ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ
ΔΕΛΤΙΟ 2 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΑΡΧΕΙΟ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΓΙΑ ΤΟ ΦΥΛΟ
Περιεχόμενα • Έκθεση για τη νεότερη και σύγχρονη ιστορία των γυναικών
ΕΚΘΕΣΗ ΓΙΑ ΤΗ ΝΕΟΤΕΡΗ ΚΑΙ ΣΥΓΧΡΟΝΗ
ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ: ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ Η έκθεση για τη νέότερη και σύγχρονη ιστορία των γυναικών αποτελεί συνοπτική επισκόπηση της βιβλιογραφίας για την ιστορία των γυναικών, σε διεθνές και τοπικό επίπεδο. Εκπονήθηκε στο πλαίσιο του έργου «Αρχείο Ιστορίας Γυναικών -Διαδικτυακή Βιβλιοθήκη για το Φύλο», το οποίο υλοποιείται από το Ινστιτούτο Ερευνών Προμηθέας, το Κέντρο Ισότητας και Ιστορίας του Φύλου και το Πανεπιστήμιο Κύπρου με τη χρηματοδότηση του Ιδρύματος Προώθησης Έρευνας (ΙΠΕ) στο πλαίσιο των ευρωπαϊκών προγραμμάτων Restart 2020.
• Στήλη: Πίσω στο Χρόνο Προβλήματα της Γυναίκας Από το περιοδικό ΓΥΝΑΙΚΑ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ, Α’ Τεύχος, 1 Φεβρουαρίου 1952 • Ταυτότητα Σχεδίου
Δεδομένου ότι το έργο αφορά στη δημιουργία και συντήρηση αρχείου με θέμα την ιστορία των γυναικών της Κύπρου κατά την περίοδο 1878-1960 και λαμβάνοντας υπόψη ότι το συγκεκριμένο αρχείο αποτελεί την πρώτη συγκροτημένη προσπάθεια για συστηματική συλλογή, συγκέντρωση και οργάνωση ιστορικού υλικού για τη σύγχρονη κοινωνικο-πολιτική ιστορία των κυπρίων γυναικών, απώτερος σκοπός της έκθεσης ήταν να τοποθετήσει το αρχειακό εγχείρημα σε ένα ευρύτερο θεωρητικό και ιστορικό πλαίσιο. Το πρώτο ερώτημα που τίθεται αφορά στο τί είναι η ιστορία των γυναικών. Αν αυτό φαίνεται προφανές, ότι δηλαδή η ιστορία των γυναικών αφορά στη μελέτη της παρουσίας και της δραστηριότητας των γυναικών ως ιστορικά υποκείμενα, τα ερωτήματα που προκύπτουν από την απάντηση—και τα οποία δεν είναι και τόσο προφανή—αφορούν στο πως, πότε και για ποιο λόγο αναπτύχθηκε η ιστορία των γυναικών ως διακριτός κλάδος με δική του ιστορία και εξειδικευμένη βιβλιογραφία. Με άλλα λόγια, γιατί αναφερόμαστε σε ξεχωριστή ιστορία των γυναικών; Υπάρχει και ξεχωριστή ιστορία των αντρών; Το πρώτο μέρος της έκθεσης, με τίτλο «Ιστορία των γυναικών: Οι απαρχές» εξετάζει ακριβώς τα συγκεκριμένα ερωτήματα, καταφεύγονταςστην ιστορίατης ιστορίας των γυναικών και της ιστορίας του φύλου. Με άλλα λόγια, στο σημείο αυτό καταγράφονται κάποιοι από τους σημαντικότερους σταθμούς στην εξέλιξη της ιστορίας των γυναικών, ξεκινώντας από τον τρόπο που η ανάπτυξη κοινωνικών κινημάτων, όπως τα κινήματα για τα κοινωνικά, πολιτικά και εργατικά δικαιώματα των γυναικών, σε συνδυασμό με ιστοριογραφικά ρεύματα όπως η κοινωνική ιστορία, αποτέλεσαν τη μαγιά για την εμφάνιση και ανάπτυξη της ιστορίας των γυναικών ως ιστοριογραφικό αντικείμενο. Σε αυτό το σημείο, η έμφαση βρίσκεται κυρίως στην Αμερική και τη
Βρετανία και δευτερευόντως στην κεντρική Ευρώπη, αφού σε αυτές τις περιοχές ξεκίνησε μια πλούσια ιστοριογραφική παράδοση σε επίπεδο ακαδημαϊκής ιστορικής έρευνας, η οποία επηρέασε το αντικείμενο της ιστορίας των γυναικών σε ολόκληρο τον κόσμο. Συγκεκριμένα, η έκθεση ξεκινά από τη μεγάλη στροφή που έγινε τις δεκαετίες του 1960 και 1970 σε χώρες όπως η Αμερική, η Βρετανία και η Γαλλία, προς την ακαδημαϊκή μελέτη της ιστορίας των γυναικών· στροφή που διαμόρφωσε την πορεία της ιστορίας των γυναικών ως ξεχωριστό κλάδο της ιστοριογραφίας. Αναφερόμενο συνοπτικά στα πρώτα μαθήματα και τις πρώτες ακαδημαϊκές δημοσιεύσεις για την ιστορία των γυναικών ως ιστοριογραφικό αντικείμενο, το πρώτο μέρος της έκθεσηςπεριγράφει κάποιες από τις βασικές αξιώσεις και μεθοδολογικές συζητήσεις που απασχόλησαν τον συγκεκριμένο κλάδο. Εξετάζεται, για παράδειγμα, ο τρόπος που ο κλάδος αξίωσε την ύπαρξη των γυναικών ως ιστορικού υποκειμένου με δική του συλλογική μνήμη, παρελθόν και ταυτότητα, ενώ, κατέδειξε τον κοινωνικό και μεταβαλλόμενο χαρακτήρα των έμφυλων σχέσεων, σε αντίθεση με τις τότε ιστορικές προσεγγίσεις που τις παρουσίαζαν ως
«φυσικές» και αναλλοίωτες.Ακόμα, μιααπό τις πρώτες διαπιστώσεις της ιστορίας των γυναικών ήταν ότι η ιστοριογραφία έσφυζε αναφορών για «μεγάλους» άντρες, στρατηγούς, φιλόσοφους, πολιτικούς και επιστήμονες αλλά δεν είχε παρά ελάχιστες αναφορές σε «μεγάλες» γυναίκες. Aκόμα λιγότερες, ως εντελώς ανύπαρκτες, ήταν οι αναφορές στην ιστορία της πλειοψηφίας των γυναικών. Στο πλαίσιο αυτό, οι ιστορικοί των γυναικών συνειδητοποιούσαν ότι αυτό που παρουσιάζονταν ως ιστορία των εθνών ή ιστορία της ανθρωπότητας ήταν στην πραγματικότητα μια ανδροκεντρική εκδοχή της ιστορίας που νομιμοποιήθηκε ως «οικουμενική». Ωστόσο, παρότι ηαπουσία των γυναικών από την επίσημη ιστοριογραφία καθώς και η σημασία της συγκεκριμένης αποστέρησης ήταν κεντρικό ζήτημα στη σχετική βιβλιογραφία, οι ιστορικοί του κλάδου διαπίστωναν πολύ νωρίς ότι το πρόβλημα δεν ήταν ότι οι γυναίκες δεν είχαν ιστορία αλλά ότι τα στοιχεία και οι πηγές που τις αφορούσαν αγνοούνταν μέχρι τότε ως ανάξια ιστορικής αναφοράς. Αυτό καταδείκνυε με προφανή τρόπο μία ακόμα σημαντική διαπίστωση της ιστορίας των γυναικών, ότι δηλαδή η διαδικασία της συγγραφής της ιστορίας και της παραγωγής της ιστορικής γνώσης δεν ήταν και τόσο «ουδέτερη» αλλά αντανακλούσε σχέσεις εξουσίας. Αν η δεκαετία του 1970 χαρακτηρίστηκε από τη συστηματική ανακάλυψη, επανεκτίμηση και συγκέντρωση της σχετικής βιβλιογραφίας και του ιστορικού υλικού, οι δεκαετίες του 1980, του 1990 και έπειτα σημαδεύτηκαν από τον εμπλουτισμό των κριτικών προσεγγίσεων της ιστορίας των γυναικών και τη διεύρυνση των θεμάτων. Από τη μια, η είσοδος νέων υποκειμένων όπως ήταν οι μαύρες γυναίκες, οι ομοφυλόφιλες γυναίκες και οι γυναίκες άλλων εθνικών και γεωγραφικών περιοχών πέραν του Αμερικανικού και Ευρωπαϊκού παραδείγματος, αμφισβητούσαν τη μονολιθικότητα της κατηγορίας «γυναίκες» και την έμφαση στην ιστορία των λευκών
γυναικών των μεσαίων στρωμάτων, ενώ, ο διάλογος της ιστορίας των γυναικών με τα διάφορα ιστορικά και φιλοσοφικά ρεύματα της εποχής οδήγησαν στην ανάπτυξη της ιστορίας του φύλου. Ητελευταίααφορά,ευρύτερα,στις σχέσεις ανάμεσα στα φύλα, στην ιστορία του κοινωνικού φύλου (gender) ως ιστορική κατασκευή, στην ιστορία της αρσενικότητας» και της «θηλυκότητας», στιςπροσδοκίες και τις νόρμεςπαρελθόντων κοινωνιών, στον τρόπο που διαμορφώνονταν οι έμφυλες ιεραρχίες και οι σχέσεις εξουσίας και άλλα. Ως αποτέλεσμα, το πρώτο μέρος κλείνει με το γενικό συμπέρασμα ότι η ιστορία των γυναικών δεν έχει προσφέρει μόνο ένα τεράστιο γκάμα από συλλογές ιστορικών πηγών και αναλύσεις υπό την οπτική των γυναικών και του φύλου, αλλά έχει θέσει υπό διερεύνηση και την ιστορία του φύλου ευρύτερα καθώς και την ιστορία των αντρών και της αρσενικότητας ειδικότερα. Ωστόσο, στην περίπτωση της Κύπρου δεν έχουν ακόμα γίνει ουσιαστικά βήματα προς την ανάπτυξη μιας επιστημονικής ιστοριογραφίας γύρω από την ιστορία των γυναικών ή την ιστορία του φύλου. Αυτή η παρατήρηση διαφαίνεται στο δεύτερο μέρος της έκθεσης, με τίτλο «Η σύγχρονη ιστορία των γυναικών στην Κύπρο», το οποίο επικεντρώνεται στο τοπικό επίπεδο, δηλαδή στην εξέλιξη της νεότερης και σύγχρονης ιστορίας των γυναικών και του φύλου στην κυπριακή ιστοριογραφία. Στο σημείο αυτό, η έκθεση παρατηρεί, από τη μια, ότι αυτό που κυριαρχεί στην επίσημη ιστοριογραφία είναι μάλλον μια στερεοτυπική, ανδροκεντρική αφήγηση από την οποία οι γυναίκες είτε πουσιάζουν εντελώς είτε παρουσιάζονται στο περιθώριο της ιστορίας και, από την άλλη, ότι οι μελέτες που εξειδικεύονται σε ζητήματα ιστορίας των γυναικών στη νεότερη και σύγχρονη Κύπρο είναι ελάχιστες. Οι διαπιστώσεις αυτές αφορούν και στις δύο μεγάλες κοινότητες της Κύπρου, Ελληνοκυπριακή και Τουρκοκυπριακή. Με άλλα λόγια, η ανάπτυξη των γυναικείων σπουδών και των σπουδών φύλου στην Κύπρο τα τελευταία χρόνια
δεν φαίνεται να έχει ακόμα συνδιαλλαγεί σημαντικά με την ιστορία των γυναικών και του φύλου ως ερευνητικό αντικείμενο, ενώ, η παραδοσιακή ιστοριογραφία δεν φαίνεται να έχει συνδιαλλαγεί σημαντικά, από πλευράς της, με τη διάσταση του φύλου. Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται, ωστόσο, κάποια ανάπτυξη των εγχειρημάτων για την συγγραφή μιας σύγχρονης ιστορίας των γυναικών της Κύπρου, η οποία περιγράφεται στην έκθεση. Αυτή αφορά, αφενός, σε κάποιες επιστημονικές προσπάθειες, προερχόμενες από τον ιστορικό κλάδο ή κάποιον παρεμφερή κλάδο των ανθρωπιστικών σπουδών και, αφετέρου, σε μια πιο ερασιτεχνική βιβλιογραφία, η οποία προέρχεται από γυναίκες που συνδέθηκαν με το γυναικείο κίνημα και συνέδεσαν το ακτιβιστικό τους ενδιαφέρον με την ιστορία των γυναικών. Σε γενικές γραμμές, η ιστορία της εκπαίδευσης και των μορφωμένων γυναικών καθώς και οι βιογραφίες γυναικείων προσωπικοτήτων αναπτύχθηκαν κάπως, σε σύγκριση με άλλα ειδικά θέματα της ιστορίας των γυναικών. Επιπλέον, υπάρχουν κάποιες εργασίες -αν και πολύ λίγες- που αν και δεν εξειδικεύονται
στην ιστορία των γυναικών ως τέτοια, φέρνουν στο φως πλευρές της γυναικείας ιστορίας λόγω της ενασχόλησής τους με την κοινωνική ιστορία ευρύτερα. Ολοκληρώνοντας, η έκθεση καταλήγει σε κάποιες διαπιστώσεις που έχουν σημασία για το πλαίσιο στο οποίο εκπονήθηκε, δηλαδή για το εγχείρημα της δημιουργίας ενός αρχείου για τη σύγχρονη ιστορία των κυπρίων γυναικών. Από τη μια, παρά τη λιγοστή βιβλιογραφία που εξειδικεύεται στην ιστορία των κυπρίων γυναικών, είναι προφανές ότι η ιστορία αυτή δεν απουσιάζει από τις ιστορικές πηγές. Υπάρχει μεγάλος αριθμός αρχειακού υλικού, εφημερίδων, ανακοινώσεων, λευκωμάτων, μαρτυριών, ιδιωτικών και προσωπικών αρχείων που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη διερεύνηση της ιστορίας των γυναικών. Από την άλλη, η βιβλιογραφία που ασχολείται ευρύτερα με την κοινωνική και πολιτική ιστορία της Κύπρου, είτε εκ μέρους του ιστορικού κλάδου, είτε από παρεμφερείς κλάδους όπως η ανθρωπολογία και η εθνογραφία, μπορεί να διερευνηθεί περαιτέρω υπό τη σκοπιά της ιστορίας των γυναικών.
ΣΤΗΛΗ: ΠΙΣΩ ΣΤΟ ΧΡΟΝΟ
ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ Από το περιοδικό ΓΥΝΑΙΚΑ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ Α’ Τεύχος, 1 Φεβρουαρίου 1952 Ένας χρόνος πέρασε από τη μέρα που συστάθηκε η Παγκύπρια Οργάνωση μας. Το ιδρυτικό μας Συνέδριο συνερχόταν μέσα σε συνθήκες που για τη γυναίκαι του λαού σημαίνουν φτώχεια, αγραμματοσύνη, ανισότητα, υποτίμηση, εξευτελισμό. 324 γυναίκες αντιπρόσωποι από τις πόλεις και τα χωριά – εργάτριες, ράπτριες, αγρότισσες, οικοκυρές, δασκάλες – ξεκινώντας από την ανάγκη της λύσης των προβλημάτων της γυναίκας, πήραν μέρος στο Α΄ Συνέδριο της 10ης του Δεκέμβρη 1950.
την ευκαιρία για πραγματικό ξεσκλάβωμα, για πραγματική χειραφέτηση. Γι’ αυτό και η εθνική λευτεριά του νησιού μας, η Ένωση με τη μάνα πατρίδα Ελλάδα, δίνει την ευκαιρία στο λαό μας να παλαίψει για να φτιάξει μια καινούρια ζωή, κι επιτρέπει στη γυναίκα, πλάι στον άντρα, να παλαίψει για πραγματική χειραφέτηση, που ουσιαστικά θα της προσφέρει η νέα, η λαϊκοδημοκρατική κοινωνία, η κοινωνία της δουλειάς και της χαράς.
Έτσι η νεοσύστατη Οργάνωση μας ανέλαβε να Κοντά σ’ αυτά τα δύο βασικά προβλήματα, η παλαίψει για το ξύπνημα και τη οργάνωση της Οργάνωση μας – όλες οι γυναίκες – έχει να παλαίψει γυναίκας, για την προώθηση των προβλημάτων που και για τα άλλα, τα ιδιαίτερα προβλήματα, τα την απασχολούν. Και τα προβλήματα είναι ποικίλα, οικονομά, τα προβλήματα υγείας και μόρφωσης του αρκετά και δύσκολα – τέτοια που χρειάζεται διαρκής λαού κ.α. πάλη για να βγούν πρώτα στην επιφάνεια και να γίνουν γνωστά – και πιο πέρα, να προωθηθούν για να Στο δημόσιο δίκαιο η γυναίκα πρέπει να παλαίψει για εξασφαλιστεί γι’ αυτά ισοτιμία και ισοπολιτεία, κάποια ευνοϊκή για για πολιτικά δικαιώματα, Μόνο η οικονομική ανεξαρτησία τη γυναίκα λύση. για καθολική ψήφο. Κάθε κλάδος και Ο ισχυρισμό, ότι η της γυναίκας δίνει την ευκαιρία για ένα πρόβλημα. γυναίκα είναι ανώριμη, Η γυναίκα, που πραγματικό ξεσκλάβωμα, «κατώτερη» δε μπορεί ζει, δουλεύει και να τη βαρύνει σ’ όλη της για πραγματική χειραφέτηση. κινείται ανάμεσα σ’ τη ζωή, όταν μάλιστα με όλες τις εκδηλώσεις τη δουλειά και τη δράση της κυπριακής ζωής, της απέδειξε πόσο ψεύτικος, έχει – όπως όλος ο λαός – τα γενικά και ειδικά πόσο γελοίος είναι αυτός ο ισχυρισμός. Η γυναίκα προβλήματα που την ενδιαφέρουν. είναι δύναμη δημιουργική, ισάξια σε ικανότητες Για τη γυναίκα, η διατήρηση της ειρήνης είναι το ουσιώδες, πρωταρχικό ζήτημα. Να προασπιστεί η ζωή των παιδιών μας, των αγαπημένων μας προσώπων, του λαού γενικά. Να ζήσει ειρηνικά ο λαός μας σε ειρηνική – αδελφική συνεργασία μ’ όλους τους λαούς. Τα πλήγματα του πολέμου είναι για τη γυναίκα βαρύτερα. Η εθνική λευτεριά του λαού μας ενδιαφέρει ιδιαίτερα τη γυναίκα. Κανένας σκλάβος λαός δε μπορεί να ευτυχήσει, να ευημερήσει, να προοδεύσει. Για τη γυναίκα είναι διπλή η σκλαβιά. Η σκλαβιά και η οικονομική καταβαράθρωση του νησιού μας δεν επιτρέπουν το ξεσκλάβωμα της γυναίκας. Γιατί μόνο η οικονομική ανεξαρτησία της γυναίκας δίνει
με τον άνδρα, και μπορεί ν’ αναλάβει τις δικές της ευθύνες. Στο ιδιωτικό δίκαιο, η γυναίκα έχει να παλαίψει για εξίσωση των δυο συζύγων στη ρύθμιση των οικογενειακών ζητημάτων και των ζητημάτων που αφορούν τα παιδιά. Έχει ακόμη να παλαίψει για ισότητα στους όρους, τις προϋποθέσεις και τα’ αποτελέσματα του διαζυγίου. Είναι αυτός ο τομέας αρκετά λεπτό ζήτημα, που χρειάζεται καλό χειρισμό. Απ’ τη σωστή διευθέτηση του ζητήματος, εξασφαλίζεται καλή – ομαλή συζυγική ζωή, σωστή διαπαιδαγώγηση των παιδιών, και στη χειρότερη περίπτωση, του διαζυγίου, εξασφαλίζεται κάποια μέριμνα για τη γυναίκα και τα παιδιά της.
Πάλη χρειάζεται και για το σπάσιμο ορισμένων θεσμών που συνθλίβουν τη γυναίκα, όπως ο θεσμός της προίκας, που πρέπει να καταργηθεί. Ο τέτοιος θεσμός είναι εξευτελιστικός για τη γυναίκα, γιατί τη θέτει σε θέση εμπορεύματος, κακής ποιότητας και γιατί εμποδίζει τη σύναψη πολλών ταιριαστών γάμων, κι αντίθετα επιτρέπει ή μάλλον επιβάλλει τη σύναψη αταίριαστων γάμων, με τα κακά επακόλουθα και τις συνέπειες τους. Να εξασφαλιστούν υποφερτοί οικονομικοί όροι και συνθήκες δουλειάς για κάθε γυναίκα, πράμα που δε θα αφήνει τα φτωχοκόριτσα, για οικονομικούς κυρίως λόγους, να γίνονται θύματα. Ακόμη, νομικά πρέπει να προστατεύονται τα νόθα παιδιά.
Για την οικονομική της θέση, η γυναίκα έχει να παλαίψει σκληρά, γιατί επικρατεί μια παρεξηγημένη εντύπωση πως η γυναίκα σαν … «κατώτερο» πρέπει να αποτελεί πηγή για φτηνή εργατική δύναμη. Να εξασφαλιστεί με σχετική νομοθεσία ίση πληρωμή για ίση δουλειά. Ίσοι όροι στην είσοδο και σταδιοδρομία της γυναίκας σε διάφορες εργασίες και θέσεις. Το μεροκάματο – η πληρωμή – να προσαρμόζεται εκάστοτε με τον τιμάριθμο. Η εργατική νομοθεσία να βελτιωθεί και να επεκτείνει τις προστατευτικές πρόνοιες της όχι μόνο για τις εργάτριες, μα και για τις αγροτικές εργάτριες, που δουλεύουν σε αγροκτήματα στην αγροτική οικοτεχνία – υφάντριες κ.λπ. – στις εργάτριες που ασχολούνται σε σπιτικές βιοτεχνίες – ράπτριες κ.λπ. – και στις υπαλλήλους, υπηρέτριες κλπ. Πάλη χρειάζεται για πλατιές συνδικαλιστικές ελευθερίες. Για μια πλήρη εργατική νομοθεσία, για την υγεία και την ασφάλεια των εργαζομένων γυναικών γενικά , για την ασφάλιση τους με πλατύ δίκτυ κοινωνικών ασφαλίσεων που να περιλαμβάνει κάθε εργαζόμενη γυναίκα, και την οικοκυρά. Τουλάχιστο, το οκτάωρο να εξασφαλιστεί και στις αγροτικές, νοσοκομειακές και στις σπιτικές υπηρεσίες που οι ώρες δουλειάς είναι πολλές. Για τα βαριά και ανθυγιεινά επαγγέλματα, να καθιερωθεί η εξάωρη δουλειά. Τα έτη υπηρεσίας να αναγνωρίζονται και να λαμβάνονται υπόψη
ΦΑΝΗ Μ. ΟΛΥΜΠΙΟΥ
στην παροχή φιλοδωρημάτων και αποζημιώσεων, παντού σε κάθε κλάδο δουλειάς και στις ιδιωτικές επιχειρήσεις. Η οικιακή βιοτεχνία – αργαλειός, κεντήματα κ.λπ. – να ενθαρρυνθεί με την παροχή βοήθειας στις πρώτες ύλες, στον καθορισμό τιμής πώλησης κ.λπ. Για τις νεαρές κοπέλες, που είναι αναγκασμένες να ριχτούν στη βιοπάλη, οι διεκδικήσεις μας πρέπει να στρέφονται: η νομοθεσία για την απαγόρευση της δουλειάς στους ανηλίκους, να καλύπτει και τις πόλεις και τα χωριά. – το θέαμα της μικρής «προστατευόμενης» στην ουσία υπηρέτριας, να εξαλειφθεί – Επαγγελματική μόρφωση σε σχολεία και άλλα συμπληρωματικά επαγγελματικά σχολεία για τις εργαζόμενες, πρέπει να εξασφαλίζεται με παραχωρήσεις από την κυβέρνηση και την εργοδοσία. – για τις εργαζόμενες κοπέλες μέχρι 18 χρονών, να καθιερωθεί το εξάωρο. – Το πρόβλημα της μαθητείας οφείλει να διακανονιστεί με σχετική νομοθεσία. Να καθορίζεται χρόνος για εκμάθηση, ανάλογα με το επάγγελμα, ή κάποιες απολαβές στις μαθητευόμενες, κλλπ. Για να σταματήσει η εκμετάλλευση με τον παρατεινόμενο χρόνο εκμάθησης. Εκτός απ’ αυτά, οφείλουμε να παλαίψουμε και προς την κατεύθυνση της εξασφάλισης κάποιας ενίσχυσης – μέριμνας για τη γυναίκα και την οικογένεια των φυλακισμένων, για να μη μένουν εκτεθειμένα στην πείνα και τις συνέπειες της,
πρόσωπα που σε τίποτα δεν έφταιξαν. Βέβαια, τα καθήκοντα μιας οργάνωσης προοδευτικών γυναικών δε σταματούν ως εδώ. Επεκτείνεται και στο πρόβλημα για την υγεία και τη μόρφωση του παιδιού, που’ναι πρωταρχικό μέλημα για τη γυναίκα. Η γυναίκα που φέρνει στον κόσμο το παιδί, δε μπορεί παρά να ενδιαφέρεται μ’ όλη της την ψυχή για το παιδί, από τη μέρα που αυτό βρίσκεται στο δρόμο προς τη ζωή, ίσαμε την ενηλικίωση του. Η υγεία, η μόρφωση – σχολική και επαγγελματική – η προστασία και η αποκατάσταση του παιδιού ενδιαφέρει κάθε γυναίκα, γι’ αυτό κι έχει να παλαίψει και προς αυτή την κατεύθυνση. Κάθε πρόβλημα είναι και ένα στάδιο αγώνα για τη γυναίκα και για την Οργάνωση μας. αγωνιζόμαστε για τη λύση αυτών των προβλημάτων. Σ’ αυτή την πάλη, κάθε γυναίκα έχει τη θέση της. Το περιοδικό μας χρειάζεται να φωτίσει κάθε πρόβλημα ξεχωριστά. Γιατί μια γενική – σαν αυτή – τοποθέτηση είναι μονάχα η αρχή, το πρόγραμμα του αγώνα μας. Η Οργάνωση μας έχει να οργανώσει, να ‘καλουπιάσει’ τον όλο αγώνα για την προώθηση και τη λύση των πολλαπλών προβλημάτων της γυναίκας στο σκλαβωμένο μας νησί. ΦΑΝΗ Μ. ΟΛΥΜΠΙΟΥ
Αρχείο Ιστορίας Γυναικών: Κυπριακή ∆ιαδικτυακή Βιβλιοθήκη για το Φύλο Φορείς που Υλοποιούν τη ∆ράση:
Πληροφορίες: Τηλ.: 22432111 Email: clioforgender@gmail.com Website: www.clioforgender.com
Έργο συγχρηµατοδοτούµενο από το Ευρωπαϊκό Ταµείο Περιφερικής Ανάπτυξης, την Κυπριακή ∆ηµοκρατία και τα ∆ιαρθρωτικά Ταµεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην Κύπρο.