Iliharnirmun Qiniqhiadjut 2023-2024

Inunnguqsaivik

Ajuirharniq Pidjutikhanun

2023-2024 Mapiraaq atuqtakharnik

Ayuiqhaqhimayarnik Havaaghanut Maniqqami uvalu Ikayuutinun Munagidjutit Nunavunmi

Inunnguqsaivik

Ajuirharniq Pidjutikhanun

Naunaitkutat Iluaniittut

4 TUNNGAHUGIT! TUNNGASUGIT

5 Uvani mapiraarnu tautuktuuyaarmi, ilituriguvin...

6 INUNGUQSAIVIK ILIHARNIQ NUNALLAAQ

"Iliharniq ilihimayuq ukiuqangittut."

— Elaine Uppahuak-Prusky, Arviat, Nunavut Nunavut Sivuniksavut, MA Havagvingmi

Hivuliqhuqniq Royal Roads University-min, PhD Uuktuqtuq uvani Royal Roads Universitymi

11 ANGIKLIYUUMIUTAUTINGA NUNAVUNMI

12 Hunauva nanminiqhurniq?

13 Nanminiqhurnikkut Ukiuqtaqtumi Kanatami

14 Munaqhittiarutikhanut Atuqtamingnik

15 Pilutit havaakhamik aallanguqtirutauniaqtuq!

16 TIKIUTINIQ TALVUNGA

17 Ayuiqharnikkut Aulaniq

18 Ihumagiviuk PSE... Apluriarut maliruakhaq

25 APIRHUUTAUQATAAQTUT: Hunat ilihimayakhatit uukturnirmun

31 MANILIQINIKKUT UPALUNGAIYAUTIT

32 Qanuq akilingniaqqik ilihaqtamnik?

34 Manikkut Ikajuuti

38 HUMI NAUNAIYAIGIAQAQIK?

Ilinniaqtuliqiyitkut Auladjutikhangit Havaagumayainik Nanminiqhurnikkut

95 IHUAQTUMIK TAUTUKTAUYUT

"Takuvaktunga iliharvikyuaq apqutikhamik ayuiqhariami qanuq ayuiriami."

— Juanie Pudluk

Tunngasugit! ᑐᙵᓱᒋᑦ!

Welcome! Bienvenue!

Una quvianaqpiaqtuq ingilraarnitangniklu Nunavunmi! Nutaat havaakhatigut piyakhat ilauyut inungnun nunat, ikayuutit, uvalu avatiliqinikkut ataniudjutit havaktauyut Kavamatkuni Nunavunmi.

Una taiguakhaq naunaipkaqtaa ayuirhainiq nunallaani naunaiyarniaqtaatit ilihainiqmut apqutingit, aadlatqiiktut havaamut pivikhaqautikhaq, ilaliutiniqlu aadlaittuq ikayuutikhaq. Ilaupluni uumani nunallaami, takuniaqtutin avatimik ilaupkainikkut ihumagittiarnikkullu, tunngaviqarluni qangaraalukmi, ilihimanirnik, aulahimmaaqtuniklu ilaunirnik ukunani First Nations-ni, Inuit, Métisnilu inuit kituni nunainni iliharniaqtutin, inuunikkut, iliharnikkullu.

Qiniqhiayuq aalanguqtiqniqmik

Upalungaijarlutik qiniqhialutik

iliharjuummivingni iliharniq

Ilauyumayut ihuaqtumik havaarijumajarnik atajut

Nunavumi nunanik

Hapkuat uuktuqvikhat ilingnut. Taki!

Resolute Bay, Nunavut BASc Alruyiqinirmik Hanayit talvani University of Ottawa-mi

Uvani mapiraarnu tautuktuuyaarmi, ilituriguvin...

Apluriarut maliruakhaq

Ayuiqharnikkut Nunalaani, ikayuutikharnik inikhavikharnik taima katitiginiaqtun inungnun atautikkut ayuiqhagianganik, iliqatigiiktukharnik, katitirutikharniklu.

apiqutiqaqhimaanginaqtun humi aulaqtiriariagani qanuqlu upalugaiyariagani, uukturiagani, puuqtuilutitlu nutaanik aulaaqnikhamik.

Uqagiyauvikhat humi

hapkua iliharvikyuat nayugaqaqtut, ilauyut hilami hulidjutit, pitquhikkut hulidjutit, kivgaqtuutillu hapkununga Inuinnarnun aalalu Nunaqaqaaqtut nunallaat.

Iliharvikyuangit

ilihaliarpaarvingmi avatingni nunaqyuaptingni taima pidjutiqarniaqtutin ayuigianganik, iliqatigiiktukharnik, ilaulutinlu nunalaani.

Aituihimaarniq ilihaliarpaarvingmi ilitagidjutikharnik ilihairutingnik taima aituihimaaqtun ilihimayainik ayuittiarutikharnik havagianganik uvani quvianaqtumi havakvingni.

Quvianaqtumik havaakhanut inikhautikhangit nunami unalu avatikhangit aulattittinirnut, unalu aturnaqtut katilviuningit ukunanngat Inuit Qaujimajatuqangit, ilaqatigiiktutit nunamut, unalu aturnaqtuq havaaq.

Tamna Inunnguqsaivik

INUNNGUQSAIVIK AJUIQHAINIRNUN HAVAGVIK

Inunnguqsaivik unaujuq...

• ajuiqharnirnun havagviujuq

• ikajurnirnun, ilaupkainirnun inikhaq angmaumajuq tamainnun inungnun ilaujunun pinahuarutikhanik pidjutijun nunamun ukunungalu piqutini munaridjutikkut havaakhani Nunavunmi

• ajuiqharniq hulidjutikhanun!

Aanniaqtailinirnun

Qaritaujaliqidjutikkut ikajurutit TamainninIkajurutit

Qiniqlugu una naunaitkuti!

Takujauttaaqtuq tamaani uvani titiraqmi itqaumadjutiujuq amigaittuni ikajurutikhakkut qanuriliurutikhani hailihimajun ilingnun ajuiqharvingmin

Havaakhatigun hivunikhaliurniit Maniliqtuutikhat

Inuuhirittiarnirmullu

Nutaqqiqiniq Iglukhat Iliharnirnun ikajurutit Ilvit!

Inunnguqsaivik ajuiqhaijiitcoaches

Atadjutit atuqpakhimajallu

Inuit Qaujimajatuqangitgit

Tamainnin Ikajurutit

Inuuhirittiarniq angijuq ilaujuq iliharutini nakuumik inirutikhanun.

Talvani auladjutingni uumani Inunnguqsaivik Ajuiqhainirnun Havagvik pipkaqtidjutittaaqtaatin amigaittunun tamainninikajurutinik hailihimajun talvani-ahinillu-iliharvingmin, taapkununga Inuit Katimaviinnin, talvuunaluunniit havakpiaqpaktunin Inunnguqsaivik Ajuiqhaijinin. Hapkuat ilauttaaqtun:

5 Ikajurutit iliharutinun

5 Manikkut

5 Iglukhani

5 Nutaqqiqinirnun ilagiiktuniluunniit ikajurutinik

5 Aanniaqtailinirnun Inuuhirittiarnirmullu

5 Qaritaujaliqidjutiqaqtunun

5 Havaatigun havaakhatigullu hivunikhaliurniit

5 Aallaniklu!

Inunnguqsaivik Ajuiqhaijiit

ikajuqtaaqtin tamainnun pidjutainnun havagutimi, talvanga pilirnirmun uuktuqnirmullu iliharutinik pinhuarutinik talvungalu nalvaaqhinirmun havaakhamik. Ikajurniaqtaatin piliurnirmun ajuiqharnirnun apqutikhanik ihuaqtumun pijumajarnirnun turaangajarnullu, aallanguqtirlugi hivumuutillutin apqutimun naammaktumik ilingnun, pipkaqtidjutillutillu ikajurutikhanun tunnganiqaqtunik hunanik ihariagijarnun.

Naya Kilabuk Piliuqlutin titirarutinik

Kinalu atuliqqa ikajuutimik munarinikkut titiraqhimajamingnik naunaitkutinik? ✌

Auladjutikhangit Atuqpakhimajainiklu

Talvuuna Inunnguqsaivikkut Ajuiqharnirnun Havagviup qaritaujakkuurutaanun, uqaqatigijaaqtatin aallat ajuiqhtaqtun humaangilluni hunamik ilihaqtarnik! Taimaalu, ilauttaaqtunin qaritaujakkuuqtukkut iliharutinun hulidjutinulluunniit tuhaalutillu tikittukhanik takudjutilutik ajuiqharnikkut uuktuqvikhanik.

Ajuiqharutikkut auladjutit piujuq taapkunungainnaungittunun iliharvingmi ajuiqharutinik! Ilaqaqtaaqtuq alianaqtunik uuktuqvikhanik imaatun:

5 Qaujiharnirnun nutidjutinun

5 Maniqqami iliharutit

5 Co-opmi pinahuarutini

5 Ajuiqharnikkut uuktuqvikhani

5 Katimarjuarutinun himmautikkuulluunniit aallanun nunanun humiliqaak nunarjuami

Inunnguqsaivik ikajurniaqtaatin pidjutikkut piqpiaqhimanikkut ajuiqharnirnun uuktukvikhanik pidjutilgit nunanun piqutinilu munaridjutainnun pidjutilgit Nunavunmun Inuinnarnullu tautugutainnun aturutainnullu.

Inuit Qaujimajatuqangit

IQ ilauqpiaqtuq uvani Inunnguqsaivik. Talvaniitpiaqtuq atiani

— Inunnguqsaivik uqaqtuq ihumaliurutaanun ajuiqharnirnun atauttikkut hulidjutikhamun. Una pidjuti naammagijait:

5 Qanuqtuurniq — hanaqidjutikhanik aallakkullu ikajuutikharnik nakuujumik ajuiqharutikharnun.

5 Pilimmaksarniq/Pijariuqsarniq — pivallianiq ajuirutinik talvuuna nakuuqpiaqtukkut ajuiqhaqpakhimanirnin, uukturaanginnarnirnin, havagutinin, ikajuqtaunirnillu. Avatittinnik Kamatsiarniq — ajuiqhaqtuq uuktuqtuqlu havagutiniani avatini munariniani.

5 Inuuqatigiitsiarniq — ihumagittiaqhugin aallat, pivallialuni havaqatigiigutikhanik, munariplugillu inuit.

5 Ikajuqatigiinniq — havaqatigiingniq atauttikkut pijumadjutimun.

"Hivuagun, iliharvigjuat qanurunaarnaqtun uvamnun amigaittunun huurli, atauhiq taimaatun ingilraangutaani Inuinnaugapta angajuqqaavullu ahinungaqtipkaqtauplutik ilihariaqtihimajun. Taimaatun, unipkaat unipkaaqhimajatka titiqqallu tiitraqhimajatka tamaita pilgit Inuinnait pidjutainnik, tamaitalu ilihaqtitka nakuuriqpiaqtait ajuirutingmingnik titiqqamnin, qunngiaqtipkaidjutinmin, uqaqatigiigutinillu.”

— Elaine Uppahuak-Prusky, Arviat, Nunavut Nunavut Sivuniksavut, MA uvani Havagvingni Hivuliuqtiunirnun uumannga Royal Roads Universitymin, PhDkut Uuktuqtuq uvani Royal Roads Universitymi

NANMINIQHURNIKKUT NUNAVUNMI Qangaraaluit

Piliurniq

Hunauva nanminiqhurniq?

Nanminiqhurnikkut Nunavunmi

Nanminiqhurniq nuutauyuq havaamik Nunavumi inuit nunanik, immaqmik, ihuaqutiniklu kavamatuqanit Kavamanit Nunavumi (GN). Ihariagiyauyuq talvannga piyakhaq kavamaliqinirmut unalu maniliqinirmut pivallianiq nunavunmi. Talvani nanminiqhuurnikkut havagutimi, kingulliqpaaq nuutirnikkut angiruti aivadjutigijaujuq, maligakkullu piliuqtauhimajuq pipkainikkut GN-kut pijaanginni munagijakhaingit.

Una nuutirniq pipkaidjutauniaqtuq Nunavunmiunun ihumaliuriangini qanuq nunat ikayuutillu atuqtauyut, havaktauhimayut, uvalu munariyaulutik, uvalu havaklugit nutaat maniliurutit pivalliadjutit piyakhat aviktuqhimayumi. Nanminiqhurnikkut naunaiyautaa aala atugahaq mikhaanun Inuit inmikkutihumaliurutait Nunavunmi!

Tamavyaita 200 havaakhat nuutiqtauniaqtut havaktaulutiklu GNkut nanminiqhuurnikkut atuqtauyut. Hapkua havaaghat piyauniaqtut imaatun nunatigut, avatikkut ihivgiugutinik, nunatigut munagidjutinik, maniliuqnikkut maliguagahanik, uyagakhiuqtut pivallianiq, maniqami auladjutinun ihuaqhaidjutit, uvalu amigaitut!

Hunat nanminiqhuurnikkut naunaiyautaa ilingnun?

Tukiqaqtuq alianaqtumik nutaanik iliharnirmik imaalu havaakhanik hailijunik ilingnut! Amihunut hapkuat havaakhanut, piqaqtukhauyutit naunaitkutikhamik timikkut avatiliqinikkullu nallunaqtunik, inungmiunikkut nalunaqtunik, aallanikluuniit ihuaqtunik anullaqhiidjutikhanik.

Una qun'ngiakhaq naunaiqhimayait pukugianganik iliharvikyuangit aituihimaaqtun ukuninga ilitagidjutikharnik, ilauqaqhunilu naunairutikharnik talvuuna ilihaliarpaarvingmi, pidjutikharnik, ikayuutikharnik, ilihairutikharnik, avatingnilu nunalaani pigiaqaqtun ilingnun, hivunirmi ilihaqtunik.

Nanminiqhurnikkut Ukiuqtaqtumi Kanatami

1999

Nunavut nunanguliqtuq, malikhugu atiliurniq

uumannga Nunavut

Nunataarnikkut Angiqatigiigutimi

1993mi. Ilanga 2.10.2

uumannga NLCA

ihuarhiyait nuutiqtirninnga piyunnautinga

ukunanit kavamangit, taimaa ilihimayauyuq nanminiqhuurniq.

2008

Nunavut unalu Kanatap atiliuqtaa Nunatigut uvalu Ikayuutinun Nanminirutikkut Aivadjutinikkut Maligahat, hivuliq atugahaq mikhaanun nanminiqhuurnikkut.

2019

Nunavut unalu Kanatap atiliurlugu Nanminiqhurnikkut

Angirut Hivunikhaanut (AIP), aullaqtilihaaqtuq havaanga

nanminiqhuurniq nunavunmut.

Années 1960

Kanata aulagutiyut nuutiqnikkut munagidjutinik aaniaqtailinikkut, ilihaqnikkut, uvalu haamlat kivgaqtuqtut aviktuqhimayunun.

2003

Nanminiqhuurniq nunanik ihuaqutiniklu munarijutinik havaanik atulirutauyuq Yukon-mi.

2014

Ilitarijaujumik aivaqatigiigutit uumani AngirutimiIhumaliurutikhat Nunavunmi nanminiqhuurnikkut aullaqtiqtuq.

Nanminiqhuurnikkut atuqtauliqtuq Nunatsiami.

2024

Nunavut unalu Kanatap atiliuqtaa nanminiqhuurniq angirut talvani Ubluqtuhivia avvaq, 2024, aullaqtirlutik nuutirnianik munarijakhainnik nunamik imaalu atuqtakhanik munaqhidjutikhanik.

Munaqhittiarutikhanut Atuqtamingnik

Taimanigaaluk, Inuit inuuhimayut munaqtiuplutik nunamik, tautuktittiplutik pittiarnirmik munarittiarnirmunlu avatiptingnut, huradjanut, nunakyuanut, imainnullu. Avatittinnik kamatsiarniq, tamna Inuit Qauyimayatuqangit (IQ) pitquhit avatiliqutit munarittiaqni, tamaita piqatigikni nunamun.

Havaaqhaq nunami hanaqidjutikharnik munagidjutikharnik taima munagiyaugiaqaqtun. Ihumaliukaffuklutin uqaqlutin qanuqtun pivalliavikhamik hapummiluginlu Nunavutim nunait kinguvaqtittiyaami — munarittiaqlugit aularanginnaqtumiklu. Uvani avaliqangitumik havaagumayangnik, aulatitigiaqaqtutin kingulirmik ayungnautikharnik katitirutikharnik pidjutikharnik nunalaaptingnun anginirmik tautuktuuyaarutikharnik nunaptingni.

Hunat avatiliqinikkut munagutit inniaqtuq imaa:

Pittiaqlugit uvalu uqautigilugit hugadjat anguniaqnikkut uvalu iqakuuqhimaitumik.

Avatikput halumavaklugu aanniarnaittumiklu. Kangirhigiami ikikliyuumiqlugulu aittuutivut uumunnga hilaup aadlangurninnga.

Pihimablugit ilihimaniq uvalu pitquhiit ilauyut nunamun inuunikkut.

Havakhugit Inuit kivraqtuqtut atuqtaublutik

Nunat uvalu ikayuutit ilauyut Nunavunmi kinaunikkut uvalu piyaaqtait.

Humi Kavamatkut Nunavunmi havaktaugaangata inungnun kavamat hapkunanga Nunavunmi Nunataarnikkut Angiqatigiigutimi, aghuuqtut piyaangini tikuaqtauhimayut aktilaangit Inuit tamaini kituni uvalu aktilaangit havaatigut. Una naunaiyautaa tapkua GNkut havaktiit turaaqhimayukhat pidjutigilugit tamainun inugiangnirit Nunavunmi, kitut 85 pusat Inuinnait.

Amigaiqyuumilugit qaffiuniit Nunavunmi Inuit kitut havaktut nunani uvalu ikayuutikkut munagidjutit hivuliuyughat hapkununga Kavamatkunun Nunavunmi, Kavamatkut Kanatami, ukualu Nunavut Tunngavik Inckut.

Pilutit havaakhamik aallanguqtirutauniaqtuq!

Pijumaplutit iliharjuummivingni iliharniq timikkut imaaluuniit avatiliqinikkut nallunaqtunik imaaluuniit inungmiunikkut nallunaqtunik tukiqaqtuq naunaiqhimajatit havaakhamik havaarijumajarnik ajuiqhattiarnirmik imaalu alianaqtumik pijanginni.

Tunihiluni Inuit ukpigiyainik, ilihimayainik, uvalu atuqhimaaqtainik avatiliqinikkut munagidjutinik munagidjutinun nunat uvalu ikayuutit.

Hakugikhiyuumiqlugit

Nunavunmi Inuit kivgaqtuqtut uvani aghuungnaqtumi havagvingni.

Ilaulutik munagidjutikharnik munagidjutikharnik munagidjutikharniklu Nunavutim nunangit, imarnik, uumayunik, nunamilu hanaqidjutikharnik.

Tamaqtaililugu Inuit pitquhikkut atadjutait uvalu ilauqatigiingniq nunamun.

Ilaulutin quvianaqtumik maniqami naujumik naupkaqtuq imaalu pijumanikkut.

Uqaqlutit qanuq inuit nunat uvalu ikayuutit atuqtauyut uvalu munagiyauyut.

Qiniqlugit piumayatit uvalu qiniqhialutit piyakhanik hivumuugiangani havaaghatigut.

Hivuliqhuqtiubluni havaktitiyut Nunavunmi, GNkut tunihiyut akitangnikkut akiliuhiakhanik uvalu tamatkiumayunik ikayuutinik, maniliuqhutik ayuittiaqnikkut pivallianiq uvalu hivumuuqtilugit inmi havaktitik, uvalu hivuliulugit havaktighaqhiuqnikkut Nunavunmi Nunataarhimayut.

TIKIUTILIQTUQ TALVUNGA

Ajuiqharnirnun Auladjutit

Ihumagiliqtat

iliharvigjuanin

iliharutikhanik...

Hunanik iliharumavinga?

Qitunik havaakhanik pijumavinga?

Qaujiharnirnun pinahuarutit ihumagijatin. Upalungaiqhimajunga?

Qanuriliuqtukhaujunga talvungariami?

Taki!

Ihuaqharlugu tingmidjutikhat puuqtuilirlutillu! Nakhaqlutin hunanik nutaaq inikhat aihimajutun ilijaangani.

Ilitturiliugin inuuhikkut ikajuutikhallu hailihimajun hapkunani iliharvingni.

Humi igluqarumavinga?

ILCkut pidjutipkaqtaaqtaatin aallakkiingnun ilaujunun ikajuutikhanun!

Qinirlutin maniitigun ikajuutinun. Amigaittunik qanuriliurutikhaqaqtuq

ikajuutikkut akiliqtuidjutikkut iliharutingnun. ILCkut hamaniittun ikajuriami!

Hivulliit ubluit iliharvigjuami... Upautigilugin tamaita iliharvitit, taiguqlugin iliharutingni naunaitkutait, niuviqlutin

Uuktuqvikhanguqquq!

Pilugu tunihimajun ilingnun!

Atiliurlutin iglukhanun, niqikhanun, aallanullu!

Naunaijautit!

Hapkuat hulidjutit hulilukaarutillu nakuujun ilitturijaami humungaujaami iliharvigjuami ilannaliurlutillu!

Naunaijaqhimalugin tamaita umikvikihait!

Taimailluaqpaktuq, aullaqtirutivaktatin uuktuutitin atauhirmi ukiumi hivuagun iliharialiqtinnatin.

Ilaulutin!

Takujaqtuqlugin katimaviit, ulaqpiviit, ilihaqtuni kavamagijaujun, aallaniklu.

Angiqtaujunga! Qanuqtauq?

Uuktuqlutin amigaittunun pinahuarutinun!

Pihimajakhatin iliharutikkut-titiqqat, titiraqhimajun naunaitkutitit ukuallu ilingnin titiraqhimajun.

Utaqqiurit... Qakungurniaqtuq tuhaatinnatin qanurinniinnik uuktuutingni.

Quvianaqtuq havaakhaq utaqqijuq ilingnun...

Hivituniaqtuq alianaqtumiklu auladjuti iniqhinirmun. Iliharviit, ilatin, ilannatin, unalu Inunnguqsaivik

Ajuiqharvik tahamaniittun ikajuriamingni!

Ihumagiliqtat iliharvigjuanin iliharutikhanik...

QANURILIURUTIKHAQ 1

Ihumaliurlutit iliharnikkut apqutikhanik ihuaqtuq ilingnut.

nunguqsaivik Ajuiqharvik Ajuiqhaijiillu talvaniittun ikajuriarni naliinni qanuriliuqtaarutingnik pijaarni ihumagijat ihuaqtuq.

Ihumagilugit kitut havaakhat piumajatin.

• Naluqharuvin qanurittunik ajuiqhautinik havaakhanikluunniit pijumajatin, aullaqtiqlugin ihumagilugin pijumajarnik ajuiqhimajarniklu.

• Uqaqatiginiq havaakhatigun uqaudjuijumi havagutigilugilluunniit havaakhatigun naunaijarutit ikajurutigijaaqtuq naunaijaqlugin pijumajarnik turaangajarniklu.

Qaujiharlugin pinahuarutit pijumajatin ukunanilu iliharivigjuani hailihimajainnilu.

• Tamaita iliharvigjuat pilgit qunniaqtakhanikmakpiraanik (unatun!) aallaniklu ikajurutiujunik aturutikhanik tuniutijun ilitturipkaidjutinik pinahuarutimingni iliharvigjuamilu inuuhiani.

• Takulugu qanitaujakkut iliharvigjuani tautuktipkaidjutimik uqaqatigilugillu havaktiit hapkunanga iliharviinnin.

Kangiqhihimalugin hivuagun-pijariiqhimajakhat ihariaginiaqtatin pijaaqtaarnik pinahuarutimun(nun) uukturumajarnik.

• Ihivriuqlugin pinahuarutimi pitqujauhimadjutit ilitturijaami pijaaqtaarnik uukturiami. Naluqharuvin, uqaqatigilugin iliharvigjuami uqaudjijiit uqaqatigilugilluunniit tadja ilihaijitin.

• Angummadjutingitkuvin tadja pinahuarutimun pitqujaihimadjutit, ihumaaluguiqlutin! Pilik amigaittunik qanuriliurutikhanik pijaami pihimangitarnik naunaitkutnik ilataarutikhanikluunniit naunaitkutingnik uukturiami qakugunguqqat.

Ilitturilutin ilihaqtukkut inuuhirnik talvani ahiinnilu aallakkiingni iliharvigjuani.

• Talvungaulutin iliharvigjuami takujaqturutimun! Amigaittun iliharvigjuat pilgit qaritaujakkuuqtukkut iliharvingjuani takujakhanik aullaalimaitkuvin takujaqtuqlugu.

• Ilitturilugin ikajuutikhat hapkuat iliharviit hailimajait, imaatun aanniaqtailinirnun inuuhirittiarnirnun ikajuutit, havagutikhat Nunaqaqqaaqtunun ilihaqtunun, aallaniklu.

Uuktuqtaaqtutin qilamik aallanun amigaittunun pinahuarutikhanun!

QANURILIURUTIKHAQ 2

Pilik amigaittunik ilitturipkaidjutikhanik! Itqaumalutin, Inunnguqsaivik Ajuiqharvik ikajuqtaaqtaatin naunaijarlugu.

Ajuiqhautigilugi uuktuutikkut havagutait tamainni pinahuarutini pijumajarnik.

• Taimaali, uukturutikkut havagutiit aullaqtiraanginnaqpaktun ukiunga hivuagun pinahuarnirnin.

• Naunaijaqlugin tamaita uuktuutikkut umikvikhat tujurutigilugillu kinguvaqtihimaittumik!

• Hivuagun kinguvaqtihimaittumik iniqtidjavatin uuktuutitin.

Upalungaijaqlugu uuktuutit katitiqlugillu tamaita titiqqat ihariagijatin, imaatun iliharvingnin titiqqat, ilingnin titiraqhimajatit, titiqqat naunaitkutitit, aallallu.

• Uqaqatigivaklugin ikajuqtiit hivuagun uuktuutip umikvikhaanin iniqtiriamingnik titiqqanik naunaitkutinik kinguvaqtihimaittumik.

• Tukhiqlutin iilharutikkut titiqqatin qilamik tikihajuinmata.

Ihivriuqlugin, tujuqlugin, naqillugulu tujuruti!

• Aallakkiit pinahuarutit pilgit aallakkiingnik uukturutikkut havagutinik, taimalu amigaitqijaujut tadja qaritaujakkuuliqtut.

• Malittiarlugin maliktakhat ihivriuqlugillu tamaita titiqqatit tujuqtinnagin.

Qiniqhimalugu uuktuutingni qanurinnia.

• Qiniqtaaqtan uvani qaritaujakkuurutikkut tutquumaviani piliuqhimajarni tujuriami uuktuutitit.

Uuktuqvikhanguqquq.

QANURILIURUTIKHAQ 3

Ihumagilugin pilugillu.

Ajuiqhaiji ikajuqtaaqtaatin naunaijaqlugin akiit qiniqhialugillu nakuutqijaujun qanuriliurutikhat manikkut ikajuutikhanun, ikajuqlutillu ihumaliurutikhani havagutini.

Tunijauhimajutin atauhirmik amigaitqijaujunikluunniit angirutinik ilihariaqtuqvingnun! Qanuqtauq?

Ihumagilugu kitu pinahuaruti nakuutqijaujuq ilingnun havaakhakkullu turaangadjutainni.

• Angiqtauhimaguvin amigaittunun pinahuarutinun, ihivriuqlugin pijakhatin, pilugillu nakuutqijauniqaqtun ilingnun.

• Angiqtauhimaguvin atauhirmun pinahuarutimun, ihumagijaujukhaujutin naliak una pinahuaruti naammakpat ilingnun upalungaiqhimajutillu pilugu.

Pilugu tunihimajun ilingnun!

Tautuktuujaarnahuarlugu inuuhiit nunallaami nunaginiaqtarni. Iliharviit piqarniaqtuq amigaittunik ilitturipkaidjutikhanik uumani nutaami nunallaami ilitturijaaqtutullu amigaittunik qaritaujakkuurutikkullu!

• Ilitturipkarlugin nakuujun tuhaadjutikhat ilannarnun ilagijarnullu!

• Tunijariaqaqtutitkiaq utiqtilimaittumik akiliqrutimik ilaujaarni.

Ihivriuqlugin ilitturipkaidjutit iliharvigjuami inuuhidjutit atiliurlutillu aallanun ikajuutikhanun.

• Uuktuqtaaqtutin iliharvigjuami iglukhainnun, niridjutikhanun, aallanullu havagutikhanun angiqhimalirungni ilaudjutikhat.

Maniliqidjutitit ihuaqhaqlugin.

Ihumalirungnarhivutin... qanuqtun akiliqtuiniaqqitka tamaita hapkuat?

• Ihivriurlugin akiit pihimajarni pinahuarutimi ukunanilu ilihaqtillutin inuuhirni tamaat.

• Pilik amigaittukkut ikajuqhiqtauttaaqtutin akiliqtuijaami iliharutingnun. Naunaijarlugin maniliqidjutivun ilangani uvani makpiraami 31mi aallanik ilitturipkaidjutikhanik maniliqidjutini iliharnikkullu manikhanik-ikajuutinik.

Puiruqtailutin pinniqhariami iglungnik aihimavikhat!

QANURILIURUTIKHAQ 4

Taki!

Inunnguqsaivik Ajuiqhaiji havaqatigijaaqtaatin tahamaniilirutikkut ilitturiliqtillutillu nutaamik nunallaariliqtarnik.

Angiqhimaliqtarnik tuniudjutimik, upalungaijaliqtukhaujutin.

Atiliurlutit ilihaqtakhanik! Iliharvigjuat unniutiniaqtaatin qakugu qanuqtullu pijakhatit.

• Itqaumadjutikhaliuqlutin—atiliungitkuvin qilamik, pilimairniarungnaqhivutin tamainnik iliharutikhanik pijumajarnik.

• Pinahuarutikkut uqaudjijin havaqatiginiaqtaatin pipkaijaarni atiliuriangni pitqujauihimajunun iliharutikhanun piliurlunilu ubluqhiutikhainnun nakuujumun ilingnun.

Pihimaliqlutik iglukharnik talvani ahiniluunniit iliharvigjuamin.

• Iglukhaqaruvin iliharvigjuami, atiliuqtaaqtutin iliharvigjuakkut tujurniaqtaatillu ilitturipkadjutikhanik igluakharnun itiqtirutikkullu naunaitkutinik.

• Qiniqhiaguvin iglukhamik ahini iliharvigjuamin, takulugin Facebookkut katimajun aallaniklu qanuqtun qiniqhiamaami hailihimajunik iglukhanik.

Iniqtiqlugin tingmidjutikhatin nutaamun nunarijakharnun.

• Aullarinarlutin hivuagun iliharutikharnin aullaqtinnagin iniqtiriarni nuutirutingnik nutaamun iglukharnun ilitturijaamilu qanuriliurutikharnik iliharvigjuami.

Ilitturilugin Inuit timiqutait aallallu pitquhikkut ikajurutit nunallaarni. Hailihimapkaijun amigaittunik qanurittunik hulipkaidjutinik pinahuarutiniklu aihimajutun ittaarni nunagiliqtarni.

Puuqtuiguit!

• Titiraqlutin tamainnik ihiariagijarnik nakhaqtakhatin ihagianaittumik upalungaiqhimajutillu ilihariarni, imaatun nakhaqtaqtamik qaritaujannuamik alrujaillu, nakuugijatit aannuraat, makpiraat, hunanikluunniit ihumagijarnik.

• Tikitkungni nunagiliqtakhat, ublukhaqarlutik niuviriami makpiraanik iglup tamajakhainniklu. Iliharvigjuat ihuaqhainiarungnaqhivuq akhaluutikkuurutinik ilihaqtunun niuvvaavingnun imaatun Ikea-mun Walmartmulluunniit.

Tunngahugitti iliharvigjuani inuuhianun!

Upautiinnaqlugin tamaita iliharvigijatit ukuallu katimadjutit uvaniluunniit qaujiharvingmi (ilanginni iliharutini, upautiniit ilauniaqtuq kingulliqpaami puqtunirnun!)

• Hivulliqpaami havainirmi, aninaridjavutin tikittaarniq tamainnun igluqpainnun iliarvingnullu tuuliingittaarni.

Iliharutikhaq aallangakkpat niriuktarnin pijumajarnilluunniit, ublukhalik huli aallanguqtiriami!

• Uqaqatigilugu iliharnikkut uqaudjiji ikajuqtaaqtaatin himmiqtuinikkut aallamun ilihaqtakhamun.

• Piqaraanginnaqtuq umikvikhamik nutaqaqtirnikkut ilihaqtakhamik akiliriaqangittumik nutaqtirnikkut akiinnik.

Taiguqlugin iliharutiningni naunaijarutainnik ilihimajaarni tamainnik taiguqtakhakkut havaktakhakkullu umikvighat, ukuningalu qitqani-iliharnirmi uuktuutini ublukhait.

• Piiuqlutin tatqiqhiutimik ilaqaqtumik umikvikhanik tamainnin iliharutingnin.

• Ilaliutilugin kingulliqpaanik uuktuutikharnin ubluit tuhaqtitauhimaliqqata.

Takulugin naunaijarnirnun hulidjutikhat!

• Piqarniarungnarhivut ulapqidjutinik, takujaqtuutinik, pahikhiijunik niqinik, naalakvikhaniklu atuujaqtunik!

Inunnguqsaivik Ajuiqhaiji tunijaaqtuq ikajuutikhanik hapkunani pilihaaliqtuni ubluni. Atudjutipkaqtittaaqtaatin ikajuutikhanik havagutikhanullu, naalaktaaqtaatillu, naunaijailutillu tamainnun ajuiqharnikkut nunagijaani hailihimajainnik.

Niuviqtaaqtutit atuqlutin aadjiliuqhimajunik makpiraanik talvannga universitymin makpiraanin aallaninluunniit ilihaqtunin akiliqtuiplutinluunniit titiraqniit qaritaujakkuurutit.

• Najungitqaluaruvin iliharvigjuamik, takujaqtuqtaaqtatin alianaqtun ikajuutiqaqtullu hulidjutit ukununga hivulliqpaarijainni ukiungani ilihaqtunun.

Ilaulutin uqaqatigilugillu nutaat inuit!

• Ilaulirlutin katimavingmu, ulapqiqatigiiktunun, ilihaqtuni kavamagijaujuq, ilaluniluunniit aallanik hulidjutini nakuujuq nutaanik ilannakhaliqariami naunaijarlugillu pijumajatin ahinin iliharnirnin.

Naunaijaqhimmaarlugu nutaaq ihiharjuarviit nunallaarlu!

• Pulaarlugin alianaqtun, imaakiaq makpiraaliqivingmun, Nunaqaqaaqtuni ilihaqtunun katimavia, iqaijarvingmun, aallanulluunniit upaktauvaktunun nunallaami!

QANURILIURUTIKHAQ 6

Iliharnarhiuq.

Ihumaallakkuvin, pilik amigaittunik ikajuutikhanik hailihimajun iliharvigjuarni.

Puiruqtailutit uqaqatigijaaqtatin ilannat, ilagijatin, aallat ilihaqtun ukunungalu Inunnguqsaivik

Ajuiqharvingmi

Qanuqtun nakuujunik iniqhiniaqqik?

Ublukhiutikhainnik munarittiarutainnik angitqijaujuq ajuiqhimanir ikajutikhat nakuujumik inirutikharnun iliharutivit auladjutaani.

• Ajuiqhimajukhaujutin qanuqtun ilihariangni ilikkut munarittiarlugin ilihrutitit, ilihariaqturutitit, ukuallu umikvikhaqarutait.

Ilitturiniaqtutin amigaittunik titiratirarniaqtutin havaqujauhimajunun uuktuutinullu.

• Pulaarulugu titirarvik qiniqhialutilluunniit iliharutikkut ikajurutinik ihariagiguvin aallaniklu ikajurutikhanik.

Ilanga iliharvigjuani titiraqalirutaanik una ajuiqhariami qanuqtun nakuujunik ihumaliuriami. Una tukilik qaujiharnirnun naunaijarnirnullu ihumagijaujunik piliuriami nanminirnik ihumagijarnik.

• Aulapkaqhimmaarlugin iliharutining taiguqtakhat angummadjutihimaaqtaarni uqaqatigiigutini uqarvingni katimadjutinilu.

• Nakuujun ihumaliurutiit angijumik ilangani amigaittuni aallakkiingni havaakhani!

Uuktuqlutin ajuiqharutikkut hakugidjutingnun.

• Ilitturilutin nailiak tautungnikkut, tuhaanikk, havakpiarutikkulluunniit ajuiqhaqtaaqtutin nalvaariami iliharutikkut parnaqutikhanik nakuutqijaujun ilingnun.

• Iliharvigjuat hailihimaniqtuq katimadjutikhanik aallaniklu ikajurutikhanik pivallialiurutikharnik iliharnikkut ajuiqhimajakhanik.

Qiniqhialutin ikajurutikhanik ihariagijauliqqata.

• Tamaita iliharvigjuat pilgit pijaarutikkut havagviit talvani pijaaqtutin aallangajunik ikajurutikhanik ajuiqharutingni ihariagijaujunun.

• Piliklu iliharvigjuami ihumakkut aanniaqtailinirnun ikajuutikhanik aallaniklu havagutikhanik uqaqatigijaaqtatin qujaginnaq pijumaguvin.

Piliurlutin turaangadjutikhanik aulahimmaarutikharnik takuqattainnarlugillu.

• Hapkuat turaangajatin pidjutiqaqtaaqtun puqtujunun pijumajarnun, taapkununga iliharumajarnun pijumajatin, uukturutikhat pijumajatin (imaatun co-opkut pinahuarutimik iliharlutilluunnit tariup akiani), aallanikluunniit uukturumajatin.

Ajuiqharutikkut auladjutit aullaqtilihaaliqtuq!

Ihumagiliqtakhat hivunikhat havaakhallu havagutigilugulu talvunga.

Una piqaqtaaqtuq uqaqatigiingnikkut havaakhatigut uqaujjijinik, ajuittunun ilihaijinulluunniit havakpakhimajun havaani aliagijarni, ilihaqaitgiigijatilluunniit uvani Inunnguqsaivikmi Ajuiqharvingmi, ilaulutilluunniit havaakhatigun qunngiaqtipkaivingni, naunaijarlugin co-opkut pinahuarutit uumingaluunniit havaakkut-ilaujun ajuiqharutit, qiniqhialuniluunniit aujamik havaakhanik.

“Talvaniidjutimni hivulliqpaami ukiungani pipkaqtitaanga iliharhimmaarutimnik piqarhunilu amigaittunik atuqtakhanik ikajuutaujun imaatun makpiraaqarvingmik, iliharvingmi qaujiharvingmik, aallaniklu ikajurvingnik iliharvigjuami. Nalvaarniqlu katimajunik ilihaqtunik ikajuqtuijun ihuaqhainirnun ilanginnik ihuirutinik ikajuutaujuqlu.” — Juanie Pudluk Qausuittuq, Nunavut

Ilihimalirlugin

Taimaatun...qanuqtun iliharvigjuani inniaqqa?

APIQHUUTAURA ANGINNAQTUN: Hunanik ilihimajakhatin uuktuutikkut

Hapirnarniarungnaqhivuq qanuriliurutikkut iliharvigjuami angiqtaudjutikkut uukturutikkullu havagutait. Avaliingaangittutin!

Hamma ilangit apiqhuutauraanginnaqtun kiudjutaillu.

Hunauvat angirutikkut pitqujauhimajun ukununga titiraqalirnikkut pinahuarutinun?

Taimaatun, amigaitqijat titiraqaqtukkut pinahuarutit naunaijaqhimajun uumani takujakhami-makpiraami pitquhimajun:

5 Angajukhiinni iliharvingnin titiraqarnikkut inirutimik

5 English 30

Nalunaqtuni-tunnganiqaqtuni pinahuarutini:

5 Kihittinikkut 30-1 uvaluuniin Kihiqtitinikkut 31

5 Malruungnik ukunani: Biology 30, Chemistry 30, imaaluuniit Physics 30

5 Puqtunianik imaatun 60%mik qulvahitqijaujumikluunniit tamainni hivuagun-pihimajakhamik*

*Tamainni naunaijarutainnik aallakkiingniaqtun tamainnun pinahuarutinun, piqarniarungnaqhivuqlu aallanik kitunik pitqujauhimadjutinik.

Qanuqtun ilihimaniaqqinga pihimajatka tamaita hivuagun-pihimajakhat?

Tukhiqtaaqtutin itquumanianik titiraqhimajumik, taamnaujuq titiraujuq titiraqhimajait naunaijautit tamainni pitqujahimajuni naunaitkutinik uvani angajukhiinnin iliharvingmin iniqhimajakkut (takulugin iniqhimanikkut pitqujauhimajun), naunaitkutit pihimajun ublumimun, naunaitkutit huli ihariagijaujun iniriami uvanilu kituni iliharutini qanruttumiluunniit iliharutimi, iliharutit iliharutigivaktait (nakuujumik iniqhimajait ukuallu ajuqtaillu iliharutit) naunaitkutaillu pihimajait (ilaujullu Puqtujuq 12 Alberta Titiraqarnirmun Ukktuutini naunaitkutait), naunaitkutaillu nuuttiqtauttaaqtun naunaitkutamun. Hapkuat titiqqat atuqtaulluaqtun pipkainirnun ilharivngnik, angajuqqaani, ilihaqtunilu piqarnikkut itquumajunik ilitturipkaidjutikhanik ilihaqtun hivumuudjutaani angajukhiit iliharvianin. Ilihaqtut angajuqqallu tukhiqtaaqtut ihuaqtumik uqautinik iliharvingmit.

Qanuqtauk upalungaiqhimangitkuma ilihariami ilihaqtakhamik, imaaluuniit piqangitkupkit tamaita hivuagutpihimajauquhimajut?

Piqaqtuq pijakhanik ilihaqtunun kitut ihagiahuktut nutaanguqtiqtinagit uuktuqtinagit iliharvigjuat naunaitkutiqaqtut ilihaidjutit uvaluuniin kitut aularutijumajut inmi atuqtatik ihuaqhijuminaqtumik, ikajungnikkut iliharvingnik. Hapkuat naunaiqtauhimajut imaatut ikaarutikhakkut pinahuarutikhat. Una uuktuutigillaklugu, Vista Virtual tunijuq ajurnaittumik ungahiktumit ajuiqhainiq ilihaqtunut piumajut angajukhiit iliharvingani naunaitkutaliriniq, ihuaqhijait angajukhiit iliharvingani nalunaqtunik naunaijainiq unaluuniit kihitittiit naunaitkutangit, pilugilluunniit iliharvigjuamin hivuagutpihimajauhimajunik.

Piqaqtuq amigaittunik pijakhanik talvani, uvalu ikajuutinik piinnagialgit atadjutikharnun ihuaqtunun pinahuarutinun.

Iliharnikkut havauhiit hulaqutigijaat hunanin munaridjutimnun (aannialaqirjuarutimin, huiqtuq ilamni, uvaluuniin aallamilluunniin pidjutaujuq). Una ihuiruutauniaqqa angiqtaulunga iliharvigjuamut?

Iliharvigjuat pilaaqtut aajjikkutaqagittunik qanurinninginnik ihumagijaagani angiqtuinirn ihumaliurutimingnik. Una piqarniarugnnaqhivuq ikajuutaujunik titiqqanik. Hivaqaqtaaqtatit iliharvigjuat naunaijaqlugit qanurinnirni. Uqaudji, ilihaiji, uvaluuniin Inunnguqsaivik Ajuiqhaqtut Ajuiqhaiji ikajuqtaaqtutit hivaaqlugit iliharvikuat

Qakugu uuktuqtaaqtunga?

Tamainun, uuktuutit tujuqtaujukhat pingahunin siksinun tatqiqhiutinun hivuani pinahuarutit aullaqtiqtinnagin. Naunaitkutauluni, ilihiariaqturumaguvin pinahuarutimun ukiakhami iliharutinginnik (Saptaipa), uukturiaqaqtutit upinngakhami (Maatsi-Juun). Kihimi, piqarunaqhijut ilanginnik pinahuarutinik tapkua pijumajun uuktuutinik atauhirmik ukiumi hivuagut, taimaatun ilitturilutin.

Inirniit Ilihaqtun

Pilik ikittunik tukihidjutinik inirniujuni ilihaqtuni, kihimi una taidjut pijuq inungnut avatqumajuq 19nik ukiuni iniqhimangitait angajukhiit iliharvingani ilihariaqtuqhimangittulluunniit iliharvingmun avatquhimajuni malruungni ukiuni. Inirniuguvin iliharnahuaqhutit iliharvigjuamun iliharutainnun, ajurnarvjangniaqtuq naunaijarutainnik hunanik qanurilikurutikhat kitut. Una Inunnguqsaivik Ajuiqharnikkut Ikajuqti ikajuqtaaqtaatit ihivriuqlugit ihariagijatit uvalu atuqhimajatit, havaklugit upalungaijautit, uvalu pijaaqnikkut ihuaqtut ilihaidjutit.

Qanuq uukturniaqqinga?

Ihivriurlugu iliharvikjuangit qaritaujakkut uuktuutikhat havagutait. Amihut iliharviit pijariaqaqtutit piliurlutit qaritaujakkut atiqarvikhamik pivikharnik uuktuutiqarvingmingnun. Iniqtiqlugit hivuliit atugahat uuktuutip uvalu upalungaijaqlugit katitiqlugit ilihaqtatit, naunaitkutit, uvalu aalat titiqat tapkua pijariaqaqtut.

IAkikhaqaqqa uukturiami?

Hii. Uuktuutit akiit aalakiikniit attautinun iliharvingnun, kihimi akiit imaavjak $100 uvalu utiqtitaulimaittut. Ilangit maniliqinikkut ikajuutit pinahuarutit akiliqtaaqtait hapkua akiit, kihimi akiliriaqaqtatit hivungani uvalu utiqtitaulutit qakugu.

Hunanik titiqqanik tunijukhauvinga uuktuutimnun?

Taimaali, iliharvikjuat pijumajun:

5 Iniqhimajumik uuktuutikhaq titiqqanik

5 Ilihaqtamingnut titiqqanik (titiraqtauhimajut hivullirmi, talvanga ilitarijauhimajunik titiqqanik angiqtauhimaliruvin)

5 Titiqqat pitquidjutikkut

5 Inuup naunaitkutait uvaluuniin unipkaangit

5 Naunaitkutait Nunaqaqqaarhimajut kinaujaakhaanik

Aallat titiqqat ihariagijaujut pijuq uumannga pinahuarutinganik uukturahuaruvit unalu iliharviknut naunaitkutat.

IKAJUUTIKHAQ! Tujudjavatit titiqqatit umiktinnagu.

Naunaiqtakhara uuktuutimni Inuinnaujunga?

Nakuujuq ihumaliurutikhaq inmikkut-naunaiqhidjutikhat Nunaqaqqaaqhimajut tatkiqhiunirmi. Iliharvikjuangit tuniniaqtun ilingnun akhurnaqtunik naunairutikharnik talvuuna iliharutikharnik, iliharutikharnik ikajuutikharnik ikajuutikharniklu, iglukharnik, ilihaqtuniklu ikajuutikharnik pigiaqaqtun tapkuninga Nunaqaqqaqhimajunik ilihaqtunik (Nunaqaqqaqhimajunik ilihaqtunik (Nunaqaqqaqhimajunik, Inuit,

Hunauva iliharnikkut titiraq?

Iliharutingnik iniqtiqhimajainik iniqtiqhimajainik ilitagijauhimajuq titiraq taima titiraqhimajut tamaita angirutiqaqtun iliharutikhangit ilihaqtun ilauvakhimajut talvuuna iliharutikharnik ilihaqtun pivakhimajut, unalu iliharutingnik iniqtiqhimavakhimajut. Taimaa ilihaidjutinga ilihaqtaugumi atauhiinaungittumik, nakuutqijaujuq naunaitkutaq takunnarniaqtuq. Kitut ajuqtaujun iliharutit uuktuut titiraqtaulimaittut. Ilihaqtut ilihariaqaqtut ilihaqtamingnut naunaitkutit uuktulirumik ilihariaqpaalirvingni, iliharvigjuani, ilihaqtunut ikajuutikhainnik, ilangillu havaakhat.

Qanuqtut piniaqqigit ilihaqtamnik titiqqatka?

Naujaujaqpiaqhimangittun titiqqat piliuqtauttaaqtuq angajukhiit iliharvinganit. Hivullirmik tujurungni university uuktuutikhat, tujuinnariaqaqtatitkiaq naunaijaqtauhimangittun titiqqatit.

Ilitarijauhimajut ilihaqtamingnut naunaitkutit tukhiqtaulajut iliharvingmit, ilihaqtumit, angajuqqaamitluuniit, pijaulutik Ilihaqtut Naunaitkutainik havakvianit qitqanit naunaitkutat taijauvaktut Ilihaqtut Naunaitkutainik Havauhiinik (SIS). Paqinaqtut titiqqat apiqhilutit ilihaqtarnun naunaitkutit hamani:

https://gov.nu.ca/education/information/student-records

"Ilihaqtitivaktunga ilihaqtamnik hivulliqpaami ukiumi, kihimi pingitatka ilangit ilihaidjutit tukliani ukiungani... Talvannga hivulliqpaangit malruuk ukiut, ilihaqtut aktikkulaangit mikitqijauliqtuq, ihumagiliqtavullu hivumuuqtuq uqaqtamiknik. Angajughiit iliharviitut, Nakuunikkut ilihaliqtunga atuqpakhimagapku aulania tungavikhaqaqhunga ihuaqhainirmun ajuqhautit kangiqhimanirmullu kihiktitautit.”

— Juanie Pudluk

Qausuittuq, Nunavut

BASc Alrujaliqinikkut Ajuittiaqtut uvani University of Ottawami

IKAJUUTIKHAQ!

Ilaani qaffini havainirni pijaarni ilitarijauhimajunik titiqqanik, taimaatun tukhiqlugin qilamik. Ilvit munarijakhatit titiqqatit tujuqtaujukhat iliharvigjuamun kinguvaqtihimaittumik.

Hunamik qanuridjutiqaqtukkut angiuritilik tukiqaqqa?

Qanuridjutiqaqtukkut angirutit tukilik piqaqtuq huli maligahanik tapkua pijaujukhat hivuani angirutit iniqtiqtautinnagu. Naunaitkutauluni, uuktuqtut angajukhiit iliharviani ilihaqtut piniarungnaqhijun qanuridjutiqaqtunik angirutimik tunidjutimik huli tunijakhaqarumik kingulliqpaanik puqtunikkut naunaitkutainnik. Angirutit tuniuhimajuq qanuridjutiqaqqat, kangiqhihimajakhatit hapkuat qanuridjutiqaqtut iniqtirlugillu pitqujauhimadjutikkut.

Angiqtauhimajunga kihimi upalungaiqhimangittunga ilaulunga iliharvikjuanun tadja. Ilauttaaqqik aippaagu qakuguluunniit?

Ilauguvit iliharvikjuanun kihimi kinguvaqtittijumajut ilihaqtangnik ukiumi avatqutuguluunniin, pijukhaujutit angirunmik iliharvikjuamun. Iliharvikjuaq ihumaliurniaqtauq qujaginnait qanuridjutikhaqarutainnik. Upalungaiqhimaguvin ilaulutit, ilvit uuktuffaarmilutin.

Qanuriliurniaqqinga

angiqtaungitkuma ilihaidjutikhamut uuktuqtamnik?

Kinguvaqtihimallaaqhimaittungnarhijuq uukturiami aallanut Iliharvigjuanun huli inikhaqaqqata. Ilangit iliharvigjuat ihumagijaaqtait kinguvaqtihimajunik ilaujaaqtunik.

Ikajuutauniaqtuqlu ilihimajaami huuq angiqtaungittutit. Iqhihuiqlutin hivajagianganik iliharvikjuangit itirvikhangit havagviangit apiqutiqaguvit piumaguvitluuniit malikhautikharnik qanuq ihuaqhaidjutikharnik hivunirmi uuktuutikhangit.

Inunnguqsaivik Ajuiqhaiji ikajuqhimmaarniaqtaatit qiniqhialutit aallanik apqutikhanik pijaanginni iliharnikkut havaarijarnullu turaangajarnik.

Kinamut uqaqatiniaqqinga aallaniklu apirhuutiqaruma uuktuutimnik?

5 Iliharvikjuami Uqaudjijit: Tamarmik Ilihariarjuumivingit sikuurvinga piqaqtuq kiugiami apiqhuutiknik uuminnga pinahuarutingit, ilaudjutikkut, unalu ikajuutikhaq piinarialik iliharvigjuanganit. Takuttaaqtatit uqaudjip uqarvikhat naunaitkutait pinahuarutip naunaitkutait qaritaujakkuurutaani.

5 Inunnguqsaivik Ajuiqhainirnun Havagvik: Ilihimangitkuvit humi aullaqtiriami, ajuqhaliruvit ilihariami university uqaudjimik, imaaluuniit ikajurumaguvit, tamna Inunnguqsaivik iliharnirmik nunangani akhuuqtut Iliharnikkut Ikajuqtiit ikajuutikhainnik ilihaqtut talvuuna uuktuutikhakkut havaktaunikhanik.

Qanuq hivituniaqqa titiraqalirnirmut?

Amigaitqiat titiraqalirnikkut ilihaqtakhat pijariaqaqtut hitamanik ukiunik ilihaqtamingnik iniqhittiarlutik. Amihut pinahuarutit iniqtiqhimajaaqtun hivitunitqiami tunijaami ilihaqtut ajurnaittumik.

"20ni ukiuni qaangiqhimajuni, Nunavunmi Angiruti maliganguqtuq. Ukuallu Inuit aullaqtiqtut akuniraalungmut piliriami pilaarutimiknik hivuliqtiupluni nunami."

— Cathj Towtongie, Kangiqliniq, Nunavut Katimajiugaluaq Maligaliurviani Nunavunmi

MANILIQINIRMUN HIVUNIKHALIURUTI

Qanuq akilingniaqqik ilihaqtamnik?

Akiliqtuiniq iliharnirmun, tamajanun, aallanullu akiit ilaujut iliharvikjuakkut ihumaallangnaqtaaqtuq havaguti. Nakuunikkut, piqaqtuq amihunik kitunik piinarialik maniliqinirmut ikajuutikhat uumunnga Ilihariarjuumivingit ilihainiq ikajuriami ajurnaitqijaujaami.

Iliharvigjuami-iliharnirnun akiit naunaijaqhimajut

Itqurniarungni akiit iliharjuummivingni iliharniq, aghuungnaqtuq ilihimalugit aalakiigutait qitqani iliharnikkut akiit uvalu inuunikkut akiligahat.

Nakuuqpiaqtuqlu ihumaliuriami aadlanik akingit ihuarniaqtuq qanurittaakhaanik hivuniqmiluuniit taimaa piliuriaqni itquumajumik maniit atugakhat ihuaqtumut ihariagijarnik inuuhirnullu.

Akiit pidjutiqangniaqtut pinahuarutinun pijatit uvalu inuunikkut ihuaqhaidjutit. Qiniqhialutit kangiqhidjutinik mikhaagun akiligahat uvalu akiit iliharvikjuat qaritaujaliqiviani ikajuutikhatit maniktigut maliklugit qanuriniit.

Hunat akiligakhat pihimajungnaqhijatka?

Iliharutikkut Akiit

Iliharnikkut akiit tapkuat pidjutilgit iliharnirnun iliharvigjuami.

Hapkuat akingit pijuq qaffinik ilihaidjutinik pijait iliharutinginnik.

Tamaat iliharutikhaq aturutiqalluaqtuq tallimanik iliharutikharnik.

Pittaarniaqtutit amigaitqijaujunik manikhamik ubluq tamaat iliharuvin.

Piguvin ikitqijaujunik tallimanik iliharutinik atauhirmi ilihariaqturvingmi, ihumajijauttaaqtutin ilanganinnarmi ublumi ilihaqtutin. Piqaqtuq aallangajunik akingit ilihimajukhaujutit taimaa maniit atugakhat atauhirmi ukiumi (malruuk iliharutinginnik) uumannga iliharvigjuangit iliharutimingnik iniqtiqtut naunaitkutaq titiraqalirnirmi.

Iliharutimiknut Qaujiharvingmilu Akingit

Tamarmik atautit ilihaqtakhat unalu qarujiharvingmi ilihaqtut ilihaqtait.

Ilihaqtup Akiliqtakhait

Iliharvigjuami havagutiat havagvigijaillu.

Ilihaqtut Ikajuqtingit Akingit

Ilihaqtut kavamagijaa havagagutaillu hailihimajun.

Mapiraat Tamajaillu

Attautit makpiraat uvalu qujaginaq tamajat ihariagijaujut attautinun ilihaidjutinun qaujiharvingmullu.

Atauhillaakkut Akiit

Angiklijuumiqtuq aanniaqtailiniq kiguhiliqinikkullu nalliutit (ukiuq tamaat) bassikkuurutillu akiit (atauhirmi iliharutimi).

aallallu akiliqtakhat

Ingilradjutit

Nutaqqiqiniq

Aallallu Akiit

• Nutaqqiqiniq

• Qaritaujaliqidjutit

• Hivajaut

• Qaritaujaliqidjutikkutaulapkaidjutit havagutit

• Pamiqhaat akiit

• Aittuutit

Maniliqinirmun Hivunikhaliuruti

Inuuhikkut Akiliqtakhat

Inuunikkut akiligahat pijakhat akiit ubluni inuunikkut uvalu pihimalugu nakuujumik aanniaqtailinikkut.

Iglukhani

Iglup akiliqtuutit, talvaniittumi ahiniittumilu iliharvigjuamin.

Niqit

Iliharvikjuami nirijutikhat niqitaqhimajatilluunniit, ilaujun nirijaqturniit nirivingnun.

Aannuraat

Ubluq tamaat aannuraat, kamiit, ukiup iluanilu aannuraakhat.

Aanniaqtailinirmut

Inuuhirittiarnirnullu

Aallat akingit akiliqtaungittungnaqhijut aanniaqtailinikkut nalliutinin.

Ingilradjutit

Taaksit, tingmidjutit, akhaluutit akiligakhat aturutikkulluunniit akiligakhat, aallalluunniit inungnun ingilradjutit.

Aliahuutikhatigun

Huliluqaarutikhanullu

Hulijaqtuqviit, ulapqidjutit, ilaujaqturviit, katimadjutit, hulilukaarutilluunniit.

Akikhait iliharnirmun

Iglup Akiit Aulapkaidjutainnilu

Niqit

Mapiraat Tamajaillu

Aanniaqtailinirmut/ Inuuhirittiarnirnullu

Maniliqinirmun Hivunikhaliuruti

Manikkut Ikajuuti

Hunaujut maniliqidjutikharnik ikajuutikharnik hailihimajun?

Piqaqtuq amihunik maniliqinirmut ikajuutikhamik

pinahuarutingit piinarialik ikajuriami ilihaqtut akiliriami akitujuni akingit Ilihariarjuumivingit ilihainiq.

Pitqujaujuq ilihaqtut uuktuquplugit maniliqtuutikhamik pinahuarutikhanik ihuatqijaujunik iidjuhirnut imaalu iliharnikkut tikinnahuaqtakhamingnik, uuktuqhimmarlutit aallanik maniliqtuutikhanik ikajuutikhanik pinahuarutikhanik pijariaqaruvit pittaaruvit amihuniklu aallatqiiktunik maniliqtuutikhanik atuqtakhanik, ilaani taijauvaktuq "qaliriiktunik." Una ikajuutiginiaqtuq akiligianganik amigaitunik iliharutikharnik akikhangit akiligianganiklu amigaitunik inuuhimaaqtunik akikhait, taimaalu..

Uuktuutit havagutait aallakkiiktut tamainni maniliqtuinikkut pinahuarutini. Ilangit kajumiktun ajungnaitullu, aallattauq hivitujun naunaqtullu. Amigaitqijat maniliqtuutikhat tunijaaqtun uukkutikkut ikajuutinik, ikajuutillu hailihimajun uumannga Inunnguqsaivik Ajuiqhaqtimin.

Naunaitkutauluni, ilihaqtuq Qamanittuamin uuktuqtughat maningnik hapkunanga Kivalliq Inuit Katimajiit, FANS, NTI/Makigiaqta, umangalu Iliharvigjuamin ilihariaqturvigijaamin. Taimaalu, qiniqhiajukhaugaluit amigaitqijanik atuqtakhanik ahiinit timiujunit kuapariisiujuniluniit naamajunik manikhaakhanik akiliriagani akiliqtakhamingnik.

IKAJUUTIKHAQ!

Qaliriiktiqtaaqtatin amigaittun qaffiujun aallakkit

Maniliqituutikhakkut Pinahuarutit

Nunavunmiutanun Inuinnarnun

Piqaqtun qaffiujunik maniktaqvikharnik pinahuarutit hailihimajun Nunavunmi

Inuit nunaqaqtunik aihininlu nunaptingni aulahimaaqtullu

iliharvigjuanni iliharutinik.

Qiniqlugit atauttit pijakhat naunaijaqhimajut pijaarnirmun, maniliqinikkut aktilaangit, uvalu uuktuutit havauhiit.

Maniktigut Ikajuutit ukununga Nunavunmi

Ilihaqtunun

Kivalliq Inuit Katimajiit

Qikiqtani Inuit Katimajiit

Kitikmeot Inuit Katimajiit

Maniliqinirmun

Hivunikhaliuruti

Iliharvikjuami

Iliharutinun-manikhanun Ikajuutit Amigaitun iliharvigjuat piqaqtun nanminikharnik iliharutikharnik ikajuutikharnik, maningnikIliharutikhanik, aittuutikhaniklu hailihimajunik ilihaqtunun. Uuktuqtaaqtutin ilanganik ukuninga tujuruvit iliharvigjuamun uuktuutikharnik. Qaujihailiraangata iliharvigjuangit imaalu pinahuarutikhat, qiniqhimalutin maniliqtuutikhanik manikkullu ikajuutikhanik uuktuqvikhat pijaaqtaarungnarhijatin. Iliharvigjuat piqaqtullu manikkut ikajurutikkut havagvingnik taimaatun ikajuqtaaqtaatin.

IKAJUUTIKHAQ! Itqaumalutin, uuktuqtukhaujutin amigaittunik maniktaqvikharnik pinahuarutinun

Makigiaqta

Kakivak Association

Maniliqituutikhakkut Pinahuarutit

Aallat

Iliharutinunmanikhanun Ikajuutit Inuinnarnut

Angijut kuapuriisinga piqaqpaktun manikhaniq pinahuarutinik ilihaqtunun ilihautigijamingnun pidjutilgit havagvingmingnun. Hamma ikitut pijakhat Nunavunmi.

Inuit Ilitaridjutikkut Aittuuti (ITK &ArcticNet)

Nunavunmi Uumajulirinikkut Katimajiit Jorgen Bolt

Itqaumanikkut Aituuti

Atuqtuarvik Kuapuliisitkut Iliharutinun-manikhanun

Ikajuutit

Tunngavik

Baffinland Iliharutinunmanikhanun Ikajuutit

Ukununga Nunaqaqqa qhimajunun ilihaqtunun

Kanadami, piqaqtuq

amigaitqianik 500nik

maniliqtuinikkut pinahuarutinik

piinarialgit hapkununga

Nunaqaqaaqtunun

ilihaqtunun (Aallait, Inuit, uvalu Métis). Kanadaup

Kavamanga piliuqhimajuq

Nunaqaqqaaqtunun

Maningnik-Iliharutikhanik

Qinirhiajaami Ikajuutikhaq ilihaqtunut qinirhiajaami

maniqtuutikhanik

Maniliqinirmun Hivunikhaliuruti

pinahuarutinik piijaatamingnik.

Takujumaniarunaqhijatit

ilangit hapkuat ilihaqtakhat.

Canada Postmin Aittuutit Nunaqaqqaaqhimajuni Ilihaqtunun

Indspire – Building Brighter Futures

Nunavut

Inc.

Hunauvat aallatkiit qanurittun maniliqtuutikhat hailihimajun ilihaqtunut?

Naunaijarniit iliharvigjuani maniliqdjutit maniliqtuutikhallu ihumaalautijariaqangittun. Tamaita iliharvigjuat piqaqtut maniktigut ikajuutinik iliharvigjuani, taimaalu apirujaaqtutin

Inunnguqsaivik Ajuiqhaijimun ikajuqulutin. Ajuiqhainikkut Ajuiqhaijivun pipkaqtaaqtaatin ihuaqtunun maniliqtuutikhanun pinahuarutinun manikkullu ikajuutikhanun ikajuqlutillu ukununga tamainni uuktuutimi havagutainnik.

Aittuutit,

maningnikiliharutikhanik, iliharutinunmanikhanun ikajuutit

Aittuutit, maningnik-iliharutikhanik, iliharutinunmanikhanun ikajuutit akiittut maniliqtuutikhat, tukiqaqtuq akiliqtauffaariaqangittun. Taimaittuq, aittuutit, maningnikiliharutikhanik, tunijauhimajun tunnganiqarnirmun manikkut ihariaginirmun, taimaattauq iliharutinunmanikhanun ikajuutit tunijauhimajun ilihaqtunut tunnganiqarhuni iliharnirmingnun pihimajainnun, aallanikiliharutikkut hulidjutini, uvanilluunniit kituni ilihaqtainni.

Atukkiutit

Atukkiutit qanuritut maniliqtuutikhat akiittungittut, tukilgit akiliqtauffaataujukhat, piqaraanginnaqhutik avatqudjutinik, (aktilaanga angitqijaupluni talvanga hivullikkut aktilaamin atukkiutimin). Kihimi, pilgit ikitqijaujunik pitqujauhimajunik pijaarnirmik amigaitqijaujullu pidjutikhat, taimaatun pijauttaaqtun amigaitqijaujunin aallakkiinin inungnin.

Hunauva avatqudjutit?

Avatqudjutit akiliurutitit atuqqiraangavin maningnik. Avatqudjutimi akitlaangani taamnaujuq avvanga uvani tamatqiutimi akitilaangani atukkaup.

Maniliqinirmun Hivunikhaliuruti

HUMI ILIHANGNIARALUAQQIQ?

Ilihariagjuumidjutait Iliharviit

Ottawa ittuq talvani pitquhitigut kavamaliqijaungipluni nunaat tahapkuat Algonquin Anishinaabe Aallait. Inunnguqsaivik Ajuirhanikkut Nunallaan’nga hivitujumik pittiarniptingnik pidjutigijavut tamainnut Aallainnut, Inuit, Métis inuutuqait an’ngijuamik nakuuqpiaqtumik kinggullirmi hadjamilu ikajuutivangmata nunamut. Ilitarijavutlu pittiaqtut hivuniraalurmun hadjamun ittut aadlatkiiq Nunaqaqqaarhimajut nunami. Akhuuqtugut ayuirhariami aadlanit tuhaqtittiplutiklu qaujimanikkut Nunaqaqqaarhimajut nunallaat hivuliqtiuplutik nunanut kingguvaptingnit, aqhuuqpaktilluta pittiarnikkut ihuaqtumik ilauqatigiingnikkut.

Humi

Inuulrammiiqariaqtuq aadlatkiingnik nunaliqpaujaq

Ottawa aadlatkiingnik inuqaqtuq tun’ngahuktitauplutiklu inungnik aadlanit nunaqaqtunik Kanatami tamaanilu nunarjuarmin tahapkununga inuulramiinnik inuriangnirit ilihaqtut inuulrammiitlu ajuittiaqhutik. Ihumagijaupluni atauhiupluni nunarjuaptingnit nunaliqpaungujuq ilihaqtiqaqtunik, Ottawa li aimaviujuq 72,000 ngujungnaqhijut ilihaqtut, tamainnilu inuqarniit 1.3 milianngupluni. An’ngijuamik hunaujaliurniq qanuqlu pitquhikkutlu takunnaktut Ottawa mi pidjutivaktut nutaanik hunaujaliurhimajunik takupkaqtitauvaktut, atuqtuujaqhutik, aadlatkiingniklu pitquhitigut hulilukaaqpaktut ukiuraaluk. Inuliqutinut maligaliqinikkutpihimajut timiqutiujut ikajuutauviujutlu tamaani nunaliqpaujami aqhuuqpaktut imaa Ottawa qajarnaittaami quvianaklunilu najugaqhaq tamainnut.

Rideau Canal Ottawa Bluesfest

Ottawa Farmers' Niuvaaviit

Gatienau Park

Nunarjuami Inuit Ublunga

Asinabka Piksassuunik Quviahuutit

Quviagijaujuq aniiriami

Piqaraluaqtilugu atauhiq Kanatami agitqijat nunaliqpaujat, Ottawa piqaqtuq amigaittunik halumanikkut talvainnarmi nunaliqpaujami tahapkunanilu in’ngilraangnitani nunami apqutit un’ngahinggittut bisikpiaqtuni nunaliqpaujami. Pilik hilami hulidjutiqhanik aliahulukaariami ukiuq tamaat taapkuatut skiing sikiiraqtuni ukiumi pihuqhutikluunniit alappaangnailiqtuni tatqiqhiutini. Piqaqhuni an’ngijuamik hunavalurnik amigaittuni-aturnitigut apquhiit baisiqaqviitlu, nunaliqpaujaq piliurtauhimajuq pijaami pihuqhuni baisikaqhuniluunniit.

Nunavut atadjutaa

Qanituani Nunavutim Qikiqtaaluk Avikturvianni, Ottawa piqaqtut angitqitqiamik nunami Inuit inugiangningit Kanatami, imaatut 6,000 Inuit hadja nunaqaqtut avikturvianni. Talvuunatigut, Ottawa atauhiujuq qaffinnuani nunalipaujaujuni piqaqhuni nunallaamun kivraqtuijit timiqutiujut talvalluaq Inuinnarnut. Inuit pitquhiat amigaiqjuummiliqtut takunnaqhutik Ottawa mi talvuuna inungnut takupkaqhugit piliurhimajainnik, hulijuni, qun’ngiaqtittiplutiklu ihumagiplugu ukiuqtaqtumi ihumagijainnik. Inuit Tapiriit Kanataami, Pauktuutit, NTI-kut, CIRNAC kutlu tamaita havagviqaqtut Ottawa mi, anginiqaqtumik najugaqhaqaqtut Inuit kavamaliqidjutainnut,titiqiviliqidjutinut kivraqtugiplugit, ilaqatigiingnirmunlu.

Humi ilihangniaraluaqqiq: Ottawa

" Quviagikpiaktara nunaqagama

Ottawa mi ilihaqhunga Ilihaqvikjuami Ottawami. Ayuiqhimajunga amigaitunik hunanik mikhaagun hananikkut, kihiqtitinikkut, nalunaqtuliqinirmun, uvangalu."

— Juanie Pudluk Qausuittuq, Nunavut

BASc Alrujaliqinikkut Ajuittiaqtut Qaujimanhuarnirmik talvani Ilihaqvikjuanggani Ottawa mi.

Humi ilihangniaraluaqqiq: Ottawa

Inuuqatigiit Katimaviat hapkununga Inuinnarnun

Nutaqqanun, Inulgammiit Ilagiiqtunutlu amigaitut-kivgaqtuutit

Inuit timiqutiujut tapkua tunihijut pitquhikkut, ilihangnikkut, ulapqinikkut, inungmiunikkutlu ikayuutiit Ottawap amigaiqjuummiliqtut Inuinnarnik.

Katimavia piqaqtut amigaittunik ikajuutiqhanik Inuinnarnut ilihariaqtuffaariaqtuqtunut ilainnutlu uqaudjaunikkutlu kivraqtuqtiinnik, munarhinikkut nutaqqanik, ikajurnikkut ilihaqtunut ilihaudjunmiklu ikajuut, pitquhikkutlu hulidjutiqhat inuinnarniklu katimadjutiqhainnik.

Tungasuvvingat Inuit Inuinnakluanik

kivgaqtuqtut tunihijut inuinnarnut ikajuutiqhainnik Inuit tamainni ukiuni ikajuutiqhait Inuit inuuhingmingni hivuraani atadjutiqaqtilugit ukiuqtaqtumi pitquhitik. Aalatqiit ikayuutit ilaqaqtut ilihaangnikkut havaaniklu ikajuutinik, niqikhaqatiarnirmut havaanik, uqaujijutinik, igluliqinikut ikajuutinik, ipitquhikkuti hulidjutinik, amigaittutlu aadlat.

Akausivik Inuit Ilagiiqtunut Aaniaqtailiniqmut Havaktingit

munarhiqaqviujuq tunihiplutik akiittumik munaqtaujaami Inuinnarnut, ilaliutiplugit ihumaliqinikkut kivraqtuqtiit.

Nakuuqpiaqtut ilihaidjutimun ilihaqtiit

Naammakpiaqtumik

maniktaqvigijaujuq pivinga

Kanatami nunarjuamilu hivuliqtia aularaanginnarnikkut

300+ aadlatkiiq katimajiujut katimajiitlu

Ittuq qitqani Rideau Kugaa Rieau Canal lu, Carleton Ilihaqvikjuanga hivuliuqtiujuq tunihinirmik ilaunikkut, pijaangnikkut aularaanginnarnikkut ilihaqtup inuuhianut. Amihuuvlutik aallatqiingujut hivitujumik piliriakhat, Carleton ilinniarniq upalun’ngaijaqhimajait ilihaqtut aittuutigiplugit havaaqhanut ajuirhaqjuummigutiqhanutluunniit.

Aimaviit ilihaqtunut avatquttuq 32,000 mik, ilihaqvia ilitturijaujuq nunallaatutun-itpaktuk piniqhunilu.

Aittuut-tattaqtuq ilihaqtuq inuuhiatigut

Quuliujuq Kanatami iliharvikjuaq tamainun ilihaqtumun nakuugiyaanun

Hakugiqtumik auladjutinut ilihaqtumut kivraqtiuviit inmilu ikajuutiqhait ilihaqviujumi

24/7 ihumaliqinikkut ikajuuti talvuuna Hakugiqhijuummiklunga pivinga

Nutaqiqiviit Igluqpait

Pigiarvik

Steacie Building Chemistry SuperLab

Teraanga Commons

Steacie Building Chemistry SuperLab

Nunaqqaarhimajut ilihaqtumut

kivraqtiuvigijaujut

Allait, Inuit, Métis-lu ilihaqtut pittaaqtut aalatqiingnik ihuaqhaqhimajunik ikayuutinik ikayuutiniklu ilihaqpaalirvingmi, ukunaniklu maniliqtuutiviqhanut.

Carleton akhuuqtutlu hakugingniqhaqlugit ikajuriami Nunaqqaarhimajut ilihaliqtunut pilutik Nunaqaqqaarhimajut qaujimajainnik ilinniarviujuni.

Katimavia Nunaqaqqaarhimajut Ikayuutit

Nunallaamilu Ilaupkainiq katimapkailutik pitquhikkut hulidjutiniklu imaalu tunihilutik ikajuutiqhanut ilihaiviqhanik ilihaqtaami Carleton ilihaqvikjuagani atuqpagainnik, in’ngilraangnitanggit, nunarjuamilu Nunaqaqqaarhimajut inuutuqainnik.

Kinàmàgawin:

Ayuirhaqatigiiktut

hivitujuq Nunaqaqqaarhimajut

Ihumaliutqiqtaujuqhaq

imaatut 41 Tukhiqtauhimajut

Qanuriliurutikhamik aullaqtitaujut

Carleton 2020 mi, akhuuqhutik iliharvigjuangatigut qaujimajanginni tun'ngahuktitivikhatigun Inikhainnik

Nunaqaqqaaqhimajunut ilihaqtut ilihaiviujumilu ilaujunut.

Aadlait Ojigkwanong

Nunaqqaarhimajunut Ilihaqtunut

Katimavia inigilluaqtaat ilihaqtunut Aadlainngujut, Inuit, Métis lu ilihariami, inungmiuluni ilaulunilu ilihagutimut pitquhikkutlu ilihagutainnik.

Nunaqqaarhimajut An’ngijuamik

Ikajurnirmun Pivinga tunihijut ikajurnikkut pijaami ilihaqjuummirnirmun Nunaqaaqqarhimajunut ajuirhajunut. Ilihaqtut pivaktut hivulliqpaami ukiungani ilihaidjutimut naunaiqhidjutiqariami pijaaqtillutik ilihaqatigiiqtuni ajuirhajiit, ilihagutimun munaqtiit, ilihagutimun uqaudjiniq, inmilu ajuirhautiqhatigun. Iniktigutaanut hivullirmi ukiumun ilihagutaanut, ilihaqtut piinnariaqaqtut ikajuqtaulutiklu uukturiamingnik haffumamut ilihaqtuqhamut hitamani ukiuni ilihagutaani.

Qun'ngiaqtaujuq ajuiqhainiq havaamunlu upalun’ngaijaqhimaniq

Carleton tunihiyuq aadlatkiingnik quvianaqtunik ilihagutinik avatiliqinikkut qaujimanahuarnikkut, maniliunirmun, commerce, uvalu inungnun hulidjutinun upalun’ngaijaqhugit ilihaqtunun nunamun ikajurnikkutlu atan’ngujaviliqidjutinut havaangginnilu. Ajuirhajut pukuinnariaqaqtut iniktiriamingnik atauhirmik amigaittunikluunniit ajuittuni ajuirhaqlutik ilaudjutiqangmata ilihagutini, imaalu ajuirhaqatigiingnikkutlu iliharniq talvuuna ilihaqtut ajuiriamingnik havaami havaangginnik talvani havagviujumi akiliqtaulutik. Ilihaqtut piinnariaqaqtutlu naliangnik nunallaami-kivraqtuutinikkut ajuirhajuq nunallaami nunarjuamiluunniit patnainiq, havakluni qaujimaviunahuarviujumi havaamilu ihivriuqhiniq tahapkunani aittuqtauhimajumi-taqhijut ajuittiaqtuni, ilihaqluniluunniit talvuuna Carleton Himmauhinikkut Pivinga.

Nunavut Sivuniksavut

Mikijut katimapkaidjutit

Iniqtiutighanut ikajuutit

Inuinnarnut-pilluaqhimajait ilihaidjutinut

Nunavut Sivuniksavut (NS) ilitagidjutiqaqtuq ilihaqpaalirviujuq ilituqhaijaangat akhurnaqtumik ilihaqvikjuatigun ilihangniq tunihijiutigut Inuit inuulrammiinggit aadlatkiingniq ilihagutiqhanik ajuirhanikkutlu ajuittuni pitquhitigut pidjutihimajut kavamaliqidjutinikkutlu.

Nunavut Sivuniksavut

Aimaviujuq aimagitkalluaqtilluni

Tun’ngaviugijaujuq 1985 mi

Aimaviujuq aimagitkalluaqtilluni

Nunavunmiutanut Inuit ilihaqtunut

Mikijut ilihaqatigiiktut akhuuqhutiklu, hivitujumut havaktit

Humi ilihangniaraluaqqiq: Ottawa

Pitquhikkut ajuirhautijut, hulidjutiqhat, kangiqhimanahuarnirmun katimajut, niriqatigiingniqlu

NS Alummi

Qilautiliurnirmik katimadjut

Pitquhikkut katimadjutit

Nunallaami niriqautiniq niqainnarniq

NS Katimavia

NS kunni Iniktiqtut

Pitquhikkutigun hulidjutit

Ikajuqpiajuqtut ajuirhanikkut

Ikajuriami ilihaqtunut nuutiqtut ausaimun aulaqtigiplutiklu ilihaqjuummikkutigun, NS kut tunihijut kivraqtuutiqhanik talvainnakmi talvuunaluunnit piliurhimajunik atajunik qanittujunut Inuit timiqutiujunut Ottawa mi. Iligiiqtut havaqhimmaangginnaktunik havaktut havagviujumi havaqatigiittiaqpaktut tamainnut, munariplugitl qanurinmanggaatigut katiplugitlu ajuirhajut ikajuutinut ikajuqtaujumagumiklu talvainnarmi. NS piqaqtuq pingahunik igluviuviqhanik ajuirhajunut iglugiplugit ikajurnikkut havaktiinnik. Ajuirhajut igluqagumajut ahiqpani ikajuqtauvaktut nalvaaqhijaami igluqhainnik.

Inuinnarnutpilluaqhimajuq ajuirhanikkut

Ilihagutiqhat NS kunni ilaudjutilgit ilihagutinik Inuit ihumgaijainnik, qaritaujaqviliqidjutinik, Inuit in’ngilraangnitainnik, Inuktitut, Inuit kavamaliqidjutainniklu ilaudjutait. Ajuirhajut pivaktutlu pitquhikkut ilihaqtauplutik qilautikkut, qivraaq, hun’ngaujarniq, miqhurniq, ululiurnirmunlu, sakku aadlialiurnirmunlu. Piqaqtuq qaffinik aadlatqiinik iliharnirmun apqutingit majuraiqhimajut atauttimut tunijurlu hakugiktumik tun’ngavikhamik ilihaqhimmaariami uukturiamiluuniit havakvikmut.

Ukiunga 2: Hivutunirmik Inuit Ilihagutait Iniktirutimunlu Nunavunmi Inungnut Kivraqtuinirmun Ilihagutit ilihainnariaqaqtut paannagiplugut Carleton Ilihaqvikjuanga pidjutittaaqtuqlu Hitamanut Ilihangnikkut Arts nitigut.

Humi ilihangniaraluaqqiq: Winnipeg

WIN Winnipeg nayugaa uvani Treaty 1 aviktuqhimayumi, pitquhikkut nunat Anishinaabeg, Cree, Oji-Cree, Dakota, uvalu Denengujut, uvalu nunagijait Métis Nunaqaqaaqtut. Inunguqsaivik Ajuirhavia pittiaqujut qujagijaulutiklu Aallait, Inuit, Métis lu nunallaanggit munarittiaqpangmagiq hivuliqtiuplutiklu nunami. Aqhuungniaqtuguq ajuirhanirmik uqaqlugitlu qaujimajaptingnik tahapkunanik nunallaat, havaqatigiiqtilluta nan’ngagilugit ilihimajainnik ajurnagaluaqpakkaluaqhuni nutqajuittut hakugiqtut Nunaqaqqaarhimajut inuutuqait, kinggullirmi hadjamilu.

Humi ilihangniaraluaqqiq: Winnipeg

Aallatqiiktut akittuqjuanggittuqlu nunaliqpaujaq

Winnipege Manitobap nunaliqpaugijaa, ilitarijaupluni pitquhikkut aadlatkiingnik, amiraqhuutigivakhunilu ilihaqtup inuuhianut, akittuuvalaanggittunilu. Nunaliqpaujap ittuq pitquhikkutigut, kavamaliqidjutaunggittut nunait Aadlainni Cree, Ojibway, Oji-Cree, Dakota, Dene milu inungnut, Métis lu Kanatami Aimmagilluan’nga.

Amigaittut Aadlait Métis lu, nunaliqpaujaplu pinggahuujutlu ittutikilihaqvikjuat (University of Manitoba, University of Winnipeg Red River lu Ilihaqvikjuanga) uqautigiinnaktut aqhuuqhutik ilitariqpiaquplugit Nunaqqaarhimajut in’ngilraangnitait turaangajuniklu nunamut.

Talvamitluaq aadlanut an’ngijut Kanatian nunaliqpaujanggit, Winnipeg akittuvallaangnaittumik inuunnaktuq hailihimaqaqhunilu havakaffuktitaujaami havaani akittuqpallaangnaittuqlu ilihaqtunut.

Taimainingginaungituqlu, Winnipeg aimaviujuq ukiuq tamaat atuqtuujaqtuni pitquhikkutlu aliahulukaaqtitauvaktut aadlaniklu hulilukaaqhutik quviahuutigiplugu an’nginirmik in’ngilraangnitanik pitquhikkutlu nunaliqpaujap, alianaqhunilu najugaqhaq ilihaqtunut aimavigiliqhugu. Downtown Winnipeg mi, ‘The Forks’ huun’ngajaaqtumik iniqaqtuq atajumi Red River Assiniboine Kuugaalu tun’ngahuktittivaktut niuvvaaviliqiqhanut piinnaktunik nunallaami hulidjutiqhanik.

Auyami downtown

Pitquhikkut katimadjutit

Nunaqaqqaarhimayunut aadlatqiin’ngit

Ukiuqtaqtumi Hikumi Ukiumi Min'nguiqhivik

Winnipeg skyline unnuaruqtumi

Ukiuq tamaat piniqtuq hilamilu hulilukaarutingit

Nayugaa kivataani kikliani prairies, Winnipegmi uunavjaktuq aujami takijuqlu, aput ukiumi tapkua mihigimajut amigaitunik ittutunNunavunmi ukiungginni. Una nakuuniqhaq inikhaq

quviagiplugu Ukiuqtaqtumi Glacier Ukiumi Min'nguiqhivia hikumi sikiiraqviit initurliit, aadliaqtuqtuqhutik, haakiqhutiklu hilami haakiqvingmi ukiuraaluk. (Puiguqtailutit puuqtuilugit skates-nik, akiliqtuilutin sikiiraqhanik akiliqhilutin $5 taalamik!)

Uunnaavjaliqqat tatqiqhiutini, aliahulukaaqpaktut iqaluqhiuqhutik qajaujaqhutikluunniit pauqhutik nunaliqpaujap pinikpiaqtuni tahiinni kuugarnilunniit, pihuujaqhutik initurliinni talvani kanatap avikturviani min’nguirvianni talvanilluunniit Assiniboine Forest, baisikaqhutikluunniit nunaliqpaujami.

Inuriaqhiliqtuq nunami Inuit nungiplugu

Winnipeg taamnaujuq nunami kivraqtuijut Nunavutim Kivalliq avikturviannut. Talvanga, Winnipege atauhiujuq amigaitqijaujutigun nunami Inuit inuqarniatigut nampaitlu amigaiqattaqhutik iniqhanut kivraqtuinirmunlu Inuinnarnut. Pilik qaffiujunik timiqutinik havakpaktun tuninikkut kivraqtuinirmun ilihagutiqhanutlu pimmariharnikkut Inuit inuuhirikninginnun hakugikharnikkullu mihingnarutinik nunallaami.

Tamna Qaumajuq Winnipeg Art Gallery-guyuq nakuujuq ajikutaa Inuit pitquhiinnik amigaiqpaliavalialiqtut takunnaqhiplutik quviahuutigijauplutik Winnipeg-mi. Piliurnia Qaumajuq hivuliqtigijaat Inuit, qun’ngiaqviujuq in’ngilraangnitanik aimaviujuq an’ngitqianut inungnut katitiqhimajainnik nutaani Inuit piliuqtainnik nunarjuami.

Manitobami Inuit Katimajiit

Winnipeg mi timiqutiujuq aqhuugutigiplug kivraqtuinirmun Inuinnarnut nunaqaqtut Manitoba mi. Tunijut aadlatqiinik ilihaidjutinik ikayuutikhaniklu piliurhimajaujunik ikayuriami Inuit talvani, imaatunlu iglukhangitigut, pitquhikkut hulidjutiqhani, iliharnirmun, havaaqhamunlu ikajurniq.

Tunngasugit Inuit Ikajuutinut Katimavia katimavikhaq Inuinnarnut Winnipegmi katimaqatigiiriami tamangnun, pitquhiliqinikkut ilitquhingnik taimaitunik hanaujarnikkut, miqhugianganik Inuktitutlu ilihairutikhat, piyaangatlu allatqiinik ikajuutinik.

Tamna Larga Kivallirmi aanniarviliaqtunut najurvia taaktiliaqtuqhanut tingmiplutik iniujuq Inuinnarnik tamaanit Nunavunmi katiplutik pulaaqatigiiplutik iinungmiuplutiklu ilannamingni ilamingnullu talvaniititlutik.

Ma Mawi Wi Chi Itata Katimavia

Nunaqaqqaarhimajunit-aulajuq timiqutaujuq tunihiplutik aadlatkiingnik kivraqtuinirmun Nunaqqaarhimajunut inuutuqainnut Winnipeg mi taapkuatlu Inuinnait. Katimavia tunihijut ikajuutiqhamik ilagiiqtuni ihariagijainnik, inuulrammiinut ilihagutiqhainnut, ikajurnikkutlu igluqhatigun.

Naammakpiaqtumik ilihangnikkutigut maniktaqvigijaujuq pivinga

Nuutirnikkut ikajurutikkullu ilihagutit Nunaqaqqaaqtunun ilihaqtunun

Piinarialaqiniq nutaaniklu avatiliqidjutinut ilihagutit

Iliharvikjuaq Manitobami (UM) tun’ngaviliuqhimajuq 1877 mi, pidjutipluni uataani Kanatap hivulliqpaanggupluni ilihaqvikjuaq. Avatigiplugit anurituutimit Red River, UM kut aturniqhaluaq Fort Garry iliharvia ilihimajaujuq ukiumi tamaini piniqhaqaqtut tamangnik in’ngilraat nutaaniklu igluqpanik, napaaqtut apqutait, hungayaaqtumiklu nayugait ilihaqtunun quviagiyaangini. Iliharvikjuaq aghuuqtut ilitarijaujumaplugit hivuani Nunaqaqqaaqtut avatingit in’ngilgaangnitait nunait havaktauhimajuq an’ngijuamik takudjutijaangginnik iliharviujumi' pitquhia, ilitquhiinun, kitkuujaaqhautigunlu.

Hakugingniqhaqarniq ilihaqatigiiqtuni

Malruun’ngujut ilihaqviit, saatalaiqaqhuni tunungani nunallaanilu Manitoba

Amigaittut aadlatkiiq ilihaqtumun ikajuutiqhainniq nuutirnirmiklu ilihagutiqhat Nunaqaqqaarhimajunut ilihaqtut

Pitquhikkut hulidjutiqhat, ukiuq tamaat quviahuutit, ulapqinirmunlu

PIjaangniq qaritaujakkut ajuirhaniq

Humi ilihangniaraluaqqiq: Winnipeg

Nunaqaqqaarhimajut pitquhitigut hulilukaarutingit iliharvingmi Migizii Agamik iglukpaa

Migizii Agamik iglukpaa

Ilihaqvikjuaq Manitobami

Ulapqinikkut Hulilukaarutinutlu Igluqpait

Ulapqinikkut Hulilukaarutinutlu Igluqpait

Nunaqqaarhimajut ilihaqtumut Kivraqtiuvigijaujut

UM aimaviujuq amigaitqiagupluni Nunaqqaarhimajunik ilihaqtunik nunarjuami, amigaitqiagupluni 2,500 nit Aallait, Inuit, Métis niklu ilihaqtunik.

Amigaittut aadlatkiiq nuutirnirmik ikajurniqhatigunlu pivinggit

piliurhimajut piiriami ilihaqjuangnitigut ajuqhautit ihumaaluktailiplugit

Nunaqaqqaarhimajut ajuirhajunut’ nuutirniatigut ilihaqvikjuamut.

UM tunijuq Piinarialaqiniq

Ilihagutinut

tunihidjutiqaqhutik

pihimmaaqtumik ilihainikkut inuuplu ikajuutikhaanik

Nunaqaqqaaqhimajunut

ilihaqtunut nutaallu

Kanaitianmiutanut

nuutiqtiqhimatillutik

ilihaqvikjuamun ilihariami.

Nunaqaqqaarhimayut Ilihaqtut

Katimaviat tunihijut Qualico

Bridge Iniktiriami Pivinga

ikajuutijaami uqaqtiunirmun

nuutirnikkut nutaanut

Nunaqaqqaarhimajunut

ilihaqtut UM mi talvuun

tunihinirmun ilihagutimik inmilu ikajuutiqhamik hivuliqpaami

iliharnikkut ukiugani.

Neechiwaken

Nunaqaqaarhimajut Ilihaqatigiigutikkut

Ajuirhainikkut

Ilihagutaa ilanga Qualico havaktittiplugut ajuittut

Nunaqqaarhimajut

ilihaqtumik tiliujiit hivulliqpaami- ukiugani ilihaqtunut.

Humi ilihangniaraluaqqiq: Winnipeg

Migizii Agamik aimaviujuq aihimanggitkaluaqhuni Aallainnut, Inuit, Métis ilihaqtunutlu ajuirhariamingnik, uqaqviqatigiiqlutik, pijaaqlutiklu aadjikkuhiqtaujunik kivraqtuinirmun taapkuatut uqaudjaunirmik, ikajuqtaunirmik ilihagutini, amigaittutlu. Katimavia qaritaujaqviqaqtuq, ilihaqtunut ikhivaujaaqviqaqtuq, katimaviqhaqaqtut igavikmiklu, havagviitlu Nunaqaqqaarhimajunut ilihaqtup kivraqtuqtiit uqaudjaujiit tunihiviqhaqaqtiujutlu.

UM pidjutiinnaqhimajaat

atuliqtittinirmun

Nunaqaqqarnirmik

Upalun’ngaijainirmik

Piliurnirmiklu

Hivuniqhaliugutinik

hivulliutigiplugit

Nunaqaqqaarhimajunut iniktirutiqhainnik

mamittiirnirmunlu

taamaani ilihaqvingmi upalun’ngaijaingniq piliurniqlu.

Ilihagutaa ilihagutaujuq

Nunaqaqqaarhimajumun

Ilihaqtumun Katimavia utiffaarahuaqtunut

Nunaqqaarhimajunut ilihaqtiit tunihiplutik aadkiivjaktunik ikajuutinik ilihaqtittinirmunlu ilaujunut ilihaqtut.

Blankstein Momentum

Nutaanik avatiliqinikkut ilihaudjutit

UM tunihiqaqtut nutaanik ilihagutiqhanik atautikkuugutigilugit atuqlugit algaita ilinniarviujumilu ajuirhalutik atauttikkuuqlugit tamaita Nunaqaqqaarhimajut Uataarnirmiutlu qaujimajainnik. Amigaitut hapkunani ilihagutini naliangnik piqaqtut tamainnik pidjutiplugit un’ngahiktukkutlu ajuirhaniq.

Ilihaqviujuq Avatiliqinikkut, Nunarjuaq Ikaj Avatimiutatlu imaalu pipkaijuq ajuirhanut ihuaqjuummiriami hitamani ilihangnikkut naunaijautaa ihumagitigiplugu inmi piumaniit, taapkuatut avatiliqinikkut maligaliqidjutainnik, avatiliqinikkut ihivriungnirit, Nunaqaqqaarhimajutigut ilihagutit, nunaujatigut, amigaittutlu. Ilihagutinga atajuq Katimaviat Nunaqqaarhimajunut Avatiliqinikkut Ikajuutit havaktaujaami atuqlutik algakkut havaanutlu himmauhijaami.

Tamaani ilihagutini, UM ajuirhajut naammagiqpiangniaqtait inmi ilihagutaita ajuittunilu ajuirhaqviqaqlutik, akiliqtaulutiklu havaatigut talvuuna havaqatigiingnikkut ilihaidjutikkut pivinga hailihimajuq tamainni ilihaqviujuni. Piqaqtuqlu nunarjuami avataani kanatamin himmauhiqlutik ilihagutaata pipkaijuq taimaatun ajuirhajunut iniktiriamingnik atauhirmik ilihaqviumilutik tamaani 20 nini nunarjuangginni. Uvvalu, UM tunihijut Nunallaami Ilaunikkut Ajuirhautiqhanik tunihiluni ilihaqtunut naliangnik iniktiriami Nunaqqaarhimajut nunami-ilaudjutilgit ilihangniit ukiuqtaqtumiluunniit nunallaami himmauhiqlutik ilaudjutigijaungman ajuirhaqtillutik.

Nutaanggulihaaqtuq tunijaujuq Wawatay

Ilihagutaa atauttini Nunaqaqqaarhimajunut ilihaqtunut tunihipluni aadlanggajumik apqutiqhamik Hitamani Ilihaqluni Qaujimanahuarnirmun talvuuna ihivriuqhilutik-pidjutigijaujuq ilihagut ilaudjutipluni Nunaqaqqaarhimajunut Uataanilu qaujimanahuarnikkutigut ihumagijaudjutainnik. Ajuirhajut piliuqpagait ihivriuqhinikkut havaaqhat humik piumajainnik, ajuirhaqlutiklu talvuuna atauttini ilinniarviujumi, qaujihaqvingmi, hilami, nunallaamilu ajuirhaqvingnit.

Iliharvikjuaq 1 kivgaqtuijut imaatut ukiungani atauhirmi aallatqiiktunik pingahuni hitamaniluunniit ukiuni ilihaqlutik ilihagutini UM mi naammagijauniaqtuqlu naluqhaqtunut kimutluunniit iliharniatigut tikiutillangginmata naunaiqhidjutiqhaitigut talvainnarmun ilihariami. Iniqtiqhugu uvani ukiumi ilihagtini, ajuirhajut pittaalaqiinnaktut ilihagumajainnik ilihaqlugit. Una ilihagut taapkuangginnaunggittut

Nunaqaqqaarhimajunut ilihaqtut kihimi atauttini taiguqtauhimajut qaan’ngani ikajurnitigut pijaangnikkutlu ilihagutinut.

WHumi ilihangniaraluaqqiq: Whitehorse

Whitehorse ittuq pitquhikkut nunainni tahapkunani Ta’an Kwäch’än Katimajiitani Kwanlin Dün First Aallaitlu. Inunnguqsaivik Ajuirhavia pittiaqujut qujagijaulutiklu Aallait, Inuit, Métis lu nunallaanggit munarittiaqpangmagiq hivuliqtiuplutiklu nunami. Aqhuungniaqtuguq ajuirhanirmik uqaqlugitlu qaujimajaptingnik tahapkunanik nunallaat, havaqatigiiqtilluta nan’ngagilugit ilihimajainnik ajurnagaluaqpakkaluaqhuni nutqajuittut hakugiqtut Nunaqaqqaarhimajut inuutuqait, kinggullirmi hadjamilu.

Humi ilihangniaraluaqqiq: Whitehorse

Ukiuqtaqtumi nunalipauyami inuuhiit

Atan’ngujaqvigijaujuq Yukon nut, Whitehorse tunihivaktut alianaktunik nunaliqpauvianni Ukiuqtaqtumiitilluni. Amigaiqqata hunavalurnik ujaraqhiuqtuqhanik talvunggauliqqata Dawson Nunaliqpauganut pitjutilluni Klondike Gold Rush, ublumi an’ngitqianiaqtuq nunaliqpaujaq Kanatap Ukiuqtaqtiinnit. Whithorse aimmavigijait 30,000 inungnik, 22 pusan talvangga qaijut 14 Yukon Allaitnit. Niriviit, kaapiturviit, niuvvaaviit, qun’ngiaqviujutlu in’ngilraangnitanik quviagivait pulaaqtunut nunaqaqtunutlu.

Hulilukaaqpaklutin ukiuraaluk!

Havaqatigiiqtuni taapkuutigut 700km ung’ngahiqtilaatigut naunaitkutilgit pihuqviit, Whitehorse naunaijautilik pihuujarnirmik baisikaqhutiklu manikkami aujaqhimatilluni sikiigaqhutiklu anmut ukiumi. Kajainnaqtuqhutik pauplutik Yukon Kuugaanni atuqtauginnakpaktuq uunnavjakkaanggathila hulijuni. Quanaqqut tun’ngahuktittijut Kanatap Ukiumi Ulapqidjutainnik, Whitehorse alianakpiaqtuq ulapqivia piqaqhuni naluujarvingmik, sikiiraqviqhat, appaqviqhaviqhamik, iqaijarviqhamiklu aliagijaujut ukiuraaluk. Imaalu, Whitehorse ilihimagijaujuq tun’ngahuktittiinnaktut Ukiuqtaqtumik Ukiumi Ulapqidjutinik aullaqtiplugulu Yukon Quest qinmiktuqhutik raisijuqtut, aulaqtiqhutik talvanga nunagijaujumi nutqaqhutiklu Fairbanks, Alaska mi.

Pitquhikkut katimadjutit Mamakpiaqhutik niqait

Avatingmilu napaaqtuqaqhutik maniitniklu

Ilihimagijaujut takunnaktut

Hikumi Aulativaqhutik

Hilami hulilukaaqhutik

Pihuujarniq

Ahiqpani utaqqiuqtaatin

Whitehorse piqaqtuq pinggahunik imnainnik —

Grey Mountain, Mount Sumanik, Golden Horn

Mountain lu — pinniqpiagutipluni nunainni. Yukon

Kuugaa aulavaktuq talvuuna nunaliqpaujap

talvanga British Columbia talvunamut Alaskap

Bearing Sea mut. Takhini Naluujarvia hilataani

Whitehorse aulapkaihimajuq amigaitqianik

100 ukiunit, tangmaaviqaqhuni malruungniklu ilikkuuqhimajunik naluujarviit aliagijaujaami.

Quana avatingmi kahaktauhimanggittunik

ikittunilu ikiami pujuit, Whitehorse ilitarijaujuq nunaliqpaujaq halumatqiangupluni

ikiata nunarjuamit!

Humi ilihangniaraluaqqiq: Whitehorse

Kanatap ukiuqtaqtumi-amigaitqianik ilihaqvikjuangujaujuq

13 ilihaqviujut tamaani Yukon

68 pusanngujuq ubluq-tamaat ilihaqtut Nunaqaqqaarhimajutlu

Yukon U nga Kanatap hivulliqpaangngujuq ilihaqviugupluni tunugani 60, tunihipluni ilihaqtunut aadlangaqpiamik atuqtaqhamingnik ajuirhanirmun ukiuqtaqtuutigidjutinu ukiuqtaqtungmiitilluni. Ittuq pitquhikkut ukiuqtaqtup avikturviinni 14 nik Yukonmi Aallait, hapkua nunallaat ikajuutivaktut piliurninggatigun ilihaqvikjuanga, titiqqiviliqidjutinut, ilihagutiqhanutlu. Yukon U tunihijut aadlatkiingnik hitamani ukiuni ilihangnikkut iniktigutainik, nalunaitkutit, ilihagutimingnut iniktigutait, ilihaqvikjuami upalun’ngaijainirmun ilihagutiqhanut, uuktuutiniklu ihivriuqviqhaqarnirmun pidjutilgit ukiuqtaqtutitigut ajuirhajunutlu.

Ilihaqtut inuuhiit ukiuqtaqtumi

Pinnikpiaqtut takuviqhat maniqqat

Apquhiit pijuujariami, baisikariami, sikiiraqluni, snowshoeing

Inungnik agjaqtuuti atajuq ilihaqvingmut downtown Whitehorse mun

Hitamaujut arnat angutit iglugiiqatigiplugit najugait igluqpaita, nalingniklu ilagiiqtunut

Ayamdigut iliharvia atiqtaujuq hapkunanga Angela Sidney, kivgaqtuqtuq hapkununga Yukon Allainnin Quviahuutini, Sidney naunaijaqtaa qanuq ataataanga inuuqutait napaktigijut qilalukkatut iglumik hinaani kuukkap. Igluqpak nuutiqtauhimajuq qanittuujaangmat imarjuamut. Taimaitutut paapanga qilalukkat igluagatut, tamna Whitehorse ilihaqvia nuutiqtauhimajuq qaffini kilometres nik qulvaanut maniqqap. Sidney atiqtaa nutaaq ilihaqvikjuaq “Ajamdigut”, Tlingit tainia kangiqhidjutaa, “Nanggiqpapluni humunggaujungnaqhijuq”.

Taimunga taimunga ilannariiq

Havagviit inait ilihariami

Huliinnaktut ilihaqvia

Ikajuinnaktut havaktiit

Yukon Ilihaqvikjuanga

Humi ilihangniaraluaqqiq: Whitehorse

Nunaqaqqaarhimayut

ihumagilluaqtait ayuirhainirmut ikayuutiqhaniklu

Yukon U piqaqtuq amigaitunik aalangajunik piumaniitnik hapkununga Hiuvulliujut Aallait, Inuit, uvalu Métis ilihaqtut ilihaqhutik inmi iliharjuummivingni iliharniq.

Yukon U tunihijut pitquhikkut uvalu inuuhiqattiangnikkut hulidjutinik hapkununga

Nunaqaqaaqtunun ilihaqtunun, ilaujut Iningnikhat

Maniqamiitunun uvani Roddy Blackjack

Tangmaarvianni uvaluuniin uqautigilugit atuqtuujat unipkaallu uvani Samay

Thìa Harry Allen Lounge.

EleV maniqtaqviqhaq

pidjutihimajaat $4.6

miliantaala qitqani 20172022 hakugingniqhainnik havauhiit

Nunaqaqqaarhimajunut

ilihaqtunut ikajuutiqhainnik

talvainnarmi-ahiniluunniitilihaqviunggittumi.

North2North in’ngilrangnirmik pivinga piviqhaqaqtut maniliqtuutiqhamik

himmauhiviqhaqagumi paatnagijainnut

ilihaqvikjuat tamaani ukiuqtaqtumi, taapkuatut Iceland, Greenland, Norway, amigaittutlu.

Nunaqaqqaarhimajut

Kavamaliqidjutinut ilihagutaa piliurhimajuq paatnagiplugit Aallait kavamaita.

Aallait Ilihaqtup

Iniktirutiqhainnut

Tutqiqhaijit ikajuqtaaqtut atauhiinnaulutik

ikajurniqhatigun Aallainnut, Inuit, Métis ilihaqtunut humi ajuirhaqtillutik.

Nutaanggajunik ilihagutimun naliangni

avatiliqinikkut ilihagutainni

Yukon U ilihaqtut piinnariaqaqtut ajuirhariamingnik ukiuqtaqtumi ihariangniit taapkuatut pidjutihimmaangnikkut avatimiutat pivalliaviliqidjutinut, niqailliurnaittumik, mamihainirmunlu ilihaqtillutik Yukon mi tununganiinni.

Humi ilihangniaraluaqqiq: Whitehorse

Paatnariiq

Yukon Ilihaqvikjuan’nga piqaqtuq kaffinik paatnainnik ilihaqvikjuani ilihaqvikjuummikviujunilu tamaani nunarjuami!

Ilihagumaguvit hitamani ilihaqjuummigutimi aadlakiingniq havaarijaqaqtut avatiliqinikkutluunniit qaujimanahuarniq, ajuirhaqtillutin ilaliutittaaqtuq Yukon U, Ilihaqvikjuanga

Alberta Edmonton mi, Vancouver Island Ilihaqvikjuanggani Nanaimo, BC mi.

Iliharvikjuanga Alberta

Aularutilugu ilihangnikkut

malruungni ukiuni

Ilihaqvikjuanggani Alberta mi talvani Iniktirutiqhamik

Qaujimanahuarnirmik

ilihagutaa, taimaaqluni Yukon U mi iniktirutiqaqliqluni

Ukiuqtaqtumi Avatiliqidjutinut

Tammaqtailinirmun

Qaujimanahuarnirmik, ajuirhalunilu Ukiuqtaqtumi Auladjutainni.

Vancouver Island Ilihaqvikjuanga

Yukon U Nunarjuap

Qaujimanahuarnikkut iniktirutaa hivuliqtigittaaqtuq

Bachelor of Science mik

Qaujimanahuarnitigut (Havagvia Nunarjuatigut

Qaujimanahuarnik)

talvani Vancouver Island

Ilihaqvikjuangganni

Humi ilihangniaraluaqqiq: Nanaimo

Nanaimo nayugaa pitquhikkut nunainni haffuma Snuneymuxw, Snaw-Naw-As, Quw'utsun unalu Tla'amin inuit. Inunnguqsaivik Ajuirhavia pittiaqujut qujagijaulutiklu Aallait, Inuit, Métis lu nunallaanggit munarittiaqpangmagiq hivuliqtiuplutiklu nunami. Aqhuungniaqtuguq ajuirhanirmik uqaqlugitlu qaujimajaptingnik tahapkunanik nunallaat, havaqatigiiqtilluta nan’ngagilugit ilihimajainnik ajurnagaluaqpakkaluaqhuni nutqajuittut hakugiqtut Nunaqaqqaarhimajut inuutuqait, kinggullirmi hadjamilu.

Ilauqatigiiknikkut ilihaqniq nunallaaq Vancouver Island mi

Ittuq nanaimo mi, ikaangniq atauhiq hilataani British Columbiap nunaliqpauvinga Victoria, Vancouver Island, Ilihaqvikjuaq (VIU) ittuq kavamaliqidjutaunggittut inuit Snuneymuxw, Snaw-naw-as, Stzuminuslu nunainni. Shq’apthut katimaviujuq 92 -acre nunap aktilanga ilihaqvia humi Nunaqqaarhimajut ilhaqtut katimajaamingnik, havaklutik, iqatigilugitlu aadlat ilihaqtut Inirniqhaatlu ilihaqvingmi. Qiniqhianirmik havaktit Kivraqtuiviitlu

Nunaqaqqaarhimajut Ilihaqtunik (SAS) ikajuutiqaqtut havaaqhanik qiniqhianirmun, ilihagutimun upalu’ngaijainirmun, atiliurnirmunlu.

Ilihagut

Nuutirniq Yukon U Iniktirutaanut Ilihaqtaminut Nunaqjuartigut Qaujimanahuarnikkut Hitamani Ukiuni Qaujimanhuarnikkut Iliharnia Vancouver Island Ilihaqvikjuangganni.

$4.3 miliantaala ilihaqtunut ikajuutiqhait, aituutit, akiliqtaudjutaujut ilihariami

Havaami-op Ilihaqtakhaq tunihijut qun'ngiajaujukhanik iliharnirmik iliharvikjuami

92 acres un’ngahiqtilaan’nga talvani Nanaimo iliharvikyuanga

Itquumajut igluqhatigut tamainnut hivulliqpaami ilihariaqtuqtunut

NHumi

Edmonton nayugaa uvani Treaty 6 Aviktuqhimayumi, pitquhikkut nunat hapkua nunagijait Nêhiyaw Cree, Dené, Anishinaabe/Saulteaux, Nakota Isga/Nakota Sioux, unalu Niitsitapi/Blackfoot inuit uvalu nunaat Métis Nation of Alberta Aviktuqhimayumi 4. Inunnguqsaivik Ajuirhavia pittiaqujut qujagijaulutiklu Aallait, Inuit, Métis lu nunallaanggit munarittiaqpangmagiq hivuliqtiuplutiklu nunami. Aqhuungniaqtuguq ajuirhanirmik uqaqlugitlu qaujimajaptingnik tahapkunanik nunallaat, havaqatigiiqtilluta nan’ngagilugit ilihimajainnik ajurnagaluaqpakkaluaqhuni nutqajuittut hakugiqtut Nunaqaqqaarhimajut inuutuqait, kinggullirmi hadjamilu.

Humi ilihangniaraluaqqiq: Edmonton

Nunavut atadjutaa

Edmonton talvunggauvaktut amaigaittut inuit tingmijut Uataani Nunavut nunallaangginnit. Katimayut Inuit akiitumik ikajuqtut havaktut aularutiffaaqhugu

Edmonton Inuit Katimajiita tunihijaami ikayuutinik Inuit nunaqaliqtunut Alberta mi.

Angitqijaujuq Ukiuqtaqtumi

Ihivgiuqnikkut Havakvik

Kanatami

Naunaijaugutaujuq atauhiujuq talimani quliuplutik ilihaqvikjuat Kanatami, Ilihaqvikjuanga Alberta Edmontonmi piqaqtuq naattungnaqhijut 43,000 ilihaqtunik tamaanit 2,000ngujut Nunaqaqqaqhimajut

talvanga 162nik nunarjuangitni. Igluqpait, qaujiharviuviit, ihivriuqhinirmunlu havakviit U of A-mi talvaniilluaqtut nunani ilaudjutigiplugit Aallait 6, 7, 8 lu nunagijaingitlu

Métis-nut, taima U of Amik angitqijaujuq iliharvikjuaq Tunnganirmi 53min.

Ilihagut

Nuutirniq U of A min Bachelor of Science ilihagutaani pijaami iniktirutimik Ukiutaqtumi Avatilqinikkut Tammaktailinirmunlu Qaujimanahuarniit, an’ngijuamiklu Ukiuqtaqtumi Auladjutait Yukon Ilihaqvikjuanggani.

U of A nuutirijaami ukiumi ilihagutimik taapkununga Allainnut, Inuit Métis nutlu ilihaqtunik upalun’ngaijalluanggittunik ilihaqviujaami talvuuna pidjutigilluaqpaktainni ilihariamini. Takulugu uab.ca/ fnmi naunaiqhittiarumaguvit.

Avatqunia $40 miliantaala maniliqidjutinut ikajuuti hailihimajuq atauhiinnarmik uuktuutimik

Kuliujut talimaujut ilihaqvikjuat Kanatami

Ayuiqhaqtut havaami, maniqami havaani, qun’ngiaqhutik havaatigunlu, ayuqiqtuinikkut pijakhanik

HAVAAGHAT NUNAMI IKAJUUTINUNLU MUNARIDJUTIT

Naluvit hunanik havaaghanik ihuaqtut ilingnun?

Qiniqhialugit uvani titiraqhimajuni iliturijaarni!

Amigaitut hapkua havaaghat ilaujut iqaijangnikkut nalunaqtuliqinirmun uvalu pijariaqaqtut nalunaqtuliqinirmun naunaitkutiqaqlutik, aalat turaaqhimajut maliruagahanun pinahuarutinunlu titirqiqinirmun, kitut pijariaqaqtut aalakiinik ajuinirmik. Atautit havaaghat aghuungnaqtunik pidjutiqaqtut maniqami ikajuutinunlu munaridjutinun.

Havaakhat Nallunaqtuliqinirmun

Avatiliqinikkut Ihivriurutinun Tutqighaidjutit

Avatiliqinikkut Maliruagahanun Naunaijautit

Halumalrut ukualu Halumaqtirinirmun havauhiit Atuqtaujullu

Nunaliqutit

Havaaghat Maliruagahaliqinirmun Pinahuarutinunlu Titiqiqidjutit

Nunamik Munaridjutit Inungnun-ikajuutighanun Munaridjutit

Ujarakhiutit Pivallianirmun Naunaijautait

Maniliunirmun Malirugahainun Ihivriurutit

Tamavjaita kangiqhidjutait uvani tititraqhimajumi pijaujhimajut hapkunanga ECO Canada, hivuliqhuqtut timiujut avatiliqinirmun anuittiaqhimajut. Avatiliqinikut nalunaqtuliqidjutinun pinahuarutit titiraqhimajut uvani makpiraami ilitarijauhimajut hapkunanga ECO Canada. Qiniqlugit qaritaujaliqiviit kangiqhidjutinun amigaitullu nakuujut ikajuutit!

Havaakhat Nallunaqtuliqinirmun

Havabgbiq hapkunani ilaqarniaqtuq aalakiinik havaanik havagvingmi, maniqami, ihivriuqhivikmiluuniin. Qanuriniitigut havaaghat, hamma ilangit havaaghat havangniaqtatit:

Havagvik Maniqami

5 Naunaijaqlugit naunaitkutit

5 Nunaujaliuqlutit

5 Ihivriuqhilutit

5 Katimaqataulutit

5 Titiraqlugit uniudjutit

5 Havaklugit naunaijautit

5 Katitiqlugit uuktuutit

5 Piksaliuqlutit tingmitini

5 Ihivriuqlugit najugait

5 Katimaqatigilugit havaktut

Hanuguniq maniqami

Ihivriuqhivik

5 Ihivriuqlugit uuktuutit

5 Uuktuqlugit tamajat

5 Naunaijaqlugit hivuuranaqtut

5 Havaklugit uuktuutit

5 Qungiaqlugit ilihaqtut

Avatiliqinikkut Ihivriurutinun Tutqighaidjutit

Avatiliqinikkut Ihivriurutinun Tutqighaijit naunaijaqtait, itqungniaqhugit, ihivriuqhugit hulaqutiniaqtut tughiqtaujunun havaaghat. Havaqatigijait aviktuqhimajumi ukualu kanadami kavamatkut, Inuit timingnit, nunallaanilu ilaujut katitiqhugit kangiqhidjutit havakhugit pitquidjutit havaaghanun tapkua hulaqutauniaqtut avatiinun.

Qanuritunik ilihaidjutinik ihariagijaqaqqit?

Naunaitkutit angiruminaqtut taijauhimajut iqaijarnikkut, hivuuranaqtuliqinirmik, aalallu ihuaqtut nalunaqtuliqinirit

Ukiut qaffit ilihaqtatit 4+

IQ Hivunikhaliugutihait Aajiiqatigiinniq: Ihumaliurutit-havakhugit uqaqatigiingnikkut angirutikkullu

Uumani havaaghami havangniaqtatit...

5 Atuqlugit ajuqhtuinun-ihuaqhaidjutit ajuitatiik humi atulirumik ajungnaqtunik qanuriniinik.

5 Titiraqlugit tunilugit tamajat.

5 Havaklugit hakugingnikkut ilauqatigiingnirit havaqatinun nunallaanunlu ilaujunun.

Qanuritut havaaghat tatqaaniitpat?

5 Avatiliqijitkut Ihivriungnikkut Tutqiqhaiji

5 Angajughiq Avatiliqinimrun Ihivriurutinun Ajuittiaqhimajuq

5 Atangujaq, Avatiliqinirmun Hulaqutinun Ihivriurutit

Avatiliqinikkut Ihivriurutinun Tutqighaidjutit Ublua inuuhiptingni

Naqilugu “send” ighivalutit niamrinaqhinirmun. Tujuqtatit anginirhaujut uniudjutit atangujarnun quviahuktugut aghut havakpauhiit hivumiiliqtuq.

Avatiliqinirmun ihivriuqtiubluni tutqighainirmun, anginirhaq havaaq havaqatigiblugit ukua Nunavunmi

Avatiliqinirmut Ihivriurnirnun Katimajiit (NIRB) ihivriuqhugit avatiinun hulaqtutit tughiqtaujut havaaghat. Kingulirni ikitut tatqirhiutit, havaqatigijatit iligiit naunaijariangani hulaqutauniaqtut nutaamun apqutighaqmun pivalliadjutinun havaaghaq nunallaarni. Amigaitunik ikaarnirnik katitirijutit naunaitkutinik kangiqhidjutiniklu tughiqtaujunin najugahainik ihivriuqhugillu naunaijautit aadjikiivjaktuni pivalliadjutini.

Uqautigiblugillu ukununga nunallaani ilaujunun katitiriangini inmi uqaqtait tughiqtaujumin apqutighamun nivingajughallu kangiqhidjutit qaritaujakkut ilaliutihimajunik uqagaujunik inungnin.

Haffuuna kangiqhidjutikkut, upalungaijaqtatit avatiliqinirmun ihivriurutinun uniudjutit tapkua titiraqhimajut avatiinun qanurilidjutighat pivallianirmun.

Una aghuungnaqtuq titiraq tamna tunihiniaqtuq maligahainik havaaghap upautidjutaanun pijaangili avatiinun ihumaaluutit uqautigijaujut.

Avatiliqinikkut Maliruagahanun Naunaijautit

Avatiliqinirmun maliruagahanun naunaijautit ikajuutaujut kavamatkunun timiinunlu pidjutigijaangini atungniaqtut avatiliqinirmun ihumaaluutit. Tunihijut uqaudjinirmik ihumaliurutinun-havauhighainun qiniqhiablutiklu qanurinighainik havagiangini havauhiit tapkua avatiliqinirmun munaridjutiqaqtut.

Qanuritunik ilihaidjutinik ihariagijaqaqqit?

Ilitaridjutit ilaujunun nalunaqtuliqinirmun ajungnaqtununluuniin anulakhaidjutit

Ukiut qaffit ilihaqtatit 4 IQ Hivunikhaliugutihait Qanuqtuurniq: Nutaanik ihumaliuqhuni ikajuqhunilu Uumani havaaghami havangniaqtatit...

5 Atuqlugit ihivriurutit, ihivriurutit, tuhaqtidjutillu ajuiqhautit.

5 Havaqatigilugit aalat pidjutigilugit upalungaijautit ihuaqhaidjutighallu.

5 Ikajuqlugit havaktaghait kavamatkut hulidjutit. Qanuritut havaaghat tatqaaniitpat?

5 Avatiliqinikkut Maliruagahanun Naunaijautit

5 Maliruagahanun Tutqighaiji, Aularaanginaqtut Pivalliadjutit

5 Angajughiq Naunaijaiji, Imakkut Maliruagahat

Avatiliqinikkut Maliruagahanun Naunaijautit Ublua inuuhiptingni

Ihumalutit ighivajutit katimavingmi kavamatkut hivuliqtiillu ministallu, qungiaqhugit havagviit tunihijut nutaamik angirutinik avatiliqinikkut. Takujauhimaitumik qighimiktutit migigiblutillu amiilaarnirmik quviahungnirmun.

Ilvit avatiliqinikkut maliruagahanun naunaiji, havaqatitit tapkua havakhimajait nutaat maliruagahat. Apirijaujutit havaklugit atugahait hulidjutit tapkua takupkaijut havagvingmun angirutinik ikilijuumirniranun avatiinun hulaqutit.

Imailiuriarni, titiraqtatit maligahat nutaamun maliruagahanun, tapkua ihuaqhidjutijut havagvingmun tadjamun hulidjutit angirutikkut ihuaqhijuumirutighat.

Titiraqhimajatillu ikitut nutaat avatiliqinimrun tikinahuarutit, ikiklijuumirutighat auladjutinun atungnirit, qajangnaitkutighat kuviraqtaujut immat halumaqhidjutighaa, ukualu ilihaqtilugit havaktit avatiliqinirmun havauhiinik.

Uqaudjiblutillu qanuqtut una maliruagahaq tuhaqtitauluni inungnun, qanuqtullu atuliqtauluni. Tatqirhiutit atuqtatit havagiangani una havaaghaq ikajuutauniaqtuq havagvingnun itquumajunik kihimi nakuunighaanun avatiliqinirmun maliruagahanun.

Halumailrut ukualu Halumaqhinirmun Havauhiit Atuqtaujullu

Avatingnun halumaqhidjutit ihuaqhaidjutit unguvaqtiqhugillu halumailrut nunamin, nunami immaq, aalallu hunat. Havangniq halumailruliqinirmik halumaqhiniqlu nunami naunaijautaa havaklugit atuliqlugit hulijdutinun upalungaijautit halumariangani najugait hulaqutiqaqtut imaa hunat imaatun aghaluutit urhuqjuanigit, kuviniit, havaigalgillu uqumaitut.

Qanuritunik ilihaidjutinik ihariagijaqaqqit?

Naunaitkutit angiqtaujuminaqtut taijauhimajunik iqaijangnikkut, nunaliqinikkut, hivuuranaqtuliqinirmun aalallu ihuaqtut nalunaqtuliqtutit

Ukiut qaffit ilihaqtatit 4

IQ Hivunikhaliugutihait Ikajuqtigiinniq: Havaqatigiingniq atautimun atauhirmun pidjutaujumun

Uumani havaaghami havangniaqtatit...

Qanuritut havaaghat tatqaaniitpat?

5 Ihuaqtumik, aghuuqnikkut, aghullu havangniq.

5 Quviahuktumik havaklugit hulidjutit ihuaqhainirmun ajuqhautit.

5 Qungiaqlugit katitiriangani pidjutaujut.

5 Halumailruliqinirmun ajuittiaqluni

5 Havaaghamut Atan'ngujaq, Halumailrut Naugaini

Halumailrut ukualu Halumaqtirinirmun havauhiit Atuqtaujullu | Ublua inuuhiptingni

Ihumalutit nangiqtutit utuqami havagvingmi nanminirijaujup najugaani, avatingniitut huungiqhimajut igluqpait, agjautit qiuqutit, ilangit hungiqhimajut nunat, imaqluktullu quugaliaqtut immat. Kavamatkut ihivriuqhimajaa najugaa uvalu iliturihimablugu hivuuranaqtut aktilaangit halumailrut nunami imarmilu. Uqariiqtaat halumaituq najugaa tuniblugu ilingnun havaqatingnunlu halumaqtiriangani halumaqtiqlugu.

Halumailriliqinirmun ajuittiaqhimajutit, turaangajutiqaqlutik halumaqtirlugit halumailruqaqtut najugait. Haffumunga havaaghamun, havaqatiginiaqtatit havaqatigiit avatiliqijit nunaliqijit, imaliqijit, ukualu qajangnautiliqiji halumailrunik havagiangini hulidjutighanun upalungaijautit najugaanun.

Ihumaliuruiruvin havauhighanun ajuittiaqhimajullu havaktit atungniaqtatit, unguvaqtiliqlugit halumailrut hunat.

Unguvaqtirniaqtat avatqumajuq 500 tonnes uqumaitilaanga halumaiqhimajuq nuna.

Havauhiagut, uuktungniaqtatit amigaitut halumaiqhimajut nunat ukualu imarmun uuktuutit unguvariangaani tamaita halumailrut.

Halumaqtirutit iniqqata, uuktuqlutit hivitujumikkikliqaqtumik aktilaarutinik ihuaqhijuumirutighaanik nunap imaplu qanurinia. Amigaitunik ukiuqarniaqtuq, kihimi aghuurutitit ikajuutauniaqtut haffumunga najugaanun idjuhiluanganun.

Nunaliqutit

Nunaliqiniq ilaqaqtuq ihivriurutit idjuhiit nunat kangiqhimadjutillu inuit hulaqutait nunamun. Nunaliqutit ihivriuqtait itqungniaqhugit avatiinun ajuhautit tunihiblutiklu kangiqhidjutinik ikajuutighat mighijuumiriangani hulaqutit avatiinun.

Qanuritunik ilihaidjutinik ihariagijaqaqqit?

Ilitagidjutikharnik ihuaqtumik aghurnaqtunik nunamiitunik (nunami, nunangit nunangit nunamiluuniit)

Ukiut qaffit ilihaqtatit 4

IQ Hivunikhaliugutihait Avatittinnik Kamatsiarniq: Pittiarniq munariniqlu nunamik, huradjanik, avatiiniklu

Uumani havaaghami havangniaqtatit...

5 Iliturijumalutit, turaangalutit, ihuaqhaidjutiqaqlutillu.

5 Ilikkut havakluni havaqatigiinunlu.

5 Naunaijaqlugit naunaijautit ihumaliuqluni hanaqidjutighatigut.

Qanuritut havaaghat tatqaaniitpat?

5 Tutquumaviit Nunaliqijit

5 Nalunaqtuliqinikkut Uqaudji

5 GIS Ajuittiaqhimajuq

Nunaliqutit Ublua inuuhiptingni

Ihumalutit nagiqtutit hinaanik kuuganuap, qungiaqhugu havaqatit ikuutaqtuq uukturiangani uuktuutit nunamin. anunaliqijiujutit havaktutit nutaami ujarakhiuqtini

pivallianirmun havaaghat tapkua hulaqutiniaqtut ikitunun avatiinun qajangnaqtut najugait, ilaujuq una kuuganuaq.

Ujarakhiuqtit nanminirit ihuaqhaijut havaqatigiiktughanik

naunaijariangani tughiqtaujuq ujarakhiuqvighaq najugaa

qanuqtullu hulaqutiqarniaqtuq

avatiinun. Havaqatigiit havangniaqtait pitquidjutit qanuqtut mighijuumiriangani ujarakhiuqtit hulaqutait pittaililugillu aghut ajuqhautauniaqtut.

Naunaijaijutit ujaraqarnirmi nunaaniklu najugair humi ukua ujarakhiuqtit havagiginiaqtaat, havaqatigiilu ihariagijaqaqtut ajuittiarutingnik naunaijariangani

qanuriniit tughiqtaujut najugait. Havaktautinagut najugaa, tunihiniaqtutit kangiqhidjutinik qanuqtut najugaa hulaqutiqarniaqtuq ujarakhiuqtinin.

Una ghuungnaqtuq atugahaq kangiqhimalugu uqautigilugulu avatiinun ajuqhautauniaqtut.

Maliruagahat pidjutaujut ihumagijaujunun upalungaijautinunluuniin tapkua atuqtaujut ihumaliurutinun, tapkualuat kavamatkuni nanminiqaqtuniluuniin.

Titiqqiqiniq ilaujut aalakiit havaaghat havangniranun, munaridjutinun, tutqighainirmun, naunaijainirmun pinahuarutit kivgaqtuutiluuniin.

Havaaghat Maliruagahaliqinirmun Pinahuarutinunlu

Titiqiqidjutit

Havaaghat Maliruagahaliqinirmun Pinahuarutinunlu Titiqiqidjutit piqaqtut iharianaqtunik havaaghanik nunanun ikajuutinunlu munaridjutit Nunavunmi aalallu, nalunaqtuliqinirmun-pihimajut havaat.

Imaa havakluni maliruagahakkut pinahuarutikkullu titiqiqinikkut havaaghat, ikajungniaqtatit kavamatkut ihumaliurutikkut angirutillu pihimajut ihariagijaujukkut ihumaaluutaillu nunallaat. Piqaqraluaqhuni amigaitunik aalakiinik havaanik haffumani aalakiillu munarijaghat, ilangit atuqtauluaqtut ukua:

Ihivriuqhidjutit Naunaijautillu

5 Avatiliqinirmun aulaniit

5 Inungnun kihiqtitautit

5 Maniliurnirmun Naunaitkutit

Ilauqatigiingnirit

Uqaudjiginirillu

5 Nunallaani ilaujut

5 Katimajiit/ havaqatigiit inuit

5 Kavamatkut timingit

Tuhaqtidjutit

5 Titirarnirit uniudjutit

5 Havakhugit pitquidjutit

5 Inungnun tuhaqtidjutit

"Angayukhiit iliharviani piumaluaqtatka kihiqtitautit nalunaqtuliqutillu. Iliturijatka ihuaqhaidjuti kihiqtitautinun ajuqhautit alianaqtut ilipalialiqhugit."

— Juanie Pudluk

Qausuittuq, Nunavut

BASc Alrujaliqinikkut Havaktiit uvani

Ilihaqvikjuangani Ottawa

Inungnun-piangaijautinun Munaridjutit

Inungnun-piangaijautinun munarijait naunaijautait naunaitkutit takujaangini qanuq avatiliqinirmun havaaghat hulaqutijut nunallaanun. Havaaghat Inungnun-piangaijautinun Munaridjutit Nunavunmi naunaijautaa aalanguqtirutighait inuuhiit Inuit imaa ihumagiblugit aanniaqtailidjutighait, inuuhiqattiarutighait, pijaghallu atautinun nunallaanunlu.

Qanuritunik ilihaidjutinik ihariagijaqaqqit?

Naunaitkutiqarlugit angiruminaqtunun taijauhimajut piangaijarnirmun, inugiangnirnun, kihiqtitautiluniin Ukiut qaffit ilihaqtatit 4

IQ Hivunikhaliugutihait Inuuqatigiitsiarniq: PIttiarlugit aallat, ilaqatigiiklutik, munarittiarlugillu inuit Uumani havaaghami havangniaqtatit...

5 Ihumalutit akhut.

5 Katitiqlugit, naunaijaqlugit, uvalu naunaijaqlugit naunaijautit.

5 Pilugit ihariagijait nunallaat hivuliulugit. Qanuritut havaaghat tatqaaniitpat?

5 Inungnun-piangaijautinun Munaridjutit Naunaijaiji

5 Aviktuqniini Inungnun-piangaijautinun Nunaijaiji

5 Inungnun Maliruagahanun Naunaijaiji

Inungnun-piangaijautinun Munaridjutit Ublua inuuhiptingni

Ighivajutit ikpatingni ihivriuqhugit nutaat kihiqtitautit mighaanun havaaghanun amigaitilaangit maniliunirmunlu aktilaangit Nunavunmi nunallaani. Ilanga havaarijat inungnun-piangaijarnirmun munaridjutit naunaijaijut kihiqtitautainik qiniqhiablutiklu aalanguqtirnirmik tapkua pidjutqaqtut avatitiliqinmirmun havaaghanun.

Qaffiuniit qiniqtatit uvunga nunallaamun uqaqtutanginirhakkut ainugiaghijuumiqtut kitut havaaqaqtut ujarakhiuqtit angmarmata. iliturijatillu amigaiqpaliajut nanminiqaqtut nunallaarni uniudjuijut ajuqhaliqtut havaktighaqhiunirmun.

Ihivriuqhijutit takujaangini ujarakhiuqtit havaaghait tapkua aularutijut aipaangani hulaqutiqaqtut havaaghanun aalakiini nunallaani avatiini Nunavut.

Haffumuuna kangiqhidjutikkut, ihumajutit tapkua ujarakhiuqtit hulaqutijut nunallaarnun aalakiitigut. Havaaghaniktitiblutik, havaktuirutiblutik nunamingni nanminiqaqtunin. Uniudjutiginiaqtatit paqitatit munarinirmun katimajiinun, kitut havaqatiginiaqtait ujarakhiuqtit havaktiinun ihuaqhaidjutighanik ikajungnirmun hulaqutiqaliqtunun nanminiqaqtut.

Aghuungnaqtut naunaijautitit aghuungnaqtuq ilaujuq pihimajaangini havaaghat ikajuutaujut Nunauvnmi nunallaanun.

Ujarakhiutit Pivallianirmun Naunaijautait

Ujarakhiuqtit pivalliadjutainun naunaijaijit havaaqaqtut maligahainik ujarakhiuqtit havaaghainun. Havaktait ihivriurutit, ihivriuqhugit ajuqhautit qajangnautillu havakhugillu pitquidjutit ujarakhiuqtunun pivallianirinun hanaqidjutit tapkua munaridjutiqaqtut, aturuminaqtut, ikajuutaujullu nakuunighainun Nunavunmi nunallaat.

Qanuritunik ilihaidjutinik ihariagijaqaqqit?

Naunaitkutarmik kavamaliqinirmun

nalunaqtuliqinirmun, nanminiqaqtunun titiqiqidjutit, maligaliqinirmun, maniliunirmun, nunami nalunaqtuliqinirmun

Ukiut qaffit ilihaqtatit 4+

IQ Hivunikhaliugutihait Pilimmaksarniq: Pivalliadjutit ajuinirmun qungiaqhuni, ajuqiqtuinikkut, atuqtamikkut, aghuurutillu

Uumani havaaghami havangniaqtatit...

5 Havaqatigilugit havattiarnikkut inuit aalakiinik havagvingni.

5 Havaklugit ihivriurutit uvalu naunaijaqlugit tadjamin ajuqhautit.

5 Hakugiktumik titirauhiqaqluni uqarnirmunlu tuhaqtidjutinik ajuiluni.

Qanuritut havaaghat tatqaaniitpat?

5 Ujarakhiuqtit Pivallianirmun Naunaijaiji

5 Ujararhiurnikkut Urhurjualiqinirmunlu Avaqhautinun Havakti

5 Atan'ngujaq, Kiinaujaliqinikkut Naunaijaidjutit ukuallu Avaqhautit

Ujarakhiutit Pivallianirmun Naunaijautait Ublua inuuhiptingni

Katimaqataujutit katimaqjuarutini Iqalungni, qungiaqhugit katimadjutit. Ilituqhaijuq atauhirmin Nunavunmin ujarakhiuqti, uqautigijaat auladjutinun atuqluanginirmun.

Ilaujuq havaarijat ujarakhiuqtinun pivalliadjutinun naunaijaiji kivgaqtuqlugit havaqatitit imaa ilauluni katimadjutini uumatut kangiqhimajaangini nutaat upautidjutit ujarakhiuqtut havaangini. Upalungaijariiqhimajutit naunaijattiaqhimajunik titiraqhimajunik, apirhuiluni apirhuutinik, uniudjutigilugit havaqatingnun hunat ilitatit.

Uvani katimadjutini, anginihakkut turaarutiqaqtut auladjutinik atuluanginirmun ujarakhiuqtuni aghut mighijuumirutijut auladjutit atungniinun akiinik. Una quviagijat, taimaali kinguliit ikitut tatqirhiutit ihivriuqhigavin aalakiinik havauhirnik ihuaqhijuuminirmun ujarakhiuqtit pivallianirmun atuqtait. Atungniaqtatit kangiqhidjutit katitiriangini titiraqlugillu pitquidjutit angajughirnun hivuliqtinun havagiangini kangiqhidjutiqaqtut ihumaliurutit aviktuqhimajumi ujarakhiuqtit maliruagahait.

Takunaqtut qanuq auladjutinun atuqluanginiq ikajuutauniaqtuq nakuunikkut ujarakhiuqtit atuqtainun uqautigijat hakugikhijuumirutiniaqtuq, kihimi pidjutiqaniaqtuq anginirhakkut nuutirnirmun aturuminaqtunun ikajuutinun munaridjutit, quviahuktutit havaaqaravin tapkua ikajuutiqaqtunun hapkununga aghuurutainun Nunavunmi.

Ikajuutit Maniliurutinun

Ikajuutinun havaktit havaktait ihivriurutit, munariblugit naunaitkutit, naunaijaqhugit kangiqhidjutit, upalungaijaqhugillu uniudjutit ihuaqhijuumirutighat maniliunirmun ukualu nanminiqaqtut ajuqhautainun. Havakhugit havauhighat naunaijariangini, uqautigilugit, itqungniaqlugit maniliurutit idjuhiit pitquhiillu.

Qanuritunik ilihaidjutinik ihariagijaqaqqit?

Naunaitkutiqarlugit angiruminaqtunun taijauhimajut piangaijarnirmun, inugiangnirnun, kihiqtitautiluniin

Ukiut qaffit ilihaqtatit 4

IQ Hivunikhaliugutihait Qanuqtuurniq: Nutaanik ihumaliuqhuni ikajuqhunilu

Uumani havaaghami havangniaqtatit...

5 Atuqlugit havattiarnikkut ihivriurutit atugahat katitiqlugit naunaijaqlugit naunaitkutit.

5 Ihivriuqlugit kihiqtidjutit.

5 Uqautigilugit ilihimajatit ajuittiaqhimajatit humi tunihiguvin pitquidjutinik.

Qanuritut havaaghat tatqaaniitpat?

5 Maniliunirmun Malirugahainun Ihivriuqti

5 Kavamatkut Havagvigjuallu Ilaunirmun Havakti

5 Angajughiq Maniliurutinun Naunaijaiji

Ikajuutit Maniliurutinun Ublua inuuhiptingni

Qiniqhimajutit piniqtumi kuukap naqhaani. Ikajuutinun havaktiujutit uvalu havaktitaujutit ihivriurutainun akighaanun haffuma najugaanun. Kingulirmi tatqirhiunmi, anginirhaq igluliunirmun pivalliuanirmun havaaghaq tughiqtaujuq nunaani kuukap naqhaani. Angiqtautinagu haamlatkunin, ihivriuriaqaqtatit maniliunirmun qanurilidjutighait.

Upautiniaqtat una imaa titiraqlugit tamaita ikajuutauniaqtut haamlatkunun angirumik maliklugu una pivalliadjut, ukuallu akiit.

Naunaijaqhugit maniliqinirmun maniliurutit akituqjuuminirmuyn nanminiqaqtut taaksiit havaaghanunlu pijaghat napaqtirinirmun havaaghat. Kihimi, ihivriuqtaghatillu avatiliqinirmun hulaqutit, ilaujut napaaqtuiqnirit, huradjat najugait huungiqtaulutik, halumaiqnirmunlu. Ukualu, ihumagilugit ikiklijuumiqtut kuukamun pijaarnirit hulaqutijut qanuriniinun inuunirmun ukualu Inuit anguniarnirmun pilaarutait.

Uvani havaami, ilvit munarijaqaqtutit naunaijaqlugit avatiliqinirmun akiit nutaat pivalliadjutainun maniliurutauniarungnaqhijunun. Naunaijautit tunijatit haamlatkunun ikajuutiginiaqtait ihumaliutimingnun tapkua avatiliqinirmun ihuaqtut maniliunikullu ikajuutiqaqtut nunallaanun.

Nunamik Munaridjutit

Nunamik munaqhijut havaaqaqtut munarilugit havaaghat tapkua mighijuumirutijut avatiinun hulaqutinun. Ilaujullu avatiliqinimrun ilituqhaidjutnun havaaghanun, aularaanginarnirmun pivalliadjutit, maniliurutit, inungnunlu katimadjutighainun pinahuarutit. Nunatigut atangujat havaktut havagvingmingnin hivuliqhuqtut havaqatigiinun, kihimi takunaqtut hilamilu havaktut pivallianirmun havagviini.

Qanuritunik ilihaidjutinik ihariagijaqaqqit?

Naunaitkutiqaqtut angiruminaqtunik taijauhimajunik, maniliunirmun, inugiangnirni, kihiqtitinirmilu

Ukiut qaffit ilihaqtatit 4

IQ Hivunikhaliugutihait Aajiiqatigiinniq: Ihumaliurutit-havakhugit uqaqatigiingnikkut angirutikkullu

Uumani havaaghami havangniaqtatit...

Qanuritut havaaghat tatqaaniitpat?

5 Kangiqhittiaqlugit avatiliqinirmun ajuqhautinik.

5 Hivuliqhuqlugit havaaghat havaqatigiillu.

5 Uqaqatigilugit nunallaani ilaujut, nanminiqaqtut, ukualu kavamatkut.

5 Atangujaq, Nunanik Atungnirmun upalungaijautit

5 Atangujaq , Ikajuutinun Munaridjutit

5 Uqaudji, Ikajuutit Munaridjutainun

5 Maniqami Auladjutinun Atangujaq

Nunamik Munaridjutit Ublua inuuhiptingni

Qungiaqtilugu hiqiniq talitiqtuq naqharmi, takujutit ingutaaqtumik haningni. Amihuaqjuit tuktut.

Qungiaqhugit niriniaqtut, qungujuktutit ilihimagangni tamna havaarijat idjuhighainun huradjat min'nguiqhirvingni naunaijautaa tapkua huradjat pihuinariangini piniqtumi napaaqtuilrumi.

Havaarijat munarilugu nunanik atungnirmun upalungaijautit pidjutigijaujut ihariagijaujut inungnin nunallaaninlu, tamaqtailiblugu idjuhia avatiit nunap. Pihuktilutit haadangnun, ihumagijatit tuktut itqaumablugillu hunat havaktatit min'nguiqhirvinguriangani.

Havaktilugit upalungaijautit, hivuliqhuqtatit havaqatigiit tapkua naunaijaihimajut nunamik ukualu inuit hamani najugaqaqtut ihuaqtumik pihimajaarni.

Havakhugit uniudjuti katimadjutillu kangiqhipkainirmun. Katimaqatigijatit nunallaani havaqatigiit, maligaliqijit, nalunaqtuliqijiillu uqautigijaangani ihumagijaujut uqautigijaujullu. Inungnunlu katimapkaiblutit tunijaangani upalungaijautit uqautigilugulu nunallaani ilaujunun inmi ihumaaluutigijainun.

Taimaali nutaqiughaaniaqtutit ukiunik takujaangani nunanik atungnirmun upalungaijautit takunaqhijaangini, quvianaqtuq iniqata. Aghuuqtutit havagiangini aalanguutit aliahuktutillu humi qanuriniit nakuujumik hulaqutiqaqtut avatiinun qaijununlu.

Iliharnirmun Apqutighat Havaaghatigut

Nanminiqarnikkut

Hamma qungiagahat humi ilihaqtaaqtatit hunat pinahuarutit pilihariangini havaaghanun tapkua ihumagijatit!

Atii!

CARLETON ILIHAQVIKJUANGA

BSc Nunarjuatigut Nalunaqtuliqutit

BSc Avatiliqinikkut Nalunaqtuliqutit

BA Avatiliqinirmun Ilihautit

BA Kavamaliqidjutinut Nalunaqtuliqutit

BA Inungnut Pidjutit ukualu Maliruagahanun Munaridjutit

BA Maniliqidjutinut

BA Maniliqutit

NUNAVUT SIVUNIKSAVUT

Ukiuq Hivuliq: Inuinnarnun Ilihautit

Ukiuq Tugliq: Nutaat Inuit Ilihautait Naunaitkutit hapkununga Nunavunmi Inungnun Kivgaqtuutinun Ilihautit

NALLUNAQTUULIQINIRMUN HAVAAGHAT

Avatiliqinikkut Ihivriurutinun Tutqighaidjutit

Avatiliqinikkut Maliruagahanun Naunaijautit

Halumailrut Halumaqtirutillu Nunaliqutit

MALIRUAGAHAT UKUALU PINAHUARUTIT TITIQIQINIRMUN HAVAAGHAT

InungnunManiliurutinun Munaridjutit

Ujarakhiutit Pivallianirmun Naunaijautait

Ikajuutit Maniliurutinun Nunamik Munaridjutit

ILIHAQVIKJUAQ MANITOBAmi

BSc Wawatay Taijauhimajut Pinahuarutit

BSc Avatiliqinikkut Nalunaqtuliqtutit

BA Avatiliqinirmun Ilihautit

BA Kavamaliqidjutinut Nalunaqtuliqutit

BA Maniliqidjutinut

Nunaqaqaaqtut Nanminiqarnikkut Ilihautit

Ukiuqtaqtumi Nalunaqtuliqinirmut Naunaitkutit

– Avatiliqinirmun ukualu Hungiqtailinirmun Nalunaqtunik Pinahuarutit

BA hapkunani Nunaqaqaaqtut Kvamaliqutait

Tunungani Avatiliqinirmun ukualu

Huungiqtailinirmun Nalunaqtuliqutit BSc*

Ukiuqtaqtumi Nalunaqtuliqinirmut Naunaitkutit

– Avatiliqinirmun ukualu

Huungiqtailinirmun Nalunaqtuliqtutit

Tunungani Hilami ukualu Avatiliqinirmun Ilihautinun Naunaitkutit

Atuffaanginaqtut Ikajuutikhat Munaridjutainun Naunaitkutit

Nunaqjuami Nlunaqtuliqinirmun Naunaitkutit

YUKON ILIHAQVIKJUANGA – Havaqatigiit

ISLAND ILIHAQVIKJUANGA

BSc Nunaliqinikkut Ukiunga 3 unalu 4

ILIHAQVIKJUANGA ALBERTA

Tunungani Avatiliqinirmun ukualu

Huungiqtailinirmun Nalunaqtuliqutit BSc*

NALLUNAQTUULIQINIRMUN HAVAAGHAT

Avatiliqinikkut Ihivriurutinun Tutqighaidjutit

Avatiliqinikkut Maliruagahanun Naunaijautit

MALIRUAGAHAT UKUALU PINAHUARUTIT TITIQIQINIRMUN HAVAAGHAT

*Piumagumi iniqtigianganik ilihairutikharnik havaktakharnik talvani Yukonmi Umi iliharvikyuanganiluuniit Albertami ilihaliarpaarvingmi.

Halumailrut Halumaqtirutillu Nunaliqutit

InungnunManiliurutinun Munaridjutit

Ujarakhiutit Pivallianirmun Naunaijautait Ikajuutit Maniliurutinun Nunamik Munaridjutit

YUKON ILIHAQVIKJUANGA

VANCOUVER

IHUAQTUMIK TAUTUKTAUJUT

Role Models

Tamaita iliharnirmun atuqtaujut aalangajututituq.

Hapkua quvianaqtut Inuit ihuaqtumik tautuktaujut uqautigijait inmi atuqpakhimajatik iliharjuumiqvingni, qanuqtut upalungaijautigijait alianaqtunik havaaghanik, hunallu ilitatik inmikkut ilihaqtilutik!

Juanie Pudluk

Talvanga: Qausuittuq, Nunavut

Iliharjuumiqvingni Atuqhimajait:

BASc Alrujaliqinikkut Havaktiit uvani

Ilihaqvikjuangani Ottawa

Elaine Uppahuak-Prusky

Talvanga: Arviat, Nunavut

Iliharjuumiqvingni Atuqhimajait:

Nunavut Sivuniksavut, MA uvani

Havagvingni Hivuliqhungnirmun

hapkunanga Royal Roads

Ilihaqvikjuangani, PhD Uuktuqtuq uvani

Royal Roads Ilihaqvikjuangani

Juanie Pudluk

Talvanga: Qausuittuq, Nunavut

Iliharjuumiqvingni

Atuqhimajait: BASc

Alrujaliqinikkut Havaktiit uvani

Ilihaqvikjuangani Ottawa

Atira Juanie Pudluk, angiklihimajunga hamani Qausuittungmi. Tugliujuq tunungani nunallaaq Nunavunmi. Inugiangnira 250 inuit talvanga. Quviagijara nunallaaq. Aulaaqatigiblugit ilatka quvianaqtuq. Hamungaukugut Somerset Qikiqtaanun upingaarmi iqalukhiuriaqtuqhuta. Talvani angijumik ainiqaqtuq qanikliliqhugu haniani Griffith Qikiqtaa. Aujami qajaqtuqhuta mighaanun haffuma little Cornwallis Qikiqtaanun humi ukua Cominco ujarakhiuqtit ujarakhiuqvia. Talvanga tuktuqaqtuq Peary tuktuinik tahamani, anguniaqtavut.

Angajughiit iliharviani quviagijatka kihiqtitautit nalunaqtuliqutillu. Iliturijatka ihuaqhainiq kihiqtitautinik alianaqtuq ilitpalialiqhugit. Una aghuurutigiliqtara mighaanun ajungnaqtuliqinirmun taimailiuriamni angitqijaujumun nunallaamungaugiaqaqtuna ilihariamni ihariagijamni ilihaqvikjuamungariamni. Nukara Yellowknifemiituq talvanga, najuqtara atauhirmi ukiumi ilihariamni ihariagijamnik. Ilihaijitka Qausuittqmi Yellowknifemilu nakuuqpiaqtut ilihaijit qilamiunginirmun ilijhaijut. Ihumagiluaqtatka kihiqtitautit ukualu nalunaqtuliqutit iliharnikkut aghuuqhimaarutigijatka ikituni tatqirhiutini Yelloknifemi, nakuujumik puqtuniktunga. Amigaqhungnatqiaq Qausuittungmin.

Anginirhaq atuqtara angajughiit iliharviinin ilihaqvikjuamun. Uuktuqhimajunga amigaitunun iliharvingnun Albertami Ottawaamilu nalunaqtuliqinirmun. Talvani Iliharvikjuangani Ottawa-mi, angiqtatka alrujiqinikkut hananirmik pinahuarutit ilaujut iglughaqaqtut tamna ikajuutigijara ihumaliurutimnun ajungnainirmun. Havagvingmiinama hivuliqpaami ukiumi ilihaqhimaaqtunga amigaitullu ikajuuighat

ikajuutigijatka makpiraaliqiviit, iliharvingmi ihivriuqhivik, aalallu igluqpait iliharvikjuami. Paqiniq ilihaqtunik ikajuutigijatka ihuaqhariangini ilangit ajuqhautit.

Iniqtiqhugit nakuujumik ilihaqtatka hivuliqpaami ukiumi, kihimi ilangit iningitatka tuglirmi ukiumi. Ihumagijara una uuktuutiga haffumunga FANS maniliqtuutaa angitaunginman. Aivadjutigijara hapkununga FANS piffaariangani maniliqtuut iniqtiriangini ilihaidjutit tapkua iniqtingitatka kinguani. Nakuunikkut, tutquqhihimajunga maningmik aujami havaamnin ilihariamni ukiumi.

Kinguani malruk ukiuk, ilihaqtut ikiklivaliajut, turaangaliqhuta ajungnatkijaujunik ilihaqtaghanik. Angajughiit iliharviitut, Nakuunikkut ilihaliqtunga atuqpaghimagapku kajumingnia tungaviqaqhunga ihuaqhainirmun ajuqhautit kangiqhimanirmunlu kihiqtitautit. Quviagiqpiaqtara Ottawa ilihariaqtungnirmunlu Ilihaqvikjuanganun Ottawaap. Ilitatka amigaitut nalunaqtuliqutit, kihiqtitautit, nalunaqtuliqutit, uvamniklu. Takujara iliharikjuanun apqutighaq ilihariangani qanuqtut iliharnirmun iumagijara unainaungituq iliharvikjuaq — iliharviit havaaghanun tamaita ikajuutaujut havagiangani ilvit ajuitatit aktilaangillu.

Elaine UppahuakPrusky

Talvanga: Arviat, Nunavut

Iliharjuumiqvingni

Atuqhimajait: Nunavut

Sivuniksavut, MA uvani

Havagvingni Hivuliqhungnirmun

hapkunanga Royal Roads

Ilihaqvikjuangani, PhD

Uuktuqtuq uvani Royal Roads

Angiklivallianiq Arviani, Atuqpaghimangitunga ilihaqjuumirvingnun, kangiqhimangitatka hunat iliharvikjuat pidjutait. Iniqtiruirama angajughiit iliharviini, Ilihaqtunga hamani Nunavut Sivuniksavut (NS), tapkualu kitut iniqtiqtut haffuminga ilihaidjunmun kangiqhimaniaqtut inuuhirmun-aalangunirmik atungniranik NSmi hunaungmangaat.

Kinguani NS, Angiqtaujunga iliharvingmun; ilihimangitunga upalungaiqhimangitunga iliharnirmik ilihaqvikjuami ukualu 300 avatqumajut ilihaqtut. Iniqtiqhimajunga puqtunianik 12 Arviani hitamallu ilihaqatitka. Uqarumangitara, Iningitara.

Qitqani havaarijarma, Ihumajunga uuktuqlugit qaritaujakkut iliharnirit, taitai, qaritaujakkut ilihaidjutit uvamnun piumangitatka Inuinnaujunga autungnikkut havakhunilu ilihaqpaktunga. Qakugunguman, ukiuqaliqhunga 40mik, amitaitunik havakhunga inuuhimnilu atuqhimajapkut, uuktulihaaqtunga ilihaqvikjuamun. Angitauhimajunga taijauhimajukkut imaa qulinik ukiunik havakpakngnikkut atangujaunikkut. Apitilirvia 2018-mi, nutaangujunga ilihaqvikjuami ilihaqtuq tamangnin ilamnin atiliuqtaujunga hapffumani Royal Roads Ilihaqvikjuangani (RRU) Naunaitkut Naulunaqtuliqinirmun Hivuliqhungnirmun pinahuarutit. Una aalakiit ilihaidjutit, humi qaritaujakkut upautiblungalu ilihaqtunga ilihaqvikjuami.

Hivuliqpaami itirapkua RRU ilihaqvikjuaq uvani Ubluqtuhivia 2019, Quviahuutitka aalatqiit quviahungnirmik qanurunaarniqlu. Itqaumajunga pudjuklunga uvamnik taimaali arligutakama ilihaqvikjuami ilihaqtinguqtunga. Qulvijunga pihukhunga ilihaqvikjuap pihugvianai: quviahuktunga ilihaqjuumiqvingmi ilihaqtiunirmun. Hivuani, ilihaqjuumiqviit qanurunaanaqtut uvamnun amigaituni qanuriniini, atauhiq ingilraanin Inuit angajuqaavullu aghuuqhajaujut ahinun ilihriaqtuqtitaublutik. Taimaatun,

unipkaat unipkaaqtatka titiqqallu titiraqhimajatka iluaniituqaqtut Inuit pidjutait, lihaijitka quvahuktut ilihaqnirmik titiraqhimajamnin, qungiaqtidjutit, uqaqatigiingniqlu.

Kihimi, naamainangituq. Amigaittut uvaptitut, atuqpakhimajatka ajuqhautit. Havaaghariaktuq ilihaidjutit, aghuungnaqtuq Inukmun ilihaqvikjuami, atuqhimaaqhugillu qakugunguraangar uvamun-hatuinirit ilaani. Kihimi, haluq atungnirit ajuqhautit ilitatka itquumajut mahulingainirit aghuurutillu. Ilitatka qanuqtut ihuarnighait havagaanginarniq havaami, ilanunlu munaridjutit, paungaqtanginirmun, iqalukhiuqtut, qajaqtungniq maniqamiiniqlu.

Piumajara aghuuqlunga ilihaqtamnik taimaali nakuujumik iniqtirumagama.

Agjhut havangniq, aghuuqhquni ajuqharaluaqhuni pidjutiqaqtuq nakuunirmun; Iniqtiqtunga piblugillu naunaitkutit uvani Imaruqtirvia 2021.

Qakugunguman, Iliturijunga quviagijara iliharniq pingahunilu havainirni pigapku naunaitkutiga, aularutiblugu RRU’s Doctor of Social Sciences ilihaidjutaa uvani Taaqhivalirvia 2021. Ublumimun, Iniqtiqhimajatka ilihagaghatka, iniqtiqhugit uuktungnirmun uuktuutit uvanilu Qiqailruq 31, 2023, haffuminga pijunga Doctor of Social Sciences uuktuqtuq.

Tapkununga ihumajunun aadjikiingmun atugahamun ilihaqjuarnirmun qakugu inuuhirmingni, uqaqtunga imaa: Tuuliiqpallaangittuq pinahuariami quviagijarnik hinaktuumajangniklu. Pihimalugit pijaghat tapkua inuuhirmun pidjutiqaqtut itqaumalugillu tapkua iliharniq ilihimangituq ukiutigut kikliinik. Aghuurutit ajungnairutiniaqtuq qujaginaq ajuqhautinun. Taimailiuqtaaruma, kialiqaak pittaaqtaa!

Ihaaklutit!

Kangiqhittiarumaguvin uqaqatigijumagupkitluuniin ukua Inunnguqsaivik Iliharnirmun Nunallaaq: Takuglugu www.gov.nu.ca/Inunnguqsaivik Qaritaujakkut Inunnguqsaivik@gov.nu.ca