Leiden INTO business Winter 2019 by INTO business

WINTER 2019 THEMA: GRENZELOOS ONDERNEMEN

Zakenmagazine voor: Leiden, Leiderdorp, Zoeterwoude, Voorschoten, Oegstgeest, Warmond, Wassenaar en Roelofarendsveen

Strategie bedrijventerreinen kijkt 10 jaar vooruit

De vriendelijkheid van Nour bij Kasteel Oud-Poelgeest Nour komt uit Syrië en woont nu drie jaar in Nederland. Zij was net afgestudeerd toen de oorlog uitbrak en zij moest vluchten. Vastbesloten haar leven weer op te pakken, slaagde zij vlot voor haar inburgeringsexamen en meldde zij zich bij DZB voor werk. Inmiddels werkt zij bij Kasteel Oud-Poelgeest in een team dat haar de ruimte geeft zich te ontwikkelen.

Nour (medewerker frontoffice): “Werk geeft mij zo’n goed gevoel” “Het leven als statushouder valt niet mee: je moet helemaal opnieuw beginnen. De taal is moeilijk, de cultuur is totaal anders, je mist je familie en vrienden. Ik wilde heel graag een goede start maken in Nederland en werk gaan doen dat bij mij past. De mensen bij Oud-Poelgeest wilden mij die kans geven. De drie maanden stage waren een grote uitdaging. Ik heb heel hard gewerkt en was zo blij dat ik mocht blijven! En nu? Nu spreek ik al veel beter Nederlands en leer ik elke dag nieuwe dingen. Ik vertrouw op een goede toekomst”.

Jan-Willem (directeur): “Tijd en energie steken in mensen loont” “We willen met ons historische landgoed hier in Oegstgeest onze gasten iets bijzonders laten ervaren. Daar ligt onze motor. Daar hebben we een sterk team voor nodig dat zijn passie wil uitdragen in service, eten en drinken. De gasten komen uit allerlei culturen. Diversiteit in de samenstelling van het personeel is dus belangrijk. De mix tussen de ‘nieuwe’ Nederlanders en overige collega’s is interessant. We vullen elkaar aan en snappen elkaar. We moeten ons goed kunnen verplaatsen in elkaar, zeker in dit vak, waar gastvrijheid bovenaan staat. Nour is echt een voorbeeld van gastvrijheid voor onze gasten.” Jan-Willem hoopt dat meer ondernemers mensen als Nour een kans geven door ze werk te bieden: “Doe het vooral niet als je op zoek bent naar instant succes. Essentieel is dat je mensen écht een kans wilt geven. Dat betekent dat je er tijd en energie in moet stoppen. Mensen moeten fouten kunnen maken en je moet ze beschermen. Als je ziet dat mensen zich daardoor goed kunnen ontwikkelen, is dat het zeker waard.”

EEN GREEP uIT ONS AANBOD

Vrijheidslaan 35 | 2321 JR Leiden | tel. 071 - 5233 277 e-mail: leiden@basis.nl | website: www.basis.nl

TE KOOP KATwIJK

TE huuR KATwIJK

Achterweg 12

Princestraat 11

TE KOOP BREuKELEN Merwedeweg 5a

Ca. 742 m² bedrijfsruimte

Vanaf 115 m² winkelruimte

Vanaf 70 m² bedrijfsruimte

gelegen in karakteristieke dorpskern Katwijk a/d Rijn frontbreedte ca. 12 meter goede bereikbaarheid inclusief magazijn aan de Kerkstraat uitermate geschikt voor herontwikkeling/ transformatie per direct beschikbaar

Koopsom: € 795.000,--

TE huuR KATwIJK

courante maatvoering frontbreedte 6 meter casco oplevering goede bereikbaarheid per direct beschikbaar nabij Douglas, Jack & Jones en Game Mania

courante maatvoering toplocatie units kunnen worden geschakeld 70 - 132 m² eigen parkeerplaatsen 32 units

Huurprijs: vanaf € 37.500,-- per jaar

Koopsom: vanaf € 97.500,-- V.O.N.

TE huuR LEIDEN

Ambachtsweg 7a

Gabriël Metzustraat 46, 46a, 48 en 56

Kooilaan 49

Ca. 190 m² winkelruimte/ showroomruimte

Ca. 400 m² kantoorruimte

Ca. 1.008 m² winkelruimte

multifunctioneel parkeerterrein aan voorzijde hoogwaardig opleveringsniveau frontbreedte 10 meter nabij Albert heijn en Etos per direct beschikbaar

Huurprijs: € 1.050,-- per maand

TE huuR LEIDEN

beschikbaar vanaf ca. 55 m² goede bereikbaarheid onderdeel van bedrijventerrein Leidse Baan eigen parkeerplaatsen uitgebreid opleveringsniveau oplevering Q1 2020

Huurprijs: vanaf € 750,--

TE huuR LEIDEN

haarlemmerstraat 213

ca. 20 meter frontbreedte nabij Albert heijn en hoogvliet casco oplevering per direct beschikbaar inclusief laad- en losruimte goede bereikbaarheid

Huurprijs: € 120,-- per m² per jaar

TE huuR LEIDEN

Kopermolen 9

haagse Schouwweg 8

Ca. 155 m² winkelruimte

Ca. 242 m² winkelruimte

Ca. 4.305 m² kantoorruimte

nabij Amac, Pull & Bear en Bershka horeca van cat. 1 toegestaan frontbreedte ca. 5 meter inventaris t.b.v. bakkerij aanwezig huurtermijn minimaal 1 jaar per direct beschikbaar

Huurprijs: € 35.000,--

beschikbaar vanaf ca. 112 m² gelegen in winkelcentrum “De Kopermolen” voldoende parkeergelegenheid (gratis) uitstekende bereikbaarheid oplevering in huidige staat nabij Albert heijn, Dirk, Lidl en hema

Huurprijs: € 225,-- per m²

beschikbaar vanaf ca. 400 m² gelegen op zichtlocatie aan N206 energielabel C voldoende eigen parkeerplaatsen tegenover Bio Science Park flexibele huurtermijnen

Huurprijs: € 135,-- per m² per jaar

EEN GREEP uIT ONZE TRANSACTIES

Vrijheidslaan 35 | 2321 JR Leiden | tel. 071 - 5233 277 e-mail: leiden@basis.nl | website: www.basis.nl

TE huuR LEIDEN

TE KOOP SASSENhEIM

Vondellaan 47

Ca. 9.170 m² hoogwaardige kantoorruimte

nabij Centraal Station, LuMC en Leiden Bio Science Park turn key opleveringsniveau op korte rijafstand van Rijksweg A44 deelverhuur vanaf ca. 1.829 m² 230 parkeerplaatsen in ondergelegen garage bedrijfsrestaurant, vergaderruimten en fitnessruimte aanwezig

Huurprijs: € 175,-- per m² per jaar Huurprijs parkeerplaats: € 1.250,-- per plaats per jaar

TE huuR LEIDEN haarlemmerstraat 190

Ve darHu Circa 55 m² winkelruimte al ur dhoekd gelegen op strategische e rO aa nabij Bershka, Douglas & handyman hoogwaardig opleveringsniveau p N

TE huuR LEIDEN

Jagtlustkade 8-10

Vijf Meilaan 210

pa rT Ve iC rK ul O ie CHmet kantoor Ca. 5730 m² bedrijfsruimte re T inclusief ca. 500 m² kantoorruimte be aa omstreeks 2016 volledig gerenoveerd le N inclusief 4 loading docks gg vrije hoogte 6 meter goede bereikbaarheid er voldoende parkeerplaatsen

di Ve VO rH rC uu Ca. 3137 m² kantoorruimte e rd H zichtlocatie vanaf N206 O usaaN zeer ruim parkeerterrein maatschappelijke doeleinden iN “turn key” opleveringsniveau g

goede bereikbaarheid deelverhuur bespreekbaar

Koopsom: N.O.T.K.

Huurprijs: € 80 per m² per jaar

TE KOOP RIJNSBuRG

TE KOOP KATwIJK Annastraat 18

Trappenberglaan ong.

V ON er TwKO Ca. 265 m² winkelruimte iK CHT Ke a hoek Adrianastraat/ Annastraat oplevering in huidige staat la aN per direct beschikbaar a Katwijk op loopafstand kernwinkelgebiedr

rK OC

Ca. 300 m² bedrijfsruimte

goede bereikbaarheid ruime frontbreedte welstandsklasse A1

herontwikkelingslocatie goede bereikbaarheid

Huurprijs: € 19.000,-- per jaar

Koopsom: € 300.000,-- k.k.

Koopsom: € 375.000,-- V.O.N.

TE huuR RIJNSBuRG Vliet Noordzijde 94

ge Ve ur rH Ts u Ca. 82m² winkelruimte M ur d aKNoordzijde hoek Brouwerstraat/ Vliet el aa uitstekend opleveringsniveau aa N nabij winkelcentrum “In de hoftuin” flexibele huurtermijn rs frontbreedte 8 meter

TE KOOP KATwIJK

courante bedrijfsunit met buitenterrein “Klei oost-zuid” nabij Fix Fisch goede bereikbaarheid casco oplevering

BTw vrije verhuur

nabij Katwijkerbroek aan doorgaand vaarwater

Huurprijs: € 1.500,-- per maand

Koopsom: € 895.000,-- k.k.

TE huuR KATwIJK

Valkenburgseweg 86-88

pa rT Ve iC rK ul O Ca. 2025 m² bouwkavel ie CH re T inclusief 2 bedrijfswoningen a aanvaarding in overleg b el aN goede bereikbaarheid eg zichtlocatie g

Ambachtsweg 41

dr Ver ON KO Ca. 240 m² bedrijfsruimte M CH u courante maatvoering l T a bedrijventerrein t’heen Ti se aN één bouwlaag rV nabij Gamma en Karwei iC afsluitbaar gemeenschappelijk buitenterrein e inclusief 2 overheaddeuren Koopsom: € 1.000,-- per m²

INHOUD

Martijn van Pelt, Yvonne van Delft, Peter Jongejan en Willem-Jan Zirkzee.

Ap Padberg

Dennis van Egmond, Floris van Tilburg en Erik Versnel

Henriëtte van Baalen en Edwin van Diemen

Stefan Wiegel

NIEUWS 8 32 36 50 54 63

Thema verhaal: Grenzeloos Ondernemen INTO BV Leiden Ondernemend Leiden Economie071 Machtige Lunch Top 50 van Machtigste 2019

COLUMNS 23 43 59 71

Ramses Braakman Eddy Staas Erik Versnel Henry Schut

COVERSTORY 12

Gemeenten en bedrijfsleven presenteren strategie toekomstbestendige bedrijventerreinen

HET GESPREK 24

Henriëtte van Baalen en Edwin van Diemen

REPORTAGES 16 17 18 20 30 35 41 45 46 48 52 57 68

Opening JAN© Valkenburg (ZH) TK advocaten notarissen HET IT Rabobank Leiden-Katwijk Keyn winnaar LEF 2019 2wheels Ondernemersdag071 Van der Valk Hotel Leiden Gemeente Leiden JUST I Notarissen JAN© – LIMES InterWonen.nl Zorg en Zekerheid Leiden Basketball

INTERVIEW 38

Wethouder Ashley North

EN VERDER 11 60 70

Feiten en Cijfers Leiden INTO business Club Colofon

VOORWOORD

Trots Het is woensdag 27 november. De lunch voor de machtigsten van Leiden staat op de agenda. Ik mag voor het eerst aansluiten. En ik ben te laat. Hoe is het mogelijk!? Een sprintje door de regen naar een etablissement in Leiden waar jonge mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt ons bedienen. Hoe mooi, hoe goed. We zijn er bijna allemaal. De discussie is goed. Stevig soms. Inhoudelijk. Met perspectief, ook al zijn we het uiteraard niet op alle vlakken met elkaar eens.

Ashley North

Nicole Lennarts en Age Seinstra

Aan het einde vraagt onze uitgever mij of ik het voorwoord wil schrijven. O ja, voor donderdag. Natuurlijk Oscar, doe ik. De vraag is waarover. Hoe mijn jaar is geweest als ‘machtigste’ van Leiden? Allereerst heeft mij de benoeming met trots vervuld. Erkenning. En motivatie om door te gaan waar ik mee bezig was en ben. Heb echt ontzettend veel mooie - zelfs ontroerende - reacties gekregen. Mijn LinkedIn pagina is ontploft. Wist niet dat je in korte tijd zoveel likes kon krijgen. Mijn kamer vol bloemen. Kaarten. Dus, Machtigste van 2019, maak je borst maar nat. Er staat je nog wat te wachten. En geniet er ook vooral van. Zo vaak word je niet benoemd tot de machtigste van ons prachtige stadje Leiden.

De Machtigste van Leiden 2019 is… 63

En dan nu? Doorgaan met wat mij aan het hart gaat. Uiteraard mijn gezin. Mijn werk. Mijn kantoor. Mijn collega’s en cliënten. Mijn omgeving waarbinnen ik werk en leef. Er valt nog zoveel te doen. Aan onze medemens. Aan onze omgeving. En we weten het allemaal. De klimaatcrisis kunnen we niet ontkennen. Het feit dat niet iedereen het zo goed heeft als wij, ook niet. Laten we naar vermogen doen wat we kunnen. Een betere wereld begint bij jezelf. Herinner je je de boodschap van Postbus 51 nog? Eigenlijk is er niet zoveel veranderd. En het goede nieuws is, we kunnen iedere dag opnieuw beginnen. Daarom sluit ik af met een uitspraak van Mark Twain, een uitspraak naar mijn hart: geef iedere dag de kans de mooiste van je leven te worden. Dat wens ik eenieder toe. Henriëtte van Baalen

Marcel Verburg en Henk Gerla

Ambitieus, vernieuwend en een wijde toekomstblik

Welke ondernemers zijn grenzeloos? En daarmee bedoel ik grensverleggend in plaats van ondernemers die over de grens zaken doen. Grenzeloze ondernemers zijn vaak ondernemers die nog geen ondernemer zijn. Zoals de zoon die voornemens is het bedrijf van zijn vader over te nemen. Vaak is dat een mooi, stabiel en liquide familiebedrijf. Maar tijden veranderen en de ouwe is en blijft oldskool. De nazaat heeft andere inzichten, een andere missie en is bovendien ook een beetje eigenwijs.

GRENZELOOS ONDERNEMEN THEMA

TEKST DENNIS CAPTEIN FOTO JOHN BRUSSEL

competenties van medewerkers, passen die nog wel bij het bedrijf anno 2020?

Dat laatste bedoel ik overigens positief, want wie grensverleggend wil ondernemen moet koppig zijn en voet bij stuk houden. Immers, hij zal niet iedereen achter zich krijgen. Althans, niet direct. Zijn methodes zullen zich eerst moeten bewijzen. In dit verhaal heb ik het over de zoon, maar dat kan ook de dochter, de neef, de nicht of een jonge vertrouweling van de familie zijn.

VERNIEUWER

CARRIÈREPAD

Wij ouders denken te weten wat goed is voor onze kinderen. Dat is slechts deels waar. Het klopt dat ze met twee woorden moeten spreken. We weten wat ze moeten doen om gezond en veilig te blijven. Dat ze moeten leren en studeren om makkelijker een plek in de jachtige banenwereld te bemachtigen. Maar laat hen wel hun eigen carrièrepad uitstippelen. Wat niet altijd gebeurt, ondanks dat ouders helemaal niet weten welke loopbaan hun kind moet volgen. Dat weten de kinderen namelijk zelf het beste. En als ze het nog niet weten, moeten ze een zoektocht starten, waarna ze er op een dag vanzelf achter komen. Het beste advies dat ik mijn kinderen heb gegeven is: “Ga iets doen wat je ontzettend leuk vindt. Kijk niet naar salaris, kijk niet naar toekomstmogelijkheden en ga werk verrichten waar je je ziel en zaligheid in kwijt kunt.” Een mens moet zo lang werken, laat het dan maar vooral leuk zijn. Succes volgt dan vanzelf. Wat je leuk vindt, ontwikkel je en uiteindelijk word je er goed in. Dat loont zich op een dag uit. EIGEN VISIE

Daarom moet de zoon binnen het bedrijf van zijn vader zijn eigen visie ontwikkelen en uitdragen. Te midden van voor- en tegenstanders. Met de zoon breekt een nieuwe tijd aan. De zoon neemt de nieuwste technologieën en inzichten mee en laat iedereen daar op de werkvloer mee kennismaken en werken. Niet iedereen is daartoe in staat. Die mensen gaan wat anders doen of vertrekken. Dat is inherent aan het proces der vernieuwing. Soms besluit zoonlief dat het roer rücksichtslos om moet. Dat hetgeen het bedrijf deed, niet toekomstbestendig is. Dat het niet langer toereikend is. Er komen producten en diensten bij en er vallen producten en diensten af. Hij neemt het afzetgebied onder de loep en misschien wel afscheid van klanten die voorheen zo belangrijk waren. Hetzelfde geldt voor leveranciers en bijzaken, zoals vastgoed. Was de winstbelegging in stenen een verstandige? De

EEN GOED VERHAAL KRIJGT VAAK MEER VOOR ELKAAR DAN DE GOEDKOOPSTE OPLOSSING

Grenzeloze ondernemers zijn ondernemers zonder grenzen. Kan niet ligt op het kerkhof en wil niet ligt ernaast. Een mooi voorbeeld is het bedrijf Imbema uit Haarlem. Zoon Alexander reorganiseerde het bedrijf, nog voordat hij ook maar één aandeel had. Het bedrijf ging van productenschuiver naar dienstverlener die producten levert. Vader Robert keek toe en legde hem geen strobreed in de weg. Dat sierde vader. Hij gunde zijn zoon zijn zienswijze, zijn fouten en zijn successen. Het type ‘Alexander’ is een vernieuwer, die een open en wijde blik op de toekomst heeft. En hij is natuurlijk ambitieus. Sterker nog, ambitie is zijn drijfveer. Hij is doorlopend op zoek naar inspiratie van ondernemers die hetzelfde meemaken, maar zeker ook van hen die een andere kijk op zaken hebben. Hij is rationeel, maar het emotioneel handelen heeft de overhand. Een goed verhaal krijgt vaak meer voor elkaar dan de goedkoopste oplossing. Hij wil zichzelf bewijzen in het bedrijf en laten zien dat het ook anders kan. En ja, hij staat open voor nieuwe dingen, zolang het maar geen bullshit is. Dit type mens is namelijk to-thepoint. LEVENSDUUR

Grensverleggende bedrijven zijn vaak hechte familiebedrijven, waarin vader zijn opvolger zijn ding laat doen. Waarin de zoon de familiewaarden hoog houdt. Om die reden hebben familiebedrijven gemiddeld genomen een langere levensduur. Om de zoveel jaren komt er nieuw bloed in de directie. Geen vreemd bloed, maar wel nieuw bloed. De opvolger kent het bedrijf en heeft daar vaak al jaren gewerkt, op menig afdeling. Vanaf de zijlijn keek hij toe welke beslissingen werden genomen en doorgevoerd. Daar dacht hij het zijne van. Totdat het moment van opvolging naderde en hij zijn invloed ging aanwenden om veranderingen door te kunnen voeren. Grenzeloos, dat was Steve Jobs, dat zijn Steve Wozniak, Richard Brandson, Bill Gates en Elon Musk. Maar veel dichter bij huis wordt ook grenzeloos ondernomen. Zoals bij de banketbakker. De zoon houdt de familietradities in ere en heeft oog voor het ambacht. Maar het kneden van deeg hoeft niet langer door mensenhanden te worden gedaan. En twee uur besteden aan een overheerlijke taart is mooi,

THEMA GRENZELOOS ONDERNEMEN

maar kijk je wat aan die taart overhoudt en het wordt de hoogste tijd voor andere methodes. Zoals bij de meubelmaker. Geef de meubelmaker de nieuwste apparatuur en machines en software en robots en leer hem ermee werken. Wat gaat hij dan een geweldige efficiencyslag maken! CONSULTANT

Zoals bij de accountant. De moderne accountant laat de software voor zich werken. Waarna hij veel meer de consultant kan uithangen en echte en oprechte toegevoegde waarde aan zijn diensten kan plakken. Kijk naar de transporteur. Blauwe diesel zorgt voor minder uitstoot, maar heb je genoeg cash op de bank, innoveer dan in waterstof, elektriciteit en andere middelen voor aandrijving. Een investering die zichzelf misschien niet terugverdient. Maar verdient die zich wel terug, dan gaat het wel gelijk om heel veel knaken. Wat te denken van het sloopbedrijf? Het saneren van asbest is een kunst. Net als het ontmantelen van gebouwen. Maar alles wat gesloopt is, kan ook worden hergebruikt. In elk geval voor het grootste deel. En wat niet recyclebaar is, moet je recyclebaar maken. Soms moet je het wiel zelf uitvinden, omdat je er zelf als expert nu eenmaal de meeste kijk op hebt. Dat vraagt om lef. INTO business toont ook lef. We hebben

GEEF JE POTENTIËLE OPVOLGERS DE RUIMTE. LAAT HEM PIONIEREN, FOUTEN MAKEN EN WEER OPSTAAN

negen titels en zeven uitgevers. Wij zijn anno 2019 een platform en ons magazine maakt daar een onderdeel van uit. Wij zoeken echte verhalen en geen hallelujaverhalen. Wij verbinden ondernemers met elkaar. Dat is het doel. Advertentie? Prima, dat kan, maar dat is onze corebusiness allang niet meer. Wij zijn een businessplatform voor een regionale groep ondernemers, met een businessclub, met incentives die we lanceringen noemen en met een stortvloed aan ondernemersverhalen die we overal wegzetten, on- en offline. Met dank aan onze beoogde opvolgers: de jonge geesten, die geen invloed willen uitoefenen om invloed uit te oefenen, maar omdat ze een enorme drive hebben en met hun zienswijze ons bedrijf verder willen helpen. MORAAL VAN DIT VERHAAL

Moet de opvolger altijd jong zijn? Zeker niet. Alleen leert de praktijk dat die dat in negen van de tien gevallen wel is. Wat is jong? Rond de 30 jaar, dat is de mooiste leeftijd. Die springt niet meer in zeven sloten tegelijk, maar heeft nog wel dat stukje broodnodige bravoure. De moraal van dit verhaal. Geef je potentiële opvolgers de ruimte. Laat hem pionieren, fouten maken en weer opstaan. Uiteindelijk, geloof me, word je er zelf zoveel beter van. Wie durft hierin te geloven? Iemand zei ooit: “Je gaat het pas zien als je het doorhebt.” Mijn advies: doe het wel tijdig.

Gerda Schukking, hoofdredacteur LEVEN! magazine en mede-eigenaar Mercurius Media WAT IS JOUW VISIE OP ONDERNEMEN? Soms moet je gewoon stronteigenwijs ingaan tegen heersende overtuigingen. Magazines op papier? Die hadden hun langste tijd gehad. Dat wist iedereen zeker. Het tegendeel blijkt waar. LEVEN! beleeft inmiddels de 15e jaargang. Ook maken we steeds meer magazines en boeken voor anderen. Niet dat het altijd vanzelf gaat. De automatische piloot is geen optie. Terwijl je zelf ouder wordt en je relatie met je vaste klanten steeds hechter, is het zaak contact te houden met jongere generaties. Hoe bereiken we hen? Wat kunnen we van elkaar leren? Ondernemerschap betekent lef tonen. Dus ook niet bang zijn voor veranderingen. Dat heb ik van huis uit wel meegekregen. ALS JE JOUW VISIE COMBINEERT MET JOUW AMBITIE, WAAR STAAT JOUW BEDRIJF DAN OVER 5 OF 10 JAAR? Met een beetje mazzel maken we over 5, 10 of 20 jaar nog steeds mooie uitgaven. Ook op papier. Liefst duurzaam geproduceerd. Ingebed in een complete digitale campagne als dat nodig is. Daarvoor putten we uit een pool van creatieve professionals om ons heen. Ieder vanuit zijn eigen specialisme, waardoor je steeds de beste match voor elke productie kunt maken. Zo blijf je fris en ﬂexibel. Of agile zo u wilt. Zonder de overhead van een pand en personeel. Opvolging? Voorlopig vinden we het zelf nog veel te leuk. Maar als iemand het aandurft om dit bedrijf over te nemen, dan denk ik aan een constructie zoals je die in een familiebedrijf vaak ziet. Waarin je eerst nog een paar jaar samenwerkt en kennis overdraagt. Spannend en confronterend voor een control freak zoals ik, dat zal vast. Maar in elk geval niet saai.

FEITEN & CIJFERS 11

Feiten & Cijfers Grenzeloos ondernemen

500 miljard euro

Nederland exporteert jaarlijks ongeveer aan goederen. Bijna de helft hiervan zijn ook écht Nederlandse producten.

Het belangrijkste exportproduct van Nederland: machines en onderdelen. Deze machines worden onder meer gebruikt voor het maken van computerchips of in de voedingsmiddelenindustrie. Op de tweede plaats staat aardgas.

Het zelfstandig MKB - bedrijven die niet onder een groter concern vallen en niet in buitenlands eigendom zijn - exporteert met name naar Europese landen.

Ondernemers werken per week gemiddeld 55 uur, dertien uur meer dan fulltimers loondienst. Ze werken vaker ‘s avonds en in het weekend en hebben minder vakantie.

BREXIT | Groot-Brittannië is onze tweede handelspartner na Duitsland. Dagelijks gaan ruim vierduizend vrachtwagens via de Kanaaltunnel naar Groot-Brittannië.

77.000

bedrijven doen zaken met de Britten, 200.000 Nederlanders hebben een baan dankzij de handel met het VK, aldus staatssecretaris Mona Keijzer (EZK) in het Algemeen Dagblad (26 januari 2018). Brexit zal gevolgen hebben voor deze getallen.

Export is één van de belangrijkste motoren achter de economische groei. Bijna een derde van onze welvaart is te danken aan de export van goederen en diensten. Bovendien is de export goed voor meer dan

2 miljoen

voltijdsbanen. Dat is bijna 30 procent van de totale Nederlandse werkgelegenheid.

Bronnen: CBS, Rabobank, Ondernemersplein, Algemeen Dagblad

COVERSTORY

‘EEN PUZZEL MET SCHUIFRUIMTE’

STRATEGIE BEDRIJVENTERREINEN KIJKT 10 JAAR VOORUIT Het is maandagochtend als vier gesprekspartners uit de stuurgroep regionale bedrijventerreinen elkaar treﬀen op bedrijventerrein Grote Polder in Zoeterwoude. De locatie is symbolisch voor de ontwikkelingen die in de regionale economie plaatsvinden. Om de hoek wordt de grootste Europese productielocatie voor vleesvervangers gebouwd. Maar is er elders in de regio ook ruimte voor bedrijven om te ondernemen, nu en in de toekomst? Martijn van Pelt, Yvonne van Delft, Peter Jongejan en Willem-Jan Zirkzee. Met op de achtergrond de nieuwbouw van Beyond Meat, toonaangevend producent van plantaardig vlees, op bedrijventerrein Grote Polder in Zoeterwoude. Een samenwerking met Zandbergen World’s Finest Meat. In deze nieuwe productiefaciliteit zullen innovatieve plantaardige vleesproducten worden geproduceerd.

We volgen het gesprek tussen Yvonne van Delft, voorzitter van Economie071 en wethouder in Leiden, Martijn van Pelt (voorzitter VNO-NCW Rijnland), WillemJan Zirkzee (voorzitter Bedrijvig Leiden) en Peter Jongejan (voorzitter Katwijkse Ondernemersvereniging). Ze praten over de regionale bedrijventerreinenstrategie 2020-2030 Ruimte voor bedrijven in de Economie071-gemeenten die de gemeenten en het bedrijfsleven onlangs presenteerden.

‘WE HEBBEN NU EEN GEZAMENLIJKE MEETLAT. WE ZIJN HET MET ELKAAR EENS OVER DE MAAT WAARMEE WE METEN’

Er worden tevreden blikken uitgewisseld bij de koffie. Yvonne van Delft: “Het was een flinke klus, maar het is ons gelukt. De stuurgroepleden hebben door samen op te trekken en goed naar elkaar te luisteren een onderbouwd toekomstplan voor de bedrijventerreinen in de regio gemaakt.” Martijn van Pelt is het met haar eens: “Het is voor bedrijven enorm belangrijk om lange termijn perspectief te hebben. Dat is nodig voor het maken van plannen en het doen van investeringen. Er bestond eerder alleen een

COVERSTORY 13

TEKST MAY-LISA DE LAAT EN JOKE BUSSCHOTS FOTO’S JOHN BRUSSEL

GROEI, INNOVATIE EN UITBREIDING De behoefte aan bedrijventerreinen tot 2030 is becijferd op 47 tot 63 hectare. Die ruimte is nodig voor groei, innovatie en uitbreiding van bedrijven, maar ook voor vervanging als gevolg van transformatie van bedrijventerreinen naar (combinaties met) andere functies zoals wonen of recreëren. Regio 071 heeft een aanbod van zo’n 70 hectare bedrijventerrein. Een deel daarvan is direct beschikbaar en heeft een zogeheten harde planstatus. Ze zijn oﬃcieel aangewezen als bedrijventerrein. Er is ook ‘zacht’ aanbod: locaties die mogelijk de bestemming bedrijventerrein kunnen krijgen, maar nog in onderzoek zijn. Die locaties moeten dus nog oﬃcieel aangewezen worden als bedrijventerrein.

Martijn van Pelt en Yvonne van Delft

onderbuikgevoel over de ruimte die nodig was. Maar nu hebben we de ruimtebehoefte door bureau STEC ook echt laten onderzoeken. Die behoefte is nu op een goede en onderbouwde manier berekend. Daaruit blijkt dat er 47 tot 63 hectare nodig is tot 2030. Winst vind ik daarbij dat we nu een gezamenlijke meetlat hebben en dat we het met elkaar eens zijn met welke maat we meten.” OVER GEMEENTEGRENZEN HEEN

Is het plan daarmee in kannen en kruiken? Peter Jongejan denkt van niet: “Het zou mooi zijn als we meerdere onderwerpen integraal kunnen aanpakken: wonen, werken, recreëren, bereikbaarheid, onderwijs, arbeidsmarkt en energietransitie. Want alles grijpt in elkaar. Een goede balans vinden en verantwoordelijke keuzes maken is noodzakelijk. We hebben elkaar nodig om van dit papieren plan een succes te maken.

‘WE HEBBEN IN DE PUZZEL RUIMTE NODIG OM TE KUNNEN SCHUIVEN’

Dat lukt alleen als we over gemeentegrenzen heen kijken. Verschillende dossiers moeten we in een regionaal perspectief behandelen.” Willem-Jan Zirkzee vult hem aan: “De tijd staat niet stil en ontwikkelingen gaan snel. Bedrijven die vroeger zijn uitgeplaatst van de binnenstad naar de randen van de stad, liggen nu soms weer midden in woongebieden. Die spanning is voelbaar. Wonen vinden wij als ondernemers ook belangrijk, want onze medewerkers hebben een huis nodig. Maar wonen mag werken niet verdringen. Ook omdat de stad en de regio de nabijheid van werk nodig heeft. Je wilt niet eindeloos moeten reizen om op je werk te komen en veel dienstverlening is gebaat bij korte afstanden en goede bereikbaarheid. Het is daarom bij elkaar een complexe puzzel. Ik ben blij dat de gemeenten onze vraag naar ruimte om te ondernemen serieus nemen. Wij hebben op onze beurt meer inzicht gekregen in alle complexe vraagstukken waar gemeenten aan werken. Winst is dat we elkaar nu vinden aan een overlegtafel en ieder vanuit gezond eigen belang én vanuit een algemeen belang kijkt naar de vraagstukken. We moeten samen de puzzel maken.” Martijn van Pelt: “Vanuit gemeenten en vanuit ondernemers denken we nu samen na over die puzzel en dat is winst. Wel houden we voor het bedrijfsleven scherp in de gaten of de gemeenten zich aan de afspraken houden. Zo is het omzetten van zachte plancapaciteit naar harde plancapaciteit echt nodig om ruimte te creëren. In de puzzel hebben we namelijk ruimte nodig om te kunnen schuiven.”

COVERSTORY

LOCATIES EN AFSPRAKEN Geplande transformatie geldt voor de locaties: ’t Ambacht, Katwijkerweg en Valkenburgseweg in de gemeente Katwijk; Werninkterrein, Veilingterrein, Rooseveltstraat - Trekvliet, Rooseveltstraat West en Lammenschans in de gemeente Leiden; Lage Zijde en Baanderij in de gemeente Leiderdorp. In totaal gaat het om een vervangingsvraag van 26,2 tot 32,5 hectare. Als transformaties niet worden gerealiseerd, blijft de ruimte beschikbaar voor bedrijven. Compensatie van hectares bedrijventerrein die door transformatie verloren gaan, gebeurt in eerste instantie binnen de gemeentegrenzen zelf. Als dit niet lukt, wordt er gekeken naar ruimte binnen de regio 071. Daarmee wordt voldaan aan de afspraken

Martijn van Pelt

De gemeenten doen de toezegging om tot 2030 geen andere bedrijventerreinen te transformeren dan de in het rapport Ruimte voor bedrijven in de Economie071-gemeenten genoemde locaties. Daarmee bieden zij investeringszekerheid aan de ondernemers.

Peter Jongejan

LOPENDE PLANNEN GAAN DOOR

Yvonne van Delft pakt de handschoen op: “De gemeenten gaan zich inspannen om onderzoeklocaties - het ‘zachte’ aanbod als bedrijventerrein te bestemmen. Dat is geen makkelijke opgave, want soms zijn gemeenten geen eigenaar. Daarover moeten alle betrokkenen met elkaar in gesprek. Daarnaast moeten we de schaarse ruimte optimaal benutten door de ruimte op bedrijventerreinen intensief in te richten en te gebruiken. Dat kan door, waar mogelijk, in de hoogte te bouwen en door parkeren onder de grond, op daken of op een centraal gelegen plek. Overigens wil

tussen gemeenten en bedrijfsleven in het convenant Ruimte voor bedrijven 2018-2022. Hiervoor wordt er ook gekeken naar het zachte aanbod en of dit kan worden omgezet in harde capaciteit.

‘DOOR HET LANGE TERMIJN PERSPECTIEF DURVEN ONDERNEMERS WEER TE INVESTEREN’

Willem-Jan Zirkzee

ik voor de duidelijkheid zeggen dat lopende transformatieplannen doorgaan. Hectares die op die manier verloren gaan voor bedrijven, moeten elders worden gecompenseerd. In sommige gevallen hebben we daar al een oplossing voor. In andere gevallen is het nog een zoektocht en ligt er een oplossing in het al genoemde omzetten van zachte naar harde plancapaciteit.” INVESTEREN IN DUURZAAMHEID

De uitvoering van de transformatie van bedrijventerreinen biedt kansen om ook de energietransitie mee te nemen. Yvonne

COVERSTORY 15

ECONOMISCHE MOTOR

Het is goed om daarbij te kijken naar behoud van werkgelegenheid voor mensen die met hun handen werken, want we zijn een regio van handige handjes en knappe koppen.” Peter Jongejan: “Dit gesprek maakt nog eens duidelijk dat alles met elkaar samenhangt en we het echt als regio samen moeten doen. Het is daarom goed dat de stuurgroep bedrijventerreinen blijft bestaan. Zo houden we zicht op alle ontwikkelingen en kunnen we bijsturen als dat nodig is.”

Bedrijventerreinen zijn niet alleen van grote waarde voor de economie en werkgelegenheid van de Leidse regio. Zij zorgen voor 42.500 directe banen en circa 10.000 indirecte banen. Hun verdienvermogen is jaarlijks zo’n 5 miljard euro. Bedrijventerreinen zijn bovendien plekken waar innovatie plaatsvindt. En ze leveren een grote bijdrage in de ambities voor verduurzaming. Ruimte voor bedrijvigheid in de stad en regio heeft bovendien veel voordelen als het gaat om de mobiliteit van mensen en goederen. Denk aan dichtbij wonen en werken en lokaal zakendoen.

van Delft: “Er zijn terreinen waar in de zomer veel warmte wordt vastgehouden. Dat geeft kansen voor hergebruik van die energie elders. Zoals het initiatief van Ondernemersvereniging Meerburg/Roomburg in Leiden, waar bedrijven gezamenlijk verduurzamen en energie opwekken, onder meer via zonnepanelen en groen op daken.” Martijn van Pelt vult aan: “Ik vergelijk het vaak met de discussie bij particulieren over de investering versus de terugverdientijd van zonnepanelen. Ondernemers hebben een verantwoordelijkheid om te verduurzamen. Via de strategie bedrijventerreinen krijgen zij nu een lange termijn perspectief, waardoor ze meer durven investeren in duurzaamheid. Dat is een belangrijke winst van deze strategie. Neem bijvoorbeeld het industrieterrein De Waard in Leiden, waarover lange tijd onduidelijkheid bestond. Nu is duidelijk dat er de komende 10 jaar geen transformatie (naar woningbouw) plaatsvindt.” WONINGBOUW

Willem-Jan Zirkzee: “De woningbouwopgave in onze regio zorgt ervoor dat alle binnenstedelijke bedrijven met een hogere milieucategorie niet meer op hun plek zitten. Ze komen in het binnenstedelijk gebied in de knel.” Martijn van Pelt: “Een van de grootste oplossingen ligt op het voormalig vliegveld Valkenburg, waar veel ruimte is. De RijnlandRoute wordt niet voor niets aangelegd net als de aanpassingen aan het wegennet eromheen.” Yvonne van Delft: “Belangrijk om te benadrukken is, dat bedrijven niet gedwongen worden om te vertrekken. Waar nodig gaan we het gesprek met elkaar aan om te kijken waar een ondernemer het beste economisch tot zijn recht kan komen.

BIJEENKOMSTEN VOOR ONDERNEMERS

‘QUA WERKGELEGENHEID ZIJN WE EEN REGIO VAN HANDIGE HANDJES EN KNAPPE KOPPEN’

De ruimtelijke strategie is nu nog een concept rapport, dat te lezen is via de website van Economie071: www.economie071.nl. Ook alle onderzoeken zijn daar te vinden. In januari 2020 vinden per gemeente informele bijeenkomsten plaats waar ondernemers hun vragen kunnen stellen. Daarna wordt het rapport naar verwachting in februari vrijgegeven voor een formele inspraakprocedure. Vervolgens is het aan de colleges van burgemeester en wethouders en de gemeenteraden om een besluit te nemen. Het streven is om de strategie voor de zomer van 2020 vast te stellen.

STUURGROEP ALS MONITOR Om uitvoering van de strategie te waarborgen, hebben de gemeenten en het bedrijfsleven afgesproken dat de stuurgroep bedrijventerreinen blijft bestaan. De stuurgroep, die bestaat uit de wethouders van de 071-gemeenten en vertegenwoordigers van het bedrijfsleven, houdt zicht op de ontwikkelingen en stuurt die zo nodig bij. Ook zorgt ze voor afstemming van alle afspraken en samenhang tussen de relevante beleidsterreinen. Daarnaast ziet de stuurgroep toe op uitvoering van de strategie. Voor de uitvoering wordt in 2020 een plan gemaakt. Daarin wordt onder andere aangegeven of het wenselijk is een regionale regisseur aan te stellen om de uitvoering te versoepelen.

Economie071 is een samenwerking van ondernemersverenigingen, onderwijsen kennisinstellingen en zes gemeenten in de Leidse regio. Samen voeren zij projecten uit die de regionale economie versterken. www.economie071.nl

IN BEELD

FOTO’S JOHN BRUSSEL

Open Huis JAN© Valkenburg (ZH) 7 november waren relaties van JAN© Accountants & Adviseurs te gast op hun nieuwe locatie in Valkenburg: de tweede etage van het LIMES-gebouw. Jolanda van der Maden: ”Het is een inspirerende omgeving geworden. We zijn heel trots op het resultaat en laten het graag aan iedereen zien. We zijn hier inmiddels een paar weken aan het werk en iedereen is super enthousiast over de nieuwe werkomgeving.” Hierbij een fotoverslag.

GRENZELOOS ONDERNEMEN REPORTAGE

TEKST EN FOTO TK

Grenzeloos ondernemen:

Het speelveld van samenwerken Je kent het wel. Er ontstaat een fantastisch idee, je gaat er vol enthousiasme mee aan de slag, je selecteert de meest geschikte partners, de wereld wordt steeds kleiner en jullie energie lijkt oneindig te zijn. Gaandeweg kom je allerlei hindernissen en hobbels tegen en niet zelden stagneert een initiatief juist in de samenwerking.

HOE KUN JE ER NU VOOR ZORGEN DAT JE DE KANS OP RISICO’S OP DIT VLAK ZOVEEL MOGELIJK REDUCEERT?

In september van dit jaar waren wij met onze TK Business Update - een juridische update op basis van praktijkervaringen - te gast bij ruimtevaartbedrijf Airbus Defence and Space Netherlands in Leiden. Als er één bedrijf is dat uitblinkt in grenzeloos samenwerken, dan is Airbus het levendige voorbeeld. In deze nichemarkt ben je in het ene project partner, terwijl je in het volgende project leverancier bent of klant. Een conflict kun je je in zo’n geval niet veroorloven. Aan de hand van het inspirerende verhaal van Airbus konden wij aan onze gasten uiteenzetten waar het in de praktijk mis kan gaan en vooral wat je er aan kunt doen.

ondernemingen in de loop der jaren andere vormen en wordt tussentijds niet meer getoetst of bijvoorbeeld de statuten en/of de aandeelhoudersovereenkomst moeten worden aangepast. Het is dan niet helder wat er moet gebeuren onder de gewijzigde situatie. Zo kun je jezelf flink in de vingers snijden.

EEN ZAKELIJKE RELATIE LIJKT IN BEPAALDE OPZICHTEN OP EEN LIEFDESRELATIE

CONTRACTSBEPALINGEN WORDEN NIET IN ALLE RECHTSSTELSELS IN DEZELFDE ZIN UITGELEGD

Op de vraag wie er onlangs een slechte ervaring heeft gehad op het gebied van samenwerken kwam weinig respons uit de zaal. Logisch, we praten liever over onze successen. In onze praktijk zien we echter regelmatig dat de afspraken over het aangaan van de samenwerking wél op papier staan. Maar helaas staat er zelden iets op papier over de manier van handelen als de samenwerking geen succes (meer) is.

Waar het gaat om afspraken met klanten of leveranciers, kun je gemakkelijk terugvallen op de internationale Incoterms. Deze regels zijn uniform toepasbaar. Met ingang van 2020 worden overigens nieuwe Incoterms van kracht. Waar het een internationale joint venture betreft, is het raadzaam om extra goed geïnformeerd te zijn over de rechten en plichten die worden aangegaan. Dat geldt ook voor het uitzenden van personeel naar het buitenland en andersom.

Soms is er de angst dat er teveel wordt vastgelegd over de samenwerking. Dit kan ten koste gaan van het onderlinge vertrouwen. Onterecht, vinden wij. Waarom zou je in je privé-relatie wél alles goed regelen en mogelijke zakelijke issues op zijn beloop laten? Ook krijgen veel

Pietia Laarhoven

Kim Remerij

GRENZELOOS ONDERNEMEN? PURSUE YOUR GOAL AND LIMIT THE RISK. LET’S GO!

Kim Remerij (partner notariaat) en Pietia Laarhoven (partner advocatuur) van TeekensKarstens in Leiden staan internationale ondernemingen, startups en scale-ups bij met vraagstukken over internationaal zakendoen. TeekensKarstens advocaten notarissen Vondellaan 51 | 2332 AA Leiden | www.tk.nl

Ap Padberg van HET IT:

‘Uiteindelijk draait alles om continuïteit’ Verhalen waarin het ondernemerschap wordt opgehemeld, ga je van Ap Padberg niet horen. Hoewel hij in een ondernemerscultuur is opgegroeid, zegt hij vooral ondernemer te zijn ‘doordat het op zijn pad is gekomen’. Dat hij evengoed weet waar hij mee bezig is, blijkt wel uit zijn relaas over ‘Grenzeloos ondernemen’.

HET IT werd in 2002 opgericht door de voormalig compagnon van Ap Padberg. In 2004 kwam hij erbij. Als compagnons hadden ze het doel het Zoetermeerse bedrijf te laten groeien en op termijn zou Ap het overnemen. Dat gebeurde eind 2012. Inmiddels is HET IT een gevestigde naam met een omzet van meer dan

20 miljoen euro in 2019. HET IT werkt zeer intensief samen met zijn in-house servicepartner Hartman Service Center. De twee bedrijven tellen nu gezamenlijk 40 medewerkers. “Kijk waar ter wereld wij als ‘value added reseller’ onze diensten en producten leveren en je ziet direct dat ‘grenzeloos ondernemen’ zonder

GRENZELOOS ONDERNEMEN REPORTAGE

TEKST MARTINE VAN RIJN FOTO’S JOHN BRUSSEL

Value added reseller HET IT is een full service IT-dienstverlener die zich focust op de ondersteuning van ITafdelingen van grote zakelijke dienstverleners als ﬁnanciële instellingen, nutsvoorzieningen en overheden. Als ‘value added reseller’ heeft HET IT partnerships met alle A-merken en fabrikanten op het gebied van hardware en technologie. Hierdoor kan HET IT zijn relaties een breed, ‘custom made’ pakket aan diensten en producten leveren. Kijk voor meer informatie over HET IT op www.het-it.nl

twijfel letterlijk op HET IT van toepassing is. We leveren in het buitenland aan Nederlandse organisaties die wereldwijd vestigingen hebben, maar ook aan buitenlandse organisaties die wereldwijd opereren. Onze kracht is hierbij volgens mij dat wij de taal van internationale organisaties spreken. We kunnen overal ITapparatuur leveren met de voor het betreffende land geldende ‘specs’ en hebben het logistieke proces hieromtrent in de vingers. Ook met betrekking tot invoerrechten en belastingregels hebben we de benodigde kennis in huis”, vertelt Ap. Met gepaste trots noemt hij klanten als de NATO, grote onderdelen van de Verenigde Naties en diverse internationale trustkantoren. BUITEN JE COMFORTZONE

“In een minder letterlijke betekenis is de overname van de volledige activiteiten van het Datacenter Sales en Services van Centric per 1 januari 2019 een voorbeeld van ‘grenzeloos ondernemen’. Door deze overname is ons producten- en dienstenportfolio nog breder geworden en hebben we onze klanten dus nog meer te bieden. Ik denk dat je ‘grenzeloos onderneemt’ als je niet schroomt om af en toe buiten je comfortzone te treden, want zowel kansen als bedreigingen vragen om flexibiliteit”, vindt de Leidse directeur-eigenaar. “Onze diensten zijn klantgedreven. Als een klant aangeeft behoefte te hebben aan een bepaalde product/dienst-combinatie, gaan wij daarmee aan de slag. Daaruit ontstaan nieuwe beheerde diensten en managed services. Maar denk niet dat we ieder pad klakkeloos inslaan. Ook al zijn we relatief klein en daardoor wendbaar

en flexibel, we voldoen wel aan verschillende kwaliteitsnormen en gaan met de keurmerken voor ISO 27001, ISO 9001 en ISO 14001 het jaar 2020 in. Daar houden we natuurlijk ook bij bedrijfs- of activiteitenuitbreiding rekening mee.”

‘ONZE KRACHT IS VOLGENS MIJ DAT WIJ DE TAAL VAN INTERNATIONALE ORGANISATIES SPREKEN’

2019 was, mede door de overname van het Centric-onderdeel, een jaar van nieuwe ontwikkelingen. “Ik ben heel trots op de manier waarop het personeel met veranderingen omgaat. De medewerkers zijn echte ‘doeners’, we hebben hier een handenuit-de-mouwenmentaliteit. Ik ben ook trots op het extreem lage verloop binnen het personeelsbestand. Het is een teken dat men het hier naar z’n zin heeft, maar het is ook heel prettig voor onze klanten. We kunnen ze koppelen aan een vaste contactpersoon die goed op de hoogte is.” ONGOING PROCESS

Het gaat bij ondernemen volgens Ap eigenlijk altijd vooral over continuïteit. “Enerzijds is het voor onze klanten belangrijk dat zij door kunnen gaan met hun activiteiten en onze dienstverlening is precies daar op gericht. Anderzijds is het voor HET IT en de mensen die er werken net zo belangrijk dat de opdrachtenstroom op gang blijft. We zijn immers geen ééndagsvlieg. In het kader van continuïteit gaan we ook voor langetermijnrelaties met onze klanten en zijn we ons ervan bewust dat onze klant over 3 á 4 jaar nog steeds de consequenties voelt van wat wij nu voor ze doen. Het is allemaal een ‘ongoing process’, zonder grenzen dus.”

REPORTAGE GRENZELOOS ONDERNEMEN

TEKST BO VROLIJK FOTO JOHN BRUSSEL

Ondernemer op het podium! E.L. Cravatte B.V. kwam vorig jaar in handen van Floris van Tilburg en Dennis van Egmond. Samen met hun investeerders en Rabobank LeidenKatwijk groeide het Nederlandse merk voor kledingaccessoires naar 70 webshopwinkels.

Al jaren was Dennis van Egmond werkzaam bij E.L. Cravatte B.V., toen hij door de eigenaar werd gevraagd om mee te denken over het verkopen van de onderneming. Uiteindelijk hebben Dennis en zijn goede vriend Floris van Tilburg samen met andere investeerders de onderneming zelf overgenomen. Floris van Tilburg: “Vrijwel direct zijn we op zoek gegaan naar een geschikte bank. We hebben met verschillende banken contact gehad en Rabobank sprong er wat ons betreft meteen uit. We spreken dezelfde taal en hadden direct een heel prettig contact met Chantal van der Boog, accountmanager bij de Rabobank, en zijn snel tot een ‘closing’ gekomen. Op 13 november 2018 zijn Floris en ik bij de notaris eigenaar van E.L. Cravatte geworden.” STROPDASSEN & ACCESSOIRES

“E.L. Cravatte is een eigentijds en van origine Nederlands merk met kledingaccessoires voor de modebewuste man. Stropdassen, strikjes, manchetknopen en onder andere bretels hebben wij in het assortiment”, vertelt Floris. Hij vervolgt: “Koop je een E.L. Cravatte stropdas, dan ben je verzekerd van een hoogwaardige kwaliteitsstropdas tegen een betaalbare prijs. Die past bij de laatste trends. Wij hebben geen fysieke winkel, maar ons merk is via 70 webwinkels verkrijgbaar in 11 Europese landen.” In Nederland kun je de accessoires van E.L. Cravatte vinden bij o.a. stropdassenwinkel.nl, strikkenwinkel.nl, bretelswinkel.nl en manchetknopenwinkel.nl. DUURZAAM & WERELDWIJD

“Vanuit ons Nederlandse kantoor en distributiecentrum in Sassenheim leveren wij wereldwijd stropdassen, bretels, vlinderstrikjes, boxer shorts, manchetknopen en riemen. We verzenden razendsnel, efficiënt en met duurzame verpakkingen die doorgaans door de brievenbus passen. Wij werken niet met steeds wisselende collecties, maar vooral met tijdloze accessoires zonder maatvoering. Hierdoor zijn de retouren nihil en mocht er toch een retour zijn, gaat het artikel, na een kwaliteitsinspectie,

weer terug in de voorraad. Hierdoor voorkom je als webshop onnodige verspilling en bespaar je kosten.” Tot slot zegt Floris: “Het is mooi om te zien dat Rabobank de belofte echt waarmaakt om betrokken en dichtbij te zijn en een sparringpartner is voor onze groei. Dus niet alleen in de rol als (coöperatieve) bank met financiering, maar ook in het delen van kennis en netwerken. We volgen samen de MiniMaster Ondernemerschap van de bank over duurzaam ondernemen, marketing en groei. Rabobank doet veel meer dan je van een bank verwacht en helpt ons echt verder groeien. Persoonlijk en met ons bedrijf!” WWW.STROPDASSENWINKEL.NL

V.l.n.r. Dennis van Egmond en Floris van Tilburg van E.L. Cravatte B.V. en Erik Versnel van Rabobank Leiden-Katwijk

Strategisch advies met #DichterbijOndernemers Erik Versnel, directievoorzitter Rabobank Leiden-Katwijk: “De ondernemers die bij ons bankieren, zijn vaak verrast hoeveel we doen om hun bedrijf duurzaam te laten groeien. Het gaat niet alleen om die ﬁnanciering. Bij ondernemen gaat het erom wie je in je netwerk hebt. En hoe je op een slimme manier inspeelt op ontwikkelingen in de sector en de markt. Precies daarbij helpen wij ondernemers een stap verder. We verzamelen enorm veel data en interpreteren die voor jouw onderneming. Ook hebben we al talloze ondernemers met elkaar in contact gebracht. We zien vaak net even andere kansen dan een ondernemer zelf.” Heb je plannen voor de groei van jouw onderneming? Of begin je met ondernemen? Maak een afspraak met Rabobank Leiden-Katwijk. We brainstormen graag met je verder.

Rabobank Leiden-Katwijk | 071 - 700 6100 | www.rabobank.nl/leidenkatwijk

THUIS IN KWALITEIT Met grote trots kondigen wij u aan, dat we al jaren een Pode Design Shop in onze showrooms hebben. Misschien oud nieuws, maarâ&#x20AC;Ś de grote collectie designbanken, fauteuils en tafels is helemaal 2020! Constructiekwaliteit uit de Leolux-ateliers, karakteristiek ontwerp, ruime keuze uit het beste leer en eersteklas stoffen: ervaar het zelf bij Zirkzee. zirkzeewonen.nl | Lammenschansweg 138 | 2321 JX Leiden

Pode Design Shop

COLUMN

TEKST RAMSES BRAAKMAN FOTO’S JOHN BRUSSEL

Leidse regio heeft bestuurlijke eenheid nodig Zoals elke planoloog en regionaal econoom zal bevestigen, is Leidens metropoolfunctie sterk ontwikkeld in de afgelopen tijd. Deze ontwikkeling zal nog jaren en jaren doorgaan. Daar hebben we mee te dealen.

En “we”, dat is de hele regio. Niet alleen Leiden. Immers, het wereldwijde fenomeen van de verstedelijking is geen Leidse uitvinding of keuze. Globale trends zijn zaken, die niet ophouden bij de grens met Leiderdorp, Zoeterwoude of Oegstgeest. NAVELSTAREN IS GEEN OPLOSSING

Anders gezegd: bij een woon-werkgebied met een metropoolfunctie hoort een grondgebied dat bestuurlijk een eenheid is. Alleen dan kan er vanuit de regiofunctie gewerkt en gehandeld worden. Denk aan zaken als bereikbaarheid en mobiliteit, economische vitaliteit, woningbouw, bedrijventerreinen, recreatie en ecologie. Gaan we dat allemaal nog oplossen met navelstaren binnen gemeentegrenzen uit de vorige eeuw? SAMENVOEGEN WAT VERKNOOPT IS

De focus moet weg van de lokale (vermeende) eigen belangen en gevoeligheden. Ontkennen van de verknooptheid binnen deze regio is volkomen achterhaald. Hoog tijd dus, dat de Tweede Kamer een wet aanneemt, die allang aangenomen had moeten zijn. Katwijk, Oegstgeest, Leiderdorp, Zoeterwoude, Voorschoten en Leiden worden één administratieve gemeente. Dit bestuurlijke samengaan heeft onder meer deze voordelen:

• Kwaliteitsversterking van democratie en bestuur. De gemeente kan grote bestuurlijke opgaven (zoals de energietransitie) beter aan met meer (ervaren) mensen. Raadsleden krijgen betere ambtelijke ondersteuning. Correctie van huidige bestuurlijke zwakten, zoals risico op vriendjespolitiek en matige rolscheiding. Grote gemeenten sturen meer op hoofdlijnen, wat uitvoerders meer professionele ruimte geeft.

Ramses Braakman is eigenaar van Hart Voor De Zaak.

• Sterker staan tegenover de Provincie. • Versterking van de gemeentelijke bedrijfsvoering. Stimuleert managers en medewerkers tot verbetering van processen. Meer expertise permanent in huis, hierdoor gaat specialisatie en vervanging bij afwezigheid beter. • Gemeente kan talent beter werven en vasthouden, omdat de organisatie meer groeikansen biedt. STEUN DE BEWEGING

Dit gedachtegoed leeft bij veel mensen, die in de regio van betekenis zijn. We moeten - willen nu ook een beweging gaan vormen. Zodat de Leidse regio de gemeente krijgt die zij verdient. WIL JE OOK BIJDRAGEN?

Stuur mij een mailtje: ramses@hvdz.nl • Verbeterde dienstverlening aan bedrijven. Minder loketten en geharmoniseerde processen. Grote bedrijven krijgen een gelijkwaardiger gesprekspartner.

Meer weten? Mail naar ramses@hvdz.nl

Henriëtte van Baalen in gesprek met Edwin van Diemen

‘Duurzaamheid is waanzinnig belangrijk’ Het is een rustige maandagmiddag. Zon en regen wisselen elkaar af. In Koetshuis De Burcht is het behaaglijk. Henriëtte van Baalen en Edwin van Diemen genieten van een kop koﬃe. Het tweetal kent elkaar al heel wat jaartjes. Edwin van Diemen, eigenaar van Van Diemen Sloopwerken, is namelijk een cliënt van Henriëtte van Baalen, advocaat/partner bij De Clercq Advocaten en Notariaat.

HET GESPREK

TEKST MARTIN HOEKSTRA FOTO’S JOHN BRUSSEL

“Het is allemaal zoveel mogelijk circulair. Af en toe moet je cursussen volgen. Dat hoeft niet, maar dat wil je dan zelf. Recent heb ik nog een cursus van Circo gevolgd bij en met de gemeente Leiden. Dan ga je praten met mensen die restafval, bijvoorbeeld hout, kunnen verwerken naar een te gebruiken product.”

“Ik ken jullie als een goede werkgever”, opent Henriëtte het gesprek. “In ons vak krijg je de cliënten die bij je passen. Is dat bij jou ook zo?” “In het verleden kende ik iedereen wel. Je had vaste opdrachtgevers. Je ziet wel dat dat minder is geworden. Een hoop aannemers waar wij voor werkten, zijn bezweken of zijn gefuseerd.” Je struikelt wel over jouw containers in de stad. “Een wijs man zei tegen mij, dat als je op de Burcht staat je heel Leiden ziet. En die blauwe containers natuurlijk. Maar als je in Leiden staat, kun je de Burcht niet zien. We merken de laatste weken wel wat van de problematiek rond PFAS en stikstof. Werken blijven uit, handtekeningen worden niet gezet. Iedereen is momenteel wat terughoudend. Het stikstofbeleid is nog niet helemaal uitgesproken, daar moeten we nog even op wachten. Het is wel een dingetje, vind ik. De overheid moet daar wel wat mee doen.”

EDWIN VAN DIEMEN: ‘ALS JE DE PRODUCTEN VAN MOEDER NATUUR NOU DUURDER MAAKT, DAN GAAT MEN INNOVATIEVER OM MET RESTSTOFFEN.’

Hoe ga jij om met duurzaamheid binnen je bedrijf?

Duurzaamheid is een enorm thema. Ik vind het waanzinnig belangrijk. “Dat vind ik ook. Daar had ik het laatst met Oscar Middeldorp ook over. Als je de producten van Moeder Natuur nou duurder maakt, bijvoorbeeld door er wat belasting overheen te doen, dan gaat men innovatiever om met reststoﬀen.” BEWUSTWORDING

Ik denk dat dat inderdaad zo is. Het zou een mooie maatregel kunnen zijn. Ik heb zelf wel het gevoel dat de bewustwording groter wordt. Ik vind het leuk om te zien hoe mijn kinderen daar heel bewust mee bezig zijn. Ik ben dit jaar 55 geworden en had een high tea voor mijn verjaardag georganiseerd. Bij mij thuis in Hoogmade. Ik heb toen om circulaire cadeautjes gevraagd. Het is best grappig wat je dan krijgt. Ik kreeg van mijn schoonmoeder iets bijzonders, een borstelset, die ze ooit van haar man had gekregen toen ze heel jong was. Heel circulair, want ze gaf het door in plaats van dat ze iets nieuws kocht. Nieuwe spullen schijnen de grootste vervuilers te zijn. “Je hoeft dan geen boom te kappen.” Ik vind het belangrijk voor thuis, voor je eigen organisatie. Ik ben nu bezig met het MVObeleid op kantoor. Verantwoord ondernemen doen we al heel lang op kantoor, alleen we hebben het nooit op schrift gezet. We hebben ooit een aanmoedigingsprijs gekregen in het kader van diversiteit. Maar waarom wonnen we de prijs niet? Omdat we geen beleid op schrift hadden. Dat verbaasde me, het gaat er toch om dat je het doet. Een andere vraag, ben jij eigenlijk een Leidenaar?

Henriëtte van Baalen is op 12 september 1964 geboren in ’s Gravenzande. In die plaats groeide ze ook op. Henriëtte, vorig jaar nog uitgekozen tot Machtigste van Leiden, is advocaat, mediator en partner bij De Clercq Advocaten Notariaat. Samen met André Kemeling woont ze in Hoogmade en heeft ze twee dochters: Laura (24) en Pien (20). Daarnaast is Henriëtte schoonmoeder van Pim en Rachel en oma van Julie. Tot haar vele hobby’s behoren zumba, skiën, mountainbiken en zingen bij Popkoor Sing in Tune in Leiden.

“Van origine ben ik een Leidenaar. Ik ben geboren op de Hoge Woerd. Daarna getogen in Leiderdorp.” Dat geeft niks hoor. Dat is binnenkort ook Leiden, haha. Wat mij betreft mag het gewoon één grote gemeente worden. “Gemeente 071. Dan ga je naar deelgebieden toe. In Duitsland doen ze dat ook zo. Iedere

HET GESPREK

gemeente plukt vruchten uit de stad. Je hebt hier ook de universiteit zitten. Daar plukken ze ook de vruchten van. Eén grote gemeente 071, dat is goed genoeg.” Waar woon jij nu? “In Oud Ade.” Wonen we ook nog in dezelfde gemeente. Ik woon aan de Oude Kerkweg. Als je via de Wetering rijdt, kom je bij een molen waar allemaal auto’s staan. Er loopt een weggetje, dat loopt rond en komt aan de andere kant weer uit op het Noordeinde. “Je bedoelt richting de haven? Een vriend van mij heeft daar een woonboot liggen.” Twee woonboten verder heb je een huis haaks op de dijk staan en daar woon ik. “Als we eens gaan wandelen, kunnen we zeker wel een bakkie bij je komen doen?” Je kunt zeker een bakkie komen doen. Je bent van harte welkom, want er komt niet zomaar iemand bij ons langs. Want we zitten in zo’n uithoek. Op het Polderpad kunnen we elkaar ook tegenkomen, als ik mijn hond uitlaat.

Edwin van Diemen zag op 13 maart 1969 het levenslicht in Leiden. De directeur van Van Diemen Sloopwerken groeide op in Leiderdorp. Tegenwoordig woont hij samen met zijn vrouw Jacqueline in Oud Ade. Samen hebben ze vier kinderen: dochters Maddy (23) en Shakira (17) en zoons Ramon (21) en Beau (19). Als Edwin niet ergens aan het werk is, dan is hij wel te vinden bij zijn grootste passie rugby.

een klant die er mee stopte en toen hadden ze ineens 80 planten over. Toen kregen wij een belletje, hoe gaaf is dat. Of we in het kader van de duurzaamheid die planten wilden hebben, want anders moesten ze weggegooid worden. Dus planten genoeg nu. Hoe is het trouwens met DIOK en rugby? Je hebt een mooi seizoen achter de rug.

“Doe jij wat met mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt?” Dat is wel een beetje lastig met ons werk. Schoonmaak hebben we uitbesteed. Ik vind het belangrijk die partij te vragen of zij daar aandacht aan besteden. Stress is in ons werk soms wel een dingetje en die stress is ook wel een dingetje voor mensen met afstand tot de arbeidsmarkt. Wat ik in dat kader ook belangrijk vind, is de vitaliteit van de mensen. Wij hebben in onze prachtig verbouwde ontvangstruimte een koffieautomaat met echt goede koffie neer laten zetten, zodat we zelf ook naar beneden lopen om koffie te halen. Je beweegt én je ontmoet elkaar veel meer. We hebben daar ook wat zitjes gemaakt. Zo hebben we ook wat meer oog voor elkaar, we zien beter hoe het met de ander gaat en het gaat met onze vitaliteit beter. Lunchwandelen, samen lunchen, elkaar opzoeken, dat is belangrijk. Over vitaliteit gesproken, we hebben overal planten laten neerzetten. Groen is belangrijk. Een foto van groen schijnt al wat met je te doen. We hebben een bedrijf dat onze planten levert. Ze hadden

HENRIËTTE VAN BAALEN: ‘IK BEN IN JANUARI 30 JAAR ADVOCAAT EN HEB ER NOG GEEN DAG SPIJT VAN.’

DIOK

“Vorig jaar waren we landskampioen. Dit seizoen zijn we goed op dreef. Er zitten wel wat slordigheidjes in, maar ik denk dat dat ook wel goed komt. Is spanning voor de titel. Met de jeugd gaat het ook goed. En we groeien in de breedte, bij de senioren hebben we vier teams. Met de dames gaat het gelukkig ook weer beter. Eigenlijk loopt alles wel redelijk goed, alleen de velden. Twee velden en dan met dit weer, dat is kansloos. We hebben 600 leden. Op twee velden, dat gaat niet. Niettemin zijn we weer op kampioenskoers.” Wij met Zorg en Zekerheid Leiden Basketball ook hoor. “Wat mij altijd verbaast bij basketbal, waarom

HET GESPREK

hebben ze nou geen spelers uit de jeugd die doorstromen naar Zorg en Zekerheid Leiden? Er gaan er maar heel weinig door.”

“Eigenlijk ben je er niet mee bezig, maar je bent er toch wel mee bezig. Het leggen van verbindingen is super leuk.”

Ik weet niet precies waar dat mee te maken heeft. Ik ben bestuurslid juridische zaken, van basketbal zelf heb ik minder verstand. Daarom vind ik het waarschijnlijk ook zo leuk.

In Leiden kun je dat makkelijk doen. Leiden is niet zo groot, je kent elkaar al snel en je komt elkaar ook altijd weer tegen. Iets anders, inherent aan de maatschap is dat je tijdig denkt aan opvolging. Ben jij daar met je kinderen al mee bezig?

“Maar je moet spelen, wil je beter worden.” Troy Koehler heeft vorig jaar wel wat gespeeld. Evenals Marijn Ververs. Je moet er als speler eigenlijk wel iets naast hebben. De basketbalcarrière houdt op een gegeven moment op en je verdient niet zoveel dat je er daarna mee kan volstaan.

“Ik ben wel met mijn zoon in gesprek om te kijken of hij het wil voortzetten. Maar hij is daar nog niet zo mee bezig. Mijn jongste dochter Shakira heeft daarentegen van nature de managementcapaciteiten. Zij is al bezig met circulariteit. We hebben achter in ons pand een halletje waar we tweedehands spulletjes gaan verkopen, zoals deuren en kozijnen. Geen kringloopwinkel, maar een circulaire winkel voor bouwmaterialen; de Groene Loods.”

“Die gasten vallen allemaal in een gat.” Wij proberen wel vanuit ZZ om hen te begeleiden; om die maatschappelijke carrière ernaast op te pakken. Dat geldt eigenlijk alleen voor de Nederlandse jongens, want de buitenlandse spelers zijn hier meestal maar één jaar, twee misschien. Wij vinden jeugd heel belangrijk. Ik vind Marijn Ververs een mooi voorbeeld. Die heeft in de laatste wedstrijden veel minuten gemaakt. Maar ik kijk naar basketbal met een roze bril hoor. Ik juich heel hard. De laatste tijd vind ik het heel leuk, wanneer het zingen op de blauwe stoeltjes begint in plaats van op de houten bankjes. Dan hebben wij veel plezier. Je doet allemaal enorm je best en handelt naar eer en geweten, alleen zal niet iedereen het altijd met je eens zijn. Sport blijft emotie. “Uiteindelijk wil dat wel eens overslaan in agressie.” Dan kom ik in beeld als mediator; als er gesprekken zijn of als er een stevige brief geschreven moet worden. Aan de andere kant beleef je ook ongelooflijk veel plezier aan die sport. “Het is zo leuk om als bestuurslid met mensen om te gaan en dingen voor elkaar krijgen.” VERBINDEN

Ik vind het gaaf om te verbinden. Ik ben toezichthouder bij Naturalis. Neem nou de T-rex. Ik heb Marcel Verburg, onze voorzitter, in contact gebracht met Edwin van Huis, de directeur van Naturalis. Dat zijn leuke dingen.

EDWIN VAN DIEMEN: ‘HET STIKSTOFBELEID IS NOG NIET HELEMAAL UITGESPROKEN, DAAR MOETEN WE NOG EVEN OP WACHTEN.’

Wat gaaf dat je het zowel voor je zoon als je dochter doet! Ik heb een agrarische achtergrond. Mijn vader had een tuinbouwbedrijf. Die had alles geregeld zodat mijn broer hem zou opvolgen. Hij had ook geregeld dat als mijn jongste broertje wat in de tuinbouw wilde doen, hij daar de mogelijkheid voor had. Maar hij had ook drie dochters en daar had hij niks voor geregeld. Dat doe jij beter. DOELEN BIJSTELLEN

“Ik wil mijn zoon er niet mee belasten. Hij kan ook voor zichzelf gaan beginnen. Hij heeft inmiddels wel al een bv op zijn naam staan. De oudste niet, die is ICT’er. Ik heb er geen verstand van, maar hij maakt zo een webdesign en klaar is Ramon. Of ik een doel heb? Ik heb altijd gezegd dat ik wil stoppen als ik 50 word. Ik wil het beter doen dan mijn vader. Mijn vader was 68 toen hij overleed. Die was 50 toen hij stopte. Dan had ik eigenlijk moeten stoppen toen ik vorig jaar 49 werd. Maar ja, mijn zoon kwam om de hoek kijken en moest ik mijn doelen bijstellen. Zo gaat dat bij ondernemen.” Mijn vader leeft nog. Hij is 89. Mijn moeder is helaas overleden. Ik denk al wel na over wat zaken, bijvoorbeeld dat ik op een gegeven moment uit die maatschap ga, en dat ik tegelijk graag bij het kantoor betrokken blijf als adviseur, advocaat of mediator. Mensen opleiden vind ik onwijs leuk. Ik ben echt een De Clercqer. Onlangs hadden we de opening van het

verbouwde kantoor en toen was mijn patroon Paul de Clercq, onze naamgever, er ook. Hij is 91. Hij sprak ons toe. Wij hebben tegenover hem gewoond in de Cobetstraat in Leiden. Toen onze kinderen kwamen, heeft hij zichzelf als oom Paul voorgesteld. Ik werk bij De Clercq vanaf 1989. Dat is inmiddels 30 jaar. Ik ben in januari 30 jaar advocaat en heb er nog geen dag spijt van. “Ik zit vanaf mijn vijftiende in het bedrijf. Ik ben in mijn examenjaar van school gegaan en heb mijn school niet afgemaakt. Ik kreeg woorden met de leraar. Toen moest ik een paar uurtjes nakomen. Dat gaan we niet doen, dacht ik, dus toen ben ik gaan werken. Sindsdien werk ik eigenlijk. Op mijn 30ste had ik het bedrijf op mijn naam staan. Mijn vader stopte op z’n 50ste, dus dat is 20 jaar geleden. Ik ben van de derde generatie.” Het is niet gebruikelijk dat kinderen je opvolgen in de advocatuur. Pien, mijn jongste, is rechten gaan studeren. Het is een mooi vak en ik begrijp van haar dat ik dat thuis ook uitdraag. En dus dacht zij, dat lijkt mij ook wel wat. Ze zit nu in het tweede jaar hier in Leiden. Ik vond het stiekem wel heel leuk dat ze die kant opging.

HENRIËTTE VAN BAALEN: ‘IK BEN ECHT EEN DE CLERCQER.’

“Als je zelf die keuze maakt, is dat mooi. Op een gegeven moment zitten kinderen echt te draaien van wat moet ik nou gaan doen. Mijn zoon Beau wilde sportinstructeur worden. Hij heeft veel passie voor rugby. Maar wat ga je daarmee verdienen, vroeg ik hem. Maar je moet zelf de keuze maken. Ik ben op mijn 15e gaan werken. Ik heb tot mijn 22ste meegewerkt op de werkvloer met de jongens. Toen ging ik wat meer het kantoorgebeuren in, maar mijn hart ligt op de werkvloer. Het managen trekt me nu eenmaal wat minder. Hoe oud is jouw oudste?” Laura is nu 24. Zij heeft vorig jaar een dochtertje gekregen. Ik ben dus oma, haha. Vanaf januari heb ik één dag in de twee weken mijn Julie dag. Mijn omadag. Dan ga ik wat doen met mijn kleinkind. Koekjes bakken, fietsen, naar de kinderboerderij, en naar Naturalis natuurlijk. Toen Laura vier jaar was, zijn we eens naar Naturalis geweest. Een tijdje later liep ze met een vriendinnetje door Polderpark Cronesteyn. Daar lag een dode vogel. Dat meisje zei dat de vogel naar de dierenhemel gaat. Nee, zei mijn dochter. Die gaat naar Naturalis.

REPORTAGE

TEKST JORIS NUIVER FOTO’S JOHN BRUSSEL

Keyn wint ﬁnale starterswedstrijd LEF 2019

Dag wachtwoorden, hallo Keyn

Inloggen zonder wachtwoord, dat wil toch iedereen? Want wachtwoorden zijn gedoe; het worden er steeds meer en ze worden steeds ingewikkelder. Met dat idee startten Bas Doorn en Wouter Segijn eind 2017 met de ontwikkeling van Keyn, een app die gebruik maakt van een nieuwe autorisatietechniek. Het leverde hen eerder al een handvol ondernemersprijzen én de steun van de EU op. De winst van starterswedstrijd LEF wordt nu aan het palmares toegevoegd. En dat allemaal met een oersimpele belofte: nooit meer een wachtwoord onthouden.

Zoals vaak met sterke startups, is het idee van Keyn even simpel als relevant: zij ontwikkelden een innovatieve oplossing om makkelijker en veiliger in te loggen op websites. Of, zoals zij zelf zeggen: dankzij Keyn hoef je nooit meer een wachtwoord te onthouden. Inloggen, zowel op je computer als op je telefoon, doen we voortaan met een vingerafdruk of met gezichtsherkenning. STEEDS MEER WACHTWOORDEN

Iedereen die weleens gebruikt maakt van internet - en dat is volgens het CBS 94% van de Nederlanders - worstelt met het probleem: wachtwoord vergeten. En dat is niet zo vreemd, want gemiddeld hebben we 25 actieve accounts. Denk aan nieuwssites, winkels en blogs. Daarnaast bezoeken we een veelvoud van dat aantal onregelmatig - je bent op zoek naar een speciale lamp, een Sinterklaasgedicht of het

weer op Texel. Vanuit veiligheidsoverwegingen hebben we dus steeds meer wachtwoorden nodig. En die moeten ook steeds ingewikkelder zijn én met grotere regelmaat worden vervangen. Een praktisch maar evident probleem dus.

REPORTAGE

WEB AUTHENTICATION

Het wachtwoordprobleem werd al enige jaren geleden voorzien door een vooraanstaande groep van beveiligingsprofessionals en wetenschappers, verbonden aan diverse online organisaties en universiteiten over de hele wereld. Samen werken zij aan een nieuwe manier om bezoekers van een website te authentiseren. Deze nieuwe methode, WebAuthentication of kortweg WebAuthn, vervangt wachtwoorden voor een authenticatie per mobiele telefoon. Oftewel: de verificatie wordt niet meer gedaan met letters en cijfers, maar door middel van gezichtsherkenning of een vingerafdruk. Deze methoden gebruiken we al om onze telefoon te ontgrendelen of bijvoorbeeld om te pinnen. Keyn is de eerste ter wereld die de methode van WebAuthn geschikt maakt om in te loggen op websites. Inloggen wordt daarmee dezelfde eenvoudige handeling als het ontgrendelen van je telefoon. NATUURLIJK EVENWICHT

Vreemd is het niet dat de mannen van Keyn de moderne techniek ontsluiten voor nieuwe doeleinden. Bas Doorn was na zijn studie Criminologie als cybercrime-specialist verbonden aan het OM en volgde de technologische ontwikkelingen op de voet. Tijdens zijn vervolgstudie Information Security aan Royal Holloway University in London ontwikkelde hij een idee om ‘mensen zonder wachtwoord te laten inloggen’. Dat idee deelde hij met Wouter, die Technische Bestuurskunde studeerde aan de TU Delft en zich specialiseerde in nieuwe technologische vooruitgang. Bas is verantwoordelijk voor de ontwikkeling van de applicatie, Wouter is verantwoordelijk voor de business. Dat blijkt een natuurlijk evenwicht, want na de winst van Student Startup Competition Gulliver in 2018, werd Keyn dit voorjaar geselecteerd voor EU’s Horizon 2020 Research and Innovation Programme, inclusief bijbehorende beurs. Ook tijdens de finale van ondernemerswedstrijd LEF, in de Leidse Gebroeders de Nobel, waren publiek én jury het erover eens dat voor Keyn een mooie toekomst is weggelegd. Doorn en Segijn ontvingen zowel de publieksprijs als de prijs van de vakjury. KEYN FOR TEAMS

Keyn is niet alleen geschikt voor particulieren, maar ook voor veel bedrijven. Het unieke systeem van Keyn maakt het mogelijk om makkelijk en veilig inloggegevens onderling te

Drie redenen om Keyn te gebruiken: 1. HET IS MAKKELIJKER In tegenstelling tot de meeste wachtwoordmanagers, hoef je geen enkel wachtwoord meer te onthouden. Dit maakt Keyn niet alleen eenvoudiger te gebruiken, maar ook veiliger. 2. HET IS VEILIGER Elk bericht tussen de app en de browser is end-to-end versleuteld, en ook alle data wordt versleuteld opgeslagen. Ook is alles getest door een beveiligingsbedrijf. 3. HET IS BETAALBAARDER Keyn is simpel, net als de tarieven. Je kunt Keyn voor al je accounts gebruiken voor € 10 per jaar. Je kunt altijd Keyn eerst gratis proberen voor acht accounts.

delen. Zo behoren grote excellijsten en post-its met gedeelde wachtwoorden tot het verleden. Daarnaast is het voor bedrijven een stuk eenvoudiger wachtwoorden te wijzigen wanneer een medewerker uit dienst gaat, iets dat vaak wordt vergeten, maar serieuze gevolgen kan hebben. Keyn is nu gratis te downloaden in de App Store. De Android app is in een publieke testfase en is snel te downloaden in de Google PlayStore. MEER INFORMATIE OVER KEYN IS TE VINDEN OP DE WEBSITE HTTPS://KEYN.APP

Kennis of kennis gemaakt? In 2019 hebben we getracht jullie wat vaker te voorzien van kennis. Maar ook van kennissen... Immers we hebben een aantal mooi bezochte events georganiseerd, waar daadwerkelijk inhoud werd gegeven aan kennisoverdracht. Als het ware samen kennis delen. En dat is ook meteen het raakvlak met de kennissen. We hebben samen namelijk ook kunnen genieten van de netwerkborrels en events waarbij de onderlinge band werd vergroot. En dus kijken we tevreden terug op een mooi jaar. Hoewel.... We hebben helaas een van onze meest gewaardeerde events in het water zien vallen. Letterlijk deze keer. Want zowel de eerste als de tweede geplande datum van onze sloepentocht leek het op voorhand al met bakken uit de hemel te gaan komen. En dus werden beide data gecanceld (en vervangen door een gezellige netwerkborrel). Voor 2020 dus een herkansing! We gaan gewoon weer varen. We plannen gewoon weer twee data, zodat het door kan gaan.

Maar uiteraard organiseren wij weer diverse andere evenementen voor jullie. Uiteraard een ALV, maar ook een proeverij, netwerkborrel, kennisevent en kerstfeest staan weer op de rol! Zet de data gauw in je agenda. Dan zien we elkaar daar! Tot slot wil ik iedereen bedanken voor de komst en de betrokkenheid bij onze evenementen en bijeenkomsten. Maar in het bijzonder al mijn commissieleden voor hun tomeloze inzet, tijd, gezelligheid en ideeĂŤn! En de plannen voor 2020 beloven net zo veel goeds. Geniet van de feestdagen! Dat gaan wij ook doen, Jaap van Pampus Voorzitter commissie Evenementen

Van hand tot handel Ondernemers die lid zijn van BV Leiden, kunnen op www.vanhandtothandel.nl een aanbieding plaatsen. Nieuwe leden ĂŠn aanbrengende leden krijgen vouchers (t.w.v. 100,-) en kunnen via deze website zien waar ze die kunnen besteden. De eerste vouchers zijn reeds ingewisseld en leden zijn enthousiast.

Keer komen kennismaken? Ben je nieuwsgierig geworden naar BVL en wil je een keer komen kennismaken? Stuur dan een mailtje naar Irene: i.slats@bvleiden.nl of bel met 071-5127885 Volg BVL op Social Media

08-01-2020

Nieuwjaarsreceptie OL

13-02-2020 BVL borrel

02-03-2020

BVL Proeverij & ALV

16-03-2020 BVL Spijkert je bij

20-04-2020

BVL Kijkje in de keuken

14-05-2020 BVL Pubquiz

26-05-2020 BVL Spijkert je bij

24-06-2020

BVL La Gro Geelkerken Sloepentocht

BVL spijkert je bij met LinkedIn for Business bij de Rabobank LeidenKatwijk op de Schipholweg 9 te Leiden. Een Workshop gegeven door Franck Fielemon van de Omzetcoach.nl waar de LinkedIn for Business strategie werd behandeld, de te gebruiken technieken werden besproken en er nuttige en praktische voorbeelden aan bod kwamen. En nu was het eens een keer de bedoeling om continu op je mobiel te zitten ;-)

Fotograﬁe: John Brussel Fotograﬁe

09-07-2020

BVL Business BBQ

09-09-2020

BVL Borrel | back-up datum sloepentocht

13-10-2020

BVL Running dinner

02-11-2020 BVL Spijkert je bij

18-11-2020 BVL Meet & Greet

28-11-2020 BVL Gala

16-12-2020 BVL Kerstevent

Kijkje in de keuken van....JAN© accountants en Cassonade Projectinrichting. Een inspirerende bijeenkomst op 18 november. Hoe leuk is het om een kijkje in de keuken te mogen nemen, meegenomen worden in hoe het eindresultaat tot stand is gekomen en hoe JAN© haar werknemers hier een rol in heeft gegeven. Hoe de samenwerking met Cassonade Projectinrichting verliep. Het eindresultaat is prachtig en daar werd tijdens een heerlijk walking diner, verzorgd door restaurant LIMES, uitvoerig over gepraat.

Fotograﬁe: Marta Klement

Te huur / Te k p

Twee centraal gelegen distributiecentra te Alphen aan den Rijn Beide objecten zijn per direct beschikbaar en hebben gecombineerd een totaal oppervlakte van ca. 14.500 m². Het bedrijventerrein ligt direct aan de N11, welke aansluit op de rijkswegen A4 (Amsterdam – Rotterdam – Antwerpen, België) en A12 (Den Haag – Utrecht – Arnhem). Technische specificaties

Flemingweg 1-5

Flemingweg 3B

ca. 12.000 m²

ca. 2.500 m²

ca. 2.500 kg/m² ca. 7,6 meter

ca. 2.500 kg/m² ca. 6,5 meter

Loading docks

19 stuks

4 stuks

Overheaddeur(en)

4 deuren

1 deur

Metrage Max. vloerbelasting Max. vrije hoogte

Gelet op de ligging van beide objecten is, zowel gezamenlijke als deelverhuur bespreekbaar.

Voor meer informatie: jll.nl | 010-4110440

REPORTAGE

TEKST MARTIN HOEKSTRA FOTO JOHN BRUSSEL

2wheels gaat verder dan Full Operational Lease

DE OPMARS VAN DE LEASEFIETS Om ﬁetsen van en naar het werk te stimuleren, heeft de overheid de regels voor een ﬁets van de zaak vereenvoudigd. Net als bij de auto krijg je vanaf 1 januari 2020 te maken met een bijtelling. Deze is door de Belastingdienst vastgesteld op 7 procent. “Door die nieuwe regeling is het administratief makkelijker geworden voor zowel de medewerker als de werkgever”, zegt Stefan Wiegel, eigenaar van 2wheels. Het is niet voor elk bedrijf weggelegd om een aantal fietsen aan te schaffen. Het leasen van een (elektrische) fiets maakt het makkelijker om deze stap te zetten. Het leasepakket wordt in verschillende vormen aangeboden. Full Operational Lease bevat de verzekering, afschrijving, pechservice en onderhoud. Je wordt volledig ontzorgd. 2wheels gaat nog een stapje verder. De tweewielerspecialist breidt dat pakket uit met een haal- en brengservice en vervangend vervoer. “Dat scheelt de klant enorm veel tijd.” Dat het leasen van een fiets niet voor iedereen een uitkomst is, is bekend. Wie met een leasefiets gaat rijden, raakt zijn kilometervergoeding (deels) kwijt. Per

Stefan Wiegel

Tweewieler Opstapdagen keren terug 2wheels heeft afgelopen jaar een pilot gedraaid met Tweewieler Opstapdagen bij bedrijven. Daar werd positief op gereageerd. Voor Stefan reden om in het nieuwe jaar door te pakken. Diverse leveranciers van merken willen hieraan bijdragen. Verboon Versservice uit Leiden gaat de lunch voor de medewerkers van het bedrijf verzorgen. “We gaan het nuttige met het aangename verenigen. We kunnen dit doen in de pauzes, zodat het minimale hinder voor het werk oplevert.” Tijdens zo’n evenement kunnen mensen e-bikes en (e-)scooters testen. Tevens geeft Stefan antwoord op prangende vragen, waarbij ook het leasen van een ﬁets ter sprake kan komen.

medewerker moet er dus bekeken worden of de regeling wel of niet gunstig uitvalt. “Wij kunnen dit maatwerk leveren”, vertelt Stefan. “We gaan het aanbieden als een kant-en-klaar fietsleasepakket. Ook voor de e-bike en de (elektrische) bakfiets. Zo’n bakfiets is voor gezinnen de vervanger van de auto.” Afgelopen jaar heeft 2wheels een enorme groei doorgemaakt als het gaat om de verkoop van cargobikes. “Het gemak en comfort van de nieuwste elektrische bakfietsen gaat bijna richting dat van de auto.” Wat je ook wilt weten over dit leasepakket of over fietsen en scooters in het algemeen, bij 2wheels ben je aan het juiste adres. Zij hebben alle kennis in huis en Stefan is al twintig jaar actief in deze branche. “Ik weet wat er ontwikkeld wordt en wat erbij komt kijken na de verkoop van een fiets.” 2wheels | Rijnsburgerweg 120 | 2231 AG Rijnsburg 071 - 565 22 33 | info@2wheels.nl | www.2wheels.nl/zakelijk

REPORTAGE

TEKST MARTIN HOEKSTRA FOTO JOHN BRUSSEL

Ondernemend Leiden voert gesprekken met nieuwe participanten

‘Alleen door samenwerking kom je verder’ Ondernemend Leiden, een samenwerkingsverband van de ondernemersplatforms Leiden Bio Science Park, Centrummanagement Leiden, Bedrijvig Leiden, BV Leiden en Ondernemersfonds Leiden, is actief bezig om een nog breder draagvlak te creëren. Business Platform SchipholwegSchuttersveld wil participeren. Daarnaast wordt gepoogd om een aantal goed functionerende winkelcentra te interesseren om zich bij Ondernemend Leiden aan te sluiten. Het gaat dan om Kopermolen, Diamantplein, Luifelbaan, Kooiplein, Stevenshof en Wagnerplein. “Met een breder draagvlak kunnen we nog krachtiger naar de gemeente en provincie reageren”, stelt Nico Tates, onafhankelijk voorzitter van Ondernemend Leiden. “Vanuit het Ondernemersfonds Leiden hebben wij altijd gestimuleerd om een zo groot mogelijke achterban te vertegenwoordigen”, vult Wim van Zwet, binnen Ondernemend Leiden de opvolger van John Kroes, aan. “Juist dan raak je in een zo vroeg mogelijk stadium betrokken bij de discussies.” Aan de achterkant is Ondernemend Leiden

volop bezig om partijen te organiseren, maar in het nieuwe jaar wil Ondernemend Leiden zich ook veel meer zichtbaar maken. “De Nieuwjaarsreceptie is een moment waar we duidelijker gaan maken waar we ons allemaal voor inzetten”, kondigt Erwin Roodhart, Manager Stadsbreed bij Ondernemend Leiden, aan. Ook wordt de website aangepakt. “We

REPORTAGE

Samenstelling bestuur Ondernemend Leiden Ondernemend Leiden heeft tot doel het ondernemerschap te stimuleren en de stadsbrede belangen van ondernemers te waarborgen. Het bestuur van Ondernemend Leiden vertegenwoordigt 10.000 Leidse ondernemers met 70.000 werknemers. Naast onafhankelijk voorzitter Nico Tates telt het bestuur verder nog vijf andere mensen: Willem-Jan Zirkzee, Shireen van Cassel, Claudia de Zeeuw, Loes van Groningen en Wim van Zwet.

hebben een bureau opdracht gegeven tot ontwikkeling van de website”, vertelt Shireen van Cassel (BV Leiden). “Met de nieuwe website willen we meer informatie gaan verstrekken. We hopen in januari live te kunnen gaan.” Gesprekken voor een talkshow begin volgend jaar zijn ook gaande. “De bedoeling is dat ondernemers, overheid, experts en vertegenwoordigers van brancheverenigingen met elkaar in gesprek gaan over de thema’s die wij behandelen”, legt Roodhart uit. Begin 2020 volgt hier meer informatie over.

KANSEN VOOR MOBILITEIT

BEDRIJVENTERREINENSTRATEGIE

Dat de lobby van Ondernemend Leiden succesvol kan zijn, is inmiddels al gebleken. Willem-Jan Zirkzee (Bedrijvig Leiden) heeft zich samen met Nico Tates ingezet om de Leidse lokale belangen te borgen als het gaat om de bedrijventerreinenstrategie. Hierin worden afspraken gemaakt voor de transformatie en herontwikkeling van bestaande terreinen en om ruimte te creëren voor nieuwe terreinen. Er ligt nu een concept op tafel, maar in de ogen van Zirkzee is er nog veel werk te verzetten. “De plannen voor de ruimte die nodig is om de transformatie op te vangen, zijn nog zeer zacht. Als de plannen om ruimte vrij te maken niet doorgaan, dan redden we het niet. De zachte plannen moeten omgezet worden naar harde plannen! Er ligt nog een behoorlijk zware opgave voor de politiek. Wij hebben afgesproken dat we met elkaar aan tafel blijven.” Als Ondernemend Leiden met een partij in gesprek gaat, dan draait het altijd om het belang van de ondernemers. “Je kunt niet stilstaan”, zegt Roodhart. “Ondernemers hebben de ruimte nodig om zich te ontwikkelen. Wil je iets gaan veranderen, dan moet iemand kunnen verhuizen. Als dat pijn gaat doen, moet die pijn verzacht worden door aantrekkelijke verhuisregelingen of compensatie. Dat is de volgordelijkheid. Je moet eerst iets anders realiseren voordat je iets gaat verbieden of opheffen.”

‘DINGEN VERANDEREN IS PRIMA, MAAR ER MOETEN WEL ALTERNATIEVEN ZIJN’

Op het gebied van mobiliteit ziet Ondernemend Leiden enorme uitdagingen, maar ook kansen. Als het gaat om de mobiliteitsvisie, parkeervisie, concessie, zero emissie stadsdistributie, parkeren van fietsen en een autoluwe binnenstad, Ondernemend Leiden zit aan tafel om mee te praten. “Deze thema’s worden allemaal los van elkaar behandeld”, weet Roodhart. Ondernemend Leiden roept op tot integraliteit. “Het komt nu allemaal samen. Het zou super zijn als we daar allemaal ons voordeel mee doen; als overheid en als ondernemer zijnde.” Hier speelt ook weer de volgordelijkheid. Dingen veranderen is prima, maar er moeten wel alternatieven zijn. De parkeervisie gaat uit van hogere parkeertarieven, uitbreiding van de zones voor betaald parkeren en ondergrondse parkeergarages openstellen voor bewoners. “Dat is niet goed”, zegt Roodhart. “Daar wordt de stad niet beter bereikbaar van. De doelstellingen van de gemeente om meer woningen te bouwen én de stad bereikbaar en leefbaar te houden door beperkende maatregelen, zien wij niet zitten. Dat hebben we kenbaar gemaakt en dat heeft geleid tot een pauzeknop voor de parkeervisie.” SCHOON, HEEL EN VEILIG

Claudia de Zeeuw (Centrummanagement Leiden) noemt schoon, heel en veilig. Een mooi onderwerp waarin ook ondernemers actief participeren. “Het is een samenwerking met de gemeente om de binnenstad op detailniveau aan te pakken en de handhaving te verbeteren.” De binnenstad kent het Keurmerk Veilig Ondernemen. Bewoners, ondernemers, brandweer en politie schouwen de stad. De uitkomsten worden gerapporteerd aan de gemeente. Dit geldt ook voor de bedrijventerreinen om de stad heen. “Wij krijgen nu niet meer afzonderlijk voor elk gebied die vragen”, vertelt Roodhart. “Als collectief kun je veel sneller schakelen en zit je met de juiste mensen aan tafel. Dat is de winst voor alle gebieden.”

INTERVIEW

TEKST MARTIN HOEKSTRA FOTO JOHN BRUSSEL

‘Leiden is mijn thuis’ Ashley North is 28 jaar geleden geboren in Zuid-Afrika, maar woont al sinds zijn vierde levensjaar in de Leidse regio. Leiden is mijn thuis, zegt de inwoner van De Kooi. In 2014 kwam hij voor GroenLinks in de gemeenteraad van Leiden. Sinds 17 oktober van dit jaar is Ashley North wethouder met in zijn portefeuille Mobiliteit, Duurzaamheid en Beheer Openbare Ruimte. Leiden INTO business had een vraaggesprek met de nieuwste wethouder van Leiden.

Wethouder Ashley North zet in op een leefbaar, duurzaam en bereikbaar Leiden SINDS KORT BEN JE WETHOUDER IN LEIDEN. HOE IS DAT?

“Dat is heel bijzonder. Het is mooi om in de stad met zoveel verschillende mensen te mogen spreken en al die verschillende belangen bij elkaar te brengen. En ook echt de afspraken die we in het coalitieakkoord gemaakt hebben, uit te voeren; samen met de stad.” JE KOMT UIT LEIDEN, WAT VIND JE VAN DE STAD LEIDEN?

“Van kleins af aan woon ik in de Leidse regio. Ik heb hier gewerkt, op school gezeten en ik heb

hier geschiedenis gestudeerd aan de universiteit. Leiden is echt mijn stad. Het is ook de enige stad waar ik me kan voorstellen dat ik actief ben. Ik woon zelf in De Kooi en daar voel ik me thuis.” NU JE VERKEERSWETHOUDER BENT, ZIT JE DAN MET ANDERE OGEN OP DE FIETS NAAR HET WERK?

“Jazeker. Je gaat veel meer opletten hoe we de stad met elkaar ingericht hebben, waar het beter zou kunnen en hoe we ervoor kunnen zorgen dat de stad beter bereikbaar wordt. Dat ga je veel

INTERVIEW

meer registreren nu je er zelf verantwoordelijk voor bent. Dat is leuk om te merken en ook wel goed, want dan kun je er wat mee doen.” KUN JE JE FIETS OVERAL GOED KWIJT IN DE STAD?

“Ik kan mijn fiets op sommige plekken goed kwijt en op andere plekken niet; daar maken we werk van. Bij het station bijvoorbeeld willen we echt nog flink wat fietsparkeerplaatsen toevoegen, zodat je makkelijker gebruik kunt maken van het openbaar vervoer naar een bestemming buiten Leiden. En andersom natuurlijk.” WELKE AMBITIES WIL JE NOG IN DEZE COLLEGEPERIODE WAARMAKEN OP HET GEBIED VAN MOBILITEIT?

“Wat ik heel belangrijk vind, is dat we Leiden goed bereikbaar houden. We zijn een stad met bijna 125.000 inwoners. Als er nog woningen bij komen, het aantal banen blijft groeien en de bezoekersstroom blijft toenemen, kunnen die mensen onmogelijk allemaal met de auto blijven komen. Alleen met meer fietsen OV-gebruik houden we onze stad leefbaar en bereikbaar en de luchtkwaliteit op het gewenste niveau. Vervoersvormen die zuinig omgaan met ruimte en goed zijn voor de leefbaarheid en het milieu in de stad, krijgen een hoofdrol. De auto blijft aanwezig maar minder prominent. De overgang naar schoon vervoer is voor mij een heel belangrijk thema. Dan zorgen we niet alleen voor een goede bereikbaarheid, maar we maken de stad ook duurzamer en halen onze klimaatdoelen.”

veel aantrekkelijker stukje stad en dat is natuurlijk ook voor alle ondernemers van Leiden iets moois om naar uit te kijken.” HOE ZORGEN WE ERVOOR DAT ER MINDER AUTO’S IN HET CENTRUM KOMEN?

“Auto’s die niet in de stad hoeven te zijn, willen we via die ringstructuur om de stad heen leiden. Daarnaast willen auto’s opvangen in parkeergarages. De Lammermarktgarage met 525 parkeerplekken is natuurlijk in 2017 opgeleverd. Op zeer korte termijn gaan we ook de Garenmarktgarage met nog eens 425 parkeerplekken opleveren. We willen graag dat automobilisten daar hun auto parkeren en dan lopend of met de fiets de stad ingaan. Op die manier ontlasten we het centrum van autogebruikers. De Morspoortgarage houden we open totdat we een stap verder zijn met het stationsgebied. Dat betekent heel concreet dat we tot 2023 de Morspoortgarage nog houden en we dus een extra parkeergarage hebben om automobilisten aan de rand van het centrum een plek te bieden. Dat zorgt ervoor dat we de binnenstad, en dat is een groot streven van mij voor de komende jaren, meer autoluw gaan maken. Dit is een enorme kwaliteitsimpuls voor het centrum, die ik graag waar wil maken. Ik vind het heel belangrijk om de ondernemers goed te betrekken bij alle inspanningen die we doen voor zo’n autoluwe binnenstad. Zo zijn we nu druk bezig met duurzame stadslogistiek. We hebben met elkaar uitgesproken dat we in 2025 geen CO2-uitstoot meer hebben van alle busjes en vrachtwagens die winkels bevoorraden. We hebben hier goed overleg over met de ondernemers hoe we de bevoorrading van de stad op een schone manier kunnen uitvoeren.”

HOE GA JE DIE AMBITIES WAARMAKEN?

“Een van de manieren waarop ik dat wil bereiken, is door de ringstructuur rondom Leiden verder af te maken. Samen met de provincie Zuid-Holland zijn we nu bezig met de aanleg van de RijnlandRoute. Aan de noordkant hebben we onlangs een besluit genomen voor de Leidse Ring Noord, zodat mensen met de auto goed om de stad heen kunnen rijden. In het centrum gaan we meer ruimte creëren voor openbaar vervoer, fiets en voetganger. Een heel belangrijk voorbeeld daarvan, is de Centrumroute die over de Hooigracht en de Langegracht loopt. De werkzaamheden op de Hooigracht gaan beginnen en daar komt een aantal ambities heel mooi samen. Daar bieden we echt meer ruimte voor openbaar vervoer en de fiets. We gaan het gebied ook opnieuw inrichten, waardoor het aan kwaliteit wint. Het wordt een

Een ander voorbeeld is, dat we nu samen met ondernemers kijken waar we rondom het centrum hubs kunnen maken. Overslagplaatsen voor goederen, maar ook voor personen. Ik wil alle kennis en goede ideeën van ondernemers gebruiken om dat te realiseren. Ik hoor ook wel zorgen van ondernemers en die neem ik heel serieus. Daarover wil ik ook in gesprek met ondernemers.” WAT VIND JE DE MOOISTE PLEK IN LEIDEN?

“Het Kooipark vind ik een mooi stukje van Leiden. Ik ben wel een beetje bevooroordeeld, want ik woon er vlak naast. Op een klein oppervlak hebben we iets heel moois weten te maken. Die uitdaging hebben we in de binnenstad ook.”

INTERVIEW

Tweede werkbijeenkomst schone stadlogistiek succesvol Op woensdag 27 november vond een tweede werkbijeenkomst plaats waar de gemeente Leiden samen met ondernemers en andere belanghebbenden nadacht over schone stadslogistiek in Leiden. Enthousiaste deelnemers brainstormden om te komen tot een Leidse aanpak. SAMEN MAKEN WE IN LEIDEN DE JUISTE KEUZE

De samenwerking startte in maart met de ondertekening van de landelijke Green Deal Zero Emission Stadslogistiek door toenmalig wethouder Martine Leewis. Efficiënter en duurzamer omgaan met het vervoer binnen de stad, van personen, bevoorrading van winkels en horeca tot huis-aan-huisleveringen of afval, kunnen we alleen bereiken als alle spelers die hier invloed op hebben hun steentje bijdragen.

Hub voor een bereikbare binnenstad Om onze binnenstad leefbaar, duurzaam en bereikbaar te houden, krijgt de auto een minder prominente rol. Maar blijven winkels, horeca en musea wel goed bereikbaar? Die zorg leeft onder de ondernemers. Een goede oplossing om de bereikbaarheid te garanderen is een mobiliteitshub aan de rand van binnenstad. Op een hub kan een bezoeker zijn auto parkeren en overstappen op ander vervoer, zoals een ﬁets of (elektrisch) shuttlebusje. Deze oplossing komt straks ook terug in de nieuwe Parkeervisie 2020-2030. Een werkgroep met vertegenwoordigers van de Leidse ondernemers en de gemeente werkt dit idee verder uit.

Reizigers in, van en naar Leiden nu Mobiliteit groeit: er komen meer inwoners, werknemers, studenten en dagjesmensen bij in de toekomst die regelmatig onderweg zijn. Nu al komen er dagelijks meer dan 100.000 reizigers langs Leiden Centraal met de trein of de bus. En van de dagjesmensen komt bijna de helft met de auto. Het aantal Leidenaren dat dagelijks fietst, groeit nog steeds. In 2019 was het 68%.

Omgevingsvisie, mobiliteitsnota en parkeervisie Leiden maakt zich op voor de toekomst. En dat betekent complexe keuzes maken, bijvoorbeeld hoe regelen we de mobiliteit - auto, openbaar vervoer, ﬁets en voetganger - in de 21ste eeuw? Fietsen en auto’s zijn onlosmakelijk verbonden met onze stad. Ze zijn hard nodig voor het functioneren van de stad: een duurzame bereikbaarheid draagt onder meer bij aan een gezond economisch klimaat. En om al het verkeer in goede banen te leiden is parkeergelegenheid nodig, voor de auto én de ﬁets. Én we hebben de schaarse ruimte nodig voor nieuwe woningen, meer groen om klimaatextremen op te vangen, recreatie en bedrijvigheid. De keuzes die de stad moet maken op dit vlak staan beschreven in de Omgevingsvisie, Mobiliteitsnota en Parkeervisie. In de Omgevingsvisie wordt beschreven hoe Leiden de toekomst ziet en welke aanpak de stad kiest. Juli 2019 heeft de gemeenteraad de eerste versie van de Omgevingsvisie vastgesteld. De Mobiliteitsnota beschrijft wat de gemeente de komende jaren doet om Leiden leefbaar, duurzaam en bereikbaar te houden. De geactualiseerde Mobiliteitsnota is binnenkort gereed voor inspraak. De Parkeervisie beschrijft hoe parkeren kan bijdragen aan het realiseren van deze ambities. Samen met de nieuwe beleidsregels en parkeernormen is de Parkeervisie begin 2020 klaar voor inspraak.

REPORTAGE

FOTO’S JOHN BRUSSEL

Interactiever kon niet

Drukke Ondernemersdag071 bij Royal FloraHolland Ruim 200 ondernemers uit de 071-regio lieten zich op 21 november jl. inspireren bij Royal FloraHolland door een interactieve talkshow en vitale netwerkborrel. De presentatie van het event was in handen van BNR-presentator Rens de Jong. Hij stond stil bij drie thema’s die voor ondernemers in de huidige tijd voor de nodige uitdaging kunnen zorgen. Ruimte voor ondernemen, Human Capital en technologisering werden bediscussieerd met ondernemers en bestuurders. Maar vooral ook aan de hand van input van de aanwezigen. Door stemmen en polls kwam er een inspirerende discussie tot stand. Tijdens de netwerkborrel werd daar nog druk en lang over nagepraat. Ben jij er ook bij in 2020?

Save the date! Ondernemesdag071 | www.ondernemersdag071.nl | info@ondernemersdag071.nl

Dé gelegenheid voor het ophalen van commerciële kansen en het ontmoeten van collegaondernemers uit de Leidse regio. Locatie: Royal Flora Holland Rijnsburg Interactief progamma - #O071 Met Rens de Jong van BNR

Mis het niet!

Heeft digitalisering en technologie een grote impact op uw sector?

Meld je alvast aan via

ONDERNEMERSDAG071.NL Een initiatief van:

Mede mogelijk gemaakt door:

Partners:

COLUMN

TEKST EDDY STAAS FOTO’S JOHN BRUSSEL

Goede voornemens In mijn praktijk is de gebruikelijke eindejaarshectiek weer begonnen. De laatste aangiften over 2018 moeten de deur uit en cliënten realiseren zich dat ze hun goede voornemens voor 2019 nog niet hebben uitgevoerd.

En dus moet de auto nog even naar privé en is het de vraag of we de kids nog altijd zo lief vinden dat we ze gaan verblijden met wat belastingvrije euro’s van pa en ma. De elektrische auto blijkt niet meer leverbaar met 4% bijtelling, maar dividend uitkeren nu het tarief nog 25% is kan nog wel. Misschien moet er ook nog wel iets met het pensioen in eigen beheer gebeuren, want omzetten in een oudedagsvoorziening of met korting afkopen moet ook voor 1 januari geregeld zijn. Er is veel te doen en dus amper tijd om mijn vakliteratuur goed bij te houden. En dat is jammer, want er verschijnt genoeg leuks. Wat dacht u van het jaarplan 2020 van de Belastingdienst? In tegenstelling tot sommige andere informatie vanuit de Belastingdienst wel gemakkelijk toegankelijk, zelfs voor kamerleden. “Het Jaarplan 2020”, zo lees ik, “biedt inzicht in de activiteiten van de Belastingdienst voor burgers en bedrijven, en de keuzes die ze maakt als het gaat om uitvoering en toezicht. Op basis daarvan bepaalt de Belastingdienst hoe mensen en middelen zo effectief mogelijk kunnen worden ingezet.” De goede voornemens van de Belastingdienst dus. Da’s interessant! Wat gaan die ca 30.000 ambtenaren volgend jaar doen? Zij willen sowieso meer werken in de actualiteit. Dat kunnen we toejuichen. Dan is de kans groter dat we nog weten wat er speelt en krijgen belastingplichtigen snel zekerheid. Ze willen werken met moderne IT en risico gericht, want er is nu eenmaal geen tijd om iedere aangifte te checken.

Krijgen er zaken bijzondere aandacht? Jazeker, in 2020 gaat de Belastingdienst extra aandacht besteden aan het onzakelijk gebruik van de rekening-courant door de directeur-grootaandeelhouder van een BV. Dat doen ze vanwege het fiscale en maatschappelijke belang van deze problematiek en de politieke aandacht voor dit onderwerp in de aanloop naar het wetsvoorstel over ‘excessief lenen’. Aangiften vennootschapsbelasting en inkomstenbelasting van respectievelijk BV en directeur-grootaandeelhouder worden hierbij in onderlinge samenhang beoordeeld. Aha, vandaar dus dat nog even snel dividend uitkeren. Weg met die rekening-courant. Verstandig? Dat is nog maar de vraag. Hoe zakelijk is die rekening-courant? Ja, dividend is volgend jaar duurder omdat het tarief van 25% naar 26,25% gaat, maar een schuld in box 3 kan ook voordelig zijn. Maak die rekensom even! De eerder in gang gezette toezichtsacties in de landbouw en in de horeca blijven doorlopen. In de landbouw speelt de problematiek van de vergrijzing (bedrijfsoverdrachten) en van milieumaatregelen. Ook de uitzendbranche mag zich blijven verheugen in speciale aandacht van de Belastingdienst, evenals bedrijven die textiel en schoenen invoeren. Aan laatstgenoemde bedrijven zal de douane in 2020 extra aandacht besteden. En zo geeft dit jaarplan een interessant kijkje in de keuken. Nu nog kijken of de Belastingdienst haar goede voornemens wel gaat uitvoeren.

Eddy Staas is partner bij BDO Belastingadviseurs

Reageren? eddy.staas@bdo.nl of @eddystaas

‘Onze gasten waarderen de professionele aanpak.’

Eimert van der Vliet Apek Administraties

hotelleiden.nl/vergaderen HAAGSE SCHOUWWEG 14 | 2332 KG LEIDEN | 0850 014 260 | HOTELLEIDEN.NL/VERGADEREN | SALES@LEIDEN.VALK.NL

Effectiever en efficiënter vergaderen bij Van der Valk Hotel Leiden

‘Buiten de deur werkt beter!’

Wie effectief en efficiënt wil vergaderen of een geheel verzorgde bijeenkomst wil organiseren, doet er verstandig aan om een locatie te zoeken buiten de deur; een plek waar men weet wat de klant wil. Dan ben je bij Van der Valk Hotel Leiden aan het juiste adres.

persoonlijke benadering doet. “Het moet

zaal bij Van der Valk Hotel Leiden om

hier warm en huiselijk aanvoelen”, stelt

belangrijke klanten te ontvangen en

Buiten de deur vergaderen heeft veel

Josette. Flexibiliteit staat bij ons hoog

om het eigen personeel te ontlasten.

voordelen. “Je wordt niet gestoord door

in het vaandel. Net als optimale service

“Inmiddels heb ik een goede band

andere collega’s en bent gefocust aan het

en comfort. “Onlangs was een partij die

opgebouwd met het team van Van

werk. Bovendien is er een gevoel van

langer door moest vergaderen. Of ze kon-

der Valk Hotel Leiden. Onze klanten

urgentie, want het bedrijf geeft geld uit

den verlengen en blijven eten?”, herinnert

waarderen de professionele aanpak.

en dat geeft een bepaalde lading aan het

Josette zich. “Dat was natuurlijk geen

Dit straalt af op ons merk.”

overleg. Deelnemers zullen zich voor-

probleem. We hebben direct een tafel in

Wie contact opneemt om een ruimte

bereiden en een actieve houding

ons restaurant gereserveerd en na een lek-

te huren, krijgt altijd te maken met

aannemen”, zegt Christel Abbas, die

ker diner, gingen ze fris weer verder. Wij

een van ons. Op de dag zelf zorgt

samen met Josette van Weerlee en

wisten hoe belangrijk die meeting was.”

banqueting supervisor Sandra voor de

Els Zoutenbier het salesteam vormt.

gasten. “Zij zorgt ervoor dat jouw dag

Als familiebedrijf met dagelijks veel

Professionele aanpak

gasten over de vloer, snapt Van der Valk

Eimert van der Vliet van APEK

gemakkelijk. Want wij weten dat buiten

Hotel Leiden als geen ander wat een

Administraties boekt regelmatig een

de deur beter werkt!”

op rolletjes verloopt. Wij maken het je

Van der Valk Hotel Leiden | Haagsche Schouwweg 14 | 2332 KG Leiden | 0850 014 260 sales@leiden.valk.nl | hotelleiden.nl/vergaderen

REPORTAGE

TEKST GEMEENTE LEIDEN FOTO BURO JP

Kringloopbedrijf Het Warenhuis maakt nieuw van oud Circulair en duurzaam. Twee begrippen, die je tegenwoordig overal tegenkomt. Maar wat betekenen ze? De Leidse Stichting Kringloopbedrijf Het Warenhuis geeft er inhoud aan. Ron Praag, directeur van Het Warenhuis: “Wij werken op het snijvlak van economische en sociale duurzaamheid. We stimuleren hergebruik van goederen én we bieden veilige werkplekken aan meer dan honderd mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Op die manier verwerken we jaarlijks meer dan 2,5 miljoen kilo goederen. We doen het dus goed, maar we moeten rekening houden met toekomstige ontwikkelingen. Hoewel kopen bij de kringloop groeit in populariteit, is het in feite achterhaald. Producenten zullen straks verplicht zijn de eigen producten weer in te nemen na gebruik door de consument. Dit verandert de markt fundamenteel, zowel voor producenten als voor de kringloopbranche. Maar het biedt ook kansen.” Michael Spierenburg, coördinator duurzaamheid van Het Warenhuis: “Binnen onze organisatie is

‘KOPEN BIJ DE KRINGLOOP GROEIT IN POPULARITEIT, MAAR IS IN FEITE ACHTERHAALD’

het besef gegroeid dat we ons werkveld moeten verbreden. Daarom hebben we nu het Circulair Warenhuis geopend. Het is een ambachtenwerkplaats, annex repair-café. Tegelijk zijn we business-to- business partnerschappen aangegaan. In ons Circulair Warenhuis maken we nieuwe goederen uit restmaterialen en we repareren artikelen. Er werken inmiddels 25 mensen die iets willen leren, of hun kennis juist willen delen.” “Onverkoopbare kleding laten we vervilten, om modieuze tassen van te maken. Oud hout zagen we in stroken die we weer verlijmen tot nieuwe meubels. Van oude spijkerbroeken laten we kwalitatief hoogwaardig isolatiemateriaal maken. Daarnaast repareren we elektrische apparaten en maken we van oude fietsen prachtige, opnieuw gespoten exemplaren.”

Kringloopwinkels zijn in feite een doorgeeﬂuik: oude spullen krijgen een nieuwe eigenaar. Het nieuwe Circulair Warenhuis voegt hieraan een schakel toe aan: hier worden afgeschreven spullen gebruikt als grondstof om nieuwe producten te maken. De eerste bestelling voor een grote vergadertafel met USB-aansluitingen is al binnen, op maat gezaagd uit oude tafels en kasten. Bouwbedrijven tonen ook interesse in het isolatiemateriaal dat uit oude kleding is gemaakt. Bedrijven zullen meer en meer gaan samenwerken met erkende kringloopbedrijven. Zij hebben de logistiek van het sorteren, de kennis van circulair verwerken en ervaring op het gebied van sociale werkgelegenheid. Duurzaamheid in een notendop. Circulair Warenhuis | Haarlemmerstraat 216 | 2312 GJ Leiden | contact: info@kringloopwarenhuis.nl

REPORTAGE

Dag van de Ondernemer 15 november was het de ‘Dag van de Ondernemer’. Wethouder Yvonne van Delft (Werk, Inkomen, Economie & Cultuur) is die dag op werkbezoek geweest bij Flex-IT (Infotheek), het Prentenkabinet (restaurant) en Burgy Bouwbedrijf. Deze bedrijven dragen allemaal op hun eigen manier een steentje bij aan maatschappelijk verantwoord werken. Zoals circulaire economie, sociaal ondernemen of als leerwerkbedrijf. Als dank voor hun bijdrage aan de stad zijn zij in het zonnetje gezet. Naast interviews en een rondleiding is er voor elk bedrijf een promotiefilm gemaakt en ontvingen alle medewerkers een attentie. MKB-Nederland heeft vier jaar geleden het initiatief tot de ‘Dag van de Ondernemer’ genomen. Zij heeft elke derde vrijdag van november uitgeroepen tot ‘Dag van de Ondernemer’. Deze dag vindt plaats in het kader van de Global Entrepreneurship Week, een wereldwijd initiatief ter promotie van het ondernemerschap. In meer dan 150 landen staat in de derde week van november het ondernemerschap centraal.

BURGY Dit bijzondere familiebedrijf is een hele belangrijke opleider voor mbo, hbo en wo op het gebied van bouwen.

BEKIJK HIER HET FILMPJE

Yvonne van Delft werd hier ontvangen door: Kasper Burgy (directeur) en Jeroen Wienbelt (directeur).

FLEX-IT Flex-IT verkoopt en verhuurt refurbished IT-hardware. Een mooie circulaire oplossing! BEKIJK HIER HET FILMPJE

Yvonne van Delft werd hier ontvangen door: Berend ten Wolde (operationeel directeur), Frank Hulshoﬀ (marketingmanager) en Pai Yeh (ICT manager).

HET PRENTENKABINET Wat een bijzondere samenwerking! Gemiva SVG helpt BEKIJK HIER HET FILMPJE Het Prentenkabinet aan goed personeel dat opgeleid is bij Hof van Sijthoﬀ. Yvonne van Delft werd hier ontvangen door: Martin van der Ham (directeur) en Yvonne Verboon (bedrijfsleider Hof van Sijthoﬀ ).

JUST | Notarissen is de goedkoopste, ook in Leiden

Slagvaardig en een scherpe prijs Kantoormanager Camillus Overmeire vertelt over het grenzeloos ondernemen bij JUST | Notarissen. “Wij veroveren op dit moment heel Nederland met onze slagvaardigheid en de scherpe prijs van dit notariskantoor.”

Bij JUST | Notarissen kan iedereen terecht voor bijvoorbeeld het opstellen van een koopakte, de overdracht van een huis, het oversluiten van een hypotheek, een (levens-)testament of een samenlevingscontract. Niet alleen uit de omgeving van Zoetermeer, maar ook ver daarbuiten. Camillus: “Ons werkgebied wordt steeds groter. We zien naast ons bestaande werkgebied nu steeds meer mensen vanuit Leiden, de Bollenstreek en Alphen aan den Rijn, maar ook mensen uit Nijmegen en Limburg weten ons te vinden.”

REPORTAGE

TEKST BO VROLIJK FOTO JOHN BRUSSEL

is expert op het gebied van het levenstestament, waarin afspraken worden dichtgetimmerd en volmachten worden vastgelegd. De volmacht is het hart van het levenstestament, dat ingaat op het moment dat je bij leven niet meer in staat bent, door welke reden dan ook, om het zelf te doen. Je hoopt het nooit nodig te hebben, toch is het maar beter goed geregeld. Je kunt meer zaken vooraf goed en weloverwogen regelen. Weer een zorg minder om grenzeloos te ondernemen en daarbij is the sky the limit.” ZAKEN GOED REGELEN

Bij JUST | Notarissen is geen dag hetzelfde. Met een team van bijna 70 mensen worden alle zaken binnen dit kantoor goed en efficiënt geregeld. “Natuurlijk vergt het flexibiliteit van ons team, juist omdat dit notariskantoor altijd in beweging is. Door de uitbreiding op niveau van ons team zijn we altijd geïnteresseerd in nieuw talent binnen het notariaat. Daarnaast zijn we in staat om een aantal bestaande kandidaat-notarissen te laten doorgroeien tot toegevoegd-notaris en uiteindelijk tot notaris. Als er uiteindelijk ongeveer zes notarissen rondlopen, krijgt het kantoor aanzien, ook in vergelijking met andere notariskantoren. Wij willen in de toekomst dat op elke afdeling straks één of twee notarissen de scepter zwaaien met een team van specialisten. Natuurlijk krijgen we dan langzamerhand een ander soort kantoor. Wij hebben genoeg kennis van zaken en blijven hierin ook investeren. Hierdoor zijn wij een hele sterke speler in de markt. Wij koesteren Zoetermeer en omgeving en willen nog meer ondernemers naar ons toetrekken om de zaken goed voor hen te kunnen regelen.” DNA V.l.n.r. Maarten Schils, Camillus Overmeire en Arie Jan van der Bijl

VOLMACHT

Als ondernemer kan de wereld aan je voeten liggen, volgens Camillus. “Elke stap die je zet, kun je vertalen naar een succes. Als ondernemer dender je vaak maar door om weer vervolgstappen te zetten. Binnen dat proces is het ook belangrijk om alles zowel zakelijk als privé goed te regelen. Maar wat is er geregeld, als je plotseling niet meer in staat bent om zelf de zaak draaiende te houden of wie is er tekenbevoegd? Bij de notaris kun je belangrijke zaken vastleggen. JUST | Notarissen

De slagvaardigheid in combinatie met de aantrekkelijke tarieven van JUST | Notarissen galmen als het ware over heel Nederland en weten de landsgrenzen te bereiken. Tot slot zegt Camillus: “Wij spelen in op de veranderingen in de wereld en binnen ons vakgebied. Toch varen wij een heel eigen koers en dat maakt ons in het notariaat opvallend. Door onze visie maken wij nog steeds een sterke groei door. De visie en het DNA van dit kantoor zullen hierdoor niet wijzigen, we blijven trouw aan onze identiteit en iedereen is welkom!”

JUST | Notarissen Bredewater 22 | Zoetermeer 079 - 323 97 61 | www.justnotarissen.nl

REPORTAGE

TEKST JOKE BUSSCHOTS FOTO’S BURO JP

Netwerk Cirkelstad regio-071 breidt uit

Ondernemers, onderwijsen kennisinstellingen en gemeenten uit de Leidse regio zetten samen de schouders onder circulair bouwen.

De gemeenten binnen Economie071 en mboRijnland zijn aangesloten bij de landelijke coöperatie Cirkelstad en vormen daarmee Cirkelstad regio-071. Door deze samenwerking wordt op de schaal van de brede Leidse regio actief kennis gedeeld over circulair bouwen en wordt het netwerk op dat terrein bij elkaar gebracht. Op woensdag 4 december werd dit netwerk verder uitgebreid met maar liefst vijf nieuwe leden vanuit het bedrijfsleven.

SAMEN IMPACT MAKEN

Yvonne van Delft, wethouder van o.a. Economie van de gemeente Leiden en voorzitter van Economie071: “Ik ben ontzettend blij dat deze bedrijven nu actief partner zijn van onze regionale samenwerking op het gebied van circulair bouwen. Als regio hebben we een enorme bouwopgave. In Leiden bouwen we de komende jaren alleen al 8500 woningen. We hebben daarbij elkaars kennis en kunde nodig om echt stappen te kunnen maken richting circulair bouwen en gebiedsontwikkeling, verwaarden van reststromen en circulair inkopen. Alleen met elkaar kunnen we de doelstelling halen van een volledig circulaire economie in 2050.” Jacco Knape, wethouder van o.a. Duurzaamheid in de gemeente Katwijk: “De nieuw aangesloten bedrijven versterken niet alleen het bestaande netwerk. Zij bieden

ook kansen voor het aangaan van nieuwe samenwerkingen om in de regio duurzaam te bouwen. Bijvoorbeeld in Valkenburg, waar we een nieuwe wijk met 5000 duurzame woningen gaan bouwen, of de plannen voor het creëren van duurzame schoolgebouwen. Door samen de schouders te zetten onder duurzaam bouwen, kunnen we echt impact maken in de regio.” NIEUW AANGESLOTEN BEDRIJVEN

De nieuw aangesloten bedrijven zijn: Bouwbedrijf van der Hulst, KRV Bedrijfshuisvesting, Popma ter Steege architecten, PLNT (centrum voor innovatie en ondernemerschap) en Architect by Co-Creation. In 2020 worden diverse bijeenkomsten gehouden rondom bouwthema’s die van belang zijn voor de brede Leidse regio. Hier zullen de genoemde bedrijven, de andere partners

REPORTAGE

van Cirkelstad regio-071 en bedrijven uit het landelijke netwerk van Cirkelstad elkaar ontmoeten. CIRKELSTAD

Cirkelstad is een landelijke coöperatie waar expertise rondom circulair bouwen samen wordt gebracht. Net als binnen Economie071 wordt gewerkt met vertegenwoordiging uit de werkvelden ondernemers, onderwijs en overheden. De samenwerking Cirkelstad

regio-071 is passend vanwege de sterke relatie met de regionale verstedelijkingsopgave en de strategie voor bedrijventerreinen. Bedrijven met kennis en kunde of een ambitie op het gebied van circulair bouwen worden van harte uitgenodigd om aan te haken bij het netwerk. Meer informatie via www.economie071.nl en www.cirkelstad.nl. Contactpersoon voor Cirkelstad is Nico van Hoogdalem, nico@icircl.nl.

De nieuwe leden vanuit het bedrijfsleven Van der Hulst Bouwbedrijf Yvonne van der Hulst: “Wij richten ons op innoveren door traditioneel vakmanschap te verbinden met nieuwe inzichten en technieken rondom duurzaam en energiezuinig bouwen.” Bouwbedrijf Van der Hulst is winnaar van de regionale duurzaamheidsprijs 2019 met een concept van een demontabele woning.

KRV Bedrijfshuisvesting Freek Kuzee en Ronald Kooitje van KRV Bedrijfshuisvesting willen in de Leidse regio concreet aan de slag met projecten en initiatieven op het gebied van circulaire bouw van bedrijfshuisvesting. Door lid te worden van Cirkelstad regio-071 maken zij nu deel uit van het Leidse regio-netwerk van ondernemers en kennispartners die hiermee ook aan de slag willen.

Popma ter Steege architecten Josse Popma is vanuit dit architectenbureau betrokken bij uitdagende projecten als het gaat om het circulair ontwikkelen van gebouwen. Mooie voorbeelden hiervan zijn het Nucleus Building van BaseClear, De Stal en de nog te bouwen Biopartner 5, allemaal gelegen op het Leiden Bio Science park. Daarnaast is het bureau betrokken bij de ontwikkeling van het Open Innovatielab en het Paviljoen op The Field in stationsgebied Leiden.

PLNT, centrum voor innovatie en ondernemerschap Bastiaan de Roo is directeur van broedplaats PLNT. PLNT is projectleider van The Field in stationsgebied Leiden. Samen met Cirkelstad creëren zij daar een plek waar het nieuwe bouwen wordt tentoongesteld en waar alle bedrijven binnen de bouwsector hun vernieuwende circulaire bouwoplossingen kunnen laten zien.

Architect by Co-Creation Persoonlijke aandacht gecombineerd met vakmanschap. Dat is kortweg Architecture by Co-creation. Kees Klomp wil met dit bureau zijn kennis en ervaring vanuit een groot bureau combineren met de minimale overhead en maximale ﬂexibiliteit van een klein bureau. Architecture by Co-creation staat open voor nieuwe samenwerkingsverbanden en minder traditionele rollen, die vooral nodig zijn om te komen tot een circulair architectuur proces.

Nicole Lennarts en Age Seinstra

Als huisarts en specialist samenwerken over de grenzen Nu beide organisaties in hetzelfde fraaie pand kantoor houden, is de samenwerking verder verstevigd. “JAN© Accountants en Adviseurs kun je zien als de huisarts en LIMES International als de specialist”, aldus Nicole Lennarts, senior manager belastingadviseur bij JAN©. Age Seinstra, partner en belastingen expatspecialist bij LIMES: “Wij helpen mensen en bedrijven zich over grenzen te bewegen. Want door al die grenzen hebben ondernemers bij internationaal zakendoen te maken met veel verschillende weten regelgeving. Bovendien spelen de diverse belastingverdragen een rol.” LIMES International speelt daar met zijn specialistisch advies aan klanten op in. Daarbij is het van belang dat LIMES geen accountancy biedt en dus onafhankelijk kan adviseren. Age: “Dat helpt ons richting grote bedrijven en beursgenoteerde ondernemingen, omdat daar de splitsing tussen financiële controle en advisering steeds duidelijker aangebracht wordt.” Om die reden werd LIMES International 11 jaar geleden

opgericht als one-stop-shop voor integraal advies en compliance-diensten bij grensoverschrijdende bedrijvigheid, onafhankelijk van accountants. GRENSOVERSCHRIJDENDE UITDAGINGEN VOOR MKB

JAN© biedt een brede dienstverlening aan haar klanten aan op het gebied van administratie, belastingen, personeel, salarissen, recht, overname en pensioen. Nicole: “Op fiscaal gebied is JAN© generalist. Wij adviseren over loon-, inkomsten-, vennootschaps-, overdrachts-, omzet-, schenk- en erfbelasting alsmede internationaal belastingrecht. De mkb-ondernemers in de regio doen veelal zaken binnen de grenzen van Nederland.

GRENZELOOS ONDERNEMEN REPORTAGE

TEKST MAY-LISA DE LAAT FOTO JOHN BRUSSEL

met service in expertise en uitvoering bij de verloning van medewerkers in het buitenland en buitenlandse medewerkers in Nederland. Daar hoort ook de verwerking van buitenlandse sociale zekerheid, pensioenpremies en natuurlijk de 30%-regeling bij.” Dat er zoveel buitenlandse medewerkers in deze regio te werk gesteld worden, levert de regio vervolgens veel op. Denk aan huisvesting en diverse toeleveranciers.

Tegenwoordig zie je echter dat zij steeds vaker over de grenzen heen ondernemen of een vennootschap of vestiging in het buitenland oprichten. Ondernemers lopen daardoor vaker tegen grensoverschrijdende vraagstukken aan, zoals de kwalificatie van vaste inrichting of vaste vertegenwoordiger. Voor de aan het buitenland toerekenbare omzet minus kosten worden ondernemers dan belastingplichtig in dat desbetreffende land. Voorbeelden hiervan zijn lijnrijders van bloemen of een werknemer van het bedrijf die in het buitenland onafhankelijk activiteiten verricht. Voor fiscale doeleinden geldt, dat internationale transacties dienen plaats te vinden onder zakelijke voorwaarden. Dit dient te worden vastgelegd in transfer pricing documentatie.” Sinds 1 januari 2016 is de documentatieverplichting (Master en Local file) in de Nederlandse wetgeving flink aangescherpt. De veranderingen in de Nederlandse wetgeving zijn een gevolg van het zogenoemde Base Erosion and Profit Shifting project (BEPS), een initiatief van de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO). Nicole: “Niet elke ondernemer zal zich hiervan direct bewust zijn bij het grensoverschrijdend ondernemen. Het is daarom onze taak en wens om ze hierin zo goed mogelijk te adviseren. Met als doel natuurlijk om uiteindelijk, binnen de grenzen van de wet, een fiscaal zo optimaal mogelijke situatie te creëren. Voor specifiek advies over loonbelasting- en sociale verzekeringsvraagstukken werken wij nauw samen met LIMES International.” RIJNLANDROUTE

Recente voorbeelden in deze regio zijn de internationale aannemerscombinatie COMOL5, die de tunnel bouwt voor de RijnlandRoute en de buitenlandse bedrijven die betrokken zijn bij de bouw van de vijfde terminal voor Schiphol Airport. Aangezien er in Nederland hiervoor te weinig deskundig personeel beschikbaar is, worden medewerkers uit het buitenland ingehuurd. Bij Schiphol gaat het maar liefst om zo’n vijfduizend mensen. Zij moeten onder meer een tewerkstellingsvergunning en een verblijfsvergunning krijgen en er gelden bijzondere fiscale (expat)regelingen, zoals de 30%-regeling. LIMES International heeft hiervoor MILES voor international payrolling. “Via dit onderdeel van onze organisatie helpen we bedrijven

ONZEKERHEID BREXIT IMPULS ECONOMIE NEDERLAND

‘ONDERNEMERS BEWUST MAKEN VAN UITDAGINGEN EN KANSEN’

Nicole: “Vanwege de voortdurende onzekerheid omtrent de Brexit, overwegen veel bedrijven hun hoofdkantoor uit Londen weg te halen en te verplaatsen naar het vasteland van Europa. Onze gecombineerde specialistische kennis en expertise alsmede de geografische locatie en goede infrastructuur, maken het voor deze bedrijven aantrekkelijk om te kiezen voor onze regio.” Age vult aan: “Wij zijn ervan overtuigd dat dit de komende jaren voor een stimulans van de Nederlandse economie zorgt.” Nederland is als klein land aantrekkelijk als vestigingsplaats voor buitenlandse bedrijven vanwege onder meer de nabijheid van Schiphol, onze talenkennis, en de lagere vennootschapsbelasting. KENNIS DELEN

Voor iedereen die internationaal actief is, is er de Limes Academy. Deze organiseert regelmatig bijeenkomsten voor managers en ondernemers om elkaar te versterken door de kosteloze uitwisseling van kennis. Onderwerpen die aan bod komen zijn bijvoorbeeld sociale zekerheid, arbeidsmigratie en -recht, fiscaliteit, payroll, pensioen en verzekeringen. Age: “Als wij hiermee ondernemers helpen hun vragen te beantwoorden, levert het ons uiteindelijk leukere vragen op.” Ook JAN© kent diverse bijeenkomsten voor klanten om ze te informeren over actuele onderwerpen, zoals de Eindejaartips en de nieuwe Wet Arbeid in Balans. Bovendien zijn zowel JAN© als LIMES International lid van het GGI-netwerk, Geneva Group International. Hierdoor hebben klanten toegang tot waardevolle lokale kennis en expertise in meer dan 120 landen. JAN© Accountants en Adviseurs Voorschoterweg 23G | 2235 SE Valkenburg 088 - 220 22 00 | communicatie@jan.nl | www.jan.nl LIMES International Voorschoterweg 23G | 2235 SE Valkenburg 088 - 089 90 00 | info@limes-int.com | www.limes-int.com

54 REPORTAGE

TEKST MARLEEN HOGENDOORN FOTO’S JOHN BRUSSEL

SPIJKERS MET KOPPEN SLAAN Acht machtige Leidenaren, zeven mannen en een vrouw, aan tafel voor de traditionele lunch. Maar niet zomaar een lunch, want er moet ook gediscussieerd worden. Hoe staan ze tegenover maatschappelijk ondernemen en hoe kijken zij tegen Leiden aan?

De ‘machtige lunch’ wordt dit jaar gehouden bij Hof van Sijthoff aan de Doezastraat in Leiden. Een bijzondere lunchroom van de Gemiva SVG-Groep, waar bijzondere mensen werken. Ze hebben namelijk een beperking. Het is een leer-werkbedrijf: de mensen worden opgeleid en kunnen doorstromen naar een andere baan in de horeca. Maatschappelijk ondernemen dus. Een mooie locatie volgens de machtige Leidenaren. IETS TERUGDOEN

Het maatschappelijk ondernemen van Hof van Sijthoff is een voorzetje naar het eerste discussiepunt: is het gezien de huidige krapte op de markt nog wel mogelijk om mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt aan te nemen en daarnaast ook nog eens goed te begeleiden? De tafelgenoten zijn het er allen mee eens dat maatschappelijk ondernemen belangrijk is. Thijs Hemmes begint met een anekdote: “Wij hadden Sem en Sem had een beperking. Hij werkte twee dagen bij ons op kantoor en dat vonden we heel erg leuk. Hij zette de lunch bijvoorbeeld klaar. Eén collega lunchte liever op haar kamer vanwege de drukte. Toen vroeg hij haar: Ben jij ook autistisch?” De tafel moet lachen. Menno

Smitsloo: “Ik vind ook dat júíst in deze tijd van arbeidskrapte mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt een welkome aanvulling zijn.” Ramses Braakman kan dat beamen. “Wij werken veel met die mensen. Het zijn bijzondere mensen, je moet er tijd, vertrouwen in steken en veel sociale waardering geven. Dan krijg je er een extreem gefocust persoon voor terug. Wij hebben bijvoorbeeld twee top back end developers in dienst, ik zou niet meer zonder hen kunnen.” Henriëtte van Baalen noemt Spark als voorbeeld waar ze voorzitter van is. Spark is het platform uit de Leidse regio voor maatschappelijk verantwoord ondernemen. “Het is belangrijk om eraan toe te voegen dat je je verwachtingen op orde hebt en niet te hoge eisen stelt. Een kwestie van omdenken: kijk naar wat ze wel kunnen.” Jan Versteegh: “Als je bedrijf het goed doet, vind ik dat je iets moet terugdoen voor de samenleving.” Thijs Hemmes vult aan: “Inderdaad, als het goed gaat met de zaak, dan ga je uitdagingen aan en wil je dit soort dingen doen.” Wim de Leeuw: “Bij ons is veel geautomatiseerd en verder komt het aan op klantcontact. Daarom vind ik het lastig om een plek binnen ons bedrijf voor hen te vinden.” Ook Rabobank vult haar maatschappelijke verantwoordelijkheid

REPORTAGE 55

in. Erik Versnel: “Het is belangrijk dat ze hun skills kunnen ontwikkelen op een veilige plek. Inclusiviteit is heel belangrijk. De jongere generatie eist dit zelfs van hun werkgever. Die generatie heeft soms andere drijfveren. Ze willen niet per se veel verdienen, werken niet fulltime, maar willen wel weten wat voor maatschappelijke keuzes hun werkgever maakt.” En wat levert maatschappelijk ondernemen op? Peter Labrujère: “Als je met een autistische jongen werkt, levert je dat een geniaal product op. Soms kost het wel een aanzienlijk bedrag, maar daar moet je overheen stappen.” Erik Versnel beaamt dat. “Je moet in dit geval niet direct aan de kosten en baten denken, maar aan de maatschappelijke waarde.” Peter Labrujère gaat zelfs een stapje verder. “Re-integreren gaat makkelijker voor mensen bij een leer-werkbedrijf. Ik had een aantal jongens met een crimineel verleden bij me werken. Dat waren mijn beste chauffeurs. Ze zijn dankbaar met de tweede kans die je ze geeft.” Dat durft echter niet iedereen aan tafel aan. SAMENVOEGEN IS BELANGRIJK

Over naar het tweede discussiepunt. Vorig jaar tijdens de lunch kwamen de tafelgenoten tot de

Erik Versnel

Jan Versteegh

‘SAMEN STAAN WE STERKER’

Thijs Hemmes

conclusie dat Leiden groot moet durven denken met de ligging centraal in de randstad. Waar staan we nu? De Leidse Ring Noord komt al snel ter sprake aan tafel. Erik Versnel: “Voor de economie is mobiliteit van de Leidse regio zeer belangrijk. Bijzonder spijtig dat het college in Leiderdorp is gevallen rond eerdere afspraken met Leiden over de snelheid van op de nieuwe Leidse Ring. Een voorbeeld waar gemeentegrenzen beperkend kunnen werken in economische ontwikkeling en dus welvaart van de gehele Leidse regio.” Voor een sterke regio is het volgens de tafel van belang om gemeenten rondom Leiden, zoals Leiderdorp, Oegstgeest, Zoeterwoude en Voorschoten beter samen te laten werken of samen te voegen tot één sterke Leidse gemeente. Net zoals elders in de provincie gebeurt. Menno Smitsloo: “Jammer dat de Commissaris van de Koning Jaap Smit afhankelijk is van de regering om de herindeling door te kunnen drukken. Samenvoegen is een belangrijke stap, zeker als je kijkt naar de rest van de provincie. Samen staan we sterker.” Ramses Braakman beaamt dat: “Eén gemeente zou de oplossing zijn. Leiden aan Zee is wel een mooi motto. We maken allemaal gebruik van de regio. Maar Wim de Leeuw ik denk dat we het woord

56 REPORTAGE

‘Leiden’ niet te veel moeten gebruiken. Voor sommige mensen kan dat bedreigend zijn. Een regiogemeente heeft zoveel voordelen. Denk eens aan de kosten die je dan bespaart.” Erik Versnel: “Als je op dat niveau zou stemmen over de Leidse ringweg, dan zou er mogelijk een hele andere uitslag zijn dan nu met lokale partijen en het risico van sub-optimalisatie.” Ramses Braakman: “Mensen denken vanuit hun eigen achtertuin. Ze zouden de langetermijneffecten moeten nagaan.” De tafel is het erover eens: Leiden moet worden samengevoegd met de omliggende gemeenten. En daar willen ze zich als ondernemers best voor uitspreken, samen als een front. Zo’n beslissing wordt echter op bestuurlijk niveau bepaald. En voor dat bestuur heeft de tafel wel wat adviezen. Economische ontwikkeling lijkt allemaal meer van de ondernemers te komen in plaats van het stadsbestuur. De visie is soms te lokaal in plaats van regionaal. En ook gericht op de korte termijn, in plaats van de lange. Wethouders worden immers maar voor vier jaar aangesteld. Ook burgemeester Lenferink komt ter sprake. Een bekende in de Lijst der Machtige Leidenaren, maar wel een met de toevoeging dat hij zich meer mag laten zien en kan betekenen voor ondernemend Leiden. Menno Smitsloo:

Menno Smitsloo

Peter Labrujère

“De burgemeester kan het bedrijfsleven nog meer aanjagen. Zo’n burgemeester als Aptroot uit Zoetermeer is een goed voorbeeld.” ‘BURGEMEESTER KAN MEER BETEKENEN VOOR ONDERNEMEND LEIDEN’

KOPPEN BIJ ELKAAR

Nu ze toch met z’n allen aan tafel zitten, is dit het juiste moment om de koppen bij elkaar te steken. “Dit is een bijzondere club, we kunnen de krachten bundelen,” stelt Thijs Hemmes voor. De rest vindt dat ook. Spijkers met koppen slaan dus. Eerder vroeg Lenferink de inwoners van zijn stad om advies of hij zich wel of niet moest laten herverkiezen. Wellicht doet hij dat volgend jaar weer. Het clubje machtige Leidenaren wil op dat moment van zich laten horen. “Burgemeester, doe dat alleen als je meer voor de ondernemers zal optreden.” Menno Smitsoo vult aan: “Maar hij moet wel een kans krijgen.” En daar kan iedereen zich in vinden. Volgend jaar komen de machtige Leidenaren weer samen, dan is er bovendien een nieuw lid aan de club toegevoegd. En nee, uitgever Oscar Middeldorp wilde tijdens de lunch nog niet zeggen wie het wordt. Hoe zouden de zaken er dan in Leiden voorstaan?

Ramses Braakman

Henriëtte van Baalen

Wordt vervolgd.

INTERWONEN.NL

REPORTAGE

TEKST RUDEBOYMEDIA

InterWonen.nl is de grootste en sfeervolste interieurwinkel van de regio. In de winkel is een grote en bijzondere collectie te vinden. Zowel de particuliere als zakelijke markt kan hier terecht. U vindt bij ons een ruim assortiment aan meubels, vergadertafels, stoelen, lampen en accessoires. Ook voor de inrichting van uw kantoor en bedrijfskantine kunt u terecht bij Interwonen.

ALLES OP VOORRAAD

InterWonen.nl is een importeur en levert rechtstreeks aan de consument. Hierdoor zijn alle artikelen scherp geprijsd en direct leverbaar uit een ruime voorraad. U kunt de items ook laten bezorgen, binnen één week wordt uw bestelling dan geleverd. ADVIES

Bent u opzoek naar een kantoorinrichting, of zoekt u spullen voor thuis? Bij InterWonen.nl geven wij u graag advies en indien wenselijk komt onze adviseur bij u langs om mee te denken over de inrichting. U kunt ook een afspraak maken bij ons in de winkel en onder onze begeleiding het assortiment bekijken. OOSTERS ÉN WESTERS

Naast Westers interieur, is er ook volop keuze voor een Oosterse stijl. Wij hebben een grote collectie Perzische tapijten en Oosterse lampen, die u kent uit de sprookjes van duizend-en-eennacht. Ook is er een divers en exclusief aanbod van Oosters houtgesneden en vintage meubels in onze winkel te vinden. Van vele items is er vaak maar één te koop. CONTACT

InterWonen.nl is gevestigd aan de Zijlbaan 20, op winkelboulevard De Baanderij in Leiderdorp. Kom inspiratie opdoen in onze winkel, of kijk op www.interwonen.nl. Telefonisch zijn we bereikbaar via 071 - 333 30 44.

- ADVERTENTIE -

OP NAAR EEN BRUISEND NIEUW JAAR... ...waarin wij u graag verrassen met een mooie gevel- en of lichtreclame. Wat dacht u van een gerestyled interieur, bewegwijzering of wanddecoratie? Vraag naar de mogelijkheden. Geniet van de feestdagen en tot volgend jaar. Proost!

studioscherp.nl

Wij kennen de smaak van bier en die van uw gasten

BREED ASSORTIMENT PILSEN EN SPECIAAL BIEREN

DRANKENGROOTHANDEL

BIEREN • FRISDRANKEN • WIJNEN • GEDISTILLEERD Amphoraweg 12 ◆ 2332 EE Leiden ◆ Tel: 071-576 30 00 ◆ info@boonekamp.nl

MÉÉR DAN DRANK ALLEEN

GRENZELOOS ONDERNEMEN COLUMN

TEKST ERIK VERSNEL FOTO’S JOHN BRUSSEL

Grenzeloos ondernemen: Mis de digitale toekomst niet! Als kind ging ik vaak met mijn ouders met de auto op vakantie in Europa. Vakanties die ik mij nog goed kan herinneren. Op de achterbank met vakantieboek en favoriete knuﬀelbeer op schoot en ingeklemd tussen mijn oudere zussen.

Na een tijdje rijden, naderden we de grens tussen Nederland en België. Een spannend moment voor mij als klein manneke. Een statige douanier controleerde de paspoorten en wierp een blik in de auto. Na een goedkeurend knikje mochten we doorrijden en waren we in een ander land. We waren de eerste grens over! Over de grens gaan, is tegenwoordig niet meer zo’n spannend moment. Soms heb je het niet eens meer in de gaten. Europa is grenzeloos geworden en voor sommige ondernemers is internationaal zakendoen de gewoonste zaak van de wereld. Zo was ik laatst bij Dennis van Egmond en Floris van Tilburg, de nieuwe eigenaren van E.L. Cravatte. Een snel groeiende internetretailer die vanuit een magazijn in Sassenheim via vijftig webshops stropdassen en andere modeaccessoires aan elf Europese landen levert. Stropdassenwinkel.nl! Een grenzeloos bedrijf met een sterke positionering in een nichemarkt. Grenzeloos, mede door slimme digitalisering en snelle logistiek. Toch zie ik – ondanks alle digitale mogelijkheden – nog veel ondernemers in het MKB die daar nog nauwelijks gebruik van maken. Jammer, want met een paar kleine veranderingen kun je voor ieder bedrijf de grenzen verruimen. Ik begrijp wel heel goed dat het niet eenvoudig is voor een drukke ondernemer om deze stap te zetten. Want waar begin je? Met een digitale nieuwsbrief, een CRM-systeem, digitale

ordering of een volledige online klantreis? Voor wie nog aan de vooravond van dit proces staat, is mijn advies: begin met kleine stapjes. Laat je niet afschrikken door technologische vergezichten. Begin met denken vanuit je klant. Hoe is de klantreis nu? En waar kun je die digitaliseren? Kunnen ze jouw producten en diensten online verkrijgen? Hoe kunnen zij inzicht krijgen in de orderstatus? En hoe kan de data binnen je bedrijf je scherpere inzichten geven? E.L. Cravatte weet precies hoe ze die data slim kunnen inzetten. Met goede data heb je namelijk de juiste feiten en informatie van je klanten en je bedrijfsvoering op een rij. Bij E.L. Cravatte gebruiken Dennis en Floris dit bijvoorbeeld om de grootte van de voorraad scherp in de gaten te houden. Ook bepalen ze op basis van data hun marketingacties. Stevige markt- en klantanalyse helpt hen verder om processen te stroomlijnen, de kosten te verlagen en marge te vergroten. Het mooie is dat je hier echt geen doorgewinterde IT’er voor hoeft te zijn. Ik zie dat bedrijven die investeren in digitalisering competitiever worden en hun eigen toekomst creëren. Wij als bank helpen onze klanten duurzaam te groeien, ook via het investeren in digitalisering. Dus klop ook eens bij onze bank aan. Dan gaan we samen de grens over.’

Erik Versnel is directievoorzitter bij Rabobank Leiden-Katwijk

LEIDEN INTO BUSINESS CLUB

Kick-oďŹ&#x20AC; Leiden INTO businessclub groot succes

Genieten bij Sligro Leiden De Herfsteditie van Leiden INTO business werd gelanceerd tijdens de eerste bijeenkomst van de Leiden INTO businessclub. Gastheer Arno de Jong, directeur van de geheel vernieuwde Sligro aan de Rooseveltstraat, had samen met een aantal klanten en zijn team een fantastisch walking diner voor de bijna honderd aanwezigen geprepareerd. Acht gangen culinair genieten van producten die bij Sligro in de schappen liggen. Voordat het zover was presenteerde Oscar Middeldorp de toekomstplannen van Leiden INTO business met onder andere uitleg over de businessclub: een beslissersplatform waar gelijkgestemden elkaar ontmoeten op inspirerende, ondernemende locaties in Leiden. De cover van de Herfsteditie werd onthuld door Thijs Hemmes die met HBK Adviserende Accountants de cover van deze editie sierde.

Dank aan Sligro Leiden, De Klaproos licht & geluid en Vier voor half jazz. En voor de culinaire hoogstandjes: Prentenkabinet Leiden, Limes aan den Rijn Valkenburg, Alexander Aziatisch restaurant Leiden, Villa de Duinen Noordwijk, Sumatra House Leiden, Vinteage Leiden (Patisserie), Teun Bakker (culinair specialist Sligro) en Serge Timmer (Specialist Vis Sligro).

LEDEN LEIDEN INTO BUSINESS CLUB

De volgende bedrijven hebben we recentelijk mogen verwelkomen als nieuw clublid

Untitled-1 1

Deze bedrijven zijn reeds lid van de Leiden INTO businessclub

Ook lid worden van de Leiden INTO businessclub? Dit kan al voor € 295,00

• U krijgt toegang tot 4 spraakmakende bijeenkomsten, op de bijeenkomsten zijn alleen beslissers welkom • U mag bij elke bijeenkomst een introducé meenemen • Vermelding van uw logo op de ledenpagina’s in het magazine • Kosteloos plaatsen van nieuwsberichten en agendapunten op de website www.intobusiness.nu/leiden • Bedrijfsproﬁel op onze website

09-07-14 11:52

- ADVERTENTIE -

www.credion.nl

‘Zakelijk financieren? Het kan met Credion.’

Credion realiseert uw vastgoed- en bedrijfsfinanciering Credion Leiden adviseert, begeleidt en ontzorgt ondernemers in hun zoektocht naar de optimale financieringsoplossing. Middels een volledig onafhankelijke en proactieve aanpak zetten wij onze jarenlange bancaire ervaring, branchekennis en uitgebreide netwerk in om u als ondernemer te voorzien van maatwerk voor uw financieringsvraagstuk. Van vastgoed (in eigen gebruik of verhuurd) tot bedrijfsmiddelen, van werkkapitaal tot bedrijfsovernames, wij doen zaken met ruim 90 geldverstrekkers die in de behoefte kunnen voorzien. Credion Leiden Rijnsburgerweg 159 2334 BP Leiden

Daniël van Egmond dvanegmond@credion.nl 06 13 23 95 23 Mark Buytelaar mbuytelaar@credion.nl 06 19 27 92 70

leiden@credion.nl

Het kan met Credion.

Bent u een ondernemer die waarde hecht aan persoonlijke advisering?

Koﬀie? 088 0124898 Uw stroom- en gasleverancier www.sepagreenleiden.nl

De Machtigste van Leiden 2019 is…

MARTIJN BULTHUIS Zoals u van ons gewend bent, presenteren wij in onze wintereditie de lijst waar zakelijk Leiden ieder jaar weer naar uitkijkt: de Top 50 van machtigste personen in Leiden. Welke ondernemers of bestuurders leverden het afgelopen jaar een waardevolle bijdrage in de regio Leiden? Wie vielen op door uitmuntende prestaties of door hun maatschappelijke bijdrage? Hoe dan ook, de lijst met de vijftig machtigste personen in het Leidse kent weer behoorlijk wat verschuivingen, maar bovenal een zeer verdiende nieuwe nummer 1. Zijn naam: Martijn Bulthuis, directeur Leiden Marketing.

COEN BREEDVELD Coen opent de lijst van 2019. Deze jonge actieve ondernemer is gestart bij PLNT. Breedveld heeft diverse geldprijzen gewonnen als ondernemer en is maatschappelijk zeer actief in het Leidse. Een ondernemer van de nieuwe generatie.

ARNO DE JONG Arno de Jong is de vestigingsdirecteur van de totaal vernieuwde Sligro in Leiden. Arno is zeer energiek en support onder andere Leiden Culinair en Zorg en Zekerheid Leiden Basketball.

CHRIS DE WAARD Sleutelstad is de oﬃciële publieke omroep van Leiden en mediaman Chris de Waard heeft daar mooie plannen mee. Waar kom je Chris niet tegen?

SASKIA HEMMES Saskia Hemmes is van HBK Expats Consultants en geeft expats belastingadvies. Zij is actief binnen het bestuur van de Steunstichting Vrienden van de Pieterskerk en partner van Expat Centre Leiden.

MARTIJN DU PRIE Onlangs sleepte Martijn een prestigieus project in de wacht: Du Prie Bouw & Ontwikkeling gaat het Stadhuis verbouwen. Martijn du Prie is al jaren nauw betrokken bij de 3 October Vereeniging.

NANETTE RIS Nanette Ris is met haar team verantwoordelijk voor het succes van de Leidse Schouwburg en Stadsgehoorzaal. Zoekt de samenwerking met theaters in de regio om het aanbod te verbreden.

HESTER BIJL Hester Bijl is lid van het college van bestuur van Universiteit Leiden en zeer betrokken bij de Bio Science Park Foundation.

ROGER GARDIEN Rogier Gardien is een nieuw en actief Rabobankgezicht in Leiden. Hij is actief als fundraiser bij het Singelpark en de Leidse Klimaattafel. Nieuwsgierig, verbindend en maatschappelijk betrokken.

ERNST BARTHEN We zien Ernst de afgelopen periode te weinig in het Leidse netwerk en dat is jammer. Deze ondernemer pur sang is eigenaar van Barthen verhuur, Huurmaat en Riool.nl.

JOERI VAN DEN STEENHOVEN Joeri is de opvolger van Agnita Mur bij Hogeschool Leiden. Hij heeft aﬃniteit met ondernemerschap en is een uitgesproken en inspirerende jonge bestuurder.

64 TOP 50 2019

TEKST OSCAR MIDDELDORP

ALEXANDER MOURET De sympathieke Alexander Mouret is directeur van Leiden International Film Festival. Werd dit jaar alweer voor de veertiende keer georganiseerd met een record aantal van 42.000 bezoekers.

EDWIN VAN HUIS Het totaal vernieuwde Naturalis opende dit jaar weer haar deuren. Van Huis gaat Leiden met Trix de komende decennia economisch gezien veel plezier opleveren.

EDWIN VAN DIEMEN Edwin van Diemen is eigenaar van het gelijknamige en succesvolle sloop- en recyclingbedrijf. Een echte Leidse ondernemer die van zijn hart geen moordkuil maakt.

FRANS SCHOHAUS Frans Schohaus is iemand waarnaar geluisterd wordt in Leiden. Initieert mooie projecten op MVO-gebied. De lang verwachte nieuwbouw voor Van der Valk Hotel Leiden gaat er zeker komen.

NICO TATES Tates is de nieuwe voorzitter van Ondernemend Leiden en heeft een bak aan bestuurlijke ervaring. Ondernemend Leiden wil ondernemerschap stimuleren en stadsbrede belangen borgen.

CEES AHSMANN Cees Ahsmann is de trotse voorzitter van landskampioen Diok. De daadkrachtige Cees verzet veel werk op het gebied van voetbal vitaal en de herinrichting van de veldsport.

ROALD LAPORT OWN agency van de creatieve ondernemer Roald Laport draait als nooit te voren. LOS magazine werd afgelopen jaar van de hand gedaan zodat de focus nu volledig op de corebusiness is gericht.

MARK BUYTELAAR Mark Buytelaar en compagnon Daniël van Egmond hebben in zeer korte tijd Credion op de kaart gezet in Leiden. Mark is actief, scherp en ‘nee’ verkopen is geen optie.

TON HOLSWILDER Ton Holswilder is de zeer sympathieke eigenaar van Koetshuis de Burcht en is iemand waar je altijd een beroep op kunt doen. Werd begin dit jaar door de BCL tot ‘Leidenaar van het Jaar’ verkozen.

RUDO SLAPPENDEL Rudo is eigenaar van Rudeboy Media. Deze sympathiek duizendpoot is actief bij RadioWest, Unity, de Leiderdorpse Ondernemersprijs, LEF en zo kunnen we nog wel even doorgaan.

ONNO VAN DE STOLPE De beurskoers van een van de grootste bedrijven op het Bio Science Park, Galapagos, blijft maar stijgen. Onno van de Stolpe is een commercieel vaardige topbestuurder.

CHRIS VERPLANCKE Chris Verplancke is al sinds jaar en dag voorzitter van Business Club Leiden (BCL). Deze rol is de rasechte Leidenaar op het lijf geschreven.

SABINE BOONEKAMP Sabine is met haar Drankengroothandel Boonekamp een belangrijke sponsor van Leiden Culinair en ondersteunt daarnaast veel maatschappelijke initiatieven.

PAUL DIRKSE Paul Dirkse is een graag geziene wethouder en verantwoordelijk voor kennis, onderwijs, ﬁnanciën en sport. De discussie over de ‘netniet-sportaccommodaties’ is ons inziens echter nog niet ten einde.

SANDER ZWAAN Het marktaandeel van Basis Bedrijfshuisvesting blijft in Leiden onverminderd groot. Eigenaar Sander Zwaan is de specialist op vastgoedgebied in de regio en van het type niet lullen maar poetsen.

PANCRAS HOGENDOORN Pancras Hoogendoorn is decaan van het LUMC en bepaalt welke onderzoeksgroepen in het LUMC belangrijk zijn en waar geld naartoe gaat. Zeer belangrijk voor het Bio Science Park.

BAS VAN DIJK Bas van Dijk heeft een fantastisch netwerk in Leiden en realiseert met zijn bedrijf Jobo de Bouwers mooie projecten. Van Dijk is kundig en gaat voor zijn doel.

Eregalerij der Machtigen Alle voorgaande nummers 1 komen niet meer in de top 50 voor. Wij hebben deze opgenomen in de Eregalerij der Machtigen. En terecht, want je zou ze tekort doen met een lagere ranking dan de nummer 1-positie.

2008 Peter Labrujère

2009 Marcel Verburg

2010 Jan Versteegh

2011 Menno Smitsloo

2012 Thijs Hemmes

2013 Robert Strijk

2014 Wim de Leeuw

2015 Ton van Houten

2016 Ramses Braakman

2017 Erik Versnel

2018 Henriëtte van Baalen

TJEERD SCHEFFER Tjeerd Scheﬀer is de mister Sport in Leiden. Hij lanceerde onlangs een uniek project samen met de TK Challenge Foundation ter gelegenheid van de dertigste verjaardag van Leiden Marathon.

WOUTER VAN LEEUWEN Wouter stuurt samen met broer Richard de Horeca Groep Leiden aan. De gebroeders zijn onder andere eigenaar van The Bishop, Tabú, Van der Werﬀ en City Hall.

HENRI LENFERINK De burgermeester kan niet ontbreken in de lijst. Wij blijven echter van mening dat de Leidse ondernemer te weinig ziet van Henri Lenferink en dat betreuren wij ten zeerste.

META KNOL De vernieuwde Lakenhal is een pareltje geworden en de realisatie hiervan komt voor het overgrote deel op het conto van Meta Knol. Ere wie ere toekomt.

GOVERT DE KOK Dat een vernieuwd Kijkhuis en De Geus (het nieuwe bioscoopcomplex bij Leiden Centraal) er gaan komen, zegt voldoende over doorzetter Govert de Kok. Hij is samen met Gideon Boer eigenaar van Bioscopen Leiden.

GERDA SCHUKKING Gerda is actief en betrokken. De uitgever van LEVEN! is voorzitter van het 3 October Gilde, de club voor ondernemers die Leidens Ontzet een warm hart toedraagt.

LORENZO VAN BEEK Lorenzo is eigenaar van Boutique Hotels Leyden en verkondigt helder en duidelijk zijn mening. De toekomstige voorzitter van BV Leiden heeft echt hart voor de stad en zal zeker van zich laten spreken.

HENK GERLA Henk Gerla volgde Hennie Limberger op in de raad van bestuur van Zorg en Zekerheid. Henk en Zorg en Zekerheid tonen door het ondersteunen van vele initiatieven al jaren hun betrokkenheid in de Leidse regio.

21 20

DEREK PETERS Derek Peters is bescheiden en perfectionistisch en deze kwaliteiten zet hij in om onder meer Hockeyclub Roomburg en Leiden Culinair naar een hoger plan te tillen. Zijn bedrijf Dsignmarking heeft een mooie klantenportefeuille en daar mag Derek trots op zijn. RAYMOND KERKVLIET Raymond Kerkvliet is voorzitter van de Stichting Vrienden van Xenia. Hij zet zich volledig belangeloos actief in voor de goede zaak in Leiden. Van Singelpark tot begunstiger van vele initiatieven.

66 TOP 50 2019

CAREL STOLKER Universiteit Leiden is en blijft een zeer belangrijke motor voor de Leidse economie. Rector magniﬁcus Carel Stolker heeft z’n zaakjes al jaren goed voor elkaar en weet zich gesterkt door een zeer uitgebalanceerd team.

FLEUR SPIJKER Wethouder Duurzame Verstedelijking, Ruimte en Wonen Fleur Spijker is door haar portefeuille bij bijna alle beslissingen betrokken die in het college genomen moeten worden. Fleur is scherp en gaat voor haar doel.

BOB MEIJER Bob is samen met compagnon Johan Klerks eigenaar van de Brasserie Groep. Hij is enthousiast en bij veel Leidse initiatieven betrokken. Bob Meijer is een slimme ondernemer en al jaren één van de stuwende krachten achter Leiden Culinair.

BASTIAAN DE ROO Bastiaan is de directeur van PLNT en voelt zich daar als een vis in het water. De Roo zorgt voor meer zichtbaarheid van de broedplek voor ondernemerschap en innovatie.

BART HOENEN Bart Hoenen is op vele fronten actief binnen de regio: hij is jaren gemeenteraadslid namens de VVD in Leiderdorp, daarnaast betrokken bij PLNT, LEF, Hogenschool Leiden en Luris. Samen met Arjan Meester is hij directeur van het mede door hem bedachte AREA071. RON HOGENBOOM Ron nam onlangs afscheid als voorzitter van Business Platform SchipholwegSchuttersveld omdat zijn Grant Thornton naar het prachtige Heerema pand verhuisde. Hogenboom is een zeer betrokken

ondernemer en zet zich onder andere in voor Issoria en het Miljoenenontbijt.

ERNA KORTLANG Erna Kortlang is voorzitter van de grootste ondernemersvereniging in de regio: BV Leiden. In maart geeft zij het stokje na zeven jaar voorzitter te zijn geweest over aan Lorenzo van Beek en Ineke Lenssen. Erna is als notaris werkzaam bij TeekensKarstens.

YVONNE VAN DELFT Yvonne is onder andere wethouder economie van Leiden. Ze heeft haar weg richting het Leidse bedrijfsleven gevonden en toont haar betrokkenheid. Yvonne is voorzitter van Economie071 en presenteerde onlangs de samen met ondernemers opgestelde ‘strategie toekomstbestendige bedrijventerreinen’.

RIK KAMPS Rik is voorzitter van de meest prestigieuze vereniging van Leiden, de 3 October Vereeniging. Hij is sinds jaar en dag partner bij TeekensKarstens notarissen. Heeft een mooi eerste jaar als voorzitter achter de rug.

MARTIJN VAN PELT Martijn van Pelt maakt een grote sprong in onze lijst. De nieuwbakken voorzitter VNO-NCW Rijnland ging zeer voortvarend van start nadat hij het stokje overnam van Jan Versteegh. Martijn wil de regio echt bij elkaar brengen en doet dit vanuit ondernemersstandpunten.

TOP 50 2019

WILLEM-JAN ZIRKZEE Willem-Jan is eigenaar van de prachtige woonwinkel aan de Lammerschans. Hij geeft als voorzitter van Bedrijvig Leiden gedreven sturing aan de reorganisatie van belangenbehartiging voor alle ondernemers in Leiden. Doet dat volstrekt zonder eigen belang en zeer transparant. Geﬂankeerd door een paar sterkhouders op cruciale posities weet hij steeds beter het verschil te maken en echt lijnen uit te zetten voor de toekomst. De rol van de evenwichtige en integere Zirkzee is zeer belangrijk voor ondernemend Leiden.

EIMERT VAN DER VLIET Eimert van der Vliet staat op de op één na hoogste trede. De enthousiaste medeeigenaar van Apek is nauw betrokken bij Diok, stichting Top Waterpolo Leiden, stichting Topsport Leiden, Zorg en Zekerheid Leiden Basketball en de 3 October Vereeniging. De goudeerlijke Eimert is een rasechte Leidenaar die de stad een warm hart toedraagt. Hij is iemand waar je altijd een beroep op kunt doen en is bovendien wars van status.

1. MARTIJN BULTHUIS Martijn Bulthuis is de nummer 1 van 2019. De directeur van Leiden Marketing boekte fantastische resultaten. Leiden Marketing won dit jaar de Nationale Citymarketing Trofee. De jury zei: “De winnaar is er in geslaagd om citymarketing dienstbaar te maken aan de uitdagingen van de stad. Er is op overtuigende wijze gekozen voor een doelgroep en marketingbenadering die de stad echt verder kan helpen.” Het binnenhalen van de European City of Science in 2022 mag ook een prestatie van formaat worden genoemd. Martijn is bescheiden, maar mag trots zijn op wat hij de laatste jaren samen met zijn team gerealiseerd heeft. Zo werd het nu reeds verzelfstandigde Expat Centre Leiden succesvol neergezet en volgde niet veel later het Leiden Convention Bureau. Al deze positieve ontwikkelingen zorgen voor een economische impuls in de Leidse regio. Bulthuis is niet de marketeer die alleen maar roept, maar vooral ook zelf aanpakt en zo zien wij het graag als ondernemers. Een zeer terechte nummer 1 dus.

REPORTAGE

TEKST MARTIN HOEKSTRA FOTOâ&#x20AC;&#x2122;S MARJA VAN TILBURG

Zorg en Zekerheid licht optie in het contract met Leidse basketbaltrots

VIJFTIEN JAAR DEZELFDE HOOFDSPONSOR IS UNIEK Zorgverzekeraar Zorg en Zekerheid zorgde onlangs voor een unicum in de Nederlandse basketbalgeschiedenis. Voor aanvang van de wedstrijd voor de FIBA Europe Cup tegen SL BenďŹ ca werd op de middenstip bekend gemaakt dat Strategic Partner Zorg en Zekerheid de optie in het contract heeft gelicht. Dit betekent dat de Leidse club ook in het seizoen 2020/2021 verzekerd is van de succesvolle samenwerking met de zorgverzekeraar uit Leiden. Dat wordt dan het vijftiende seizoen op rij dat Zorg en Zekerheid hoofdsponsor is van de Leidse basketbaltrots.

Marcel Verburg en Henk Gerla

Toen het Leidse basketbal in 2006 terugkeerde op het hoogste niveau, stapte Zorg en Zekerheid voor vijf jaar in als hoofdsponsor van het Leidse basketbal. Al snel stond het bezoeken van een wedstrijd van Zorg en Zekerheid Leiden Basketball gelijk aan een avondje uit. De Businessclub bracht leden in contact met elkaar. Ondernemers namen gasten mee naar de wedstrijden, vaak gecombineerd met een hapje en een drankje.

Ook op het veld vielen successen te vieren, met als hoogtepunt het kampioenschap in 2011, het vijfde jaar in het bestaan van de club. Ook in 2013 veroverde Zorg en Zekerheid Leiden Basketball de landstitel. De nationale beker werd drie keer veroverd (2010, 2012 en 2019). Twee keer werd beslag gelegd op de SuperCup (2011 en 2012). Europees gezien bereikte de Leidse ploeg begin dit jaar een hoogtepunt. In de achtste finale van de FIBA Europe Cup

REPORTAGE

werd Zorg en Zekerheid Leiden Basketball uitgeschakeld door de latere winnaar Dinamo Sassari uit Italië.

biedt om mee te draaien in de top van het Nederlandse basketbal. De nauwe samenwerking gaat verder dan alleen op het basketbalveld. Steeds meer ligt de nadruk ook op projecten met een maatschappelijk karakter, waarin het basketbal een centrale rol speelt. Denk aan clinics bij scholen, pleintjesbasketbal en ook het bezoek van wedstrijden door speciale groepen, zoals vorig jaar toen we een groep mensen met een visuele beperking op de tribune hadden. Het is goed te zien dat we elkaar daar ook in kunnen vinden.”

CONTINUÏTEIT

“We zijn er enorm trots op dat we met Zorg en Zekerheid een derde lustrum kunnen volmaken”, stelt Marcel Verburg, voorzitter van Zorg en Zekerheid Leiden Basketball. “De continuïteit die dit partnerschap met zich meebrengt, is wat ons al jaren de mogelijkheid

PLATFORM

“Naast de naamsbekendheid en relatiemarketing is en blijft Zorg en Zekerheid Leiden Basketball een prachtig platform om onze kernwaarden te communiceren”, zegt Henk Gerla, lid van de Raad van Bestuur bij Zorg en Zekerheid. “Als zorgverzekeraar willen we gezondheid stimuleren door bewegen en sport. Het basketbal biedt ons de mogelijkheid vele maatschappelijke projecten te ondernemen, die juist jeugd maar ook oudere mensen uit hun isolement halen en aanzetten tot sport en beweging. Onze doelstelling is dan ook om de regio waarin wij actief zijn tot de gezondste van Nederland te maken.”

LEIDEN VERDER IN EUROPA

PROGRAMMA THUISWEDSTRIJDEN

Zorg en Zekerheid Leiden Basketball heeft na de kwaliﬁcatieronde ook de eerste groepsfase van de FIBA Europe Cup overleefd. De Leidse ploeg eindigde in de groep als tweede en mag het nu gaan opnemen tegen topploegen als Pinar Karsiyaka (koploper in Turkije), Enisey Krasnoyarsk (virtueel nummer twee van Rusland) en Bahcesehir College (de enige ploeg die in de Turkse competitie wist te winnen van Pinar Karsiyaka). Zorg en Zekerheid Leiden Basketball legde de basis voor het bereiken van de tweede groepsfase door in eigen huis te winnen van groepswinnaar Benﬁca (84-68) en door een week later in Slowakije van Inter Bratislava te winnen met 78-88.

Het programma voor de reguliere competitie is altijd onder voorbehoud. Check voor het juiste schema altijd de website van Zorg en Zekerheid Leiden Basketball. Alle thuiswedstrijden beginnen om 20.00 uur, uitzonderingen daargelaten.

Nuni Omot, een 2.06 meter lange forward, zal de Leidse formatie in de tweede groepsfase versterken. De Keniaan is de vervanger van Josh Cunningham.

• • • • • • • • • •

21 december tegen Den Helder Suns 4 januari tegen Zeeuw & Zeeuw Feyenoord 8 januari tegen Enisey Krasnoyarsk (FIBA Europe Cup) 18 januari tegen Landstede Hammers Zwolle 29 januari tegen Bahcesehir College (FIBA Europe Cup) 1 februari tegen Donar Groningen 29 februari tegen Heroes Den Bosch 14 maart tegen Basketbal Academie Limburg 19 maart tegen Apollo Amsterdam 4 april tegen Apollo Amsterdam

Zorg en Zekerheid Leiden Basketball Boshuizerlaan 1 | 2321 SG Leiden | 071 - 572 25 19 commercie@eredivisiebasketballleiden.nl | www.eredivisiebasketballleiden.nl

COLOFON

UITGEVERIJ

Leiden INTO business

ADRES

Antonie van Leeuwenhoekweg 36-A5 2408 AN Alphen aan den Rijn

TELEFOON E-MAIL

06-51577886

INTERNETADRES

www.intobusiness.nu

UITGEVER

Oscar Middeldorp (06-51577886)

oscar@intobusiness.nu

HOOFDREDACTIE

Oscar Middeldorp

REDACTIE

Martin Hoekstra, Dennis Captein, Marleen Hogendoorn, Bo Vrolijk, May-lisa de Laat, Joke Busschots en Oscar Middeldorp

EINDREDACTIE

Martin Hoekstra

FOTOGRAFIE

John Brussel, Mike van Bemmelen, Buro JP, Marja van Tilburg en Marta Klement

VORMGEVING

Sevenwords, Erik Straver

VERKOOP

Oscar Middeldorp (06-51577886)

DRUK

Damen Drukkers, Werkendam

VERSPREIDING

Mail Management International

ADRESWIJZIGINGEN Adreswijzigingen kunnen doorgegeven worden via oscar@intobusiness.nu

THEMA LENTE UITGAVE 2020

GROEN IS POEN

LEIDEN INTO BUSINESS Leiden, Leiderdorp, Zoeterwoude, Voorschoten, Oegstgeest, Warmond, Wassenaar, Roelofarendsveen

ALPHEN INTO BUSINESS Alphen aan den Rijn (Alphen, Boskoop, Rijnwoude) en Woubrugge AMSTELLAND INTO BUSINESS Amstelveen, Ouderkerk aan de Amstel, Aalsmeer, Uithoorn, Kudelstaart en De Kwakel DE VENEN INTO BUSINESS De gemeenten De Ronde Venen en Nieuwkoop en alle bijbehorende dorpskernen DUIN- EN BOLLENSTREEK INTO BUSINESS Noordwijk, Noordwijkerhout, De Zilk, Voorhout, Sassenheim, Warmond, Lisse, Lisserbroek, Hillegom, Vogelenzang, Bennebroek, Katwijk, Rijnsburg en Valkenburg GOUDA INTO BUSINESS Gouda, Waddinxveen, Moordrecht, Reeuwijk, Bodegraven, Vlist, Gouderak, Bergambacht en Schoonhoven HAARLEM INTO BUSINESS Haarlem, Heemstede, Spaarnwoude, Spaarndam Cruquius, Overveen, Bloemendaal, Aerdenhout en Velserbroek. HAARLEMMERMEER INTO BUSINESS Hoofddorp, Nieuw-Vennep, Schiphol en omliggende kernen ZOETERMEER INTO BUSINESS Zoetermeer, Benthuizen, Bleiswijk, Bergschenhoek, Berkel en Rodenrijs, Pijnacker-Nootdorp, Forepark (Den Haag)

Dit magazine wordt via een gratis abonnement verzonden aan ondernemers in het MKB, bestuurders van organisaties en (eind-)beslissers bij gemeenten in het verspreidingsgebied. Wilt u ook het magazine ontvangen of liever niet meer? Mail ons op oscar@intobusiness.nu en uw aan- of afmelding wordt verwerkt. Wilt u weten welke gegevens wij van u bewaren in onze administratie? Op onze website www.intobusiness.nu leest u onder ‘over ons’ onze privacyverklaring.

COPYRIGHT Niets uit deze uitgave mag worden gereproduceerd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, ﬁlm of op welke andere wijze dan ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgeverdirectie. INTO business Magazine BV is niet aansprakelijk voor eventuele onjuistheden in deze uitgave en niet verantwoordelijk voor handelingen van derden welke mogelijkerwijs voortvloeien uit het lezen van deze uitgave.

COLUMN

TEKST HENRY SCHUT FOTO’S JOHN BRUSSEL

Uithangbord met ijzersterk verhaal Even terug naar afgelopen november. Het Nederlands Elftal heeft zich net geplaatst voor het EK voetbal. Er komt nog één kwaliﬁcatieduel, waarvoor aanvoerder Virgil van Dijk zich afmeldt. Georginio ‘Gini’ Wijnaldum wordt aangewezen als vervangend aanvoerder.

En hij krijgt het meteen voor de kiezen. Op de dag voor de wedstrijd is de gebruikelijke persconferentie. Dat is vaak een saaiige invuloefening, een moetje met plattitudes. Nu niet. Het land is vol van een racisme-rel rondom Den Bosch - Excelsior. Het gaat me niet eens specifiek over het onderwerp, want allemachtig wat wordt daar die week al veel over gezegd en geblaat. Het gaat me om de manier waarop Wijnaldum zich opricht. Om wat hij zegt, meer nog om de woorden die hij kiest. En nog explicieter om hoe hij het zegt. Hij spreekt in een taal waar onze ministerpresident en zijn speechschrijvers een puntje aan kunnen zuigen. Zijn zinnen zijn niet tot op punten en komma’s doodgeschreven, ze komen recht uit zijn hart. Alles is raak en dat is op zo’n moment onnoemelijk knap. Als ik zelf verbolgen ben en iets prangends kwijt moet, kost het me moeite niet volledig van het pad te raken. Ik vergeet dan bovendien een aantal facetten. Georginio, grotendeels opgevoed door zijn oma, is kalmerend woedend en verbazingwekkend compleet. Zijn betoog staat als een opstelling van een kampioensteam. Achter het persconferentietafeltje waar het over de belangrijkste bijzaak van het leven had moeten gaan, doet hij precies wat het land nodig heeft. Onbewust gebruikt hij zijn rol en het moment om dingen te zeggen die maatschappelijk beklijven. Gini toont groot

leiderschap, over zijn ploeg en de hele natie. Van oma leerde hij met twee woorden spreken, “u” te zeggen in plaats van “je”. Ze gaf hem iets levertraanachtigs om te ontgiften, las ik lang geleden in het AD. En ze verwende hem met zoutvlees, pom pastei en eierkoeken. Dat haar opvoeding nogal succesvol is afgerond, bleek al stilletjes in 2011. Van Gini hoefde het niet in de publiciteit, maar toch ontdekte men dat hij de jeugdopleiding van Feyenoord een flink geldbedrag schonk nadat hij werd verkocht aan PSV. De dag na die persconferentie van afgelopen november sieren zijn prachtige hoofd en zijn citaten de voorpagina’s van de kranten. Het anti-racisme statement van Oranje, “Enough is Enough” dat de wereld over gaat en mede uit zijn koker komt, maakt het geheel af. Nee toch niet, want de echte finishing touch is Wijnaldums hattrick van die avond tegen Estland. Soms moeten dingen gewoon zo zijn. Of was het de levertraan? Gini’s carrière duurt hopelijk nog tot en met het WK van 2026. Daarna zou ik het wel weten als ik een ambitieus bedrijf was, op zoek naar een uithangbord met een briljant voorkomen en een ijzersterk verhaal. Vraag Georginio. Als woordvoerder, leader of the pack en als het nodig mocht zijn als levend ontgiftingsmiddel bij al uw extreme problemen. Wie weet heeft hij ons tegen die tijd ook nog wereldkampioen gemaakt. Want ook dat heeft hij in zich.