Bijzondere editie Het Vrije Woord: Prijs Vrijzinnig Humanisme 2021

Page 56

PRIJS VRIJZINNIG HUMANISME 2021

Laudatio door

Leona Detiège

J

Toen de jury besliste dat Jean-Jacques Amy de laureaat van de Prijs voor Vrijzinnig Humanisme 2021 zou worden, kwam bij mij een heel lange lijdensweg terug naar boven: de langdurige strijd om abortus uit het strafrecht te halen in België. Jaren van betogingen, debatten, moed, frustraties, onbegrip, beschuldigingen en, zoals in het geval van dokter J. J. Amy, veroordelingen hebben in 1990 met de wet Lallemand-Michielsens uiteindelijk geleid tot een gedeeltelijke depenalisering van zwangerschapsafbreking. Het was een gevecht van velen, met een zeer grote verdienste van dokter J. J. Amy. Zijn ontzaglijke moed en zijn doorzettingsvermogen hadden als keerzijde vele vervolgingen waarvan hij het lijdend voorwerp was.

ean-Jacques Amy, nu een prille tachtiger, promoveerde als arts. Hij behaalde het diploma in de tropische geneeskunde, bekwaamde zich gedurende vijf volle jaren in de gynaecologie-verloskunde in de Verenigde Staten en deed burgerdienst in Oeganda. Als vrouwenarts gedurende vier decennia luisterde hij attent naar de verhalen van zijn patiënten, zo zegt hij zelf. Dat maakte hem tot die minderheid van het ‘sterke’ geslacht die zich geschaard heeft bij de meerderheid van het ‘zwakke’ geslacht. Hij noemt zichzelf een feminist tot in de kist. Recenter was hij ook titularis van de Leerstoel Willy Calewaert. Deze leerstoel wordt jaarlijks georganiseerd door deMens.nu, in samenwerking met de Vrije Universiteit Brussel en Uitstraling Permanente Vorming. In 2017 was het de beurt aan de faculteit Geneeskunde en Farmacie om de leerstoel te organiseren. De faculteit verkoos Jean-Jacques Amy die decennialang aan deze faculteit verbonden was. De thema’s die hij koos, verwezen ook dan naar zijn sociale bewogenheid. ‘Geneeskunde: sociaal bewogen … , of niets’, ‘Vrouwenrechten: bedenkingen over geweldpleging op vrouwen’ om maar enkele onderwerpen te vernoemen. De lezing ‘Geboorteregeling’ had hij vervangen door een toespraak over dr. Ahmadreza Djalali, een expert in rampengeneeskunde die een onderwijsop56 H E T V R I J E WO O R D

dracht had aan de VUB en die toen tot de doodstraf veroordeeld werd door de Iraanse Revolutionaire Rechtbank. Die lezing noemde hij ‘Onrecht’, want onrecht is iets wat onze laureaat niet aanvaardt. DE BEWUSTWORDING

In zijn boek ‘Anoniem’ is een vrouw beschrijft hij op een zeer menselijke manier hoe hij al die jaren gewerkt heeft. Hij vertelt over zijn stage in 1962 als coassistent in de Dienst Heelkunde van het Medisch-Heelkundig Instituut te Schaarbeek. De hallucinante voorvallen die hij daar meemaakte, kunnen niet anders dan vele emoties losmaken. Onvoorbereid werd hij geconfronteerd met de wijze waarop vrouwen die zich aanmeldden met een verhaal van vaginaal bloedverlies en abdominale krampen werden opgevangen en behandeld. Deze zogenaamde ‘spontane’ miskramen werden systematisch in twijfel getrokken. De vrouwen werden brutaal behandeld en net niet uitgescholden. Vele vrouwen van mijn leeftijd hebben over dergelijke scènes horen vertellen. Zelf herinner ik mij nog goed hoe een moeder van twee kindjes uit ons appartementsblok in allerijl met een ambulance naar het ziekenhuis werd afgevoerd met bloedingen. De generatie van mijn moeder


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.