1Raja-raja
BAB1
1NalikaikuSangPrabuDawudwussepuhlanwustuwa; lanwong-wongmauditutupinganggosandhangan, nangingorapanas
2Mulanéparaabdinépadhamaturmarangpanjenengané: “PadukamugikarsaangupadosiprawaningkangnomnomandhatenggustikawulaSangPrabu
3Wong-wongmaubanjurpadhanggolèkiprawankang ayuingsatanahIsraèlkabèh,lanketemuAbisag,wong Sunem,banjurdigawamenyangngarsanéSangPrabu
4Sangprawanikuayubanget,mulanengabektimarang SangPrabulanngladeni,nangingSangPrabuorawanuh marangdheweke
5AdoniabinHagitbanjurngluhurakeawakedhewelan matur:“Kulabadhejumenengratu”SangPrabubanjur nyawisakekretaperanglanprajuritjaranansartawong seketkanglumayuanaingngarepe.
6Nangingbapaknéorataunggawésusahédhèwèkékaro ngomong:“Yagénékowékoktumindakmangkono?lan ugawongapikbanget;lanibunenglairakedhewekesawise Absalom
7SawusemangkonobanjurrembugankaroYoabbin ZeruyalankaroImamAbyatar,banjurpadhanulungi Adhonia
8NangingImamZadhok,BenayabinYoyada,NabiNatan, SimeilanReilanparaprawirakagunganeSangPrabu Dawud,padhaoranunggalkaroAdonia
9Adoniabanjurnyembelèhwedhusgèmbèllansapilan sapisinglemu-lemuingsacedhakéwatuZohelet,ing sacedhakéEnrogel,banjurnimbalisakehingparaputrané SangPrabulansakehingabdinéSangPrabuingYehuda.
10NangingNabiNatan,Benayalanparaprawiralan sadulureSulemanoraditimbali
11MulanéNatanmaturmarangBatsyéba,ibunéSuléman, mengkéné:“ApakowéorakrunguyènAdoniaanakéHagit jumenengratu,nanginggustikitaDawudorangerti?
12Mulanésaiki,keparengakulaparingpitedahdhateng panjenengan,supadosnylametakengesangpanjenengan piyambaklangesangipunputraniraSuleman
13SiralungaasowaningngarsaneSangPrabuDawudlan maturmarangpanjenengane:“DhuhgustikawulaSang Prabu,punapapanjenengandalemsampunsupaosdhateng abdidalem,bilihputradalemSangPrabuSulemanmesthi badhejumenengratusasampunipunkula,lan panjenenganipunbadhelenggahingdhamparkula?Yagene Adhoniadadiratu?
14Lah,samangsasiraisihrembugananaingkonokaro SangPrabu,ingsunugabakallumebuingsapungkuriralan netepipangandikanira.
15BatsyebabanjurlumebuingkamarmaraniSangPrabu, deneSangPrabuwussepuhbanget;lanAbisag,wong Sunem,ngladeniSangPrabu.
16BatsyebabanjursujudnyembahmarangSangPrabu SangPrabubanjurngandika,"Karsamupunapa?"
17Wangsulanewongwadonmau:“DhuhGusti, panjenengandalemsampunsupaosdemiPangeran Yehuwah,GustiAllahpanjenengan,dhatengabdidalem, mangkene:SatemeneputrapadukaSulemanbakal
jumenengratusapungkurekawula,lanpanjenenganebakal lenggahingdhamparku
18Lansaiki,lahAdoniajumenengratu;sapunika,dhuh sangprabu,padukabotenmirsa
19Sapilansapilemu-lemulanwedhusgembelwis disembelihakehbanget,lannimbalisakehingputraneSang PrabulanImamAbyatarlanYoab,panggedheningwadyabala,nangingabdimuSulemanoraditimbali
20DhuhSangPrabu,dhuhSangPrabu,paningalipun tiyangIsraelsadayasamimirsanidhumatengpanjenengan dalem,supadospanjenengandalemngaturiuningadhateng tiyang-tiyangingkangbadhelenggahingdhamparipun gustikawulaSangPrabusasampunipunpanjenenganipun 21Yenora,manawagustikuSangPrabukeparengseda nunggilkaroparaleluhure,akulanputrakuSulemanbakal kaanggepluput
22Lan,lah,nalikadhewekeisihngandikakaroSangPrabu, NabiNatanugateka.
23Wong-wongmaupadhamaturmarangSangPrabu: “Lah,NabiNatan!”Barengwissowaningngarsanésang prabu,banjursujudingngarsanésangprabu.
24Natannulimatur:“DhuhSangPrabu,punapa panjenengandalemngendika:Adhoniabadhejumeneng ratusasampunipunkula,lanpanjenenganipunbadhe lenggahingdhamparkula?
25Amargaingdinaikipanjenenganemandhaplan nyembelehsapilansapilemulanwedhusakehbanget,lan nimbalisakehingputraneSangPrabu,parapanggedhening wadya-balalanImamAbyatar;Lah,padhamanganlan ngombéanaingngarsané,lanpadhangucap,"DhuhAllah, mugikarsaangluwariSangPrabuAdonia!"
26Nangingaku,abdimu,ImamZadhok,Benayabin Yoyadha,lanabdimuSuleman,oraditimbali
27Punapaprakawispunikasampunkatindakakendening gustikawulaSangPrabu,denepanjenengandalemboten paringpirsadhatengabdidalem,sinteningkangbadhe lenggahingdhamparipungustikawulaSangPrabu sasampunipunpanjenenganipun?
28SangPrabuDawudbanjurparingwangsulan, pangandikane:“TimbalanaBatsyeba!”Sangputritumuli sowaningngarsaneSangPrabulanjumenenganaing ngarsaneSangPrabu
29SangPrabubanjursupaos,pangandikane:“DemiSang Yehuwahkanggesang,kangwusngluwarinyawakusaka sakehingkasusahan
30Kayadeneanggonkusupaosmarangkowedemi PangeranYehuwah,GustiAllaheIsrael,mangkene: SatemeneputramuSulemanbakaldadiratusapungkure aku,landhewekebakallenggahingdhamparnggentosi aku;IngdinaikiugabakalDaktindakaké.
31Batsyebabanjursujudnyembahingbumilanngabekti marangSangPrabu,pangandikane:“Dhuhgustikawula SangPrabuDawud,mugikarsaasugengingsalamilaminipun”
32SangPrabuDawudbanjurngandika:“ImamZadhok, NabiNatanlanBenayabinYoyadhapadhadakundang. LanpadhasowaningngarsaneSangPrabu
33SangPrabubanjurngandikamarangwong-wongmau: “Padhagawanenparaabdidalem,putraningsunSuleman nunggangbihalkawulapiyambak,langawanenmudhun menyangGihon
34ImamZadhoklanNabiNatankarebènnjebadidhèwèké dadiratuingIsraèl,lanpadhangunèknakalasangkalan
1Raja-raja
ngucapa:“DhuhAllah,mugikarsaangluwariSangPrabu Suleman!”
35Sawiséikukowépadhamunggahangetutakédhèwèké, supayadhèwèkérawuhlanlenggahingdhamparku; amargadhewekebakaldadiratunggenteniaku,lan dhewekewisSuntetepakedadiratuingIsraellanYehuda
36BenayabinYoyadhatumulimaturmarangSangPrabu: “Amin!
37KadiasapunikatalerIdaSangHyangWidiWasa nunggilringgustikawulaSangPrabu,makatenpunikaIda SangPrabuSalomo,samalihaIdaSangHyangWidiWasa nunggilringIdaSangPrabuSalomo,samalihaIdaSang HyangWidiWasanunggilringIdaSangPrabuSalomo, samalihaIdaSangHyangWidiWasanunggilringIda SangPrabuSalomo,samalihaIdaSangHyangWidiWasa nunggilringIdaSangPrabuSalomo,samalihaIdaSang HyangWidiWasanunggilringIdaSangPrabuSalomo, samalihaIdaSangHyangWidiWasanunggilringIda SangPrabuSalomo,turngawinangraganesanengungkuli dhamparipungustikawulaSangPrabuDawud
38ImamZadhok,NabiNatan,BenayabinYoyadha,wong KretilanwongPletinulipadhamudhun,nunggangiSang PrabuSulemannunggangbihaleSangPrabuDawudlan digawamenyangGihon
39ImamZadhokbanjurnjupuksunguisilengasakaing KémahSuci,banjurnjebadiSulémanLanpadha ngunekakekalasangka;wongkabèhpadhangucap,"Dhuh AllahSangPrabuSuleman!"
40Wongkabèhbanjurpadhamajungetutakédhèwèké,lan wong-wongpadhangunèkakésuling,lanpadhasuraksurakkalawansurak-surak,ngantibumisuwèk-suwèkkaro swarané
41Adonialanparatamukangpadhandherekakepadha krungu,nalikapadharampungdhahar.BarengSangYoab krunguswaraningkalasangka,banjurngandika:“Yagene kuthaikupadhageger-geger?
42Nalikalagingandika,anaYonatanbinAbyatar,imam tekaawitkowékuwiwongsinggagahprakosa,lan nggawakabarapik
43YonatanbanjurmunjukmarangAdonia,"Satemene gustikawulaSangPrabuDawudwusngangkatSuleman dadiratu"
44SangPrabubanjurngutusImamZadok,NabiNatan, BenayabinYoyadha,wongKretilanwongPeleti,supaya nunggangibihaleSangPrabu
45ImamZadhoklanNabiNatanwisnjebadipanjenengane dadiratuanaingGihon,temahpadhamunggahsakaing konokalawanbungah-bungah,temahkuthapadharame manehIkirame-ramesingwiskokrungu
46LanSalomougalenggahingdhamparkraton
47Kajabaiku,paraabdinéSangPrabupadhatekakanggo mberkahigustikita,SangPrabuDawud,kanthimatur, "GustiAllahndadosakenasmanipunSangPrabuSuleman langkungsaengungkuliasmaPaduka,sahadhamparipun mugikaluhurakenngungkulidhamparpanjenengan"Sang Prabubanjursujudingpaturon
48LanpangandikaneSangPrabumangkene:Pinujia PangeranYehuwah,GustiAllaheIsrael,kangingdinaiki wisparinglenggahingdhamparku,nangingmripatkubisa ndeleng.
49SakehingtamukanganaingngarsaneAdoniapadha wedi,banjurngadeglanmangkatmenyangdalanedhewedhewe
50AdoniawedimarangSangPrabuSuleman,banjur jumenenglannyepengisungu-sungunemisbyah.
51SangPrabuSulemandikabarimangkene:“LahAdhonia wedimarangSangPrabuSuleman,awitdenewusnyepeng sungu-sungunemisbyah,pangandikane:IngdinaikiSang PrabuSulemansupaosmarangaku,yenorabakalmateni abdinenganggopedhang
52SangPrabuSulemanbanjurngandika:“Manawawong maungakuwongkangprayoga,oraanarambutesiji-sijia kangtibaingbumi;
53SangPrabuSulemanbanjurutusanngiridpanjenengane mudhunsakaingmisbyahSasampunepunikaIdaSang PrabuSalomotumulisujudnyembahringIdaSangPrabu Salomo
BAB2
1SaikiumuréDawudwiscedhak,yèndhèwèkébakalmati; banjurparingdhawuhmarangSangPrabuSuleman, putrane:
2Akulungamenyangdalanesalumahingbumi;
3LanpadhanetepidhawuhePangeranYehuwah,Gusti Allahmu,lumakuingdalane,netepikatetepane,dhawuhdhawuhe,pranatan-pranatanlanpepenget-pepenginane, kayakangkatulisananaingangger-anggereNabiMusa, supayakowebisarahayuingsakehingpanggawemulan ingngendiwae
4SupayaPangeranYehuwahnglajengakepangandikane babaku,mangkene:Manawaanak-anakmupadhangati-ati maranglakunelanlumakuanaingngarsaningSunkalawan gumolongingatinelangumolongingnyawane,mesthiora bakalanawongkangkelangansiraanaingdhamparIsrael 5Kajabaiku,siraugasumurupapakangditindakake deningYoabbinZeruyamarangakulanapakang ditindakakemarangpanggedheningwadya-balaIsraelloro, yaikumarangAbnerbinNerlanmarangAmasabinYeter, kangwusdipateni,sartangwutahakegetihingperang kanthitentrem-rahayu,lannglebokakesabukekanganaing sakubengelaningsikile
6Mulanétumindakamiturutkawicaksananmu,lanaja ngantitumedhakingkuburankanthitentrem
7ParaputraneBarzilai,wongGilead,padhawelasana,lan padhadadiapanunggalanekangpadhamanganingmejamu, amargakayamangkonoikupadhasowaningngarsaku nalikaakulumayumargasakaPangeranAbsalom kangmasmu
8Delengen,siraduweSimeibinGera,wongBenyamin sakaBahurim,kangngipat-ipatiakukalawanipat-ipatkang nggegirisinalikaakulungamenyangMahanaim; 9Mulané,ajakokanggepluput,awitkowékuwiwong wicaksanalanngertiapasingkudumboktandukkémarang dhèwèkénangingsirahekangwulunewulunesira gawanenmenyangingkuburkalawangetih
10SangPrabuDawudbanjurkeparengngasonunggilkaro paraleluhurelankasarekakeanaingkuthaneSangPrabu Dawud
11DawudjumenengratuingIsraellawasepatangpuluh taun,pitungtaunanggonengastapaprentahaningHebron
1Raja-raja
lantelungpuluhtelutaunanggonengastapaprentahaning Yerusalem.
12SawusemangkonoSangPrabuSulemanlenggahing dhamparSangPrabuDawud,kangrama;lankarajané mantepbanget.
13AdoniabinHagitsowaningngarsaneBatsyeba,ibune SangPrabuSulemanAturwangsulane:“Apakoweteka kanthitentrem?Lanngandika,"Tenang."
14Dhèwèkékandhamanèh,Akuanaprekarasingareptak omongkémarangkowéLandhewekengandika:
15Aturwangsulane:“Panjenenganmirsa,bilihkarajan punikakagungankawula,sahatiyangIsraelsadayasami mandengdhatengkawula,supadoskawuladadosratu.
16Lansaikiakunjaluksijipanjalukmarangsampeyan,aja nyelakiakuWongwadonmaubanjurngandikamarang dheweke:
17PangandikaneSangPrabu:“Kawulamugikarsaa ndhawuhanadhatengSangPrabuSuleman,bilih panjenenganipunbotenbadhemaringakendhatengkula SangPrabuAbisag,tiyangSunempunikadados garwanipun”
18Batsyebabanjurngandika,"Inggih;Kawulabadhe maturdhatengSangPrabu
19BatsyebabanjursowaningngarsaneSangPrabu SulemanprelumaturmarangSangPrabuAdonia.Sang prabutumulijumenengmanggihiSangPutri,nulisujud nyembahmarangSangPutri,nulilenggahingdhampare, nuliparingdhamparkangibuneSangPrabu.landheweke lungguhingtangantengen
20Wongwadonmaubanjurkandha,"Kawulanyuwun panyuwunsathithikdhatengpanjenengan;Akundedonga, ajangomongoraSangPrabubanjurngandikamarang wongwadonmau,"Nyuwunadhuhibuku,awitakuora bakalnulakmarangkowe."
21Aturwangsulane:“Abisag,wongSunemiku, kaparingakemarangadhineAdoniadadigarwane”
22SangPrabuSulemanbanjurngandikamarangkangibu: “YagenekowenjalukmarangAbisag,wongSunem kanggoAdonia?nyuwunmarangPanjenenganéuga Kratoné;awitikukakangku;iyakanggodheweke,lan kanggoImamAbyatar,lankanggoYoabbinZeruya
23SangPrabuSulemanbanjursupaosdemiSang Yehuwah,pangandikane:“GustiAllahmugikarsaakarsaa karsaadhatengkula,malahlangkung-langkung,manawi Adhoniabotennglairakenpangandikapunikanglawan nyawanipunpiyambak.
24Mulané,demiPangéransingurip,singwis nyantosakakéakulannglebokkéakuingdhamparéDawud, bapakku,lansingndadèkkéomahkanggoaku,kayasing wisdijanjèkké,Adoniabakaldipatèniingdinaiki
25SangPrabuSulemannulingutusBenayabinYoyadha landheweketibamarangdhewekengantimati.
26SangPrabubanjurngandikamarangImamAbyatar: “SiralungaamenyangAnatot,menyangpategalanira;awit kowéwispantesdipatèni,nangingingwektuikiakuora bakalmatènikowé,mergakowéngusungpethineGusti AllahanaingngarsanéDawud,bapakku,lanamargakowé wisnandhangsangsaraingsakèhékasangsaranébapakku
27SangPrabuSulemannundhungAbyatardadiimam marangSangYehuwah;supayabisanetepipangandikane SangYehuwah,kangkadhawuhaketumrapbrayateÈliing Silo
28BanjuranakabarmarangYoab,amargaYoabwis ngetutakeAdonia,nangingoramanutmarangAbsalom. YoabbanjurmlayumenyangTarubSucilannyekelsungusungunemisbyah.
29SangPrabuSulemandikabariyènYoabngungsi menyangKémahSuci;lan,lah,dhewekeanaingsacedhake misbyahSangPrabuSulemantumulingutusBenayabin Yoyadha,dhawuhe:“Siralungaa!
30BenayatumulirawuhingKémahSucinéPangéranlan ngandikamarangpanjenengané,"Mangkenepangandikane SangPrabu:Lungaa!Wangsulane:Ora;nangingakubakal matiingkeneSangPrabuBenayabanjurparing wangsulanmarangSangPrabu,pangandikane:“Mangkene pangandikaneSangYoab,lanmangsuliaku
31SangPrabubanjurngandikamarangwongmau:supaya kowébisanyingkirakégetihéwongsingorakaluputan, singdiwutahakeYoab,sakaakulansakakulawargané bapakku
32SangYehuwahbakalmalesgetihemarangsirahedhewe, kangnibaniwonglorokangluwihmursidlanluwihbecik tinimbangpanjenengane,sartapadhadipatenikalawan pedhang,kangramakuSangPrabuDawudorasumurup babiku,yaikuAbnerbinNer,panggedheningwadya-bala Israel,lanAmasabinYeter,panggedheningwadya-bala Yehuda.
33MulanégetihébakalmalesmarangsirahéYoablan turunéturun-tumuruningsalawas-lawasé,nangingDawud lanturunélankulawarganélandhamparébakal katentremaningsalawas-lawasesakaSangYehuwah
34BenayabinYoyadhanulimangkatlannempuhwong maulandipateni,banjurkasarekakeanaingomaheingaraarasamun
35SangPrabubanjurndhatengakeBenayabinYoyadha dadipanggedheningwadya-bala,deneImamZadokbanjur katetepakedeningSangPrabudadigegantineAbyatar
36SangPrabubanjurutusannimbaliSimeilanngandika marangpanjenengane:“Dhewekegaweaomahanaing Yerusalemlandedalemanaingkono,lanajalunga menyangngendiwae”
37SamangsasirametulannyabrangingkaliKidron,sira bakalsumurup,manawasiramesthibakalmati;
38SimeinulimaturmarangSangPrabu:“Pangandika punikasae,kadosingkangsampunkadhawuhakendening gustikawulaSangPrabu,ingkangbadhedipuntindakaken deningabdidalem”LanSimeimanggoningYerusalem kanggosawetaradina.
39Sawisételungtaun,abdinéSimeiloromlayunemoni AkhisbinMaakha,rajaingGat.Banjurpadhamatur marangSimei,mangkene:Lah,paraabdidalemwontening Gat
40Simeibanjurjumeneng,nulikuldine,nulibudhal menyangGat,nemoniAkhisarepnggolekiparaabdine.
41SangPrabuSulemandikabarimanawaSimeiwislunga sakaYerusalemmenyangGatlanbalimaneh
42SangPrabubanjurutusannimbaliSimeilanngandika marangpanjenengane:“Apakowerakwisdakdhawuhi supaosdemiPangeranYehuwahlanakumunjukmarang kowe,mangkene:Padhasumurupsatemene,ingdinakowe metulanlumakumenyangngendiwae,kowemesthibakal mati?lansirangandikamarangaku:Pangandikakang dakrunguikubecik
43YagénékowéoranetepisupaoséPangéranlandhawuhdhawuhsingDakdhawuhakémarangkowé?
44SangPrabubanjurngandikamanehmarangSimei: “Kowengretisakehingpialakangkokrasakakeingatimu, kangkoktindakakemarangSangPrabuDawud,ramaku.
45SangPrabuSulemanbakalkaberkahan,landhampare SangPrabuDawudbakalmapananaingngarsaneSang Yehuwahingsalawas-lawase.
46SangPrabubanjurdhawuhmarangBenayabin Yoyadhakangmetu,lantibaingwong,ngantimatiLan karajanikumapananaingtanganéSangPrabuSuleman
BAB3
1SangPrabuSulemanbanjursesrawungankaroSang PrabuPringon,ratuingMesir,banjurmundhutputrane putriSangPrabuPringonlandigawamenyangingkuthane SangPrabuDawud,ngantirampunganggoneyasa padalemanelanpadalemaneSangYehuwahsartatembok ingsakubengeYerusalem
2Mungwong-wongpadhanyaosakékurbananaing tengger-tenggerpangurbanan,amargangantitumekaing dinaikudurunganapadalemankagemasmaneSang Yehuwah
3SangPrabuSulemantresnamarangSangYehuwah, anggonenindakakekatetepaneSangPrabuDawud,kang rama,mungnyaosakekurbanlanngobongmenyananaing tengger-tenggerpangurbanan.
4SangPrabubanjurtindakmenyangGibeonarep ngurbanakekurbaningkono;awitikutengger pangurbanankanggedhe;kurbanobaransewuSangPrabu Sulemandisaosakeingmisbyahiku
5IngGibéon,YéhuwahngetingalmarangSulémaning sajroningimpèningwayahbengi.
6SangPrabuSulemantumulingandika:“Padukasampun paringsih-rahmatingkangagengdhatengabdiPaduka, ramakawulaSangPrabuDawud,anggenipunlumampah wonteningngarsaPadukakanthikasetyan,kaleresan,saha kaleresanmanahdhatengPaduka;lanPadukaparingisihrahmatingkangagengpunika,denePadukasampun maringiputrakakungkagemlenggahwontening dhamparipun,kadosingkangkalampahaningdinten punika.
7Lansaiki,dhuhYehuwah,GustiAllahkawula,Paduka sampunngangkatabdiPadukadadosratunggenteniSang PrabuDawud,ramakawula,nangingkawulapunikaalit, kawulabotenmangertoskadospundicaranipunmedallan lumebet.
8DeneabdiPadukapunikawonteningsatengahipunumat PadukaingkangsampunPadukapilih,punikabangsa ingkangageng,ingkangkathahipunbotensageddipun wicalakensahabotenkaétang.
9Pramilamugikarsaaparingpanggalihdhatengabdi PadukasupadosngadiliumatPaduka,supadoskawula sagedmbedakakenpundiingkangsaekaliyaningkang awon
10PangandikaneSangYehuwahndadekakekeparenge SangPrabuSulemannyuwunprakaraiku
11GustiAllahbanjurngandikamarangwongmau, "Amargakowéwistakonbabiki,lanoranjalukkanggo awakumurdawa;lanoranjalukbandhakanggoawak
dhewe,lanoranjaluknyawanemungsuhmu;nangingwis takondhewepangertenkanggombedakakepangadilan; 12Lah,Ingsunwusnindakakeapakangdadi pangandikanira;satemahoraanawongsiji-sijiakangkaya sirasadurungesira,sartasawusesiraoraanakang jumenengkayasira
13Ingsunugamaringiapakangorasirajaluk,yaiku kasugihanlankamulyan,satemahoraanaingantaranepara ratukangkayasirasalawaseuripira
14LanmanawakowepadhalumakuingdalaningSunlan netepipranatan-pranataningSunlanpepakoningSun, kayadeneSangPrabuDawud,leluhurmu,Ingsunbakal nglestarekakeumurmu.
15Salomobanjurtangilan,lah,ikungimpiBarengrawuh ingYérusalèm,banjurjumenenganaingngarepépethi prajanjianéPangéran,nyaosakékurbanobaranlan nyaosakékurbanslametan,sartanganakakébujanakanggo paraabdinékabèh
16Banjuranawongwadonloro,singtuna-susila,sowan ingngarsanéSangPrabu
17Wongwédoksijiterusngomong:“DuhGusti,akukaro wongwédokikimanggonnangomahsiji.lanaku nglairakeanakkarodhewekeingomah
18Ingtelungdinasawiséakunglairake,wongwadoniki uganglairaké.Oraanawongliyoingomah,kajabaaku loroingomah
19Lananakéwongwadonikimatiingwayahbengi; amargadhewekenutupi.
20Ingwayahtengahwengidheweketangilannjupuk anakkusakaingsandhingku,nalikabaturmuturu,banjur dilebokakeingpangkone,lananakesingwismati dilebokakeingpangkoneaku
21Barengakutangiesukarepnyusonianakku,lahwis mati,nangingbarengakungelingiingwayahesuk,lah duduanakkukangdaklahirake
22Wongwédokliyanéngomong:“Ora!nangingkangurip ikuanakku,lankangmatiikuanakmu.Wangsulane:Ora; nangingkangmatiikuanakmu,lankanguripikuanakku MangkonopangandikanemarangSangPrabu
23SangPrabubanjurngandika:“Singsijikandha,‘Iki anakkusingurip,lananakmusingmatinanginganakmu singmati,lananakkusingurip
24SangPrabubanjurngandika,"Akugawanenpedhang." LanpadhanggawapedhangmenyangngarsaneSangPrabu 25SangPrabubanjurngandika:“Bayikangisihuripiku bagénadadiloro,kangsijiwenehnaseparo,sijinéwenehna separo
26Wongwadonkangisihuripikubanjurmunjukmarang SangPrabu,amargaatinekangenbangetmarangkang putra,nulimatur:“Dhuhgusti,bayiingkanggesangpunika mugikaparingana,lanajadipateniNangingsingliyané kandha,”Siraajadadiduwèkku,dududuwèkmu,nanging dibagi-bagi
27SangPrabubanjurparingwangsulan,pangandikane: “Bayikangisihuripikuwenehna,ajadipateni,ikuibune” 28WongIsraèlkabèhpadhakrungubabputusanéSang Prabu;lanpadhawedimarangSangPrabu,amargapadha sumurup,yenkawicaksanansakaGustiAllahanaing Panjenengane,kanggonindakakepangadilan
1MulanéSangPrabuSulemanjumenengratuingIsraèl kabèh.
2Ikiparapanggedhene;ImamAzaryabinZadhok, 3ElihoreflanAhia,paraputraneRamaSisa,dadijurutulis; YosafatbinAhilud,jurutulis
4BenayabinYoyadhadadikomandhanwadya-bala,lan ZadoklanAbyatardadiimam
5LanAzaryabinNatandadikepalaperwira,lanZabudbin NatandadiperwirautamalankancaneSangPrabu 6Ahisardadikepalakulawarga,lanAdonirambinAbda dadikepalapajeg.
7SangPrabuSulemankagunganpunggawarolaskang nguwasaniwongIsraelkabeh,kangnyawisakepangan kanggoSangPrabulankulawargane,sabensasisabentaun nyawisakepangan
8Ikijenenge:putraneHuringpagununganEfraim; 9PutraneDekar,ingMakas,laningSaalbim,lanBetSemeslanElon-Bethhanan;
10PutraneHesedingArubot;ikukagunganeSokholan satanahHeferkabeh.
11PutraneAbinadab,ingsatanahDor;kangduwégarwa Tafat,anakéSuléman
12BaanabinAhilud;ikukagunganeTaanaklanMegido lankabehBet-Sean,kanganaingsandhingeZartanaing sangisoreYizreel,wiwitingBet-SeantekanAbel-Mehola, tekaningsabrangeYokneam.
13PutraneGeberingRamot-Gilead;ikukagunganekuthakuthaneYairbinManasye,kanganaingGilead;iyauga wilayahArgob,ingBasan,kutha-kuthagedhesawidaksing temboklanbartembaga
14AhinadabbinIdopeputraMahanaim; 15AhimaasanaingNaftali;ugarabikaroBasmat,anaké Suléman
16BaanabinHusaianaingAsyerlaningAlot
17YosafatbinParua,ingIsakhar; 18SimeibinEla,ingBenyamin;
19GeberbinUri,manggoningtanahGilead,ingnegarane Sihon,ratunewongAmori,lanOg,ratuingBasan;lan mungsiji-sijineperwirasinganaingtanahkono 20YehudalanIsraelakehbangetkayawedhiingpinggir sagara,padhamanganlanngombelanpadhasurak-surak.
21SangPrabuSulemanbanjurngratonisakehingkarajan, wiwitsakaingKaliBengawanngantitekaningtanah FilistilaningtapelwatesetanahMesir.
22LanpanganeSangPrabuSulemankanggosedinayaiku glepungalustelungpuluhkorlanglepungsawidakkor.
23Sapilemusepuluh,sapirongpuluhsakapangonan,lan wedhussatus,kajabamenjangan,menjangan,menjangan lanmanuklemu
24Amargapanjenenganenguwasanisakehedhaerahing sakiwatengeneBengawanBengawan,wiwitsakaTifsa ngantitekanAza,ngwasanisakeheratuingsabrange bengawanBengawan,laningsakiwa-tengene panjenenganetentremrahayu
25YehudalanIsraelpadhamanggonkanthitentrem,saben wonganaingsangisorewitanggurlaningsangisorewit anjir,wiwitingDhanngantitekaningBersyebaing salawasesugengeSangPrabuSuleman.
26SangPrabuSulemankagungankandhangjaranpatang puluhewukanggokretanelanprajuritjarananrolasewu
27Parapanggedhemaupadhanyawisakepangankanggo SangPrabuSulemanlankanggosakehewongkangpadha sowaningmejaneSangPrabuSuleman,sabensasi,padha orakekuranganapa-apa.
28Gandumlanjaramikanggojaranlankewanjaranpadha digawamenyangpanggonaneparaperwira,sabenwong mituruttugase
29GustiAllahparingkawicaksananlankawicaksanan marangSangPrabuSuleman,lanpangertensingakeh banget,lanatinegedhe,kayawedhiingpinggirsagara 30KawicaksananeSangPrabuSulemanngungkuli kawicaksanankabehwongingtanahwetanlan kawicaksananewongMesir.
31AmargaPanjenenganéikuluwihwicaksanatinimbang wongkabèh;ngungkuliEtan,wongEzrahi,Heman,Kalkol lanDarda,paraputraneMahol;
32Dhèwèkéngucapakéunen-unentelungewu,lanlaguné sewulima
33Panjenenganébanjurngandikababwit-witan,wiwit sakawiteresingLibanonngantitekanhisopkangthukul sakaingtembok,ugababkewan,manuk,kewangumremet laniwak.
34Lansakakabehbangsapadhatekakanggongrungokake kawicaksananSangPrabuSuleman,sakakabehrajaing bumi,kangpadhakrungubabkawicaksanan.
BAB5
1SangPrabuHiram,ratuingTirus,ngutusparaabdine sowaningngarsaneSangPrabuSuleman;amargadheweke krunguyendhewekewisnjebadipanjenenganedadiratu nggentosibapakne,amargaHiramtansahtresnamarang Dawud
2SangPrabuSulemanbanjurutusanmarangSangPrabu Hiram,matur:
3KowéngertiyènDawud,bapakku,orabisayasa padalemankagemasmanéPangéran,Allahé,mergaperang ingsakiwa-tengené,ngantipadhadilebokakédéningAllah ingtlapakané
4Nangingsaiki,Pangéran,Allahku,wisparing katentremanmarangakuingsakubengé,temahoraana mungsuhutawapiala
5Lah,akuarepyasapadalemankagemasmaneSang Yehuwah,GustiAllahku,kayakangwus kapangandikakakedeningSangYehuwahmarangSang PrabuDawud,ramaku,mangkene:Anakmukangbakal Sunlestarekakeingdhamparmu,ikukangbakalmbangun padalemankagemasmaningSun.
6Mulanesaikisiradhawuhanasupayaakupadhanegorwit eresingLibanon;lanparaabdiningSunbakalnunggilkaro paraabdinira,lanmarangsirabakalSunparingiopah marangparaabdinira,miturutapakangsiraature,awitsira sumurup,manawaingantarakitaoraanakangpinter nebangkayukayawongSidon
7BarengHirammirengpangandikaneSangPrabu Suleman,banjurbungahbangetsartangandika:“Pinujia SangYehuwahingdinaiki,kangwismaringimarangSang PrabuDawudputrakangwicaksanakanggongreksa bangsagedheiki
8HirambanjurutusansowaningngarsanéSuléman,matur: “Kulasampunnggatosakenpunapaingkangpanjenengan kirimakendhatengkula,milakulabadhénindakaken
1Raja-raja
samukawisingkangpanjenengankarsakaken,babkayu ereslankayufir.
9ParaabdiningSunbakalpadhamudhunsakaingLibanon menyangingsegara,laningsegarabakalSunterpake nganggokapal-kapalmenyangpanggonansingbakalsira tuduhakemarangIngsun,lanbakalpadhadibuwangana ingkono,lansirabakaltampa,lansirabakalkaleksanan ingkarsaningSun,kanthimenehipangankanggobrayat kawula
10SangPrabuHirambanjurmaringiwitereslanwit cemaramarangSangPrabuSulemankayakangdikarepake
11SangPrabuSulemanmaringiHiramgandumrongpuluh ewukorkanggopanganmarangbrayatelanlengamurni rongpuluhkor;
12SangYehuwahparingkawicaksananmarangSang PrabuSuleman,kayakangwusdijanjèkakémarang panjenengané,temahHiramlanSulémanrukun;lanloroloronenggaweligabebarengan
13SangPrabuSulémanbanjurndhawuhaképunggawa sakawongIsraèlkabèh;lanretribusiwongtelungpuluh ewu
14Wong-wongmaupadhadikongkonmenyangLibanon, sabensasisepuluhewu,sabensasi,padhamanggoning Libanonlanrongsasianaingomahe,deneAdoniramdadi kuwasa.
15SangPrabuSulemankagunganpitungdasaewukang padhangusungmomotanlanwolungpuluhewutukang tebangingpagunungan;
16KejabaparapanggedheningparapunggawaneSang PrabuSuleman,kangngawasipagaweaniku,anatelung ewutelungatus,kangpadhangawasiwong-wongkang padhanindakakepagaweaniku
17SangPrabubanjurdhawuhsupayapadhanggawawatu gedhe,watukanglarangregane,lanwatutatahankanggo masangpondhasipadaleman
18Wong-wongsingpadhambangunomahéSulémanlan Hiramlanparatukangnggawéwatupadhanyawisakékayu lanwatukanggombangunpadalemanmau
BAB6
1Ingtaunkangkapingpatangatuswolungpuluhsawuse wongIsraelpadhametusakaingtanahMesir,ingtaun kangkapingpatpaprentahaneSangPrabuSulemaning Israel,ingsasiZif,yaikusasikapindho,panjenengane miwitiyasapadalemaningSangYehuwah.
2PadalemaneSangPrabuSulemankagemPangeran Yehuwah,dawanesawidakasta,ambanerongpuluhasta landhuwuretelungpuluhasta
3LaningsangarepepadalemaningPadalemanSuciiku dawanerongpuluhasta,miturutambanepadaleman;lan ambanesepuluhastaingngarepepadaleman.
4Lankanggopadalemanmauiyadigawecendhelacendhelanesakalampu-lampusingciyut
5IngtembokingPadalemanSuciiyayasakamar-kamaring sakubenge,ingtembok-tembokingsakubengePadaleman Suci,laningsakubengePadalemanSuci.
6Kamaringsisihngisorambanelimangasta,lantengah nemastaambane,lansingkateluambanepitungasta, amargaingnjabatembokepadalemanmaudigawe gantungansingsempitingsakubenge,supayabalok-balok oradipasangingtembok
7Nalikalagidibangun,omahikudigawesakawatusing wisdisiapakesadurungedigawamrana,ngantioraanapalu utawakapakutawapirantiwesisingkeprunguingomah nalikadibangun.
8Lawangkamartengahanaingsisihtengenomah,banjur munggahmenyangkamartengahkanthiundhak-undhakan gulung-gulung,lansakaingtengahmenyangkamarkatelu 9Mulanébanjuryasaomahlanrampung;lanpadaleman mauditutupikayueres
10Sawusemangkonobanjuryasakamar-kamaring sadhuwurepadalemanmau,dhuwurelimangasta; 11SawusemangkonopangandikaneSangYehuwah marangSangPrabuSulemanmangkene:
12Ingbabpadalemansingbakalkokdedegakéiki,manawa kowémanutpranatan-pranataningSunlannindakaké pranatan-pranataningSunsartanetepisakehing pepakoningSun;IngsunbakalnetepipangandikaningSun marangsira,kangwusSunparingakemarangSangPrabu Dawud,leluhurira.
13IngsunbakaldedalemanaingsatengahewongIsraellan orabakalnilarumatingSunIsrael
14MulanéSulémanyasapadalemanmaulanrampung.
15Tembokepadalemanmaubanjurdigawekayueres,ing lantailantemboketemboke,ingnjeronedilapisikayu,lan lantaiedilapisikayucemara.
16Ingsakiwa-tengenépadalemanmaurongpuluhasta,ing lantailantembokénganggoblabagkayueres;
17Lanomah,yaikuPadalemanSuciingngarepe,dawane patangpuluhasta
18Ingnjeropadalemanmauanakayueressingukir-ukir kembangukirlankembangeres;oraanawatusingkaton.
19DhèwèkényawisaképiwulangéingPedalemanéAllah ingnjero,kanggomasangpethiprejanjianéYéhuwah
20Ingsisihngarepkamarsucidawanerongpuluhasta, ambanerongpuluhastalandhuwurerongpuluhasta, banjurdilapisiemasmurni;lanmesbèhékayueresditutupi 21SajeroningpadalemanmauSangPrabuSulémankalapis emasmurni,banjurgawérentenganemasanaing sangarepéPedalemanéAllahbanjurdilapisimas
22Sakehingpadalemanmaudilapisimasngantirampung rampunge,lanmisbyahkanganaingsakiwatengene PedalemanéAllahdilapisimas
23Laningjeroruangankasebutdigawekerublorosaka witjaitun,dhuwuresabensepuluhasta
24Swiwinekerubsijilimangasta,lanswiwinekerubsiji limangasta,sakaingpucukingswiwisijingantitekaning pucukliyanesepuluhasta
25Kerubliyanesepuluhasta;
26Dhuwurékerubsijisepuluhasta,lankerubsijinéuga dhuwuré
27Kerub-kerubmaubanjurdilebokakeanaingnjero padaleman,lanswiwinekerub-kerubmaupadhangebarake swiwine,ngantiswiwinekerubsijinggepoktemboksiji, lanswiwinekerubsijinenyabrangtembokliyanelan swiwinepadhanggepokanaingsatengahepadaleman 28Kerub-kerubmaudilapisimas
29Ingsakubengépadalemanmaudiukirnganggoreca-reca kerub,witkurmalankembangmbuka,ingnjerolannjaba 30Lantaipadalemanmaudilapisiemas,ingnjerolannjaba 31LankanggolumebuingPedalemanéAllahiyagawé lawangéwitzaitun;
32Lawangloromauugakayujaitun;ukir-ukirankerublan witkurmalankembangsingmbukak,dilapisimas,lan dilapisiemasingkerublanwitkurma
33MangkonougakanggolawangingPadalemanSucikang digawesakawitjaitun,saprapattemboke.
34Lawangloroikukayucemara,lorolawangsijilempitan, lanlorolawangsijilempitan
35Ingkonobanjurdiukirkerub,witkurmalankembang singmbuka,banjurdilapisiemaskangdipasangingukiran mau
36Banjuryasaplatarannjeronganggowatutatahantelung jajarlanbalokeressajajar
37IngtaunkangkapingpapatpondhasiPedalemanéAllah dilebokake,ingsasiZif
38Ingtaunkangkapingsewelas,ingsasiBul,yaikusasi kawolu,padalemanikurampungsakehingperanganelan manutrupaneMangkonougapitungtaunanggone mbangun
BAB7
1NangingSangPrabuSulemanyasapadalemanedhewe telulastaun,lankabehomaherampungrampung
2DhewekeugayasaomahingalasLibanon;dawanesatus asta,ambaneseketastalandhuwuretelungpuluhasta,ing cagakkayuerespatangjajar,karobalokkayueresing cagak
3Ingsadhuwurekayueresdilapisikayueres,sing dipasangingcagakpatangpuluhlima,limalaslarik
4Lananacendhelaingtelunglarik,lancahyapadhakaro cahyaingtelungbaris.
5Lawang-lawanglancagak-cagakikupesagi,karo cendhela-cendhelane,denepadhangpadhajajartelu
6Dhèwèkéyasaserambisakacagak;dawaneseketastalan ambanetelungpuluhasta,laningngarepeserambi,lan tuguliyanelanbalokkandelanaingngarepe
7Sawusemangkonobanjuryasagapurakanggodhampar, kangkanggongadili,yaikugapurapangadilan,kang ditutupikayueressakaingsisihsijingantitekaningsisih liyane.
8Deneomahekangdienggoniikuanaplataranliyaneing sandhingeserambi,kangpadhakaropagaweaneSang PrabuSulemanugayasapadalemankanggoputrineSang PrabuPringon,kangwuskapundhutdadigarwane,kaya emperiki
9Ikukabehsakawatusinglarangregane,miturutukurane watutatahan,ingnjerolannjabadigergajinganggogergaji, wiwitsakapondhasingantitekantutup,lannjabamenyang platarangedhe
10Pondasiéikusakawatusinglarang-larang,yaikuwatu singgedhé,dawanésepuluhasta,lanwatuwolungasta
11Ingndhuwuranawatusinglarangregane,ukuranewatu tatahanlankayueres
12Ingsakubengéplatarangedhéanawatutatahantelung jajarlanbalokkayueressajajar,kanggoplatarannjero PedalemanéAllahlankanggoserambiPadalemanSuci 13SangPrabuSulemanbanjurutusannimbaliHiramsaka Tirus
14DhèwèkéikuanakérandhasakatalerNaftali,lan ramanéwongTirus,tukangtembaga;Panjenenganébanjur sowanmarangingngarsanéSangPrabuSulémanlan nindakakésakehingpakaryané
15Tiang-tiangtembagaloropadhadidamel,dhuwuresijisijinewolulasasta,lansiji-sijinediubengitalirolasasta.
16Dhèwèkéyasakuburtembagacor-coranlorokanggo dipasangingpucuk-pucukcagak,dhuwurékubursiji limangasta,landhuwurékubursijilimangasta.
17Jala-jalalanjaring-jaringrante,kanganaingpucuking cagak;pitukanggokapitalsiji,lanpitukanggokapital liyane.
18Dhèwèkéyasacagak-cagakloroingjaringkangsiji mubeng-mubeng,kanggonutupiubin-ubinkanganaing sisihndhuwurnganggowitdlima,laniyaiyaiyakanggo jaringkangsiji
19Kaping-kapingkanganaingpucukingsaka-sakaiku padhadigawekembangbakungingserambi,patangasta 20Ingsadhuwurecagakloromauanapomegranate,ing ngarepewetengingsandhingjalinan;
21Cagak-cagakmaubanjurdidegakéanaingserambi PadalemanSuci,lantugukangsisihtengendidegaké jenengéYakhin,lantugukanganaingsisihkiwabanjur didegakéBoas
22Ingpucukingcagakanakembangbakung;
23Sawiséikubanjurgawésegaracor-coran,ambane sepuluhastasakapinggirsijitekaningpinggirliyané, mubenglandhuwurélimangasta,lanngubengigaris telungpuluhasta.
24Ingsangisorepinggireingsakubengeanakerucutkang ngubengi,sapuluhasta,ngubengisegara;
25Lembumauanaingsandhuwurésapirolas,telumadhep lor,telumadhepkulon,telumadhepmangidul,telu madhepwétan,lansegaraanaingsadhuwure,lansisih mburikabehanaingnjero.
26Jembaréambanetangan,lanpinggirédigawékaya pinggirmangkok,kembangbakung,isinérongewubath
27Dhèwèkéyasaompakétembagasepuluh;patangasta dawanedhasarsiji,lanambanepatangasta,landhuwure telungasta
28Dhèwèkégawéanéompak-ompakmaukayamangkene: pinggiréanaingantaranépinggir-pinggir
29Ingtapel-wateskanganaingantaranetapel-watesiku anasinga,sapilankerub,laningsadhuwurepinggireana ombone,laningsangisoresingalansapianatambahan kangdigawesakakaryatipis
30Sabenkretamauanarodhatembagapapatlanpiringpiringtembaga,laningpojokanepapatanaundhakundhakan;
31Cangkenéingsajeroningkutalaningndhuwuriku saasta,nangingcangkeméébundermanutpanggawéan omboné,sijisetengahasta;
32Ingsangisorepinggireanarodhapapat;denerodharodhanepadhadigandhengakekarodhasare,denedhuwure rodhaikusaastasetengahasta
33Panggawenerodhanekayarodhakreta,astane,bokonge, bolong-bolongelanbokongekabehdilebur
34Ingpojok-pojokeompaksijianaumpakpapat,dene pojok-pojokeombonepadhaanaingpojok-pojoke
35Ingsadhuwureompakanabundersingdhuwuré setengahasta;
36Anaingpiring-piringpinggirelaningpinggir-pinggir tembokepadhaukirkerub,singalanwitkurma,miturut ukurane,lantambahaningsakubenge.
37Mangkonougakangdigaweompaksepuluh:kabeh padhacoran,sijiukuranlansijiukuran
38Sawusemangkonobanjurgawejembangantembaga sepuluh,sijijembanganisinepatangpuluhbath,lansaben jembanganpatangasta,lansiji-sijineompaksepuluh jembangansiji.
39Ompaklimaanaingsakiwatengenepadalemanmaulan limaanaingsisihkiwanepadalemanmau,lansegara dipasangingsisihtengenepadalemanmau,ingsisihwetan ingsisihkidul.
40Hirambanjuryasajembangan,soroklanbokor-bokor SangPrabuHirambanjurrampunganggonenindakake sakehingpagaweankangkadhawuhakemarangSangPrabu SulemankanggopadalemaningSangYehuwah
41Cagaklorolanbokorlorokanganaingpucukingcagak loro;lanjala-jalalorokanggonutupibokorlorokangana ingpucukingcagak;
42Delimapatangatuskanggojalinanloro,delimarong jajarkanggojalinansiji,kanggonutupibokorlorosingana ingsadhuwurecagak;
43Ompak-ompaksepuluhlanjembangansepuluhing ompak-ompak;
44Lansegarasijilansapirolasingngisorsegara;
45Kwali,sodoklanbokor-bokor,lansakeheprabotkang digaweHiramkanggoSangPrabuSulemankanggo padalemaneSangYehuwah,kabehmausakatembagakilap 46IngLebakYordan,SangPrabunyuntakbarang-barang mauanainglemahlempungingantaranéSukotlanZartan 47SakehepirantineSangPrabuSulemanoraditimbang, amargaakehbanget,lanbobottembaganeoraana.
48SangPrabuSulemanbanjuryasasakehingprabotkang anaingpadalemaneSangYehuwah,yaikumisbyahemas lanmejaemas,kangisinerotisajian;
49Padamaranmasmurnilimaanaingsisihtengenlanlima ingsisihkiwa,anaingngarepePedalemanSuci,karo kembang-kembang,padamaranlanjepitemas;
50Bokor-bokor,lampit-lampit,bokor-bokor,sendoklan padupanemasmurni;lanengsel-engselemas,kanggo lawang-lawangpadalemaningnjero,papankangMahasuci, lankanggolawang-lawangpadaleman,iyaikuPadaleman Suci
51Mangkonorampungsakehingpagaweankang ditindakakedeningSangPrabuSulemankanggo padalemaneSangYehuwahSawusemangkonoSang PrabuSulemanbanjurngleboknabarang-barangkangwus kasucekakedeningSangPrabuDawud,kangrama;selaka, emaslanpiranti-pirantiikudilebokakeinggedhonggedhongingpadalemaneSangYehuwah.
BAB8
1SangPrabuSulemanbanjurnglempakakeparatuwatuwaneIsraellansakehepanggedheningtaler,para panggedheningkulawangsanewongIsrael,sowaning ngarsaneSangPrabuSulemananaingYerusalem,supaya padhangunggahakepethiprasetyaneSangYehuwahsaka ingkuthaneSangPrabuDawud,yaikuSion
2WongIsraelkabehpadhanglumpukanaingngarsane SangPrabuSulemannalikariyayaingsasiEtanim,yaiku sasikapitu
3ParatetuwanéIsraèlkabèhpadhatekalanparaimam padhangangkatpethimau.
4PethiningPangéranlanTarubPasewakansartasakehing prabotsucikanganaingKémahSucipadhadiunggahaké déningparaimamlanparawongLèwi
5SangPrabuSulemanlansakehepasamuwaneIsraelkang padhanglumpukanaingngarepepethi,padhanyaosake kurbanwedhusgembellansapi,kangcacaheorakena kaetungutawacacahe
6ParaimambanjurnglebokaképethiprajanjianéPangéran menyangpanggonané,ingkamarsingpalingsuci,ing sangisoréswiwinékerub
7Amargakerub-kerubmaupadhangebarakeswiwineloro anaingsadhuwurepanggonanepethi,lankerub-kerubiku nutupipethilanpikulane.
8Pitu-pikatmaupadhadiundhuh,ngantipojok-pojoking pikulanmaukatonanaingpasuceningsangarepe PedalemanéAllah,nangingorakatonanaingnjaba,nganti saikiisihanaingkono
9Ingpethimauoraanabarangapa-apakajabapapanwatu lorokangdilebokakedeningNabiMusaanaingHoreb, nalikaPangeranYehuwahdamelprajanjiankarowong Israel,nalikapadhametusakaingtanahMesir
10Barengparaimampadhametusakaingpasucen,mega ikungebakipadalemaneSangYehuwah
11Mulanéparaimamorabisangadegngladènimerga megané,mergapadalemanéPangéranngebakikamulyané Pangéran
12Salomobanjurngandika:“PangeranYehuwahngandika bakaldedalemanaingpepeteng.
13SatemenéIngsunwusyasaomahkanggosiranggoni, papanpanggonaniraingsalawas-lawase
14SangPrabubanjurnolèhlanmberkahisakèhé pasamuwanIsraèl
15Panjenenganébanjurngandika,"PinujiaPangéran, AllahéIsraèl,singwisngandikamarangDawud,bapakku, lankanthiastanekaleksanan,pangandikané:
16WiwitnalikaIngsunngentasakeumatingSunIsrael metusakaingtanahMesir,Ingsunoramilihkuthasaka sakehetalerIsraelkanggombangunpadaleman,supaya asmaningSunanaingkono;nangingIngsunmilihDawud dadingerehumatingSunIsrael.
17SangPrabuDawud,bapakku,anainggalih,arepyasa padalemankagemasmaneSangYehuwah,GustiAllahe Israel.
18PangeranYehuwahbanjurngandikamarangSangPrabu Dawud,ramaningsun:“Sanadyanpanjenengankarsaa mbangunpadalemankagemasmaningSun,panjenengan dalemnindakakeningkangsae
19Nangingkowéajapadhambangunomah;nanging anakmukangbakalmetusakawetengmu,ikukangbakal mbangunpadalemankanggoasmaningSun
20LanSangYehuwahwusnetepipangandikane,lanaku jumenengnggentosiSangPrabuDawud,leluhurku,lan lenggahingdhampareIsrael,kayakangwus diprasetyakakedeningSangYehuwah,sartaakuwisyasa padalemankagemasmaneSangYehuwah,GustiAllahe Israel
21IngkonoIngsunwusnyawisakepapankanggopethi, ingkonoanaprasetyaneSangYehuwah,kangdianakake karoparaleluhurkita,nalikapadhadiiridmetusakaing tanahMesir.
22SangPrabuSulemanbanjurjumenenganaingngarepe misbyahPangeranYehuwahanaingngarepe
1Raja-raja
sapasamuwaneIsraelkabeh,lanngacungaketanganeing langit.
23Pangandikane:“DhuhYehuwah,GustiAllahipunIsrael, botenwontenAllahingkangkadosPaduka,ingswargaing nginggiltuwiningbumiingngandhap,ingkangnetepi prajanjiansahasih-kadarmandhumatengparaabdiPaduka ingkanglumampahwonteningngarsaPadukakanthi gumolongingmanah.
24IngkangsampunnetepijanjiPadukadhatengabdi PadukaDawud,ramakawula,sahaingkangsampun PadukadhawuhakenlumantarcangkemPaduka,saha PadukandhawahakenkanthiastaPaduka,kadosingkang samangkepunika.
25Mulanesaiki,dhuhYehuwah,GustiAllahipunIsrael, mugikarsaanetepijanjiPadukadhatengabdiPadukaSang PrabuDawud,ramakawula,mangkene:IngngarsaningSun, Ingsunorabakalkelanganwongkanglenggahing dhampareIsrael;supayaanak-anakmupadhangati-ati maranglakune,supayapadhalumakuanaingngarepku kayadeneanggonmulumakuanaingngarepku
26Sapunika,dhuhAllahipunIsraèl,mugikarsaa kayektènanapangandikaPadukaingkangsampun kadhawuhakendhatengabdiPadukaDawud,ramakawula 27NangingapabenerGustiAllahdedalemanaingbumi? lahswargalanswargainglangitorabisangemotsampeyan; apamanehomahsingwisdakbanguniki?
28NangingPadukamugikarsaamirsanipandonganipun abdiPadukasahapanyuwunipun,dhuhYehuwah,Gusti Allahkawula,Padukamugikarsaamiyarsakakensesambat sahapandongaingkangkawulaaturakenwonteningngarsa Padukaingdintenpunika.
29SupayapaningalPadukamugikarsaamirsaniingdalem punikarina-wengi,dhatengpapaningkangPaduka ngandikakaken:Asmakawulawonteningngriku,supados PadukamiyarsakakenpandonganipunabdiPadukadhateng papanpunika
30Padukamugikarsaamiyarsakakenpanyuwunipunabdi PadukasahaumatPadukaIsrael,manawisamindedonga wonteningngriki,sahaPadukamugikarsaamiyarsakaken wonteningswargapadalemanPaduka.
31Manawaanawongkangnerakpepadhane,lanbanjur dileksanakakesupaos,lanbanjursumpahanaingngarepe misbyahmuingpadalemaniki,
32Padukamugikarsaamiyarsakakenwonteningswarga, sahatumindakasahangadiliparaabdiPaduka,saha ngukumtiyangingkangduraka,supadostumindakipun dhatengingsirahipunlanmbenerakewongmursid, kanggomenehiwongmiturutkabeneran.
33ManawaumatéIsraèldigebugidéningmungsuh,merga wisgawédosamarangkowé,banjurmratobatmarang kowélanngakonijenengmulanndedongalannyenyuwun marangkowéanaingpadalemaniki.
34Padukamugikarsaamiyarsakakenwonteningswarga, sahaPadukamugikarsaangapuntendosanipunumat PadukaIsrael,sahawangsuldhatengingnagariingkang Padukaparingakendhatengparaleluhuripun
35Nalikalangitditutuplanoraanaudan,amargapadha nglakonidosamarangPaduka;manawisamindedonga dhatengpanggenanpunika,sahangakeniasmaPaduka, sahamratobatsakingdosanipun,nalikaPadukanandhang sangsara
36Padukamugikarsaamiyarsakakenwonteningswarga, sahaPadukamugikarsaangapuntenkalepatanipunpara abdiPaduka,sahaumatPadukaIsrael,supadosPaduka paringipitedahdhatengtiyang-tiyangwaubabmargi ingkangprayogi,sahaPadukaparingiudandhatengnagari Paduka,ingkangsampunPadukaparingakendhatengumat Padukaminangkapusaka
37Manawaingnagarakonoanapailan,pageblug, bledosan,jamur,walang,utawauler;manawamungsuhe padhangepungingtanahekuthane;wewelakapawae, penyakitapawaesingana;
38Pandongalanpanyuwunapawaesingdiucapakedening sapawae,utawadeningkabehumatmuIsrael,singsaben wongngertiwewelakingatinédhewe,lanngacungake tanganemenyangpadalemaniki
39Padukamugikarsaamiyarsakakenwonteningpapan padununganPadukawonteningswarga,sahaPadukamugi karsaaparingpangapunten,tuwintumindaka,saha paringanadhatengsabentiyangmanutlampahipun, ingkangPadukapirsamanahipun(amargamungKowé, singngertiatinésakèhéanakingmanungsa;)
40SupayapadhangabektimarangPadukasajegipun gesangwonteningtanahingkangPadukaparingaken dhatengparaleluhurkawula
41Lanbabwongmanca,kangdudupanunggalanmuumat Israèl,nangingtekasakaingtanahadohmargasakaasma Paduka;
42(AmargabakalpadhakrungubabasmaPadukaingkang agung,astaPadukaingkangrosa,sahalengenPaduka ingkangkaacungaken;
43Padukamugikarsaamiyarsakakenwonteningswarga papanpadununganPaduka,sahanindakakensamukawis ingkangdipunsesakakendeningtiyangmancadhateng Paduka,supadossakehingbangsaingsalumahingbumi wanuhdhatengasmaPaduka,supadossamingabekti dhatengPaduka,kadosdeneumatPadukaIsraellansupaya padhangertiyenomahsingwisdakbangunikidiarani asmane
44Manawabangsamupadhametuperangnglawan mungsuhe,menyangngendiwaekangkokkongkoni,lan padhandedongamarangPangeranYehuwahanaing ngarepekuthakangwuskokpilihlanmarangpadaleman kangwusSunedegakekanggoasmane;
45Padukamugikarsaamiyarsakakenpandonganipunlan panyuwunipunwonteningswarga,sahaPadukamugi karsaangluwariprakawisipun.
46Manawawong-wongmaupadhagawédosamarang kowé,(amargaoraanawongsiji-sijiakangoranglakoni dosa),mangkakowénesumarangwong-wongmau,banjur masrahakémarangmungsuh,temahpadhadiboyong menyangtanahémungsuh,adohutawacedhak;
47Nangingmanawawong-wongmaupadhanganggep awakedheweanaingtanahkangdiboyong,banjur mratobatlannyuwunpanyuwunmarangsiraanaingtanahe wong-wongkangpadhanandhangtawananmau, mangkene:Kawulasampunsaminglampahidosalan tumindakala,kawulasampunnglampahipiawon;
48Mulanépadhabaliamarangkowéklawangumolonging atimulangumolongingnyawané,anaingtanahémungsuhé, kangndadèkakétawanan,sartandedongaamarangkowé menyangingtanahé,singwiskokparingakémarangpara
leluhuré,kuthasingwisDakpilihlanpadalemansing DakdèkèkakékanggoasmaPaduka.
49Padukamugikarsaamiyarsakakenpandonganipunsaha panyuwunipunwonteningswargapapanpadunungan Paduka,sahaPadukamugikarsaangluwariprakawisipun.
50Padukamugikarsaaparingpangapuntendhatengumat PadukaingkangsampunnglampahidosadhatengPaduka, sahasakehingkalepataningkangsampunkalampahan dhatengPaduka,mugikarsaawelasasihdhatengtiyangtiyangingkangsaminandhangtawanan
51Awitdenewong-wongikupadhadadiumatPadukalan kagunganPaduka,ingkangPadukairidmedalsakingtanah Mesir,sakingingsatengahingpawonwesi.
52supadospanyuwunPadukamugikarsaamirsani panyuwunipunabdiPaduka,sahapanyuwunipunumat PadukaIsrael,supadosPadukamidhangetakendhateng panyuwunipundhatengPaduka
53AwitdenePadukasampunmisahakentiyang-tiyang punikasakingsakèhingbangsaingsalumahingbumi, supadosdadospusakaPaduka,kadosingkangsampun PadukadhawuhakenlumantarMusa,abdiPaduka,nalika PadukangiridparaleluhurkawulasakingtanahMesir, dhuhPangéranAllah
54BarengSangPrabuSulemanrampunganggone ndedongalanpanyuwunmarangSangYehuwah,banjur jumenengsakaingngarepemisbyahSangYehuwah,saka ingjengkenglantanganengacunginglangit
55Panjenenganébanjurjumenengsartamberkahi sapasamuwanéIsraèlkabèhkanthiswarasora, pangandikané:
56PinujiaSangYehuwah,kangwusparingkatentreman marangumateIsrael,kayakangwuskaprasetyakake;
57PangeranYehuwah,GustiAllahkita,nunggilkarokita, kayadeneanggonenunggilkaroparaleluhurkita;
58SupayabisanyemangatiatikitamarangPanjenengane, supayalumakuingsakehingdalane,lannetepidhawuhdhawuhe,pranatan-pranatanlanpranatan-pranatankang wuskadhawuhakemarangparaleluhurkita
59Lantembung-tembungkusingdaksuwunanaing ngarsanéPangéran,muga-mugapadhanyedhakmarang PangéranAllahkitarina-wengi,supayaPanjenengané tansahmbélaniprakaranéabdinélanumatéIsraèl,kaya singdibutuhké.
60Supayasakehingbangsaingbumipadhasumurup,yen PangeranYehuwahikuGustiAllah,lanoraanaliyane
61MulanéatimupadhasatemenékaroPangéran,Allahkita, supayauripmumanutkatetepanélannetepidhawuhdhawuhékayaingdinaiki.
62SangPrabulanwongIsraelkabehpadhanyaosake kurbansembelehananaingngarsaneSangYehuwah
63SangPrabuSulemanbanjurnyaosakekurbanslametan, kangdisaosakemarangSangYehuwah,yaikusapirong puluhewulanwedhussatusrongpuluhewuMulanéraja lanwongIsraèlkabèhpadhanyembahaképadalemané Pangéran
64IngdinaikuugaSangPrabunucekaketengahing platarankanganaingsangarepepadalemaneSang Yehuwah,amargaanaingkonoanggonenyaosakekurban obaran,kurbandhaharanlangajihekurbanslametan, amargamisbyahtembagakanganaingngarsaneSang Yehuwahmungsethithikkanggonampakurbanobaran, kurbandhaharanlangajihekurbanslametan
65NalikasamanaSulémandalahwongIsraèlkabèh nganakaképésta,yaikupasamuwangedhé,wiwitsakaing HamatngantitekaningkaliMesir,anaingngarsané PangéranAllahkita,pitungdinapitungdina,patbelasdina. 66IngdinakangkapingwoluSangPrabunulingongkon wong-wongpadhalunga,banjurpadhamberkahiSang Prabu,nulipadhamangkatmenyangingtarubekalawan bungahlanbungahatinemargasakasakehingkasaenan kangwuskatindakakedeningSangYehuwahmarangSang PrabuDawud,abdinelanmarangIsraelumate
BAB9
1BarengSangPrabuSulemanwusrampunganggoneyasa padalemaneSangYehuwahlanpadalemaneSangPrabu, sartasakehingpepenginaneSangPrabuSulemankangwus kaparengake,
2PangeranYehuwahngatingalmarangSangPrabu Sulemankangkapingpindhone,kayaanggonengatingal marangSangPrabuSulemananaingGibeon
3PangeranYehuwahbanjurngandikamarangwongmau: “Ingsunwusmiyarsakakepandongalanpanyuwunirakang kokucapakeanaingngarsaningSunlanmripatlanatiku bakaltansahanaingkono
4ManawasiralumakuanaingngarsaningSunkayadene SangPrabuDawud,leluhurira,kalawantulusingmanahlan tulusingmanah,tuwinnindakakeapakangwus Sunprentahakemarangsira,sartanetepipranataningSun lanpranataningSun
5IngsunbakalnetepakedhamparekarajaniraanaingIsrael ingsalawas-lawase,kayakangwusSunprasetyakake marangSangPrabuDawud,leluhurira,mangkene:Ingsun orabakalkelanganwongkangnglenggahidhampareIsrael 6Nangingmanawakoweutawaanak-anakmupadha nyingkurmarangIngsun,sartaoranetepipepakonlan katetepaningSun,kangwusSunparingakemarangsira, nangingbanjurpadhangabektimarangallahliyanelan nyembahmarangiku
7IngsunbakalnumpeswongIsraelsakaingtanahkang wusSunparingakemarangwong-wongmau;lan padalemaniki,kangwusSunsucèkakékanggo asmaningSun,bakalSunbuwangsakaingngarsaningSun; lanIsraelbakaldadiparibasanlankisinaningantarane kabehbangsa
8Laningomahsingdhuwuriki,sabenwongsingliwating konobakalkagetlanngeses.lanbakalpadhamuni:Yagene PangeranYehuwahnindakakemangkonomarangtanahiki lanmarangomahiki?
9Wong-wongmaubakalpadhamangsulimangkene: AmargapadhaninggalPangeranYehuwah,GustiAllahe, kangwusngentasakeparaleluhuremetusakaingtanah Mesir,lanpadhanyepengiallahliyanelannyembahlan ngabektimarangwong-wongiku,mulaneSangYehuwah ndhatengakebilaiikimarangwong-wongmau
10Barengwisrongpuluhtaun,nalikaSulémanyasa padalemanloro,yaikupadalemanéPangéranlan padalemanéSangPrabu.
11(SaikiSangPrabuHiram,ratuingTirus,wismaringi marangSangPrabuSulemanwitereslanwitcemara, apadeneemas,kayakangdikarepake),banjurSangPrabu SulemanmaringiHiramkutharongpuluhingtanahGalilea
12HirambanjurmetusakaTirusarepmirsanikutha-kutha kangdiparingakedeningSangPrabuSuleman;lanpadha orasenengmarangPanjenengané
13Aturwangsulane:“Kutha-kuthaapakangkokparingake marangaku,dhuh,sadulurku?Banjurpadhadiaranitanah Kabulngantisaprene
14HirambanjurngirimemassawidaktalentamarangSang Prabu.
15MangkenesebabepunggawaneSangPrabuSuleman; kanggombangunpadalemaneSangYehuwahlan padalemanedhewe,lanMilo,lantembokYerusalem,lan Hazor,lanMegidolanGezer
16AmargaSangPrabuPringon,ratuingMesir,wis ngluruglanngrebutGezer,banjurdiobonginggenilan mateniwongKanaankangmanggoningkuthakono, banjurdiparingakemaranganakewadon,garwaneSang PrabuSuleman
17SangPrabuSulemanyasaGezerlanBet-Horoning ngisor.
18BaalatlanTadmoringara-arasamuningtanahkono
19LansakehekuthapasimpenankagunganeSangPrabu Suleman,kutha-kuthakanggokreta-kretaperange,kuthakuthakanggoprajuritjaranan,apadenekangdikarepake deningSangPrabuSulemankanggombanguning Yerusalem,ingLibanonlaningsatanahpangwasane.
20LansakehekekarenewongAmori,wongHet,wong Feris,wongHewilanwongYebus,kangduduwongIsrael, 21Anak-anakekangisihkarianaingtanahkono,kanguga orabisaditumpesdeningwongIsraelbabarpisan,wongwongikupadhadilestarekakedeningSangPrabuSuleman ngantisaprene.
22NangingwongIsraèloradidadèkakébaturtukondéning Suléman,nangingpadhadadiabdiné,paraabdiné,para panggedhélanpanglimané,parapanggedhéningkréta peranglanwadya-balajaranan
23Ikiparapanggedheningpunggawakangpadha nguwasanipagaweaneSangPrabuSuleman:limangatus seket,kangpadhangerehwongkangpadhanindakake pagaweaniku
24NangingputrinéFiraunmetusakakuthanéDawud menyangomahésingdidegakédéningSulémankanggo dhèwèké
25SetaunpingteluSangPrabuSulemannyaosakekurban obaranlankurbanslametananaingmisbyahkang kabangunkagemSangYehuwah,sartangobongmenyan anaingmisbyahkanganaingngarsaneSangYehuwah. Dadidhewekengrampungakeomah
26SangPrabuSulemanyasaprau-prauingEzion-Geber, ingsandhingElot,ingpasisirSegaraTeberau,ingtanah Edom
27Hiramnulingutusparaabdinéingwadya-balakapal, kangpadhangertibabsegara,bebarengankaroparaabdiné Suléman
28BanjurpadhatekaningOfirlannjupukemaspatang atusrongpuluhtalentasakaingkono,digawamarangSang PrabuSuleman
BAB10
1BarengratuingSyebamidhangetbabasmaneSang PrabuSulemanbabasmaneSangYehuwah,ratunebanjur
tekaarepnyobamarangSangPrabuSulemannganggo pitakonankangangel.
2WongwadonmautekaningYérusalèmkanthipasukan singakèhbanget,karountasingnggawarempah-rempah lanemasakèhbangetlanwatularang-larang.
3SangPrabuSulemanbanjurnyritakakesakehepitakone SangPrabu:oraanabarangkangndheliksakaingngarsane SangPrabu,kangoradiomongakemarangSangPrabu.
4NalikaratuingSyebamirsanisakehingkawicaksanane SangPrabuSulemanlanpadalemankangyasa,
5Landhaharaningmejane,lenggaheparaabdine,para abdinelanparaabdine,sandhangane,juruminumane,lan munggahingpadalemaneSangYehuwah;oraanaroh manehingdheweke
6AturwangsulanemarangSangPrabu:“Pancenbener pawartosingkangkularunguwonteningnagarikula,bab tumindakpanjenenganlankawicaksananpanjenengan
7Nangingakuoraprecayamarangtembung-tembungmau, ngantiakuteka,lanmripatkuwisweruh,nanging setengaheoradikandhakakemarangaku
8RahayuparaabdiPaduka,rahayuparaabdiPaduka punika,ingkangtansahngadegwonteningngarsaPaduka, sahamirengakenkawicaksananPaduka
9PinujiaPangeranYehuwah,GustiAllahmu,kangrena marangkowelannglenggahakekoweingdhamparIsrael, amargaSangYehuwahanggonengasihimarangIsraeling salawas-lawase,mulanePanjenenganenjumenengake koweratu,supayanindakakekaadilanlankaadilan.
10SangPrabubanjurmènèhiemassatusrongpuluh talenta,rempah-rempahkangakèhbanget,lanwatularanglarang.
11Ugawadya-balanéHiram,singnggawaemassakaOfir, nggawawitcendhanalanwatularangsakaOfirakèh banget.
12SakawitcendhanamauSangPrabuyasatugu-tugu kanggopadalemaneSangYehuwahlankanggo padalemaneSangPrabu,ugaclempunglangambuskanggo parapenyanyi
13SangPrabuSulemanbanjurmaringimarangratuing Syebasakehingpepenginane,apawaekangdijaluk,kajaba apakangdiparingakedeningSangPrabuSulemanmarang dhewekesakapeparingeSangPrabuWongwadonmau banjurbalimenyangnegarane,dalahparaabdine.
14AnadeneboboteemaskangkatetepakemarangSang PrabuSulemansajronesetaunnematussawidaknem talenta;
15Kajawipunikakagunganipunparasudagar,para sudagarrempah-rempah,pararatuingArabsahapara bupatiingnagari
16SangPrabuSulemanyasatamengemasgemblengan rongatus;
17Dhèwèkéyasatamengemasgemblengtelungatus; emastelungminakanggotamengsiji,banjurdiselehake deningSangPrabuanaingomahalasLibanon
18SangPrabuugayasadhampargedhesakagadhing, dilapisimasmurni
19Dhamparmauanaundhak-undhakannem,lanpucuking dhamparingmburinebunder,laningsisihkiwatengene dhamparanagantungan,lansingalorongadeging sandhingedhampar.
20Singarolasngadegingsisihkiwalaningsisihliyane ingundhak-undhakannem;
21Sakehingpirantiombèn-ombènéSangPrabuSuléman sakaemas,lansakèhépirantiingomahéAlasLibanonsaka emasmurni;oraanasingnganggoslaka;
22AmargaingsegaraSangPrabukagunganwadya-bala kapalTarsiskarowadya-balaneHiram,sapisaningtelung taunkapal-kapalTarsistekanggawaemas,salaka,gadhing, ketheklanmanukmerak
23MulaneSangPrabuSulemanngungkulisakehingratu ingbumibabkasugihanlankawicaksanan
24WongsalumahingbumipadhangupayamarangSang PrabuSulemansupayangrungokakekawicaksanane,kang wuskatetepakedeningGustiAllahanaingatiné
25Sabentaunpadhanggawapisungsung,yaikuprabot slaka,pirantiemas,sandhangan,gegaman,rempah-rempah, jaranlanbihal,sabentaun
26SangPrabuSulémanbanjurnglumpukakékréta-kréta lanprajuritjaranan,sartaduwékrétasewupatangatuslan prajuritjarananrolasewu,kangdiparingakéanaingkuthakuthakanggokréta-krétalananaingYérusalèm.
27SangPrabubanjurndadèkakéslakaanaingYérusalèm kayawatu,lanwiteressingakèhbangetdidadèkakékaya witarainglebak.
28LanjaranéSangPrabuSulemandigawametusaka Mesir,lantenunanlena;
29AnakrétaperangsingmetusakaMesirreganénematus sekelselaka,lanjaransijireganésatusseket
BAB11
1NangingSangPrabuSulemantresnamarangwong wadonmancaakeh,bebarengankaroputrineSangPrabu Pringon,wongwadonMoab,wongAmon,wongEdom, wongSidonlanwongHet;
2Bangsa-bangsakangdipangandikanideningPangeran YehuwahmarangwongIsrael:“Siraajapadhanemoni wong-wongikulanajangantinemonikowe,amarga mesthibakalmbucalatimumarangallahe.
3Dhèwèkéduwégarwapitungatus,ratuputrilangarwané telungatus,lanparagarwanépadhanyingkuratine
4BarengSulémanwissepuh,paragarwanépadha nyingkuratinemarangallah-allahliyané,lanatinéora setyamarangPangéran,Allahé,kayadénéDawud,leluhuré 5AmargaSangPrabuSulemanngetut-buriAstoret,dewi wongSidon,lanngetutakeMilkom,dewiwongAmon
6SangPrabuSulemannindakakeapakangalaanaing paningalingSangYehuwah,lanorangetutakemarang SangYehuwahkanthitumemen,kayadeneSangPrabu Dawud,kangrama.
7SawusemangkonoSangPrabuSulemanyasatengger pangurbanankanggoKamos,kangnisthadeningwong Moab,anainggunungingsacedhakeYerusalem,lan kanggoMolokh,kangnisthadeningbaniAmon.
8Mengkonougakanggoparabojonéwongliyasingpadha ngobongmenyanlannyaosakékurbanmarangallahé 9IdaSangHyangWidiWasadukaringIdaSangPrabu Salomo,santukanIdaSangHyangWidiWasa,Widin Israele,sanesampunpingpindongatingalringdane.
10Lanwisparingdhawuhmarangpanjenenganesupaya ajamanutmarangallahliyane,nangingoranetepidhawuhe PangeranYehuwah.
11MulanéPangéranngandikamarangSuléman:“Sajroné kowéoranetepiprasetyaningSunlanprenatan-prenatan
singDakdhawuhakémarangkowé,Kratonébakal DakcuwèkakélanbakalSunparingakémarangabdinira.
12Nangingingjamanira,Ingsunorabakalnindakakeiku margasakaSangPrabuDawud,bapakira,nangingIngsun bakalnyuwek-nyuwekikusakaingtanganeanakira.
13NangingIngsunorabakalnyuwek-nyuweksakèhing karajan;nanginganakmubakalmaringitalersijimarga sakaabdiningSunDawudlanmargasakaYerusalemkang wusSunpilih
14SangYehuwahbanjurndhatengakemungsuhmarang SangPrabuSuleman,yaikuHadad,wongEdom,ikusaka turuneSangPrabuingEdom
15NalikaDawudanaingÉdom,Yoab,panglimanéwadyabala,tindaknguburwong-wongsingdipatèni,sawisé matènisakèhéwonglanangingÉdom
16(SuwénénemsasiYoabnginepanaingkonokarowong Israèlkabèh,ngantitumpeskabèhwonglanangingÉdom)
17SangHadadbanjurngungsilanwongEdomsawatara, abdinekangrama,menyangingtanahMesir;Hadadisih cilik
18Wong-wongmaupadhabudhalsakaingMidianlan tekaningParan.kangmenehiomah,lanmenehipangan, lanmenehitanah
19SangPrabuHadadkeparengparingsih-rahmating ngarsaneSangPrabuPringon,temahdiparingigarwane sadulurebojonedhewe,yaikuadhineSangPrabuThapenes 20SadherekesadulureSangPrabuTahpenesnglairake putraneGenubat,kangdisapihdeningSangTahpenesana ingomaheSangPrabuPringon
21BarengHadadkrunguingMesir,yènDawudwis keparengsédakaroparaleluhurélanYoab,panggedhéning wadya-balaikuwisséda,Hadadbanjurngandikamarang SangPrabuPringon:"Kulakeparengatindakdhateng nagarikula."
22SangPrabuPringontumulingandikamarangSang Prabu:“Nangingmenapakirangingkula,denepanjenengan dalembadhekondurdhatengnagaripanjenengan?Atur wangsulane:“Oraanaapa-apa
23GustiAllahbanjurndhatengakemungsuhliyane,yaiku RezonbinElyada,kanglumayusakaingngarsanegustine SangPrabuHadadezer,ratuingZoba
24SawiséDawudmatèniwong-wongingZoba,Dawud banjurnglumpukakéwong-wongmaulandadi panggedhéningwadya-bala,banjurpadhamanggoning Damsyiklanmanggonanaingkonolandadirajaing Damsyik.
25SajegésugengéSuléman,dhèwèkédadimungsuhé wongIsraèl,kejabasakapialasingditindakkéHadad.
26LanYerobeambinNebat,wongEfratsakaZereda, abdineSangPrabuSuleman,asmaneibuneZerua,randha, malahngangkattanganenglawanSangPrabu
27Mangkenesebabeanggonengangkattanganmarang SangPrabu:SangPrabuSulemanyasaMilolanndandani jugrugankuthaneSangPrabuDawud,kangrama
28SangPrabuYerobeamikuprawirakanggagahprakosa, deneSangPrabuSulemanmirsawonganomikuanggone sregepnyambutgawe,banjurdidhawuhidadipanguwasa ingsakehingpakaryaneturuneYusuf
29NalikasamanaYérobéammetusakaYérusalèm,Nabi Ahia,wongSilo,ketemuingdalan.landhewekewis nganggosandhangananyar;Wongloroikumunganaing pategalan
30Ahiabanjurnyepengjubahekanganyariku,banjur nyuwekdadirolas.
31PanjenenganébanjurngandikamarangYérobéam:“Sira njupukasapuluhbêsik.
32(NangingbakalduwetalersijimargasakaabdiningSun DawudlanmargasakaYerusalem,kuthakangwus SunpilihsakaingantaranekabehtalerIsrael;)
33AmargapadhanyingkurmarangIngsunlannyembah marangAsytoret,dewiwongSidon,Kamos,allahewong Moab,lanMilkom,allahebaniAmon,lanoralumakuing dalaningSun,nindakakeapakangbeneranaingpaningalKulannetepipranatan-pranataningSun,kayadeneSang PrabuDawud,kangrama.
34NangingIngsunorabakalnyingkirakesakehingkarajan sakaingtangane,nangingIngsunbakalnjumenengakeratu ingsalawaseuripemargasakaabdiningSunDawud,kang Sunpilih,margaanggonenetepidhawuh-dhawuhlan pranataningSun
35NangingkarajanmaubakalDakrebutsakatangané anaké,lanDakparingakémarangkowé,yaikusepuluhtaler 36LanputranebakalSunparingitalersiji,supaya abdiningSunDawudtansahkaparinganpepadhanganaing ngarsaningSunanaingYerusalem,kuthakangwus SunpilihmarangIngsun,supayaasmaningSunanaing kono.
37SirabakalDakpundhutlansirabakaldadiratumiturut apakangdadikarepiralandadiratuingIsrael
38ManawasirangestokakesakehingdhawuhingSun marangsira,lanlumakuingdalaningSunsartanindakake apakangbeneranaingngarsaningSun,sartanetepi pranataningSunlanpepakoningSun,kayadeneabdiningSun Dawud;manawaIngsunbakalnunggilkarosiralanIngsun bakalyasabrayatkangsantosa,kayadeneIngsunwusyasa kagemSangDawud,sartaIngsunbakalmaringiIsrael marangsira
39MulanéturunéDawudbakalDaktindakaké,nangingora ingsalawas-lawasé.
40MulanéSulémanngupayamatèniYérobéamSang PrabuYerobeambanjurlumayumenyangingtanahMesir, sowaningngarsaneSangPrabuSisak,ratuingMesir,lan anaingMesirngantitumekaingpatineSangPrabu Suleman
41AnadenekekareneriwayateSangPrabuSuleman, sakehingtumindakelankawicaksanane,ikurakwus katulisananaingkitabriwayateSangPrabuSuleman?
42SuwénéSulémanjumenengratuingYérusalèming satanahIsraèlpatangpuluhtaun
43SangPrabuSulemannulikeparengkeparengngaso nunggilkaroparaleluhurelankasarekakeingkuthane SangPrabuDawud,kangrama
BAB12
1SangPrabuRehabeambanjurtindakmenyangSikhem, amargawongIsraelkabehpadhatekaingSikhemarep njumenengakeratu
2BarengSangPrabuYerobeambinNebat,kangisihana ingMesir,krungubabiku,(amargawuslumayusakaing ngarsaneSangPrabuSulemanlanSangPrabuYerobeam manggonanaingMesir;)
3Wong-wongmaupadhautusannimbaliPanjenengané SangPrabuYerobeamlansapasamuwaneIsraelkabeh
padhasowanlanmaturmarangSangPrabuRehabeam mangkene:
4Bapakmundadèkakébebansingabotmarangawaké déwé,mulanésaikikowéngentèkképengabdianébapakmu singabotlanbebansingabotsingditindakkékaroaku, mulaakubakalngabdimarangkowé
5Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "Wistelungdinamanèhpadhalungaa,banjurbaliamarani aku"Wong-wongmaubanjurpadhamangkat
6SangPrabuRehabeambanjurrembugankaropara pinituwa,kangjumenenganaingngarsaneSangPrabu Suleman,kangrama,nalikaisihsugeng,sartangandika: “Kadospundipamanggihpanjenengansupadoskulasaged mangsulidhatengbangsapunika?
7Wong-wongmaupadhamaturmarangpanjenengané, "Yèningdinaikikowébakaldadiabdinébangsaikilan ngladènilanparingwangsulanmarangwong-wongmau, banjurpadhadadiabdimuingsalawas-lawasé"
8Nangingpanjenenganénglirwakaképituturéparawong tuwa,lanrembugankaroparanom-nomansingwissepuh karopanjenengané,lansingpadhangadeganaing ngarsané.
9Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "Apapituturmusupayaakubisamangsulimarangwongwongiki,singwisngandikamarangaku,mangkene:Padha ngenthengakekuksingditanggungbapakmumarangaku?"
10Paranom-nomankangpadhatuwapadhamaturmarang panjenengane,pangandikane:“Padukakandhaadhateng tiyang-tiyangingkangsampunngandikadhateng panjenenganpunika,mangkene:Bapakmundadosaken momotaningkangawratdhatengkawula,nangingPaduka mugikarsaangenthengakenkawulamangkene pangandikaniramarangwong-wongmau:Drijicilikku bakalluwihkandeltinimbangbangkekanebapakku.
11Lansaikibapakkunekakaképasangansingabotmarang kowé,akubakalnambahipasanganmu:bapakkundhawuhi kowénganggopecut,nangingakubakalngukumkowé nganggopecut
12IngdinakateluneSangPrabuYerobeamlanrakyat kabehpadhasowanmarangingngarsaneSangPrabu Rehabeam,kayakangwuskadhawuhakedeningSang Prabu,mangkene:Ingdinakatelunepadhasowaning ngarsaku.
13SangPrabubanjurparingwangsulanmarangrakyat kanthikasar,lanoranglirwakakepitutureparapinituwa 14Wong-wongmaupadhadidhawuhimanutpituturepara nom-nomanmau,mangkene:“Bapakkawulasampun ndhawahakenmomonganpanjenengan,nangingkulabadhe ndhawahakenmomonganpanjenengan
15MulanéSangPrabuoranggugumarangrakyaté; AmargaikusakaSangYehuwah,supayaPanjenengane bisanindakakepangandikane,kangkadhawuhakedening SangYehuwahlumantarAhia,wongSilo,marangSang PrabuYerobeambinNebat
16BarengwongIsraèlkabèhpadhaweruhyènSangPrabu oramirengaképangandikané,rakyatbanjurpadhamatur marangSangPrabu:"Punapapandumankawulasaking SangDawud?"Akuugaoraduwepusakamarangputrane IsaiMulanéwongIsraèlbanjurmangkatmenyangkémahé 17Nangingwong-wongIsraèlsingmanggoningkuthakuthaingYéhuda,Rehabeamdadiratuné
18SangPrabuRehabeambanjurngutusAdoram,kang ngawasipajeg;WongIsraèlkabèhmbenturiwatu,nganti matiMulanéSangPrabuRéhabéaménggal-énggal minggahingkrétanélanngungsimenyangYérusalèm.
19MulanéwongIsraèlmbalelamarangturunéDawud ngantisaiki
20BarengwongIsraèlkabèhkrunguyènYérobéamwis tekamenèh,banjurpadhautusannimbalipanjenengané menyangingpasamuwanlannjumenengakératuingIsraèl kabèh
21BarengRéhabéamrawuhingYérusalèm,banjur nglumpukakéturunéYéhudakabèhkarotalerBènyamin, wongsatuswolungpuluhewuwongpilihan,kangpadha dadiprawira,arepperangnglawanturunéIsraèl,supaya karajanmaudibalèkakémarangRéhabéambinSuléman
22NangingpangandikaneGustiAllahmarangSemaya, abdiningAllah,mangkene:
23KandhaamarangRehabeam,putraneSangPrabu Suleman,ratuingYehuda,lanmarangkabehturune YehudalanBenyaminlanmarangkekarenerakyat, mangkene:
24MangkenepangandikaneSangYehuwah:Siraajalunga lanajanglawanparasadulurira,wongIsraelawitbabiki sakaAkuMulanepadhangrungokakepangandikaneSang Yehuwah,banjurpadhamulih,nurutpangandikaneSang Yehuwah
25YérobéambanjuryasaSikèmingpagununganÉfraim lanmanggoningkono;banjurmetusakaingkonolan mbangunPnuel
26Yérobéambanjurkandhaingsajroningati:“Saiki kratonbakalbalimarangturuneDawud.
27Manawabangsaikiarepngladènikurbaning PedalemanéAllahingYérusalèm,atinebangsaikibakal balimaranggustiné,yaikuRajaRéhabéam,ratuing Yéhuda,lanakubakaldipatènilanbalimenyangngarepé Réhabéam,rajaYéhuda
28SawusemangkonoSangPrabubanjurrembuganlan gawepedhetmasloro,sartangandikamarangwong-wong mau:“SirabangetyensirabudalmenyangYerusalem
29KangsijidipapanakeanaingBetel,sijineanaingDhan.
30Babikidadidosa,mergawong-wongmaupadha nyembahmarangsingsiji,ngantitekanDhan
31Banjuryasapadalemaningtengger-tenggerpangurbanan lanngangkatimamsakawong-wongkangpalingngisor, kangdudubaniLewi
32Yérobéambanjurnetepakeriyayaingsasikawolu, tanggallimalassasiiku,kayariyayaingYehuda,lan banjurnyaosakekurbananaingmisbyah.Mangkonouga kangditindakakeanaingBetel,nyembelehkurbanmarang pedhet-pedhetkanggaweane,lananaingBetelkaparingan imamtengger-tenggerpangurbanankangdigawe
33Wongmaubanjurnyaosakékurbananaingmisbyah kangkagawéanaingBètèltanggallimalassasikawolu,ing sasikangwuskarancangsakapanggalihé;lannganakake riyayakanggowongIsrael;
BAB13
1Lah,anaabdiningAllahsakaYehudatekaingBetel, miturutpangandikaneSangYehuwah,lanSangPrabu Yerobeamjumenenganaingsacedhakemisbyaharep ngobongmenyan
2Nulinguwuh-uwuhmarangmisbyahikumargasaka pangandikaneSangYehuwah:“Dhuhmisbyah,misbyah! Lah,bakalmiyossakaturuneDawud,jenengeYosia; Panjenenganebakalnyaosakeparaimamingtenggertenggerpangurbananmarangsira,kangpadhangobong menyananaingsira,lanbalung-balungemanungsapadha diobongaanaingsira
3Ingdinaikuugadiparingitandha,pangandikane:“Iki pratandhakangkadhawuhakedeningPangeranYehuwah; Lah,misbyahbakalsuwèk,lanawusinganaing sadhuwurebakaldiwutahake
4BarengSangPrabuYerobeammidhangetpangandikane abdiningAllah,kangnguwuh-uwuhmarangmisbyahing Betel,banjurngangkattanganesakaingmisbyahiku, pangandikane:“Tangkepana!”Lantangané,singdicekel marangdheweke,garing,ngantiorabisaditarikmaneh.
5Mesbèhéugasuwèk,lanawunédibubrahsakamesbèh, miturutpratandhasingkaparingakédéningabdinéAllah mau,sranapangandikanéPangéran.
6SangPrabubanjurparingwangsulanmarangabdining Allah:“SiranyuwunamarangPangeranYehuwah,Gusti Allahmu,lanndedongakanggoaku,supayatangankubisa pulihmanehAbdiningAllahbanjurnyuwunmarangSang Yehuwah,lanastaneSangPrabubalimaneh,landadikaya sadurunge.
7SangPrabubanjurngandikamarangabdiningAllah: "Mreneakaroakumenyangomah,lannyegerakeawakmu, lanakubakalmenehiganjaranmarangkowe."
8AbdiningAllahnulingandikamarangSangPrabu: “Manawasiramaringakesaparonekratonira,akuorabakal lumebubarengkarosira,lanorabakalmanganrotiutawa ngombebanyuingpanggonankene
9AmargamangkonopangandikaneSangYehuwahmarang akumangkene:Ajamanganrotilanajangombebanyu,lan ajabalimenyangdalansingpadhateka
10Mulanépanjenenganétindakingdalanliya,lanorabali liwatdalansingwisdilebonimenyangBètèl.
11SaikiananabisingwistuwamanggoningBetel;Para putranepadhasowanlannyritakakesakehepanggawene abdiningAllahingdinaikuanaingBetel.
12Lanbapaknébanjurngandikamarangwong-wongmau, "Nèktindaké?"Amargaparaputranepadhaweruhdalane abdiningAllahkangrawuhsakaingYehuda.
13Panjenenganébanjurngandikamaranganak-anaké: kuldiakuènèngpelanakuldimaubanjurdibedholi,banjur ditunggangi.
14WongmaunulinututiabdiningAllahmau,lanketemu lagilungguhingsangisorewitkayuek.Lanngandika,Aku.
15Panjenenganébanjurngandikamarangwongmau, "Mbalikkaroakulanmanganroti"
16Wangsulane:“Akuorakenabalibarengkarokowelan akuorabakalmelumelukowe.
17AmargapangandikaneSangYehuwahmarangaku mangkene:Siraajamanganrotiutawangombebanyuana ingkana,lanajabalimanehliwatdalankangkoktekani
18Panjenenganébanjurngandikamarangwongmau,Aku ikinabikayakowé;nulianamalaékaténgandikamarang akukanthipangandikanéPangéran,mangkéné,"Wongiku gawanenbalimenyangomahmu,supayabisamanganroti lanngombebanyu."Nangingdhewekengapusidheweke.
19Wongmaubanjurbalibarengkarowongmau,mangan rotianaingomahelanngombebanyu
20Nalikalagipadhalungguhingmeja,anapangandikane SangYehuwahmarangnabikangngeterakedheweke.
21NulisesambatmarangabdiningAllahkangtekasaka ingYehuda,pangandikane:“Mangkenepangandikane SangYehuwah:Amargakoweoramanutmarang pangandikaneSangYehuwahlanoranetepidhawuhe PangeranYehuwah,GustiAllahmu,marangkowe 22Nangingbalimanehlanmanganrotilanngombebanyu anaingpanggonankangwuskadhawuhakedening PangeranYehuwahmarangkowe:Ajamanganrotilanaja ngombebanyu;mayitmuorabakaltekaingpasarean leluhurmu
23Sawisémanganrotilanngombé,banjurkuldikuldi ènèngpelanakanggonabisingdigawabali
24Barengwislunga,anasinganemoniwongmauanaing dalanlanmateni,mayitedibuwanganaingdalan,kuldi ngadeganaingsandhinge,lansingaugangadeging sandhingemayit
25Lahanawongliwatlanweruhmayitdibuwanging dalanlansingangadegingsandhingemayit,banjurpadha tekalannyritakakebabikuanaingkuthapanggonanenabi tuwamau.
26Barengnabikangngiridbalisakaingdalankrungubab iku,nulingandika:“IkuabdiningAllahkangoranetepi pangandikaneSangYehuwah,mulaneSangYehuwahwus masrahakewongmaumarangsinga,kangnyuwek-nyuwek lannyedani,miturutpangandikaneSangYehuwahkang wuskapangandikakakemarangdheweke.
27Banjurngandikamaranganak-anake,mangkene:kuldi akupadhapelanaLanpadhasaddledwong
28Banjurlungalanketemumayitedicemplungakeing dalan,lankuldilansingangadegingsandhingemayit; singadurungmanganbathanglanoranyuwekkuldi
29Sawusemangkononabimautumulimundhutmayite abdiningAllahiku,ditumpangakeingkuldi,digawabali maneh
30Layonébanjurdiselehakeingkuburanédhéwé;WongwongmaupadhasedhihmargasakaPanjenengane, pangucape:Adhuh,sadulurku!
31Sawusedikubur,banjurdipangandikanimarangpara putrane:“Manawaakuwispejah,akubanjurkakuburana ingpasareaneabdiningAllahiku;balung-balungkuanaing sandhingebalung-balungé:
32AmargapangandikaneSangYehuwahmarangmisbyah ingBetellanmarangsakeheomahtengger-tengger pangurbanankanganaingkutha-kuthaingSamaria,mesthi bakalkelakon
33SawusemangkonoSangPrabuYerobeamoramratobat sakalakunekangala,nangingbanjurndhatengakeimamimamingtengger-tenggerpangurbanansakawong-wong kangpalingasor;
34LanbabikidadidosakanggoturuneYerobeam,yaiku nyirnakakelannyirnakakesakaingsalumahingbumi
BAB14
1NalikasamanaAbiabinYerobeamlara.
2SangPrabuYerobeambanjurngandikamaranggarwane: “Ngadega,samarana,supayakoweajangantikonangan yenkowedadigarwaneYerobeam;Jawa1994:lan menyangSilo,lah,ananabiAhia,singngandhaniaku,yèn akubakaldadirajaingbangsaiki
3Barengsiranjupukarotisepuluh,krupuklanmadusakoci, sowanira,panjenenganebakalnyritakakeapakangbakal kelakontumrapbocahiku
4GarwanéYérobéambanjurtindakmenyangSilolan menyangomahéAhia.NangingAhiaorabisandeleng; amargamripatewiskatonamargaumure
5PangeranYehuwahbanjurngandikamarangAhia:“Lah, garwaneSangPrabuYerobeamtekaareptakonmarang kowebabputrane;amargadhewekelara
6BarengAhiakrunguswaraningsikilé,nalikamlebuing ngareplawang,Ahiabanjurngandika:"Mlebu,bojoné Yérobéam!"kengingmenapadeneanggenpanjenengan saminyamardadostiyangsanes?awitIngsunkautus marangsiramawapawartakangawrat
7Lungaa,maturamarangYerobeam:Mangkene pangandikanePangeranYehuwah,GustiAllaheIsrael: SatemeneIngsunwusngluhurakesirasakaingsatengahe bangsaikulanwusnjumenengakesiradadiratuning umatingSunIsrael.
8PanjenenganebanjurnyuwekkarajansakaturuneSang PrabuDawudlandiparingakemarangsira,nangingsiraora kayaabdiningSunDawud,kangnetepidhawuhdhawuhingSunlanngetutakemarangIngsunkalawan gumolongingatine,lannindakakeapakangbeneranaing paningal-Ku;
9Nangingtumindakalangluwihikabehwongsadurunge sampeyan,amargasampeyanwisnggaweallahliyanelan recacorankanggogawenesulannyirnakakeakuing mburimu
10Mulane,lah,Ingsunbakalndhatengakebilaimarang turuneYerobeam,lanIngsunbakalnyirnakakesakaing ngarsaneSangPrabuYerobeamkangnepsuingtembok, lankangkakurunglankangkarianaingIsrael,sarta kekareneturuneYerobeambakalSunsirnakake,kayadene wongnjupukrabukngantitumpeskabeh
11SapawongéYérobéammatianaingkutha,bakal dipanganasu;lansingmatianaingara-arabakaldipangan manukingawang-awang,amargaPangeranYehuwahkang ngandikaiku
12Mulanékowétangia,mulihamenyangomahmu,lannèk sikilmulumebuingkutha,bocahébakalmati
13WongIsraèlkabèhbakalpadhanangisilanngubur dhèwèké,mergamungwongéYérobéamsingbakalteka ingkuburan,mergasakaturunéYérobéamanabarangsing apikkanggoYéhuwah,GustiAllahéIsraèl
14Kajabaiku,PangeranYehuwahbakalngangkatratuing Israel,kangbakalnyirnakaketuruneYerobeamingdina iku.malahsaiki.
15AwitdeneSangYehuwahbakalnggebagwongIsrael kayadenesuketkangdioyak-oyakanaingbanyu,temah bakalnumpeswongIsraelsakaingtanahkangbecikiki, kangwusdiparingakemarangparaleluhure,lanpadha kasebaringsabrangingbengawanbengawan,margawus padhagawebrahala-brahalakanggawegerahePangeran Yehuwah
16PanjenenganebakalnyerahakewongIsraelmargasaka dosaneSangPrabuYerobeam,kangwusnindakakedosa lannjalariwongIsraelpadhanglakonidosa
17GarwanéYérobéambanjurtangilanmangkatmenyang Tirza.
18Banjurdikubur;Jawa1994:WongIsraèlkabèhpadha sedhih,mèlupangandikanéPangéran,lumantarabdiné, nabiAhia
19AnadenekekareneriwayateSangPrabuYerobeam, anggoneperanglananggonengastapaprentahan,lahiku wuskatulisaningbukusejarahepararatuingIsrael
20NalikaYerobeamjumenengratuikurongpuluhtaun, banjurkeparengngasonunggilkaroparaleluhure,dene Nadab,putrane,jumenengratunggentosipanjenengane
21RehabeambinSulemanjumenengratuingYehuda Rehabeamnalikajumenengratuyuswanepatangpuluhsiji taun,deneanggonengastapaprentahananaingYerusalem pitulastaun,kuthakangkapilihdeningPangeranYehuwah sakaingsakehetalerIsrael,kagemasmaneanaingkono LanibunejenengeNaama,wongAmon
22Yehudabanjurnindakakeapakangalaanaing paningalingSangYehuwah,temahpadhagawegerahe SangYehuwahmargasakadosa-dosanekangpadha dilakoni,ngluwihikabehkangkatindakakedeningpara leluhure
23Wong-wongmauugapadhayasatengger-tengger pangurbanan,reca-recalanbrahala-brahalaingsaben tenggerdhuwurlaningsangisorewit-witankangijo
24Ingnagarakonougaanawongsodomi,lanpadha nindakakésakehingnisthanéparabangsasingdibuwang déningPangéransakaingngarepewongIsraèl
25IngtaunkangkapinglimajamaneSangPrabu Rehabeam,Sisak,ratuingMesir,nempuhYerusalem.
26BandhanepadalemaneSangYehuwahlanraja-branaing padalemaneSangPrabudisingkirake;lankabehtameng emassingdigaweSangPrabuSulemandisingkirake.
27SangPrabuRéhabéambanjurgawétamengtembaga kanggonggentosiwong-wongmau,banjurdipasrahaké marangparapanggedhéningwadya-balakangjaga lawangingkraton
28BarengSangPrabulumebetingPedalemanéAllah, wong-wongmaupadhadigawadéningparapengawallan digawabalimenyangkamarpajagaan
29AnadenekekareneriwayateSangPrabuRehabeamlan sakehekangkatindakake,ikurakwuskatulisaningbuku sejarahepararatuingYehuda?
30Ingsalawas-lawaseanaperangantaranéRéhabéamlan Yérobéam.
31Rehabeamnulikeparengkeparengngasonunggilkaro paraleluhurelankasarekakeingsandhingeparaleluhure ingkuthaneSangPrabuDawud.LanibunejenengeNaama, wongAmonSangPrabuAbiam,putrane,jumenengratu nggentosipanjenengane.
BAB15
1IngtaunkangkapingwolulasjamaneSangPrabu YerobeambinNebat,SangPrabuAbiamjumenengratu ingYehuda
2Telungtaunanggonengastapaprentahananaing YerusalemIbunéasmanéMaakha,anakéAbisalom
3SangPrabunulinglakonisakehingdosanekangrama, kangwuskatindakakesadurunge,lanpanggaliheora tumemenmarangPangeranYehuwah,GustiAllahe,kaya atineSangPrabuDawud,kangrama.
4NangingmargasakaSangPrabuDawud,Pangeran Yehuwah,GustiAllahe,paringlampumarang
panjenenganeanaingYerusalem,supayaputranebanjur jumenenganaingsapungkurepanjenengane,lanmbangun Yerusalem
5AmargaSangPrabuDawudnindakakeapakangbener anaingpaningalingSangYehuwah,lanoranyimpangsaka apawaekangdidhawuhakemarangpanjenenganesajege urip,kajabamungbabUria,wongHet
6Ingsalawas-lawaseuripeRehabeamlanYerobeamana perang
7AnadenekekareneriwayateSangPrabuAbiamlan sakehekangkatindakake,ikurakwuskatulisaningbuku sejarahepararatuingYehuda?Lananaperangantarane AbiamlanYerobeam.
8SangPrabuAbiamnulingasonunggilkaroparaleluhure; BanjurdisarekakeanaingkuthaneSangPrabuDawud, deneSangPrabuAsa,putrane,jumenengratunggentosi panjenengane
9IngtaunkangkapingrongpuluhejamaneSangPrabu Yerobeam,ratuingIsrael,SangAsajumenengratuing Yehuda
10Patangpuluhsijitaunanggonengastapaprentahanana ingYerusalem.IbunéasmanéMaakha,anakéAbisalom.
11SangPrabuAsanindakakeapakangbeneranaing paningalingSangYehuwah,kayaSangPrabuDawud,kang rama.
12Wong-wongsodompadhaditundhungsakaingtanah kono,sartabrahala-brahalakangdigawéparaleluhuré padhadibuwang.
13SemonougaMaakha,ibuné,disingkirkésakadadiratu, mergaibunéwisnggawérecaingbrahalaSangPrabuAsa nyirnakakebrahalanelandiobonganaingpinggirkali Kidron
14Nangingtengger-tenggerpangurbananoradisingkirake, nangingpanggaliheSangPrabuAsasetyamarangSang Yehuwahsajegesugenge
15Sawusemangkonobanjurdilebokakebarang-barang kangwisdiresmekakedeningkangramalanbarang-barang kangwuskasucekakedeningawakedhewemenyang padalemaneSangYehuwah,yaikuselaka,emaslanpirantipiranti.
16AnadeneSangPrabuAsalanSangPrabuBaesa,ratu ingIsrael,ingsalawasesugenge
17Baesa,ratuingIsrael,nglurugiYehudalanmbangun Rama,supayaoranglilaniwong-wongmaumetuutawa lumebuingngarsaneSangPrabuAsa,ratuingYehuda 18SawusemangkonoSangPrabuAsabanjurmundhut sakehingslakalanemaskangisihanaingpasimpenaning padalemaneSangYehuwahlanbandha-brayaning padalemaneSangPrabu,banjurdipasrahakemarangpara abdine,banjurdiutusdeningSangPrabumarangSang PrabuBenhadadbinTabrimonbinHezion,ratuingSiria, kangmanggoningDamsyik.
19Anaprajanjianantaraneakulankowe,lanantarane bapakkulanbapakmuMrenealannglanggarprajanjianmu karoBaesa,ratuingIsrael,supayadhewekelungasakaaku 20BenhadadnulingestokakedhawuheSangPrabuAsa, banjurngutusparapanggedheningwadya-balakangana ingperangnglawankutha-kuthaingIsrael,lannyirnakake Iyon,Dhan,Abel-Bet-Maakhalansakiwa-tengenéKinerot lantanahNaftalikabèh.
21BarengBaesamidhangetbabiku,banjurmandheg anggonengedegakekuthaRamalanmanggoningTirza
22SangPrabuAsabanjurparingwara-waraingsatanah Yehuda;oraanakangkabébasan;lanSangPrabuAsayasa GebaingBenyaminlanMizpa
23AnadenekekareneriwayateSangPrabuAsa,sakehing kaprawiranelansakehekangkatindakakelankutha-kutha kangdiyasa,ikurakwuskatulisananaingbukusejarahe pararatuingYehuda?Nangingnalikawistuwa,sikilélara 24SangPrabuAsanulikeparengkeparengngasonunggil karoparaleluhurelankasarekakeingsandhingepara leluhureanaingkuthaneSangPrabuDawud,kangrama
25NadabbinYerobeamwiwitjumenengratuingIsraeling taunkapindhonejamaneSangPrabuAsa,ratuingYehuda, lananggonengastapaprentahaningIsraelrongtaun.
26Panjenenganénindakakéapasingalaanaing paningalingéPangéran,nurutidalanébapaknélandosané singnjalariwongIsraèlnglakonidosa.
27BaesabinAhia,sakaturuneIsakhar,sekuthonnglawan dheweke;BaesabanjurnggebagwongingGibeton, wilayahewongFilisti;AmargaNadablanwongIsrael kabehpadhangepungGibeton
28IngtaunkatelunejamaneSangPrabuAsa,ratuing Yehuda,SangPrabuBaesanyedanipanjenengane,banjur jumenengratunggentosipanjenengane
29Nalikajumenengratu,turunéYérobéamkabèhdipatèni oraditinggalakemarangSangPrabuYerobeam,nganti tumpesditumpes,miturutpangandikaneSangYehuwah, kangkadhawuhakelumantarabdineAhia,wongSilo 30MergasakadosanéYérobéam,singnjalariwongIsraèl dosa,yakuwigawénesumarangPangéran,AllahéIsraèl
31AnadenekekareneriwayateNadablansakehe tumindake,ikurakwuskatulisaningbukusejarahepara ratuingIsrael?
32AnadeneSangPrabuAsalanSangPrabuBaesa,ratu ingIsrael,tansahanaperang.
33IngtaunkatelunejamaneSangPrabuAsa,ratuing Yehuda,SangPrabuBaesabinAhiajumenengratuing saindengingIsraelanaingTirza,lawasepatangtaun.
34Panjenenganénindakakéapakangalaanaing paningalingéPangéran,lannglakonilakunéYérobéamlan dosanésingnjalariwongIsraèlnglakonidosa.
BAB16
1SawusemangkonopangandikaneSangYehuwahmarang SangYehubinHananimarangSangPrabuBaesa mangkene:
2AwitdeneIngsunwusngluhurakesirasakainglebusarta wusnjumenengakesiradadiratuningumatingSunIsrael; lankowéwisnglakonilakunéYérobéam,lannjalari umatingSunIsraèlnglakonidosa,njalarigawé bebenduningSunmargasakadosané;
3LahIngsunbakalnyirnakaketuruneBaesalanturune Baesa;lanbakalnggawekulawarganekayaturune YerobeambinNebat
4SingsapamatiBaesaanaingkuthabakaldipanganasu; lansapasingmatianaingara-arabakaldipanganmanuk ingawang-awang.
5AnadenekekareneriwayateSangPrabuBaesa,apakang katindakakelankaprawirane,ikurakwuskatulisaning bukusejarahepararatuingIsrael?
6Baesanulikeparengngasonunggilkaroparaleluhure, banjurkasarekakeingTirza,deneEla,putrane,jumeneng ratunggentosipanjenengane
7LanlumantarNabiYehubinHanani,pangandikaneSang YehuwahmarangSangPrabuBaesalanmarang kulawargane,margasakasakehingpialakangditindakake anaingpaningalingSangYehuwah,kangnjalarinesu marangSangPrabumargasakapakaryaningtangane,yaiku kayaturuneYerobeam;lanamargawismatèniwong 8IngtaunkangkapingnenemjamaneSangPrabuAsa, ratuingYehuda,ElabinBaesajumenengratuingIsrael anaingTirzasuwenerongtaun
9DeneZimri,abdine,panggedheningseparoningkaretane, padhasekuthonnglawanpanjenengane,nalikalagianaing Tirza,ngombéngantimendemanaingomaheArza, panggedheningkratoningTirza.
10Zimribanjurlumebulannggebaglanmateni panjenenganeingtaunkangkapingpitulikurjamaneSang PrabuAsa,ratuingYehuda,lanjumenengratunggentosi panjenengane
11Nalikapanjenenganewiwitjumenengratu,satemah lenggahingdhampar,kulawarganeBaesabanjurdipateni kabeh,oraanawongsiji-sijiakangnesuingtembok, sanak-sedulurelankanca-kancane
12MangkonougaZimrinyirnakakesakehingbrayate Baesa,miturutpangandikaneSangYehuwahkang kadhawuhakelumantarNabiYehunglawanBaesa
13AwitsakasakehingdosaneBaesalanEla,putrane,kang njalariwongIsraelpadhanglakonidosa,njalarigawe gerahePangeranYehuwah,GustiAllaheIsrael,margasaka pialane.
14AnadenekekareneriwayateSangElalansakehekang katindakake,ikurakwuskatulisaningbukusejarahepara ratuingIsrael?
15IngtaunkangkapingpitulikurjamaneSangPrabuAsa, ratuingYehuda,ZimrijumenengratuingTirzapitungdina Wong-wongmaupadhangepungperangnglawanGibeton, wilayahewongFilisti
16Wong-wongsinganaingkémahpadhakrungukandha, yènZimriwissekuthonlanmatèniratuné.
17OmrilanwongIsraèlkabèhnulimangkatsakaGibèton lanngepungTirza
18BarengZimriweruhyènkuthamauwisdirebut,banjur lumebuingkadhatonéSangPrabulanngobongomahé SangPrabuanaingsandhuwuré,ngantimati
19Awitsakadosa-dosané,yaikunglakonipialaanaing paningalingéPangéran,lakunéYérobéamlandosané, njalariwongIsraèldosa.
20AnadenekekareneriwayateZimrilanpengkhianatan kangditindakake,ikurakwuskatulisaningbukusejarahe pararatuingIsrael?
21WongIsraèlbanjurdipérangdadirongbagéan: separonérakyatmèluTibnibinGinat,arepnjumenengaké ratu;lanseparomèluOmri
22Nangingwong-wongsingngetutkéOmriluwihunggul nglawanTibnibinGinat,mulanéTibnisédalanOmridadi raja.
23IngtauntelungpuluhsijijamaneSangPrabuAsa,ratu ingYehuda,OmrijumenengratuingIsraellawaserolas taun;anggonengastapaprentahananaingTirzanemtaun. 24Sawusemangkonopanjenenganenulimundhut pagununganSamariasakaSemerkalawanselakarong
talenta,banjuryasainggunungiku,sartakuthakang didegakemaudijenengakeSamaria,miturutasmaneSemer, kangduwegunung
25NangingOmritumindakalaanaingpaningalingé Pangéran,lantumindakalangungkulisakèhéwong sakdurungé
26AwitpanjenenganenglakonisakehinglakuneSang PrabuYerobeambinNebatlaningdosanekangnjalari wongIsraelpadhanglakonidosa,yaikugawegerahe panggalihePangeranYehuwah,GustiAllaheIsrael,marga sakapialane
27AnadenekekareneriwayateSangOmrilankaprawirane, ikurakwuskatulisaningbukusejarahepararatuingIsrael?
28Omrinulikeparengngasonunggilkaroparaleluhure lankasarekakeingSamaria
29IngtaunkangkapingtelungpuluhwolujamaneSang PrabuAsa,ratuingYehuda,SangPrabuAkhabbinOmri jumenengratuingIsrael,lanSangPrabuAhabbinOmri jumenengratuingIsraelanaingSamariasuwenerong puluhtaun
30SangPrabuAkhabbinOmrinindakakeapakangalaana ingpaningalingSangYehuwahngluwihikabehwongkang anaingngarepe
31Anadenekaya-kayaoragampanganggonenglakoni dosaneSangPrabuYerobeambinNebat,mulanebanjur mundhutgarwaneIzebelbinEtbaal,ratuingSidon,nuli lungangabektimarangBaallannyembahmarang Panjenengane.
32BanjuryasamisbyahkanggoBaalanaingpadalemane BaalkangyasaanaingSamaria
33AkhabbanjuryasarecaAsekah;lanSangPrabuAkhab nindakakeluwihakehgawegerahePangeranYehuwah, GustiAllaheIsrael,ngluwihisakeheratuingIsraelkang sadurunge.
34NalikasamanaHiel,wongingBetel,ikuyasaYerikho, kangnetepakepondasineanaingAbiram,putra pambajenge,langapura-gapuranedipasangingSegub, putranekangragil,miturutpangandikaneSangYehuwah lumantarYusakbinNun
BAB17
1NabiÉlia,wongTisbe,panunggalanéingGiléad,matur marangAkhab:“DemiPangéran,AllahéIsraèl,kang gesang,kangingngarsanéakungadeg,ingtaun-tauniki orabakalanaebunutawaudan,kajabamungmiturut pangandikanku
2NangingpangandikaneSangYehuwahmarang panjenengane,mangkene:
3Siralungaasakaingkono,mranalanndheliking sacedhakekaliKerit,ingsacedhakeKaliYarden
4Lankelakon,sampeyanbakalngombesakakali;lan Ingsundhawuhmarangmanukgagaksupayapakaniraana ingkono
5SangPrabubanjurtindaklannindakakeapakang didhawuhakedeningSangYehuwah,amargatindaklan manggonanaingsapinggiringkaliKerit,ingsacedhake bengawanYarden
6Manukgagakpadhanggawarotilandagingingwayah esuk,laningwayahsorerotilandaging;banjurngombe sakakali
7Oraletsuwé,kalikuwidadigaring,mergatanahkono oraanaudan.
8PangandikaneSangYehuwahmarangpanjenengane mangkene:
9Ngadega,menyangSarfatingwilayahSidon,lan manggonaanaingkono
10BanjurtangilantindakmenyangSarfatBarengwis tekaninggapuraningkutha,anarandhakanglagi nglumpukaketeken,banjurditimbalilandipangandikani: “Kulanyuwuntoyasakedhikwonteningwadhah,supados kulasagedngombe
11Barengwongwadonmauarepnjupukiku,wongwadon maubanjurnimbalilandipangandikani:“Kulanyuwunroti sathithikwonteningtanganpanjenengan”
12Wangsulanewongwadonmau:“DemiPangeran Yehuwah,GustiAllahmukanggesang,akuoraduweroti, nangingglepungsakepelingtongminyaklanlenga sathithikanaingwadhah
13Éliangandikamarangwongwadonmau,"Ajawedi; lungaalanlakonanakayakangkokkandhakake,nanging gawearotisathithikdhisik,gawanenmrene,nuligawea kanggokowelananakmu.
14AmargamangkenepangandikanePangeranYehuwah, GustiAllaheIsrael:Tepunggendulorabakalentek,lan lengaingwadhahorabakalentek,ngantitumekaing dinanePangeranYehuwahnekakakeudanmarangbumi 15Banjurdhewekelungalannindakakekayasing diomongakeNabiElia,landhewekelandhewekelan omahemanganngantipirang-pirangdina
16Tepunggendhengoraentek,lanlengaingwadhahora entek,kayapangandikaneSangYehuwahlumantarNabi Elia
17Sawiséiku,anakéwongwédok,singnduwéomah,lara denelaranelarabanget,ngantioraanaambegan.
18WongwadonmaubanjurmaturmarangÉlia,"Apa urusankukarokowé,heabdiningAllah?"Punapa panjenenganrawuhdhatengingngarsaningSunngengetengetdosakawula,sahamatenianakkawula?
19Wongwadonmaubanjurngandikamarangwong wadonmau:"Putramuwènèhanamarangaku."Wongmau banjurdigawametusakaingpangkone,digawamunggah ingloteng,landilebokakeingpaturone
20SangPrabubanjursesambatmarangSangYehuwah, ature:“DhuhYehuwah,GustiAllahkawula,punapa Padukapunapaingkangndhatengakenbilaidhatengrandha ingkangkawulaenggonipunika,margimateniputranipun?
21Sawusemangkonobanjurtumungkulpingteluanaing dhuwurebocahmaulansesambatmarangSangYehuwah, pangandikane:“DhuhYehuwah,GustiAllahkawula,mugi Padukamugikarsaangluwarinyawanipunlarepunika malih
22GustiAllahbanjurmidhangetswaranéÉlia;lan nyawanebocahkasebutbalimaneh,landhewekeurip maneh
23NabiÉliatumulinjupukbocahélandiiridmetusaka kamarmenyangomah,banjurdipasrahakémarangibuné 24WongwadonmaunulimaturmarangÉlia,"Saikiaku ngertiyènkowéikuabdinéAllah,lanpangandikané Pangéransinganaingcangkemmuikubener"
1Sawisépirang-pirangdina,ingtaunkatelunéGustiAllah ngandikamarangNabiÉlia,mengkéné:“Lungaa,tuduhna awakmudhéwémarangAkhab;lanIngsunbakalnurunake udanmarangbumi
2ÉliabanjurtindakngatingalmarangAkhabLaning Samariaanapailanbanget.
3AhabbanjurnimbaliObaja,singdadigubernuring omahé(SaikiObajawedibangetmarangSangYehuwah
4AmarganalikaIzebelnyirnakakenabi-nabineSang Yehuwah,Obajanjupuknabisatus,didhelikakeseketana ingguwasiji,landipanganrotilanbanyu.)
5SangPrabuAkhabbanjurngandikamarangObaja:“Sira lungaamenyangingnagarakono,menyangsakehing sumberingbanyulaningsakehingkali,bokmanawakita bisanemusuketkanggonylametakejaranlanbihal,supaya orakelangankewankabeh
6Mulanétanahédiedum-edum-edum-edum-edum-edumedum-edum-edum-edum-diuberake,Ahablungadhéwé,lan Obajalungadhéwé
7NalikaObajalagianaingdalan,Éliaketemukarowong mau,banjurnyembahlanmatur:"Punapapanjenengan punikagustikawulaÉlia?"
8Paringwangsulane:“Inggih,kulaaturirawuh,matur dhatenggustinira,bilihNabiEliawonteningngriki”
9Aturwangsulane:“Punapadosakawula,denePaduka badhemasrahakenabdidalemdhatengtanganipunSang PrabuAkhabsupadosmatenikula?
10DemiPangeranYehuwah,GustiAllahmu,kanggesang, oraanabangsautawakarajan,kangoradiutusdening gustikunggolèkikowé;Panjenenganésumpahmarang kratonlanbangsa,yènoraketemukowé
11Lansaikikowékandha:Lungaa,maturmaranggustimu: Éliaanaingkéné
12Sawiséakulungasakakowé,kowébakaldigawadéning RohéPangéranmenyangpanggonansingoradakngertèni. DadimanawaakutekalanngandhaniAkhab,nanging dhewekeorabisanemokakesampeyan,akubakaldipateni, nangingabdimuwedimarangPangeranYehuwahwiwit isihenom
13Apaoradikandhakakemaranggustiku,apakang daktindakakenalikaIzebelmateniparanabineSang Yehuwah,yaikuanggonkundhelikakeparanabineSang Yehuwahsatuswongseketanaingguwasiji,lan dakwenehirotilanbanyu?
14Lansaikikowékandha,lungaa,maturmaranggustimu: Éliaanaingkéné,akubakaldipatèni.
15NabiÉliabanjurngandika,"DemiPangéranKang Mahakwasakanggesang,kangakungadeganaing ngarsané,ingdinaikiakubakalngatingalmarang Panjenengané."
16ObajabanjurmethukakéSangPrabuAkhablanmatur marangpanjenengané
17BarengSangPrabuAkhabmirsaNabiElia,SangPrabu Akhabngandikamarangpanjenengane:“Punapa panjenenganingkangnggangguIsrael?
18Wangsulané,"AkuoranggangguwongIsraèl;Nanging kowélankulawarganébapakmu,mergakowépadha ninggaldhawuhéPangéranlanmanutmarangparaBaal.
19MulanésaikikongkonanawongIsraèlkabèh nglumpukkémarangAkunanggunungKarmèl,lanpara
nabinéBaalpatangatusseketlannabi-nabiingAsyer patangatus,singpadhamanganingmejanéIzebel.
20AkhabbanjurutusanwongIsraèlkabèhlan nglumpukaképaranabiingGunungKarmèl.
21NabiÉlianulimaraniwongakèhkabèhlanmatur: “Ngantipiralawaséanggonmupadhamikirloro?yen PangeranYehuwahikuGustiAllah,nurutamarang Panjenengane,nangingyenBaal,nusulana.Wong-wong mauorasemaur
22NabiEliabanjurngandikamarangwong-wongmau: "Aku,mungaku,singisihdadinabinéPangéran;nanging nabi-nabinéBaalpatangatusseket
23Mulanépadhamènèhisapilanangloro.Sapisiji karebenpadhamiliha,banjurdiiris-iris,banjur ditumpukakeingkayu,lanajadilebokakegeni
24Lanpadhanyebutasmanéallahmu,lanakubakal nyebutasmanéPangéran,lanGustiAllahsingparing wangsulannganggogeni,ikudadiGustiAllahWongwongkabèhpadhamangsuli,pangucapé,"Ikibener.
25NabiÉliatumulingandikamarangparanabinéBaal: “Siramilihalembusapisiji,lantatanendhisik;awitkowé ikuakèh;lannyebutasmaneallahmu,nangingaja nglebokakegeni
26Banjurpadhanjupuksapisingdiparingakemarang wong-wongmau,lanpadhanyiyapake,lannyebutasmane Baalwiwitesukngantitekanawan,kanthimatur:"Dhuh Baal,mugikarsaamiyarsakaken!"Nangingoraanaswara, lanoraanasingmangsuli.Lanpadhamlumpatingmisbyah kangdigawe
27Ingwayahawan,Éliadipoyokiwong-wongmau, pangucapé,"Swara-wara!apakanglagiomong-omongan, apalagingoyak,utawalagilelungan,utawabokmanawa lagituru,kududigugah
28Wong-wongmaupadhabengok-bengoklannyuwilnyuwilawaknganggoladinglantombakmanutadate, ngantigetihemuncrat
29Barengwayahawanwiskliwat,wong-wongmaupadha medharwangsitngantitumekaingwayahenyaosake kurbansore,nangingoraanaswara,oraanasingmangsuli, lanoraanasingngrungokake.
30NabiÉliabanjurngandikamarangwongkabèh,"Sira nyedekiaku!"Wongkabèhbanjurpadhanyedhakmarang Panjenengané.MesbèhéPangéransingwisrusakdidandani.
31NabiÉliabanjurnjupukwaturolas,miturutcacahé taler-taleréturunéYakub,singdipangandikanidéning Pangéranmengkéné:"Israèlbakaljenengmu."
32Kanthiwatu-watumaubanjuryasamisbyahatas asmaneSangYehuwah,langawekalenaningsakubenge misbyahmau,ngantiisiwijirongtaker
33Sasampunepunikararisrarisngaturangkayune,raris ngetok-ngetokwentensanekaturangringkayupunika, sarwingandikasapuniki:“Isenanatoyapatangtong minyak,nulikasurahangringaturanobaranmiwahkayune punika
34Panjenenganébanjurngandika,"Lakonanakaping pindho"Lanpadhanindakakekapingpindho Panjenenganébanjurngandika,"Lakonanakapingteluné." Lanpadhanindakakeikukapingtelune
35Lanbanyumilingubengimisbyah;lanparitugadiiseni banyu.
36Barengwayahényaosakékurbaningwayahsore,Nabi Éliasowanlanmunjuk:“DhuhYehuwah,GustiAllahipun
Abraham,IskaklanIsraèl,ingdintenpunikamugikarsaa nguningani,bilihPadukapunikaGustiAllahingIsraèl, sahakawulapunikaabdiPaduka,sahasadayapunika kawulalampahimiturutdhawuhPaduka.
37DhuhYehuwah,Padukamugikarsaamiyarsakaken kawula,supadosbangsapunikasamimangretos,bilih PadukapunikaPangeranYehuwah,GustiAllah,saha Padukasampunmalikakenmanahipun.
38LatunéPangéranbanjurtibalanngobongkurbanobaran, kayu,watulanlebu,landidilatbanyusinganaingparit
39Barengwongkabèhpadhaweruh,banjurpadhasujud lanmatur:“PangeranYehuwah,PanjenenganéikuAllah; PangeranYehuwah,PanjenenganeikuGustiAllah.
40NabiÉliabanjurngandikamarangwong-wongmau: “Tangkepananabi-nabinéBaal;ajangantianakangoncat Wong-wongmaupadhadicekellandiiriddéningÉlia menyangKaliKisonlandipatènianaingkono
41NabiÉliakandhamarangAkhab:“Kowétangia, manganlanngombé;awitanaswaraudanderes.
42AkhabbanjurtindakdhaharlanngombéNabiElia minggahingpucakinggunungKarmèl;nulisumungkem ingbumi,raineanaingantaranedhengkul.
43Lanngandikamarangabdiné,Saikimunggaha, delengenmenyangsegaraPanjenenganébanjurminggah, mirsani,sartangandika,"Oraanaapa-apa."Panjenengané banjurngandika,"Mbalikpingpitu"
44Barengwiskapituwongéngandika,"Lah,anaméga cilikmetusakaingsagara,kayatanganémanungsa." Panjenenganébanjurngandika,"Munggaha,kandhanana marangAkhab:Siapnakrétamulanmudhuna,supayaudan orangalangikowé."
45Oraletsuwé,langitépetengndhedhetmendhunglan angin,lanudanderesSangPrabuAkhabnunggangnitih lantindakmenyangYizreel.
46AstaneSangYehuwahtumujumarangNabiElia;Sang Prabubanjursabukingbangkekanelanlumayuanaing ngarepeSangPrabuAkhabngantitekaningYizreel.
BAB19
1SangPrabuAkhabbanjurnyritakakemarangIzebelapa kangkatindakakedeningNabiElialanbabanggonemateni paranabikalawanpedhang.
2IzébèlbanjurkongkonanutusanmarangÉlia,matur: “Mulanéparaallahmuga-mugakatindakakémarangaku, malahluwih-luwih,manawaakuorandadèkakényawamu kayasiji-sijinéwong-wongmausesukkira-kirawektuiki
3Barengweruhkangmangkonoiku,banjurjumenenglan lungamenyangingBersyeba,tanahYehuda,lanabdine ditinggalanaingkono
4Nangingpanjenenganepiyambaktindakmenyangara-ara samunlumakusedina,banjurlenggahingsangisorewit juniperlanngandika,"Cukup;sapunika,dhuhYehuwah, Padukamugikarsaamundhutnyawakawula;awitakuora ngungkulileluhurku
5Nalikalagiturulanturuingsangisorewitjuniper,lah, anamalaékatndemekwongmaulanngandikamarang wongmau:Ngadega,mangana
6Wongmaubanjurmirsani,lah,anarotipangganging geni,laningsirahéanawadhahbanyu.Lanbanjurmangan lanngombe,banjurlungguhmaneh
7MalaékatéPangéranrawuhmanèhkangkapingpindhoné lanndemèkwongmausartangandika:“Ngadega,mangana! amargalelampahanikukebangetenkanggosampeyan
8Panjenenganébanjurtangi,manganlanngombé,nuli lumakukalawankuwatsakadhaharanmaupatangpuluh dinapatangpuluhbengi,menyangGunungHoreb, gunungéAllah
9Banjurtekaningsawijiningguwalannginepingkono; Lah,anapangandikanéPangéranmarangpanjenengané, pangandikané,"Apasingkoktindakakéingkéné,héÉlia?"
10Pangandikané,"KawulamèrisangetdhatengPangéran, Allahipuningkangsarwadumadi,awittiyangIsraèl sampunnilarprajanjianPaduka,mesbèh-misbyahPaduka dipunjugrugakensahaparanabiPadukamatèniklawan pedhanglanmungakukangkari;lanpadhangupaya nyawaku,kanggonyingkirake.
11Panjenenganébanjurngandika:“Lungaalanngadega anainggununganaingngarsanéPangéranLah,Sang Yehuwahliwat,lanangingedhelanbanternyuweknyuwekgunung-gununglanngremukwatu-watuanaing ngarsaneSangYehuwah;nangingSangYehuwahoraana ingangin,lansawiseanginanalindhu;nangingSang Yehuwahoraanainglindhu
12Lansawisélindhuanageni;nangingSangYehuwahora anainggeni,lansawisegenianaswaralirih.
13BarengNabiÉliakrungubabiku,rainebanjurditutupi nganggojubahé,banjurmetulanngadeganainggapurané guwa.Lah,terusanaswarangomong:“Apasing koktindakkéingkéné,héÉlia?
14Aturwangsulane:“Kawulacemburubangetmargasaka PangeranYehuwah,Gustinekangsarwadumadi,amarga wongIsraelpadhaninggalprajanjianira,mesbèh-mesbèhira padhajugruganlanmatèninabi-nabiniranganggopedhang; lanmungakukangkari;lanpadhangupayanyawaku, kanggonyingkirake
15GustiAllahngandikamarangpanjenengané:“Sira lungaa,baliamenyangara-arasamuningDamsyik,lan samangsakowéteka,HazaèljebadanadadirajaingSiria 16YehubinNimsisirajebadanadadiratuingIsrael,lan NabiElisabinSafatsakaAbelmeholaikusirajebadana dadinabinggentosipanjenengane
17SingsapaoncatsakapedhangéHazaèl,bakaldipatèni déningYéhu,lansingoncatsakapedhangéYéhubakal dipatènidéningÉlisa
18NangingIngsunkaripitungewuingIsrael,yaiku sakehingdhengkulkangorasujudnyembahmarangBaal, lansabencangkemekangorangambungBaal
19Sawusemangkonopanjenenganebanjurmangkatsaka ingkonolanketemuNabiElisabinSafat,kanglagingluku nganggosapirolasrakitanaingngarepe,denekangkaping rolaskarokangkapingrolas
20Sapi-sapimaubanjurditinggallanmlayunututiÉlia sartamatur:“Kulanyuwunpangapurodhatengbapaksaha ibukula,lajengkulamèlupanjenengan”Panjenengané banjurngandikamarangwongmau,"Mbalikmaneh, amargaapasingwisdaktindakakémarangkowé?"
21SasampunepunikaIdaSangHyangWidiWasararis mawalisakingirika,tumulingambilbantengrakit,tumuli kasembelih,dagingipunedigodhognganggepiranti-piranti bantengpunika,tumulidiwenehnaringrakyate,tumuli dipanganSawusemangkonobanjurjumeneng,nututiNabi Eliasartangladosipanjenengane
BAB20
1SangPrabuBenhadad,ratuingSiria,ngumpulake wadya-balanekabeh,deneratunetelungpuluhlorokaro jarananlankretane,banjurngepungSamarialannglawan kuthane
2SangPrabubanjurngutusutusanmarangSangPrabu Akhab,ratuingIsrael,menyangingkuthakonolanmatur marangSangPrabuBenhadadmangkene: 3Slakalanemasmuikukagunganku;bojomulananakanakmu,malahsingpalingapik,ikukagunganku
4WangsulanératunéIsraèl:“DhuhSangPrabu,dhuhSang Prabu,miturutpangandikanipunpanjenenganpunika: Kawuladalahkagungandalemsadaya
5Parautusanbanjurpadhabalilanmatur:“Makaten pangandikanipunBenhadadmangkene:“Sanadyankula sampunutusansowandhatengpanjenengan,aturipun salaka,mas,somah-bojonipunsahaanak-anakpanjenengan 6Nangingsesukkira-kirawektuikiIngsunbakalngutus paraabdiningSunnemonisira,supayapadhamriksa omahiralanomaheparaabdinira;lanapawaesingdadi renaningpenggalihe,ikukududicekellandijupuk.
7SangNataingIsraèlbanjurnimbalisakehingpinituwa ingnagarakonolanngandika:“Panjenenganaturipriksa, bilihtiyangpunikaanggènipunngupadosipiawon,amargi sampunutusandhatengkulanimbalisomahkawula,anakanakkawula,salakasahamaskawula;lanakuorambantah 8Parapinituwalanwongkabèhpadhamaturmarang panjenengané,"Ajapadhangrungoknalanaja ngrungokna"
9Mulanépanjenenganébanjurngandikamarangutusané Benhadad:“SiramaturamaranggustikuSangPrabu: Samubarangkangkadhawuhakemarangabdidaleming wiwitan,bakaldaklakoni,nangingikiorabisadaklakoni. Parautusanbanjurpadhamangkatlanngaturakepawarta maneh
10Benhadadbanjurkongkonanmaturmarang panjenengane,"Paraallahbakalnindakakekayamangkono marangakulanliyane,manawalebuingSamariabakal cukupkanggosakepelkanggokabehwongsingmèluaku."
11WangsulanératunéIsraèl:“Sapasingnyandhak klambinéajagumunggungkayawongsingnyopot 12BarengBènhadadmidhangetpangandikané,nalikalagi ngombé,panjenenganélanpararatuingkémahé,banjur ngandikamarangparaabdiné:"Padhatata-tata!"Wongwongmaubanjurpadhabaris-barisnglawankuthamau.
13Lah,ananabisowaningngarsaneSangPrabuAkhab, ratuingIsrael,lanmatur:“MangkenepangandikaneSang Yehuwah:Apakowendelengwongakehikikabeh?Lah, ingdinaikiIngsunmasrahakemarangtanganira;lankowé bakalngertiyènAkuikiPangéran
14Ahabbanjurngandika,"Sapa?Wangsulane:“Mangkene pangandikaneSangYehuwah:Sakaparanom-nomanpara panggedheningdhaerahBanjurngandika,"Sapasingbakal ngaturperang?"Wangsulane:"Kowe"
15Sawusemangkonopanjenenganenulingetangpara nom-nomansakaparapanggedheingdhaerah-dhaerah, cacaheanarongatustelungpuluhloro,lansawuseiku wongIsraelkabehcacahepitungewu
16Lanpadhametuingwayahawan.NangingBenhadad ngombéngantimendemanaingkémah,dhèwèkélanpara ratu,ratutelungpuluhlorosingmbantudhèwèké
17Paranom-nomanparapanggedhedhaerahpadhametu dhisik;Benhadadbanjurkongkonanmetu,lanpadha ngaturipirsa:"AnawongsingtekasakaSamaria"
18Panjenenganébanjurngandika,"Manawapadhateka kanthitentrem,tangkepanaurip-uripan;utawayenarep perang,tangkepeurip-uripan
19Paranom-nomanparapanggedhedhaerah-dhaerahmau banjurpadhametusakaingkuthalanwadya-balakang padhangetut-buri
20SabenwongpadhamatèniwongSiria,lanwongSiria padhamlayuWongIsraelpadhadioyak-oyak,deneSang PrabuBenhadad,ratuingSiria,oncatnunggangjarankaro paraprajuritjaranan.
21RajaIsraèlbanjurmetu,nggebugjaranlankrétané,lan matèniwongSiriangantiakèhbanget
22NabimaubanjursowaningngarsanératuingIsraèllan maturmarangpanjenengané:“Siralungaa,santosalan waspadalandelengenapakangkoktindakaké,mergaing taunsabanjuré,ratuingSiriabakalnglawankowé.”
23ParaabdinérajaSirianulimaturmarangpanjenengané: “Dewa-déwanékuwiallahéingpegunungan;mulanepadha luwihkuwattinimbangkita;Nangingayopadhaperang nglawanwong-wongmauanaingara-ara,lanmesthikita bakalluwihkuwattinimbangwong-wongmau
24Lantindaknamangkene:Pararatupadhadisingkirake sakaingpanggonanedhewe-dhewe,lanparapanggedhene padhapasangaingkamare
25Sirapadhawenehanawadya-bala,kayawadya-balanira kangwusilang,jarangantijaran,krétakrétakalawankréta; IdaSangHyangWidiWasamirengangsabdanedane punika.
26Barengbalinetaun,BenhadadngetungwongSirialan nglurugmenyangAfekperangnglawanwongIsrael
27Wong-wongIsraèlpadhadietunglankabèhpadhateka, banjurpadhanglawanwong-wongIsraèlnangingwong Siriangebakinagara
28BanjuranaabdiningAllahsowanlanmaturmarangratu ingIsrael:“MangkenepangandikaneSangYehuwah: AmargawongSiriapadhangucap:PangeranYehuwahiku GustiAllaheingtengger-tengger,nangingPanjenengane ikududuGustiAllahelebak-lebak,mulanewongakehiku bakalSunpasrahakemarangingtanganira,temahsirabakal padhasumurupyenIngsunikiYehuwah.
29Pitungdinabanjurpadhalerenadhep-adhepanLaning dinakapituperangdadi,lanwongIsraelmatèniwongSiria satusewuprajuritmlakuingsedina.
30NangingliyanepadhamlayumenyangAfek,menyang kutha;laningkonotembokambruknibaniwong-wong singisihkarirongpuluhpituewuBenhadadbanjurmlayu lanmlebuingkutha,menyangkamarnjero
31Parapunggawanetumulimaturmarangpanjenengane: “Lahkulasamimireng,bilihpararatuingturuneIsrael punikapararatuingkangwelasasih
32Wong-wongmaubanjurpadhanganggobagoring bangkekanlansiraheditaleni,banjursowaningngarsané ratuingIsraèllanmatur:"AbdiPadukaBenhadadngandika, mugiPadukamugikarsaagesang."Wangsulane:Apaisih urip?ikusedulurku
33Wong-wongmaupadhamriksakanthitemen-temen manawaanaapa-apa,banjurenggal-enggalnyekel,banjur matur:SadulurmuBenhadadPanjenenganébanjur
1Raja-raja
ngandika,"Siralungaa,gawanen"Benhadadbanjurmarani panjenengane;banjurdigawamunggahingkreta.
34Benhadadtumulingandikamarangpanjenengane: “Kutha-kuthasingdirebutbapakkusakabapakmu,bakal dakbalekakemaneh;lansampeyanbakalnggawedalan kanggosampeyaningDamsyik,kayabapakkuingSamaria Jawa1994:Akhabbanjurngandika,"Akubakalngirid kowélunganganggoprajanjianiki."Mulanébanjurgawé prajanjiankarodhèwèké,banjurdikonlunga
35Banjuranasalahsijiningparanabikangkandhamarang pepadhanénganggopangandikanéYéhuwah:Wongmau oragelemnapuk
36Panjenenganébanjurngandikamarangwongmau, "AmargakowéorangestokakédhawuhéPangéran,lah samangsakowéninggalaku,kowébakaldipatènisinga" Barengwislungasakaingkono,anasingakangnemoni, banjurdipateni
37Banjurketemuwongliya,lanngandika,"Akutulung sèlèh!"Wongmaubanjurnggebugiwongmau,nganti nggebugiwongmau
38NabimaubanjurlungalanngenteniSangPrabuanaing dalan,lannyamarnganggoawuingraine.
39BarengSangPrabuliwat,banjursesambatmarangSang Prabu,pangandikane:“Paraabdidalemmedaling paprangan.Lah,anawongnyimpanglannggawawong menyangkula,lanngandika,"Wongikisimpenen,yenora ana,nyawamubakaldadikanggonyawane,utawa sampeyankudumbayartalentasalaka."
40LannalikaabdiPanjenengansibukingmrana-mrene, dhewekeoraanaSangNataingIsraèlbanjurngandika marangpanjenengané,"Mangkonougapaukumanmu; dhewewismutusaké
41Banjurenggal-enggalnjupukawusakaingpasuryane; ratunéIsraèlngertiyèndhèwèkékuwipanunggalanépara nabi
42PangandikaneSangYehuwahmarangwongmau: “MakatenpangandikanipunSangYehuwah:Sarehnesira nglilaniwongkangwusSuntetepakesirnakakesakaing tanganira,mulaneuripirabakaldadigantinenyawane,lan bangsaniranimbalibangsane.
43SangNataingIsraèlbanjurtindakmenyangingdalemé kalawansusahlanduka,banjurtindakmenyangSamaria
BAB21
1Sawuselelakonikumau,Nabot,wongYizreeliku,duwe pakebonanangguringYizreel,ingsacedhakekratonAhab, ratuingSamaria.
2AhabbanjurngandikamarangNabot:“Kebonanggurmu wènèhnamarangaku,supayaakubisadadikebon tetuwuhan,amargacedhakkaroomahkuutawa,yen koyoneapikkanggosampeyan,Akubakalmenehi sampeyanworthikuingdhuwit
3NabotnulimaturmarangAkhab:“PangeranYehuwah ngalang-alangiaku,yenakumenehipusakaleluhurku marangkowe
4SangPrabuAkhabbanjurlumebuingomahekanthi susahlanduka,margasakapangandikaneSangNabot, wongingYizreelmarangpanjenengane,yaiku:“Akuora bakalmenehitanahpusakaneparaleluhurkumarangkowe.” Wongmaubanjurdisèlèhakéanaingpaturoné,lanora gelemmanganroti
5NangingIzebèl,garwané,sowanlanmatur:“Yagéné kowékoksedhihbangetngantioramanganroti?
6WongwadonmaubanjurngandikamarangNabot,wong Yizreeliku,"AmargaakuwisngandikamarangNabot, wongYizreel,marangaku:Menehikebonanggurmu kanggodhuwit;Yenora,yensampeyanseneng,akubakal menehikebonanggurliyanekanggosampeyan
7Izébèl,garwané,maturmarangpanjenengané:“Apa kowésaikidadirajaingIsraèl?tangia,manganaroti,lan atimubungah-bungaha;
8Wongwadonmaubanjurnulislayangatasasmane Akhab,landisegelnganggosegele,banjurdikirimake marangparapinituwalanparapanggedheingkuthane, kangpadhamanggonkaroNabot
9Landhewekenulisingserat-seratkasebut,mangkene: "Padhangundhangnapasa,lannjumenengakeNaboting antaranewong-wongmau
10Wong-wongmaupadhatuduhnawongloro,yaiku wong-wongdursila,kanggonyeksenipanjenengane,kanthi ngucap:“KowenyenyamahmarangGustiAllahlanSang Prabu”Banjurgawanenmetulanmbenturiwatu,nganti mati.
11Wong-wongingkuthane,yaikuparapinituwalanpara panggedheingkuthane,padhanindakakekayakang kadhawuhakedeningIzebelmarangwong-wongmau,lan kayakangkatulisaninglayangkangdikirimakemarang dheweke
12Wong-wongmaupadhangumumaképasa,lanNabot diangkatdadidhuwuringantaranérakyat
13Ingkonoanawongloro,bocah-bocahdursila,lan lungguhanaingngarepe;Banjurdigawametusakakutha landibenturiwatu,ngantimati
14BanjurpadhakongkonanmarangIzebèl,matur:“Nabot dibenturiwatulanwismati.
15BarengIzebèlkrunguyènNabotdibenturiwatunganti mati,IzebèlbanjurngandikamarangAhab:“Tangia,kebon angguréNabot,wongYizreèl,kebonangguréNabot,sing oragelemdiwènèhakémarangkowémergaNabotoraurip, nangingwismati
16BarengSangPrabuAkhabmidhangetyenNabotwus seda,SangPrabuAkhabbanjurmangkatmenyanging pakebonananggureNabot,wongYizreel,arepngejegi keboniku.
17LanpangandikaneSangYehuwahmarangNabiElia, wongTisbe,mangkene:
18Ngadega,methukakeSangPrabuAkhab,ratuingIsrael, kanganaingSamaria
19Lansirakandhananamangkene:Mangkene pangandikaneSangYehuwah:Apasirawismatenilan ngrebut?Sirakandhaamangkene:Mangkenepangandikane SangYehuwah:IngpanggonanasudidilatgetiheNabot bakaldidilatgetihmu,iyagetihmu.
20AhabbanjurngandikamarangÉlia,"Apakowéwis ketemuaku,dhuhmungsuhku?Aturwangsulane:“Kowe wisketemu,amargakowewisngedolawakmudhewe kanggonglakonipialaanaingpaningalingSangYehuwah 21Lah,Ingsunbakalndhatengakebilaimarangsira,lan Ingsunbakalnyirnakaketurunira,sartaIngsunbakal nyirnakakesakaingSangPrabuAkhabkangnepsuing temboklankangkakurunglankangkarianaingIsrael.
22Ingsunbakalndadekaketurunirapadhakayaturune YerobeambinNebatlankayaturuneBaesabinAhia,
margasakanesu-nesukangwussiragawenepsuIngsun lannjalariwongIsraelpadhanglakonidosa.
23LanbabIzébèlugadipangandikanidéningPangéran mengkéné,"Isebèlbakaldipanganasuanaingsacedhaké témbokYizreèl."
24SingsapapanunggalanéAkhabmatianaingkutha bakaldipangandéningasu;lansingmatianaingara-ara bakaldipanganmanukingawang-awang.
25Nangingoraanawongsiji-sijiasingkayaAhab,sing ngedolawakédhéwékanggonglakonipialaanaing paningaléPangéran,singdiojok-ojokidéningIzebèl, bojoné
26IdaSangHyangWidiWasararisnglaksanayang semeton,samalihasanekalaksanayangantukIdaSang HyangWidiWasa,sanekaturangringbangsaIsraele 27BarengSangPrabuAkhabmidhangetpangandikaneiku, banjurnyuwek-nyuwekpangagemanelanngagembagor ingbadane,banjurpasalanturunganggobagorlanmlaku alon-alon.
28LanpangandikaneSangYehuwahmarangNabiElia, wongTisbe,mangkene:
29ApakowéweruhkepriyéAkhabngasorakéawaké dhéwéanaingngarsaku?Amargadhewekengasorake awakedheweanaingngarsaningSun,mulaneIngsunora bakalnekakakebilaiingjamane,nangingingjamaneanake, Ingsunbakalnekakakebilaimarangomahe
BAB22
1TelungtaunoraanaperangantaraSirialanIsraèl
2IngtaunkatelunéYosafat,ratuingYéhuda,sowaning ngarsanérajaIsraèl
3SangNataingIsraelbanjurngandikamarangparaabdine: “Apakowepadhasumurup,yenRamotingGileadiku duwekekita,nangingkitapadhameneng,lanoranjupuk sakaingtanganeratuingSiria?
4PanjenenganébanjurngandikamarangYosafat:“Punapa panjenengankersamèlukulaperangdhatengRamotGiléad?SangPrabuYosafatbanjurngandikamarangratu ingIsrael:“Kawulapunikakadospanjenengan,bangsa kawulasamikaliyanbangsapanjenengan,jarankawula kadosjaranpanjenengan
5SangPrabuYosafatbanjurngandikamarangratuing Israel:“Panjenenganmugikarsaanyuwunpirsadhateng pangandikanipunSangYehuwahingdintenpunika
6SangNataingIsraèlbanjurnglumpukaképaranabi,kirakirapatangatuswonglanngandikamarangwong-wong mau:"ApaakuarepperangnglawanRamot-Gilead,apa akuoragelem?"Wong-wongmaupadhamatur: "Munggaha;amargaPangeranYehuwahbakalmasrahake marangingtanganeSangPrabu
7SangPrabuYosafatbanjurngandika:“Apaingkeneora ananabineSangYehuwahkejaba,supayakitapadhatakon marangPanjenengane?
8SangNataingIsraelbanjurngandikamarangSangPrabu Yosafat:“Ingsunisihanawongsiji,yaikuMikhabin Yimla,kangbisakitapirsamarangSangYehuwah.amarga dhewekeoramedharakekabecikantumrapAku,nanging pialaSangPrabuYosafatbanjurngandika:“Siraajanganti ngandikamangkono.
9SangNataingIsraèlbanjurnimbalisawijiningperwira lanngandika:“MèkayaanakéYimlaénggal-énggalmrana
10SangprabuingIsraellanSangPrabuYosafat,ratuing Yehuda,padhalenggahingdhampare,padhanganggo jubah,ingpanggonankangkosonganainggapuraSamaria; lankabehnabipadhamedharwangsitanaingngarepe.
11ZedhekiabinKenaanabanjurdamelsungu-sunguwesi, sartangandika:“MangkenepangandikaneSangYehuwah: WongSiriapadhasiradorongnganggoiki,ngantisira tumpes.
12Paranabikabèhpadhamedharwangsitmengkéné:“Sira lungaamenyangRamot-Giléad,lanpadhajaya,merga Pangéranbakalmasrahakékuthaikumarangingastane SangPrabu”
13UtusankanglunganimbaliMikhabanjurngandika marangpanjenengane:“Lah,pangandikaneparanabiiku mungguhingpangandikaneSangPrabukalawansiji cangkem.
14Mikhabanjurngandika,"DemiPangérankanggesang, apasingdidhawuhakédéningPangéranmarangaku,iku singbakaldakkandhakaké."
15MulanébanjursowaningngarsanéSangPrabuSang Prabubanjurngandikamarangpanjenengane:“Mikha,apa akuarepperangnglawanRamot-Gilead,apaora?Atur wangsulane:“Siralungaa,mugikarsaarahayu,awit PangeranYehuwahbadhengulungakendhatenging astanipunSangPrabu.”
16SangPrabubanjurngandikamarangpanjenengane, "Kapingpintenkulabadhekulasupaos,supados panjenenganmbotenmratelakakendhatengkulanamung ingkangleresatasasmanipunSangYehuwah?"
17Wangsulané,"AkuweruhwongIsraèlkabèhpadha buyaranaingtengger-tenggerkayawedhusgèmbèlsing oraduwépangon"
18RajaIsraèlbanjurngandikamarangYosafat:“Apaaku orangandhanikowénèkdhèwèkéorabakalmedhar wangsitsingapikbabaku,nangingmungpiala?
19PangandikaneSangPrabu:“Padharungokna pangandikaneSangYehuwah:IngsunsumerepPangeran Yehuwahlenggahingdhampare,lansakehewadyabalaing swargapadhangadegingsandhingeingsisihtengenlan kiwane.
20PangandikanéPangéran,"SapasingbakalmbujukAhab, supayalungalantibaingRamot-Gilead?"Singsiji ngomongkayangono,singsijingomongngono.
21BanjuranarohmetulanngadegingngarsanéPangéran lanmatur,"Akubakalmbujukdhèwèké"
22GustiAllahbanjurngandikamarangwongmau, "Kanggoapa?Panjenenganébanjurngandika,"Akubakal lunga,lanakubakaldadirohgorohingcangkemésakehing nabiné"Wangsulane,"Kowebakalmbujukdheweke,lan ugabisamenang
23Mulané,lah,Pangéranwisnekakakérohgorohing cangkeméparanabimukabèh,lanPangéranwis ndhawuhaképialatumrapkowé
24NangingZedhekiabinKenaananyedhaklannapukpipi Mikha,karomatur:“KadospunditindakipunRohipun SangYehuwahsakingkulabadhengandikadhateng panjenengan?”
25Mikhabanjurngandika,"Lah,kowébakalweruhing dina,nalikasampeyanmlebuingkamarnjerokanggo ndhelikakeawakmu."
26SangNataingIsraèlbanjurngandika:“Mikha tampananalangawanenbalimenyangingngarsanéAmon,
1Raja-raja
panggedhéningkuthalanmarangYoas,putranéSang Prabu;
27Landhawuhamangkene:MangkenepangandikaneSang Prabu:Wongikileboknaingpakunjaran,lanpanganen rotiningkasangsaranlanbanyukasangsaran,ngantiaku tekakanthitentrem
28Mikhabanjurngandika,"Manawakowebalikanthi tentrem,PangeranYehuwahorangandikalumantaraku."
Panjenenganébanjurngandika,"Rungokna,hepara manungsa,kowékabèh!
29SangNataingIsraellanSangPrabuYosafat,ratuing Yehuda,tindakmenyangingRamot-Gilead
30RajaIsraèlbanjurngandikamarangYosafat:“Aku bakalnyamarlanmlebuperangnangingsiranganggoa jubahiraSangprabuingIsraèlbanjurnyamarsamarané, banjurmlebuingpaprangan.
31NangingratuingSiriadhawuhmarangperwiratelung puluhloro,kangnguwasanikrétané,dhawuhé,"Ajaperang karowongcilikutawawonggedhé,kajabamungkaro ratunéIsraèl"
32Barengparapanggedhéningwadya-balakrétaweruh SangPrabuYosafat,banjurpadhamatur:“Pancenratuing Israèl!Wong-wongmaubanjurnyingkurarepnglawan panjenengané,nangingYosafatnguwuh-uwuh
33Barengparapanggedheningwadya-balakrétapadha sumurup,yènikududuratunéIsraèl,banjurpadhamundur sakangoyakpanjenengané
34Ingkonoanawongsingnyekelgandhewo,nulinempuh rajaIsraèlanaingantaranégandhèngtalinéamargaaku tatu
35Ingdinaikupapranganesayatambahakeh,lanSang PrabukakurungingkaretanenglawanwongSiria,banjur sedaingwayahsore,langetihemetusakatatunemenyang ingsatengahekreta.
36Barengwissurupingsrengéngé,wadyabalapadha undhang-undhangmengkéné,"Sabenwongmenyang kuthanélanmenyangnegaranédhéwé."
37SangPrabubanjursedalandigawamenyangSamaria; SangPrabubanjurdisarekakeanaingSamaria
38KrétamaubanjurdikumbahanaingblumbangSamaria; lanasudidilatmunggahgetih;lanpadhangumbah gegamane;miturutpangandikaneSangYehuwah
39AnadenekekareneriwayateSangPrabuAkhablan sakehekangkatindakake,omahegadhinglansakehekutha kangyasa,ikurakwuskatulisaningbukusejarahepara ratuingIsrael?
40SangPrabuAkhabnulingasonunggilkaropara leluhure;SangPrabuAhazia,putrane,jumenengratu nggentosipanjenengane
41YosafatbinAsawiwitjumenengratuingYehudaing taunkapingpapatjamaneAkhab,ratuingIsrael
42NalikajumenengratuYosafatyuswatelungpuluhlima taun;deneanggonengastapaprentahananaingYerusalem lawaselimapuluhlimataunIbunéasmanéAzubaanaké Silhi
43PanjenenganénurutisakehinglakunéAsa,ramané; Panjenenganeoranyimpangsakaiku,nindakakeapakang beneranaingpaningalingSangYehuwah;amargawongwongpadhanyaosakékurbanlanngobongmenyananaing tengger-tenggerpangurbanan.
44SangPrabuYosafatbanjurrukunkaroratuingIsrael
45AnadenekekareneriwayateSangPrabuYosafat, kaprawiranelanperange,ikurakwuskatulisaningbuku sejarahepararatuingYehuda?
46Anadenekekarenewongsodom,kangisihuriping jamaneSangPrabuAsa,ramane,padhadisirnakakesaka ingtanahkono
47IngnalikaikuingÉdomoraanaratu;
48SangPrabuYosafatyasaprau-prausakaTarsisarep menyangOfirnjalukemas,nangingpadhaoramangkat; Amargaprau-praupadharusakanaingEziongeber
49SangPrabuAhaziabinAkhabbanjurngandikamarang SangPrabuYosafat:“ParaabdiningSunmugikarsaatindak kaliyanparaabdidalemwonteningprau.NangingYosafat oragelem
50SangPrabuYosafatnulikeparengkeparengngaso nunggilkaroparaleluhurelankasarekakeingsandhinge paraleluhureanaingkuthaneSangPrabuDawud,kang rama
51AhaziabinAkhabwiwitjumenengratuingIsraeling SamariaingtaunkapingpitulaseSangPrabuYosafat,ratu ingYehuda,lanngastapaprentahaningIsraelrongtaun 52Panjenenganénindakakéapasingalaanaing paningalingéPangéran,lannglakonilakunébapaknélan ibuné,lantumindakéYérobéambinNebat,singnjalari wongIsraèlnglakonidosa.
53AmargadhewekengabektimarangBaallannyembah marangdheweke,lanndadekakebebendunePangeran Yehuwah,GustiAllaheIsrael,kayakangkatindakake deningramane