Masaż klasyczny

Marek Kowalcze

MASAŻ KLASYCZNY

Kraków 2018

KOWALCZE_MASAZ KLASYCZNY.indb 3

31.10.2018 07:48:34

© Copyright by Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2018 © Copyright by Marek Kowalcze, 2018

Recenzja: dr Anna Polak Redakcja językowa: dr Wanda Matras Obróbka zdjęć: Szafir studio graficzne – Wioleta Ciechalska Opracowanie typograficzne: Anna Bugaj-Janczarska według projektu Wiolety Ciechalskiej Zdjęcia: Wioletta Natkaniec Modelka: Monika Starzyk Projekt okładki: Wioleta Ciechalska

ISBN 978-83-8095-574-5

Oficyna Wydawnicza „Impuls” 30-619 Kraków, ul. Turniejowa 59/5 tel./fax: (12) 422 41 80, 422 59 47, 506 624 220 www.impulsoficyna.com.pl, e-mail: impuls@impulsoficyna.com.pl Wydanie I, Kraków 2018

Kowalcze_Masaz klasyczny1.indd 4

31.10.2018 08:35:17

SPIS TREŚCI Recenzja ...............................................................................................................

7

Wprowadzenie .................................................................................................... 11 PODSTAWY TEORETYCZNE MASAŻU KLASYCZNEGO ..................

1. Rys historyczny masażu ................................................................................

1.1. Ogólny rys historii masażu ...................................................................

1.2. Rys historyczny masażu klasycznego ..................................................

13 15 15 16

2. Warunki wykonywania masażu klasycznego .............................................

2.1. Sylwetka masażysty ...............................................................................

2.2. Środki poślizgowe ..................................................................................

2.3. Gabinet masażu ......................................................................................

18 18 18 19

3. Założenia i koncepcje masażu klasycznego ................................................

3.1. Definicja ..................................................................................................

3.2. Teoria pobudzenia układu krążenia ...................................................

3.3. Możliwy wpływ masażu na organizm .................................................

3.4. Podział masażu ......................................................................................

3.5. Dawkowanie masażu .............................................................................

22 22 22 22 23 25

4. Techniki masażu klasycznego ......................................................................

4.1. Rodzaje technik ......................................................................................

4.2. Zasady wykonywania technik ..............................................................

4.3. Techniki głaskania .................................................................................

4.4. Techniki rozcierania .............................................................................

4.5. Techniki ugniatania ...............................................................................

4.6. Techniki wibracji ...................................................................................

26 26 26 31 33 34 34

5. Podstawowe wskazania i przeciwwskazania ............................................... 36 5.1. Wskazania ............................................................................................... 36 5.2. Przeciwwskazania .................................................................................. 37 6. Przebieg zabiegu .............................................................................................

6.1. Część pierwsza: czynności wykonywane przed zabiegiem ..............

6.2. Część druga: czynności wykonywane w trakcie zabiegu ..................

6.3. Część trzecia: czynności wykonywane po zabiegu ..............................

39 39 39 40

5

KOWALCZE_MASAZ KLASYCZNY.indb 5

31.10.2018 07:48:34

PRAKTYCZNE WYKONANIE MASAŻU KLASYCZNEGO ..................

1. Masaż palców ..........................................................................................

2. Masaż śródręcza ......................................................................................

3. Masaż stawu nadgarstkowego ...............................................................

4. Masaż przedramienia .............................................................................

5. Masaż stawu łokciowego .......................................................................

6. Masaż ramienia .......................................................................................

7. Masaż barku – strony zewnętrznej .......................................................

8. Masaż grzbietu ........................................................................................

9. Masaż karku ............................................................................................

10. Masaż stopy .............................................................................................

11. Masaż stawu skokowego ........................................................................

12. Masaż podudzia – strony przednio-bocznej .......................................

13. Masaż podudzia – strony tylnej ............................................................

14. Masaż stawu kolanowego ......................................................................

15. Masaż uda – strony przedniej ...............................................................

16. Masaż uda – strony tylnej ......................................................................

17. Masaż pośladka .......................................................................................

18. Masaż brzucha ........................................................................................

19. Masaż mięśnia piersiowego większego ................................................

20. Masaż mięśni międzyżebrowych ..........................................................

21. Masaż szyi ................................................................................................

22. Masaż twarzy ...........................................................................................

23. Masaż głowy ............................................................................................

43 45 50 56 60 66 70 78 86 101 109 115 119 124 129 132 138 144 152 158 164 168 171 178

Literatura ............................................................................................................. 180

KOWALCZE_MASAZ KLASYCZNY.indb 6

31.10.2018 07:48:34

Recenzja książki pt. Masaż klasyczny autorstwa Marka Kowalcze Książka pt. Masaż klasyczny obejmuje dwa główne rozdziały: I. Podstawy teoretyczne masażu klasycznego II. Praktyczne wykonanie masażu klasycznego Rozdział I. Podstawy teoretyczne masażu klasycznego Na początku rozdziału dotyczącego podstaw teoretycznych masażu klasycznego Autor przedstawił rys historyczny masażu leczniczego, słusznie zwracając uwagę na jego początki sięgające starożytności, a następnie opisał genezę masażu klasycznego.

W dalszej części rozdziału Autor zawarł istotne informacje dotyczące warunków przeprowadzania masażu klasycznego z uwzględnieniem higieny i ergonomii pracy masażysty, roli i zasad stosowania środków poślizgowych podczas wykonywania masażu klasycznego oraz wyposażenia gabinetu masażu.

W sposób rzeczowy i zwięzły Autor przedstawił również podstawowe mechanizmy oddziaływania masażu klasycznego na organizm człowieka.

Autor zaproponował zwięzły podział masażu klasycznego – podzielił zabiegi w zależności od wielkości obszaru ciała objętego masażem, co jest na ogół opisywane w literaturze, ale zwrócił też uwagę, że masaż klasyczny może być wykonywany, jako masaż leczniczy, relaksacyjno-profilaktyczny, sportowy i kosmetyczny. A ze względu na główny cel masażu Autor podzielił masaż na pobudzający i rozluźniający.

Dużą pomocą praktyczną dla masażystów i fizjoterapeutów będą fotografie przedstawiające dokładne ułożenia ciała pacjenta podczas masażu w pozycjach leżących i siedzących. Moim zdaniem na uwagę zasługuje również bardzo rzeczowy, prosty i praktyczny podział technik masażu klasycznego zaproponowany przez Autora oraz równie praktyczny opis ruchów (chwytów) stosowanych w poszczególnych technikach.

7

KOWALCZE_MASAZ KLASYCZNY.indb 7

31.10.2018 07:48:34

W rozdziale pierwszym zostały również ujęte podstawowe wskazania i przeciwwskazania do wykonywania masażu klasycznego.

Rozdział pierwszy zawiera 9 fotografii i jedną rycinę własnego autorstwa.

Fotografie i ryciny są dobrej jakości i w pełni uzupełniają treści rozdziału.

W mojej opinii informacje teoretyczne zawarte w rozdziale pierwszym są w pełni wystarczające, jak na potrzeby podręcznika do masażu klasycznego, który ma być przede wszystkim skierowany do osób zajmujących się, na co dzień praktyką masażu.

Rozdział II. Praktyczne wykonanie masażu klasycznego stanowi główną część podręcznika. Autor opisuje oraz obszernie obrazuje graficznie masaż poszczególnych części ciała. W każdym podrozdziale Autor konsekwentnie, zwięźle i starannie podaje informacje dotyczące pozycji ułożenia ciała masowanego podczas zabiegu, kierunków prowadzenia ruchów przez masażystę oraz wymienia mięśnie objęte zabiegiem. Każdorazowo podaje również istotne uwagi metodyczne niezbędne przy przeprowadzaniu masażu poszczególnych części ciała, jak kolejność masażu poszczególnych elementów ciała, ułożenie dłoni masażysty, zaangażowania lewej bądź prawej ręki masażysty.

Masaż poszczególnych części ciała jest zobrazowany wieloma, dobrej jakości fotografiami własnego autorstwa Autora książki. W sumie w rozdziale II praktyczne wykonanie masażu klasycznego zostało zobrazowane aż 305 fotografiami.

Bibliografia zawiera 13 pozycji polskojęzycznych. Dobranych w celu przedstawienia podstawowych informacji, niezbędnych podczas wykonywania masażu klasycznego i dotyczących anatomii człowieka, mechanizmów oddziaływania masażu na organizm człowieka oraz wskazań i przeciwwskazań do masażu klasycznego. Autor uwzględnił również w bibliografii publikacje i podręczniki polskich autorów dotyczące masażu klasycznego.

Podsumowanie W mojej opinii książkę Masaż klasyczny autorstwa Marka Kowalcze wyróżnia przede wszystkim jej doskonałe opracowanie pod względem praktycznym.

Książka zawiera niezbędne i rzeczowo przedstawione informacje teoretyczne.

Ale jej główna treść skoncentrowana jest na wykonaniu masażu klasycznego.

Na szczególne uznanie zasługuje bogata i starannie przygotowana oprawa graficzna obrazująca metodykę wykonywania masażu klasycznego.

8

KOWALCZE_MASAZ KLASYCZNY.indb 8

31.10.2018 07:48:34

Pan Marek Kowalcze od wielu lat zajmuje się wykonywaniem i nauczaniem masażu klasycznego i treść książki odzwierciedla Jego doświadczenia zawodowe, jako masażysty i nauczyciela.

Książka napisana jest z dużym wyczuciem zarówno dla potrzeb osób uczących się masażu klasycznego, osób nauczających masażu, jak również dla osób zajmujących się zawodowo wykonywaniem masażu klasycznego w lecznictwie, odnowie biologicznej, kosmetologii i sporcie.

W pełni popieram publikację książki.

Anna Polak Katowice, 21 czerwca 2018 r.

KOWALCZE_MASAZ KLASYCZNY.indb 9

31.10.2018 07:48:34

WPROWADZENIE Pierwsza praca z omawianego w niniejszym podręczniku zagadnienia ukazała się już 150 lat temu, została napisana przez twórcę metody, lekarza z Amsterdamu, Johana Mezgera (1838–1909). Publikacja zatytułowana Leczenie skręceń stawów przy pomocy masażu została wydana w 1868 roku i oparta na podstawie badań własnych autora. W książce tej znalazły się podstawy teoretyczne masażu leczniczego. Obecnie, pomimo istnienia na rynku wielu zróżnicowanych metod terapeutycznych, masaż klasyczny zajmuje swoje stałe miejsce w kulturze zachodniej jako podstawowy masaż leczniczy, sportowy, kosmetyczny i relaksacyjno-profilaktyczny. Masaż klasyczny jest pierwszym etapem nauki masażu, po którym osoby zainteresowane mogą kontynuować naukę w zakresie masaży specjalistycznych. Masaż klasyczny to również metoda bazowa, do której dodaje się specjalistyczne techniki masażu, dopasowując je do potrzeb pacjenta/klienta.

Niniejsza książka, to mój autorski pomysł na przedstawienie masażu klasycznego – podstawowej metodyki manualnego odkształcania tkanek w obrębie narządu ruchu. Od pierwszego kontaktu z masażem, moje zainteresowania w dużej mierze skupiły się na tworzeniu strategii i schematów postępowania w masażu. W trakcie zdobywania doświadczenia moje koncepcje planowania metodyki zabiegów masażu nieustannie ewoluowały. Po ukończeniu pierwszego kursu masażu poznałem jego podstawy, następnie w trakcie edukacji w policealnej szkole masażu nauczyłem się różnych metod i technik masażu.

Później, podczas studiowania pedagogiki i pisania pracy magisterskiej z masażu klasycznego, zgłębiłem literaturę przedmiotu oraz przeprowadziłem badania dotyczące subiektywnych odczuć u osób masowanych. Kolejno, uczestniczyłem na licznych szkoleniach podyplomowych, podczas których rozwijałem swój warsztat analityczno-terapeutyczny. Potrzeba napisania książki zrodziła się w trakcie pracy z uczniami w szkołach policealnych na kierunku technik masażysta. Korzystając przez pięć lat z trzech, powszechnie uznanych podręczników, doszedłem do wniosku, że muszę opracować własny program autorski, który będzie całkowicie odpowiadał moim oczekiwaniom. Chciałem napisać książkę, w której część teoretyczna będzie przedstawiona w sposób prosty i zrozumiały, a skuteczność części praktycznej uzyska potwierdzenie w mojej praktyce gabinetowej. Mam również nadzieję, że wzbogacając literaturę o kolejną pozycję z tego zakresu przysłużę się do promocji masażu klasycznego.

11

KOWALCZE_MASAZ KLASYCZNY.indb 11

31.10.2018 07:48:34

Książka adresowana jest zarówno do uczniów, jak i nauczycieli szkół policealnych, studiów wyższych, a także uczestników kursów obejmujących w swoich programach masaż klasyczny.

Pragnę podziękować wszystkim osobom, które bezpośrednio przyczyniły się do powstania książki, oraz moim nauczycielom, uczniom i pacjentom/ klientom, którzy wzbogacili jej treść.

KOWALCZE_MASAZ KLASYCZNY.indb 12

31.10.2018 07:48:35

PODSTAWY TEORETYCZNE MASAŻU KLASYCZNEGO

KOWALCZE_MASAZ KLASYCZNY.indb 13

31.10.2018 07:48:35

1. Rys historyczny masażu 1.1. Ogólny rys historii masażu Masaż należy do najstarszych metod terapeutycznych, wywodzi się z dotyku, w zależności od kultur przybierał różne nazwy, a samo określenie masaż pochodzi od francuskiego słowa massage – co oznacza nacierać. Prawdopodobnie stosował go już człowiek pierwotny, kilkanaście tysięcy lat temu, który instynktownie uciskał obolałe miejsca ciała, w celu zmniejszenia bólu.

W okresie, kiedy religia, magia i medycyna były jednością, stosowano go jako część zabiegu namaszczania olejkami, mającego charakter rytuału religijnego. W starożytnych Chinach, masaż obok akupunktury i ziołolecznictwa był podstawową metodą leczenia. W Indiach miał szczególne znaczenie w pielęgnacji skóry i włosów. Z Chin i Indii rozpowszechnił się w całej Azji, co miało ogromny wpływ na rozwój oryginalnych metod masaży w Tajlandii, Japonii oraz na wyspach Indonezyjskich, przede wszystkim na Bali. W starożytnej Grecji cieszył się dużym powodzeniem u sportowców uczestniczących w igrzyskach olimpijskich. Masaż, jako forma pocierania, wykonywany był w salach ćwiczeń. Hipokrates z Kos zaobserwował, że tarcie ku górze w przypadku kończyn, ma korzystniejsze działanie na krążenie niż w dół.

Z Grecji nauki Hipokratesa przeniosły się do Rzymu, tu największym promotorem naturalnych metod był Galen, a miejscami w których wykonywało się masaż, były łaźnie rzymskie. Istnieją zapiski historyczne mówiące o tym, że wódz rzymski Juliusz Cezar, korzystał z masaży przy leczeniu rwy kulszowej.

W Turcji kontynuacją rzymskich term były parowe łaźnie, zwane hammam.

W okresie średniowiecza w Europie masaż nie był praktykowany, nie rozwijało się też lecznictwo (poza Europą masaż stosowano w sposób naturalny).

Aktywność fizyczna, higiena i wszystko, co można było utożsamić z ciałem, uważano za niegodne i złe. Stawiano tezę, że choroby są skutkiem kary za grzechy, a ciało powinno się umartwiać, gdyż jest więzieniem dla duszy.

Wiek XVI, XVII i XVIII w Europie to czas gdzie masażem zajmowały się pojedyncze jednostki. Głównym autorytetem z tego okresu, był Ambroży Pare (1510–1590) – francuski lekarz wojskowy, ogłoszony ojcem chirurgii.

Pare unowocześnił metody stosowane w chirurgii i ortopedii, w swojej praktyce zajmował się również stosowaniem masażu. Zaobserwował że, ruchy głaskania i rozcierania w obrębie obolałych miejsc, zmniejszają ból u pacjentów po przebytych operacjach.

W XIX wieku nastąpił przełomowy moment europejskiego masażu leczniczego, Per Henrik Ling zapoczątkował gimnastykę szwedzką, a Johan Mezger wyodrębnił z niej masaż i stworzył masaż klasyczny.

15

KOWALCZE_MASAZ KLASYCZNY.indb 15

31.10.2018 07:48:35

W XX wieku, pomimo postępu medycyny i wdrożenia w leczenie farmakologii, można było zaobserwować wzmożony rozwój zróżnicowanych specjalistycznych autorskich metod masażu, skierowanych na terapeutyczną pracę z układem nerwowym, limfatycznym, mięśniami, powięzią oraz z emocjami.

W XXI wieku metody specjalistyczne są przedmiotem badań naukowych, a ich praktyka gabinetowa jak i metodyka nauczania są nieustannie udoskonalane.

Współcześnie, na rynku istnieją różnorodne przyrządy oraz urządzenia masujące, będące przydatnymi w poszczególnych przypadkach. Jednak, formy takiego masażu, nie są w stanie zastąpić ręki doświadczonego masażysty, który podczas palpacji, w trakcie zabiegu, świadomie dopasowuje parametry technik do potrzeb osoby masowanej.

1.2. Rys historyczny masażu klasycznego Masaż klasyczny swymi korzeniami sięga do początków XIX wieku. Per Henrik Ling (1776–1839) był mistrzem szermierki, z powodu jednostronnie wykonywanych ruchów odczuwał dolegliwości bólowe. W trakcie podróży po Europie, Ling poznał chińskie ćwiczenia i masaż tui-na, stosując je na sobie, z czasem „odbudował” swoje zdrowie. Ling chcąc zrozumieć terapeutyczny wpływ gimnastyki i masażu uczęszczał na zajęcia uniwersyteckie z anatomii i fizjologii. Dzięki zgłębieniu tej wiedzy oraz znajomości chińskich ćwiczeń i metody tui-na powstała gimnastyka szwedzka, stanowiąca kompleksowy system ćwiczeń połączony z technikami masażu. Ling we współpracy z rządem szwedzkim, został twórcą i dyrektorem Centralnego Instytutu Gimnastycznego w Sztokholmie.

Z kolei, holenderski lekarz z Amsterdamu Johan Mezger (1838–1909), wyodrębnił metodykę masażu ze szwedzkiej gimnastyki, tworząc masaż klasyczny. W opublikowanej w 1868 roku książce: Leczenie skręceń stawów przy pomocy masażu, zawarł podstawy teoretyczne masażu leczniczego oparte na podstawie własnych badań.

W Europie masaż ten zyskał dużą popularność wśród środowiska lekarskiego. W XIX i na początku XX wieku, wykonywaniem masażu leczniczego zajmowali się tylko lekarze. Zabiegi były wykonywane dwa razy dziennie z użyciem oliwy i trwały kilka minut. W trakcie zabiegu używano technik głaskania, tarcia, ugniatania i klepania. Także ta grupa zawodowa, na początku XX wieku, opracowała masaż kosmetyczny twarzy, traktowany jako kategoria zabiegu leczniczego lub profilaktycznego. Wśród licznych uczniów Mezgera, którzy przyczynili się do rozwoju jego metody, należy wymienić profesora Izydora Zabłudowskiego, polsko-rosyjskiego lekarza, kierownika zakładu masażu leczniczego na Uniwersytecie w Berlinie, autora książki Technika masażu.

16

KOWALCZE_MASAZ KLASYCZNY.indb 16

31.10.2018 07:48:35

Czynność ta zwana była w tamtych czasach w Polsce mięsieniem. Drugim cenionym uczniem Mezgera był niemiecki lekarz Karl von Mosengeil, który prowadził badania nad działaniem fizjologicznym mięsienia.

W Stanach Zjednoczonych rozwinął się masaż szwedzki, wywodzący się z gimnastyki Linga. Jest on bliźniaczo podobny do europejskiego masażu klasycznego. Obecnie, w USA, jest on uważany za podstawowy masaż relaksacyjny w koncepcji zachodniej (tzw. terapia relaksacyjna). Jest stosowany zarówno w celu poprawy stanu psychofizycznego, leczenia bólu oraz profilaktyki zdrowotnej. Ze Stanów masaż szwedzki, przeniósł się do Kanady, Australii i do Azji. Współcześnie, to właśnie w USA przeprowadza się największą ilość badań naukowych, dotyczących wpływu masażu na człowieka.

W naszych czasach masażem już sporadycznie zajmują się lekarze, ich rola ogranicza się raczej do zlecenia przeprowadzania zabiegów masażu wykonywanych przez odpowiednio przeszkolonych masażystów. Klasyczny masaż, jak każda inna metoda, podlega ciągłemu rozwojowi i ma największe zastosowanie w rehabilitacji narządu ruchu, kosmetyce, treningu sportowym a także w relaksacji z uwzględnieniem profilaktyki zdrowotnej. Jest metodą podstawową, od której adepci masażu, rozpoczynają swoją edukację. Jest także, swego rodzaju bazą, do której można dołączać specjalistyczne metody masażu, bądź inne zabiegi z zakresu fizjoterapii, odnowy biologicznej czy kosmetologii.

W wyniku zintegrowanych działań uzyskuje się lepszy efekt terapeutyczny.

17

KOWALCZE_MASAZ KLASYCZNY.indb 17

31.10.2018 07:48:35

1. Masaż palców Pozycja osoby masowanej: siedząca lub leżąca tyłem, dłoń pacjenta jest podtrzymywana przez masażystę lub spoczywa na łóżku do masażu, może być również oparta o klin do masażu.

Kierunek odprowadzania: od paliczka dalszego do śródręcza.

Mięśnie objęte zabiegiem: przyczepy prostowników i zginaczy palców w obrębie stawów międzypaliczkowych.

Opis i uwagi metodyczne: masaż rozpoczyna się od techniki głaskania rozluźniającego, a po nim rozgrzewającego jednocześnie na wszystkich palcach.

Następnie, na jednym palcu przeprowadza się techniki rozcierań przyczepów mięśniowych oraz głaskanie odprowadzające, po czym przechodzi się na kolejny palec. Masażysta masując lewą rękę pacjenta/klienta, stosuje techniki masażu swoją prawą ręką, począwszy od palca piątego, następnie czwarty i trzeci, po czym masażysta zmienia swoją rękę na lewą, którą masuje palec drugi i palec pierwszy pacjenta/klienta. Na koniec, wykonuje się głaskanie rozluźniające jak na początku na wszystkich palcach.

Kolejność wykonywania technik: 1. Głaskanie rozluźniające wszystkich palców jednocześnie – dłonią [fot. 1, fot. 2].

2. Głaskanie rozgrzewające wszystkich palców jednocześnie dłońmi [fot. 3, fot. 4].

3. Rozcieranie przyczepów mięśniowych na powierzchni grzbietowej i dłoniowej oraz ich okolic na powierzchniach bocznych każdego palca – kciukiem i palcem wskazującym [fot. 5, fot. 6].

4. Rozcieranie przyczepów punktowo na stawach międzypaliczkowych i śródręczno-paliczkowych – kciukiem i palcem wskazującym [fot. 7, fot. 8].

5. Rozcieranie przyczepów po stronie prostowników i zginaczy – kciukami [fot. 9, fot. 10].

6. Głaskanie odprowadzające powierzchni grzbietowej i dłoniowej oraz powierzchni bocznych każdego palca – kciukiem i palcem wskazującym [fot. 11; fot. 12].

7. Głaskanie rozluźniające [fot. 1, fot. 2].

45

KOWALCZE_MASAZ KLASYCZNY.indb 45

31.10.2018 07:48:44

Fot. 1. Głaskanie rozluźniające wszystkich palców jednocześnie strony grzbietowej – dłonią

Fot. 2. Głaskanie rozluźniające wszystkich palców jednocześnie strony dłoniowej – dłonią

Fot. 3. Głaskanie rozgrzewające wszystkich palców jednocześnie – dłońmi (chwyt 1)

46

KOWALCZE_MASAZ KLASYCZNY.indb 46

31.10.2018 07:48:44

Fot. 4. Głaskanie rozgrzewające wszystkich palców jednocześnie – dłońmi (chwyt 2)

Fot. 5. Rozcieranie przyczepów na powierzchni grzbietowej i dłoniowej każdego palca – kciukiem i palcem wskazującym

Fot. 6. Rozcieranie okolic przyczepów na powierzchniach bocznych każdego palca – kciukiem i palcem wskazującym

47

KOWALCZE_MASAZ KLASYCZNY.indb 47

31.10.2018 07:48:47

2. Masaż śródręcza Pozycja osoby masowanej: siedząca lub leżąca tyłem, dłoń pacjenta jest podtrzymywana przez masażystę lub spoczywa na łóżku do masażu, może być również oparta o klin do masażu.

Kierunek odprowadzania: od stawów śródręczno-paliczkowych do stawu nadgarstkowego.

Mięśnie objęte zabiegiem: kłębu i kłębika, ścięgna prostowników i rozcięgno dłoniowe.

Opis i uwagi metodyczne: masaż śródręcza rozpoczyna się głaskaniem rozluźniającym i rozgrzewającym strony dłoniowej i grzbietowej. Następnie, przeprowadzamy rozcieranie ścięgien prostowników, powięzi mięśni kłębu kciuka i kłębika palca małego oraz rozcięgna dłoniowego. Z kolei, na mięśniach kłębu i kłębika wykonujemy ugniatanie uciskowe, rozciągające i oklepywanie.

Na koniec masażu stosujemy głaskanie odprowadzające i rozluźniające strony grzbietowej i dłoniowej.

Kolejność wykonywania technik: 1. Głaskanie rozluźniające strony dłoniowej i grzbietowej – dłonią [fot. 13, fot. 14].

2. Głaskanie rozgrzewające strony dłoniowej i grzbietowej – dłońmi.

3. Rozcieranie ścięgien prostowników – opuszkami palców [fot. 15].

4. Rozcieranie powięzi mięśni kłębu kciuka i kłębika palca małego – kciukami [fot. 16; fot. 17].

5. Rozcieranie rozcięgna dłoniowego – środkowymi paliczkami [fot. 18].

6. Ugniatanie uciskowe mięśni kłębu kciuka i kłębika palca małego – kciukiem i zgiętym wskazicielem jednorącz/oburącz, jednocześnie/naprzemiennie [fot. 19, fot. 20, fot. 21].

7. Ugniatanie rozciągające mięśni kłębu i kłębika – oburącz [fot. 22, fot. 23].

8. Oklepywanie mięśni kłębu i kłębika – opuszkami palców [fot. 24].

9. Głaskanie odprowadzające strony grzbietowej i dłoniowej – kciukami [fot. 25, fot. 26].

10. Głaskanie rozluźniające [fot. 13, fot. 14].

50

KOWALCZE_MASAZ KLASYCZNY.indb 50

31.10.2018 07:48:55

Fot. 13. Głaskanie rozluźniające stronę grzbietową śródręcza – dłonią

Fot. 14. Głaskanie rozluźniające stronę dłoniową śródręcza – dłonią

Fot. 15. Rozcieranie ścięgien prostowników – opuszkami palców

51

KOWALCZE_MASAZ KLASYCZNY.indb 51

31.10.2018 07:48:56

Fot. 16. Rozcieranie powięzi mięśni kłębu kciuka – kciukami

Fot. 17. Rozcieranie powięzi mięśni kłębika palca małego – kciukami

Fot. 18. Rozcieranie rozcięgna dłoniowego – środkowymi paliczkami

52

KOWALCZE_MASAZ KLASYCZNY.indb 52

31.10.2018 07:48:59

3. Masaż stawu nadgarstkowego Pozycja osoby masowanej: siedząca lub leżąca tyłem, dłoń pacjenta jest podtrzymywana przez masażystę lub spoczywa na łóżku do masażu, może być również oparta o klin do masażu.

Kierunek odprowadzania: od śródręcza do przedramienia.

Mięśnie objęte zabiegiem: troczek mięśni zginaczy i troczek mięśni prostowników.

Opis i uwagi metodyczne: masaż stawu nadgarstkowego rozpoczynamy od głaskania rozluźniającego i rozgrzewającego. Następnie, przeprowadzamy rozcierania podłużne, poprzeczne i rozciągające troczka zginaczy i prostowników. Masaż kończymy głaskaniem odprowadzającym i rozluźniającym strony grzbietowej i dłoniowej stawu nadgarstkowego. Troczek zginaczy rozcieramy delikatnie, ze względu na powierzchowne położenie w tej okolicy nerwu pośrodkowego!

Kolejność wykonywania technik: 1. Głaskanie rozluźniające wokół nadgarstka tzw. bransoleta – kciukiem [fot. 27].

2. Głaskanie rozgrzewające strony grzbietowej i dłoniowej – dłońmi [fot. 28].

3. Rozcieranie troczka zginaczy podłużnie i poprzecznie – kciukami [fot. 29].

4. Rozcieranie troczka prostowników podłużnie i poprzecznie – kciukami [fot. 30, fot. 31].

5. Rozcieranie rozciągające ścięgien zginaczy i prostowników – kłębami [fot. 32].

6. Głaskanie odprowadzające strony grzbietowej i dłoniowej – kciukami [fot. 33, fot. 34].

7. Głaskanie rozluźniające [fot. 27].

56

KOWALCZE_MASAZ KLASYCZNY.indb 56

31.10.2018 07:49:09

Fot. 27. Głaskanie rozluźniające wokół nadgarstka tzw. bransoleta – kciukiem

Fot. 28. Głaskanie rozgrzewające strony grzbietowej, a następnie dłoniowej nadgarstka – dłońmi

Fot. 29. Rozcieranie troczka zginaczy podłużnie i poprzeczne – kciukami

57

KOWALCZE_MASAZ KLASYCZNY.indb 57

31.10.2018 07:49:09