ΙΜΒΡΙΩΤΙΚΑ
ΤΡΙΜΗΝΙΑΙΑ ΕΚ∆ΟΣΗ ΤΗΣ ΙΜΒΡΙΑΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΜΑΚΕ∆ΟΝΙΑΣ - ΘΡΑΚΗΣ Τόµος XXXVIII| Τεύχος 127
∆ηµητσάνας 47, Θεσ/νίκη | GR 544 54 | ISSN 1105 - 6282
020112
> Ευχές
από τους Ιµβρίους της Θεσσαλονίκης
> Συλλεκτικό τεύχος - Ηµερολόγιο 2015 «Τοπία και Λαογραφικά στοιχεία της Ίµβρου»
ΙΜΒΡΙΩΤΙΚΑ
ΠΕΡΙΟ∆ΙΚΗ ΕΚ∆ΟΣΗ ΤΗΣ ΙΜΒΡΙΑΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΜΑΚΕ∆ΟΝΙΑΣ - ΘΡΑΚΗΣ
IMVRIOTIKA
Πρώτη κυκλοφορία: 10 Σεπτεµβρίου 1982 Ιδιοκτήτης ΙΜΒΡΙΑΚΗ ΕΝΩΣΗ ΜΑΚΕ∆ΟΝΙΑΣ - ΘΡΑΚΗΣ ∆ηµητσάνας 47, Θεσσαλονίκη GR 544 54 | Τηλ: 2310 98.96.54 Fax: 2310 93.61.80 | email: info@imbrosunion.com site: www.imbrosunion.com Υπ. Έκδοσης: Επιτροπή περιοδικού «ΙΜΒΡΙΩΤΙΚΑ» ∆ιευθυντής: Παύλος Σταµατίδης Αρχισυντάκτης - Φροντιστής: Γεώργιος Κοµνηνάρας Μόνιµος Αρθρογράφος: Γεώργιος Χριστοφορίδης Οικονοµική ∆ιαχείριση: Αθηνόδωρος Συρόπουλος, Βάντσος Κωνσταντίνος ∆ιόρθωση: Ελένη Θεοφάνους, Γεώργιος Κοµνηνάρας Μόνιµοι συνεργάτες φωτογραφίας: Κωνσταντίνος Γ. Βάντσος, Κωνσταντίνος Π. Γραφιαδέλλης ∆ιαφήµιση: Ρούλα Καµπούρη ∆ιοικητικό Συµβούλιο Πρόεδρος: Κωνσταντίνος Βάντσος | Α’ Αντιπρόεδρος: Γεώργιος Κοµνηνάρας | Β’ Αντιπρόεδρος: Γεώργιος Χριστοφορίδης Γεν. Γραµµατέας: Παύλος Σταµατίδης | Ταµίας: Αθηνόδωρος Συρόπουλος Ειδ. Γραµµατέας: Καλλιόπη Κανάκη | Έφορος Κτιρίου: Χρήστος Ρεκτσίνης Μέλος: Παναγιώτης Γραφιαδέλλης | Μέλος: Ελένη Ζαµπέλη Σχεδιασµός - Επιµέλεια Εντύπου SHOT ADVERTISING, Μαυροκορδάτου 24, T: 2310868597, Ε: info@shot.gr
First publication: September 10, 1982 Publisher IMBROS UNION OF MACEDONIA - THRACE Dimitsanas 47, Thessaloniki GR 544 54 | Tel: 2310 98.96.54 Fax: 2310 93.61.80 | email: info@imbrosunion.com site: www.imbrosunion.com Managing Editor: Commission review “Imvriotika” Director: Paul Stamatidis Editor - Manager: George Komninaras Permanent Author: George Christoforidis Financial Management: Athinodoros Siropoulos, Konstantinos Vantsos Editing: Eleni Theofanous, George Komninaras Photography Permanent Partners: Konstantinos Vantsos, Konstantinos Grafiadellis Advertisement: Roula Kampouri Management Board President: Konstantinos Vantsos | Α’ Vice President: George Komninaras Β’ Vice President: George Christoforidis General Secretary: Paul Stamatidis | Cashier: Athinodoros Siropoulos Special Secretary: Kaliopi Kanaki | Building Curator: Chris Rektsinis Member: Panagiotis Grafiadelis | Member: Eleni Zampeli Design - Brochure Editing SHOT ADVERTISING, 24 Mavrokordatou str., T: +30 2310868597 Ε: info@shot.gr
Αρ. λογ. Τραπέζης Eurobank EFG: IBAN GR3302600940000040200479856
Bank Account Number: Eurobank EFG: IBAN GR3302600940000040200479856
JOURNAL OF IMBROS UNION OF MACEDONIA - THRACE
Τα ενυπόγραφα κείµενα εκφράζουν τις απόψεις του συγγραφέα τους και µόνο | Τhe signed texts express the opinion of their writer only Φωτογραφία εξωφύλλου: «Παραλία Θεσσαλονίκης» του Κωνσταντίνου Βάντσου| Cover photography: «Βeach of Thessaloniki» by Konstantinos Vantsos ISSN 1105 - 6282
Καλή Χρονιά
κι Ευλογηµένη
Το παρόν τεύχος του περιοδικού «ΙΜΒΡΙΩΤΙΚΑ» αποφασίσαµε να το εκδώσουµε ως ηµερολόγιο κι αυτό για δύο λόγους: πρώτον γιατί το προηγούµενο τεύχος 126 εκδόθηκε σχεδόν ταυτόχρονα µε το παρόν (αυτό οφείλεται στην καθυστέρηση του πρώτου τεύχους του 2014) και δεύτερον γιατί έχοντας στο πρόγραµµα να εκδώσουµε ηµερολόγιο για το νέο έτος πήραµε την απόφαση να συνδυάσουµε το περιοδικό µε το ηµερολόγιο για να εξοικονοµήσουµε χρήµατα και να είµαστε συνεπείς µε τα 4 τεύχη ανά έτος. Το ηµερολόγιο του 2015 έχει τίτλο “Τοπία και Λαογραφικά στοιχεία της Ίµβρου”. Ελπίζουµε το αποτέλεσµα να σας αρέσει. Αξίζει να αναφερθεί ότι οι φωτογραφίες είναι του Κωνσταντίνου Ιωαν. Βάντσου ο οποίος είναι ο µόνιµος συνεργάτης φωτογραφίας του περιοδικού µας. Έχει φωτογραφίσει όλη την Ίµβρο και συνεχίζει να φωτογραφίζει κάθε γωνιά της, κάθε εκδήλωση, κάθε γεγονός, πρόσωπα, ζώα και φυτά. Το αρχείο του είναι εξαιρετικό, τεράστιο και είναι στη διάθεση της Ιµβριακής Ένωσης τελείως αφιλοκερδώς. Κατά καιρούς έχουµε παρουσιάσει εκθέσεις του στην Ένωση, όπως την τελευταία του «η Ίµβρος της καρδιάς µου», προς τιµήν του Παναγιότατου Οικουµενικού Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολοµαίου όταν επισκέφθηκε την Ιµβριακή Ένωση για τον εορτασµό των 85 χρόνων από την ίδρυση της τον Οκτώβριο του 2013. Ο Κ. Βάντσος είναι µέλος της Ένωσης µας, εξαίρετος φίλος και αγαπητός από όλους τους συµπατριώτες. Η ενασχόληση του µε την φωτογραφία είναι το µεγάλο πάθος του και ιδιαίτερα η φωτογραφία µε θέµατα από την Ίµβρο. Άλλωστε φαίνεται, όταν δει κάποιος τις φωτογραφίες του, είναι διανθισµένες µε την αγάπη του για την Πατρίδα. Η Ιµβριακή Ένωση και το περιοδικό «ΙΜΒΡΙΩΤΙΚΑ» εκφράζουν τις βαθύτατες ευχαριστίες τους προς τον Κωνσταντίνο Βάντσο και του ευχόµαστε να είναι γερός για να φωτογραφίζει την Ίµβρο και τις οµορφιές της. Τα λαογραφικά κείµενα για τον κάθε µήνα επιµελήθηκε ο Β΄ Αντιπρόεδρος Γεώργιος Χριστοφορίδης. Το ∆ιοικητικό Συµβούλιο της Ιµβριακής Ένωσης Μακεδονίας - Θράκης σας εύχεται Καλά Χριστούγεννα και Ευτυχισµένος ο καινούριος χρόνος µε υγεία, ευτυχία και προκοπή σε όλους σας. Εύχεται η ευλογία του Θεού να σας συντροφεύει. Η αλληλεγγύη προς τον συνάνθρωπο να είναι πρώτη σας προτεραιότητα και η ψυχή σας γεµάτη µε αγάπη.
Παύλος Γ. Σταµατίδης | ∆ιευθυντής π. «ΙΜΒΡΙΩΤΙΚΑ» Θα παρακαλούσαµε όλα τα µέλη της Ιµβριακής Ένωσης και τους Φίλους της Ίµβρου να τακτοποιήσουν τις συνδροµές τους προς την Ένωση. Η δραστηριότητα της Ένωσης πρέπει να συνεχιστεί και να µεγαλώσει και για να γίνει αυτό χρειάζεται η χορηγία όλων σας. Όσο δύσκολη κι αν είναι η συγκυρία πρέπει όλοι µας να συµβάλλουµε όσο µπορούµε, όπως άλλωστε συµβαίνει από το 1927, που ιδρύθηκε η Ιµβριακή Ένωση.
Το ∆ιοικητικό Συµβούλιο της Ι.Ε.Μ.Θ. |
ΙΜΒΡΙΩΤΙΚΑ ΤΡΙΜΗΝΙΑΙΑ ΕΚ∆ΟΣΗ ΤΗΣ ΙΜΒΡΙΑΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΜΑΚΕ∆ΟΝΙΑΣ - ΘΡΑΚΗΣ
Σελίδα 03
ΤΡΙΜΗΝΙΑΙΑ ΕΚ∆ΟΣΗ ΤΗΣ ΙΜΒΡΙΑΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΜΑΚΕ∆ΟΝΙΑΣ - ΘΡΑΚΗΣ
ΙΜΒΡΙΩΤΙΚΑ
Ηµερολόγιο 2015
| Αγαλιά Ίµβρου |
Σελίδα 05
«Τοπία και Λαογραφικά στοιχεία της Ίµβρου»
Φωτογραφίες: Κωνσταντίνος Ιωαν. Βάντσος | Επιµέλεια λαογραφικών κειµένων: Γεώργιος Χριστοφορίδης
ΤΡΙΜΗΝΙΑΙΑ ΕΚ∆ΟΣΗ ΤΗΣ ΙΜΒΡΙΑΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΜΑΚΕ∆ΟΝΙΑΣ - ΘΡΑΚΗΣ
ΙΜΒΡΙΩΤΙΚΑ
Πρωτοχρονιά, την αυγή πριν ξηµερώσει, η νοικοκυρά του σπιτιού πήγαινε στη βρύση µε την λαγήνα για να φέρει στο σπίτι το αµίλητο νερό. Το έλεγαν αµίλητο γιατί στο δρόµο δεν µιλούσαν όποιον κι αν συναντούσαν. Όταν έφταναν στο σπίτι έριχναν λίγο νερό στο κατώφλι, πετούσαν µια πέτρα µε βρύα µέσα στο σπίτι, για να είναι γόνιµη η νέα χρονιά και πλούσια αγαθών και εύχονταν καλή χρονιά. Τα κάλαντα, τα τραγουδούσαν τα παιδιά την ηµέρα της πρωτοχρονιάς µετά το πέρας της θείας λειτουργίας, γυρνώντας από σπίτι σε σπίτι. Εκτός από τα λιγοστά χρήµατα απαραίτητο ήταν και το φίλεµα µε ότι καλό είχε το κάθε σπιτικό. Την παραµονή των Φώτων, ήταν ηµέρα να απαλλαγούν από τους καλικάντζαρους. Έβαζαν φωτιά στις καπνοδόχους για να τους διώξουν, γιατί πίστευαν ότι εκεί ήταν η φωλιά τους και όπως έτρεχαν καψαλιασµένοι να γλυτώσουν, τους πρόφταινε ο παπάς µε την αγιαστούρα και τους αποτέλειωνε.
Γινάρ’ς
ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2015
01 19
Ξενοφών
26
Μακάριος
Τατιάνα, Μέρτιος
12
Θεόπεµπτος, Θεώνη, Συγκλητική
5
Δευτέρα
6
Ευθύµιος
27
20
13
ΘΕΟΦΑΝΕΙΑ Φώτης, Θεοφάνης, Ιορδάνης, Ουρανία, Περιστέρα, Θεοπούλα
Τρίτη
28
21
Αγνή, Ευγένιος, Πάτροκλος, Μάξιµος, Νεόφυτος
14
Ιωάννης, Πρόδροµος, Ζαννέτα
7
Τετάρτη
Τιµόθεος
29
22
15
Κέλσιος, Αγάθων, Βασίλισσα, ∆οµινίκη, Παρθένα
8
ΠΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑ Βασίλειος, Τηλέµαχος
1
Πέµπτη
Αύρα, Χρυσή
30
23
16
9
2
Παρασκευή
Ευδοξία
Ξένια
Αντώνης
31
24
17
10
Γενοβέφα
3
Σάββατο
Σελίδα 07
Μαργαρίτα
25
Αθανάσιος, Κύριλλος, Θεόδουλος
18
Θεοδόσιος
11
4
Κυριακή
| ΑΡΑΣΙΑ |
ΤΡΙΜΗΝΙΑΙΑ ΕΚ∆ΟΣΗ ΤΗΣ ΙΜΒΡΙΑΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΜΑΚΕ∆ΟΝΙΑΣ - ΘΡΑΚΗΣ
ΙΜΒΡΙΩΤΙΚΑ
Πρώτη του µήνα γιορτάζει ο Αγ. Τρύφων. Μεγάλο πανηγύρι στο ξωκλήσι του Αγίου, στις εξοχές του Σχοινουδίου µε πανιµβριακό χαρακτήρα και πολλά τάµατα στη χάρη του. Άγιασµα της γεωργικής παραγωγής. Στη διάρκεια του τριωδίου, γίνονταν ολονύκτια γλέντια στα καφενεία του νησιού συνοδεία βιολιού και λαούτου, µε χαλαρή διάθεση και αθυρόστοµα αποκριάτικα στιχάκια. Την τελευταία βδοµάδα της Αποκριάς, εµφανίζονταν οι «αρκούδις», νέοι ντυµένοι µε δέρµατα τράγων, µουτζουρωµένοι στο πρόσωπο και στα χέρια, µε καρβουνόσκονη ανακατεµένη σε λίπος και ζωσµένοι στη µέση µε µεγάλα κουδούνια. Ήταν ο φόβος και ο τρόµος των παιδιών αλλά και των γυναικών γιατί όπου τις συναντούσαν τις πείραζαν. Περιφέρονταν σε όλο το χωριό, πίνοντας ότι τους κερνούσαν και χόρευαν «ντουν αρκδιάρκου» συνοδευόµενοι από «ντουν’αρκδιάρ».
Φλιβάρς
ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2015
02 ΚΑΘ. ∆ΕΥΤΕΡΑ Πολύκαρπος
24
23
Χαράλαµπος, Χαρίκλεια, Χαρίλαος
10
3
17
9
Σταµάτιος, Συµεών, Μαλαµατή
Τρίτη
16
Νικηφόρος, Μάρκελος
Υπαπαντή
2
Δευτέρα
18
11
Ρηγίνος
25
Λέων, Αγαπητός
Βλάσιος, Αυγή
Ισίδωρος, Ιάσιµος
4
Τετάρτη
26
19
12
Σεβαστιανός, Ανατολή
Φιλοθέη
Μελέτιος
Αγαθή
5
Πέµπτη
27
20
13
6
Παρασκευή
28
21
14
Θεόδωρος, Μαριάννα
Βαλεντίνη
Παρθένιος
7
Σάββατο
15
8
Σελίδα 09
22
Ευσέβιος, Χλόη
Ζαχαρίας
Τρύφων
1
Κυριακή
| ΜΑΡΜΑΡΟΣ|
ΤΡΙΜΗΝΙΑΙΑ ΕΚ∆ΟΣΗ ΤΗΣ ΙΜΒΡΙΑΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΜΑΚΕ∆ΟΝΙΑΣ - ΘΡΑΚΗΣ
ΙΜΒΡΙΩΤΙΚΑ
Ο µήνας συνήθως ξεκινούσε µε την µεγάλη Σαρακοστή, οι χοροί και τα γλέντια σταµατούσαν και η ζωή κυλούσε σε ήρεµους ρυθµούς. Την Καθαρή ∆ευτέρα καθαρίζονταν τα µαγειρικά σκεύη µε «αλ’σιά» για να φύγει κάθε µυρωδιά κρέατος και κατάλοιπο λίπους. Όλη τη Σαρακοστή δεν µαγείρευαν κρέας. Το συνηθισµένο γλύκισµα αυτής της περιόδου ήταν οι «τγανίτις» που παρασκευάζονταν από χυλό, τηγανίζονταν σε λάδι και είχαν ακανόνιστο σχήµα µε µια τρύπα στη µέση. Περιχύνονταν µε µέλι και ήταν πολύ νόστιµες. Μοναδική µικρή ανάπαυλα της νηστείας, έδινε στις 25 του µήνα η γιορτή του Ευαγγελισµού της Θεοτόκου, µε τις πολλές εκκλησίες και τα ξωκλήσια αφιερωµένα στη χάρη της, να πανηγυρίζουν µε τους «Νιµπριώτις» να τρώνε ψάρια και ποικίλους θαλασσινούς µεζέδες και να πίνουν το αγαπηµένο τους ρακί.
Μαρτς
ΜΑΡΤΙΟΣ 2015
03 9
31
30
17
10
3
24
Υπάτιος
Κλεονίκη
Τρίτη
23
Χριστόδουλος
16
Βιβή, Σµαρώ, Σαράντης
Ευθαλεία
2
Δευτέρα
25
18
11
ΕΥ. ΘΕΟΤΟΚΟΥ Ευάγγελος
Γεράσιµος
4
Τετάρτη
Σύλια
Χρυσάνθη
26
19
12
5
Πέµπτη
Λέανδρος
27
20
13
6
Παρασκευή
Ματθίλδη
Ευγένιος
28
21
14
7
Σάββατο
∆ρόσος
Αγάπιος
Σελίδα 11
29
22
15
Ερµής, Γρηγόρης
8
Ευδοκία, Πάρης, Χαρίσιος, Ρωξάνη, Ορθούλα
1
Κυριακή
| ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΓΙΟ ∆ΗΜΗΤΡΗ |
ΤΡΙΜΗΝΙΑΙΑ ΕΚ∆ΟΣΗ ΤΗΣ ΙΜΒΡΙΑΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΜΑΚΕ∆ΟΝΙΑΣ - ΘΡΑΚΗΣ
ΙΜΒΡΙΩΤΙΚΑ
Με το που έµπαινε ο Απρίλης η διάθεση άλλαζε. Οι νοικοκυρές ετοίµαζαν τα σπίτια για «ντ’λαµπρή». Ασβέστωναν τους τοίχους, έπλεναν κουβέρτες και κουρτίνες, καθάριζαν και τακτοποιούσαν τις αυλές από τα κατάλοιπα του χειµώνα. Την Κυριακή των Βαΐων «του Βαγιώ», τελειώνοντας η λειτουργία, πήγαιναν στο νεκροταφείο όπου απόθεταν πάνω στο σταυρό του µνήµατος ένα κλαδάκι βάγιας. Οι νέοι του χωριού έδεναν αυτοσχέδιες κούνιες µε χοντρό σκοινί «ζουβιά» σε ψηλά δέντρα, έβαζαν ένα µαξιλάρι και ανέβαζαν επάνω τις κοπέλες προσπαθώντας να φτάσει ο καθένας την κούνια του όσο πιο ψηλά µπορούσε. Την Μεγάλη Εβδοµάδα η ζωή κυλούσε γύρω από την εκκλησία, µε τις ακολουθίες της που κρατούσαν µέχρι τα µεσάνυχτα. Την πρώτη Ανάσταση που γινόταν υπό το φως των κεριών ακολουθούσε µετά από λίγες ώρες η δεύτερη, που ήταν πραγµατικά «λαµπρή», παρουσία του Μητροπολίτη και όλου του κλήρου, διαβαζόταν το Ευαγγέλιο σε πολλές γλώσσες, ενώ µέσα και έξω από την εκκλησία έσκαγαν αυτοσχέδια εκρηκτικά και πέφταν πολλές τουφεκιές. Το πασχαλινό τραπέζι που όλοι περίµεναν µε λαχτάρα, περιελάµβανε πολλά εδέσµατα και το πατροπαράδοτο γεµιστό αρνί ή κατσίκι που θεωρείται η σπεσιαλιτέ του νησιού.
Απρίλς
ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2015
04 13 21 28
27
Ραφαήλ
7 14
Τρίτη
20
∆ΕΥΤΕΡΑ ΤΟΥ ΠΑΣΧΑ
Ευτύχιος
6
Δευτέρα
Ιάσων
Λεωνίδας
29
22
15
8
1
Τετάρτη
Αργυρώ, Ιάκωβος, Ασηµίνα
Γεώργιος
Γαλήνη
30
23
16
9
2
Πέµπτη
Αχιλέας, Ελισάβετ
Ζωή
24
17
Μ. ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ
10
3
Παρασκευή
Μάρκος
Αντύπας
Λαζάρου
25
18
11
4
Σάββατο
Θωµάς
Σελίδα 13
26
19
12 ΑΓΙΟ ΠΑΣΧΑ Αναστάσιος, Λάµπρος, Πασχάλης
Αργυρώ, Βαΐα, ∆άφνη
5
Κυριακή
| ΑΓΙΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΤΗ ΛΑΚΑΝΗ |
ΤΡΙΜΗΝΙΑΙΑ ΕΚ∆ΟΣΗ ΤΗΣ ΙΜΒΡΙΑΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΜΑΚΕ∆ΟΝΙΑΣ - ΘΡΑΚΗΣ
ΙΜΒΡΙΩΤΙΚΑ
Την πρώτη του µήνα όλοι ξεχύνονταν στην εξοχή, πήγαιναν και εκκλησιάζονταν σε ένα ξωκλήσι και µετά στρώναν τις κουρελούδες κάτω από τα δέντρα, τρώγαν, πίναν και χόρευαν µέχρι το βράδυ. Μάζευαν αγριολούλουδα τα οποία έδεναν γύρω από µια κληµατσίδα και έφτιαχναν το µαγιάτικο στεφάνι που το κρεµούσαν πάνω από την εξώπορτα του σπιτιού τους. Προς το τέλος του µήνα γίνονταν τα «κουρέµατα», το κούρεµα των προβάτων που κατέληγε σε φαγοπότι µε πολλές πίτες και µεζέδες. Στο κούρεµα συµµετείχαν οι φίλοι και συγγενείς του τσοµπάνη καθώς και γυναίκες µε τα παιδιά τους που βοηθούσαν στην προετοιµασία και στο στρώσιµο του πλούσιου «τραπεζιού».
Μ’ας
ΜΑΪΟΣ 2015
05 Αργύρης, Ολυµπία
Πελαγία
25
18
11
4
Δευτέρα
5
26
Μαγδαληνή
19
Αριστοτέλης, Καλή
12
Ειρήνη, Ευφραίµ
Τρίτη
Λυδία
Γλυκερία
27
20
13
6
Τετάρτη
28
Κωνσταντίνος, Ελένη, Νεφέλη
21
14
7
Πέµπτη
Αιµίλιος
29
22
15
Αρσένης, Θεολόγος, Μήλιος
8
ΠΡΩΤΟΜΑΓΙΑ Ιερεµίας, Ισιδώρα
1
Παρασκευή
30
23
16
Χριστόφορος, Ησαΐας
9
2
Σάββατο
Σελίδα 15
31
24
Ανδρόνικος
17
10
3
Κυριακή
| ΚΑΣΚΑΒΑΛΙΑ |
ΤΡΙΜΗΝΙΑΙΑ ΕΚ∆ΟΣΗ ΤΗΣ ΙΜΒΡΙΑΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΜΑΚΕ∆ΟΝΙΑΣ - ΘΡΑΚΗΣ
ΙΜΒΡΙΩΤΙΚΑ
Με τον ερχοµό του καλοκαιριού οι «Νιµπριώτες» µετακόµιζαν στις εξοχές όχι όµως για να παραθερίσουν, αλλά για να είναι κοντά στα χωράφια τους να θερίσουν τα σπαρτά τους. Κάθε οικογένεια είχε και τον οντά της, µονώροφο ή διώροφο κτίσµα κοντά στα κτήµατά της, όπου αποθήκευαν την συγκοµιδή, δίπλα στον οντά υπήρχε το αλώνι. Στις πεζούλες των αλωνιών γίνονταν τα νυχτέρια, όπου µαζεύονταν οι γείτονες , διηγούνταν ιστορίες, έλεγαν ανέκδοτα και καµιά φορά αν είχαν κέφια τραγουδούσαν και χόρευαν υπό το φως του φεγγαριού. Στις 23 του µήνα γινόταν η γιορτή του Αϊ Γιάννη του Κλήδονα, κατάλοιπο της αρχαιοελληνικής κληροµαντείας και των τελετών που γίνονταν στις µέρες του θερινού ηλιοστασίου.
Θιρ’νός
ΙΟΥΝΙΟΣ 2 01 5
06 Απόστολος
30
29 Πέτρος, Παύλος
23
22
9
2
16
Μαρίνος, Νικηφόρος
Τρίτη
15
8
ΑΓ. ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ
1
Δευτέρα
24
17
10
3
Τετάρτη
Βαρνάβας
25
18
11
Μάρθα, Πλούταρχος
4
Πέµπτη
Παΐσιος
26
19
12
5
Παρασκευή
27
20
13
6
Σάββατο
Σεβαστή
Σελίδα 17
28
21
14
7
Κυριακή
| ΧΑΛΑΣΤΟ ΝΕΡΟ |
ΤΡΙΜΗΝΙΑΙΑ ΕΚ∆ΟΣΗ ΤΗΣ ΙΜΒΡΙΑΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΜΑΚΕ∆ΟΝΙΑΣ - ΘΡΑΚΗΣ
ΙΜΒΡΙΩΤΙΚΑ
Συνεχίζονταν οι εργασίες στα χωράφια µε το αλώνισµα, το αλίχνισµα και το διαχωρισµό του καρπού. Το αλώνισµα γινόταν µε την «θκ’αν» ξυλοκατασκευή που στο κάτω µέρος της είχε κοµµάτια από τσακµακόπετρες και την έσερναν ζώα, συνήθως άλογα ή βόδια. Όλες αυτές οι ασχολίες έπρεπε να τελειώσουν µέχρι τις 20 το πολύ 25 του µήνα για να µπορέσουν οι «Νιµπριώτες» να πάνε στα πανηγύρια του Προφήτη Ηλία, της Αγίας Άννας, της Αγίας Παρασκευής, του Αγίου Παντελεήµονα. Αυτών των Αγίων τα ξωκλήσια ήταν διάσπαρτα σε όλο το νησί.
Αλουν’τής
ΙΟΥΛΙΟΣ 20 15
07 27 Παντελής
Ηλίας
Χρυσοβαλάντης
28
21
20
7 14
Κυριάκος
Τρίτη
13
6
Δευτέρα
15
Μενέλαος
29
22
Βλαδίµηρος
Θεόφιλος
8
1
Τετάρτη
30
23
16
9
2
Πέµπτη
17
31
24
Μαρίνα, Αλίκη
Αµαλία
10
3
Παρασκευή
Όλγα
25
18
11
4
Σάββατο
Σελίδα 19
Παρασκευή, Ωραιοζήλη
26
Μακρίνα, Γαρυφαλλιά
19
12
5
Κυριακή
| ΠΥΡΓΟΣ |
ΤΡΙΜΗΝΙΑΙΑ ΕΚ∆ΟΣΗ ΤΗΣ ΙΜΒΡΙΑΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΜΑΚΕ∆ΟΝΙΑΣ - ΘΡΑΚΗΣ
ΙΜΒΡΙΩΤΙΚΑ
Ο Αύγουστος έµπαινε µε τις «κακάρες» αναµµένες σε όλες τις γειτονιές και τα παλληκάρια να πηδούν από πάνω τους περιφρονώντας τις τεράστιες φλόγες. Από νωρίς τα παιδιά κάθε γειτονιάς, κουβαλούσαν σέρνοντας αστουβιές από τα γύρω βουνά στον τόπο όπου θα άναβαν τη φωτιά. Όταν νύχτωνε µαζεύονταν στο προκαθορισµένο σηµείο όλοι οι γείτονες ανεξαρτήτως ηλικίας και ξεκινούσε το άναµµα της φωτιάς. Καθώς τα χωριά ήταν σκοτεινά δίχως ηλεκτροφωτισµό, οι φωτιές φαίνονταν από όλους τους µαχαλάδες. Η κορυφαία στιγµή του µήνα ήταν η µέρα της Κοίµησης της Θεοτόκου η οποία γιορταζόταν µε ιδιαίτερη λαµπρότητα σε όλα τα χωριά. Το βράδυ της παραµονής οι εκκλησίες έµεναν ανοιχτές όλη τη νύχτα γιατί οι πιστοί ξενυχτούσαν την Παναγία. Εκτός από τα τάµατα που διαβάζονταν και σφάζονταν πριν τον Εσπερινό, υπήρχε το έθιµο να ζώνεται περιµετρικά η εκκλησία µε χειροποίητο κερί. Ανήµερα µετά τη Θεία Λειτουργία, µοιράζονταν τα κρέατα και η κουρκούτα. Ακολουθούσε το βράδυ το Πανηγύρι µε χορούς και τραγούδια µέχρι το πρωί.
Αχ’στους
ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2015
08 Μύρων
31
24
17
Λαυρέντιος, Ηρώ
10
3
Δευτέρα
4
25
18
11
Τρίτη
Ναταλία
26
19
12
5
Τετάρτη
13
27
20
Σωτήρης, Μορφούλα
6
Πέµπτη
28
21
14
7
Παρασκευή
29
22
15 ΚΟΙΜΗΣΗ ΘΕΟΤΟΚΟΥ Μαρία, Παναγιώτης, ∆έσποινα
Τριανταφυλλιά
8
1
Σάββατο
9
Σελίδα 21
Αλέξανδρος
30
23
16
Ιουστινιανός
2
Κυριακή
| ΠΑΝΑΓΙΑ ΜΠΑΛΩΜΕΝΗ |
ΤΡΙΜΗΝΙΑΙΑ ΕΚ∆ΟΣΗ ΤΗΣ ΙΜΒΡΙΑΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΜΑΚΕ∆ΟΝΙΑΣ - ΘΡΑΚΗΣ
ΙΜΒΡΙΩΤΙΚΑ
Όπως µαρτυρεί και το όνοµά του, ο Σεπτέµβριος ήταν αφιερωµένος στο µάζεµα των σταφυλιών, στο άπλωµά τους για να λιαστούν, στο πάτηµα µε τα πόδια για να συνθλιβούν, στην αποθήκευση του µούστου µέσα σε πήλινα πιθάρια (σφίδις), στην παρασκευή προϊόντων από τα κατάλοιπα του µούστου, όπως µουστολαµπάδες, πετιµέζι και άλλα. Παράλληλα άρχιζε και η αποξήρανση των ζαρζαβατικών για να δηµιουργηθούν προµήθειες (κουµπάνις) για τον χειµώνα. Μην ξεχνάµε ότι κάθε σπίτι στην Ίµβρο ήταν αυτάρκες, µπορούσε να ζήσει η οικογένεια µε τα προϊόντα που παρήγαγε η ίδια. Στη διάρκεια του µήνα αυτού είχαµε και άλλον τρύγο, αυτόν του µελιού. Το νησί παρήγαγε εξαιρετικής ποιότητος µέλι που ήταν περιζήτητο από τους Κωνσταντινουπολίτες.
Τρυγ’τής
ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2015
09 28
21
14
7
Δευτέρα
1
Κυριάκος
Ζωγραφιά
Νικήτας
29
22
15
8
Ισµήνη, Αφροδίτη, Ερατώ, Μαντώ, Μαριάνθη, Μελποµένη, Αθηνά
Τρίτη
23 30
Ξανθίππη, Ίρις
Μελίνα
16
9
2
Τετάρτη
17
10
Μυρτώ, Μυρσίνη, Περσεφόνη
24
Αγάπη, Ελπίδα, Σοφία, Πίστη
Αρχοντία
3
Πέµπτη
25
18
Ευφροσύνη
Αριάδνη
Ευανθία
11
Ερµιόνη, Ροζαλία
4
Παρασκευή
26
19
12
5
Σάββατο
Σελίδα 23
27
20
Αριστείδης
13
6
Κυριακή
| ΞΛΟΥΠΕΡΑ∆ΟΣ |
ΤΡΙΜΗΝΙΑΙΑ ΕΚ∆ΟΣΗ ΤΗΣ ΙΜΒΡΙΑΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΜΑΚΕ∆ΟΝΙΑΣ - ΘΡΑΚΗΣ
ΙΜΒΡΙΩΤΙΚΑ
Ο Οκτώβριος µε τα πρωτοβρόχια του προετοίµαζε το έδαφος για το όργωµα, που γινόταν µε το αλέτρι το οποίο έσερναν δύο βόδια. Ακολουθούσε η σπορά µε το χέρι. Στα σπίτια συνεχίζονταν οι προετοιµασίες για τον χειµώνα µε την ύφανση στον αργαλειό µάλλινων και βαµβακερών υφασµάτων που χρησιµοποιούνταν για τη ραφή ρούχων και εσωρούχων, καθώς και για την επένδυση του σπιτιού. Στο τέλος του µήνα δέσποζε η γιορτή του Αϊ ∆ηµήτρη, µε τους πολλούς εορτάζοντες και τις παρέες τους να συγκεντρώνονται στα σπίτια και να διασκεδάζουν ξεφαντώνοντας µέχρι το πρωί.
Ουκτόβ’ρς
ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2015
10 ∆ηµήτρης
Βαλάντης
Χαριτίνη
26
19
12
5
Δευτέρα
6
Άρτεµις, Γεράσιµος
27
20
13
Τρίτη
28 ΕΠΕΤΕΙΟΣ ΤΟΥ ΟΧΙ
Σωκράτης
21
14
Πολυχρόνης
7
Τετάρτη
Πελαγία
29
22
15
8
1
Πέµπτη
Αστέριος
Ιάκωβος
30
23
16
9
2
Παρασκευή
17
31
24 Σεβαστιανή
Ευλαµπία
10
∆ιονύσιος
3
Σάββατο
25
Σελίδα 25
Χρυσάφης
Λουκάς
18
11
4
Κυριακή
| ΑΪ ∆ΗΜΗΤΡΗΣ - ΛΙΒΡΟΧΙΑ |
ΤΡΙΜΗΝΙΑΙΑ ΕΚ∆ΟΣΗ ΤΗΣ ΙΜΒΡΙΑΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΜΑΚΕ∆ΟΝΙΑΣ - ΘΡΑΚΗΣ
ΙΜΒΡΙΩΤΙΚΑ
Όπως υποδηλώνει και η ονοµασία του, ο Νοέµβρης ήταν ο µήνας της ελιάς. Το νησί ήταν διάσπαρτο από ελαιόδεντρα και σε κάθε χωριό λειτουργούσαν πολλά ελαιοτριβεία, χειροκίνητα και µε τη χρήση ζώων, συνήθως µουλαριών παλαιότερα, µηχανοκίνητα µε ντιζελοµηχανές τις τελευταίες δεκαετίες. Ξεχύνονταν όλοι από τα χαράµατα, µικροί, µεγάλοι στα λιοστάσια, στήναν τις ξύλινες σκάλες τους, στρώναν τα καναβάτσα αν τους επέτρεπε η µορφολογία του εδάφους και µάζευαν τις ελιές µέχρι να νυχτώσει. Τις φόρτωναν στα υποζύγια και γυρνούσαν στο χωριό νύχτα. Αξίζει να αναφέρουµε ότι όσοι εκτός οικογένειας, βοηθούσαν στη συγκοµιδή της ελιάς, αµείβονταν µε τα λεγόµενα «πιµαζ’α». Τα «πιµαζ’α» ήταν οι ελιές που έµεναν στο δέντρο την ηµέρα του λιοµαζώµατος επειδή δεν είχαν ωριµάσει ακόµα.
Λιουµαζουχτής
ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2015
11 Ανδρέας
23 30
Ιφιγένεια, Ματθαίος
16
Νεκτάριος
9
2
Δευτέρα
Ορέστης
3
24
17
10
Τρίτη
Αικατερίνη
Πλάτων
25
18
Βίκτωρας, Μηνάς
11
4
Τετάρτη
Στέλιος, Κυπαρισσία
26
19
12
5
Πέµπτη
13
27
20
Λεονάρδος
6
Παρασκευή
Φίλιππος
28
21
14
7
Σάββατο
Φαίδρα
22
15
8
Σελίδα 27
29
Μιχάλης, Άγγελος, Σταµάτης, Ευστράτιος
Κοσµάς, ∆αµιανός
1
Κυριακή
| ΠΑΛΙΟΚΑΣΤΡΟ |
ΤΡΙΜΗΝΙΑΙΑ ΕΚ∆ΟΣΗ ΤΗΣ ΙΜΒΡΙΑΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΜΑΚΕ∆ΟΝΙΑΣ - ΘΡΑΚΗΣ
ΙΜΒΡΙΩΤΙΚΑ
Ήταν ο µήνας των διακοπών και των πολλών γιορτών για τους «Νιµπριώτις». Τα καφενεία γέµιζαν κάθε βράδυ µε κόσµο που διασκέδαζε τρώγοντας µεζέδες, πίνοντας κρασί ή ρακί, χορεύοντας και τραγουδώντας συνοδεία βιολιού, λαούτου και σαντουριού. Όσο πλησίαζαν τα Χριστούγεννα η διάθεση ανέβαινε. Οι Ίµβριοι βαθιά θρησκευόµενοι γέµιζαν ασφυκτικά τις εκκλησίες. Η λειτουργία των Χριστουγέννων γινόταν πριν ξηµερώσει, η προσέλευση δε των πιστών γινόταν υπό το φως των δαδιών και των φαναριών που κρατούσαν στα χέρια τους. Προηγούνταν την παραµονή των Χριστουγέννων το σφάξιµο του γουρουνιού, το φτιάξιµο των λουκάνικων, η ετοιµασία του καβρουµά και πολλών άλλων εδεσµάτων από χοιρινό κρέας. Πολλά όµως ήταν και τα γλυκά που πλούτιζαν το γιορτινό τραπέζι, όπως τα µελοµακάρονα (καµπγ’ις), οι µπακλαβούδις, οι σαµσάδις, οι κουραµπίεδις. Όλα όµως αυτά τα γλέντια και τα ξενύχτια γίνονταν υπό τον ανοµολόγητο φόβο των καλικαντζάρων που περιφέρονταν τις σκοτεινές νύχτες του δωδεκαηµέρου, πειράζοντας και βάζοντας σε δοκιµασίες τους µεθυσµένους που γυρνούσαν στα σπίτια τους.
∆ικεµβ’ρς
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2015
12 21
∆όµνα
28
Θεµιστοκλής
Λευκή
14
7
Δευτέρα
Βενιαµίν
8
1
15
29
22
Ανθή, Ελευθέριος
Αρετή
Τρίτη
Άννα
Μερόπη
30
23
16
9
2
Τετάρτη
Ευγενία
31
24
17
10
3
Πέµπτη
25
18
11
ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ Χρήστος, Χριστίνα
Βαρβάρα, Σεραφείµ
4
Παρασκευή
26
19
12
ΣΥΝΑΞΗ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ Εµµανουήλ
Σπυρίδων
∆ιογένης, Σάββας
5
Σάββατο
27
20
13
Σελίδα 29
Στέφανος
Λουκία
Νικόλαος
6
Κυριακή
| ΝΕΡΟΜΥΛΟΣ ΣΤΗΝ ΙΜΒΡΟ |
Σελίδα 30
ΙΜΒΡΙΩΤΙΚΑ ΤΡΙΜΗΝΙΑΙΑ ΕΚ∆ΟΣΗ ΤΗΣ ΙΜΒΡΙΑΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΜΑΚΕ∆ΟΝΙΑΣ - ΘΡΑΚΗΣ