen. Bron: Diabetes Care, oktober 2013

Flying High, een doe-het-zelf boek voor ouders van kinderen met diabetes; een

zitten is het nieuWe roken

praktisch handboek met vragen, tests en tips. Prijs: € 19,95 (inclusief verzendkosten), omvang: 87 p. Te bestellen op: www.voluit.com

Op de pagina hiernaast voorspelt sportarts Stephan Praet dat de huidige beweegnorm aangepast zal worden met betrekking tot zitten. Langdurig achter elkaar zitten is

Animas® Vibe™ Insulinepomp

namelijk funest voor ons lichaam. Eerder deze

nu Met GeÏnteGreerde voedsellijst

maand stond de Nationale Traploopweek van

Sinds kort beschikt de Animas® Vibe™ Insulinepomp over een

het Diabetes Fonds in het teken van het voorkomen van te veel en te lang zitten. Dit

voedsellijst. Deze database met voedingsmiddelen kunt u aanpassen naar eigen wens en gebruiken als uw persoonlijke koolhydratenteller. Verder heeft de Animas® Vibe™ een automatisch verlicht scherm met

zou slecht zijn voor hart- en bloedvaten en de

handige kleurencodes. Bovendien is de pomp waterdicht. De pomp

kans op diabetes type 2 verhogen.

kan gebruikt worden met de Dexcom G4 SENSOR, een sensor die 24/7 de glucosewaarden meet.

Beweeg

Probeer elke twintig

Wilt u meer informatie over de voedsellijst? Bel dan met 06 5322 4913 of 06 5159 6812

minuten even te bewegen. Het is eenvoudiger dan u denkt. Neem bijvoorbeeld vaker de

Banaan Porties

trap, laat de thee- of koffiepot in de keuken

Portie

staan, ga lopen als u telefoneert, berg de

Vet Eiwit Vezel

afstandsbediening op en maak een wandeling in de pauze.

1.0 1. 0

Koolhyd.

27.0 0.0 1.0 3. 0

<<–– Item tv .

Tot.

iNfO Iedereen die diabetes heeft, weet hoe belangrijk beweging is. De huidige norm is vijf keer per week een half uur matig intensief bewegen. Is dat nog steeds up to date? En hoe zit het met bewegen vlak na het eten? Goed of juist niet? Twee deskundigen over bewegen anno 2013. door yvette kuiper

haal Meer uit

uw sport!

ervaringsdeskundige: “Beweging vergroot onder andere

uur na het eten, afhankelijk van wat je eet. Die pieken zijn

de insulinegevoeligheid van het lichaam. Dat effect houdt

schadelijk voor het lichaam, vooral voor het hart, de nieren

ongeveer twee dagen aan, dus het zou mooi zijn als je in

en de bloedvaten. Door na het eten te gaan bewegen,

ieder geval om de dag beweegt. Fietsen, hardlopen, stevig

ondervang je de piek. Matig intensief wandelen of fietsen

wandelen, fitness, zwemmen, dat maakt niet veel uit.

is toereikend, met een volle maag is het niet prettig om

eo Heere, sportarts, verbonden aan de Bas van de Goor Foundation, clubarts van Vitesse én

tephan Praet, sportarts in het Erasmus MC te Rotterdam: “De bloedglucose piekt zo’n half tot anderhalf

intensief aan de slag te gaan. Matig intensief betekent dat je een versnelde ademhaling hebt, gaat zweten en je hartslag boven de 100 komt (voor

tiP VaN stePhaN

uur. Dat laatste is minder belastend voor je lichaam,

4 x 30 seconden maximale belasting verhoogt insulinegevoeligheid

omdat de vermoeidheid minder groot is, waardoor de

“Bij hoog-intensieve intervaltraining worden de

kans op blessures kleiner is. Beweeg je per keer korter dan

grote spiergroepen in zeer korte tijd (4 x 30

een half uur, bijvoorbeeld een kwartier, dan bereik je

seconden) maximaal belast bijvoorbeeld op de

minder effect. Het lichaam moet wel eerst goed warm en

fiets- of roei-ergometer. Het gebruiken van

aan het werk gezet kunnen worden. Het zou mooi zijn als

spiervezels die normaliter niet aan bod

iedereen elke dag minimaal een half uur matig intensief

komen, zorgt voor een grotere insulinege-

beweegt om gezond te blijven. Dan hebben we het nog

voeligheid. Ook geschikt voor minder fitte

niet eens over fitter worden of afvallen, want daar is

mensen, zolang er geen (tekenen van) com-

langduriger meer inspanning voor nodig.”

plicaties zijn. Start hiermee onder deskun-

jeugdigen boven de 120). Het maakt eigenlijk niet uit of je nu twee uur achter elkaar bezig bent of vier keer een half

dige begeleiding.” www.sportzorg.nl tiP VaN leO

Het is ook een idee om je juist vóór de maaltijd even een

Explosief bewegen tegen een hypo

half uur flink in te spannen en daarná te eten. Op die

“Als je tegen een hypo aan zit na het sporten,

Het aloude advies om na het eten een uur rust te nemen,

kan explosief bewegen de bloedglucose weer

geldt dus alleen voor intensieve sportbeoefening. Ik ver-

omhoog trekken met

moed dat de nu heersende bewegingsnorm uiteindelijk

dank aan het vrijkomen-

aangepast zal worden, vooral met betrekking tot het zit-

de stresshormoon. Dus

ten. Wij zitten teveel uur per dag en dat is funest voor

ook al zit je wat laag,

ons lichaam. Zelfs staan is al veel beter dan zitten, zo

trek dan toch nog even

blijkt uit onderzoeken. Kom in beweging, maar vooral:

wat korte sprintjes.”

kom uit je stoel!”

manier ontstaat een minder grote piek na de maaltijd.

herfst 2013

KORt younG voiCes viert 7,5 jariG Bestaan Begin deze maand bestond het jongerenpanel Foto Mark kuipers

young Voices 7,5 jaar. de leden van dit panel, twintig jongeren met diabetes, willen diabetes een stem en gezicht geven. Nena Broersen (18), is naast columniste van Bloedsuiker, ook lid van young Voices. Ze zegt: “als young Voice praat ik

Young voices. Nena Broersen zit in het midden (grijs shirt)

regelmatig met jongeren in ziekenhuizen. ik merk dat ze vaak geneigd zijn hun diabetes weg te schuiven. Ze kennen niemand van hun eigen leeftijd die ook diabetes heeft. dikwijls worstelen ze met dingen die ze door ouders of verpleegkundigen opgelegd krijgen. Ze durven niet te zeggen dat ze een druk leven hebben en daardoor soms geen zin of tijd hebben om alles te doen wat komt kijken bij hun diabetes. Ze controleren hun bloedsuiker dan bijvoorbeeld een tijd niet of spuiten een keer geen insuline. soms weten ze niet hoe ze met diabetes moeten omgaan tijdens het uitgaan. dit kaarten ze niet aan bij hun behandelaar omdat zich niet altijd begrepen voelen door hem/haar. Om ook over deze dingen te kunnen praten is het belangrijk dat jongeren met diabetes elkaar kunnen ontmoeten. young Voices biedt ze deze kans.” ter ere van het 7,5 jarig bestaan maakte young Voices op 12 oktober een clip. deze is te bekijken op: changingdiabetes.nl/youngvoices of op hun facebookpagina.

Diabeter krijgt HKZ-keurmerk voor eHealth Diabeter, een nationaal behandelcentrum voor kinderen en jongeren met diabetes, heeft als eerste diabetesbehandelcentrum in Nederland het HKZ-keurmerk Cliënt-/Patiëntveiligheid behaald. Diabeter werkt veel met eHealth en wil met het keurmerk laten zien dat vernieuwende zorg en patiëntveiligheid uitstekend samengaan. De drie vestigingen van Diabeter hebben de zorgverlening aan kinderen en jongeren met diabetes type 1 in belangrijke mate gedigitaliseerd. Er is een systeem ontwikkeld voor zorg op afstand. Kwamen de kinderen en jongeren voorheen vier keer per jaar bij de behandelaar om de gezondheidstoestand te bespreken en de behandeling eventueel bij te stellen, nu staan de meeste patiënten veel frequenter maar op afstand in contact met het behandelcentrum. Gegevens als bloedglucosewaarden worden in de praktijk gemiddeld twintig keer per jaar online uitgewisseld waarbij de patiënt direct een overzicht uit het dossier ontvangt. Behandelaars kunnen het ziekteverloop en de effectiviteit van de behandeling nauwgezet volgen en indien nodig tussentijds contact opnemen met de patiënt of ingrijpen.

Het HKZ (Harmonisatie Kwaliteitsbeoordeling Zorgsector)-keurmerk maakt zichtbaar dat een instelling voldoet aan eisen die vanuit de sector zelf, door financiers, patiënten/consumenten en de overheid worden gesteld. Deze zijn vastgesteld door een onafhankelijke certificatie-instelling.

iNfO WijziGinG verGoedinG

diabeteshulpmiddelen Half november ontvangt u de nieuwe polis van uw zorgverzekeraar. Het is belangrijk deze goed te bestuderen omdat er in 2014 veel gaat veranderen op het gebied van de vergoeding van diabeteshulpmiddelen.

p het moment dat deze Bloedsuiker naar de drukker gaat, zijn zorgverzekeraars,

belangenbehartigers, producenten en leveranciers van diabeteshulpmiddelen nog druk met elkaar aan het onderhandelen. Belangrijk onderwerp van gesprek is het terugdringen van de stijgende zorgkosten en het stimuleren van doelmatig gebruik van diabeteshulpmiddelen. De manier waarop dit bereikt kan worden, is nog een discussiepunt.

EĂŠn meter bij VGZ

Zo is VGZ voornemens

in 2014 vrijwel alle mensen dezelfde bloedglucosemeter te laten gebruiken. Onder meer de EADV, de beroepsorganisatie voor diabeteszorgverleners, heeft hierover haar zorgen geuit. In hun nieuwsbrief schrijven

Op basis van de polisvoorwaarden voor 2014 is het

ze: selectie op basis van de laagste prijs geeft een

belangrijk een beslissing te nemen over:

aanzienlijk risico dat voor een bloedglucosemeter

Zijn de polisvoorwaarden bij mijn huidige

gekozen wordt die niet aan de laatste kwaliteitseisen

zorgverzekeraar nog gunstig voor mij of moet ik

voldoet.

overwegen over te stappen naar een andere?

Bovendien zou deze maatregel betekenen dat u niet

Kan ik voor mijn diabetestestmaterialen nog terecht bij

meer zelf uw meter kunt kiezen, maar de voorkeurs-

mijn huidige leverancier of is het gunstig mijn

meter van VGZ moet gaan gebruiken. Of dit voornemen

materialen elders te halen?

van VGZ stand houdt, zal binnenkort bekend worden.

Kan ik voor mijn huidige bloedglucosemeter nog terecht bij mijn leverancier of moet ik van meter

Contract

Zorgverzekeraar CZ heeft voor 2014

wisselen?

met een beperkt aantal leveranciers van diabetestestmaterialen een contract gesloten. Dat wil zeggen dat

Besluit u over te stappen naar een andere

zij de hulpmiddelen volledig vergoeden die worden

zorgverzekeraar, dan moet u uiterlijk voor 31 december

geleverd door de apotheek of leverancier van diabetes-

uw huidige verzekering opzeggen. Voor de

hulpmiddelen met wie zij een contract hebben. Daar-

basisverzekering kunt u zonder meer overstappen naar

naast heeft deze zorgverzekeraar het aantal bloed-

een andere zorgverzekeraar. De verzekeraars zijn

glucosemeters waarvan de teststrips worden vergoed

verplicht u te accepteren. Voor de aanvullende pakketten

beperkt. Het is dus mogelijk dat uw bloedglucosemeter

kan gevraagd worden naar een gezondheidsverklaring.

niet meer in het pakket zit van CZ.

Stel uw beslissing daarom niet te lang uit.

check onze nieuwsbrief helaas is het niet mogelijk om op dit moment volledig te zijn in dit artikel, maar via onze digitale nieuwsbrief houden we u op de hoogte. Ontvangt u deze nog niet? Meldt u dan kosteloos aan op www.bloedsuiker.nl

herfst 2013

Animas Vibe Animas Vibe insulinepomp Animas Vibe insulinepomp Geïnspireerd Animas Vibe Animas Vibe insulinepomp Geïnspireerd door prestaties, insulinepomp insulinepomp Geïnspireerd door prestaties, die van u Geïnspireerd Geïnspireerd door prestaties, die van u door prestaties, door prestaties, die van u die van u die van u ®

Foto’s van Animas-gebruikers zijn uitsluitend ter illustratie. Alle patiënten gebruiken Animas-pompen, maar kunnen producten gebruiken die niet in alle landen verkrijgbaar zijn. Foto’s van Animas-gebruikers zijn uitsluitend ter illustratie. Alle patiënten gebruiken Animas-pompen, maar kunnen producten gebruiken die niet in alle landen verkrijgbaar zijn.

NIEUW! De Animas Vibe insulinepomp is nu verkrijgbaar voor alleVibe leeftijdsgroepen NIEUW! De Animas insulinepomp is nu verkrijgbaar voor alle leeftijdsgroepen De Animas Vibe insulinepomp Vibe heeft veel NIEUW! De Animas insulinepomp is nu NIEUW! De Animas Vibe insulinepomp is nu fantastische functies, zoals: verkrijgbaar voor alleheeft leeftijdsgroepen De Animas Vibe insulinepomp veel NIEUW! De Animas Vibe insulinepomp is nu verkrijgbaar voor fantastische functies, zoals: alle leeftijdsgroepen > Schermmenu’s die gemakkelijk te begrijpen en te navigeren zijn* verkrijgbaar voor alleheeft leeftijdsgroepen De Animas Vibe insulinepomp veel ® Foto’s van Animas-gebruikers zijn uitsluitend ter illustratie. Alle™ patiënten gebruiken Animas-pompen, maar kunnen producten gebruiken die niet in alle landen verkrijgbaar zijn. Foto’s van Animas-gebruikers zijn uitsluitend ter illustratie. Alle patiënten gebruiken ® Animas-pompen, maar kunnen producten gebruiken die niet in™alle landen verkrijgbaar zijn. Foto’s van Animas-gebruikers zijn uitsluitend ter illustratie. Alle patiënten gebruiken Animas-pompen, maar kunnen producten gebruiken die niet in alle landen verkrijgbaar zijn.

™

™ gemakkelijk te begrijpen en te navigeren zijn* > Schermmenu’s die Verlicht kleurenscherm voor uitstekende leesbaarheid De Animas Vibe insulinepomp heeft veel fantastische functies, zoals: ® ™ De Animas Vibe insulinepomp heeft veel fantastische functies, zoals: Verlicht kleurenscherm voor uitstekende leesbaarheid > Een aanpasbare voedseldatabase om nauwkeurig koolhydraten > Schermmenu’s die gemakkelijk te begrijpen en te navigeren zijn* fantastische functies, zoals: † tellen Een aanpasbaredie voedseldatabase om nauwkeurig koolhydraten > te Schermmenu’s gemakkelijk te begrijpen en te navigeren zijn* > Verlicht kleurenscherm voor uitstekende leesbaarheid † ‡ > Bewezen Schermmenu’s die gemakkelijk te begrijpen en te navigeren zijn* tellenkleurenscherm > waterdicht voor ononderbroken insulinetoediening > te Verlicht voor uitstekende leesbaarheid > Een aanpasbare voedseldatabase om nauwkeurig koolhydraten ‡ Verlicht kleurenscherm voor uitstekende leesbaarheid > waterdicht voor ononderbroken insulinetoediening Een kleine basaaldosisstap van 0,025 voor alle basale doses † > Bewezen Een aanpasbare voedseldatabase omE/uur nauwkeurig koolhydraten te tellen E/uur - 25 E/uur) voor nauwkeurige aanpassingen † > (0,25 Een aanpasbare voedseldatabase omE/uur nauwkeurig koolhydraten kleine basaaldosisstap van 0,025 voor alle basale doses te tellen > Bewezen† waterdicht voor ononderbroken insulinetoediening‡ te tellen E/uur - 25 E/uur)voor voorononderbroken nauwkeurige aanpassingen ‡ > (0,25 Bewezen waterdicht insulinetoediening *Gebaseerd op een enquête in 2011 onder 183 gebruikers van de Animas 2020-insulinepomp, was 98% het volledig eens, eens of enigszins eens met de > Een kleine basaaldosisstap van 0,025 E/uur voor alle basale doses ‡ uitspraak: ‘De schermmenu’s zijn gemakkelijkvoor te begrijpen’, 94% die volledig instemden of of enigzins instemden met de bewering “ De scherm menu’s zijn > Bewezen waterdicht ononderbroken insulinetoediening te bedienen”, 88% was het volledig eens, eensvan of de enigszins eens met ‘Snelkoppelingen met paar keereens, opdoses deeens knoppen drukkeneens en gemarkeerde > Een basaaldosisstap 0,025 E/uur voor basale *eenvoudig Gebaseerd opkleine een enquête in25 2011 onder 183 gebruikers van Animas 2020-insulinepomp, wasalle 98%een het volledig of enigszins met de (0,25 E/uur E/uur) voor nauwkeurige aanpassingen schermnavigatie maken het toedienen van eentebolus, snel, gemakkelijk en discreet’. uitspraak: ‘De schermmenu’s zijn gemakkelijk begrijpen’, 94% die volledig instemden of of enigzins instemden met de bewering “ De scherm menu’s zijn > Een kleine basaaldosisstap van 0,025 E/uur voor alle basale doses †Bij gebruik van de Diasend-software (0,25 E/uur 25 E/uur) voor nauwkeurige aanpassingen eenvoudig te bedienen”, 88% was het volledig eens, eens of enigszins eens met ‘Snelkoppelingen met een paar keer op de knoppen drukken en gemarkeerde ‡Bij een diepte vanmaken 3,6 meter gedurendevan 24 een uur. bolus, snel, gemakkelijk en discreet’. schermnavigatie het toedienen *Gebaseerd een enquête-in25 2011E/uur) onder 183 gebruikers van de Animas 2020-insulinepomp, was 98% het volledig eens, eens of enigszins eens met de (0,25op voor nauwkeurige aanpassingen †Bij gebruik vanE/uur de Diasend-software ®

Verklaring‘De beoogd gebruik zijn gemakkelijk te begrijpen’, 94% die volledig instemden of of enigzins instemden met de bewering “ De scherm menu’s zijn uitspraak: schermmenu’s ‡Bij een diepte van 3,6 meteringedurende 24183 uur.gebruikers van de Animas® 2020-insulinepomp, was 98% het volledig eens, eens of enigszins eens met de ® op een ™ enquête *eenvoudig Gebaseerd onder ANIMAS VIBE INSULINEPOMP te bedienen”, 88% 2011 was het volledig eens, eens of enigszins eens met ‘Snelkoppelingen met een paar keer op de knoppen drukken en gemarkeerde ® schermmenu’s ™ uitspraak: ‘De zijn gemakkelijk begrijpen’, 94% die volledig instemden of of enigzins instemden de bewering De scherm menu’s Vibemaken insulinepomp is geïndiceerd voor continue subcutane van insuline bij volwassenen en met kinderen voor de “behandeling van zijn De Animasbeoogd schermnavigatie het toedienen van eentebolus, snel, gemakkelijk en discreet’. ® infusie Verklaring gebruik *eenvoudig Gebaseerd te opbedienen”, een enquête in 2011 onder 183 gebruikers van de Animaseens 2020-insulinepomp, was met 98%een het paar volledig of enigszins eens met de 88% was het volledig eens, eens of doktersvoorschrift enigszins metnodig. ‘Snelkoppelingen keereens, op deeens knoppen drukkenrisico’s en gemarkeerde insulineafhankelijke diabetes. Voor een insulinepomp is een Aan het gebruik van een insulinepomp zijn mogelijke †Bij gebruik ® van de ™ Diasend-software ANIMAS VIBE INSULINEPOMP uitspraak: ‘De schermmenu’s zijn gemakkelijk tebolus, begrijpen’, 94% die volledig instemden of of enigzins instemden met de bewering “ De scherm menu’s zijn schermnavigatie maken het toedienen van een snel, gemakkelijk enaanmerking discreet’. verbonden, hyperof hypoglycemie. Bespreek met uw dokter of u in komt voor een insulinepomp. Volg altijd het advies op van uw ‡Bij een diepte van 3,6 meter gedurende 24 uur. ®zoals ™ Vibe insulinepomp geïndiceerd voor eens continue subcutane infusie van insuline bij volwassenen enkeer kinderen de behandeling De gebruik Animaste eenvoudig bedienen”, 88% wasishet volledig eens, of enigszins eens met ‘Snelkoppelingen met een paar op devoor knoppen drukken envan gemarkeerde †Bij van de Diasend-software medisch hulpverlener en de gebruiksaanwijzing die bijisdeeen pomp wordt geleverd.nodig. Aan het gebruik van een insulinepomp zijn mogelijke risico’s insulineafhankelijke diabetes. Voor eenvan insulinepomp doktersvoorschrift schermnavigatie het toedienen een gemakkelijk en discreet’. ‡Bij een diepte vanmaken 3,6 meter gedurende 24 uur. bolus, snel, Verklaring beoogd gebruik verbonden, zoals™ hyperof hypoglycemie. Bespreek met uw dokter of u in aanmerking komt voor een insulinepomp. Volg altijd het advies op van uw †Bij gebruik Diasend-software ® van VIBEde INSULINEPOMP ANIMAS Alle productnamen enen handelsmerken zijn eigendom respectievelijke eigenaren. medisch hulpverlener de gebruiksaanwijzing bijvan dehun pomp wordt geleverd. ‡Bij een diepte meter gedurende 24 uur. die ® van™3,6 Verklaring beoogd gebruik VibeCorporation insulinepomp is geïndiceerd voorNLcontinue subcutane infusie van insuline bij volwassenen en kinderen voor de behandeling van De2013 Animas © Animas 2013/02 DCF-13-2066 ® ™ VIBE INSULINEPOMP ANIMAS insulineafhankelijke diabetes. Voor een insulinepomp is een doktersvoorschrift nodig. Aan het gebruik van een insulinepomp zijn mogelijke risico’s ® Verklaring beoogd gebruik Alle productnamen en handelsmerken zijn eigendom van hun respectievelijke eigenaren. Vibe™hyperinsulinepomp is geïndiceerd voormet continue subcutane van insuline bij een volwassenen en kinderen voorhet deadvies behandeling De Animas verbonden, of hypoglycemie. Bespreek uw dokter of u in infusie aanmerking komt voor insulinepomp. Volg altijd op vanvan uw ® zoals ANIMAS VIBE™Corporation INSULINEPOMP © 2013 Animas 2013/02 DCF-13-2066 NL insulineafhankelijke diabetes. Voor een insulinepomp doktersvoorschrift medisch hulpverlener en de gebruiksaanwijzing die bijisdeeen pomp wordt geleverd.nodig. Aan het gebruik van een insulinepomp zijn mogelijke risico’s ® ™ Vibe hyperinsulinepomp is geïndiceerd voormet continue subcutane van insuline bij een volwassenen en kinderen voorhet deadvies behandeling De Animas zoals verbonden, of hypoglycemie. Bespreek uw dokter of u in infusie aanmerking komt voor insulinepomp. Volg altijd op vanvan uw insulineafhankelijke diabetes. Voor een insulinepomp isdeeen doktersvoorschrift nodig. Aan het gebruik van een insulinepomp zijn mogelijke risico’s medisch hulpverlener de gebruiksaanwijzing die bijvan pomp wordt geleverd. Alle productnamen enen handelsmerken zijn eigendom hun respectievelijke eigenaren. verbonden, zoals hyperof hypoglycemie. Bespreek met uw dokter of u in aanmerking komt voor een insulinepomp. Volg altijd het advies op van uw © 2013 Animas Corporation 2013/02 DCF-13-2066 NL medisch hulpverlener de gebruiksaanwijzing die bijvan dehun pomp wordt geleverd. Alle productnamen enen handelsmerken zijn eigendom respectievelijke eigenaren. DCF-13-2006 EN_678717_Animas Vibe Pediatric Ad_NL_v4.indd 1 © 2013 Animas Corporation 2013/02 DCF-13-2066 NL Alle productnamen en handelsmerken zijn eigendom van hun respectievelijke eigenaren. © 2013 Animas Corporation 2013/02 DCF-13-2066 NL DCF-13-2006 EN_678717_Animas Vibe Pediatric Ad_NL_v4.indd 1

DCF-13-2006 EN_678717_Animas Vibe Pediatric Ad_NL_v4.indd 1

3/1/13 1:38 PM 3/1/13 1:38 PM

3/1/13 1:38 PM

heeft u ook een bijzondere hypo-ervaring? Mail het naar redactie@bloedsuiker.nl

PeRsOONlijK “ik Word overvallen door een oerGevoel”

“E

en enkele keer word ik bij een hypo overvallen door een soort oerge-

voel. Ik krijg dan een tunnelvisie en wil nog maar één ding: eten. Niets of niemand kan me dan nog tegenhouden. Ooit heb ik bij Van der Valk een vitrine opengetrokken, een moorkop gepakt en deze in no time naar binnen gepropt. Op mijn werk ben ik zomaar eens een vergadering binnengelopen en heb me daar op de suikerpot gestort. Mensen reageren in eerste instantie meestal vol onbegrip, maar als ik het later uitleg moeten ze vaak erg lachen.”

Monique Jonk (39) heeft diabetes type 1 sinds haar negende en spuit viermaal daags insuline

herfst 2013

90 jaar diabetesbehandeling door Novo Nordisk Achter het Novo Nordisk zoals we

dat vandaag de dag kennen, ligt een geschiedenis die 90 jaar terug gaat. Ooit begon het allemaal met twee Deense bedrijven, Nordisk Insulinlaboratorium en 2

Novo Nordisk® en Changing Diabetes® zijn geregistreerde handelsmerken van Novo Nordisk A/S

Novo Therapeutisk Laboratorium. Ze waren met elkaar in een hevige strijd verwikkeld om de beste insuline te produceren. In 1989 fuseerden Nordisk en Novo tot Novo Nordisk. Sindsdien is Novo Nordisk wereldwijd uitgegroeid tot één van de meest toonaangevende farmaceutische bedrijven op het gebied van de behandeling van diabetes.

1922 De Deense August en Marie Krogh ontmoeten in Canada de ontdekkers van insuline, Banting en Best. Ze verkrijgen de toestemming om insuline in Scandinavië te produceren. 1923 Krogh richt samen met Hagedorn Nordisk Insulinlaboratorium op. Een 9 jarige meisje wordt als eerste behandeld met insuline. 1925 Enkele medewerkers van Nordisk Insulinlaboratorium splitsen zich af en richten Novo Therapeutisk Laboratorium op. 1932 Het Steno Memorial Hospital wordt opgericht door Nordisk.

Novo Nordisk zet zich al 90 jaar in om de toekomst van diabetes te veranderen en heeft daarbij veel vooruitgang geboekt. Er is daadwerkelijk veel verbeterd in diabetesmedicatie en -behandeling.

Ook in de toekomst zal Novo Nordisk zich blijven inspannen om het leven van mensen met diabetes te verbeteren en stelt ze zich tot ultieme doel om diabetes te verslaan. Bekijk onze website changingdiabetes.nl/90 voor meer informatie.

1953 Novo lanceert de Lente® serie in drie varianten; ultralente, semilente en lente.

1973 Novo ontwikkelt de zuivere Monocomponent insuline (MC) waardoor er minder allergische reacties optreden.

1974 Nordisk verbetert haar purificatie proces en stapt over van runder- naar varkensinsuline.

1974 De B aandelen van Novo worden vermeld op de Copenhagen Stock Exchange. 1979 Niek Sniekers wordt algemeen directeur van Nordisk. Later zal hij zich ontwikkelen tot de drijvende kracht achter Novo Nordisk Nederland.

1923 1920

1930 1

1940

1981 Novo wordt als eerste Scandinavisch bedrijf vermeld op de New York Stock Exchange.

1950 8

1946 Nordisk introduceert Neutral Protamine Hagedorn (NPH) insuline.

1936 Hagedorn ontdekt hoe de werking van insuline verlengd kan worden met de toevoeging van protamine. De productie van langwerkende insuline start. 1938 Novo ontwikkelt een langer werkende insuline gebaseerd op zink en protamine.

1938 Novo richt het Hvidøre Hospital op.

1960 3

14 2

4 3

5 4

2 3

9 1

Sales in the US

NORDISK HISTORY 23 In 1979,NOVONovo’s subsidiary in the US began

marketing the company’s MC insulins. This was difﬁcult initially, because Novo was

not allowed to mention the advantages of the new products until American clinical studies had conﬁrmed 16 the results of the European tests.

However, by collaborating with the US pharmaceutical company Squibb, which NOVO NORDISK HISTORY 21 had an extensive sales organisation and

a nationwide distribution system, the US became in 1982 Novo’s largest market for insulin and other pharmaceutical products. In 1980, Novo established its own sales organisation in Japan. This resulted in explosive sales growth, and Japan quickly

became Novo’s largest pharmaceutical market, closely followed by the US. 1 In July 1981, Novo became the ﬁrst

Problems at Nordisk

Changing tim

Advertorial

90 JAAR DIABETESBEHANDELING

1982 Novo ontdekt hoe varkensinsuline omgezet kan worden naar insuline die qua structuur identiek is aan menselijke insuline.

1983 Nordisk ontwikkelt de insulinepomp Nordisk Infuser.

1985 Novo introduceert NovoPen®, het eerste duurzame pensysteem ter wereld. 1986 Nordisk lanceert het pensysteem Insuject®. 1987 Novo start met de recombinant DNA techniek waarmee menselijke insuline gemaakt wordt uit genetisch gemodificeerde gistcellen. 1989 Nordisk en Novo verenigen na ruim 60 jaar de krachten en gaan samen verder als Novo Nordisk A/S.

1989 Novo Nordisk introduceert NovoLet®, het eerste voorgevulde pensysteem ter wereld. 1990 Nederland stapt over van U40 naar de wereld standaard U100; van 40 eenheden per 100 ml, naar 100 eenheden per 100 ml.

1982 Actrapid® wordt geïntroduceerd.

1984 Insulatard® en de Mixtard®-reeks worden geïntroduceerd. 15

2001 NovoNorm® wordt in Nederland geïntroduceerd.

2006 Start van diabetes jongerenpanel Young Voices; jongeren met diabetes krijgen een stem. 2006 De Changing Diabetes World Tour gaat van start en doet ook Nederland aan. 2006 De VN neemt een resolutie voor diabetes aan. Hiermee valt Wereld Diabetes Dag, 14 november, onder auspiciën van de Verenigde Naties.

2003 Niek Sniekers neemt afscheid en gaat met pensioen. 2004 Introductie van de langwerkende insulineanaloog Levemir®.

2001 Met de introductie van FlexPen® komt er een nieuw generatie voorgevulde pensystemen. 2001 Novo Nordisk onderzoekt de psychosociale factoren die spelen bij diabetes middels de DAWN studie (Diabetes, Attitudes, Wishes and Needs).

2002 Novo Nordisk steunt de oprichting van de World Diabetes Foundation (WDF) met ruim 65 miljoen euro voor de eerste 10 jaar. 2002 NovoMix®30 wordt gelanceerd.

1992 Steno Memorial Hospital en Hvidøre Hospital gaan samen verder onder de naam Steno Diabetes Center. 1999 De kortwerkende moderne insuline-analoog NovoRapid® wordt geïntroduceerd.

2010 Victoza® wordt in Nederland geïntroduceerd.

2004 Novo Nordisk baseert haar bedrijfsfilosofie op de `Triple Bottom Line´ gedachte. TBL gaat uit van bedrijfsvoering op basis van een gezonde verhouding tussen de financiële, sociale en milieu gerelateerde parameters.

2006 Met het Changing Diabetes platform geeft Novo Nordisk gestalte aan haar missie om diabetes te verslaan. Changing Diabetes omvat tal van initiatieven en activiteiten.

2011 NovoPen® Echo wordt in Nederland geïntroduceerd. 2012 De eerste resultaten van DAWN2 worden bekend gemaakt. DAWN2 onderzoekt de impact op gezinsleden van iemand met diabetes. 2013 De nieuwe langwerkende insulineanaloog Tresiba® wordt geregistreerd in Europa.

2013 1970

1980

1990

2000

2010

2 3

Financially and economically responsible

Patients NOVO NORDISK HISTORY

3 2

19 23

Socially responsible

Environmentally responsible

26 3 4

5 4

NOVO NORDISK HISTORY

VOediNg Wat te doen Bij

maag- en dar

door Christel vondermans

Tips om obstipatie te voorkomen

ast van een opgeblazen gevoel of obstipatie? Misschien legt u zelf de link niet zo snel, maar die

Eet voldoende vezels. Voldoende vezels helpen de

klachten kunnen het gevolg zijn van diabetes.

ontlasting soepel te houden. Vezels werken als een

Voedingstips kunnen helpen de rust in uw buik terug te

spons en houden vocht vast waardoor de ontlasting

laten keren.

zacht blijft. Ook stimuleren vezels de darmbeweging. Vezels zitten vooral in groente, fruit, aardappelen,

Naast een opgeblazen gevoel en obstipatie zijn er meer

volkoren- en roggebrood, ontbijtgranen, peulvruchten

buikklachten waar u last van zou kunnen hebben. Denk

en noten.

maar aan prikkelbare darmen en een vertraagde

Drink dagelijks minstens 2-2,5 liter. Om ervoor te

maagontlediging. Medicijnen kunnen deze klachten

zorgen dat de vezels als een spons kunnen werken, is

veroorzaken, maar ook een verkeerde voeding of

voldoende vocht nodig.

autonome neuropathie (zie hieronder) kunnen hieraan

Beweeg voldoende, minimaal een half uur per dag.

ten grondslag liggen.

Beweging stimuleert de stoelgang. Eet regelmatig en sla het ontbijt niet over. Een

Autonome neuropathie

(vezelrijk) ontbijt zet de darmen in werking.

Neuropathie is een verzamelnaam voor beschadigin-

dat de ontlasting verder indikt omdat u het

gen aan de zenuwen. EĂŠn van de oorzaken van

toiletbezoek uitstelt.

Ga bij aandrang direct naar het toilet. Zo voorkomt u

neuropathie is frequent een verhoogd bloedglucose-

Opgeblazen gevoel

gehalte. Bij autonome neuropathie zijn de zenuwen

Een opgeblazen

beschadigd die de lichaamsfuncties aansturen waar

gevoel kan een klacht op zich zijn, maar ook samengaan

we zelf geen invloed op hebben, zoals bijvoorbeeld

met bijvoorbeeld een prikkelbare darm of bacteriĂŤle

de ademhaling en de spijsvertering. Dit kan onder

overgroei. In uw maag en darmen is altijd wat gas

andere gevolgen hebben voor de maag en darmen.

aanwezig, dit gas verlaat uw lichaam via boeren of

Als gevolg van autonome neuropathie kan het spier-

windjes. Bij een opgeblazen gevoel zit er meer gas in het

weefsel daar minder goed gaan werken. Dit kan een

lichaam en voelt u een flinke druk op uw buik. Bijna

verstoorde maaglediging, obstipatie of juist diarree

twintig procent van de mensen heeft er weleens last van.

tot gevolg hebben.

Advies bij opgeblazen gevoel Eet rustig, kauw goed, praat niet teveel tijdens het

Voedingsadviezen bij obstipatie

eten en eet geen kauwgom (zo slikt u minder lucht in).

spreken van obstipatie (verstopping) als u minder dan

Test welke producten bij u extra gasvorming en

drie keer per week een moeizame stoelgang heeft, waar-

winderigheid geven. Bekend vanwege extra

bij de ontlasting hard en droog is. De dikke darm is de

gasvorming zijn: nieuwe aardappelen, prei,

plek waar vocht uit de ontlasting wordt gehaald. Hoe

peulvruchten, kool, ui, spruitjes, pruimen, onrijp fruit,

langer de ontlasting in de dikke darm blijft, hoe harder

ei, bier, koolzuurhoudende dranken, producten met

en droger de ontlasting wordt. Het gevolg: verstopping.

veel suiker en sorbitol.

mproblemen Ook stress, roken en het gebruik van alcohol kunnen voor een opgeblazen gevoel zorgen.

Prikkelbaar darmsyndroom Het prikkelbare darmsyndroom (PDS) wordt ook wel spastische darm, spastisch colon of irritable bowel syndroom (IBS) genoemd. Bij een prikkelbare darm passen klachten als (afwisselend) verstopping en diarree, gasvorming, buikpijn en een opgeblazen buik na het eten. Een standaard voedingsadvies is lastig te geven, omdat

oorzaken zijn een te hoog glucosegehalte of autonome

iedereen anders reageert op voedingsmiddelen. Het is

neuropathie. U kunt een vertraagde maagontlediging

dus eigenlijk een kwestie van uitproberen. Neem contact

hebben zonder dat u klachten heeft. Maar er zijn ook

op met uw diĂŤtist als u veel voedingsmiddelen weglaat

mensen die wel symptomen hebben zoals een vol, opge-

vanwege uw klachten. Zij kan dan kijken of uw voeding

blazen gevoel, misselijkheid, braken en buikpijn. Doordat

nog volwaardig is.

het eten later of op lastig te voorspellen momenten in

Buikklachten die passen bij het prikkelbare darmsyn-

uw darmen en bloed terechtkomt, is het moeilijker om

droom kunnen overigens ook veroorzaakt worden door

uw bloedglucose te reguleren.

overgevoeligheid voor bepaalde producten. Denk maar adviezen:

aan gluten of lactose (melksuiker).

Verdeel maaltijden over de dag. Liever meerdere klei-

Heb geduld

Voor alle adviezen geldt dat het

ne maaltijden in plaats van drie grote maaltijden per

resultaat op zich kan laten wachten. Probeer een advies

dag.

daarom minstens twee weken uit om in te schatten of

Eet rustig en kauw goed.

het advies zinvol is voor u.

Neem liever geen grote hoeveelheden gasvormende producten, zoals koolsoorten, paprika, ui, knoflook,

Ver traagde maagontlediging

Een ver-

prei, noten, rauwkost, koolzuurhoudende frisdranken

traagde maagontlediging (gastroparese) is het gevolg

en bier.

van een storing in de bewegingen van de maag. De

Probeer toch regelmatig en gezond te eten, ook al

maagspier trekt te weinig of te onregelmatig samen.

heeft u minder trek.

Voedsel blijft daardoor langer in de maag dan normaal.

Naast deze tips, zijn er meer adviezen die kunnen hel-

Gastroparese komt bij regelmatig voor bij mensen met

pen. Neem daarom bij voorkeur uw voeding met een diĂŤ-

zowel type 1 als type 2 diabetes voor. Het is niet precies

tist onder de loep. Zo kunt u voorkomen dat uw voeding

bekend hoe vaak. In sommige studies wordt vijf procent

ernstige tekorten gaat vertonen omdat u voedingsmid-

genoemd, in andere veel hogere percentages. Mogelijke

delen gaat schrappen.

herfst 2013

KORt regelmatig eten beschermt kinderen tegen overgewicht Het eten van vijf maaltijden per dag - ontbijt, lunch, avondmaal en twee tussendoortjes beschermt kinderen tegen overgewicht en obesitas. Dat blijkt uit een studie bij meer dan 4.000 Finse jongeren. Bij jongens werd bovendien een opvallende vermindering van het overmatige buikvet gezien. Verder bleek een regelmatig eetpatroon het effect te verminderen van mensen die een genetische aanleg hebben voor het ontwikkelen van obesitas. Dagelijks ontbijten draagt bij aan een gezond BMI (Body Mass Index) en een slanke taille. bron: PlosOne.org

Pasta Met

fruit helpt tegen diabetes type 2

70% Minder koolhydraten

fruit is gezond en verschillende soorten hebben bovendien een beschermende werking tegen het

Onder de namen Atkins Cuisine Penne en Atkins Cuisine Fusilli

ontwikkelen van diabetes type 2. dit stond

introduceerde Atkins onlangs twee koolhydraatarme pasta’s.

onlangs in de British Medical journal. het preven-

Deze pasta’s bevatten 70% minder koolhydraten dan reguliere

tieve effect van fruit kan verschillen per fruitsoort.

witte pasta en zijn rijk aan vezels en eiwitten. De Penne en

Zo geeft een grotere consumptie van vooral bos-

Fusilli zijn verkrijgbaar in een pak van 250 gram. De adviesprijs is

bessen, druiven en appels, een lager risico op het

€ 3,99. U vindt deze pasta’s in het dieetschap van de supermarkt.

ontwikkelen van diabetes type 2 dan bijvoorbeeld

Meer informatie: www.atkins.com

aardbeien. uit hetzelfde onderzoek bleek dat een grotere consumptie van vruchtensap juist is geassocieerd met een hoger risico op diabetes type 2. Ook in de winter eet dagelijks fruit en probeer hierbij zoveel mogelijk te variëren tussen de verschillende fruitsoorten, luidt het advies. in de winter is de keuze vaak beperkt en ook erg duur. Neem daarom eens een kijkje in het diepvriesvak. daar zijn veel soorten fruit te vinden. Net zo gezond en bovendien beter voor het milieu.

ode aan de koffie Koffie kan helpen diabetes type 2 te voorkomen en vermindert de kans op nieuwe hart en vaatziekten bij mensen die het al hebben, aldus de Finse professor-emeritus Jaako Tuomilehto. Hij is verbonden aan de Finse universiteit van Helsinki en zou koffie willen toevoegen aan het rijtje van gezonde voedingsmiddelen als groente, noten en fruit. Deze professor stelt dat het drinken van meer dan vijf kopjes koffie de kans op hart en vaatziekten vermindert bij mensen met diabetes type 2. Met tien kopjes koffie per dag daalt het risico om diabetes type 2 te ontwikkelen bij mannen met 55%. Als vrouwen een dozijn kopjes per dag drinken, is dit risico al met 80% gereduceerd. Tuomilehto pleit voor meer onderzoek naar de werking van koffie. Bron: World Congress on Prevention of Diabetes and its Complications 2012

Win een cadeaubon van € 25,-

niet de tijd om te genieten van uw maaltijd en loopt u

Neem nu een abonnement op onze nieuwsbrief en win een cadeaubon t.w.v. € 25, -

bovendien het risico om te veel te eten. Uw maag geeft

Bloedsuiker gaat steeds meer publiceren op internet.

eet Met aaNdacht Door snel uw eten naar binnen de proppen, neemt u

namelijk een signaal aan uw hersenen zodra u voldoende heeft gegeten, maar dit duurt ongeveer twintig minuten. Snelle eters hebben binnen die tijd misschien al veel te veel calorieën naar binnen gewerkt.

door een abonnement te nemen op onze maandelijkse gratis nieuwsbrief, blijft u op de hoogte van de meest recente ontwikkelingen voor mensen met

Neem daarom de

diabetes. Naast artikelen en nieuws, bespreken we in

tijd om te eten, dek

ieder nummer een casus uit de praktijk en resultaten uit

de tafel, zet de tv en smartphones uit, kauw goed, eet

internationaal medisch wetenschappelijk onderzoek. aanmelden kan op www.bloedsuiker.nl.

met smaak, leg uw

Onder de eerste honderd nieuwe inschrijvingen voor

bestek af en toe

31 december verloten we een

neer en geniet van uw maaltijd!

cadeaubon t.w.v. € 25,-. de cadeaubon uit de vorige uitgave van Bloedsuiker ging naar i. Voets uit Rotterdam.

Drink uzelf niet dik drie grote australische organisaties, de cancer council, diabetes australia en de National heart foundation, hebben een anti-frisdrank filmpje gemaakt. in de clip ziet u hoe iemand een blikje opentrekt en uitschenkt. het bekende donkerbruine vocht verandert geleidelijk in een dikke vette brij die iemand nog maar met moeite kan drinken. eén glas cola bevat ongeveer 5,5 suikerklontjes. en al deze zoetigheid neemt uw honger niet weg, maar geeft wel veel calorieën. Met één consumptie per dag kunt u vijf kilo aankomen in een jaar tijd. Bekijk het filmpje op you tube (man drinking fat) en misschien drinkt u wel nooit gesuikerde frisdrank meer.

herfst 2013

MAAK KENNIS MET DE METER DIE ZIJN LICHT LAAT SCHIJNEN. OVER ALLES. De nieuwe OneTouch® Verio®IQ-meter: een meter die gebruiksvriendelijk is. • geen codering • teststrippoort met verlichting • LCD-kleurenscherm

VRAAG NAAR UW VERIO® IQ-METER EN PROBEER HET ZELF Of bel ons op het gratis nummer 0800-022 24 45.