Uspołeczniające, profilaktyczne i resocjalizacyjne funkcje Policji

9 788380 954885

IWONA KLONOWSKA

Uspołeczniające, profilaktyczne i resocjalizacyjne funkcje Policji w perspektywie współczesnej pedagogiki resocjalizacyjnej

Kraków 2018

KLONOWSKA_USPOLECZNIAJACE-2.indb 3

29.06.2018 10:36:00

© Copyright by Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2018

Recenzent: prof. zw. dr hab. Marek Konopczyński Redakcja wydawnicza: Aleksandra Adamczyk

Opracowanie typograficzne: Anna Bugaj-Janczarska

Projekt okładki: Anna M. Damasiewicz

Grafika na okładce: © Robert Churchill | Depositphotos.com

ISBN 978-83-8095-488-5

Oficyna Wydawnicza „Impuls” 30-619 Kraków, ul. Turniejowa 59/5 tel./fax: (12) 422 41 80, 422 59 47, 506 624 220 www.impulsoficyna.com.pl, e-mail: impuls@impulsoficyna.com.pl Wydanie I, Kraków 2018

KLONOWSKA_USPOLECZNIAJACE-2.indb 4

29.06.2018 10:36:00

Spis treści Wstęp ...........................................................................................................................

9

CZĘŚĆ 1 TEORETYCZNE, METODYCZNE I ORGANIZACYJNE PODSTAWY FUNKCJONOWANIA POLICJI W SPOŁECZEŃSTWIE OBYWATELSKIM W ŚWIETLE WSPÓŁCZESNYCH NAUK SPOŁECZNYCH Rozdział 1. Koncepcje uspołecznienia, profilaktyki i resocjalizacji w perspektywie współczesnych nauk społecznych .............. 17 1.1. Koncepcja uspołecznienia systemu resocjalizacji W. Ambrozika ....................................................................

1.2. Wielopasmowa koncepcja resocjalizacji z udziałem społeczeństwa A. Bałandynowicza .........................................................

1.3. Koncepcja twórczej resocjalizacji i płynna tożsamość według M. Konopczyńskiego ...................................................................

1.4. Pedagogika rdzenia tożsamości według Z. Melosika ..........................

1.5. Koncepcja resilience (oporu-elastyczności) ..........................................

1.6. Koncepcja edukacji inkluzyjnej w działaniach prospołecznych ...........................................................................................

1.7. Wizja teatru życia codziennego E. Goffmana ......................................

1.8. Teoria symbolicznego interakcjonizmu G.H. Meada .........................

1.9. Koncepcja kognitywno-interakcyjnych oddziaływań resocjalizacyjnych B. Urbana ...................................................................

1.10. Teoria tożsamości S. Strykera ..................................................................

21 24 26 29 34 35 36 37 39 40

Rozdział 2. Społeczeństwo obywatelskie i jego istota .............................. 43 2.1. Historia społeczeństwa obywatelskiego ...................................................

2.2. Pojęcie społeczeństwa obywatelskiego .....................................................

2.3. Relacja między państwem a społeczeństwem obywatelskim ..............

2.4. Idea community policing jako źródło innowacyjnych metod współpracy społeczności lokalnych z Policją ............................

2.5. Policja w społeczeństwie obywatelskim ...................................................

KLONOWSKA_USPOLECZNIAJACE-2.indb 5

43 47 51 54 57

29.06.2018 10:36:00

6

Spis treści

Rozdział 3. Policja. Rola – funkcje – priorytety ............................................. 61 3.1. Historia Policji. Od instytucji totalnej do prospołecznej .....................

3.2. Współczesna struktura wewnętrzna Policji ............................................

3.3. Policja w ujęciu statystycznym ...................................................................

3.4. Zadania Policji ................................................................................................

3.5. Misja i wizja Policji – w służbie człowiekowi .........................................

3.6. Priorytety i zadania priorytetowe KGP ....................................................

3.7. Analiza wybranych strategii KWP pod kątem działań prospołecznych – na podstawie trzech garnizonów ............................

3.8. Etyka funkcjonariusza Policji ......................................................................

61 65 68 73 74 77 82 89

CZĘŚĆ 2 PRZEGLĄD BADAŃ SPOŁECZNYCH NAD POLICJĄ Rozdział 4. Policja w percepcji społecznej – przegląd badań .................. 99 4.1. Zewnętrzne badania opinii społecznej o Policji – CBOS ....................

4.2. Wewnętrzne badania satysfakcji z pracy w Policji ................................

4.3. Ogólnopolskie autorskie badania klimatu w Policji – funkcjonowanie organizacji ........................................................................

4.4. Ogólnopolskie autorskie badania wśród dzielnicowych w ramach kampanii „Dzielnicowy bliżej nas” .........................................

99 128 144 150

CZĘŚĆ 3 USPOŁECZNIAJĄCA, PROFILAKTYCZNA I RESOCJALIZACYJNA ROLA WSPÓŁCZESNEGO POLICJANTA – W POSZUKIWANIU OPTYMALNEGO MODELU Rozdział 5. Uspołeczniająco-profilaktyczne i resocjalizacyjne działania policjantów w społeczeństwie. Wybrane przykłady ............ 165 5.1. Programy profilaktyczne .............................................................................

5.2. Debaty społeczne ...........................................................................................

5.3. Autorski projekt badawczy „Policjant XXI wieku – twórcze metody oddziaływań” ...................................................................

5.4. Autorski projekt Policji „Drama metodą na bezpiecznego gimnazjalistę” przykładem współpracy Policji ze społeczeństwem .......................................................................................

KLONOWSKA_USPOLECZNIAJACE-2.indb 6

166 172 178

181

29.06.2018 10:36:00

7

Spis treści

Rozdział 6. Wybrane kampanie i projekty realizowane w ramach działań prospołecznych policjantów ..................... 185 6.1. Kampania „Kręci mnie bezpieczeństwo” – na wodzie, rowerze, lądzie, w roku szkolnym ............................................................................

6.2. Kampania społeczno-informacyjna „Dzielnicowy bliżej nas” przykładem działań profilaktycznych Policji ........................................

6.3. Ogólnopolskie aplikacje na rzecz bezpieczeństwa „Moja Komenda” i „Krajowa Mapa Zagrożeń Bezpieczeństwa” (KMZB) .........................................................................................................

6.4. Projekt „Klasy policyjne” – edukacja z perspektywą ...........................

6.5. Rekonstruktorzy – historia sposobem na kształtowanie wartości społeczno-edukacyjnych ..........................................................

6.6. Teatralne, filmowe i literackie inicjatywy Policji na rzecz budowania wspólnoty prospołecznej ....................................

6.7. Przedsięwzięcia sportowe przestrzenią współdziałania Policji ze społeczeństwem .....................................................................................

6.8. Wybrane akcje informacyjne jako przykład budowania bezpieczeństwa społeczności lokalnych ................................................

6.9. Policja z pomocą potrzebującym (zbiórki rzeczowe, spotkania, zbiórki krwi) .................................................................................................

6.10. Publikacje Policji sposobem na edukowanie społeczeństwa .............

6.11. Media na rzecz działań prospołecznych ................................................

185 187

192 195 201 205 211 213 215 220 221

Rozdział 7. Policjant jako współkreator społeczności lokalnej – w poszukiwaniu modelu ................................................................ 225 7.1. Pojęcie pedagogiki ulicy – streetworking a rola współczesnego policjanta ......................................................................................................... 227 7.2. Istota, zasady i etapy działań – streetworking z perspektywy pracy Policji .................................................................................................... 229 7.3. Policjant współkreatorem społeczności lokalnej ................................... 232 Rozdział 8. Uspołeczniająco-profilaktyczna rola Policji w społeczeństwie obywatelskim Modele i kierunki zmian ................................................................. 235 8.1. Więzi społeczne fundamentem prospołecznych działań Policji ........ 244 8.2. Propozycja modelu uspołeczniająco-profilaktycznej i resocjalizacyjnej funkcji Policji w społeczeństwie obywatelskim w perspektywie współczesnej pedagogiki resocjalizacyjnej ................ 246

KLONOWSKA_USPOLECZNIAJACE-2.indb 7

29.06.2018 10:36:00

8

Spis treści

Aneks Załącznik 1. Autorskie badania klimatu w Policji (wyciąg z badań) ......... 257 Załącznik 2. Nowa koncepcja służby dzielnicowych – badania pilotażowe ....................................................................... 273 Załącznik 3. Ogólnopolskie badania dzielnicowych – zakres badań ........ 277 Bibliografia ................................................................................................................ 279

KLONOWSKA_USPOLECZNIAJACE-2.indb 8

29.06.2018 10:36:00

Wstęp Człowiek, jak to stopniowo było odsłaniane przy różnych okazjach – jest jednością bio-psycho-społeczno-kulturową. Stąd w pewnym momencie rozwoju pedagogiki resocjalizacyjnej wyłoniły się wątki antropologiczno-filozoficzne, ale także i systemowe, aspirujące do wyjaśnień i koncepcji globalnych, integralnych, całościowych1.

Pedagogika resocjalizacyjna ma pewien stały rdzeń (najbardziej stały w warstwie aksjologiczno-teleologicznej), ale też ulega modom teoretycznym i metodycznym, zwykle pod wpływem tego, co dzieje się w dziedzinach pokrewnych, czyli tych, z których korzysta2.

Dziedzina ta pokonała długą drogę − od nauki ujmowanej jako dyscyplina teoretyczna, gdzie królowały pojęcia S. Jedlewskiego i C. Czapówa, takie jak „wykolejenie” przestępcze i obyczajowe, do przeniesienia terminu „tożsamość” z nauk społecznych i antropologii kulturowej do metodyki resocjalizacyjnej. Ewolucja, jaką przeszła pedagogika resocjalizacyjna, zaowocowała zmianą podejścia do adresatów, których swym zasięgiem obejmuje. Wpisała się w szeroki nurt oddziaływań. Znalazło to swoje odzwierciedlenie w ewolucji kierunku i roli działań pedagogiki resocjalizacyjnej, z izolacyjnej i korygującej do otwartej i budującej, twórczej i inspirującej. Wyrazem tego jest pogląd M. Konopczyńskiego3, który z tożsamości uczynił niejako słowo klucz, uwypuklając, podobnie jak E. Goffman, jej pozytywną i negatywną odmianę4.

Pierwsza z nich wiąże się z obrazem siebie dającym satysfakcję, druga zaś jest efektem postrzegania siebie obarczonego stygmatem5 i negatywną oceną pełnionych ról społecznych6.

1 2 3

4 5 6

L. Pytka, Narodziny i rozwój polskiej pedagogiki resocjalizacyjnej, „Student Niepełnosprawny.

Szkice i Rozprawy” 2008, nr 8(1), s. 16.

Tamże.

M. Konopczyński, Teoretyczne podstawy metodyki kulturotechnicznych oddziaływań resocjalizacyjnych wobec nieletnich. Zarys koncepcji twórczej resocjalizacji, WN PWN, Warszawa 2006.

L. Pytka, Narodziny…, dz. cyt., s. 28–29.

E.M. Lemert, Social pathology: A systematic approach to the theory of sociopathic behavior, McGraw-Hill, New York 1951.

T. Parsons, System społeczny, Nomos, Kraków 2009; T. Parsons, Struktura społeczna a osobowość, PWE, Warszawa 1969, s. 454.

KLONOWSKA_USPOLECZNIAJACE-2.indb 9

29.06.2018 10:36:00

10

WSTĘP

Takie podejście dało asumpt do przyjęcia definicji tożsamości nieletnich i założenia, że należy nań oddziaływać innymi niż dotąd metodami, bazującymi na istniejącym w nich potencjale związanym z nurtem twórczej resocjalizacji. Tego rodzaju oddziaływanie jest mocno osadzone w kontekście społecznym, w którym dokonywać się będzie przedefiniowanie obrazu siebie i własnej roli w społeczeństwie (grupach socjalizujących)7.

Pedagogika resocjalizacyjna XX wieku zdominowana była myśleniem korekcyjnym, naprawczym, odsłaniającym ciemne strony natury człowieka, jego skrzywienia, odchylenia od normy itd. Podobnie działo się w psychologii zorientowanej klinicznie. Tymczasem możliwa jest optyka odwróconej perspektywy.

Według niej należy skoncentrować się na jasnych stronach natury ludzkiej, na zdolności człowieka do bycia zdrowym, szczęśliwym i silnym i na jego zdolności do uodpornienia się na negatywne wpływy środowiska, na wyzwalaniu twórczych możliwości zgodnie z zaleceniami pedagogiki i psychologii humanistycznej, psychologii i pedagogiki pozytywnej i kreatywnej8.

Do takich działań niezbędne są jednak systemowa praca międzyinstytucjonalna i środowiskowa, które stworzą sieć spójnych przekazów i oddziaływań. W takim właśnie systemie upatruję miejsce dla nowej uspołeczniającej, profilaktycznej i resocjalizacyjnej funkcji Policji, opartej na współczesnej pedagogice resocjalizacyjnej, której idee można zastosować do wszystkich grup odbiorców, całych społeczności lokalnych. Potencjał tkwiący w pedagogice resocjalizacyjnej, w jej teoriach i metodyce daje policjantom fundament do pracy bliżej ludzi.

Dzięki rozwojowi metod pracy warsztatowej, treningowej, czyli szeroko pojmowanej kulturotechnice znacznie wzbogaciła się trzecia warstwa pedagogiki resocjalizacyjnej zwana metodyczną (m.in. M. Konopczyński, K. Sawicka, A. Bałandynowicz, A. Szecówka, F. Kozaczuk, A. Węgliński, H. Machel, W. Ambrozik, J. Banasiak, P. Szczepaniak, A. Rejzner). Rozwój nowych technologii, wywierania wpływu na zachowania i motywacje ludzi w rozmaitych warunkach (od izolacyjnych kontrolowanych do swobodnych) zaczął oddziaływać zwrotnie na treści warstwy teoretycznej i aksjologicznej, odsłaniając (dzięki osobistym relacjom uczestników programów profilaktycznych, korekcyjnych i kreacyjnych) zaniedbane dotąd aspekty rzeczywistości społecznej9.

7 8 9

L. Pytka, Narodziny…, dz. cyt., s. 28–29.

J. Czapiński (red.), Psychologia pozytywna. Nauka o szczęściu, zdrowiu, sile i cnotach człowieka, WN PWN, Warszawa 2005.

L. Pytka, Narodziny…, dz. cyt., s. 28–29.

KLONOWSKA_USPOLECZNIAJACE-2.indb 10

29.06.2018 10:36:00

11

WSTĘP

Pedagogika resocjalizacyjna, dostrzegając potrzebę odpowiedzi na zachodzące w społecznościach zmiany, zaczęła poszukiwać alternatyw wychowawczych i metodycznych.

Pierwszym przykładem nowego spojrzenia była „twórcza adaptacja”. Efektem tego miało być twórcze, autonomiczne usamodzielnienie w zakresie podejmowanych przez podmiot decyzji10.

Ten proces może mieć swoje zastosowanie w pracy policjantów służb prewencyjnych działających w środowisku z żyjącymi w nim społecznościami.

M. Konopczyński zwrócił uwagę na niezwykle istotny kontekst społeczny, w którym dokonuje się oddziaływanie edukacyjno-wychowawcze. Podobnego zdania jest L. Pytka, który uważa, że: Reedukacja inkluzyjna to coś więcej niż reintegracja społeczna. Ta pierwsza wymaga zmiany społecznej w skali makro, by osiągnąć zadowalające wyniki w skali mikro, czyli na poziomie jednostek ludzkich i grup ludzkich z trudnościami adaptacyjnymi. Ta druga wciąż wspiera się ideą poprawy, psychokorekcji i wrastania w niechciane niekiedy role społeczne i stygmatyzuje wciąż otoczenie społeczne11.

Oczywiste jest zatem, że to właśnie podmioty i instytucje (nauczyciele, pracownicy socjalni, kuratorzy, ale także policjanci) powinny się dostosować do podopiecznych, obywateli, nie zaś odwrotnie.

Efektem takich działań, w tym inkluzyjnych w ramach określonej polityki wychowawczej i penitencjarnej, powinna być zmiana interakcji społecznych i niektórych wymiarów tożsamości osobowej, którą od pewnego czasu nazywa się „twórczą resocjalizacją”12.

B. Urban, niejako wpisując się w ten nurt myślowy, wskazywał, że: […] aktualny system opieki społecznej w Polsce i formalne instytucje wychowawcze nie są przystosowane do rozwiązywania problemów specyficznej kategorii osób marginalizowanych, jakimi są dzieci i młodzież ulicy. Duże nadzieje wiąże się z pojawieniem się spontanicznych inicjatyw […] takich jak streetworking13.

10

11 12

13

K. Obuchowski, Psychologia dążeń ludzkich, PWN, Warszawa 1964; K. Obuchowski, Adaptacja twórcza, KiW, Warszawa 1985; K. Obuchowski, Galaktyka potrzeb – psychologia dążeń ludzkich, Zysk i S-ka, Warszawa 2006.

L. Pytka, Narodziny…, dz. cyt., s. 21.

M. Konopczyński, Twórcza resocjalizacja. Wybrane metody pomocy dzieciom i młodzieży, MEN – Editions Spotkania, Warszawa 1996; M. Konopczyński, Metody twórczej resocjalizacji, WN PWN – Pedagogium, Warszawa 2007.

Z recenzji publikacji M. Michel (red.), Streetworking. Aspekty teoretyczne i praktyczne, Wyd. UJ, Kraków 2011.

KLONOWSKA_USPOLECZNIAJACE-2.indb 11

29.06.2018 10:36:01

12

WSTĘP

Choć słowa te wybrzmiały kilka lat temu, nadal aktualne są oceny dotyczące braków w istniejącym systemie, którego oddziaływania skierowane są do niedostosowanych czy wykluczonych. W literaturze przedmiotu wiele miejsca poświęca się ogromnej roli środowiska, w którym powinny się dokonywać zarówno readaptacja i reintegracja, jak i proces resocjalizacji oparty głównie na pracy na potencjałach i twórczym oddziaływaniu przy wsparciu środowiska lokalnego. Jak twierdzi W. Ambrozik, […] koniecznym warunkiem realizacji uspołecznienia systemu resocjalizacji jest jego aktywny udział w procesach przemian istniejącego, acz niewydolnego systemu. Mowa tu o takim zreformowaniu i przekształceniu środowiska społecznego, by możliwe było w środowiskach lokalnych, czyli miejscach, gdzie powstają zjawiska prowadzące do niedostosowania społecznego ich przezwyciężanie14.

Autor mówi o braku jednolitego systemu i rozczłonkowaniu elementów, a także braku wewnętrznego i zewnętrznego systemu zintegrowania koniecznego do realizacji skutecznej resocjalizacji. Pogląd ten znajduje swoje potwierdzenie w koncepcjach m.in.: M. Konopczyńskiego15, A. Bałandynowicza16, Z. Melosika17, M. Michel18, A. Kieszkowskiej19 czy A. Fidelus20. Środowisko lokalne, w którym ogniskują się wszystkie procesy społeczne, gdzie jednostka czuje się swobodnie i bezpiecznie, wydaje się najwłaściwsze.

Społeczność lokalna jest najlepszym środowiskiem dla naprawczych oddziaływań resocjalizacyjnych i reintegracyjnych, jak również dla procesów rozwijających i adaptujących pozostałe jednostki. Daje szansę współdziałania 14 15

16 17 18 19 20

Za: B.M. Nowak, Rodzina w kryzysie. Studium resocjalizacyjne, WN PWN, Warszawa 2011, s. 155.

M. Konopczyński, Kryzys resocjalizacji, czy(li) sukces działań pozornych. Refleksje wokół polskiej rzeczywistości resocjalizacyjnej, Pedagogium WSNS, Warszawa 2013; M. Konopczyński, Twórcza resocjalizacja…, dz. cyt.; M. Konopczyński, Metody twórczej resocjalizacji. Teoria i praktyka wychowawcza, WN PWN – Pedagogium, Warszawa 2006.

A. Bałandynowicz, Wielopasmowa teoria resocjalizacji z udziałem społeczeństwa, „Resocjalizacja Polska” 2010, nr 1, s. 121–156.

Z. Melosik, Pedagogika i konstrukcje tożsamości młodzieży w „kulturze kontroli” i „kulturze rozproszenia”, „Studia Edukacyjne” 2014, nr 31, s. 16.

M. Michel, Gry uliczne w wykluczenie społeczne w przestrzeni miejskiej. Perspektywa resocjalizacyjna, Wyd. UJ, Kraków 2016, s. 11.

A. Kieszkowska, Inkluzyjno-katalaktyczny model reintegracji społecznej skazanych. Konteksty resocjalizacyjne, Impuls, Kraków 2012.

A. Fidelus, Społeczność lokalna jako płaszczyzna działań zapobiegających wykluczeniu społecznemu byłych więźniów [w:] A. Fidelus (red.), Od stereotypu do wykluczenia, Wyd. UKSW, Warszawa 2014; A. Fidelus, Umiejętności prospołeczne dzieci ulicy z terenu Warszawy [w:] A. Czerkawski, A. Nowak (red.), Wybrane zagadnienia patologii społecznej. Implikacje empiryczne, Wyd. UŚ, Katowice 2008, s. 85–102.

KLONOWSKA_USPOLECZNIAJACE-2.indb 12

29.06.2018 10:36:01

13

WSTĘP

i współistnienia wszystkim jego członkom, gdzie każdy wzajemnie na siebie oddziałuje. Ważną rolę w całym systemie odgrywają instytucje pomocowe, wychowawcze oraz kontrolne.

Niewątpliwie jedną z takich instytucji, współtworzących porządek prawny i stojących na straży bezpieczeństwa, jest Policja, której rola, w nowej perspektywie, może być poszerzona o nowe zadania z zakresu działań socjalizacyjnych, profilaktycznych, a w niektórych sytuacjach także resocjalizacyjnych.

Policja obecnie traktowana jest jako instytucja przede wszystkim egzekwująca przestrzeganie prawa, której działanie skupia się głównie na zwalczaniu przestępczości i jej zapobieganiu oraz współdziałaniu z instytucjami wychowawczymi w niezbędnym zakresie, np. doprowadzenie nieletniego do placówki lub dorosłego do zakładu karnego. Aby znaczenie społeczności lokalnych w procesach resocjalizacji i reintegracji było jeszcze większe, konieczne jest zaangażowanie wszystkich instytucji do tworzenia właściwego współdziałania i klimatu poprzez przypisanie im odpowiednich ról. Taką właśnie szczególną rolę może odegrać Policja, podejmując się realizacji pedagogicznej funkcji, jaką może spełniać działalność profilaktyczno-resocjalizacyjna. Celem takiego działania byłoby skoncentrowanie się na: kształtowaniu właściwych postaw, współpracy, bazowaniu na potencjale jednostek, zapraszaniu ich do współdziałania i budowie współodpowiedzialności społecznej za bezpieczeństwo. Policja z instytucji kontrolnej, znajdującej się niejako poza systemem oddziaływań społecznych, miałaby szansę, opierając się na swoim potencjale i zasobach, stać się elementem współtworzącym ów system poprzez realizację funkcji pedagogicznej. Celem są oddziaływania długofalowe, w wypadku których główny nacisk położony byłby na uspołecznienie, edukację i profilaktykę, a także kreowanie sytuacji umożliwiających skuteczną resocjalizację.

Publikacja podejmuje próbę scharakteryzowania roli i możliwości tkwiących w największej liczebnie instytucji mundurowej, której potencjał właściwie wykorzystany w realizacji funkcji pedagogicznej mógłby zaowocować skuteczniejszymi działaniami profilaktycznymi, resocjalizacyjnymi, readaptacyjnymi i reintegracyjnymi.

Zmiana podejścia do obywatela i włączenie się w system oddziaływań zarówno uspołeczniających, profilaktycznych, resocjalizacyjnych, readaptacyjnych, jak i wychowawczo-rozwojowych wydaje się najwłaściwszym kierunkiem realizacji zadań przez współczesną Policję.

Dziś nawet instytucje izolacyjne, dostrzegając rolę najbliższego środowiska, otwierają się na ten kontakt. Policja, chcąc być skuteczna w realizacji swoich ustawowych zadań, nie może pozostać głównie instytucją kontrolną i restrykcyjną, ograniczającą swoje działania do krótkotrwałego kontaktu z obywatelem poprzez np. informowanie go o zagrożeniach. Musi się włączyć do współtworzenia rzeczywistości społecznej, w ramach której będzie

KLONOWSKA_USPOLECZNIAJACE-2.indb 13

29.06.2018 10:36:01

14

WSTĘP

sprzymierzać się ze społeczeństwem obywatelskim, będąc razem z obywatelami, a nie obok nich, wykorzystując w swoich działaniach wiedzę i metodykę pedagogiki resocjalizacyjnej.

Głównym celem analizy funkcjonowania Policji i zaproponowania jej nowej pedagogicznej roli jest zmiana rodzaju relacji z naciskiem na ich jakość, gdzie Policja występować powinna jako wspomagacz i pedagog wskazujący właściwą drogę oraz współtworzący bezpieczeństwo ze społecznościami na zasadzie partnerskiej.

W niniejszej książce próbuję zdefiniować nową perspektywę działania Policji. Dotychczas była to instytucja umiejscawiana w dziedzinie nauk o bezpieczeństwie. Proponuję usytuowanie jej w kategorii nauk społecznych. Dotychczasowa kwalifikacja, w moim przekonaniu, zawężała obraz jej działań, nowa zaś stwarza szansę na dopełnienie go dzięki dostępnej metodyce pracy.

Praca Policji, w jej prewencyjnym obszarze, powinna być oparta na teoriach i metodach resocjalizacyjnych (twórczej resocjalizacji), gdyż sprzyja to większej skuteczności w dotarciu do człowieka, a ponadto pozycjonuje policjantów bliżej ludzi, kreuje obraz Policji jako tej przyjaznej, rozumiejącej pracę na potencjale i zapraszającej do współdziałania, a nie restrykcyjnej. Tego typu próby działań są już w Polsce podejmowane i stanowią one po części zasługę policjantów realizujących je w obszarze edukacyjnym, filmowym, teatralnym, sportowym, charytatywnym itp. (zostały one opisane w rozdziałach 5 i 6). Jednak z powodu braku zaimplementowania w środowisku policyjnym fundamentu wspomnianej teorii i metodyki oraz kompleksowych rozwiązań systemowych nie są to działania globalne i powszechne, a jedynie pokazują tkwiący w organizacji i jej pracownikach potencjał. Moją intencją jest zaproponowanie nowego spojrzenia na Policję, określenie jej nowej roli, zbudowanej na podstawach naukowych zakorzenionych w pedagogice resocjalizacyjnej, której wzorce postępowania można zaadaptować dla Policji w formie działań prospołecznych. Propozycja koncepcji otwiera dyskusję nad systemowymi rozwiązaniami, których wprowadzenie może pozwolić na skuteczną pracę policjantów pod auspicjami instytucji, dającej szansę na realizację zadań w społecznościach lokalnych poprzez zaplanowane, systemowe oddziaływanie uspołeczniające, profilaktyczne, wychowawcze i resocjalizacyjne.

KLONOWSKA_USPOLECZNIAJACE-2.indb 14

29.06.2018 10:36:01