Gr 6-Sosiale Wetenskappe-Fasiliteerdersgids Geskiedenis 1

Í2&È-A-SOS-FG01xÎ

2

0

0

6

-

A

-

S

O

S

-

F

G

0

1

SOSIALE WETENSKAPPE FASILITEERDERSGIDS: GESKIEDENIS

Graad 6

A member of the FUTURELEARN group

Sosiale Wetenskappe Fasiliteerdersgids: Geskiedenis

2006-A-SOS-FG01

Í4&È-A-SOS-FG01zÎ

Graad 6

Aangepas vir KABV

E van Emmenes

G06 ~ Sosiale Wetenskappe: Geskiedenis

Inhoudsopgawe

Leselemente................................................................................................................................................. 5 Rooster en tydsbestuur............................................................................................................................ 6 Assesseringsvereistes............................................................................................................................... 6 Studiewenke en -metodes........................................................................................................................ 7 Ander nuttige inligting..............................................................................................................................8 Voorwoord.....................................................................................................................................................8 Jaarplan.......................................................................................................................................................... 9 Eenheid 1: ’n Afrika-koninkryk lank gelede in Suider-Afrika...................................................11 Les 1: Veranderinge in die samelewing in die Limpopo-vallei.................................................................. 12 Les 2: Nedersettings voor Mapungubwe – K2 en Schroda.......................................................................... 12

Aktiwiteit 1................................................................................................................................................................ 12

Eenheid 2: Mapungubwe – die eerste staat in Suider-Afrika.....................................................13 Les 3: Die koning en sy heilige leierskap............................................................................................................14 Aktiwiteit 2................................................................................................................................................................ 14

Les 6: Die eerste formele dorpie............................................................................................................................14 Aktiwiteit 3................................................................................................................................................................ 14

Les 9: Handel regoor Afrika en die Indiese Oseaan.......................................................................................14 Les 10: Handelsgoedere.............................................................................................................................................14

Hersieningsoefening.............................................................................................................................................. 15

Eenheid 3: Verandering en kontinuïteit in Ooskushandel..........................................................17 Les 11: Groot-Zimbabwe............................................................................................................................................ 17 Aktiwiteit 4.................................................................................................................................................................17

Eenheid 4: Europese ontdekkingsreisigers in Asië...................................................................... 18

Les 12: Marco Polo.......................................................................................................................................................19

Aktiwiteit 5................................................................................................................................................................ 19 Hersieningsoefening.............................................................................................................................................. 19

© Impaq

3

Fasiliteerdersgids

Eenheid 5: Europese reisigers ontdek Suider-Afrika...................................................................21

Les 14: Redes vir Europese ontdekkingsreise.................................................................................................. 22 Les 15: Leonardo da Vinci......................................................................................................................................... 22

Aktiwiteit 6................................................................................................................................................................ 22

Les 16: Galileo Galilei.................................................................................................................................................. 22

Aktiwiteit 7................................................................................................................................................................ 22 Hersieningsoefening.............................................................................................................................................. 23

Eenheid 6: Handel en wins....................................................................................................................25

Les 19: Europese handelsroetes na die Ooste via Suider-Afrika.............................................................. 26

Hersieningsoefening.............................................................................................................................................. 26

Eenheid 7: Demokrasie en burgerskap.............................................................................................27 Les 24: 1994 – die eerste demokratiese Suid-Afrikaanse regering........................................................28

Hersieningsoefening.............................................................................................................................................. 29

Eenheid 8: Kinderregte en -verantwoordelikhede....................................................................... 30

Hersieningsoefening...............................................................................................................................................31

Eenheid 9: Nasionale simbole sedert 1994......................................................................................32

Les 31: Die landswapen............................................................................................................................................. 32 Les 32: Die nasionale vlag......................................................................................................................................... 33 Hersieningsoefening.............................................................................................................................................. 33

Eenheid 10: Mediese wetenskap oor die tyd heen........................................................................34

Eenheid 11: Moderne Westerse genesing.........................................................................................35 Eenheid 12: Die skakel tussen holistiese en Westerse genesing..............................................36 Hersieningsoefening.............................................................................................................................................. 36

4

Š Impaq

G06 ~ Sosiale Wetenskappe: Geskiedenis

Leselemente

Leerdoelwitte Wat die leerder aan die einde van die les moet

weet. Geneem uit KABV.

Belangrike terminologie

Wenke

Nuwe terminologie om die

Enige inligting anders as

begrip van die vak as deel van die les uit te brei.

die inhoud, om die leerder deur die leerproses te begelei.

Aktiwiteit Definieer Definisies van konsepte om die inhoud te verstaan.

Vrae wat voltooi moet word

ten einde die kennis van die voltooide les te toets.

Vir die nuuskieriges Aansporing om die inhoud in diepte na te vors. Brei

die aktiwiteit en oefening tot só ’n mate uit dat die leerder aangemoedig

word om te verken. Vir die begaafde leerder:

Kerninhoud

Studeer/Hersiening

Beklemtoon die kern

Tyd wat spandeer

van die inhoud, in-diepte verduideliking van ’n

spesifieke afdeling van die les; moet verstaan word.

© Impaq

word om die inhoud te

bestudeer in die afsluiting van die eenheid en ter

voorbereiding vir die toets of eksamen.

uitgebreide oefeninge.

Vir Leerders met Spesiale Onderwysbehoeftes*

(LSOB): Verduidelik die

noodsaaklikheid om die

basiese vrae te voltooi om ’n slaagpunt te behaal.

*LSEN in algemene taalgebruik.

5

Fasiliteerdersgids

Rooster en tydsbestuur

Volgens die KABV-beleid moet 3 (drie) uur per week aan Sosiale Wetenskappe bestee word. ’n

Kwartaal van 10 weke kry dus 30 uur. Die tydstoewysing vir Geskiedenis is dus 15 uur per kwartaal van 10 weke, en Geografie ook 15 uur per kwartaal van 10 weke. Dit bring mee dat leerders 1½ uur per week aan Geskiedenis moet afstaan. Jy sal wel vind dat party opdragte

vinniger sal gaan as ander.

Assesseringsvereistes

Die aanbevole assesseringsprogram is soos volg:

Kwartaal 1 Kwartaal 2 Kwartaal 3 Kwartaal 4

Geskiedenis Geografie Geskiedenis Geografie Geskiedenis Geografie Geskiedenis Geografie

Toets Toets Opdrag en eksamen Opdrag en eksamen Projek Opdrag Eksamen Eksamen

Deurlopende assessering 75%

Novembereksamen 25%

Inligting oor die projek sal per e-pos en op my.Impaq met fasiliteerders gekommunikeer word.

Dit kan die volgende insluit:

●● ●● ●●

●● ●●

Skryf paragrawe.

Doen navorsing en skryf ’n klein stukkie neer.

Lees en som op.

Luister en notuleer.

●●

Teken waarnemings aan.

●●

Stel vrae.

●● ●● ●● 6

Skryf kort antwoorde op die vrae.

Beantwoord vrae (kort en langer antwoorde).

Voltooi vraag- en antwoordbladsye.

Maak diagramme/tekeninge en byskrifte.

●●

●● ●● ●● ●●

Pas, sorteer, lys, beskryf en vergelyk

tekste, grafieke, kaarte, foto’s en prente.

Maak verbindings tussen oorsake en gevolge.

Identifiseer ooreenkomste en verskille.

Lees, voltooi en/of teken kaarte.

Werk met data.

●●

Vind en werk met bronne.

●●

Identifiseer en bespreek kwessies.

●● ●● ●● ●●

Vergelyk kruisverwysings en inligting.

Verskaf verduidelikings.

Maak modelle, plakkate of grafieke.

Interpreteer foto’s en skryf byskrifte.

© Impaq

G06 ~ Sosiale Wetenskappe: Geskiedenis

Kodes en persentasies vir optekening en rapportering: Kode 7 6 5 4 3 2 1

Beskrywing van bevoegdheid Uitstaande prestasie Verdienstelike prestasie Beduidende prestasie Voldoende prestasie Gemiddelde prestasie Basiese prestasie Nie bereik nie

Studiewenke en -metodes

Persentasie 80 – 100 70 – 79 60 – 69 50 – 59 40 – 49 30 – 39 0 – 29

Geskiedenis moet soos ’n storie geleer word. Moedig leerders aan om ná elke eenheid dit wat hulle geleer het vir jou in ’n storie oor te vertel.

Leerders moet ook leer hoe om geskiedenisvaardighede toe te pas – hulle moet nie slegs inhoud

en feite leer nie, maar moet ook die impak van gebeurtenisse op mense en die samelewing

verstaan. Leerders moet empatie aanleer en verstaan dat geskiedenis nie slegs ’n storie is nie, maar ware gebeurtenisse wat deur ware mense ervaar is en dat alle besluite gevolge het.

Ná elke les is daar ’n aktiwiteit wat seker maak leerders verstaan die inhoud van die les. Gaan die aktiwiteite weer deur saam met leerders ter voorbereiding vir die eksamens.

Elke aktiwiteit moet so volledig moontlik voltooi word en die vrae moet in volsinne beantwoord word.

© Impaq

7

Fasiliteerdersgids

Ander nuttige inligting

Geskiedenis gaan oor inligting versamel en die interpretasie daarvan. Help leerders om soveel

moontlik bykomende inligting te versamel en deur te lees as agtergrond voor die lesse behandel

word. Jy sal opmerk dat daar een les min of meer per week geskeduleer is, maar die tye is

1½ uur per week. Genoeg tyd is vir eie navorsing ingeruim.

Probeer ook om betroubare bronne op die internet te gebruik, waar moontlik. Baie organisasies

en projekte verskaf nuttige aanlyn inligting. Vergelyk verskillende webtuistes om te sien of

feitelike inhoud met mekaar ooreenstem.

Ander KABV-voorgeskrewe handboeke kan ook as aanvullende bronne gebruik word.

Voorwoord

Hierdie gids is slegs vir die fasiliteerder bedoel en nie vir leerders nie. Dit word saam met die

graad 6-handleiding gebruik. Die aktiwiteite se antwoorde word hierin verskaf, alhoewel daar sommige aktiwiteite is waarop daar nie ’n spesifieke antwoord kan wees nie. Dit sal pertinent

onder die aktiwiteit genoem word.

Probeer om waar moontlik eers ’n gesprek met leerders te voer oor die les wat behandel gaan

word. Praat sommer oor die algemeen oor die onderwerpe om leerders se voorkennis te toets.

8

© Impaq

G06 ~ Sosiale Wetenskappe: Geskiedenis

Jaarplan

Hou die volgende in gedagte wanneer jy jou jaar beplan:

●● ●● ●●

Wees realisties en buigsaam

Hou jou ander vakroosters in gedagte

Laat genoeg tyd om vir toetse en eksamens te studeer

Kwartaal

Eenheid en les

Datum begin

Datum voltooi

Eenheid 1: ’n Afrika-koninkryk lank gelede in Suider-Afrika Les 1: Veranderinge in die samelewing in die Limpopo-vallei Les 2: Nedersettings voor Mapungubwe – K2 en Schroda

Eenheid 2: Mapungubwe – die eerste staat in Suider-Afrika

Les 3: Die koning en sy heilige leierskap Les 4: Die eerste klipommuurde paleis 1

Les 5: Mapungubwe-heuwel se belangrikheid Les 6: Die eerste formele dorpie

Les 7: Sosiale klasse van Mapungubwe

Les 8: Die Goue Renoster en ander artefakte

Les 9: Handel regoor Afrika en die Indiese Oseaan Les 10: Handelsgoedere

Eenheid 3: Verandering en kontinuïteit in Ooskushandel

Les 11: Groot-Zimbabwe

Eenheid 4: Europese ontdekkingsreisigers in Asië

Les 12: Marco Polo Les 13: Marco Polo se invloed op Europese handelaars

Eenheid 5: Europese reisigers ontdek Suider-Afrika

2

© Impaq

Les 14: Redes vir Europese ontdekkingsreise Les 15: Leonardo da Vinci Les 16: Galileo Galilei

Les 17: Nuwe idees en kennis Les 18: Uitvindings – kruit, die magnetiese kompas en karvele 9

Fasiliteerdersgids Eenheid 6: Handel en wins 2

Les 19: Europese handelsroetes na die Ooste via Suider-Afrika Les 20: Bartolomeus Dias ontmoet die Khoi-Khoi Les 21: Vasco da Gama se reis

Les 22: Die Verenigde Oos-Indiese Kompanjie Eenheid 7: Demokrasie en burgerskap

Les 23: Hoe mense hulself in ’n demokrasie regeer – ons nasionale regering Les 24: 1994 – die eerste demokratiese SuidAfrikaanse regering Les 25: Parlement se rol

3

Les 26: Die belangrikheid van reëls en wette

Les 27: Die regstelsel en gelykheid volgens die wet Les 28: Burgers se regte en verantwoordelikhede in ’n demokrasie Les 29: Die Grondwethof

Eenheid 8: Kinderregte en -verantwoordelikhede

Les 30: Die Kinderhandves van Suid-Afrika

Eenheid 9: Nasionale simbole sedert 1994

Les 31: Die landswapen

Les 32: Die nasionale vlag

Les 33: Die nasionale volkslied

Eenheid 10: Mediese wetenskap oor die tyd heen

Les 34: Inheemse genesing in Suid-Afrika Les 35: Identifisering en opleiding van nuwe genesers Eenheid 11: Moderne Westerse genesing 4

10

Les 36: Die stryd teen pokke en Edward Jenner se rol Les 37: Die verband tussen kieme en siektes en Louis Pasteur se rol Les 38: Kieme wat tuberkulose veroorsaak en Robert Koch se rol Les 39: Die eerste antibiotika en Alexander Fleming se rol Eenheid 12: Die skakel tussen holistiese en Westerse genesing Les 40: Die verskil tussen holistiese en Westerse genesing © Impaq