Matka znienacka czyli historie o wcześniactwie

PatronujÄ…:

9 788380 956407

Alicja Pilch

Matka znienacka czyli historie o wczeล niactwie

Krakรณw 2019

Pilch_Matka znienacka.indd 3

17.10.2019 13:41:16

© Copyright by Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2019

Redakcja wydawnicza: Justyna Kowalik

Opracowanie typograficzne: Alicja Kuźma

Ilustracje i projekt okładki: Miriola Dzik

ISBN 978-83-8095-640-7

Oficyna Wydawnicza „Impuls” 30-619 Kraków, ul. Turniejowa 59/5 tel./fax: (12) 422 41 80, 422 59 47, 506 624 220 www.impulsoficyna.com.pl, e-mail: impuls@impulsoficyna.com.pl Wydanie I, Kraków 2019

Pilch_Matka znienacka.indd 4

17.10.2019 13:41:16

Spis treści Wstęp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

7

1. Jak się mamą zostaje znienacka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 2. Jak nadmiar wiedzy przeszkadza, czyli jak szewc bez butów chodzi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19 3. Gestoza – pięknie brzmi, niefajnie się prezentuje . . . . . . . . . 25 4. KTG potrzebne od zaraz! . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29 5. Bliźniacza mama . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34 6. Nie, nie i jeszcze raz nie! Ja sobie tu poleżę, odpocznę i wszystko będzie dobrze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39 7. Kocham pana, doktorze Prozak! . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46 8. Światełko w tunelu, czyli Kurczak! . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51 9. Baby blues . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58 10. Sala VIP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64 11. Skrzypiący cyc . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 71 12. Zespół wespół . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76 13. Umiarkowany, Noga, Her Flick i inni, czyli rygor i ekipa ratująca życie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 81 14. Trampki, czyli jak się broni matka przed załamaniem nerwowym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90 15. Syndrom szpitalny – Kurczak zbieraj się i uciekamy! . . . . . . . 97 16. Monitor i mycie podłóg . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 101 17. Dom – chaos do ogarnięcia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 107 18. Autopilot . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 113 19. Rehabilitacja, czyli siłowni ci matko już nie trzeba . . . . . . . . . 121 20. Słów kilka o tatusiach i do tatusiów wcześniaków . . . . . . . . . . 126 21. Telefon ogólnego zaufania i wsparcia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 132 22. Dobry lekarz to podstawa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 136 23. Skoki rozwojowe zwane strachami macierzyńskimi . . . . . . . . . 141 24. Let it be, niech się dzieje . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 146 25. Nie ma rzeczy niemożliwych, gdy czujesz taką miłość . . . . . . 151 Epilog . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 158 Bibliografia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 161 5

Pilch_Matka znienacka.indd 5

17.10.2019 13:41:16

Pilch_Matka znienacka.indd 6

17.10.2019 13:41:16

Wstęp Kochani Rodzice wcześniaków, na początku chciałabym przede wszystkim dodać Wam otuchy i wzbudzić w Was trochę radości, abyście nawet w tak trudnej (jak dla nas wówczas) historii, przyjścia znienacka Kurczaka na świat, dostrzegli pozytywne aspekty życia. Umieszczam tu prawie nikomu nie pokazywane zdjęcia naszej córki z tego szczególnie trudnego, ale i bardzo wzruszającego okresu. Na pewno macie podobne w swoich albumach. Czytając tę książkę, może czasem zobaczycie siebie i swoje dzieciątko w historii, która nam się przydarzyła, a może w tych opowiadaniach o naszym życiu z wcześniakiem będzie całkiem sporo analogii do Waszego życia. Niewykluczone, że rozpoznacie siebie, gdy kiedyś tam lub całkiem niedawno spędzaliście czas na oddziale neonatologii, sali VIP czy domowej. Kiedy parasol ochronny sztabu lekarzy i położnych się zamknął, a Wy stanęliście oko w oko z wcześniactwem Waszego maluszka już sami. Wybaczcie, że więcej w tej książce o mamach, ale piszę ze swojej perspektywy, z głębi własnego serca i osobistego postrzegania sytuacji. Nie zrozumcie mnie źle, że tata Kurczaka gdzieś w odwodzie, ale tak się wydarzyło, że większość czasu to raczej ja i Kurczak spędziłyśmy razem, bo ktoś musiał zająć się finansową kwestią wydatków związanych z utrzymaniem rodziny. Zapewniam, że bez taty Kurczaka i jego racjonalnego podejścia do wielu spraw nie przeszlibyśmy do obecnego momentu naszego życia rodzinnego, w którym już chyba wszyscy umiemy się uśmiechać do wspomnień, mimo tego, że i ogrom trudnych chwil wówczas nam towarzyszył, i trudne emocje między nami jako rodzicami też bywały.

7

Pilch_Matka znienacka.indd 7

17.10.2019 13:41:16

Pomysł tego projektu zrodził się dwa lata po przyjściu na świat naszej córeczki, zwanej Kurczakiem. Dość długo nie mogłam emocjonalnie udźwignąć tematu wcześniactwa w kontekście innych maluszków, dlatego też nie czytałam nic oprócz literatury fachowej dotyczącej opieki nad noworodkiem. Nie potrafiłam bez wzruszenia dławiącego moje gardło czytać tych wszystkich smutnych historii, które opisywali rodzice wcześniaków. Ja chciałam wierzyć, że wszystko będzie dobrze. I jest dobrze! Dopiero po dwóch latach zaczęłam interesować się opisanymi na różnych forach wspomnieniami innych rodziców. Już z wielkiego dystansu mogłam zobaczyć, ile różnych i czasami bardzo trudnych emocji towarzyszyło im w tym pierwszym etapie bycia razem, po nagłych narodzinach maluszka.

Pomyślałam wówczas, że z perspektywy czasu widzę ten moment w życiu mojej córki jako bardzo ważny, ale 8

Pilch_Matka znienacka.indd 8

17.10.2019 13:41:16

i momentami śmieszny, chociaż wówczas mniej nam było do śmiechu. Wierzcie mi, wiele się o sobie dowiedzieliśmy jako rodzice w tym początkowym okresie z wcześniakiem.

Przeszliśmy nie lada egzamin jako rodzina i jako osoby, ale pamiętamy też i sporo radosnych chwil. Żeby wywołać w Was wspomnienie tamtych dni, dołączam zdjęcia Kurczaka. Z wielką miłością oglądałam je po raz kolejny, a niektóre same jakimś cudownym zbiegiem okoliczności ujawniły się w zapomnianym aparacie.

Wiele radości sprawiło mi to znalezisko, więc dzielę się nimi z Wami. Z nutką sentymentu i nostalgii teraz na nie patrzę, bo Kurczak jest już dużą panną, a tam na fotografiach taki okruszek!!! Pomyślałam sobie także, rozważając napisanie Matki znienacka, że opiszę to wszystko z perspektywy rodzica, który już z uśmiechem patrzy na ówczesne wydarzenia. Rodzica, który dostrzega nie tylko ogrom powagi sytuacji okołoporodowej, dalszych trudności z funkcjonowaniem i rozwojem dziecka, zagrożenia depresją poporodową u mam, ale też uczestnika i obserwatora kuriozum niektórych wydarzeń. Powstał zatem pomysł na napisanie książki o cudzie, który uratował dwa życia, o Kurczaku, która waleczna od chwili narodzin daje sobie radę z każdą trudnością zdrowotną i życiową, ale też o ogromie śmiesznych wydarzeń towarzyszących jej narodzinom.

Och, muszę w tym miejscu wspomnieć, że kiedy tylko napotkałam stronkę Kury, zamarzyło mi się, aby jej autorka, czyli Miriola Dzik, dopełniła tę publikację swoją lekką kreską i podobnym do mojego poczuciem humoru.

Jakaż zatem radość nastała, gdy Kura zgodziła się dołączyć do projektu i zadbać o oprawę graficzną, nadając jej niepowtarzalny charakter i wnosząc całkiem sporą dawkę pozytywnej energii.

9

Pilch_Matka znienacka.indd 9

17.10.2019 13:41:17

Przeszukując tysiące stron internetowych, dotyczących artykułów związanych z rodzicielstwem, wychowaniem, pielęgnacją noworodków, rehabilitacją, przeczytałam też w późniejszym czasie całe mnóstwo historii o wcześniakach.

Bardzo ucieszył mnie wpis Bartka Jędrzejaka, dziennikarza TVN, znanego pana Pogodynka. Historia umieszczona na jego blogu chwyciła mnie za serce swoim megapozytywnym przekazem. Cieszę się bardzo, że Bartek zgodził się być ambasadorem tej publikacji. A oto jego osobista wypowiedź okraszona fotografiami z prywatnego archiwum. To krótki opis wspomnień z perspektywy wcześniaka i zachęta do przeczytania tej książki: Bardzo się cieszę, że w końcu pojawiła się książka o wcześniakach. To historia „Kurczaka”, który pojawia się nagle, dużo przed czasem. Z jednej strony jest radością dla rodziców, a z drugiej jego narodziny przynoszą lęk, łzy, niepewność. Rodzice oglądają maleństwo przez szyby inkubatora, zadając sobie pytania, 10

Pilch_Matka znienacka.indd 10

17.10.2019 13:41:17

na które nie ma odpowiedzi. Jak to będzie? Czy się uda? Czy zrobiliśmy wszystko? Co możemy jeszcze zrobić? To książka przepełniona pięknymi emocjami i uczuciami, a przede wszystkim miłością. To książka dająca siłę, nadzieję i odwagę tym, którzy walczą o życie swoich wcześniaków.

Ja znam to tylko ze wspomnień rodziców. Czytając „Matkę znienacka”, wracam myślami do tych opowiadań. Próbuję sobie wyobrazić swoją mamę i swojego tatę, patrzących na mnie przez szybę inkubatora. Niewiele brakowało, żebym przyszedł na świat w karetce, ale kierowca jechał tak szybko i tak ostrożnie, że delikatnie i bezwstrząsowo udało się dotrzeć do szpitala. Z opowieści mamy wiem, że tam już wszystko potoczyło się tak, jak w szpitalu na oddziale położniczym być powinno. Poród przyjmowała pani doktor Krystyna Żurawska. Żyję właściwie tylko dlatego, że natychmiast podjęła decyzję o umieszczeniu mnie w inkubatorze.

A ten był wyjątkowo wolny i nagrzany. W latach, w których się urodziłem, nowoczesne wyposażenie szpitala nie było normą. Na oddziałach sprzęt był taki, jaki był i było go tyle, ile było. W moim przypadku, jak wspominała mama, było może cztery, może pięć inkubatorów na cały oddział. I jeden był wolny. Jakby KTOŚ trzymał rękę na pulsie.

Kochani rodzice wcześniaków, teraz oddziały są wyposażone świetnie! Moje czasy a teraźniejszość, to tak jakby porównać malucha, Fiata 126p do najnowszego Maserati. I większość z nich oklejona czerwonymi serduszkami Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy! Energia Jurka Owsiaka każdego roku powala zbierać gigantyczne sumy na wcześniaki. Wiem, co mówię. Odwiedziłem szpital położniczy w Poznaniu, który zajmuje trzecie miejsce w Europie pod względem liczby urodzeń. Widziałem oddziały położnicze, neonatologiczne. Sprzętu bardzo dużo, najnowocześniejszy – to jedno. Drugie, to specjaliści – profesorowie, lekarze, pielęgniarki, cały personel. Kiedyś dwa miesiące za wcześnie to był kłopot. A teraz? Z wcześniaczej opresji ratuje się dużo mniejsze kruszyny.

W inkubatorze spędziłem dużo czasu. Może miesiąc? Może trochę dłużej? Były problemy z jedzeniem, z oddychaniem, ale powoli, krok po kroku, z pomocą lekarzy, personelu i rodziców, 11

Pilch_Matka znienacka.indd 11

17.10.2019 13:41:17

poprawiało mi się. Do tego stopnia „rozkokosiłem” się w inkubatorze, że dostałem ksywkę „Ekshibicjonista”, bo co mnie zawinęli w becik, to się rozkopywałem i leżałem na golasa. W końcu tak najlepiej! Wzruszają mnie historie mamy, która opowiadała mi, że siedząc przy inkubatorze śpiewała, głaskała mnie, płakała. Wspominała, że smoczek zakrywał całą małą główkę, bo był większy od głowy.

Mama zawsze wierzyła. Jak mówiła, bała się, ale kiedy przychodziła do mnie, do inkubatora, zawsze starała się myśleć pozytywnie i uśmiechać się. Zero łez i smutku. Dlaczego? Bo wcześniaki są jak małe szczeniaczki. Niby nie widzą, niby nie słyszą, lecz dokładnie wiedzą co, gdzie i jak. Gdzie mleko, gdzie mama i jakie emocje wokoło. Nie wiem, co na to specjaliści, ale ja mocno wierzę w to, że maluchy w tych szklanych kapsułach kosmicznych reagują na to, co je otacza. I jak mama i tata są spokojni, uśmiechnięci, to i one czują się bezpiecznie. Dlatego KOCHANI, nawet jak broda Wam się trzęsie, to pamiętajcie, że Wasza córka, syn, bliźniaki i inne wcześniaki (co za rym), dokładnie wyczuwają emocje. Tak myślę. Śpiewajcie im, opowiadajcie, jaki jest dzień, co czeka na nich w domu. To daje siłę.

A siła to bardzo dużo. Nawet taka mała.

12

Pilch_Matka znienacka.indd 12

17.10.2019 13:41:17

Po wyjściu ze szpitala opieka nad wcześniakiem też nie jest taka łatwa. Jak było u mnie? Byłem bardzo wrażliwy, niechętny do jedzenia. Posiłki, przynajmniej do piątego roku życia, to był dramat. Byłem dzieckiem typowo „książkowym”. Jak specjaliści napisali, że wcześniak ma zjeść tyle, to dokładnie tyle dostawałem. Jak się okazywało, że spacer do czterdziestu pięciu minut, to jak rodzice wracali ze mną po czterdziestu minutach, musieli mnie „dokręcać” wokół bloku. I tak dalej…

Ponad dwa miesiące za wcześnie, a jednak udało się!

Jestem zdrowy, silny, pełny energii i pasji. U Was też tak będzie! Tylko projektujcie, afirmujcie i wierzcie. Jeśli pomaga Wam modlitwa, to ją praktykujcie. Kiedy wchodzicie do swojego malucha, leżącego w inkubatorze, to UŚMIECH, ENERGIA i do przodu!!! Będzie dobrze, bo musi!!!

Bartek Jędrzejak

Książka doczekała się już pierwszej recenzji i to nie od rodzica wcześniaka, a od specjalisty, który codziennie zajmuje się wcześniakami na oddziale neonatologii.

Rehabilituje maluszki i prowadzi instruktaże dla rodziców wcześniaków, więc to dla mnie bardzo ważna opinia: Oczywiście, że pamiętam Kurczaka, że pamiętam salę VIP. Praca z Alicją i maleńkim Kurczakiem utkwiła mi wyjątkowo w pamięci. Chyba czułam, że mama i jej dziecię to wyjątkowe osobistości, a po wykonaniu zadania czułam ogromną satysfakcję, która dodała mi sił do dalszej pracy, za co tu i teraz dziękuję.

Na oddziale neonatologicznym neurologopeda ma sporo zadań, w tym jedno nieobowiązkowe. Czasem, o czym przekonała mnie treść książki, udaje mi się je wykonać. Nie chodzi tylko o badanie, usprawnianie noworodka, o przeszkolenie mamy, ale także o przekazanie tak potrzebnego spokoju, nadziei, stworzenie atmosfery „do zniesienia”. Książka niebywale zaskakująca, łącząca cechy pamiętnika, poradnika, przepełniona również medyczną treścią, wciągająca, a dzięki doskonałej narracji umożliwiająca czytelnikowi poczucie na własnej skórze klimatu szpitalnych 13

Pilch_Matka znienacka.indd 13

17.10.2019 13:41:17

sal, czy emocji świeżo upieczonej mamy. Autorka wybitnie zaraża dobrym humorem, pokazuje, że niemożliwe staje się możliwe. Zwraca szczególną uwagę na relacje międzyludzkie oraz na emocje, jakich doświadcza człowiek postawiony w ekstremalnie trudnej sytuacji. Treść książki przemyca wiele bezcennych rad, które podane są w sposób maksymalnie wiarygodny, bo otoczony opisem rzeczywistych wydarzeń z życia autorki oraz pacjentek i dzieci z sali VIP. Polecam książkę każdemu, a w szczególności rodzicom oczekującym na dzidziusia, każdej mamie, której dzieciątko miało nie najłatwiejszy start oraz każdemu, komu bliska jest szczera prezentacja macierzyństwa. Książka ta uświadamia.

Uświadamia o tym, że może być trudno, że może być jeszcze trudniej, a przede wszystkim o tym, że jesteśmy po jakimś czasie w stanie na pokonane trudy spojrzeć inaczej. Można z iskierką radości, można z wielką ulgą, a można, jak to doskonale czyni autorka, zaśmiać się w głos, bo przecież mimo wszystko udało się. Zachęcam do przeczytania, polecam lekturze, bo tak zaskakującej realizacji tematu jeszcze nie było. dr Kamila Czarnik, neurologopeda kliniczny, pracownik oddziałów neurologii i neonatologii Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego w Tychach, pracownik Centrum Kompleksowej Diagnozy i Terapii „Progres” w Oświęcimiu

I jeszcze wisienka na torcie tej wcześniaczej publikacji.

Mamy serce! Naprawdę jestem pod wrażeniem, jak ten projekt, zanim jeszcze nie nabrał ostatecznego kształtu w postaci książki, przyniósł wiele radości i jeszcze więcej pozytywnej energii. Chyba nie muszę Wam wspominać, że wszystkie, jak nie większość inkubatorów, w tym Kurczaka, opatrzone były serduszkami Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy. Tym bardziej mi miło, że i książka o wcześniakach opatrzona jest serduszkiem WOŚP. A oto

14

Pilch_Matka znienacka.indd 14

17.10.2019 13:41:17

co sam Jurek Owsiak napisał w odpowiedzi na prośbę umieszczenia logo: Droga Alicjo, Gratuluję książki, oczywiście możesz tam wrzucić nasze serduszko i oby książka służyła wszystkim rodzicom wszystkich wcześniaków. Kłaniam się nisko, pozdrowienia dla bliskich, sie ma, Jurek

Więc sie ma! Kochani, jako autorka tej książki zapraszam Was w podróż z wcześniactwem w tle. Trzymam kciuki za Wasze maluszki, żeby wszystko w ich życiu układało się już bez zbędnych kłopotów. Przesyłam moc pozytywnej energii tym Rodzicom, którzy dopiero stawiają pierwsze małe kroczki na trudnej drodze bycia rodzicem wcześniaka. Wierzę głęboko, że mali bohaterowie, jakimi są wcześniaki, dadzą sobie radę, bo takiej waleczności możemy im absolutnie pozazdrościć. Widziałam tę moc na własne oczy i czułam tę siłę całym moim matczynym sercem. Pozdrawiam Was serdecznie i zapraszam do przeczytania książki!

Pilch_Matka znienacka.indd 15

17.10.2019 13:41:17