Verhalenvanseniorenoverlessendiezijleerden Verhalenvanseniorenoverlessendiezijleerden vaneenmislukking,verzamelddoorleerlingen vaneenmislukking,verzamelddoorleerlingen vandeAdriaanRolandHolstVrijeSchool vandeAdriaanRolandHolstVrijeSchool.
MisKennis
kennisMIS
Je verliest wat, iemand vertrekt, of iets mislukt – en opeens voelt alles anders. Een fout die je blijft achtervolgen, een droom die klapt, of datgene waar je op vertrouwde verdwijnt. Maar soms ontstaat er juist dán iets positiefs: een onverwachte kans, een nieuwe richting, een les die blijft hangen Je had het zelf nooit zo gekozen, maar toch ben je achteraf blij dat het zo liep
De afgelopen weken spraken leerlingen van de Adriaan Roland Holst Vrije School in Bergen met senioren over het thema ‘de grootste les die ik leerde van een mislukking’. Ze hoorden verhalen van mensen die hun stem verloren, hun huis, of de controle over hun leven – maar die ook iets vonden dat sterker was dan wat ze kwijt waren geraakt Wat leerden zij over tegenslag? En hoe kijken ze met de kennis van nu terug op de levensveranderende gebeurtenis?
Deze gesprekken vormden het eerste deel van MDT Cultuur & Kunst. Dit programma daagt jongeren uit om meer te leren van anderen dan ze verwachten Hiervoor gingen de studenten in gesprek met ouderen, die we 'vertellers' noemen, om verborgen kennis en verhalen te ontdekken
In dit magazine vind je de verhalen die de leerlingen op het spoor zijn gekomen en de beelden die ze daarbij gemaakt hebben tijdens de fotografieworkshop. De verhalen zijn geschreven door de jongeren tijdens de schrijfworkshop en soms (naderhand) nog aangevuld door de vertellers
Er staat nog meer te gebeuren In het tweede deel van het programma maken de jongeren korte films op basis van de gevonden verhalen. We zijn nu al benieuwd naar het eindresultaat en zien uit naar de eindpresentatie, waar ook weer alle vertellers voor worden uitgenodigd.
Maar voordat het zover is Miskennis!
Evert Koning
DE MAN DIE 8 JAAR LANG NA ZIJN PENSIOEN HEEFT DOORGEWERKT
Evert Koning (76) is een man die graag praat. Dat kwam goed uit, want daardoor kwamen wij veel te weten over zijn interessante levensverhaal Hij heeft heel veel verschillende dingen gedaan; zo heeft hij op heel erg veel verschillende scholen gewerkt
Daarnaast bouwde hij straaljagermotoren en werkte hij voor Fokker, de vliegtuigenfabrikant. Evert kwam binnen bij het gesprek met een grote lach op zijn gezicht. Hij is erg vrolijk en we hebben een fijn gesprek gehad Hij staat erg ontspannen in het leven: ‘Niet paniekerig naar de toekomst kijken, en gewoon doorzetten’
Evert werd geboren in 1949 en was de oudste van zijn twee broers en één zus. Hij heeft de lagere school volledig afgemaakt. Na de lagere school ging hij op een kostschool, die hij niet helemaal heeft afgemaakt omdat hij naar het lyceum ging. Helaas moest hij daar twee jaar blijven zitten
Daarna ging hij naar de lagere technische opleiding en vervolgens naar de middelbare technische opleiding Voor de hogere technische school moest hij naar een ander gebouw/school. Alleen, als je dat deed, moest je je voor de militaire dienst aanmelden (dienstplicht).
Omdat hij al een technische opleiding had gedaan, mocht hij ook iets technisch gaan doen
Eerst deed hij de basisopleiding, waarna hij eerst vliegtuigspecialist werd en daarna motorspecialist bij de F-104 (Starfighters). Hij moest daar bijvoorbeeld de motoren inkruipen en controleren op fouten. Toen zijn dienstperiode afgelopen was, ging hij verder met zijn technische opleiding aan de HTS Daarna ging hij bij Fokker stage lopen en ging hij mee naar General Dynamics Ze gingen de F-16 nakijken op tekortkomingen, maar dat was allemaal administratief en dat vond hij niet zo leuk Na een tijdje zag hij een reclame om docent te worden.
Dus werd hij technisch docent op de landbouwschool Daarna bij het LTS, waar hij wiskunde bijles gaf op het ARH en hier 13 jaar lang lesgaf (over zijn tijd bij Horizon is ons nauwelijks iets verteld). Op het ARH gaf hij natuurkunde en wiskunde.
Zelf vindt Evert dat hij niets hoeft te veranderen aan zijn leven Wel zegt hij dat hij behoorlijke dieptepunten heeft gehad Bijvoorbeeld dat hij als middelbare scholier twee jaar lang had moeten blijven zitten, en dat hij op school veel te lastige dieinig bekend over is) was niet zijn beste tijd.
De verteller vond het supertof om met ons over zijn leven te kunnen praten Hij heeft ons zelfs nog bijles aangeboden Het gesprek ging perfect
DOOR: CUAN, FREEK & PASCAL
‘Niet paniekerig naar de toekomst kijken, en gewoon doorzetten.’
Evert Koning
Gerard Schuth
GEDULD EN VERGEVING
Gerard Schuth, 69 jaar, woont in Zaandam met zijn vrouw. Leraar is zijn beroep Een van zijn grote hobby’s is tuinieren, en ook klussen Hij houdt zich ook bezig met houtbewerking Het thema van dit interview was de les die je hebt geleerd van je grootste mislukking Gerard sprak over een operatie waar hij spijt van had. ‘Ik wilde dat ik toch even had gewacht tot de hernia over was.’
Toen Gerard nog leraar was, kreeg hij last van zijn nek Dit bleek een hernia te zijn, waardoor hij één arm niet meer kon bewegen Hier had hij zoveel last van dat hij sterke medicatie kreeg Maar de medicijnen hadden ook grote bijwerkingen, waardoor hij niet meer zichzelf was Hij was klaar met de pijn en wilde een operatie om zijn hernia weg te laten halen.
Maar de wachtrijen in Nederland voor zo’n operatie waren heel lang. Daarom ging hij naar een ziekenhuis in Duitsland De week nadat hij zich inschreef, kon hij al geopereerd worden
In het Duitse ziekenhuis ging het er heel anders aan toe dan in Nederland. De chirurg kwam met de lift naar boven, de liftdeuren gingen open, en daar stond hij, inclusief fiets en in zijn fietsoutfit. ‘Ik heb zin om jou te opereren!’ zei hij tegen Gerard.
Tijdens de operatie is de hernia weggehaald, maar de chirurg verwijderde per ongeluk een zenuw die zijn stemband aanstuurt, waardoor hij een andere stem kreeg. Volgens de chirurg zou zijn echte stem terugkomen, maar dat gebeurde niet. Hierdoor moest hij het leraarschap opgeven.
Maar Gerard is er goed uitgekomen, ondanks het afscheid van zijn baan als docent In plaats daarvan is hij teamleider geworden van De ARH De les die Gerard hiervan heeft geleerd is dat hij voortaan meer geduld moet hebben voordat hij een keuze maakt. Wat ons opviel is dat Gerard er heel positief onder is gebleven.
Hij zegt hierover zelf: ‘Vergeven is heel belangrijk’
Vandaag de dag doet Gerard veel met vrienden in de natuur. Hij wandelt graag samen met hen. Ook speelt hij graag een potje bridge Bridge is best moeilijk; daar moet je veel voor leren om dat te kunnen Een van de mooiste momenten van de dag is in de ochtend Zijn vrouw is namelijk altijd eerder wakker dan Gerard
Als Gerard dan ’s ochtends uit de badkamer komt, hoort hij zijn vrouw van beneden zeggen: ‘Koffie?’
Dat vindt hij ‘zo mooi!’ Dan kan zijn dag niet meer stuk.
DOOR:CORINE&LIEKE
Harry Steunenberg
DE NIEUWSMACHINE VAN BERGEN
Harry is uitgever van ‘de Flessenpost’ in Bergen, sinds ongeveer 20 jaar Dit vindt hij erg leuk Harry is 68 jaar, hij woont in Bergen Hij heeft een dochter en een kleindochter van 13 Wij vonden Harry op het eerste gezicht er vriendelijk uitzien Hij is een beetje een lokale beroemdheid. Hij staat in ‘de Flessenpost’ magazine en ook in andere magazines. Wij hebben het zelf gelezen en het gaf ons zin om verder te lezen en zo zijn hele levensverhaal te weten te komen. Harry is een echte levensgenieter: ‘In mijn vrije tijd zit ik het liefst op een terras met vrienden en drinken we een wijntje’
Harry mocht zijn dochter niet zien van zijn ex-vrouw, dus verhuisde hij naar de Cariben. Hij woonde daar 1,5 jaar en kreeg toen een brief van de buurvrouw in Nederland, en daarin stond dat zijn dochter hem wilde zien. Hierdoor liet hij zijn plannen voor een wereldreis niet doorgaan, maar ging hij naar Nederland om zijn dochter te zien
Eenmaal in Nederland duurde het nog zes jaar voordat hij zijn dochter eindelijk zag We kunnen ons voorstellen dat dit een heel bijzondere ontmoeting was die veel indruk op Harry heeft gemaakt.
Harry was een tijdje werkloos. Gelukkig belde een vriend met het goede nieuws dat hij werk voor hem had Harry werd uitgever Daarna ging hij naar Frankrijk op vakantie en werd hij ziek Hij had een gat in zijn maag en de kans dat hij het zou overleven, was klein Maar hij overleefde het. En in het ziekenhuis belde zijn collega om te zeggen dat de uitgeverij failliet was. Hij kocht en verkocht direct allemaal tijdschriften, waardoor hij genoeg geld had om de uitgeverij over te kopen en nu werd hij de baas van de uitgeverij Na een paar jaar verkocht hij de uitgeverij en richtte ‘de Flessenpost’ op
Zijn grootste fouten waren zijn relaties Toen we hem vroegen waarom, haalde hij als reactie zijn schouders op. Hij deed alles altijd zelf.
Zo nam hij op zijn 16e afscheid van de schoolbanken om te werken op een sleepboot in de Rotterdamse havens, maar op 24-jarige leeftijd koos hij het ruime sop.
Harry was niet onbekend in het uitgeversvak. In de tussentijd had hij als uitgever gewerkt aan zijn technische vakbladen; deze had hij net verkocht ‘De Flessenpost’ werd de nieuwe vorm van communicatie in Bergen Harry is eigenlijk de nieuwsmachine van Bergen, die alles weet van anderen
We vroegen op het laatst aan Harry of het de moeite waard was en hij zei: ‘Ik vond het leuk en het was de moeite waard.’
DOOR: FABIAN & BAS
‘Ik vond het leuk en het was de moeite waard.’
Harry Steunenberg
Greta Tromp
VERGEVING
Greta Tromp is 71 jaar en een hele lieve en positieve vrouw. Ze woont in Bergen en ze was lerares op de Adriaan Roland Holstschool, bovenbouw Haar hobby’s zijn tango dansen, lezen, yoga en balanstrainingen De eerste indruk was dat ze een heel lieve vrouw is met veel levenslust. In het verhaal dat ze ons vertelde, klonk veel vergeving en liefde. Dat vonden wij heel bijzonder. ‘Ik heb mezelf gevonden en geleerd dat je idealen kunt nastreven.’
Greta had een mooi huisje vlakbij Duinvermaak, bij het bos Greta houdt heel erg van gezelligheid, dat zag je terug in haar huis
De muren hadden allerlei mooie kleurtjes: roze, blauw, turquoise
Heel veel turquoise, dat is namelijk Greta’s lievelingskleur. Het was echt haar eigen gezellige plekje en ze woonde daar al veertig jaar, totdat er op een vredige morgen iets gebeurde wat haar leven op zijn kop zette: de dochter van de huisbaas viel binnen en verzocht haar vriendelijk om het huis te verlaten en een andere woning te zoeken ‘Ik wil hier graag zelf wonen', aldus de dochter van de huisbaas Greta had moeite met deze mededeling, maar heeft uiteindelijk een huis gevonden waar ze heel blij mee is.
We kunnen ons voorstellen dat het best moeilijk is geweest voor Greta om dit mee te maken, om haar huis af te moeten staan Greta vertelde ons dat ze heel dankbaar is met haar nieuwe huis Ze voelde zich heel zelfstandig en onafhankelijk Wij kunnen ons voorstellen dat Greta best teleurgesteld is geweest over de situatie. Greta heeft geleerd dat het geen zin heeft om teleurgesteld te zijn en dat je mensen niet moet veroordelen. Greta bood daarom aan om de dochter van de huisbaas te helpen in de tuin En vandaag de dag helpt Greta de dochter nog steeds met haar tuin en is er een dierbare vriendschap ontstaan
Het gesprek werd afgerond met haar doel voor de komende jaren en een boodschap die ze wilde meegeven aan de jeugd van tegenwoordig: ze wil nog kleiportretten maken.
De les die ze wil doorgeven is: ‘Volg je hart, streef naar een ideaal en zet je daarvoor in’
Ze vond het erg leuk om dit interview met ons te doen
DOOR: YASMINE, STELLA & JORIS
Rien Homs
HET KOMT GOED
Rien Homs is 75 jaar oud, is elf keer verhuisd en heeft op vijf verschillende lagere scholen gezeten Toen hij binnenkwam, had hij een vrolijke uitstraling We gingen zitten en hij begon met een verhaal, in plaats van hele statische vragen en antwoorden, wat veel fijner was. Hij vertelde over zijn vader en moeder die op hele jonge leeftijd een kind kregen. Zijn vader was beroepsmilitair en zijn moeder was huisvrouw.
Riens leven was niet heel stabiel door de vele verhuizingen Daardoor vond hij het soms moeilijk om diepe vriendschapsconnecties aan te gaan, omdat hij ‘toch wel weer weg zou gaan’ Later is hij in Bergen gaan wonen en heeft hij heel erg zijn best gedaan om een stabiele thuissituatie voor zijn kinderen te creëren. ‘Ik ben heel flexibel. Je kunt met weinig luxe een heel rijk leven hebben.’
Als net getrouwd stel gingen de ouders van Rien bij zijn grootouders wonen aan zijn moeders kant, maar er ontstond een ruzie tussen zijn moeder en zijn opa Dus gingen ze wonen bij de ouders van zijn vaders kant. Rien was hier nog een baby. Hier woonde onder andere ook zijn tante met zijn neefje. Een heel groot huis was het niet, maar ze hadden gelukkig wel een dak boven hun hoofd. Door deze hulp vertelde Rien dat zijn grootouders net als echte ouders voelden Hier heeft hij drie jaar gewoond In deze drie jaar moest de vader van Rien anderhalf jaar naar het buitenland voor zijn werk Toen hij terugkwam, gingen ze naar Den Haag verhuizen. Na een tijdje werd zijn vader overgeplaatst naar Den Helder, dus verhuisden ze daarheen. Toen Rien in groep vijf zat, moest zijn vader weer weg naar het buitenland, maar zijn moeder zag het niet zitten om alleen te blijven, dus verhuisden ze weer terug naar zijn grootouders aan zijn vaders kant Toen de vader van Rien weer thuis was, keerden ze terug naar Den Helder
Op elfjarige leeftijd verhuisde Rien naar Weesp en kort daarop naar Hilversum, waar hij uiteindelijk de middelbare school en de HTS heeft doorlopen.
Nu, op latere leeftijd, woont hij in Bergen en heeft daar samen met zijn vrouw een prachtig huis gevormd voor zijn vijf kinderen Rien heeft veel plannen voor de toekomst Zo wil hij veel gaan reizen binnen Europa, het liefst naar warme landen zoals Spanje Nu hij met pensioen is, doet hij veel aan biljarten. Ook geniet hij veel van de natuur. Zo zit hij graag in de tuin en kijkt hij graag naar de vogels.
Ondanks alle onrust in zijn woonsituaties, is Rien heel positief over de toekomst ‘Ik heb geleerd dat het allemaal wel goed komt’
‘Ik heb geleerd dat het allemaal wel goed komt.’
Rien Homs
Laeta Bijvank
BLIJF DOORZETTEN
Laeta Bijvank (76 jaar) is een gezellige en aardige vrouw, en je ziet meteen dat ze heel veel liefde met zich meedraagt Ze is ook heel zelfstandig; ze heeft bijvoorbeeld vier kinderen alleenstaand opgevoed Haar jongste zoon is autistisch, dat maakte de opvoeding soms nog uitdagender. Nu heeft ze een partner (al 16 jaar), maar ze woont niet samen. Ze is docent Duits; les geven doet ze nog steeds. Zij zit inmiddels al ruim 27 jaar in het vak. En met veel plezier.
We hadden de gelegenheid om haar te interviewen over het onderwerp: de grootste les die je gehaald hebt uit een mislukking Laeta’s leven was niet altijd makkelijk Ze mocht van haar vader niet studeren. Dus niet naar de middelbare school, niet later naar het conservatorium en niet naar de universiteit. Dit betekende dus dat ze haar dromen niet mocht volgen. In dat opzicht heeft zij zich door haar vader niet gezien en erkend gevoeld Dit heeft haar niet weerhouden om uiteindelijk voor zichzelf te gaan en enkele dromen waar te maken
Hoe ziet een ochtend eruit van de verteller?
Ze staat op een redelijk tijdstip op en heeft altijd even nodig om echt wakker te worden. Ze heeft altijd een stapeltje boeken naast haar bed; dit is ook de manier hoe Laeta elke dag echt wakker wordt ‘Lezen zet dat bovenkamertje (=mijn hersenen) weer even aan het werk’ Nadat ze een goed momentje heeft gelezen, loopt ze naar beneden om te gaan eten. Elke ochtend is hetzelfde: een bakje kwark. Wat erin kan zitten verschilt. Er kunnen zaden, vruchten en nog meer in. Het lekkerste vindt ze toch wel cruesli erbij Dan pakt ze een krantje om even te kijken wat er is gebeurd in de wereld Ook kijkt ze naar ‘haar eigen huiswerk’
Dit houdt in welke klassen ze les moet geven en waar ze zijn gebleven in de les. Als het lekker weer is, gaat ze even in haar bloementuin zitten.
Tegenslag en les
De grootste tegenslag die Laeta heeft gehad, is dat ze niet mocht studeren van haar vader. Hierdoor kon ze haar droom om arts te worden niet najagen. Haar vader zei dat er niet genoeg geld was om te studeren Laeta’s vader had namelijk een baan als zelfstandig ondernemer en hij wilde dat Laeta ‘gewoon ging helpen in het huishouden’ De moeder van Laeta stak hier een stokje voor Ze had een afspraak gemaakt met iemand van de basisschool, dat ze toch naar de middelbare school mocht gaan en dat ze schoolspullen van die school kreeg. Midden in de grote vakantie moest ze om te worden toegelaten in een kamertje alleen een toets daarvoor maken. Hierdoor kon Laeta toch naar de middelbare school gaan Uiteindelijk heeft Laeta Duits gestudeerd en is ze docent geworden ‘Er zijn tenslotte heel veel wegen die naar een toekomst gaan, ik heb dit pad bewandeld. Ik ben heel blij dat ik deze keuze heb gemaakt.’
De eerste les die ze gaf, was toen ze bijna vijftig jaar was.
Ze vond het meteen heel erg leuk om te doen Nu is ze nog steeds docent Ze zou best nog verder Duits willen studeren om nog beter te worden En meer piano willen spelen
De les die Laeta ons meegaf is er ook eentje die ze aan haar jongere zelf had willen doorgeven, en dat is: ‘Blijf jezelf trouw, durf je dromen waar te maken en zet door’ En ook: ‘Niemand kan jou je dromen ontnemen’
We willen Laeta bedanken voor het mooie interview en voor dit inzicht in haar leven.
DOOR: SENNA & FLEUR
‘Niemand kan jou je dromen ontnemen.’
Laeta Bijvank
MISkennis
is een publicatie van MDT Cultuur & Kunst Deze uitgave presenteert de gesprekken die leerlingen van de Adriaan Roland Holst Vrije School hebben gevoerd met vertellers, als onderdeel van hun Maatschappelijke Diensttijd (MDT) programma
Ontwerp, redactie en lay-out: HUMINT Solutions
Met dank aan:
Alle vertellers voor het delen van hun verhalen en de docenten voor de leuke samenwerking.
Meer weten?
Ga naar wwwmdtcultuurenkunstnl
Copyright © 2025 HUMINT Solutions