17 - 20 december 2013
15
Suikerfabriek weg uit Puttershoek? Helemaal niet! Suiker Unie is nog altijd de grootste werkgever
Vrijwel alle suikerklontjes komen uit Puttershoek Nog maar tien jaar terug hing hij er, in deze tijd, nog altijd: die zoetige, weeïge lucht boven de Hoeksche Waard. Het was immers van eind september tot eind december bietencampagne en dan werkte dus de suikerfabriek van de Suiker Unie in Puttershoek op volle toeren. Ooit verdienden er ruim 1200 mensen hun boterham, de helft in vaste en de andere helft in losse dienst. De stoomwolk, die uit de 55 meter hoge fabrieksschoorsteen kwam, was tijdens de campagne tot in de wijde omtrek te zien. En te ruiken dus...
D
e bietencampagne van 2004 was de laatste van de in 1913 opgerichte Puttershoekse suikerfabriek, die dus dit jaar precies een eeuw zou hebben bestaan. Daarna begon de grote discussie wat er met het 110 hectare grote fabrieksterrein en de daarop staande fabrieksgebouwen moest gebeuren. De wildste plannen deden de ronde: haventerrein met woningbouw, theater, bioscoop, conferentieoord, indoorsportcentrum, pretpark, enzovoorts. Uiteindelijk werd de buitendijks staande fabriek afgebroken en gaat de discussie nu alleen over de herinrichting van het aan de Oude Maas gelegen terrein en de 55 hectare grote bezinkvelden achter de Rustenburgstraat, die wel eens een groot glastuinbouwgebied zouden kunnen worden. Maar om nou te stellen dat de suikerfabriek in Puttershoek in zijn geheel is verdwenen? Nee, zeker niet! Kijk maar binnendijks. Daar staan nog steeds de zes grote opslagsilo’s, waarvan er vier een capaciteit van 10.000 ton hebben en twee zelfs 20.000 ton suiker kunnen bevatten. In totaal kan daar dus 80.000 ton suiker worden opgeslagen en dat gebeurt ook. Sterker nog, Suiker Unie draait in Puttershoek nog steeds op volle toeren, het hele jaar door. Want al die tonnen suiker worden er ook verwerkt. En er wordt zeven dagen per week en 24 uur per dag met bulkwagens nieuwe suiker aangevoerd. Per jaar produceert Suiker Unie immers een miljoen ton suiker, die voor een belangrijk deel in Puttershoek wordt verwerkt. Suikerklontjes De specialiteitenfabriek achter die enorme silo’s, die nog steeds in belangrijke mate de contouren van het ‘suikerdorp’ bepalen, produceert het leeuwendeel van alle suikerklont-
jes die in Nederland op de markt komen en alle basterd- en poedersuiker in zowel consumenten- als industriële verpakkingen. Daarnaast worden hier de kilopakken afgevuld en worden baaltjes van 25 kilo gemaakt, die bijvoorbeeld naar bakkerijen gaan. Ook aan tal van andere landen in Europa worden al die producten geleverd. Twee suikerfabrieken heeft Suiker Unie, dat weer een onderdeel is van Royal Cosun, nog in Nederland, in Dinteloord en Hoogkerk, terwijl er in het Duitse Anklam ook nog suikerbieten tot kristalsuiker worden verwerkt. Dinteloord en Hoogkerk verwerken nu ieder tijdens de campagne 25.000 ton bieten per dag, evenveel als destijds de twaalf fabrieken die Suiker Unie door het hele lang had. Ze produceren dagelijks 9000 ton suiker, 9 miljoen kilo!
Op het Suiker Unie-terrein wordt een gigantisch distributiecentrum gebouwd, dat 20 meter hoog is. Vanaf de dijk valt die hoogte nauwelijks op, omdat de suikersilo’s er nog ver bovenuit komen. te moeten verblijven. Vandaar die computergestuurde robots.” Maar er blijven mensen nodig om al die hightech onderdelen te programmeren en in de gaten te houden en in te grijpen als er onverhoeds toch iets mis gaat. En dus komen in dit nieuwe onderdeel toch weer acht tot tien mensen te werken.
Fabrieken in Zevenbergen, Sas van Gent, Groningen en Roosendaal en ook dus Puttershoek werden gesloten. Van de CSM-tak is niets meer over. De suikerfabriek in OudBeijerland, die in 1901 werd gesticht en in 1973 de deuren definitief sloot om in de jaren tachtig plaats te maken voor de wijk Spuioever, maakte daar deel van uit. Specialiteitenfabrieken Bij de voormalige suikerfabrieken van Puttershoek en Roosendaal heeft Suiker Unie nu nog specialiteitenfabrieken. In Roosendaal worden vloeibare specialiteiten gemaakt zoals vloeibare suiker en consumentenstropen. En in Puttershoek dus de kiloverpakkingen, suikerklontjes en basterd- (wit, geel en bruin) en poedersuiker. Al die consumentenproducten worden in Nederland onder het merk Van Gilse op de markt gebracht. Nog altijd is, vertelt manager civiele dienst Piet Westdijk, Suiker Unie
Bezwaar
Deze gedenksteen, van de oprichting van de fabriek in 1913, is keurig ingemetseld bij de ingang van de specialiteitenfabriek van Suiker Unie. een van de grootste, zo niet de grootste, werkgever in Puttershoek. In de specialiteitenfabriek werken namelijk 90 mensen, maar omdat er op en rond het terrein altijd wel wat te doen valt, is Suiker Unie nog altijd goed voor 200 arbeidsplaatsen. Westdijk, die zijn leven lang bij Suiker Unie werkte en in Binnenmaas ook politiek actief is voor de PvdA, constateert dan ook tevreden dat er nog meer werk, en dus ook arbeidsplaatsen, bij komt. Distributiecentrum
deze volledig van de buitenlucht afgeschermde ruimte het werk doen. Mensen komen er niet en kunnen er ook eigenlijk niet komen. Om te voorkomen dat er brand uitbreekt, wordt het zuurstofgehalte in het distributiecentrum teruggebracht tot een niveau dat vlammen automatisch doven, mochten ze er ontstaan. Westdijk: ,,We hebben in het distributiecentrum straks een zuurstofniveau dat te vergelijken is met die in het hooggebergte. Niet gezond dus voor de mens om er langdurig
De hoogte van het distributiecentrum is voor de gemeente overigens aanleiding geweest om bezwaar te maken bij de provincie, die er de bouwvergunning voor heeft afgegeven. Een loods van 20 meter hoogte vindt de gemeente teveel van het goede. Maar wie er over de dijk langs rijdt, valt het nauwelijks op dat de loods zo hoog is. De suikersilo’s, die je wel al van grote afstand ziet, torenen er namelijk nog ver boven uit. Net als trouwens de schoorsteen van de voormalige fabriek, die op het verder vrijwel volledig braak liggende buitendijkse terrein nog overeind staat, maar die elk moment lijkt te kunnen instorten. Die schoorsteen staat namelijk op de gemeentelijke monumentenlijst en mocht daarom niet worden afgebroken....
Op het Suiker Unie-terrein aan het Weverseinde laat de firma Zijderlaan uit Stolkwijk namelijk een gigantisch distributiecentrum bouwen, dat medio volgend jaar in gebruik genomen moet worden. Daar zullen alle verpakte suikers worden opgeslagen. Het door RoosRos Architekten ontworpen distributiecentrum is grotendeels 20 meter hoog en heeft een vloeroppervlakte van zo’n 7500 vierkante meter en zal straks volledig geautomatiseerd werken.
Manager civiele dienst Piet Westdijk: ‘Robots gaan straks in dit volledig van de buitenlucht afgeschermde distributiecentrum het werk doen.’
Het nieuwe pand heeft straks 17.500 palletplaatsen en wordt met een tunnel verbonden met de specialiteitenfabriek. Robots gaan in
Op het vrijwel volledig braak liggende buitendijkse terrein van de voormalige suikerfabriek staat de schoorsteen nog overeind.