VOETBAL FRIESLAND Jelle Teitsma
NR 5 2020
Burt Sijtsma
Johan Groote: “Rondlopen met een glimlach, elke dag weer! ” Johan Groote (64) speelt maar liefst 372 wedstrijden voor SC Cambuur. Erna maakt hij als speler furore bij FVC. Hij moet het hebben van hard werken. Niet lullen, maar poetsen. En na afloop een biertje. Als trainer is hij net zo. In 2016 wordt Johan getroffen door een hartstilstand. Hij redt het. Net. ‘Mijn wereld stond op z’n kop.’ Voetbal Friesland kijkt terug met de openhartige Leeuwarder.
‘Niks moet, alles mag’ Afhankelijk van je leeftijd, zou je Johan Groote kunnen kennen als speler, scout, trainer of technisch coördinator. Of als toeschouwer, als liefhebber van de bal, rondstruinend langs de velden. Het centrumpunt is meestal Leeuwarden, met een verleden bij onder meer v.v. Leeuwarden, SC Cambuur, Leeuwarder Zwaluwen, FVC en LAC Frisia. Tegenwoordig staat alles op een wat lager pitje. Hij moet het rustig aan doen. De reden liegt er niet om. Een hartstilstand in 2016. Johan: “Tegenwoordig moet ik niks. Alles mag. Ik heb een adviserende rol binnen Leovardia en vind het geweldig om met mijn maatje Geert van Tuinen, werkzaam bij Omrop
4
Fryslân, een mooie wedstrijd te bezoeken. En we zijn lotgenoten. Daar kunnen we goed over praten samen.” Johan refereert naar de hartinfarct van zijn vriend in 2015. Van Tuinen heeft geluk dat de ambulance in de buurt is. Binnen zes minuten wordt hij geholpen. Of anders gezegd, gered.
Emmerschans In het noordoosten van Emmen vind je tegenwoordig de wijk Emmerschans. Vroeger was het een dorp, waarbij de schans in tijden van oorlog als verdedigingswerk diende. Johan woont er met zijn ouders, twee zussen en broer. Hij is de jongste van het stel. Veel draait in het gezin om voetbal.
VOETBAL FRIESLAND
“Mijn vader voetbalde en mijn broer evenzo. Zo raakte ik ook bezeten van het spelletje. Mijn vader speelde bij het nabijgelegen v.v. Zwartemeer, tegen de Duitse grens aan. Een prima speler, die door de gevolgen van tuberculose en een longoperatie helaas moest stoppen. Mijn broer kon ook uitstekend uit de voeten op het veld, maar hield tevens van andere sporten, zoal motorrijden.” Johan doorloopt de jeugd van de plaatselijke v.v. Emmerschans – nu EHS ’85 – en speelt in een talentvol team dat jarenlang bijeen blijft. “In de B-junioren
moesten we tijdens een toernooi eens opdraven als A2. We versloegen onder meer de A1 van Emmen, met spelers als Hans Robben, John de Hoop en Jaap van Beveren.” De kunsten van Johan blijven niet onopgemerkt. Op zijn 16de speelt hij al regelmatig in het eerste elftal van Emmerschans en na scoutingswerk van Henk Nienhuis lonkt een overstap naar Go Ahead Eagles. Een gescheurde enkelband gooit roet in het eten. Het seizoen erop test wijlen Hans Kraay senior hem af. We hebben verdedigers genoeg, is de boodschap. Na een stage bij FC Twente die niks oplevert, kan Johan uiteindelijk kiezen tussen Veendam en Cambuur.
NR 5 2020
‘Wie is die dikke?’ Tussen 1975 en 1988 speelt Johan maar liefst 372 competitiewedstrijden voor Cambuur. Rieks Spiegelaar haalt hem naar Leeuwarden, waar hij na een jaar bij de beloften aansluit bij de eerste selectie van Nol de Ruiter. “De Ruiter zag mij spelen en vroeg zich hardop af wie die dikke met dat haarbandje was. Hij zat mij behoorlijk achter de broek aan in de voorbereiding. Ik kreeg vier wedstrijden om mezelf te bewij-
zen. Ik pakte mijn kans en werd meteen een vaste waarde in het elftal.” Bij Cambuur beleeft hij in de eerste divisie prachtige jaren, waarbij hij met name naast Gerrie Schouwenaar een sterk centrum vormt achterin. Als jong broekie luistert Johan veel naar mannen als Henk van der Vlag, Thomas Haan en Jaap Zwaan. “Je moest als jongeling niet teveel praatjes hebben, want dat merkte je op de training meteen.” Een kleine smet is op zijn periode bij Cambuur is dat de club in die dertien jaar niet weet te promoveren. Het weegt naar alle waarschijnlijkheid niet op tegen de ervaringen die hij er opdoet. Zowel voetbaltechnisch en –tactisch, als in het vergaren van een flinke dosis mensenkennis en in de omgang met de supporters. “Veel daarin heb ik meegenomen in het trainersvak. En de band met de supporters. Tja. Vanuit huis
5
VOETBAL FRIESLAND
kreeg ik mee dat ik gewoon moet doen, want dan doe je al gek genoeg. Ik werkte altijd hard en kende mijn sterktes en zwaktes. Of we nou wonnen of verloren, na afloop keek ik even in het supportershome. Biertje drinken en met de supporters praten. Ik bleef en blijf dicht bij mezelf. Als ik Emmerschans bezoek, krijg ik dat nog steeds te horen. Dan zeggen ze: je bent niks veranderd, alleen wat dikker en grijzer, haha.”
Trainer Na zijn periode als voetballer bij Cambuur, speelt Johan nog vijf jaar bij het in die tijd gevreesde FVC. De hoofdequipe is een top-eersteklasser en promoveert zelfs naar de hoofdklasse, op dat moment het hoogste amateurniveau. “We hadden een voorhoede met Gerard van Loon, Bert Hollander en Ronald Kramer. Goed voor een goaltje of veertig. Jaar in, jaar uit. Mooie jaren!” Na het FVC-tijdperk komt de oefenmeester in hem naar boven. Het rijtje clubs is niet misselijk. Bij v.v. Burgum, v.v. Leeuwarden, SC Cambuur, FC Wolvega, PEC Zwolle, Leeuwarder Zwaluwen, SWZ Boso Sneek, LAC Frisia en FVC staat Johan aan het roer en zinkende is het schip nergens. Hij is geliefd. Op het trainingsveld, langs de lijn en rondom wedstrijden, bijvoorbeeld in de kantine waar een biertje part of the job is. “Ik zocht altijd contact met de persoon achter de voetballer. De voetballer leren kennen, maar vooral de mens. Zo weet je wat iemand nodig heeft. De één een aai over de bol, een ander een schop onder de kont.” Hij maakt een aantal kampioenschappen mee en pikt de
6
NR 5 2020
titel in 2012 met de jonge garde van SWZ Boso Sneek in de hoofdklasse eruit als hoogtepunt. De topklasse is bereikt. “Die was wel speciaal ja. De selectie was jong en gretig. Met jongens die heel duidelijk iets wilden bereiken. Als individu, maar vooral samen. In de voorlaatste wedstrijd kwamen we een puntje voor op Be Quick 1887. Op de slotronde van de competitie maakten we het thuis af tegen Alcides.” Een gevoel van trots gaat door Johan heen als zijn collega’s hem dat seizoen uitroepen tot beste amateurtrainer. Zijn blik op het amateurvoetbal in Friesland maakt dat hij een kentering ziet. “Er wordt gelukkig steeds nadrukkelijker gekeken naar en ingezet op zelfopgeleide spelers. In Leeuwarden bijvoorbeeld bij de Zwaluwen, Leovardia en Blauw Wit. Als je ziet hoe iemand als Martijn Barto spelers bij de hand neemt. Prachtig. Een mooie afwisseling tussen routine en talent. Ik merk dat ook bij clubs in de omgeving, zoals FC Burgum, SC Franeker, AVC en SC Stiens. De jeugdopleiding als basis, met goede, gediplomeerde trainers voor de jongste jeugd. Dat werkt door naar boven en weet zich uiteindelijk uit te betalen.”
Hartstilstand Johan woont inmiddels 46 jaar in Leeuwarden. Zijn Leeuwarden. Hij woont samen met Janny en heeft twee dochters, Brenda en Nadine. Zijn ogen glinsteren als de kleinzoons worden genoemd. Mees (4) en Kyan (2). We spreken Johan ten tijde van corona. Hij komt de periode vooralsnog prima door en het gaat redelijk goed met hem. “Ik heb wel wat
VOETBAL FRIESLAND
klachten gehad. De coronatest was gelukkig negatief. Ik was veel thuis met Janny en heb de nodige dingen gedaan waar je normaal minder tijd voor hebt. Naar de camping, helpen in het huishouden en fietsen.’ Johan Groote en fietsen. Dat is sinds de lente van 2016 een goeie combi. Uit nood geboren, als gevolg van een angstige periode. Een dag na zijn verjaardag in mei van dat jaar droogt hij zich na het douchen af en valt ineens achterover tussen de douchecabine en het toilet. Als gevolg van een acute hartstilstand. Janny is toevallig boven, net als de telefoon. Twee grote gelukken bij een ongeluk. Eens temeer is Janny een veilig baken voor Johan. Ze legt hem in een stabiele houding en belt 112. Terwijl de ambulance onderweg is, krijgt Janny reanimatie-instructies op afstand. Ze drukt tientallen keren op zijn borst, tot kneuzingen aan toe. De ambulancebroeders nemen het stokje erna over, inclusief meermaals gebruik van een defibrillator. Hij komt bij. In het MCL krijgt Johan een operatie van tweeeneenhalf uur voor de kiezen, inclusief twee omleidingen. Hij redt het, maar de gevolgen zijn groot.
Loslaten
NR 5 2020
Op kenmerkende wijze. Bloedfanatiek. Na een wedstrijd van zijn team is hij kapot. Bekaf. Soms is er druk op de borst en geeft het lichaam signalen af. Vanaf mei 2016 is het leven anders. Johan moet herstellen. Loslaten. En stapjes terug doen. “Zo’n hartstilstand zet je wereld op z’n kop. Je wordt angstiger, maar jouw omgeving ook. Janny, de kinderen, familie, buren. Ze houden me nauwlettend in de gaten. Als ik een stuk ga fietsen, moet ik Janny foto’s en updates sturen van waar ik ben. Lawaai in huis? Een klap? Staat de buurvrouw voor de deur. Ik kan moeilijk dingen loslaten, maar het zal wel moeten. Ik trek mij dingen meer en sneller aan en ben veel emotioneler geworden. Het is ook niet niks. Een minder sterk hart, longontsteking, longonderzoeken, de ziekte van Bechterew, een liesoperatie. Wanneer stopt het, denk ik wel eens. Toch is het belangrijk om te blijven genieten. Om rond te lopen met een glimlach, elke dag weer.” Sinds enkele jaren draagt Johan een bruin steentje bij zich. Een tijgeroog. Hij heeft iets met wilde dieren en de kracht die ze uitstralen. “Het oog is ter bescherming. Om te aarden en om voorspoed, moed en geluk te brengen.” Dat wensen wij jou allemaal toe, Johan. Je moet nog even mee!
Wie aan Johan denkt, denkt aan een bevlogen iemand. Sociaal, een allemansvriend, gezelschapsdier en een man die veel hooi op de vork had. Ruim dertig jaar in dienst bij FBTO (Achmea) en daarnaast altijd actief in de voetballerij.
7