SZKO L E NI A I n te r C ars
Rys. 3. Skrzynia biegów ZF Ecomat z szeregowym intarderem.
jest umieszczony między przekładnią hydrokinetyczną skrzyni biegów a szeregiem przekładni planetarnych. Turbina przekładni hydrokinetycznej napędza rotor zwalniacza. W tym przypadku moment hamujący zwalniacza zależny jest od włączo-
nego biegu przekładni (tzw. zwalniacz wejściowy). W zwalniaczu tym, w celu zmniejszenia oporów wentylacyjnych wykorzystano przesuwane pierścienie. Po wyłączeniu zwalniacza pierścienie przesuwają się pod wpływem siły sprężyn, umożli-
wiając przepływ powietrza w komorze roboczej intardera. Po włączeniu zwalniacza opór sprężyn jest pokonywany przez ciśnienie oleju i otwory wentylacyjne zostają zamknięte. Konstrukcja ZF Intardera nie jest skomplikowana, niektóre warsztaty mają jednak problem z ich diagnostyką. Wielu mechaników nie korzysta ze złączy diagnostycznych istniejących w ZF Intarderze. Służą one do kontroli ciśnienia pompy i ciśnienia sterowania. Prawidłowej procedury kontroli tych ciśnień można się nauczyć na szkoleniach. Na szkoleniach podawane są też przyczyny słabej skuteczności intardera, która może np. wynikać z założenia niewłaściwego pierścienia dystansowego między statorem i rotorem podczas przeprowadzania naprawy. Jeśli nie odpowiesz na zamieszczone pytania kontrolne, powinieneś koniecznie skorzystać ze szkolenia.
Fot. Renault Trucks
S ZKOLE NIA I n te r Ca rs
Oscyloskop (O-1) W warsztatach samochodowych używa się wielu przyrządów i narzędzi. Te podstawowe, takie jak klucze nasadowe czy mierniki elektryczne, są stosowane powszechnie. Obecnie trudno sobie wyobrazić pracę bez testerów diagnostycznych, które również zagościły na dobre w warsztatach, natomiast oscyloskopy nadal są niedocenianie.
ZASADA DZIAŁANIA ZWALNIACZA HYDRODYNAMICZNEGO
1
Fot. Voith
Andrzej ANDRAKA 2
W
zamkniętej obudowie wypełnionej olejem znajdują się naprzeciwko siebie ruchomy wirnik zwany rotorem i nieruchomy stator. Obracający się rotor porusza olej, który uderza w nieruchome łopatki statora i zawraca w kierunku rotora. Działanie hamujące występuje w wyniku rozpraszania energii kinetycznej (spowalniania) oleju. Wtłaczając różne ilości oleju do obudowy, uzyskuje się pożądany moment hamujący. Maksymalny moment hamujący występuje przy maksymalnym napełnieniu olejem. Olej jest chłodzony w chłodnicy. Podczas hamowania zwalniaczem nie występuje zużycie mechaniczne elementów trących, których po prostu nie ma.
W
3
4 5 6 7 8
Rozróżnia się dwa rodzaje zwalniaczy: szeregowe (wolnoobrotowe), w których rotor jest napędzany bezpośrednio od wału napędowego; umożliwia to dołączenie zwalniacza do już istniejącego pojazdu; równoległe – rotor jest napędzany od wałka wyjściowego skrzyni biegów za pośrednictwem przekładni przyspieszającej, dlatego zwany jest też czasami szybkoobrotowym.
Budowa zwalniacza VR 3250 firmy Voith. Oznaczenia: 1 – skrzynia biegów, 2 – przekładnia napędowa, 3 – wał przegubowy, 4 – zbiornik oleju, 5 – wał retardera, 6 – stator, 7 – wymiennik ciepła, 8 – rotor.
ielu elektryków i mechaników często szuka usterek w sposób konwencjonalny, co przy tak zaawansowanych technologicznie pojazdach, jakie jeżdżą po naszych drogach, jest czasami trudne. Tester diagnostyczny najczęściej wskazuje obwód, w którym doszło do uszkodzenia, co daje wskazówkę do dalszego działania. Przy uszkodzeniu w obwodzie czujnika brakuje informacji, czy uszkodzony jest czujnik, wiązka elektryczna, czy może obwód wejściowy sterownika. Aby mieć pewność, gdzie tkwi przyczyna, często należy użyć kontrolki lub miernika uniwersalnego. Niestety przy bardziej skomplikowanych usterkach miernik może okazać się niewystarczającym
przyrządem diagnostycznym. W sytuacji, kiedy czujnik przekazuje bardziej złożone sygnały, pomiar napięcia czy rezystancji może przekazać zbyt mało informacji. Czasem konieczne jest zaobserwowanie kształtu sygnału, jego amplitudy, ewentualnie czasu trwania wycinka impulsu na ekranie oscyloskopu. Inter Cars prowadzi szkolenia z zakresu posługiwania się tym przyrządem.
WSZYSCY TO WIEMY, ALE... Szkolenie składa się z zajęć teoretycznych, na których odświeżamy wiedzę o prądzie elektrycznym, napięciu, częstotliwości i rezystancji. Systematyzujemy również wiedzę na temat pomiarów
miernikiem uniwersalnym, ze szczególnym naciskiem na najczęściej popełniane błędy w warunkach warsztatowych. Jako przykład można podać pomiar rezystancji czujnika, kiedy jest on podłączony do sterownika. Druga, najważniejsza część szkolenia to zajęcia praktyczne, które odbywają się głównie na sali wykładowej, ale również na pojeździe MAN TGA. Na tych zajęciach każdy uczestnik szkolenia wykonuje szereg pomiarów sygnałów pochodzących z generatora funkcyjnego. Te ćwiczenia mają na celu zdobycie praktyki w obsłudze oscyloskopu Fluke 123 lub Fluke 125. Pomiary sygnałów w pojeździe są przykładami diagnozy konkretnych elementów, takich jak pe-
15
14 1/2012
1/2012